Tarix fani o’qituvchilari malakasini oshirish kursi tinglovchilari uchun test savollari Qiyinlilik darajasi Fan bo’limi Fan bobi 1.“Tarix o’qitish metodikasi” fanidan test savollari Test topshirig’i To’g’ri javob Muqobil javob 2 Tarix o’qitish metodikasi predmetining asosiy vazifasini aniqlang ? *Tarix o’qitish jarayoni, tarix o’qitishning ilmiynazariy asoslari bilan qurollantirish Tarbiya jarayoni va tarbiya metodlarini o’rganish O’quvchilarning psixologik xususiyatlarini aniqlash Mehnat va kasb tarbiyasiga o’rgatish 2 Tarix xonasining o’qituvchi tomonidan jihozlashning asosiy maqsad va vazifalari *Tarix fanini ta’limiy, tarbiyaviy maqsadlarini amalga oshirish maqsadida O’quvchilarning yosh psixologik xususiyatlarini hisobga olgan holda Tarix fanidagi umumiy ma’lumotlarni hisobga olgan holda Tarix fanining rivojlantiruvchi vazifasini amalga oshirish maqsadida 3 Tarix ta’limi vositalarini ko’rsating *O’quv qo’llanmalari, adabiyotlar,ko’rsatmali vositalar Dastur, standart, o’quv qo’llanmalari Dars mavzusi, adabiyotlar, savol va topshiriqlar Darslik, adabiyotlar, sinf jurnali 3 Tasviriy ko’rsatmali qurollarni ko’rsating *Hujjatli fotosuratlar, hujjatli kinofilьmlar, illyustratsiyalar, san’at asarlari Xaritalar, atlaslar, diagrammalar, aplikatsiyalar Predmet ko’rsatmalilik, buyumlar, jadvallar Arxeologik topilmalar, tarixiy yodgorliklar 1 Muqobil javob Muqobil javob 3 Test so’rovining asosiy afzalligi nimada? *Ko’p sonli talabalar bilan bir vaqtning o’zida kam vaqtda nazorat qilish imkonini beradi *Jadvallar, grafiklar, savol va topshiriqlar ustida amaliy ishlash Bilimlar ob’ektiv sharoitda aniqlanadi To’g’ri javob tez aniqlanadi O’qituvchi oson baholaydi 2 Tarix ta’limining amaliy metodlari Xarita bilan og’zaki ishlash Mavzuni konspektlashtirish og’zaki so’rov Texnologiyalarda n foydalanish 3 Ta’lim vositalaridan foydalanishning maqsadi *Ta’lim maqsadini amalga oshirish uchun qo’llaniladigan texnik uskuna va ko’rsatmali qurollardan foydalanish * O’quvchilarning qiziqishlariga qarab mavzuni chuqurlashtirib o’tiladigan dars Ta’lim va tarbiyani Nazoratni to’g’ri uyg’unlikda olib yo’lga qo’yish uchun borish Bilim va ko’nikmalarni to’liq egallash uchun 1 Fakulьtativ darslar bu... To’garak ishi Qo’shimcha o’qish Konsulьtatsiya 1 Ta’lim vositalaridan foydalanishning maqsadi... * Metodlardan muvaffaqiyatli foydalanish uchun zarur bo’lgan yordamchi o’quv materiali Ta’lim samaradorligining ta’minlanishi Ta’lim mazmunini ochib berish Namoyish etishning asosiy ko’rinishlari 1 Badiiy adabiyotdan foydalanish asosiy maqsadi * Ta’lim va tarbiyani bog’lab olib borish Asosiy manbani vazifasini o’tash vositasi Qo’shimcha o’quv materiali Yoshlarni hayotga tayyorlash 2 Tarix darsligining asosiy tarkibiy qismlari ... * Mavzu matni, qo’shimcha komponentlar, Qo’shimcha, lug’at, izohlar Rasmlar, savol va topshiriqlar Boblar, atamalar, izohlar 2 illyustratsiyalar *Dars Dars rejasi Taqvimiy reja DTS * DTS asosida Darslik asosida Ko’nikma va malakalar hajmiga qarab Kalendar ish reja asosida 1 Tarix o’qitishining tashkiliy shakllari O’quv dasturi qaysi hujjatlar asosida tayyorlanadi ? 3 Ta’lim mazmunini tashkil *DTS, O’quv rejasi, etuvchi rasmiy hujjatlar... o’quv dasturi, darslik Texnologik xarita, dars Fanlar bo’yicha mustaqil ish Sinf jurnali 2 Ta’lim jarayoni, darsning maqsad va vazifalari * Ta’limiy, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi maqsad Kasbga tayyorlash Ta’lim-tarbiya Ko’nikma va malakalar yig’indisi 2 Darsning rivojlantiruvchi maqsad va vazifalari *Shaxsning aqliy, intelektual salohiyatini rivojlantirishga, tahlil etishga, mustaqil o’ylashga o’rgatish Shaxsni e’tiqodlarini shakllantirish O’quv materiali mazmunini o’zlashtirish O’qishga, mehnatga bo’lgan qiziqishni rivojlantirish. 2 Darsning tarbiyaviy maqsad va vazifalari. * Mavzu mazmuni asosida g’oyalar, dunyoqarashni shakllantirish O’quv materialini o’zlashtirish Mustaqil ishlashga tayyorlash O’ylash, tahlil qilishga o’rgatish 1 Yangi mavzuni o’tish – dars turi bosqichlari... *Darsni tashkil qilish, yangi bilimlari bayon Darsni tashkil qilish, yangi Darsni tashkil qilish, Yangi mavzuni uy vazifasini tekshirib o’tish, 2 3 etish, mustahqamlash, yangi bilimilar ustida mashq bajarish, uyga vazifa berish bilimlarni bayon etish, o’tilgan mavzuni nazorat qilish Darsni tashkil Darsni tashkil qilish, qilish, yangi takrorlash mavzuning bayoni, uyga vazifa berish 2 Aralash dars turi bosqichlari... *Darsni tashkil qilish, uy vazifasini nazorat qilish, baholash, yangi mavzu bayoni, uyga vazifa berish 3 Ta’lim metodi... *O’quv jarayonining Dars o’tishga oid amalga oshirishga usullar tizimi yo’naltirilgan o’qituvchi va o’quvchilarning birgalikdagi faoliyati 1 Og’zaki bayon qilish metodi turlari ... * Hikoya, suhbat, ma’ruza 3 Darsning texnologik *Darsning maqsad va xaritasi bilan bog’liq vazifalari, kelgusi rejalar, tushunchalarni aniqlang... vaqt bo’yicha taxminiy taqsimlanish, tayanch tushuncha va atamalar bilan ishlash, kutiladigan natijalar, kelgusi rejalar 4 baholash, yangi mavzuni o’tish mustahqamlash Yangi mavzuni o’tish, uy vazifasi nazorati Pedagogik texnologiyalar An’anaviy metodlar O’quv materialini konspektlashtirish Test so’rovi Darslikdagi savol va topshiriqlar ustida ishlash Darsning maqsad va vazifalari, kelgusi rejalar, sinf jurnali, DTS, ilmiy adabiyot, vaqt bo’yicha taxminiy taqsimlanish Darsning maqsad va vazifalari, kelgusi rejalar, sinf jurnali, DTS, tayanch tushuncha va atamalar bilan ishlash Vaqt bo’yicha taxminiy taqsimlanish, tayanch tushuncha va atamalar bilan ishlash, o’quv jarayoni texnologiyasi, kutiladigan natijalar 3 DTS tuzilishi va * Majburiy minimum, mazmuniga oid kirish, tayanch tushunchalarni aniqlang... konponent, tayyorgarlikka talablar Majburiy minimum, kirish, tayanch konponent, ilmiy bilimlar, ko’nikmalar Ilmiy bilimlar, kirish, tayyorgarlikka talablar Majburiy minimum, kirish, tayanch konponent, darslik 2 Tarix darsligining vazifalari... * Axborot manbai, majburiy o’quv materiali yig’indisi, nazorat, tarbiyalovchilik vositasi, mustaqil o’rganish vositasi An’anaviy darsning ijobiy * O’qituvchi tomonidan tomonlari tayyor holda bilim berish Axborot manbai, nazorat, tarbiyalovchilik vositasi, mustaqil o’rganish vositasi Axborot manbai, majburiy o’quv materiali yig’indisi, nazorat mustaqil o’rganish vositasi Axborot manbai, nazorat, tarbiyalovchilik vositasi, mustaqil o’rganish vositasi Barcha o’quvchilarning baholanishi Pedagogik texnologiyalardan samarali foydalanish O’quvchilarning faollashuvi 2 Ta’lim metodlarini ko’rsating * Og’zaki bayon, ko’rsatmalilik, amaliy mashg’ulot Darslik bilan ishlash, test olish Ma’ruza, yozma ish 3 “Muammoli ta’lim” texnologiyasining asosiy * O’quvchilar “muammolarni” mustaqil Muammoli ta’lim, seminar, umumlashtiruvchi dars O’quvchilar tayyor bilimga ega Yangi mavzuni mustaqil o’rganadilar Mustaqil uy vazifasini 1 5 2 2 3 2 2 2 2 2 3 3 afzalligi 5-sinf “Tarixdan hikoyalar” kursiga necha soat ajratilgan? 5-sinf “Tarixidan hikoyalar” kursi mazmunini ko’rsating? hal qiladilar *68 soat buladilar 34 soat 51 soat bajaradilar 56 soat *Eng qadimgi davrdan Eng qadimgi Eng qadimgi davrdan Dunyo dalatlari hozirgi kungacha ayrim davrdan milodning hozirgacha barcha tarixi qisqacha eng muhim voqealar 5 asrigacha voqealar 6-sinf Tarix faniga necha *68 soat 34 soat soat ajratilgan? 6-sinf Tarix fani mazmuni *Jahon tarixining qadimgi Jahon tarixining davridan to 5 asrlargacha qadimgi davridan to o’rta asrlarigacha 7-sinf “Jahon tarixi” *51 soat 34 soat faniga necha soat ajratilgan? 7-sinf “Jahon tarixi” * 5 asrdan to 17 asrgacha Ilk o’rta asrlardan mazmuni to 16 asrgacha 51 soat Dasturda 7-sinf “O’zbekiston tarixi” faniga necha soat ajratilgan? 7-sinf “O’zbekiston tarixi” kursi mazmuni 8-sinf “Jahon tarixi” faniga necha soat ajratilgan? 8-sinf “Jahon tarixi ” fani *51 soat 34 soat Jahon tarixining ilk Jahon tarixining o’rta asrlari qadimgi davri 64 soat 32 soat o’rta asrlari 5 asridan to 15 asrlargacha 64 soat 32 soat *5 asridan to 16 asrigacha ilk o’rta asrlaridan o’rta asrlari to 16 asrlargacha *51 soat 34 soat 64 soat * 17 asr o’rtalaridan 19 15 6 asrdan 56 soat 5 asridan to 15 asrlargacha 32 soat 19 17 asrdan 19 asrning 16 asrdan 19 2 2 2 2 2 3 3 mazmuni asr 70-yillarigacha asrning yillarigacha Dasturda 8-sinf “O’zbekiston tarixi” faniga necha soat ajratilgan? 8-sinf “O’zbekiston tarixi” kursi mazmuni *51 soat 32 soat 9-sinf “Jahon tarixi” faniga necha soat ajratilgan? 9-sinf “Jahon tarixi” mazmuni *51 soat 34 soat *19 asr 70-yillardan to 1914-yilgacha 19 asrdan 20 asr 19 asr 50-yillardan 19 asr 80boshlarigacha 1917-yilgacha yillardan 1917yilgacha 9-sinf “O’zbekiston tarixi” faniga necha soat ajratilgan? *51 soat 32 soat 9-sinf “O’zbekiston tarixi” mazmuni *19 asr 2-yarmidan to 19 asrdan 20 asr 19 asrdan 1917 yilning fevralgacha boshlarigacha yilgacha Tarix o’qitish metodikasi *Tarix, * 16 asrdan 19 asrning 16 asrdan o’rtalarigacha asrning o’rtalarigacha pedagogika, Geografiya, 7 60- 50- yillarigacha 64 soat asrning yillarigacha 34 soat 18 16 asrdan 17 asrning 16 asrdan o’rtalarigacha asrning oxirigacha 64 soat 19 32 soat 64 soat Inson 70 34 soat va 1917 19 asrdan 1917 yilning fevraligacha jamiyat, Huquqshunoslik, qaysi fanlar bilan bog’liq? psixologiya, fanlar ijtimoiy iqtisodiy nazariya siyosatshunoslik asoslari, biologiya 1 Tarix o’qitishning natijalari deganda nimani tushunasiz? * Maktabda