គរឹះរាជាណាចគររមពជា ុ ជារិ សាសនា គរឹះមហារសគរ rrrcsss គរសួងការងារ និងបណ្ុឹះបណា ្ លវិជាាជីវៈ MINISTRY OF LABOR AND VOCATIONAL TRAINING មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនច ិ ឆ្ន ាំសិរា ២០២០ - ២០២១ មារិកា អមអរៀនទី០១ គបភរផ្តលអ់ ភលើង .............................................................................................................. 4 ១. គបភរផ្តលអ់ ភលើង ...................................................................................................................... 4 ១.១ ថ្មរិល ............................................................................................................................... 4 ១.២. អា្ុយ ........................................................................................................................... 5 ២.ចរនតេ្គិសនី ........................................................................................................................... 5 ២.១. កាអគបើគាស់រហុមម៉ែគរអាណាឡរ ូ ...................................................................................6 ២.១.១ និយមន័យ ..................................................................................................................6 ២.១.២លរខណឹះរបស់ឧបររណ៌អាណាឡ(Analog) ............................................................... 6 ូ ២.១.៣ ្ាំនូសគរិរអៅផ្ផ្ៃមុខរបស់ម៉ែុលទីមម៉ែគរគបអភទអាណាឡរ ូ ......................................7 ២.១.៤ ការអគបើអម្ុណវាស់េូម ............................................................................................ 7 ២.១.៥ ការអានរផ្មលេូម Ω .....................................................................................................8 ២.១.៦ ការអគបើអម្ុណវាស់រង់សយង(DCV) ........................................................................8 ុ ២.១.៧ ការអមើលរផ្មលរង់សយងចរនត ជាប់................................................................................8 ុ ២.១.៨ ការអគបើអម្ុណវាស់រង់សយង(ACV ...........................................................................8 ុ ២.១.៩ ការអមើលរផ្មលរង់សយងចរនត ឆ្លស់ ...............................................................................9 ុ ២.២ ររណី្ួរ្ិររនងការអគបើ អម្ុណវាស់រង់សយងDC ...................................................... 9 ុ ុ ៣.រង់សយង ុ ............................................................................................................................... 10 ៣.១. ការអគបើរហុមម៉ែគរវាស់រង់សយង ុ ..................................................................................11 ៣.២ អគបើគាស់រហុមម៉ែគរវាស់ចរនតេ្គិសនី ........................................................................13 ៤. េនុភារេ្គិសនី ..................................................................................................................13 ៥.អសៀ្វី និង្ាំនូសតាងអសៀ្វី ...................................................................................................14 ៥.១ អសៀ្វីអសរ ី និងមខនង ........................................................................................................14 ៥.១.១ អសៀ្វីអសរ ................................................................................................................... ី 14 ៥.១.២ អសៀ្វី មខនង ................................................................................................................16 អមអរៀនទី២ រុងតារ់ .............................................................................................................. 18 ១. រុងតារ់ ................................................................................................................................ 18 ២. រុងតារ់រជាអសរ ី................................................................................................................19 ៣.រុងតារ់រជាមខនង .................................................................................................................20 ៤. រុងតារ់ ចាំរ ុឹះ ........................................................................................................................ 21 ៥.គបអភទរុងតារ់ .................................................................................................................... 22 ៥.១.រុងតារ់រ ាំរិល .................................................................................................................22 ៥.២.រុងតារ់អភលើង .................................................................................................................23 ៥.៣.រុងតារ់រងាារ ................................................................................................................23 ៥.៤.ាអរ ៉ែរ............................................................................................................................. 24 ៥.៥.អា ាំងមវរស័រ...................................................................................................................24 ៥.៦. អា ាំងមវរទ័រ ..................................................................................................................25 ៥.៧ គរង់សមា វូ ៉ែ ទ័រ ..................................................................................................................25 ៥.៨.ឌីសង ុ ទ័រ ........................................................................................................................ 26 ៥.៩.គបអភទឌីសង ុ ទ័រ ............................................................................................................26 ៥.១០.មុខងាររបស់ឌីសង ុ ទ័រ .................................................................................................27 ៦. រុងតារ់សងករ់ ..................................................................................................................... 28 ៦.១.រុងតារ់វារ់ ..................................................................................................................29 ៦.២.រុងតារ់អសារ ................................................................................................................29 ៦.៣.រុងតារ់បនៃឹះ .................................................................................................................29 អមអរៀនទី ៣ មូលដ្ឋខនគ្រឹះេ្គិសនី .................................................................................................. 31 ១.ទាំរង់របស់វរតធារុ ................................................................................................................31 ុ ១.១.បនៃរេ្គ ិសនី .................................................................................................................33 ុ ១.២.វិធីបអងកើរបនៃុរេ្គិសនី េវិជាមាន និងវិជាមាន ........................................................ 33 ២.១ េងគរធារុចាំលងេ្គិសនី ............................................................................................... 34 ២.២. េងគធារុពារ់រណា ត លចាំលង ....................................................................................... 35 ២.៣. រង់សយង ុ ...................................................................................................................... 36 ៣.រាំល ាំងេ្គិសនីចលររ ..........................................................................................................36 អមអរៀនទី៤ អរសុស ី ង ត ់ ........................................................................................................................... 37 និយមន័យ .............................................................................................................................................. 37 ១. អរសុស ី ង ត ់ផ្នេងគធារុចាំលង និង អគ្ឿងបរ ិកាខអរសុស ី ង ត ់ ......................................................... 38 ១.៣ គបអភទអរសុស ី ង ត ់ ............................................................................................................39 ១.៤ អរសុស ី ង ត ់រិអសស ............................................................................................................40 ១.៥ ផ្ូរូ អរសុស ី ង ត ់ ..................................................................................................................41 ១.៦ អរសុស ី ង ត ់ ភុយសុប ី .........................................................................................................42 ១.៧ អរសុស ី ង ត ់ អាគស័យនិងរង់សយង ុ .................................................................................... 42 ១.៨ រូដរណ៌អរសុស ី ង ត ់ និង រអបៀបអមើល ...............................................................................43 ១.៩ ចាប់េូម ........................................................................................................................ 46 ១.១០ បងគាំអុ រសុស ី ង ត ់ជាអស៊េរ ី ....................................................................................................47 ១.១១ បងគាំអុ រសុស ី ង ត ់ជាមខនង ....................................................................................................49 អមអរៀនទី៥ េុីអស IC .............................................................................................................................. 50 េុីអស ..........................................................................................................................................50 ១.១.រអបៀបអមើលអជើង េុីអស ...................................................................................................50 ២.បាំមណរមចរ េុីអស ...............................................................................................................51 ២.១. េុីអស អាណាឡរ ូ .........................................................................................................51 រ. េុីអសអសេរភាររង់សយង ុ ...................................................................................................51 ្. េុីអស SOUND ...................................................................................................................51 ២.២.េុីអស ឌីជីថ្ល ...............................................................................................................52 អមអរៀនទី៦ គរង់សស ី ុ រ័ ៃ JFET ............................................................................................................... 53 ១.គរង់សស ី ុ រ័ ៃ JFET .................................................................................................................... 54 ២.JFET កាណាល់ P .................................................................................................................55 ៣.គរង់សស ី ុ រ័ ៃ MOSFET .............................................................................................................55 ៣.១.គរង់សស ី ុ រ័ ៃ MOSFET អរើន ............................................................................................. 55 ៣.២.ទាំរង់ MOSFET អរើនកាណាល់ N...................................................................................56 ៤.រអបៀបវាស់គរង់សស ី ុ រ័ ៃ FET ...................................................................................................57 ៤.២.រអបៀបវាស់អតត ..............................................................................................................60 ៥.រអបៀបវាស់គរង់សស ី ុ រ័ ៃ MOSFET ........................................................................................... 60 ៥.២.រអបៀវាស់អតត .................................................................................................................68 អមអរៀនទី០៧ យ៉ែរ ូ Diode ....................................................................................................................... 