wax-qabadkii xukuumada ee sanadkii 2013
advertisement
WAX-QABADKII XUKUUMADA EE SANADKII 2013 Madaxweynaha Jamhuriyadda Somaliland Mudane:Axmed Maxamed Maxamud Silanyo Page 1 Hordhac Tan iyo markii hogaanka Dalka ay qabatay Xukuumada uu Madaxweynaha ka yahay Mudane: Axmed Maxamed Maxamuud(Siilaanyo), Waxa markhaati madoon ah inuu Wadanku gaadhay Horumar aad u balaadhan oo dhan kasta leh. Horumarkaas dhamaan Hay’adaha Dawliga ahi way ka wada qeyb qaateen haba ku kala horeeyaan dhinaca Wax-qabadkee. Waxana xusuus mudan inaan la gaadheen horumarkaas balaadhan Gacanta iyo Taageerada Dadweynaha reer Soomaalilnad la’aantood. Hadaba, Muwaadin si aad wax uga ogaatid waxa u qabsoomay Xukuumadii aad dooratay, waxaanu halkan si kooban kuugu soo bandhigaynaa Waxqabadkii Xukuumadda ee Sanadkii 2013(Jan ilaa Dec). Iyada oo aanu Wasaaradaha isu raacinay Koox-koox, hadba siday Shaqadoodu isu dhow dahay. EEBAA MAHAD DHAMMAANTEED LEH Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 2|Page 1. HORUMARINTA DHAQAALAHA 1.1 Wasaaradda Maaliyada 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 1.1.1Daqan Galka Miisaaniyadda Waxa soo xerooday dhamaan ku taLo’ galkii dakhliga ee Miisaaniyada 2013 iyo 8% dakhli dheeraad ah. Waxa la diyaariyay lana horgeeyay Golaha Wakiilada Miisaaniyada Sanadka 2014 ka hor dhamaadkii Sanadkii hore iyada oo biLo’wgii Sanadka cusubna dhaqan gashay, taas oo ka badan 21.6% Miisaaniyada Sanadkii hore. Waxa dhaqan galay Siyaasada Miisaaniyada Qaranka(National Budget Policy) taas oo keentay in Miisaaniyada Loo isticmaaLo’ si la mid ah dalalka hore u maray. Waxa Hawl galay Guddidi heer Wasiiro ah oo u xilsaaran Diyaarinta iyo Dhaqan gelinta Miisaaniyada. Kharashka Kabka la siiyo Dawladdaha Hoose ee Darajada A dhamaantii Waxa uu ku baxay Mashaariic Horumarineed oo Degmooyinkaas laga fuliyay. Waxay Wasaaraddu fulisay Kormeero iyo OLo’layaal Cashuur Ururineed dhamaan goobaha Cashuur Ururinta. Wasaaraddu iyada oo kaashanaysa Ciidanka Booliska Waxay la dagaalantay la baxsiga Cashuuraha(Kootarabaanka). 1.1.2 Soo saarista Buugaagta Tacriifadaha 1. Wasaaraddu Waxay soo saartay buuga qiimaynta badeecadaha soo dega (Customs Evaluation Book). 2. Waxa kale oo Wasaaraddu ku guulaysatay inay soo saarto buug cusub oo ay ku dhan yihiin shuruucda iyo Tacriifadaha Wasaaradda Maaliyaddu(Inventory of revenue source of state book), kuwaas oo la geeyey dhamaan Gobolada Dalka, taas oo wax weyn ka taraysa midaynta cashuuraha Qaranka iyo barashada tacriifooyinka Sharciga ah ee ganacsatada iyo dadweynahaba. 3. Wasaaradda Maaliyadu Waxay diyaarisay markii ugu horaysay Website, kaas oo hada hawada kujira isla markaana la gelin doono dhamaan macluumaadka Looga baahanyahay Wasaaradda Maaliyada gaar ahaan shuuruucda iyo tacriifadaha Wasaaradda oo dhamaystiran taas oo ganacsatada,ardayda jaamacadaha iyo cilmi baadhayaasha caalamiga ah u fududayn doonta wixii Macluumaad ah ee ay u baahanyihiin Waxaana aad ka heli kartaa:http://www.mofsomaliland.com Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 3|Page 1.1.3 Mashaariicda laga fuliyay Miisaaniyada Qarankaee 2013 Mashaariicdan hoos ku qaran Waxa dhamaantood laga maal-geliayay Miisaanyada 2013. 1. Dhismaha Madaarka Burco 2. BalaAdhinta Dhismaha Madaarka Hargeysa. 3. Dhismaha Wasaaradda Ciyaaraha. 4. Dhismaha Wasaaradda Horumarinta Reer miyiga. 5. Dhismaha Wasaaradda Xanaanada Xoolaha 6. Dhismaha Xafiiska Maaliyadda ee Gabiley. 7. Dhismaha Xafiiska Maaliyadda ee Balli-gubadle. 8. Dhismaha Wasaaradda Boosaha & Isgaadhsiinta. 9. Dayactirka iyo dhismayaasha Wadooyinka Dalka. 10. Doonyaha Ciidanka Ilaaladda Xeebaha. 11. Dab-damiska Madaarka Hargeysa. 12. Mashruuca Xanaanada Xoolaha. 13. Mashruuca Beeraha. 14. Mashruuca Tayaynta Kaluumaysatada Somaliland. 15. Daabacista Somaliland E-Passport. 16. Gaadiidka Wasaaraddaha iyo ciidamada Qalabka sida. 17. Gurmadka Ciidamada. 18. Mishiinada Laydhka Berbera 1.1.4 Darajada Ciidamada Amniga Wasaaraddu Waxay fulisay dhamaan doorkii ay ku lahayd hawsha bixinta Darajooyinka Ciidamada kala duwan ee Soomaaliland Waxana ka mid ah Arrimaha ay fulisay: 1. Bixinta Kharshkii lagu soo sameeyay Darajooyinka Ciidamada. 2. Wasaaraddu Waxay Sept 2013 dhaqan gelisay bixinta Gunooyinkii ay Darajadu Waajibisay. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 4|Page Muuqaalka Madaxda Sare ee Ciidamada 1.1.5 Miisaanyada Sanadka 2014 Shaxdani Waxay si kooban u soo bandhigaysaa Miisaaniyada Sanadka 2014 S/NO Hayada SLSH Dollar 1. Dawladda Dhexe 912,000,000,000 $152,000,000 2. Hayadaha Madaxa Banaan 153,197,070,793 $25,532,846 3. Dawladda Hoose 129,836,638,953 $21,639,440 4. Dakhliga caalamiga Britain) Isugeyn Deeqaha 81,000,000,000 ah(Denmark& 1,276,033,716,000 $13,500,000, $212,672,286 20% Korodhka mushaharooyinka Shaqaalaha iyo ciidamada Korodhka derejada ciidamada. Korodhka mushaharooyinka iyo gunada gudoomiyayaasha,kuxigeenada iyo Guddida hayadaha madaxa banana Kharashka diiwaangelinta codbixiyayaasha Mashruuca Dib u dhiska wadooyinka Dhismaha Madaarka Burco iyo dib u dhiska madaarka Borama Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 5|Page Mashruuca Xanaanada Xoolaha Dhismayaasha cusbitaalada buuhoodle iyo Wajaale Dhismayasha dayrka cusbitaalka hargaysa iyo hoolka cusbitaalka TB hargaysa Dhismaha iskuulka Agoomaha Burco. Dhismaha Maktabada Qaranka Dhismaha Maktabada englishta ee Jaamacada Haragaysa Dhismayaasha xafiisyada Dawladda sida:- Wasaaradda Boosaha iyo Isgaadhsiinya , Deeganka & Reer miyiga , Ciyaaraha , Hanti dhawraha guud ee qaranka ,xafiisyada Wasaaradda maaliyada hargaysa iyo Goboladaba,xafiisyada Wasaaradda Arrimaha bulshada ee baligubadle iyo gabiley, xafiiska Wasaaradda warfaafinta iyo Hoolka fanaaniinta qaranka iyo Wasaaradda awqaafta. Dhismayaasha Jaamacadaha Badhan, Burco , Berbera iyo Camuud Mashruuca daryeelka Ceelasha Biyaha. Dhismaha xarunta xasuuqa Dhismaha xarunta Dhaqanka iyo NoLo’sha Miyiga (center for heritage and rural life) Iibsiga rooga Garoonka Kubada cagta Hargeysa Iibsiga dabdamiska Iibsiga gaadiidka Wasaaraddaha iyo Ha’ayadaha . Iibsiga qalabka isku xidhka shirkadaha isgaadhsiinta. Kharashka dhiirigelinta xifdiga quraanka 1.1.6 Siyaasada Miisaaniyada Sanadka 2014 Nidaamkan hoos ku qorani Waxa uu tusinayaa Maamulka Miisaaniyada 1. Dhamaan Deeqaha Caalamiga ahi Waxay lifaaq ahaan u raacayaan Miisaaniyadda Qaranka,si Loo ogaado dhamaan Dakhliga Dalka soo gala nooc kasta oo uu yahay. 2. Waxa la hirgelinayaa Heshiis Qoraalka ay Wasaaradda Qorsheyntu u diyaarisay Wasaaraddaha/Hayadaha Dawladda iyo Hayadaha caalamiga ah. Wixii Hayadaha caalamiga ahi ku caawiyaan Hayadaha Dawladda Heeshiisyadooda ayaa Loo soo gudbinayaa Wasaaraddaha Maaliyada iyo Qorsheynta, sidoo kalana xisaab celintooda lixbiLoodkiiba Waxa Loo gudbinayaa Wasaaradda Maaliyada. 3. Wasaaradda Qorshayntu Waxay soo gudbinaysaa lacagta Sanduuqa Horumarinta Somaliland (Somaliland DeveLo’pment fund) si Loo raaciyo miisaaniyada2014. 4. Guddida Siyaasada Miisaaniyaddu sanadkiiba Hal mar ayay la kulmayaan Qaadhaan-bixiyayaasha (Donors) si Loo qiimeeyo Mashaariicda ay wadaan Hayadaha UN iyo kuwa Caalamiga ahiba. 5. Waxa La magaacaabi doonaa Guddi Dib u qiimayn ku samaysa Hantida Dawladda sida Guryaha, Bakhaaradda, Dhulka, Gaadiidka iyo Qalabka Hawl-gabka ah IWM. 6. Miisaaniyada Sanadka 2014 Waxay xooga saari doontaa sidii Loo horumarin lahaa Wasaaradda Boosaha iyo isgaadhsiinta, Waxana la magacaabi doonaa Guddida Isgaadgsiinta Qaranka. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 6|Page 7. Waxa la Xoojin doonaa Xidhiidhka Ganacsi iyo Dhaqaale ee Dalalka aynu jaarka nahay. 8. Mashaariicda Horumarinta ee Miisaaniyadda 2014 Waxa la isugu geyn doonaa Madaxa-xigaha Mashaariicda Horumarinta Dawladda. 9. Waa in Miisaaniyada Dawladdaha Hoose ee Dalka kharashka shaqaaluhu noqdaa ugu yaraan 25%, kharashka hawl socodsiintuna noqdaa ugu badnaan 30%, sidoo kale kharashka Mashaariicda Horumarinta ee aanay ku jirin Deeqaha Hay’adaha Caalamiga ah isna waa inuu noqdaa ugu yaraan 35%, kharashka Deeqda Dawladdaha Hoose siiyaan Hay’adaha Dawladda dhexe ee deegaanadooda isna waa inuu noqdaa ugu badnaan 10%. Waxaana dabagelkeeda yeelanaya oo u xilsaaran arintan Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Wasaaradda Maaliyadda iyo Wasaaradda Qorshaynta.. 10. Kharashka Kabka ee Dawladdaha Hoose dhamaantii Waxa uu ku bixi doonaa Mashaariic Horumarineed, marka laga reebo Dawladdaha Hoose ee derajadoodu yihiin B,C,D oo iyagu Waxay helaan tahay Waxa ku baxa kharashka hawl socodsinta.fulinta arintana Waxa uxil 7aran Wasaaraddaha Arrimaha Gudaha iyo Maaliyada. 11. Hay’adaha Dawlada ee madaxabanaan sida Wakaaladaha Biyaha, Dekeda, Madbacada Qaranka, Wershedaha laydhka iyo Baanka, Dakhliga ay soo saaraan Waxa uu noqonayaa 30% mid kharash ahaan ugu baxa Mashaariic Horumarineed. 12. Wasaaraddaha Qorshaynta iyo Maaliyadda ayaa si wada jir ah u dabagalaya Mashaariicda Horumarinta ee Dawladda Dhexe, kuwa Caalamiga ah iyo kuwa madaxa 7aran7 ee Dawladda. 13. Sanduuqii Hawl-gabka ee Shaqaalaha Dawladda dhexe iyo Ciidamada, Miisaaniyadda 2014 Waxa Loogu daray qadar leeg intii lagu daray Sanadkii 2013 . Waana in si deg deg ah Sanduuqaas ay Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshadu usoo samaysaa xeerkii hawlgabka ee lagu dhaqi lahaa. 14. Waxa la Dhiirigelinayaa Xafiisyada Shaqo abuurka (Job-centers) ee Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshadu hada gacanta ku hayso. 15. Waa in MagaaLooyinka waaweyn laga Dhisaa Gegooyin Ciyaareed iyadoo Dhulka laga dhisayana ay kawada hawl gelidoonaan Helistiisa Wasaaraddaha Ciyaaraha, Arrimaha Gudaha,Hawlaha Guud iyo Gudoomiyayaasha Golayaasha Deegaanka. 16. Waa In shirkadaha Maalgashiga ee Ganacsiga nooc kasta oo uu yahay lacagaha ay bixiyaan lagu shubo khasnada Dawladda. 17. Waa in Dhamaan Buugaagta lacag Qabashada ee Hayadaha madaxabanaan ee Dawladu noqdaan kuwo ka diiwaangashan xafiiska xiisaaBiyaha guud ee Dawladda isla markaana dhamaantood laga daabacaa madbacada Qaranka. . 18. Waa in Guddida Siyaasadda Misaaniyadda Qaranku Saddex biLoodkiiba halmar kulmaan si qiimayn ay ugu sameeyaan siyaasaddii Miisaaniyadda. 19. Miisaaniyada Wasaaradda Maaliyada Waxa lagu darayaa Mushaharka iyo Raashinka Ciidanka Ilaalada Cashuuraha, Waxana wareegto ku soo saaraya Wasiirka Maaliyada. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 7|Page 20. Si Loo Dhiirigeliyo Wax soosaarka Dalka Waxa Sanadka 2014 cashuurta soo Dejinta laga dhaafi doonaa Dhamaan Riigaga, Cagaf Cagafyada, laashashka kaluumaysiga, Shabaakta kaluumaysiga iyo Gaasta wax lagu karsado. Waxa kale oo dib u eegis lagu samaynayaa qiimaha Badeecadaha soo dega ee dalkeena laga so saaro. 21. Shaqaalaha iyo Ciidamada Dawladda Mushaharkooda Waxa Lagu kordhiyay 20% Miisaaniyadda Sanadka 2014. 22. Dhiirigelinta wax ku-kala iibsiga iyo isticmaalka lacagta dalku(somalilan shilling) waa waajib 8aran muwaadinkasta mana aha wax ikhtiyaari ah (Somaliland is not Dollar land) Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 8|Page 2. GANACSIGA IYO WARSHADAHA 2.1 Wasaaradda Ganacsiga iyo Maalgashiga 2.1.1 Diyaarinta Heshiiska Ganacsiga ee Somaliland iyo Ethiopia Waxa aya wasaarad Ganacsiga iyo Maalgashigu saxeeday qoraal gogol dhig u noqonaya hashiis Ganacsi oo dhex maraya Dalka Somaliland iyo Ethiopia 2.1.2 Shirkii kaalmaha shidaalka ee Dawladda Waxa ay Wasaaraddu Ganacsigu qabatay shir ay la yeelatay kiraystayaasha kaalmaha shidaalka ee ay Dawladu leedahay, lagagana hadlayay|: Cusboonaysiinta heshiiskii ka dhexeeyey kiraystayaasha iyo Wasaaradda Bixinta lacagta kirada ee kaalmaha shidaalka Qiimaha shidaalka Ilaalinta tayada shidaalka 2.1.3vHorumarinta Diiwaan Galinta Ganacsiga Waxa ay Wasaaradda Ganacsigu Casriyeysay Qaabka diiwaan galin Ganacsiga oo hore u ahaa mid gacanta ah(manual) Waxaanay u bedeshay nidaam casri ah laguna shaqaynayo Qalabka Kombuutarda. 2.1.4 Dhamaystirka Dhismaha laba Xafiis Waxa ay Wasaaraddu Ganacsigu dhamaystirtay dhismaha iyo qalabaynt laba Xafiis oo Loogu talagalay Waaxda Maalgashiga ee Wasaaradda. 2.1.5 Xadhig ka jarista shirkad cusub Waxa uu wasiirka Wasaaradda ganacsigu xAdhiga ka jaray shirkad cusub oo keentay qalab cusub oo wax lagu karsanayo isla markaana yaraynaya isticmaalka duxusha, Qalabkani Waxa uu wax ka tari doonaa ilaalinta deegaanka iyo fududaynta cunto karinta. 2.1.6 Shirkii World Bank iyo Wasaaradda Ganacsiga Waxa ay Wasaaraddu shir la yeelatay xubnaha ka jooga World Banka Somaliand ee maamulaya Deeqdii lagu caawinayey ganacsatada, deeqdaasi oo ay cabasho badani ka soo baxday Waxa aanay Wasaaraddu ku war galisay Saraakiisha World Baanka in la saxo qaladaadkaas. 2.1.7 Diyaarinta Xafiiska Business One stop shop Waxa ay Wasaaraddu Ganacsiga iyo Maalgshigu diyaarinaysaa furitaanka xafiiska Business one stop shop oo ah goob laysugu keeno doono dhamaan hayadaha ku lugta leh diwaangalinta Ganacsiga, si Loo fududeeyo diwaangalinta Ganacsiga. 2.1.8 Furida Xafiiska Maalgashiga Wasaaradda Ganacsiga iyo Maalgashigu Waxa ay furtay waaxda maalgashiga si Loo soo uruuriyo diiwaan galinta maalgashadayaasha oo hada filiqsan, Loona heLo’ xafiis dabagal ku sameeya isla markaana uruuriya xogta maalgaliyayaasha. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 9|Page 2.1.9 Fidinta Waaxyaha Wasaaradda Wasaaradda Ganacsiga iyo Maalgashigu Waxa ay fidisay waaxyihii Wasaaradda Waxaanay ku soo biirasay waaxyo cusub oo kala ah Waaxda Maalgashiga iyo Waaxda Kastamada Diyaarinta Buuga Maalgaashiga(Somaliland Investment Book) Wasaaradda Ganacsiga iyo Maalgashigu iyada oo kaashanaysa US-AID Waxa ay diraarisay buug la yidhaa hagama Maalgashiga, kaas oo Loogu taLo’ galay in Loo soo bandhiga maalgashadayaasha danaynaya in ay maalgaliyaan Dalka 2.1.10 Diyaarinta Website Wasaarda Ganacsiga iyo Maalgashigu Waxa ay diryaarisay Website la yidhaa www.somalilandinvest.net kaas oo lagu uruuriyey xogta fursadaha maalgashi ee Dalka laga heli karo. 2.1.11 Dib u eegista Sharciga Shirkadaha(Company law) Wasaaradda Ganacsiga iyo Maalgashigu Waxa ay dib u eegis ku samaysay Sharciga shirkadaha,kaas oo marka la dhamaystirona Loo gudbin doono golaha wasiirada 2.1.12 Kormeer Loogu baxay Gobolada Somaliland Wafti uu hogaaminaayo Agaasiimaha Guud ee Wasaaradda Ganacsiga iyo Maalgshia ayaa Waxa ay kormeer ku soo mareen dhamaan lixda gobola ee Somaliland, kormeerkan oo ujeedadiisu ahayd dardargalinta hawlaha shaqo iyo u kuur galida xaalada Shaqaalaha 2.1.13 Waxa ka bilaabmay wareegii labaad ee Maalgashiga Wasaaradda Ganacsiga iyo Maalgashiga iyo Ha,ayda US-AID ayaa Waxa ay si rasmi ah u bilaabeen wareegii labaad ee maalgashiga lagu maalgalinaya Ganacsatada Somaliland. 2.1.14 Bixinta Ruqsadaha Ganacsiga Wasaaradda Ganacsiga Waxay bixisay Ruqsadaha Ganacsiga oo dhan 405 Ruqsadood oo isugu jira Noocyada Ganacsiaga kala duwan. 2.1.15 Dakhliga Wasaaraddu soo xareysay Wasaaraddu Waxay soo xareysay dakhliga Ruqsadaha Ganacsiga oo dhan 6,986,139,019/= 2.2 Wasaaradda Wershadaha 1. Haya’dda Qarammada Midoobey u qaabilsan horumarinta Wershadaha (UNIDO) iyo Wasaaraddu Waxay isla qaateen wada shaqayn iyo in ay iska kaashadaan wixii hawLo’ ah, 2. Waxa Dalka yimid wefdi ballaadhan oo Shiine Wershadley ah oo Wasaaraddu heshiis la gashay, Waxayna Dalka ka hirgelinayaan Mashaariic Wershadeed kala Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 10 | P a g e duwan hawshoodiina bilaabantay, iyagoo durba keenay baabuur iyo baaskeel muunad ah oo Dalka lagu xidh-xidhay. 3. Wasaaradda Waxaa la soo xidhiiday hay’ad la yidhaahdo ”SALTERNAS”oo aad u danaynaysa Mashruuc soo-saarista milixda ah in xeebta u dhexaysa Berbera iyo Lughaya laga hirgeliyo, Loona adeegsandoono mashiinno casri ah. Waxaa kaLoo aaggaas laga dhisidoonaa deked laga dhoofiyo milixda. 4. Wasaaraddu Waxay kaLoo hirgelisey kulan lagu gorfaynayo siyaasadda Qaranka ee wershadaha laguna qabtay Hoteelka Imperial 1-3dii December 2013, Waxaa si mug leh uga soo qayb galay Wasaaraddaha Qorshaynta Qaranka, Xannaanada Xoolaha, Beeraha, Kalluumaysiga, Macdanta iyo Tamarta, Hay’adda Dhawrista Tayada, Ururka Wershadleyda Qaranka, Jaamacadaha Hargeysa iyo Golis iyo shakhsiyaad kale oo aqoon la biday. Kulankaas Waxaa laga soo jeediyey taLooyin waxtar ah bilaw wanaagsanna u noqonaya siyaasadda iyo istraatejiyada Loo adeegsanayo horumarinta wershadaha isla markaana fududayndoonta kordhinta waxsoo-saarka wershadaha, hirgelinta qiimaynta wershadaha, samaynta badeecado la dhoofiyo, horumarinta cududda Shaqaalaha wershadaha, hirgelinta daraasado khayraadka la wershadaynayo, kala xadaynta wershadaha iyo samaynta aagag wershadeed kala duwan. Wasaaraddu waqtigan Waxay waddaa qoraalkii Siyaasadda Wershadaynta Qaranka oo meel wanaagsan maraysa. 5. Wasaaradda wershadaha hawl-maalmeedkeeda Waxaa ugu badan inay wershadaha gacan ku siiso ama u fududayso cashuur-dhaafka qalabka iyo alaabooyinka kale ee u soo dega oo Loogu gudbiyo Wasaaradda Maaliyadda. Wasaaraddu Waxay kaLoo fiiro gaar ah siisaa cabashooyinka wershadleyda ee wax laga qaban karo. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 11 | P a g e 3. WAX SOO SAARKA 3.1 Wasaaradda Xanaanada Xoolaha Tallaalka xoolaha Sannadkan Waxa Cudurada Susunka iyo Furuqa laga talaalay xooLo’ dhan 5 milyan oo Neef. Gadiidka: Waxay Wasaaraddu 3 gaAdhi ka heshay Hay’dda IFAD oo Loogu taLo’ galay Dhakhaatiirta Wareegta( mobile team )Waxaana la kala siiyay saddexda Gobol ee kala ah: Awdal, Togdheer iyo Maroodi-jeex, halka I gaAdhinana ay ka heshay Hay’adda FAO oo Loogu taLo’ galay Faya-dhawrka Hilibka.. Iibsi Gaadiid Wasaaraddu Waxay Sanadkan 4 GaAdhi (3Surf iyo 1 Landcruiser) u iibisay Isuduwayaasha Gobol: Saaxil, Awdal, Gabilay iyo Daad-madheedh. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 12 | P a g e Shaqaalaysiin: Wasaaraddu Waxay Sanadkan qorotay shaqaale dhan 29 Qof oo isugu jira Dhakhaatiir iyo Kal-kaaliyayaal Caafimaadka Xoolaha ah Waxaanay u kala dirtay 23 Degmo oo ka tirsan dhamaan Gobolada Dalka. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 13 | P a g e Dhoofka Xoolaha 1.Tirada Xoolaha Nool ee ka dhaafay Dekeda Berbera intii u dhexeysay January ila October 2013 Shaxda Xoolaha dhoofay Nooca Xoolaha Tirada Dhooftay Adhi 2,765,939 Neef Lo’ 153,951 Neef Geel 65,233 Neef Isugeyn Guud 2,985,123 Neef 2. Tirada Xoolaha ka baxay Sayladaha Hargeysa iyo Burco mudadii u dhaxaysay Jan ilaa Sptember 2013 waa: Shaxda Xoolaha ka baxay Sayladaha MagaaLo’ Adhi Geel Isugeyn Hargeysa 116,222 Neef 5,398 Neef 121,620 Neef Burco 1,101,329 Neef 5,567 Neef 1,106,896 Neef Isugeyn 1,217,551 Neef 10,965 Neef 1,228,516 Neef 3.Tirada Xoolaha lagu qalay MagaaLooyinka waaweyn. Shaxda Xoolaha la qalay MagaaLo’ Lo’ Adhi Geel Isugeyn Hargeysa 208,057 19,302 11,368 238,727 Neef Boorama 24,415 3,948 2,909 31,272 Neef Burco 106,980 4,782 - 111,762 Neef Berbera 20,393 275 1,192 21,860 Neef Ceeri-gaabo 13,508 354 805 14,667 Neef Isugeyn Guud 373,353 28,661 16,274 418,288 Neef Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 14 | P a g e Mashruuca Xoola Naaxinta ee Aroori Dhismaha Xarunta Guud ee Wasaaradda oo Gacanta lagu hayo Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 15 | P a g e Madaxweyne ku xigeenka Mudane C/raxmaan C/laahi Ismaaciil Saylici oo Xadhiga ka Jaraya Xerada Gawraca Xoolaha ee Burco Muuqaalka Gudaha Xerada Gawraca ee Burco Mashruuca Caanaha Waxa Madax weynaha Jamhuuriyada Soomaaliland Mudane: Axmed Maxamed Maxamuud uu furay 25/11/2013 Mashruuca hormarinta caanaha oo ku kacaya 4.5 Milyan Euro. Daweynta Xoolaha Waxay fulisay hawl galka Daawaynta xoolaha oo laga hirgeliyay Gobolada Bari ee Soomaaliland: Tog-dheer, Sool iyo Sanaag. Muuqaalka Hawlaha Daweynta iyo Talaalka Xoolaha Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 16 | P a g e Xafiisyada cusub iyo Shaqaalaha Wasaaradda 1. Wasaaraddu Waxay Xafiisyo cusub ka furatay Degmooyinka Wajaale, Bali-gubadle iyo Sabo-wanaag. 2. Tirada Shaqaalaha Wasaaradda Xanaanada Xoolahu waa 254 Qof oo 205 Qof ay yihiin Derajada A & B. 3. Wasaaraddu Waxay diyaarisay oo ay dhaqan gelisay Xeerka Fayadhawrka Hilibka. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 17 | P a g e 3.2 Wasaaradda Beeraha Dalka Somaliland Waxa uu leeyahay Dhul- ku haboon beerashada laguna qiyaaso 1,700,000 hektar Waxase hadda la beeraa dhul aan ka badnayn 500,000 hektar. Dhulkaas la beero 90% Waa beer roobaad Waxaana laga beeraa Hadhuudh, Arabikhi iyo Geedgaab. 10% waa Beer Waraab laga beero Khudaar iyo geed midhoodka. 1- KOR U QAADKA ADEEGA WASAARADDA. a) Dhismaha Xafiisyo Cusub ee Wasaaradda Beeraha ee Hargeysa. Waxaa la dhisnay Xafiisyo Cusub oo ka kooban 16 xafiis, kuwaas oo Loo dhisay qaab casriya kuna haboon adeega Looga baahnaa. Muuqaalkii dhulka laga dhisay Xafiisyada cusub iyo Muuqalka Xafiisyada iminka. Waxaa dayactir dhamays tiran lagu sameeyay dhismihii hore ee Mashruuca Horumarinta Beeraha, Dayactirkaas oo ahaa mid lagu badalay dhamaan Jiingadii saarnayd Xafiisyadaas Waxaana Loo sameeyay biyo mareeno. