ABDULLA QODIRIY NOMIDAGI JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI “Tasdiqlayman” Oʻquv ishlari boʻyicha prorektor _____________ B.Q.To‘xtamishev “____” ________________2024-yil MAKTABGACHA TA’LIMDA STEAM TEXNOLOGIYALARI” FAN SILLABUSI Bilim sohasi: Ta’lim sohasi: Mutaxassisligi: Fan nomi: Fan turi: Fan kodi: Yil: Semestr: Ta’lim shakli: Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar: Ma’ruza Amaliy mashg‘ulotlar Laboratoriya mashg‘ulotlari Seminar Mustaqil ta’lim Kredit miqdori: Baholash shakli: Fan tili: Kafedra 100000 – Ta’lim 110000 – Ta’lim 60110200 – Maktabgacha ta’lim Maktabgacha ta’limda STEAM texnologiyalari” fan sillabusi Tanlov MTST106 2024-2025 3 Sirtqi 180 16 16 – 16 132 6 Imtihon O‘zbek Maktabgacha va boshlang‘ich yo‘nalishlarida masofaviy ta’lim Jizzax – 2024 SILLABUS MUNDARIJASI I. KURSGA KIRISH Kurs tavsifi. 3 Kursning maqsadi. 3 Resurslar 3 Baholash 3 Kurs uslubi 3 Kurs qoidalari 3 Eslatma 3 II. KURSNING MAZMUNI 4 Ma’ruzamashg‘uloti Amaliy mashg’ulot Seminar mashg‘uloti 6 9 Mustaqil ta’lim 10 III. BAHOLASH 13 Joriy nazorat 13 Oraliq nazorat 14 Mustaqil ta’lim 14 Yakuniy nazorat 15 IV. KURS MA’LUMOTLARI Aloqa 16 Kurs mas’ullari 16 2 Kurs tavsifi Kursning maqsadi Kurs natijalari Axborot manbalari Baholash Kurs uslublari Kurs qoidalari Eslatma KURSGA KIRISH “Maktabgacha ta’limda steam texnologiyalari” fan sillabusi”fani 60110200 – Maktabgacha ta’lim yo’nalishida tahsil olayotgan talabalarga maktabgacha yoshdagi bolalarning har tomonlama intellektual jihatdan tarbiyalashda turli faoliyatlari mazmunini integratsiya qilishga o‘rgatish,STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llashning me’yoriy-uslubiy asoslari, STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llash bo‘yicha xorijiy tajribalarni o‘rganib, integratsion mashg‘ulotlarni tashkil etish, maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAM ta’lim texnologiyasini amaliy qo‘llash usullari haqida bilim va ma’lumotlar berish Fanni o‘qitishdan maqsad – STEAM ta’lim texnologiyasining mazmun va mohiyatini ,maktabgacha ta’limda STEAM ta’lim texnologiyasidan foydalanish zaruriyatini hamda maktabgacha ta’limda STEAM ta’lim texnologiyasining ahamiyatini o’rgatish. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAM ta’lim texnologiyasini amaliy qo‘llash usullari haqida bilim va ma’lumotlar berish va fanni rivojlantirishga mos bilim, ko‘nikma va malakalarni shakllantirish hamda o‘qitishning ilg‘or pedagogik va axborot texnologiyalariga oid bilim va ko‘nikmalarini shakllantirishdan iborat. Fanni rivojlantirishga mos bilim,ko‘nikma va malakalarni shakllantirish hamda o‘qitishning ilg‘or pedagogik va axborot texnologiyalariga oid bilim va ko‘nikmalarini shakllantirishdan iborat.STEAM ta’lim texnologiyasini tadbiq etishda elektron ta’lim resurlaridan foydalanish malakasini shakllantirish. STEAM ta’lim texnologiyasining asoslarini; maktabgacha yoshdagi bolalarning rivojlantiruvchi muhitda shakllanishi; STEAM ta’lim texnologiyasini amaliy qo‘llash usullari; integratsion mashg‘ulotlarni tashkil etish haqida to‘g‘risida bilimga ega bo‘lishi 1. https://student.jdpu.uz 2. https://unilibrary.uz 3. www. ziyonet. 4. https://www.natlib.uz Kunlik amaliy mashg‘ulotlaridagi faollik – 10 ball; Oraliq nazorat – 10 ball; Mustaqil ta’lim – 30 ball; Yakuniy nazorat – 50 ball. Ma’ruzalar, taqdimotlar, amaliy mashg‘ulotlari, mustaqil ta’lim topshiriqlari, yakuniy nazorat. Talaba kurs doirasida ma’ruza mashg‘ulotlarida ishtirok etishi, amaliy mashg‘ulotlarida faol ishtirok etishi, mustaqil ta’lim topshiriqlarini o‘z vaqtida topshirish va yakuniy nazoratda ishtirok etishi orqali kreditlarni to‘playdi.Talaba kurs topshiriqlarini bajarishda Universitet Akademik halollik talablariga qat’iy rioya qilishi shart. Kurs dorasida mashg‘ulotlarning 25 foiziga sababsiz ishtirok etmagan talabalar akedemik qarzdor hisoblanadi hamda yakuniy nazoratga kiritilmaydi. 