Hazard Assessment
-tumutukoy sa pagsusuri sa lawak, sakop, at pinsala na maaaring danasin ng isang lugar kung ito ay mahaharap
sa isang sakuna o kalamidad sa isang partikular na panahon
-natutukoy kung ano-ano ang mga hazard na gawa ng kalikasan o gawa ng tao na maaaring maganap sa isang
lugar.
Pisikal na katangian ng Hazard
Talahanayan 1.5 – Pisikal na Katangian ng
Hazard Pagkakilanlan
Katangian
Intensity
Lawak
Saklaw
Predictability
Manageability
Pagkakaroon ng kaalaman tungkol sa iba’t ibang hazard at kung
paano ito umusbong sa isang lugar.
Pag-alam sa uri ng hazard
Pagtukoy sa lawak ng pinsala na maaaring idulot ng hazard
Pag-aaral tungkol sa sakop at tagal ng epekto ng hazard
Pagtukoy kung sino ang maaaring tamaan ng o maapektuhan ng
hazard
Panahon kung kailan maaaring maranasan ang isang hazard
Pagtaya sa kakayahan ng komunidad na harapin ang hazard
upang mabawasan ang malawakang pinsala
Temporal na katangian ng Hazard
Frequency
Duration
Speed of onset
Dalas ng pagdanas ng hazard. Maaaring ang hazard ay
nagaganap taon-taon, isang beses sa loob ng lima o sampung taon
o kaya ay biglaan lamang.
Pag-alam sa tagal kung kailan nararanasan ang hazard. Maaaring
ito ay panandalian lamang tulad ng lindol; sa loob ng ilang araw
tulad ng baha o kaya ay buwan tulad ng digmaang sibil.
Bilis ng pagtama ng isang hazard. Maaaring mabilisan o walang
babala tulad ng lindol o kaya ay may pagkakataon na magbigay ng
babala tulad ng bagyo o baha.
Forewarning
Force
Tumutukoy sa panahon o oras sa pagitan ng pagtukoy ng hazard
at oras ng pagtama nito sa isang komunidad
Maaaring natural tulad ng hazard na dala ng hangin, tubig tulad ng
malakas na pagbuhos ng ulan, baha, pag-apaw ng ilog, flashflood,
tidal wave at storm surge, lupa tulad ng landslide at lahar; apoy
tulad ng pagkasunog ng kagubatan o kabahayan; seismic tulad ng
lindol at tsunami; gawa ng tao tulad ng conflict gaya ng digmaang
sibil, rebelyon, at pag-aaklas; industrial/technological tulad ng
polusyon, pasabog, pagtagas ng nakalalasong kemikal at iba pang
hazard tulad ng taggutom, tagtuyot, at pagsalakay ng peste sa mga
pananim.
Dalawang mahalagang proseso sa pagsasagawa ng hazard assessment
1. Hazard Mapping ay isinasagawa sa pamamagitan ng pagtukoy sa mapa ng mga lugar na maaaring masalanta ng
hazard at ang mga elemento tulad ng gusali, taniman, kabahayan na maaaring mapinsala.
2. Historical Profiling/Timeline of Events gumagawa ng historical profile o timeline of events upang makita kung anoano ang mga hazard na naranasan sa isang komunidad, gaano kadalas, at kung alin sa mga ito ang pinakamapinsala.
Vulnerability at Capacity Assessment (VCA)
-masusukat ang kahinaan at kapasidad ng isang komunidad sa pagharap sa iba’t ibang hazard na maaaring maranasan
sa kanilang lugar.
Vulnerability Assessment- tinataya ang kahinaan o kakulangan ng isang tahanan o komunidad na harapin o bumangon
mula sa pinsalang dulot ng hazard.
Capacity Assessment -ang kakayahan ng komunidad na harapin ang iba’t ibang uri ng hazard.
Ayon kina Anderson at Woodrow (1990) mayroong tatlong kategorya ang Vulnerability: ito ay ang Pisikal o Materyal,
Panlipunan, at Pag-uugali tungkol sa hazard.
Mga katangian ng Vulnerability at Capacity Assessment
Kategorya
Pisikal o Materyal
Panlipunan
Deskripsiyon
Tumutukoy sa mga materyal na
yaman tulad ng suweldo mula sa
trabaho, pera sa bangko at mga
likas na yaman. Ang kawalan o
kakulangan ng mga nabanggit na
pinagkukunang-yaman ay
nangangahulugan na ang isang
komunidad ay vulnerable o
maaaring mapinsala kung ito ay
makararanas ng hazard
Tumutukoy sa pagiging vulnerable
o kawalan ng kakayahan ng grupo
ng tao sa isang lipunan.
Halimbawa ay mga kabataan, mga
matatanda, mga may kapansanan,
maysakit,
at iba pang pangkat na maaaring
maging biktima ng
hazard. Kasama rin dito ang
pagiging vulnerable ng
institusyong panlipunan tulad ng
pamahalaan.