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 18 | P a g e Muuqaalkii Xafiisyada Wasaaradda Dayactirka ka hor(kor) Muuqaalka Xafiisyada ka dib markii lagu sameeyay dayactirka(kor & hoos) Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 19 | P a g e Waxaa la hagaajiyay bilicda guud ee Gudaha Wasaaradda Beeraha, Waxaana lagu beeray dhir kala duwan oo iskugu jira kuwa la cuno iyo kuwa qurux ahaan Loo beeray, Waxaa kale oo laga sameeyay beero kooban oo lagu tijaabiyo Dalagyada Cusub intaan Loo gudbin Beeralayda. Muuqaalkii Wasaaradda ee hore Muuqaalkani guud ee Wasaaradda ee iminka Waxaa la dhisay dhismayaasha labada Shaybaadh ee kala ah ka Carrada iyo ka Xasharaadka/ xanuunka (Soil Laboratory and Plant PathoLo’gy laboratory). Muuqaalka hore ee Shaybaadhka Carrada/Xasharaadka Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 20 | P a g e b) Dayartirka Xafiisyada Wasaaradda Beeraha ee Gobolada Dhimaha Dayrka Xafiiska Wasaaradda Beeraha ee Gobolka Togdheer. Dayactirka Xafiiska Wasaaradda Beeraha ee Gobolka Saaxil. II) Gaadiidka Wasaaradda. Hay’adda IFAD Waxay Wasaaradda Beeraha siisay gaadiid dhan 7 GaAdhi oo noocoodu yahay Xaajiyad(Toyota pickup), Waxaana Loo qaybiyay Degmooyinka Hargeysa, Gabiley, Berbera, Borama iyo Baki. Muuqaalka Gaadiidka III- Xoojinta iyo Tayaynta Wax Soo Saarka Beeralayda. a) Qalabka wax soo saarka. Wasaaradda Beeraha iyo Hayadda IFAD Waxay u qaybiyeen Dibi tiradoodu dhan tahay 100 dibi oo Loo qaybiyay Beeralayda Gobolada Maroodi-jeex, Gabiley iyo Awdal Dibida Qodaalka ee la siisay beeralayda Maroodijeex, Gabiley iyo Awdal Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 21 | P a g e Wasaaradda Beeraha oo kaashanaysa Hay’adaha Qaramada midoobay, kuwa Caalimiga ah iyo kuwa Maxaliga ah Waxay u qaybisay beeralayda kala duwan ee Dalka qalab iskugu jira Mishinada biyo-soo-saarka, tuumbooyin, Qalab gacmeed kala duwan, Abuur( shinni) iwm, kuwaas oo la gaadhsiiyay qaar ka mid ah beeralayda waraabka iyo kuwa roobkaba. Muuqaalka Qalabka Loo Qebiyay Beeralayda Waxa la qeybiyay 251 mishiin iyo tuunbooyin ah 21,600 mitir. Waxaa Loo qaybiyay 251 qoys oo ah beeralayda danyarta ah ee beeraha Waraabka. Waxaa la qoday oo la dhisay ceelasha beeraha waraabka oo dhan 251 ceel. Waxaa beeralayda Loo qaybiyay shini isugu jirta khudaar, Galay, hadhuudh iyo digiro, Waxaana Wasaaradda ka caawiyay Hay’adaha IFAD, ActionAid, havayoco, Candlelight & ADO. b) Ka caawinta Beeralayda dhinaca Qodaalka Beeraha. Wasaaraddu Waxay u qeybisay 14,991 Qoys oo danyar ah Saacado Qodaalka Beeraha ah oo dhan 29,982 Saacadood Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 22 | P a g e Saacadaha Qodaalka Beeraha ee lagu caawiyay Beeralayda c) Joojinta Ciidda iyo Biyaha. Si Ciida iyo Biyaha Loo joojiyo Waxaa la xidhan dhul dhan 233,500 mitir ama 233km oo laga Xidhay ilaa 1000 beerood oo ku kala yaal Gobolada Gabiley iyo Awdal. Dhulkaas oo iskugu jira dayactir xadhkihii( moosaskii) hore ah iyo samaynta Moosos cusub. Hawlaha Joojonta Ciida iyo Biyaha Waxaa kale oo la sameeyay Biyo Hakin ( Check dams) tiro ahaan dhan 27 Biyo Hakiye iyo 11 Ciid joojiye ( Sand dams ) oo laga sameeyay dooxyada iyo Meelaha jeexjeexyadu ku badan yihiin. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 23 | P a g e Ciid joojiye ( Sand dam) laga sameeyay dooxa Arabsiyo Waxaa lagu xidhay Taar (Gabion Box) Jeex-jeexyada, Waxaana la sameeyay 322 xabo oo ah Gabyan iyo biyo leexin dhan 2000 meter oo la dhigay Jeex-jeexu halka uu ka bilaabmo. Waxaa la beeray 4,000 geed oo Xig ah oo lagu beeray dhulka jeexjeexu ka bilaabm. Muuqaal meelaha la dhigay Gabyanka(Taysa) d. Samaynta Kanaaladda Waraabka Beeraha ee Qabribaxar. Wasaaradda Beeraha iyo Hay’adda FAO Waxay sameeyeen kanaalada waraabka oo dhererkoodu dhan yahay 8.5km oo laga sameeyay Dooxa Qabribaxar Degmada Lughaya Gobolka Awdal. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 24 | P a g e Kanaalada waraabka ee laga sameeyay Dooxa Qabri-baxar ( G.Awdal) Waxaa Dayactir lagu sameeyay afar Biyo-mareen( kanaal) oo ku yaal Dhul beereedka Tuulada Beer, II- Kor u qaadka Aqoonta Beeralayda iyo Shaqaalaha Wasaaradda. Waxaa tababar dibadeed oo Dalka Sudan ah Loo diray 7 shaqaale ah oo ka tirsan Shaqaalaha Wasaaradda Beeraha. Waxaa tababar ku saabsan Xanuunada ku dhaca Liinta la siiyay 10 ka tirsan Shaqaalaha Wasaaradda, Wasaaradda Beeruhu Waxay u qabatay beeralayda kala duwan ee Dalka Tababaro ku saabsan aqoonta beeraha iyo hababka casriga ah ee beerashada. xoojinta iyo joogtaynta wax soo saarka, la dagaalanka dullinka beeraha, Habsami u isticmaalka sumaha beeraha iyo Maamulka iyo maaraynta wax soo saarka beeraha. Waxaa kale oo lagu tababar beeralayda habka haboon ee suuqgaynta wax soo saarka beeraha. a) Furitaanka Xarunta Tababarka Beeraha ee Aburiin. Wasaaradda Beeruhu Waxay dib u furtay Xaruntii Tababarka Beeraha roobka ee Aburiin, xaruntaas oo Hay’adda UNHCR ay dayactirtay sanadkii 2008kii, lagama faa’iidayn oo Waxaa ku dhacay Dayac farabadan. Waxaa lagu sameeyay Dayactir dhamaystiran oo lagu kordhiyay MusquLo’ Waxaana Loo dhisay Dayr dhererkiisu dhan yahay 324mitir. Xaruntaa Waxaa lagu qabtay tababaro kal duwan. Tababarkii u horeeyay Waxaa Loo qabtay Beeralay ka kala socota Gobolada Maroodijeex, Gabiley iyo Awdal Waxaana lagu tababaray beeralaydaas qalab Cusub oo dibida Loogu talagalay, Waxaana Tababarkaa Wasaaradda ka Caawiyay Hay’adda IFAD iyo UNIDO. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 25 | P a g e Muuqaalka Guud ee Xarunta tababarka Aburiin Waxaa kale oo lagu qatay Tababar ku saabsan Habka FFSka ( farmer Field Schools), Waxaana Loo qabtay Beeralay ka kala socday Gobolada Dalka oo dhan. Waxaa Wasaaradda ka caawiyaya Hay’adda FAO. Tababkaas oo socday muddo laba biLood ah Waxaa lagu baray beeralayda Nidaamka FFS ( farmer Field School), inay sidii Looga hirgalin lahaa degaanada ay ka kala yimaadeen oo Dalka oo dhan ah. b) Beeraha Tijaabooyinka. Wasaaradda Beeruhu Waxay hirgalisay Beer tusaaleedyo lagu tababaro beeeralayda aragti ahaan ( practical). Beerahaas Waxaa lagu tusaa hababka haboon ee beerashada dalagyada kala duwan, isbarbardhiga Qaabka casriga ah ee beerashada iyo habkii qadiimiga ahaa, tijaabinta dalagyo ku cusub beeralayda, iyo habka haboon ee isku dhafka dalagyada. \ Beerta Tijaabada ee Aburiin Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 26 | P a g e Beerta Tijaabada ee Agamse Wasaaradda Beeraha oo kaashanaysa Hayada ADRA Waxay hirgalisay Guribeereed(Green House) lagu Tijaabiyo Dalagyada qaarkood, Waxaana Loo sameeyay waraabka dhibcaha ah.Guri-beereedyadaas Waxa la dhisay Gobolada Gabiley, Maroodi-jeex iyo Awdal Guri-beereedyada Gabiley iyo Baki c) Tijaabinta Abaqaalka Hadhuudhka ( Sorghum Transplanting ) Wasaaradda Beeraha iyo Hay’adda FAO Waxay sameeyeen Tijabada Abaqaalka hadhuudhka. Tijaabadaa oo la bilaabay sanadkii 2012 ilaa haddana wuu socdaa. Waxaanu ka socdaa Gobolada Awdal, Maroodijeex iyo Gabiley. d) Tijaabada Bariiska Wasaaradda Beeruhu Waxay Tijaabisay oo ay ku guulaysatay Tijaabinta Bariiska, Tijaabadaa Waxaa ka caawiyay Baanka Horumarinta Islaamka. Waxaana la tijaabiyay Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 27 | P a g e 19 nooc (varieties) oo Bariis ah. Waxaana si ficaan u guulaystay oo dalkeena la qabsaday 15 nooc oo ka mid ah. Wasaaraddu Waxaa ay keenatay qalabka Bariiska lagaga saaro galka si beeralayda Loogu fududeeyo inay si fudud u lehaan bariis la cuni karo. Bariiska ka baxay Geed-balaadh Bariiska oo ka baxaya Banka Wajaale Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 28 | P a g e Bariiska oo ka baxaya Ceelginiiseed Gabiley VII. Tijaabinta Dalagyo Cusub. Wasaaradda Beerahu Waxay tijaabisay dalagyo farabadan oo cusub kuwaas oo isugu jira Geed Midhood iyo Geed gab. Dalagyadaa Waxaa ka mid ah:Digiro kala duwan, Sareen, Heed, Laws, Toon, Misir, Harikoo, Fuul, Tukhum, Muluukhiyad, Karkadee, Jirjiir, Canab, Canbaruud, Tufaax, Cananis, Dalagyada la tijaabiyay Wajaale Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 29 | P a g e VII. Mashruuca Kala Xadaynta Beeraha. Wasaaradda Beeruhu Waxay fulisay Mashruuca kala xadaynta Beeraha oo ay maal galisay Hay’adda UNDP. Mashruucaas oo lagu sugayay Xadka beeraha u dhexeeya. Mashruucan oo isugu jiray labada waji ee hoos ku qoran mudadii uu socday Waxa la kala xadeeyay 13,000 oo Beerood kuna kala yaala Gobolada: Maroodi-jeex, Awdal iyo Gabilay. kala xadaynta Beeraha ee Wasaaradda Beeruhu wuxuu iskugu jiray laba qaybood oo kala ahaa:1) Kala Xadaynta Beeraha oo lagu beeray Dacar iyo Ciin 2) Bixinta Mulkiyadaha Beeraha la sugay Xadkooda. Mudadaa Mashruucu socday Waxaa la kala xadeeyay beero dhan 13,000 oo ku kala yaal Gobolada Maroodijeex, Gabiley iyo Awdal. Mashruucaa kala xadaynta Beeraha Waxaa Shaqaalaha ka hawlgala lagu tababatay Qalabka Casriga ee Cabirka dhulka sida: Theodolite Total Station, tababarkaas Waxaa bixinayay khabiir Somalilander ah oo Wasaaradda Beeruhu u kireysay. Tababarka Shaqaalaha Wasaaradda ee qalabka Casriga ah VIII Ururinta Cashuuraha Ka dib markii la mideeyay cashuurta Beeraha ee Dawladda Dhexe iyo Dawladdaha Hoose Wasaaradda Beeraha iyo Wasaaradda Maaliyadu Waxay ka hawl galeen ururinta Cashuurta Beeraha Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 30 | P a g e 3.3 Wasaaradda Kaluumaysiga iyo Horumarinta Xeebaha Dhismaha Xarunta Wasaaradda Dhismaha cusub ee Xarunta Wasaaradda ayaa 03/04/2013 Madaxweynaha JSL Axmed Maxamed Maxamuud uu xAdhiga ka jaray. Dhismahaas oo ka kooban laba dabaq oo si wanaagsan u qalabaysa ayna maal-gelisay Xukuumada Soomaalilnad. Safarada Shaqo iyo Shirarka Caalamiga Waxaa Madaxda Wasaaraddu sandkan galeen safaro shaqo oo qayb ka ahaa barnaamijka shaqo ee Wasaaradda Wadamo kala gadisan oo Kala ah, FRANCE,DJIOUTI, ETHOPIA, UGANDA and TUNISIA. Shaqaalaha Wasaaradda Waxaa sandkan ku soo biiray 9 qof oo shaqaale cusuba kala ahna 7 qof A iyo 2 B oo ka hawl gala Gobolada Wasaaraddu ka shaqayso. Qeybinta Qalab Kaluumaysi Wasaaraddu Waxay Sanadkan u qeybisay Qalab kaluumaysi, Kaluumaysato dhan 650 Qof oo isugu jira kuwa lugta iyo laashashka ee ahaayeen Lo’wya cado, Saylca, Lughaya, Buluxaar, Ceelshiikh, Berbera,Ceeldaraad, Karin, Conqor, Shalcaw, Ruquuda, Xiis, Maydh,Laaso Surad Laasqoray iyo Ceelaayo. Barnaamijka wacyi galinta Bulshada Waxaa sandkan Wasaaraddu samaysay Wacyi galin ku saabsanayd kor u qaadista isticmaalka Khayraadka Bada. Sandkama Waxaanu samaynay Hess dhiiri Galinaysa Cunista iyo ka faaiidaysiga khayraadka Bada.Dhinaca kale Waxaanu qabanay sadex barnaamij oo koe Loogu qaadayo, barnaamijka ka faaiidaysiga Khayraadka bada. Waxaanu samaynay filim ku saabasan shaqo sida Looga faa iidaysan karo maal gashiga badu. Furista Mashruuca Qaboojiyaha Berbera Mashruuca qaboojiyaha Berbera Waxa lagu keydin karaa 30TN, iyada oo Barafdhaliyahuna soosaari karo baraf jaban oo ku filan Kaluumaysatada. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 31 | P a g e 4. KAABAYAASHA HORUMARINTA DHAQAALAHA 4.1 Wasaaradda Hawlaha Guud, Gaadiidka iyo Guryeenta 1. Bilicda Xafiisyada xarunta a. Waxa dayactir iyo dibudhis lagu sameeyey Xarunta Wasaaradda iyo Waaxda Gaadiidka b. Waxa Xarumo Wasaaradeed oo cusub laga dhisay Gobollada Sool iyo Saaxil. c. Waxa la dhireeyay bilicdeedana kor Loo qaaday Xarunta Wasaaradda. d. Dib u habaynta albaabka wayn iyo boodhka hore oo aan dib u hagaajinay 2. Xusuus Dhawrka(Archive) a. Waxa dib u habayn lagu sameeyay qaabka diiwaangelinta waraaqaha. b. Xafidaada files-ka duugoobay ee ka horeeyey 2009kii 3. Diyaarinta Buugaagta iyo Mashaariicda Horumarineed a. Waxa dib u habayn lagu sameeyay Qaab-dhismeedka Wasaaradda, lagana soo saaraya Buuga yare (Organizational structure ) 4. Qalabka Wasaaradda a. Tirakoobka iyo diiwaangelinta dhamaan qalabka xafiisyada b. Qalabaynta xafiisyada Xarunta (office furniture) c. Dib u xaraynta alaabta duugowday ee xafiisyada laga bedelay 1. Dejinta Siyaasadaha ay Wasaaradda a. Siyaasada Guud ee dhulka Jamhuuriyada Somaalilinad i. Waxa socda hawshii dejinta siyaasadda dhulka ee jamhuuriyada somaliland , taas oo ay Waddaan Guddiga Qaranka ee dhulka, ii. Waxa la dhisay Xoghayntii Guddidda Siyaasadda Dhulka oo ka kooban Aqoonyahano arrimaha dhulka iyo Sharciyadiisa ba. iii. Waxa Xoghayntu diyaarisay Qoraalkii kowaad ee Siyaasada oo koobaya dhamaan qaybaha kala duwan ee dhulka Loo isticmaalLo’ ama Loo ga faa;iidaysto ( Land use policy) b. Dejinta Siyaasada Ruqsadaha Dhismaha ( Contract regesitration ) i. Waxa la dejiyay Qoraalkii kowaad ee nidaamka bixinta Shatiyada shirkadaha dhismaha iyo adeegyada kaabayaasha ( infrstructure ) ii. Waxa isna Qoraalkii kowaad la diyaariyay Xeerka bixinta ruqsadaha adeegyada ( Contract Registration act ). c. Dejinta Istaraatijayda hawl galka Wasaaradda ee 2014 i. Waxa la diyaariyay Qorshaha hawl galka Wasaaradda ee sannadka 2014 d. Hab raaca adeegyada ( Building standrads) i. Waxa aanu iska kaashanynaa haya’ada ILO’ ururinta noocyada kala duwan ee adeegyada dhismaha ee bulshada ( Building Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 32 | P a g e Standards for infrastructure Services ) Hawshani oo khabiiro caalami ah ay nala wadaan Waxay dhamaanaysa Sanadkan 3/2014. e. Siyaasada Maamul Daadejinta i. Waxa Wasaaraddu si joogto ah uga qayb gashaa shirarka iyo koobist sidii maamulka Loogu daadejin laha Gobolada iyo degmooyinka. ii. Waxa socda wax ka bedelka iyo kaabisata sharciyada dhulka, iyo diyaarinta Xeerarka Qorshaha guud ee dhulka.,gaadiidka, iwm. f. Kaabayaasha Adeega ( service Delivery Infrastructure ) i. Hawshani mudo dheer ayay nala waday Haya’adda ILO’ –JPLG oo ka shaqaysa todoba degmo ee kala ah ( Hargeysa, Gabilay, Borama,Berbera, sheikh iyo Oodweyne ) ii. Sanadka 2013 Waxa ka socda mashaariic dhan sagaal waddo iyo hal sariibad degmada Gabilay ah. Kuwaas oo ku qorshaysan inay dhamaadaan sannadkan 2014. 2. Dhismayaasha Fulay a. Waxa Xafiis Goboleedyada Wasaaradda ee Laasconood , Hargeysa ,iyo Berbera . 3. Shirarka wada shaqaynta ee Dawladda a. Waxa si joogto ah Looga qayb galay dhamaan shirarka xidhiidhka Qorshaha shanta sanno ee Dalka (NDP) b. Waxa la ururiyay xogoha hawlaha ay wasaraddu qabto sannadka oo ah liismada wadista,Shatiyada shirkadaha, tirada baabuurta soo gashay Dalka, tirada guryaha Dawladda, iyo dhsimayaasha soo kordha. Qorshaynta shirkii Guddida Naqshadaha Qaranka . Diyaarinta Map samaynta Dhulka shacab Area ee Oodweyne Xog ururinta laga keeno Maababka MagaaLooyinka iyo Qaabka Looga soo ururin lahaa D/Hoose Ku taLo’ galka sidii Loo eli lahaa sawirada Satalaytka magaaLooyinka (Image Maps) Soo ururinta siyaasadaha dhulka ku saabsan ee Loo sameeyayWasaaraddaha kale sida Wasaaradda Deegaanka. Waxbarashada a. Tirada Master Degree dhamaystay 2 qof b. Tirada BacheLo’r Degree dhammaystay 1 qof c. Tirada ku jirta sannadkii labaad B/degree 1 qof d. Tirada ku jirta sannadkii 1aad B/degree 2 qof Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 33 | P a g e . Qaybta Hantida maguurtada ah ( Guryaha iyo Bakhaarada) Waaxdu Waxay oLo’le balaadhan oo ku saabsan gaadhsiinta kirada guryaha iyo bakhaarada ee Gobolada qaaday bilihii u danbeeyay sanadkii 2012 taasoo ay u hirgashay in boqolkiiba todobaatan guryaha Hargeysa ay noqdaan Kiro bixiyayaal inkastoo Wasaaraddu gaadhsiisay Biilashii kirada guryaha ee Gobolada hadana wali kamay suurto galin kirada guryuhu Gobolada duruufo jira awgood Waxaase kordhay dakhligii uga soo xerooday Wasaaradda Kirada Guryaha iyo Bakhaarada oo hada maraya laga soo bilaabo mudada aynu kor ku soo sheegnay 952,866,500 SL/sh= . B. Ilaalinta Dhulka Danta Guud : kormeer joogta ah oo ay Wasaaraddu ku samayso dhulka danta guud caasimada iyo Goboladaba Waxa aad u yaraaday dhulboobkii baahsanaa ee lagu hayay dhulaka danta guud iyo mashaakilaadkii ka dhici jiray dhulka. dayactir buuxa lagu sameeyay Xaruntii dhexe ee waaxda gaadiidka dhamaan qaybihii shaqo ee Loo baahnaa. Waxaa la diyaariyey tool-kii lagu qabanayay dayactirka fudud ee gaadiidka. Waxaa la adkeeyay bixinta ducmentiga si Loo yareeyo khataraha gaadiidka sida dhimashada iyo dhaawca gaadiidku keeno. Waxaa la yareeyay oo qoraaLo’ heer wasiir laga soo saaray socodka gaadiidka Dawladda saacada shaqada kadib. Waxaa laga hawgalay soo ururinta gaadiidka Dawladda oo ku daadsanaa geerashyada gaarka Loo leeyahay lana keenay geerashka Dawladda. Waaxda Waxaa u qorshaysan in gaadiidka Dawladda ay dayactirto Wasaaradda Hawlaha Guud Guriyeynta iyo Gaadiidku. Waxay WHG/G& Gaadiidku shaqalaysay farsamo yaqaanadii hawashaas fulinlahaa. Wasaaradda Waxaa u qorshaysan inay daamanad qaado dayacatirka gaadiidka. In xafiiska waaxda gaadiidku uu ku gudo jiro sidii Loo record garayn lahaa documentigii gaadiidka ee markii hore ahaa manualka Lo’guna badaLo’ computerized. Waxaa Loo sameeyay shaqalaha wasarada (Personal File )kaas oo lagu ururiyo dhaman macluumadka qofkasta oo shaqaale ah. Waxaa dayactir iyo dib u dhis lagu sameeyay xarunta dhexe iyo waaxda gaadiidka Waxana maal galisay hayada USAID -TIS. Waxaa xafiisyo cusub laga dhigsay Gobolada Sool iyo Saaxil Waxaana maal galisay hayada USAID-TIS. Kaabayaasha adeega (Service delivery infrastructure ) hawshan mudo dheer Waxaa nala waday hayada ILO’-GPLG, oo ka shaqaysa todoba Degmo oo kala ah Hargeysa, Gabiley,Borama,Berbera , Sheekh, Burco iyo Odweyne,Mudada ay nala shaqaynaysay Waxaa ka qabsoomay 36 Mashruuc oo dhismayaal kala duwan ah sida wadooyin, Garoomo,Biyo galin, iwm. Oo dhamaan hawshaasna Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 34 | P a g e ay Engineerada wasarada hawlaha guud ay ka shaqaynayeen ilaalinta iyo hubinta habsami u socodka hawshaas. Waxaa la yareeyay oo qoraaLo’ heer wasiir laga soo saaray socodka gaadiidka Dawladda saacada shaqada kadib. Waxaa laga hawgalay soo ururinta gaadiidka Dawladda oo ku daadsanaa geerashyada gaarka Loo leeyahay lana keenay geerashka Dawladda. Dhinaca hantida ma guurtada ah Waxay Wasaaraddu iska xilsaartay ka warqabkeeda iyo diwaangalinteeda iyo soo xaraynta dakhliga. Dhinaca Kormeerka iyo ilaalinta dhulka danta guud Wasaaraddu Waxay aad u yaraysay boobkii dhulka danta guud iyo khasaarihii ka dhalan jiray iska hor imaadka dhulka ee la haan jiray dhimasho iyo dhaawac ba. Dhinaca ka qayb qaadashada soo saarka dakhliga Dawladda Waxay Wasaaraddu soo xareysey Dakhli dhan: SLSH: 2,606,905,800/= USD 146,775 4.2 Wasaaradda Duulista Hawada iyo Gaadiidka Cirka 1. BalaAdhinta Madaaradda Hargeysa iyo Berbera 1. Madaarka Hargeysa : Hagaajinta iyo Adkaynta dhabada dayuuradaha iyo Dhismaha Xayndaabka Madaarka oo Taar ah 2. Madaarka Bebera : Dhismaha qeybta Dhoofayaasha/Soo degayaasha oo ay qalabkiisi u dhan yahay iyo Xeyndaab Adaga oo lagu wareejinayey Guud haanba Madaarka Berbera. 3. Hawlgalinta Mishiinadii casriga ah ee BaAdhitaanka Shandadaha iyo Rakaabka. 4. Keenitaanka Laba Bas iyo Xaajiyad nooca dusha furan ah (Pickup). 5. Hirgalinta Dhisme Cusub oo ka kooban laba Hool iyo Xafis oo Loo dhisay Waaxda Socdaalka. 6. Casriyeyn iyo Dayactir aad u balaadhan oo lagu sameeyey Haamaha Shidaalka ee Madaarka Caasimada. 7. Waxa Dib u habayn lagu sameeyay Qeybta soo digista Waxana la dhigay qalab casri ah oo ku sheqeeya Indhaha iyo Faraha. 8. Waxaa la dhamaystirey Mashuuca Dabka Hawada laga Dhaliyo. 9. Waxa Wasaaradda Loo sameeyay Xafiis Cusub oo dadweynaha iyo saxaafadu kala xidhiidhi karaan.si fudud sida mareeg u gaar ah (Website), kaasoo si sahal ah Looga heli karo xogaha Looga baahdo ee la xidhiidha madaarada, Cimilada iyo Jedwalka duulimaadyada Shirkadaha ka ganacsada Hawada Somaliland. 10. Waxa Gacanta laga hayaa dhismaha Xarunta Wasaaradda Duulista Hawada iyo Gaadiidka Cirka. 11. Waxa la dhameeyay Xadaynta afarta jiho ee Madaarka Caasimada. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 35 | P a g e 12. Waxa markii ugu horeysay Madaarka caasimada lagu rakibay CCTV Security Camera System Casri ah taas imikana aad Loo sii BalaAdhiyey oo lagu darey Kamarado ka arki kara in ka badan 5Km . 13. Waxa la dhisay Dhisme laba dabaq ah oo qaadaya 500 oo qof Looguna talagalay dhoofayaasha. 14. Waxa BalaAdhin lagu sameeyey halka ay shandadaha ka qaataan Rakaabka soo degayaa(Luggage Hallka) 15. Waxa la keenay isgaadhsiin u gaar ah madaarka taas oo Loo qeybiyey Hay’adaha kala duwan ee madaarka haday tahay shirkadaha iyo haday tahay kuwa Dawladda taas oo ah Radios ama (Work Talka ) 16. Waxa dhisme cusub laga hir geliyay qeybta Hab-maamuuska Madaxda(VIP) iyada oo la cassriyeeyay qaabka gelida iyo bixida. 17. Waxa Madaarka Hargeysa dhexdiisa laga dhsay Waddo laami ah oo cusub dhererkeeduna yahay 200m, Waxa kale oo dib u dhis lagu sameyay Wadadda isku xidha Madaarka iyo Hotelka Ambasatoor. 18. Madaarka Caasimada Waxa Loo sameeyay Laydh 24 saacadood ah iyo Adeega Internetka. 19. Waxa kale oo Madaarka Hargeysa laga hirgeliyay Masaajid weyn. 20. Waxa Qurxin lagu sameeyay Deyrka iyo Albaabka laga soo gaLo’ Madaarka Hargeysa. 21. Gudaha Madaarka Hargeysa Waxa laga hirGeeliyay beero bilicsan. 22. Waxa kale oo Madaarka laga laga hirgaliyey dhismayaal kale oo badan oo ay ka mid yhiin Guri ay ku nastaan Shaqaalaha Fireku ,Bakhaaro, Suuliyo Gudaha iyo Dibada ah ,dhisme cusub oo Loogu talagalay in lagu rakibo mishiinka shandadaha baadha , dhawr dhisme oo Police-ku wax ku baadho iyo Xafiisyo dibada ah oo Loogu talagalay in adeegyo kala duwan lagu qabto. 23. Madaarka Bebera Waxa laga dhisay qeyb u gaara dhoofitanka oo qalabaysan. 24. Waxa dhisme balaadhan laaga dhisay barxada Madaarka Berbera oo Loogu taLo’ galay dadka la socda dhoofayaasha ama sugaya soo degayaasha. 25. Madaarka Berbera Waxa kor Loo qaaday nadafaddiisa iyo Bilicdiisa. 26. Madaarka Berbera Waxa la dhigay qalabka casriga ah ee lagu baadho Shandadaha, Waxana lagu xidhay Kamarado oo lagu ilaalinayo dhaqdhaqaaqa madaarka. 27. Waxa kale oo la adkeeyay Nabadgelyada Madaarka iyada shub la dhigay meel kasta oo waxyeeLo’ kaga iman karto Madaarka. 28. Waxa Deyr Taar ah la dhigay 800M oo ah jihooyinka Bari iyo Galbeed ee Madaarka. 29. Waxa la keenay isgaadhsiin u gaar ah madaarka taas oo Loo qeybiyey Hay’adaha kala duwan ee madaarka haday tahay shirkadaha iyo haday tahay kuwa Dawladda taas oo ah Radios ama (Work Talka ) 30. Waxa la dayactiray Dhabaha diyaaradaha meeLo’ aad Waxa u qabaay. 31. Waxa la dhigay Moos daad celiye ah oo cabirkiisu dhan yahay 4,150M dhabaha diyaaradaha ee Berbera. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 36 | P a g e 32. Waxa laami laga dhigay wadadii ciida ahayd ee isku xidhi jirtay geydhka hore ee laga soo gaLo’ Madaarka & dhismaha Terminaalada oo dherarkeedu ayahy 365m.Dhinaca kale Waxa Iridaha laga soo galLo’ Madaarka Berbera lagu Sameeyey Albaabo casri oo ah nooca is waydaarta iyo dayr qurux badan oo wajahadiisu dhagax tahay .Waxa kale oo Waddo laami ballaadhan ah laga sameeyey inta u dhaxeysa barxadda Terminalada iyo dhabaha diyaaradaha, taasoo hore u ahayd ciid iyo boodh, garoonkana dhibaato badan ku haysay.Guud ahaan wadooyinka laga sameeyey Madaarka Berbera waa Laba wado oo muhiim ah . 33. Waxa hirgalay Mashuuc Dab gelin ah isla markaasna lagu Rakibay 50 qaboojiye(AC) Madaarka Berbera. 34. Waxa Madaarka Berbera laga hirgaliyey hal xabbo oo ah MaraWaxadaha Dabka ka dhaliya Hawada. 35. Waxa tababar dheeraaad ah la siiyay Shaqaalaha waaxda dabdamiska iyada oo tiradadooda iyo tayadoodaba la kordhiyay. 36. Waxa Madaarka Berbera laga dhisay Masaajid weyn. 37. Madaarka Burco Waxa laga raray dadkii shacabka ahaa ee deganaa mudadda dheer, Waxana la bilaabay dhismahiisa. 38. Waxa la ga hirgaliyey Geerash Dayuuradaha yar yar laga shaqeeyo ,Haamaha Shidaalka Dayuuradaha iyo Hagaajinta Xafiisyada Madaarka Burco kaas oo ay hirgalintiisa fulisay shirkadii Sahanka Shidaalka ee Genel Energy. 