tarix o’qitishning maqsad va vazifalarining amalga oshishi 2 Tarix o’qitishning ta’limiy vazifasi nimadan iborat? *O’quvchilarning O’quvchilarda tarixdan olgan bilimlari vatanparvarlikni asosida ko’nikma va tarbiyalash malakalar hosil qilish 2 Muhim tarixiy * Tarix fanining tushunchalarni va ijtimoiy rivojlantiruvchi vazifasiga rivojlanish qonuniyatlarini o’rganish, tarix o’qitishning qaysi vazifasiga kiradi? DTS-nima? *Bilimlar meyoriga qo’yiladigan talablar 3 3 Tarix o’qituvchisining darsga tayyorgarlik bosqichlari Tarixni o’qitish va Tarixiy material Tarixiy bilimlar o’quvchilarning asosida o’quvchilarga ko’lamini o’rganishini tashkil bilim berish egallashi qilish G’oyaviy-siyosiy bilimlarni singdirish Milliy qadriyatlarni shakllantirish Tarix fanining Tarix bilimlarini Tarix fanining tarbiyaviy shakllantirishga ta’limiy vazifasiga vazifasiga Dastur Reja *DTS va o’quv dasturi DTS tahlili, o’quv Texnologik tahlili, taqvimiy reja, dasturi, ish reja, tuzish texnologik xarita tuzish taqvimiy reja 8 ekologiya Taqvimiy reja xaritani Darslik ishlash bilan O’qitish jarayonida ko’nikma, malakalarni rivojlantirish qanday ta’lim deb hisoblanadi? Tarixiy materiallarni bayon qilishning monolog, dialog formasi qaysi o’qitish uslubiga kiradi? Ta’limning reproduktiv metodida bilimlar... * Rivojlantiruvchi ta’lim Muammoli ta’lim Ko’rsatmali ta’lim Umumiy ta’lim * Og’zaki bayon Amaliy Matn bilan ishlash Muammoli ta’lim *Tayyor holda beriladi Qisman bayon etiladi Qisman ijodiy bayon Muammoli tarzda holda beriladi 3 Ta’limning evristik metodida bilimlar... * Qisman ijodiy bayon holda Qisman bayon etiladi Tayyor holda beriladi 1 Maxsus ajratilgan vaqtda nazoratni qilish qanday tekshirishga kiradi? * Joriy tekshirish Umumiy tekshirish Tematik tekshirish 3 Tarix darslarida matbuot materialarini tanlashning asosiy mezonlari? * Ilmiylik, tarixiylik Dolzarblik, xaqqoniylik 2 Muhim tarixiy * Tarix kursining ta’limiy Tarix 1 1 2 9 Badiiylik, sifatida kursining Tarix Muammoli ta’lim texnologiyasi tarzida beriladi Yakuniy tekshrish manba Mezonlarning ahamiyati yo’q bilimlarini Tarixiy tushunchalarni va ijtimoiy rivojlanish qonuniyatlarini o’rganish, tarix o’qitishning qaysi vazifasiga kiradi? Tarix darslarida illyustratsiyalar bilan ishlash qaysi metodga kiradi? Tarix darsliklaridagi asosiy matn komponentlari tarkibi... vazifasi tarbiyaviy vazifasi shakllantirish tasavvurlar hosil qilish * Ko’rsatmali metod Amaliy metod Og’zaki bayon Videometod *Asosiy, qo’shimcha, izohlovchi Matndan tashqari komponentlar Illyustratsiyalar, mundarija Nazorat, savol topshiriqlar 2 Darslikdagi asosiy matndan tashqari komponentlar tarkibi... * Metodik, illyustratsiyalar, mundarija Qo’shimcha, asosiy, izohlovchi Asosiy, metodik, mundarija Mundarija, atamalar, biografik ma’lumotlar 2 Tarix o’qitish jarayonining tarkibiy qismlari *maqsad, mazmuni, Ta’lim formalari, metod va usullar, natijalar ta’lim jarayoni, tarixiy bilimlar Ta’lim tarbiya, o’qitish metod va usullar, ta’lim vositalari,natijalar Ta’lim tarbiya va rivojlantiruvchi vazifasi,metod va usullar, natija 1 Tarix o’qitish metodikasi fani predmeti * Tarix fanining o’qitilishi va o’qitish jarayonining o’rgatilishi Tarix o’qitish jarayonining tarkibiy qismlari Ta’lim tarbiya jarayonlari Tarix o’qitishning ilmiy asoslari 2 Davlat ta’lim standartlari ta’limni qanday turlari * Umumiy o’rta, o’rta maxsus, kasb-hunar, oliy Umumiy o’rta, o’rta maxsus, oliy O’rta maxsus, oliy ta’lim Kasb-xunar, o’rta maxsus, umumiy 3 2 10 uchun belgilanadi? ta’lim ta’lim 1 O’quvchilarni bilimini baholashda sifatni asosiy ko’rsatkichi nimada? * Bilimda Fikr yuritishda Darsga katnashishda Kunikma malakada 2 Davlat ta’lim standartlar kim tomonidan tasdiqlanadi? * O’zR Vazirlar maxkamasi Oliy o’quv yurti Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Xalq ta’lim vazirligi 2 Pedagogik jarayonga texnologiyalar tatbiq etilganda o’qituvchining funktsiyasi Pedagogik jarayonga texnologiyalar tatbiq etilganda o’quvchining funktsiyalari An’anaviy darsning kamchiliklarini ko’rsating * Boshqaruvchilik Rahbarlik va ijrochilik Rahbarlik Tashkilotchilik * Faol ishtirokchilik Tinglovchilik Ijrochilik Tinglovchilik * O’quvchi tinglovchiga aylanadi Tahlil qilingan bilimlar egallanadi O’quvchi mavzuni anglaydi Matnlar bilan ishlaydi 2 1 o’rta 2 Noa’nanaviy dars turlarini * Konferentsiya dars ko’rsating... Pedagogik texnologiyalardan foydalanish Aralash dars Umumlashtiruvch i 2 An’anaviy dars turlarini ko’rsating Konferentsiya dars Pedagogik texnologiyalardan Individual dars * Aralash dars, umumlashtiruvchi 11 foydalanish 3 Badiiy adabiyotlar klassifikatsiyasi * Memuar, tarixiy roman, balletristika Memuar, tarixiy roman, maqolalar