L i t e r a t u u r
Literatuur
Adams, J.L. (1974). Conceptual blockbusting. Stanford:
Stanford Alumni Association.
Alimo-Metcalfe, B. (1993). All snakes and no ladders. Nursing Times, 89, nr. 38, pag. 29-31.
Altink, A. (1991). Gedeeld verlies. Nijkerk: Intro.
Andriessen, H.C.I. (1991). Volwassenheid in perspectief.
Assen: Dekker & Van de Vegt.
Arendt, H. (1963). Eichmann in Jerusalem: a report on the
banality of evil. New York: Viking Press.
Arets, J.R.M. (1997). Verpleegkunde, deel 2a: Begeleiding
en voorlichting. Leiden: SMD.
Argyle, M. (1980). Psychologie van het intermenselijk
gedrag. Alphen aan den Rijn: Samsom.
Arntz, A. (1991). Principes en technieken van de cognitieve
therapie. Directieve Therapie, 4.
Asch, S.E. (1952). Social psychology. Englewood Cliffs:
Prentice Hall.
Atkinson, R.L. e.a. (1996). Hilgard’s introduction to psychology. Fort Worth: Harcourt Brace College Publishers.
Atkinson, R.L. e.a. (1990). Introduction to psychology. San
Diego/Londen: Harcourt Brace Jovanovich.
Ausems, H. (1990). Sterven is niet doodgewoon. Psychologie, pag. 26-32.
Badger, Th. (1996). Leven met depressie: ervaringen en
behandelingsbehoeften van gezinsleden. Verpleegkundig
Perspectief, 5; 55-67.
Baillargeon, R. (1987). Object permanence in 3 and 4
month-old infants. Developmental psychology, 23, pag.
655-664.
Baillargeon, R. (1994). Physical reasoning in young infants:
seeking explanations for impossible events. British
Journal of Developmental Psychology, 12, pag. 9-33.
Barry, P.D. (1989). Psychosocial nursing, assessment and
intervention. Philadelphia: Lippincott.
Baxter-Derrington P. (1996). Hoe breng je je boodschap
over? Verpleegkundig Perspectief, 1; 39-48.
Beck, A.T. (1976). Cognitive therapy and emotional disorders. New York: International Universities Press.
Beck, A.T. (1991). Cognitive therapy. American Psychologist, 46 (4), pag. 368-375.
Beck, A.T., Rush, A.J., Shaw, B.F. & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression. New York: Guilford Press.
Beemen, L. van (1995). Ontwikkelingspsychologie. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Berg, J. van den. (1993). Verpleging heeft bij euthanasie
vooral een begeleidende en ondersteunende taak. Verpleegkunde nieuws, pag. 22-25.
Bergsma, A. (1996). Het brein, ons innerlijk universum.
Utrecht: Teleac.
Beveren, I. van (1994). Verplegen voorbij een taboe: suïcidepogers, een moeilijk te benaderen groep. Nursing, sept.,
p. 13-17.
Beveren, R. van & Giel, K., Omgaan met de familie. Nursing, okt. 40-5, 1994.
Bilo, R.A.C. e.a. (1996). Kind in ontwikkeling. Een handreiking bij de observatie van jonge kinderen. Utrecht:
Lemma.
Blair, D.Th. & Ramones, V.A. (1997). Een inzicht in trauma-overdracht. Verpleegkundig Perspectief; 5, pag. 1524.
Blanksma, C. & Blanksma, H.C. (1980). Gevoelens rond
het ziekbed. Alphen aan den Rijn: Stafleu.
Block, J. (1971). Lives through time. Berkeley: Bancroft.
Bollerman, T. (1994). Vergaderen moet, maar met mate en
goed. Bussum: Coutinho.
Bolte, C. & Hall P. van (1992). Nabestaanden, ons een
zorg. TvZ, pag. 429-432.
419
H. M. de Vocht, J. H. J. de Jong, Menswetenschappen in de verpleegkundige beroepsuitoefening, DOI 10.1007/978-90-313-7417-5, © 1999 Bohn Stafleu Van Loghum, Houten
M e n s w e t e n s c h a p p e n
i n
d e
v e r p l e e g k u n d i g e
Boog, W. (1997). Inleiding in de verpleegkunde en aspecten
van de verpleegkundige beroepsuitoefening. Houten/
Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Boot, J.M. & Knapen, M.H. (1993). De Nederlandse
Gezondheidszorg. Utrecht: Aula.
Bout, J. van den & Kleber, R. (1994). Omgaan met verlies
en geweld. Utrecht: Kosmos/Zomer & Keuning.
Bouwkamp, R. (1977). Agologisch werkboek. Baarn: H.
Nelissen.
Bouwkamp, R. (1984). Gespreksvormen. Baarn: H. Nelissen.
Breeuwsma, G. (1994). De constructie van de levensloop.
Meppel/Amsterdam: Open Universiteit/Boom.
Brinkman, J. (1988). Voor de verandering. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Brinkman, J. (1995). Communiceren met effect. Groningen:
Wolters-Noordhoff.
Brinkman, J. (1998). Cijfers spreken. Groningen: WoltersNoordhoff.
Bruning, A.R.C.M. e.a. (1988). Relaties en situaties in de
verzorging. Leiden: SMD.
Bruning, H. (1991). Zorgen voor terminale patiënten. Nijkerk: Intro.
Brunklaus, O. (1996). Luisteren naar mensen met kanker.
Maastricht/Houten: Transferpunt Vaardigheidsonderwijs/Bohn Stafleu Van Loghum.
Buijssen, H. (1994). Traumatische ervaringen van verpleegkundigen. Utrecht: De Tijdstroom.
Buijssen, H. (1992). Psychologische hulpverlening aan
ouderen. Nijkerk: Intro.
Buit, G. & Moei, J. de (1991). Professionele houding in de
hulpverlening. Baarn: H. Nelissen.
