‫پیوست‬
‫آشنایی با سایت ‪ PEER‬برای گرفتن شتاب نگاشت های زلزله‬
‫علیرضا فیوض‬
‫‪1‬‬
‫برای انجام تحلیل دینامیکی تاریخچه زمانی الزم است شتابنگاشت های زلزله در دسترس باشد‪ .‬ساده ترین راه‬
‫برای بدست آوردن شتابنگاشت های زلزله جستجو در اینترنت و استفاده از سایت هایی است که شتاب نگاشت‬
‫ها را منتشر می کنند‪.‬‬
‫معروف ترین سایت خارجی که اطالعات زلزله های جهان را تهیه کرده و در اختیار عموم قرار می دهد‪ ،‬سایت‬
‫‪ PEER1‬است‪ .‬این سایت متعلق مرکز تحقیقات مهندسی زلزله وابسته به دانشگاه کالیفرنیا در برکلی است‪ .‬این‬
‫مرکز یکی از بزرگترین و شاید بتوان گفت بزرگ ترین مرکز تحقیقات زلزله دنیا است‪ .‬نتایج کلیة تحقیقات انجام‬
‫شده و همچنین اطالعات مر بوط به بخش های مختلف این مرکز در سایت آن به آدرس‬
‫‪ http://peer.berkeley.edu‬قرار داده شده است‪.‬‬
‫یکی از بخش های این سایت چنانچه در شکل زیر نشان داده شده‪ "Peer Ground Motion Database" ،‬است‪.‬‬
‫این بخش مستقیماً از آدرس ‪ http://ngawest2.berkeley.edu‬نیز در دسترس می باشد‪ .‬در این بخش بانک‬
‫اطالعات زمین لرزه ها قرار داده شده است‪ .‬الزم به ذکر است که نسخه ای که فعالً روی سایت‬
‫‪Pacific Earthquake Engineering Research Center‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫قرار دارد‪ ،‬نسخة ‪ ‬است که نسبت به نسخة قبلی تغییر کرده است‪ .‬الزم به ذکر است که برای استفاده از‬
‫امکانات این سایت باید در آن عضو شوید‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫در این سایت امکان جستجو‪ ،‬انتخاب و دانلود رکوردهای زلزله ها وجود دارد‪.‬‬
‫کلیه رکوردها مقیاس نشده (‪ )UNSCALED‬هستند و به همان صورت که ثبت شده اند ارائه می شوند‬
‫(‪ .)UNROTATED‬حداکثر دانلود در هر دو هفته به ‪ 022‬رکورد و در هر ماه به ‪ 022‬رکورد محدود شده‬
‫است‪ .‬رکوردها به دو دسته تقسیم شده اند‪ " NGA-West2 " :‬و " ‪ ." NGA-East‬در قسمت " ‪" NGA-West2‬‬
‫رکوردهای مربوط به زلزله های کم عمق در سراسر نقاط دنیا قرار داده شده است‪ .‬در قسمت " ‪" NGA-East‬‬
‫رکوردهای مربوط به مناطق مرکزی و شمال شرقی آمریکا قرار دارد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫همانطور که گفته شد این سایت امکان مقیاس کردن رکوردهای زلزله را دارد‪ .‬به ‪ 0‬روش می توان شتاب نگاشت‬
‫های زلزله را مقیاس نمود ‪ -1 :‬بدون مقیاس کردن و داده های ثبت شده ‪ -0‬مقیاس کردن با استفاده از طیف‬
‫‪ -3 PEER‬مقیاس کردن با استفاده از طیف تعریف شده توسط کاربر ‪ -0‬مقیاس کردن با استفاده از طیف ‪ASCE‬‬
‫در ادامه روش دانلود کردن و تهیه طیف برای حالتی که رکوردها مقیاس نمی شوند شرح داده می شود‪.‬‬