3 II. KURSNING MAZMUNI Ma’ruza mashg‘uloti 1-mavzu: Kirish. Maktabgacha ta’limda STEAM ta’lim texnologiyasi 2 soat Ma’ruza manbalari Tayanch tushunchalar Ma’ruza, Taqdimot, video dars. maktabgacha ta’lim, science technology texnologiya, engineering injinerlik art – san’at mathematic matematika STEM mozaika,tarbiya ,tarbiyalanuvchilar. 1.Z.Ashurova. Maktabgacha ta'limda steam texnologiyasidan foydalanish. Metodik qo‘llanma. Buxoro. Durdona nashriyoti, 2022. 2 2.З.М.Ашурова.Таълим олиш жараёнини самарали бошкаришда педагогик технологияларни куллаш. Scientific Progress. 2:7 (2021), pp. 801-807. 3.З.М.Ашурова. Муаммоли таълим технологиялари, уларнинг узига хос хусусиятлари. Scientific Progress. 2:7 (2021), pp. 794800. 4.Dilova N.G. (2021). Sharq allomalarining ilmiy merosi - uchinchi renesans uchun katta imkoniyat. Science and Education. Vol. 2, Issue 10, 506-514 betlar 5.R.Bultakova., M.Qilichova., Maktabgacha ta’limda STEAM texnologiyalari JDPU-Taxririy nashriyot bo’limi.2023y “Keys stadi” texnologiyasi - bunda mavzuni muommoli tarzda taqdim etish Ta’lim texnologiyasi orqali unga yechim topiladi. 2-mavzu. STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qо’llashning me’yoriy2 soat uslubiy asoslari. Adabiyotlar Ma’ruza manbalari Tayanch tushunchalar Ma’ruza, taqdimot. qobiliyat,qurish-yasash,STEAM texnologiyasi,bolalar,yosh xususiyatlari, STEAM texnologiya ,STEAM tushunchasi 1.Sh.Mirziyoyev. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. Toshkent –“O‘zbekiston” -2016.488 B 2.Djurayeva B. Maktabgacha ta`lim yoshidagi bolalarga ta`lim-tarbiya birishning zamonoviy tendensiyalari T., “O'zPFITI”. 2015 Qo‘llanma 3.Dilova N.G. (2021). Ajdodlarimiz merosi vositasida bo‘lajak o‘qituvchilarga ta'lim-tarbiya berishning ahamiyati. Science and Education. Vol. 2, Issue 10, 515-523 b 4. R.Bultakova., M.Qilichova., Maktabgacha ta’limda STEAM texnologiyalari JDPU-Taxririy nashriyot bo’limi.2023y Venn diagrammasi usulini qo‘llash-bunda turli yosh guruhlarida Ta’lim texnologiyasi STEAM faoliyatining mazmuni, bog’liqligi ahamiyati haqida o‘rganiladi. 3-mavzu. STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llash bo‘yicha xorijiy 2 soat tajribalar. F.Frebelning didaktik tizimi Adabiyotlar Ma’ruza manbalari Tayanch tushunchalar Ma’ruza, Taqdimot, majmua Texnologiya,ta’lim,bolalar,STEAM,qurish yasash,lego,robototexnika 4 1.Rahima Movlonova.M Satbayeva. "O’quv ustaxonasida amaliy mashg'ulot" Toshkent-"Ilm Ziyo"-2010 2.X.A.Meliyev,O,Jamoliiddinova.“Tarbiyachining kasbiy komponenti va mahorati” T;Zarvaraq nashriyoti.2021 3. Matabgacha ta'lim muassasalarida ma'naviy-marifiy ishlar. Fan va texnologiya, 2013 Qo‘llanma 4.Djurayeva B.Maktabgacha ta`lim yoshidagi bolalarga ta`lim-tarbiya birishning zamonoviy tendensiyalari T., “O'zPFITI”. 2015 Qo‘llanma 5.Norqo`ziyeva Manzura. “Yangi innovatsiyalarni kasbiy faoliyatda qo`llash fanidan ma’ruzalar matni”. Uslubiy qo`llanma. Jizzax. 2023 yil. “Tahririy-nashriyot bo`limi nashri”. 110 bet. “Svot tahlil” va Baxs munozara; bunda talabalarga diologik Ta’lim texnologiyasi yondashuv orqali mavzu mazmuni tushuntiriladi. 4-Mavzu. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida faol rivojlantiruvchi muhitni tashkil etishda 2 soat STEAM ta’lim texnologiyasidan foydalanish Adabiyotlar Ma’ruza manbalari Tayanch tushunchalar Ma’ruza, Taqdimot, video dars maktabgacha ta’lim, interfaol, texnologiya,bolalar STEAM, imkoniyat Adabiyotlar 1.Qodirova Zohida Sobirovna, “Bo’lajak tarbiyachilarni kasbiy faoliyatga tayyorlash texnologiyasini takomillashtirish ” Navruz nashriyoti. 2020 2.Djurayeva B. Maktabgacha ta`lim yoshidagi bolalarga ta`lim-tarbiya birishning zamonoviy tendensiyalari T., “O’zPFITI”. 