‫بررسی اثر تجویز حاد دوزهای بسیار ناچیز تا معمول مورفین بر نگهداری حافظه شکل‬
‫گرفته در آزمون ماز آبی موریس در رت ویستار‬
‫اعظم صادق‪ ، 1‬مسعود فریدونی‪ ،‬علی مقیمی‪ ،‬زینب کاوسی‬
‫گروه زیست شناسی‪ ،‬دانشکده علوم‪ ،‬دانشگاه فردوسی مشهد‪ ،‬مشهد‪ ،‬ایران‬
‫مطالعات مختلف اثرات مثبت و منفی مورفین را روی روند یادگیری و حافظه فضایی در جوندگان نشان‬
‫میدهد ‪.‬همچنین گزارشاتی وجود دارد که حضور مسیرها و گیرنده های اپیوئیدی در هیپوکامپ‪ ،‬که نقش‬
‫مهمی در روند حافظه و یادگیری دارد‪ ،‬را نشان میدهد ‪.‬این پژوهش صورت گرفت تا اثرات تجویز حاد‬
‫دوزهای بسیار ناچیز تا معمول مورفین را بر نگهداری حافظه شکل گرفته در ماز آبی موریس بررسی کند‪.‬‬
‫در هر گروه )در چهار گروه شم کنترل‪ n=7) (200-250g) ،‬موش های صحرایی نر بالغ نژاد ویستار‬
‫‪10‬مورد بررسی ‪ mg/kg 100‬و مورفین با دوز معمول‪ μg/kg 1‬و ‪ μg/kg‬مورفین با دوزهای بسیار ناچیز‬
‫قرار گرفتند ‪.‬سنجش حافظه به وسیله ماز آبی موریس انجام شد ‪.‬حیوانات به مدت چهار روز و چهار نوبت‬
‫انجام ‪ IP‬روزانه آموزش داده شدند و در روز ‪ 5‬تجویز دوزهای مورد نظر مورفین یک بار و به صورت‬
‫شد و ‪ 30‬دقیقه بعد زمان حضور در ربع دایره هدف در ماز آبی موریس به عنوان پارامتر سنجش قدرت‬
‫در نظر گرفته شد )‪. (retention‬نگهداری حافظه‬
‫‪1‬به توانایی نگهداری حافظه آسیب زد‪ ،‬در حالی که ‪ μg/kg 10‬و ‪ mg/kg‬تجویز حاد مورفین در دوزهای‬
‫‪100‬مورفین تأثیر معناداری نداشت ‪. μg/kg‬دوز‬
‫جفت میشوند که اثرات مهاری را القا کرده و آزادسازی ‪ Gi/Go‬رسپتورهای اوپیوئیدی با پروتئینهای‬
‫‪10mg/kg‬نوروترانسمیتر را مهار میکند ‪.‬این ممکن است مکانیسم احتمالی باشد که سبب آسیب مورفین‬
‫‪1‬وجود دارد که ‪ μg/kg 10‬و ‪ mg/kg‬بر نگهداری حافظه میشود ‪.‬شباهتی بین اثرات مورفین در دوزهای‬
‫نیاز به بحث و مطالعه بیشتری دارد‪.‬‬
‫ ماز آبی موریس‬،‫ دوزهای فوق العاده ناچیز مورفین‬،‫ نگهداری حافظه‬: ‫واژگان کلیدی‬
The Effect of Acute Administration of Ultra Low and
Usual Doses of Morphine on Retention of Memory
Formed In Morris Water Maze in Wistar Rat
Azam sadegh1, Masoud Fereidoni, Ali moghimi, zeinab kavoos
Department of Biology, Faculty of Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad,
Iran
Different studies indicate positive or negative effects of morphine on
learning and memory processes in rodents. There are several reports, which
indicate the presence of opioidergic pathways and receptors in rat’s
hippocampus that play a role in learning and memory processes. This
research was done to survey the effects of acute administration of ultra low
and usual doses of morphine on retention of formed memory
Male adult wistar rats (200-250g) were used (n=7) in four groups: sham
control, morphine at ultra low doses of 1μg/kg and 100μg/kg and at usual
dose of 10mg/kg. The evaluation of memory was done in morris water
maze (mwm). The animals were trained during four days (4trials per day).
Doses of morphine were injected intraperitoneally in 5th day and after thirty
minutes; the time spent in target quadrant was measured as a parameter of
memory retention assessment.
Acute administration of morphine at the doses of 10mg/kg (p<0.001) and
1μg/kg (p<0.05) impaired the ability of retention, while 100μg/kg of
morphine had no significant effect.
Opioidergic receptors couple with gi/go proteins, which induced inhibitory
effects and inhibit neurotransmitter release. Maybe it is the mechanism
underlying the effect of morphine on impairing the memory retention.
There is a similarity between the effects of morphine at doses of 10mg/kg
and 1μg/kg, which needs to discuss and study more.
Key words: memory retention, ultra low doses of morphine, morris water
maze