Buit, G. (1983). Je beroepshouding bij verzorging en begeleiding. Baarn: H. Nelissen.
Bultema J.K. (1994). Suïcide op de afdeling en de verwerking ervan door het multidisciplinaire team. Verpleegkundig Perspectief, 6, pag. 3-13.
Burger, G.T.M. (1993). Psychische problemen bij verstandelijk gehandicapten. Houten/Zaventem: Bohn Stafleu van
Loghum.
Christopher, J. (1993). On Becoming effective in taking
ethical action. Journal of Clinical Nursing, 2, nr. 5, pag.
307-312.
420
b e r o e p s u i t o e f e n i n g
Cohen, C. e.a. (1996). Alternatieven voor fixatiemiddelen.
Verpleegkundig Perspectief, 6, p. 38-49.
Collins, A.M. & Quillian, M.R. (1969). Retrieval time from
semantic memory. Journal of verbal learning and verbal
behavior, 8, p. 240-247.
Coppoolse, P. & Hartman, R. (1989). Gedrag en houding
in werkrelaties. Baarn: H. Nelissen.
Coulon, L. e.a. (1997). Streven naar voortreffelijke verpleegkundige zorg: wat houdt dat in? Verpleegkundig
Perspectief 5; pag. 34-50.
Craeynest, P. (1997). De levensloop van de mens.
Leuven/Amersfoort: Acco.
Culberg, J. (1990). Moderne Psychiatrie. Baarn: Ambo.
Dalen, J. van (1997). Psychologie en sociologie. Leiden:
SMD.
Davidhizar, R. & Newman, J. (1998). Wanneer aanraken
niet de beste aanpak is. Verpleegkundig Perspectief, 1,
pag. 56-61.
Diekstra, R. & Dijkhuis, J. (1985). Op de psyche gepast.
Baarn: Ambo.
Dijk-Baak, C.F. van & Koops, M.H. (1994). Omgangskunde in het verpleeghuis 2. Rijswijk: Nijgh & Van Ditmar.
Dokter, H.J. (1992). Pijn bij patiënten met kanker thuis. In:
J. Dekker, e.a., Pijn, kwaliteit van leven en chronisch zieken. Lisse: Swets en Zeitlinger.
Donkers, G. (1986). Veranderkundige modellen. Baarn: H.
Nelissen.
Dreschler, J.M. & Roza, R. (1983). De mens achter onze
zorgen. Alphen aan den Rijn: Stafleu.
Duncker, K. (1945). On problem solving. Psychological
Monographs, 58, 270.
Dunn, L.A. e.a. (1994). Werkstress onder verpleegkrachten
in verpleeghuizen: een empirisch onderzoek. Verpleegkundig Perspectief, 6, pag. 31-41.
Eulderink, F. e.a. (1996). Inleiding gerontologie en geriatrie.
Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Evans, C. (1984). Landscapes of the night: how and why we
dream. New York: Viking.
Farber (1981). Incidental twins reared apart: A reanalysis.
New York: Norton.
Finnes, S. & Robbins, I. (1995). Seksuele intimidatie van
verpleegkundigen: een beroepsrisico? Verpleegkundig
Perspectief, 1, pag. 3-17.
L i t e r a t u u r
Fischer, A. & Metaal, N. (1987). Psychologie: de stand van
zaken. Lisse: Swets & Zeitlinger.
Flaming, D. (1996). Classificatie van patiëntenleed door
verpleegkundigen. Verpleegkundig Perspectief, 4, pag.
63-74.
Forsyth, D.R. (1987). Social psychology. Monterey:
Brooks/Cole.
Gazzaniga, G.H. (1992). Nature’s mind. London: Penguin
Books.
Geersing, L. & Pulles, J. (1996). Tentamen suïcide: een
schreeuw om hulp. Nursing, sept., pag. 62-64.
Geneeskundige Inspectie voor de Geestelijke Volksgezondheid (1991). Signaleren en hanteren van incest/seksueel
geweld. Rijswijk: GIGV.
Gersons, B. (1991). Handboek psychopathologie. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Gilson F. (1993). Cognitief functioneren: geheugen en intellect op oudere leeftijd. In: Handboek ouder worden,
Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum. Afl. 10;
1.A.3.
Greer, S. e.a. (1979). Psychological response to breast cancer: effect on outcome. Lancet ii, 785-7.
Groenman, N.H. e.a. (1991). Menselijk gedrag en communicatie in de gezondheidszorg. Leiden: SMD.
Grommen, R. (1991). Beleving van het oud worden. In:
Handboek ouder worden, Houten/Diegem: Bohn Stafleu
Van Loghum. Afl. 7; I.A.3.
Groot, A.D. de (1968). Methodologie. Den Haag: Mouton.
Groothuis, R. (1993). Training sociale vaardigheden.
Utrecht: Lemma.
Grypdonck, M. (1993). Informeren en communiceren (1)
TvZ, 19, okt. en (2) TvZ, 20, nov.
Haddock, J. (1997). Een nadere analyse van het begrip
‘waardigheid’. Verpleegkundig Perspectief, 6; pag. 5972.
Halenar, J. Doctors don’t have to burn. Medical Economics,
58.
Halford, W. (1993). Voorbij ‘Expressed Emotion’: gedragsonderzoek van gezinsinteractie in samenhang met het
verloop van schizofrenie. Gezinstherapie, nr. 3.
Harlow, H.F. & Harlow, M.K. (1969). Effects of various
mother-infant relationships on rhesus monkey behaviors. In: B.M. Foss (ed.), Determinants of infant behavior
(Vol. 4). London: Methuen.
Hase, S. & Douglas, A.J. (1986). Human dynamics and
nursing. London: Churchill Livingstone.
Heemelaar, M. (1997). Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Helmus, F. (1991). Suïcide preventie protocol. Nijmegen:
RIAGG afdeling preventie.
