KOMUNIKASYON REVIEWER
KOMUNIKASYON - Ayon sa webster, ang
komunikasyon ay pagpapahayag o
paghahatid ng mensahe sa pasalita o
pasulat na paraan
Ayon kina Greene at Petty sa kanilang
aklat na Developing Language Skills, ang
komunikasyon ay isang konsyus na
paggamit sa anumang uri ng simbolong
tunog o anumang uri ng simbolo upang
makapagpadala ng katotohanan, ideya,
damdamin o emosyon mula sa isang
indibidwal tungo sa iba.
Ang salitang Komunikasyon ay galing sa
salitang latin na COMMUNIR na
nangangahulugang PARA SA LAHAT.
URI NG KOMUNIKASYON
KOMUNIKASYONG INTRAPERSONAL.
Ito ay komunikasyong pansarili. ito ay
tumutukoy sa proseso ng komunikasyon
nagaganap sa sariling katuunan.
Halimbawa nito ay ang pag-aalala,
pagdama at pag-iisip. ito ang pinaka
batayan ng komunikasyon.
KOMUNIKASYONG INTERPERSONAL. Ito
ay komunikasyong nagaganap sa pagitan
ng dalawang katao o maliit na pangkat.
KOMUNIKASYONG PAMPUBLIKO. Ito ay
komunikasyong nagaganap sa pagitan ng
isang tao at malaking pangkat ng tao.
ANO NGA BA ANG WIKA?
Ayon kay Gleason, ang wika ay isang
masistemang balangkas ng sinasalitang
tunog na pinili at isinaayos sa paraang
arbitraryo upang magamit ng mga taong
kabilang sa isang kultura.
Ang wika bilang proseso ng pagpapadala
at pagtanggap ng mensahe sa
pamamagitan ng simbolikong cues na
maaring berbal o di-berbal. Bernales et al.
(2002)
Ang wika ay parang HININGA. Gumagamit
tayo ng wika upang kamtin ang bawat
pangangailangan natin. Lumbera (2007)
Bakit may tinatawag na mga
“Pangunahing Wika” ng Pilipinas?
Pangunahing Wika
●
●
●
●
●
●
●
●
BIKOL
ILOKANO
HILIGAYNON
PAMPANGGO
PANGASINAN
SEBWANO
TAGALOG
WARAY
MGA DAHILAN
●
●
May malaking bilang ito ng
tagapagsalita, Karaniwang 1
Milyon ang tagapagsalita nito
May mahalagang tungkulin ito sa ito
sa bansa bilang wika ng pagtuturo,
opisyal at bilang wikang
pambansa.
KAHALAGAHAN NG WIKA
●
●
●
●
●
Pakikipag-ugnayan ng tao sa
kanyang kapwa tao
Walang wika, walang komunikasyon
Walang wika, walang palitan ng
karunungan at mensahe
Wika upang mapanatili ang
pagyabong ng kultura at
pagpapalaganap ng kultura.
Naipakikilala ang Kultura dahil sa
wika, yumayaman naman ang wika
dahil sa kultura,
BAKIT MAY WIKANG
PAMBANSA?
Ang Pilipinas ay katulad ng karamihang sa
mga bansa ngayon sa mundo na binubuo
ng sambayanang may iba-ibang nasyon
at iba’t ibang wikang katutubo. itinuturing
ang wika na isang mabisang bigkis sa
pagkakaisa at pagkakaunawaan.
Ang pagkakaroon ng isang wikang
pambansa, sa gayon ay nagmimithing
mabilis magkaunawaan at sibulan ng
damdamin ng pagkakaisa. Sa pagtatag ng
isang pambansang pamahalaan.
Wika sa pook komersiyo
Edukasyon
Kultura at
Gawaing pampolitika.
BAKIT MAY WIKANG PANTURO?
Ang wikang panturo ang wikang opisyal na
ginagamit sa pormal na edukasyon, ito
ang wikang ginagamit sa pagtuturo at
pag-aaral sa mga eskwelahan at ang wika
sa pagsulat ng mga aklat at kagamitan sa
pagtuturo sa silid-aralan.
●
●
Bago sumiklab ang ikalawang digmaang
pandaigdig, may mga guro ng nagtuturo ng
wikang pambansa.
●
●
Mga dahilan kung bakit kailangan ng
isang wikang pambansa
●
Malimit na hinihirang na wikang
pambansa ang sinasalita ng
dominanteng at/o pinakamaraming
pangkat.
●
Maari ring maging dominante ang
wika ng isang pangkat na
gumaganap ng pangunahing
tungkulin:
Panahon ng Amerikano, iisang
wikang panturo, monolingguwal =
wikang Ingles.
