T.C T. C AĞRI VALİLİĞİ SAĞLIK BAKANLIĞI AĞRI İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ AĞRI İLİ İNTİHARI ÖNLEME İL EYLEM PLANI (2024-2026) T.C AĞRI VALİLİĞİ AĞRI İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ YAYIN KURULU DR.ÖĞR. ÜYESİ COŞKUN DAHARLI İL SAĞLIK MÜDÜRÜ UZM. DR. EMİR GAFFAR IŞIK HALK SAĞLIĞI HİZMETLERİ BAŞKANI PSK. KEVSER GÖREN EMİNOĞLU RUH SAĞLIĞI BİRİM SORUMLUSU PSK. SAVAŞ YASAK RUH SAĞLIĞI BİRİMİ KATKILARINDAN DOLAYI KURUM VE KURULUŞLARIMIZA TEŞEKKÜR EDERİZ. Ağrı İli İntiharı Önleme İl Eylem Planı Tüm Kurum ve Kuruluşlarımızın Ortak Sorumluluk Bilinciyle Yürütülmektedir. ÖNSÖZ Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tanımına göre sağlık; sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, bedensel, ruhsal ve sosyal yönden tam iyilik halidir.¹ Tanım kapsamında, öne çıkan bir kavram olarak ruh sağlığı; “kişinin kendi potansiyelini gerçekleştirdiği, stres faktörleriyle baş edebildiği, toplumda üretken ve verimli olduğu, iç denge halini sağladığı hali” olarak tanımlanmıştır.² Ülkelerin gelişmişlik düzeyi arttıkça toplumun ruhsal iyilik haline verilen önem de artmaktadır.³ Ruh sağlığı insan gelişimi ve yaşam kalitesiyle yakından ilişkili olup, sağlık tanımının diğer temel bileşenleri olan bedensel ve sosyal iyilik halini doğrudan etkilemektedir. Ruhsal bozukluklar dünya genelinde artan bir hastalık yükü oluşturmaktadır.⁴ Dünya Sağlık Örgütü, ruh sağlığı politikasını; ruh sağlığını geliştiren ve ruhsal bozuklukların toplumsal yükünü azaltmak için düzenlenmiş prensipler, değerler ve amaçlar bütünü olarak tanımlamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü önerileri doğrultusunda, Sağlık Bakanlığı’nın 2006 yılında yayınladığı Ulusal Ruh Sağlığı Politika Metni temel alınarak hazırlanan Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı (URSEP) (2011-2023) oluşturularak, ülke genelinde, bir ruh sağlığı hizmet ağının kurulması hedeflenmiştir. URSEP’te, Ruh sağlığı hizmetlerinde bütünleşik toplum temelli ruh sağlığı hizmet modelini hayata geçirmek, bireylerin ruh sağlığını takip etmek, korumak ve iyileştirmek olarak belirlenen nihai amaca ulaşmak için yürütülecek ruh sağlığını geliştirme faaliyetleri kapsamında “intiharı önleme konusunda çok sektörlü bir önleme çerçevesi geliştirilmesi” ilkesine yer verilmiştir.⁵ İntihar, dünya genelinde sık görülen ölüm nedenleri arasında yer almaktadır.⁶ Türkiye’de intihara bağlı ölüm hızında son yıllardaki artış dikkat çekmektedir (2022 TÜİK Kaba İntihar Hızı: 4,88).