Hendriksen, J. (1990). Intervisie bij werkproblemen. Baarn:
H. Nelissen.
Herman, C.P. & Mack, D. (1975). Restrained and unrestrained eating. Journal of Personality, 43, pag. 647-60.
Herman, J.L. (1993). Trauma en herstel. Amsterdam:
Wereldbibliotheek.
Heyster, H. (1979). Psychologie voor werkers in de gezondheidszorg. Lochem: De Tijdstroom.
Heyster, H. (1997). Interacties in de verpleging 1 en 2.
Utrecht: Elsevier/De Tijdstroom.
Hilst, K. van der (1991). Psychologie voor beroepsopleidingen 1 en 2. Baarn: H. Nelissen.
Hoekstra, T.S. (1997). Verliefd op een patiënt. Nursing, juli,
pag. 60-63.
Hogstel, M. e.a. (1992). Veiligheid of autonomie. Verpleegkundig Perspectief, 3, pag. 46-56.
Holliday, M.E. & Parker, D.L. (1997). Florence Nightingale, feminism and nursing. Journal of Advanced Nursing,
26, nr. 3, pag. 483-488.
Holzhauer, F.F.O. & Minden, J.J.R. van (1985). Psychologie. Stenfert Kroese.
Hubert, S. (1997). Burn-outpreventie. Nursing, aug., pag.
40-44.
Hunt, A.H. (1993). Humor als verpleegkundige interventie.
Verpleegkundig Perspectief, 5, pag. 22-32.
Hunt, J.M. (1982). Toward equalizing the development
opportunities of infants and preschool children. Journal
of Social Issues. 38, pag. 163-191.
Hussar, A. (1996). Therapie(on)trouw verdient uw aandacht. Nursing, april, pag. 38-40.
Iersel, J. van & Westerik, J. (1987). Veranderen. Lochem:
De Tijdstroom.
Iersel, J. van & Westerik, J. (1989). Veranderen en verbeteren. Lochem: De Tijdstroom.
Iersel, J. van e.a. (1994). Omgangskunde in de
beroepspraktijk. Utrecht: Lemma.
421
M e n s w e t e n s c h a p p e n
i n
d e
v e r p l e e g k u n d i g e
Ingleby, D. & Spruijt, E. (1992). Ontdek de psychologie.
Utrecht: Lemma.
Jansen, J.M.G. (1994). Omgangskunde in het verpleeghuis
1. Rijswijk: Nijgh & Van Ditmar.
Janssen, H. (1987). Als praten bij je werk hoort. Meppel:
Boom.
Janzing, C. & Kerstens, J. (1989). Werken in een therapeutisch milieu. Alphen aan den Rijn/Brussel: Samsom Stafleu.
John, O.P. (1990). The ‘big five’ factor taxonomy. In: L.A.
Pervin (ed.), Handbook of personality: theory and
research (pag. 66-100). New York: Guilford Press.
Jong, J.H.J. de (1985). Het zelfzorgconcept en de beroepshouding. TvZ, nr. 95: pag. 1, 8-11.
Kagan, J. (1979). Overview: Perspectives on human infancy.
In: J.D. Osofsky (ed.), Handbook of infant development. New York: Wiley-Interscience.
Kampen, L. & Seligman, M. (1987). Explanatory Style and
Health. Current Psychological Research and Interviews,
Vol. 6 nr. 3, pag. 207-218.
Keirse, M. (1996). Omgaan met verdriet en rouw. Tijdschrift voor leerlingbegeleiding, pag. 31-33.
Kendrick, K. (1995). De verpleegkundige als pleitbezorger
van de patiënt: soms kan het wel, soms niet. Verpleegkundig Perspectief, 2, pag. 24-30.
Kerstens, J. e.a. (1997). Basisverpleegkunde. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Keukens, R. e.a. (1992). Sociologie voor het HBO. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Keuning, B. (1993). Agogische basisvaardigheden. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Kleijntjens, C. e.a. (1994). Professionele zorg vanuit Z-verpleegkundig perspectief 1b. Leiden: Spruyt, Van Mantgem & De Does.
Kluytmans, F. (1979). Ik en de ander. Houten: Bohn Stafleu
Van Loghum.
Kohnstamm R. (1993). Kleine ontwikkelingspsychologie I.
Het jonge kind en II. De schoolleeftijd. Houten/Diegem:
Bohn Stafleu Van Loghum.
Kok, G.J. e.a. (1992). Voorlichting en verandering. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Korzec, A. (1996). Het ‘dat nooit’ gevoel. Tijdschrift voor
leerlingbegeleiding, 6, pag. 15-17.
422
b e r o e p s u i t o e f e n i n g
Krauss Whitbourne, S. (1992). Uiterlijk en beweging. In:
Handboek ouder worden, Houten/Diegem: Bohn Stafleu
Van Loghum. Afl. 9; I.B.5.
Kripke, D.F. & Gillin, J.C. (1985). Sleep disorders. In: G.L.
Klerman e.a. (eds.), Psychiatry (Vol. 3). Philidelphia:
Lippincott.
Kübler-Ross, E. (1969). Lessen voor levenden/gesprekken
met stervenden. Bilthoven: Ambo.
Kus, R. (1991). Verpleegkundigen en impopulaire patiënten. Verpleegkundig Perspectief, 4, pag. 70-75.
Lang, G. & Molen, H.T. van der (1991). Psychologische
gespreksvoering. Baarn: Nelissen.
Lanza, M. (1983). Origin of agression. Journal of psychiatric Nursing and mental Health Services, 21, 6, pag. 1116.
Latané, B. & Darley, J.M. (1968). Group inhibition of
bystander intervention in emergencies. Journal of personality and social psychology, 10, pag. 215-221.
Latané, B. & Rodin, J. (1969). A lady in distress: inhibiting
effects of friends and strangers on bystander intervention. Journal of experimental and social psychology, 5,
pag. 189-202.
Lauteslager, M. & Hoorn, W. van (1988). Psychoanalyse.