70 ១. ការបញ្ា រ់រីដាំណាលនិង្ាំរ ូផ្នយ៉ែរ ូ .................................................................................... 70 ១.១ បាំមណងមចរ Diode ........................................................................................................70 Zener Diode ........................................................................................................................... 71 Half Wave Rectifier Diode ......................................................................................................71 Bridge Wave Rectifier Diode ..................................................................................................73 Photo diode ............................................................................................................................ 74 LED (Light Emitting Diode) ....................................................................................................75 Seven Segment(ឌីយរ ៉ែូ គា ាំរីររាំណារ់) ...............................................................................75 អមអរៀនទី ០៨ រុងដង់សាទ័រ............................................................................................................82 ១.ទាំរង់រង ុ ដង់..............................................................................................................................82 ២.លរខណៈរបស់រង ុ ដង់ ...........................................................................................................79 ៣.កាា៉ែសុអី រ................................................................................................................................83 ៣.១.អថ្ឌីអយ៉ែឡច ិ គទិច ..........................................................................................................81 ៤.រង់សយងអធើ វការ របស់រង ុ ដង់ ............................................................................................... 81 ុ ៥.បាំមណងមចរ រុងដង់ ............................................................................................................82 ៦.រុងដង់មានរផ្មលអថ្រ .............................................................................................................83 ៦.១.រុងដង់មីការ ..................................................................................................................83 ២.រុងដង់ គរដ្ឋស................................................................................................................83 ៣.រុងដង់ ហវល ី ាលសៃរ ិ .........................................................................................................84 ៤.រុងដង់អសរា៉ែមិច ................................................................................................................84 ៥.រុងដង់្ីមី ......................................................................................................................... 85 ៧.រុងដង់ មគបគបួលរផ្មល ..........................................................................................................86 ៨.រុងដង់ គទីម័រ ........................................................................................................................ 86 ៩.គ្ីសាគល់.................................................................................................................................86 ១០.រុងដង់ CHIP ...................................................................................................................... 87 ១១.រុងដង់ មគបគបួលរផ្មលកាា៉ែសុអី រ អាគស័យរង់សយង..................................................... 93 ុ ១២.រផ្មលកាា៉ែសុអី រ្ាំរ ូ .........................................................................................................93 ១៣.លរខណៈបនៃរបអនៃ រ របស់រង ុ ដង់ .................................................................................93 ុ ១៤. រអបៀបវាស់ និងគរួររិនិរយរុងដង់...............................................................................94 អមអរៀនទី ០៩ គរង់សស ី ុ រ័ ៃ ............................................................................................................ 97 ១.ទាំរង់របស់គរង់សស ី ុ រ័ ៃ .............................................................................................................97 ២.អោលការណ៍ដាំអណើរការ និងលទធភាររអគងើររបស់ BJT .................................................... 99 ៣.បងគាំប ី ុ រ័ ៃ ....................................................................................... 100 ុ ីយ៉ែងរបស់អសៀ្វីគរង់សស ៤.លរខណៈមខសអកាងរបស់គរង់សស ី ុ រ័ ៃ ..................................................................................... 102 ៥.លរខណៈបអចេរអទសរបស់គរង់សស ី ុ រ័ ៃ ................................................................................. 103 ៦.គរង់សស ី ុ រ័ ៃ SMD .................................................................................................................. 104 ៧.គរង់សស ី ុ រ័ ៃ រិអសសគបឆ្ ាំងា៉ែរា៉ែសុអី រ .................................................................................. 104 ៨.រអបៀបវាស់គរង់សស ី ុ រ័ ៃ ......................................................................................................... 104 វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អមអរៀនទី០១ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម គបភរផ្តលអ់ ភលើង ១. គបភរផ្តលអ់ ភលើង រាល់គ្រឿងគេឡិច្រូនិចទាំងេស់សុទ្ធតរ្រូវការ្រភពផ្តល់គភលើងជាចាំបាច់។ ្រភពផ្តល់គភលើង ទាំងគ ោះវាមាន្រគភទ្ ទ្ាំហាំ និងរូររាងគផ្សេងៗគ្នស។ ១.១ ថ្មពល ិ ថ្មពិលមានគ្ចើន្រគភទ្ដូចជា A A A, A A, និងp p 3 ស្មារ់គ្រឿងរូចៗដូចជាឧរករណ៍ ស្មារ់រញ្ជសរទ្ូរទ្ូសសេន៍ មាសសុ៊ីនរិរគលខ និងកសាលមៃ្កូហវូន-ល-។ រីឯ្រគភទ្ C & D ស្មារ់គ្រឿងធាំៗដូចជា ៖ មាសគ ៉េ វិទ្សយ… ុ ………។ គៅគលើថ្មពិលមានរ៉េូលព៊ីររឺ រ៉េូលវិជ្ជមាន(+) និងរ៉េូលេវិជ្ជមាន(-)។ (+) (+) (+) (-) (-) (-) (-) AAA AA C D (+) អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 4 (-) (+) PP3 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ១.២. អាគ្ុយ អារុយមានគ្ចើន្រគភទ្ដូចជា 12v /12A , 12v /40A , 12v /50A , 12v /70A , 12v /100A ស្មារ់ជា រ្ៃូវការតាៃគរហដ្ឋសន រ្ៃូវការតាៃរាំរន់ ដ្ច់្សយាល តដលៃិនមានរង់សសយុង A C គ្រើ្បាស់ ។ អា្ុយ ២.ចរន្តអគ្គស ិ ន្ី ចរន្តអគ្គិសន្ី រឺជាចល ររស់គេឡិច្រុង។ ទ្ិលគៅចល គ ោះគធវើដាំគណើរព៊ីរ៉េូលរូក(+)គៅ រ៉េូលដក(-)ររស់ថ្មពិលតាៃតខសេចាំលង ទ្ិសគៅគនោះគៅថា ទិសដៅសន្មត់។ គទោះគ្កាយៃកគររកគ ថាគេឡិច្រុងផ្លសស់ព៊ី(-)គៅ(+)វិ ក៏គដ្យតរគរគៅតរយកទ្ិសគៅព៊ី(+)គៅ(-)ជាទិសដៅសន្មត់ ដដដល ចរនតេរគិសន៊ីរិរជាេាំតព(A ) និងចរនតតដលរូចរិរជាៃ៊ីល៊ីេាំតពmA អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 5 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច ើ វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម (+) (+) (-) (-) ទិសដៅសន្មត់ចរន្តជាប់ ទិសដៅដអឡិចត្តុងពិត ២.១. កាប្រើ្ាស់ពហុម ៉ែ្រអាណាឡក ូ ២.១.១ ន្យ ិ ន្័យ ៃ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រ រឺជាឧរករណ៌ៃួយ្រគភទ្តដលគរគ្រើស្មារ់វាស់រករមៃលរង់សសយុង ចរនត ឬ ស្មារ់គធវើគរសតន៍គៅគលើគ្រឿងគេឡិច្រូនិច និងគ្រឿងេរគិសន៊ីណាៃួយៗ។ ២.១.២លកខណះរបស់ឧបករណ៌អាណាឡូ(Analog) លកខណោះររស់ៃ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រមានដូចជា : វីស : ស្មារ់ៃួលមលរ្ៃូវ្ទ្និច ្ទ្និចចងអុលររស់ៃ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រ ។ កុងតាក់គសឡិចទ្័រ : ស្មារ់គ្ជ្ើសគរីសគៃរុណកនុងការវាស់ ។ រូរុងៃួលរ្ៃូវ 0ΩA DJ :គដើៃសប៊ីរ្ៃូវឲសយ្ទ្និច រនធរ៉េូលរូក(+) ឬរ៉េូល P សាំរារ់រតខសេវាស់ពណ៌្កហៃ ។ រនធរ៉េូលដក(-) ឬរ៉េូល N សាំរារ់រតខសេវាស់ពណ៌គ្មស ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល ឡិកាឲសយចងអុ លគៅទ្៊ីតាាំងខាងគវវងមដរាំផ្ុរមនរាំនូស្កិរ ។ 6 ឡិកាចងអុល្រង់ទ្៊ីតាាំងសូនសយេូៃ។ មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម វ ីស ទ្រនិចនាឡិកា ប៉ូតុងមួលតទ្មូវ ០Ω កុងតាក់សសឡិចស័ ប៉ូលប៉ូក(+)P ប៉ូលដក(-) N ២.១.៣ គ្ំន្ូស្កិរបៅផ្ទៃ ុខរបស់ ៉ែុលទីម ៉ែ្រ្របេទអាណាឡក ូ រាំនូស្កិរគៅមផ្ៃៃុខររស់ៃ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រមានដូចជា : ្កិរ Ω : ស្មារ់អានរមៃល R គៅគពលកាំណរ់គៃរុណវាស់ ្កិរ DC V ,A &A C V : ស្មារ់អានរមៃលរង់សសយុង D C /A C &ចរនត DC /A C ្កិរ DC 2.5V : ស្មារ់អានរមៃលរង់សសយុង DC សាំរារ់តរគៃរុណវាស់ 2.5V ។ ២.១.៤ ការប្រើប គ្ុណវាស់អូ គៃរុណវាស់េូៃររស់ៃ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រទាំងេស់មាន៥ គៃរុណវាស់រឺឺៈ ◦ គៃរុណ x 1 ◦ គៃរុណ x 10 ◦ គៃរុណ X 100 ◦ គៃរុណ x 1k ◦ គៃរុណ x 10k អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 7 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ២.១.៥ ការអាន្រផ្ ៃអូ Ω ឧទហរណ៍ការអានរមៃលគរសុ៊ីសតង់ៃួយតដល្ទ្និច ឡិការចងអុលគៅ្រង់្កិរគលខ 7 គរើកាំណរ់គៃរុណ x 1 រឺអានរមៃលបាន 7x 1=7Ω គរើកាំណរ់គៃរុណ x 10 រឺអានរមៃលបាន 7x 10=70Ω គរើកាំណរ់គៃរុណ x 1k រឺអានរមៃលបាន 7x 1k =7k Ω គរើកាំណរ់គៃរុណ x 10k រឺអានរមៃលបាន 7x 10k =70k Ω ២.១.៦ ការប្រើប គ្ុណវាស់រង ់សយុង(DCV) គៃរុណវាស់រង់សសយុង DC ររស់ៃ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រទាំងេស់មាន 7 គៃរុណវាស់ គៃរុណ 0.1V - គៃរុណ 50V គៃរុណ 0.5V - គៃរុណ 250V គៃរុណ 2.5V - គៃរុណ 1,000V គៃរុណ 10V ២.១.៧ ការប ើលរផ្ ៃរង ់សយុងចរន្តជាប់ រាំនូស្កិរតដលគ្រើកនុងការគៃើលរមៃលរង់សសយុងចរនតជារ់រឺគ្រើរាំនូស្កិរ DC V តដល • មានរួគលខរង្ហស ្ារ់ចាំនួន 3 ជ្ួររឺឺៈ • ជ្ួរព៊ី0-10គ្រើសាំរារ់គៃើលរមៃលកនុងកាល៊ីរ10 • ជ្ួរព៊ី 0-50 គ្រើសាំរារ់គៃើលរមៃលកនុងកាល៊ីរ 50 • ជ្ួរព៊ី 0-250 គ្រើសាំរារ់គៃើលរមៃលកនុងកាល៊ីរ 250 ២.១.៨ ការប្រើប គ្ុណវាស់រង ់សយង(ACV) ុ គៃរុណវាស់រង់សសយុង A C ររស់ៃ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រទាំងេស់មាន 4 គៃរុណវាស់ គៃរុណ 10V គៃរុណ 50V គៃរុណ 250V អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 8 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម គៃរុណ 1,000V ២.១.៩ ការប ើលរផ្ ៃរង ់សយុងចរន្តឆ្លៃស់ រាំនូស្កិរតដលគ្រើកនុងការគៃើល រមៃលរង់សសយុងចរនតឆ្លសស់ រឺគៃើលគៅគលើរាំនូ្កិរ A C V មានរួគលខរង្ហស ្ារ់ចាំនួន 3 ជ្ួររឺឺៈ ជ្ួរព៊ី 0-10គ្រើសាំរារ់គៃើលរមៃលកនុងកាល៊ីរវាស់ 10 ជ្ួរព៊ី 0-50 គ្រើសាំរារ់គៃើលរមៃលកនុងកាល៊ីរវាស់ 50 ជ្ួរព៊ី 0-250 គ្រើសាំរារ់គៃើលរមៃលកនុងកាល៊ីរវាស់ 250 រ ូមមនតសគមាប់រររផ្មលរង់សយងមដលមានរផ្មល ទាប/ ប/ខពស ់ ុ រង់សសយុង គៃរុណវាស់ រមៃលតដលរង្ហស គលើរាំនូស្កិរ ចាំនួន្កិរសរុរមនរាំនូស្កិរ ២.២ ករណីគ្ួរគ្ិរកនងការប្រើ ប គ្ុណវាស់រងស ់ យងDC ុ ុ 1 . តខសេវាស់ពណ៌្កហៃគដ្រចូលរនធរ៉េូលរូក(+) គហើយតខសេពណ៌គ្មសគដ្រចូលរនធរ៉េូលដក(-) ររស់ៃ៉េុ លទ្៊ី តៃ៉េ្រ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 9 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម 2 . ៃុននឹងយកតខសេវាស់ររស់ៃ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រគៅវាស់D C កនុងគសៀរវ៊ីគផ្សេងៗ រួរកាំណរ់គៃរុណឲសយបាន្រឹៃ្រូវ ជាៃុនសិន។ 3 . ្រសិនគរើៃិនាគសល់រមៃលរង់សសយុងDC កនុងគសៀរវ៊ីតដល្រូវវាស់គទ្ ្រូវកាំណរ់គៃរុណវាស់ររស់ៃ៉េុលទ្៊ី តៃ៉េ្រកនុងគៃរុណរង់សសយុងេរិររិមា 1,000V ។ 4 . ៃុននឹងរៃ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រវាស់រង់សសយុងDC រមៃលខពស់ ្រូវផ្តសច់ចរនតគសៀរវ៊ីជាៃុនសិន។ 5 . កុាំចរ់តខសេវាស់ររស់ៃ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រកនុងខណោះគពលកាំពុងវាស់រង់សសយុងDC មានរមៃលខពស់ ៣.រង ់សយង ុ គដើៃសប៊ីរគងកើរ ចរនត ៃួយគអាយវលងការ់តខសេចាំលង ថ្មពិល្រូវតរផ្តល់ផ្ងសងរ៉េូលរងតសសយ លៃួយគៅចគ លសោះ រ៉េូ លទាំងសងខាង ។ ថ្មពិល្រគភទ្ A A A ផ្តល់ 1.5v គរើេាំពូលៃួយ ្រូវការរង់សសយុង 3v កនង ុ ករណ៊ី គរ្រូវ យកថ្មពិល 1.5v គៅរជាគសរី ចាំនួនព៊ីរ ។ ការរជាគសរី រឺ យករ៉េូល(+) ររស់ថ្មពិល ទ្៊ី 1 គៅរជាៃួយ រ៉េូល (-) ររស់ថ្មពិលទ្៊ី 2 ។ គរើសិនមានេាំពូលៃួយ បានរគៅ នឹង ថ្មពិលគ ោះ វាមាន ចរនតររ់ការ់េាំពូល ព៊ី រ៉េូល(+) ររស់ថ្ម ពិលគៅរ៉េូល(-)។ ចរនត គធវើគអាយសរមស្រគវោះ ខាងកនុងេាំពូលចរ់គផ្តើៃភលឺគឡើង ។ ្រគវោះេាំពូល្រូវបាន រាំរូវគៅនឹង រងសសយុងគផ្សេងៗគ្នស ។ េាំពូល នឹង គវោះដ្ច់្រសិនគរើរង់សសយុ ងររស់ ថ្មពិល មានរាំមលខពស់គពក នឹង ផ្ៃុយៃកវិ គរើរង់សសយុង ររស់ថ្មពិល មានរាំមលទរគពក គ គអាយ េាំពូលៃិនភលឺគទ្ ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 10 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច ោះ គធវើ វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម (+) (+) Vs= 3v (-) រង់សយង ុ (-) ៣.