z przyjemnością przedstawiamy raport „Cybersecurity. Rynek pracy w Polsce – 2024”. Ta inicjatywa firmy HackerU, eksperta w dziedzinie szkoleń cybersecurity, realizowana we współpracy z firmą doradztwa personalnego Devire, jest efektem analiz i badań mających na celu zgłębienie dynamicznych zmian zachodzących w sektorze Cybersecurity. Raport ten nie tylko skupia się na obiektywnym spojrzeniu na rynek pracy w Polsce z perspektywy sektora, ale także prezentuje najczęściej poszukiwane kompetencje, przegląd wynagrodzeń na kluczowych stanowiskach oraz wpływ różnych czynników na decyzje kandydatów przy wyborze pracodawcy. Znajdą tu Państwo także wypowiedzi eksperckie liderów opinii w Cybersecurity. Dzięki nim uzyskają Państwo unikalny wgląd w obecną sytuację i prognozy rozwoju branży. Dorota Hechner Permanent Recruitment Director, Devire Marek Gajewski General Manager, HackerU Poland KLUCZOWE CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WYBÓR PRACODAWCY W dzisiejszym, zmieniającym się i jednocześnie rozregulowanym rynku pracy również w obszarze Cybersecurity kształtują się nowe praktyki. Jedną z nich jest rosnąca transparentność zasad wynagradzania. W dziedzinie komunikacji systemów wynagrodzeń firmy w Polsce mają sporo do zrobienia, jednak to właśnie sektor IT od lat przoduje w tym zakresie. Również w branży Cybersecurity Kandydaci do pracy oczekują otwartej rozmowy na temat wysokości wynagrodzenia już na pierwszych etapach procesu rekrutacji. Na znaczeniu wyraźnie zyskuje możliwość personalizacji benefitów. Skuteczne i pozytywnie oceniane benefity, to takie, które pasują do profilu i oczekiwań pracownika. Wyraźną preferencją Kandydatów do pracy są systemy kafeteryjne, dające możliwość elastycznego wyboru. Oczywistością staje się też fakt oczekiwania przez Kandydatów elastycznego podejścia (praca zdalna, praca hybrydowa) oraz preferencja kontraktów B2B jako bardziej optymalne finansowo alternatywy dla umów o pracę. Mediana wieku w szerokorozumianej branży IT określana jest w Polsce na poziomie 35 lat. Cybersecurity to zatem sektor, w którym pracują młodsze generacje, co przekłada się m.in. na wyższą dynamikę zmian zatrudnienia. W Cybersecurity Kandydaci przywiązują szczególną wagę do reputacji firmy w kontekście bezpieczeństwa informacji, co stanowi niejako wizytówkę skuteczności prowadzonych działań. Równie istotne są innowacyjne narzędzia i technologie – ważne, by pracodawca oferował dostęp do najnowszych narzędzi i technologii w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Firmy oferujące projekty związane z chmurą i technologiami hybrydowymi są atrakcyjne dla kandydatów, podobnie w przypadku organizacji stosujących zaawansowane narzędzia do automatyzacji procesów bezpieczeństwa. Transparentność zasad wynagradzania Personalizacja benefitów Praca zdalna lub hybrydowa Kontrakty B2B Reputacja firmy w kontekście Cybersecurity Innowacyjne narzędzia i technologie 3 NAJCZĘŚCIEJ POSZUKIWANE STANOWISKA W roku 2023 dużą popularnością cieszyły się role związane z zabezpieczeniem rozwiązań chmurowych, a zapotrzebowanie na ekspertów specjalizujących się w tym obszarze zgłaszały organizacje przeprowadzające transformację do chmury. Kandydaci na stanowiska takie jak Cloud Security Engineer czy Cloud Security Architect byli poszukiwani zarówno przez agencje