2015 Qo‘llanma 3.Sodiqova Sh. Maktabgacha pedagogika:-T., Tafakkur bo'stoni. 2013. Darslik 4.Rasulova Z.D. (2021). Muammoli vaziyatlar orqali talabalarning o‘quv-bilim faoliyatlarini rivojlantirish. Interfaol usullardan foydalanish. Aqliy hujum metodini qo‘llab o‘tilgan Ta’lim texnologiyasi mavzu takrorlab olinadi. 5-Mavzu. Maktabgacha ta’limda tabiiy va badiiy-estetik tarbiyaning integratsiyasida 2 soat STEAM ta’lim texnologiyasini qо‘llash Ma’ruza manbalari Ma’ruza, Taqdimot, video dars Maktabgacha ta’lim,ijodiy faoliyat, ko‘rgazmali qurollar, , ijodkorlik, qo‘l mehnati,STEAM,integratsiya 1.Takomillashtirilgan ‘Ilk qadam’ davlat o‘quv dasturi Toshkent 2020 Adabiyotlar 2.X.A.Meliyev,O,Jamoliiddinova.“Tarbiyachining kasbiy komponenti va mahorati” T;Zarvaraq nashriyoti.2021 3.EshbekovaG.Maktabgacha ta’limda STEAM texnologiyalari, Uslubiy qo’llanma Jizzax .2024 4.Djurayeva B. Maktabgacha ta`lim yoshidagi bolalarga ta`lim-tarbiya birishning zamonoviy tendensiyalari T., “O'zPFITI”. 2015 Qo‘llanma 5.Sodiqova Sh. Maktabgacha pedagogika:-T., Tafakkur bo'stoni. 2013. Darslik Grafik organayzer texnologiyasi. Bunda ijodiy faoliyatini ko‘rgazmali Ta’lim texnologiyasi qurollar bilan tashkil etish vositalari sharhlab beriladi. 6-mavzu. STEAM ta’lim texnologiyasini tadbiq etishda elektron ta’lim resurlaridan 2 soat foydalanish Tayanch tushunchalar 5 Ma’ruza manbalari Tayanch tushunchalar Adabiyotlar Ma’ruza, taqdimot. Metodlar,tarbiya,qo‘l mehnati,yosh xususiyatlari, texnologiya,metod,AKT 1.Takomillashtirilgan ‘Ilk qadam’ davlat o‘quv dasturi Toshkent 2020 2. Z.M.Ashurova.Maktabgacha ta'limda STEAM ta'lim texnologiyasining ahamiyati. Pegagogs. 1:1 (2022), pp. 233 3. Z.M.Ashurova.Using STEAM Technology in Preschool Education. European journal of innovation in nonformal education. 2:6 (2022) 4. Norqo`ziyeva Manzura. “Yangi innovatsiyalarni kasbiy faoliyatda qo`llash fanidan ma’ruzalar matni”. Uslubiy qo`llanma. Jizzax. 2023 yil. “Tahririy-nashriyot bo`limi nashri”. 110 bet. Keys stadi, diologik yondoshuv, bunda raqamli texnologiyalarni o‘rganish Ta’lim texnologiyasi davomida bolalarda uchrayotgan kamchiliklarni bartaraf etish usulari o‘ylab topiladi 7-mavzu. Maktabgacha ta’lim tashkilotlari pedagoglarning Digital kompetensiyalari 2 soat (raqamlashtirish texnologiyalari). Ma’ruza, taqdimot. Digital,kompetensiya,ta’lim,integratsiya,STEAM, electron,multimedia mahsulotlari 1.Djurayeva B. Maktabgacha ta`lim yoshidagi bolalarga ta`lim-tarbiya Adabiyotlar birishning zamonoviy tendensiyalari, “O'zPFITI”. 2015 Qo‘llanma 2.Qodirova E. Maktabgacha pedagogika.-T.Tafakkur bo'stoni, 2019. Darslik 3.Bola shaxsining rivojlanishining dolzarb muammolari. Xalqaro ilmiy anjumaning tezis va maqolalar to’plami.2008y 4.Rasulova Z.D. (2021). Hamkorlik texnologiyasiga asoslangan ta'lim jarayonini tashkil etish. Scientific Progress. Guruhlash jadvali texnologiyasi – bunda electron AKT texnologiyalari Ta’lim texnologiyasi davriyligi jihatidan bir biridan farqlanishi bayon etiladi. 8-mavzu. STEM ta’lim texnologiyasidan STEAMgacha o’ziga xos xususiyatlar 2 soat Ma’ruza, Taqdimot, video dars. Ma’ruza manbalari maktabgacha ta’lim,ijodiy faoliyat,ko‘rgazmali qurollar, Tayanch tushunchalar rivojlanish,STEAM 1.Takomillashtirilgan Ilk qadam davlat o‘quv dasturi Toshkent 2020 Adabiyotlar Ma’ruza manbalari Tayanch tushunchalar Ta’lim texnologiyasi 2.Z.M.Ashurova.Maktabgacha ta’limda STEAM ta'lim texnologiyasining ahamiyati. Pegagogs. 1:1 (2022), pp. 233 3. Z.M.Ashurova. Using STEAM Technology in Preschool Education. European journal of innovation in nonformal education. 