១. ការប្រើពហុម ៉ែត្រវាស់តង ់សយង ុ ជំហាន្ទី1: គដ្រតខសេពហុតៃ៉េ្រគអាយបាន្រឹៃ្រូវ រឺ តខសេ្កហៃ គដ្រចូល រនធ(+) រឺ (v ) និង តខសេ គ្មសគដ្ចូល រនធ(-) រឺ C O M ។ ជំហាន្ទី2: គ្ជ្ើសគរីសកាល៊ីរ d c (សាំរារ់ចរនតជារ់) និង a c (សាំរារ់ចរនតឆ្លសស់) ចាំគ ោះពហុ តៃ៉េ្រ A n a l o g ្រសិនគរើ គយើងគ្រើកាល៊ីរមានរាំមលធាំគពក គធៀរ នឹង រង់សសយុងតដល្រូវវាស់គ ោះរាំមល ទ្ទ្ួលបាន និងៃិនជាក់លាក់ គរើគ្រើពហុគៃ៉េ្ររូចគពក វានិងគធវើគអាយ គវោះខូចពហុតៃ៉េ្រ ។ ចាំណាាំ: រាំមលតដលសថិរគៅកនុងកាល៊ីរន៊ីៃួយៗ ពហុតៃ៉េ្រ រឺ រាំមលរង់សសយុង េរិររមា តដលអាចវាស់ បាន ។ ជំហាន្ទី3: យកតខសេទាំងព៊ីរ មនពហុតៃ៉េ្រគៅដ្ក់តខនង និងគ្រឿងររិកាខសតដល្រូវវាស់៖ ចាំគ ោះរង់សសយុងចរនតជារ់ យកតខសេ្កហៃ គៅដ្ក់រ៉េោះខាងរូក (+) និង តខសេគ្មសដ្ក់រ៉េោះខាងដក(-) ។ ចាំគ ោះរង់សសយុងចរនតឆ្លសស់ រឺ ៃិន្រកាន់រ៉េូល(+)រឺ(-) គទ្ មានន័យថា យកតខសេខាងណាភ្ជសរ់ខាងណាក៍បានតដរ ។ ជំហាន្ទី4: អានរាំមលរង់សសយុងតដលរង្ហស ចាំគ ោះពហុតៃ៉េ្រ A n a l o g ្រូវគៃើលគអាយចាំ្ទ្និចពហុតៃ៉េ្រ ចាំគ គដើៃសប៊ីការ ចាំគ គដ្យពហុតៃ៉េ្រ៖ ោះរាំមលតដលវាបានរង្ហស រកុាំគអាយមានភ្ពលាំគេៀង ។ ោះពហុតៃ៉េ្រ Di g i t a l វា នឹងរង្ហស អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 11 យាសងចសាស់ នូវរាំមលរង់សសយុងជាគលខ ។ មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម Lamp V2 12 V 12 V រអបៀបវាស់ រង់សយង ុ Lamp V2 12 V 12 V រអបៀបវាស់ ចរនត េ្គីសនី អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 12 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៣.២.ប្រើ្ាស់ពហុម ៉ែ្រវាស់ចរន្តអគ្គិសន្ី ជំហាន្ទី១ : គដ្រតខសេ្កហៃចូលរនធរូក(+) និង តខសេគ្មសចូលរនធដក(-)។ ជំហាន្ទី២ : កាច់កាល៊ីរៃក d c តដលមានរមៃលចរនតធាំរាំផ្ុរ។ចាំគ ោះពហុតៃ៉េ្រេណាឡូករមៃលគនោះរង្ហស ្ទ្និចវារ់ ជំហាន្ទី៣ : ការវាស់ រឺយកេាំតពតៃ៉េ្រគៅរជាគសរីនិងគសៀរវ៊ីគដ្យ្គ្ន់តរផ្តសច់កតនលងគៅជ្ិរគ្រឿងររិកាខស តដលចង់វាស់ ជំហាន្ទី៤ : ពហុតៃ៉េ្រ និងរង្ហស គ ើ ព៊ីចរនតររ់វលងការ់គៅចគ លសោះរវាងចាំណុចតដល្រូវគធវើគរសត។គរើសិនវា រមៃលរូចគពក ពិបាកកនុងការអាន្រូវរនថយកាល៊ីរៃកd c រូចជាងគនោះ ចាំណាាំ បបអ ើ ន្ុភាពមែលឆ្ៃងការ់ប្គ្ឿងទទួលធំជាងអន្ុភាពមែលប្គ្ឿងទទួលសុបី ះបធវឲ្ ើ យប្គ្ឿងទទួល ន្ង ិ បឆ្ះខូច។ បបអ ើ ន្ុភាពមែលឆ្ៃងការ់ប្គ្ឿងទទួលរូចជាងអន្ុភាពប្គ្ឿងទទួលសុបី ះ ន្ង ិ បធវឲ្ ើ យប្គ្ឿងទទួល ន្ ិ ែំបណើរការ ៤. អន្ុភាពអគ្គស ិ ន្ី េនុភ្ពេរគិសន៊ី រឺជាលទ្ធផ្លតដលគកើរគឡើងព៊ីរង់សសយុង និងចរនតេរគិសន៊ីតដលសុ៊ីគដ្យគ្រឿង ទ្ទ្ួលកនុងការរាំតលងព៊ីថាៃពលេរគិសន៊ីគៅជាថាៃពលៃួយគផ្សេងគទ្ៀរដូចជាឺៈ ពនលឺ គៃកានិច កាំគៅ រ ូបមនតរាំណរ់អដ្ឋយ អន្ុភាព=ចរន្ត x តង់ស្យុង តដលខានសរវារិរជាវាសរ់(w) ចំណា ំ បបអ ើ ន្ុភាពមែលឆ្ៃងការ់ប្គ្ឿងទទួលធំជាងអន្ុភាពមែលសុបី ះបធវឲ្ ើ យប្គ្ឿងទទួល ន្ង ិ បឆ្ះខូច បបអ ើ ន្ុភាពមែលទតល់ឲ្យប្គ្ឿងទទួលរូចជាងអន្ុភាពមែលសុបី ោយប្គ្ឿងទទួលប ះ បធវឲ្ ើ យប្គ្ឿងទទួលបឆ្ះខូច អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 13 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៥.បសៀគ្វី ន្ង ិ គ្ំន្ូសតាងបសៀគ្វី គដើៃសប៊ីរង្កសភ្ពង្យ្សួល កនុងការសិកសា គរមានគធវើរាំនូសតាងគសៀរវ៊ី គដ្យកាំណរ់រូរ រាំណាង គដើៃសប៊ីជ្ាំនួសគអាយរូរពិរ។ ឧទហរណ៍ឺៈ ដូចរូរគសៀរវ៊ីខាងគ្កាៃឺៈ ដាគកាមអសៀ្វី (+) LED1 V1 1.5 V + (-) ៥.១ បសៀគ្វបី សរ ី ន្ង ិ មខនង ៥.១.១ បសៀគ្វីបសរ ី ជាការររណាតស រណាតស តរៃួយតដលរគច មនគសៀរវ៊ីតដលមានគ្រឿងទ្ទ្ួលចរ់ព៊ីព៊ីរគ្រឿងគឡើងគៅសថិរគៅគលើតខសេ ព៊ី្រភពតរៃួយ គហើយគរើគ្រឿងទ្ទ្ួលណាៃួយខូច ឬតខសេចាំលងគៅ្រង់ណា ដ្ច់វា នឹងគធវើឲសយគសៀរវ៊ីទាំងៃូលៃិនដាំគណើការ។ ខាងគ្កាៃគ ោះជារូរពិរ និងរូររាំណាងគអាយគសៀរវ៊ី រជា គសរី ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 14 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម (+) (-) LED LED LED + + + អសៀ្វីអសរ ី ( រ ូបរិរ ) LED1 LED2 LED3 V1 12 V អសៀ្វីអសរ ី ( រ ូបរាំណាង ) អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 15 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៥.១.២ បសៀគ្វី មខនង រឺជាការររណាតស ន៊ីៃួយៗសថិរគៅគលើតខសេរណាតស គសៀរវ៊ីតដលមានគ្រឿងទ្ទ្ួលចរ់ព៊ីព៊ីរគឡើងគៅតដលគ្រឿងទ្ទ្ួល គផ្សេងៗគ្នសតររគច ព៊ី្រភពតរៃួយ។ (+) LED (-) (+) LED (-) អសៀ្វីមខនង ( រ ូបរិរ ) LED2 LED1 អសៀ្វីមខនង ( រ ូបរាំណាង ) V1 3V ចំណា ំ បសៀគ្វីបសរ ី រង់សយង្រេពន្ ឹង្រូវមបងមចកបៅឲ្យប្គ្ឿងទទួលបៅតា រផ្ ៃបរសុស ី តងរ់ បស់វា ុ ចរន្តមែលររ់កងបសៀគ្វ នុ គ្ ី មា ឺ ន្រផ្ ៃបសមគ្ន ើ ន ទំងអស់។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 16 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ចំណាបំ សៀគ្វីមខនង រង់សយង្រេព្រូ វមបងមចកបៅឲ្យប្គ្ឿងទទួលមាន្រផ្ ៃបសមៗ ើ គ្ននចំប ះមខនងន្ី ួយៗ ុ ចរន្តន្ង ត ញបៅតា រផ្ ៃបរសុស ់ ឹ ្រូវមបងមចកបៅឲ្យប្គ្ឿងទទួលន្ី ួយៗកនុងបណា ី តង។ ឧទាហរណ៍១ : គរមានគសៀរវ៊ីៃួយតដលមានរមៃលគរសុ៊ីសតង់ R 1= 2 Ω និង R 2 = 4 Ω រជាគសរី គហើយមានចរនតវលងការ់គសៀរវ៊ី I = 2A ។ ក. ចូររណ រក្រភពរង់សសយុងតដលផ្តល់ឧសយគរសុ៊ីសតង់ន៊ីៃួយៗ ? ដំដ ោះត្ាយ : ឧទាហរណ៍២ : គរមានគសៀរវ៊ីៃួយតដលមានរមៃលគរសុ៊ីសតង់ R 1= 2 Ω និង R 2 = 4 Ω រជាគសរី គហើយ មាន្រភពរង់សសយុងផ្តល់ឧសយគសៀរវ៊ី V = 12v ។ ក. ចូររណ រកចរនតតដលវលងការ់គសៀរវ៊ី ? ដំដ ោះត្ាយ : ឧទាហរណ៍៣ : គរមានគសៀរវ៊ីៃួយតដលមានរមៃលគរសុ៊ីសតង់ R 1= 3 Ω និង R 2 = 6 Ω រជាតខនង គហើយមានចរនតវលងការ់គសៀរវ៊ី I = 4A ។ ក. ចូររណ រក្រភពរង់សសយុងតដលវលងការ់គសៀរវ៊ី ? ដំដ ោះត្ាយ : ឧទាហរណ៍4 : គរមានគសៀរវ៊ីៃួយតដលមានរមៃលគរសុ៊ីសតង់ R 1= 3 Ω និង R 2 = 6 Ω រជាតខនង គហើយមាន្រភពរង់សសយុងផ្តល់ឧសយគសៀរវ៊ី V = 8v ។ ក. ចូររណ ដំដ រកចរនតតដលវលងការ់គរសុ៊ីសតង់និៃួយៗ ? ោះត្ាយ : អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 17 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អមអរៀនទី ២ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម រុងតារ់ ១. កុងតាក់ កុងតាក់មានៃុខង្រ គ្រើស្មារ់ការ់ផ្តសច់ រឺរភ្ជសរ់គសៀរវ៊ី។ កុងតាក់រភ្ជសរ់ រឺមានចរនតេរគិន៊ី ររ់វលងការ់គសៀរវ៊ី ក៏រ៉េុតនតគៅគពលតដលកុងតាក់ចាំហ រឺគ្មសនចរនតវលងការ់គសៀរវ៊ីគ ោះគទ្។ S1 \ Key = A S2 កុងតាក់ ចំហ កុងតាត់ ភាជ្ប់ Key = B គៅគពលគរយកេាំពូលៃួយ គៅ រ ជាគសរី ជាៃួយកុងតាក់ និង្រភពៃួយ គពលគរភ្ជសរ់ កុងតាក់ េាំ ពូល ភលឺ គពលគរ ចាំហ កុងតាក់េាំពូល និងរលរ់ ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 18 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ (-) មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម (+) (-) LED (+) (-) LED1 S2 រុងតារ់ រ ជាមួយ េាំរូល Key = B V1 9V ២. កុងតាក់រជាបសរ ី កុងតាក់រជាគសរី រឺជាការ រកុងតាក់ព៊ីរ រឺគ្ចើនសថិរគៅគលើរណាតស ឡិច្រនិច។ ្រសិនគរើកុងតាក់ណាៃួយៃិនដាំគណើការគ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 19 តរៃួយជាៃួយគសៀរវ៊ីគេ ោះគសៀរវ៊ីទាំងៃូលក៏ៃិនដាំគណើការតដរ។ មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម (+) (-) LED (-) (+) (-) LED1 S1 S2 Key = A V1 9V Key = A រុងតារ់ រ ជាអសរ ី ៣.កុងតាក់រជាមខនង កុងតាក់រជាតខនង រឺជាការរភ្ជសរ់គជ្ើងទ្៊ី១ មនកុងតាក់ទ្៊ី១ គៅគជ្ើងមនកុងតាក់ទ្៊ី២ គហើយគជ្ើង ទ្៊ី២ មនកុងតាក់ទ្៊ី១ ភ្ជសរ់គជ្ើងកុងតាក់ទ្៊ី២ មនកុងតាក់ទ្៊ី២។ ការរតររគនោះ្រសិនគរើគយើងយកគៅភ្ជសរ់ជា គសរី និងគសៀរវ៊ីគទោះជាកុងតាក់ណាៃួយៃិនដាំគណើការ ក៏គសៀរវ៊ីទាំងៃូលគៅតរដាំគណើការតដរ។ (-) (+) LED (+) (-) (+) (+) (-) អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 20 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម S1 LED1 Key = A S2 V1 9V Key = A រុងតារ់ រ ជាមខនង ៤. កុងតាក់ ចំរុះ កុងតាក់ៃួយ តដលមានចាំនុចរ៉េោះ ្រ្ស័យរ៊ីរ គៅថាកុងតាក់រ៉េូលព៊ីរ ទ្៊ីតាាំព៊ីរ គៅកនុងរូរ រង្ហស ព៊ីេាំពូល a និង B រភ្ជសរ់ នឹង កុងតាក់ រ៉េូលព៊ីរ។ រូររង្ហស តាាំៃួយគទ្ៀរ គ ព៊ីេាំពូល A ភលឺ គរើសិនគយើងរតូកុងតាក់ៃកកាន់ទ្៊ី ោះេាំពូល B នឹង ភលឺ គហើយេាំពូល A នឹងរលរ់វិ ។ A COM B រុតារ់ចាំរ ុឹះ និង ប៉ែូលរីរ (រ ូបរិរ ) អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 21 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម S1 Key = A V1 9 V A 9 V V1 9 V B 9V A 9 V B 9 V រុងតារ់ ប៉ែូលរីរ ( រ ូបរាំណាង ) ៥.្របេទកុងតាក់ ៥.១.កុងតាក់រ ំកល ិ កុងតាក់រំកិល រឺជាកុងតាក់គៃកានិចតដលគ្រើកនុងឧរករណ៍គេឡិច្រូនិច។ វាគ្រើ ស្មារ់រិទ្គរើកគភលើង ឲសយឧរករណ៍ រុកតតា គ្រើជាកុងតាក់រតូររង់ A M ,F M កនុងមាសសុ៊ីនវិទ្សយ-ុ ល-។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 22 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម រុងតារ់ រ ាំរិល ៥.២.កុងតាក់បេៃើង កុងតាក់គភលើងគ្រើស្មារ់រិទ្ រឺគរើកគភលើងចរគនតឆ្លសស់ចូល ឧរករណ៍គេឡិច្រូច និងេរគិសន៊ី ។ រុងតារ់ អភលើង ៥.៣.កុងតាក់កង្ហារ គ្រើគៅកនុង្រព័នកង្ហសរដូចជារតូរគលសបឿនវិលគដ្យផ្លសស់រតូរេនុភ្ពចូល។ កុងតាក់គនោះក៏បាន យកៃកគ្រើកនុងការរិទ្ គរើកសាំគលងជាៃួយ និងគភលើងកនុងវិទ្សយុ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 23 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម A B C COM D រុងតារ់រងាារ ៥.៤.បាបរ ៉ែរ បាគរ៉េរ្រូវបានគរយកៃកគ្រើស្មារ់រិទ្ គរើកគភលើង និងការ ជាងចរនតតដលកាំណរ់គ រគសៀរវ៊ីគពលចរនតគកើនគឡើងខាលសាំងធាំ ោះវាគធវើឲសយដ្ច់ហវុយហសេ៊ីរ។ S1 Key = B ាអរ ៉ែរ ៥.៥.អាំងមវកស័រ ្រូវបានគរយកៃកគ្រើស្មារ់រិរ គរើកគភលើងព៊ីរណាតស ឲសយគៅគរាងច្ក សហ្គ្ស ្កុៃហុន រឺគរហដ្ឋសន-ល-។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 24 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម S1 Key = A អា ាំងមវរស័រ ៥.៦. អាំងមវកទ័រ ្រូវបានគរយកៃកគ្រើ្បាស់ សាំរារ់រាំតលង្រភពរង់សសយុង ព៊ីរ DC គៅ A C ។ អា ាំងមវរទ័រ ៥.៧ ្រង ់សវូមា៉ែទ័រ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 25 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម គរង់សមា វូ ៉ែ ទ័រ ៥.៨.ឌីសុងទ័រ ត្រូវបានគេយកមកគត្រស ើ ត្ារ់ររ ិ គរក ើ គ្លង ើ នង ិ ការពារគសៀេវគើ េលចរនតគកន ើ គ ចរនតដែលកាំណរ់គ ង ាំ ធាំជាង ើ ខ្លង ោះវា និងគោរគោយសវ័យត្រវរតគេលគយង ើ ចង់បាន គរើកវាវ ិញត្ាន់ដរកាច់កុងតាក់។ S1 Key = A ៥.៩.្របេទឌស ី ុងទ័រ តាៃលកខណឺៈរគចេកគទ្សមនការផ្លិរឌ៊ីសុងទ្័រតចកគច -ឌ៊ីសុងទ្័រ Th e r mi q u e : គ្រើសាំរារ់ការ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 26 ជា៣្រគភទ្ឺៈ ររណាតស េរគ៊ីសន៊ីព៊ីការគលើសរនៃុក។ មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម -ឌ៊ីសុងទ្័រ Me g a n i c : គ្រើសាំរារ់ការរ ររណាតស -ឌ៊ីសុងទ្័រ De f e r e n t i a l : គ្រើសាំរារ់ការ ៥.១០. ុខង្ហររបស់ឌីសុងទ័រ ឌ៊ីសុងទ្័រមាន ៃុខង្រខុសៗគ្នសតដលកនុងគ េរគ៊ីសន៊ីព៊ីការរួរគសៀរវ៊ី។ ររណាតស េរគ៊ីសន៊ីព៊ីការជ្ាំរារ់ចរនត។ ោះមានដូចជាឺៈ MC B ឌ៊ីសុងទ្័រតទ្រៃិច (Mi n i a t u r e C i r c u i t B r e a k e r s ) ជា្រគភទ្ៃិនអាចមលរ្ៃូវបានវាអាចមាន 1,2,3,4 រ៉េូលមានរួ ទ្៊ី្រួរពិនិរសយ និងការ រគសៀរវ៊ីព៊ី ការគលើសរនៃុកវលងគភលើងតដលគរដាំគឡើងភ្រគ្ចើនគៅេគ្រានសក់គៅការិយាល័យ គរាងច្ក។ល។ ឌីសង ុ ទ័រគបអភទ MCB MC C B ឌ៊ីសុងទ្័រគៃការនិច(Mo l d e d C a s e C i r c u i t B r e a k e r ) តដលអាចមលរ្ៃូវបាន 3,4 រ៉េូលមានរួ ភ្រគ្ចើនគ្រើសាំរារ់ការ ទ្៊ី្រួរពិនិរសយនិងការ រគសៀរវ៊ី ព៊ីការគលើសរនៃុកការវលងគភលើង រៃ៉េូទ្័រ ភ្រគ្ចើនគ្រើគៅកនុងគរាងច្ក។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 27 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ឌីសង ុ ទ័រគបអភទ MCCB E L P ឌ៊ីសុងទ្័រឌ៊ីគផ្រ៉េង់តសសយល (E a r t h L e a k a g e P r o t e c t i o n ) រឺជាររិកាខសេរគ៊ីសន៊ីៃួយតដលការ គពលគ រនូវអាយុជ្៊ីវិរៃនុសសេ គៅគពលៃនុសសេវក់តខសេគភលើង រឺ មានការ្ជារចរនត ោះវានិងផ្តសច់ចរនតគដ្យសវ័យ្រវរតិ។ តរវាមានលកខណោះពិគសសៃួយគទ្ៀរ្រង់ គពលមានការវលងគភលើង រឺ មានចរនតវក់្រឺៃតរ 0,03A វានិងផ្តសចច ់ រនតេរគ៊ីសន៊ីភ្លសៃ។ដូចគនោះវាៃិនគអាយេនក វក់ចរនតបារ់រង់ជ្៊ីវិរគឡើយ។ ឌីសង ុ ទ័រគបអភទ ELP ៦. កុងតាក់សងករ់ ្រូវបានគរយកៃកគ្រើគៅកនុងឧរករណ៍ដូចជាកុងតាក់សងករ់គ្រើគៅកនុងគសៀរវ៊ីដូចជាដាំគណើរការ បានតវងអា្ស័យគរសងករ់វាជារ់យូរ។គរអាចគ្រើវាសងករ់ៃតងគរើកគសៀរវ៊ីសងករ់ៃតង់គទ្ៀររិទ្គសៀរវ៊ីគៅកនុង ្រព័នធមៃ៉េ្កូ្រូគសស័រនិងគ្រើគៅកនុងការរញ្ជសររិរគរើកសគៃលងរ៉េុសតិ៍ទ្ូរទ្សសេន៍។ S1 Key = A អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 28 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៦.១.កុងតាក់វារ់ រឺជាកុងតាក់តដលមានចាំណុចរ៉េោះ្បា្ស័យភ្ជសរ់គ្នសកាលណាគរសងករ់គលើ ដង់វារ់វា គរគ្រើ វាគៅកនុង មាសសុ៊ីន គបាករក់ មាសសុ៊ីនចាំេិនមៃ៉េ្កូគវវ ស្មារ់ផ្តសច់គសៀរវ៊ី គពលទវសរមាសសុ៊ីន ្រូវបានគរើកចាំហរ។ រុងតារ់វារ់ ៦.២.កុងតាក់បោរ រឺជា្រគភទ្កុងតាក់ៃូលពិគសសៃស្សងគ្រើស្មារ់រិរគរើកគសៀរវ៊ី និងការ រគៅដល់ ឧរករណ៍គ្រើ្បាស់។ ឧរករណ៍ដូចជាឺៈ ៃ៉េូរូឡាន រឺមាសសុ៊ីនគភលើង-ល-។ គបអភទរុងតារ់អសារ ៦.