FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
1
Federale initiatieven inzake recyclage
CORE begeleidingsgroep
10 september 2014
Bram Soenen
Federale Overheidsdienst
Volksgezondheid,
Veiligheid van de Voedselketen
en Leefmilieu
DG5 Productbeleid
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
2
Federale strategie en stappenplan
efficiënt gebruik van hulpbronnen (1/3)
• 3 WG FOD Economie & FOD Volksgezondheid
(juni 2013 – juni 2014)
• Synergiën Centrale Raad voor het Bedrijfsleven
(actoren afvalbeleid)
• Voorbereidende studie VITO-ICEDD-TNO
(mei 2014)
• Volgende Regering – Minister
?
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
3
Federale strategie en stappenplan
efficiënt gebruik van hulpbronnen (2/3)
• Antwoord op EU 2020 strategie voor slimme, duurzame en
inclusieve groei  Flagship for a resource efficient Europe
European Resource Efficiency Platform (EREP)
• Verder dan recyclage alleen (Resource efficiency vs Circular
Economy)
• Indicatoren en doelstellingen ontwikkelen
• Overleg- en consultatieplatform
• Complementair aan Gewesten (Vlaams materialenbeleid;
Marshall Plan 2.vert)
• EU Ecodesign een van de mogelijke hefbomen
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
4
Federale strategie en stappenplan
efficiënt gebruik van hulpbronnen (3/3)
•Evaluatie macroeconomisch potentieel
•Informatie-uitwisseling
design en EoL actoren
•Gebruiksduur producten
•Normatieve obstakels
identificeren en ruimen
•Sensibiliseren
• Productnormen ivm
grondstoffenefficiëntie
• Nieuwe
bedrijfsmodellen
• Afvalexport
• Milieuclaims
• EU PEF/OEF project
• Overheidsopdrachten
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
5
Ecodesign Richtlijn (EC/125/2009)
• EU Interne markt wetgeving: geharmoniseerde
productwetgeving verhinderen ‘marktfragmentatie’
• Kaderrichtlijn = mandaat aan EC voor ‘Implementing Measures’
• Stemming ‘Regulatory Committee’ (Lidstaat experten)
• Minimum milieu-eisen ‘Energy related Products’ (ErP)
• Marktoezicht door de Lidstaten.
• Levenscyclus denken vermijdt ‘burden shifting’
bvb. beter materiaal gebruik ten koste van energie-efficiëntie
• Eisen corresponderend met Least Life Cycle Coast (LLCC)
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Framework
directive
2009/125/EC
6
Horizontal
Implementing
Measure
Standby
off mode
networked
standby
…
Vertical
Implementing
Measure
…
…
Space
heaters
Information
(Declaration)
Power
transformers
Generic
requirement
(Ecoprofile)
*Minimum Efficiency Performance Standard
Self-regulatory
Measure
Washing
machines
Specific
Requirement
(MEPS)*
…
…
…
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
7
Ecodesign Implementing Measures
Verordening: direct toepasbaar geen omzetting nodig
volledig geharmoniseerd
•Energie-efficiëntie
•gefaseerd: na 1-2(-3) jaar ifv design cycle/markt
•performantie en design
•consumenten informatie
•gewoonlijk reviewstudie binnen 5 jaar
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
8
Ecodesign proces
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
9
Ecodesign voorbereidende fase
Commissie stelt Working plan met prioritaire producten vast en
lanceert voorbereidende studies
Welomschreven procedure
• Voorbereidende studie (methodology: www.meerp.eu)
• Projectwebsite, bvb http://www.ecodesign-windows.eu
• Stakeholderconsultatie
• Impact assessment
• Input Lidstaten
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
10
Voorbereidende studie
Stakeholder consultatie
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
11
Ecodesign aanname en implementatie
Inter Service Consultation door Commissie
WTO notificatie
Finaal gestemd door Lidstaten in Regulatory Committee
Aanname en publicatie door de Commission onder de
regelgevingsprocedure met parlementaire controle (EP)
• Markttoezicht door Lidstaten in de ADCO groep
•
•
•
•
Parallel aannemen van een Delegated Act over Energy Label door
de Commission (Zuster Richtlijn 2010/30/EU, optioneel)
Labelling bevoegdheid FOD Economy DG Energie
Bram.Verckens@economie.fgov.be
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
12
Verplichtingen fabrikanten en importeurs
• Ontwerp en fabriceer in overeenstemming met ecodesign
eisen
• Voer overeenstemmingsprocedure uit (zelf-evaluatie is
de standaard regel)
• Verzamel technische documentatie
• Gebruik geharmonizeerde normen gepubliceerd in OJEU
voor veronderstelling overeenstemming (zoniet transitory
measures, guidance commission, …)
• Breng CE markering aan en stel verklaring van
overeenstemming op
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
13
Non-energy related issues ?