Panahon ng Komonwelt, nagsimula
ang paggamit ng wikang pambansa
bilang wikang panturo= para sa
edukasyon ng mga guro.
itinuturo lang ang wikang pambasa
sa bilang regular na asignatura sa
ikaapat na taon sa sekundarya.
pagtapos ng digmaan, unti-unting
binuksan ang asignatura sa
elementarya at sekundarya,
wikang pambansa bilang wikang
panturo.
Aralin 2:
FILIPINO: WIKANG PAMBANSA,
WIKANG PANTURO AT WIKANG
OPISYAL
PAKSA 1: WIKANG PAMBANSA
Isang wikang magiging daan ng
pagkakaisa at pag unlad bilang simbolo
ng kaunlaran ng isang bansa.
Manuel L. Quezon
- siya ay naghangad na magkaroon
ng isang wika na mag-uugnay sa
lahat ng mamamayan.
Hanggang hindi nag tatadhana ng iba ang
batas, ang Ingles at Kastila ang patuloy ng
gagamiting mga wikang opisyal”.
Surian ng Wikang Pambansa (SWP)
itinatag noong Nobyembre 13, 1936 ng
Batas Pambansa Blg. 184 (binuo ng
Saligang Batas Pambansang Asamblea)
●
-
AMA NG WIKANG FILIPINO
Itinatag ang Komite sa Wikang Opisyal
upang maresolba ang isyu sa pagpili ng
wikang panlahat.
1940
●
●
Inimungkahi na dapat wikang
katutubo at hindi dayuhang wika
ang maging wikang pambansa.
●
Kinikilalang pangkalahatang
midyum ng komunikasyon sa
isang bansa.
Kadalasan, ito ang wikang
ginagamit sa pang araw-araw na
pamumuhay ng lahat ng
mamamayan ng isang bansa.
●
Pinili ang Tagalog bilang batayan
ng bagong pambansang wika.
Ipinag – utos ang pagtuturo ng
Wikang Pambansa sa lahat ng
pampubliko at pribadong paaralan
sa buong bansa.
Disyembre 30, 1937
●
Pinili at ipirinoklama ng Pangulong
Quezon ang Tagalog bilang
batayan ng bagong pambansang
wika.
Bakit pinili ang Tagalog bilang batayan
ng wikang Pambansa?
PAGPILI
●
Konstitusyon ng 1935, Artikulo XIV, Sek.
3
“Ang Kongreso ay gagawa ng mga
hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pagpapatibay ng isang wikang pambansa
na batay sa isa sa mga umiiral na
katutubong wika.
Ang Tagalog ay malawak na
ginagamit sa mga pag-uusap ng
mga Pilipino at marami din sa
bansa ang nakakaintindi ng wikang
ito.
Ito ang wika ng Maynila
- ang kabiserang pampulitika at pang
ekonomiya sa buong bansa.
Hunyo 4, 1946
●
●
Ipinagkaloob ng mga Amerikano
ang ating kalayaan, ang Araw ng
Pagsasarili ng Pilipinas.
Ipinahayag din na ang wikang
opisyal ng bansa ay Tagalog at
Ingles sa bisa ng Batas
Komonwelt Blg. 570.
1959
●
“Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay
FILIPINO.
Samantalang nalilinang, ito ay dapat
payabungin at pagyamanin pa sa salig sa
umiiral na mga wika sa Pilipinas at iba pang
wika”.
Paano naging wikang opisyal ang
Wikang Pambansa?
Batas Komonwelt Blg. 570
Ibinababa ni Kalihim Jose B.
Romero ng Kagawaran ng
Edukasyon ang KAUTUSANG
PANGKAGAWARANG BILANG 7:
Nagsasaad na kailanma’t tutukuyin
ang Wikang Pambansa, ang
salitang PILIPINO ang gagamitin.
●
Konstitusyon ng 1973 (Artikulo XV, Sek.
3)
●
Saligang Batas ng 1973
●
Ang batasang Pambansa ay dapat
magsagawa ng mga hakbang tungo
sa paglinang at pormal na
adapsyon ng Wikang Pambansa
na tatawaging FILIPINO.
PAKSA 2: WIKANG OPISYAL
Ayon kay Virgilio Almario ang wikang
opisyal ay ang itinadhana ng batas na
maging wika sa opisyal na talastasan ng
pamahalaan.
Saligang Batas ng 1987
●
FILIPINO ang wikang Pambansa ng
Pilipinas.