៣.កុងតាក់បន្ៃះ កុងតាក់រនៃោះ រឺជា្រគភទ្កុងតាក់គ្រើគធវើជារូរុងចុចឲសយរណាតស ្រព័នធគសៀរវ៊ីរញ្ជសរ្ចកចូល មនឧរករណ៍ទ្ាំគនើរៗរចេុរសបនន។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 29 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម គបអភទរុងតារ់បនៃឹះ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 30 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អមអរៀនទី ៣ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម មូលដ្ឋានគ្រឹះេ្គិសនី ១.ទំរង ់របស់វរតធារុ ុ វរតុធារុគកើរគឡើងព៊ីការផ្គុាំមន្គ្រ់អារូៃ។ អារូៃមនេងគធារុៃួយរួៃមានសនូលៃួយគៅខាងកនុងគៅ ថា ណណយ៉ូ តដលកាន់រនៃុកេរគិសន៊ីវិជាជសមាន និងមានគេឡិច្រុងៃួយ រឺគ្ចើនកាន់រនៃុកេរគិសន៊ីេវិជាជសមាន វិលជ្ុាំវិ មណយ៉េូ។ លរខណឹះផ្នបនៃុរេ្គិសនីមានបីយ៉ែង្ឺ សភាពធម្មតា : ររិមាណរនៃុកេរគិសន៊ីវិជ្ជមាន និងររិមាណរនៃុកេរគិសន៊ីេវិជ្ជមាន រឺគសមើគ្នសគពលខលោះគៅថាវតតុធាតុណឺត។ សភាពបាត់បង់ដអឡិចត្តុង : គរើសិនអារូៃៃួយបារ់រង់គេឡិច្រុងគ ោះររិមាណេរគិសន៊ីវិជ្ជមាន គៅកនុង មណយ៉េូនិងគ្ចើនជាងររិមាណរនៃុកេរគិសន៊ីេវិជ្ជមានររ់គៅគ្ៅមណយ៉េូគពលគ ោះអារូៃកាលសយជា អយ ៊ី ុង វិជជមាន្។ សភាពទទួលបដន្ែម្ដអឡិចត្តុង : គរើសិនមានអារូៃៃួយ្រូវបានរតនថៃគេឡិច្រុងព៊ីខាងគ្ៅចូល គ ោះ ររិមាណគេឡិច្រុងគៅ្សទរ់មានចាំនួនគលើសររិមាណ្រូរុងគៅកនុងសនូលគពលគ ោះអារូៃកាលសយជា អ៊ីយុងអវិជជមាន្។ ទ្ាំរង់ររស់អារូៃន៊ីៃួយៗ មានគេឡិច្រុង ព័ទ្ធជ្ុាំវិ មណយ៉េូ តាៃលាំដ្រ់ថានសក់ ព៊ីកនុងគច ៃកគ្ៅ តដលតាងគដ្យេកសេរ K , L , M, និង n ។ ចាំនួនគេឡិច្រុង គៅគលើ្សទរ់ន៊ីៃួយៗ ្រូវបានរណ តាៃរូរៃនតដូចខាងគ្កាៃ៖ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 31 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម រនលង K : ជា្សទរ់ទ្៊ី1និងមានគេឡិច្រុង េរិររិមាណរឺ : 2 12=2 គេឡិច្រុង រូរៃនតឺៈ N៖ជាចាំនួនគលខគរៀងររស់ រនលង L : រឺជា្សទរ់ទ្៊ី2 និងមានគេឡិច្រុង េរិររិមាណរឺ: កនលង 2 =8 គេឡិច្រុង រនលង M : រឺជា្សទរ់ទ្៊ី3 និងមានគេឡិច្រុង េរិររិមាណរឺ: 2 =18 គេឡិច្រុង អេឡិគរុងអសរ ី ឫ អេឡិចគរុងវា៉ែឡង់ រនលងL ផ្ណយ៉ែូ រនលងK រនលង M រនលង N អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 32 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ១.១.បន្ៃកអគ្គ ិសន្ី ុ រនៃុកេរគិសន៊ីមានព៊ីរ : រនៃុកេរគិសន៊ី វិជាជ្មាន្ មានសញ្ញសរូក(+) និងរនៃុកេរគិសន៊ី អវិជជមាន្ មាន សញ្ញសដក(-)។ អេឡិចគរុង រនលង បនៃរេ្គ ិសនី ុ ១.២.វិ ធប ី បងកើរបន្ៃកអគ្គ ិសន្ី អវិ ជ្ជមាន្ ន្ង ិ វិ ជ្ជមាន្ ុ គរអាចគ្រើវិធ៊ីគ្ចើនតររ គដើៃសប៊ីរគងកើររនៃុកេរគិសន៊ី វិជ្ជមាន និងេវិជ្ជមាន។ វិធ៊ីាៃញ្ញសៃួយ រឺគរគ្រើ វិធ៊ីកកិរ គដ្យគរយកដុាំតកវរាងៃូល្ទ្តវងៃួយគៅកកិរជាៃួយ ្កណារ់តឡនលទ្ធផ្លតដលទ្ទ្ួលបានរឺ តកវរាង្ទ្តវង កាន់រនៃុកេរគិសន៊ី អវិជាជ្មាន្ ឯរនៃោះ្កណារ់តឡន និងកាន់រនៃុកេរគិសន៊ី វិជជមាន្ -----គរណារ់មឡន +++++++ ដុាំមរវគទមវង ------ +++++++ ++ វិធីបអងកើរបនៃរេ្គ ិសនី េវិជាមាន និងវិជាមាន ុ ២.ចរន្ត បអឡច ិ ្រុង ន្ង ិ ចរន្ត អគ្គស ិ ន្ស ី ន្មរ់ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល + 33 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ២.១ អងគរធារុចំលងអគ្គិសន្ី អេឡិចគរុងវា៉ែឡង់ ផ្ណយ៉ែូ + េងគធារុចាំលងេ្គិសនី េងគធារុៃួយចាំនួន្រូវបានចរ់ទ្ុកថាជាេងគធារុចាំលងកាលណារណាតសអារូៃររស់វាមានគេឡិច្រុ ងគសរីគៅ្សទរ់គ្ៅរងអស់មានចាំនួនយាសងរិចគធៀរគៅ នឹងចាំនួនតវអរររស់្សទរ់ន៊ីៃួយៗ។ ឧទហរណ៍ អារូៃទ្ង់តដង វាមាន 29 គេឡិច្រុង គហើយ វាមានគេឡិច្រុងតរៃួយករ់ តដលគៅ្សទរ់គ្ៅ។ + - ចលនាទិសអៅ អសៀវ្វេ ី ្គិសនី គពល រ កាំណារ់តខសេទ្ង់តដងគនោះចូលគៅរ៉េូលទាំងព៊ីរររស់្រភពេរគិសន៊ីៃួយ គ ងគសរីទាំងគ ោះ្រូវបាន្សូរទ ោះរណាតសលគេឡិច្រុ ៃកកាន់ រ៉េូលវិជ្ជមាន ររស់្រភពេរគិសន៊ី ។្ពៃគពលជាៃួយគ្នសគ ោះរ ណាតសគេឡិច្រុង ព៊ីរ៉េូលេវិជ្ជមានររស់្រភពបានគៅជ្ាំនួសកតនលងគេឡិច្រុងតដលបានខាទសរបារ់។ ជាលទ្ធ ផ្ល រឺមានការគធវើចល គេឡិច្រុង រ ជារ់គ្នសកនុងគសៀរវ៊ីរគងកើរបានជា ចរន្តដអឡិចត្តុង ។ ចល អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 34 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច គធវើ វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ដាំគណើររជារ់គ្នសគនោះរគងកើរជាចរនតេរគិសន៊ីគរបាន សន្មត់ទិសដៅចរន្តអគ្គិសន្ី គ្ឺរត់ផ្ទុយពីទិសដៅរបស់ដអ ឡិចត្តុង។ ២.២. អងគធារុ ក់កណា ត លចំលង រឺជាធារុៃិនសូវចាំលងេរគិសន៊ីបានលអ តរវាចាំលងេរគិសន៊ីបានលអជាងេ៊ីសូឡង់រ៉េុតនតគខសាយជាង ធារុចាំលងេរគិសន៊ី។ ជាទ្ូគៅគរសាំគ្ល់េងគធារុ ក់កណាតសលចាំលងេរគិសន៊ី គដ្យារដអឡិចត្តុង ត្សទាប់ដត្ៅរបស់វាមាន្ 4វា្ឡង់។ ្សទរ់េងគធារុ ក់កណាតសលចាំលងេរគិសន៊ី តដលគរនិយៃយកៃក គ្រើ្បាស់រាំផ្ុរ រឺសុ៊ីល៊ីសសយូៃ(C i l i u m) នឹងតសមាសន៊ី ៉េូៃ(G e r ma n i u m)។ ផ្ណយ៉ែូ អេឡិចគរុងវា៉ែឡង់ ចាប់េូម៖ អាាំងរង់សុ៊ីគរចរនត រឺផ្លគធៀររវាងរនៃុកេរគិសន៊ីq ររស់ររិមាណគេឡិច្រុងតដលគធវើចល ជាៃួយ នឹងរយឺៈគពល t ។ រ ូបមនតៈ I : អាាំងរង់សុ៊ីគរចរនតេរគិសន៊ីរិរជាេាំតព (A ) Q : រនៃុកេរគិសន៊ីរិរជារូឡុាំ (c ) T : រយឺៈគពលរិរជាវិ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 35 ទ្៊ី (s ) មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ២.៣. រង ់សយង ុ ++++++ ____ +++++ ---- ---- រង់សយងវជា មាន ុ រង់សយងេវិ ជាមាន ុ ចង់គអាយមានចរនត េរគ៊ីសន៊ី លុោះ្តាតរមានរាំលាស់ទ្៊ីមនរនៃុកេរគ៊ីស។ ចង់គអាយមានរាំលាស់ទ្៊ី មនរនៃុកេរគ៊ីសន៊ី លុោះ្តាតរមានភ្ពខុសគ្នស មនរង់សសយុង ។ ្រសិនគរើវរថុព៊ីរ មានរនៃុកេរគ៊ីសន៊ី ដូចគ្នសគ និងគ្មសនចរន្តរត់ឆ្លង់កាត់ដ្្ែចំលងគ ោះគទ្ ។ ដូចគចនោះ គដើៃសប៊ីឲសយមានចរនតររ់វលងការ់តខសេចាំលង ្រូវតររគងកើរ្រភពព៊ីរតដលមានរនៃុកខុសគ្នស។ ចំ ំ: តង់ស្យុងមាន្ ទិសដៅផ្ទុយ ពីទិសដៅចរន្តអគ្គិសន្ី។ ៣.កំលង ំ អគ្គស ិ ន្ច ី លករ រង់សសយុង តដលរគងកើរគឡើងគដ្យារ្រភពេរគិសន៊ី´ ដូចជា: ថ្មពិល និងអារុយ គៅថាកំលំងអគ្គិសន្ីចលករ។ េនកវិទ្សយូវ៉េុលតា ជ្នជារិេ៊ីតាល៊ីបានរកគ ើ ថា គលាឺៈធារុព៊ីរខុស្រភពគ្នស ដ្ក់គៅចគ ារធារុរ៊ីៃ៊ីៃួយគពលវាគធវើ្ររិកៃមជាៃួយគលាហឺៈធារុគ ោះ វារគងកើរជា្រភព អគ្គិសន្ីចលករម្ួយ។ S2 រាំល ាំង េ្គីសនីចលររ S1 V1 12 V Key = A V1 12 V អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល លសោះ X1 12 V 36 Key = B X1 12 V មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច ោះ វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អមអរៀនទី៤ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម អរសុស ី ង ត ់ ន្យ ិ ន្័យ គៅកនុង្ររ់េងគធារុទាំងេស់ គៅគពលគរគអាយ ចរនតេរគិសន៊ីវលងការ់វា គ ោះគរសគងករគ ើ េងគ ធារុទាំងេស់មាន លកខណោះពិគសសៃួយខុសព៊ីគ្នសតដលមានេាំគពើគៅគលើចរនតេរគិសន៊ី។ េងគធារុខលោះ អាច គអាយចរនតវលងការ់វាយាសងង្យ រីឯេងគធារុខលោះគទ្ៀរគធវើគអាយចរនតពិបាកវលងការ់វា។លកខណោះពិគសស តដលមានឥទ្ធិពលគៅគលើចរនតេរគិសន៊ីគនោះគរគៅថា គរសុ៊ីសតង់ ( R e s i s t a n c e ) មនេងគធារុ។ ដូច គនោះេវ៊ីគៅតដលគៅថា គរសុ៊ីសតង់មនេងគធារុចាំលងេរគិសន៊ី ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 37 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ១. បរសុស ំ ង ន្ង ី តង ់ផ្ន្អងគធារុចល ិ ប្គ្ឿងបរកា ិ ខ បរសុស ី តង ់ គរសុ៊ីសតង់មនេងគធារុចាំលង ( R e s i s t o r ) រឺជាលកខណោះមនេងគធារុចាំលង តដលមានឥទ្ធិពល គៅគលើចរនតេរគិសន៊ីតដលវលងការ់េងគធារុគ ោះ។ គ្រឿងររិកាខសគរសុ៊ីសតង់ ( R e s i s t o r ) រឺជាគ្រឿងររិកាខសតដលជារាំរូៃួយមានគរសុ៊ីសតង់យាសងពិរ ្បាកដគរអាចគៅវាថា គរសុ៊ីសតង់សុទ្ធ។ គ្រឿងគរសុ៊ីសតង់ ( R e s i s t o r ) ទាំងឡាយរឺ្រូវគរគ្រើ គដើៃសប៊ីកាំរិរចរនតររ់កនុងគសៀរវ៊ី រឺតផ្នកណាៃួយគៅកនុងគសៀរវ៊ី និងគ្រើសាំរារ់ទ្មាលសក់រង់សសយុងេរគិសន៊ី។ គ្រឿងគរ សុ៊ីសតង់ គរគ្រើជាគ្ចើនគៅកនុង វិទ្សយុ ទ្ូរទ្សសេន៍ មាសគ ៉េ កុាំពសយូទ្័រ ។ល។ ១.២ ន្ិ រ ិ តសញ្ញាបរសុីសតង ់ (a): និមិរតសញ្ញ ា ទូអៅ b): និមរ ិ តសញ្ញ ា ផ្នអរសុស ី ង ត ់ មដលអាចមគបគបួលាន (Variable resistor) c): និមិរតសញ្ញ ា ផ្នប៉ែូលរង់សយមម៉ែ ូ គរ (Potentiometer) ឬ អរ ៉ែេូសាត (Rheostat) ជានិមិរតសញ្ញ ា អអាយបរ ិកាខអរសុស ី ង ត ់ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 38 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ១.៣ ្របេទបរសុីសតង ់ គបអភទអរសុស ី ង ត ់ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 39 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ១.៤ បរសុីសតង ់ពិបសស ១.៤.១ បរសុីសតងរ់ ង់សយុងខពស់ គរសុ៊ីសតង់្រគភទ្គនោះ អាចគធវើការរហូរដល់រង់សសយុង 40 000V ។គរបានរគងកើរវាគឡើងព៊ីរនៃោះកា រូន ដ្ក់កនុងសាំរកគធវើព៊ីតកវ។ ១.៤.២ បរសុីសតង ់ MEGOHM គរសុ៊ីសតង់្រគភទ្គនោះ គរយកធារុសឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ រគងកើរបានជាគរសុ៊ីសតង់គនោះគឡើង តដលរាំមល ររស់វាខពស់មានរហូរដល់ 1000 000 MΩ។ គរបានយកគរសុ៊ីសតង់គនោះគៅេនុវរតន៍កនុងគេឡិច្រូតៃ៉េ្រនិង គសៀរវ៊ីគ្រើF E T ១.៤.៣ បរសុីសតង ់ កញ្ុ ំ គរសុ៊ីសតង់្រគភទ្គនោះគរគៅៃស្សងគទ្ៀរថា គរសុ៊ីសតង់ I C ។ រណាតសគរសុ៊ីសតង់ទាំងគនោះអាចរគងកើរ គឡើងគៅគលើគសៀរវ៊ី សឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ គដើៃសប៊ីរគងកើរជាគរសុ៊ីសតង់កញេុាំ។ គរសុ៊ីសតង់កញេុាំអាចគ្រើជាៃួយ ចរនតរាំមល រូច ដូគចនោះវាគ្មសនឥទ្ធិពលគៅដល់រាំគណើរការររស់គសៀរវ៊ី I C គទ្។ 0 1 R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 10k0hm 10k0hm 10k0hm 10k0hm 10k0hm 10k0hm 10k0hm 10k0hm 2 អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 3 4 អរសុស ី ង ត ់ រញ្េុ ាំ 40 5 6 7 8 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ១.៥ ទូរូ បរសុស ី តង ់ ផ្ូរូ គរសុ៊ីសតង់ ភ្រគ្ចើនបានរគងកើរគឡើងព៊ីធារុ S u l f u r C a d mi u m គមាលសោះគហើយ គៅគលើ និៃមិរសញ្ញស គ្ចើនមានសរគសរេកសេរ C d S ។ផ្ូរូគរសុ៊ីសតង់មានរាំមលធាំ ឬ រូច អា្ស័យគៅនឹងអាាំងរង់សុ៊ី គរពនលឺចាំងរ៉េោះវា។ កាលណា ពនលឺចាំងរ៉េោះកាន់តរខាលសាំង គ គពលណាពនលឺ កាន់តរងងឹរគ ោះគរសុ៊ីសតង់មានរាំមលកាន់តររូច និង ផ្ៃុយៃកវិ ោះ គរសុ៊ីសតង់មានរាំមលរ៊ីឡូេូៃ ដល់ គៃកាេូៃ។ ផ្ូរូ អរសុស ី ង ត ់ានអគបើយ៉ែងទូលទ ាំ ូលយរនងមុ ខងារៈ ុ - បិទដបើកដ្លើងបំ្លឺផ្លូវ - A u t o f o c u s កនុងមា្សុីន្បញ្្ំង្ីល S l i d e - កុងតាក់ពន្លឺ - ដកតត្ម្ូវកំរិតត្តាស់កនុងមា្សុីន្ទ៉ូរទស្ែន្៍ - រ ូបភាររិរ Metal-Film contact រ ូបភាររិរ និង និមរ ិ តសញ្ញ ា ផ្ូរូអរសុស ី ង ត ់ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 41 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ១.៦ បរសុីសតង ់ េុយសុីប គរសុ៊ីសតង់ភុយសុ៊ីរ មានៃុខង្រជាេនកការ រ គលើគ្រឿងទ្ទ្ួល ្សគដៀងគ្នស នឹង ភុយសុ៊ីរររស់ ្រព័នធេរគិសន៊ីកនុងផ្ៃោះតដរ រ៉េុតនតវា្រូវបានគ្រើ កនុងរណាតសរ គ្រឿងគេឡិច្រូនច ិ គដើៃសប៊ីការ រគអាយគសៀរវ៊ី ្រភព រឺ គសៀរវ៊ីតដលមានចរនត គ្រឿងទ្ទ្ួលធាំ ដូចជារណាតសរ្រង់សុ៊ីសៃ័រអានុភ្ព។ គពលមានចរនតេរគិសន៊ី ររ់វលងការ់ មានរាំមលធាំជាងរាំមលេនុញ្ញសរតិ គ ោះគរសុ៊ីសតង់ នឹង គៅតស គហើយដ្ច់ខូច។ និមិរតសញ្ញ ា រ ូបភាររិរ រ ូបភាររិរ និង និមិរតសញ្ញ ា អរសុស ី ង ត ់ភុយសុប ី ១.៧ បរសុីសតង ់ អា្ស័យន្ិងរងស ់ យុ ង រ ូបភាររិរ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល និមិរតសញ្ញ ា 42 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម អរសុស ី ង ត ់ អាគស័យនិងរង់សយង ុ គរសុ៊ីសតង់អា្ស័យនិងរង់សសយុងរឺជា គរសុ៊ីសតង់មានរាំមលត្រ្រួលគៅតាៃ រង់សសយុងតដលដ្ក់គៅ ចុងសងខាង។ គពលរង់សសយុងដ្ក់គៅគលើរ៉េូលទាំងព៊ីរ មានរាំតលគ្កាៃកាំនរ់ គ ោះ V DR កាលសយជាគសៀរវ៊ី ចាំហរ គហើយគៅគពលរង់សសយុងដ្ក់គៅគលើរ៉េូលទាំងសងខាង គកើរគឡើងខាលសាំងគលើរាំមលកាំនរ់គ ោះ V DR មានរាំមលគរសុ៊ីសតង់ថ្យចុោះទររាំផ្ុរ ដូចជារភ្ជសរ់គសៀរវ៊ី។ គរគ្ចើនរ V DR ជាតខនងនិងរូរ៊ីន គដើៃសប៊ីរង្កសរ សាំរារចរនតររ់វលងការ់កនុងរូរ៊ីនគកើរគឡើងគដ្យមច ដនសយ គជ្ៀសវាងៃិនគធវើគអាយខូចគៅដល់រណាតសរ គ្រឿងររិកាខសគផ្សេងគទ្ៀរគៅកនុងគសៀរវ៊ី។ ១.