SALAM PENGENALAN P 5601 PENGURUSAN PENGELUARAN (PRODUCTION MANAGEMENT) Disediakan oleh: Kapt Che Marzuki Bin Che Hussin Pensyarah Jabatan Perdagangan BAB 1: PENGENALAN 1.0 APA ITU PENGURUSAN PENGELUARAN? - Pengurusan Pengeluaran merujuk kepada bagaimana firma menggunakan teknologi akhir (Faktor pengeluaran - Input) secara maksimum dan cekap bagi mengeluarkan barangan atau perkhidmatan (Output) bagi memenuhi permintaan dan kehendak pelaggan 2 KOMPONEN UTAMA PP 2.1 KEWANGAN/MODAL * Diperlukan dalam mengeluarkan barang atau perkhidmatan dan digunakan untuk menyediakan sumber fizikal seperti tanah, bangunan, peralatan, bahan mentah dan lainlain lagi yang menjadi sumber asas kepada proses pengeluaran. 2.2 PENGELUARAN DAN OPERASI BARANGAN * Terdiri daripada barangan atau perkhidmatan yang terdapat di pasaran hasil daripada pemasaran dan kewangan. Pada waktu ini barangan atau perkhidmatan dikeluarkan dengan menggunakan input tertentu- Proses pengeluaran dijalankan 2.3 PEMASARAN * Memperkenalkan barangan atau perkhidmatan kepada orang ramai melalui proses 4P (Harga, Barangan, Segmentasi dan Promosi) 3.0 FUNGSI PENGURUSAN PENGELUARAN 3.1 PERANCANGAN - Fungsi menetapkan matlamat, misi dan visi dengan mengambil kira kekuatan, kelemahan, peluang dan ancaman kepada syarikat – Perlu kepada kebijaksanaan untuk merancang. 3.2 PENYUSUNAN - Merujuk kepada bagaimana seseorang pengurus menyusun dan fokus kepada sumber manusia, bahan mentah, kewangan atau maklumat supaya perancangan yang dibuat dapat dilaksanakan dengan sempurna. Contoh menempatkan pekerja dengan kesesuaian dengan kemahiran mereka 3.3 PENSTAFAN - Kakitangan atau pekerja perlu menyokong setiap matlamat atau misi syarikat. Bidang pengurusan pekerja diberi kuasa tertentu dan perlu mengikut etika yang telah ditetapkan bagi mencapai produktiviti pengeluaran syarikat. 3.4 PENGARAHAN - Proses mempengaruhi orang lain bagi melaksanakan kerja untuk mencapai matlamat syarikat. Sebagai pengurus dan pemimpin seseorang pengurus perlu memahami dan cekap berkomunikasi dan berkongsi misi yang ingin dicapai dengan ahli-ahli unitnya 3.5 PENGAWALAN * Fungsi pengurusan yang melibatkan penyaluran aktiviti syarikat supaya prestasi sebenar menepati piawaian dan matlamat yang dijangkakan. Kawalan biasanya dijalankan ke atas sumber syarikat seperti manusia, kewangan, bahan mentah dan maklumat. Ia perlu dikawal bagi menjamin kualiti dan mencapai matlamat syarikat 4.0 ASPEK PENGELUARAN 4.1 KILANG/LOJI Sebuah bangunan yang lengkap dengan kesesuaian peralatan bagi mengeluarkan sesuatu barang dan perkhidmatan. Fungsi pengurusan pengeluaran dalam kilang/loji adalah meliputi perkara berikut:. a) Mengenalpasti permintaan kelengkapan yang mungkin timbul pada masa hadapan b) Mengenalpasti rekabentuk dan susunatur bangunan atau pejabat c) Mengenalpasti prestasi dan tahap keselamatan dan keboleh percayaan kelengkapan yang ada dalam kilang/loji d) Mengekalkan prestasi dan keselamatan operasi e) Mengenalpasti tanggungjawap sosial 4.2 PROSES *Sesuatu keluaran barang atau perkhidmatan yang menggunakan pelbagai kaedah. Oleh itu ia memerlukan kemahiran, pengetahuan dan latihan disemua peringkat bagi memudahkan proses pengeluaran barang dan perkhidmatan dapat dilakukan. Faktor yang dipertimbangkan dalam membuat keputusan sebelum proses pengeluaran dijalankan adalah seperti berikut: a) Kapasiti bahan, kemudahan dan kelengkapan yang sedia ada b) Kemahiran yang sedia ada c) Bentuk pengeluaran d) Susunatur loji dan kelengkapan e) Keselamatan f) Keperluan penyelenggaraan g) Kos yang terlibat 4.3 PROGRAM * Aturcara yang diatur oleh pihak pengurusan dalam menyusun rancangan atau jadual yang sesuai dengan sumber atau bahan yang sedia ada untuk mencapai matlamat yang realistik 4.4 PERSONEL/PENGURUSAN KAKITANGAN * Pengurusan kakitangan yang terlibat dengan pengeluaran seperti pengurusan gaji, tahap kemahiran pekerja, motivasi pekerja,keselamatan, pendidikan, ketepatan masa kerja dan penyerahan produk yang telah siap pada masanya dan sebagainya. BAB 2: KAEDAH PERAMAL PERMINTAAN Definasi