‫‪5‬‬
‫بعد از اینکه "‪ "No Scaling‬را "‪ "Submit‬کردیم پنجره زیر ظاهر می شود‪.‬‬
‫قسمت های مختلف این پنجره در زیر شرح داده می شود‪:‬‬
‫در قسمت باال سمت چپ دو دکمه وجود دارد‪:‬‬
‫‪ -1‬دکمة "‪ "Load Sample Input Value‬برای وارد کردن مقادیر پیش فرض است‪.‬‬
‫‪ -0‬دکمة "‪ "Clear Input Value‬برای پاک کردن مقادیر وارد شده است‪.‬‬
‫زیر این دو دکمه دو قاب قرار گرفته است‪ .‬قاب سمت چپ "‪ "Search‬اطالعات مربوط به رکوردهای خواسته شده‬
‫و قاب سمت چپ "‪ "Suite‬نوع تحلیل را مشخص می کند‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫قاب "‪"Search‬‬
‫این قاب ‪ 3‬بخش دارد‪:‬‬
‫بخش اول "‪ : "Record Characteristics‬اگر اطالعاتی نظیر شماره رکورد ")‪ ، "RSN(s‬محل وقوع "‪"Event Name‬‬
‫و یا نام ایستگاه "‪ ،"Station Name‬زلزله خاصی در دسترس باشد می توان در این قسمت این اطالعات را وارد‬
‫نمود‪.‬‬
‫بخش دوم "‪ : "Search Parameter‬در این بخش امکان جستجو در بانک اطالعات داده ها را فراهم می کند‪ .‬ایتم‬
‫های زیر باید تکمیل شوند ‪:‬‬
‫‪ -1‬در این قسمت نوع گسل باید مشخص شود‪ .‬همانطور که در شکل مشخص است می توان یکی از‬
‫انواع گسل های زیر را انتخاب نمود‪:‬‬
‫همه نوع گسل "‪"All Types‬‬
‫گسل امتداد لغز ")‪"Strikes Slip (SS‬‬
‫گسل نرمال "‪"Normal/Oblique‬‬
‫گسل معکوس "‪"Reverse/Oblique‬‬
‫گسل امتداد لغز و نرمال "‪"SS+Normal‬‬
‫گسل امتداد لغز و معکوس "‪"SS+Reverse‬‬
‫گسل امتداد نرمال و معکوس "‪"Normal+Reverse‬‬
‫‪ -0‬حداقل و حداکثر بزرگی زلزله در قسمت "‪ "Magnitude‬مشخص می شود‪.‬‬
‫‪ -3‬دامنة محدود شده بوسیلة فاصله ‪ Joyner-Boore‬در قسمت ")‪ "R_JB(km‬مشخص می شود‪ .‬اگر‬
‫محدودیتی وجود ندارد می توان این قسمت را خالی گذاشت‪.‬‬
‫‪ -0‬دامنة محدود شده نزدیکترین فاصله تا سطح گسیختگی در قسمت ")‪ "R_rup(km‬مشخص می‬
‫شود‪ .‬اگر محدودیتی وجود ندارد می توان این قسمت را خالی گذاشت‪.‬‬
‫‪ -5‬میانگین سرعت موج برشی در ‪ 32‬متر باالی خاک در قسمت ")‪ "RVs03(m/s‬مشخص می شود‪.‬‬
‫‪ -6‬دامنة محدود شده از مدت زمان رکورد زلزله در قسمت ")‪ "D9-59(sec‬مشخص می شود‪.‬‬
‫(این گزینه مدت زمان حرکات قوی زمین بر اساس معیار ‪ Arias‬مشخص می کند‪).‬‬
‫‪ -7‬اگر رکوردهای پالس گونه مد نظر باشد در قسمت "‪ "Pulse‬مشخص می شود‪.‬‬
‫ "‪ "Any Record‬برای هر نوع رکورد‬‫‪-‬‬
‫"‪Records‬‬
‫‪like‬‬
‫‪Pulse-‬‬
‫‪"ONLY‬برای‬
‫رکوردهای پالس گونه‬
‫ "‪ "NO Pulse-like Records‬برای رکوردهای غیرپالس گونه‬‫‪7‬‬
‫‪ -8‬حداکثر تعداد رکوردهای مورد درخواست در قسمت "‪ "Max No. Records‬مشخص می شود‪.‬‬
‫قاب "‪"Suite‬‬