Psychologische paradigma’s 1. Amsterdam/Lisse: Swets
& Zeitlinger.
Lazarus, R.S. e.a. (1962). A laboratory study of psychological stress produced by a motion picture film. Psychological Monographs Gen. Appl., 76, nr. 553.
Lindsay, P.H. & Norman, D.A. (1977). Human information
processing. New York: Academic Press.
Lipkin, G.B. & Cohen, R.G. (1973). Effective Approaches
to Patients’ Behavior. New York: Springer.
Mandler, G. (1975). Mind and emotion. New York: Wiley.
Markman, E.M. (1979). Classes and collections: conceptual
organization and numerical abilities. Cognitive psychology, 11, pag. 395-411.
Mc. Vicar, A. & Clancy, J. (1996). Relevance of the nature
versus nurture debate to clinical nursing. Britisch Journal of Nursing, 5, pag. 1264-1270.
McHaffie, H.E. (1993). Coping: een wezenlijk onderdeel
van verplegen. Verpleegkundig Perspectief, 4, pag. 5062.
Meer, K. van & Neijenhof, J. van (1996). Elementaire
L i t e r a t u u r
sociale vaardigheden. Maastricht: Transferpunt Vaardigheidsonderwijs.
Meertens, R.W. & Grumbkow, J. von (red.) (1992). Sociale
psychologie. Groningen: Wolters-Noordhoff/Open Universiteit.
Melief, W. (1991). De zorg voor terminale patiënten en de
omgang met euthanasievragen. Den Haag: Nimawo.
Messer, D. & Meldrum, C. (1995). Psychology for nurses
and health care professionals. Zutphen: Thieme.
Mietzel, G. (1996). Wegwijs in de psychologie. Zutphen:
Thieme.
Milgram, S. (1963). Behavioral study of obedience. Journal
of abnormal and social psychology, 67, pag. 371-378.
Mönnink, H. de (1996). Verlieskunde. Utrecht: Lemma.
Morgan, R.L. (1990). Hedendaagse psychologie. Utrecht:
Lemma.
Munnichs, J.M.A. (1991). Eindigheid in beeld. In: Handboek ouder worden, Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van
Loghum. Afl. 6; II.8.
Munnichs, J.M.A. & Uildriks, G. (red.). Psychogerontologie. Deventer: Van Loghum Slaterus.
Naninck, G. (1996). Burn-out. Nursing, juli, pag. 33-38.
Neilson, P. (1992). Manipulatief gedrag en splitsing. Verpleegkundig Perspectief, 5, pag. 64-70.
Neisser, U. (1967). Cognitive psychology. Englewood Cliffs:
Prentice Hall.
Nelson, J. (1996). De invloed van omgevingsfactoren op
storend gedrag van verpleeghuisbewoners. Verpleegkundig Perspectief, 2, pag. 34-40.
Niekerk, K. van & Hardeman, W. (1997). Thuis in zorg:
parlementaire democratie. Utrecht: Elsevier/De Tijdstroom.
Nuchelmans, G. (1974). Overzicht van de analytische wijsbegeerte. Aula 405. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum.
Nuhn, A. (1997). Gezocht: collega als steunverlener. Nursing, mei, pag. 24-27.
NVVE, (1994). Verpleegkundigen en verzorgenden bij vrijwillige euthanasie. Amsterdam: NVVE.
Nyatanga, B. (1994). Emotionele pijn bij terminaal zieken:
een verpleegkundig dilemma. Verpleegkundig Perspectief, 2, pag. 15-20.
Oldenbroek, G. (1996). Patiëntenvoorlichting. Utrecht:
Lemma.
Oldenburger, I. e.a. (1997). Vaardigheden basisverpleegkunde. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Oram, F. e.a. (1975). Biosystemen 1. Den Haag: Van Goor
& Zonen.
Orlemans, J.W.G. e.a. (1995). Inleiding tot de gedragstherapie. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Ottolander, G.J.H. den (1986). Interne geneeskunde.
Utrecht/Antwerpen: Bohn, Scheltema & Holkema.
Papalia, D.E. & Olds, S.W. (1995). Human development.
New York: McGraw Hill.
Parry, G. (1991). Een crisis overwinnen. Nijkerk: Intro.
Pernis, H. van e.a. (1992). Agogiek voor gezondheidszorg
en verpleegkunde. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van
Loghum.
Pernis, H. van e.a. (1995). Sociologie voor gezondheidszorg
en verpleegkunde. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van
Loghum.
Philo, S.W. e.a. (1997). Ongepast seksueel gedrag. Verpleegkundig Perspectief, 6; pag. 40-47.
Pijs, E. (1995). Het grote vaardighedenboek. Arnhem: Uitgeverij Angerenstein.
Pilivian, I.M., Rodin, J. & Pilivian, J.A. (1969). Good
Samaritanism: an underground phenomenon. Journal of
personality and social psychology, 13, pag. 289-299.
Price, B. (1995). Astma: verstoord lichaamsbeeld en therapieontrouw. Verpleegkundig Perspectief, 1, pag. 22-32.
Remmerswaal, J. (1982). Groepsdynamika I en II. Baarn:
H. Nelissen.
Remmerswaal, J. (1982). Groepsdynamika III. Baarn: H.
Nelissen.
Resnick, B. (1992). Bevorderen van therapietrouw bij ouderen. Verpleegkundig Perspectief, 2, pag. 58-66.
Rigter, J. (1996). Het palet van de psychologie. Bussum:
Coutinho.
Rijt, H. van de & Plooij, F.X. (1992). Oei, ik groei! De acht
sprongen in de mentale ontwikkeling van je baby.
Utrecht/Antwerpen: Kosmos-Z&K.
RIVM (1993). Volksgezondheid toekomst verkenning. Den
Haag: Sdu Uitgeverij.
Robertson, W.J. (1995). Het begrip schuld. Verpleegkundig
Perspectief, 1, pag. 56-61.