rekrutacyjne, jak i wewnętrzne działy Talent Acquistion. Prognozujemy, że w 2024 roku nadal utrzyma się zapotrzebowanie na wysoko wykwalifikowanych specjalistów, zwłaszcza ekspertów i architektów cyberbezpieczeństwa, którzy odpowiedzialni są za projektowanie globalnych rozwiązań bezpieczeństwa w organizacjach. Ten trend jest szczególnie zauważalny w kontekście wzrastającej liczby rekrutacji w obszarze cyberbezpieczeństwa. Co istotne, stanowiska te nie są obecnie zagrożone przez sztuczną inteligencję ze względu na ich kompleksowość i naturę wymagającą podejmowania decyzji. W roku 2024, kandydaci na stanowisko Incident Response Specialist również mogą spodziewać się zwiększonej liczby ofert pracy. Wynika to głównie z rosnącej, niemal wykładniczej liczby cyberataków. Eksperci prognozują, że tego typu działania zintensyfikują się, a sztuczna inteligencja niestety stanie się coraz częściej wsparciem w tego rodzaju atakach. 4 PRZEGLĄD WYNAGRODZEŃ 2024 Mimo ogólnego osłabienia koniunktury na rynku IT, zapotrzebowanie na ekspertów z obszaru bezpieczeństwa IT nie maleje. Popyt na specjalistów w tej dziedzinie utrzymuje się na stałym poziomie. Pensje doświadczonych profesjonalistów, takich jak Cyber Security Engineer, Cloud Security Engineer czy Network Security Engineer, kształtują się w przedziale od 20 do 30 tysięcy złotych brutto miesięcznie (w przypadku umowy o pracę) lub od 24 do 30 tysięcy złotych netto miesięcznie (przy umowie B2B). W analizie uwzględniono również stanowiska z obszaru SOC, analityków oraz osób zajmujących się zarządzaniem tożsamością i dostępem. Wynagrodzenia dla tych ról utrzymują się na dotychczasowym poziomie. W 2023 roku liczba ofert pracy dla profesjonalistów IT zanotowała spadek, jednak eksperci związani z cyberbezpieczeństwem wciąż cieszą się wysokim zainteresowaniem na rynku pracy. Wzrost częstotliwości cyberataków skłania przedsiębiorstwa do intensywnych inwestycji w ten obszar. Wśród najbardziej poszukiwanych specjalistów znajdują się analitycy, inżynierowie i architekci, zwłaszcza ci, którzy posiadają doświadczenie w dostarczaniu kompleksowej ochrony przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego. Przedstawiona w raporcie analiza wysokości płac bazuje na danych o faktycznych wynagrodzeniach oferowanych przez pracodawców nowym pracownikom na stanowiskach specjalistycznych, menadżerskich i zarządczych. Publikacja została przygotowana na podstawie danych pozyskanych przez konsultantów Devire w ponad 4 tys. procesów rekrutacyjnych realizowanych w 2023 roku. 5 Wynagrodzenia Umowa o pracę Umowa B2B PLN brutto / miesiąc PLN netto / godzina Network Security Engineer 10 000 - 14 000 14 000 - 22 000 22 000 - 30 000 70 - 100 100 - 140 150 - 180 Incident Response Specialist 9 000 - 12 000 12 000 - 18 000 18 000 - 23 000 60 - 80 90 - 130 130 - 150 Security Manager 22 000 - 28 000 29 000 - 35 000 36 000 - 42 000 N/D 140 - 180 180 - 230 Information Security Specialist 10 000 - 13 000 13 000 - 18 000 18 000 - 25 000 40 - 60 70 - 100 90 - 120 Penetration Tester 9 000 - 14 000 14 000 - 20 000 20 000 - 28 000 60 - 80 80 - 120 120 - 160 Cyber Security Engineer 10 000 - 16 000 16 000 - 24 000 24 000 - 30 000 80 - 100 110 - 145 150 - 180 Cloud Security Engineer 10 000 - 16 000 16 000 - 24 000 24 000 - 30 000 80 - 100 IAM Engineer 9 000 - 13 