Einojuhani Rautavaara
Einojuhani Rautavaara (Helsinki, 9 oktober 1928) is een hedendaags Finse
componist en muziekpedagoog.
Levensloop
Hij kreeg zijn algemene opleiding aan het Helsinki Normal Lyceum en het Turku
Classical Lyceum. Zijn studies deed hij aan de Universiteit Helsinki, aan de SibeliusAkademie waar hij bij Aarre Merikanto compositie studeerde en in 1957 het diploma
bereikte. In 1955/1956 studeerde hij verder in Wenen en met een studiebeurs van de
Koussevitzky Foundation in de Verenigde Staten van Amerika aan de Juilliard School
of Music in New York bij Vincent Persichetti, en aan het Tanglewood Music Center bij
Roger Sessions en Aaron Copland. Verder studeerde hij in 1957 bij Wladimir Vogel
in Ascona, Zwitserland en in 1958 aan de Rheinische Musikhochschule te Keulen,
Duitsland bij Rudolf Petzold.
Van 1957 tot 1959 was hij docent aan de Sibelius-Akademie en van 1959 tot 1961
muziekarchivaris van het Helsinki Philharmonisch Orkest. Van 1965 tot 1966 was hij
rector van het Käpylä Music Institute in Helsinki. Dan werd hij opnieuw docent aan de
Sibelius-Akademie te Helsinki. Ook bij de Finse overheid kreeg hij een baan als
artistiek professor van 1971 t/m 1976. In 1976 werd hij door de Sibelius-Akademie tot
professor voor compositie benoemd, wat hij bleef tot 1990. Sindsdien werkt hij
uitsluitend als componist.
Rautavaara behoort tot de belangrijkste en in het buitenland bekendste Finse
componisten. Hij heeft een groot aantal prijzen en onderscheidingen ontvangen. Hij
is constructivist en op de andere kant een mysticus. Zijn mysticisme betuigt hij
allereerst in zijn interesse voor het religieus-metafysische materiaal en teksten van
het sjamanisme tot de Oosterse Orthodoxie, en verder door in zijn stijl het
componeren te mystificeren. Het gaat om scheppingsprocessen, die het
construerende intellect van de componist niet beheerst. Hij bindt zich niet aan
bepaalde compositietechnieken, die de liefhebbers van de hedendaagse muziek
houvast kunnen geven. De in zijn heel oeuvre herkenbare pluraliteit van de stijl en de
technische middelen groeiden sinds de jaren '70 uit tot een synthese van
modernisme en traditie - een muziek waarin soms een postmoderne esthetiek te
herkennen is.
Composities (selectie)
Werken voor orkest
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1951 Dramaattinen alkusoitto (Dramatic Overture)
1952 Tema con tre variazioni
1953 Sinfoninen sarja (Symphonic Suite)
1953 Divertimento voor strijkorkest
1. Allegro
2. Adagio
3. Allegretto ma energico
1954 Adagio ja Toccata (Adagio and Toccata)
1956/1988 rev. 2003 Symphony No. 1
1. Andante
2. Poetico
3. Allegro
1957 rev. 1984 Symphony No. 2 - "Sinfonia intima"
1. Quasi grave
2. Vivace
3. Largo
4. Presto
1957 Modificata
1. Recitatio
2. Meditatio
3. Affectio
1960 Canto I voor strijkorkest
1960 Canto II voor strijkorkest
1950-1961 Symphony No. 3
1. Langsam, breit, ruhig
2. Langsam, doch nicht schleppend
3. Leicht bewegt, träumend frei
4. Bewegt
1962 Symphony No. 4 - "Arabescata"
1. Arabescata I
2. Arabescata II (1. Quadratus, 2. Zigzag, 3. Figurae, 4. Dedicatio, 5. Rotatus)
3. Arabescata III