Perancangan Pengeluaran Lompang masa di antara kesedaran tentang kemungkinan berlakunya sesuatu peristiwa dengan kejadian sebenar peristiwa tersebut. Lompang masa ini membolehkan perancangan pengeluaran dibuat dan mengambil tindakan yang sewajarnya jika berlaku peristiwa tanpa diduga 2.1 KAEDAH RAMALAN “D” 1.0 KAEDAH KUANTITATIF a) Pendapat eksekutif b) Cantuman maklumbalas jurujual c) Kaedah Delphi d) Penyelidikan pasaran e) Petujuk ekonomi 2.1 KAEDAH RAMALAN “D” 2.0 KAEDAH KUANTITATIF Kaedah analisis Siri Masa i) Kaedah Naif ii) Kaedah Purata Bergerak iii) Kaedah Purata Bergerak dengan pemberat iv) Kaedah Pelicinan Eksponen v) Kaedah Regrasi/Korelasi BAB 3: PERNCANGAN KEPERLUAN KAPASITI Definasi Kapasiti. Kapasiti adalah kadar maksimum output atau hasil dalam suatu system untuk suatu jangkamasa tertentu. Dalam pengeluaran, kapasiti adalah ukuran kecekapan pengeluar mencapai permintaan pelanggan ataupun kecekapan pengeluar mengeluarkan produk tepat pada masanya. Ukuran kapasiti yang lebih mudah biasanya dibentuk berdasarkan kadar seperti bilangan roti dapat dihasilkan perminggu, perbulan atau setahun. Ukuran lebih komplek dalam bentuk bilangan buah kerusi, bilangan pelajar atau saiz perniagaan. 3.1 KAPASITI EFEKTIF Ditafsirkan sebagai kapasiti maksimum sesuatu oranisasi yang dijangka dapat dicapai Formula untuk mengukur Kapasiti Efektif : Kapisiti Efektif = Kapasiti Ramalan Kapisiti 3.2 KAPASITI KECEKAPAN Kecekapan dalam pengurusan kapasiti ditakrifkan sebagai ukuran Output Sebenar per Kapasiti Efektif. Formulanya adalah. Kecekapan = Output Sebenar Kapasiti Efektif Kapasiti Taksiran ialah ukuran kapasiti maksimum penggunaan peralatan tertentu atau secara lebih tepat. Formulanya adalah Formula untuk mengukur Kapasiti Taksiran = Kapasiti x Kapasiti Efektif x Kecekapan 3.3 FAKTOR PENGELUARAN Tanah – Merujuk kepada kesesuaian untuk pengeluaran hasil utama contoh hasil pertanian, perlombongan dan kuari. Ia juga meliputi semua jenis sumber alam semester sama ada di atas permukaan bumi atau di dalam bumi dan dasar laut. Contoh tanah tumbuh-tumbuhan, bijih timah dan petroleum. Buruh – Merujuk kepada semua tenaga manusia yang digunakan dalam proses pengeluaran yang merangkumi sumbangan bercorak mental dan fizikkal Contoh jurutera, pengurus projek, penyelia kilang, perkerja am dan petani. Modal – Ia merupakan barang atau kekayaan yang dicipta dan dibina terlebih dahulu seterusnya digunakan untuk menghasilkan barangan contohnya jentera bagunan, mesin dan alat kelengkapan. Usahawan / Pengusaha – Merujuk kepada kebolehan, kecekapan dan kemahiran individu dalam memulakan perniagaan, menyusun faktor pengeluaran, merancang dan menanggung resiko apa yang berlaku dalam alam perniagaan. 3.4 FAKTOR PENENTU KEPADA KEPERLUAN FAKTOR PENGELUARAN a) Ramalan permintaan b) Rekabentuk dan keperluan terhadap kuantiti c) Perubahan kepada formula dan resepi dan citarasa d) Perubahan kepada teknologi pengeluaran e) Kos pengeluaran 3.5 TEORI PENGILIRAN PENGENALAN Teori ini adalah satu kajian segala aspek mengenai tabiat ketibaan para pelanggan untuk mendapat layanan. Apa bila pelanggan yang hadir terlalu ramai maka akan terbentuk barisan menunggu sebelum mendapat giliran untuk dilayan. Oleh itu fungsi utama teori penggiliran ini adalah untuk mengimbangi kadar tibaan dengan kadar layanan agar keuntungan dapat dimaksimumkan. Kesimbangan ini dapat dilakukan jika mengambil kira kos, kerawakan ketibaan dan kadar layanan 3.6 KOMPONEN TEORI PENGILIRAN 1.0 Kadar ketibaan Biasanya menggunakan kaedah taburan poisson Bilangan pelanggan yang tiba dikira dalam seunit jangka masa dengan menggunakan symbol λ (Lambda) contoh : λ = 1 Jam 3.6 KOMPONEN TEORI PENGILIRAN 2.0 Kadar layanan -Iaitu kadar bilangan yang dapat dilayan dalam satu-satu masa. Menggunakan simbul μ (mu). 