4.3 Wasaaradda Khayraadka Biyaha Waxaa si habsami leh u socda Mashruucii biyo balaAdhinta afarta magaaLo’: Hargiesa, Burco, Borama, Togwajaale, iyo Ceerigabo, Waxaa kaLoo hadda biLo’w ah in ceelasha Xumbawayne lagu soo xidho Caasimadda Hargaysa. Waxa la dhamaystiray qodaalka 34 ceel oo riig ah oo Loogu taLo’galay kordhinta Biyaha magaaLooyinka iyo miyigaba, Waxa kale oo la dhamays tiray biyo galinta 19 tuuLo’ oo badankoodu ku shaqaynaya tamarta la cusboonaysiiyo, Waxa kale oo la dhamaystiray dayactirka iyo qodaalka 14 balli(dam) iyo hirgalinta shuruucda qodaalka riigaga. Waxaa wasaaraddu baAdhis ka samaysay 25 goobood Biyaha dhulka hoostiisa iyadoo khubarada wasaaraddu adeegsanayaan qalab casri ah; Waxa war fiican ah in meeLo’ badan laga helay biyo macaan yadoon hore Looga aqoon dhulkaas biyo macaaan (sida Las’anod iyo Wadaamo goo). Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 37 | P a g e Waxay Wasaaraddu ka qayb gashay shirar caalami ah natiijada ka soo baxdayna ay ugu waynayd in Somaliland iyo wadamo badan oo ka mid ah beesha caalamku heshiisku gaadheen inay Somaliland kala shaqeeyaan sidii Loo harumarin lahaa khayraadka Biyaha Somaliland. Ceel Biyood laga qodayo Tuulada Qoolcaday ee degmmada Salaxley. Waaxda Qorshaynta iyo Tababarada Waxay Wasaaraddu Dhamaystirka qaab dhismeedka afar waaxood ee Wasaaraddu ka kooban tahay maadaama ay wasaaraddu tahay mid cusub oo aan hore u jirin . Wasaaraddu Waxay 28 tababar u dhamaystirtay Shaqaalaha Wasaaradda ee xarunta dhexe ilaa heer degmo. Tababaradaas oo isugu jiray kuwo maamul, farsamo iyo wacyi gelineed. Wasaaraddu Waxay furtay dugsi lagu tababari doono xirfad yaqaanadda ceelasha oo ka kala yimi Gobolada Somaliland oo dhan, yadoo hadda ay ku jiraan dufcaddii ugu horaysay oo ka kooban 12 arday (eeg sawirada 3 iyo 4). Dugsigan oo wax wayn ka tari doonaa horumarka farsamda iyo maamulka ee Shaqaalaha Wasaaradda heer gobol, degmo iyo tuuLo’ba. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 38 | P a g e Dugsiga Tababarada Farsama-yaqaanada Wasaaradda Waxay Wasaaraddu qabaqaabisay 12 shir oo ay ku midoobeen Hay’adaha iyo machadyada ku lugta leh hawlaha Biyaha iyo ilaalinta tayadooda, shirkaas oo bille ah agaasimaha guud ee wasaaradduna shir gudoon ka yahay (WASH Sector Coordination Meeting). Wasaaraddu Waxay dhamaystirtay Dhaqan gelinta Sharciga iyo siyaasadda Biyaha Qaranka, Waxay Wasaaraddu gaadhsiisay maamulka Biyaha ilaa heer degmo, meelaha qaarna ilaa heer tuuLo’. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 39 | P a g e 4.4 Wasaaradda Madaxtooyada Hawlahii ay Wasaaradda Madaxtooyadu ku guulaysatay Sanadkii 2013 wax ka mid ah XEERAR 1. Xeer Hoosaadka Golaha Wasiirada 2. Buuga Tilmaanta Golaha Wasiirada: Buugani Waxa uu indha fur u yahay Xubnaha Golaha Wassiirada Marka la magacaabo iyo kuwa hadda xilalka hayaba. 3. Dib u Habayta Qaab-dhismeedka Hay’ada Horumarinta Wadooyinka iyo Shaqo Qeexida Hay’ada iyo Guddidda Qaaddhaan ururinta. 4. Golaha Wasiiradu Waxay ansixiyeen Xeerka Duulista Madaniga ah. 5. Golahu Waxa uu ansixiyay Odoroska Miisaaniyada 2014 6. Golahu Waxa uu Ansixiyay Siyaasada Faya-dhawrka Qaranka. 7. Wasaaaradu Waxay diyaarisay oo ay daabacday qoraaLo’ Loog taLo’galay dadka Ajanaabiga ah oo ku saabsan Taariikhda, Dhaqanka, Dhaqaalaha, Siyaasada iwm ee Soomaaliland. 8. Hirgelinta Hanaan kor Loogu qaadayo Xidhiidhka iyo Wada-shaqeynta Hay’adaha kala duwan ee Dawladda. Iyada oo dhamaan masuuliyiinta Hay’adaha Loo sameeyay Email Hay’adu lee dahay oo ku xidhanka Shabaakada Qaranka(Website) 9. Soo Saarsta Buuga Xidhiidhka Hay’adaha Dawladda oo xambaarsan Telefoonada, Emailada, Xilalka, Hay’adaha iwm ee dhamaan Madaxda Qaranka. 10. Qabashada Hawl-gala tiro badan oo qaadhaan ururnta Wadooyinka ah Gudaha iyo Dibada labadaba. 11. Dib u habaynta Qaab-dhismeedka Wasaaradda iyo qeexista masuuliyada qof kasta oo ka hawl gala Wasaaradda. 12. Wasaaraddu Waxay ugu deeqday Dadka naafada ah 50 dhugdhuglay iyo 150 baaskeeladood kuwa curyaamiinta ah. 13. Dib u habaynta Barxada Qasriga Madaxtooyada. 14. Wasaaraddu Waxay Deeq mug leh u fidisay Mashaariicda dhismaha Wadooyinka. 15. Wasaaraddu waxay 150 Baaskiil iyo 50 Dhugdhulay u qeybisay 200 oo ah dadka laxaadka la’ gaar ahaan Curyaamiinta. 16. Madaxweynaha JSL Mudane Axmed Maxamed Maxamuud waxa uu soo saaray Wareegto goobaha danta guud loogu samaynayo meel ay maraan dadka Curyaamiinta ahi, si ay awood ugu helaan inay muraadadooda ka fushadaan. 17. Madaxweynaha JSL Mudane Axmed Maxamed Maxamuud waxa uu qasriga Madaxtooyada ku qaabilay Dadka dhegoolayaasha ah, si loo tuso inay bulshada ka mid yihiin isla markaana waxa loo iibiyay Hal Bas. 18. Madaxweynaha JSL Mudane Axmed Maxamed Maxamuud Waxa uu Qasriga Madaxtooyada ku qaabilay Ardayda dhigata Dugsiyada Sare. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 40 | P a g e WAKAALADDA HORUMARINTA WADDOOYINKA Mashaariicda Dhismaha Wadooyinka 1. Wadada Hargeysa –Berbera Wadada isku xidha Hargeya iyo Berbera Waxa la dhisay sanadkii 1976 iyada oo dayactir lagu sameeyay dhawr goor dhowr iyo tobankii Sano ee ugu danbeeyay, Maadaama oo aan Dayactr intaas ka badani lagu samayn karayn ayaa Waxa Qandaraas lagu siiyay Shirkada China Hono iyo Amal JV Company iyada oo xooga la saarayo buuxinta godadka, dayactirka cidhifyada iyo saarista lakab laami ah Wadada Hargeysa Berbera oo hawshii daayactirku ka socoto 2. Wadada Burco – Ceeri Gaabo. Wadada Isku xidha Burco iyo Ceeri-Gaabo, Waxa dhererkeedu dhan yahay 300KM marka laga bilaabo Tuuladda Ina-Afmadoobe oo qiyaastii 60KM dhinaca bari kaga beegan MagaaLo’ Madaxda Gobolka Togdheer ee Burco . Wadadani Waxay Qaranka Soomaaliland ay u lee dahay muhiimad gaar ah, waayo waa Wadadii ugu dheerayd ee Xukuumadihii isaga danbeeyaay soomaaliland ay dhagax dhigeen, maadaama oo ay ku kacayso malaayiin doolar, balse Waxa ku dhiiratay Xukuumadda uu Madaxweynaha ka yahay Mudane Axmed Maxamed Maxamuud, Waxaanay wadadani Soomaaliland inteeda kale ku xidhaysaa Gobolka Sanaag oo ah Gobolka dhul ahaan ugu baaxada weyn Jamhuuriyada Soomaaliland oo cabirkiisu yahay 54,000Km laba jibaaran una dhiganta 40% bedka dhulka Soomaalliland.. Gobalkan oo caan ku ah khayraad kala duwan iyo cimiLo’ aad u wanaagsan Waxa uu go’doon kaa yahay Jamhuuriyada Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 41 | P a g e inteeda kale, gobolkan oo juqraafi ahaan leh xeeb dheer joogiisuna uu bad aka sareeyo 7,927Ft Waxana ku taala Buurta ugu dheer Wadanka ee Surad. Wadadan oo dhismaheeda laga bilaabaayo halka ugu hoosaysa(ground level) oo ay weheliyaan dhismaha Buundooyinka iyo Biyo shubyada. Waxa 16 September 2013 dhagax dhigay Madaxweynaha Jamhuuriyada Soomaaliland iyada oo Xukuumada Soomaalilandd ay bixinayso kharashka dhismaha 100KM, iyada oo dhismaha 200KM ee hadhay ay iska kaashan doonaan dhamaan Muwaadiniinta Soomaaliland meel kasta oo aay joogaan Gudaha iyo Dibada labadaba. Dhagax dhiga Wadada Burco ilaa Ceeri-gaabo 3. Kalabaydh—Togwajaale Road. Wadada isku xidha Kala-baydh iyo MagaaLo’ Gancsiga Tog-Wajaale oo dhererkeedu dhan yahay 19KM Waxay qeyb ka tahay Wadada Ganacsi ee isku xidha Dekeda Magaalada Berbera ilaa Caasimada Itoobiya ee Addis Ababa waana wado muhiimad weyn oo ganacsi u leh labada dal ee Soomaaliland iyo Itoobiya. Wadadan kharashka ku baxaya Waxay Xukuumada Soomaaliland ay bixisay kharashka dhismaha 10KM, halka 9KM ee kalena ay iska kaashadeen Maamulka Dawladda Hoose ee Gabilay iyo Dadweynaha. Waxana dhismaha wadadu u socdaa si wanaagsan. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 42 | P a g e 4. Wadada Hargeysa-Salaaxlay Xukuumada Soomaliland Waxay ku guulaysatay hirgelinta nidaamka Wax wada qabsiga Dawladda iyo Dadweynaha, hanaankaas oo ah ka keliya ee lagu hir-gelin karo dhismaha wadooyinka oo u baahan kharash tiro badan. Dhismaha Mashruuca Wadada Salaxlay Waxa uu ka mid yahay Mashaariicda ay bulshadu maal-galiso Waxana uu dherer kiisu dhan yahay 58KM oo laami ah , Buundooyinka iyo Biyo shubyada, Waxaanay Xukuumada Soomaaliland ugu deeqday kharashka dhismaha 5KM halka ay daddweynahu bixiyeen kharashka dhismaha 13KM, iyada oo waqtigan xaadirka gacanta lagu hayo ururinta qaadhaanka wajigii labaad. 5. Wadada Burco-Oodweyne Wadada isku xidha Burco iyo Oodweyne oo ka mid ah Mashaariicda ay bulshadu maalgeliso Waxaa cabirkiisu dhan yahay 180KM oo laami ah lagana ssoo bilaabayo halka ugu hooseysa(ground lvel) iyo Buundooyinka iyo Biyo shubka, Waxa Xukuumada Soomaaliland ugu deeqday Mashruucan kharashka dhiamaha 5KM halka dadweynahuna bixiyeen kharashka dhismaha 10KM, iyada oo dhismaha wadadani si wanaagsan u socoto. 6. Wadada Dawga-Cad Dhismaha Wadada Dawgaa cad Waxa uu ka mid yahay Mashaariicda ay bulshadu maalgeliso, iyada oo wadada Dawgaa-cadi uu Caasimada ku xidhayo dhul balaadhan oo ah dhul Xeebeed iyo Xeeb xigeen ka hooseeya Buuraaha Silsilada Golis ee Bulaxaar, Ceel-sheekh, Lughaya iyo Degada Saylac, waana marin muhiim u ah isku xidhka Soomaaliland iyo Wadanka aynu Jaarka nahay ee Jabuuti. Wadada Dawga-cad waxxa dhererkeedu dhan yahay 125KM oo ay weheliyaan dhismaha Buundooyinka iyo Biyo-shubku, Waxaanaay Xukuumada Soomaaliland ugu deeqday Kharashka dhismaha 2KM halka ay dadweynahu bixiyeen kharasshka dhismaha 5KM. 7. Wadada Dila - Boorame Dhismaha Wadada Dilla ilaa Boorame Waxa uu ka mid yahay Wadooyinka ay dhismahooda iska kaashadeen Dawladda iyo Dadweynaha Waxana Wadadan dhererkeed dhan yahay 25KM oo laami iyada oo Xukuumada Soomaaliland ay bixisay kharashka dhismaha 16KM halka ay Dadweynahuna bixiyeen kharashka 9KM ee hadhay Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 43 | P a g e 5. DEEGAANKA IYO TAMARTA 5.1 Wasaaradda Tamarta iyo Macdanta Waxaa Wasaaraddu fulisay shan maraWaxadood oo laga dhaliyo korontada lagana sameeyay gegida diyaaradaha ee cigaal si ay u daboolaan baahida korontada ee madaarka. Saddex maraWaxadood oo laga dhisay Berbera si ay uga qayb qaataan korontada ay u baahan tahay magaalada Berbera. Waxaa Wasaaraddu qabatay Carwo iyo Kulan lagu gorfaynayay tamarta Somaliland isla markaana lagu dhiiri galinayay tamarta cusboonaata oo dalku qaniga ku yahay si Loo badbaadiyo degaanka . Waxay Wasaaraddu ku guulaysatay dhamaystirka Xeerka korontada Dalka isla markaana u gudbisay golaha wasiirada si uu u noqdo xeer lagu dhaqo korontada Somaliland. Waxaa tababaro ku saabsan ururinta xogta dabaysha iyo habmaamulkeeda Loo sameeyay Shaqaalaha waaxda tamarta. Wasaaraddu Waxay u hawlgashay in Dalka lagu casumo shirkado maalgashi ku sameeya tamarta Dalka gaar ahaan tamarta la cusboonaysiiyo (renewable energy) Waxaana suurta gashay in ay Dalka ay yimaadaan laba shirkadood oo Turki ah danaynayana inay maalgashadaan Tamarta. Waxaa sahan macdaneed iyo baAdhis lagu sameeyay GoboLo’ ka tirsan Dalka oo ay ka mid yihiin Sanaag (laasqoray ),Awdal ,iyo Saaxil `,sidoo kale Waxaa daahfur lagu sameeyay noocyo cusub oo xabagta hogu ay ka mid tahay. Waxay Wasaaraddu dagaal adag ku qaaday kootarabaaninta macdanta gaar ahaan xuduudaha uu dalku la leeyahay wadamada jaarka ,iyo gegooyimka diyaaradaha oo laga saaro macdanta sharcidarada ah. Waxay Wasaaradda heshiis khaas (exclusive permit) la gashay shirkad Chinese ah oo macdanta Brellium ka qodaysa gob Si Loo dhiiri galiyo maalgashiga iyo soo saarista kahayraadka Dalka Waxay Wasaaraddu heshiis baAdhis Batrol la gashay laba shirkadood oo baAdhis batrool iyo soo saaris, ku sameeya Dalka oo kala ah shirkada DNO iyo shirkada ANSAN oo laga leeyahay Dalka Yemen. axay Wasaaru ka hawl gashay in la heLo’ khubaro diyaarisa shuruucda lagu maamuLo’ khayraadka saliida Waxayna Wasaaraddu ku guulaysatay in ay Dalka keento khabiir diyaariya Sharciga saliida Somaliland. olka Awdal gaar ahaan meeLo’ ka tirsan deg Baki Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 44 | P a g e 5.2 Wasaaradda Deegaanka 1. Mashaariicda la fuliyey iyo kuwa socda:a) Wasaaraddu Waxay fulisay Mashruuca Seeraha Bancawl ee Degmada Burco, Seerahaas oo dhexdiisa laga sameeyay 500 moos biyo qabad ah oo midkiiba cabirkiisu yahay 50 m X 1 m X 1 m, oo u dhigma isugayn dhan 25,000 linear meters, iyo Balli weyn oo qaadi kara 18,000 meter cubic biyo ah marka uu buuxsamo. Waxa Loo iibiyey mashiinka Biyaha (Water pump generator) iyo qasabado lagu xidhiidhiyey 5 dararka xoolaha iyo dadku ka cabbaan si Biyaha daamka Looga ilaaliyo wasakhda. Baliga Seeraha Bancawl b) Wasaaraddu waxy ka fulisay Sheed-dheer iyo Geb oo ka mida Degmada Garbodadar ee Gobolka Awdal hawLo’ ay ka mid yihiin: 2 goobood ee Loo xidhay in lagu ogaado waxtarka ay leeyihiin xidhmooyinka iyo seereynta dhulka iyo weliba dib u soo celinta nabaadkii dhulka ka bixi jirey, Goob kasta Waxa cabbirkoodu dhan yahay 450mx450m. Muuqaalka Seerayaasha Tijaabad ah iyo Beerta Kobcinta dhirta Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 45 | P a g e Laba goobood oo laga sameeyey beero dhir kobcineed oo cabbirkoodu dhan yahay midkiiba 20mx7m, lana dhigay bacihii iyo ciiddii oo Loo diyaariyay sidii Loo beeri lahaa Waxa laga samayeeya 2,000 oo ah moosas ciid iyo biyo celin ah(soil and water conservation) kana samaysan ciid iyo dhagax Moosaska Ciid iyo Biyo celinta Sheed-dheer c) Wasaaraddu Waxay biLo’wday Mashruuc lagu horumarinaayo beeyadda, iyadoo la calaamadeynaayay dhulka beeyadu ka baxdo. Waxaanay Wasaaraddu u magacawday koox Shaqaalaha xarunta ka mid ah oo la shaqeynaysa Shirkada SOFREECO ee fulinaysa Mashruuca xabkaha iyo faleenka. d) Seeraha Geed-deeble Waxay Wasaaraddu ka biLo’wday hawl-gal camuud joojin ah si Loo yareeyo waxyeeladda daadadka, Biyahana Looga faa’iidaysto. e) Wasaaraddu Waxay gaacanta ku haysaa Labada seere-kaymeed (Forest Reserves) ee buurta Gacan-libaax iyo DaalLo’ oo ay si wada jir ah uga shaqeeyaan Wasaaradda iyo Hay’adda Candlelight. f) Seero kaymeedka Dabbis oo ay si wada jir ah u maamulaan Wasaaradda iyo Hay’adda ADO. 2. Hawlgallada la fuliyey: a) Hawlgalka ka-hortagga xaalufka iyo baabi’inta xidhmooyinka sharci darrada ah Hawl-galkan waa laga fuliyay dhulka daaqsimeed ku yaala ee Gobolka Daadmadheedh, Waxana hawl galkan lagu baabi’iyay xidhmooyin sharci daro ah, Waxana gacan ka geystay Maamulka Gobolka iyo Dadweynaha ku dhaqan Deegaanadaas, Waxa kale oo Hawlgalkaasi xooga saaray sidii Loo yareen lahaa dhuxulaysiga iyo dhir jarida. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 46 | P a g e b) Hawlgal ku saabsanaa wacyigelin iyo sharci fulin ee ka-hortagga xaalufka iyo baabi’inta xidhmooyinka sharci darrada ah ee dhulka xooLo’ daaqeenka ah ayaa laga fuliyey Degmooyinka Daarasalaam & Dacarbudhuq ee Gobolka Maroodi jeex. c) Hawlgal wacyi gelin iyo waxqabad sharci fulin ah oo ku saabsanaa dhowrista deegaanka ayay Wasaaraddu ka fulisay deegaamada Salaxley & Sabawaanaag. Hawlgalkaas oo lagu soo qabqabtay dad badan oo si xun u jaray dhirta. d) Wax lagu bedeLo’ Tamarta Dhuxusha (Alternative energy). Si Looga maarmo dhuxusha oo dhibaatooyin badan ku heysa deegaanka. Wasaaraddani Waxa ay qaaday talaabooyin waaweyn oo lagu yareynaayo isticmaalka dhuxusha, kuwaasoo ka mid ah in shirkadaha soo dejiya tamaraha kale oo wax lagu karsado xukuumaddu ay ka deyso cashuuraha (sida Gaaska Cuntada lagu karsado). Wasaaraddu Waxa ay dhawr jeer tijaabo ahaan usoo bandhigtay tamaro kale oo bedeli kara dhuxusha, sida shooladaha Cuntada lagu kariyo, iyo qalab cusub oo lagu keydiyo cuntadda oo Loo yaqaano (wonderbag). Wasaaraddu sidoo kale Waxa ay dhiirigelineysaa ganacsatada Dalka keenista waxyaabaha kale ee bedeli kara dhuxusha. 3. Xidhiidhinta iyo isku xidhka Wasaaraddaha iyo hay’addaha deegaanka ka shaqeeya. a) Sida caadiga ah, Waxaa la qabtaa shir (Environment Sector Coordination meetings) labadii biLoodba mar dhaca, kaasoo lagaga wada hadLo’ siday wax u Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 47 | P a g e waddaan iyo xalaaladda deegaan ee Dalka Hay’adaha UN/IN iyo kuwa maxaliga ah, kaasoo qabsoomay March 2013. 7) Ugaadha Si Loo yareeeyo Dhoofka sharci daradda ah ee Ugaadha Waxay Wasaaraddu qaaday oLo’le iyadoo lasoo qabqabtay ugaadh u badan oo intooda badani ay yihiin haramacadd, ,Waxase nasiibdaradu tahay inay dhinteen dhammaan haramcadyadii aanu soo qabanay, iyadoo aanay Wasaaraddu lahayn meel lagu xanaaneeyo ugaadha oo lagu daryeeLo’ laguna tarmiyo. Balse Wasaaraddu Waxay qaaday talaabooyinkan hoos ku qoran: a.) Waxaanu kor u qaadnay wacyi galinta ku saabsan ka hortaga dhibaatada lagu hayo ugaadha ee bulshada dhexdeda anagoo u sheegayna faa’iidada ay dhulkeena iyo dadkeenaba u leedahay b) Waxaanu kor u qaadnay xidhidh ka gobalada iyo degamoyinka si Lo’ xakameeyo ugaadha laga ganacsanaayo. c) Waxaanu dabagal ku samaynay dadka ajaanibka ah ee ka ganacsada ugaadha anagoo kaso saarnay wareegto lagaga mamnucaayo wax yeeLo’ kasta oo ugaadha iyo duurjogta dalkeena lagula kaco. d) Waxaanu la dhamaystiray diwaan galin aanu ku ogaanayno nuucyada ugaadha ee lagu haysto meheradaha sida huteelada iyo guryaha. e) Waxaanu qabanay dad badan oo ugaadha si sharci daro ah u dhoofinyay. f) Waxaa la dhamaystiray tirakoob laga hergeliyay Goboladda iyo Degmooyinka Dalka, kaasoo Loo lagu ogaanaayo tirada Ugaadha ee ku sugan gobahaas iyo noocyadooda iyo noocyadda siidabar go’aaya. g) Iyadoo la xoojinayo iskaashiga caalamiga ah gaar ahaaan Geeska Afrika dhinaca daryeelka iyo ilaalinta Ugaadha. Wasaaraddani Waxa ay xubin ka noqotay shabakadda magaceedu yahay (Horn of Africa Wildlife Enforcement Network) oo la aasaasay dabayaaqadii 2012 shabakadaasi oo Loo abuuray si ay uga hortagto Dhoofinta sharci darrada ah ee Duurjoogta. Shabakadaasi Waxa xubin ka ah waddamada ( Etoobiya, Somaliland,Somaliya, Kenya, Dijabuti, Ugandha, Southsudan, Sudan). Shabakaddaasi Waxa ay Somaliland ka caawin doontaa sidii Looga hortegi lahaa duurjoogta sida sharci darrada ah Loo dhoofiyo. h) Waxaa la dhamaystiray tirakoob lagu diwan gelinaayo u Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 48 | P a g e 8) Wasakhowga Deegaanka Wasaaraddu Waxay booqatay goobaha qashin qubka (Qashinka adag iyo ka socda) ee Magaalada Hargeysa, Warshada Macmalka Baytaariyaada Gaadiidka iyo Dooxa Hargeysa Dhamaan goobahaas la booqday Waxaa laga soo duuby muuqaal iyo sawiro , kaasoo laguu soo bandhigay shir layskugu yeedhay, Wasaaradda Caafimaadka, Wasaaradda shaqadda iyo Arrimaha Bulshada, Wasaaradda Xaanaadaha Xoolaha, Wasaaradda Warshadaha, Dawladda Hoose ee Hargeysa, shirkadaha qashinka iyo Hay’adaha maxaliga ah ee ku shaqada leh. Shirkaas Waxaa lagu daawaday film kii iyo sawiradii ay ka soo qaaday goobahaas, taasoo kasoo qaybgalayaashii ay a.ad uga yaabiyay. Shirkaas oo aad layskula gorfeeyay dhibaatada ka jirta deegaaanka iyo masiibada caafimaad ee ka dhalan karta, Waxay layska gartay in la sameeyo guddi wada jir ah oo Loo dhan yahayn si arrintaas wax Looga qabto. Waxaana la sameeyay qoraal murtiyeed halkaas in laga sii wado oo guddidaasi ay kusii shaqan doonto. Waxaan Wasaaraddu samaysay Wacyi gelin iyada oo isticmaalaysa Warbaahinta Wadaniga ah, Shabakadaha Wararka iyo QoraaLo’ la qeybiyay. Muuqaalka Goobahii Wasaaraddu booqatay 9) Waxa dib u eegis lagu same Xeer lr: 04/98. Sharciga 04/98 ee Badbaadinta Deegaanka ayaa dib u eegis lagu sameeyaya. 10) Tababarada Waxaa la tababaray lix qof oo Wasaaradda ka tirsan, kuwaas oo lagu tababaray hawlaha GIS and JPS, Waxaana hawshaas fulisay shirkadda SOFREECO, taasoo ka socoto Mashruuca Baanka Aduunka ee ku hawlan horumarinta Xabkaha, Beeyadda iyo Maydiga ( faleenka). Tababaradii Loo qabtay xooLo’ daaqsatadda deegaamadda ku xeeran BANCAWL iyo Gudoomiyayaasha degmooyinka Gobolka ee ku saaabsanaa Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 49 | P a g e yaraynta dhibaatooyinka abaaraha iyo la qabsiga is bedelka cimiladda adduunka ( Drought risk reduction and climate change adaptation). 11) Kulamada: Kulanka dib u eegista shuruucda WDHM oo ay ka qayb qaataan hayadda IRI iyo guddida khayraadka dabiiciga ah ee golaha baarlamaanka SL iyo qaar ka mid ah hay,adaha waddaniga ah iyo kuwa caalamiga ah iyo dad keli keli ah oo khibradb dheeraad ah u leh Deegaanka. Waxa ay Wassaaraddu ka qayb gashay kulannadii lagu gorfaynayay diyaarinta carwo iyo shirweyne ku saabsan sugidda Cuntada ee Dalka oo ay ka soo qayb geleen ganacsatada Somaliland, Ururada waddaniga ah ,Ururada caalamiga ah iyo hay,adaha dawliga ah. Waxay Wasaaraddu ka qayb gashay kulan ay xarunta ku yimaadeen qaar ka mid ah Shaqaalaha Mashruuca Baanka Adduunka oo ay ujeeddadiisu ahayd sidii ay Wassaaraddu uga qayb qaadan lahayd ka warhaynta iyo ka qayb galka sidii Loo ogaan lahaa saamaynta ay deegaanka ku yeelan karaan Mashaariicda uu Baanka Adduunku ka fuliyo Dalka isla markaasna ay ballan qaadeen in ay tababar siin doonaan qaar ka mid ah Shaqaalaha Wassaaradda oo fulin doona hawshaas. Waxay Wasiirku la kulmay sarkaal sare oo ka socday hay,adda UNDP oo ay aad ugala hadashay baahiyaha Wasaaraddu u qabto Mashaariic wax lagaga qabto dhibaatooyinka deegaanka Somaliland. Waxa ay Wassaaraddu qorshaysay oo ay magacawday unit ka mid Shaqaalaha xarunta oo Loogu taLo’ galay inay la shaqeeyaan companiga SOFRECO ee fulinaya Mashruuca xabkaha iyo faleenka uu maalgelinayo baanka adduunku. Waxa ay wassaaraddu kulan kula yeelatay ha-y,adda HBF hotel ambassador. 12) Diyaarinta Mashaariicda: Waxay Wasaaraddu diyaarisay qorshaheeda Mashaariicda SDF oo ay kutaLo’gashay qoraal 4 Mashruuc oo kala ah:- Mashruuca Kaabista Itaalka Wasaaradda(Institutional Capacity Building). - Mashruuca Kala Xadaynta Dhul-beereedka iyo dhuldaaqsimeedka. - Mashruuca kor u qaadista wax soo saarka Beeraha Dhir-kobcinta Wasaaradda. - Mashruuca Dib-usoo Celinta 7seere-xilliyeed. 13. Kulan balaadhan oo Loo qabtay isuduwayaasha Goboladda, Maroodijeex, Gabiley, Sool, Sanaag, Togdheer, Saraar, Daadmadheedh, Saaxil iyo Awdal, kulankaas oo lagu lafogurayay sidii sare Loogu qaadi lahaa habsami u socodka shaqo iyo waajibaadkooda ay mas’uulka uga yihiin Wasaaraddan, iyadoo Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 50 | P a g e halkaas lagu soo bandhigay casharo aqoon korodhsi ah, kuwaas oo lagu tayaynaayo aqoonta isuduwayaasha.Waxaa suurto geliyay qabsoomidda kulankaas iskaashiga Wasaaradda iyo Company Sofrecco. 14. Wasaaraddu Waxay kulan balaadhan la yeelatay dhamaan iskaashatooyinka beeyadda Goboladda Saaxil iyo Sanaag, tasoo lagaga wada hadlay halka uu maraayo Mashruucii beeyadda ee World Banka inaga taageeraayay kasoo ay fulinteeda lahayd hay;adda sofreco. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 51 | P a g e 6. ARRIMAHA GUDAHA IYO AMNIGA 6.1 Wasaaradda Arrimaha Gudaha DHINACA NABADGALYADA. Tababarka Dufcadii Labaad ee Ciidanka RRU Wasaaradda arinaha guduhu Waxay soo gabagabaysay tababaka dafcadii labaad ee ciidanka sida gaarka ah u tababran ee RRU iyada oo ay tabarkaasi dhamaysteen dhalinyaro ka mid ah kuwa ka qalin jabiyay dusiyada sare iyo jaamacadaha Dalka, kuwaasi oo ay tiradoodu dhannayd 100 askari Waxay dhamaysteen xirfado kala duwan oo casri ah lana xidhiidha ka hor tagga rabshadaha iyo amni darrada. Sawirka ciidanka RRU Tababarka Hablaha Ciidanka Booliska Waxa Dugsiga Tababarka ee Mandheera ka qalin jabiyay Dufcadii 26-aad oo dhan 150 habLood oo ciidanka Booliska laga hawl galiyay. Hablaha Ciidanka Booliska Gaashaanle: Hibo Saalax Siciid Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 52 | P a g e Dhismaha Saldhigyada Casriga ah Wasaaradda Arrimaha Guduhu Waxay dhistay laba saldhig Booliis Casri ah oo laga hirgaliyay MagaaLooyinka Hargeysa iyo Burco. Iyada oo ujeedadu tahay in dhamaan Saldhigyada Booliska Wadanku ay noqdaan kuwa casri ah mustaqbalka. Tababarka Booliska la Dagaalanka Argagixisada (CT UNIT). Waxa Wasaaradda u qabsoomay in la tababaro booliska ka hor-tagga iyo la dagaalanka argagixisada, xubnaha la tababaray oo dhan 30 dhalinyaro ciidanka booliska ah Waxa la siiyay tababar kor Loogu qaadayay xirfadooda aqooneed ee habka baAdhista dambiyada la xidhiidha argagixisada iyo dambiyada cul-culus, tababarkaasi oo ahaa mid casri ayna bixinayeen khubaro heer caalami ah oo ku xeeldheer habka baAdhida dambiyadaas. Sawirka Ciidanka la Dagaalanka Argagixisada Gaadiidka Ciidanka Booliska Wasaaradda Arrimaha Gududhu Waxay ku wareejisay Gaadiid dhan 17 GaAdhi oo 10 ka mid ah yihiin Gaaiidka Ciidanka Gurmadka degdeg ah(999), halka 7 gaAdhina ay ku hawl gali doonaan Ciidanka Nabadgelyada Wadooyinka. Muuqaalka Gaadiidka Ciidanka Booliska Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 53 | P a g e MASHAARIIC NABAD GELYADA KHUSEEYA Wasaaradda Arrimaha Gudaha Waxay laba heshiis la saxeeexatay Safiir Ku xigeenka Ingiriiska u fAdhiya Dalka Ethiopia labadaa heshiis Waxay la xidhiidheen tayaynta iyo kor u qaadida Hay’adaha amniga sida laanta socdaalka iyo ciidanka dambibaAdhista booliska ee CID. Laanta Socdaalka Tababarada ciidanka iyo Shaqaalaha laanta socdaalka dhamaan goobaha xuduudaha ah ee la soo gaLo’ Dalka oo la dhigayo qalabka lagu baadho baasaboorada iyo documentiyada socdaalka in Loo sameeyo ciidanka qalab (Database) isku xidha xarumaha Dalka laga soo gaLo’ oo dhan in Loo keeno ciidanka gaadiid dhan 6 baabuur in Loo dhiso ciidanka dhismayaal xafiisyo Gobolada ah oo cusub Diyaarinta Xeerka ka Hortaga iyo la Dagaalanka Argagixisada Wasaaraadu Waxay dhamaystirtay Qabyo Qoraalka Xeerka ka hortaga iyo la Dagalanka Dambiyada Argagaxisada Xeerkaasi oo isugu jira Xeerkii iyo habkii Xeerka ee nidaamka baAdhista iyo xukunka ee dambiyada argagixisada Waxana Loogu taLo’galay in uu buuxiyo Xeerka Ciqaabta Guud oo aan lahayn Qodobo Xeerinaya ka Hortaga iyo la Dagaalanka Argagixisada ,Xeerkaasi Waxaanu gudbinay 23/05/2013 Golaha xukumada. Xalinta Khilaafaadka Deegaanada Qaarkood Gobolka Saraar Wasaaarada Arrimaha Gudahu ayaa hawlgal nabadgalyo ugu baxay degaanada Gobolka Saraar, halkaasi oo uu ka dhacay khilaaf dhexmaray laba ardaa oo wada daga goobtaasi kana soo saartay Qaraaro. Gobolka Buuhoodle Wasaaradda Arrimaha Guddaha Somaliland Ayaa HawLo’ Shaqo Ku Tagtay Degaano Ka Tirsan Gobolka Buhoodle Gaar Ahaan Degaanada Qorilugud Iyo Maygaagle Halkaas oo Wasaaraddu u kala Wareejisay Geelal In Muddo ah lagu kal Haystay Degaamadaas. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 54 | P a g e Tababar ku saabsan Xilalka iyo Waajibaadka ee Golayaasha Degaanka Dalka Wasaaraddu Waxay u qabatay Golayaasha degmooyinka tababar ku saabsan xilalka iyo Waajibaadka shaqo ee Xubnaha kala duwan ee maamulada Degmooyinka Dalka, Tababarkaasna Waxay ku qaateen casharo ku saabsan hogaaminta, diyaarinta Qorshaha, maamulka Shaqaalaha, Xeerka Ismaamulka Gobolda iyo Degmooyinka Xeer lam 23/2002, diyaarinta Miisaaniyadaha iyo Casharo kale oo la xidhiidha Hawlahooda. Waxana ka soo qayb galay Xubnaha Guddida fulinta iyo Xubnaha Maamulada Guddi hoosaadyada golayaasha degaanka ee degmooyinka Dalka ee darajada A iyo dogmooyinka Sheikh iyo Oodwayne. Kormeerka Qiimeynta Mashaariicda Wasaaraddu Waxay kormeer qiimeyn ah ku kala bixisay degmooyinka Hargeysa, Gabiley, Boorama, Berbera, Sheikh, Burco iyo Oodweyne kormeerkaasi oo la sameeyo sanadkiiba hal mar laguna qiimeeyo Mashaariicda horumarineed ee laga fuliyo degmooyinka. Qiimaynta noocan ah oo lagu eego Shuruudaha Looga baahan yahay degmooyinka ee la xidhiidha fulinta Mashaariicda, laguna saleeyo lacagta Mashaariicda ee degmooyinka sida ay u kala helayaan, tusaale ahaan 50% ee miisaaniayada guud degmoyika Waxa laga siiyaa saami isu mid ah, 20% ee misaniyadana Waxa lagu qiimeeyaa tirade dadwaynaha degmada, halka 30% ga hadhayna lagu sii qiimayntan hada ay Wasaaraddu soo samaysay oo ah (Minimum Condition and Performance Measurement). Qiimayntaasi ayaa ah ta ay degmooyinku ku kala badsanayaan miisaaniyada iyada oo lagu saleeyo sida ay u fuliyeen tii sanadkii hore ee la xidhiidha Maamulka, Qandaraas bixinta iyo ilaa dhamays tirkoodaba. Sidaa daraadeed Waxay Wasaaraddu fulisay qiimayntaasi oo lagu salayn doono miisaaniyada Mashaariicda horumarineed ee ka timaada Dawladda dhexe, Mashruuca JPLG iyo Dawladdaha hooseba. BalaAdhinta Xarunta Wasaaradda Wasaaradda Arrimaha Guduhu Waxay hirgelisay dhismaha Xarunta Wasaaradda oo ay ka dhistay dhisme dabaqyo ah iyo dhismaha deyrka Wasaaradda. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 55 | P a g e Dayrka Wasaaradda Dhismaha Wasaaradda Wasaaradda Masaajidka Dhamaystir Xeer Nidaamiyaha Guddidda Dacwadaha Dhulka. Wasaaraddu Waxay dhamays-tirtay Xeer Nidaamiyaha Guddidda ka Garnaqda dacwadha Dhulka ee magaaLooyinka, xeer nidaamiayahani ayaa qeexaya shaqada Guddida iyo hab-maamulka Dacwadaha Dhulka taasi oo ay awood ahaan u leeyihiin kagarnaqeeda, Guddidaasi oo uu aas-aasayo Xeerka maamulka Dhulka ee xeer lam 17/2001 isla markaana awood u siinaya Wasaaradda in ay samayso xeer-nidaamiyaha habraaca shaqdooda. Xeer-nidaamiyahani ooqeexaya habraaca Dacwadaha sida dacwad Furashada, dacwad qaadista, nidaamka uruinta cadaymaha, go’aan qaadashada iyo nidaamka rafcaan ee laga qaadan karo dacwadahaasi iyo Habka fulinta xukunada Guddida. Waxa kale oo uu tilmaamayaa Shuruudaha Looga baahan yahay in ay buuxiyaan Xubnaha ka mid noqonaya Guddidaasi. Xeer-nidaamiyahani oo dhamaantii ku salaysan xeerarak Dalka ee Xeerka madniga iyo kan Habka xerka madaniga ahba Waxa uu wax way ka taryaaa habsami u socodka adegyada shaqo ee golayaasha degmooyinka. Tababarka Nidaamka Xisaabaadka ee Golaha Degaanka Hargeysa Wasaaraddu Waxay soo gabagabaysay tababar ku saabsan nidaamka maamulka miisaaniyada iyo kharashaadka oo Loo qabtay golaha degaanka ee Hargeysa. Tababarkaasi oo socday mudo dhan shan cisho Waxa ka soo qaybgalay 30 xubnood oo isugu jira xildhibaanada golaha degaanka, madaxda waaxaha kala duwan ee Dawladdaha hoose iyo Shaqaalaha waaxahaasi. Shirka Guddidda Mashruuca JPLG Waxay Wasaaraddu qabatay kulan ballaadhan oo lagaga hadlayay qorsha miisaaniyadeedka Sanadka 2014 ee Mashruuca JPLG, kulankaasi Waxaa ka qaybgalay Madaxweyne-ku-xigeenka Madaxda Wasaaraddahaa Arrimaha Gudaha, Waxbarashada, Caafimaaadka, H/guud, Maaliyada iyo Gudoomiyayaasha 7 degmo ee uu ka socda Mashruucaasi iyo shanta(5) Haya’adood ee Mashruuca ku bahoobay. Ujeedada kulankan oo ahaa ansixinta miisaaniyada Sanadka soo socda ayaa lagaga hadlay nidaamka fulinta Mashaariicda oo qaarkood aan la qaban si muuqata oo ku dhisan baahiyaha degmooyinka Waxana la isla qaatay in Mashruuca JPLG oo ujeedadiisu tahay hirgalita maamul daadajinta iyo tayaynta maamulada degmooyinka ay Wasaaraddaha Dawladda dhexe oo ay ugu horaysa Wasaaradda Arrimaha guduhu ay qaataaan doorkooda daba galka iyo kormeerka habsami u socodka Mashaariicdaasi Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 56 | P a g e gaar ahaan kuwa ay sida tooska ah u fuliaan Hay’adaha JPLG ga, gabagabadii Waxaa kulakaasi lagu ansixiyey Qorshaha Sanadka 2014 oo ku kacaya miisaaniyad gaadhaysa ilaa 12,000,000 USD Sawirada shirka Qorshaha 2014 ee JPLG Diyaarinta Xeerka Shaqaalaaha Dawladaha Hoose ee Dalka Wasaaradda Arrimaha Guduhu Waxay markii u horraysay diyaarisay Xeerka Shaqaalaha Dawladdaha hoose, Xeerkaasi oo ah mid Loogu talagalay dhawrista xuquuqda Shaqaalaha Dawladdaha hoose oo aan hore u lahayn xeer nidaamiya xuquuqaha iyo waajibaadya ay yeelanayaan. Xeerka Shaqaalaha Dawladdaha hoose oo qeexaya qodobada ay ka mid yihiin habka shaqo qorinsta, dalacaadaha, darajo dhimista iyo xuquuqaha kale ee ay ka mid yihiin Xaqa, Fasaxyada, korodhka Mushaharooyinka iyo Magdhawyada. Hadaba Xeerkaasi Waxa ay Wasaaraddu soo gabagabaysay qabyo qoraalkiisii hore Waxana ay diyaarinaysaa wajigiisii gabgabada oo ah in ay u soo bandhigto maamulada Dawladdaha hoose si Looga dodo Loona ansixiyo isla markaana uga hirgaLo’ wadanka Sanadkan 2014. Diyaarinta Qorshaha Diiwaan gelinta Madaniga ah (CIVIL REGISTRATION PLAN) Wasaaradda Arrimaha Guduhu Waxay ku guda jirtaa dhamys-tirka Qorshaha lagu fulinayo diiwaangalinta madaniga (civil regidtration plan) taasi oo ka kooban noocyada Diiwaan galinta muwadiniita ee kala ah aqoonsiyada, dhalasha, guurka iyo dhimashadaba. Qorshahani oo ay Wasaaraddu ku hawlanayd bilihii ugu dambeeyay Waxay tahay mid tijaabo (piLo’t project) ahaan Loogu samaynayo degmooyin la xushay iyada oo marka hore lagu eegayo Awooda Loo baahan yahay ee lagu fulin karo ee la xidhiidha xaga aqoonta Agabka iyo sharciyada iyo Awooda aan leenahay dawlad ahaan. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 57 | P a g e 2012 Mashaariicda Degmooyinka Dalka Degmada Buroa Sheikh Hargeysa Borama Berbera Odweine Magaca Mashruuca Qiimaha Dahabshil Bridge to October Tarmac Road Qasabka to Menhal Tarmac Road 83,167.00 94,615.40 Total Buroa 177,782.40 Sheikh Water System 52,707.90 Kaldhabab Primary School 22,964.34 Hulqaboobe Const Gravel Road 31,032.00 Total Sheikh Project 106,704.24 Qudhac Dheer Market 107,448.15 Construction of Drift in G/Libax 110,717.00 Total Hargeysa Projects 218,165.15 Borama Football Ground part A 88,423.26 Borama Football Ground part B 75,189.22 Total Borama rojects 163,612.48 Berbera Road Projects 108,475.45 Laso Dacawo Comty Mkt 14,500.00 Total Berbera projects 122,975.45 Odweine Gravel Road Project 94,702.27 Total 94,702.27 Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 58 | P a g e 2013 Mashaariicda Degmooyinka Dalka Tr 1 Degmda Buroa 2 2 Odweine Odweine 3 4 Berbera Gabilay 5 Gabilay Cost of the Projects Buroa-Jarmalka Tarmac $137,854.0 Road 8 Buroa Titanic Maintaince $14,500 Third part of Road $138,620.2 project.(2900mX9.0mX0.2m) 5 Odweine rehabilitation of Municipality $21,000 Mashruuca Construction of Municipality extension offices Batalaale Tarmac road (2600m X 9m X 0.1m) Gabiley Tarmac Road (1230X7.0mX0.2m) Construction of Market 6 Hargeysa 7 8 Sheikh 9 Borama Badacas Drift+Gravel Rd. D=56mX9.0m + G. Rd=1000mX9.0mX0.2m Police station to Dayaxa Road project.(1600mX7.0mX0.2m) Borama Hospital New Tarmac Road $20,392.73 $166,038.2 2 $131,976.6 6 $110,101.0 1 $145,399.5 0 $172,382.8 4 158,097.10 Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 59 | P a g e 7. GAASHAANDHIGA 7.1 Wasaaradda Gaashaandhiga Waaxyaabihii u suura galay Wasaaradda Gaashaandhiga Sanaadkii 2013 Waxa ka mid ah a. Wasaaradda Gaashaandhigu Waxay ku guulaysatay Qeybinta Darajooyinka Ciidanka Qaranka. b. Dhamaystirka dhismaha iyo Furista Akadamiga Tababarka Layli Saarkaalka ee Dararweyne. c. Wasiirka Madaxtooyada & Taliyaha Ciidanka Qaranka & hogaamadiisa ayaa socdaal shaqo ugu ambabaxay Gobolka Sanaag ilaa magaalada Awr-boogays, halkaas oo ay kaga soo qaybgaleen soo dhaweynta Ciidan & saanad milatari oo ka soo goostay jabahada khaatumo. d. Wasaaradda Gaashaandhigu Waxay dib u habayn & cusboonaysiin ku samaysay xarunta Wasaaradda. e. Saraakiil ka tirsan Wasaaradda Gaashaandhigga & Taliska Ciidanka Qaranka tababaro Sare iyo Dhexe ku soo qaatay Dalka dibadiisa. f. Dhismahaha Maqaasiim Hubka & Rasaasta oo shub ah (20mX5m) laga dhisay xerada Taliska Oog. g. Waxaa la sameeyey (4 Ceel Biyood), saddex ka mid ah Aaga boqol jire oo biyo siinaya Taliska C.Q & Xeryaha hoos yimaada, hal Ceelna Waxaa laga sameeyay ( Darar-wayne ),Kaas oo Biyaha siiya Akadamiga Dararwayne. h. Waxaa la dhamaystiray dhismaha xerada C.Q EE Cadaadlay. i. j. Waxaa la taaba-galiyay dugsiga tababarka ee ( Bixin ) oo u jira ( 30km ) dhinaca waqooyi galbeed ee magaalada Ceel Afwayn. Waxa dib u dhis lagu sameeyay taliska Saldhiga 3aad ee C.Q Ceerigaabo. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 60 | P a g e 8. ADEEGYADA BULSHADA 8.1Wasaaradda Waxbarashada iyo Tacliinta Sare Waxqabadkii Wasaaradda Waxbarashadda iyo Tacliinta Sare Dhismaha Dugsiyo dhan145 dugsi, kuwaas oo ka kooban Dhisme cusub, kuwa dib habayn ah iyo kuwa la qalabeeyay. 50 habLood oo Loo tababaray Macalimiinta Dugsiyadda Sare ah oo ku jira Jaamicadda Camuud 30 habLood oo iyagana Loo tababaray Macalimiinta Dugsiyadda H/Dhexe oo ku jira Jaamicadda Hargeysa. Dhisme hal Dabaq ah oo ka kooban Xafiisyo oo laga dhisayo Xarunta Dhexe ee Wasaaradda Waxbarashadda iyo Tacliinta Sare. Kulan uu soo waday Agaasimaha Guud ee Tacliinta Sare oo lagu Qabtay Hotel Ambassador oo heshiis lagula soo gallay Dawladda Ethiopia in la iska kaashaddo Scholarships iyo wixii horumar ah xagga Waxbarashadda. Shir Hawleedyaddii kooxaha(Working groups) oo la go’aamiyey in ay noqdaan 5 (shan), EIE, TTW/G, Gender, TVET, NFE Shirkii Guddidda ee Barnaamijka HC oo la qabtay, kaas oo Wasiirku ka yahay Gudoomiyaha. 4.2 Million Us Dollars oo la soo ogolaaday, kuna jirta Qorshaha Hay’adda GPE(GLo’bal partnership in Education) Qorshihii dhismaha Labada Xarumood ee Tababarka Macalimiinta ee ku jiray Miisaaniyadda la soo ogolaaday ee GPEga oo la gallay sahamintoodii( Waxa hadda lagu bedelay Hal xarun ah oo Boarding ah oo ay u hoydaan macalimiinta lagu tababarayo)qorshihii hawshana Waxa lagu kordhiyey laba baLoodh oo kale si ay u qaadi karto macalimiin badan mustaqbalka , labadda balLo’dh oo lagu qiimeeyey $ 96,000(lix iyo sagaashan kun oo dollar). 1000 Sanduuq oo qalabka waxbarashadda caruurtu ku jiraan oo la qaybiyey 344 macalin oo Loo qaatay in Loo tababaro macalinimo muddo laba sanno ah oo ku jira barnaamijka HC(Horumarinta Cilmiga). 518 Macalin oo la shaqaaleeyey Sanadkan2013ka Sanadkan imtixaankii Shahaadigga ahaa Waxa u fAdhiistay 19,132 arday. 12,122 Waxay ahaayeen fasalka sedeedaad(grade 8), 7010 na Waxay ahaayeen Fasalka afraad(form 4) ee dugsiyadda Sare. Madaxweynuhu wuxu noogu deeqay $50,000(Konton kun oo dollar) lagu gallay hawsha Imtixaankaasi shahaadiga ah Wasaaradda Waxbarashadda iyo Tacliinta Sarena Waxay ku kabtay intii miisaaniyadda ugu jirtay ka sakow $ 36,000(sodon iyo lix kun oo dollar)oo dheeraad ah Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 61 | P a g e Daabaacaada Buugtii Dugsiyadda H/Dhexe iyo Hagihii Baraha oo ka socda Nairobi oo la faliyo in si dhakhso ah ay u yimaadaan. 32 TOTs ah oo Loo tababaray in ay ku meel gaadh ahaan noqdaan Mentors( Shaqo ku Tababarista iyo Eegista Macalimiintu sida ay u gudbinayaan Casharadda) Gender TOTs oo iyagana uu u soo dhamaaday Tababarkoodii Gender Mainstreaming oo lagu Tababaray Hawl wadeenadda iyo Madaxda sar sare ee Wasaaradda Waxbarashadda iyo Tacliinta Sare 50 HabLood oo macalimiin ah oo Loo qaadanayo in ay noqdaan Maamulayaal 300 macalimiin cusub ( 150 female) ah oo la gunaynayo lana qaadanayo oo ku jira barnaamijka GPEga(GLo’bal partnership in Education) 900 oo maamule ayaa iyagana la siinayaa gunno dhan $ 25 bishiiba muddo 3 sanno ah 13ka Gudoomiye Goboleedyada Waxbarasho ayaa iyaguna qaadanaya gunno dhan$100 bishiiba muddo 3 sanno ah. Tiro koobkii Dugsiyadda H/Dhexe iyo Sare oo dhamaaday . Qaybinta Buugaagta Dugsiyadda H/Dhexe ee cusbaa oo la qaybiyey 3 TAs oo cusub oo la qaatay(TA, For Primary schools, TA for JPLG IYO TA or curriculum) Barnaamijkii GEC(Girls Education Challenge- Konbcinta Waxbarashadda Hablaha) oo la Daahfuray 10 Arday oo cusub oo deeq waxbarasho ay siisay Ha’adda CFBT 10KII Arday ee u sareeyey Imtixaankii Shahaadigga ahaa oo deeq waxbarasho ka hellay Dalka Masar 10 M.A scholarship ah oo Loogu deeqay Wasaaradda waxbarashadda+ 6 jaamicadaha . Lix container oo buugta Dugsiyadda Sare ah oo deeq ah oo Loo qaybiyey Goboladda Awdal, M/Jeex iyo Togdheer. 75 arday oo deeq waxbarasho ka hellay Dalka Itoobiya, gaar ahaan Kilika Shanaad. Jaamicadaha Gudaha oo siiyey deeq waxbarasho ardayddii Loo gudbiyey ee dan yarta ahayd. 533,255 buug ayaa dhmaadka Sanadkani la gaadhsiinayaa Ardayda ku jirat Dugsiyadda Dhexe, arrintaas oo suurta gal ka dhigaysa in 2 Ardayba helaan Hal Buug Maado kasta.. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 62 | P a g e 8.2 Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada hawlahii u qabsoomay sanadkii 2013 Waxaynu ka soo qaadanaynaa kuwan hoos ku qoran: Qaybta Arrimaha Bulshada Waxay diyaarisay Siyaasada Lamaanaha. Waxay Tababaro siisay Haweenkii ka qeyb galay Doorashooyinkii Golayaasha Degaanka. Safaro ay ka qeyb qaateen Haweenka iyo Ururada Bulshadu ugu baxeen Wadamada Ruwaanda iyo Ugaandha. Dhinaca Bulshada Waxay Wasaaraddu dhamaystirtay intii awoodeeda ah baahiyaha adeegyada aasaasiga ah ee Xarunta Daryeelka Caruurta Maxamed Mooge. Waxay Wasaaraddu kabis dhinaca dhaqaalaha ah siisay 40 Qoys oo danyar ah. Wsaaradu Waxay dharkii Ciida u qeybisay 80 Agoon. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 63 | P a g e Xarunta Shaqo Doon (Job center) Madaxweynaha oo XAdhiga ka Jaraya Xarunta Shaqo Abuur Xarunta Shaqo doon oo ah qeyb cusub oo ku soo koradhay Wasaaradda Shaqada iyo Arriaha Bulshada, isla markaasna uu xAdhiga ka jaray Madaxweynaha Jamuuriyada Somaliland oo ah xarun ay yimaadan dadka shaqo raadis ka ah ee reer Somaliland si ay uga helaa xogta ku saabsan fursadaha shaqo ee banaan isla markaana ay uga helaan tababaro xirfadeed oo ay ku shaqaystaan , Waxa kale oo xaruntani u qabataa muwaadiniinta gaar ahaan da’ayarta wacyi galin ku saabsan khatarta tahriibka taas badalkeeda Waxay muwaadiniinta siiyaan wacyigalin ku saabsan wadaniyada iyo qaab dhismeedka Dawladda si Looga saaro da’yartaas fikirka xun ee tahriibka, Waxa kale oo xaruntani ku guulaysatay in ay shaqo gaysay muwaadiniin doora. Qeybta Shaqada Qaybta shaqadu Waxay Sanadkan qaaday dacwado u dhaxeeyey shaqaale rayid ah iyo Loo-shaqeeyayaal Waxay xalisay 54 kiis oo dacwadahaas ah . Waxay qaybtani ruqsado shaqo siisay ajaanibta Dalka soo gasha iyada oo isla markaana siisay siminaaro ay ku barayaan Dalka taariikhdiisa , Dhaqanka , iyo qaab noLo’leedka bulshada si ay wax uga sii ogaadan bulshada ay u shaqaynayaan. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 64 | P a g e 8.3 Wasaaradda Dib u Dajinta Hawlahii tirade badnaa ee u qabssoomay sanadkii 2013 Wasaaradda Dib u Dejinta iyo Dib u Dhiska Waxaynu ka soo qaadanaynaa kuwan hoos ku qoran: 1. Dhismaha Xarunta Wasaaradda oo hal dabaq ah. 2. Dayactir ka Xafiisyadii hore ee Wasaaradda 3. Diiwaan gelinta barkacayaasha degan Gegida Kubada Cagta iyo Guriga Dawlada(State House) iyada oo labadaas goobood laga soo diiwaan geliyay Barakacayaal dhan 8,811 Qoys. 4. Fulinta dhismaha 350 Guri oo laga dhisay Xaafada Ayax IV ku waas oo ay ka faa’idaysanayaan dadka degan Goobaha danta guud. 5. Qaybinta 500,000 Tan oo raashi mucaawimo ah oo Dawlada Turkigu ku cawisay Dalka Somaliland oo Loo qaybiyey dhamaan Gobolada Dalka. 6. Hirgelinta dhismaha 475 Guri oo laga dhisay Gobolada Togdheer, Awdal iyo Saaxil, Guryahaas oo ay maal-glisay Dawladda Japan iyadda oo soo marisay Hay’adda UN Habitat. iyada oo ay Hay’adda Un habitat baalan qaaday inay dhisi doonto Sanadka 2014 500 oo Guri oo laga dhisi doono MagaaLooyinka: Hargeysa, Burco, Borama iyo Berbera. 7. Waxaa kale oo ay Wasaaraddu qabatay kormeerida mashaaricida dadka barkacayasha ah Garbo dadar iyo Garagaara. halkas oo ay ka socdaan mashaariic kala duwan oo kor Loogu qaadayo noLo’sha barakacayaasha: sida Biyaha la cabo, Suuliyo Loo qoday, Baco Loo qeybiyay. Iyada oo dhinaca dhaqaalahana la siiyay lacag cadaan ah, XooLo’ Nool iyo kuwo Loo qoday beerahoodii. 8. Wasaaradda Waxa ay diwaan galisay dadka barkacaysha ah ee kamka Maxamed mooge IDPs dadkaas oo tirdoodu noqatay 816 qoys oo ku soo caydhoobay deganda miyga Salaxaly. 9. Wasaaradda Dib U dejinta oo kashanaysa dawalda hoose ee Hargeysa Waxay dhul rasmi ah u heshay dadka barkacayaasha ah kamka Maxamed mooge IDPs dhulkaas oo dhan 24 bLo’ck. 10. Wasaaradda Dib U dejintu Waxay diyaarisay dhamaan adeegii bulshada ee dadka barkacayasha ah ee Maxamed mooge IDPs 11. Wasaaradda dib u dajinta Waxa uu qabsoontay in la raaro 100 qoys ee uu horeyay barakacayasha maxamed mooge IDPs kaam, iyaado halkii todoobad la raridono 100 qoys oo ka mida dadka barakacayasha ah ee degan kaamka maxamed mooge IDPS. 12. Wasaaradda dib u Dejinta Waxaa u suura gashay in ay dadka Barkacayaasha ah ee Maxamed Mooge IDP u hesho addeg Caafimadda oo lacag laan ah oo dadka barkacayaasha ah ee Xanuunsanayo lagu daweeyo ee aan awoodi Karin in ay helaan wax ay isku daweeyan. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 65 | P a g e 13. Wasaaradda Dib U Dejinta oo ka shanaysa hay”addaha caalmigaha Waxay ay diyaarisay 700 oo sandaqadood oo Loo dhisay dadka barkacayaasha ah ee Maxamed Mooge IDPs. 14. Wasaaradda Dib U dejintu Waxay soo xushay dadka ka faiidastayasha ah ee ka faiidasanyey guryaha laga dhisayo magaaLooyinka Burco,Boorma ,iyo Berber tiradooduna dhan tahay 475 guri. 15. Wasaaraddu Waxay fulisay in Siyaasda qaran Loo dejiyo dadka barkacyaasha ah ee reer Somaliland (deveLo’p IDPs policy For the Somaliland). 16. Wasaaradda Dib U dejintu Waxay samaysay siyaasda qimynta iyo dabo galka mashriicada barkacyaasha ( Monitoring & evaluation system ) 17. kormeerki u kutagay agasimaha guud deegmada Gobolada bari kuwaso ujeedadodu ahayd is fahansiinta mamulka caynabo iyo hayadda DRC oo isku fahmi wayay nidaamka fulinta Mashruuca hayadda DRC Mashruucas oo ku sabsaan dib uu xoolaynta dadka barakacaya ah ee deeganka caynabo Mashruucas oo hada dadka Lo’gu badalay in ay iyagu si xoor ah u ibsadan xoolaha nool lacag kaash ahna la siiyo iyadoo u Agaasimaha guud uu soo arkay Mashaariicda kala ah xarunta bulshada, Biyaha SchooLo’, Wadooyin Loo sameeyay dadka barkacayaasha ah iyo koormerida mashraariicda ay ka wado magalada Burco NRC 18. Wasaaradda Dib u dejintu Waxay ka fuulisay Magaalada Burco 1060 Sandaqadood iyo 75 guri oo dhagax ah kuwaas oo Loo sameyay dadka barkacayasha ah ee ku nool Kamamka Barkacayaasha ah ee Burco( Aden Saleeban, Koosar iyo Cali Xuseen) Waxaa kale oo Wasaaradda u qabsoomay in ay 1600 oo kaariyoone oo ay u qaybisay dadka barkacayaasha ah ee Burco si ay nadaafada dadka barkacayaasha ah u noqoto mid fiican 19. Wasaaradda Dib u Dejintu Waxay dadka reer koonfurka ah ee ku nool magaalada Burco 400 oo Bacood u qaybisay . 