Santen, J. van (1995). Uw rechten als patiënt (WGBO).
Utrecht: PP/CP.
423
M e n s w e t e n s c h a p p e n
i n
d e
v e r p l e e g k u n d i g e
Schermer, K. (1991). Effectief vergaderen. Utrecht: Teleac.
Schrameijer, F. (1994). Het lichaam krijgt alle aandacht,
maar de geest staat nog vaak in de kou. MGZ, 1, januari.
Schuurmans, M. & Woude, J. van der. (1994). Acuut optredende verwardheid. TvZ, nr. 7.
Sherif, M. (1966). In common predicament: social psychology of intergroup conflict and cooperation. Boston:
Houghton Mifflin.
Simons, P. (1995). De patiëntenwet van regeling naar toepassing. Nursing, sept., pag. 40-42.
Simons, P. (1995). Eerst informeren, dan toestemming vragen. Nursing, dec., pag. 24-26.
Skeels, H. (1966). Adult status of children with contrasting
early life experiences: a follow up study. Monographs of
the society for research in child development, 31
(nr. 105).
Soest, J. van (1995). Slecht-nieuwsgesprek in drie fasen.
Nursing, dec., pag. 56-58.
Soonius, J.W. (1992). Psychologie in leven en wetenschap.
PM-reeks. Baarn: Nelissen.
Sova-groep (1978). Samen werken, samen leren. Baarn:
Nelissen.
Spitz, R. (1973). Die Entstehung der ersten Objektbeziehungen. Stuttgart: Klett.
Stemerding, A.H.S. & Remmerswaal, J.L.M. (1984). Begeleiden van groepen. Alphen aan den Rijn/Brussel: Samsom Uitgeverij.
Stichting Werkgroep Nederlandse Persoonlijkheids Vragenlijst (1974). Nederlandse Persoonlijkheids-Vragenlijst.
Amsterdam: Swets & Zeitlinger.
Strijbos, A., & Nas, H. (1996). De zorg voor de agressieve
patiënt. Maastricht/Houten: Transferpunt Vaardigheidsonderwijs/Bohn Stafleu Van Loghum.
Tenwolde, H. (1993). Met alle respect. Nijkerk: Intro.
Tiernan, P.J. (1995). Relaxatie en geleide fantasie als zelfstandige verpleegkundige interventies voor de IC. Verpleegkundig Perspectief, 4, 26-32.
Tommasini, N.R. & Federici C.M. (1993). Paniekstoornissen op de afdeling spoedeisende zorg. Verpleegkundig
Perspectief, 3, pag. 41-50.
Tschudin, V. (1992). Vier eenvoudige vragen. Verpleegkundig Perspectief, 5, pag. 71-75.
424
b e r o e p s u i t o e f e n i n g
Vandenbruane, C. & Vanmaele, C. (1995). Afasie, meer dan
een taalprobleem. Ligament, 4, juli.
Vandereycken, W. & Deth, R. van (1997). Psychiatrie.
Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Vandereycken, W. e.a. (1994). Handboek Psychopathologie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
Verhofstadt-Denève L. (1991). Adolescentiepsychologie.
Leuven/Apeldoorn: Garant.
Verhofstadt-Denève, L., Geert, P. van & Vyt, A. (1995).
Handboek ontwikkelingspsychologie. Houten/Diegem:
Bohn Stafleu Van Loghum.
Verhulst, F.C. (1991). De ontwikkeling van het kind. Van
Gorcum, Assen/Maastricht.
Verhulst, J. & Kroef, G. van der (1990). Psychologie voor
dienstverleners. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Verhulst, J. (1990). In therapie. Amsterdam: Swets en Zeitlinger.
Verhulst, J. (1994). Psychiatrie in de praktijk. Groningen:
Wolters-Noordhoff.
Verhulst, J. (1996). RET jezelf. Lisse: Swets & Zeitlinger.
Vink, R. (1990). Protest is niet meer nodig. Maandblad
Klik, juni/juli, pag. 11-14.
Vogelaar, P. (1994). Pijn. Nursing, okt., pag. 60-65.
Vos, L. de, Bak, A. & Timmermans, G. (1995). Trends: Psychologie in de gezondheidszorg. Lisse: Swets & Zeitlinger.
Vroon, P. (1979). Bewustzijn, hersenen en gedrag. Baarn:
Ambo.
Vroon, P. (1989). Tranen van de krokodil. Baarn: Ambo.
Vroon, P. (1992). Wolfsklem. Baarn: Ambo.
VWS. Jaaroverzicht zorg 1998. Tweede Kamernota 25 604.
Den Haag: SDU.
Waal, M. de (1989). Meisjes: een wereld apart.
Meppel/Amsterdam: Boom.
Wakefield, M. & Pallister, R. (1997). Cognitieve gedragsmatige aanpak van paniekstoornissen. Verpleegkundig
Perspectief, 6, pag. 25-39.
Watson, J.B. (1913). Psychology as the Behaviorist views it.
Psychological review, 20, pag. 158-177.
Watson, J.B. (1925). Behaviorism. New York: Norton.
Watzlawick, P. e.a. (1970). De pragmatische aspecten van
de menselijke communicatie. Deventer: Van Loghum
Slaterus.
L i t e r a t u u r
Wens L. (1989). Seksualiteit en ouder worden, In: Handboek ouder worden, Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van
Loghum. Afl. 1; I.A.5.
Werner, P. e.a. (1995). Effect van minder gebruik dwangmiddelen op de attituden van personeel. Verpleegkundig
Perspectief, 6, pag. 32-39.
Wetzels, N.P.J. e.a. (1997). Psychologie en sociologie, interactie in beroepssituaties. Leiden: SMD.
White, S. (1998). Empathie: een literatuuroverzicht en conceptanalyse. Verpleegkundig Perspectief, 4, pag. 58-66.