Memuar, tarixiy roman, tarixiy manbalar 1 Tarix darsi... * Ta’lim-tarbiyaviy Ta’lim O’quv jarayonini ishlarning asosiy tashkiliy jarayonining asosiy tashkil etish shakli tashkiliy formasi O’quv jarayoni 3 Kalendarь-taqvimiy ish rejaning tarkibiy qismlari... *Mavzular, sinfda bajariladigan mashqlar, soat, uyga vazifa, bajarish muddati, foydalanilgan adabiyotlar Mavzular, sinfda bajariladigan mashqlar, sinf jurnali, uyga vazifa, bajarish muddati, foydalanilgan adabiyot Mavzular, sinfda bajariladigan mashqlar, davomadni aniqlash, uyga vazifa, bajarish muddati, foydalanilgan adabiyot Mavzular, DTS, o’quv reja, soat, uyga vazifa, bajarish muddati, foydalanilgan adabiyot 2 Tarix o’qitishning amaliy metodini ko’rsating * Referat tayyorlash, kontur xarita chizish Darslik matni bilan Savol va ishlash topshiriqlarga javob tayyorlash Konspekt qilish 3 DTS qanday hujjatlarga muvofiq belgilanadi? * «Ta’lim to’g’risidagi» O’quv dasturi va qonun, «Kadrlar kalendarь ish tayyorlash Milliy dasturi» rejaga muvofiq qoidasiga muvofiq 2 Tarix o’qitishning maqsad * Bu ilmiy pedagogik fan Bu 12 Memuar, tarixiy roman, tadqiqotlar Ta’lim vazirligi qonunlariga muvofiq Maxsus hujjatlarga muvofiq ilmiy Bu ilmiy pedagogik Tarix o’qitishga va vazifalari… bo’lib, tarix fanini o’qitishning ta’limtarbiyaviy vazifalari, mazmuni, metod va usullarini o’rganadi gumanitar fan bo’lib, o’qitishning ta’limiy vazifalari, mazmuni, metod va usullarini o’rganadi fan bo’lib, tarix oid metodlarni o’qitishning tarbiyani tadqiq etadi amalga oshirish metod va usullarini o’rganadi Darslik matni bilan ishlash qaysi metodga kiradi? «Standart» tushunchasi nimani anglatadi? * Bosma matnlar yordamida o’qitish Og’zaki bayon Yozma ish Amaliy metod * Me’yor, namuna, o’lchov Hujjat, shartnoma Shablon, namuna, o’lchov Qolip, namuna, o’lchov 1 Ta’lim vositalarini aniqlang... * Darslik, tarqatma materiallar, xarita Tushuntirish, izohlash, aniqlash Bilim va ko’nikmalar DTS, dastur va reja 2 Interfaol usullar bu… * O’quvchini Pedagogik faollashtirishga qaratilgan texnologiya usullar Amaliy metodlar O’quvchi shaxsini tarbiyalashga qaratilgan usullar 2 1 13 2 2 1 2 Tarix o’qitishning ko’rsatmali metodlari turlari ... * Predmet ko’rsatmalilik, Kompyuterli dars tasviriy ko’rsatmalar, shartli ko’rsatmali qurollar predmet ko’rsatlshlshlshlshlshprma lilik, tasviriy ko’rsatmalar, shartli ko’rsatmali qurollar redmet ko’rsatmalilik, tasviriy ko’rsatmalar, shartli ko’rsatmali qurollar tasviriy ko’rsatmalar, shartli ko’rsatmali qurollar Pedagogik texnologiyalidarslar 2.“Tarix fanini o’qitishda yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish” bo’limi bo’yicha test savollari Pedagogik * Oldindan belgilangan Ma’lum o’quv Alohida o’quv texnologiyaning maqsad bo’yicha ta’lim- fanini o’qitish fanlarini o’qitish metodikadan farqini tarbiyaviy ta’sir o’tkazish hamda tarbiyaviy hamda tarbiyaviy belgilab bering: faoliyati bo’lib, barcha ishlar ishlarning sifatli ta’lim-tarbiya jarayonida qonuniyatlarini bo’lishini ta’minlaydi qo’llaniladi tadqiq qiladi Konferentsiya dars Ta’limtarbiyaning turli xususiy masalallarini hal qilish zarurati natijasida yuzaga kelgan Pedagogik texnologiyada * Pedagogik Pedagogik O’z tarkibiga bitta Bitta modul “modul”tushunchasiga texnologiyani tashkil texnologiya yoki bir necha kichik sifatida berilgan izohni ko’rsating. qiluvchi tarkibiy tarkibidagi eng modullarni oladigan hisoblangan bir bo’laklarni ifodalovchi kichik birlikni modul to’plam necha modullar 14 3 Pedagogik texnologiya * Pedagogik texnologiya tarkibidagi kichik tarkibidagi eng kichik modulga berlgan izoh birlikni ifodalaydi qatorini belgilang. 4 Birlamchi modulga * Pedagogik taalluqli bo’lgan qatorni texnologiyani uning biror aniqlang. darajasidan boshlab tasvirlashda dastlabki modul sifatida tanlangan va o’z tarkibiga bitta yoki bir nechta kichik modullarni oladigan modul to’plami Pedagogik texnologiya * Pedagogik texnologiya tushunchasi qaerda tushunchasi XX asrda paydo bo’lgan? AQShda 5 6 “Ta’lim texnologiyasi” *Dasturlashtirilgan so’zining lug’aviy ta’lim, loyihalashtirilgan ma’nosi nima? va aniq belgilangan maqsadlarga erishishni kafolatlovchi o’quv jarayoni 7 Modullashtirish nima? * Zamonaviy pedagogik texnologiyalarni 15 ifodalaydi Pedagogik texnologiyani tashkil qiluvchi tarkibiy bo’laklarni ifodalovchi Mashg’ulot mavzusini tashkil qiluvchi asosiy tushunchalar, shu tushunchalarni o’quvchilarga tushuntirish jarayonining tarkibiy qismlari Pedagogik texnologiya tushunchasi XIX asrda Germaniyada Inglizcha ta’lim jarayonini yuksak mahorat, san’at darajasida tashkil etish borasida ma’lumotlar beruvchi fan ma’nosini anglatadi Ilgari tayyorlangan O’z tarkibiga bitta yoki bir necha kichik modullarni oladigan modul to’plam Shu tarkibiy qismlarning har birida qo’llaniladigan ta’lim – tarbiya vositalari va usullari yig’indisi Bitta modul sifatida hisoblangan bir necha modullar yig’indisi O’qituvchining mashg’ulot davomida bajaradigan faoliyatini tashkil qiluvchi modullar Pedagogik texnologiya tushunchasi XVIII asrda Frantsiyada Pedagogik texnologiya tushunchasi XVIII asrda Italiyada Audiovizual texnika Texnika vositalaridan vositalarai foydalanish yordamida o’qitish Ta’lim jarayonida Modulning qo’llanadigan darajasini modullarga jarayoni ajratish materialni modullashtirish 8 Fasilitator kim? * Darsda ko’makchi, yo’naltiruvchi, jarayonga javob bermaydi, xulosa chiqarmaydi. 