– TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ
Belirsizlik
• Belirsizlik, tüm karmaşık sistemlerin ortak ve belirleyici
özelliklerinden biridir.
• Belirsizlik sonucu işletmelerin karşılaşabileceği başlıca
sorunlar:
• Gereğinden fazla stok tutulması
• Müşteriye sunulan hizmetin kötü olması
• Gelir kayıpları
• Üretim programlarının tutturulamaması
• Kapasite planlamanın yanlış olması
• Nakliye faaliyetlerinin verimsiz olması
• Yüksek maliyetler
Belirsizlik
• Talep Belirsizliği
Talep belirsizliği, talebinin öngörülmesindeki tutarsızlık ya da
eksikliklerden kaynaklanmaktadır. Gerçek talep düzeyi ile
tahminlenen talep düzeyi arasındaki farklılık, tedarik zincirinde
verilmesi gereken tüm kararlar üzerinde olumsuz etki
gösterecektir.
• Arz Belirsizliği
Arz belirsizliği ise, tedarikçilerden temin edilen bileşenlerin
elde edilmesinde yaşanabilecek aksaklıkları kapsamaktadır.
Tedarik zincirinin arz tarafındaki belirsizlik, müşteri talebini
zamanında karşılayabilmek için elde daha fazla stok
bulundurulmasına neden olacaktır.
Belirsizlik
Belirsizlik
• Belirsizliğin bir diğer önemli kaynağı da
tedarik zincirinin uçlarından herhangi
birinden gelen bilgilerin eksik ya da
bozulmuş olmasıdır.
• Zincir içerisindeki bu tarz eksik ya da
bozulmuş bilginin neden olacağı en önemli
sorun ise kamçı etkisi olarak tanımlanan
durumdur.
Kamçı Etkisi
• Müşterilerin gerçek talebindeki nispi olarak küçük
dalgalanmalar, tedarik zinciri içerisinde büyüyerek daha
yüksek düzeylere ulaşır.
• Bu durum zincirin ilk aşamalarında üretim ve lojistik
planlama üzerinde olumsuz etkilere yol açar.
• Bu etki “kamçı etkisi” olarak bilinmektedir.
• Tedarik zincirinin her bir üyesi bilgi eksikliği nedeniyle
kendini faaliyetlerini en kötü durum senaryosuna göre
planladığında, kamçı etkisi nedeniyle oluşacak
dalgalanmalar da kaçınılmaz olmaktadır
Bullwhip Effect
Bullwhip Effect
• The variability in size and timing of
orders increases at each stage up the
chain.
Kamçı Etkisi Neden Önemlidir?
• Pazarlarda yeniliklerin hızlanması ve
müşteri davranışlarını tahminlemenin
zorlaşması nedeniyle daha güçlü talep
değişimleri ortaya çıkmaktadır.
• Tedarik zinciri ağlarında giderek daha
fazla sayıda işletme yer almaktadır.
Kamçı Etkisinin Nedenleri
Kamçı etkisinin dört ana nedeni vardır:
1. Talep Tahmini Güncelleme: Tedarik zincirinin son
aşamasında bulunan perakendecilerden başlamak üzere her
zincir üyesi talep tahminlerini gerçekleşen talebe göre sürekli
güncellemekte ve buna göre bir önceki aşamaya sipariş
vermektedir. Zincirdeki ilk tedarikçiye kadar giden bu sipariş
ve yenileme süreci, her aşamadaki stokların artmasına yol
açabilmektedir.
• Son talebin görünür olmaması
• Fazla sayıda tahmin
• Uzun temin zamanları
Kamçı Etkisinin Nedenleri
2. Sipariş Birleştirme: Bazı durumlarda işletmeler, satılan
ürünün yerine yenisini hemen sipariş etmek yerine belirli bir
süre bekleyerek siparişleri birleştirmeyi tercih edebilir. Sipariş
birleştirme, tedarik zinciri içerisindeki bazı katılımcıların belirli
sürelerde talepsiz kalmasına yol açabilmektedir. Ayrıca talep
zamanlama ve miktarlarındaki belirsizliğin de artmasına yol
açmaktadır.