20. Wasaaradda dib u dajinta Waxa kaLo’ uu qabsoomay in wasiirka wasaradu hawLo’ badan oo horumar ah ka fuliyay dagmada saylac sida hawshi xildhibanada xaqsoor ee uu ku so daray nimdaamka dawladnimo iyo hawshi mucawimo ee u sida dhakhsaha ah u gadhsiyay dadka barakacayasha ah ee ku nool deegmada xeebta. 21. Wasaaradda Dib u Dejinta Waxaa u qabsoomay in ay dadka barkacayaasha ah ee Degan deeganka Caynabo Lo’ qaybiyay lacag ay xooLo’ nool ku iibsadaan si ay noLo’shoodi hore dib u noqodaan. 22. Wasaaradda Dib u Dejintu Waxay soo celisay 25 qof oo reer Somaliland ah kuwaas oo ka soo kala noqoday dalalka Canada, America, UK , Holland, malt iyo Yemen 23. Wasaaradda dib u dajintu Waxay dadka tahriibayasha ah u qabatay hawshan hoos ku qoran: Wasaradda Waxay diwaan galisay 1054 qof Wasaaradda Waxay la talisay dad tiradoodu dhantahay 100 oo muhajiriin ah Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 66 | P a g e Wasaaradda dib uu dajintu Waxay barnamij wacyigalineed uu samaysay 579 qof Wasaaradda dib u dajintu Waxay dawooyin cafimad sisay 709 qof Wasaaradda Dib u Dejintu Waxay dib u ceelisay 113 qof oo Iyboiyaan ah oo dalkoodii lagu celiyay. Wasaaraddu Waxay qabatay shirar mihiim ah oo la yeelatay daneeyayasha dadka barkacayaasha ah kuwaas oo kala ah - ECO oo ah Hay’adda Maalgaisay Maxamed Mooge iyo Burco IDP kuna heeshinay in ay sii laban laaban hawsha mashaariica - Madax Xafiiska IOM oo ah ninka u sareeya Hay’adda IOM iyadoo aanu ku heshiinay sii xoojinta wada shaqaynta ka dhaxaysa - Madax xafiiska UNHabitat oo ah hay’adda inaga caawisa Mashruuca guriyaynta magaaLooyinka Hargeysa, Borama, Burco iyo Barbera iyadoo lagu heshiyay in ay Sanadka 2014 ku darayaan 500 guri guryaha hore ee ay hada Dalka ka wadaan. 8.4 Wasaaradda Dhallinyarada, Ciyaaraha iyo Dalxiiska Waxaa la faafiyey siyaasiyadii dhalinyaradda oo la gaadhsiiyey ilaa 3,000 oo dhaliyara ah oo ku kala nool magaaLooyinka waaweyn ee Dalka. Waxaa tababar iyo wacyi galin Loo furay uqaybsanayaasha arrimaha dhaliyarad ee Wasaaraddaha Dalka. Waxaa tababar Loo qabtay 20 labaatan xubnood kuwaas oo kakala yimid xarumaha dhalinuyaradda (Youth centers) sida:Hargaysa, Boorama, Burco, Ceerigaabo,Salaxlay iyo Dacar budhuq. Waxaa tababar Loo qabtay 60 lixdan dhalinyaro ah oo la barayey xirfadaha ganacsi iyo sidii ay u abuuri lahaayeen ganacsi yar yar iyada oo furista Ganacsigana laga caawinayo.i Waxaa la qabtay wacyi galin balaadhan oo Gobolada Dalka oo dhan ah oo dhalinyaradda lagaga wacyi galinayo mashaakilaadka Tahriibka , Budhcadbdeeda, Mukhaadaraadka , Qabyaalada iyo Xoojinta nabad galiyada qaranka. Dhalinyarada Degmada Baligubadle oo Loo sameeyey wacyi galin iyo doodo Degmada Berbera oo laysugu keenay dhalinyarada ku dhaqan gobolkaas Loona qabtay wacyi galin iyo dodo la xidhiidha dhalinyarada. Waxaynu ka ka qayb galnay Tartankii Orodka Loo yaqaan(Haaf maaradoonka) ee ka dhacay Jabuuti kaas oo ay ka soo qayb galeen 22 Wadan oo ay nooga qayb galeen 2 laba oradyahan kaalmo wanaagsana aynu ka galnay. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 67 | P a g e Tartankii Naadiyada heerka koowaad iyo Tartankii Naadiyada heerka koowaad ee Dugsiyada Sare oo lagu qabtay Gabilay. Tartankii Naadiyada heerka 3aad oo lagu soo gabagabeeyey oo lagu qabtay Hargaysa. Lana gudoonsiiyay qalabka Ciyaaraha. Waxaa qabsoomay ciyaarihii Gobolada JSL kuwaas oo ay kasoo qayb galeen 13ka sadex iyo tabanka Gobol ee dalku ka kooban yahay . Waxaan Tartan Loo qabtay kooxaha heerka koowaad ee Caasimada Hargaysa oo ka kooban 9 sagaal kooxood Waxa Tartan Loo qabtay Kooxaha heerka 3aad iyo 2 aad ee Kubada Cagta iyo Kolay ee Caasimada Dalka. Waxaa orad caalami ah oo Dalka jabuuti kadhacay inooga qayb galay 3 Sadex orodyahan ciyaarahaas oo ay ku tartamayeen 775 Orodyahan oo ka kala socda wadama Bariga iyo Badhtamaha Afrika oo aynu ka galnay kaalinta 11, 12 iyo 13aad. Waxaynu ka qaybgalnay Ciyaaraha oradada oo lagu qabtay Itoobiya(Dirdhaba) ayna ka soo qayb galeen Wadamo Afrikaan ahi oo aynu ka galnay Kaalmo hore. Waxaa Tartan Orodada ah lagu qabtay Caasimada Hargaysa oo ka qayb galeen 50 Orodyahan oo ah heerka 1aad, Tartankaas oo lagu xulay Orodyahanadii ka qeyb galay Tartankii Orordka ee lagu qabtay Jabuuti. Waxaan kaLoo qabanay orod lagu xusayo maalinta dhalinyarada soomaaliland oo ay ka qayb galeen 40 Oradyahan. Waxaa Caasimada Hargaysa lagu qabtay Tartan Loo qabtaya 9 sagaalka kooxood ee heerka koowaad kaas oo socday mudo Bil ah. Waxa Tartanka oradka Loo qabtay 70 qof 40 rag ah 30 gabdho ah. Waxa dardargalin lagu sameeyey xafiisyada Wasaaradda Gobolada Waxa la magacaabay Guddidii Ciyaaraha(Olambikada). Waxa tababaro la siinyay Garsoorayaasha Kubada Cagta iyo Kolayga WaxaaTartanka Kubada Cagta iyo Kolayga ah lagu qabtay Magaalada Berbera Waxana ku tartamay 8 sideed kooxood. Waxa Tartan Loogu qabtay Berbera 6 Naadi oo Kubad Cagta ah. Waxa Loo qabtay Tartanka naadiyada heerka koowaad ee Gobolka Awdal oo ka koobnaa 8 sideed kooxood. Waxaa Tartan kubbada cagta ah Loo qabtay 9 sagaal Dugsi sare oo ku yaala Boorama. Waxa Tartan Kubada cagta Loo qabtay 4 afar Dugsi Dhexe oo ku yaala magaalada Qol ujeed Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 68 | P a g e Waxa Tartan Kubada cagta ah Loo qabtay naadiyada heerka 2aad oo ka kooban 12 toban kooxood magaala Boorame Waxa tartamada oradada ah Loo qabtay Dugsiyada Sare ee Boorama oo ay ka qayb galeen 9 sagaal Dugsi Sare. Waxaa Tartan Orodada ah Loo qabtay Ardayda Dugsiyada Sare ee Boorame oo ay ka qayb galeen 50 dhalinyaro ah. Waxaa Tartanka Kubada Cagta Loo qabtay 36 kooxood oo heerka 3aad ah ee Gobolka Togdheer. Waxa Tartan Ciyaaraha kala duwan Loogu qabtay Magaalada Burco 24 Kooxood oo ku tartamay Kubada Cagta, Kolayga iyo Orodada. Waxaa Loo qabtay Tartan Kubada Cagta ah 6 lix Naadi oo heerka 1aad ah ee Gobolka Saraar. Waxaan Tartan Loogu qabtay Gobolka Sanaag 12 kooxood oo Kubada Cagta ah, 8 kooxood Kubada Kolayga ah iyo 4 Degmo oo kala ah Oog, Gar-adag, Caynabo, Ceel-afweyn Tartankaa Kubada Cagta oo lagu qabtay Degmada Gar-adag. Waxaa Tartan Loogu qabty Gobolka Sool 6 lix kooxood oo Kubada Cagta ah gaar ahaan kooxaha heerka 1aad . Waxaa magaalada laascaanood Tartan Loo qabtay afar dagmo oo kala ah laas-caanood, Widhwidh, Yagoori iyo Taleex. Waxaa Tartan Loogu qabtay Gobolka Hawd 6 lix kooxood oo heerka 1aad Kubada cagta ah. Waxaa Tartan Loogu qabtay afar degmo Saylac, Lughaya, Xariirad ,Qol-ujeed Waxaa laga dhisay Gobolada Sanaag ,Saaxil iyo Togdher Guddiyada Horumarinta Ciyaaraha Dhismaha Xarunta Wasaaradda Dhalinyaradda Ciyaaraha iyo Dalxiiska oo geba-gebo maraysa. Dhismaha Lix Garoon Kubadeed oo laga dhisay Lixda MagaaLo’ Madax Gobo lee waaweyn. Hirgalinta dakhli ka soo xerooda dalxiiska Dalka markii koowaad intay soomaaliland jirtay. 8.5 Wasaaradda Caafimaadka Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 69 | P a g e 1. SAMAYNTA SIYAASADAHA, QORSHAYAASHA IYO XEERKA CAAFIMAADKA: Wasaaraddu Waxay dib-u-eegis ku samaysay siyaasadda caafimaadka Qaranka. Siyaasadda caafimaadka nuqulka labaad Waxaa si rasmi ah u ansixiyay Golaha Wasiirada, Waxaana la daabacay nuquLo’ gaadhaya 1000 copies oo iskugu jira Somali iyo English oo la gaadhsiiyay dhamaan xarumaha caafimaadka Dalka, Waxay la dejiyay Xeerka Guud ee Caafimaadka Qaranka Somaliland (Somaliland National Health Act) oo ay taageero farsamo iyo dhaqaale ay ka gaysatay hay'adda caafimaadka adduunka ee WHO. Waxaa Xeerkan la marin doonaa golaha wakiilada Somaliland bilawga sannaka 2014, Waxaa sidoo kale la diyaariyey Qorshaha lagu dejinayo xeer-hoosaadyo (sub-acts) iyo siyaasado gaar ah (sub-policies) si kor Loogu qaado nidaamka iyo qawaaniinta caafimaadka Somaliland. Xeer-hoosaadyadan iyo siyaasadahan Waxaa ka mid ah: a. Xeerka daawada, Cuntada iyo chemicals b. Xeerka caafimaadka dhimirka, c. Xeerka shaybaadhka iyo dhiig-shubista, d. Siyaasadda tallaalka qaranka, e. Siyaasadda caafimaadka taranka, hooyada iyo dhallaanka, f. Siyaasadda daawada g. Xeerka Guddiga Mihnadlayaasha Caafimaadka h. Siyaasada fayadhawrka qaranka. i. Istiraatijiyadda Guud ee Qorshaha Caafimaad 2013-2016. j. Qorshe Hawleedka Sanadka 2014 Wasaaraddu Waxay ku sameysay Istiraatijiyadda & Qorshe hawleedka barnaamijka Nafaqada Caruurta. Istiraatijiyada Caafimadka Dhimirka. Samaynta hagaha kala dheeraynta Ubadka. 2. DEJINTA QORSHAYAASHA CAAFIMAADKA IYO BARNAAMIJYADA HARUMARINTA a. Wasaaraddu Waxay diyaarisay Qorshaha guud ee harumarinta caafimaadka Somaliland ee sannadaha 2013-2016. Qorshaha wuxuu ka turjumayaa fulinta aragtida iyo ujeedooyinka siyaasadda caafimaadka qaranka Waxaana lagu qiimeeyey $125,000,000 muddo afar sanno ah. Sidoo kale, Qorshaha harurmarinta caafimaadku wuxuu la jaan-qaadayaa Qorshaha Harumarka Somaliland (National DeveLo’pment Plan) b. Wasaaraddu Waxay sidoo kale sameysay Qorshaha fulinta ee sannadka 2013 (2013 annual work plan) oo la qiimeeyey si Looga midho dhaliyo ujeedooyinka Qorshaha guud ee caafimaadka, c. Wasaaraddu Waxay sidoo kale dejisay barnaamijyo lagu taageerayo fulinta Qorshaha caafimaadka iyadoo la kaashanaysa Hay’adaha qaramada midoobay iyo qaadhaan-bixiyayaasha. Barnaamijyadan oo dhamaantood ku qotoma Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 70 | P a g e (salaysan) baahiyaha caafimaadka Dalka ee ku cad Qorshaha harumarinta caafimaadka Somaliland. d. Wasaaraddu Waxay maal-gelin ku filan u heshay hirgelinta barnaamijka daryeelka caafimaadka aasaasiga ah ee Gobolada Togdheer, Awdal oo ay gacan ka gaysanayaan qaadhaan-bixiyayaasha UKAID, USAID, AUSAID iyo SIDA, e. Wasaaddu Waxay diyaarisay mashaariic badan oo lagu kobcinayo (kor Loogu qaadayo tayada adeegyada caafimaadka qaybo ka mida ah Gobolada Dalka sida (Mashruuc labo sanno ah oo ay maal-geliyeen midawga yurub (EU HGH Project) oo ay fulinayso hay'adda UNOPS, Mashruuc 5 sanno ah oo kor Loogu qaadayo adeegyada caafimaad ee cusbitaalka Gebiley oo ay maal-gelinayso hay'adda Hadia Medical Swiss,) 3. ADKEYNTA ISKAASHIGA IYO WADA-SHAQAYNTA HAY’ADAHA CAALAMIGA AH Wasaaraddu Waxay dib u habayn ku samaysay heshiishyada lagula jiro Hay’adaha caalamiga ah iyo kuwa wadaniga ah: Wasaaddu Waxay diyaarisay heshiisyo cusub ee dhinaca hay'ada qaramada midoobay (LO’A with UNICEF, LO’U with UNFPA, FLA with WFP pending, WHO?) Wasaaddu Waxay si joogto ah u diyaarisaa kulamo joogto ah oo lagu gorfeeyo wax-qabadka iyo harumarka caafimaadka oo si ballaadhan Looga soo qay-gaLo’; Waxay sidoo kale si joogto ah uga qayb-gashaa kulamo heer caalami ah oo lagaga doodo harumarka iyo maal-gelinta caafimaadka Somaliland sannadkii afar jeer, Wasaaraddu Waxay hadda gacanta ku haysaa dib-u-habaynta iyo casriyaynta web-site ay wasaaraddu leedahay si xogta, warbixinaha iyo harumarka caafimaadka Loogala socdo. 4. Tayeenta Shaqada iyo kor u qaadista Adeegyadda 1. Waxa Dib u habayn lagu sameeyay Qaab-dhismeedka Maamul ee Wasaaradda. 2. Waxa kor Loo qaaday Isgaadhsiinta Gudaha iyo Dibada Wasaaradda. 3. Waxa la dhaqan geliyay Kormeero joogta ah oo lagu sameeyay dhamaan goobaha Caafimaadka. 4. Wasaaraddu Waxay dhamaan Gobolada iyo Degmooyinka Dalka ka hirgelisay Nidaamka Xog Ururinta iyo Sahaminta Xaaladaha Caafimaadka oo ah Maalinle(24saacadood), Todobaadle iyo Bile. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 71 | P a g e 5. Adkaynta Nidaamka Cilmi Baadhista, Daba-galka iyo Qiimeynta Wasaaddu Waxay markii ugu horeysay unugtay xafiiska cilmi-baAdhista oo Loo shaqaaleeyey hawl-wadeeno aqoon u leh cilmi-baAdhista caafimaadka iyo Sahanka, Wasaaraddu Waxay ka qayb gashay fulinta tiro ilaa 10 sahan sannadkan oo heerkoodu kala duwan yahay, Wasaaraddu Waxay hadda gacanta ku haysaa cilmi-baAdhis (sahan) ballaadhan oo lagu ogaanayo heerka dhimashada haweenka Somaliland (maternal mortality study) oo ay iska kaashanayaan Jaaamacadda Aberdeen university) iyo hay'adda WHO. 6.Tababaridda iyo Soo-Saarista Xirfadleyaal, Shaqaale iyo Daryeelayaal Caafimaad: I. II. III. IV. Jamacadaha iyo Mac’haddada tabarrada dawladda; Waxaa jira 5 shan Machad tababarradda lagu siiyo kalkaaliyayaasha sare ee Caafimaadka (Clinical Nurse/Q.Nurse, laboratory, IWM) Waxay ku kala yaallaan goboladda Awdal (Hal), Marodijeex (2), Togdheer (Hal) Sool (Hal). Waxaa kale oo jira Jaamacadaha Dawladda ee Hargeysa iyo Camuud oo ay kasoo qalin jabiyeen Sanadkani arday gaadhaysa 28 dhakhtar, 28 kalkaaliye & kalkaaliso, 12 dhakhtar ilkaha ah. Waxa Jaamacadahaa iy Machadyada Caafimaadka ka qalin jabiyay 134 Qod oo isugu jira Dhakhtaro, Kal-kaaliyayaal iyo Umulisooyin. Wasaaraddu Waxa ay ku guulaysatay bilaabista Mashruuca tababarka dhakhaatiirta cusub ee ka soo baxda Jaamacadaha Hargaysa & Camuud (Internship Program), 6. Tababaradda kale: a. Waxaa tababar iyo deeq waxbarasho oo Loo diray 19 isugu jira dhakhaatiir,umulisooyin iyo kalkaaliyeyaal sare dalalka Taiwan,Tanzania iyo Ethiopia, si’ay u soo bartaan daryeelka xaaladaha caafimaad ee halista ah iyo Medical technoLo’gy iwm. b. Waxa kale oo tababaro la siiyay Shaqaalaha caafimaadka ee xarumaha daawaynta iyo daryeelka kala jooga ee goboladda. Shaqaalahaas oo tiradooda dhan tahay 431 Qof. 7. Tababarada Gaarka ee Loo Qorsheeyay Shaqaalaha, Xirfadlayaasha & Daryeelayaasha Caafimaadka: a. Waxaa lagu tababaray xog ururinta caafimaadka 19 xubnood oo ka kala socda Gobolka Awdal iyo marodijex Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 72 | P a g e b. Waxaa lagu tababaray lasocodka xaaladaha uurayda shaqaale gaadhaya 80 midwife iyo 12 Doctor. Waxaa kale oo la tababaray 27 daryeele caafimaad (CHWs) c. Waxaa lagu tababaray 15 shaqaale ka tirsan gobolka Saaxil, 10 Shaqaalaha ka shaqeeya xarumaha iyo 13 rugaha Caafimaadka gobolka Togdheer, iyo 13 shaqaale ka tirsan gobolka marodiJeex oo ku saabsan Maaraynta Xanuunadda Caruurta ee Isku-dhafan, IMCI(Integrated mgt Child illness). d. Waxaa la tababaray 14508 (1209 kooxood x 3 qof x 4 OlLo’le) Shaqaalaha ka hawlagala tallaalka ka hortaga cudurka dabaysha. e. Waxaa la soo xidhay tababar lagu tababarayo 40 bulsho kalkaalayaal caafimaad oo wareega oo lagu soo xidhay gobolka Togdheer f. Waxaa la dhameeyey tababar kalkalayaal lagu tababarayo (qaabka kala fogeynta dhalaanka) g. Waxaa la soo xidhay tababar lagu tababarayo Shaqaalaha Dawladda HIV/TB ee shaybaadhada iyo badbadada shaqalaha ka shaqeeya goobaha HIV/TB h. Waxaa la soo xidhay tababar Loo sameeyey shaqalaha xog ururiyaasha Gobolada iyo degmooyinika health information management systems (HIMS) i. Waxaa la Tababaray Marwo Caafimaad 38 haween ah oo ka hawlgeli doona Gobolka Marodijeex iyo gebilay j. Waxaa la siiyey tababar ku saabsan caafimaadka hooyada iyo dhallaanka 13 Nurse ah oo ka hawlgala xaanaanooyinka Marodijeex iyo gebilay k. Waxa la tababar 28 shaqaale shaybaadh ah oo ka shaqeeya gobalada Dalka oo dhan. l. Wasaaraddu Waxa ay taageertay siinta deeq waxbarasho oo ku saabsan takhasuska cilmiga lafaha, orthopedic specialist, jaamacada Addis Ababa. m. Waxa tababar ku saabsan daawaynta & daryeelka xanuunadda Dhimirka, la siiyay shaqaala caafimaadka oo dhannaa 32 ka kala socday Gobolada oo dhan. 8. Horumarinta Shaqaalaha Waxa lagu xoojiyey Shaqaalaha waaxyaha kala duwan ee xarunta dhexe tababarro tayo sare leh oo ah hogaaminta iyo habmaamulida haboon ee caafimaadka, Waxa kale oo la tababaray Lana tayeeyay maamulka caafimaadka Gobolada. Kuwaas oo lagu siiyey Gudaha Dalka iyo debedaba. 9. Soosaarista Cududda Caafimaadka: a. Wasaaraddu Waxa ay daahfurtay barnaamijka tababarka & soosaarista daryeelayaasha caafimaadka, iyada oo lagu bilaabay 40 kii arday ee ugu Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 73 | P a g e horeysay oo lagu tababaray Machadka Culuumta Caafimaadka ee Burco mudo 9 biLood ah. b. Shaqaalaha la Qaatay Sanadkii 2013 SN Grade Awdal Mjeex Sahil Togdheer Sanag Sool Total 1 A 27 21 4 2 0 0 2 3 B C 31 13 43 33 31 6 32 19 3 1 27 0 9 11 2 8 0 0 54 167 72 30 80 108 43 61 4 27 323 4 D Wadarta Gobol 11. Barnaamijyada Caafimaad ee Qaran 11.1. Barnaamijka Talaalka: a. Waxa ay Wasaaraddu ku guulaysatay fulinta OLo’laha Tallaalka cidhibtirka Cudurka dabaysha 11 Wareeg ooh al wareeg yahay da kasta. b. Waxa la sameeyay Xog Ururin iyo qiimeyn si Looga hortago faafida cudurka dabaysha. c. Waxa la fuliyay Barnaamijyo wacyi galineed oo ku saabsan Cudurka Dabaysha. d. Waxa la diyaariyay Buuga Talaalka. e. Waxa la sameeyay Xarun casri ah oo lagu keydiyo, laguna qeybiyo Dawooyinka Talaalka. f. Waxa goobaha Caafimaadka lagu bixiyaa cuntooyin Nafaqeysan oo la siiyo Hooyada iyo Dhalaanka. 11.2. Barnaamijka Duumadda: Kormeer ku saabsan ka war-doonista cudursidaha duumada xaalidiisa. Qaybinta dawooyinka cudurka duumada sahlan iyo xakamaynta oo Loo qaybiyey dhammaan isbitaalada, Xanaanooyinka iyo Baraha Caafimaadka. Qaybinta qalabka baAdhista degdega Kormeer ay sameeyeen shaybaadhka dhexe ee Duumada laguna hubiyey tayada shaybaadhada goobaha caafimaadka ee lixda gobol. 95% goobaha Caafimaadka oo Loo diyaariyey Agab iyo Daawo aanay ka kala go’in. 1978 Maro kaneeco oo daawaysan oo Loo qaybiyey gobolka Awdal. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 74 | P a g e Waxa cayayaan dilaha kaneecada lagu buufiyey 444 guri oo kala ah Gobolada Awdal, Salal iyo Marodi-jeex. Waxa la dhammaystiray shaybaadhka cudursidaha Duumada. Waxa la dhisay qaybta gurmadka degdega ee Mashruuca xakamaynta duumada. Tababar shaybaadh oo lagu barayey baAdhista cudurka duumada 100 daryeeelayaasha Caafimaadka oo lagu tababaray ka wacyigelinta cudurka duumada. 11.3. Barnaamijka Qaaxadda (TB): 1. Xarunta Qaaxada ee Hargeysa, Waxa lagu kordhiyay shaybaadh casri ah oo Loogu talagalay bAdhista jeermiska adkaysiga u leh dawooyinka cudurka qaaxada lagula tacaaLo’ ahna kii 4aad ee noociis ah ee laga hirgaliyo qaarada Afrika. 2. Waxaa la keenay microscoopeyo casri ah (FM) sidoo kale Waxaa jidka ku soo jira babuur xanbaarsan shaybaadh casri ah, sidoo kale daawooyinka ay cisbitaalada. 3. Wasaaraddu Waxay ku guulaysatay in la dhisoXafiiska Loogu talagalay barnaamijka qaaxadda oo imminka socda 4. Waxa la qabtay 2 hawlgal oo lagu qiimaynayay heerka qaran qaaxada. 5. Waxa jiray tababaro dibada Loogu baxay Nairobi, Jabuti, Botoswana iyo Malasia, oo ku saabsanaa xakamaynta qaaxadda iyo horumarinta barnaamijyadda lagaga hortagayo. 6. Waxa lagu guulaystay in la heLo’ daawadda qaaxada ee heerka labaad, second line treatment drugs, Loona bilaabay dadkii u baahnaa (Hargeysa). 7. Waxa la siiyey xafiiska TBda HalgaAdhi oo cusub (Hardtop Car), kaasi oo ay ka caawisay Hayadda Word-vission. 8. Kormeer qiimayn ah oo lagu sameeyey dhammaan Gobolada iyo Degmoooyinka Somaliland, oo ku saabsan qaaxadda. 9. Waxaa Wasaaraddu samaysay wacyigelinta ku saabsan Qaaxada Saldhigyada Booliska iyo jeelasha. 10. Waxa tababar la siiyay shaqaale dhan 26 oo lagu barayay caabuqa HIV ga iyo cudurka qaaxada xidhiidhka ka dhexeeya. 11. Hanaanka la-talinta bukaanka ee VCT ayaa tababar lagu siiyay dhamaan 14 xarumood ee Gobolada oo dhan, ee qaaxada Somaliland. 11.4. Barnaamijka Fayo-dhawrka: - Waxa tababar ku saabsan fayodhowrka tuuLooyinka la siiyay Shaqaalaha Wasaaradda heer qaran iyo mid gobol ba, oo lagu qabtay gobolka Togdheer, Burco. PHAST training. - Waxa kormeer lagu sameeyey labada Dhaam, Qashin-qub, ee qashinka ee magaalada Hargaysa. - Waxa la hawl galiyay shaqaale ka shaqayn doona garoonka diyaaradaha ee caalamiga ah ee Cigaal. Halkaasi oo tababar lagu siiyay Shaqaalaha airport-ka hargaysa. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 75 | P a g e 12. Xarumaha Adeegyada Caafimaad Nooca Hospitals Health Centre Referal Health Centre Primary Health Unit Health Post Total Awdal 3 22 Mjeex 5 33 Sahil 2 7 Togdheer 3 13 sanag 4 12 Sool 3 11 Total 20 98 0 0 36 61 0 0 31 69 4 15 0 28 3 34 0 53 0 0 27 43 0 0 30 43 7 49 124 297 a. Xarumaha Cusub ee Caafimaadka: 1. Gobolka Saaxil: Waxa laga hirgaliyay dhisme xafiis caafimaadka ee Gobolka oo leh dabaq sare Madaxwaynaha JSL uu furay bishii September. 2. Gobolka Maroodi-jeex: Xarumaha cusub ee caafimaadka Marodijeex 3. Sheekh Cumar Waxa laga dhisay MCH Waxa Wasaaradda ka caawisay CARITAS 4. Xaga Nadaafada 10 tuuLo’ ayaa Loo qoday 82 suuli Waxaan naga caawisay IFAD. 5. Kalabaydh MCH Waxaa lagu sameeyey dibu dhis Waxana laga dhigay MCH u adeega dadweynaha oo shaqadiisii bilaabay 6. Agabar Waxaa ku yaalay xanaano yar oo ahayd rug caafimaad Waxaana laga dhigay xarun caafimaad oo hada ku shaqeysa heer MCH 7. Caadda Waxaa laga furay Rug Caafimaad oo ay caawinayso hayada IFAD 8. Geedbalaadh Waxaa lasoo dhagax dhigay xanaano dhismaheeda la bilaabi doono 9. Wajaale Waxaa la soo dhagax dhigay Cusbitaal degmo 10. Waxaa la dhagax dhigay hal Ward oo cusub oo lagu kordhin doono Cusbitaalka Gebilay Qaaxada 11. Qoolbuulale Waxa laga Dhisay MCH, Wasaaradda Waxa ka caawisay IFAD 12. Salaxlay Waxaa laga furay Cusbitaal cusub oo ay dhiseen dadweynaha deegaanka ee degmada salaxlay isla markaana Wasaaraddu kaga qaybqaadatey daawada iyo Shaqaalaha 13. Higlada Waxaa la dhagax dhigay xanaano laga dhisi doono 14. dhimbilriyaale Waxaa laga furay xannaano oo laga shaqaysiiyey 15. Daraweyne Waxaa laga dhisay lagana shaqeysiiyey xannaanada 16. Waxa la dhisay la na furay cusbitaal cusub oo leh xarunta qaaxada magaalada Xariirad. 17. Waxa la furay Xarun MCH oo cusub dagmada Daarasalaam. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 76 | P a g e 18. Waxaa la dhagax dhigey iskuulki kalkaaliyaasha caafimaad ee gobolka Sool ee Laascanood 19. Waxaa la aqoonsadey jamacaba Burco iney noqoto goob bixisa jahaadooyinka medicine iyadoo ho’aankaasi ku yimi qiimeyn iyo shuruudo 13. Korodhka iyo Hurumarinta Adeegyadda Caafimaad Wasaaradda caafimaadku iyadda oo la kaashanaysa Hay’adaha iyo bahwadaagta kale ee ka taageerta dhanka caafimaadka Waxa ay hirgalisay barnaamij lagu kobcinayo tayadda iyo adeegyadda caafimaadka. Wasaaraddu Waxa ay ku guulaysatay in ay ka bilawdo goballada qaar nidaam cusub oo lagu magacaabo Xidhmooyinka Aasaasiga ee Adeegyadda Caafimaad. Barnaamijkasi oo ilaa sanadkii 2012 soo socday. Kaasi oo kor u qaadaya heerka, tayadda iyo awooda dhamaan xarumaha caafimaad ee adeega aasaasiga ah ee caafimaadka laga bixiyo. Waxa uu koobsanayaa tababarista cududda iyo Shaqaalaha caafimaadka, hagaajinta iyo dhismayaasha xarumaha caafimaadka si ay u xarumaasi awood ugu helaan daawaynta bukaanadda iyo gudbinta xaaladaha caafimaad ee u baahan adeeg gaar ah. Sidoo kale Waxa barnaamijkani intii uu socday la hagaajay adeega gaadiidka caafimaadka kaasi oo ambalaasyo badan Loo qaybiyay degmooyinka iyo xarumaha uu adeegani ka socdo, sida dhamaan deegaamadda hoos yimaada gobolka Saaxil, Togdheer, Buuhoodle, Sanaag iyo kuwo kale. Nidaamkani xidhmooyinka caafimaadka Waxa laga fulinayaa afar heer ama afar meeLood oo adeegyadda caafimaad laga bixinayo. Kuwaasi oo kala ah: xubinta caafimaad ee aasaasiga ah; xarun caafimaad; xarun dhexe oo Loo soo gudbinayo bukaanadda daawayn dheeraad ah u baahda iyo cusbitaalka dhexe ee degmadda ama gobolka oo daawaynta heerka adeegyadda caafimaad ee dhamayska Tiran leh, kaasi oo bukaanadda xarumaha kale Looga soo gudbinayo. Degmooyinka iyo deegaamadda laga howlgaliyey nidaamkani Xidhmooyinka Aasaasiga ah ee Adeega Caafimaadka Waxa Loo sameeyay tiimam wareega ama meel ku sugan oo ka shaqeeya nafaqada, talaalka iyo adeegyada kale ee Loo baahdo. 