000 13 000 - 18 000 18 000 - 25 000 70 - 90 90 - 120 130 - 150 SOC Analyst 9 000 - 13 000 13 000 - 20 000 20 000 - 24 000 40 - 60 60 - 90 90 - 120 Junior 110 - 145 150 - 180 Mid Senior 6 Wynagrodzenia Stanowisko Min. Max Najczęściej oferowane INFRASTRUKTURA & BEZPIECZEŃSTWO IT Infrastructure Engineer (Backup / Storage) Incident Manager IT Support Specialist Database Developer (MS/Oracle) Database Administrator (MS/Oracle) Windows/Linux/Unix Administrator Network Administrator Network Engineer Service Desk Manager Infrastructure Manager Network Security Engineer Incident Response Specialist Information Security Specialist Penetration Tester Cyber Security Engineer Cloud Security Engineer IAM Engineer SOC Analyst Security Manager Cloud Engineer Cloud Architect Site Reliability Engineer (SRE) DevOps Engineer DevOps Architect DevOps Manager 13 000 27 000 8 000 19 000 10 000 27 000 10 000 25 000 9 000 24 000 11 000 24 000 10 000 24 000 12 000 30 000 20 000 40 000 9 000 23 000 18 000 34 000 10 000 30 000 10 000 25 000 9 000 28 000 10 000 31 000 10 000 32 000 9 000 25 000 9 000 24 000 11 000 30 000 22 000 42 000 25 000 38 000 14 000 32 000 22 000 35 000 25 000 40 000 23 000 40 000 20 000 17 000 12 000 19 000 18 000 19 000 19 000 20 000 24 000 28 000 22 000 15 000 16 000 18 000 24 000 22 000 15 000 16 000 34 000 23 000 30 000 25 000 24 000 32 000 33 000 GENERAL MANAGEMENT IT Manager IT Director CIO CTO 22 000 38 000 40 000 45 000 34 000 48 000 50 000 55 000 28 000 44 000 46 000 50 000 Wynagrodzenie miesięczne brutto PLN 7 KOMENTARZE EKSPERTÓW Przedstawiamy głosy cenionych ekspertów z obszaru Cybersecurity, którzy dzielą się swoimi unikalnymi spostrzeżeniami i wizjami dotyczącymi przyszłości branży. Ich doświadczenie i wiedza pozwalają lepiej zrozumieć dynamiczne wyzwania oraz trendy, jakie kształtują oblicze dziedziny cyberbezpieczeństwa. Piotr Nogaś Business Development Manager, Hewlett Packard Enterprise Jak wygląda obecnie rynek z perspektywy pracownika i pracodawcy? Co zmieniło się w IT security po 2023 roku? Rynek cyberbezpieczeństwa z roku na rok ma się coraz lepiej, stając się jednocześnie coraz bardziej wymagającym. Wzrost znaczenia stosowania Sztucznej Inteligencji w narzędziach, zmiany w regulacjach i certyfikacjach, a także różnorodność modeli przetwarzania danych (w chmurze publicznej, hybrydowej, w otoczeniu/fog computing) sprawiają, że branża potrzebuje specjalistów o nowych, bardziej zaawansowanych interdyscyplinarnych umiejętnościach. Nowe regulacje i standardy (w tym NSC, NIS-2, CER, DORA) wymagają stałej ewaluacji metod i technologicznych możliwości zapewniania bezpieczeństwa, co podkreśla potrzebę ciągłego doskonalenia kompetencji w obszarze cyberbezpieczeństwa. Jakie są prognozy rozwoju rynku pracy w branży Cybersecurity 2024? Wzrasta znaczenie kompetencji, które wykraczają poza tradycyjne certyfikacje branżowe. Jednym z głównych punktów jest Hiperautomatyzacja oraz zastsowanie tzw. AI-TRISM (Artificial Intelligence for Threat Response and Incident Mitigation) w celu aktywnej mitygacji skutków ataków. Implementacja AI-TRISM staje się kluczowym elementem strategii obrony przed zagrożeniami. Wzrasta znaczenie technologii honeypots, które mają być szeroko stosowane do monitorowania ataków. Dodatkowo, istnieje potrzeba intensywnej dwukierunkowej wymiany