3-Amaliy ish Mavzu: Freelance saytlari bilan tanishish (fiverr.com, upwork.com, Freelancer.com). Nazariy ma’lumotlar "Frilanser" so'zining tarixi Bu so'z ikkitadan iborat Inglizcha so'zlar “erkin” erkinlik va nayza ma’nosini anglatuvchi “nayza” so‘zini anglatadi. ingliz tilida nayza so‘zi kasbni, qandaydir ish turini bildiradi. Demak, “frilanser”ni bepul ish qilish deb tushunish mumkin. Bunday erkinlik o‘zingiz uchun xo‘jayinlarsiz ishlash demakdir. Faoliyatning bunday turi yaqinda, taxminan o'n yil oldin paydo bo'lgan. Internet bu ishda juda katta rol o'ynadi, chunki odam uydan chiqmasdan ham ishlashi mumkin. Chunki endi ish beruvchi bilan video aloqa va elektron pochta orqali muloqot qilish mumkin. Bir qarashda “frilanser” sifatida ishlash oddiy va yoqimli bo‘lib ko‘rinsa-da, buning o‘ziga xos kamchiliklari bor. Gap shundaki, ish beruvchi istalgan vaqtda siz bilan bog‘lanib, tafsilotlarga oydinlik kiritmoqchi bo‘lishi mumkin, shuning uchun siz doimo kompyuter yonida bo‘lishingiz kerak. Frilanserlar aynan nima qilishadi? "Frilanser" deb tasniflanishi mumkin bo'lgan eng ibtidoiy va keng tarqalgan ish savdo maydoni, in Menejerlar deb ataladiganlar ishlaydilar.Ular mijozlarni qidirib shahar bo'ylab yugurishadi, turli tashkilotlarga qo'ng'iroq qilishadi. Ko'proq mas'uliyatli ish - to'yda, bayramlarda va korporativ partiyalarda fotosuratchi. Shuningdek, "frilanserlar" kopirayter va rerayter sifatida qo'shimcha pul ishlashadi, ya'ni ular boshqa odamlarning saytlarida maqolalar yozadilar. Daromad kichik, lekin ular ko'p harakat talab qilmaydi. Darhaqiqat, har qanday faoliyat sohasida bunday ishni topish juda oson.Hatto bo‘sh vaqtingizda asosiy ishingizdan qo‘shimcha pul ishlashingiz mumkin.Qoidaga ko‘ra, kompaniya rahbariyati bunday “frilanser”larga ko‘z yumadi. asosiy narsa - bu asosiy ishga zarar keltirmaydi. Hech shubha yo‘qki, “freelancing” bilan shug‘ullanish odamni boshliqlarning injiqliklaridan butunlay mustaqil qiladi va unga faqat o‘zi uchun ishlash imkonini beradi. Frilanser - bu o'z zimmasiga yuklamaydigan mustaqil mutaxassis. Mehnat kodeksi va bevosita boshliq. U o'zining xo'jayini - buyurtmalarni qidiradi va ularni bajaradi. Frilanser odatda qat'iy maosh olmaydi - u maoshdan to'lovgacha yashaydi. Tajribali frilanserlarning doimiy mijozlari bor va mijozlarga ehtiyoj sezmaydilar. Bu ozod odamlar kimlar? Ha, ular bizning atrofimizda. O'z sohasining mutaxassisi bo'lgan har qanday shaxs frilanser bo'lishi mumkin. Odatda bu Internet mutaxassislari (kopirayterlar, dasturchilar, marketologlar), ijodiy kasb egalari (jurnalistlar, fotosuratchilar, dizaynerlar) (biz quyida mutaxassisliklar haqida ko'proq yozamiz). Ishlash uchun frilanserga ma'lumot qidirish, topshiriqni bajarish va uni mijozga yuborish uchun o'z boshi, Internetga ega kompyuter kerak. Freelance ish shakllari 1. Vaqtinchalik daromadlar, bir martalik vazifalar. Qoidaga ko'ra, bu yangi boshlanuvchilar yoki asosiy ishni va frilanserni birlashtirganlar. 