Artikulo 14 Seksiyon 6 ng Saligang Batas
ng 1987
Ang wikang pambansa ay
ipinahayag bilang opisyal na wika
simula Hulyo 4, 1946
“Hangga’t walang ibang
itinatadhana ang batas, ang Ingles
at Filipino ang magiging opisyal na
wika”.
PAKSA 3: WIKANG PANTURO
Ito ang wika ng talakayang guro – magaaral na may kinalaman sa mabisang
pagkatuto dahil dito nakalulan ang
kaalamang matututuhan sa klase.
●
Ito ang wikang ginagamit sa pormal
na edukasyon.
●
Ito rin ang wikang gamit sa pagsulat
ng mga aklat at kagamitang
panturo sa mga silid aralan.
Sa pangkalahatan ay FILIPINO at INGLES
ang mga opisyal na wika at wikang
panturo sa mga paaralan.
MOTHER TONGUE – BASED MULTI –
LINGUAL EDUCATION
-
Sa K to 12 Curriculum, ang mother
tongue o unang wika ng mga magaaral ay naging opisyal na wikang
panturo mula Kindergarten
hanggang Grade 3.
Ilan pang mahahalagang batas tungkol
sa wika:
●
●
at mga banyagang wika (Kastila, Ingles,
at Hapon).
Paggamit ng dalawang wika na tila ang
dalawang ito ay ang katutubong wika.
Isinaad sa Kautusang Kagawaran Blg 25 (
Dept. Order 25) ang pagkakaroon ng BPE
(Bilinggwal na Patakaran sa Edukasyon).
BPE (Bilinggwal na Patakaran sa
Edukasyon)
– nagtatakda na ang gagamiting midyum
sa pagtuturo ay Filipino at Ingles sa
Primarya at Sekundarya
Proklamasyon Blg. 19 (Agosto
1988)
Idineklara ang pagdiriwang ng
Linggo ng Wika mula ika-13
hanggang 19 ng Agosto kada
taon.
TIMELINE (di ko sure kung tama
nakakalito kasi, based lang din sa sinulat
ni sir sa board hahaha)
Aralin 3:
Konseptong Bilingguwalismo at
Multilingguwalismo
1900
-
MONO = Wikang Ingles
BILINGGUWALISMO
1935
-
TAGALOG BILANG BATAYAN
Ang wikang Filipino ay binubuo ng
maraming wika mula sa mga kasalong wika
( Sugbuanong-Binisaya, Iloko,
Kapampangan, Pangasinan, SamarLeyte, Maguindanao, Tausug, at Tagalog)
1959
-
1973
-
PILIPINO = WIKANG OPISYAL/
PANTURO/ PAMBANSA
FILIPINO = WIKANG PAMBANSA
-
1987
-
PILIPINO = WIKANG OPISYAL/
WIKANG PANTURO
FILIPINO = WIKANG PAMBANSA/
OPISYAL/ PANTURO
Ang timeline na ito ay nagpapakita ng
pitong wika at yugto ng wika (makakapal
na arrow) at pitong mga programang
pangwika (maninipis na arrow). Narito ang
mga wika at yugto ng wika na inihayag nito.
-
Monolingguwalismong Ingles
(Monolingguwalismo)
-
Wikang Ingles
-
wikang dinala ng mga Amerikano at
ipinalaganap sa pampubliko at
kalaunan sa pampribadong
edukasyon simula noong 1901;
Unang Yugto ng Wikang Tagalog
(Tagalog-1)
-
Unang pinangalanang wikang
pambansa noong 1935;
Ang Tagalog ay unang ginawa
bilang isang pang-akademikong
asignatura noong 1940;
-
ang artipisyal na wika na balak
buuin ng Konstitusyon noong 1973
at papalit sa wikang Pilipino bilang
wikang pambansa
Ang Ikalawang Wikang Filipino (Filipino2)
-
-
kung kailan ang pangalang
"Tagalog" ay pinalitan ng pangalang
"Pilipino“ noong 1959;
Ikalawang Yugto ng Wikang Pilipino
(Pilipino-2)
nang wikang FILIPINO ay muling
kinilala bilang wikang opisyal,
pang-akademiko at pambansa at
pinangalanang FILIPINO ng
Konstitusyon ng 1987.
