Week 3 Introductie
Oudheid
Klassiek Griekenland (ca. 500 – 336
/ 323 v.Chr.)
Verschillen tussen Murray,
Hölkeskamp en Osborne
Hoe ontstonden wetten en de
codificatie ervan? En was het een
pan-Helleens verschijnsel?
De Perzische Oorlogen
Ionische Opstand (499 v.Chr.)
• Cyrus van Perzië verovert Lydië (547) en krijgt de
macht over de Griekse steden in Klein-Azië ->
aanstelling tirannen.
• Aristagoras, tiran van Miletus, begint in 499 de
opstand en zoekt hulp bij Sparta en Athene
• “The Athenians were persuaded and voted to send
twenty ships to assist the Ionians (…). But these
were the beginning of troubles for both the Greeks
and the barbarians.” (Herodotus 5.97.1-3)
Darius I
• Darius I begint een
strafexpeditie naar
Athene vanwege het
platbranden van Sardis
• Eerste expeditie (492)
mislukt
• Tweede expeditie
(490): Slag bij
Marathon
Tweede Perzische Oorlog (480-479)
• Xerxes bereidt een expeditie
voor
• Voorbereidingen in
Griekenland:
• Vloot van Themistokles
• Griekse alliantie onder
leiding van Athene en Sparta
In de Laureion: Thorikos
De belangrijkste slagen
- Thermopylae
& Artemisium
(480)
- Salamis (480)
- Plataea (479)
Zeeslagen
Griekse overwinning
• Perzen definitief
verdreven
• Boost zelfvertrouwen
• Maar:
-Griekse eenheid
houdt geen stand
Eed van Plataea
Athene in de vijfde eeuw
•
•
•
•
•
Delisch-Attische Zeebond
Democratie
Bloei kunst en cultuur
Conflicten met Sparta
Themistokles, Kimon en Perikles
Themistokles (490-470)
• Conflict met Sparta
onvermijdelijk: vloot en
lange muren.
• Theten
• Oprichting DelischAttische Zeebond (477)
• Binnenland: democratisch
(archonten), buitenland:
expansionistisch
• Geostraceerd in 470
Kimon (470-461)
• Heroveringen op de Perzen in Klein- Azië:
• Thucydides 1.98.1-4: “First of all the Athenians, with Kimon
son of Miltiades in command, took by siege Eion on the
Strymon, which was held by the Persians, and enslaved the
inhabitants. Then they enslaved the inhabitants of Skyros
(…). Next there was a war between them and the Karystians
(…). After this they made war on the Naxians who had
revolted and brought them to terms after a siege. This was
the first allied city that was enslaved against the terms of the
existing agreement, and then it happened to each of the
others as well.”
• Conservatief, Spartaans gezind
• Ephialtes: Areopagus van macht beroofd
• Geostraceerd in 461 als de eerste Peloponnesische Oorlog
uitbreekt.
Delisch-Attische Zeebond
Perikles (460-429)
• Bondskas Zeebond
verplaatst naar Athene
(454).
• 449: vrede van Kallias.
Start bouwprojecten.
• 446: vrede met Sparta,
bloeiperiode van Athene.
• Tweede
Peloponnesische Oorlog:
431-404
• Pest in 429
Parthenon (447-432)
Peloponnesische Oorlogen
Fases
• Archidamische Oorlog (431-421) ofwel de
Eerste Peloponnesische Oorlog
• Vrede van Nikias (421-413)
• Deceleïsche Oorlog (413-404) ofwel de
Tweede Peloponnesische Oorlog.
Archidamische Oorlog (431-421)
• Athene begint goed: Spartanen komen niet
over de muren.
• 429: Pestepidemie
• 421: Vrede van Nikias.
• Redelijke voorwaarden: Atheense
hegemonie bleef intact
Deceleïsche Oorlog
• Mislukte expeditie naar Sicilië (415-413)
• Sparta bezet Decelea: verhindert land- en
mijnbouw.
• Perzië aan Spartaanse kant: bouw
Spartaanse vloot.
• 405: Slag bij Aigospotamoi.
• 404: Capitulatie Athene: vernietiging muren,
Zeebond, democratie (?)
De Vierde Eeuw
Athene herstelt snel, opkomst Thebe.
Sparta vs. Perzië (401-387)
Slag bij Leuktra (371)
Slag bij Mantinea (362)
Troonsbestijging Philippus II van Macedonië
(359)
• Slag bij Chaeronea (338)
• Dood Philippus II, troonsbestijging Alexander
III (336)
•
•
•
•
•
Sparta, Thebe en Athene
• 382: Sparta neemt Thebe in.
• 379: Thebe wordt bevrijd, democratie
ingesteld.
• 371: Slag bij Leuktra.
• Thebe ‘bevrijder van Griekenland’:
bevrijding van de heloten.
• Slag bij Mantinea (362): Thebe tegen Sparta
en Athene, einde Thebaanse hegemonie.
Philippus II (r.359-336)
• ‘Barbaars’ Macedonië
• Macedonische phalanx:
-legers vastgepind
-ruiters in wigformatie
-gebruik lange
afstandswapens
• Slag bij Chaeronea (338)
tegen een Grieks
coalitieleger.
• Eind autonome Griekse
poleis.