‫اثر تجویز مزمن دوزهای بسیار ناچیز تا دوز معمول مورفین بر روند یادگیری و نگهداری حافظه ی‬
‫فضایی در آزمون ماز آبی موریس در موش صحرایی‬
‫زینب کاوسی‪ ، 1‬مسعود فریدونی‪ ،‬علی مقیمی‪ ،‬اعظم صادق‬
‫گروه زیست شناسی‪ ،‬دانشکده علوم‪ ،‬دانشگاه فردوسی مشهد‪ ،‬مشهد‪ ،‬ایران‬
‫هیپوکامپ در فرایند یادگیری و حافظه دخیل است ‪.‬حضور گیرندههای اپیوئیدی در هیپوکامپ گزارش شدهاست ‪.‬تاثیر‬
‫مورفین بر فرآیندهای عصبی و شناختی مورد بررسی فراوان بوده و نتایج متناقضی بدست آمدهاست ‪.‬بررسی تاثیر‬
‫تجویز مزمن با دوزهای بسیار ناچیز تا معمول مورفین بر روند یادگیری و نگهداری حافظه منظور این تحقیق است‪.‬‬
‫که در چهار گروه ش مکنترل( سالین)‪ ،‬مورفین مزمن با ) ‪ (n= 200‬استفادهشدند )‪( 7 _250g‬رتهای نر بالغ نژاد‬
‫ویستار‬
‫‪10‬قرارگرفتند ‪.‬حافظه بوسیله ماز آبی موریس ) ‪ mg/kg 100‬و با دوز معمول‪ μg/kg 1‬و ) ‪ μg/kg‬دوزهای‬
‫ناچیز‬
‫ثبت و سنجش شد ‪.‬آموزش بمدت چهار روز و چهار نوبت متوالی انجام و نیم ساعت قبل از شروع هر آموزش‪،‬‬
‫تزریق داخل صفاقی مورفین انجام شد ‪.‬مسافت و زمان طی شده برای یافتن سکو ثبت گردید ‪.‬در روز‪ ، 5‬بدون تجویز‬
‫دارو و حضور سکو‪ ،‬حیوان اجازه یافت که ‪ 60‬ثانیه شنا کند و زمان حضور در ربع هدف ثبت گردید‪.‬‬
‫‪1‬تفاوت معنیداری در روند یادگیری مشاهدهنشد ‪. μg/kg 100‬و ‪ μg/kg‬بین گروههای شمکنترل‪ ،‬مورفین مزمن‬
‫‪10‬یادگیری را بطور معنیداری مختل کرد ‪.‬اما در روز ‪ 5‬که آزمون نگهداری از حافظه ‪ mg/kg‬تجویز مزمن‬
‫مورفین انجام شد‪ ،‬بین این چهار گروه تفاوت معنیداری نبود‪.‬‬
‫احتماال اثرات متفاوت دوزهای مورفین‪ ،‬بعلت عملکرد متنوع سیستم اپیوئیدی میباشد ‪.‬گزارشات نشاندادهاند که‬
‫را در هیپوکامپ کاهش میدهد ‪.‬لذا محتمل است که تخریب یادگیری القاء ‪( ، LTP‬تجویز مزمن مورفین(دوز معمول‬
‫شده بوسیله دوز معمول مورفین‪ ،‬مربوط به اثرات مهاری آن بر عملکردهای کولینرژیک در ناحیه هیپوکامپ یا‬
‫تغییرات فیزیکی سیناپسها باشد‪.‬‬
‫واژگان کلیدی ‪ :‬یادگیری‪ ،‬نگهداری حافظه‪ ،‬دوزهای بسیار ناچیز مورفین‪ ،‬ماز آبی موریس‬
Effect of Chronic Administration of Ultra Low Doses of
Morphine on Learning Processes and Spatial Memory
Retention in Morris Water Maze in Rat
Zeinab Kavoosi 1, Masoud Fereidoni, Ali Moghimi, Azam Sadegh
Department of Biology, Faculty of Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
The hippocampus involves in learning and memory. The opioid receptors have
reported in hippocampus. Effects of morphine on the neuronal and cognitive
processes have suggested and paradoxical results have obtained. Study of the
effect
of chronic administration of ultra low to usual doses of morphine on learning
processes and memory retention is the aim of this research.
Adult male wistar rats (200-250g) were divided into 4 groups (n=7): shamcontrol
(saline), chronic morphine at ultra low doses (1μg/kg,100μg/kg) and usual dose
(10mg/kg). Memory was assessed by the Morris water maze test. Animals were
trained for 4 days and four successive trials. Morphine was injected
intraperitoneally (i.p.) half hour before start of trainings. The latency and
distance
to reach the hidden platform was recorded. On the 5th day, animals were
allowed to
swim 60s in the absence of platform without morphine administration, and the
time
spent in target quadrant was recorded.
Difference between sham-control and chronic morphine (1 and 100μg/kg)
groups on
learning processes was not significant. Chronic administration of morphine
(10mg/kg) significantly impaired learning. In addition, on 5 th day, that memory
retention test was done, a significant difference was not found.
Variety of morphine doses effects, probably caused by variety of function of
opioidergic system. Some reports have been shown that chronic treatment of
morphine reduces the hippocampal ltp. So maybe morphine has induced
learning
impairment related to its inhibitory effect on cholinergic functions in
hippocampus
area or physical synaptic changes.
Key words: learning, memory retention, ultra low doses of morphine, morris
water
maze