4. Arabescata IV
1972 Canto III - "A Portrait of the Artist at a Certain Moment" voor strijkorkest
1972 Cantus arcticus - concerto for birds and orchestra
1. Suo - The Bog
2. Melankolia - Melancholy
3. Joutsenet muuttavat - Swans migrating
1977 Suomalainen myytti (A Finnish Myth) voor strijkorkest
1978 Fanfaari Lahden hiihdon maailmanmestaruuskisoihin 1978 (Fanfare for the
Lahti Skiing World Championship 1978)
1978 Angels and Visitations
1980 Pohjalainen polska (Ostrobothnian Polska)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1982 Hommage à Zoltán Kodály voor strijkorkest
1985–1986 Symphony No. 5
1989 Hommage à Ferenc Liszt voor strijkorkest
1992 Canto IV voor strijkorkest
1992 Symphony No. 6 - "Vincentiana"
1. Tähtiyö (Starry night)
2. Varikset (The crows)
3. Saint-Rémy
4. Apotheosis
1994 Angel of Light (Symphony No. 7)
1. Tranquillo
2. Molto allegro
3. Come un sogno
4. Pesante-cantabile
1995 Lintukoto (Isle of Bliss)
1999 Autumn Gardens
1. Poetico
2. Tranquillo
3. Giocoso e leggiero
1999 Symphony No. 8 - "The Journey"
1. Adagio assai - Andante assai
2. Feroce
3. Tranquillo
4. Con grandezza - Sciolto - Tempo primo
1971/2003 Garden of Spaces
2003-2005 Book of Visions
1. A Tale of Night
2. A Tale of Fire
3. A Tale of Love
4. A Tale of Fate
Werken voor harmonieorkest of brassband
•
•
•
•
1950 Konsertto puhaltimille (Concerto for Wind Orchestra)
1. Allegro
2. Tema con variazioni
3. Finale
1953 A Requiem in Our Time voor brassband - "Dedicated to the memory of my
mother"
1. Hymnus
2. Credo
3. Dies irae
4. Lacrymosa
1968 Sotilasmessu (A Soldier's Mass) voor harmonieorkest
1. Sotajoukkojen Herra (Kyrie)
2. Armahda meitä (Miserere)
3. Kunnian kentillä (Gloria)
4. Kuolemamme hetkellä (In hora mortis)
1976-1977 Annunciations for Organ, Brass Group and Symphonic Wind Orchestra
Concerten met orkest
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1955 Piano Concerto no. 0
1955-1956/1960 Fünf Sonette an Orpheus for medium voice and orchestra - tekst:
Rainer Maria Rilke (Duits)
1. Da stieg ein Baum
2. Und fast ein Mädchen wars
3. Ein Gott vermags
4. O ihr Zärtlichen
5. Errichtet keinen Denkstein
1958–1959/1964 Die Liebenden song cycle for high voice and chamber or string
orchestra - tekst: Rainer Maria Rilke (Duits)
1968 Concerto for Cello and Orchestra
1. Allegro ma non troppo
2. Largo
3. Allegro
1969 Concerto for Piano and Orchestra No. 1
1. Con grandezza
2. Andante ma rubato
3. Molto vivace
1970 Meren tytär (Daughter of the Sea) concerto for soprano, choir and orchestra zonder tekst
1. Andante
2. Allegro
3. Andante assai
4. Allegro assai
1975 Concerto for Flute and Orchestra - "Dances with the Winds"
1. Andantino
2. Vivace* 1968 Sotilasmessu (A Soldier's Mass)
3. Andante moderato
4. Allegro
1977 Concerto for Violin and Orchestra
1. Tranquillo
2. Energico
1980 Angel of Dusk concerto for double bass and orchestra
1. His First Appearance
2. His Monologue
3. His Last Appearance
1988-1989 Concerto for Piano and Orchestra No. 2
1998 Concerto for Piano and Orchestra No. 3 - "Gift of Dreams"
1999-2000 Concerto for Harp and Orchestra
2001 Concerto for Clarinet and Orchestra