14. Horumarinta Adeegyada Caafimaad ee Gobolka Maroodi-Jeex; a) Si wax Looga qabto baahiyaha caafimaad oo inta badan sababa in shacabku dibada u doontaan caafimaad degdeg ah. Cusbitaalka guud ee Hargeysa:Waxaa ka hawlgalay dhakhaatiir takhasus sare leh oo isugu jira Somali iyo kuwo ajaanib ah oo kala ah Russian, Indian, Norwegian, Italian iyo Masaari. Guud ahaan Waxa la qalabeeyay cusbitaalka; Waxa dib u dhis lagu sameeyay qaybta sawirada (X-ray) oo qalab cusub la keenay; Waxa dib dhis lagu sameeyay qaybta Ilkaha oo qalab cusub la keenay; Furitaanka xarun kalyaha lagu sifeeyo, Emergency unit, iyo mashiinka CT scan ah oo hada jidka soo jira.Waxaa la balaAdhiyey mashiinada kalyaha sifeeya oo lagu soo kordhiyey shan machine. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 77 | P a g e b) Waxaa dayactir iyo dhisme lagu sameeyey deyrka hore ee cusbitaalka guud ee Hargeysa. c) Xukumaddu Waxa aay hirgalisay in miisaaniyada qaranka lagu daro kharash ku filan si Looga hirgaliyo adeegyo bilaa lacag ah (bilaash) Cusbitaalka Guud ee Hargeysa. Adeegyadan Waxa ka mid ah Qaliinka degdega ah ee Hooyada, daaweynta dhallaanka iyo xaaladaha gargaarka degdega ah Cusbitaalka Hargeysa. d) Cisbitaalka Dhimirka ee gebilay Waxay wasaarddu ku kabtay dhaqaale. e) 13 xarumood oo ka mid ah gobolka maroodijeex Waxa ka bilaabmaya barnaamij cusub oo la yidhaa Marwo caafimaad;- Xarun kasta Waxaa ku xidhmi doona 2 rug caafimaad (HP) iyo shan marwo caafimaad; Marwo caafimaadka kasta Waxay ka hawlgeli doontaa 100-120 guri oo xaaladooda caafimaad u soo gudbin doonto xarunta ay hoos timaado; barnaamijkan oo tijaabo ahi Waxa uu oo ku wajahan sidii caafimaad Loo gaadhsiin lahaa bulshadeena hoose. 15. Meelaha Xanuunada Degdega ahi ka dhaceen ee Gobolka; 1) Tuulaada Baliqaasim Degmada cadaadlay ayaa shuban ka dilaacay 2 qof ayaa ku dhinay 82 qofna waa ladaaweeyay 2) Sabawanaag Waxa ka dhacay shuban Waxaanu daawaynay 36 qof, Waxanu u soo qaybinay kiniinka biyo sifeeyaha. 3) TuuLooyin Daarasalaam hoos yimaada oo kaneeco ka dilaacday Waxaanu samaynay daawooyin iyo ka hortag Waxaanu usoo qaybinay marakaneeco daawaysan. 16. Horumarinta Adeegyada Caafimaad ee Gobolka Awdal Cusbitaalka guud ee Boorame, Waxaa lagu bixiyaa adeegyo sare oo ay ka mid yihiin Qaliinka noocyadiisa kala duwan. Waxaa uu ku xidhan yahay dhakhaatiirta Kijaabi ee Kenya ka yimaada. Waxa si joogta ah Loo geeyaa dawooyin Loogu talLo’ galay in cusbitaalku ku shaqeeyo. Waxaa la siiyey laba Ambulance oo Loogu talLo’ galay gurmadka caafimaadka. Cusbitaalka Borame Waxaa ka hirgalay hab xisaabeed Computerised ah lagana helayo macluumaadkiisoo dhan. Guud ahaan Gobolada Dalka badankooda, Waxa laga hirgeliyay barnaamijyo cusub oo kor Loogu qaadayo daryeelka hooyada iyo dhallaanka, kuwaas oo lagu bixiyo daawo bilaa lacag ah. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 78 | P a g e 17. Horumarinta Adeegyada Caafimaad ee Gobolka Saxil Xarunta Wasaaradda Caafimaadka Gobolka Saaxil a) Waxa gobolkan laga hirgaliyay dhisme xafiis caafimaadka gobolka laga maamuLo’ oo leh dabaq sare madaxweynuhuna furay bishan septeber 2013, b) Guud ahaan gobolka Waxa lagu kordhiyey xarumo caafimaad oo qaar lagasoo dalacsiiyey rug-caafimaad kuwaas oo ah (sheikh, laasciidle, Suuqsade) guud ahaan Waxaa la hirgaliyay 10 xarun caafimaad oo si joogta ah u shaqaynaya iyo 14 rug caafimaad oo si joogta ah u shaqaynaya, Waxa la horumariyay habraaca xidhiidhinta adeegyada cafimaadka isgaadhsiin leh, gaadiidka gurmadka cafimaad, Waxana laga dhigay dhamaan adeegyada kuwo lacag la’aan ah c) Waxaa dhisme cusub lagu daray sadex xarumood (Abdaal, Laasciidle iyo Go’daweyn) dhismayaashaas oo lagu sameyn doono qaliinka degdega ah ee hooyada aan dhali karayn. d) Waxaa tababar dibada ah Tanzania Loo diray 6 kalkaaliye sare oo lasoo baray qaliinka umusha ee degdega ah oo hadda ka soo laabtay. e) Waxaa kale oo tababar kusaabsan hogaaminta maamulka caafimaadka kusoo qaatay Dalka Kenya afar qof oo ah madaxda caafimaadka gobolka Saaxil. 18. Horumarinta Adeegyada Caafimaad ee Gobolka Togdheer a) Waxa laga hirgaliyay barnaamija ay ka mid yihiin: Hagaajinta iyo dayactir lagu sameeyey dhamaan qaybaha kala duwan ee cusbitaalka sida; qaybta gargaarka degdega ah, BalaAdhinta qaybta umulaha iyo dhalmada oo dhamaatay. Waxa kale oo laga furay Digital x-ray. b) Gobolka Togdheer Waxa ku yaala 18 xarun caafimaad oo Loo qorsheeyey in kor Loogu qaado xidhmada adeegyada caafimaadka asaasiga ah (EPHS) oo ka bilaabmay Gobolka Togdheer. 18-ka xarun caafimaad Waxa aay kala yihiin: 8 xarumood ee degmada Burco gudaheeda iyo 8 xarumood ee degmooyinka Buuhoodle iyo Oodweyne oo ka mid ah gobolka Togdheer. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 79 | P a g e c) Degmada Burco 1. EPHS program oo degmada Burco si toosa uga socda oo ay ku jiraan anbalasyadii oo jooga laba xaanano eek ala ah balidhiig iyo duruqsi oo si fiican uwada habkii soo gudbinta 2. Mediar oo guuraysa oo aanu wadno sidii Loogala wareegilahaa 3. Waxay Caritas qoryaale udhistay xanaano cusub, Waxa dib habayn lagu sameeye oo qaybo cusubna lagu daray xanaanada Balidhiig ,xanaanada adan saleban , xanaanada Duruqsi qaybahana Waxaa kamid ah qaybihii dhalmada 4. xanaanooyinka magaalada oo kala ah kuwan xanaanada dhexe , xanaanada Faarax Oomar , xanaanda yiroowe ,xanaanada Dr alag oo dhamaantood dib Loo cusboonaysiiyey , halka yiroowe iyo farax oomar lagu daray midkiiba hal qol oo bakhaara Waxaa sameeyey Medair 5. Waxaa la qabtay shirkii xidhiidhinta gobolka (coordination meeting) 6. Tabobarada Bemonc ,IMCI, Family planning , Nutrition, EPI pentavelent 7. OLo’laha cidhibtirka dabaysha (campaigns polio)seddex wareeg ayaa laqabtay iyo seddex wareeg oo ah qiimaynta madaxa banan oo kadabeeya oLo’laha cibtirka dabaysha (post evaluation independent monitoring polio campaigns) 8. Cusbitalk Guud Waxaa ka baxday hayadii taa geeri jirtay oo ah MSF Waxa la sameeyey shaqaale dhimis iyo shaqaalihii oo dibu habayn lagu sameeye Waxaan mushaharkooda bixisa Dawladda ilaa iyo intii ay hayadadu ka baxday , Waxaan samaynay qof kasta Shaqaalaha gobolka ee W/caafimaadka ka mid ah uu kormeer sameeyo maalin walbana uu mid sameeyo d.Degmada Oodwayne 1. 2. 3. 4. Xanaanda oodwayne oo lagu daray qol shaybaadha Xanaanada Xaji Salax oo la bilaabay kordhintiisii Shirki bilaabista EPHS Degmada Oodwayne laqabtay, qabatayna bisha cas EPHS oo si buuxda Looga bilaabay oo ay la socdaan sadex Kooxood oo nafaqada iyo talaalka ah 5. GAdhigii anbalaska ahaa oo Loo bilaabay in Loo kiciyo oo geerashak la geeyey 6. Magaalada abdi farax oo Loo dhisay xanaano ay dhisayso caritas e.Degmada Buhoodle 1. Shirkii bilaabista EPHS ee degmada Buhoodle oo laqabtay 2. EPHS oo si buuxda uga bilaamay Degmada Buhoodle Loona sameeyey sadex Team oo ka shaqeeya nafaqada iyo talaalka ,Waxa Lo’ sameeyey habka soo Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 80 | P a g e gudbinta oo anbalas ku meel gaadha Loo sameeyey marak ta cusubna timaado lagu ceeliyo laascaanod markii hore scodo u iibisay 19. Horumarinta Adeegyada Caafimaad ee Gobolka Sanaag Gobolka Sanaag, cusbitaalka Ceerigaabo Waxaa lagaadhsiyey meel aad usaraysa kaas oo ahaa kuwa uugu liita Dalka. Dhamaan dib udhis balaadhan ayaa laga fuliyey, Waxana maamulkiisa iyo maal galintiisaba qacanta ku haysa xukumada. Waxa laga bilaabay Sanaag Mashruuc cusub oo Loogu talLo’ galay quudinta iyo nafaqeynta Hooyada iyo Dhallaanka oo gaadhsiisan gobolka oo dhan. Waxa laga hirgaliyaa tallaal joogta ah oo gaadha dhulka fogfog ee buuraha iyo xeebaha (Mobile teams). Waxaa dib Looga shaqeysiiyey Cusbitaalka XiingaLool oo lageeyey daawo ku filan iyo hal dhakhtar. Waxa ay Xukumaddu gunno dheeraad ah siisaa dhakhaatiir ka hawlagasha Cusbitaalada Badhan iyo Dhahar. Waxaa socda dhisme Loogu talLo’ galay xannuunka dhimirka. 20. Horumarinta Adeegyada Caafimaad ee Gobolka Sool Gobolka Sool, Cisibitaalka Laascaanood, Waxaa dib u habeyn lagu sameeyey qaybo ka mid ah cusbitaalka sidoo kale Waxa dayactir lagu sameeyey shaybaadhka iyo kaydka dhiiga; Waxaa dayactir lagu sameeyey kaydka daawooyinka; Waxaa si joogta ah Looga hawlgeliyey dhakhtar qaliinka guud ah. Waxa kale oo gobolka Sool si joogta ah Looga shaqeysiiyey cusbitaalka Qaxada. Waxaa ka shaqeeyo xarumo caafimaad oo dhan 11 oo Loogu adeego hooyada iyo dhallaanka kuna kala yaala degmooyinka Taleex, Xudun, Caynaba,Yagoori,Boocame iyo Laascaanood. Waxaa lagu sameeyey dib u habayn guud sagaal xarun caafimaad. Waxa dhamaan goobaha caafimaadka laga bixiyaa daaweynta, nafaqeynta iyo tallaalka Hooyada iyo dhallaanka iyada oo aay aad u xoogan kooxaha wareega ee nafaqeynta Gobolka Sool, deg Caynaba, Waxa dib Looga shaqeysiiyey Cusbitaalka degmada, Waxaana ka hawlgala hal dhakhtar. Waxa la gaadhsiiyey daawo Loogu talLo’ galay 10,000 qof in lagu daaweeyo mudo lix-biLood ah. Waxa si joogta ah uuga hawlgala degmada kooxaha quudinta iyo nafaqeynta hooyada iyo dhallaanka iyo tallaalka oo gaadha ilaa degaamada reer guuraaga. Caafimaadka gobolka Sool waa meelaha mustaqbalka mudnaanta la siin doono sidii kor Loogu qaadi lahaa, Waxaa carqalad noqotay duruufo ku xeeran. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 81 | P a g e 21.Degmada Caynabo 1. Shirkii bilaabista EPHS ee degmada Caynabo oo laqbtay 2. EPHS oo si buuxda uga bilaamay degamada Caynabo oo Loona sameeyey habka soo gudbinta Hooyada uurka leh iyo dhalaanka Waxaana lagu sameeyaa xajiyad Degmada Loo iibiye inta anbalastu u imanayso Waxaa kale oo Loo sameeyey seddex team oo shaqeeya nafaqada iyo talaalka 22. Shirarka iyo Kulamada Muhiimka ah: Wasaaradda Waxa ay hirgalisay qabsoomidda shirar ama kulano mihiim ah. Waxa kale oo ay ka qayb qaadatay kuwo kale. Dhamaan shirarkaasi Waxa ay mihiim ugu yihiin Wasaaradda sidii ay u hirgalin lahayd adeegyadda & barnaamijyadda caafimaad ee bulshada Loo fidinayo. Shirarkaasi Waxa si guud ay ahaayeen sidan: Wasaaraddu Waxay ka qayb gashay shirar door ah Dalka dibadiisa iyo Guddihiisaba kuwaas oo lagu gorfaynaya wada-shaqaynta, iskaashiga, deeqaha iyo maalgelinta caafimaadka mudadiiba dhawr-jeer Sanadkani Guddihiisa. Wasaaraddu Waxay qabatay shirkii sadex biLoodlaha ahaa oo ay kazoo qayb galeen dhamaan hayada la shaqeeya wasaarad Caafimaadka Wasaaraddu Waxay u dirtay saraakiil ka tirsan Wasaaradda shirar/tababaro caafimaadka ah oo ay kasoo qaybgaleen wadanada EMRO/WHO oo lagu qabtay wadanka Morocco. Sidoo kale masuuliyiinta Wasaaradda iyo saraakiisha kaleba Waxa ay ka qayb galeen shirar kala duwan oo Dalka dibadiisa iyo Guddihiisaba, sida shirk a dhacay Abu Dabai, Nairobi, Djibouti, iyo kuwo kale. Waxaan ka qayb qaadanay shir lagu eegayo wax qabadkii barnaamijyada duumada, Qaaxada, iyo HIV/AIDS-ka ee ay inaga caawiyaan GLo’bal fund, sidoo kale shirkaasi Waxa lagu sameeyay qorshayaasha dhow iyo kuwa fog ee barnaamijyadaasi khuseeya. Waxa ay W/C ka qaybgashay shirkii haydaha samafalka iyo Dawladda ee ay maamulayeen UN OCHA iyo MRRR ee lagu qorsheynayey waajibaadka cid walba iyo qorsheynta soo raridda barakaceyaasha Mohamed mooge cusub ee goobta cusub Digaale, Hargeysa. Hawl-wadeeno iyo agaasinka Waaxda Caafimaadka Qoyska ayaa Waxa ay ka qayb galeen shir ka dhacay Jabuuti, kaasi oo lagga hadlayay waxqabadkii Sanadka 2013 ee caafimadka qoyska siiba barnaamijyadda ay Wasaaradda ka caawiso hay’adda UNFPA. Sidoo kale Waxa la qorsheeyay Shaqo-hawleedka Sanadka soo socda 2014. Intii uu shirkaasi socday Waxa W/C shaqaalihii ka socday ku guulaysteen in ay la kulmaan khubaro ka socday IGAD oo ay kala hadleen sidii Loo samayn lahaa wada shaqayn iyo wax-wada qabad dhinaca cuduradda faafa ee Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 82 | P a g e lagu kala qaado galmadda iyo xoojinta xarumaha ku yaala meelaha xuduudadaha ee aan la wadaagno wadamada jaarka sida Togwajaale, Lawyacaddo. 23. Wax-qabadka kale ee Wasaaradda Gaadiidka; Iyadoo wasaradda ay haysatay gaadiid yari Waxaa wasaaraddu ka heshay Hayada MSF deeq laba gaAdhi oo SURF ah oo ay u isticmaalaan madaxda wasaaraddu shaqada maalinlaha ah. Iyo bisha- Cas oo siisay waaxda qorshaynta hal xaajiyad ah. Waxaa kale oo Wasaaradda hal Mini Bus ku caawiyey hay’ada MSF Belgium oo lagusoo shaqo geeyo Shaqaalaha. Hayada WVI, Waxay dhawaan nagu soo wareejisay gaAdhi land crusser ah oo cusub Looguna shaqeyn doono barnaamijka qaaxada Ambulanceyada; Hayada IFAD, Waxay Wasaaradda ku cawisay 5 Shan Ambulanceyo cusub oo Loo dhameeye qalab iyo shaqaaleba. Kuwaas oo si degdeg ah u soo gudbiya hooyooyinka u jiran xaaladaha degdega ah ee la xidhiidha dhalmada kuwaas oo aan waxba lagaga qaban karayn MCHyada Waxaana ay kala joogaan, Gargaara, Darasalaam, allaybaday, Laasciidle iyo Badhan. Ambulance FIAT ah; Waxaa noo keentay hayada caawisa Cusbitaalka Mohamed sheikh ee Hargeysa. Ambulance yar ayuu ugu deeqay muwaadin reer Somaliland ah cusbitaalka guud ee Hargeysa Wasaaraddu Waxay tiro koob kusamysay dhamaan gaadiidka caafimaadka Gobolada, goobaha ay kala Joogaan, noocyadooda iyo xaaladooda. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 83 | P a g e 9. WAR-BAAHINTA IYO ISGAADHSIINTA 9.1 Wasaaradda War-faafinta iyo Dhaqanka Hawlahii kala duwanaa ee u qabsoomay Wasaaradda Warfaafinta iyo Dhaqanka wax aka mid ah: 1. Wasaaraada Waxay ka kooban tahay ama hoos yimaada Qeybaha Warbaaahinta ee kala ah 1, Radio hargaysa 2, TV-ga Qaranka 3, Wargayska Qaranka ee Dawan 4, Wakaaalada Warrarka Solna 5. iyo Waaxda dhaqanka oo ay fanaaniinta qaranku hoos yimaadaan. Waxay baahiyeen barnaamijyo iyo riwaayaydo wacyi galineed oo ka hadlaya midnimada umada, ilaalinta qaranimada iyo difaaca Dalka ,amniga iyo nabadglyada,dhinaca diinta, dhaqanka suuban, bixinta cashuuraha, muwaadinnimada, la dagaalanka musuqmaasuqa, ka hortaga tahriibta,la dagaalanka dhaqamada haraadiga ah, nabadgalyada wadooyinka, ka qayb qaadashada horumarinta Dalka dhinaca jidadka WASAARADDA: 2. Waxa dib u madhxin iyo qalabayn buuxda lagu sameeyay xafiisyada Wasaaradda. 3. Waxa qalabayn buuxda lagu sameeyay xafiiska cusub ee wasiir ku xigeenka cusub ee Wasaaradda. 4. Waxa dayactir buuxa lagu sameeyay gadiidka Wasaaradda oo dhan. 5. Waxa dayaactir buuxa lagu sameeyay mishiinada ama dabdhaliyayaasha Wasaaradda. 6. Waxay Wasaaraddu la wareegtay dhisme ka kooban hal hool, laba xafiis,iyo laba suuli oo la dhamys tiray. iyo sidoo kale dib u habayn ama dib dhis lagu sameeyay qolkii kaydka cajaladaha radiyo hargaysa, iyo istuudiyihii wararka ee Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 84 | P a g e tvga qaranka, iyo laba istuudiyo oo Radio Hargeysa ah, Mashruucan oo ay hirgalisay hayada USAID. 7. Waxa dib u qaabayn iyo dib u tashiil lagu sameeyay xafiisyada Wasaaradda isticmaalkooda. 8. Waxay Wasaaraddu soo iibisay laba Fm taransmitir oo Loogu taLo’ galay in la dhigo Burco iyo Boorama baahina doona quraanka kariimka. 9. Waxa dhismahooda la dhamays tiray shan xafiis oo Loogu taLo’ galay baahiyaha xafiis ee Wasaaradda ka jira. 10. Waxa la dhaxag dhigay hool qaadi doona 300 oo qof oo dhismahiisu socdo Waxana maal galinaya hayada USIAD Waxana fulinaya hayada IOM. 11. 12. Waxa dhismihiisu socdaa hal qol oo Loogu taLo’ galay Kaydka Hubka Ciidamada ka hawl gala Wasaaradda Warfaafinta. Idaacadda Radio Hargeysa 1. Waxa la hirgaliyay baahinta idaacad cusub oo FM ah baahinaysana afar iyo labaatankii saacadood quraanka kariimka ah . 2. Waxa qalabayn buuxda oo casriya lagu sameeyay qolkii kaydka cajaladaha Radio Hargaysa. 3. Waxa qalabayn buuxda oo casriya lagu sameeyay istuudiyihii kowaad ee radio hargaysa. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 85 | P a g e 4. Waxa la hirgaliyay baahinta satalatka ee radio hargaysa oo ah afar iyo labaatankii saacadoodba soconaysa. TVGA QARANKA. 5. Waxa dhismahiisa la hirgaliyay dhisme istuudiyo cusub oo casriya dhismahiisana tvga qaranku hirgaliyay. 2. Waxa tvga qaranku soo iibsaday qalab casriya oo Loo soo iibiyay qaybta satalaytka oo baahi wayn u qabtay kuna baxday lacag dhan 120.000 oo dollar 3. Waxa qalabayn buuxda lagu sameeyay istuudiyaha kowaad ee tvga qaranka. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 86 | P a g e 5. Waxa qalabayn buuxda oo casriya lagu sameeyay istuudiyaha wararka ee tvga qaranka. 6. Waxa Maareeyha iyo Maamulka sare ee tvgu xidhidh iskaashi iyo mid wada shaqayneed la yeeshay tvga qaranka itoobiya sweden iyo dowlad degaanka soomaalida ee ee itoobiya 7. Waxa balaAdhin iyo qalabaynba lagu sameeyay studio-ga Lo’ndon iyadoo hal studio oo cusub laga furey magaalada cardiff. 8. Waxa kale oo kullan aanu la yeelanay xafiiska kaalmada dibadda u qaabilsan sweden oo ballan qaaday iyo ay tababar u fidiyaan saxaafada Somaliland. 9. Waxa tababaro Loo sameeyay farsamayaaqanada, barnaamij soo saarayaasha tv.ga 10. Waxa uu telefiishanka qaranku ka qayb galay shirar caalami ah oo dhinaca saxaafada iyo qaabka warbaahinta casriga. .11. Waxa tvga qaranka lagu soo kordhiyay barnaamijyo cusub oo tayayadoodu sarayso. 12. Waxa qalabayn lagu sameeyay xafiisyada tvga qaranka ee Gobolada Adal, Salal Snanaag, Daad madheedh, iyo Togdheer. 13. Waxa tababaro Loo qabtay Shaqaalaha tvga qaranka tababaradaa oo kala ahaa Habka barnaamij soo saarista, Sawir qaadista, iyo Farsamada. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 87 | P a g e 14. Waxa isku shaandhayn lagu sameeyay maamulkii qaybta wararka ee tvga qaranka. 15. Waxa la hirgaliyay dhismahiisa istuudiyo cusub. 16. Waxa hore Loo soo dhigay wakhtigii uu bixi jiray warka ugu horeeya ee radiyo hargaysa lagana dhigay todobada fiidnimo oo rubuc la si luu uga horayyo warka voada. 17. Waxa TV-ga qaranka soo gaadhay qalabka TV-gu isticmaaLo’ oo ku kacay lacag dhan $64.000 oo ay maalgalisay hayada USAID fulintiisana ay iska kaashadeen Wasaaradda iyo hayada DAI. 9.2 Wasaaradda Boosta iyo Isgaadhsiinta Wasaaradda Boosta iyo Isgaadhsiinta Waxyaabihii u qabsoomaay Sanadkaan 2013 Waxa aynu ka soo qaadan karnaa. 1. Wasaradu Waxay naqshada guud Qaranka gelisay dhamaan goobihii iyo Dhismaayaashii ay Wasaaraddu lahayd ee MagaaLooyinka Hargeysa, Boorama, Bernera iyo Burco, Waxaanay samaysay qiimmeynta dayactirka iyo Naqshada Goobahaas, iyada oo Qorshaha ay ku jirto sidii Loo Dayactiri lahaa. 2. Ceeri-gaabo Waxa Agaasimaha Guud ee Wasaaraddu dhagax dhigay Xarunta Wasaaradda ee Gobolka Sanaag oo laga dhisi doono dhul cabirkiisu dhan yahay 21M x 24M, iyada oo la geliyay Naqsshada guud ee Magaalada lana dhamays tiray Qiimeyntii iyo Naqsshadii labadaba Dhulkaas oo ku yaala Xaafada Shacabka. 3. Laas-caanood dhulkii Wasaaraddu ku lahayd Waxa la siiyay Jaamacada Laascaanood Waxa Qorshaha ku jirta sidii Loo heli lahaa Goobta lga dhisayo Xaarunta Wasaaradda ee Gobolka Sool. 4. Hargeysa Waxa dhismaheedu socdaa Xarunta cusub ee Wasaaradda Boosta iyo Isgaadhsiinta oo ah Guri Dabaq ah, dhawaana dhismahiisa la ssoo geba gebayn doono. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 88 | P a g e Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 89 | P a g e 10. DIINTA iyo CADAALADA 10.1Wasaaradda Diinta iyo Awqaafta Wacyigalimaha ay Wasaaraddu ka qabatay dhamaan Gobolada Dalka Waxay Wasaaraddu Ka Fulinsay Wacyigilin Baladhan dhammaan MagaaLooyinka Waawayn ee Dalka xiligii ay socotay oLo’lihii Golayaasha deegaanka Kaas oo wax wayn ka tartay Nabadgelyada iyo habsami u socdkii oLo’laha doorashada. Waxay Wasaaraddu ka fulisay Wacyigalin Muhiim ah oo ku waajahan Ka digtoonaanta Xanuunka HIV/AIDSka ,Cruurta Latuuro Iyo Tahriibka Labada Gobo lee Maroodi jeex, Awdal Iyo Dagmada Baki iyda oo la adeegsanayo Khudbadaha salaadaha Jimcaha iyo Shaaricu Dacwaha Labadaba. Waxay Wasaaraddu Abaabushay Si xilkasnimo ahna u hawl Galisay Guddiyadda wanaag Farista & Xumaan Reebista ee dhamaan Gobolada Dalka Iyada oo qaar kood Loo iibiyay Gaadiid ay ku hawl galaan. Waxay Wasaaraddu Dalka Sanadkan ka hir galisay idaacada Qur,aanka kariimka ah. Waxay Wasaaraddu ka fulisay Wacyigalin Muhiim ah bishii ramadaan Dhammaan wasaardaha iyo hay,adaha mdaxa banana ee Dawladda Saldhigyada Boliska iyo xarumha caafimaadka. Waxay wasaardu isgugu yeedhay 40 khadiib oo ka mid ah khadiibyadda Caasimada Hargeysa halkaas oo lagu daraaseeyey sidii ay umada jimcayaasha ugu sheegi lahaayeen Maamulka suuban iyo ka dheeraanta Musumaasuqa. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 90 | P a g e Dhiirigalinta iyo kor u qaadista aqoonta diinta islaamka. 1. Waxa la qabtay bishii ramadaan ee Sanadkan Tartankii Quraanka oo uu Madaxewynuhu maalgeliyay, Tartantankan Waxa lagu bixiyey abaal marintii ugu qaalisanayd ee Tartan Quraan lagu bixiyo Somaliland kaas oo ahaa gaAdhi. 2. Waxay Wasaaraddu dhiirigelin taas la mid ah ama ka qaalisan u samaysay sheekhii ku guulaystay tarkankii macalimiinta Quraanka ee adduunka oo lagu qabtay Dalka sucuudiga, iyada la guddoonsiiyey gaAdhi noociisu yahay seeraf, kaasi oo ay Wasaaraddu uga iibisay lacago laga soo ururiyey dad muxsiniin 3. Waxa kale oo ay Wasaaraddu tababar aqoon korodhsi ah siisay 130 ka mid ah macalimiinta tarbiyada islaamka ka dhigta dugsiyada dawladda iyo kuwa gaarka Loo leeyahay. 4. Waxay Wasaaraddu ka hirgelisay Jeelka weyn ee Hargeysa dhegaysiga duruusta diiniga ah ee ka socda Masaajidada Cali Mataaan Iyo Rusheeye. 5. Waxa kale oo ay Wasaaraddu Sanadkan gaysay laba macalin Quraan xabsiga mandheera si ay Quraanka ugu dhigaaan Maxaabiista iyo caruurta askarta ee halkaas jooga. Aqoon korodhsiga Loo Qabtay Culimada, Macalimiinta iyo Shaqaalaha Wasaaradda. Waxa Wasaaraddu Culimo ka socota 4(Afar)Gobol u Qabay Aqoon is waydaarsi Balaadhan, kaas oo culimadu ku darsayeen habka naasnuujinta ee ugu habeen Marka Loo eego Diinta islaamka. Waxay Wasaaraddu qabatay Nadwo/ama dood socotay todobaad oo ku saabsanayd Ganacsiga iyo islaamka Waxay Wasaaraddu Aqoon iswaydaarsi u qabatay Maclimiinta Gobolada Awdal iyo Togdheer ee dhigta Quraanka iyo tarbiyada islaamka. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 91 | P a g e Waxay Wasaaraddu uqabatay Shaqaalaha Wasaaradda tobobar ama aqoon is waydaarsi socday muddo20 cisho ah. Dhinaca Samafalka 1. Waxa ay Wasaaraddu qabybisay hilibka xooLo’ tiradoodu tahay:190 Neef oo Adhi ah, 142 Lo’’ ah 30 Geel ah. Iyada oo xoolahan hilibkooda Loo qaybiyey dadka jilicsan ee ku jira xeryaha barakacayaasha, xabsiga dhexe, xarumaha agoomaha, cusbataalka TB da iyo cusbataalka dhimirka. 2. Waxa kale oo Wasaaraddu Maxaabiista xabsiga dhexe ee Hargeysa u qaybisay deeq kabo iyo dhar ah, taas la siiyey dad gaadhaya ilaa 400( afar boqol) oo qof. 3. Waxa kale oo Wasaaraddu Dalka keentay dhakhaatiir ka socday ururka dacwada afrika ee sucuudiga oo joogay mudo toban casho ah oo ay samaynayeen Qaliino, baAdhitano iyo dawooyin bilaash ah oo ay u fidinayeen 2000 bukaan ah gaar’ ahaana dadka jilicsan ee aan heli Karin kharash ay isku daweeyaan. 4. Waxa Wasaaraddu sidoo kale qaybisay kutub Quraan ah, kuwaas oo Loo qaybiyey Goboladan soo socda: Gobol Maroodi jeex ilaa 1000 Kitaab Gobolka Awdal 810 Kitaab Gobolka Togdheer 500 Kitaab Gobolka Sool 500Kitaab Gobolka Selel 200 Kitaab Gobolka Hawd 100 Kitaab Gobolka Saraar 235 Kitaab Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 92 | P a g e Qabashada Xuska Mawliidka Rasuulkeenii suubanaa (s.c.w) 1. Waxay Wasaaraddu qabatay xuska iyo maamuuska dhalashada nebigeeni suubanaa (c.s.w) . Waxay culimadu soo ururiyeen 31 Neef oo Geel ah oo Loo qaybiyey dadka jilicsan sida: Agoomaha, Jeelasha, Dhakhtarada iyo dadka danyarta ah. 2. Waxa kale oo taas barbar socday siiradii nebiga (scw) oo muddo todobaad ah ka socotay masjidka Cali mataan. Tayeynta shaqada Wasaaradda iyo kordhinta Shaqaalaha 1. Waxa dib u qaabayn lagu sameyey shaqada Wasaaradda iyada oo lagu soo kordhiyey waaxyo cusub lana magacaabay isu duwaha gobolka Maroodi jeex, Waxana lagu soo kordhiyay Shaqaalaha 20 qof oo ah dhaliyaro aqoon leh, kuwaas oo ka kala hawla galay xaranta dhexe iyo Gobolada. 2. Waxay Wasaaraddu tirakoob ku samaysay Masaajida ku yaala dhamaan Gobolda Dalka. 3. Waxa kale oo hadda socda in la kala saaro Masjidka Jimcaha lagu tukado iyo ka aan lagu tukan Waax waaxna Loo diwaan galiyo. 4. Waxay Wasaaraddu Aqoonsatay shaahaadooyina siisay 6Daladood ama jumciyadood oo ay hoos tagaan dhamaan madaarista Qur,aanku. 5. Waxa ay Wasaaraddu Ku guulaysatay In markii ugu horaysay Ay bixiso Biyaha Masaajidada Magaalada Burco oo sanadkii dhan 50,000,000 (konton Milyan). isla markaas Waxa uu Wasiirka Diinta & Awqaaftu ku booriyey Muxsiniinta Magaalada Burco in ay Biyaha ku baxa masaajida magaaladda ka caawiyaan Wakaaladda Biyaha ee Burco si ay Masaajidu u helaan biyo ku filan. 6. Waxa uu wasiirka Wasaaraddu safar shaqo ugu baxay Burco safarkaa oo uu lagalay Culima u diinka,Guddida Horu marinta Burco,Guddida wanaag Farista&xumaaan Reebista Burco, Badhasaabka&maayirka iyo Golaha Deegaanka Burco madaxdaas&culimadaas oo uu dhamaantood kala hadlay xoojinta Nabad Galyada, ka hortaga faaxishada&anshax xumada. 7. Waxa Wasaaraddu dhagax dhigtay Masjid Wayn oo laba Dabaq ah lagana dhisayo Degmada Axmed dhagax. 8. Waxay Wasaaraddu dhagax dhigtay dayrka Xarunta Wasaaradda Diinta iyo Awqaafta. 9. Waxay Wasaaraddu u qoon daysay Bixinta Biyaha Iyo Laydhka Masaajida Caasimada Dalka lacag dhan 244,000,000l= Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 93 | P a g e Xidhiidhka Dalalka Carabta iyo Caalamka Islaamka. 1. Wasiirka Wasaaradda Diinta Diinta iyo Awqaaftu Sh. Khaliil C/Laahi Axmed Waxa uu kulamo la yeeshay wasiirka labada Xaram ee Barakaysan taas oo noqonaysa kulankii u horeyey ee noociisa ah dhexmarana Somaliland iyo Sucuudi Arabia, iyada oo la filayo in wax badani iska bedeli doono xidhiidhka Somaliland la leedahay Dawladda Sucuudiga. 2. Waxa kale oo wasiirku isla kulan muhiim ah la yeeshay madaxweynaha bangiga islaamka, kulan kaas oo isna ah astaakale oo horu mar iyo kor u kac ku yimi xidhiidhka Somaliland iyo Dawladdaha islaamka. Ka war haynta Xabaalaha iyo Dayactirkoogaba. 1. Waxay Wasaaraddu ka qaybqaadatay dib u aasida XabaaLo’ wadareed maydadkii ku aasnaa ka dib Loo kanfay ka dibna lagu tukaday laguna iilay. 2. Waxay Wasaaraddu ka qaybqaadatay XabaaLo’ laga moosay dhagaxna lagaga wareejiyay Togag iyo daadad ku soo furmay oo lafihii soo saaray kuwaas oo laga fuliyey Boorame iyo Arabsiyo iyo dad laga rarayey. 10.2Wasaaradda Cadaalada 1) Waxa dhammaaday dhismihii xaruntii cusbayd ee Wasaaradda Cadaaladda. 2) Waxa dhammaad ku dhaw xarumihii Wasaaradda ee gobollada Sool iyo Sanaag. 3) Wasaaraddu Waxay bishii Jenaweri ee 2013 dhistay Waaxdii Qorshaynta iyo Horumarinta ee Wasaaradda, taasoo Loo qoray shaqaale tiradoodu tahay 4 (afar) oo dhammaan grade “A” ah. 4) Wasaaraddu Waxay afarta gobol ee Awdal, Togdheer, Sool iyo Sanaag ay ka hawlgelisey Isuduweyaashii iyo madaxii maamulka ee Wasaaradda. 5) Wasaaraddu Waxay 33 sharciyaqaan (27 wiil iyo 6 habLood) oo dhammaystay tababar garsoorenimo oo 10 (toban) biLood ah, ay u gudbisay Guddidda Cadaalada oo ka hawl geliyay Maxkamadaha Dalka. 6) Wasaaraddu Waxay tababar 9 (sagaal) biLood ah siisay kooxdii labaad ee sharciyaqaannada ka soo baxay kulliyadaha Sharciga oo tiradoodu dhantahay 40 Xubnood, kuwaas oo Loo qeybiyay Wasaaradda Cadaaladda, Xeer-Ilaalinta Guud, Xafiiska Garyaqaanka Guud iyo Ciidanka Asluubta. 7) Wasaaraddu Waxay 03/02/2013 iyo 17/03/2013 qabatay laba kulan oo ay ka soo qeyb galeen dhamaan bahda Garsoorka, Asluubta iyo Booliska lagagana hadlayay kor u qaadista Wada shaqeynta Hay’adaha ku shuqul leh hawsha Garsoorka. 8) Wasaaraddu Waxay ugu deeqday Maxkamadda Racfaanka ee Gob. Maroodijeex laba computer iyo laba printer. 9) Wasaaraddu Waxay siisay Xabsiyada Burco, Mandheera, Berbera, Boorame, Baligubadle iyo Gabilay Kambuyuutaro iyo Mishiinada Wax-lagu daabaco (printers) 10) Wasaaraddu Waxay laba tababar oo min saddex cisho ah oo lagu baranayey Xeerarka wadaniga ah ee xuquuqda Aadamaha ah iyo kuwa caalamiga ah ay u Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 94 | P a g e qabatay mas’uuliyiin ka kala socda Garsoorka, xabsiyada iyo Ciidanka Asluubta iyo Booliska. 11) Wasaaradda Cadaalaadda iyo Guddoomiyaha Hay’adda Shaqaalaha Dawladdu, Guddoomiyeyaasha Maxkamadaha Rafaanka iyo Gobolka ee Gob./Maroodijeex iyo Degmada Hargeysa Waxay kala shaandhayn ku sameeyeen Shaqaalaha Maxkamadaha hoose ee Hargeysa. 12) Wasaaraddu Waxay xabsiyada Laascaanood, Burco, Hargeysa iyo Boorama ka bilawday barnaamij lagu tababarayo dhallinyarada ku xidhan Xirfaddo shaqo oo ay ku shaqeystaan markay ka baxaan Xabsiyada. 13) Wasaaraddu Waxay, si Loo maal-geliyo, diyaarisay mudnaanihii Mashaariicda horumarinta cadaaladda ee sannadka koowaad ee Qorshaha Dib-u-Habaynta Cadaaladda (2014-2015), iyadoo ay ka faa’iideysan doonaan dhammaan Hay’adaha bahda cadaaladdu Waxana. 14) Waxana la dhamaystiray qaaabka Dabagalka iyo Qiimeynta(Monitoring & Evaluation Framework) 15) Waxa la dhamaystiray qaab xog-ururineed oo ay ku midaysan yihiin Hay’adaha bahda cadaaladdu (Data Gathering & Analysis Framework). 16) Wasaaraddu Waxay hirgelisey xog-uruurin ku saabsan dumarka iyo caruurta iyo sida ay cadaalad u helaan. 17) Wasaaraddu Waxay tababar u furtay saraakiisha madaxda xafiisyada tirada iyo Soo-dhaweynta ee Xabsiyada Burco, Berbera, Mandheera iyo Borama iyadoo horena Loo qalabeeyey. 18) Wasaaraddu Waxay suurto-gelisey, ka dib qabyo-qoraalLo ay diyaarisay iyo kulan-hawleeyo badan oo la isugu yimi: i. in daneeyeyaasha Kaalmada Sharcigu isla qaataan oo ay wada saxeexaan Hagihii Siyaasadda Kaalmada Sharciga (Legal Aid Policy Guidelines); iyo ii. in Bixiyeyaasha Adeega Kaalmada Sharciga iyo Unugga Kaalmada Sharciga ee Wasaaraddu isla qaataan oo ay wada saxeexaan Xeeranshaxeedka Kaalmada Sharciga, oo ah xeer-anshaxeedka lagu ilaalinayo dhaqanka qareennada iyo hawlwadeennada bixiyalaha Adeega kaalmada Sharciga ee la siinayo dadka aan haysan dhaqaale ay qareen ku qabsadaa. Waxa u qabsoomay Garsoorka iyo bixiyeyaasha Adeega kaalmada Sharciga 1) Waxa la furay Maxkamaddii Degmada Sheekh lana qalabeeyay. Halka uu dhamaaday dhismahii Maxkamada Balligubadle. 2) Waxa xafiisyo lagu kordiyay Xarunta Xeer-Ilaalinta Guud. 3) Waxa laga dhisay Jaamacada Camuud Xarunta Haya’ada Kaalmada Sharciga. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 95 | P a g e Ciidanka Asluubta iyo Xabsiyada 1) Waxa Darajadii la siiyey Saraakiishii, Saraakiil-xigeenkii iyo Alifleydii Ciidanka Asluubta. 2) Waxa Wasaaraddu dhismahoodii dhammaystiray furtayna guryaha hoyga ah ee askarta doobka ah ee ilaalisa xabsiga Hargeysa oo dhan 12 qol iyo Musqulahoodii oo qaadaya 48 askari Loona qabalaeeyay. 3) Waxa Xabsiga Hargeysa laga hirgeliyey: i. Warsheddii jaajuurka oo jaajuurka ay soo saarto lagu dhiso xarunta Wasaaradda Cadaaladda lagana iibiyo shirkadaha dhismaha iyo cidii kale ee u baahan. ii. Warsheddii biraha (Albaabada, Daaqadaha,Sariiraha iwm); iii. Farsamada Dhar tolida iyada oo Loogu tolayo Maxaabiista dharkii kala midabka duwanaa ee Loogu kala talo galay Maxaabiista ku kala xukuman ciqaabaha kala duwan, Waxana mustaqbalka Loogu toli doono direyska Ciidanka Asluubta; iv. Gegidii kubbadda kuleyga iyo kubbada laliska oo ay ku jimcsadaan kuna tababartaan maxaabiistu. 4) Waxa xabsiga Boorama laga hirgeliyey Warsheddii Faaradda oo bilawday wax-soo-saarkeedii. 5) Waxa Xabsiga Mandheera laga hirgelyey beer khudradeed (cash crop) mid xabsiga Guddihiisa ah iyo mid xabsiga debeddiisa ah. 6) Waxa xabsiga Mandheera laga bilaabay Warshed digaaga (poultry farm). 7) Waxa Xabsiyada Hargeysa iyo Mandheera ka socda hawlgal ay fulinayaan maxaabiistu oo sariiro Loogu samaynayo xabsiga Mandheera, iyadoo qorshuhu yahay in xabsiyada kalena lagu fidiyo hawlgalkaa. 8) Waxa Ciidanka Asluubtu markii u horreysey uu toshay direyskiisii, iyadoo uu Ciidanku direyskaa ku maray salaantii 18ka May 2013. 9) Waxa Xabsiga Mandheera lagu kordhiyay Qayb cusub oo qaadi doonta 120 maxbuus oo saddex dhisme (bLock) ka kooban.. 10) Waxa dib-u-dhis lagu sameeyey qol ku yaala Xabsiga Burco oo dunsanaa, qolkaas wax lagu baro dhallinyarada ku jirta Xabsiga Burco. 11) Waxa afarta Xabsi ee kala ah Laascaanood, Burco, Hargeysa iyo Boorama laga hirgeliyey barnaamij lagu tababaray dhallin-yarada xAdhig fudud ku xukuman, Waxaana Looga sii faa’iideeyey nidaam la bilaabi doono marka Xeerka Xabsiyadu dhaqan-gaLo’ oo la “Nidaamka Sii-deynta Shuruudaysan (Parole system)”, iyadoo xafiisyadii Wasaaradda ee arrintaa fulin lahaana la qalabeeyey. 12) Waxa Xabsiga Balligubadle lagu kordhiyey laba hool oo Maxaabiista lagu xidho. 13) Waxa markii u horreysey seyladda la soo geliyey wax-soo-saarkii warshadda Farsamada Looxa ee xabsiga mandheera Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 96 | P a g e I. Xeerarka iyo Siyaasadaha la ansixiyey, jidka ku jira ama gacanta lagu hayo Siyaasadaha la ansixiyey ama Gacanta lagu hayo. Waxa Golaha Wasiirradu ansixiyey Siyaasaddii Qaranka ee Kaalmada Sharciga (National Legal Aid Policy). Waxa Wasiirrada Cadaaladda iyo Wasiir-ku-Xigeenka Dhinaca Amniga ee Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Guddoomiyaha Maxkamadda Sare, Ku-Xigeenka Xeer-Ilaaliyaha Guud, Taliyeyaasha Booliiska iyo Ciidanka Asluubtu isla qaateen oo wada saxeexeen Hagaha Siyaasadda Adeega Kaalmada Sharciga. Xeerarka la ansixiyey ama Gacanta lagu hayo. Waxa dhaqan-galay Wax-ka-Beddelkii Xeerka Qareennada (Xeer Lr. 30/2004). Waxa la ansixiyey Xeer-Anshaxeedkii Kaalmada Sharciga. Waxa Golaha Wakiilada horyaala Xeerkii Xabsiyada oo laba kalfAdhi oo hore Golaha la yaalley. Waxa gacanta lagu hayaa Xeerkii Aasaasidda Wasaaradda Cadaaladda. Waxa gacanta lagu hayaa Xeerka Nidaamka Garsoorka. Waxa gacanta lagu hayaa Xeerkii Xafiiska Xeer-Ilaalinta Guud. Waxa gacanta lagu hayaa Xeerkii Ciidanka Asluubta. Waxa gacanta lagu hayaa Xeerkii Kaalmada Sharciga. 10.3Wasaaradda Xidhiidhka Golayaasha, Cilmi BaAdhista iyo TechnoLo’gy-ya Waxqabadka Wasaaradda Xidhiidhka Golayasha, Cilmi Baadhista iyo TechnolajiyadaWaxay qabataa, Waxay Madaxtooyadda Kasoo Qaadaa Xeerarka Lagu-Ansixiyo Shirka Golaha Wasiiradda ee Loo gudbinayo Baarlaamanka, Digreetooyinka Ka soo baxa Madaxtooyadda JSL Sida kuwa lagu Anisxiyo Xeerarka ka soo baxa Baarlamaanka, kuwa lagu magacaaboMas’uuliyiinta Qaranka sida; Wasiirada, Wasiiru-dawlayaasha, Wasiir-ku-xigeenada, Gudoomiyayaasha Hay’addaha Madaxa Banaan, Xubnihii la-magacaabay ka dibna Waxaanu kasoo ururinaa Faylashooda sida Warqada-danbi-la-aanta, Warqada Caafimadka iyo Cv-ga ka dibna Waxaanu ku dul-dhajina Digreetada, kadibna sidaas baanu ugu Gudbinaa Golaha Wakiilada si ay uga gutaan Waajibaadkooda Sharciga ah. Taasoo ay Wasaaraddu dib u eegis iyo hubin kusamayso bal in uu Dastuurka Qaranka Waafaqsan yihiin, wixii khaladaad ahna dib Loogu saxo, dhamaan documents-kan Waxan ka samaynaa tiro Dabaacad ah, Warqad lifaaq ah oo Wasaaradda Xidhiidhka Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 97 | P a g e Golayaasha, Cilmi-baAdhista iyo TechnoLo’gy-yadda ka socotana waan ku dhajinaa, kadibna Waxaanu u qaybinaa • • • • Shir-Gudoonka Golaha Wakiilada iy Golaha Guurtida Maxkamadda Sare Xafiiska Gar-yaqaanka Guud Iyo Wasaaraddaha ama Hay’addaha Kale ee uu Khuseeyo Xeerku. Waxyaabaha Waasarada u qabsoomay Sanadkan Waxa kamid ah sidan soo socota • • Wasiirka Wasaaraddan X/Golayaasha,C/BaAdhista iyo TechnoLo’gy-yadda iyo wafti uu hogaaminaayo ayaa raashin mucaawino ah u soo qaybiyey dadkii ay duufaanadu waxyeeleen,sida TuuLooyinka Ceel lahelay, Kalawle iyo tuuLooyin kale oo farabadan oo ku yaala waqooyiga Hargeysa Sidoo kale Waxaanu samaynay profile-kii Wasaaradda, isla markaana waanu qaybinay isagoo qoraal ah. A)Xeerarka la dhamaystirey ee Madaxwaynuhuna Digreetada kusoo saaray Xeer No 56/2012 57/2012 58/2013 59/2012 60/2013 61/2013 62/2013 63/2013 Magaca Xeerka Xeerka Wada-Marista Xeerka BaAdhista & Ilaalinta Hilibka Xeerka Aas-Aaska Komishanka Maamul-Wanaaga Xeerka Hay’adda Sirdoonka Qaranka Xeerka Xeerka Istaatistikaada. (Statics law) Xeerka Takaaliifta Amniga Madaarada Xeerka Maamuuska Madaxweynaha, Madaxwayne ku-Xigeenka Hore iyo Mudanaayasha Baarlamaanka Xeerka Takaaliifta Horumarinta Waddooyinka Xeerarkaas oo ka dib markii Madaxweynaha JSL Digreetada Saaray, Waxaanu u gudbiney Golaha Wakiilada iyo Wasaaraddaha iyo Hay’adaha ay khusayso. B)) Xeerarka Hore u jiray ee Wax- Ka beDalka iyo kaabista lagu sameeyay . Xeer No 30/2004 19/2001 Magaca Xeerka T.hore ee Xeerka Qareennadda JSL Xeerka Mihnadlayaasha Caafimadka 28/01/2004 18/08/2001 T. Wax-ka bedelka 28/09/2013 09/01/2013 Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 98 | P a g e C) Xeerarka Golayaashu soo ansixiyeen ee Madaxwaynuhu, Celiyay • • Dib ugu Wax ka badelka iyo Kaabista Xeerka Qareennada Xeer no:30 Xeerka Maamuska madaxweynaha iyo madaxweyne ku xigeenka, Xeerarkaas oo Xafiiskuna wixii taLo’ bixin ahaa ka dhiibtay.Labadaas Xeer ba markii Golaha Wakiilidu dib Wax uga badaleen ayuu madaxwaynuhu asnixiyay. D) Xeerarka Sanadkan 2013 aanu Golaha Wakiilada u gudbiney ee wali horyaala. •Guddida Komishanka Qaranka ee Xakamaynta Aidska •Xeerka Duulista Madaniga ah, Xeerka Maxaabiista iyo Xeerka Bilayska f)) Magacabista Xubno isugu jira Wasiiro, W/Dawlayaal, iyo W/Ku Xigeeno ah Markii Madaxwyanaha JSL magacabay Xubnaha Ku soo biirey Golaha Xukuumadda Waxaanu u hawl galay sidii wasiir kasta Documents kiisa o dhamaystiran Loo heli lahaa, si Golaha Wakiilada Loogu gudbiyo Wakhtiga ku haboon, Waxaanu samaynay waxkasta oo karaanka-yaga ah anaga oo midkasta Xafiiskiisa ugu gayney Warqad lagaga dalbanyo documents kala ah sida CV’s, Warqada Danbi la’aanta, Shahaada caafimadka iyo Iyo Digreetada Asalka ah ee Lagu magacaabay. Markii aanu dhamaynay xog-qoraaleedka (documents) Looga baahna Xubin kasta Waxaanu u Gudbiney Golaha Wakiilada Warqad ku taariikhaysneyd 13/08/2013 si Loogu Daro Aganadaha Kal-fAdhiga 22aad ee Golaha Wakiilada, Ka dib markii KalfAdhigii furmay ee Waxa warqadi qoraal ahi naga soo gaadhay Shirgudoonka Golaha Wakiilada taas oo nalagaga dalbanaayay in aanu keeno Wasiiradii Cusbaa si Loo ansixiyo, ka dib Waxaanu qorney Warqadood kale oo ku kala taariikhaysnaa 29/08/2013 iyo 30/08/2013 o ay midkasta ku qorneyd qayb kamida Wasiirada iyo wakhtiga wasir kasta la ansixinayo ka dibna wasiir kasta xafiiskiisa ayaanu ugu gayney, Ka dibna Waxaa suurto gashay in dhamaan Wasiiradii, Wasiiru-dawlayaashi iyo W/ku Xigeenadii cusbaa lagu ansixiyo wakhtigii Golaha Wakiiladu usoo cayimay marka laga reebo laba Xubnood oo Safar shaqo u joogay Gobolka Togdheer oo kala ah Wasiirka Arrimaha Gudaha iyo Wasiiru-dawlaha Waxbarashada iyo Tacliinta sare. Iyaga oo labadaas Wasiir na markii ay soo dhamaysteen safarkoodii shaqo ka dib Golaha Wakiilada hortageen islamarkaana Cod Aqlabiyad ah lagu anxixiyay. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 99 | P a g e 11. XIDHIIDHKA CAALAMKA 11.1Wasaaradda Arrimaha Dibada ADEEGYADA WASAARADDA ARRIMAHA DIBADU BIXISO 1. Wasaaradda Arrimaha Dibadu Waxay Dal ku gal siisay dad Ajanabi ah oo dhan 138 Qof. 2. Wasaaradda Arrimaha Dibadu Waxay Ruqsada Dal ku galka Baabuurta uga dalabtay Qunsuliyada Itoobiya baabuur dhan 576 Baabuur. 3. Wasaaradda Arrimaha Dibadu Waxay Tasdiiqid ku samaysaay Shahaadooyin iyo Dhokumentiyo kale oo dhan 527. HORUMARINTA DHISMAHA IYO MAAMULKA WASAARADDA Tayaynta Qaabdhismeedka, Shaqadda iyo Shaqaalaha Waxa dib-u-habayn lagu sameeyay qaab dhismeedka Wasaaradda si Loo helo qaabdhismeed dhamaystiran oo ay Wasaaraddu ku hawlgasho si ay u hanato xilka iyo waajibaadka saaran. Qaab dhismeedkan oo ka turjumaya xilka iyo waajibaadka Wasaaradda iyo Shaqaalaha ay u baahantahay, Waxa lagu daray xilka iyo waajibaadka waaxaha iyo Shaqaalaha Wasaaradda. Waxa la nidaamiyay wakhtiyada shaqada Wasaaradda iyo nidaamkii lagu xakamayn lahaa, Waxa si buuxda Loo hirgeliyay ku-dhaqanka Xeerka Shaqaalaha, Waxa lagu sameeyay qiimayn aqoonta iyo xirfada Shaqaalaha Wasaaradda si Loo diyaariyo barnaamijyo lagu tayaynayo iyada oo lala kaashanayo Machadka tabobarka Shaqaalaha. Iyada oo mudnaanta la siinayo ahmiyadda ay leedahay in Wasaaradda Arrimaha Dibadu hesho shaqaale karti leh, Waxa la qoray 5 consultant oo la shaqeeya Wasaaradda si Loo dhiso nidaamka iyo siyaasada maamul ee Wasaaradda. Consultants oo lagu qaatay heerka khibradeed ee ay leeyihiin. Samaynta Kaadhadhka Aqoonsiga (ID card) Shaqaalaha Wasaaradda Arrimaha Dibedda iyo Iskaashiga caalamigu Waxay dhammaan Shaqaalaha u samaysay kaadhadh aqoonsi (ID card) cusub, kuwaasoo anay shaqalaha wasaaraddu hore u lahayn, Waxaanay arrintan fududaysay in aan gelitaan Wasaaradda Loo oggolaan qof aan kaadhka aqoonsiga sidan. Kaadhadhka aqoonsiga Shaqaalaha Wasaaradda oo ah kuwo casri ah, isla markaana laf ah oo kombuuraraysidh Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 100 | P a g e (Computerized) ah, ayaa Waxa qof walba ku yaala saxeexiisa, iyadoo aanay dhici Karin inuu qof kale Wasaaradda ku gaLo’ ID Card aannu lahayn. Dhamaystirka Website-ka cusub ee Wasaaradda Wasaaradda Arrimaha Dibedda iyo Iskaashiga Caalamig ah Waxa u suurto gashay inuu si buuxda hawada u gaLo’ Website cusub (www.slforeign.com) oo wasaaraddu leedahay. Website-kan Waxa uu u suurto-gelin doonaa in dhammaan bulshada Somaliland iyo Wasaaraddaha kale ee aannu wada shaqaynta la leenahay si buuxda ugala socon karaan hawlaha Wasaaradda iyo halka ay marayaan. Waxa kaLoo uu Website-ku u suurto-gelin doonaa qurba jooga Somaliland inay fikirkooda ku dhiibtaan iyo inay kala socdaan dhaq-dhaaqa siyaasada Arrimaha Dibedda Somaliland iyo horumarka Dalka ka socda, halka uu wakiiladaha Arrimaha Dibedda ee Wasaaradda ka caawin doono inay ku baahiyaan wax qabadkooda. Dhismaha Cusub ee Wasaaradda Wasaaradda Arrimaha Dibedda iyo Iskaashiga caalamiga ah Waxa kaLoo u hirgalay dhismaha cusub ee waasaraddu yeelatay, kaasoo la rajaynayo inay wasaaraddu dhismaha cusub u guurto sida ugu dhaqsaha badan. Diiwaan-gelinta Hantida Wasaaradda Mudadan sannadka ah Wasaaradda ArrimahWaxaya Dibedda iyo Iskaashiga caalamiga ah ee Jamhuuriyadda Somaliland u hirgashay inay diiwaan-geliyaan dhammaan hantida Wasaaraddu leedahay. Hantida la diiwaan-geliyay Waxa ka mid ah kuraasida, miisaska iyo Furnitures-ka kale oo wasaaraddu leedahay, Waxa kaLoo la diiwaan geliyay dhamaan baabuurta Wasaaradda iyo agabka kale ee wasaaraddu ku shaqayso. Diiwaan-gelintan Waxay Wasaaradda ka caawisay in la oggaado hantida rasmiga ah ee Wasaaradda iyo baahida Loo qabo in Wasaaraddu hesho agab kale, maadaama baahida Wasaaradda ka jirtaa ka badantay agabka yaala Hormarinta Maamulka Guud ee Wasarada Mudda sannadka ah Waxa la hormariyay maamulka guud ee Wasaaradda, iyadoo lagu soo daray qorshayaal badan oo kala ah sidan: 1. Waxa la diyaaariyay Hagaha habraaca shaqo ee waaxda maamulka iyo lacagta oo ku salaysan shuruucda qaranka, hagahan oo qeexaya kal ah Procurement Procudures, Maamuulka Hantida Wasaaradda (Asset management) iyo Waxa Loo yaqaano Inventory Control System. 2. Waxaa la diyaariyay oo la hirgaliyay Foomam muhiim ee uu tilmaamayo hagaha habraaca maamulka iyo Xisaabaadka oo kala ah: Foomka Dalabashada Fasaxyada (Leave application form) foomka dhaqdhaqaaqa gaadiidka (Vehicle Lo’g sheet form) Foomka Diwaan-galintga Hantida Wasaaradda (Fixed Asset Register form) Personal Particular (Foomka Ogolaansha Safarada Ealka Itoobiya) Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 101 | P a g e Foomka Xakamaynta Isticmaalka Alaabta Xafiiska (Supply control card form) Foomka Dalabka Alaabta Xafiiska (Supply Request form) Nidaamka Xakamaynta iyo Lasocoshada Miisaaniyada (Budget Monitoring Tool) 3. Waxaa la diyaariyay nidaam ku dhisan computer oo casri kaasi oo ku dhisan habraaca maamulka oo kala ah: Maamulka Miisaaniyadda: Waxa la sameeyay nidaam lagu xakamaynayo lagulana soconayo miisaaniyadda Wasaaradda (Budget Monitoring Tool) kaasi oo suurto galinaya in si joogto Masuuliyiinta Wasaaraddu ula socon karaan isticmaalka iyo ku dhaqanka miisaaniyadda si banyaal ah. Waxa la sameeyay nidaam electronic ah oo ku salaysan VOTEBOOK si Loogu rikoodh gareeyo dhamaanba dhaqaaqa xisaabaadka Wasaaradda si fududna Loogu diyaarin karo xisaabka xidhka madax-xigeenada Wasaaradda bilwalba iyo wakhti kasta oo Loo baahdo. Maamulka Kharashyada Yaryar: Waxa la diyaariyay nidaamka isticmaalka kharashyada yaryar ee xafiiska. 