៨ កូែពណ៌បរសុស ី តង ់ ន្ិង របបៀបប ើល ការផ្លិរជាគ្រឿងគរសុ៊ីសតង់ គរមានវិធ៊ីផ្លិរខុសៗគ្នស រឺគ្រឿងគរសុ៊ីសតង់ខលោះរុំជាគសពៀ ខលោះគធវើជារនៃោះ និង ខលោះគធវើជារាងៃូលតលវង។ល។ គហើយគរគធវើគរសុ៊ីសតង់ព៊ីារធារុខុសៗគ្នសជាគ្ចើនដូចជា រង់តសតនការូន។ ចាំគ ោះគរសុ៊ីសតង់កនុងគេឡិច្រូនិច គរគ្ចើនតរគធវើគឡើងគដ្យដ្ក់រាំមលគៅគលើខលួនវា( ចាំគ ធាំៗ ) រឺ លារថានសាំពណ៌គដើៃសប៊ីគអាយដឹងព៊ីរាំមល។ វិធីអមើលរណ៌ គរមានរូររាំណាងគអាយគរសុ៊ីសតង់ៃួយតដលមានកាំនរ់គដ្យ ខៃង់ទ្៊ី ១ រឺ a រិរជាគលខ ខៃង់ទ្៊ី ២ រឺ b រិរជាគលខ ខៃង់ទ្៊ី ៣ រឺ c ជាចាំនួនសូនសយរតនថៃ រឺ រុណនឹង ១០ សវ័យរុណមនលាំដ្រ់ពណ៌ ខៃង់ទ្៊ី ៤ រឺ d រិរព៊ីលាំគេៀង ( T o l e r a n c e ) ជា%។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 43 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច ោះរូរ វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អលខជួរទី១ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម អលខជួរទី២ ្ុណនរង រាំរ ិរលាំអេៀង រ ូបរិររបស់អរសុស ី ង ត ប ់ ងាាញរីរផ្មលរដ ូ រណ៌ តារាងរូដរណ៍ ពណ ៌ ល ើលេសស ៊ី ង ត ់ 1st Digit 2nd Digit Multiplier លម ៅ គ្ម ៅ ន 0 100 ក្រហម 2 2 102 Tolerance(%) (Color ) លន ោ ត 1 1 101 ស្ល ា ទុំ( ទឹរក្រូច ) 3 3 103 បៃតង 5 5 105 ល ឿង ល ៀវ 4 4 6 6 ស្ល ា យ 7 7 ស 9 9 ក្ៃល េះ 8 8 106 107 108 10-1 មាស ក្ារ់ 10 ទលទ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 104 44 -2 5% 10% 20% មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ឧទាហរណ៍ទី1 គរើគរសុ៊ីសតង់តដលមានពណ៌ខាងគ្កាៃមានរាំមលរ៉េុ មសន? ក-្កហៃ គលឿង គខៀវ មាស ខ - ាលសទ្ុាំ ្កហៃ គតានសរ ទ្ឹក្បាក់ ចអមលើយ តាៃតារាងរាំមលពណ៌ខាងគលើគរមាន ក -្កហៃរឺ 2 , គលឿងរឺ 4 គខៀវរឺ x 106 រឺ តថ្ៃសូនសយចាំនួន 6 មាស រឺ លាំគេៀង 5% ± 5% ដូចគនោះរាំមលររស់គរសុ៊ីសតង់គនោះរឺ 24000.000 ± 5%Ω = 24 ± 5% MΩ ខ - ដូចគ្នសតដរគរបាន ាលសទ្ុាំ ្កហៃ គតានសរ ទ្ឹក្បាក់វាមានរាំមល 320 ± 10%Ω ឧទាហរណ៍ទី2 គរើគរសុ៊ីសតង់តដលមានរាំមលដូចខាងគ្កាៃមានពណ៌េវ៊ីខលោះ? ក - R 1 = 250 ± 5%Ω ខ - R 2 = 340 ± 10% K Ω ចអមលើយ តាៃតារាងរាំមលគរសុ៊ីសតង់ខាងគលើគរបាន R 1និង R 2 មានពណ៌ ក - R 1 = 250 ± 5%Ω រឺ ្កហៃ មររង គតានសរ មាស ខ - R 2 = 340 ± 10%Ω = 34.104 ± 10%Ω រឺ ាលសទ្ុាំ គលឿង គលឿង ្បាក់។ លាំហារ់ 1/ ចូររករាំមលមនគរសុ៊ីសតង់តដលមានពណ៌ដូចខាងគ្កាៃ÷ ក / ្កហៃ ស គលឿង ្បាក់ ខ / គតានសរ ាវសយ ្កហៃ មាស រ / គលឿង ាវសយ គ្មស ទ្គទ្ 2/ ចូលរកពណ៌មនគរសុ៊ីសតង់តដលមានរាំមលដូចខាងគ្កាៃ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 45 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ក / 520± 5%Ω ខ / 60 ± 5%Ω រ / 830± 10%k Ω ចអមលើយ 1/ រករាំមលគរសុ៊ីសតង់ ក. ្កហៃរឺ 2 សរឺ 9 គលឿងរឺ x 104 រឺតថ្ៃសូនសយចាំនួន4 ្បាក់រឺលាំគេៀង10% ដូចគនោះរាំមលគរសុ៊ីសតង់រឺ290000 ± 10%Ω= 290 ± 10%K Ω ខ. គតានសរ ាវសយ ្កហៃ មាស មានរាំមល 1700 ± 10% Ω = 1.7k ± 10%K Ω រ. គលឿង ាវសយ គ្មស ទ្គទ្ វាមានរាំមល 47 ± 20% Ω 2/ រកពណ៌មនគរសុ៊ីសតង់ ក. 250 ± 5% Ω រឺ ្កហៃ មររង គតានសរ មាស ខ. 60 ± 5% Ω រឺ គខៀវ គ្មស គ្មស មាស រ. 830 ± 10% K Ω រឺ ្រគផ្ោះ ាលសទ្ុាំ គលឿង ្បាក់ គៅកនុងការផ្លិរគរសុ៊ីសតង់ទាំងឡាយ រឺៃិនបាន្ររ់គៅតាៃរាំរូវការនូវកនុងការេនុវរតន៍ទាំងេស់គទ្។ គដើៃសប៊ីគដ្ោះ្ាយតាៃរាំរូវការបានគ ោះគរ្រូវគចោះវិធ៊ីផ្គុាំគរសុ៊ីសតង់។ឧរមាគរ្រូវការគ្រឿងគរសុ៊ីសតង់មានរាំមល 20Ω តរ គរមានសុទ្ធតរគរសុ៊ីសតង់មានរាំមល 10Ω ទាំងេស់ គ គយើងនិងរង្ហស ោះគរើគរ្រូវគធវើដូចគៃតច? ដូចខាងគ្កាៃ រឺ្រូវគចោះផ្គុាំគរសុ៊ីសតង់ ១.៩ ចាប់អូ េនករូរវិទ្ូជ្នជារិអាលលឺៃ៉េង់គ លាក់នូវទ្ាំ មសោះ G e o r y S i mo n O h m ( 1787-1854 ) បានគរៀរចាំយាសងជាក់ ក់ទ្ាំនងចរនត និងរង់សសយុងសាំរារ់គរសុ៊ីសតង់គដ្យសាំអាងគលើការពិគាធន៍ទាំងឡាយតដលបានគធវើកនុង ឆ្ន1សាំ 826 ។ គដ្យគជារជ្័យររស់គ្រ់គលើគរសុ៊ីសតង់ គ ោះគទ្ើរខានសរររស់គរសុ៊ីសតង់ ្រូវបានគរគអាយគ មសោះថា ( Oh m )តាងគដ្យនិៃិរតសញ្ញស ( Ω )។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 46 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ច្ាប់អ៉ូម្ដន្ោះបាន្ដចងថា “ ចរន្តអគ្គិសន្ីឆ្លងកាត់ដរសុីសតង់ម្ួយ សមាមាត្តន្ឹងផ្លសងប៉ូលតង់ដស្យល រវាងប៉ូលទាំងពីរ របស់ដរសុីសតង់ដ ោះ ” អ្អាចសរអសរានរ ូមនតៈ V =A I V =R I (1) V R តដល a ≥ 0 ជារាំមលគរសុ៊ីសតង់ តាៃ (1) គរអាចរក R រឺ (2) ឧទាហរណ៍1 កនុងរូរខាងគលើគរើដ្ក់រង់សសយុងគអាយ v រឺ 12V គ ោះគ ើ ចរនតវលងការ់ R រឺ 0,01A ។ គរើ មានរាំមលរ៉េុ មសន? ចអមលើយ គរមាន V = 12V , I = 0,01A តាៃសៃ៊ីការ ( 2 ) គរមានគរសុ៊ីសតង់ R មានរាំមលដូចខាងគ្កាៃ R = = = 1200Ω = 1,2K Ω ឧទាហរណ៍2 កនុងរូរខាងគលើដតដលគរើ R = 3Ω និង V = 6V គរើចរនតវលងការ់ R រ៉េុ មសន? ចអមលើយ គរើគរតាង I ជាចរនតវលងការ់ R គ I = ោះតាងសៃ៊ីការ ( 2 ) គរបាន = = 2A បងគអាំុ រសុស ី តង់ គដើៃសប៊ីគដ្ោះ្ាយតាៃរាំរូវការគអាយបាន្ររ់្គ្ន់គ ោះ គរ្រូវមានវិធ៊ីផ្គុាំគរសុ៊ីសតង់។ គរមានវិធ៊ីផ្គុាំព៊ីរ រឺ ផ្គុាំជាគសរី និង ផ្គុាំជាតខនង។ ១.១០ បងគំបុ រសុីសតង ់ជាបស៊េរ ី គៅកនុងរងគុាំជាគសរីគររភ្ជសរ់ព៊ីរ៉េូលៃួយររស់គរសុ៊ីសតង់ៃួយ គៅរ៉េូលររស់គរសុ៊ីសតង់ៃួយគទ្ៀរជារនត រ ទសរ់គ្នស។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 47 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច R វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម កនុងរូររងគុាំគសរីគរបាន : ចរនតវលងការ់គរសុ៊ីសតង់ទាំងេស់ដូចគ្នស គហើយគសមើនិងចរនត I គច ព៊ី្រភពេរគិសន៊ី រង់សសយុងសរុររវាងរ៉េូលទាំងព៊ីរមនរងគុាំ ( រឺ រង់សសយុង្រភព ) គសមើនិងផ្លរូករង់សសយុគលើគរសុ៊ីសតង់ ន៊ីៃួយៗ។ គរសុ៊ីសតង់សៃៃូល គសមើនឹងផ្លរូកគរសុ៊ីសតង់ន៊ីៃួយៗ។ ដូចគនោះគរអាចសរគសរ • R1 ចរនតេ្គិសនី I = I1 = I2 = I3 = … = In • រង់សយង ុ V = V1 + V2 + V3+ …+ Vn • អរសុស ី ង ត ់ R = R1 + R2 + R3 + … + Rn V1 R2 R3 R4 V2 V3 Vn V1 បងគាំអុ រសុស ី តង់ជាអសរ ី ចាំនា ាំ : គរើគរមានគរសុ៊ីសតង់ R 1 និង R 2 ផ្គុាំជាគសរីគ ោះគរបានគរសុ៊ីសតង់សៃៃូល RT = R1 + R2 ឧទាហរណ៍3 គរមានគរសុ៊ីសតង់ R 1 = 10Ω . R 2 = 15Ω និង R 3 = 25Ω គរើគរសុ៊ីសតង់សៃៃូលកនុងរងគុាំរ៉េុ មសន? R1 R2 R3 1k 1k 1k ចអមលើយ គដ្យ R 1 , R 2 , R 3ផ្គុាំជាគសរី គ ោះគរសុ៊ីសតង់សៃៃូលរឺ RT = R1 + R2 + R3 R = 10 + 15 + 25 = 50Ω អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 48 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ១.១១ បងគំបុ រសុីសតង ់ជាមខនង គៅកនុងរងគុាំគរសុ៊ីសតង់ជាតខនងគរបាន÷ ចរនតេរគិសន៊ីគៃ ( សរុរ ) គសមើនិងផ្លរូកចរនតេរគិសន៊ីវលងការ់គរសុ៊ីសតង់ន៊ីៃួយៗ រង់សសយុង្រភពគសមើនិងរង់សសយុងគលើគរសុ៊ីសតង់ន៊ីៃួយៗ ចាំរាស់មនគរសុ៊ីសតង់សៃៃូលគសមើនិងផ្លរូកចាំរាស់មនគរសុ៊ីសតង់ន៊ីៃួយៗ R1 ដូចគនោះគរអាចសរគសរ R2 ចរនតេ្គិសនី I = I1 + I2 + I3 … + In R3 រង់សយង ុ V = V1 = V2 = V3 = … = Vn អរសុអី រសតង់ បងគាំអុ រសុស ី ង ត ់ជាមខនង ចាំនា ាំ : កនុងករណ៊ីមានគរសុ៊ីសតង់ R 1និង R 2ផ្គុាំជាតខនងដូចខាងគ្កាៃ៖ គរអាចសរគសរបាន៖ RT = ឬ RT = R1 R2 ឧទាហរណ៍4 គរមានគរសុ៊ីសតង់រ៊ី R 1 = 2Ω , R 2 = 3Ω , R 3 = 6Ω ផ្គុាំជាតខនង។ ចូររណ គរសុ៊ីសតង់សៃៃូល ចអមលើយ កនុងរងគុាំជាតខនងគរ + R1 R2 R3 ដូចគនោះគរសុ៊ីសតង់សៃៃូលរឺ R = 1Ω អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 49 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម េុីអស(IC) អមអរៀនទី៥ I. អ៊ីសេ េ៊ីគសផ្សេាំគឡើងគដ្យការរួៃរញេូលគ្នសមន គរសុ៊ីសតង់ កុងដង់្រង់សុ៊ីសៃ័រ យ៉េូរ........។ល។ គៅគពលគរយកគ្រឿងទាំងគ ញេ ោះរាំគឡើងជាគសៀរវ៊ីៃួយ រួចយកគៅដ្ក់ចូលកនុង សាំរក់តដក រឺ សាំរក់ជ្័រ រិរជ្ិរ គដ្រ គជ្ើងៃកគ្ៅ គរគៅថា អ៊ីដស ។ ១.១.របបៀបប ល ើ បជ្ើង អុបី ស ធៃមតាឧរករណ៍េ៊ីវ ក៏គដ្យគរតរង្កឹរចាំណាាំ គដើៃ ឬ ចុងទាំងេស់ ។ដូគចនោះេ៊ីគស ក៏មា នការ្កឹរ គៅទ្ុកសាំគ្ស់គជ្ើងររស់វា គដើៃសប៊ីង្យ្សួលកនុងគពលរាំគឡើងគសៀរវ៊ីផ្ងតដរ។ធៃម តាគរសាំគ្ ល់េ៊ីគសបានគដ្យ ចាំណុចចុច គដើៃេកសេរ រឺចាំណុចតវក តដលមានគៅគលើវា។ ដូគចនោះគដើៃសប៊ីរារ់គជ្ើងេ៊ីគស ឲសយបាន្រឹៃ្រូវ រឺគយើង្រូវរារ់រញ្ចញ្រសស់្ទ្និច ឡិការមដ ។ គដើៃេគកសេរសាំគ្ល់គជ្ើងទ្៊ី១ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 50 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ចាំណុចតវក សាំគ្ល់គជ្ើងទ្៊ី១ II. បំមណកមចក អុបស ី េ៊ីគស្រូវបានតរតរងតចកជាព៊ីរ រឺ េ៊ីគស អាណាឡូក និង េ៊ីគស ឌ៊ីជ្៊ីថ្ល។ ២.១. អុបី ស អាណាឡក ូ ជា្រគភទ្េ៊ីគសតដលខាងកនុងផ្សេាំព៊ី គរសុ៊ីសតង់ កុងដង់ ្រង់សុ៊ីសៃ័រ យ៉េរ ូ ……..។ ក. អុបី សបសេរភាពរងស ់ យុ ង គរផ្លិរវាគឡើងស្មារគធើវគអាយរង់សសយុងមានគសថរភ្ពលអ ៃិនត្រ្រួលគដើៃសប៊ី យកគៅ គ្រើជាៃួយគសៀរវ៊ីគេឡិច្រូនិច ។ េ៊ីគសគសថរភ្ពរង់សសយុងមានដូចជា េ៊ីគស L M 790C T , MC 7805 ។ ខ.អុបី ស STR គរផ្លិរវាគឡើងស្មាររគងកើររំគយាល គដើៃសប៊ីគធើវរង់សសយុងចរនតជារ់ គអាយកាលសយគៅជា ច រនតឆ្លសស់។ គរគ្រើ្បាស់វាកនុងរលុក P o we r S u p p l y ររស់ទ្ូរទ្សសេន៍ពណ៍ ។ គ្. អុបី ស SOUND គរផ្លិរវាគឡើងសាំរារ់ព្ង៊ីកសុ៊ីញ្ញសល់សាំគលងឲសយលឺខាលសាំង ។ ចំ ំ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 51 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម គៅមានេ៊ីគស ជាគ្ចើនគទ្ៀរតដលជាេ៊ីគសអាឡូក តដលគយើងៃិនបានគលើយកៃករង្ហស ដូចជា េ៊ីគស S T K , V e r t i c a l , C h r o ma , S E C A M, V I HE O…………………ល ។ ២.២.អុបី ស ឌជ្ ី ី ថ្ល ជា្រគភទ្ េ៊ីគសតដលខាងកនុងររស់វាផ្សេាំគឡើងខុសព៊ី េ៊ីគសអាណាឡូក រឺគដ្យ នសរ់ A ND O R , NA ND , NOR , NOT ,……………………។ ក. អ៊ីសេ Memory ជា្រគភទ្េ៊ីគសតដលគ្រើ សាំរារ់ការចង់ចាំ គរគ្ចើនគ្រើវាគៅកនុងរលុក Mi c r o p r o s e s s o r ររស់ទ្ូរ ទ្សសេន៍ពណ៍ និង C D, V C D , DV D ,……………ល. ។ជាទ្ូគៅ េ៊ីគស Me mo r y គ្ចើនតរមាន គជ្ើង៨។ ខ. អុីបស Digital to Analog Convertor ជា្រគភទ្េ៊ីគសតដលគ្រើសាំរារ់ រាំតលងព៊ីសុ៊ីញ្ញសល់ Di g i t a l គៅជាសុ៊ីញ្ញសល់ A n a l o g ដគ្ ដត្ចើន្ ដត្បើវាដៅកនុង វិទ្យុទាក់ទង ទ៉ូរទស្ែន្៍ពណ៍ ទ៉ូរស័ពទ ……….. ។ ចំ ំ គៅមានេ៊ីគសជាគ្ចើនគទ្ៀរ តដលជាេ៊ីគស Di g i t a l តដលគយើងៃិនបានគលើកយកៃក រ ង្ហស ដូចជា េ៊ីគស P I C , Mi c r o p r o s e s s o r , A n a l o g , t o Di g i t a l C o n v e r t o r …………ល។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 52 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អមអរៀនទី៦ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម គរង់សស ី ុ រ័ ៃ FET and MOSFET ្រង់សុ៊ីសៃ័រតដលបានរង្ហស គៅគលើជ្ាំពូកៃុន បាន្រូវគៅគព គល ថាជា្រង់សុ៊ីសៃ័ររ៉េូលព៊ី (B i p o l a r J u n c t i o n T r a n s i s t o r សគរសរការ់ B J T ) ។ ព៊ីគ្ ោះការចាំលងេរគិសន៊ី រឺ គកើនគឡើងគដ្យ ារ្គ្រ់ចាំលង អវិជាជ្មាន្(គេឡិច្រុង) និងវិជាជ្មាន្ (រនធទ្ាំគន) ។ រុណវិររតិររស់្រង់សុ៊ីសៃ័ររ៉េូលព៊ីររឺ មានគរសុ៊ីសតង់ចូលមានរមៃលរូច (គ្កាៃរ៉េុ មសន K Ω គៅកនុងព្ង៊ីក C E ) ។ គរសុ៊ីសង ត ់ចូលមានរមៃលធាំអាន នត ដូចកនុងករណ៊ីេាំពូលសុញ្ញសកាស មានភ្ពង្យ្សួលកនុងការេនុវរតន៍ៃួយចាំនួន គហរុគនោះគរបានរក គ ើ ្រង់សុ៊ីសៃ័រៃួយ្រគភទ្ថ្ម៊ី រឺ ្រង់សុ៊ីសៃ័រេាំគពើរតដន (F i e l d E f f e c t T r a n s i s t o r ) សគរសរការ់ F E T តដលមានអាាំងគរ៉េដង់ចូលធាំ គដើៃសប៊ីគ្រើជ្ាំនួយឲសយ្រង់សុ៊ីសៃ័ររ៉េូលព៊ីរ។ F E T រឺជា្រង់សុ៊ីសៃ័រ ៃ៉េូណូរ៉េូល ព៊ី គ្ ោះការចាំលងេរគិសន៊ី តផ្អកគៅគលើតរ្គ្រ់ចាំលងៃួយ្រគភទ្ គ ោះរឺជា្គ្រ់ចាំលងភ្រគ្ចើន។ F E T មានព៊ីរ្រគភទ្ រឺ J F E T a n d MOS F E T ការពិរ កសយ F E T គ្ចើនគ្រើគដើៃសប៊ីរង្ហស ឲសយ J F E T ្រង់សុ៊ីសៃ័រ មានលកខណឺៈ ្សគដៀងគ្នស និង លកខណឺៈររស់េាំពូលសុញ្ញសកាសតដរ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 53 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ១.្រង់សសៃ ុី ័រ JFET J F E T ៃកព៊ី កសយការ់ររស់ J u n c t i o n J F E T គហើយវាមានព៊ីរ្រគភទ្ J F E T កាណាល់ N J F E T កាណាល់ P J F E T កាណាល់ N មានទ្ាំរង់ដូចខាងគ្កាៃ៖ ដុាំសឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ្រគភទ្ N មានដ្ក់ភ្ជសរ់គលាហឺៈធារុគៅចុងសងខាងជាៃួយ និង តខសេគច ៃកគ្ៅ។ ចុងមាខសងគៅថា Dr a i n សគរសរការ់ D និងចុងមាខសងគទ្ៀរគៅថា S o u r s e សគរសការ់ S ស ងខាងដុាំសឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ ្រគភទ្N រឺជារាំរន់សឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ ្រគភទ្ P ព៊ីរគងកើរបានជារាំណរ P -Nព៊ីរជា ៃួយ និងធារុសឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ N។ រាំរន់ P ទាំងព៊ីរគនោះបានរ រួៃចូលគ្នសរគងកើរបានជា G a t e សគរសរកា រ់ G ។ សឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ ្រគភទ្ N តដលរ គជ្ើង S a n d D គច អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 54 ៃកគ្ៅគៅថា កា ល់N ។ មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម J F E T ្រូវបានគធើវរ៉េូលលកៃមគដ្យ្រភព V DD a n d V G G ។ V DD រគងកើររង់សសយុងវិជ្ជមាន ឲសយ រ៉េូល D(គធៀរគៅនិង្រភព) និង V G G រគងកើរេវិជ្ជមានឲសយ្រភព V DD ចូលកាណាល់តាៃរ៉េូល S គហើយ គច គៅរ៉េូល D រួចគហើយ្រឡរ់ៃករ៉េូលវិជ្ជមានររស់្រភព V DD រគងកើរបានជាចរនត I D ។ គេឡិច្រុង រឺជា្គ្រ់ចាំលង់ភ្រគ្ចើនមន ធារុសឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ្រគភទ្ N ររស់កាណាល់ ។ គរើសិនគ្មសនរង់សសយុងដ្ ក់ឲសយរ៉េូល G គទ្គ ោះមានឥទ្ិធពលដូចជាគរសុ៊ីសតង់ៃួយចាំ្រភព V DD ។ ២.JFET កាណាល់ P J F E T កាណាល់ P មានទ្ាំរង់ផ្ៃុយព៊ី J F E T កាណាល់ N ។ កាណាល់រឺជា ធារុសឺៃ៊ីកុងឌុ ចទ្័រ្រគភទ្ P គហើយរាំរន់ G a t e រឺជាធារុសឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ្រគភទ្ N ្រភព V DD a n d V G G មានទ្ិស គៅ ចរនតេរគិសន៊ីផ្ៃុយគ្នស ព៊ីកាណាល់ N ។ ៣.ត្រង់េ៊ីេទ័រ MOSFET ្រង់សុ៊ីសៃ័រ Mo s f e t (me t a l o x i d e s e mi c o n d u c t o r F E T ត្រថា F E T សឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ េុក សុ៊ីគលាហឺៈ)មានព៊ី្រគភទ្ Mo s f e t គកើននិង Mo s f e t កាំរតដលទាំងព៊ីរ្រគភទ្គនោះ ខុសគ្នស្រង់ រគរៀររ គងកើរកាណាល់ ្រគភទ្ន៊ីៃួយៗ អាចជាកាណាល់ N រឺ កាណាល់ P ។ MOS F E T មានរ៉េូល G ខ័ណឌដ្ច់ព៊ីរ៉េូល S a n d D គដ្យ្សទរ់េុកសុ៊ីរគលាហឺៈ គសតើង ឲសយគរសុ៊ីសតង់្ចកចូលមានរមៃលយាសងធាំ (1010 t o 1015 េូៃ ) សឹងតរដូចកនុងេាំពូលសុ ារការខ័ណឌ េ៊ីសូឡង់គនោះ MO S F E T គៅមានគ អាកាស។ គដ្យ មសោះថា I G F E T (I n s u l a t e d G a t e F E T ) ។ ៣.១.