2. Muntazam ravishda yangi buyurtmalar beradigan bir nechta doimiy mijozlar. Ko'pchilik frilanserlar shunday yashaydilar. Shunday uchta mijozdan olgan daromadim ofisdagi maoshdan oshib ketganda, men u yerdan ketdim. Va keyin u yana bir nechta barqaror mijozlarni topdi - va hayot yangi ranglar bilan porlay boshladi. 3. Barqaror daromad uzoq vaqt... Agar frilanser ma'lum miqdordagi ishi bo'lgan doimiy mijozni topsa (masalan, har hafta blogda 3 ta maqola yozing, oyiga 2 ta maqola yozing va hokazo) - u omadli chiptani chiqarib tashladi va o'zini ish bilan ta'minladi. uzoq vaqt... Ko'pgina mijozlar frilanser bilan yoki pullik xizmatlar ko'rsatish uchun yollash shartnomasini tuzadilar - bu ishonchliroq. 4. Yakka tartibdagi tadbirkorlarni ro'yxatga olish. Agar siz uzoq vaqtdan beri frilanser sifatida ishlayotgan bo'lsangiz, olasiz barqaror daromad va yaqin kelajakda siz odatdagi ishingizga qaytmoqchi emassiz - yakka tartibdagi tadbirkorni ro'yxatdan o'tkazishingiz mumkin. Shunday qilib, siz o'zingizni soliq bilan bog'liq muammolardan himoya qilasiz va ba'zida xususiy savdogarlar bilan ishlashga ikkilanadigan yirik mijozlarni jalb qilasiz. Freelance - bu asosan o'z shaxsiy imkoniyatlaridan kelib chiqib , masofaviy ishlash imkoniyati mavjud platforma desak bo'ladi. Mana shu platformalarda ishlovchi insonlar Freelanserlar deb yuritiladi. Ochiqroq qilib aytadigan bo'lsak, siz ma'lum bir bilimlarga ega bo'lsangiz, shaxsiy komputeringiz bo'lsa, internet tarmog'ingiz yaxshi bo'lsa, uyda turib dollar ishlash imkoniyatingizni yaratib beradigan elektron bozor. Bozor bo'lganda ham, inson aqliy mehnat salohiyati sotadigan bozor. Ijobiy taraflari : • Sizdan Bakalavr diplomi talab etilmaydi • O'zingizga yoqqan ishni tanlash imkoniyatingiz mavjud • Dunyoning istalgan burchakidan ish topa olasiz • Istalgan vaqt ishlay olasiz(qachon , qaysi vaqtda ishlashni o'zingiz belgilaysiz) • Eng muhimi Dollarda ishlaysiz (Hazil) Salbiy tomonlari : • Internet aloqangiz yaxshi bo'lishi kerek • Pulni olish bilan ba'zi muammolar bo'lishi mumkin (in Uzbekistan) • Firibgarlarga duch kelishingiz mumkin • Asosan Ingliz tilini bilish talab etiladi Aytaylik, sizda ishni boshlash uchun hamma narsa yetralik. Sizning ma'lum bir sohada bilimingiz bor, internet aloqasi yaxshi, shaxsiy komputeringiz bor, Ingliz tlini bilasiz. U holda ishni nimadan boshlash kerak . Hozir sizga o'z freelancerlik faolyatingizni boshlash uchun, bir necha mashhur platformalarni taqdim etaman. 1. Elance.com – Freelancerlar orasida yaxshi hurmatga ega bo'lgan sayt. Siznig bilimlarigiz mustahkam bo'lsa bu yerda siz hech ikkilanmay oyiga 2000$ gacha foyda olishingz mumkin. 2. Peopleperhour.com – Bir soatga yollanadigan frelanserlar tarmog’i. Bu platformada har kim o'zi uchun bir soatlik narxini qo'yadi. Agar sizga ishchi kerak bo'lsa bu yerdan o'zingizga ma'qul hodim topa olasiz. 