9 Texnolog kim? 10 Tьyutor kim? * Pedagogik texnologiya mutaxassisi, zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosidagi dasturlarni ishlab chiqib, amalga oshirishni ta’minlash bilan bog’liq masalalarni hal etib boruvchi. *Mashg’ulot uchun tayyorlangan vositalarni amalda qo’llashga tayyorlash, mashg’ulot ishtirokchilariga yordam ko’rsatib turish * Loyihalar, dasturlarni ishlab chiqishga rahbarlik, ularni amalga oshirishni rejalashtiruvchi, tashkiliy ishlarni hal qiluvchi. 11 Koordinator kim? 16 usullarni hamda o’qituvchi va o’quvchi faoliyatini modullashtirish Kuzatish, tahlil, tekshirish, xulosa, tavsiya, taklif, va mulohaza bildiruvchi shaxs. belgilash modullashtirish deb ataladi Zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosidagi dasturlarni ishlab chiqib, nazariy ma’lumotlar bilan tanishtiruvchi. Ta’lim-tarbiya metodlari bo’yicha mutaxassis Masofadan o’qitish dasturlarini yaratish bajarilishini ta’minlash Pedagogik texnologiya mutaxassisi va ta’lim oluvchilar. Masofadan o’qitish dasturlarini yaratish bajarilishini ta’minlash. Masofadan o’qitish dasturlarini yaratish bajarilishini ta’minlash. Masofadan oluvchi va Yangiliklarni ta’lim mazmuni va mashg’ulotlar jarayoniga joriy qilish. ta’lim Nazariy ma’lumotlar bilan tanishtiruvchi. Nazariy ma’lumotlar Pedagogik bilan tanishtiruvchi. texnologiya mutaxassisi, va zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosidagi 12 13 14 15 16 dasturlarni ishlab chiqib,amalga oshirishni ta’minlash bilan bog’liq masalalarni hal etib boradi . Trener kim? *O’quvchilarning O’zaro Tashkiliy- pedagogik Nazariy ko’nikmalarini muloqotlarning va iqtisodiy ma’lumotlar rivojlantiruvchi mashqlar sifati va masalalarni hal bilan o’tkazuvchi maxsus samaradorligini etish. tanishtiruvchi. tayyorgarlikdan o’tgan oshirish, mutaxassis. takomillashtirish. Klaster metodi * Tarmoqlash usuli. Savol javob Guruh bilan ishlash Musobaqa mazmunini nima tashkil qiladi? “5-si ortiqcha” metodi * Mavzudan tashqari Juft-juft bo’lib Guruh bo’lib ishlash. Mavzuga doir mazmunini belgilang. ma’lumotni topish. ishlash ma’lumotni topish. “Kim oshdi savdosi” * Darslikdagi bo’limlar Dars mavzusi Bir nechta fanlarga Dars mavzusiga darsi mazmuni aniqlang. yuzasidan bilimlarni har bilan bog’liq doir tuzilgan dars. mos o’yin orqali bir o’quvchi qanchalik sahna ko’rinishlari tashkil etilgan ko’p bilishini namoyish tashkil etish dars. etish darsi. orqali tuziladigan dars. Rolli o’yin darsi * Dars mavzusi bo’yicha Dars mavzusi Darslikdagi bo’limlar Dars mavzusiga mazmunini ko’rsating. masalalarni hal etishda bilan bog’liq yuzasidan bilimlarni mos o’yin orqali o’quvchilarga oldindan sahna ko’rinishlari har bir o’quvchi tashkil etilgan ma’lum rollarni tashkil etish qanchalik ko’p dars. taqsimlash va shu orqali tuziladigan bilishini namoyish rollarni bajarishlarini dars. etish darsi. 17 1 2 3 4 tashkil etish darsi. Integral dars mazmunini * Bir nechta fanlarga Dars mavzusi ko’rsating. doir tuzilgan dars. bo’yicha masalalarni hal etishda o’quvchilarga oldindan ma’lum rollarni taqsimlash va shu rollarni bajarishlarini tashkil etish darsi. Matbuot konferentsiyasi * dars mavzusini savol Sinfdagi darsi mazmunini javoblar orqali o’quvchilarning belgilang. o’zlashtirish darsi. bir yoki bir nechta mavzu bo’yicha oldindan tayyorgarlik ko’rgan holdagi tanlovini tashkil etish darsi. Guruhlarda ishlash darsi * O’quvchilarni bir Bir nechta mazmuni qaysi javobda? nechta guruhlarga bo’lib fanlarga doir vazifalar bajarishini tuzilgan dars. tashkil etish orqali bilimlarni mustahkamlash darsi. Muammoli o’qitishning * O’quvchilarda aqliy Tayyor 18 Dars mavzusiga mos Dars mavzusiga o’yin orqali tashkil mos o’yin orqali etilgan dars tashkil etilgan dars O’quvchilarni bir nechta guruhlarga bo’lib vazifalar bajarishini tashkil etish orqali bilimlarni mustahkamlash darsi. O’quvchilarning navbatma- navbat ishtiroki asosida yangi mavzuni o’zlashtirish darsi. Dars mavzusini Sinfdagi savol javoblar orqali o’quvchilarning o’zlashtirish