1. Drammatico
2. Adagio assai
3. Vivace
Missen, cantaten en geestelijke muziek
•
•
•
1953 A Requiem in Our Time zie Werken voor harmonieorkest
1963 Missa duodecanonica for 3-part choir (op Latijn)
1963 Nattvarden (Communion, Ehtoollinen) voor gemengd koor - tekst: Bo Setterlind
(op Zweeds en Fins)
1. Psalm vid nattvarden I (Communion Hymn I, Ehtoollisvirsi I)
2. Psalm vid nattvarden II (Communion Hymn II, Ehtoollisvirsi II)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
3. Kyrie (Rukous)
4. Herdepsalm (Shepherd Hymn, Paimenvirsi)
1966 Itsenäisyyskantaatti 1967 (Independence Cantata 1967) voor solisten,
voordrachtskunstenaar, gemengd koor, sprekend koor en orkest
1. Johdanto veisuun
2. Veisu keisarille
3. Maisema
4. Ruhtinas puhuu
5. Ei suvi ollut
6. Minä kerskaan
7. Tästä oikeuden-käynnistä
8. Kaatakaa, Helsingin porvarit
9. Nämä 17 000
10. Haudoilla
11. Isä ja poika
12. Taistelulaulu
13. Päiväkäsky
14. Hymni isänmaan vapaudelle
1967 Ta Tou Theou for organ
1. Nomen Patris et Filii et Spiritus Sancti
2. Gaudet in Filio Pater Spiritu Sancto
1968 Sotilasmessu (A Soldier's Mass) zie Werken voor harmonieorkest
1968/1971 Kaksi psalmia (Two Psalms) voor gemengd koor/mannenkoor - tekst:
Psalm 23 en 130 (Fins)
1969 Laudatio trinitatis for organ
1. In nomine Patris
2. ...Et Filii
3. ...Et Spiritus Sancti
1971/1974/2001-2002 True & False Unicorn voor voordrachtskunstenaars,
kamerkoor, symfonieorkest, piano, celesta, strijkers en tape - tekst: James Broughton
(Engels)
1971/1998 Toccata per organo
1971-1972/1996 Vigilia - All-Night Vigil (Vigil Commemorating St John the Baptist)
voor gemengd koor met solisten - tekst: Orthodox Vigil (Fins en Engels)
1972 The Water Circle An Hommage to Lao-Tzu - for mixed choir, piano and
orchestra
1973 Lapsimessu (A Children's Mass) voor kinderkoor (SSA), en strijkorkest - tekst:
Latijn
1. Kyrie
2. Meditatio super Kyrie
3. Gloria
4. Meditatio super Gloriam
5. Agnus Dei
6. Meditatio super Agnum
7. Halleluja
1975 Kainuu cantate voor gemengd koor, voorddrachtskunstenaar en slagwerk (1
speler)
1. Kaukamoinen
2. Manaus
3. Ihmisparka
4. Arkkiveisu
5. Kainuunkaatajat
1979 Magnificat voor gemengd koor en solisten - tekst: uit de bijbel (op Latijn)
1. Magnificat
•
•
2. Quia respexit - Et misericordia
3. Fecit potentiam
4. Suscepit Israel
5. Gloria
1984 Häämarssi (Wedding March) for organ
1991 Katso minun kansani on puu (Behold, my people are a tree) Independence
Cantata 1992 voor gemengd koor, orkest, accordeon, strijkers - tekst van de
componist (Fins)
Muziektheater
Opera's
Voltooid in
titel
aktes
première
libretto
19571958/1960/1963
Kaivos (The Mine)
3
1963, in de Finse
van de componist
bedrijven omroep
1970
Apollo contra Marsyas
3 aktes
1974/1982
Runo 42 'Sammon
ryöstö' (The Myth of
Sampo)
1 akte
1982-1985
Thomas
3 aktes
1985, Joensuu
van de componist
1986-1987
Vincent
3 aktes
1987, Helsinki
van de componist
1989-1990
Auringon talo (Het
Zonhuis)
2 aktes
1991,
Lapeenranta
van de componist
1994-1995
Tietäjien lahja (The Gift
of the Magi)
1995-1996
Aleksis Kivi
1973, Helsinki
Bengt V. Wall
van de componist naar de
"Kalevala"