⁷ İntihar olgusu, etkilenen aile ve yakın çevre üzerinden sosyolojik bir olgu halini almaktadır. Nedenleri ve sonuçları itibariyle karmaşık ve çok boyutlu bir eylem biçimi olarak intihar, günümüz dünyasının en önemli halk sağlığı sorularından birisi olarak karşımıza çıkmaktır. Sosyodemografik özellikler ve biyopsikososyal faktörler ile ilgili karmaşık olgusal ve kavramsal boyutları bakımından intihar problemi ile mücadele programlarında, sektörler arası işbirliğinin sağlanması hedeflenmektedir. Müdürlüğümüz koordinasyonu ile “İntiharı Önleme İl Kurulu” oluşturulmuş; farklı sektörden paydaş kurumlarla birlikte önlem ve mücadele faaliyetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesi amacıyla Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı tarafından “2024-2026 Yılı Ağrı İli İntiharı Önleme İl Eylem Planı” hazırlanmıştır. Hazırlanan eylem planımız intiharı önlemeye yönelik farklı sektörler tarafından yürütülen tüm çalışmaların bütünlük içerisinde sürdürülmesinde ortak bir zemin teşkil etmektedir. Eylem planının, yol gösterici olması bakımından bu alanda yürütülecek çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ağrı İli İntiharı Önleme İl Eylem Planının hazırlanmasında emeği geçen tüm kurum ve kuruluşlara teşekkür eder, çalışmanın ilimize ve tüm vatandaşlarımıza yararlı olmasını dilerim. ¹: World Health Organization. (2006). Basic Documents, Forty-fifth edition, Supplement, October 2006. ²: WHO (2012) Risks to Mental Health: An Overview of Vulnerabilities and Risk Factors. Geneva, World Health Organization. ³: WHO (2004) Promoting Mental Health : Concepts, Emerging Evidence, Practice : Summary Report / A Report From The World Health Organization, Department of Mental Health and Substance Abuse in collaboration with the Victorian Health Promotion Foundation (VicHealth) and the University of Melbourne. Geneva, World Health Organization. ⁴: Wei Y, McGrath PJ, Hayden J, Kutcher S (2015) Mental health literacy measures evaluating knowledge, attitudes and help-seeking: A scoping review. BMC Psychiatry, 15:291. ⁵: T.C. Sağlık Bakanlığı (2011a). Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı 2011-2023. T.C. Sağlık Bakanlığı, Ankara ⁶: Poorolajal, J. (2020). Neglected major causes of death much deadlier than COVID-19. Journal of Research in Health Sciences, 20(2), e00478. ⁷:https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=intihar&dil=1 Son Erişim Zamanı: 23.04.2024, Saat:20:00 Dr. Öğr. Üyesi Coşkun DAHARLI Ağrı İl Sağlık Müdürü GİRİŞ İntihar bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli halk sağlığı sorunları arasında yer almaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından dünyada her yıl 800 bin kişinin intihar nedeniyle yaşamını yitirdiği belirtilmiştir. 