darsi bir yoki bir nechta mavzu bo’yicha oldindan tayyorgarlik ko’rgan holdagi tanlovini tashkil etish darsi. holda DTS talabi asosida O’zlashtirilgan “An’anaviy” o’qitishdan qo’zg’alishlarni vujudga BKMlarni farqi nimada? keltirish o’zlashtirish 5 6 ta’lim * insonning fikrlashi, asosi muammolarni aniqlash, tadqiq etish va echish qobiliyatiga ega ekanligidan kelib chiqadi. ………..............texnologi * Muammoli ta’lim yalarida o’quvchilarda texnologiyalari aqliy faoliyat usullarini shakllantirish funktsiyasi etakchi o’rin egallaydi Muammoli texnologiyasining nima? 7 Muammoni hal bosqichlari javobda to’g’ri? 8 Muammoli ta’limning *o’quvchilarning maqsadi nima? muammoli topshiriqlarni echish malaka va ko’nikmasini shakllantirish Muammoli vaziyat * O’quvchining ma’lum deganda nimani psixik holatidir tushunasiz? 9 etish * Isbotlash, qaysi tushuntirish bilimlarni o’zlashtirish bilimlar asosida ongli tajribani tashkil etish bilimlarni bir nechta fanlarga o’quvchilar bilan o’quvchilarga doir va o’tkaziladigan tayyor holda integratsiyalash qiziqarli o’yin. berish. uchun qulay bo’lgan mavzular bo’yicha tashkil qilingan dars. Didaktik o’yin Modulli ta’lim Hamkorlikda texnologiyalari texnologiyalari o’qitish texnologiyalari. tekshirish, isbotlash, tahlil tahlil qilish, tekshirish tekshirish, tushuntirish. 19 o’quvchilarning fikrlashini faollashtirishdir qilish, kuzatish, tahlil qilish, isbotlash o’quvchilarning muammoning faol echimi jarayoniga jalb etib, rag’batlantirish. O’quv materialini Mantiqiy va to’g’ri o’quvchi ongida xulosa chiqarish. vujudga keltiradigan yo’sindagi faoliyatdir. bilimlar tizimi natijalarga erishishni yo’lini o’zlashtirishdir O’quvchi hamkorligida ongli, ma’lum maqsadga yo’naltirilgan faoliyatdir 10 Muammoli ta’lim *O’quvchilarning fikr Mustaqil ta’lim Erkin fikrlashga Kichik guruhlarda texnologiyasining o’ziga yuritish qobiliyatlari olishga sharoitlar yaratiladi. ishlaydilar. xos xususiyatini rivojlantiriladi. odatlantiriladi. belgilang. 11 Bolaga do’stona munosabatdagi maktab dasturi qachon va qaerda joriy qilingan? Zamonaviy pedagogik texnologiyalarning turli ta’riflari bo’lib, ulardan qaysi biri YuNESKO tomonidan tan olindi? 12 13 14 *1997 yil Tailandda * pedagogik texnologiyatexnika resurslari, odamlar va ularning o’zaro ta’sirini hisobga olgan holda ta’lim shakllarini optimallashtirish vazifasini qo’yuvchi o’qitish va bilimlarni o’zlashtirishning hamma jarayonlarini yaratish, qo’llash va aniqlashning tizimli metodi. Pedagogik *So’zlash, ko’rsatish, texnologiyalardagi asosiy mashq tarkibiy elementlarni belgilang. Pedagogik texnologiya *Tinglash, ko’rish, mashq jarayoni ishtirokchisi bajarish bo’lgan o’quvchining faoliyatini tashkil qiluvchi asosiy elementni 20 1982 yil Chikagoda 1980 yil Kaliforniyada 1990 Rossiyada yil pedagogik texnologiyata’limning rejalashtiriladigan natijalariga erishish jarayoni tafsiloti. pedagogik texnologiya -didaktik tizimning tarkibiy jarayonli qismi pedagogik texnologiya o’qitishning ta’lim shakllari, uslublari, usullari, yo’llari, tarbiyaviy vositalarining maxsus yig’indisi Tushuntirish, tushunish, o’rgatish O’rganish, o’zlashtirish, etish Bilim, ko’nikma, idrok malaka Faollik, onglilik, Mustaqil ta’lim olish mustaqillilik Muammolarni hal etish 15 16 1 2 3 4 5 6 7 belgilang. Pedagogik texnologiya jarayoni ishtirokchisi bo’lgan o’qituvchining faoliyatini tashkil qiluvchi asosiy elementni belgilang. Interfaol ta’lim jarayoni ishtirokchilari ko’rsatilgan qatorni belgilang. “Aqliy hujum” metodini birinchi marta kim va qachon qo’llagan? Muammoli ta’lim necha bosqichdan iborat? * So’zlash, ko’rsatish, Tushuntiradi, vazifa topshirish, o’qitadi, rahbarlik, nazorat bajartiradi, baholaydi Rag’batlantiradi, ogohlantiradi, jazolaydi Tashkil etadi, boshqaradi, tahlil etadi *Trener, konsulьtant, Maktab direktori, XTB mudiri, ekspert, o’qituvchi. direktor inspektor, metodist o’rinbosarlari *1939 yilda A. F. 1892 yilda Dj. 1939 yil Bespalьko Osborn. Dьyui. Bolalar etakchisi, psixolog, kutubxonachi 1940 yil Selevko *3 bosqich Muammoni hal etish * 3 bosqich. necha bosqichdan iborat? Muammoli ta’limni * ziddiyatli holatni yaratish usullari. tushuntiradi va echish yo’lini taklif qiladi. 4 bosqich 6 bosqich 5 bosqich 4 bosqich 6 bosqich. 