Beleidsfocus op energiezekerheid en Klimaat
 energieverbruik tijdens de gebruiksfase
 ‘non-energy’ eisen anecdotisch:
• ‘Efficiency bonus’ for low GWP refrigerants
• ELVs on NOX, CO and PM for boilers
• Limit on Mercury in lamps
• Lead declaration in TVs
• Water use in washing machines
• Durability of lamps (number of switching cycles; operating time)
• Durability of vacuum cleaners (motor operating time)
• Warning non-replaceable battery notebooks
• Noise ventilation units, vacuum cleaners
• Default duplex printing, remanufacture of cartridges … (Imaging
equipment)
• Consumer information on maintenance
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
14
Non-energy related issues:
Informatie naar de consument (wisselstukken, repareerbaarheid)
Functionaliteitseisen (kwaliteitseisen bewaken waar nodig)
• Vroegtijdig falen
• Verminderde prestaties bij veroudering
Informatie naar recycleurs (‘plastics marking’ inclusief additieven
en brandvertragers)
Eisen ivm
• gebruiksduur, herstelbaarheid, gerecycleerde materialen,…
• tijd voor manuele voorbehandeling, …
• polymeer samenstelling, recycleerbaarheid plastics, …
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
15
Mogelijkheden materiaalefficiëntie in
Ecodesign
Introductie ‘non-energy related issues’ bij:
• Nieuwe IM ErP
(Windows, taps and showers
 2019 ?)
• Nieuwe IM EuP
(Commercial Refrigeration
 2018 ?)
• Herziening IM
(Electronic displays
 2017 ?)
• ‘horizontal measure’ (zoals bvb standby
 2020 ?)
Gefaseerde 2-traps invoer:
• starten met informatie-eis,
• vervolgens minimumeis toevoegen.
‘Voluntary Agreements’ (VA) meer ruimte voor ‘non-energy related
issues’ omdat eisen en markttoezicht anders georganiseerd worden
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
16
Recyclage en Ecodesign: Hoe en waarom ?
Informatie over disassemblage (coherent met WEEE), hergebruik en
recyclage (bvb plasticsmarkering) en de product samenstelling
(coherent met REACH) is relevant voor recycleurs om efficiënter
en veiliger te kunnen recycleren.
Design = nu
EoL = nu + 10 jaar ?
Recyclage manueel of machinaal of beide ?
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
17
Mogelijkheden efficiënt recycleren
in Ecodesign
Standaarden plasticmarkering en controle via labotesten mogelijk
Standaarden ontbreken  Moeilijk of niet mogelijk om wettelijke
eisen vast te stellen die controleerbaar zijn.
De Europese standaardisatieorganisaties ontwikkelen de komende
jaren standaarden om het disassemblage, hergebruik en recyclage
potentieel, de repareerbaarheid en duurzaamheidsaspecten van
producten te evalueren.
Herziening Televisies EC overweegt
•Minimum ‘extraction time’ voor PCB conductors en matrix panel
•Kwikvrij logo
•Plastics marking
•recyclability rate index of plastic parts
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
18
Polymer compostion requirements (1/2)
From [DATE] manufacturers shall ensure that
plastic parts with a mass greater than 100 grams consist of one
single polymer or polymer blend.
all plastic parts with a mass greater than 100 grams consist of no
more than four separable polymers or polymer blends, as indicated
in table x in Annex XX.