van de componist
gebaseerd op en gedicht
van O. Henry
3 aktes
1997,
Savonlinaa
van de componist
Rasputin
2001-2003
3 aktes
2003, Helsinki
van de componist
Balletten
Voltooid in
titel
aktes
première
libretto
choreografie
Kiusaukset (The Temptations) 1 akte 1973, Helsinki van de componist
1969
Toneelmuziek
•
1952 Music to the play by Pirkko Karppi-Salonen voor fluit en piano
Werken voor gitaar
•
•
1977 Serenades of the Unicorn
1. A Nervous Promenade and Dance (With His Own Reflection)
2. Serenading a Pair of Giggly Nymphs (Drunk of Night)
3. Serenading the Beauty Inobtainable (Too Far in Time)
4. Having a Grand Time (With Some Scythian Centaurs)
1980 Monologues of the Unicorn
1. Monologue with JSB (He gets slightly annoyed with the beast)
2. Monologue with Claude-Achille (Poeticized by the whiteness)
3. Monologue with Ad Schbeg (With occasional remarks by his son Aba Beg)
4. Monologue with Igor (The horn gets on his nerves)
Bibliografie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Jozef Robijns en Miep Zijlstra: Algemene muziekencyclopedie, Haarlem: De Haan, (1979)1984, ISBN 978-90-228-4930-9
Timo Makinen, Seppo Nummi: Musica fennica : an outline of music in Finland, Helsingissa:
Kustannusosakeyhtio, 1985, 191 p.
Tauno Karila: Composers of Finland, Suomen Saveltajat, 1965, 101 p.
Veikko Helasvuo: Sibelius and the music of Finland, Third, revised edition, Keuruu, Finland:
Otava Publishing Co., 1961, 99 p.
Catalogue of Finnish orchestral works and vocal works with orchestra, Helsinki: Teosto,
[1961], 123 p.
Brian Morton, Pamela Collins: Contemporary composers, Chicago: St. James Press, 1992,
1019 p., ISBN 1558620850
Kurtz Myers: Performer Index : Conductors, in: Index to record reviews 1984-1987 : based on
material originally published in "Notes", the quarterly journal of the Music Library Association
between 1984 AND 1987, Boston, Massachusetts: G.K. Hall, 1989, 639 p., ISBN 9780816104826
Hanns-Werner Heister und Walter-Wolfgang Sparrer: Komponisten der Gegenwart, Edition
Text & Kritik, München, 1992, ISBN 978-3-88377-930-0
Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage,
Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
Paul E. Bierley, William H. Rehrig: The heritage encyclopedia of band music : composers and
their music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7
•
•
•
•
David M. Cummings, Dennis K. McIntire: International who's who in music and musician's
directory - (in the classical and light classical fields), Twelfth edition 1990/91, Cambridge,
England: International Who's Who in Music, 1991. 1096 p., ISBN 0-948875-20-8
François Lesure: Musique et musiciens français du xvi siècle, Geneve: Minkoff Reprint, 1976,
268 p.
Gösta Morin, Carl-Allan Moberg, Einar Sundström: Sohlmans musiklexikon - 2. rev. och
utvidgade uppl., Stockholm: Sohlman Förlag, 1975-1979, 5 v.
Paul Frank, Burchard Bulling, Florian Noetzel, Helmut Rosner: Kurzgefasstes Tonkünstler
Lexikon - Zweiter Teil: Ergänzungen und Erweiterungen seit 1937, 15. Aufl., Wilhelmshaven:
Heinrichshofen, Band 1: A-K. 1974. ISBN 3-7959-0083-2; Band 2: L-Z. 1976. ISBN 3-79590087-5