5 bosqich. O’qituvchi muammoni qo’yadi va o’zi echadi Pedagogik texnologiya *Dars markazida dars bosqichlari asosida tuzilgan darsning o’quvchi shaxsi turadi o’zgaradi. an’anaviy darsdan farqi. Pedagogik texnologiya * bola shaxsini komillik hech qanday asosida tuzilgan darsning sari rivojlantiradi. ta’siri yo’q. o’quvchi shaxsiga ta’siri. solishtirish umumlashtirish Pedagogik texnologiyalar *o’qituvchilarni metod asosida tuzilgan darslarni zamonaviy pedagogik almashtirish ta’lim jarayonidagi o’qituvchi kamchiliklarni pedagogik 21 va faktlarni aniqlash va qiyoslash farqi ta’lim mazmunida o’zgarishlar bo’ladi. o’quvchi vazifani O’quvchi faqat o’qituvchi yordamiga yakka tartibda tayanib bajaradi. ishlaydi hech qanday yo’q. 8 9 10 11 kuzatishdan nima? maqsad texnologiyalarni amalda qo’llash yuzasidan ilg’or tajribalar bilan tanishish va o’rganish. Mediata’lim nima? * ta’limning matbuot, televidenie, kompьyuter, radio, kino, video, slayd, internet orqali o’tiladigan mashg’ulotlari. bartaraf etish. faoliyatini ommalashtirish. dars mavzusini o’quvchilar tomonidan tushuntirib berilishini tashkil etish orqali, o’quvchilar faolligini oshirish ta’lim. Mediata’lim maqsadi * asosiy qonunlarni media madaniyat nima? tushunishga yordam tilini, uning berish, oddiy tarixini bilish. yo’nalishlardagi media axborotlar tilini o’rganish. Mediata’limning *mulьtimediaga uning tuzilish bosqichlarini ko’rsating qiziqishni oshirish, nazariyasini verbal komunikativ o’rganish, fikr ko’nikmalarni yuritishni shakllantirish, axborot o’rganish, kreativ bilan ishlash. fikrlash orqali amaliyotda qo’llay olish. Metod tushunchasiga *metod deganda ta’limda dars mavzusini berilgan to’g’ri ta’rifni maqsadga erishish,masalalarni o’quvchilar belgilang. hal etish yo’llari, usullari tomonidan tushuniladi. tushuntirib dars mavzusiga mos o’yin orqali o’quvchilarning o’zlashtirishlarini tashkil etuvchi ta’lim dars mavzusini savol javoblar orqali o’zlashtiruvchi ta’lim. 22 kreativ o’rgatish. fikrlashga shunchaki axborotlarni tomosha qilish. kompьyuterdan foydalanish, ijodiy ishlarini takomillashtirish, yakka tartibda ishlash. axborotlardan mazmunni tushunish, verbal komunikativ ko’nikmalarni shakllantirish, axborot bilan ishlash. dars mavzusiga mos dars mavzusini o’yin orqali savol javoblar o’quvchilarning orqali o’zlashtirishlarini o’zlashtiruvchi 12 13 14 15 berilishini tashkil etish orqali, o’quvchilar faolligini oshiruvchi ta’lim. Bilish faoliyatini *klassik ma’ruza, texnik Avtoritar, didaktik boshqarish bo’yicha vositalar yordamida o’qitish, yo’naltirilgan, pedagogik texnologiya maslahatchilik tizim, darslik ijtimoiy turlarini belgilang. bo’yicha o’qitish, kompьyuter yo’naltirilgan, yordamida o’qitish, repetitorlik shaxsga tizimi. yo’naltirilgan. O’quvchi shaxsiga yo’naltirilgan ta’limni amalga oshiruvchi noan’anaviy dars shakllari nomlarini aniqlang. Ta’lim-tarbiya sohasida pedagogik munosabatlarni demokratlashtirish uchun o’qituvchi... * Didaktik darslari o’yinlar Bahs-munozara, konferentsiya darslari Interfaol mashg’ulotlarning sifat va samaradorligini oshirishga ta’sir etuvchi omillarni aniqlang. * Tashkiliy-pedagogik, O’qituvchining ilmiy-metodik hamda pedagogik o’qituvchiga, mahoratga bog’liq o’quvchilarga, ta’lim vositalariga bog’liq *O’quvchilarning bilish faoliyatini samarali tashkil etish va boshqarish usullarini bilishi kerak 23 Axborotning ma’no-mazmunini, undan foydalanish tartibini turli vosita usullarini tashkil etuvchi ta’lim ta’lim. Fanlar bo’yicha bilim, o’quv ko’nikmalarini shakllantirilgan, yo’naltirilgan axborot texnologiyalari. Musobaqa darsi, ijod Ekskursiya, darsi, ilmiy-fantastik fakulьtativ, dars ma’ruza Dogmatik, reproduktiv metod, rivojlantiruvchi ta’lim, muammoliizlanishli ta’lim. Axborotdan foydalanish va turli harakatlarni ko’rsatilgan tartibda mustaqil bajarish ko’nikmalarini egallagan bo’lishi lozim Darsda o’quvchilarning faolliklariga bog’liq Axborotning ma’nomazmunini idrok qilish, undan ko’rsatilgan tartibda mustaqil foydalana olish Ta’lim texnologiyalarga bog’liq. Ta’limiy, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi maqsadlardan kelib chiqqan holda savollar tuzish 3. “Tarix fanini o’qitishda axborot kommunikatsion texnologiyalaridan foydalanish” bo’limi yuzasidan test savollari 3 1 Mulьtimedia – bu…. * u ob’ekt va jarayonlarni texnik vositalardir axborot yangi pedagogik foto, video, grafika, texnologiyalaridir texnologiyalar animatsiya, tovush kabi ma’lumot uzatish uchun zarur bo’lgan axborot texnologiyalar orqali ifodalash jarayoni 2 Elektron darslikka to’g’ri *o’quv materialini bu darsda EHMdan foydalanib disklar berilgan ta’rifni belgilang. programmalashtirish foydalaniladigan materiallarni o’qish hamda uni axborot darslikdir texnologiyalar orqali mustaqil ta’lim yoki masofadan o’qitish orqali o’quvchiga etkazishdir 3 An’anaviy darslikdan * o’rgatish uchun osonlik uni sumkada olib uni qayta-qayta ko’rib farqi yo’q elektron darslik nimasi tug’iladi, o’quvchi yursa bo’ladi chiqish mumkin bilan farq qiladi? kuzatish imkoniyatiga ega bo’ladi va juda qulay 4 Internet – bu..... *“O’rgimchak to’ri” kompьyuter kompьyuter tizimi elektron pochta degan ma’noni anglatib, tizimida ma’lumot orqali qo’shimcha va chatlar kompьyuterlarning bir- olish ma’lumot olish biriga ulanishini manbai bo’lib, u 16 1. 