3.7 FORMULA T. PENGILIRAN Mengukur Kadar Keupayaan Pusat Layanan yang digunakan P=λ μ 3.7 FORMULA T. PENGILIRAN Mengukur kebarangkalian tiada pelanggan atau perkhidmatan tidak digunakan atau kebarangkalian seseorang pelanggan tidak payah menunggu sebelum dilayan. Formulanya ialah Po = (1 – P) Atau Po = 1 - λ μ 3.7 FORMULA T. PENGILIRAN Min bilangan pelanggan dalam system termasuk pelanggan yang menunggu dan dilayan ialah Ls = λ ÷ μ - λ FORMULA T. PENGILIRAN Min barisan menunggu tidak termasuk pelanggan yang masih dilayan 2 Ls = λ ÷ μ (μ – λ) FORMULA T. PENGILIRAN Min masa Menunggu pelanggan di barisan sebelum dilayan Wq = λ ÷ μ (μ – λ) FORMULA T. PENGILIRAN Min pelanggan dalam masa atau jangkaan masa menunggu dalam system Ws = 1 ÷ (μ – λ) BAB 4: TEKNIK SUSUNATUR JABATAN DAN LOKASI PENYUSUNAN JABATAN Berdasarkan kepada aktiviti yang dijalankan oleh jabatan. Contohnya jika Stor Jabatan yang melibatkan penyimpanan bahan makanan sejuk seperti sayuran dan bahan mudah rosak memerlukan susunan yang teratur dan tidak berselerak serta mempunyai ruang pengaliran udara yang baik bagi menggelakkan daripada bahan yang disimpan rosak atau busuk. 4.1 JENIS-JENIS SUSUNATUR 1.0 Susun Atur Keluaran/Barangan (Product Layout) - Penyusunan peralatan mengikut jenis keperluan sesuatu operasi bagi menyiapkan barangan disepanjang laluan terutama bagi syarikat yang mengeluarkan keluaran besar-besaran. Tujuan susunan ini dibuat supaya ganguan pengeluaran dapat diminimakan. - Penyusunan barangan mestilah bermula dengan penyusunan peralatan yang diperlukan dalam proses pertama bagi mengeluarkan barangan 4.1 JENIS-JENIS SUSUNATUR 2.0Susun Atur Jenis Proses - Iaitu semua kelengkapan dan pekerja yang terlibat dalam sesuatu proses diletakan dalam sebuah jabatan dan ia hanya wujud dalam masa-masa tertentu sahaja dengan hasil keluaran yang kecil. - Menyusun segala kemudahan yang mempunyai persamaan dari segi fungsi di satu-satu tempat. Penyusunan jenis ini juga dikenali sebagai “Job Shop” atau pengumpulan mengikut bahagian-bahagian. Susunan jenis ini diamalkan apabila barangan atau perkhidmatan yang hendak dikeluarkan tidak banyak dan biasanya bukan satu barangan atau perkhidmatan saja yang dikeluarkan. Contoh sistem ini diamalkan di politeknik, universiti, kolej, hospital, bank dan perpustakaan. 4.1 JENIS-JENIS SUSUNATUR 3.0 Susun Atur Jenis Kedudukan Tetap - Susunan jenis ini biasanya memerlukan perkerja, bahan dan perlatan dibawa ke tempat barangan atau perkhidmatan yang hendak dikeluarkan. Barangan yang hendak dibuat tidak akan bergerak dari satu bahagian kebahagian yang lain. - Susun atur jenis ini digunakan kerana beberapa faktor Memang menjadi kemestian membina atau membawa ke tapak pengeluaran contoh seperti membina bangunan, jambatan, tangki air dan stadium. Barangan yang hendak dibina terlalu besar dan berat dan sukar dialih. Contoh pembinaan kapal terbang, pembinaan kapal dan keretapi. 4.1 JENIS-JENIS SUSUNATUR 4.0 Susunatur jenis pejabat Susunan ini berdasarkan kepada kepentingan yang diletakan pada informasi. Walaubagaimanapun, di sesetengah persekitaran pejabat, pengeluaran bergantung kepada aliran bahan. - Dengan mengekalkan fleksibeliti susunatur dalam sesebuah pejabat atau kilang, ia akan kekal sebagai prinsip penting dalam rekabentuk susunatur. Adanya kepesatan teknologi menyebabkan seseorang pengurus harus kreatif menyusun sesuai dengan tahap pengeluaran bagi memastikan ruang yang ada tidak akan mempengaruhi kecekapan kerja 4.1 JENIS-JENIS SUSUNATUR 5.0 Susunatur jenis Runcit - Berdasarkan kepada idea bahawa penjualan dan keuntungan bervariasi secara langsung dengan pendedahan kepada pelanggan terhadap sesuatu produk. Secara tidak langsung pihak pengurus akan cuba menyusun produk dan mendedahkan kepada orang ramai. - Oleh itu pengurus operasi boleh mengubah dan menyusun semula kedai secara menyeluruh dan mengagihkan ruang untuk menempatkan pelbagai produk dalam persekitaran yang disediakan. Walaubagaimana pun objektif utama dalam susunatur runcit adalah untuk memaksimumkan keuntungan sekaki persegi bagi setiap keluasan lantai yang ada. 4.1 JENIS-JENIS SUSUNATUR 6.0 Susunatur gudang dan stor - Objektif susunatur ini adalah untuk mencari perantaraan optimum antara kos dan ruang gudang. Ini bermakna tugas pihak pengurusan adalah untuk memaksimakan penggunaan semua ruang di dalam gudang. - Satu askpek penting dalam susunatur gudang ialah perhubungan antara kawasan penerimaan dengan kawasan pemunggahan. Rekebentuk haruslah lebih fleksibel kerana ia bergantung kepada jenis barang yang akan diturunkan daripada pengangkutan. 