Chuyªn ®Ò Tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh n©ng cao PGS.TS. Vò v¨n ninh Häc viÖn tµi chÝnh An Néi dung 1. Vai trß vµ môc tiªu cña qu¶n trÞ TCDN 2. Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn 3. Rñi ro vµ tû suÊt sinh lêi 4. §Þnh gi¸ chøng kho¸n 5. Dù b¸o nhu cÇu tµi chÝnh 6. §¸nh gi¸ vµ lùa chän dù ¸n ®Çu t­ 7. Nguån vèn cña doanh nghiÖp 8. Chi phÝ sö dông vèn vµ hÖ thèng ®ßn bÈy 9. Qu¶n lý vèn kinh doanh trong DN 10. Ph©n phèi lîi nhuËn cña DN 11. §Þnh gi¸ doanh nghiÖp 1 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 1 Vai trß vµ môc tiªu cña qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp I.Tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ vai trß cña nhµ qu¶n trÞ tµi chÝnh 1.1. Tµi chÝnh doanh nghiÖp Quan s¸t mét doanh nghiÖp ta thÊy: Dòng tiền vào Dòng tiền ra Doanh nghiÖp C¸c chñ thÓ kinh tÕ Ho¹t ®éng §Çu t­ C¸c chñ thÓ kinh tÕ Ho¹t ®éng - Kinh doanh - Tµi chÝnh Quü tiÒn tÖ T¹o lËp 2 sö dông Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 2 1.2.Vai trß cña Nhµ qu¶n trÞ tµi chÝnh - Vai trß cña nhµ qu¶n trÞ tµi chÝnh thÓ hiÖn th«ng qua viÖc ®iÒu hµnh luång tiÒn vµo vµ luång tiÒn ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Vai trß ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: T I CH NH CỦA DOANH NGHIỆP (2) (1) TIỀN Hoạt động của công ty (3) (4a) Thị trường tài chính (4b) (1) Tiền huy động từ các nhà đầu tư (2) Tiền đầu tư vào doanh nghiệp (3) Tiền thu được từ quá trình hoạt động (4a) Tiền tái đầu tư (4b) Tiền trả cho nhà đầu tư 3 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 3 Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp (2) (1) Giám đốc (4a) Tài chính Hoạt động của công ty Thị trường tài chính (4b) (3) (1) Huy động tiền từ các nhà đầu tư (2) Đầu tư tiền vào doanh nghiệp (3) Thu tiền từ quá trình hoạt động (4a) Sử dụng tiền để tái đầu tư (4b) Chi trả tiền cho nhà đầu tư VAI TRß GI¸M ®èc tµi chÝnh 4 KINH DOANH TÀI CHÍNH Sản xuất cái gì? Cần bao nhiêu vốn và lấy từ nguồn nào? Bán cho ai? Đầu tư vốn vào đâu và thu được bao nhiêu LN Sản xuất như thế nào? Phân phối LN như thế nào? Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 4 S¬ ®å néi dung qu¶n trÞ tµi chÝnh Môc tiªu tèi ®a hãa gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp C¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh doanh nghiÖp chñ yÕu .Ph©n phèi nguån lùc cã h¹n nh­ thÕ nµo vµo c¸c dù ¸n ®Çu t­ (Investment Decisions) .Huy ®éng vèn nh­ thÕ nµo ®Ó tµi trî cho c¸c dù ¸n ®­îc lùa chän (Financing Decisions) .Ph©n phèi lîi nhuËn nh­ thÕ nµo? (Dividend Decisions) C¸c c«ng cô chñ yÕu cña qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp B¸o c¸o tµi chÝnh vµ c¸c hÖ sè tµi chÝnh Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn M« h×nh ®¸nh gi¸ rñi ro vµ sinh lêi QuyÒn chän C¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh chñ yÕu - - 5 QuyÕt ®Þnh tµi chÝnh dµi h¹n: + QuyÕt ®Þnh ®Çu t­ vèn + QuyÕt ®Þnh tµi trî vèn + QuyÕt ®Þnh ph©n phèi lîi nhuËn QuyÕt ®Þnh tµi chÝnh ng¾n h¹n: + QuyÕt ®Þnh b¸n chÞu + QuyÕt ®Þnh chiÕt khÊu thanh to¸n + QuyÕt ®Þnh dù tr÷ vèn tån kho + QuyÕt ®Þnh dù tr÷ vèn b»ng tiÒn + QuyÕt ®Þnh khÊu hao TSC§ + QuyÕt ®Þnh trÝch lËp dù phßng… Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 5 VÞ trÝ cña gi¸m ®èc tµI chÝnh trong Doanh nghiÖp Hội đồng quản trị Tổng Giám đốc (CEO) Giám đốc tài chính (CFO) Giám đốc kinh doanh Trưởng phòng tài chính 6 Giám đốc sản xuất Kế toán trưởng Huy động vốn Phân phối lợi nhuận Kế toán tài chính Kế toán quản trị Đầu tư vốn và quản lý sử dụng vốn Phân tích và lập kế hoạch tài chính Lập Báo cáo tài chính Kiểm soát nội bộ Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 6 KẾ TOÁN và QT TÀI CHÍNH TIÊU CHÍ KẾ TOÁN TÀI CHÍNH 1. TRỌNG TÂM Báo cáo Dự báo 2. THỜI ĐIỂM Quá khứ Tương lai 3. PHÂN TÍCH Theo nguyên tắc Theo các giả định 4. ĐO LƯỜNG GIÁ TRỊ 5.KẾT QUẢ 4=4 4 ≠4 BCTC QĐTC II.ThÞ tr­êng tµi chÝnh * Các loại thị trường tài chính + Căn cứ vào thời hạn luân chuyển vốn: Gồm có Thị trường tiền tệ và thị trường vốn. + Căn cứ vào cơ cấu thị trường: Gồm có thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp. + Căn cứ vào tính chất chuyên môn hóa của thị trường: Gồm có Thị trường công cụ nợ, thị trường công cụ vốn và thị trường công cụ phái sinh. 7 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 7 II.ThÞ tr­êng tµi chÝnh * Các công cụ tài chính: Do thị trường tài chính được chia thành thị trường vốn và thị trường tiền tệ, nên mỗi thị trường sẽ giao dịch các loại công cụ tài chính khác nhau. - Thị trường vốn thường giao dịch các loại công cụ chủ yếu: Trái phiếu, cổ phiếu. - Thị trường tiền tệ thường giao dịch các loại công cụ sau: Tín phiếu kho bạc, chứng chỉ tiền gửi, thương phiếu... II. Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn 8 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 8 Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn Cã 3 lý do lµm cho tiÒn cã gi¸ trÞ thêi gian: + Do l¹m ph¸t + Do rñi ro + Do c¬ héi ®Çu t­ => Mét ®ång ngµy h«m nay cã gi¸ trÞ h¬n mét ®ång cña ngµy mai I. Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn 1.L·i ®¬n, l·i kÐp VÝ dô 1: Mét ng­êi göi tiÒn vµo ng©n hµng víi sè tiÒn 100 triÖu ®ång víi l·i suÊt kú h¹n 12 th¸ng lµ 10%/n¨m. H·y x¸c ®Þnh: a. Gi¶ thiÕt, ng­êi ®ã nhËn tiÒn l·i hµng n¨m, vËy tæng sè tiÒn l·i ng­êi ®ã nhËn ®­îc trong 2 n¨m? b. Gi¶ thiÕt, ng­êi ®ã kh«ng nhËn tiÒn l·i hµng n¨m, vËy tæng sè tiÒn l·i ng­êi ®ã nhËn ®­îc sau 2 n¨m? 9 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 9 I. Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn Bµi gi¶I a. TiÒn l·i n¨m 1 TiÒn l·I n¨m 2 Tæng tiÒn l·I b. TiÒn l·i n¨m 1 TiÒn l·I n¨m 2 Tæng tiÒn l·I I. Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn L·I ®¬n: I® = V0 x r x n L·I kÐp: Ik = V0 (1+ r)n – V0 = V0 [(1+r)n – 1] Trong ®ã : V0 lµ sè vèn gèc r lµ l·I suÊt n lµ sè kú tÝnh l·I 10 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 10 I. Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn 2. GI¸ trÞ t­¬ng lai VÝ dô 2: Mét ng­êi göi tiÒn vµo ng©n hµng víi sè tiÒn 100 triÖu ®ång víi l·i suÊt kú h¹n 12 th¸ng lµ 10%/n¨m. Hái tæng sè tiÒn mµ ng­êi nµy nhËn ®­îc sau 2 n¨m? I. Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn Bµi gi¶i vÝ dô 2: FV2 = 11 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 11 I .Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn a. Gi¸ trÞ t­¬ng lai cña mét kho¶n thu nhËp FVn = Vo (1+r)n FVn: lµ gi¸ trÞ t­¬ng lai cña vèn ®Çu t­ Vo, r : gäi lµ l·i suÊt, (1+r)n: gäi lµ thõa sè l·i I. Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn 2. GI¸ trÞ t­¬ng lai VÝ dô 3: ¤ng A cßn 5 n¨m n÷a lµ vÒ h­u. Ng­êi nµy thÊy r»ng kh«ng thÓ nhê cËy vµo ®øa con trai h­ háng cña m×nh nªn ®· ©m thÇm göi tiÒn vµo ng©n hµng, sè tiÒn «ng nµy göi vµo mçi n¨m lµ 100 tr® víi l·I suÊt kú h¹n 12 th¸ng lµ 10%/n¨m. H·y tÝnh tæng sè tiÒn mµ «ng A nhËn ®­îc khi b¾t ®Çu vÒ h­u? (gi¶ sö c¸c kho¶n tiÒn tr¶ vµo ®Çu n¨m) 12 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 12 I. Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn Bµi gi¶i vÝ dô 3: FV5 = I .Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn b. Gi¸ trÞ t­¬ng lai cña c¸c kho¶n tiÒn kh¸c nhau + Ph¸t sinh cuèi kú n FVn Ci (1 r ) ni i 1 + Ph¸t sinh ®Çu kú n FVn Ci (1 r)ni1 i1 13 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 13 I .Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn c. Gi¸ trÞ t­¬ng lai cña mét chuçi tiÒn tÖ ®ång nhÊt + Ph¸t sinh ë cuèi kú (1 r ) n 1 FVn C . r + Ph¸t sinh ë ®Çu kú (1 r ) n 1 FVn C . (1 r ) r I .Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn 3. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tiÒn tÖ VÝ dô 4: Mét ng­êi muèn sau 5 n¨m n÷a sÏ cã mét kho¶n tiÒn lµ 100 tr®. VËy ngµy h«m nay ng­êi ®ã ph¶i göi mét kho¶n tiÒn lµ bao nhiªu? BiÕt r»ng l·i suÊt kú h¹n 12 th¸ng lµ 10%/n¨m. 14 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 14 I .Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn Bµi gi¶i: VÝ dô 4 PV = I .Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn 3. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tiÒn tÖ a. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét kháan tiÒn PV FVn (1 r ) n PV : gäi lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i, FVn lµ kho¶n tiÒn ph¸t sinh ë t­¬ng lai r : gäi lµ tû lÖ chiÕt khÊu hay tû lÖ hiÖn t¹i hãa 1 (1 r ) n lµ hệ số chiÕt khÊu 15 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 15 I .Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn 3. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tiÒn tÖ VÝ dô 5: Mét ng­êi mua mét chiÕc xe t¶i vµ cho thuª, dù tÝnh sè tiÒn thu tõ cho thuª hµng n¨m (vµo cuèi n¨m) lµ 500 triÖu. Sau 3 n¨m cho thuª, gi¸ trÞ thanh lý lµ kh«ng ®¸ng kÓ. H·y tÝnh xem ng­êi nµy nªn mua chiÕc xe t¶i víi gi¸ tèi ®a lµ bao nhiªu? BiÕt r»ng l·i suÊt kú h¹n 12 th¸ng lµ 10%/n¨m. I .Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn Bµi gi¶i: VÝ dô 5 PV = 16 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 16 I .Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn b. Gi¸ trÞ hiªn t¹i cña mét dßng tiÒn kh¸c nhau Gäi: Ci lµ kho¶n tiÒn ë thêi ®iÓm i + Ph¸t sinh ë cuèi kú: n Ci i i 1 (1 r ) PV n + Ph¸t sinh ë ®Çu kú: Ci (1 r) i i 1 (1 r ) PV I .Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn c. Gi¸ trÞ hiªn t¹i cña dßng tiÒn ®ång nhÊt + Ph¸t sinh ë cuèi kú PV C 1 (1 r ) n r + Ph¸t sinh ë ®Çu kú 1 (1 r)n PV C (1 r) r 17 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 17 I .Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn c. Gi¸ trÞ hiªn t¹i cña dßng tiÒn v« h¹n + Dßng tiÒn kh«ng t¨ng tr­ëng (g = 0) PV C r + Dßng tiÒn t¨ng tr­ëng ®Òu (g ®Òu nhau) PV C1 r g I .Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn c. Gi¸ trÞ hiªn t¹i cña dßng tiÒn v« h¹n + Dßng tiÒn t¨ng tr­ëng kh¸c nhau: Gi¶ ®Þnh chia thµnh 2 giai ®o¹n, giai ®o¹n 1 sÏ t¨ng tr­ëng kh¸c nhau víi tû lÖ lµ g; giai ®o¹n 2 sÏ t¨ng tr­ëng ®Òu nhau víi tû lÖ lµ g’, ta cã: n Ct Pn t (1 r ) n t 1 (1 r ) PV Trong đó: 18 Pn C n 1 r g, Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 18 Mét sè øng dông phæ biÕn trong qu¶n trÞ tµi chÝnh Tình huống: C«ng ty X vay ng©n hµng Vietcombank 100 triÖu ngµy h«m nay. Hai bªn tho¶ thuËn sè tiÒn c«ng ty X ph¶i thanh to¸n cho Vietcombank trong 3 năm nh­ sau: Năm 1:30 triÖu, Năm 2: 40 triÖu, Năm 3: 50 triÖu. H·y x¸c ®Þnh l·i suÊt thùc tÕ cña kho¶n vay? Mét sè øng dông phæ biÕn trong qu¶n trÞ tµi chÝnh Tình huống: Mét tßa nhµ ®ang ®­îc rao b¸n 10 tû ®ång, nÕu mua nhµ ng­êi ®Çu t­ sÏ nhËn ®­îc tiÒn cho thuª lµ 500 triÖu ®ång/n¨m, sau 5 n¨m cã thÓ b¸n víi gi¸ lµ 12 tû ®ång, hái nhµ ®Çu t­ nªn mua ng«i nhµ víi gi¸ nhiªu? BiÕt r»ng tû suÊt sinh lêi ®ßi hái lµ 10%/n¨m. 19 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 19 Mét sè øng dông phæ biÕn trong qu¶n trÞ tµi chÝnh Tình huống: C«ng ty s÷a Vinamilk ®ang ®Þnh ®Çu t­ d©y chuyÒn SX s÷a chua víi sè vèn ®Çu t­ lµ 100 tû ®ång, dù tÝnh d©y chuyÒn mang l¹i dßng tiÒn thu vÒ hµng n¨m (c¶ gèc vµ l·i) lµ 20 tû ®ång, thêi gian ho¹t ®éng dù ¸n lµ 8 n¨m. L·i suÊt yªu cÇu lµ 12%/n¨m. h·y cho biÕt dù ¸n cã nªn ®Çu t­ kh«ng? Mét sè øng dông phæ biÕn trong qu¶n trÞ tµi chÝnh Tình huống: Mét ng­êi ®Þnh mua cæ phiÕu cña m«t c«ng ty cæ phÇn. Dù tÝnh cæ tøc hµng n¨m nhËn ®­îc æn ®Þnh lµ 10.000 ®ång. Tû suÊt sinh lêi kú väng cña nhµ ®Çu t­ nµy lµ 10%/n¨m. H·y cho biÕt nhµ ®Çu t­ nµy h«m nay nªn mua cæ phiÕu víi gi¸ tèi ®a bao nhiªu? 20 Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV-2018 20