Unang Bilingguwalismo
(Bilingguwalismo-a)
-
Unang yugto ng Wikang Pilipino
(Pilipino-1)
ang sistemang ginamit dahil gusto
ng mga Amerikanong ipalaganap
ang pampublikong edukasyon at
hubugin ang kaisipan ng mga
Pilipino sa wika at kultura ng
Estados Unidos. (1901)
Ang Unang Wikang Filipino (Filipino-1)
Ikalawang Yugto ng Wikang Tagalog
(Tagalog-2)
-
pinanatili itong wikang opisyal at
wikang pang-akademiko ngunit
tinanggalan ng katayuan bilang
wikang pambansa noong 1973;
Iniutos ni Jorge Bocobo, Kalihim ng
Pampublikong Instruksiyon
noong 1939 na maaaring gamitin
ang mga unang wika bilang
auxiliary na wikang panturo, lalo
na para sa mga mag-aaral sa unang
baitang, kaya ang kauna-unahan
nating programang bilingguwalismo
ay binubuo ng wikang Ingles at isa
sa ating mga unang wika;
Ikalawang Bilingguwalismo
(Bilingguwalismo –b)
-
-
inilabas noong 1970 na nag-uutos
na tanging wikang Pilipino na
lamang ang gagamiting midyum sa
pagtuturo sa lahat ng antas pangakademiko.
Dahil nakasanayan nang gamitin
ang mga unang wika bilang
auxiliary na wika sa pagtuturo sa
mababang baitang, itinuturing natin
ang monolingguwalismong
pamantayang ito bilang isang
bilingguwalismo sa aktuwal na
pangyayari na binubuo ng wikang
Filipino at isa sa ating mga unang
wika.
-
-
BPE � MTB (Mother-Tongue Based) –
MLE ( Multilinggual Education)
-
-
-
pumalit sa unang
multilingguwalismo na umiral
lamang ng isang taon.
Ipinatupad ito noong 1974. Nag-utos
na gamitin ang mga wikang Ingles
at Filipino at nagsantabi naman sa
mga unang wika.
Ito ang pinakakilalang
programang bilingguwalismo sa
ating bansa dahil hindi katulad sa
unang bilingguwalismo, sumaklaw
ito sa lahat ng antas pangakademiko, at hindi katulad sa
ikalawang biligguwalismo, umiral
ito nang mahigit isang dekada at
naging batayan pa sa mga kasunod
nitong programang pangwika;
MULTILINGGUWALISMO
-
Paggamit ng maraming wika
na nangunguhulugan ng paggamit
ng unang wika ng mga estudyante
sa isang partikular na lugar.
Unang Multilingguwalismo
(Multilingguwalismo-a)
-
pumalit sa ikalawang
bilingguwalismo na umiral laman
nang tatlong taon.
-
Ipinatupad ito noong 1973 at nagutos na gamitin ang unang wika
bilang midyum ng pagtuturo
hanggang sa ikalawang baitang na
susundan naman sa paggamit ng
mga wikang Pilipino at Ingles.
Ikatlong Bilingguwalismo
-
Isa ang Pilipinas sa itinuturing na
Multilinggwal na bansa, mahigit
180+/- ang buhay na wika sa ating
bansa.
Hindi na Bilingguwal, kundi
Multilingguwal ang ipinairal na
patakarang pangwika sa
edukasyon.
Ikalawang Multilingguwalismo
(Multilingguwalismo-b)
-
-
Ipinatupad noong panunungkulan ni
Pangulong Corazon Aquino at
mistulang pinagsamang unang
multilingguwalismo at ikatlong
bilingguwalismo.
Pinagtibay ang paggamit ng wikang
Filipino at wikang Ingles at kinilala
muli ang halaga ng mga unang wika
bilang auxiliary na wika sa
pagtuturo;
Ikatlong Multilingguwalismo
(Multingguwalismo-c)
-
Ang kasalukuyang pambansang
patakarang pangwika na
ipinatupad noong 2009 at nakabatay
sa sistematikong pananaliksik
tungkol sa multingguwalismo.
-
Hindi katulad ng naunang dalawang
multilingguwalismo , oral at
tekstuwal na paggamit sa mga
unang wika sa loob ng mas
mahabang panahon ang iniutos ng
kasalukuyan nating programang
multingguwalismo ang tinatawag
nating” sistematikong
multilingguwalismo” sa sanaysay
na ito.
Aralin 4:
MGA TEORYA NG PINAGMULAN NG
WIKA
TEORYA
- ang tawag sa siyentipikong pagaaral sa iba't ibang paniniwala ng
mga bagay-bagay na may mga
batayin subalit hindi pa lubusang
napapatunayan. Iba't ibang
pagsipat o lente ang
pinanghahawakan ng iba't ibang
eksperto. Ang iba ay siyentipiko
ang paraan ng pagdulog
samantalang relihiyoso naman sa
iba.
IBA’T IBANG TEORYA NG WIKA:
Teoryang Biblikal
-
Batay sa istorya ng Bibliya, iisa lang
ang wika noong unang panahon
kaya't walang suliranin sa
pakikipagtalastasan ang tao.