‫این قاب روش محاسبة طیف پاسخ را مشخص می کند‪.‬‬
‫‪ -1‬نوع ترکیب مولفه های زلزله در قسمت "‪ " Spectral Ordinate‬مشخص می شود‪.‬‬
‫ "‪ "SRSS‬مولفه های افقی را با روش جذر مجموع مربعات‬‫ترکیب می کند‪.‬‬
‫ "‪ "RotD033‬مولفه افقی را‬‫ "‪ "RotD93‬مولفه افقی را‬‫ "‪ " GeoMean‬میانگین هندسی مولفه ها را حساب می کند‪.‬‬‫ "‪ "H0‬طیف مولفة اول افقی را حساب می کند‪.‬‬‫ "‪ "H2‬طیف مولفة دوم افقی را حساب می کند‪.‬‬‫ "‪ "V‬طیف مولفة قائم را حساب می کند‪.‬‬‫‪ -0‬میرایی مورد نظر در قسمت "‪ " Spectral Ordinate‬مشخص می شود‪.‬‬
‫‪ -3‬روش میانگین گیری در قسمت "‪ "Suite Average‬مشخص می شود‪.‬‬
‫ "‪ "Arithmetic‬میانگین حسابی را حساب می کند‪.‬‬‫‪ "Geometric" -‬میانگین هندسی را حساب می کند‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫نتایج جستجو‬
‫بعد از کلیک کردن روی "‪ "Search Records‬جستجو صورت گرفته و نتایج آن ارائه می شود‪.‬‬
‫نتایج در سه بخش ارائه می شود‪.‬‬
‫بخش اول نمودار طیف‬
‫در بخش اول نمودار طیف پاسخ شبه شتاب رکوردهای خواسته شده ارائه می شود‪ .‬یک نمونه از نمودارهای طیف‬
‫پاسخ در زیر آورده شده است‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫چنانچه مالحظه می شود طیف پاسخ کلیه رکوردها به همراه طیف میانگین‪ ،‬میانگین به اضافه یک انحراف معیار‬
‫و میانگین منهای یک انحراف معیار ترسیم شده است‪ .‬اگر ماوس را روی هر یک از نمودارها چند لحظه نگه داریم‬
‫اطالعات مربوط به شتابنگاشت آن نمودار ارائه خواهد شد‪ .‬همچنین می توان محورهای افقی و قائم را به صورت‬
‫خطی یا لگاریتمی انتخاب نمود‪.‬‬
‫در حالتی که محورهای افقی و قائم خطی باشند می توان با انتخاب هر قسمت دلخواه از نمودار روی آن بزرگنمایی‬
‫کرد‪.‬‬
‫با کلیک روی هر نمودار‪ ،‬آن نمودار به صورت مجزا ترسیم می شود‪.‬‬
‫بخش دوم – اطالعات رکوردها‬
‫در این بخش اطالعات رکوردهای خواسته شده به صورت جدول ارائه می شوند‪ .‬نمونه ای از این جدول در شکل‬
‫زیر نشان داده شده است‪ .‬با کلیک روی هر یک از عناوین جدول اطالعات جدول بر حسب آن عنوان مرتب می‬
‫شود‪.‬‬
‫‪11‬‬
11
‫هر یک از این آیتم ها در جدول زیر توضیح داده شده است‪:‬‬
‫‪Result ID‬‬
‫شماره ردیف‬
‫‪Comp.‬‬
‫روش ترکیب مولفه های رکوردها‬
‫‪Record Seq. #‬‬
‫شماره رکورد ذخیره شده در بانک اطالعات ‪PGMD‬‬
‫‪Scale Factor‬‬
‫ضریب مقیاس‬
‫)‪Tp(s‬‬
‫زمان تناوب پالس‪ .‬اگر رکورد پالس گونه نباشد‪ ،‬چیزی نوشته‬
‫نمی شود‬
‫)‪D5-75 (s‬‬
‫مدت زمان مهم‪ ،‬زمان الزم برای تولید رکورد بین ‪ 5‬تا ‪ 75‬درصد‬
‫شدت آریاس‬
‫)‪D5-55 (s‬‬
‫مدت زمان مهم‪ ،‬زمان الزم برای تولید رکورد بین ‪ 5‬تا ‪ 55‬درصد‬