4.2 FAKTOR-FAKTOR SUSUN ATUR a) Pengawalan peralatan atau bahan b) Kapasiti dan keperluan ruang c) Persekitaran kerja d) Pengaliran maklumat 4.3 FAKTOR PEMILIHAN LOKASI JABATAN 1. Darjah intergrasi bersama syarikat lain 2.Tenaga buruh yang sesuai dan mencukupi 3. Hampir dengan pasaran 4. Hampir dengan pembekal 5. Bidang utama dengan pengangkutan 6. Terdapat bekalan tenaga 7. Kos tanah, bangunan dan penyelengaraan 8. Keadaan iklim 9. Sekatan Undang-undang 10. Faktor politik 4.4 SISTEM PENGENDALIAN a) Sistem Conveyor – Jenis sistem beroda dan laluan tetap, belt conveyor, spiral chute, troli conveyor dan sebagainya.Ciri utama dalam penggunaan sistem ini adalah. 1. Proses pengeluaran menggunakan kedudukan yang tetap dan sentiasa bergerak secara sehala bagi proses penghantaran yang tidak berubah ke terminal akhir seperti penggunaan sistem beroda yang akan menghantar bahan pengeluaran terus ke terminal akhir contoh penggunaan di tempat mengambil bagasi di lapangan terbang. 2. Penggunaan sistem ini juga memelukan ruangan yang panjang dan berterusan agar senang untuk menghantar barang atau perkhidmatan yang telah ditetapkan secara terus dan tidak memerlukan ramai pekerja. 4.4 SISTEM PENGENDALIAN b). Platform truc, Straddle Carrier dan sebagainya.Ciri utama dalam penggunaan sistem ini adalah. 1. Memerlukan penghantaran dari satu tempat ke satu tempat dengan kuantiti yang besar. Contoh penggunaan fork truck bagi mengangkat kotak-kotak bahan ke tempat pengoperasian di kilang-kilang 2. Ia juga digunakan untuk mengangkat barangan yang berat dan membahaya. 4.4 SISTEM PENGENDALIAN c). Sistem Crame dan Tangkal (Hoist) – Jenis Bridge crame, lif, saluran paip, Jib crane, Chain hoist dan Crawler crane dan sebagainya Ciri utama dalam penggunaan sistem ini adalah. 1. Digunakan untuk memindahkan dan mengangkat benda-benda berat dari satu tempat ke satu tempat. Contoh penggunaan Bridge crame di pelabuhan-pelabuhan untuk memindahkan kontenakontena yang besar dan berat ke kapal-kapal dan lori 2. Ianya berkait rapat dengan penggunaan jentera automotif dan mekanikal 4.5 FAKTOR PEMILIHAN PENGENDALIAN 1. Berdasarkan kepada tempat pengoperasian contoh jika di kawasan kuari jenis sistem yang sesuai adalah sistem conveyor dan crane 2. Berdasarkan kepada jenis dan bentuk bahan yang digunakan semasa proses pengeluaran samada ringan atau berat 3. Melihat kepada keadaan semasa masalah yang ada disekitar kilang atau semasa pengoperasian dijalankan 4. Ruang dan kapisiti yang dapat digunakan semasa proses pengeluaran dan perkhidmatan. 5. Jumlah bahan digunakan atau dibawa keluar atau masuk dari kilang 6. Jarak bagi peralatan untuk mengeluarkan barang dan perkhidmatan. BAB 5:KUANTITI PESANAN EKONOMI (EOQ) i) ii) iii) iv) v) Masalah untuk menentukan pesanan Saiz dan jumlah Masalah kos Masalah masa menunggu Masalah mencari pembekal Masalah mengawal inventori 5.1 KATEGORI INVENTORI I. Inventori bahan mentah Bahan yang belum diproses tetapi masih dalam keadaan asal contoh minyak kelapa sawit ii. Inventori kerja dalam proses Bahan mentah yang sedang diproses contoh minyak kelapa sawit sedang diproses menjadi sabun atau minyak masak iii. Inventori pengendalian/pembaikian MRO ( Maintenance, Repair, Operating supply) Bahan yang diperlukan untuk memastikan kelancaran pengoperasian mesin-mesin atau peralatan dan memastikan proses yang produktif termasuklah bahan yang diperlukan untuk penyelenggaraan, pembaikan pengoperasian. Semua ini diperlukan kerana kerosakan dan tahap penyelengaraan setiap mesin dan peralatan yang rosak tidak diketahui bila akan berlaku. iv. Inventori barang siap Merupakan barang yang telah siap di proses contoh minyak masak yang diproses telah dibotol dan bersiap sedia untuk dipasarkan. 