i agregacji informacji przez zespoły CSIRT/SOC na różnych poziomach, zapewniając natychmiastową reakcję na konkretne zmiany zagrożenia. Priorytetem staje się, także wprowadzenie algorytmów szyfrowania odpornych na łamanie przy użyciu komputerów kwantowych - w tym zgodnych z NIST. 8 KOMENTARZ EKSPERTA Jakie czynniki mogą wpłynąć na długoterminowy rozwój branży? Czynniki wpływające na długoterminowy rozwój branży cybersecurity obejmują różnorodne aspekty, od regulacji prawnych po ewolucję technologiczną. Wśród regulacji NIS-2, CER, DORA stanowią istotne ramy prawne, które kształtują wymagania dotyczące cyberbezpieczeństwa. Zmiany w przepisach wpływają na strategie i praktyki firm w dziedzinie bezpieczeństwa informatycznego - bezpieczeństwo to główny filar zgodności. Istotny jest kontekst nowych modeli przetwarzania, takich jak chmura, fog computing oraz aplikacje „cloud native”. Wymaga on od specjalistów cybersecurity wiedzy interdyscyplinarnej i umiejętności dostosowywania się do dynamicznych zmian środowiska technologicznego. Jakie są główne role i kompetencje poszukiwane przez firmy w sektorze Cybersecurity? Główne kompetencje to m.in. certyfikacja audytorska wymagana nowymi regulacjami, umiejętność strojenia i wprowadzania zmian konfiguracji rozwiązań AI-TRISM, ukierunkowana wiedza prawna pozwalająca poprawnie interpretować i przewidywać zmiany linii orzecznictwa w celu dostosowania strategii i taktyki zapewniania bezpieczeństwa. Wśród kandydatów do pracy premiowane są umiejętności tworzenia, modyfikacji oraz implementacji i dostosowania polityk odpowiedzi na zmiany poziomu zagrożenia, oraz mapowanie regulacji na technologie, procesy i procedury bezpieczeństwa zapewniające zgodność. Które obszary w obrębie Cybersecurity rosną najszybciej? Wśród obszarów, które najszybciej zyskują na znaczeniu, należy wymienić AI-TRISM w zakresie detekcji oraz mitygacji zagrożeń w tym tzw. „Day-Zero”, dochowania należytej staranności w zapewnieniu zgodności oraz audytu nowych modeli przetwarzania, zgodności z regulacjami oraz informatyki śledczej. 9 KOMENTARZ EKSPERTA Marcin Motylski Founder & CEO, CloudNG Które technologie i narzędzia są obecnie najbardziej poszukiwane w branży? Chmura obliczeniowa, narzędzia do zabezpieczenia środowisk Kubernetes, DevSecOps, EndPoint security, nowa architektura środowiska Workplace. Jakie są najlepsze praktyki w zakresie bezpieczeństwa? Szybkość zmian w dziedzinie IT wymaga nowego podejścia w cyberbezpieczeństwie. Niezbędna jest nie tylko niskopoziomowa znajomość technologii, ale także umiejętność łączenia różnych rozwiązań oraz komunikacja z biznesem. Z architektonicznego punktu widzenia nowym podejściem jest metodyka Threat Modeling, na przykład zgodnie z Metodologią STRIDE, a także framework SABSA, który otwiera wiele nowych możliwości w zakresie bezpieczeństwa organizacji. Dodatkowo, wykorzystanie narzędzi takich jak MITRE&ATT&CK oraz znajomość wytycznych bezpieczeństwa czołowych dostawców chmur obliczeniowych są kluczowe. Wszystko to wymaga połączenia wiedzy konsultingowej umożliwiającej pracę i zrozumienie wielu grup interesariuszy. Oznacza to, że standardowy pracownik Cybersecurity musi obecnie mieć przestrzeń na samodoskonalenie się, często poruszając się w obszarze, który nie posiada jeszcze ustalonych praktyk czy standardów. Szkolenia z różnych, rozległych technologii także są trudne do ujednolicenia w jednym wiodącym kierunku. Wymaga to architektonicznego podejścia i czasu na operacyjne zrozumienie organizacji. Nie zapominajmy, że cyberbezpieczeństwo oznacza zagrożenia 24/7/365, gdzie środowisko jest zabezpieczone w dniu 0 (zero), a już dzień 1 narażony jest na nowe, nieznane zagrożenia. 