Halimbawa
Di sapat na kita
Pagkakaroon ng utang
Kakulangan ng sapat na kakayahan at
edukasyon
Kawalan ng pangunahing serbisyo tulad
ng edukasyon, pangkalusugan, sistema
ng komunikasyon at transportasyon
Kawalan ng pagkakaisa ng mga
miyembro ng pamilya, ng mga
mamamayan
Hindi maayos na ugnayan sa pagitan ng
mamamayan at pamahalaan
Kawalan ng maaayos na sistema ng
pamahalaan tungkol sa Disaster
Management
Pag-uugali tungkol sa Hazard
May mga paniniwala at gawi ang
mga mamamayan na
nakahahadlang sa pagiging ligtas
ng isang komunidad. Bunga nito,
nagiging vulnerable ang isang
komunidad.
Kawalan ng interes sa mga programa ng
pamahalaan
Pagiging negatibo sa mga pagbabago
Kawalan ng sapat na kaalaman tungkol
sa hazard sa kanilang komunidad
Pagiging palaasa sa pamahalaan at sa
tulong ng pribadong sektor
Vulnerability Assessment
- Ang pagiging vulnerable ng isang lugar ay nangangahulugang mayroon itong kakulangan sa mga nabanggit na
kategorya
- Bunga nito, nagiging mas malawak ang pinsala na dulot ng hazard.
Ayon kina Abarquez at Murshed, (2004), sa pagsasagawa ng Vulnerability Assessment, kailangang suriin ang
sumusunod: Elements at risk, People at risk, at Location of people at risk.
 Elements at risk.Tumutukoy ang elements at risk sa tao, hayop, mga pananim, bahay, kasangkapan,
imprastruktura, kagamitan para sa transportasyon at komunikasyon, at pag-uugali. Pagkatapos matukoy ang mga
elements at risk, sinusuri rin kung bakit sila maituturing na vulnerable. Halimbawa, may mga bahay sa pamayanan
na maituturing na vulnerable. Ilan sa mga dahilan ay ang lokasyon nito, dahil malapit sa anyong-tubig, nasa
paanan ng bundok, nasa mababang bahagi ng pamayanan, o kaya ay gawa sa mga kasangkapang madaling
masira ng bagyo.Mahalaga ang pagsasagawa nito dahil makatutulong ito sa pagbuo ng disaster risk reduction and
management planng pamayanan.
 People at risk. Sa people at risk naman, tinutukoy ang mga grupo ng tao namaaaring higit na maapektuhan ng
kalamidad. Halimbawa, ang mga buntis ay maituturing na vulnerable sa panahon ng kalamidad dahil sa kanilang
kondisyon. Gayundin, ang mga may kapansanan ay maituturing na vulnerable o elements at risk. Itinuturing silang
vulnerable dahil nangangailangan sila ng higit na atensyon sa panahon ng kalamidad. Ang mga nabanggit na
people at risk ay kailangang ikonsidera sa pagbuo ng warning system, pagbuo ng evacuation plan, at ng disaster
risk reduction and management plan ng isang pamayanan.
 Location of People at risk. Sa usapin naman ng location of people at risk, tinutukoy ang lokasyon o tirahan ng
mga taong natukoy na vulnerable
Capacity Assessment
-sinusuri ang kapasidad ng komunidad na harapin ang anomang hazard.
- pagsasagawa ng Capacity Assessment, itinatala ang mga kagamitan, imprastraktura, at mga tauhan na kakailanganin
sa panahon ng pagtama ng hazard o kalamidad.
Tatlong kategorya:
1. Pisikal o Materyal- sinusuri kung ang mga mamamayan ay may kakayahan na muling isaayos ang mga istruktura
tulad ng bahay, paaralan, gusaling pampamahalaan, kalsada at iba pa na nasira ng kalamidad
2. Panlipunan- may kapasidad ang isang komunidad na harapin ang hazard kung ang mga mamamayan ay may
nagtutulungan upang ibangon ang kanilang komunidad mula sa pinsala ng mga sakuna at kung ang pamahalaan
ay may epektibong disaster management plan
3. Pag-uugali ng mamamayan tungkol sa hazard- ang mga mamamayan na bukas ang loob na ibahagi ang
kanilang oras, lakas, at pagmamay-ari ay nagpapakita na may kapasidad ng komunidad na harapin o kaya ay
bumangon mula sa dinanas na sakuna o panganib
Risk Assessment
Kung ang Disaster prevention ay tumutukoy sa pag-iwas sa mga hazard at kalamidad, sinisikap naman ng mga gawain
sa disaster mitigation na mabawasan ang malubhang epekto nito sa tao, ari-arian, at kalikasan. Ito ay tumutukoy sa mga
hakbang na dapat gawin bago ang pagtama ng sakuna, kalamidad at hazard na may layuning maiwasan o mapigilan
ang malawakang pinsala sa tao at kalikasan (Ondiz at Redito, 2009).