2:6 (2022) 4. R.Bultakova., M.Qilichova., Maktabgacha ta’limda STEAM texnologiyalari JDPU-Taxririy nashriyot bo’limi.2023y FSMU- bunda mavzu yuzasidan olingan ma’lumotlarni talil qilib ma’lumotlarni shakllantirishga yordam beradi. Amaliy mashg‘uloti 1-mavzu. Maktabgacha ta’limda STEAM ta’lim texnologiyasi fanining umumiy asoslari 2 soat 6 1.Maktabgacha ta’limda STEAM ta’lim texnologiyasi fanining umumiy asoslari 2.Maktabgacha ta’limda STEAM ta’lim texnologiyasi fanining maqsadi,va vazifalari 3. STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llashning me’yoriy-uslubiy asoslari 4.Xulosa Mavzu bo‘yicha amaliy mashg‘ulot darsida savol javoblar, diskussiyalar tashkil qilinadi, faol ishtirok etgan talabalar Ko‘rsatma rag‘batlantirilib ball qo‘yiladi. O‘quv jarayonini tashkil etishda mazkur fanlarning maktabgacha Vazifa ta’lim tizimida tutgan o‘rni va roli haqida ma’lumot bera olishi lozim. Kichik guruhlar ichida ishlash.Mashq metodi Ta’lim texnologiyasi 2-mavzu. STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llash bo‘yicha 2 soat xorijiy tajribalar Reja Reja Ko‘rsatma Vazifa Ta’lim texnologiyasi 1.STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llash bo‘yicha xorijiy tajribalar 2.Bolalarning bilim faoliyati jarayonida intellektual qobiliyatlarini rivojlantirish 3. STEAM labaratoriyalari tarixi 4.Xulosa STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llash bo‘yicha xorijiy tajribalar haqida o‘z bilimlarni chuqurlashtirishtirib borishi lozim Mavzuga oid STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llash bo‘yicha xorijiy tajribalar haqida fikrlarini bayon etish va ularni amaliy ish sifatida yasab o‘rganishlari kerak. Amaliy ishlar; STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llash bo‘yicha xorijiy tajribalarni tahlil qilishda BBB metodidan foydalanish 3-mavzu.Maktabgacha ta’limda Robototexnika ta’lim moduli 2 soat 1.Robototexnika asosida mantiqiy va matematik fikrlashni rivojlantirish 2. Bolalarda badiiy, dizayn jihatdan fikrlashni yaxshilash 3. Robotlar va ularni boshqarish, sensorli aloqa, axborotni qayta ishlash 4.Xulosa Maktabgacha ta’lim tashkilotida robotlar va ularni boshqarish, sensorli Ko‘rsatma aloqa, axborotni qayta ishlash uchun yasashni bosqichma bosqich amalga oshirish lozim Robototexnika asosida mantiqiy va matematik fikrlashni rivojlantirish va Vazifa yasash ko’nikmasiga ega bo’lish A4 format metodi , amaliy ish Ta’lim texnologiyasi 4-mavzu.STEAM texnologiyasi orqali maktabgacha yoshidagi bolalarning 2 soat intellektual qobiliyatlarini rivojlantirishning xususiyatlari Reja Reja 1.Maktabgacha ta’lim tashkilotida STEAM texnologiyasi orqali maktabgacha yoshidagi bolalarning intellektual qobiliyatlarini rivojlantirish 2. Maktabgacha yoshidagi bolalarning STEAM texnologiyasi 3. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAMdan foydalanish 7 Ko‘rsatma 4.Xulosa M Mavzu yuzasidan darslik va qo’shimcha adabiyotlarni o‘qib o o‘ganish, ularni tahlil qilib, kuzatilganlarni yozish, ijodiy izl a yaratuvchanlik, faol ishtirok etish. Mavzu doirasida bilim, ko’nikma va malakalarni shakllantirish, talabalar og‘zaki va yozma faoliyatlarini rag’batlantirish Aqliy hujum, kichik guruhlar ichida ishlash Vazifa Ta’lim texnologiyasi 5-mavzu. Maktabgacha ta’limda tabiiy va badiiy-estetik tarbiyaning integratsiyasida STEAM ta’lim texnologiyasini qo‘llash Reja Ko‘rsatma Vazifa 1. Maktabgacha ta’limda tabiiy va badiiy-estetik tarbiyaning integratsiyasi 2.Turli yosh guruhlarda STEAM ta’lim texnologiyasini qo‘llash 3.STEAM texnologiyasidagi ‘ART’ tushunchasi bilan tanishtirish va rollarni taqsimlash 4.Xulosa Talabalarda bolalar bilan faoliyatlarida badiy-estetik sifatlarni shakllantirishga qaratilgan pedagogik faoliyatni samarali yo‘lga qo‘yishda tarbiyalanuvchilarning ijodiy faoliyatlarini tashkil etish ahamiyatini tushuntirish. M Mavzu yuzasidan darslik va qo’shimcha adabiyotlarni o’qib o‘rga an nish, ularni tahlil qilib, kuzatilganlarni yozish Ta’lim texnologiyasi 6-mavzu.Multimediya foydalanish. Reja Ko‘rsatma Vazifa Ta’lim texnologiyasi Test metodi, klaster vositalari, animatsiyalardan ta’lim–tarbiya jarayonida 2 soat 1.Maktabgacha ta’lim tashkilotida multimediya vositalari, dan foydalanish ahamiyati. 