ត្រង់េ៊ីេទ័រ MOSFET ស ើន ទ្ាំរងររស់ MO S F E T គកើនមានរូរដូចខាងគ្កាៃគនោះ៖ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 55 ាំ មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម រាំរន់ធារុសឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ្រគភទ្ N មានរនសេុ៊ី្កាស់ (គៅថា N +) បានរាលដ្លគៅគលើ(S u b S t r a t e ) ធារុសឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ្រគភទ្ N រនសេុ៊ី្ាល។ ្សទរ់េ៊ីសូឡង់ ឌ៊ីេុកសុ៊ីរល៊ីសសយូៃ (S o 2)លាយ គលើមផ្ៃបារ។ រនធ្រូវបានគចោះគលើ្សទរ់ េុកសុ៊ីរ គដើៃសប៊ីរគងកើរការរ៉េោះ្រ្ស័យ គលាហឺៈធារុជាៃួយ និ ងរាំរន់ N + តដលជារ៉េូល S &D ។ ការរ៉េោះ្រ្ស័យគលាហឺៈធារុ ក៏្រូវបានរគងកើរគៅគលើ្សទរ់េុកសុ៊ី រ កនុងចគ លសោះរវាងរាំរន់ N + និង G ។ ដូគចនោះរ៉េូល G ខ័ណឌដ្ច់គច ព៊ីរ៉េូល S & D គហរុគនោះ ចរនតរមៃល យាសងរូច ្រមាណ ៃ៊ី្កូេាំតព គៅថា ចរន្តឆ្លង សគរសរការ់ I G S S ។ ៣.២.ទំរង់ MOSFET ស ើនកាណាល់ N បារជាគ្ចើនបានរភ្ជសរ់គ្នសគៅ និងរ៉េូល S ។ ្រភព V G G រគងកើរជារង់សសយុងវិជ្ជមាន គៅរ៉េូល Dគធៀរគៅ និងរ៉េូល S ។រ ្រភព V G G ខាងេវិជ្ជមានគអាយភ្ជសរ់គៅ និងរ៉េូល S រនៃុកេរគិសន៊ីគៅនិងរ៉េូ លG ្សូរទ គេឡិច្រុងជាគ្ចើនររស់បារ P (គេឡិច្រុង រឺជា្គ្រ់ចាំលងភ្ររិច គៅធារុសឺៃ៊ីកុ ងឌុចទ្័រ្រគភទ្ P ) ៃកផ្គុាំជារ់ធារុេ៊ីសូឡង់ រវាងរាំរន់ N + ទាំងព៊ីរគធើវគអាយគកើរគច ជា កាណាល់ Nៃួយ។ គពលគនោះគេឡិច្រុង អាចគធើវដាំគណើរព៊ីរ៉េូល S ចូលគៅរាំរន់ N + វលងការ់កាណាល់គៅរាំរន់ N + គៅមាខសងគទ្ៀរ រួចគច គៅរាំរន់ D រគងកើរបានជាI D ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 56 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៤.របបៀបវាស់្រង ់សុស ី ៃ័រ FET ៤.១ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 57 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ រ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ទសរ់ៃកយក្មាៃមដគៅរ៉េោះ និងគជ្ើង G រួចៃកដកមដគច គហើយ គ ោះគយើង និងគ ើ ្ទ្និចេូៃតៃ៉េ្រវារ់គឡើង ឈរ់គៅគសងៀៃ។ គៅគពលគយើងយក្មាៃមដគៅរ៉េោះ និងគជ្ើងG ៃតងគទ្ៀរ គយើង និងគ តាៃរយឺៈករណ៊ីរង្ហស ើ ្ទ្និចេូៃតៃ៉េ្រធាលសក់ចុោះៃកវិ ខាងគលើគនោះ រញជក់ថា ្រង់សុ៊ីសៃ័រ F E T គៅលអ។ រដបៀពិន្ិត្យភាព រួសរបស់ត្តង់សុីសទ័រ F E T អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 58 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច ។ វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ រ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ទសរ់ៃកយក្មាៃមដគៅរ៉េោះ និងគជ្ើង G រួចដកមដគច គ ោះគយើងនិងគ ើ ្ទ្និចេូៃតៃ៉េ្រវារ់គឡើង គហើយឈរ់គៅគសងៀៃ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 59 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម គៅគពលណាគយើងគៅរ៉េោះ និងគជ្ើង G គយើង និងគ តាៃករណ៊ីរង្ហស ើ ្ទ្និចេូៃតៃ៉េ្រធាលសក់ចុោះៃកវិ ។ ខាងគលើគនោះរញ្ជសក់ថា ្រង់សុ៊ីសៃ័រ F E T គៅលអ។ ៤.២.រសបៀបវាេ់សតៅ - កាច់វ៉េុលតៃ៉េ្រ ៃកការល៊ីរគដគស V DC ។ - វាស់រង់សសយុងគៅគជ្ើង D ឬ គជ្ើង S រួចយក្មាៃមដគៅរ៉េោះមាសស់ ឬ រ៉េោះ V DC រួៃគហើយយកមដគ គៅរ៉េោះគជ្ើង G ្រសិនគរើគ ើ ្ទ្និចេូៃតៃ៉េ្រ ត្រ្រួលគ ោះរង្ហស ថា្រង់សុ៊ីសៃ័រ F E T គៅលអ។ ្រការតដល្រូវចង់ចាំគពលគធើវការជ្ាំនួយ F E T - ឲសយចាំ្រគភទ្ កាណាល់ N និង ការណាល់ P - គញ្ចហវងកង់ការ់ (តផ្នកគលើគសៀវគៅ Da t a B o o k ) - ចរនតគ្រឿងទ្ទ្ួល I D េរិររិមា - រង់សសយុងធុន្ទាំ V DC ។ ៥.រសបៀបវាេ់ត្រង់េ៊ីេទ័រ MOSFET 1.កាច់កាល៊ីរ េូៃតៃ៉េ្រ ្រង់ R x 10k 2.វាស់្រឡារ់ព៊ីរដងគលើ រូរគជ្ើង (G ,D) (G ,S )គ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 60 ើ ោះ ្ទ្និចៃិនវារ់គឡើង។ មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម 3.វាស់រូរគជ្ើង (D,S ) រមៃលតដលទ្ទ្ួលបានធាំជាង 5k រង្ហស អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 61 ថា MO S F E T គៅលអ។ មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម រដបៀបពិន្ិត្យភាព រស់របស់ត្តង់សុីសទ័រ MOS F E T យកតខសេគ្មសដ្ក់ចូលគជ្ើង D និងតខសេ្កហៃដ្ក់ចូលគៅគជ្ើង S គរើសិនវាជា្រគភទ្កាណាល់N ផ្ៃុយៃកវិ ្រសិនវាជា្រគភទ្កាណាល់ P យកតខសេគ្មសដ្ក់គជ្ើង S និងគជ្ើងតខសេ្កហៃដ្ក់ចូ លគជ្ើងD។ យក្មាៃមដគៅរ៉េោះ្ាល់ៗគលើរ៉េូល G គ ោះ និងគ ើ ្ទ្និចេូៃតៃ៉េ្រវារ់គឡើង គហើយឈរ់ គសងៀៃ គទោះជាយក្មាៃមដ គៅរ៉េោះៃតងគទ្ៀរក៏គដ្យ គ្ ោះវាផ្ៃុយព៊ី F E T ។ សភ្ពគនោះគៅតរ គៅ ៃិនផ្លសស់រតូរ គទោះជាគយើងដកតខសេវាស់ព៊ី គជ្ើង D o r S ក៏គយើងគៅតរគ ើ ្ទ្និច េូៃតៃ៉េ្រ ឈរ់ គៅគសងៀៃ ដ័តដរ។ សភ្ពគនោះ អាចផ្លសស់រតូរ គៅគពលណាគយើងរតូរ្រលរ់គជ្ើង D r o S ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 62 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម 63 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម 64 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម 65 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម 66 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម 67 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ ចំ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ំ ្សង់សុ៊ីសៃ័រ MO S F E T វាមានភ្ពរួសជាៃួយ និងកាគភ្ញសច គហរុនងតដនគេឡិច្រូាតសទ្ិន ព៊ីខាង គ្ៅតដរ។ ្រសិនគរើតដនព៊ីខាងគ្ៅមានរមៃលធាំ គ ោះវាអាចនិង គធើវឲសយ MO S F E T ខូច ឬ គខសាយបាន ។ គហរុដូចគនោះវិធ៊ីតដលលអរាំផ្ុរ ៃុនគពលតដលគយើងយក្មាៃមដគៅ រ៉េោះគលើគជ្ើង MO S F E T គយើង ្រូវយកមដគយើងគៅរ៉េោះ និងមាសស់ជាៃុនសិន ឬ ក់កណាតសល តដលមានមាសស់ រ ជាគដើៃសប៊ីរាំបារ់តដន គេឡិច្រូាតសទ្ិន ។ ៥.២.រសបៀវាេ់សតៅ - កាច់េូៃតៃ៉េ្រ ៃកកាល៊ីរ V DC - វាស់រង់សសយុងគៅគជ្ើង D o r S រួចយក្មាៃមដគៅរ៉េោះគជ្ើង G ្រសិនគរើគ ្រួល គនោះរង្ហស ើ ្ទ្និចេូៃតៃ៉េ្រត្រ ថា ្រង់សុ៊ីសៃ័រ MO S F E T ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 68 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ្រការតដល្រូវចង់ចាំគពលគធើវការជ្ាំនួយ F E T - ឲសយចាំ្រគភទ្ កាណាល់ N និង ការណាល់ P - គញ្ចហវងកង់ការ់ (តផ្នកគលើគសៀវគៅ Da t a B o o k ) - ចរនតគ្រឿងទ្ទ្ួល I D េរិររិមា - រង់សសយុងធុន្ទាំ V DC ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 69 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អមអរៀនទី៧ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ឌីយរ ៉ែូ ១. ការបញជ ក់ពីែំណាលន្ិងគ្ំរូផ្ន្ឌយ ី ៉ែូរ ការ្រ្ពឹរតគៅររស់ឌ៊ីយ៉េូរគៅកនុងដាំណាល្សរខុសគ្នសខាលសាំងណាស់គរើគ្រៀគធៀរគៅនិងដាំណាល ្ចស់ររស់វាដូចគនោះ គពលគររភ្ជសឌ៊ីយ៉េូរគៅនឹងគសៀរវ៊ី គរ្រូវ្រួរពិនិរសយលកខណោះឌ៊ីយ៉េូរគអាយ បាន្រឹៃ្រូវ។ការរភ្ជសរ់ឌ៊ីយ៉េូរគដ្យដ្ក់រញ្ចញ្ជសស់អាចគធវើគអាយខូចឌ៊ីយ៉េូរ គហើយក៏អាចគធវើគអាយខូច គៅតផ្នកគផ្សេងៗគទ្ៀរមនគសៀរវ៊ីផ្ងតដរ។ គៅការេនុវរតន៍ជាក់តសតងឌ៊ីយ៉េូរវាមានសាំរកគធវើគឡើងព៊ីារធារុ ខុសៗគ្នសគហើយ មានរូររាងតរលកៗ ព៊ីរគ្នសតដរ រ៉េតុ នតជាទ្ូគៅគៅគលើសាំរកឌ៊ីយ៉េូរគរមានដ្ក់សញ្ញសរញ្ជសក់ព៊ី ទ្ិសគៅដាំណាលររស់ចរនតសនមរគអាយ្សរជាៃួយនឹងគសៀរវ៊ី(ដូចរង្ហស កនុងរូរទ្៊ី២)។ គៅកនុងកាផ្លិរ ឌ៊ីយ៉េូរគរអាចគ្រើ ារធារុគផ្សេងៗដូចជាបាលសសៃិក ( P l a s t i c ) តកវ ( G l a s s ) តដក ( Me t a l ) ។ល។ គធវើជាសាំរកគដើៃសប៊ីកា រឌ៊ីយ៉េូរឬគដើៃសប៊ីង្យ្សួលចរ់ភ្ជសរ់ឌ៊ីយ៉េូរគៅនឹងគ្រឿងគផ្សេងៗគទ្ៀរគអាយវា មានលាំនឹងលអ។ រ ូបទី២: ្ាំរ ូឌីយរ ៉ែូ ១.១ បំមណងមចក Diode Di o d e ្រូវបានគរតរងជាតចកជាគ្ចើន្រគភទ្ដូចជា៖ - Half Wave Rectifier Diode អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល - Photodiode 70 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម - Full Wave Rectifier Diode - LED (Light Emitting Diode) - Bridge Wave Rectifier Diode - Seven Segment Display Diode Zener Diode Half Wave Rectifier Diode Ha l f Wa v e R e c t i f i e r Di o d e រឺជា្រគភទ្ Di o d e រតៃលងគភលើង្រូវបានគរគ្រើ កនុងគគ្ល រាំណងគដើៃសប៊ីរតៃលងព៊ី្រភពចរនដឆ្លសស់(A C ) គៅជា្រភពចរនដជារ់(DC )។ គហើយវា្រូវបានគរ គ្រើ្បាស់ Di o d e តរៃួយ្គ្រ់រ៉េុគណា្សោះ។ និមិរតសញ្ញ ា រ ូបភាររិរ ទាំរង់រលរខាងចូល(AC) ទាំរង់រលរខាងអចញ(DC) ទាំរង់រលរអរញ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 71 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម គរមាន្រង់សវូមាសទ្័រៃួយមានរង់សសយុង220V /A C ,ដត្បកង់50z បានរគសរីជាៃួយឌ៊ីយ៉េូរៃួយ្គ្រ់ គហើយ រភ្ជសរ់ជាគ្រឿងទ្ទ្ួល។ គៅគពលចរនតររ់វលងការ់រូរិន(N 1)រគងកើរបានតដនមាសគ រ ទសរ់ៃកវលងគៅរូរិន(N 2)តរទ្្ៃង់គ្រកង់គៅតរជា (ចរនតឆ្លសស់ដតដរ) រ ទ្ិច(ចរនតឆ្លសស់) ទសរ់ៃកចរនតបានររ់វលង់ការ់ ឌ៊ីយ៉េូរ ។ ្ណៈដពលD 1ចំលងដតកន្លោះ្ួបវិជជមាន្ ដហើយកន្លោះ្ួបអវិជជមាន្បាន្សែិតដៅស៉ូន្្យ។ Full Wave Rectifier Diode F u l l Wa v e R e c t i f i e r Di o d e ជា្រគភទ្ Di o d e រតៃលងគភលើងដូចគ្នសគៅនឹង Di o d e រតៃលង គភលើងខាងគលើតដរ រឺរតៃលងព៊ី្រភពចរនដឆ្លសស់ គៅជា្រភពចរនដជារ់ដូចគ្នស។ រ៉េុតនដវាខុសគ្នស្រង់ថា ការរតៃលងខាងគលើគ្រើ្បាស់ Di o d e តរៃួយ្គ្រ់ររ់ ចាំតនកឯ F u l l Wa v e R e c t i f i e r Di o d e គ្រើ្បាស់ Di o d e ចាំនួនព៊ីរ្គ្រ់។ គហើយលទ្ធផ្លតដលទ្ទ្ួលបានក៏មានលកខណឺៈលអ្រគសើរ ជាងHa v e Wa v e R e c t i f i e r Di o d e តដរ។ និមិរ្សញ្ញ ា រ ូបភាររិរ គរមាន្រង់សវូមាសទ្័រៃួយមានរង់សសយុង220V /A C ,ដត្បកង់50z បានរគសរីជាៃួយឌ៊ីយ៉េូរព៊ីរ្គ្រ់ គហើយរភ្ជសរ់ជាគ្រឿងទ្ទ្ួល។ គៅគពលចរនតររ់វលងការ់រូរិន(N 1)រគងកើរបានតដនមាសគ រ ទសរ់ៃកវលងគៅរូរិន(N 2)តរទ្្ៃង់គ្រកង់គៅតរជា (ចរនតឆ្លសស់ដតដរ) រ ទ្ិច(ចរនតឆ្លសស់) ទសរ់ៃកចរនតបានររ់វលង់ការ់ ឌ៊ីយ៉េូរ ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 72 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ្ណៈដពលD 1ចំលងដតកន្លោះ្ួបវិជជមាន្ ដហើយD 2បាន្សែិតដៅស៉ូន្្យ ្ណៈដពលD 2 ចំលងដតកន្លោះ្ួបអវិជជមាន្ ដហើយD 1 បាន្សែិតដៅស៉ូន្្យ។ Bridge Wave Rectifier Diode B r i d g e R e c t i f i e r Di o d e រឺជារងគុាំ Di o d e ចាំនួនរួន្គ្រ់ តដល្រូវបានគរផ្គុាំគឡើង គដើៃសប៊ីរតៃលងព៊ី្រភព ចរនដឆ្លសស់គៅជា្រភពចរនដជារ់។ វាមានលកខណឺៈពិគសសខុសគ្នសព៊ីការរតៃលងខាងគលើ្រង់ថា លទ្ធផ្ល ្រភពចរនដជារ់តដលទ្ទ្ួលបានគ គរសគងករគ ើ ថា វា្រូវបានគរគព ោះរឺមានលកខណឺៈកាន់តរ្រគសើរជាងៃុន ដូគចនោះគហើយគទ្ើរ និយៃកនុងការគ្រើ្បាស់គលើឧរករណ៍គេឡិច្រូនិចគផ្សេងៗ ដូចជា ទ្ូរទ្សសេន៍ មាសសុ៊ីនគបាកគខាអាវ មាសសុ៊ីន្រជាក់ -ល-។ និមិរតសញ្ញ ា អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល រ ូបភាររិរ 73 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ្ណៈដពលD 2D 4ចំលងដតកន្លោះ្ួបវិជជមាន្ ដហើយD 1D 3បាន្សែិតដៅស៉ូន្្យ ្ណៈដពលD 1D 3 ចំលងដតកន្លោះ្ួបអវិជជមាន្ ដហើយD 2D 4 បាន្សែិតដៅស៉ូន្្យ។ Z e n e r Di o d e Z e n e r Di o d e រឺជាគ្រឿងគេឡិច្រូនិចៃួយ្រគភទ្តដល្រូវបានគរគ្រើគដើៃសប៊ីគធវើគអាយ មានគសថរភ្ពរង់សសយុង និងទ្មាលសក់រង់សសយុង(R e g u l a t o r ) ។ ជាធៃមតាZ e n e r Di o d e មានរមៃលជា គ្ចើនដូចជា 2V , 3.6V , 4.7V , 5.1V , 6.8V , 8.2V ………តដលអាចគអាយគយើងយកគៅគ្រើ ្បាស់គៅតាៃរ្ៃូវការររស់គយើង។ និមិរតសញ្ញ ា រ ូបភាររិរ សសៀគ្វីរម្លាក់តង់សយុងសោយសទ្បើ Zener Diode Photo diode P h o t o d i o d e រឺជាគ្រឿងគេឡិច្រូនិចៃួយ្រគភទ្ ្រូវបានគរគ្រើ្បាស់យាសងទ្ូលាំទ្ាំលាយ កនុងការរញ្ជសគៅកាន់គ្រឿងររិកាខសរគផ្សេងៗគអាយដាំគណើរការគហើយភ្រគ្ចើនគរនិយៃគ្រើ P h o t o d i o d e គៅគលើគរគលរញ្ជសស្មារ់រញ្ជសគៅកាន់ររិកាខសរៃួយចាំនួនដូចជា ទ្ូរទ្សសេន៍ មាសគ ៉េ មាសសុ៊ីន ្រជាក់ ាលសយ រញ្ជសាំង(L C D P r o j e c t o r ) ជាគដើៃ។ ជាទ្ូគៅP h o t o d i o d e គដើររួជាេនករញជូនទ្ិននន័យ (T r a n s mi t t e r ) អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 74 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ស្មារ់ផ្ដល់ពរ៌មានគៅគអាយI R (I n f r a r e d ) តដលមានរួ ទ្៊ីជាេនកចរ់យក រឺទ្ទ្ួលយក ទ្ិននន័យ (R e c e i v e r )គដើៃសប៊ីរញ្ជសគអាយគ្រឿងររិកាខសរមានដាំគណើរការ។ និមិរតសញ្ញ ា រ ូបភាររិរ LED (Light Emitting Diode) L E D ៃកព៊ី តដលមានរួ កសយថា L i g h t E mi t t i n g Di o d e រឺជាគ្រឿងគេឡិច្រូនិចៃួយ្រគភទ្ ទ្៊ីសាំរារ់រគញេ គអាយមានភ្ពទក់ទ ពនលឺ ។ សពវមថ្ងគនោះ L E D ្រូវបានគរគ្រើ្បាស់យាសងទ្ូលាំទ្ូលាយគដើៃសបរ ៊ី ាំភលឺ គៅគលើការផ្សេពវផ្សាយ និជ្ជកៃមគផ្សេងៗដូចជា ផ្ទសាំងបាសន់ណូ ផ្លស កយ៊ីគោជាគដើៃ។ គហើយL E D ក៏្រូវបានគរគ្រើ្បាស់គដើៃសប៊ីរាំភលឺ ជ្ាំនួសគអាយេាំពូលធៃមតាតដលសុ៊ីថាៃពលខាលសាំងដូចជា េាំពូលតៃ៉េ្រនិង្រគភទ្េាំពូលគរសុ៊ីសដង់ -ល-។ គ្ រឺអាចទ្ទ្ួលយកបានតដលគធវើគអាយគរគព ោះ L E D វាសុ៊ីថាៃពលរិច គហើយក្ៃិរមនពនលឺររស់វា និយៃកនុងការគ្រើ្បាស់ជ្ាំនួសគអាយេាំពូលតៃ៉េ្រ និងេាំពូលគរសុ៊ីសដង់។ និមិរតសញ្ញ ា Seven Segment( រ ូបភាររិរ ឌ៊ីយ៉ូរត្រំព៊ីរ ំណារ់) អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 75 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម S e v e n S e g me n t ជា្រគភទ្ឌ៊ីយ៉េូរពនលឺតដល្រូវបានគរផ្គុាំគឡើងចាំនួន៧្គ្រ់ ជារាងគលខ្បាាំ រ៊ី គហើយមានរាងជាេកសេរ និងមានគលខចរ់ព៊ីគលខសូនសយដល់គលខ្បាាំរួន។ គរសគងករគ គនោះគរពិនិយៃគ្រើ្បាស់គៅកនុង ើ ឌ៊ីយ៉េូ រ្រគភទ្ ឡិកាឌ៊ីជ្៊ីថ្ល មាសសុ៊ីនរិរគលខខានសររូច មាសសុ៊ីនរារ់លុយ ចញ្ចង្កសន គេឡិច្រូនិចនិងឧរករណ៍គេឡិច្រូនិចគផ្សេងគទ្ៀរ។ S e v e n S e g me n t ត្តូវបាន្ដគ្ដចកជាពីរត្បដ្ទគ្ឺ - S e v e n S e g me n t C o mmo n A n o d e (អាណូររួៃ) S e v e n S e g me n t C o mmo n C a t h o d e (ការូររួៃ) និមិរតសញ្ញ ា រ ូបភាររិរ គគ្លការណ៍ដាំគណើរការយ៉េូរ S e v e n S e g me n t លកខណ័ គពលយ៉េូរភលឺ គសមើរ ១ លកខណ័ គពលយ៉េូរេរ់ភលឺ គសមើរ ០ B C D E F G NUMBER 0 1 1 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 0 1 2 1 1 1 1 0 0 1 3 A អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 76 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម 0 1 1 0 0 1 1 4 1 0 1 1 0 1 1 5 1 0 1 1 1 1 1 6 1 1 1 1 0 0 0 7 1 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 1 0 1 1 9 ចាំអណឹះដរង ជាគទរយសមបរតិ Thank you អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 77 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អមអរៀនទី៨ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម រុងដង់សាទ័រ ១.