Wijsman, E. (1996). Psychologie & sociologie. Groningen:
Wolters-Noordhoff.
Wilke, H.A.M. (1995). Oriëntatie in de sociale psychologie:
het individu en de groep. Houten/Diegem: Bohn Stafleu
Van Loghum.
Williams, K. (1995). Aard en behandeling van stressrespons. Verpleegkundig Perspectief, 6, pag. 42-55.
Winter, F. (1988). De pijn de baas. Enschede: Intermap.
Yperen, N. van e.a. (1993). Opgebrand in de verpleging.
Psychologie, 5.
Zimbardo, P.G. e.a. (1982). The psychology of imprisonment. In: Brigham, J.C. & Wrightsman, L. (eds.), pag.
230-245.
425
Register
aanraken 272
abnormaal
–, definitie 130
–, gedrag 40
accommodatie 142
Adler 37
adolescenten 341
afasie 95
affectieve vervlakking 95
afhankelijkheid 252
afweermechanisme 40, 244
agressief gedrag 17, 18, 95, 283
agressiemodel 346
agressieve zorgvrager 346
alternatieve relatiebemiddeling 373
ambivalentie 94, 395
amnesie 106
anale fase 147
angstige zorgvrager 344, 345
antropologie 11-14
–, culturele 11, 12
apraxie 94
Aristoteles 68
assertiviteit 283
assimilatie 142
astrologie 34
attitude 190, 212, 309
–, beïnvloeding 310
–, verandering 311
attributie 385
–, -fout 167
autoritaire leiderschapsstijl 296
aversieve stimulus 54
baby’s 339
Beck, depressiemodel 65
begeleiding, methodische 315-317
Behandelverbod 408
behaviorisme 44
–, psychotherapie 50
bejaarden 342
bekrachtiging 49
beneveld bewustzijn 96
beroepshouding, verpleegkundige 211,
215, 269
bescherming
–, van anderen 258
–, zelf- 257
beslissen, ethisch 9
besluitvorming 297, 298
bestrijding, pijn- 388-390
betekenis, lijden 258
betrekkingsniveau, communicatie 266
bevordering, therapietrouw 318, 322
bewegingsarmoede 94
bewegingsonrust 94
bewustzijn 37, 92, 96-98
bewustzijnsvernauwing 96
’big five’-theorie 131
biologisch mensbeeld 69
biologische psychologie 67, 74
’black box’ 45, 56, 63
’bottom-up’-informatie 101
Bowlby 37
burn-out 129
–, risico 245
’ceteris paribus’-conditie 25
cholerisch type 131
Chomsky 63
circulariteit 331
’client centered’-therapie 56, 61
cognitie 63
cognitief mensbeeld 64
cognitieve labeling 117
cognitieve ontwikkeling 153-157
cognitieve psychologie 62
collectiviteit 194
coma 96
communicatie 263, 265, 268, 270
–, betrekkingsniveau 266
–, paradoxale 267
–, theorie 265
communicatieprobleem 267
conditionering 45-49
confabulatie 93
conflicthantering 288-290
conflicttheorie 186
conformeren 189
conservatiebegrip 144
contracultuur 196
controle, sociale 170
copingmechanisme 243
copingstrategie 254, 367
correlationele methode 24
counseling zie probleemgesprek
crisis, reactie op 354
crisisinterventie 360
crisiskenmerk 352
crisissituatie 350, 355
culturele antropologie 11, 12
cultuur 12, 196
–, groeps- 193
–, natuurrelatie 13
democratische stijl 296
denken 90, 94, 111-114
depressiemodel, van Beck 65
depressieve stoornis 95
desensitisatie, systematische 50, 51
desoriëntatie 93
’diet busting’-effect 88
directe observatie 23
’downers’ 98
dranghandeling 94
dubbel-blind, wetenschappelijk onderzoek
27
426
H. M. de Vocht, J. H. J. de Jong, Menswetenschappen in de verpleegkundige beroepsuitoefening, DOI 10.1007/978-90-313-7417-5, © 1999 Bohn Stafleu Van Loghum, Houten
R e g i s t e r
dwanggedachte 94
dwanghandeling 95
dyslexie 95
echtheid 212, 213
eenzijdige communicatie 265
ego 38, 146
elementaire sociale vaardigheid 273
Ellis 65
emotie 116-118
emotionele ontwikkeling 154-157
empathie 212-214
empirisch onderzoek 20
erfelijkheid 71
Erikson 37, 142, 148
ervaringsleren 45
ethisch beslissen 9, 235
ethisch principe 237
ethisch verantwoord werken 23
euthanasie 408
–, -vraag 411
Euthanasieverklaring 408
evaluatiehypothese 27
evocatieve interactie 133
evolutiedenken 70
experiment 87
–, van Milgram 171
–, wetenschappelijk 25
–, Zimbardo 174
extern rolconflict 191
extinctie 49
extrinsieke motivatie 319
fallisch-oedipale fase 147
fase
–, ontwikkelings- 147, 149
–, rouwproces 397
feedback 292-295
filosofie 7-10, 12, 14
fixatie 147
fixatiemiddel 220
flegmatisch type 131
’flooding’ 50, 51
fobie 95
formele norm 169
frenologie 34
Freud 37, 147
functie
–, psychische 159
–, van pijn 388
functieleer 29
–, psychologische 87, 88, 119
functionalisme, structureel 186
fysiologische behoefte 58
gebeurtenis, schokkende 282
gedrag 49, 167, 193
–, agressief 17, 18, 95
–, assertief 283
–, erfelijkheid 71
–, gespreks- 326, 327
–, hersenen 73
–, manipulatief 223
–, ongepast seksueel 383
–, sociaal 188
–, suïcidaal 361
gedragskosten 53
gedragsleer 29, 166, 178
gedragsproblematiek 60
gedragstherapie 50
gehandicapte, seksualiteit 374-376
geheugen 89, 106
–, -stoornis 93
gehoorzaamheidsexperiment, van Milgram
171
generalisatie 47