2 Animatsiyalardan foydalanish ahamiyati. 3. Multimediya mahsulotlarining bolallar yoshiga mosligi 4. Xulosa Mashg‘ulotda multimediya vositalari, animatsiyalardan ta’lim–tarbiya jarayonida foydalanish vositasi sifatida chuqur o‘rganish yuzasidan mustaqil ishlashi lozim. Multimediya vositalari, animatsiyalardan ta’lim–tarbiya jarayonida foydalanish haqida ko‘nikmalarini shakllantirishlari lozim. FSMU texnologiyasi (Tarqatma materiallar tarqatish) 7-mavzu. STEAM ta’lim texnologiyasida M.Montessori metodikasidan foydalanish Reja Ko‘rsatma 2 soat 2 soat 1.STEAM ta’lim texnologiyasida M.Montessori metodikasidan foydalanish 2. M.Montessori metodikasidan foydalanib mashg’ulotlar tashkil etish 3.Didaktik o‘yinlar tashkil etish 4.Xulosa Maktabgacha yoshdagi bolalarni STEAM ta’lim texnologiyasida M.Montessori metodikasidan foydalanish ko‘nikmasining hosil bo‘lishi 8 Vazifa M Mavzu yuzasidan qo‘shimcha adabiyotlarni o‘rganish, ularni t kuzatilganlarni yozish, ijodiy izlanvchanlik, faol ish ishtirok etish Ta’lim texnologiyasi Kichik guruhlar ichida ishlash o’tkaziladi.B.B.B metodi qo‘llaniladi. 8-mavzu. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida faol rivojlantiruvchi muhitni tashkil etishda STEAM ta’lim texnologiyasidan foydalanish Reja Ko‘rsatma Vazifa Ta’lim texnologiyasi tahlil qilib, 2 soat 1.MTTda faol rivojlantiruvchi muhitni tashkil etishda STEAM ta’lim texnologiyasidan foydalanish 2.Maktabgacha ta’lim tashkilotida rivojlantiruvchi markazlar faoliyatining ahamiyati. 3.MTTda rivojlantiruvchi muhitga qo’yiladigan talablar 4.Xulosa Talabalar darsda rivojlantiruvchi muhit, rivojlantiruvchi markazlar faoliyati haqidagi o‘z fikrlarini bildirish orqali ishtirok etishadi. Mavzu mazmuniga ta’limiy maqsadni to‘g‘ri qo‘ya bilish, tegishli bilim, ko‘nikma va malakalarni shakllantiriladi, talabalarning og’zaki va ijro faoliyatlari rag’batlantiriladi FSMU va Sinkveyn usulida ko‘nikmalar hosil qilinadi. SEMINAR MASHG‘ULOTI 2 soat 1-mavzu. STEAM ta’lim texnologiyasi asosida maktabgacha ta’lim yoshdagi bolalarni kasbga yo’naltirish. 1. Kirish. Reja 2. STEAM ta’lim texnologiyasi asosida maktabgacha ta’lim yoshdagi bolalarni kasbga yo’naltirishning ahamiyati. 3.STEAM ta’lim texnologiyasi asosida maktabgacha ta’lim yoshdagi bolalarni kasbga yo’naltirish usullari 4. Xulosa STEAM ta’lim texnologiyasi asosida maktabgacha ta’lim yoshdagi bolalarni Ko‘rsatma kasbga yo’naltirish xususida talabalar o‘z fikrlarini bildirish orqali ishtirok etishadi. Mavzuga oid STEAM ta’lim texnologiyasi asosida maktabgacha ta’lim Vazifa yoshdagi bolalarni kasbga yo’naltirish o‘rganiladi va taqqoslanadi. Ta’lim texnologiyasi Baxs munozara metodi; ko’rib chiqiladi 2-mavzu. STEM va STEAM ning rivojlanishi. STEM ning STEAM ga aylanishi va takomillashtirilishi Reja Ko‘rsatma Vazifa 2 soat 1. Kirish. 2. STEM va STEAM ning rivojlanishi. 3.STEMning STEAMga aylanishi va takomillashtirilishi. 4. Xulosa Qo’shimcha adabiyotlarni tahlil qilish,mavzu mazmun mohiyati talabalar tomonidan to‘liq yoritib berilishi lozim. Mavzuni yoritishda talabalar tomonidan STEM ning STEAM ga aylanishi 9 va takomillashtirilishi mazmuni mustaqil o‘rganilishi muommolarning yechimini topishlari kerak. “Muammo” organayzerini to‘ldiradi Ta’lim texnologiyasi 3-mavzu. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAM texnologiyasi asosida jamoaviy ishlashga o’rgatish va undagi 2 soat 1. Kirish. 2.Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAM texnologiyasi asosida jamoaviy ishlashga o’rgatish. 3.Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAM texnologiyasi asosida jamoaviy ishlashga o’rgatishda tarbiyalanuvchilar faoliyatiga rahbarlik qilish. 4. Xulosa Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAM texnologiyasi asosida jamoaviy Ko‘rsatma ishlashga o’rgatish xususida talabalar o‘z fikrlarini bildirish orqali ishtirok etishadi. Mavzuga oid maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAM texnologiyasi Vazifa asosida jamoaviy ishlashga o‘rgatish o‘rganiladi va taqqoslanadi. Baxs munozara metodi; Diologik yondoshuv bunda talabalarning ro’llarni Ta’lim texnologiyasi ijro etish mahorati ko’rib chiqiladi 4-mavzu. STEAM texnologiyasi asosida kichik ilmiy-ijodiy ko’rgazmalar 2 soat tayyorlash. Reja 1. Kirish. 2. STEAM texnologiyasi asosida kichik ilmiy-ijodiy ko’rgazmalar tayyorlash. 3. STEAM texnologiyasi asosida kichik ilmiy-ijodiy ko’rgazmalar tayyorlashga uslubiy tavsiyalar. 4. Xulosa. Qo‘shimcha adabiyotlarni tahlil qilish,mavzu mazmun mohiyati talabalar Ko‘rsatma tomonidan to‘liq yoritib berilishi lozim. Mavzuni yoritishda talabalar tomonidan STEAM texnologiyasi asosida Vazifa kichik ilmiy-ijodiy ko’rgazmalar tayyorlash mazmuni mustaqil o‘rganilishi va undagi muommolarning yechimini topishlari kerak. “Muammo” organayzerini to‘ldiradi Ta’lim texnologiyasi 5-mavzu. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAM laboratoriyalarini tashkil 2 soat etish Reja 1.Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAM laboratoriyalarini tashkil etish. 2. STEAM – integratsiyalashgan ta’lim tizimi sifatida. 3.MTTda Kichik tadqiqotlarni o’tkazish 4.Xulosa Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAM laboratoriyalarini tashkil etish Ko‘rsatma xususida talabalar o‘z fikrlarini bildirish orqali ishtirok etishadi. Mavzuga oid maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAM laboratoriyalarini Vazifa tashkil etish o‘rganiladi va taqqoslanadi. Baxs munozara metodi; Diologik yondoshuv bunda talabalarning ro’llarni Ta’lim texnologiyasi ijro etish mahorati ko’rib chiqiladi 6-Mavzu.Maktabgacha ta’limda LEGO-qurilishdan foydalanish metodikasi. 2 soat Reja 10 Reja Ko‘rsatma Vazifa Ta’lim texnologiyasi 1.Maktabgacha ta’limda LEGO-qurilishdan foydalanish metodikasi. 2. LEGO- konstruksiyalashning mohiyati 3.Ta’lim-tarbiya jarayonida LEGO-konstruksiyalashdan foydalanish. 4.Xulosa Qo’shimcha adabiyotlarni tahlil qilish,mavzu mazmun mohiyati talabalar tomonidan to‘liq yoritib berilishi lozim. Mavzuni yoritishda talabalar tomonidan sahnalashtirish faoliyati jarayonida bolalarda LEGO-qurilishdan foydalanishmazmuni mustaqil o‘rganilishi va undagi muommolarning yechimini topishlari kerak. “Muammo” organayzerini to‘ldiradi 7-mavzu. Maktabgacha ta’lim tashkilotlari pedagoglarning Digital kompetensiyalari Reja Ko‘rsatma Vazifa Ta’lim texnologiyasi 1.Maktabgacha ta’lim tashkilotlari pedagoglarning Digital kompetensiyalari 2.MTTda STEAM ta’limi bilan bog‘liq faoliyatni amalga oshirish 3.STEAM ta’limini tashkil etish, rivojantirish va muvofiqlashtirish 4.Xulosa Maktabgacha ta’lim tashkilotlari pedagoglarning Digital kompetensiyalari shakllantirish xususida talabalar o‘z fikrlarini bildirish orqali ishtirok etishadi. Mavzuga Maktabgacha ta’lim tashkilotlari pedagoglarning Digital kompetensiyalari o‘rganiladi va taqqoslanadi. Baxs munozara metodi;Diologik yondoshuv bunda talabalarning fikrlarni bayon etish mahorati ko‘rib chiqiladi 8-mavzu. Maktabgacha yoshdagi bolalarni animatsiyalar yaratishga o‘rgatish Reja Ko‘rsatma Vazifa Ta’lim texnologiyasi 2 soat 2 soat 1.STEAM texnologiyalarining avzalliklari 2.MTTda STEAM texnologiyalarining muhim xususiyatlari 3.Maktabgacha yoshdagi bolalarni animatsiyalar yaratishga o‘rgatish 4.Xulosa Qo’shimcha adabiyotlarni tahlil qilish,mavzu mazmun mohiyati talabalar tomonidan to‘liq yoritib berilishi lozim. Mavzuni yoritishda talabalar tomonidan maktabgacha yoshdagi bolalarni animatsiyalar yaratishga o‘rgatish mazmuni mustaqil o‘rganilishi va undagi muommolarning yechimini topishlari kerak. “Muammo” organayzerini to‘ldiradi Mustaqil ta’lim 1. 