5.2 SEBAB MASALAH KAWALAN INVENTORI 1. Perubahan kepada permintaan pelanggan Permintaan pelanggan berubah mengikut citarasa oleh itu menyukarkan penyimpanan inventori di dalam gudang 2. Perubahan kepada tingkat pengeluaran dipusat pengeluaran Pengeluaran mungkin tidak menepati spesifuikasi pelanggan dan mungkin kerana kerosakan loji atau kilang menyebabkan sasaran pengeluaran tidak dapat dilaksanakan 3. Masa menunggu untuk mendapatkan bekalan Masa yang diperlukan oleh pemborong untuk mendapat pesanan dan menghantar pesanan daripada pembekal. 4. Turun naik permintaan mengikut musim Musim mempengaruhi permintaan seperti musim perayaan permintaan minyak masak meningkat. 5. Diskaun bagi kuantiti yang besar. Masalah pembelian yang besar memerlukan penjagaan yang teliti 6. Ruang penyimpanan yang terhad Apabila pembelian dibuat secara pukal atau berlebihan maka ia akan menyebabkan ruang penyimpanan tidak mencukupi. 5.3 KAEDAH MENGAWAL INVENTORI i. Peringkat memesan semula Kaedah ‘Two Bin Method” atau kaedah dua tong Bahan yang disimpan dalam dua tong atau kotak yang bersebelahan di mana pengambilan stok pada satu kotak dihabiskan terlebih dahulu. Setelah habis penjual boleh mengambil stok dari kotak lain dan pada masa yang sama pesanan dibuat untuk kotak atau tong yang kosong tadi, ii. Kajian semula perkalaan/Analisis ABC Dikenali sebagai prinsip ABC atau Prinsip Pareto. Di mana dalam kaedah ini pihak pengurusan menentukan inventori kepada tiga kategori iaitu A, B, C di mana kategori A adalah stok bernilai tinggi, B ialah stok bernilai sederhana dan C adalah stok bernilai rendah. iii. Kawalan inventori berkomputer/Perkhidmatan Kaedah ini digunakan bagi mengawal inventori dengan komputer. Contoh penggunaan Bar Cord dipasaraya yang mana kawalan inventori terus kepada komputer yang dapat dikesan oleh pihak pengurusan. Pemilihan, melatih dan disipilin pekerja juga harus diambil kira kerana ia melibatkan inventori di tangan. 5.4 JENIS KAWALAN INVENTORI 1. Sistem kawalan inventori berperingkat Dikenali sebagai ‘multi-echelon’kerana stok diedarkan mengikut peringkat-peringkat tertentu. Dalam sistem ini stok yang disimpan di dalam gudang pengeluar akan dibeli dan mendapat diskaun kemudian menjualnya dalam kuantiti yang kecil kepada peruncit. Seterusnya peruncit menjual barang itu dalam kuantiti yang diperlukan oleh pengguna. 2. Sistem inventori asas Hanya barang siap sahaja dikendalikan, di mana selepas pembekal membeli bahan mentah daripada punca bekalan untuk menjadikan barang siap, maka barang siap dijual secara runcit dan diedarkan kepada pelanggan 5.5 KOS INVENTORI 1. Kos penyimpanan/pegangan 2. Kos memesan 3. Kos penyediaan 5.6 KEBURUKAN STOK INVENTORI YANG RENDAH a) Permintaan pelanggan tidak dapat dipenuhi dan kehilangan peluang perniagaan dan mencemarkan imej syarikat b) Peningkatan ke atas kos untuk mengeluarkan sesuatu produk. Antara kos yang terlibat adalah kos sewa, elektrik dan pengangkutan. c) Peningkatan kos pesanan semula d) Pengeluaran akan tergendala akibat kehabisan stok 5.6 KEBURUKAN STOK INVENTORI YANG TINGGI a) Kos penyimpanan dan kos memegang akan meningkat b) Kerugian akan berlaku apabila modal digunakan untuk menyimpan stok c) Stok akan lapuk, rosak atau usang d) Penurunan harga yang cepat di pasaran kerana terdapat stok penyimpanan yang tinggi e) Jika modal kerja dilaburkan lebih banyak dalam bentuk inventori maka,tunai di tangan akan berkurang 5.7 MODELS OF INVENTORY - There are 3 model in inventory : a). Economic Ordering Quantity Model ( EOQ ) b). Producting Ordering Quantity Model ( POQ ) c). Quantity Discount Model. FORMULA FOR EOQ MODEL DEFINASI FORMULA Jumlah kos inventori (Total Invetory Cost) TC (Q) = CoD + 1 ChQ Q 2 Economic Order Quantity –(EOQ) EOQ = √ 2CoD ÷ Ch Bilangan pesanan setahun optimum One year Order optimun N* = D ÷ Q (Masa antara pesanan) (Time Reorder) T = (Q* ÷ D) x Tahun Jumlah kos inventori optimum (Total Cost Inventory Optimum) TC (Q*) = CoD + 1 ChQ * Q* 2 = √2CoDCH Titik pesanan semula (Reorder Point) RL = dt INVENTORY COST FOR QUANTITI DISCOUNTS MODEL/FORMULA 1. EOQ = √2CoD Ch 2. TC = CoD + ChQ + PD Q 2 3. Safety Stock - TC = CoD + [SS +Q ] Ch+ PD Q 2 Example 1. Syarikat telah diberi tawaran pembelian pisang dengan jadual kuantiti diskaun berdasarkan kepada jadual di bawah. 