The following shall be excluded :
- packaging, tape, plastic protective and stretch wraps, labels;
- Printed Circuit Boards (PCB), wiring and cables, electronic
components, optical components, electrostatic discharge (ESD)
components, electromagnetic interference (EMI) components;
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
19
Polymer compostion requirements (2/2)
From [DATE] the recyclability rate index of plastic parts in
[PRODUCT] shall be higher than 80% .
The recyclability rate index of plastic parts in [PRODUCTS] shall be
determined in accordance with the following equation:
Where:
Rplastic = recyclability rate index of plastic parts [%]
mi = mass of the ith plastic part heavier than 100g
mtot = total mass of plastic parts heavier than 100g
RCRi = recycling rate of the material used in the ith plastic part
heavier than 100g [%] as specified in the table :
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
20
Extraction of key components (1/2)
From [DATE], manufacturers shall declare the total extraction time
of the following components or materials from a product unit:
(a)
printed circuit boards (larger than 10 cm2);
…
(h)
any other materials or components referred to in Article
8(2) of Directive 2012/19/EU of the European Parliament and of the
Council of 4 July 2012 on waste electrical and electronic equipment
and listed in Annex VII
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
21
Extraction of key components (2/2)
Upon request, manufacturers and importers shall provide within 10
days to Member State authorities and recyclers detailed
instructions for the manual extraction from the [PRODUCT] of any
materials and components covered by the point a) to h) of this
paragraph, including:
i.
ii.
iii.
iv.
v.
a numbered list of the key components present
one or more graphical representations of the model showing the
location of any materials and components covered by
the
point a) to h)
a list of the required tools
the sequence of extraction steps and how to perform these each
step
a graphical representation of each tear down step
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
22
Marking of plastic parts (1/2)
From [DATE] manufacturers shall, if sufficient space is available
after inclusion of the safety-related information, mark plastic parts
with a mass larger than 100g by specifying the typology of plastic
polymer or blend set between the punctuation marks “>” and “<”.
Plastic parts with a mass larger than 100g may include in the
specified typology information related to:
(i) the presence of fillers.
(ii) the presence of fire retardant in plastic parts
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
23
Marking of plastic parts (2/2)
Marking requirement does not apply to
- plastic parts with surface area less than 50 cm²;
- plastic parts where due to shape marking is not possible;
- plastic parts where the marking would impact on performance or
functionality of the plastic part;
- plastic parts where marking is technically not possible due to the
molding method;
- packaging, tape, plastic protective and stretch wraps, labels;
- Printed Circuit Boards (PCB), wiring and cables, electronic
components, optical components, electrostatic discharge (ESD)
components, electromagnetic interference (EMI) components;
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
24
Information requirements on recycled
content of plastics (1/3)
From [DATE] the manufacturer or importer shall make information
available on the minimum percentage of postconsumer recycled
plastic content in the [PRODUCT], calculated as a percentage of
total plastic weight of the plastic components with a mass > 100g.
To allow appropriate updating the following information shall be
declared on the free access website. The same information may be
declared in the product information if the date of manufacture is
given.
The manufacturer or importer shall declare “Not applicable” the
product was intended to be placed on the market for less than 18
months, all plastic parts have a mass ≤ 100g.
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
25
Information requirements on recycled
content of plastics (2/3)
Recycled content shall be assessed on the production period of 1
year within the last 18 months (immediately following any previous
such dates) based on traceability of post-consumer recycled plastic
supply and an overall allocation and mass balance of plastic
provided by the manufacturer. Recycled content is a property of
average production output rather than of individual products and it
can’t be tested on a product.
1st Tier suppliers shall be included other suppliers may be included
via signed declarations.
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
26
Information requirements on recycled
content of plastics (3/3)
The following shall be excluded from the calculation of the
percentage:
- plastic parts weighing less than 100g;
- biobased plastic material
- packaging, tape, plastic protective and stretch wraps, labels;
- Printed Circuit Boards (PCB), wiring and cables, connectors,
electronic components, optical components, electrostatic discharge
(ESD) components, electromagnetic interference (EMI) components;
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
27
Bedankt voor uw aandacht!