2. 3. 4. 6. 7. 8. Amaliy mashg‘ulotlarga tayyorgarlik ko‘rish va fan bo‘yicha elektron ta’lim platformasi orqali berilgan topshiriqlarni bajarish. Mavzu doirasida adabiyotlar bilan ishlash. Fan doirasidaa tarqatma materiallar va taqdimotlar tayyorlash Makatbgacha ta’limda STEAM texnologiyalari faniga o‘quv-me’yoriy hujjatlarni tahlil qilish Berilgan mavzu bo‘yicha esse tayyorlash. Fan bo‘yicha mustaqil ta’lim topshiriqlari bilan ishlash. Fan doirasida nazoratlarga tayyorgarlik ko‘rish. 11 80 10 30 10 10 30 10 Mustaqil ta’lim mavzulari 1. STEAM – maktabgacha ta’limda eng istiqbolli texnologiyalari 2. Zamonaviy STEAM yondashuvi- davr talabi 3. STEAM – integratsiyalashgan ta’lim tizimi sifatida 4. MTT da STEAM texnologiyasi asosida dizayn va kreativ ijodkorlikni shakllantirish 5. STEAMtexnologiyasi va ta’lim jarayoni integratsiyasi. 6. Maktabgacha yoshdagi bolalarni STEAM ga jalb etish usullari. 7. STEAM ta’lim texnologiyalarining o‘ziga xos xususiyatlari 8. O‘zbekistonda STEM ta’limining rivojlanishi. 9. Xorijiy davlatlarda ta’lim-tarbiya jarayonida STEM dan foydalanish. 10. STEAM ta’limning o‘ziga xos tamoyillari. 11. Maktabgacha ta’limda STEAM ta’lim texnologiyasidan foydalanishning mohiyati. 12. STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llashning me’yoriy-uslubiy asoslari. 13. STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llash bo‘yicha xorijiy tajribalar tahlili 14. STEAM ta’lim texnologiyasini amaliy qo‘llash usullari 15. Maktabgacha ta’limda tabiatga oid bilimlar va badiiy-estetik tarbiyaning integratsiyasi STEAM ta’lim texnologiyasinidan foydalanish. 16. STEAM texnologiyalarini loyihalashtirish 17. Maktabgacha ta’limda faol rivojlantiruvchi muhitni yaratish uchun STEAM ta’lim texnologiyasini qo‘llash 18. Maktabgacha yoshdagi bolalarning tadqiqotchilik faoliyati va ilmiy-tabiiy tajribalar o‘tkazish. 19. STEAM ta’lim texnologiyasini tadbiq etishda elektron ta’lim resurlaridan foydalanish 20. STEAM ta’lim texnologiyasini qo‘llashda tarbiyachilarning Digital –kompetensiyalari. 21. F.Frebelning didaktik tizimi. 22. STEM va STEAM ning rivojlanishi. STEM ning STEAM ga aylanishi va takomillashtirilishi. 23. STEAM ta’lim texnologiyasida M.Montessori metodikasidan foydalanish. 24. Jonli va jonsiz tabiat bilan tajriba o‘tkazish. 25. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida STEAM laboratoriyalarini tashkil etish. 26. Maktabgacha yoshdagi bolalarda STEAM ijodkorligi va muhandislik ko‘nikmalarini rivojlantirish 27. Maktabgacha ta’limda LEGO-qurilishdan foydalanish metodikasi. 28. Maktabgacha yoshdagi bolalarni STEAM texnologiyalari asosida matematik rivojlantirish. 29. Maktabgacha yoshdagi bolalarni STEAM texnologiyalari asosida intellektual qobiliyatlarini rivojlantirish 30. Maktabgacha yoshdagi bolalarni Robototexnikaga o‘rgatish. 31. STEAM ta’lim texnologiyasining mazmun va mohiyati. 32. Maktabgacha ta’limda STEAM ta’lim texnologiyasidan foydalanish zaruriyati. 33. Maktabgacha ta’limda STEAM ta’lim texnologiyasining ahamiyati. 34. STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llashning me’yoriy-uslubiy asoslari. 35. Maktabgacha ta’lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi 36. “Ilk qadam “ davlat dasturida maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarga STEAM ta’lim texnologiyasi asosida ta’lim-tarbiya berish masalalari. 37. Loyihalashtirshning mohiyati. 