Ovitraps and Dengue Prevention กับดักยุงลายกับไข้ลือดออกการป้ องก้น Prepared by Roger Brubaker, CBOD 123 Dengue Fever in Thailand ไข้เลือดออกในประเทศไทย • Costs the average household ฿3000 a year แต่ละปี จะมีค่าใช้จ่ายประมาณ 3000 บาทต่อหนึ่งครัวเรื อน • Over 50,000 people infected per year จะมีคนเป็ นไข้เลือดออกมากกว่า 50,000 คนต่อปี • 50 people die a year in Thailand ในประเทศไทยจะมีคนตายประมาณ 50 คนต่อปี • Primary Dengue carrier in Thailand is the Dengue mosquito (Aedes aegypti) ในประเทศไทยยุงลายเป็ นพาหะนาโรคไข้เลือดออกมากที่สุด Aedes aegypti Behavior พฤติกรรมการแพร่ พนั ธุ์ของยุงลาย • Breed all year round, but higher activity in rainy season แพร่ พนั ธุ์ตลอดปี แต่จะแพร่ พนั ธุ์มากในฤดูฝน • Dependent on human food source ยุงลายต้องกินเลือดของคนก่อนวางไข่ • Live no more than 90 meters from humans ยุงลายอยูไ่ ม่เกิน 90 ม. จากคน Aedes aegypti Ovipositioning สถานที่ยงุ ลายวางไข่ • Lay eggs on wet surfaces above water line. วางไข่ในที่เปี ยกชื้นข้างภาชนะเหนือผิวน้ า • In cool, dark areas, near clean water with a little organic material for larvae to feed on. พื้นที่เย็นมืดใกล้กบั ที่อยูข่ องคน • Eggs need water in order to hatch, but can remain viable for up to a year. ยุงลายต้องการน้ าในการวางไข่แต่ถา้ มันไม่มีน้ าไข่จะอยูไ่ ด้ 1 ปี What is an Ovitrap? Ovitrap คืออะไร • First invented 60 years ago to monitor mosquito populations in Singapore. สิ่ งประดิษฐ์เกิดขึ้นครั้งแรกเมื่อ 60 ปี ที่ผา่ นมาเพื่อ นับจานวนไข่ของยุงลายในประเทศสิ งคโปร์ • Has been adapted to kill mosquito larvae as well. ต่อมาได้พฒั นาให้ฆ่ายุงได้ • If no standing water available, provides the most attractive place for mosquitoes to lay eggs. ถ้ารอบบริ เวณที่ไม่มีน้ าขังแต่มีกบั ดักยุง ยุงก็จะมาที่ กับดักทั้งหมด How does it work? ดักลูกน้ าอย่างไร Mosquitoes lay their eggs here. ยุงลายวางไข่ ที่นี้ • Mosquitoes lay their eggs on the cloth above the screen. ยุงลายวางไข่บนผ้าที่อยูเ่ หนือมุง้ ลวด • The cloth is always wet, so eggs hatch quickly, larvae fall into the water where they develop but cannot escape. ผ้าเปี ยกตลอดเวลา จะทาให้ไข่แตกเร็ วมาก และตกจมอยูใ่ นน้ าออกไม่ได้ The eggs hatch and the larvae fall through the screen. ไข่ แตกแล้ วลูกนา้ จะตกผ่ าน มุ้งลวดลงไปในนา้ Building an Ovitrap วิธีการทา Ovitrap • Step One: Find the tools and materials. ขั้นที่ 1: เตรี ยมเครื่ องมือกับวัสดุ TOOLS: bow saw, hammer, scissors, magic marker, file เครื่ องมือ: เลื่อย ค้อน กรรไกร ปากกา ตะไบ o • MATERIALS: bamboo (or PVC), 1.25 liter soda bottle, spray paint, nylon or metal screen, thumb tacks, paperclips, grass, water, black cloth • วัสดุ: ไม้ไผ่หรื อพีวซี ี ขวดพลาสติก 1.25 ลิตร สเปรย์สีดา มุง้ ลวด ตะปูหวั กลม ทีห ่ นีบกระดาษ น้าสะอาด ผาดิ ้ บ Step Two: Prepare bottle ขั้นที่ 2: เตรี ยมขวดพลาสติก • Cut the top off of soda bottle. ตัดส่ วนบนของขวดออก • Spray paint the outside of the bottle black. พ่นสเปรย์รอบนอกขวด Step Three: The Ring ขั้นที่ 3: วงแหวน • The bamboo or PVC should fit inside the soda bottle with just a little bit of room left for the thumbtacks. ใส่ ไม้ไผ่หรื อทอพีวซี ีลงไปในขวด • File if necessary. ถ้าไม้ไผ่ขนาดใหญ่เกินไปใช้ตะไบตัด ไม้ไผ่ออก Step Four: Screen ขั้นที่ 4: มุง้ ลวด • Measure screen to fit, attach with thumbtacks วัดมุง้ ลวดให้พอดีกบั ไม้ไผ่ ติดกับตะปูหวั กลม Step Five: Cloth ขั้นที่ 5: ผ้า • Wrap cloth around bamboo, secure with thumbtacks. พันผ้ารอบไม้ไผ่ ติดกับตะปูหวั กลม • Leave about 5 cm. above screen, 10 cm. below ติดผ้าด้ายดิบกับขวดด้านในให้ผา้ ข้างบนยาว 5 ซม. ข้างล่าง ยาว 10 ซม. Step Six: Cutting the ring ขั้นที่ 6: ตัดวงแหวน • Roll cloth up to make room to cut. ม้วนผ้ารอบวงแหวน • Cut a ring about 4 cm. tall. ตัดวงแหวนกว้างประมาณ 4 ซม. Step Seven: Assembly ขั้นที่ 7: การประกอบชิ้นส่ วน • Add a blade of grass ใส่ หญ้า 1 ใบ • Add bamboo ring. ใส่ วงแหวนในขวด • Fill water to screen level. ใส่ น้ าให้พอดีกบั มุง้ ลวด Step Eight: Paperclips ขั้นที่ 8: ที่หนีบกระดาษ • Secure cloth to soda bottle with paper clips ทาให้ผา้ ติดกับขวดกับที่หนีบ กระดาษ • Prevents mosquitoes from laying eggs between cloth and bottle ขั้นตอนนี้ป้องกันยุงลายวางไข่ ระหว่างผ้ากับขวด Placement วางกับดัก • Place traps in dark areas of house or outside of house where they will not be disturbed by rain, people, animals, etc. วางกับดักข้างนอกและข้างในบ้านบริ เวณที่มืด • Leave for 1 month, monitor water level just below screen. • วางนานประมาณ 1 เดือน (สังเกตน้ าให้อยูใ่ ต้มุง้ ลวดเสมอ) • Multiple traps can be placed together: mosquitoes like to lay eggs in more than one place. Each house should have 6-10 traps. ทุกบ้านต้องมีกบั ดัก 6-10 ตัวเพราะว่ายุงลาย 1 ตัวจะวางไข่หลาย สถานที่ Kill the Larvae! ฆ่าลูกน้ า • After 1 month, open trap: remove ring, pour contents into another container หลังจาก 1 เดือนเปิ ดกับดักเอาวงแหวนออกริ นน้ าใส่ ภาชนะอื่นๆ • Look for larvae มองดูลูกน้ า • Pour larvae on to dry surface in the sun. The larvae will dry and die. ตอนบ่ายแทลูกน้ าลงบนคอนกรี ตร้อนๆ ลูกน้ าจะแห้งตาย • Reassemble, reuse. ประกอบชิ้นส่ วนให้เหมือนเดิม • If you do not see larvae in your trap either troubleshoot construction or change location. ถ้ากับดักไม่มีลูกน้ าให้ยา้ ยไปที่อื่น หรื อปรับปรุ งกับดักให้ใช้ได้ เหมือนเดิม • Get rid of all standing water, keep cisterns, containers covered ปิ ดฝาที่เก็บน้ าทุกโอ่งบริ เวณรอบบ้าน • Encourage community involvement. Community health is everyone’s responsibility. สนับสนุนเกี่ยวกับการดูแลสุ ขภาพของคนในชุมชน • If you have any problems or questions about Dengue fever prevention please feel free to contact Roger. #0847759829 brubakem@gmail.com ถ้ามีปัญหาหรื อคาถามรื่ องไข้เลือดออกการป้ องกันโทรหาโรเจอร์ได้ #0847759829 brubakem@gmail.com Selected Sources • Cheng, Min-Lee, et. al. “Role of a modified ovitrap in the control of Aedes aegypti in Houston, Texas, USA.” Bulletin of the World Health Organization, 60(2):291-296(1982). • Lenhart, Audrey E., et. al. “Building a better ovitrap for detecting Aedes aegypti oviposition.”Acta Tropica, 96(2005) 56-59. • Siang Tang, Choon, et. al. “Evaluation of a grass infusion-baited autocidal ovitrap for the monitoring of Aedes aegypti.” Dengue Bulletin, Volume 31, 2007.