• Yüksek sipariş maliyetleri
• Kamyon kapasitelerinin tam kullanılmaya çalışılması
• Rastgele ya da birbiriyle ilişkili siparişler
Kamçı Etkisinin Nedenleri
3. Fiyat Dalgalanması: Fiyat dalgalanmaları,
işletmelerin ihtiyaç duymalarından önce
hammadde/ürün siparişi vermesine yol
açabilmektedir. Tedarik zinciri içerisinde
yenileme siparişleri de bu durumdan
etkilenmektedir. Fiyatlar düşükken çok miktarda,
yüksekken ise az miktarda sipariş verilmesi söz
konusu olacağından, zincirin talep değişkenliği
artmış olacaktır.
• Yüksek-düşük fiyatlama
• Eşgüdümlenmemiş teslimat ve satın alma
Kamçı Etkisinin Nedenleri
4. Kapasite Paylaştırma ve Stoksuzluk Kararları: Talep
miktarının mevcut arzdan fazla olması durumunda,
tedarikçilerin kapasitelerini alıcılar arasında paylaştırması ve
belirli miktarda stoksuzluğa katlanması söz konusu olacaktır.
Bunu bilen alıcılar ise talep miktarlarını gerçekte ihtiyaç
duyduklarından daha fazla olarak bildirebilir. Bundan dolayı da
tedarik zinciri içerisindeki gerçek talep bilgisi bozulmuş
olacaktır.
• Kademeli kapasite paylaştırma düzeni
• Arz koşullarının göz ardı edilmesi
• Kısıtlanmamış siparişler ve serbest iade politikası
Kamçı Etkisinin Sonuçları
• Aşırı stok yatırımları
• Tedarik zincirindeki maliyetlerin artması
• Müşteriye sunulan hizmet düzeyinin
düşük olması
• Nakliye olanaklarının verimsiz
kullanılması
• Atıl üretim kapasitesi oluşması
• Gelir kayıpları
A major challenge: The Bullwhip effect.
• The bullwhip effect in supply chains occurs when
– Distributors, manufacturers, and suppliers must carry larger
inventories than should be necessary to meet real demand
because of the large fluctuations in orders.
– It reduces the overall
profitability of a
supply
chain.
Fig 8-13 The Bullwhip Effect
© Pearson Prentice Hall 2009
Kamçı Etkisinden Kaçınmak
İçin…
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Son satıcının talep tahmini bilgisi, tüm tedarik zinciri
içerisinde görülür hale getirilmelidir.
Sipariş birleştirmeden kaçınılarak kamçı etkisi azaltılabilir.
Fiyat dalgalanmalarının azaltılarak fiyatların kararlı duruma
getirilmesi, ürüne olan talebi de daha kararlı bir hale
getireceğinden kamçı etkisinin ortadan kaldırılmasında
yardımcı olacaktır.
Kapasite paylaştırma kararlarında geçmiş satış
rakamlarından yararlanılması ve talebin zamana yayılarak
karşılanması, alıcı konumdaki işletmelerin gereğinden fazla
sipariş vermesinin önüne geçecektir.