10 KOMENTARZ EKSPERTA Jakie są główne role i kompetencje poszukiwane przez firmy w sektorze Cybersecurity? Z dotychczasowego modelu, wciąż istnieje popyt na kompetencje produktowe, jednak obecnie ta dynamika ulega zmianie, gdyż nie spełnia ona elastycznych wymagań nowoczesnych organizacji. W dzisiejszych czasach osoba zajmująca się cyberbezpieczeństwem musi posiadać wszechstronne kompetencje, obejmujące sieci, infrastrukturę, Cloud, podstawy programowania (DevOps i DevSecOps), a także kompetencje miękkie w zakresie architektury i konsultingu. Rynek szczególnie zwraca uwagę na wszechstronnych architektów i inżynierów, którzy potrafią radzić sobie w kompleksowych wdrożeniach. Choć można by wymieniać wiele kompetencji, to w zależności od profilu organizacji i branży, dynamika dostosowania oraz adopcji może być różna. Osiągnięcie drugiego poziomu częściowej adopcji często uruchamia inne kierunki, np. budowę Disaster Recovery, a także powrót w kierunku On-Premises w niektórych obszarach. Obecnie trudno jest wskazać kilka kluczowych wektorów ataku organizacji, dlatego kluczową kompetencją stają się umiejętności miękkie, zdolność adaptacji do potrzeb biznesu oraz szybkiego uczenia się nowych technologii organizacyjnych. Nikt nie może obecnie zagwarantować, że dana technologia będzie dostępna za kolejne 4 lata. Jakie są prognozy rozwoju rynku pracy w branży Cybersecurity w 2024 roku? Obecnie dzięki pracy zdalnej, rynek pracy rozszerza swoje horyzonty międzynarodowe, co przekłada się dla pracowników na znacznie większe możliwości, zwłaszcza pod względem finansowym. Pracodawców stawia to przed dużym wyzwaniem w utrzymaniu w swoich firmach najbardziej utalentowanych ekspertów i managerów. 11 KOMENTARZ EKSPERTA Maciej Cieśla Head of Cybersecurity, HackerU Poland Jak zmieniła się branża cybersecurity po 2023 roku? Nieustannie, w dynamicznym tempie rośnie zapotrzebowanie na specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa. Narastająca liczba firm, które zdają sobie sprawę z potrzeby zabezpieczeń cybernetycznych, przyczynia się do ciągłego wzrostu potencjału branży. Ten trend jest widoczny na całym świecie, a prognozy wskazują, że tendencja będzie się utrzymywać w nadchodzących latach. Z uwagi na rosnące zagrożenia, postęp sztucznej inteligencji i coraz większe zainteresowanie ochroną danych, rozwój rynku pracy w sektorze cyberbezpieczeństwa pozostaje bardzo obiecujący. Jakie są przewidywania dotyczące zatrudnienia w sektorze cyberbezpieczeństwa w roku 2024? Często słyszę pytanie „Czy sztuczna inteligencja zabierze ludziom pracę?”. Myślę, że odpowiedź jest bardzo prosta – zabierze tak samo jak Microsoft Excel zabrał pracę księgowym :-) Zdecydowana większość rozwiązań „AI” to tak naprawdę trochę bardziej rozbudowane oprogramowanie działające w oparciu o standardowe Uczenie Maszynowe, ze względu na niską ilość tzw. sztucznych synaps, aby móc nazwać takie oprogramowanie prawdziwą sztuczną inteligencją. Jednak na potrzeby krótkiego komentarza zostawmy nazwę AI. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że sztuczna inteligencja już teraz ma wpływ na całą branżę. Hakerzy z coraz większą skutecznością wykorzystują możliwości AI, a tendencje jedynie będą się nasilać. W kontekście stanowisk pracy ma to znaczenie o tyle, że w cybersecurity „po dobrej stronie” także niezbędne będą osoby posiadające konkretne umiejętności, uwzględniające m.in. uczenie maszynowe. Należy również pamiętać o istotności cyberbezpieczeństwa w każdej branży. 12 KOMENTARZ EKSPERTA Jakie kompetencje są poszukiwane przez firmy w sektorze Cybersecurity? Cały czas rozwijane są takie technologie jak IoT, Blockchain, Chmura oraz wspomniane już AI, które wymagają szczególnego uwzględnienia pod kątem bezpieczeństwa. Wskazanie konkretnych umiejętności uzależnione jest od tego, czy dopiero rozpoczynamy swoją karierę w cybersecurity, czy mamy już ugruntowaną pozycję w branży. Aktualnie, początkujący specjaliści powinni być wszechstronni, jednak coraz bardziej wyspecjalizowani w kilku lub jednej konkretnej niszy. Np. specjalista cyberbezpieczeństwa, który zna podstawy ataków na aplikacje webowe i mobilne, ale specjalizuje się w testach penetracyjnych infrastruktury, inżynierii wstecznej świetnie może się sprawdzić w branży Automotive. Niezbędne jest pozostawanie na bieżąco z najnowszymi trendami. Warto czytać branżowe publikacje i blogi, aby dowiadywać się o najnowszych zagrożeniach i rozwiązaniach. W czasach, kiedy technologie zmieniają się nieustannie, należy zwrócić uwagę nie tylko na umiejętności techniczne, ale także rozwój umiejętności miękkich. Świetnie sprawdzą się osoby wchodzące do branży i wywodzące się z wielu obszarów, takich jak chociażby absolwenci psychologii, anglistyki, kierunków biznesowych. Czy możliwe jest wejście do branży cyberbezpieczeństwa przez osoby bez dotychczasowego doświadczenia? Branża IT przechodzi ostatnio wiele zmian i wciąż jest otwarta na nowe osoby, które chcą się przebranżowić. Cybersecurity jest w o tyle uprzywilejowanej pozycji, że nadal pozostaje w czołówce, jeżeli chodzi o liczbę poszukiwanych specjalistów i wysokość wynagrodzeń. Jak pokazują prognozy, tendencja nadal będzie się utrzymywać. Jeżeli ktoś zastanawia się nad wejściem do świata cyberbezpieczeństwa to aktualnie jest to bardzo dobry moment. Warto najpierw sprawdzić, czy rzeczywiście branża nas interesuje. Niezwykle istotnymi elementami w cyberedukacji są pasja i zaangażowanie, które będą niezwykle istotnym motywatorem w tej wymagającej, ale jakże satysfakcjonującej dziedzinie. Po zidentyfikowaniu obszaru cyberbezpieczeństwa jako naszej ścieżki, ważne jest zaznajomienie się z podstawowymi aspektami tego obszaru oraz dokładne zapoznanie się z różnymi dziedzinami w ramach cyberbezpieczeństwa. Następnie możemy wybrać specjalizację, która najbardziej nas interesuje, co pozwoli nam skuteczniej rozwijać się zawodowo. Mimo wielu nowych technologii wciąż najbardziej „rozchwytywani” są eksperci w dziedzinie bezpieczeństwa aplikacji webowych, mobilnych i działań związanych z siecią, infrastrukturą i inżynierią wsteczną. 13 HackerU Ul. Żwirki i Wigury 16a 02-092 Warszawa +48 22 493 63 50 info@hackeru.pl Devire Al. Jerozolimskie 94 00-807 Warszawa +48 22 312 40 98 biuro@devire.pl hackeru.pl devire.pl