2022 Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre ise ülkemizde 4 bin 146 kişi intihar sonucu yaşamını yitirmiştir. DSÖ 1974 yılında intihar eylemini “kişinin amacının bilincinde ve değişik derecelerde ölümcül amaçlı olarak kendine zarar vermesi” olarak tanımlamıştır. DSÖ intihar olgusunu, intihar eylemi ve intihar girişimi olarak iki başlıkta ele almıştır. Ölümle sonuçlananları gerçek intihar olarak değerlendirmiş intihar girişimi ise, bireyin kendisini yok etmek, zarar vermek, zehirlemek amacıyla gerçekleştirdiği intihara yönelik, ölümcül olmayan tüm istemli girişimlerini kapsamaktadır. Farklı ülkelerde yapılan çalışmalarda nüfusun % 10-18'inin yaşamlarının belli dönemlerinde intihar düşüncelerinin olduğu, % 3-5'inin intihar girişiminde bulunduğu bildirilmiştir. İntihar davranışında istatistiki verilere göre cinsiyetler arasında farklılıklar mevcuttur. Kadınların; erkeklerle karşılaştırıldığında intihar düşüncelerini bildirme ve intihar girişiminde bulunma olasılıkları 2-3 kat daha sıktır. Erkeklerde; çoğu zaman daha şiddetli ve geri dönüşü olmayan intihar yöntemleri seçtikleri için tamamlanmış intihar oranları kadınlara kıyasla daha yüksektir. İntiharlar her yaşta görülebilir, ancak bazı yaş gruplarında daha sık görülür. İntihar hızlarının zirve yaptığı iki dönem vardır. Bu dönemler gençlerde 15-24 yaş arası, yaşlılarda ise 75 yaş üstü olarak karşımıza çıkmaktadır. Her ne kadar intiharı tahmin etmek zor olsa da, sonunda intihar edenlerin büyük bir kısmı, ölümünden önceki haftalarda veya aylarda intihar niyetlerinin az ya da çok açık bir şekilde uyarı işaretlerini vermektedirler. Bunlar ciddiye alınması gereken önemli yardım çığlıklarıdır. Uyarı işaretleri, hem davranışsal hem de sözlü ipuçları olabilir. Bu ipuçları fark edildiği takdirde intiharı önlemek mümkün olabilir. İntiharın önlenebilir bir halk sağlığı sorunu olması nedeniyle Sağlık Bakanlığı Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı'nda “İntiharı önleme konusunda farkındalık yaratılması ve intiharın azaltılması” hedeflerine yer vermiştir. Bu doğrultuda Ağrı İli İntihar Risk Haritası ve İntiharı Önleme İl Eylem Planı hazırlanmıştır. TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU VERİLERİNE GÖRE AĞRI TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (TÜİK) 2022 VERİLERİNE GÖRE 2014-2022 YILLARI ARASINDA ÜLKEMİZDE TAMAMLANMIŞ İNTİHAR SAYISINI 4.146 VE KABA İNTİHAR HIZI (YÜZBİNDE) 4,88 OLARAK AÇIKLANMIŞTIR. TÜİK‘İN HAZİRAN AYINDA AÇIKLADIĞI 2022 YILI İNTİHAR İSTATİSTİKLERİNDE KABA İNTİHAR HIZI EN YÜKSEK İL TUNCELİ (14,28), EN DÜŞÜK İL GÜMÜŞHANE (0.68) OLARAK GÖRÜLMEKTEDİR. AÇIKLANAN 2022 KABA İNTİHAR HIZI VERİLERİNE GÖRE AĞRI İLİ (3,48) KABA İNTİHAR HIZI, TÜRKİYE KABA İNTİHAR HIZI ORTALAMASININ (4,88) ALTINDA YER ALMAKTADIR. AĞRI İLİNİN ÇEVRE İLLERE GÖRE KABA İNTİHAR HIZI YIL 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 TOPLAM Erzurum 3,53 4,33 4,20 2,36 4,32 3,40 3,42 5,81 3,58 34,95 Van 3,90 4,77 4,46 4,35 4,48 5,84 3,67 4,28 4,58 40,33 Iğdır 3,14 2,08 4,15 4,64 5,61 4,54 4,99 4,45 9,34 42,94 Kars 4,69 9,17 3,78 