Badanie dla potrzeb fizjoterapii u pacjenta z zapaleniem nadkłykcia bocznego kości ramiennej „łokieć tenisisty”. Opis jednostki chorobowej Stan zapalny w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej może wynikać z przeciążenia przyczepów mięśni prostowników nadgarstka lub nadkłykcia przyśrodkowego w następstwie przeciążenia przyczepów mięśni zginaczy nadgarstka. Łokieć tenisisty dotyczy w szczególności mięśni prostowników nadgarstka i palców, do których zalicza się: prostownik promieniowy nadgarstka długi, prostownik promieniowy nadgarstka krótki, prostownik nadgarstka łokciowy, prostownik wspólny palców. Przyczyną dolegliwości są zmiany o charakterze degeneracyjnym i nieprawidłowe ukrwienie okolicy przyczepu spowodowane przewlekłymi przeciążeniami i kumulacją mikrourazów. Objawem zapalenia nadkłykcia bocznego kości ramiennej jest przede wszystkim ból stały, tępy, zlokalizowany dokładnie w okolicy nadkłykcia i nasilający się podczas badania palpacyjnego. Ból jest wyzwalany przy prostowaniu nadgarstka lub palców z oporem. Schorzenie to dotyczy 1,3% osób w wieku pomiędzy 30 a 64 rokiem życia i obejmuje zazwyczaj kończynę dominującą. W terapii wykorzystywane są przede wszystkim metody zachowawcze. Leczenie chirurgiczne jest przeznaczone wyłącznie dla pacjentów, u których postępowanie fizjoterapeutyczne i farmakologiczne nie przyniosło rezultatu po upływie ok. 12 miesięcy. Zabieg chirurgiczny polega na odnerwieniu nadkłykcia bocznego, w przypadku przewlekłej tendinopatii, bądź też usunięciu zdegenerowanego fragmentu ścięgna mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka. W ten sposób następuje szybsza regeneracja tkanek i zniesienie dolegliwości bólowych. Testy diagnostyczne Do diagnostyki entezopatii nadkłykcia bocznego kości ramiennej wykorzystujemy następujące testy: Test Thomsona jest wykonywany w pozycji stojącej lub siedzącej. Pacjent unosi kończynę górną, prostuje staw łokciowy i nadgarstkowy, a następnie zaciska palce w pięść. Terapeuta stabilizuje jedną ręką staw nadgarstkowy od strony dłoniowej, a drugą ustawia na pięści badanego. Zadaniem pacjenta jest wyprostowanie nadgarstka wbrew stawianemu oporowi. Dodatni wynik testu podczas próby wyprostu uznaje się w momencie wystąpienia bólu po bocznej stronie stawu łokciowego i przedramienia. Test Thomsona Test Milla wykonuje się w pozycji stojącej, w której staw łokciowy pacjenta ustawiony jest w pozycji zgięcia do 90°, z pronacją przedramienia i lekko wyprostowanym nadgarstkiem. Terapeuta stabilizuje jedną ręką staw łokciowy, a drugą układa na obwodowej, bocznej powierzchni przedramienia. Pacjent stara się wykonać supinację przedramienia wbrew oporowi terapeuty. Test zostaje uznany za dodatni w chwili wystąpienia bólu na wysokości nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Test Cozena można przeprowadzić w pozycji stojącej lub siedzącej. Pacjent zgina staw łokciowy do 90°, lekko wyprostowując kończynę w stawie nadgarstkowym, a palce zaciska w pięść. Terapeuta stabilizuje jedną ręką staw nadgarstkowy od strony bocznej, a drugą układa na pięści pacjenta. Zadaniem badanego jest próba wyprostowania ręki wbrew oporowi lub też terapeuta stara się zgiąć pięść przeciwko oporowi pacjenta. Dodatni wynik testu określa się w momencie wystąpienia bólu po bocznej stronie stawu łokciowego lub w trakcie pojawienia się uczucia ciągnięcia i dyskomfortu po stronie promieniowej przedramienia. Postępowanie usprawniające W okresie ostrym skupiamy się na działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym.: -zaprzestanie czynności wywołujących objawy -NLPZ -zabiegi fizykoterapii: krioterapia, fonoforeza, laseroterapia, magetronik -stosowanie ortez - kinesiotaping Po wyciszeniu objawów entezopatii do procesu leczenia dołączamy ćwiczenia wzmacniające mięśnie oraz ich wytrzymałość, możemy zastosować masaż poprzeczny oraz funkcyjny dla prostowników nadgarstka Ostatni etap terapii polega na rehabilitacji czynnościowej, skoncentrowanej na powrocie do wykonywania wcześniejszych czynności związanych zarówno z pracą, sportem, jak i codzienną aktywnością ruchową. Bardzo ważne w tym etapie jest wprowadzenie progresywnych ćwiczeń oporowych kończyn górnych w celu przebudowy włókien mięśniowych. Uzupełnienie procesu fizjoterapii stanowią edukacja pacjenta w zakresie profilaktyki ruchowej, prawidłowej postawy ciała, a także ograniczenie wszelkich ruchów, które mogą predysponować do wystąpienia ponownych objawów. Bibliografia: Białek, L., Franek, A., Błaszczak E., et al. (2018). Radialna fala uderzeniowa i ultradźwięki w leczeniu entezopatii nadkłykcia bocznego kości ramiennej – doniesienie wstępne. Medical Rehabilitation, 22(1), 15-21 Krawczyk-Szulc, P., Wągrowska-Koski, E., Puzder, A., Markowski, P., & Walusiak-Skorupa, J. (2015). Przewlekłe zapalenie nadkłykci kości ramiennej wywołane sposobem wykonywania pracy–wytyczne diagnostyczno-orzecznicze. Medycyna Pracy, 66(3), 443-450. Buckup K., Buckup J.: Testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni. Wyd. 4, Warszawa 2014. Świtoń A., Kruszyna A.: Zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej. „Wiedza w Praktyce”, 6, 2017