Naghangad ang tao na higitan ang
kapangyarihan ng Diyos, naging
mapagmataas at nag-ambisyong
maabot ang langit, at nagtayo ng
pakataas-taas na tore.
Mapangahas at mayabang na ang
mga tao, subalit pinatunayan ng
Diyos na higit siyang
makapangyarihan kaya sa
pamamgitan ng kaniyang
kapangyarihan, ginuho niya ang
tore. Ginawang magkakaiba ang
wika ng bawat isa, hindi na
magkaintindihan at naghiwahiwalay ayon sa wikang sinasalita.
(Genesis kab. 11:1-8)
Ayon sa teoryang ito, mayroon
lamang isang wika (ADAMIC) ang
lahat ng tao sa mundo noong araw.
Teoryang Bow-wow
-
Ayon sa teoryang ito, maaaring ang
wika raw ng tao ay mula sa
panggagaya sa mga tunog ng
kalikasan. Ang mga primitibong tao
diumano ay kulang na kulang sa
mga bokabularyong magagamit.
Dahil dito, ang mga bagay-bagay sa
kanilang paligid ay natutunan
nilang tagurian sa pamamagitan ng
mga tunog na nalilikha ng mga ito.
Teoryang Ding-dong
-
Kahawig ng teoryang bow-wow,
nagkaroon daw ng wika ang tao
ayon sa teoryang ito, sa
pamamagitan ng mga tunog na
nalilikha ng mga bagay-bagay sa
paligid. Ngunit ang teoryang ito ay
hindi limitado sa mga kalikasan
lamang kung ‘di maging sa mga
bagay na likha ng tao.
Teoryang Pooh-pooh
-
Unang natutong magsalita ang mga
tao, ayon teoryang ito, nang hindi
sinasadya ay napabulalas sila
bunga ng mga masisidhing
damdamin tulad ng sakit, tuwa,
sarap, kalungkutan, takot,
pagkabigla at iba pa.
-
Teoryang La-la
-
Teoryang Yo-he-ho
Pinaniniwalaan ng linggwistang si
A.S. Diamond at Berel (2003) na
ang tao ay natutong magsalita
bunga diumano ng kanyang
pwersang pisikal. Hindi nga ba’t
tayo’y nakalilikha rin ng tunog kapag
tayo’y nag-eeksert ng pwersa.
Teoryang Ta-ta
-
-
-
Iminungkahi ng linggwistang si
Jesperson na ang wika ay nagmula
sa paglalaro, pagtawa, pagbulong
sa sarili, panliligaw at iba pang
mga bulalas-emosyunal.
Iminungkahi pa niya na taliwas sa
iba pang teorya, ang mga unang
salita ay sadyang mahahaba at
musikal, at hindi maiikling bulalas
na pinaniniwalaan ng marami.
Teoryang Coo coo
Mga pwersang may kinalaman sa
Pag-ibig. Ang salik na nagtutulak
sa tao upang maghabi ng mga salita
para sa mga tula at awit ng pagibig.
Teoryang Mama
-
Ayon naman sa teoryang ito, ang
kumpas o galaw ng kamay ng tao
na kanyang ginagawa sa bawat
partikular na okasyon ay ginaya ng
dila at naging sanhi ng pagkatuto
ng taong lumikha ng tunog at
kalauna’y nagsalita.
Teoryang Sing-song
Ayon sa teoryang ito, ang wika ay
nagmula sa mga tunog na nalilikha
ng mga sanggol. Ang mga tunog
daw na ito ang ginaya ng mga
matatanda bilang pagpapangalan
sa mga bagay-bagay sa paligid.
Ayon sa teoryang ito, nagmula ang
wika sa mga pinakamadadaling
pantig ng pinakamahahalagang
bagay. Pansinin nga naman ang
mga bata. Sa una’ y hindi niya
masasabi ang salitang mother ngunit
dahil ang unang pantig ng
nasabing salita ang
pinakamahalaga diumano, una
niyang nasasabi ang mama bilang
panumbas sa salitang mother.
Teoryang ta-ra-ra-boom-de-ay
-
Likas sa mga sinaunang tao ang
mga ritwal. Sila ay may mga ritwal
sa halos lahat ng gawain tulad ng sa
pakikidigma, pagtatanim, pagaani, pangingisda, pagkakasal,
pagpaparusa sa nagkasala,
panggagamot, maging sa paliligo
at pagluluto. Kaakibat ng mga ritwal
na iyon ay ang pagsasayaw,
pagsigaw at incantation o mga
bulong.