6,23 4,86 4,88 7,01 8,13 7,20 55,95 Bitlis 2,96 3,54 1,47 3,81 4,63 2,29 3,43 3,98 4,25 30,36 Muş 5,34 6,10 5,89 5,43 5,17 7,59 6,34 4,41 4,72 51,20 Ağrı 3,27 5,47 5,32 5,19 3,72 2,60 5,23 4,72 3,48 39,00 (Kaba intihar hızı: Belli bir yıl içinde her yüz bin nüfus başına düşen intihar vakası sayısıdır. KİH = ( İ / N ) x 100.00 • KİH: Kaba intihar hızı İ: İntihar sayısı N: Yıl ortası nüfus) TÜİK AĞRI VERİLERİ İNCELENDİĞİNDE KABA İNTİHAR HIZININ 2015 YILINDA EN YÜKSEK SEVİYEDE (5,47) OLDUĞU VE 2019 YILINDA İSE EN DÜŞÜK SEVİYEDE (2.60) OLDUĞU DİKKAT ÇEKMEKTEDİR. • YAPILAN DEĞERLENDİRMELERDE AĞRI İLİ, KOMŞU İLLER ARASINDA 2022 YILINDA KABA İNTİHAR HIZININ EN DÜŞÜK OLDUĞU İL OLARAK (3,48) YER ALMAKTADIR. • IĞDIR 2022 YILINDA, KOMŞU İLLER ARASINDA EN YÜKSEK KABA İNTİHAR HIZINA (9,34) SAHİP İL OLARAK DİKKAT ÇEKMEKTEDİR. AĞRI İLİNİN ÇEVRE İLLERE GÖRE İNTİHAR VAKA SAYISI YIL 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 TOPLAM Erzurum 27 33 32 18 33 26 26 44 27 266 Van 42 52 49 48 50 66 42 49 52 450 Iğdır 6 4 8 9 11 9 10 9 19 85 Kars 14 27 11 18 14 14 20 23 20 161 Bitlis 10 12 5 13 16 8 12 14 15 105 Muş 22 25 24 22 21 31 26 18 19 208 Ağrı 18 30 29 28 20 14 28 25 18 210 • • TÜİK (2014-2022) TARAFINDAN YAYINLANAN AĞRI İNTİHAR VERİLERİ İNCELENDİĞİNDE İNTİHAR SAYISININ 2015 YILINDA EN YÜKSEK SEVİYEDE (30) OLDUĞU VE 2019 YILINDA İSE EN DÜŞÜK (14) SEVİYEDE OLDUĞU DİKKAT ÇEKMEKTEDİR. TÜİK VERİLERİNE GÖRE YAPILAN DEĞERLENDİRMELERDE AĞRI, 6 KOMŞU İLE GÖRE 2014-2022 YILLARI ARASINDA TOPLAM İNTİHAR SAYISI SIRALAMASINDA 4. SIRADA (210) YER ALMAKTADIR. 2014-2022 YILLARI ARASINDA İNTİHAR SAYISININ 85 OLARAK BELİRLENDİĞİ IĞDIR İLİ EN DÜŞÜK İNTİHAR SAYISI TOPLAMINA SAHİP İKEN 2014-2022 YILLARI ARASINDA İNTİHAR SAYISININ 450 OLARAK BELİRLENDİĞİ VAN İLİ EN YÜKSEK DEĞERE SAHİPTİR. AĞRI İLİ’NE AİT YILLARA GÖRE İNTİHAR SAYISI VE KABA İNTİHAR HIZI (TÜİK) YIL İNTİHAR SAYISI KABA İNTİHAR HIZI (YÜZBİNDE) 2014 18 3.27 2015 30 5.47 2016 29 5.32 2017 28 5.19 2018 20 3.72 2019 14 2.60 2020 28 5.23 2021 25 4.72 2022 18 3.48 AĞRI İLİ İNTİHAR VERİLERİ AĞRI İL JANDARMA KOMUTANLIĞI VE AĞRI İL EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN AĞRI İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ’NE BİLDİRİLEN İNTİHAR GİRİŞİMİ VE TAMAMLANAN İNTİHAR VAKA VERİLERİNİ İÇERMEKTEDİR. Yıllara Göre İntihar Verileri 131 2022 125 2023 *2022 ve 2023 intihar girişimi ve tamamlanan intihar vaka verilerinin toplamıdır. AĞRI İLİ İLÇELERİNE GÖRE İNTİHAR VAKA SAYILARININ DAĞILIMI YIL DOĞUBAYAZIT 2022 38 2023 31 • DİYADİN ELEŞKİRT HAMUR MERKEZ PATNOS TAŞLIÇAY TUTAK TOPLAM 10 6 3 55 12 4 3 131 10 5 4 26 18 12 19 125 AĞRI İLİ İNTİHAR VERİLERİNİN İLÇELERE DAĞILIM ORANI İNCELENDİĞİNDE %32 ORAN İLE EN RİSKLİ İLÇENİN MERKEZ OLDUĞU GÖRÜLMEKTEDİR. Ağrı İli İntihar Verilerinin