genetische predispositie 35
genitale fase 147
’gentle teaching’ 57, 60
geschiedenis, psychologie 33
gesprek
–, informatieverzamelend 277
–, slecht nieuws 274-276
gespreksgedrag
–, negatief 327
–, positief 326
gesprekstechniek 273
gevangenisexperiment 174
gevoelens 90, 95
–, omgaan met 280
gezondheid 12
grafologie 34
groepen 193-195
–, soort 194
groepscultuur 193
groepsklimaat 328
groepsontwikkeling 324
groepsproces 189, 317
grootteconstantie 102
hallucinatie 93
Hebb 68
hechtingsproces 154
hersenen, gedrag 73
Hippocrates 68, 131
holistische benadering 229
holistische zorgfilosofie 13
homeostatisch proces 360
hulpeloosheid 386
hulpverlening, professionele 356
hulpverleningsrelatie 218, 225, 384
humanistisch mensbeeld 57
humanistische psychologie 54, 56, 61
hypothese 26
id 38, 146
identificatie 312
identiteit 249
–, sociale 195
illusie 92
impopulariteit 227
indirecte observatie 23
informatie 101
informatieverzameling 277
informele norm 169
inprentingsstoornis 93
intelligentie 92, 96
–, -test 128
interactie 133, 142, 225
–, verpleegkundige 268
interactionisme, symbolisch 186
intern rolconflict 191
internalisatie 312
interpretatie 24, 25, 103, 104
intervisie 299
intimidatie, seksuele 385
intrinsieke motivatie 319
inwilliging 312
inzicht, ziekte- 320
isolement 250
427
V e r p l e g e n
v a n
i n t e r n e
John, positieschets van 192
Jung 37
kennisleer 7
klassieke conditionering 45, 46
kleurconstantie 102
kleuters 339
Kohlberg 142, 145
kortetermijngeheugen 89, 106
krachtenveldanalyse 313
kwetsbaarheid 252
labeling, cognitieve 117
’laissez-faire’ leiderschapsstijl 296
langetermijngeheugen 89, 106
latentiefase 147
leedverwerking 256
leertheorie zie behaviorisme
leiderschapsstijl 296
Leininger, model van 12
levenservaring 18
levensfase 339
levensstijl 356
lichaamsbeleving 248
lichaamshouding 264
lichamelijk gehandicapte, seksualiteit 375
lichamelijke opwinding 116
lijden
–, betekenis 258
–, patiënt 253, 254
locimethode 120
logica 7, 9
maatschappelijke verandering 12
macht 218-220
–, definitie 198
manipulatie 256
manipulatief gedrag 223
manische stemmingswisseling 95
Maslov 56
–, motivatietheorie 58
McGee 60
melancholisch type 131
mens, zone rondom 271
mensbeeld 39
–, behaviorisme 45
–, biologisch 69
428
e n
c h i r u r g i s c h e
z o r g v r a g e r s
–, cognitief 64
–, humanistisch 57
mens in crisis 350
mensenkennis 18
menswetenschap 4
metafysica 7, 8
methode, correlationele 24
methodeleer 20, 21, 29
methoden, psychologie 23
methodische begeleiding 315-317
methodologie 7
Milgram 171
misbruik, seksueel 383
mobiliteit, sociale 199
morele ontwikkeling 145
motivatie/wil 90, 94, 319
motivatietheorie 57
–, Maslov 58
multicausaal model 75
multiculturele samenleving 12
mythen, over zelfdoding 363
nature vs nurture 34, 75, 229
natuur 13
Nederlands vs Turks 20
negatief gespreksgedrag 327
negatieve bekrachtiging 49
negatieve oefening 50, 52
neuropsychologie 68
non-verbaal gedrag 269
non-verbale communicatie 263
normaal, definitie 130
normen 169, 173, 193
objectiviteit, wetenschappelijk onderzoek
22
objectpermanentie 143
observatie 23, 26, 103, 104
–, -schaal 25
oedipuscomplex 147
omgevingsinvloed 35
omstandereffect 176
onbewustzijn 37
onderhandelen 285
onderhandelingsruimte 287
onderzoek
–, als voorbeeld 141
–, wetenschappelijk 20
ongelijkheid, sociale 199, 200
ongepast seksueel gedrag 383
onmondigheid 252
onthechtingsproces 154
ontkenning 41
ontspanningstechniek 357
ontwikkeling
–, cognitieve 153-157
–, emotionele 154-157
–, morele 145
–, psychoseksuele 146
–, psychosociale 148
–, sociale 154-157
ontwikkelingsfase 147, 149
ontwikkelingsleer 29, 140, 160
ontwikkelingspsychologie 140, 339
operante conditionering 45, 47-49
oplossingsstrategie 115
opwinding, lichamelijke 116
orale fase 147
organisatie 194
oriëntatie 90, 93
Orque, model van 12
ouderen 342
–, seksualiteit 379
–, therapietrouw 322
overdracht 42
overgeneralisatie 65
overgevoeligheid 252
paniekstoornis 76
paradoxale communicatie 267, 270
patiëntenleed 253
personalisatie 65
persoonlijkheid 38, 132, 146, 249
persoonlijkheidsleer 29, 128
persoonlijkheidstest 128
peuters 339
Piaget 63, 142
pijnbeleving 392
pijnbestrijding 389-390
pijnmeting 389
placebo-effect 27
positief gespreksgedrag 326
positieschets, van John 192
positieve bekrachtiging 49
R e g i s t e r
positionele macht 219
precognitieve emotie 117
predispositie, genetische 35
principe
–, ethisch 237
–, totaliteits- 330
pro-actieve interactie 133
probleemgesprek 278, 279
probleemoplossing, strategie 115
proces, socialisatie- 192
professionalisering 21
professionele hulpverlening 356
projectie 42