ទំរង់ ងដង់ កុងដង់រឺជារឺជាគរឿងររិកាខសេសកៃម។ កុងដង់្រូវបានគររគងកើរគឡើងគដ្យរនៃោះរារគសមើរ រព៊ីរ គធើវព៊ីធារុចាំលងេរកិសន៊ីគៅថា អាមា្តួ ។ រនៃោះទាំងព៊ីរដ្ក់្សរគ្នសតដលគៅចគ លសោះវា រឺជាធារុេ៊ីសូ ឡង់ ៃួយគៅថា ឌ៊ីគយ៉េឡិច្រិច ។ គហើយគរតាាំងកុងដង់គដ្យេកសេរ C ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 78 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ២.ល ខណៈរបេ់ ងដង់ គដ្យារគៅចគ គ លសោះអាមាសរួទាំងព៊ីរ ធារុេ៊ីសូឡង់ គមាលសោះគហើយគ្មសនចរនតររ់វល ងការ់កុងដង់ ោះគទ្ដូគចនោះគរបាន៖ I =0 R= =∞ ដូគចនោះវាមានកមាលសាំងឃារ់ឃាាំង កមាលសាំងេរគិសន៊ីចរនតជារ់ (DC )។គពលសិកសាគលើបារុភូរគេ ឡិច្រូាតសទ្ិចគៅគពលកុងដង់្រូវបានរ គៅ្រភពេរគិសន៊ី ចរនតជារ់គ ោះគរ និងគ ើ ថា៖ បន្ទុកអគ្គិសន្ីវិជជមាន្ របស់ត្ប្ព ន្ិងផ្ទុក ដៅដលើអាមា្តួ ដបកខាងដលើ របស់កុងដង់។ បន្ទុកអគ្គិសន្ីអវិជជមាន្ របស់ត្ប្ព ន្ិងផ្ទុកដៅដលើអាមា្តួ ដបកខាងដត្កាម្ របស់កុងដង់។ បារុភូរគនោះ្រូវបានគរគៅថា កុងដង់ផ្ទុកបន្ទុកអគ្គិសន្ី ដត្កាយគធើវរនៃុកគព គ គពលគរផ្តសច់កុងដង់ ោះគច ព៊ី្រភពរង់សសយុងររស់អាមាសរួទាំងព៊ីរ គហើយ V C ររស់កុងដង់មានរមៃលគសមើរ នឹង្រភព V DC ។ ៣.កាបា៉ែសុីបរ លទ្ធផ្លរនៃុកផ្ៃុកចរនតេរគិសន៊ី ររស់កុងដង់គៅថា កាបាសសុ៊ីគរ វាមាននិៃមរតសញ្ញសេកសេរ C ។ កាបាស សុ៊ីគរររស់កុងដង់អា្ស័យគៅ និងទ្ាំរង់ គហើយ្រូវបានគររណ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 79 តាៃរូរៃនតដូចខាងគ្កាៃ៖ មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម 80 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៣.១.បថ្ឌីបយ៉ែឡិច្ទិច ខាងគ្កាៃគនោះ រឺជាគថ្ឌ៊ីគយ៉េឡិច្ទ្ិច ររស់ធារុ េ៊ីសូឡង់ៃួយចាំនួន គដើៃសប៊ីគធើវជាកុងដង់៖ ៤.រង ់សយងបធ ើ រ របស់កុងែង ់ ុ វកា គរៃិនគអាយកុងដង់ផ្ៃុុ្ករង់សសយុងខាលសាំងគពកគ ោះគទ្ គ្ ោះគពលវាផ្ៃុកខាលសាំង ងគេឡិច្រូាតសទ្ិចខាលសាំង្ររ់្គ្ន់តដលរណាតសលគអាយអារូៃផ្សាយគច ាំគអាយរគងកើរជាកមាលសាំ ជាគេឡិច្រុងគសរី និងរគងកើរជា ចរនត េរគិសន៊ីររ់វលងការ់ ឌ៊ីគយ៉េឡិច្ទ្ិច ជាគហរុរណាតសលគអាយកុងដង់ផ្ៃុោះតរក។ គពលរង់សសយុងគកើរគច ជាតដនេរគិសន៊ីខាលសាំងគធើវគអាយមាន ចរនតេរគិសន៊ីគៅកនុងឌ៊ីគយ៉េឡិច្ទ្ិច គៅថា តង់ស្យុងបំដបក ។ ដូចគនោះគពលគ្រើកុងដង់គដើៃសប៊ី ផ្ៃុក ឫ គផ្ៃរ រង់សសយុងរឺចាំបាច់រង់សសយុងតដលដ្ក់ គលើកុងដង់្រូវតររូចជាងរមៃលរង់សសយុងរាំតរកររស់វា ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 81 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម រង់សសយុងរាំតរកររស់ឌ៊ីគយ៉េឡិច្ទ្ិចសមាមា្រគៅតាៃកាំរិរ D ររស់ឌ៊ីគយ៉េឡិច្ទ្ិច។ ដូចគនោះ គរអាចគអាយរមៃលឌ៊ីគយ៉េឡិច្ទ្ិច រាំតរកតាៃរូរៃនតឺៈ ៥.បំមណងមចក កុងែង ់ កុងដង់្រូវបានគររគងកើរគឡើងគដ្យាររនៃោះអាមាសរួព៊ីរ ខ័ណឌដ្ច់ព៊ីគ្នសគដ្យឌ៊ីគយ៉េឡិច្ទ្ិចៃួ យ។ កុងដង់មាន្រមាណជាង ២០០្រគភទ្តដលបានរគងកើរគឡើង វាមានរូររាងខុសតផ្លកព៊ីគ្នសគហើយតចក គច ជា៤ចាំណារ់ថានសក់ ១.កុងដង់រតៃលគថ្រ,២.កុងដង់ម្រ្រួលរមៃល,៣.កុងដង់C h i p ,៤.វាសរាសទ្័រ Va r r a t o r ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 82 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៦.កុងែង ់មាន្រផ្ ៃបថ្រ ១.កុងែង ់ ីការ កុងដង់ៃ៊ីការរឺជា កុងដង់គ្មសនរ៉េូលតដលមានការបាសសុ៊ីគរ 1p F ដល់ 0.1u F រង់សសយុងគធើវ ការររស់ វាមានរមៃលរហូរដល់ 100V ។ វាមានលាំគេៀងរូច គហើយគធើវការបានលអកនុងរលុកគ្រកង់ខពស់ និង អាច ដាំគណើរការបានគៅចគ លសោះស៊ីរុណណភ្ព -55ċ to 150ċ ។ ២.កុងែង ់ ្កោស ជា្រគភទ្កុងដង់គ្មសនរ៉េូល គកើរគឡើងព៊ីរនៃោះតវងព៊ីរគធើវព៊ីគលាហឺៈ តដលគៅចគ លសោះទាំងព៊ីរជា ្សទរ់េ៊ីសូឡង់គធើវព៊ី្កដ្សគ្រង រ៉េុព័ទ្ធរាងសុ៊ីឡាាំង។ កុងដង់គនោះមានរមៃលចរ់ព៊ី 500p F រហូរ ដល់50u F គហើយវាអាចគធើវការបានកនុងស៊ីរុណហភ្ព 125ċ និងមានរង់សសយុងគធើវការរហូរដល់រារ់ គបអភទរុងដង់គរដ្ឋស អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 83 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច ន់វ៉េុល។ វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៣.កុងែង ់ ហវល ី ាៃសៃិក គរយក្រគភទ្បាលសសៃិចៃួយចាំនួនគៅគធើវជាឌ៊ីគយ៉េឡិច្ទ្ិចររស់វា។គររគងកើរវាគឡើងកនុងរមៃល ព៊ី 500p F t o 10u F ។បាលសសៃិចតដលគរនិយៃ យកៃកគ្រើមានដូចជា៖ រ៉េូល៊ីសវ៊ីរីន រ៉េូល៊ីការូណារ និងរ៉េូ ល៊ីគយ៉េសវ័រ។ គបអភទរុងដង់ ហវល ី ាលសៃរ ិ ៤.កុងែង ់បសរ៉ែ ច ិ កុងដង់គសរាសៃិចមានព៊ីរ្រគភទ្រឺ កុងដង់គសរាសៃិច K ទរ និងកុងដង់គសរាសៃិច K ខពស់ ។ កុងដង់គសរាសៃិច K ទរគធើវការដល់រង់សសយុង 6K V និងស៊ីរុណហភ្ព 125ċ និងមានរមៃលរហូរ ដល់ 0,001u F ។ កុងដង់គសរាសៃិច K ខពស់ មានការបាសសុ៊ីគរ22u F និងរង់សសយុងគធើវការដល់ 100V ។វាមានរូររាង គ្ចើនយាសង ស្មារកុងដង់គសរាសៃិច គហើយមានវិធ៊ីអាចរមៃលការបាសសុ៊ីគរ ក៏ ខុសគ្នសតដរ។ រគរៀរអានរមៃលការបាសសុ៊ីគរកុងដង់គសរាសៃិច ១. ជ្ួរទ្៊ីៃួយ ជាគលខ ២. ជ្ួរទ្៊ីព៊ីរ ជាគលខ ៣. ជ្ួរទ្៊ីរ៊ី ជាចាំនួនសូនសយ ៤. ជ្ួរទ្៊ីរួន ជាកាំរិរលាំគេៀង កាំរិរលាំគេៀង J =± 5% K =± 10% អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 84 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម M=± 20% ឧទហរណ៍ ៥.កុងែង ់គ្ី ី អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 85 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៦.កុងែង ់ ម្រ្រួលរផ្ ៃ គរគ្ចើនជ្ួរ្រគទ្ោះកុងដង់្រគភទ្គនោះ គៅគលើរលុកទ្ួណឺ កនុងមាសសុ៊ីនទ្ទ្ួល ឫ ផ្សាយរលក់ សុ៊ីញសល់ និងគសៀរវ៊ីរំគយាល។ រមៃលការបាសសុ៊ីគរកុងដង់គនោះមានរមៃលព៊ីរ៉េុ ង្រតហល 9K V ។ គរើគ្រើគលើរង់សសយុងរហូរដល់ 60K V គ មសន p F t o 50p F និងរង់សសយុ ោះឌ៊ីគេឡិច្ទ្ិច្រូវបានជ្ាំនួសគដ្យ សុញញអា កាស់។ ៧.កុងែង ់ ្ទី រ័ រឺជា្រគភទ្កុងដង់តដលត្រ្រួលរមៃលរ៉េុតនតវាមានមា្ររូចតដលគៅគពលគ ោះឌ៊ីគយ៉េឡិច ្ទ្ិចវាអាចគ្រើជា ខសយល់ គសរាសៃិច ៃ៊ីការ ្រឹោះាគសល់ ។ គរគ្រើវាស្មារ់ៃួលរ្ៃូវរតនថៃ គលើរលុកទ្ួណឺវាមាន រមៃលព៊ីរ៉េុ មសន p F t o 100p F ។ ៨.្គ្ោ ី គ ល់ ្រ៊ីាគសល់គ្រើសាំរារ់គ្ចោះសុ៊ីញសល់ សាំគលង និងសុ៊ីញសល់ រូរ គអាយវិទ្សយុ និងទ្ូរទ្សសេនន៍...។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 86 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៩.កុងែង់ CHIP គៅកនុងរគចេកគទ្ស S MD កុងដង់ C HI P ចាំបាច់មានវរតមាន កនុងគសៀរវ៊ីៃ៊ី្កូ ។ វា មានរមៃលព៊ីរ៉េុ មសន p F ដល់ 100p F គដ្យារវាមានរមៃលធាំ ភ្រគ្ចើន គសរាសៃិច និងរង់តាលូៃ ្រូវបាន គរយកៃកគ្រើ ។ ្រតវងររស់វា ត្រ្រួលព៊ី 1,5mm t o 5,6mm និងទ្ាំហាំររស់វាផ្លសស់រតូរព៊ី 0,8mm t o 5mm ។ រូរពិរ និៃរ ិ តសញ្ញស រមៃលកាបាសសុ៊ីគរកូដពណ័ររស់កុងដង់ C HI P កុងដង់គសរាសៃិច មានរមៃលព៊ី 0,4p F ដល់ 1n F គហើយរមៃលវាៃិនសគរសរគៅគលើរួគទ្។ កុងដង់តាល់ វាមានរមៃលព៊ី 0,1p F ដល់ 68u F គហើយរមៃលវាមានសគរសរគៅគលើរួ។ ឧទហរណ៍៖ 223 – 22000p F -0,02u F – 22n F 683 – 68000p F – 0,068u F = 68n F អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 87 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ្រគភទ្កុងដង់មានកូដពណ័គៅគលើរួ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 88 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ្រគភទ្កុងដង់មានសគរសរេកសេគៅគលើរួមានពណ័ ឧទហរណ៍៖ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 89 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ្រគភទ្កុងដង់មានកូដ (េកសេរ គលខ) ឧទហរណ៍៖ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 90 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ឧទាហរណ៍៖ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 91 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម 92 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ១០. ងដង់ ប្ត្បត្បួលរម្លៃការេ៊ីសរ អាត្េ័យរង់េយុង រឺជាកុងដង់ រគងកើរគឡើងព៊ីធារុ សឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ រមៃលកាបាសសុ៊ីគរវាត្រ្រួល អា្ស័យគៅ និងរង់សសយុងតដលគរដ្ក់គៅគលើវា ។ គៅគពលរង់សសយុងដ្ក់គលើវាមានរមៃលគកើនគឡើងគ កាបាសសុ៊ីគរវាថ្យចុោះ និងផ្ៃុយៃកវិ គៅគពលរង់សសយុងដ្ក់ៃកគលើវាមានរមៃលថ្យចុោះ គ ោះ ោះកាបាសសុ៊ីគរវា គកើនគឡើង ។ ១១.រម្លៃការេ៊ីសរគំរ៉ូ គរៃិនអាចរគងកើរកាបាសសុ៊ីគរកុងដង់ ្ររ់សពវរមៃលគទ្ ក៏រ៉េុតនតគរបានរគងកើររមៃលរាំរូ គដ្យគ្រើរួរគលខទ្៊ី១ និងទ្៊ី២ ដូចខាងគ្កាៃ៖ 10-12-15-18-22-27-33-39-47-56-68-75-82 ឧទហរណ៍៖ 10p F ,100p F ,10n F ………………….. 22p F ,2,2n F ,22n F …………………… 33p F ,56n F ,82n F …………………….. ១២.ល ខណៈបនទុ បសនទរ របេ់ ងដង់ គៅកនុងការេនុវរតន៍រណាតសលគសៀរវ៊ីគេឡិច្រូនិច កុងដង់មានរួ ចាំគ ទ្៊ីសាំខាន់ណាស់ ោះរនៃុក និងរគនៃរេរគិសន៊ីររស់វា ។ K អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 93 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ១២.១. ងដង់ បនទុ អគគិេន៊ី គៅខណឺៈ t =o គរភ្ជសរ់កុងតាក់ K ៃកទ្៊ីតាាំង a ាំគអាយកុងដង់ C 1បានផ្ៃុករង់សសយុ ងព៊ី្រភពV s តាៃរូរៃនតេនុរៃន៍េ៊ិចសសបូណង់តសសយលតាៃគវលា T ។ ១៣. រសបៀបវាេ់ និងត្រួរពិនិរយ ងដង់ គរអាចដឹងថាកុងដង់ៃួយគៅ លអ ឫ ខូច រុណភ្ពគដ្យគ្រើវីធ៊ីវាស់គដ្យេូៃតៃ៉េ្រ។ ការវាស់កុងដង់មាន្ពីត្បដ្ទ វាស់គៅតស វាស់្រជាក់ វីធីវាស់ដៅត្ រឺជាការវាស់គលើកុងដង់មានរមៃលរូចជាង 1u F គដ្យដកយកកុងដង់តដលសងសេ័យថាខូចគច ព៊ី គសៀរវ៊ីេរគិសន៊ី រួចគធើវការវាស់គដ្យវ៉េុលតៃ៉េ្រ។ រដបៀបវាស់ ១.កាច់កាល៊ីវ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រ្រូវគ្នស ឫ ធាំជាងរមៃលរង់សសយុងគធើវការររស់វា។ ២.ដ្ក់គជ្ើងមាខសងររស់កុងដង់គៅចាំណុចរង់សសយុងខពស់ររស់គសៀរវ៊ី គហើយគជ្ើងមាខស ងគទ្ៀរទ្ុកទ្ាំ គន ៣.យកតខសេគ្មសវ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រគៅមាសស់ ចាំតណកឯតខសេ្កហៃររស់វ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រដ្ក់គលើគជ្ើងកុងដង់ គៅទ្ាំគន ករណីទី១ គរើគ រ ើ ្ទ្និច ររស់វ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រ រង្ហស រមៃលរង់សសយុងៃួយគភលរ រួចធាលសក់ចុោះរមៃលវិ ទសរ់ៃករតូររ៉េូលកុងដង់ គហើយគធើវការវាស់គឡើងវិ លទ្ធផ្លដូចគ្នស ។ ដកកុ ងដង់គច គ្ៅរូចយកគជ្ើងកុងដង់ៃកគគ្ោះគ្នស គរើមានតរកផ្កសគភើងគ ។ ៃក ោះរញជក់ថា កុងដង់គៅលអ។ ករណីទី២ គរើគ ើ ្ទ្និច ររស់វ៉េុលទ្៊ីតៃ៉េ្រៃិនវារ់គឡើង ឫ វារ់គឡើងជារ់គ ោះរញជក់ថាកុងដង់ខូ ច។ ករណីទី៣ គរើ្ទ្និចររស់វ៉េុលតៃ៉េ្រវារ់គឡើងតរធាលសក់ៃកវិ ៃិនដល់០ គ ោះរញជក់ថាកុងដង់ គខសាយ។ ចំ ំ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 94 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ ចាំគ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ោះកុងដង់ A C គយើងអាច្រួរពិនិរសយបាន គដ្យៃិនចាំសបាច់គ្រើវ៉េុលតៃ៉េ្រក៏បាន។ រដបៀបវាស់ យកតខសេមាខសង ររស់េាំពូលគដ្រចូលគភលើង A C ឯមាខសងគទ្ៀររជាៃួយគជ្ើងមាខសងររស់កុងដង់ គហើយគជ្ើងមាខសងគទ្ៀរររស់កុងដង់គដ្រចូលគភលើង A C វិ ករណីទី១ គ ើ េាំពូលភលឺធៃមតា គដ្ោះកុងដង់គច គរើតរកផ្កសគភលើងគ ោះកុងដង់គៅលអ។ ករណីទី២ គ េាំពូលភលឺគខសាយ គដ្ោះកុងដង់គច ើ គរើគ្មសនតរកផ្កសគភលើងគ ។ រួចយកគជ្ើងររស់កុងដង់ទាំងព៊ីររ៉េោះគ្នស រួចយកគជ្ើងររស់កុងដង់ទាំងព៊ីររ៉េោះគ្នស ោះកុងដង់ខូច។ ការអន្ុវតតន្៍ដបបដន្ោះដធើវបាន្ដតចំដ ោះកុងដង់ដធើវការជាម្ួយតង់ស្យុង្ពស់។ គដើៃសប៊ីគអាយដឹងរមៃលកាបាសសុ៊ីគរររស់កុងដង់។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 95 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម 96 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អមអរៀនទី៩ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម គរង់សស ី ុ រ័ ៃ ្រង់សុ៊ីសៃ័រដាំរូង្រូវបានរគងកើរគឡើងកនុងេាំឡុងឆ្នសាំ 1948 គដ្យោង B A L L ។ការចរ់គផ្តើៃរគងកើរ ្រង់សុ៊ីសៃ័រ រឺជារដិវរតឧសសាហកៃមគេឡិច្រួនិច និងគ្រើយាសងទ្ូលាំទ្ូលាយ តផ្នការេនុវរតន៍ររស់គេឡិច ្រូនិច ។ ្រង់សុ៊ីសៃ័ររ៉េូលព៊ីគៅការ់ថា B J T (B i p o l o r J u n t i o n T r a n s i s t o r ) រឺជា ្រគភទ្គ្រឿងររិកាខសសឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័ររ៉េូលរ៊ី តដលមានលទ្ធភ្ពពគ្ងើកសុ៊ីញសល់ ឬ ដាំគណើរការដូចកុងតារ់រិទ្ គរើក តដលគរនិយៃគ្រើរាំផ្ុរគៅកនុងតផ្នកគេឡិច្រូនិច។ ១.