Bram Soenen
Wetenschappelijk Adviseur
Federal Public Service Health, Food chain Safety and Environment
Directorate-general for Environment
Product policy
Victor Hortaplein 40 bus 10,
1060 Brussel
tel +32 (0) 2 524 96 92
fax +32 (0) 2 524 96 01
bram.soenen@environment.belgium.be
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
28
EXTRA SLIDES
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
29
Geïntegreerd productbeleid
Milieu-impacts van producten minimaliseren
 levenscyclus denken
Combinatie van beleidsinstrumenten, oa wetgeving
 minimum eisen, labelling, fiscale maatregelen, …
Veel actoren : ontwerpers, producenten, retailers,
gebruikers, recycleurs,…
 stakeholders consultatie en samenwerking
Communication of the Commission : “Integrated Product Policy –
Building on Environmental Life-Cycle Thinking” COM(2003) 302 final
EU Integrated Product Policy (IPP)
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
30
“Groene” productladder
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
31
Juridische basis productwetgeving België
Wet van 21 december 1998 betreffende de productnormen ter
bevordering van duurzame productie- en consumptiepatronen en
ter bescherming van het leefmilieu en de volksgezondheid
Wetgeving Staatsblad:
http://www.juridat.be/index_nl.php
TERUG NAAR SLIDE 2
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Belgian coordination/interaction
Defining product groups
+ working plan
Consultation
Forum
32
Preparatory study
+ stakeholders meetings
Self-regulation,
e.g. voluntary agreements
Need for implementing
measures
Working document
Interservice consultation
and impact assessment
Belgian administration sends working
documents to Belgian stakeholders
Voting Regulatory
Committee
Stakeholders are consulted
Written input to commission
Adoption by European
Commission
No action required
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Consultatio
n Forum
33
Belgian coordination/interaction (continued)
Defining product groups
+ working plan
Preparatory study
+ stakeholders meetings
Self-regulation,
e.g. voluntary agreements
Need for implementing
measures
Working document
Interservice consultation
and impact assessment
Voting Regulatory
Committee
Sending Draft proposal
to Belgian stakeholders
Invitation of the Belgian
stakeholders for a final
No action required
meeting
Written input to
commission
Discussion at
Regulatory Committe
Voting
Adoption by European
Commission
TERUG NAAR SLIDE 10
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
34
Criteria
Prioritaire producten:
• significant verkoopsvolume,
• significante milieu-impact en
• significant verbeteringspotentieel
Andere aspecten
• product performance
• health&safety
• impact on consumers
• manufacturers’ competitiveness
TERUG NAAR SLIDE 10
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
35
Consultation Forum
Vergadering voorgezeten door Commissie
• Lidstaten
• Industry
• CENELEC
• NGOs
Taken:
• Feedback bij voorstellen en herzieningen van
implementing measures
• Effectiviteit van markt toezicht evalueren
• Input op Vrijwillige akkoorden
TERUG NAAR SLIDE 3
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
36
EC responsibilities
•DG ENTR is in charge of horizontal issues (Review MEErP; Review
Framework directives; Working Plan; online labels)
•DG ENER is responsible for most Implementing Measures
•DG ENTR takes care of most Professional products, e.g. Transformers
•More responsibility could be given to DG JRC for prep studies
•DG ENV is getting more involved in Review, Working Plan and ‘nonenergy related’ issues
TERUG NAAR SLIDE 10
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
37
Stand van zake
•Al 26 productgroepen gereglementeerd
•Voorbeeld vrijwillig akkoord: www.eurovaprint.eu
•Working plan 2012-2014: taps and showers, cables,
thermal isolation, windows
•Eerste 9 regelementen worden herzien
•Evaluatie Energy Labelling Directive + specifieke
aspecten Ecodesign Directive 2009/125/EC 
http://www.energylabelevaluation.eu/
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
38
Documentatie
• Working documents, plannen, rapporten, wetgeving :
http://ec.europa.eu/energy/efficiency/labelling/household_en.ht
m
http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sustainablebusiness/ecodesign/
• Finale voorstellen:
http://ec.europa.eu/enterprise/tbt/
• Gestemde voorstellen:
http://ec.europa.eu/transparency/regcomitology/index.cfm
http://ec.europa.eu/transparency/regexpert/
• Gepubliceerde wetgeving:
http://eur-lex.europa.eu/