1 – 11 RM1.99 12 – 49 10% 50 – 499 20% 500++ 30% Syarikat membeli 600 pisang setiap tahun dan setiap kali memesan pembelian pisang perlu membayar RM16.00 dengan kos menyimpan adalah sebanyak 22% daripada harga seunit pisang bagi setiap tahun. Patutkah ia menerima diskaun itu. Jawapan: EOQ = √2CoD Ch EOQ (RM1.79) = √ 2 (600) (16) = 221 unit ~ tak perlu dah layak RM1.59 (0.22) (1.79) EOQ (RM1.59) = √ 2 (600) (16) = 234 unit (0.22) (1.59) = √ 2 (600) (16) = 251 unit ~ tak perlu sebab tak layak harga (0.22) (1.39) diskaun RM1.39 kena tambah kepada 500 unit. Bandingkan Jumlah Kos dan pilih kos yang paling rendah berdasarkan harga diskaun. EOQ (RM1.39) TC = CoD + ChQ + PD Q 2 TC (EOQ:234) = (600) (16) + (234) (0.22) (1.59) + (1.59) (600) = RM1036.00 234 2 TC(EOQ:500) = (600) (16) + (500) (0.22) (1.39) + (1.39) (600) = RM930.00 500 2 Kesimpulan: Syarikat harus memilih tawaran pada harga RM1.39 sebab kos yang paling rendah RM930.00 2. Syarikat KKKK memerlukan 1000 unit gerudi elektrik setiap tahun. Harga setup adalah RM100 seunit. Pihak pengurusan menganggarkan kos peganggan adalah 40% daripada harga seunit kos. Harga diskaun yang ditawarkan oleh pembekal gerudi eletrik ialah RM78.00 bagi memesan kurang daripada 120 unit dan RM50.00 bagi memesan sebanyak 120 atau lebih. Patutkah ia menerima diskaun itu. Jawapan: EOQ = √2CoD Ch EOQ (RM78) = √ 2 (1000) (100) = 80 unit ~tak perlu dah layak 80 unit < 120 unit (0.4) (78) EOQ (RM50) = √ 2 (1000) (100) =100 unit ~ Tak layak pada RM50 sebab < 120 (0.4) (50) unit EOQ kena dinaikan kepada 120 unit Oleh itu perlu memilih EOQ pada 120 unit untuk buat perbandingan kos TC = CoD + ChQ + PD Q 2 TC(EOQ : 80) = (1000) (100) + (80) (0.4) (78) + (78) (1000) = RM80498.00 80 2 TC(EOQ : 120) = (1000) (100) + (120) (0..4) (50) + (50) (1000) = RM52033.33 120 2 Keseimpulan: Syarikat harus memilih tawaran pada harga RM50.00 sebab kos yang paling rendah RM52033.33 THANK YOU CHAPTER 6: RESOURSE ACQUISITION AND OPERATION CONTROL Introduction to production control or operation. Control purpose operation was single control measure make by repeatedly and operation single series could start before end different series. This enables that organization have specific capacity can be elaborated according to type and goods total number and service which was issued by that organization. This factor of production must be use by effusion by management to enable organization that satisfy undeceive. Parties involved in the field operation this is known as control operation or production 6.1 CONTROL MAIN PURPOSE OPERATION 1. Expend and implement procedure to satisfy real demand for client. 2. Ensure facility is used efficiently and effective. 3. Take action to minimize adverse production planning impact. 6.2 ASPECT OPERATION CONTROL. A) Operational aspects. Referring to the management – Started Planning, implementation and monitoring. Directive and procedure would be vital to make sure operation – Smooth and controlled B) Control Transformation Of Operation - Raw material exchange or Component assembly to the form that the higher or finished good. - Transport needed material from place to a place. - Gratify need personal to the company or customer. 6.3 ELEMENT NEED TO COMPLETE THE SYSTEM OPERATIONAL CONTROL Type information about, quantity and date goods or service issue show or present. Allocation made to determine how goods which would be issued. Should decide (To the meaning job scheduling) – The Faktor of Production have done to made the product or goods Date schedule started and date complete preparation for activity need. Truth and directive need would be given to employee involved in the manufacture. Progress production would be determine and in report. Will take action in case real progress and unequal with the progress that the planned. 