ទំរង់របេ់ត្រង់េ៊ីេទ័រ B J T បានរគងកើរគឡើងព៊ីរាំណ ដុាំគ្កាៃសឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ P -Nព៊ីរដ្ក់ជារ់គ្នស។ ដូចគនោះទ្ាំរង់រគងកើរ B J T អាចចរ់ទ្ុកដូចជាមានដុាំសឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័ររ៊ី ដ្ក់រ៉េោះ្រ្ស័យគ្នស កនុងគ ោះគៅ្សទរ់កណាតសលមាន ្សទរ់គសតើង ្រមាណ (10-4C M)។ ឧរមាថា្សទរ់គៅកណាតសលជា្រគភទ្សឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ្រគភទ្ p -n គនោះគរអាចរគងកើរជា្រង់សុ៊ីសៃ័រ NP N។ រូររងគុាំ និងនិៃមរតសញ្ញស្រង់សុ៊ីសៃ័រ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 97 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម កាំរិរផ្តុាំររស់ធារុរនសេ៊ីកនុង្សទរ់សឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រទាំងរ៊ីមានររិមាណខុសគ្នស។ ្សទរ់មានក្ៃិរផ្តុាំ ខពស់រាំផ្ុរ មានន័យថាក្ៃិរផ្គុាំ្គ្រ់ចាំលងភ្រគ្ចើនររស់វាធាំរាំផ្ុរគៅថា រាំរន់ផ្សាយ (e mi t o r ) ្សទរ់តដលទ្ល់គ្នស មានក្ៃិរផ្គុាំធារុរនសេ៊ីទរជាងគរ គៅថា រាំរន់ទ្ទ្ួល (c o l l e c t o r ) ្សទរ់គៅកណាតសលមានកៃ្ៃិរផ្គុាំធារុរនសេ៊ី ទរ់រាំផ្ុរ គៅថា រាំរន់បាស់ (B a s e ) ។ តខសេគលាហឺៈ រ៊ី សមសបាន្រូវភ្ជសរ់គៅ និង្សទរ់ទាំងរ៊ីេធិរសាយព៊ីខាង គ្រើគធើវជាគជ្ើង ឬ រ៉េូលររស់្រង់សុ៊ីសៃ័រ។ គរគៅរួៃថារ៉េូល E mi t o r (និៃិរតសញ្ញសេកសេរ E ) រ៉េូល B a s e (និៃិរតសញ្ញសេកសារB ) រ៉េូល C o l l e c t o r (និៃិរតសញ្ញសេកសារ C ) រណាតស្សទរ់សឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រទាំងគនោះ ្រូវបានដ្ក់គៅកនុងសាំរក់រិទ្ជ្ិរៃួយ (គធើវព៊ីគលា ហឺៈ ឬ ជ្័រ )គដ្យមានរណ្តោះរ៉េូលទាំងព៊ី លានគច NP N និង P NP ។ រង្ហស សន៊ី ររ់ការ់គលើរ៉េូលគ ៃកគ្ៅ។ និៃិរតសញ្ញសសនមរ់ររស់្រគភទ្្រង់សុ៊ីសៃ័រ គៅកនុងរូរខាងគលើ ។ រាំនូស្ពួ គៅគលើរ៉េូល E ្រូវគ្នស និងទ្ិសគៅចរនតេរគិ ោះ ។ តាៃទ្ាំរង់ខាងគលើ និងរគងកើរគច ជារាំពររញជូន P -N ព៊ីរគៅជ្ិរគ្នស។រាំណររញជូនទ្៊ី1 គៅតដនខណឌ រាំរន់ផ្សាយ និងរាំរន់បាស់ គៅថា រាំណររញជូន E mi t o r មាននិៃិរតសញ្ញសថា J c ។ រាំណររញជូនទ្៊ី2 គៅតដនខណឌរាំរន់បាស់ និងរាំរន់ទ្ទ្ួលគៅថា រាំរន់រញជូន C o l l e c t o r និៃិរតសញ្ញស J c ។ ដាំគណើរររស់ B J T ជាពិគសសតផ្អកគៅគលើេនតរកៃមរវាង រាំណររញជូនព៊ីរគៅជ្ិរគ្នសគនោះ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 98 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម តខសេគ្មសដ្ក់គជ្ើងរួៃជាៃួយគជ្ើង B គហើយ្កហៃចល័រជា្រង់សុ៊ីសៃ័រ NP N។ តខសេ្កហៃដ្ក់គជ្ើងរួៃជាគជ្ើង B គហើយគ្មសចល័រជា្រង់សុ៊ីសៃ័រ P NP ។ េាំគពើទ្ាំរង់រូរវិទ្ស្ គរចរ់ទ្ុក្រង់សុ៊ីសៃ័រ ោក់ដូចជាយ៉េូរព៊ីរផ្គុាំផ្ៃុយគ្នសដ្យរ៉េូលរួៃគ្នសជារ៉េូល B ។ គហរុគនោះគពលចាំហរ៉េូល C រឺទ្ុកគចលគជ្ើង C ទ្ាំគន។ គ ោះរាំណរ B E រឺជាយ៉េូរៃួយតដលមានលកខណឺៈ ដូចយ៉េូរតដល។ គៅគពលចាំហរគជ្ើង E រាំណរ C B ក៏ជាយ៉េូរៃួយតដរ។ គពលវាស់គរសុ៊ីសតង់ រវាងរណាតសល រ៉េូល្រង់សុ៊ីសៃ័ (B E , E B , B C , C B , E C , C E ) គរអាចគផ្ៃៀងផ្ទសរ់គ គហើយយ៉េូរទាំងព៊ីរគ ើ ្រង់សុ៊ីសៃ័រ រឺ រួៃមានរ៉េូលព៊ីរ ោះ ក៏មានលកខណឺៈៃិនដូចគ្នសតដរ។ ២.សោលការណ៍ដំសណើរការ និងលទធភាពពសត្ងើ របេ់ BJT តាៃរូរខាងគលើ េាំព៊ីទ្ាំរង់ររស់្រង់សុ៊ីសៃ័រ ដូចជាយ៉េូរព៊ីរផ្គុាំផ្ៃុយគ្នស រ៉េុតនតគរើសិន មានដូចគនោះក៏គ្មសន េ៊ីវសាំខាន់ និង្រូវបានគរនិយៃគ្រើ្បាស់តដរ។ ្រសិនគ ើ យកយ៉េូរទាំងព៊ីរ មានផ្គុាំរញ្ចញ្រស ស់គ្នស ក៏វាពុាំមាន លកខណឺៈ្ររ់្គ្ន់ដូច្រង់សុ៊ីសៃ័រៃូយតដរ។ ៃុនរងអស់ចូលពិនិរសយគលើរាំណរយ៉េូរ B E ររស់្រង់សុ៊ីសៃ័របាន្រូវគធើវរ៉េូលកៃម្សរ និងរាំណរ C B បាន្រូវគធើវរ៉េូលកៃម្ចស់គដ្យ្រភព V E E និង V C C ។ រង់សសយុង V E E ្រូវធាំជាងរង់សសយុងគរើ V r រាំណរ B E គដើៃសប៊ីគអាយយ៉េូរគនោះចាំលងេរគិសន៊ី ។ គ្ៅព៊ីគនោះគរក៏គ្ចើនរតនថៃ គរសុ៊ីសតង់ R c a n d R e គដ្យៃូល គហរុៃួយគនោះ គដើៃសប៊ីក្ៃិរចរនតេរគិសន៊ី ៃិនគធើវគអាយខូចដល់្រង់សុ៊ីសៃ័រ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 99 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ព្រC ុំ Bរវាងប៉ូលកម្មពាស់ គដ្យារការគធើវរ៉េូលកៃមដូច ខាងគ្កាយគលើគនោះ ាំគអាយគសៀរវ៊ី B E ររស់្រង់សុ៊ីសៃ័រជាគសៀរវ៊ី ៃួយមានអាាំងគរ៉េដង់ទរ ចាំតណកឯគសៀរវ៊ីមានអាាំងគរ៉េដង់ធាំ។ រណាតសលចរនតេរគិសន៊ីរ រស់្រង់សុ៊ីសៃ័រ អាច ្រូវពនសយល់តាៃរគរៀរង្យៃួយ ដូចរគៅ គដ្យាររាំណរB E បានគធើវរ៉េូលកៃម្សរ គហើយមានគេឡិច្រុងជាគ្ចើន គធើវដាំគណើរព៊ីរ៉េូល េវិជ្ជមានររស់្រភព V c c ចូលគៅរាំរន់ E រាល់គៅកាន់រាំរន់ B ចាំនួនរុនធទ្ាំគនមានកនុងរាំរន់ B បានរាល ដ្លគៅកាន់រាំរន់ E យាសងរិច ព៊ីគ្ ោះធារុសឺៃ៊ីកុងឌុចទ្័រ ររស់រាំរន់B បានលាយធារុរនសេុ៊ីខសាយជារាំរ ន់។ ដ្យាររាំរន់ B ចគងអៀរគមាលសោះគហើយមានតរគេឡិច្រុងចាំនួនយាសងរិច បានគៅរនសេុ៊ីជាៃួយរុនធ ទ្ាំគនររស់រាំរន់ B ចាំតណកឯ គេឡិច្រុង សឹងតរទាំងេស់គដើរ ្រង់គៅកាន់រាំរន់ C និង្រូវ្សូរៃកកាន់ រ៉េូលវិជ្ជមាន ររស់្រភពV c c ។ រណាតសគេឡិច្រុងគសរីគធើវដាំគណើរគៅកាន់រាំរន់ E រគងកើរបានជាចរនត I e គដើរគច រណាតសលគេឡិច្រុងគច ព៊ីរ៉េូល E ។ ផ្ុរព៊ីរាំរន់ C គដើរគៅដល់រ៉េូលវិជ្ជមានររស់្រភព V c c រគងកើរបានចរនត I c ចូលគៅរ៉េូល C ។ ៃស្សងគទ្ៀរ រុនធទ្ាំគនៃួយចាំនួនរូច គដើរចូលគៅរាំរន់ B ព៊ីរ៉េូលវិជ្ជមាន ររស់្រភព V c c គដើៃសប៊ី ជ្ាំនួសរុនធទ្ាំគនតដលបានរនសេុ៊ី រគងកើរបានជាចរនត I B ចូលគៅរ៉េូលB ។ ៣.បងគុំប៊ីយងរបេ់សេៀគវ៊ីត្រង់េ៊ីេទ័រ គសៀរវ៊ីព្ង៊ីកដូចតដល បានរង្ហស សគរសរការ់ C B ព៊ីគ្ គៅខាងគ្កាៃ រឺជាគសៀរវ៊ី B រួៃ ( C o mmo n B a s e ) ោះសុ៊ីញញ៉េ៉ាល់ចូលតាៃ គជ្ើង E គហើយគច តាៃគជ្ើង C ។ គសៀរវ៊ីព្ង៊ីកតដលគរនិយៃ គ្រើរាំផ្ុរ រឺជាគសៀរវ៊ី E រួៃ (C o mmo n E mi t o r )សគរសរការ់ C E សុ៊ីញសល់ដ្ក់ចូលតាៃគជ្ើង B និងយកគច តាៃគជ្ើង C ។ ចុងគ្កាយរឺគសៀរវ៊ី C រួៃ (C o mmo n C o l l e c t o r ) សគរសរការ់C C សុ៊ីញសល់ចូលតាៃគជ្ើង B និងយកគច តាៃគជ្ើងE ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 100 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម 101 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៤.ល ខណៈប្សែសកាងរបេ់ត្រង់េ៊ីេទ័រ មានកតាតសរ៊ីយាសងសាំតដងព៊ី សភ្ពដាំគណើរររស់្រង់សុ៊ីសៃ័រ រឺចរនតេរគិសន៊ី I b ,I c និងរង់សសយុង V c e រវាងរ៉េូល E និង C ។ គសៀរវ៊ីរាំគណើរការររស់្រង់សុ៊ីសៃ័ ្រភព V B B ត្រ្រួលបាន គដើៃសប៊ីគធើវរ៉េូលកៃមគអាយ្ចក B ្រភព V C C គធើវរ៉េូលកៃមគអាយ្ច ចាំ តណក R B a n d R C គ្រើគដើៃសប៊ីក្ៃិរចរនត គអាយចូលគជ្ើង B និង C ។ ៃួលរ្ៃូវ V B B គដើៃសប៊ីគអាយបាន I B =60u A រួចគហើយរកសា V b b គអាយគៅគសងៀៃរួចគហើយរូស តខសេគកាង រាំតររាំរួលររស់ I C តា V C C គរទ្ទ្ួលបានជារ គៅកនុងរូរគពល V C C =0 គ ោះ k = 0 រ ទសរ់ៃួយ តដល្រូវគ្នស និង I B =60u A ។ ទសរ់ៃក I C គកើនយាសងគលឿន សឹងតររ ទសរ់ឈររួច I C គកើនយាសង ឹរតាៃ V C C ។ ឥឡូវៃួលរ្ៃូវ V B B គដើៃសប៊ីគអាយបាន I B =0u A ,30u A ,90u A ,120u A …….180u A រួចគរគធើវ រាំតររាំរួល V C C គដើៃសប៊ីរូសបានតខសេគកាង I C តាៃ V C E ។ តខសេគកាងលកខណឺៈគនោះគៅថា តខសេគកាង្ចកគច ររស់្រង់សុ៊ីសៃ័រផ្គុាំតាៃរាំរូពគ្ងើក C B ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 102 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៥.ល ខណៈបសចេ សទេរបេ់ត្រង់េ៊ីេទ័រ មានរួគលខជាគ្ចើនររស់្រង់សុ៊ីសៃ័ររង្ហស គអាយដឹងព៊ី ក្ៃិររាំគណើរការររស់វា ។ ខាងគ្កាៃ គនោះរឺជារួគលខៃួយចាំនួន ៖ ចរនតរ៉េូល B េរិររមា និងចរនតរ៉េូល C េរិររមា រង់សសយុង្ចស់េរិររមា ដ្ក់គៅរវាងរ៉េូល B និង C (គៅថារង់សសយុងរាំផ្លស CB សគរសរការ់ V C E O ) រង់សសយុង្ចស់េរិររមា ដ្ក់គៅរវាងរ៉េូល C និង E (គៅថារង់ សសយុងរាំផ្លស C E សគរសរការ់(V C E O និងរង់សសយុង្ចស់េរិររមា ដ្ក់គៅរវាងរ៉េូល E និង B (គៅថារង់សសយុងរាំផ្លស E B សគរសរការ់ V C B O ) ។ េនុភ្ពសុ៊ីេរិររមាររស់្រង់សុ៊ីសៃ័រ (សគរសរការ់ P DM ) រឺជាេនុភ្ព P =I c .V c e ។ គពលេនុភ្រសុ៊ី ធាំជាងេនុភ្ព P DM គ ោះស៊ីរុណហភ្ព និងគកើនគឡើងយាសងខាលសាំង ជាគហរុគធើវគអាយ្រង់សុ៊ី សៃ័រ ទ្ទ្ួលនូវការខូច។ គញ្ចហវកង់ដាំគណើរការេរិររមា គញ្ចហវកង់គនោះគលើស គញ្ចហវកង់ររស់្រង់សុ៊ីសៃ័រគធើវគអាយបារ់លទ្ធភ្ព ព្ង៊ីក ។ គ្ៅព៊ីគនោះគៅមានគៃរុណគផ្សេងគទ្ៀរដូចជាចរនត I C B O គៃរុណព្ង៊ីក (h f e )គរសុ៊ីសតង់្ចក ចូល ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 103 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៦.ត្រង់េ៊ីេទ័រ SMD ៧.ត្រង់េ៊ីេទ័រពិសេេត្បឆំ ងររ៉ាេ៊ីរ ៨.រសបៀបវាេ់ត្រង់េ៊ីេទ័រ ៨.១.រសបៀវាេ់ត្រជា ់ ្រសិនគ្រើវិធ៊ីធៃមតាយកវាស់គលើ្រង់សុ៊ីសៃ័រពិគសសគ ចុោះគ ោះ្រង់សុ៊ីសៃ័រផ្គុាំជាៃួយគរសុ៊ីសតង់ ឃារ់ឃាាំងបាសរាសសុ៊ីរ គ រ់ចុោះគឡើង្ទ្និច ចាំគ ោះគរ និងទ្ទ្ួលបាន៖ ោះការវាស់គលើរូគជ្ើង B ,E ្រឡា ឡិការ និងវារ់គឡើង។ ោះ្រង់សុ៊ីសៃ័រផ្គុាំចាំរុោះ គ ោះការវាស់គលើរូគជ្ើង B ,E o r C ,E អាចគ ើ ្ទ្ិច ឡិការវារ់គឡើ ង្ររ់ករណ៊ី វាស់្រឡរ់ចុោះគឡើង។ ចាំគ ោះ្រង់សុ៊ីសៃ័រមានរងគរ់យ៉េូរ គ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល ោះការវាស់គលើរូគជ្ើង B ,E ្រឡារ់តខសេវាស់ចុោះគឡើង និងគ 104 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច ើ វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ ្ទ្និច មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ឡិការវារ់គឡើង និងវាស់គជ្ើងរូ C ,E គ ដូគចនោះចាំគ ោះការវាស់ដូចតដលបានរង្ហស ើ លទ្ធផ្លដូចគ្នស និងការវាស់យ៉េូរតដរ។ ខាងគលើលទ្ធផ្លទ្ទ្ួលបានដូចខាងគ្កាៃគនោះ៖ - កាច់កាល៊ីរៃកេូៃតៃ៉េ្រ ៃកថានសក់វាស់ x 1k ។ - ដ្ក់តខសេគ្មសចូលគជ្ើង C និងតខសេ្កហៃគជ្ើង E ចាំគ - គ្រើចុង្មាៃមដគៅរ៉េោះគលើរូគជ្ើង B C គរើសិនពិនិរសយ្ទ្និច ោះ្រគភទ្ NP N ។ ឡិការវារ់គឡើង គនោះរង្ហស ថា ត្តង់សុី សទ័រដៅលអ។ - ដ្ក់តខសេគ្មសចូលគជ្ើង E និងតខសេ្កហៃចូលគជ្ើង C ចាំគ - គ្រើចុង្មាៃមដគៅរ៉េោះគលើរូគជ្ើង B C គរើសិនពិនិរសយគ ើ ោះ្រគភទ្្រង់សុ៊ីសៃ័រ P NP ។ ្ទ្និច ឡិការវារ់គឡើង គនោះរង្ហស ត្តង់សុីសទ័រដៅលអ។ វិធ៊ីាញ្ចសតវាស់ខាងគលើគនោះ ក៏អាចជ្ួយគអាយគយើងគធើវការកាំណរ់បានយាសងរហ័ស គលើរង្ហស ្រង់សុ៊ីសៃ័រគៅបានយាសងជាក់លាក់។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 105 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច ថា វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ៨.២.រសបៀបវាេ់សតៅ រឺជាវិធ៊ីវាស់ តដលគធវើគឡើងគៅកនុងគសៀរវ៊ីតដលកាំពុង និងដាំគណើរការមានគភលើងចូល។ចូលគ្រើ ្បាស់េូៃតៃ៉េ្រកាច់ការល៊ីរៃក DC រួចគធវើតាៃជ្ាំោសនខាងគ្កាៃ៖ - តខសេគ្មសគរៀរ និងមាសស។ - តខសេ្កហៃវាស់ វ៉េុលគៅ្រង់រ៉េូល C និងរ៉េូល E ។ ឧទាហរណ៍ទី១៖ វាស់រង់សសយុង V C គរើគ ើ លទ្ធផ្លសថិរគៅចគ លសោះ 30% T o 70% មនរង់សសយុង V C C គ ោះ គសៀរវ៊ីដាំគណើរការលអ ។ - គរើសិនគ ើ រង់សសយុង V C =0 រឺគរសុ៊ីសតង់ R c ដ្ច់ ឫ ្រង់សុ៊ីសៃ័រខូច។ - គរើសិន V C <10%V C C អាចរណាតសលៃកព៊ី R C គកើនរមៃល ឫ ្រង់សុ៊ីសៃ័រ គដើរខាលសាំងគធើវគអាយរង់ សសយុងធាលសក់ចុោះទរគលើ R c ។ ៃូលគហរុគធើវគអាយ្រង់សុ៊ីសៃ័រគដើរខាលសាំងគដ្យារ R 2 o r C e រភ្ជសរ់្រង់សុ៊ី សៃ័រ រ ភ្ជសរ់រាំណរ C E ។ - គរើសិនវាស់គ ើ V c <30% V c c គ ោះ្រង់សុ៊ីសៃ័រ គដើរខាលសាំងអាចរណាតសលៃកព៊ី R 2 គកើនរ V c >70%V c c គ ោះ្រង់សុ៊ីសៃ័រគដើរគខសាយ ៃូលគហរុរណាតសលៃកព៊ី R 2 មៃល ឬ វលង។ - គរើសិនវាស់គ ើ គកើនរមៃល ឬ R E គកើនរមៃល។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 106 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ឧទហរណ៍២៖ េនុវរតគលើគសៀរវ៊ី តដលគ្រើ្រង់សុ៊ីសៃ័រ P NP ។ វាស់រង់សសយុង V c គៅគលើរ៉េូល C ររស់្រង់សុ៊ីសៃ័ បានគ t o 70% V c c គ គរើវាស់គ ើ ើ រមៃលរង់សសយុងសថិរគៅចគ លសោះព៊ី 30% ោះគសៀរវ៊ីដាំគណើរការលអ។ V c =0V គ ោះ្រង់សុ៊ីសៃ័រៃិនដាំគណើរការ។ ៃូលគហរុៃកព៊ី R 1 ដ្ច់ R 2ដ្ច់ ឫ R 3 ដ្ច់ ខូច។ គរើវាស់គ ើ V c <30% V c c គ ោះមានករណ៊ីព៊ីរយាសងអាចគកើនគឡើង។ ចរនតវលងការ់ R E គខសាយ ៃូលគហរុអាចរណាតសលៃកព៊ី R E គកើនរមៃល R c ,R 2 គកើនរមៃល រឺ ្រង់សុ៊ី សៃ័រគខសាយ ។ ្រង់សុ៊ីសៃ័គដើរខាលសាំង ាំគអាយចរនត I E គកើនខាលសាំងគធើវគអាយទ្ាំលាក់រង់សសយុងគលើ R E ធាំជាគហរុគធើវគអាយ V E ថ្យចុោះ ។ៃូលគហរុអាចរណាតសលៃកព៊ី R 1គកើនរមៃល រឺ រាំណរ B E ររស់្រង់សុ៊ីសៃ័វលងខាលសាំង។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 107 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ឧទហរណ៍៣៖ - វាស់រង់សសយុង V E គរើសិនសថិរគៅចគ លសោះ្រមាណ≥ 70%V c c គ - គរើសិនវាស់គ ើ រង់សសយុង V E =V c c គ - គរើសិនវាស់គ ើ V E =70% V c c គ ោះ្រង់សុ៊ីសៃ័រដាំគណើរការលអ។ ោះ្រង់សុ៊ីសៃ័រ រ ភ្ជសរ់រាំណរ C E o r R 2 ដ្ច់។ ោះ្រង់សុ៊ីសៃ័រគដើរគខសាយ ៃួលគហរុអាចៃកព៊ី R 1 គកើន រមៃលR E គកើនរមៃល។ - គរើសិនវាស់គ ើ V E =0V គ ោះ្រង់សុ៊ីសៃ័រៃិនគដើរ អាចរណាតសលៃកព៊ី R 1 o r R E ដ្ច់ រឺ ្រង់សុ៊ី សៃ័រC E ។ - ចំ ំ គពលវាស់គៅតស គ្រើវ៉េុលតៃ៉េ្រ តដលមានគរសុ៊ីសតងរូចជាង 10K Ω គ ោះគៅគពល R e ដ្ច់ គយើង វាស់ គលើV e មានរង់សសយុង គដ្យារគរសុ៊ីសតងកនុង វ៉េុលតៃ៉េ្រ គធើវរ៉េូលកៃមជ្ាំនួសគអាយR e ។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 108 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច វិទាសាេនជារិសហគ្ិនភារ និងនវានុវរតន៍ មហាវិទាល័យបអចេរអទស និងវិសរ វ មម ឧទហរណ៍៤៖ - គពលវាស់រង់សសយុង V E គរើសថិរគៅចគ - គរើសិន V c = V c c រង្ហស លសោះ្រមាណ ≤ 30% V c c គ ោះ្រង់សុ៊ីសៃ័រដាំគណើរការលអ ថាគ្មសនទ្ាំលាក់រង់សសយុងគលើ R c រឺគ្មសនចរនត I E ររ់វលងការ់្រង់សុ៊ី សៃ័រ គហើយ្រង់សុ៊ីសៃ័រ ៃិនដាំគណើរការ ៃូលគហរុអាចរណាតសលៃកព៊ី R 2 ដ្ច់ ឬ ្រង់សុ៊ីសៃ័រខូច។ - គរើសិនវាស់គ ើ V e > 30%V c c គ ោះ្រង់សុ៊ីសៃ័រគដើរគខសាយ ៃូលគហរុរណាតសលៃកព៊ី R 2 R c គកើនរមៃល។ អរៀបអរៀងអដ្ឋយអលរ៖ ឡង ុ រុល 109 មូលដ្ឋានគ្រឹះអេឡិចគរូនិច