Dalawang Uri ng Mitigation
1. Structural Mitigation- Tumutukoy sa mga paghahandang ginagawa sa pisikal na kaayuan ng isang komunidad
upang ito ay maging matatag sa panahon ng pagtama ng hazard. Ilan sa halimbawa nito ay ang pagpapagawa ng
dike upang mapigilan ang baha, paglalagay ng mga sandbags, pagpapatayo ng mga flood gates, pagpapatayo ng
earthquake-proof buildings, at pagsisiguro na may fire exitang mga ipinatatayong gusali.
2.
Non Structural Mitigation- Tumutukoy sa mga ginagawang plano at paghahanda ng pamahalaan upang maging
ligtas ang komunidad sa panahon ng pagtama ng hazard. Ilan sa halimbawa nito ay ang pagbuo ng disaster
management plan, pagkontrol sa kakapalan ng populasyon, paggawa ng mga ordinansa at batas, information
dissemination, at hazard assessment.
Kahalagahan ng Disaster Risk Assessment
Ayon kina Ondiz at Redito (2009), ang sumusunod ay mga dahilan kung bakit mahalaga ang pagsasagawa ng risk
assessment:
1. Nagiging sistematiko ang pagkalap ng datos sa pagtukoy, pagsusuri, at pagtatala sa mga hazard na dapat unang
bigyang pansin.
2. Nagiging mulat ang mga mamamayan sa mga hazard na mayroon sa kanilang komunidad na noon ay hindi nila alam.
Sa pamamagitan ng risk assessment ay nagkakaroon ng mas matibay na batayan ang maaaring maging epekto ng
hazard sa kanilang komunidad.
3. Nagsisilbing batayan sa pagbuo ng disaster risk reduction and management plan. Nagiging gabay sa pagbuo ng mga
polisiya, programa, proyekto, at istratehiya upang maging handa ang komunidad sa pagharap sa iba’t ibang hazard.
4. Nagbibigay ng impormasyon at datos na magagamit sa pagbuo ng plano at magsisilbing batayan sa pagbuo ng
akmang istratehiya sa pagharap sa mga hazard.
5. Isa sa mahalagang produkto ng risk assessment ay ang pagtatala ng mga hazard at pagtukoy kung alin sa mga ito
ang dapat bigyan ng prayoridad o higit na atensyon. Ito ay tinatawag na Prioritizing risk.
Gawain 1 . Hazard Assessment Map
Makibahagi sa inyong pangkat at gumawa ng hazard assesement map na magpapakita ng iba’t ibang hazard sa inyong
lugar o barangay Makiugnayan sa mga kaklase na pareho ng baranggay. Ilahad ito sa klase.
Upang maisagawa ito sundin ang sumusunod na hakbang:
1. Alamin kung anong uri ng hazard ang nakatalagang susuriin ng inyong pangkat.
2. Humingi ng kopya ng mapa ng inyong barangay sa kinakuukulan.
3. Kung mayroon namang hazard assessment map ang inyong barangay, maaari itong hingin. Mag-ikot sa inyong
barangay upang matukoy ito o kaya ay gumawa ng katulad na mapa na nakapokus lamang sa inyong sariling kalye, o
kapitbahayan.
Pamprosesong mga Tanong:
1. Ano ang mga hamon na inyong kinaharap sa pagsasagawa ng hazard assessment map?
2. Paano ninyo hinarap ang mga nabanggit na hamon?
3. Bakit mahalaga na may partisipasyon ng mga mamamayan ang paggawa ng hazard assessment map?
Gawain 2. Vulnerability Assessment Chart
Makibahagi sa inyong pangkat. Magsagawa ng Vulnerability Assessment sa inyong pamayanan gamit ang sumusunod
na format.
Vulnerability Assessment Chart
Lugar:
Elements at risk
People at risk
Location of People at risk
Uri ng hazard:
Dahilan
Pamprosesong mga Tanong:
1. Ano ang mga hamon na inyong kinaharap sa pagsasagawa ng hazard vulnerability assessment?
2. Bakit mahalagang mabatid ng mga mamamayan ang kanilang pagiging vulnerable sa mga disaster?
3. Bakit mahalaga na may partisipasyon ng mga mamamayan ang paggawa ng vulnerability assessment
Gawain 3. Capacity Assessment Template
Makibahagi sa inyong pangkat at magsagawa ng Capacity Assessment sa inyong pamayanan. Sundin ang sumusunod
na format. Lugar
Lugar:
A. Kagamitan
B. Human Resource
C. Transportasyon at Komunikasyon
Pamprosesong mga Tanong:
1. Sapat ba ang kakayahan ng inyong paaralan, kapitbahayan, o barangay sa pagharap sa kalamidad?
2. Paano mapupunan ang mga kakulangan o mapananatili ang kasapatan ng inyong mga kagamitan?
3. Bukod sa pagkakaroon ng sapat na kagamitan, ano ang dapat gawin ng mga mamamayan upang maging handa sa
mga kalamidad