6.4 ACTIVITIES FOR FLOW MATERIAL. A) Product or Goods Department Control B) Transport or Traffic Department. C) Receiving Department D) Sender Department. E) Control Inventory Department. 6.5 TRANSFORMATION PROCESS Transformation Process Material process from his causes (input) from an operation to different operation to converted into final product in the manufacturing process and further reach to the customer without delay or unnecessary 6.6 PURCHASING DEPARTMENT: RESPONSIBILITY 1. 2. 3. 4. 5. Find, evaluate and expand material Ensure the good relationship by resource with quality, payment and refunding. Find material and product a more favorable that can be evaluate by company. Buy goods or material in require company at price that the best with take into account quantity and officiate with supplier The participate in the plan reduce the cost, value analysis, study trade, market analysis and planning long-term and company strategy. 6.7 PEMBEKAL Individu atau syarikat yang memberikan perkhidmatan dalam proses mengalirkan barangan siap atau separuh siap kepada pengguna. Pembekal yang baik dapat membekal tanpa memberi masalah kepada pengguna kerana ini melibatkan kos akibat kelewatan penghantaran. Disamping itu kos-kos dapat digunakan sebaik mungkin tanpa berlaku pembaziran. 6.8 BAGAIMANA UNTUK MENINGKATKAN KERJASAMA DENGAN PEMBEKAL Pengurangan bilangan pembekal II) Berhati-hati dalam membuat pilihan, mengawasi dan memberikan sokongan III) Penglibatan pembekalan pada peringkat awal IV) Berkongsi maklumat dan komunikasi yang lebih cekap I) BAB 7: PENJADUALAN PROJEK ELEMEN PENJADUALAN PROJEK 1. PERANCANGAN * Merangkumi aktiviti menentukan objektif projek. Ia bertujuan untuk memudahkan pengurus dan pasukan menjalankan suatu projek. Kadangkala ia berbentuk dokumen formal yang dikenali sebagai skop projek. ELEMEN PENJADUALAN PROJEK 2. PENJADUALAN *Selepas proses perancangan, proses penjadualan diperlukan untuk menganggarkan jangka masa yang diperlukan untuk menyiapkan setiap aktiviti ELEMEN PENJADUALAN PROJEK 3. PENGAWALAN i. Memastikan semua aktiviti telah dikenalpasti ii. Memastikan semua aktiviti dapat disiapkan dalam masa yang telah ditetapkan iii. Sumber-sumber yang diperlukan dikenalpasti iv. Perubahan dalam jadual akan berlaku sekiranya terdapat sebarang perubahan atau pembaharuan dalam projek. 7.1 KAEDAH PENJADUALAN PROJEK Terdiri daripada 2 kaedah PERT ( Program Evaluation And Review Technique) CPM – (Critical Path Method) - (Lintasan Genting) 7.2 ANGGARAN MASA AKTIVITI KAEDAH PERT PERT menggunakan 3 anggaran masa aktiviti bagi setiap aktiviti iaitu: a) Masa optimistic ‘a’ – Merupakan pasa yang paling singkat dalam sesuatu projek dan boleh disempurnakan jika seluruh proses aktiviti berjalan lancar. b) Masa berkemungkinan ‘m’ – Merupakan anggaran subjektif bagi masa aktiviti jika aktiviti diulang banyak kali. c) Masa pesimistik ‘b’ = Merupakan masa yang paling panjang untuk menyempurnakan aktiviti dengan andaian semua perkara yang dijalankan adalah tidak benar. 7.3 PERT Formula Anggaran Masa Aktiviti: Petunjuk: a = Masa optimistic b = Masa pesimistik m = Masa Berkemungkinan t = Anggaran masa t = a + 4m + b 6 7.4 CPM Kaedah ini adalah untuk mencari penjadualan yang terpendek bagi siri aktiviti-aktiviti yang terpendek. Objektifnya adalah menetukan perkara berikut: ES = Permulaan terawal (Earliest Start) LS = Permulaan terlewat (Latest Start) EF = Tamat terawal (Earliest Finish) LF = Tamat terlewat (Latest Start) S = Kelonggaran atau penggunaan lebih masa atau masa kendur iaitu [LS – ES] atau [LF – EF] t = Jangkamasa aktiviti BAB 8: KONSEP PENINGKATAN KECEKAPAN DAN MUTU Carta Proses Aliran Bahan Definasi: Penyataan atau persembahan secara grafik dan berterusan bagi semua operasi, penyiasatan atau pemeriksaan, pengangkutan, susunatur kerja, penyimpanan dan perkara yang boleh ditangguh atau ditunda semasa operasi atau prosedur yang ada semasa atau sebelum proses operasi dijalankan CARTA ALIRAN PROSES BURUH Definasi Carta yang menunjukan operasi atau penyiasatan bagi sebarang aktiviti yang melibatkan penggunaan buruh, kerja yang patut dilakukan oleh buruh dan perkara yang boleh ditangguh dalam proses pengeluaran syarikat. 