İlçelere Dağılım Oranı, 2023 Taşlıçay 6% Tutak 8% Doğubayazıt 27% Patnos 12% Diyadin 8% Merkez 32% Hamur 3% Eleşkirt 4% AĞRI İLİ İNTİHAR GİRİŞİMİ VE TAMAMLANAN İNTİHAR SAYILARININ AYLIK DAĞILIMI 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 • • • • • •Ocak • 2022 12 2023 • 6 • 2022 2023 Temmu Ağustos Eylül z Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran 5 13 11 15 11 13 17 10 6 12 5 9 15 7 Ekim Kasım Aralık 15 5 7 7 10 12 16 17 AĞRI İLİ İNTİHAR VAKALARININ AYLIK DAĞILIMINA BAKILDIĞINDA İNTİHAR EYLEMİNİN 2022 YILINDA DAHA ÇOK İLKBAHAR VE YAZ AYLARINDA; 2023 YILINDA İSE SONBAHAR VE KIŞ AYLARINDA OLDUĞU DİKKAT ÇEKMEKTEDİR. AĞRI İLİ İNTİHAR GİRİŞİMİ VE TAMAMLANAN İNTİHAR SAYILARININ DAĞILIMI 120 100 80 Tamamlanan İntihar 60 İntihar Girişimi 40 20 0 2022 • 2023 AĞRI İLİ İNTİHAR GİRİŞİMİ VE TAMAMLANAN İNTİHAR SAYILARI DAĞILIMINA BAKILDIĞINDA 2022 YILINDA 131 İNTİHAR GİRİŞİMİNDEN 14’Ü ÖLÜMLE SONUÇLANIRKEN 2023 YILINDA İSE 125 İNTİHAR GİRİŞİMİNDEN 20 TANESİ ÖLÜMLE SONUÇLANMIŞTIR. AĞRI İLİNE AİT İNTİHAR GİRİŞİMİ VERİLERİNİN CİNSİYETE GÖRE DAĞILIMI • YIL KADIN ERKEK TOPLAM 2022 74 57 131 2023 84 41 125 AĞRI İLİNDE 2022 YILINDA İNTİHAR GİRİŞİMİNDE BULUNANLARIN %56’SININ KADIN, %44’ÜNÜN İSE ERKEKLER OLDUĞU BELİRLENMİŞTİR. 2023 YILINDA İSE İNTİHAR GİRİŞİMİNDE BULUNANLARIN %67’SİNİN KADIN VE %33’ÜNÜN ERKEK OLDUĞU BİLDİRİLMİŞTİR. 2022 2023 74 84 57 2022 41 2023 AĞRI İLİ İNTİHAR GİRİŞİMİ VERİLERİNİN YAŞA GÖRE DAĞILIMI YIL <15 15-24 25-34 35-49 50-64 65+ TOPLAM 2022 7 60 45 14 5 0 131 2023 6 68 27 20 20 2 2 125 • AĞRI İLİNE AİT VERİLER İNCELENDİĞİNDE YAŞ DAĞILIMINA GÖRE 15-24 YAŞ ARASI BİREYLERİN EN YÜKSEK RİSK GRUBUNU OLUŞTURDUĞU DİKKAT ÇEKMEKTEDİR. AĞRI İLİ İNTİHAR GİRİŞİMİ VERİLERİNİN YAŞA GÖRE DAĞILIM GRAFİĞİ 2022 2023 60 70 50 60 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0 <15 15-24 25-34 35-49 50-64 65+ <15 15-24 25-34 35-49 50-64 65+ AĞRI İLİ İNTİHAR GİRİŞİMİ VERİLERİNİN NEDENLERİNE GÖRE DAĞILIMI YIL RUHSAL HASTALIK AİLE İÇİ ŞİDDET GELİŞİM DÖNEMİ SORUNLARI AİLEVİ SORUNLAR SÜREĞEN HASTALIK EKONOMİK SORUNLAR 2022 4 4 7 19 1 5 2023 0 3 4 17 YIL İLETİŞİM SORUNLARI YAS OKUL PSİKOLOJİK SORUNLAR İHMAL 2022 4 1 0 38 4 38 2023 4 3 2 44 3 24 • 3 5 BİLİNMİYOR DİĞER 1 8 AĞRI İLİ İNTİHAR GİRİŞİMİ VERİLERİNİN NEDENLERİNE GÖRE DAĞILIMI İNCELENDİĞİNDE EN SIK NEDENLERİN PSİKOLOJİK SORUNLAR VE AİLEVİ NEDENLER OLDUĞU DİKKAT ÇEKMEKTEDİR. İntihar Girişimi Verilerinin Nedenlerine Göre Dağılımı Diğer Bilinmiyor İhmal Psikolojik Sorunlar Okul Yas İletişim Sorunları 2023 Ekonomik Sorunlar 2022 Süreğen Hastalık Ailevi Sorunlar Gelişim Dönemi Sorunları Aile İçi Şiddet Ruhsal Hastalık 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 İNTİHAR ÖNLENEBİLİR BİR HALK SAĞLIĞI SORUNUDUR. AĞRI İLİ İNTİHARI ÖNLEME İL EYLEM PLANI (2024-2026) 1.