3. Textbroker.com – Bu joy faqat yozuvchilar uchun desam ham bo'ladi. Bu joyda ish juda ko'p, ammo narx qolganlarga qaraganda pastroq yuradi. 4. Behance.net – Iqidorli dizaynerlar uchun yaxshigina pul ishlab olish imkonini beruvchi tarmoq. Raqobat juda kuchli. Ammo hamma joyda ham tajribali hodimga ish topiladi. :) 5. Upwork.com – Elance tizimining raqobatdoshi. Iqtidorli, bilimli bo’lib o’z ishingizni ko’rsata olsangiz bo’lgani – internet orqali pul ishlashda hech qanday muammo bo’lmaydi. Qolaversa bizning yurtimizda ham bu platforma ancha mashxur. Va yana shunga o'xshash ko'plab platformalar mavjud, bular eng ko'p foydalaniladigan va ishonchlisi. Sizda yana bir savol paydo bo'lishi mumkin. Bu yerda qanday sohalar bo'yicha ish topsam bo'ladi. Siz bu yerda juda ko'p sohalarda ish topishingiz mumkin, ulardan eng mashxurlarini sanab o'taman: • Data Entry- Freelancing bozorlarida yozishga bo’lgan talab juda yuqori. Misol uchun kimningdir excel fayliga ma'lumot kiritish kerak. Word fayllarni tahrirlash kerak. Ma'lumotlarni qayta to'ldirish kerek va hakazo. • Grafik dizayn - Siz Photoshop va shu kabi tahrirlash programmlaridan mukammal foydalana olasizmi ? Unda sizga minglab ishlar eshigi ochiq. Suratlarni tahrirlash va illustratsiyalrni yasash orqali ko'plab daromad egasi bo'lishingiz mukin . • Programming - Siz biror dasturlash tilini bilasizmi ? U qanday va qaysi til bo'lishidan qatiy nazar ish uchun ish topiladi. • Marketing - Deyarli endi rivojlanib kelayotgan biznes egalari uchun marketing juda muhim. Shuning uchun sizni bu sohadan biroz xabaringiz bo'lsa, freelanserlik qila olasiz. Yuqorida sanab o'tgan sohalar Freelancerlar bozorida eng ko'p talab bo'lgan ishlar sirasiga kiradi. Agar sizning ham qo'lingizdan biron nima kelsa, bu platformalarda o'z ishingizni boshlashingizni maslahat beraman. Ham daromad, ham tajriba bo'ladi. Yana bir muhim va foydali tarafi shundaki , bu yerda ishlash uchun sizda bakalavr diplomi bo'lishi shart emas. Demak , biror sohani mukammal o'rganib daromat qilishingiz mumkin. Qolaversa, Yurtboshimiz ham IT texnalogiyalarga katta beryapti, va juda ko'p imkoniyatlar yaratib berishmoqda. Misol tariqasida, yaqinda "O'z - o'zini band qilgan fuqorolar uchun , daromat solig'i bekor qilindi". Agar Freelancerlik bilan shug'ullansangiz daromat solig'ini to'lashingizga hojat qolmadi. Yaqin kelajakda yurtimizda ham Freelancerlar ko'payishi turgan gap. Agar hamma o'zi biror kasbni o'rganib freelancerlik qilsa, aholining daromadi ko'payadi, yurtimizda kambag'allik darajasi pasayadi, Yalpi ichki mahsulot ko'rsatkichi oshadi. Bu esa albatta yurtimiz iqtisodiyotiga ijobiy tasir ko'rsatmay qolmaydi. Aholi orasida zamonaviy texnalogiyalarga , internetga bo'lgan qarashlar o'zgaradi. Nazorat savollari: 1. Frilanserlar aynan nima qilishadi? 2. Freelance ish shakllari 3. Frilanserlarning ijobiy va salbiy tomonlari? 4. Freelance saytlarida o‘zingiz uchun vaqtinchalik ish izlab toping.