propositioneel denken 111, 112
psychisch lijden 254
psychische functie 87, 159
–, overzicht 88
–, stoornis 92
psychoanalyse 36, 38
–, mensbeeld 39
–, therapie 43
psychologie 17-19
–, basisgebieden 29
–, biologische 67, 74
–, cognitieve 62
–, geschiedenis 33
–, humanistische 54, 56, 57, 61
–, methode 23
–, scholen 28, 36
–, sociale 166
–, stromingen 28
–, systematiek 19
–, velden 28
psychologische pijnbestrijding 390
psychologische test 24
psychoseksuele ontwikkeling 146
psychosociale ontwikkeling 148
psychosociale reactie 337, 344
psychotherapie 43
–, behaviorisme 50
–, biologische 74
–, cognitieve 65
–, humanistische 61
puber 340
rationalisatie 40
rationaliteit 67
rationeel emotieve therapie (RET) 65
reactie
–, op crisis 354
–, psychosociale 337, 344
reactieformatie 41
reactieve interactie 133
referentiekader 267
regressie 41
relatiebemiddeling, alternatieve 373
REM-slaap 97
respect 212
revalidatiepatiënt 250
Rogers 61, 215
rolconflict 191
rolattribuut 191
rolopvatting, verpleegkundige 233, 234
roltheorie 190
rouwproces 393-395
–, fasen 397
rouwverwerking 396
ruimtebeleving 251
samenleving, multiculturele 12
samenwerken 291
sanctie 170
sanctiemacht 219
sanguinisch type 131
schokkende gebeurtenis 282
scholen, psychologie 28
seksualiteit 373
–, gehandicapte 374-376
–, ouderen 379
seksueel misbruik 383
seksueel ongepast gedrag 383
seksuele intimidatie, verpleegkundige 385
selectieve abstractie 65
Seligman 386
Sherif 174
Skinner 46
–, box van 48
slaapstadium 97
’slechtnieuwsgesprek’ 274-276
sociaal gedrag 188
sociale categorie 194
sociale controle 170
sociale identiteit 195
sociale mobiliteit 199
sociale norm 173
sociale ongelijkheid 199, 200
sociale ontwikkeling 154-157
sociale psychologie 166
sociale situatie 190
sociale vaardigheid 273
sociale verandering 199, 204
socialisatie 192, 385
sociologie 14, 185
–, verpleegkunde 187
soporeus bewustzijn 96
Sperry 68
splitsing 223
status 191
stemmingslabiliteit 95
stervensbegeleiding 403, 404
stimulus
–, aversieve 54
–, geconditioneerde 46
stoornis, psychische functie 92
strategie, probleemoplossing 115
stress 355
–, verpleegkundige 240
stressfactor 365
stromingen, psychologie 28
subassertiviteit 283
subcultuur 196
sublimatie 40
suïcidaal gedrag 361
suïcide-intentieschaal 366
suïcidefantasie 367
superego 38, 146
systeemtheorie 330
systematiek, psychologie 19
systematische desensitisatie 50, 51
taal 91, 95
taalontwikkeling 63, 155, 156
tabula rasa 45
teamwork 291
tegenoverdracht 42
tentamen suïcide 361
territorium 270
test, psychologische 24, 128
theorie
–, ‘big five’ 131
–, overzicht 142
429
V e r p l e g e n
v a n
i n t e r n e
–, -vorming 28
therapie
–, psycho- 43
–, rationeel emotieve (RET) 65
therapietrouw 318
–, ouderen 322
tijdsbeleving 251
time-out 50, 53
toetsing hypothese 26
’token economy’ 50, 52
’top-down’-informatie 101, 109
totaliteitsprincipe 330
traits 131
Turks vs Nederlands 20
tweeling, eeneiig 72
tweezijdige communicatie 265
type
–, verpleegkundige 231
–, zorgvrager 231
typologie 131, 132
uitvergroting 65
’uppers’ 98
vaardigheid, sociale 273
vakantiekampervaring 174
velden, psychologie 28
verandering, sociale 199, 204
veranderingsproces 313-317
verbale communicatie 263
verbetering, werkklimaat 246
verdragen, lijden 254
verdrietige zorgvrager 349
verdringing 41
430
e n
c h i r u r g i s c h e
z o r g v r a g e r s
vergaderen 297
verlaagd bewustzijn 96
verpleegkundige
–, beroepshouding 211, 215, 269
–, gedragsleer 178
–, interactie 268
–, rolopvatting 233, 234
–, seksuele intimidatie 385
–, stress 240
–, type 231
verschuiving 42
verstandelijk gehandicapte 60, 96
–, seksualiteit 376
verwarde zorgvrager 348
verwerking, leed- 256
verzadiging 52
vluchten 41
volwassenen 341
voorbewustzijn 37
voorlichtingsgesprek 276
voorprogrammering zie genetische predispositie
voorstelling 193
voorstellingsdenken 111, 114
vormconstantie 102
Vroon 68
waan 94
waardeleer 7, 8
waarden 169, 193
waarneming 89, 92, 98
waarnemingsconstantie 102
Watson 12, 46
weerstandskracht 313
werken met groepen 324
werkklimaat, verbetering 246
werkstress 244
wetenschap 19
–, experiment 25
wetenschappelijk onderzoek 20
–, dubbel-blind 27
–, eisen 21
–, fasen 25-28
–, objectiviteit 22
wil/motivatie 90, 94
Wundt 33
zelfbescherming 256
zelfdoding 363
zelfverwerkelijkingsbehoefte 59
ziekenhuisomgeving 251
ziekte-inzicht 320
ziektebeleving 12, 247
Zimbardo 174
zone, persoons- 271
zorg, psychosociale 337
zorgfilosofie, holistische 13
zorgverleningsproces 218, 225, 229
zorgvrager
–, agressieve 346
–, angstige 344, 345
–, in crisissituatie 350
–, pijn 388
–, type 231
–, verdrietige 349
–, verwarde 348