8.1 JUST IN TIME MANUFACTURING (JIT) Definasi JIT Pendekatan bersistematik bagi membangunkan dan mengendalikan sistem pengilangan yang bertujuan untuk memastikan kuantiti yang betul dibeli atau dikeluarkan pada masa yang sesuai dan tidak ada pembaziran yang berlaku. JIT merupakan istilah bagi menunjukan satu proses yang mana ia berupaya untuk bertindak balas dengan segera terhadap permintaan pelanggan tanpa menyimpan stok yang berlebihan. Matlamat JIT Mencapai tahap ‘zero inventory’ Memenuhi dengan tepat kepeluan pelanggan Tanpa pembaziran sumber Memenuhi dengan serta merta permintaan pelanggan Perancangan untuk JIT Sasaran JIT adalah satu sistem yang mana organisasi akan memperolehi bahan dan sumber manusia pada masa yang tepat untuk pengeluaran. Untuk mencapai objektif tersebut ia memerlukan 6 objektif asas iaitu: Mengintegrasikan dan mengoptimumkan setiap langkah dalam proses pengilangan Menghasilkan keluaran berkualiti Mengurangkan kos pengilangan Menghasilkan keluaran dengan segera untuk memenuhi permintaan Proses pengilangan yang fleksibel Komitmen kepada pembekal dan pelanggan 8.2 BENCHMARKING Definasi Menurut David T. Kearns, benchmarkin merupakan proses berterusan untuk mengenal pasti keluaran, perkhidmatan dan amalan pesaing yang paling kuat atau syarikat yang dikenal pasti sebagai ketua industri Menurut Kaiser Assosiates, benchmarking satu proses menentukan prestasi perniagaan itu sendiri berbanding syarikat dalam kelas yang terbaik di mana keputusan ini digunakan sebagai analisis bagi mencapai atau melebihi prestasi kelas yang terbaik 8.3 TUJUAN BENCHMARKING Memperbaiki proses atau operasi perniagaan dan meningkatkan kualiti dan produktiviti organisasi Mencapai kecekapan dan keberkesanan dalam operasi perniagaan seperti yang diamalkan oleh organisasi yang lain dan mungkin lebih baik daripada mereka jika boleh Untuk mendapatkan fokus dan skil kemahiran perniagaan yang betul melalui pembelajaran amalan yang terbaik yang diamalkan di organisasi lain Untuk memperbaiki pencapaian perniagaan atau organisasi Mewujudkan kesedaran pengguna terhadap organisasi Menambah kepuasan pengguna ke atas penggunaan keluaran atau perkhidmatan organisasi Untuk meningkatkan keuntungan syarikat 8.4 FAEDAH BENCHMARKING Menetap dan menapis strategi “Re – Engineering” proses kerja dan sistem perniagaan Peningkatan yang berterusan ke atas penentuan sasaran Perancangan strategic dan penentuan sasaran Menyelesaikan masalah Pendidikan dan pengayaan idea Perbadingan dan penilaian prestasi Mempercepatkan perubahan 8.5 JENIS-JENIS BENCHMARKING Benchmarking dalaman Bechmarking proses Benchmarking prestasi atau pesaing Benchmarking strategic atau fungsi 8.6 PROSES BENCHMARKING Menentukan dan memahami proses syarikat itu sendiri Mencapai persetujuan mengenai apa dan siapa yang akan dipelajari Mengumpul data Menganalisis data dan menentukan perbezaan Merancang dan melaksanakan peningkatan Penilaian semula 8.7 STRATEGI BENCHMARKING Mengadakan hubungan baik dengan pakar perunding pengurusan harta benda Menggunakan perkhidmatan pihak luar sebagai penasihat pengurusan Menggunakan perkhidmatan pihak luar untuk menguruskan sebahagian kelengkapan atau peralatan organisasi Benchmanking terhadap organisasi lain Program pertukaran pekerja PERLAKSANAAN KARNIVAL KOKURIKLUM AMAT PENTING BAGI MEMUPUK SEMANGAT KERJASAMA SELARI DENGAN MATLAMAT DAN VISI POLITEKNIK UNTUK MELAHIRKAN GRADUAN BUKAN SAJA MAHIR DALAM BIDANG TAKNIKAL MALAH MAHIR DALAM BIDANG KOKURIKLUM SETERUSNYA DAPAT MEMBENTUK RAKYAT MALAYSIA YANG MEMPUNYAI JATI DIRI DAN PEMBENTUKAN MODAL INSAN YANG JITU. Dokumen inovasi dari sudut P&P ini disediakan oleh: ____________________________ (CHE MARZUKI BIN CHE HUSSIN) Pensyarah Jabatan Perdagangan Politeknik Kota Bharu Disahkan dan diperakukan oleh: -------------------------------------------(HJ WAN MOHD NOORDIN BIN WAN OMAR) Ketua Jabatan Jabatan Perdagangan Politeknik Kota Bharu, Kelantan