2. 3. 4. Muammoli ta’lim * Mantiqiy fikr yuritish Aqliy faoliyat Mavzular bo’yicha texnologiyasining o’ziga qonuniyatlariga tayanadi usullarini tarkib dars ishlanmalarini xos xususiyatini toptirish loyihalash belgilang. 24 ta’minlab beradi 5. 5 6. 6 7. 7 8. 8 9. 1 10. 2 Kompьyuter internetga qanday qurilma orqali ulanishi mumkin? Mulьtimedia darslari o’qituvchi ishtirokisiz tashkil etilishi samaradorlikka olib keladimi? Elektron darsliklarni katta ekranlarga uzatish uchun qanday qurilmadan foydalaniladi? Elektron darslik yaratuvchilar qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan? * Modem Printer * To’liq emas Ha elektron pochtalar, chatlar, veb-saytlarda ifodalanadi Djoystik Hech qurilma emas Yo’q To’liq. * Proektor Binokl Kadaskop * o’qituvchi, uslubchi, o’qituvchi dizayner, dasturchi uslubchi Elektron darslikning * o’qituvchining dars qanday qulaylik taraflari o’tish jarayonini bor? osonlashtiradi, o’quvchilarning o’rganish samaradorligi yanada oshadi Elektron darslikni * mualliflar komandasi yaratishning tahliliy belgilanadi, bosqichida nimalar videomahsulot stsenariysi amalga oshiriladi? belgilanadi, barcha aniqliklar kiritiladi 25 Monitor va o’qituvchi, dasturchi Darsda ko’proq o’quvchilar o’qituvchi ishlaydi davomida zerikmaydilar elektron darslik kimga mo’ljallanganligi aniqlanadi darslikning mazmuni ko’rinishi chiqiladi qanday kerak dizayner, dasturchi dars o’qituvchi o’quvchi hamkorligi kuchayadi va umumiy ma’lumotlar tahlil va etiladi ishlab 11. 3 Mulьtimediaga kiradi? nimalar *Elektron darslik, Modem, slaydlar, videofilьmlar kolonka 12. 4 13. 5 Strategik bosqichda * elektron darslik qaysi darslikning nimalar amalga oshiriladi? sohaga mo’ljallanganligi umumiy mazmuni aniqlanadi, ta’lim va ko’rinishi ishlab texnologiyasi belgilanadi, chiqiladi, ta’lim ta’limda qo’llaniladigan texnologiyasi metod va usullar belgilanadi tasvirlanadi Axborot kommunikatsion * AKT-ma’lumotlarni o’zida AKT – texnologiyalar nima? to’plash, saqlash, qayta ishlash, ma’lumotlarni ulardan foydalanish vositalari kompьyuter orqali orqali barcha sohalarda keskin uzatishdir rivojlanishga imkoniyat yaratib beruvchi texnologiyalardir 14. 6 15. 7 16. 8 17. 1 Jamiyatni axborotlashtirish jarayonini nechta asosiy yo’nalishga ajratish mumkin? Shaxsiy kompьyuterlar qanday qurilmalardan tashkil topgan? *3 ta *sistema klaviatura, monitor printer, Sichqoncha, klavitura Fleshka, modem 4 ta bloki, printer, sichqoncha, monitor AKT– ma’lumotlarni internet orqali olish va ularni o’zida saqlash, ko’paytirish imkoniyatini taqdim qiluvchi texnologiyadir 5 ta modem, skaner, sichqon Operatsion tizim Microsoft Power Point * Prezentatsiya yaratish qanday dastur? Microsoft Power Point * Soxranitь, Soxranitь Udalitь, Dobavitь dasturida prezentatsiyani kak… saqlashda qanday amal 26 mualliflar komandasi Darslikning belgilanadi, strategiyasi videomahsulot belgilanadi stsenariysi belgilanadi, barcha aniqliklar kiritiladi AKT – ma’lumot va axborotlarni texnika vositalari orqali uzatish va tarqatish imkonini beruvchi texnologiyadir. 6 ta protsessor, sichqon, skaner, klaviatura, modem Elektron jadval Matn muharriri Otkrыtь, Zakrыtь Vid, Vstavka 18. 2 19. 3 20. 4 21. 5 22. 6 23. 7 24. 8 bajariladi? Microsoft Power Point dasturida yangi prezentatsiyani hosil qilish usulini ko’rsating. Hujjatni saqlash uchun menyu satrining qaysi birida amalga oshiriladi? Ushbu qurilmalardan qaysi biri kompьyuterning qo’shimcha qurilmasi hisoblanadi? Quyida berilgan vositalardan qaysi biri axborot texnologiyalari vositalari sirasiga mansub emas? Animatsiya tayyorlash dasturini aniqlang. Ona tili va adabiyot darslari uchun o’quv materiali bo’yicha taqdimot (prezentatsiya) yaratilayotganda dizayn tanlash usulini aniqlang. Prezentatsiya (taqdimot) yaratilayotganda unga tovushlarni kiritish nimadan boshlanadi? *Fayl, Sozdatь Vid, Vstavka Soxranitь, Soxranitь Otkrыtь, Zakrыtь kak… * Fayl Pravka Vid Format * Skaner Klaviatura Monitor Sistema bloki. * qog’ozga yozilgan ma’ruza Diskka yozilgan Videolavhalar matni musiqa, turli ovozli obrazlar Animatsiyalar * Flash Adobe Photoshop *format Microsoft Point vid *Vstavka Slayd shou 27 Power Media Player sozdatь Oformlenie slayda Filьm va ovozlar Animatsiya Tuzuvchilar: A.Tohiriyon, O.Inomov TVPKQTMOI, “Ijtimoiy fanlar va ma’naviyat asoslari” kafedrasi katta o’qituvchisi Ushbu test savollari TVPKQTMOI “Ijtimoiy fanlar va ma’naviyat asoslari” kafedrasining 2012 yil 5 sentyabrdagi № 13-sonli yig’ilish qarori bilan tasdiqlangan. Kafedra mudiri: A.Tohiriyon 28