‫شدت آریاس‬
‫‪Arias Intensity (m/s)2‬‬
‫شدت آریاس (متر بر ثانیه)‬
‫‪Event‬‬
‫نام زلزله‬
‫‪Year‬‬
‫سال وقوع زلزله‬
‫‪Station‬‬
‫ایستگاه ثبت زلزله‬
‫‪Mag‬‬
‫بزرگی گشتاوری زلزله‬
‫‪Mechanism‬‬
‫مکانیسم گسیختگی گسل‬
‫)‪Rjb(km‬‬
‫فاصلة ‪ Joyner-Boore‬از سطح گسیختگی‬
‫(‪Rrup(km‬‬
‫نزدیکترین فاصله به سطح گسیختگی‬
‫)‪Lowest useable freq(Hz‬‬
‫حداقل پیشنهادی برای فرکانس مورد استفاده در رکورد‬
‫‪Arias Intensity is defined as the time-integral of the square of the ground acceleration:‬‬
‫‪2‬‬
‫)‪(m/s‬‬
‫‪where g is the acceleration due to gravity and Td is the duration of signal above threshold. Theoretically the‬‬
‫‪integral should be infinite‬‬
‫‪12‬‬
‫‪Initial-Search SF‬‬
‫ضریب مقیاس اولیه‬
‫‪H1 Acc. File Name‬‬
‫نام فایل شتاب ‪H1‬‬
‫‪H2 Acc. File Name‬‬
‫نام فایل شتاب ‪H0‬‬
‫‪Vertical Acc. File Name‬‬
‫نام فایل شتاب قائم‬
‫روی دکمة مربوط به هر یک از رکوردها که کلیک کنیم نمودار تاریخچه زمانی همان رکورد نمایش داده می شود‪.‬‬
‫در آخرین قسمت از این بخش گزینه های ذخیره اطالعات قرار داده شده است‪.‬‬
‫گزینة ")‪ "Download Search Results (metadata+spectra‬اطالعات رکوردهای یافت شده و داده های طیف‬
‫های آن را در قالب یک فایل اکسل ارائه می دهد‪.‬‬
‫گزینة ")‪ "Download Time Series Records (metadata+spectra+Traces‬اطالعات رکوردهای یافت شده و‬
‫داده های طیف های آن را در قالب یک فایل اکسل ارائه می دهد‪ .‬همچنین تاریخچه زمانی تغییرمکان‪ ،‬سرعت و‬
‫شتاب رکوردهای یافت شده را در قالب فایل ‪ zip‬ارائه می دهد‪.‬‬
‫پس از ذخیره و باز کردن این فایل‪ ،‬فایل هایی به صورت و یک فایل اکسل ظاهر می شود‪ .‬برای مثال نام یکی از‬
‫فایل ها در زیر نشان داده شده است‪:‬‬
‫‪RSN1111_KOCAELI_IZT090‬‬
‫‪RSN121_FRIULI.A_A-TMZ-UP.VT2‬‬
‫کلمة اول (در اینجا ‪ ) RSN1111‬شماره رکورد در بانک اطالعات است‪.‬‬
‫کلمة دوم (در اینجا ‪ )KOCAELI‬نام ایستگاه ثبت زلزله است‪.‬‬
‫کلمة سوم (در اینجا ‪ )IZT090‬در برگیرندة نام مخفف زلزله و مولفة آن است‪.‬‬
‫‪13‬‬
‫پسوند نام فایل نشاندهندة شتاب (‪ ،)A‬سرعت (‪ )V‬و یا تغییرمکان (‪ )D‬زلزله است‪.‬‬
‫نکتة بسیار مهم‪ :‬رکوردهای ذخیره شده مقیاس شده نیستند و به صورتی که در هنگام زلزله ثبت شده اند‬
‫ذخیره می شوند‪.‬‬
‫بخش سوم – نقشة محل رکوردها‬
‫در این بخش محل رکوردهای یافت شده روی نقشة گسترده کره زمین نمایش داده می شود‪.‬‬
‫‪14‬‬
: ‫سایت دیگری که می توان رکوردهای زلزله را از آن گرفت‬
Internet site for European Strong Motion Database
http://www.isesd.hi.is
15