İNTİHARI ÖNELEME KONUSUNDA FARKINDALIK (BİRİNCİL ÖNLEME) ÇALIŞMALARI STRATEJİLER HEDEFLER FAALİYETLER SORUMLU KURUMKURULUŞ 1.1- Aile hekimi, aile sağlığı çalışanlarının, 112(ASH) ve hastane acil servislerinde görev yapan sağlık personelinin intihara teşebbüs olgularına yaklaşım ve müdahale yöntemleri hususunda bilgi düzeylerinin artırılması 1.1- Aile hekimi, aile sağlığı çalışanlarına ve112(ASH) ve hastane acil servislerinde riskli vakaya yaklaşım ve psikososyal destek konularında farkındalık eğitimlerinin düzenlenmesi *İl Sağlık Müdürlüğü 1.2- Tüm öğretmenlerin intihar riski olan öğrencilere yaklaşım ve müdahale yöntemleri konusunda bilgi düzeylerinin artırılması 1.2- Okullarda ailesinde veya kendisinde intihar teşebbüs geçmişi olan öğrencilere yaklaşım, stresle baş etme ve psikososyal destek konularında öğretmenlere eğitim düzenlenmesi 1.3- Öğrencilerin ve velilerin psikolojik dayanıklılık stresle baş etme yöntemi vb. konularda bilgi ve becerilerinin artırılması 1.3- Öğrencilere ve velilere yönelik psikolojik dayanıklılık stresle baş etme yöntemi vb. konularda eğitimler düzenlenmesi *İl Milli Eğitim Müdürlüğü 1.4- Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bağlı kurumlarda yaşayan 0-18 yaş çocuklara hizmet veren öğretmenlerin ve çalışanların intihar konusunda bilgi düzeylerinin artırılması 1.4- Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bağlı kurumlarda yaşayan 018 yaş çocuklara hizmet veren öğretmenlerin ve çalışanların doğru müdahale yöntemleri konusunda eğitim düzenlenmesi *Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü 1.İntiharı Önleme Konusunda Farkındalık Çalışmaları *İl Milli Eğitim Müdürlüğü *Belediye İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUMKURULUŞ SÜRE 2024 2025 2026 *İl Sağlık Müdürlüğü 2024 2025 2026 *İl Sağlık Müdürlüğü 2024 2025 2026 2024 2025 2026 *İl Sağlık Müdürlüğü STRATEJİLER HEDEFLER FAALİYETLER SORUMLU KURUM İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUMKURULUŞ 1.5-İntihar riskini tetikleyen unsurlardan olan uyuşturucu, Alkol ve Tütün Bağımlığı konusunda eğitimler verilmesi 1.5-İntihar riskini tetikleyen unsurlardan olan uyuşturucu, Alkol ve Tütün Bağımlığı konusunda Halk eğitimleri verilmesi *Yeşilay Şube Müdürlüğü *İl Sağlık Müdürlüğü 1.İntiharı Önleme Konusunda 1.6-Emniyet Farkındalık Müdürlüğü Çalışmaları personellerinin intihar konusunda farkındalık düzeylerinin artırılması 1.7- Halkın İntihar Konusunda farkındalık düzeyinin artırılması 1.6- İntihara * İl Emniyet yaklaşım ve doğru Müdürlüğü yönlendirme konusunda emniyet personellerine eğitim verilmesi *İl Sağlık Müdürlüğü 1.7-10 Eylül Dünya İntihar Önleme Farkındalık Gününde halka yönelik bilinçlendirme çalışmalarının yapılması *İl Sağlık Müdürlüğü * Tüm kurul üyeleri SÜRE 2024 2025 2026 2024 2025 2026 2024 2025 2026 STRATEJİLER 1.