4. Diyaarinta Qorshe Afar BiLood (September -December 2014) ah oo Wasaaraddu ku Shaqayn doonto inta ka dhiman sannadka 2014-ka. Iyada oo laga duulayo Qorshahan, Waxa lagu guulaystay in la dhamaystiro qodobada hoos ku xusan bishii koowaad ee afarta biLood (Sept): Dhamaystirla qaab-dhismeedkii (Structure) Wasaaradda Arrimaha Dibedda & Iskaashiga caalamiga ah oo ka turjumaya xilka iyo waajibaadka shaqo ee Wasaaradda iyo hanaanka caalamiga ee Wasaaraddaha dhigeeda ahi u shaqeeyaan. Diyaarinta Job Descriptions-ka Shaqaalaha Qiimaynta aqoonta iyo kartida Shaqaalaha (Staff Capacity Assessment) Diyaarinta siyaasadda hab-maamuuska Wasaaaradda Arrimaha Dibedda & Iskaashiga caalamiga ah, (Protocol Policies & Procedures). Diyaarinta Siyaasadda Arrimaha Dibadda Somaliland oo shaqadeedu dhamaad ku dHawdahay. Dayactirka Dhamaanba gadiidka Wasaaradda iyada baabuurta qaar ka mid ah lagu wareejiyay hawlaha guud. Qalabaynta Xafiisyada Wasaaradda qaarkood, khaasatan kuwo aad u baahnaa qalab iyada oo qalabaynta Wasaaradda ee guud lala sugi doono xafiiska cusub. Waxa la dejiyay qorshe dib Loogu habaynayo xafiisyadda wakiilada Somaliland ee dibada, iyada oo Loo diray foomam lagu ururinayo xogta Xafiisyada wakiilada sida Shaqaalaha jooga, tirada muwaadiniinta Dalkaasi inaga jooga, la diyaarinayo waajibaadkooda shaqo (mandate) iyo danaha Somaliland ee ay u furanyihiin. Diyaarinta qorshe sannadeedka 2014 (2014 Annual Work Plan of the Ministry ). Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 102 | P a g e Kulanka Masuuliyiinta iyo Shaqaalaha Sare Sare ee Wasaaradda Si Loo dardar galiyo, Loo kala warqaato, Loona dardargaliyo hawlaha shaqo ee Wasaaradda, labadii biLood ee ugu danbaysay, toddobaad kasta, Maalinta Isniinta, Waxa kulan yeesha wasiirka, wasiir-ku-xigeenka iyo aggaasimaha guud ee Wasaaradda oo ay ku weheliyaan aggaasime waaxeedyada, iyadoo lagag hadLo’ waxyaabaha toddobaad kasta u qabsoomay, Waxa u qorshaysan iyo caqabadaha ka hor yimi, isla markaana la isku dhaafsado fikiradaha iyo taLooyinka ku saabsan horumarinta iyo dardar gelinta shaqada Wasaaraddu u hayso qarankan. ISKAASHIGA CAALAMIGA AH Qaban-qaabadii Shirkii Ethiopia iyo Somaliland ee Ganacsiga 29 – 30 April ee 2013: Waxa qabsoomay shirkii Ethiopia iyo Somaliland ee Ganacsiga oo qaban-qaabadiisa iyo isku dubaridkiisaba ay lahayd Wasaaradda Arrimaha Dibedda Somaliland oo ka dhacay Hotel Ambassador ee magaalada Hargeysa. Wasaaradda Arrimaha Dibedda iyo iskaasiga caalamiga ah Waxay gacan weyn ku lahayd qaban-qaabada shirkan oo lagaga hadlayay Ganacsiga iyo Arrimaha Bulshada ee Guddida Farsamada. Ajandaha Shirka Lagaga Hadlay oo ah sidan hoos ku qoran: 1. In dib Loo eego waxyaabihii ka fulay Shirkii koowaad ee Ethiopia iyo Somaliland ee ka dhacay magaalada Dire Dawa bishii November 30-keedii ilaa 1-dii December ee 2012-kii. 2. In dib Loo eego heshiisyada ganacsi ee u dhexeeya labada waddan ee Somaliland iyo Ethiopia, 3. Kaabayaasha Dhaqaalaha Dekeda Berbera, Socdaalka Gaadiidka iyo Laydhka 4. Iskaashiga dhinaca Waxbarashada iyo iswaydaarsiga fursado waxbarasho. Kulan Hawleedka Socdaalka Isku dhafan oo qayba ka Iskaashiga Goboleedka 12-kii ilaa 13-kii June 2013: Iyada oo ay iska kaashanayaan Hay’adda IOM iyo Wasaaradda Arrimaha dibedda Waxay la qabtay kulan halweed dib-u-eegis lagu Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 103 | P a g e samaynayo, laguna daba gelayo 10-kii qodob ee lagu heshiiyay shir goboleedkii guddida Socdaalka isku dhafan ee ka dhacay Jabuuti 23 ilaa 24-kii September 2012-kii. Kulan Hawleedkan Qodobadda Ka soo baxay Waxa ka mid ahaa: 1. In la sameeyo MMTF (Mix Migration Task Force) midaysan oo ka hawlgala fullinta 10-kii qodob ee Jabuuti lagu soo heshiiyay iyo ina Wasaaradda Arrimaha Dibeddu noqoto Focal Point-ka MMTF-ka cusub 2. Waxa kaLoo la isla gartay in 10-kan qodob fullintooda horumar laga sameeyo ka hor shir goboleedka bisha September ka dhici doona Dalka Yaman. Kulamada Lagu Gorfaynayo Heshiisyada Ganacsi ee Ethiopia iyo Somaliland August 19, 2013: Wasaaradda arrimaha Dibeddu Waxay qaban-qaabisay shir lagu qabtay Wasaaradda Ganacsiga oo lagaga hadlay heshiisyada ganacsi ee u dhexeeya Dawladdaha Somalilan iyo Ethiopia, Waxaana ka so baxay dhawr qodobadan: a. In Wasaaradda Maaliyadu soo gudbiso warbixin kooban oo ku saabsan saamaynta ay baddeecadaha Transit-ku ku yeelan karaan cashuuraha b. In Wasaaradda Hawlaha Guud soo gudbiso codsigeedii ku aaddanaa warbixintii Ethiopia ka diyaarisay isku xidhka laydha Somaliland iyo Ethiopia. c. In Wasaaradda Ganacsiga iyo rugta ganacsigu soo diyaariso waxbixin ku saabsan khasaaraha baddeecadaha Transit-ku u gaysan karaan ganacsatada Somaliland. d. In dekeda Berbera ka warbixiso faa’iidada baddeecadaha Transit-ku u leeyahay horumarka dekedda. e. In shir dambe la isugu yimaado si arrimahan Looga dodo. Safaradii Dibedda Loogu Baxay Mudo sanad Guddihiis ah Waxa si rasmiya Loogu baxay wadamada caalamka 12 safar oo lagu tagay wadamo badan oo ay ka mid yihiin Turkey, UK, USA, UAE, YEMEN, NAIROBI, ETHIOPIA. Safaradaasi oo ujeedooyinkoodu Loogu baxay kala duwanaayeen, Waxa ay gabi ahaanba qayb yihiin dadaalada Loogu jiro xaqiijinta himilada Somaliland ee ictiraaf raadinta iyo in la adkeeyo xidhiidhada iskaashi ee Somaliland la leedahay wadamada caalamka iyo kuwa gobolka Safarkii isu-taga Imaaraadka Carabta: March 3O, 2013 Waxa safar shaqo ku tagay Dalka Imaaraadka Carabta Madaxweynah Jamhuuriyadda Somaliland Md. Axmed Maxamed Maxamuud Siilanyo iyo wafti uu hogaaminayo oo ay ka mid yihiin Marwada koowaad; Aamina Maxamed Jirde (Aamina Weris), Wasiirka Arrimaha Dibedda Mudane Maxamed Cabdilahi Cumar , Wasiirka Maaliyadda; Cabdicasiis Maxamed Samaale, Wasiirka Madaxtooyada; Xirsi Axmed Xaaji, Wasiir ku-xigeenka Caafimaadka Md. Nimco Xassan Qawdhan, Wasiir ku-xigeenka warfaafiinta, Afhayeenka Madaxtooyada; Maxamed Saleebaan Dhuxul Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 104 | P a g e Ujeedada safarkan oo ahayd xoojinta xidhiidhka labada dal ee Somaliland iyo Imaaraadka carabt Natiijada ka soo baxday safarkan shaqo Waxa ka mid aha Fullinta ballanqaadyadii Imaaraadka Carabt ay hore u sameeyay Somaliland, kuwaasoo kala ahaa, Dhismaha jidka laamiga ah ee isku xidha Burco ilaa Ceeri-gaabo iyo Dhakhtar hab casri ah Loo qalabeeyay oo ay Dawladda imaaraadku ka hirgelinayso Somaliland Safarkii Turkiga April 13, 2013: Waxa safar shaqo ku tagay Dalka Turkiga, Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland Md. Axmed Maxamed Maxamuud Siilaanyo iyo wefti uu hoggaaminayo oo ay ka mid yihiin, Marwada koowaad ee JSL Aamina Maxamed Jirde (Aamina Weris), Wasiirka Caddaalada iyo Garsoorka Xusseen Axmed Caydiid, Wasiirka Arrimaha Dibedda iyo Iskaashiga caalamiga Mudane Maxamed Cabdilahi Cumar, Wasiirka shaqada iyo Arrimaha bulshada, Maxamuud Axmed Barre (Garaad), Wasiirka madaxtooyada JSL Md. Xirsi xaaji cali, Guddoomiye-ku-xigeenka koowaad ee Baarlamaanka JSL Md. Baashe Maxamed Faarax iyo Guddoomiyaha Xisbiga mucaaridka ah ee UCID Eng Faysal Cali Waraabe. Ujeedada socdaalkan Waxa uu ahaa kulan hawleed la xidhiidha wada hadalad Somaliland iyo Somaliya ee Dalka Turkiga, iyadoo natiijada ka soo baxdayna ay ka mid ahayd inay labada dhinac ku heshiisyaan qodobada hoos ku xusan. 1. Labada dhinac Waxay muujiyeen siday uga go’an tahay inay sii wadaan wadahadallada. 2. Waxay ayideen heshiiskii ay ku gaadheen Ingiriiska 21-kii June ee sannadkii 2012-kii iyo heshiiskii lagu gaadhay magaalada Abu Dhabi ee Dalka Isu-tagga Imaaraadka Carabka 28-kii June ee sannadkii 2012-kii. 3. Inay wadahadalladu u dhexeeyaan oo kaliya dawladda Federaalka Somaliya iyo Somaliland, beesha caalamkuna ay gacan ka geysan doonto marka Loo baahdo. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 105 | P a g e 4. In gargaarka amma deeqda beesha caalamka siiso Somaaliya ay Somaliland qaybteeda qaadato. 5. In labada dhinac xoojiyaan xidhiidhka u dhexeeya, isla markaana laamaha amniga iyo sirdoonku wadaagaan xogta iyo deeqaha waxbarasho ee ciidan iyo Shaqaalaha dowladda, si wadajir ahna ula dagaallamaan argagixisada, burcad badeedda, kalluumaysiga sharci-darrada ah, sunta lagu daadiyo badda Soomaaliya iyo shaqsiyaadka keeni kara amnidarrada. 6. In Somaliland iyo Somaliya 90 maalmood kaddib dib ugu kulmaan magaalada Istanbul ee Dalka Turkiga. Safarki Ingriiska April 2013: weftiga uu hoggaaminayo Madaxweynaha Somaliland Waxay kadib markii uu dhamaaday shirka Turkiga ugu sii gudbeen wadanka Ingiriiska, halkaasoo ay kulan kula yeesheen Ra’isal Wasaare David Cameroon. Safarkan shaqo Waxa Madaxweynaha ku Wehelinayay Gudmoomiyaha Golaha Wakiilada Cabdiraxmaan Maxamed Cabdillaahi (Cirro), Wasiirka Arrimaha Dibadda Somalilnd Dr. Maxamed Cabdillaahi Cumar, Wasiirka Madaxtooyada Somaliland Mudane Xirsi Cali Xaaji Xassan, Marwada Koobaad ee Somaliland Aamina Sheekh Maxamed Jirde, Xeer Ilaaliyaha Guud ee Qaranka Mudane Xassan Axmed Aadan. Ujeedada socdaalkan shaqo ee Madaxweynaha iyo weftigiisa Waxay ahayd xoojinta xidhiidhka iskaashi ee labada dawladood u dhexeeya iyo shirka 7-da May ee 2013-ka Somaliya Loogu qaban doono Ingiriiska Natiijooyinka ka so baxay kulankan Waxa ka mid ah in labada madaxa isla qaateyn xoojinta xidhiidhka labada dal iyo Ra’isal-waasaraha Ingiriisku oo sheegay in aanay Somaliland marna ku qasbi doonin wax aanay raali ka ahayn, isla markaana ay ixtiraan weyn u hayaan Somaliland iyo rabitaankeeda, balse ku talinayaa inay ka qaybgalaan shirkii 7-da May ee 2013-ka ka dhacaya Ingiriiska ay damacooda iyo tantooda uga sheegtaan. Safarki Maraynkanka April 20, 2013, Waxa safar shaqo ku tagay Dalka USA, Madaxwynaha Somaliland Mudane Axmed Maxamed Maxamuud (Siilaanyo) iyo wafti uu Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 106 | P a g e hogaaminayo oo ka kooban Marwada Koobaad Aamina Sheekh Maxamed Jirde, Wasiirka Arrimaha Dibadda Dr. Maxamed Cabdillaahi Cumar iyo Wasiirka Madaxtooyada Xirsi Cali Xaaji Xassan. Waxa iyaguna Mareykanka uga sii horreeyey Wasiirka Qorsheynta Qaranka mudane Sacad Cali Shire, Wasiirka Macdanta iyo Biyaha mudane Xuseen Cabdi Ducaale iyo Wasiirul Dawlaha Maaliyadda Mudane Cismaan Sarardiid Cadaani Ujeedada Safarkan oo ahayd in ay kulamo la qaatan, wasarada arrimah debbada, wasarada difaaca, ha`ayada USAID iyo xidhibaano barlmaanka Maraykanka ka mid ah Natiijada ka soo baxday Safarkan Shaqo Waxa ka mid ahaa xoojinta xidhiidhka iskaashiga dhaqaale/ganacsi ee labada dal ka dhexeeya iyo xoojinta jaaliyada Somaliland ee ku dhaqan Dalkaas Maraynkanka Safarkii Turkey July 07, 2013: Wefti balaadhan oo uu hoggaaminayo Wasiirka Arrimaha Dibedda iyo Iskaashiga Caalamiga Dr. Maxamed Cabdilaahi Cumar, kana mid ahaayeen Xirsi Cali X. Xasan (Wasiirka Madaxtooyada), Maxamed Cabdulaahi Cumar (Wasiirka Ganacsiga iyo maalgashiga Caalamiga), Maxamuud Axmed Garaad (Wasiirka Qoyska), Saciid Jaamac Cali (Gudoomiye ku xigeenka golaha Guurtida), Baashe Muxumed Faarax (Gudoomiye ku xigeenka Golaha Wakiilada), Cabdilaahi Cusmaan Geeljire (Sarkaal ka tirsan Qasriga Madaxtooyada) iyo Xuseen Maxamed Cige (Xubin Golaha Wakiilada), ayaa safar shaqo ku tagay Turkiga Ujeedada safar-hawleedkan ayaa ahayd ka qaybgalka wada hadaladii afraad ee Somaliland iyo Somaliya ku dhexmaray Dalka Turkiga, iyadoo natiijada ka soo baxdayna ay ka mid ahayd heshiis laba qodob ah, kuwaasoo kala ah: In Hawada Somaliland iyo Somaliya laga maamuLo’ magaalada Hargeysa, isla markaana si siman Loo qaybsado lacagaha laga qaado diyaaradaha isticmaalaya Hawada Somaliland iyo Somaliya In labada dhinac (Somaliland iyo Somaliya) markale kulmaan 120 maalmood kadib, isla markaana uu kulankaasi ka dhaco waddanka Turkiga Safarki Nairobi August 14, 2013: Wasiirka Arrimaha Dibedda iyo Iskaashiga Caalamiga Md. Maxamed Biixi Yoonis oo martiqaad rasmi ah ka helay ururka Midowga Yurub, ayaa safar-hawleed ku tagay magaalada Nairobi ee Dalka Kenya. Safarkan ayaa la xidhiidhay inuu la kulmo Hay’adaha Qaramada Midoobay iyo DibLo’maasiyiinta dalalka Midowga Yurub ee fAdhigoodu yahay magaalada Nairobi ee Dalka Kenya. Natiijada safarkan ayaa ahayd isfaham wasiirka iyo masuuliyiintii uu la kulmay wada gaadheen. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 107 | P a g e Safarki Dubia September 03, 2013: Waxa markii u horraysay safar shaqo ku tagay magaalada Dubai ee isu taga imaaraadka Carabta, Wasiirka Arrimaha Dibedda Somaliland Md. Maxamed biixi Yoonis iyo saraakiil uu hoggaaminayo oo ay ka mid ahaayeen Madaxa Xafiiska la Dagaalanka Budhcad Baddeeda Mr. Maxamed Cismaan. Ujeedada safarka Wasiirka ayaa salka ku haysay ka qaybgalka shir lagaga arrinsanayay halista budhcadeeda iyo sidii Looga hor tegi lahaa halista budhcad baddeedu ku hayso Maraakiibta iskaga goosha Biyaha adduunka Natiijada ka soo baxday shirkan ayaa Waxa ka mid ahaa in dawladihii iyo Hay’adihii ka qaybgalay oo Somaliland ku jirtay isla qaateen in la xoojiyo Nabadgelyada Baddaha si Budhcad baddeeda Loo cidhib tiro Wufuuda Dalka Timi Wxa si rasmiy ah Dalka u yimi wufuud kala duwan oo ka kala yimi wadamo iyo Hay’addo Caalami ah oo ay ka mid yihiin ETHIOPIA, FARANSIISKA, HOLLAND YAMAN IYO XIDHIIDHIYAHA GARGAARKA BINI-AADAMNIMO, wufuudan oo ujeedooyinka ay Dalka ku yimaadeen kala duwanaayeen. Waftigi Ethiopianka April 28, 2013: Waxa Somaliland booqasho ku yimi wefti balaadhan oo ka yimi Ethiopia, kaasoo uu hoggaaminayo Ato Fikru Tadesse, isla markaana ay ku weheliyaan Temesgen Yihunie, Wendirad Gedlu Behailu, Yeheyis Eshetu Gudeta, Temesgen, abdulhi Yusuf, Mohamed Ahmed, Delil Kedir, G/gidaye G/woled, Takele, ayaa la kulmay Guddida Farsamada Ganacsiga ee Somaliland. Ujeedada safarkan Waxay ahayd in dib u eegis lagu sameeyo waxyaabihii ka fulay shirkii November 30 ilaa 1 Decemeber Ganacsi ee u dhexeeya labada waddan, kaabayaasha dhaqaalaha dekeda Berbera, socdaalka gaadiidka, laydhka iyo waxbarashada. Natiijada ka soo baxday shirkan Waxa ka mid ahaa in labada dhinac mar labaad dhinac Ethiopia ku kulmaan bisha September ee 2013-ka Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 108 | P a g e Waftigi Faransiiska May 22, 2013: Wefti balaadhan oo uu hoggaaminayo safiirka Faransiiska u fAdhiya Kenya Ambassador Etiennce De Poncins, ayaa safar shaqo ku yimi Somaliland, isagoo Qasriga Madaxtooyada kula kulmay Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland Md. Axmed Maxamed Maxamuud Siilaanyo. Ujeedada safarka Ambassor-ka ayaa ahayd inuu Somaliland ugu hambalyeeyo maalinti madax-bannaanida Somaliland iyo hormarka ka gaadhay dhinacayada Ammaanka, Dhaqaalaha, Dumuqraadiyadda iyo ladagaallanka budhacadbadeedka Natiijada ka soo baxday kulanka Ambassador Etiennce De Poncins iyo Madaxweynaha Waxa ka mid ahaa sidii mustaqbalka kor Loogu aadi lahaa xidhiidhka Jamhuuriyada Somaliland iyo France Waftigi Yeman June 8, 2013: Waxa Somaliland hawLo’ maalgasho u yimi maalqabeen u dhashay Dalka Yaman oo lagu magacaabo Mr. Abdul Xaaq, isagoo la kulmay Madaxweynaha iyo Wasiirka Maaliyada, Waxaannu ujeedada socdaalkiisan ku saabsanaa Ganacsiga iyo Maalgashiga Somaliland. Natiijada ka soo baxday kulankan Waxa ka mid ahayd in la dhamaystiro lana xoojiyo xidhiidha hore u jiray oo ku saabsanaa Maalgashiga iyo Ganacasiga labada Dalka, gaar ahaan inay Kambaniyada Yemen maalgashi ku sameeyaan Somaliland. Sidoo kale, Madaxweyne Siilaanyo Waxa uu sheegay in deganaanshaha, Nabad-geliyada iyo Maammul daadejinta ka jirta waddanku inay soo jiidatay indhaha malgashadayaaasha Booqashadii Xidhiidhiyaha Gargaarka Binu-aadamnimada Phileppe Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 109 | P a g e Lazzarini July 16, 2013: xidhiidhiyaha gargaarnka Bini-aadnimo ee Phileppe Lazzarini oo safar-hawleed ku yimi Somaliland, ayaa qasriga Madaxtooyada kula kulmay Madaxwryne Axmed Maxamed Maxamud Siilaanyo. Ujeedada socdaalka Phileppe Lazzarini Waxa ka mid ahayd; xoojinta iskaashiga iyo wada shaqaynta Somaliland iyo hay’addaha Qaramada Midoobay oo ahaa In UN-ku si qoto-dheer ula shaqayn doonaan beesha caalamka dhaqaalaha, Loona heli lahaa shaqo abuur iyo gargaarnka binu-aadamnimo. Natiijada ka soo baxday safarkan, ayaa Waxa ka mid ahayd in Qaramada Midoobay ballan-qaaday inay Somaliland kala Shaqayn doonaan sidii Loo heli lahaa shaqo abuur iuo gargaarn buni-aadamnimo Waftigii Holand August 21, 2013: Safiirka Holland u qaabilsan Somaliland iyo Somaliya Ambassador Joosts Reintjes oo Safar sahqo ku yimi Somaliland ayaa kulan la yeeshay Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland. Ujeedada Safar Ambassador-ka, ayaa ahayd sidii Loo horumarin lahaa xidhiidhka labada waddan ee Somaliland iyo Holland Natiijada ka soo baxday kulanka Madaxweynaha iyo Ambassador-ka ayaa Waxa ka mid ahayd in la horu mariyo xidhiidhka labada Waddan Holland iyo Somaliland oo ay iska kaashadaan dhinacada horumarka Arrimaha Bulshada, Dhaqaalaha iyo wax barashada, Ambassador Joost Reintjes, wuxuu balan qaaday inay fursad wax barasho siin doonaan Ardayda Heer Somaliland Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 110 | P a g e 12. QORSHEYNTA 12.1Wasaaradda Qorshaynta Qaranka iyo Horumarinta 1. Waxaa la hubiyay lana kala saaray dhamaan ururadii dhacay iyo kuwa shaqaynaya 2. Waxaa la qabtay dhamaan todobadda shir wadaage marka laga reebo kaabayaasha dhaqaalaha oo aan wali shir qabsan (sector meetings) sidoo kale Waxaa la soo saaray warbixintoodii oo dhamaystiran. 3. Waxaa la diyaariyay qaab dhismeedkii qaybta dabagalka iyo qiimaynta (Draft of M&E Unit) 4. Waxa la soo ururiyay warbixinihii lacageedka ee Ha’yadaha Sanadka 2013ka (Annual budget) iyo Qorshayaashoodii 2012ka Waxaana noo soo gudbiyey tiro gaadhaysa 49 International Organizations iyo 11 UN Agencies iyo 1 Ganacsiga gaarka ah. Sidoo kale Waxaan warbixin ka diyaarinaya Wasaarad Qorshaynta iyo Wasaaradda Maaliyada si Loogu gudbiyo baarlamaanka 5. Shatiyada Diiwaan gelinta ee Ururada Caalamiga ah iyo kuwa Wadaniga ahba: Ururada Wadaniga ah ee la diwaan galiyaya ee cusub (97), halkay dib u cusboonsiiyay (129) urur. Shatiyada diiwaan gelinta ee Ururada aan dawliga ahayn ee Caalamiga ah Kuwa cusub(8), halkay dib ugu cusboonsiina Waxa ah (43) urur Ogolaanshaha cashuur dhaafka oo tiradoodu tahay: 312 6. Waxaa la soo ururiyay liiska, magacyada iyo tixraaca waaxaha Qorshaynta ee Wasaaraddaha. 7. Waxaan soo ururinay shuruucda Wasaaraddaha iyo hayadaha madaxabanaan ee Qaranka, oo aan kaso helnay xafiiska xoghayaha wakiilada. 8. Waxaa aan soo ururinay wax qabadkii Wasaaraddaha ee 2012 si Loo qiimeeyo waxii ka qabsoomay Qorshaha Qaranka ee 2012 9. Waxaa Loo qabtay shirar iyo dodo ururka dhaqaaleyahanada iyo cilmi baadhayaasha. 10. Waxaa kale oo la qabtay shirkii ururka dhaqaaleyahanada Loona sameeyay Guddidii maamulaysay 11. Waxaa kaLoo la diyariyay Guddidii qaban qaabada shirka qaran ee sugida Cuntada 12. Waxaa la daabacay buugii tusaha deeq-bixiyayaasha 13. Waxaa la sameeyay Guddidii sugida Cuntada. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 111 | P a g e 14. Waxaa la sameeyay qaab iyo barnaanujkii lagu shaqaynaaya ee sugida Cuntada 15. Waxaa ladaabacay buugii Qorshaha sugida Cuntada iyo Biyaha ee Somaliland. 16. Waxa la soo dhamaystiray ururintii dhamaan mashaariicdii ugu mudnaa Wasaaraddaha ee 2014 oo diyaar ah. 17. Waxa la dhammaystiray buug yaraha Somaliland in figures 2012 18. Waxaa la uruuriyey xogta sicirka maceeshadaha kala duwan ee suuqyada , xoolaha iyo sarifka suuqyada magaaLooyinka waa wayn min Jan ilaa Dece 2013 19. Waxaa la soo saaray bulletin kaas oo xambaarsan xogta dhaqaale ee Dalka 2013 20. Waxaa la sameeyey Sahanka noLo’sha qoyska (family Budget Household Survey) 21. Waxaa la sameeyey Sahanka Ganacsiga dalaka 22. Waxa Dalka guud ahaan lagu sameeyey mapping si qiyaas Loogu sameeyo tirada dadka Somaliland 23. Waxaa la samayey lana dhamaystiray Sahanka Qiyaasta dadka MagaaLooyinka iyo TuuLooyinka , Waxaanna socda Tuuba galinta Xogta 24. Waxaa la soo ururiyey maps wixii la awooday (sida beeraha , Biyaha dhulka hoostiisa 25. Waxa la ansixiyey xeerkii lagu maamulaayo Statiskada wadanka 26. Waxa la soo iibiyey mishiinkii sawiraayey mapska 27. Waxa la sameeyey Qorshaha shanta sanno 2013-2017 ee statisticka Dalka 28. Waxa la diyaariyey tusmadda habraaca shoqo ee statistical working group 29. Waxaa Shaqaalaha Waaxdda Loo sameyey Tababar STATA Software 30. Waxaa la soo iibiyey STATA SOFTWARE laguna shubay Kumbuutaradda Waaxdda. 31. Waxaa dib u qaabayn iyo Xog lagu shubay Website-ka Xaruunta Dhexe ee Hooyiga Buugta 32. Waxaa la soo Iibshay Mashinka lagu daabaco Maps-ka. 33. Waxaa la sameeyay Qorshaha Horumarinta ee Gobolka Awdal 34. Waxaa la Qabtay Kulankii lagu diyaarinayay Qorshaha Horumarinta ee GobolkaTogdheer. 35. 25-27 July Waxa la qabtay Sugida iyo bandhiga Qorshaha Horumarinta ee Gobolka Togdheer (Validation and Launching) 36. Waxaa la dhamaystiray Qorshaha Horumarinta ee Gobolka Saaxil 37. Waxaa la dhamaysitaray Qorshaha Horumarinta ee Gobolka Sanaag Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 112 | P a g e 38. Waxaa la dhamaystiray Qorshaha Horumarinta ee Gobolka Sool 39. Waxaa la qabtay kulanka Samaynta Qorshaha Horumarinta ee Gobolka M/jeex 40. Waxaa si joogto ah Loo kulamda saddex biLoodka ah ee Guddiyada Horumarinta ee Gobolada 41. Waxaa si joogto ah Loo ururiyaa xogaha qiimaha Maciishada, Xoolaha iyo Cuntada 42. Waxaanu ka qayb galay Surveyda ay Wasaaraddu la wado Ha'ayadaha 43. Waxaa si joogto ah Loo qabtaa kulamda Wasaaradda iyo Ha'ayadaha ( coordination meeting) 44. Waxaanu xog ururin ku samaynay Rugta Ganacsiga 45. Waxaa laga qayb galaa Shirarka Gudoomiyeyaasha Gobolad iyo Isuduweyaasha Wasaaraddaha. 46. Waxaanu sugnay Liisaska Mashaariicda Ha'ayada ee Gobolka M/jeex 47. Waxaa la soo ururiyay lana soo gudbiyay Xogta buuga Somaliland in Figures 48. Waxaa si joogto ah Loo kormeera xafiisyada Gobolada 49. Waxaa Gobolka Saaxil lagu qabtay tababar Loo sameeyay waaxyaha Tirakoobka ee 8 wasaaradood oo heer Gobol ah 50. Waxaa si habsami ah uga socda Gobolada Dalka diiwaan gelinta Ururada samafalka ee wadaniga ah. 51. Waxaa la qaatay 10 shaqaale ah oo 5 xarunta tahay 5 na Gobolada. 52. Samyantii qiimaynta Shaqaalaha ee lagu ogaanayaya tababarka ay u baahan yihiin. 53. Waxaa Wasaaradda Loo soo gaday gaAdhi bus ah. 54. Waxa dhisme hal qol oo waardiyuhu gaLo’ lagu kordhiyay dhamaan dhismayasha Gobolada. 55. Xarunta Wasaaradda Waxaa lagu kordhiyay hal dhisme oo keyd ah. Presidency Office for Government Communication Mobile Phone 0634444208 113 | P a g e