Collaboration
• Supply Chain Collaboration
• การจัดการโซ่อุปทาน (Supply Chain Management)
– การบูรณาการกระบวนการธุรกิจที่เริ่ มต้นจากผูบ้ ริ โภคปลายทางผ่านไปจนถึงผั้ดจาหน่าย
ต้นทางที่ทาหน้าที่จดั หาสิ นค้า บริ การและสารสนเทศ เพื่อเพิม่ มูลค่ากับสิ นค้าและบริ การ
ต่อเนื่องกลับไปถึงผูบ้ ริ โภค
EDI
VMI
QR
ECR
CPFR
Collaboration
การแลกเปลีย่ นข้ อมูลทางอีเล็กทรอนิกส์
(Electronic Data Interchange ; EDI)
• EDI หมายถึงการโอนย้ายแลกเปลี่ยนข้อมูลในรู ปแบบเอกสารอีเล็กทรอนิกส์ที่มีมาตรฐาน
ทางธุรกิจ เช่น เอกสารการสัง่ ซื้ อ การวางบิลเพื่อเรี ยกเก็บเงิน การยืนยันการส่ งของ ฯลฯ
ระหว่างธุรกิจคู่คา้ ที่มีรายการธุรกรรมประจาวันกันมากมาย โดยข้อมูลที่แลกเปลี่ยนมีโครงสร้าง
แน่นอนและใช้มาตรฐานข้อมูลชุดเดียวกัน เพื่อประโยชน์ในการนาข้อมูลไปใช้งาน สะดวก
รวดเร็ว ประหยัด เพิ่มประสิ ทธิภาพในการดาเนินธุรกิจให้เจริ ญก้าวหน้ายิง่ ขึ้น
Electronic Data Interchange
(EDI)
• Old-fashioned term that means:
• How do different systems share data…
– Refers to data format but also
– Physical connection
• Before the Internet/WWW companies were
connecting their computer systems
(Private Extranet)
• Now, EDI happens over Secure Internet
Connections
Collaboration
• Quick Response - QR
– QR is a partnership strategy in which suppliers
and retailers work together to respond more
rapidly to the consumer by sharing point-of-sale
data , enabling both to forecast replenishment
needs.
– EDI and bar-coding are used to speed the flow
of information and product.
QR คือกลยุทธ์ร่วมกันระหว่างร้านค้าปลีกและซัพพลายเออร์ ในการทางานและตอบสนองร่ วมกันอย่างรวดเร็ว ด้วย
การแชร์ขอ้ มูลลูกค้าผ่านเครื่ อง POS และสามารถพยากรณ์ความต้องการสิ นค้าได้อย่างแม่นยา โดยการใช้ EDI
, Barcode Scanning ในการส่งผ่านข้อมูลและส่งสิ นค้าซึ่งกัน
Collaboration
• Efficient Consumer Response – ECR
– Strategy in which the retailer,distributor , and supplier
trading partners , and intermediaries , study method to
work closely together to eliminate excess costs from the
grocery supply chain and better serve the customer
Working together to fulfill customer wishes better ,
faster and at less cost
ECR กระบวนการตอบสนองผู้บริโภคอย่ างมีประสิทธิภาพ เป็ นกลยุทธ์ ที่ซึ่ง ผู้ค้าปลีก ผู้ค้าส่ ง ลอจิสติกส์ พันธมิตร
ร่ วมค้ าต่ างๆ คนกลางในลักษณะต่ างๆ ร่ วมมือกันอย่ างใกล้ ชิดในการบริหารจัดการโซ่ อุปทานในธุรกิจร่ วมกัน เพือ่ ลด
ต้ นทุนและตอบสนองสินค้าต่ อลูกค้าอย่ างรวดเร็ว
Collaboration
CPFR ; Collaborative Planning , Forecasting and
Replenishment
• is a collection of business practices that leverages internet
technology to reduce inventory and expense while increasing
sales and improving customer service
• CPFR improves forward visibility of requirements across the
entire supply chain
CPFR changes the relationship paradigm and creates more accurate
information to drive the value chain to greater sales and profit
• CPFR ; เป็ นสุดยอดของการร่ วมมือกันในซัพพลายเชน ที่ทาให้เกิดการมองเห็นความต้องการสิ นค้าตลอดทั้งสายโซ่
อุปทาน ด้วยอินเตอร์เนต ช่วยลดจานวนสิ นค้าคงคลัง ลดค่าใช้จ่าย ในขณะที่ช่วยเพิ่มยอดขาย กาไรและการบริ การที่ดีแก่
ลูกค้า
sonuç
Karmasıklığı azaltmak için zincir boyunca;
Entegrasyonu ve Koordinasyonu artırmak
Tahmin, planlama, üretim ve tedarik
süreçlerinin senkronizasyonunu sağlamak
İzlenebilirliği gerçekleştirmek
Süreç ve veri standardizasyonunu oturtmak,
Otomasyonu yükseltmek,
Katma değer yaratmayan işlemleri azaltmak
Güçlü karar destek sistemleri kullanmak
gerekmektedir.