İntiharı Önleme Konusunda Farkındalık Çalışmaları HEDEFLER FAALİYETLER SORUMLU KURUM 1.8-Risk Haritasının oluşturulması 1.8- 3 ayda bir İl Sağlık Müdürlüğüne ayrıntılarıile tablo halinde verilerin gönderilmesi. Veri akışının düzenli bir şekilde sağlanması *İl Emniyet Müdürlüğü 1.9-15-24 yaş arasıbireylerin intihar girişimlerinin azaltılması 1.9- 15-24 yaş arası genç vatandaşlarımızın katılabileceği, kurs, sanatsal ve sportif faaliyetlerin artırılması *Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM *İl Sağlık Müdürlüğü SÜRE 2024 2025 2026 20214 2025 2026 2024 2025 2026 2024 2025 2026 *İl Jandarma Komutanlığı *Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi *İl Sağlık Müdürlüğü *Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü 1.10-Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi öğrencilerinin intihar konusunda farkındalık düzeylerinin artırılması 1.11- İntihar Kurulununher yıl toplanması 1.10- Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi öğrencilerinin intihar konusunda eğitim verilmesi, afiş ve broşürhazırlanması *Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi 1.11-İl Sağlık Müdürlüğü koordinatörlüğünde toplanması *İl Sağlık Müdürlüğü * Yeşilay Şube Müdürlüğü STRATEJİLER HEDEFLER FAALİYETLER 1.12- Kişilerin İntihara Sürükleyecek Psikolojik ve Sosyolojik nedenlereyönelik farkındalık çalışmaları düzenlenmesi 1.12- İl *İl Müftülüğünün Müftülüğü bünyesinde olan Cami ve Kuran Kurslarında İntiharın dini boyutu, stresle baş etme,acı ile baş etme vb. konularda eğitim ve vaaz yolu ile farkındalık oluşturmak, İl Müftülüğü Sosyal Medya Kanallarında İntiharı Önleme Kapsamında video, canlı yayın, çalışmaları yürütmek *İl Sağlık Müdürlüğü 1.13- Valilik Makamı kanalıyla Alo fetva hattına başvuran, psikolojikdestek ihtiyacı olan vatandaşların ilgili birimlere ve bünyesindeki Aile Rehberlik Danışma bürolarına yönlendirilmesine 1.14-Ceza İnfazKurumu Çalışanlarına ve cezaevindeki mahkumlara intiharkonusunda farkındalık düzeylerinin artırılması 1.13- Aile Rehberlik * İl Danışma bürolarında Müftülüğü kişilere danışmanlık hizmeti verilmesi * İl Sağlık Müdürlüğü 1.14-Ceza İnfaz * Ağrı Kurumu Kapalı Çalışanlarına ve Cezaevi cezaevindeki mahkumlara yönelik intihar farkındalık eğitimlerinin yapılması * İl Sağlık Müdürlüğü 1.İntiharı Önleme Konusunda Farkındalık Çalışmaları SORUMLU KURUM İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM SÜRE 2024 2025 2026 2024 2025 2026 2024 2025 2026 1.15-Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bağlı ŞÖNİM ve Kadın Konuk Evlerinde çalışan personelin intihar konusunda bilgi düzeylerinin artırılması. 1.15-Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bağlı ŞÖNİM ve Kadın Konukevinde çalışan personele doğru müdahale yöntemleri konusunda eğitim düzenlenmesi 1.16- Katılımcı 1.16-Katılımcı kurumların kendi kurumların kendi kurumlarında intihar kurumlarında intihar farkındalık farkındalık düzeylerinin eğitimleri artırılması yapabilmesi için eğitici eğitiminin düzenlenmesi *Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü *İl Sağlık Müdürlüğü *Tüm Kurul Üyeleri * İl Sağlık Müdürlüğü 2024 2025 2026 2024 2025 2026 2-İNTİHARDA ÖNLEME İKİNCİL ÖNLEME ÇALIŞMALARI STRATEJİLER HEDEFLER 2.1-Mahallelerinde intihar girişiminde 2. İntihar bulunmuş bireylerin Vakalarına belirlenmesi ve bu Müdahale kişilere yönelik Çalışmaları (Krize özellikle kişilerin Müdahale isteği varsa sosyal destek sağlanması FAALİYETLER SORUMLU KURUM 2.1-Mahallelerinde *Muhtarlar intihar girişimi Derneği öyküsü olan bireylerin belirlenmesi, bu kişilerin ihtiyaçları belirlenerek ekonomik problemleri için belediye fonlarına, sosyal faaliyetlerinin artırılması için gençlik spor gibi merkezlere veya halk eğitim merkezlerine yönlendirilmesi. İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM SÜRE *Belediye *Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü 2024 2025 2026 STRATEJİLER 2. İntihar Vakalarına Müdahale Çalışmaları (Krize Müdahale) HEDEFLER FAALİYETLER SORUMLU KURUM 2.2- Kamu Hastaneleri Acil Servislerinde her bir intihar vakası ve aile yakınlarına psikososyal destek çalışmalarının tıbbı müdahale sonrası başlatılması 2.2- İntihar girişimi vakası ve aile yakınları için psikiyatri uzmanı konsültasyonu sonrasında psikolog ve sosyal çalışmacı ile koordinasyon sağlanarak krize müdahale çalışması yapılması *İl Sağlık Müdürlüğü İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURUM 2.3- Milli Eğitim 2.3- İl Jandarma *İl Milli Eğitim *İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde Komutanlığı İl Müdürlüğü Müdürlüğü il, ilçe ve okul Emniyet Müdürlüğü *İl Emniyet Bazlı psikososyal destek ve İl Sağlık Müdürlüğü ekiplerinin öğrencilere Müdürlüğü arasında iş müdahale etmesi birliği yapılarak *İl Jandarma intihara teşebbüs eden, Komutanlığı yakın çevresinde intihara teşebbüse şahit olan yada riskli olduğundan şüphe edilen öğrencilere psikososyal destek sağlanması 2.4--Ekonomik ve sosyal sebeplerden dolayı intihar girişimi bulunan hastaların gizlilik duyarlılığı içerisinde sosyal yardım yapılması hususunda öncelik sağlanması 2.4- Ekonomik ve sosyal sebeplerden dolayı intihar girişimi bulunan hastaların gizlilik duyarlılığı içerisinde sosyal yardım yapılması hususunda öncelik sağlanması *Belediye SÜRE 2024 2025 2026 2024 2025 2026 2024 2025 2026 *İl Sağlık Müdürlüğü https://agriism.saglik.gov.tr/ AĞRI İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Hürriyet,Vali Konağı Cd. No:44,04100 Merkez/Ağrı Tel: 0472 215 12 32 - Fax:0472 215 1252 -E-Posta:agri@saglik.gov.tr