38. Pedagogik jarayonni loyihalashtirishning tamoyillari. 39. STEAM texnologiyalari va loyihalashtirish. 40. STEAM ta’lim texnologiyasini maktabgacha ta’limda qo‘llash bo‘yicha xorijiy tajribalar. 41. Xorijiy davlatlarda STEAM ta’lim texnologiyasini rivojlanish tarixi. 42. AQSh, Germaniya va Rossiyada maktabgacha ta’limda STEAM ta’lim texnologiyasidan foydalanish. 43. Maktabgacha ta’limda STEAM ta’lim texnologiyasini amaliy qo‘llashda motivatsion, kognitiv, faoliyatli va shaxsga yo‘naltirilgan yondashuvlarning ahamiyati. 12 44. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida faol rivojlantiruvchi muhitni tashkil etishda STEAM ta’lim texnologiyasidan foydalanish. 45. Rivojlantiruvchi muhitni tashkil etish tamoyillari, rivojlantiruvchi muhitni tashkil etishga qo‘yiladigan talablar. 46. Rivojlantiruvchi muhitni tashkil etish uchun zaruriy jihozlar. 47. Maktabgacha ta’limda tabiiy va badiiy-estetik tarbiyaning integratsiyasida STEAM ta’lim texnologiyasini qo‘llash. 48. Maktabgacha yoshdagi bolalarda tevarak-atrofga kuzatuvchanlik munosabatini shakllantirish. 49. Maktabgacha yoshdagi bolalarda badiiy-estetik didni shakllantirshda STEAM ta’lim texnologiyasidan foydalanish. 50. Maktabgacha yoshdagi bolalarning tadqiqotchilik faoliyatining mohiyati. 51. Maktabgacha yoshdagi bolalarni ilmiy-tabiiy tajribalar o‘tkazishga o‘rgatish. Maktabgacha yoshdagi bolalarni kashfiyotlarga qiziqtirish 52. STEAM ta’lim texnologiyasini tadbiq etishda elektron ta’lim resurlaridan foydalanish. 53. STEAM ta’lim texnologiyasini tadbiq etishda elektron ta’lim resurlaridan foydalanish. 54. Multimediya vositalari animatsiyalardan ta’lim-tarbiya jarayonida foydalanish. 55. Mashgulotlar uchun didaktik ta’minot yaratish. 56. Maktabgacha ta’lim tashkilotlari pedagoglarning Digital kompetensiyalari (raqamlashtirish texnologiyalari) 57. Raqamlashtirlgan savodxonlik. 58. Raqamlashtirlgan texnologiyalardan va internetdan xavfsiz foydalanish. 59. STEAM ta’lim texnologiyasini qo‘llashda pedagogning rakamli savojxonlik darajasi. 60. F.Frebelning didaktik tizimi. BAHOLASH Joriy nazorat Maqsad Ko‘rsatma Joriy nazorat shakli Talabaning kurs mavzulari bo‘yicha bilimi,amaliy ko‘nikmalar va kompetensiyalarni egallaganlik darajasini aniqlash va baholash. Talaba tomonidan kurs mavzularini o‘zlashtirish, shuningdek, o‘quv materialini konstruktiv ravishda sharhlash va tahlil qilish, modulga oid ko‘nikmalarini rivojlantirish, amaliy ishlar (sifati va belgilangan soni jihatdan) va kompetensiyalarni egallash, kasbiy amaliy ko‘nikmalarni qo‘llashga yo‘naltirilgan muammoli vaziyatlarni hal etish, jamoada ishlash, taqdimotlar tayyorlash va h.k.larni tayyorlash orqali talabaning kunlik darslardagi faolligi baholanadi. Darslardagi faollik O‘quv materiallari tayyorlash Mavzu doirasida manbalar bilan ishlash Ta’lim texnologiyalaridan foydalanish Jamoada ishlash Taqdimotlar tayyorlash Oraliq nazorat Maqsad Oraliq nazorat Fanning tegishli bo‘limi tugagandan keyin talabaning ma’ruza mashg‘ulotlari bo‘yicha bilim va amaliy ko‘nikmalarini hamda o‘zlashtirganlik darajasini aniqlash va baholashdan iborat. Oraliq nazorat semestr davomida fan sillabusiga muvofiq tizim orqali semester yakuniy nazoratlar boshlangunga qadar o‘tkaziladi. Oraliq nazorat 13 shakli va tartibi Maqsad Mustaqil ta’lim shakli va tartibi № mazkur fan doirasida tizimda test va MT topshirig‘ini bajarish shaklida o‘tkaziladi. Oraliq nazorat savollari fanning barcha mavzularini qamrab oladi. MT topshirig‘i tavsiya etilgan mavzular asosida, uning shakli talaba tomonidan ixtiyoriy tanlangan xolda bajariladi. 1.STEAM – maktabgacha ta’limda eng istiqbolli texnologiyalari 2.Zamonaviy STEAM yondashuvi- davr talabi 3.STEAM – integratsiyalashgan ta’lim tizimi sifatida 4.MTT da STEAM texnologiyasi asosida dizayn va kreativ ijodkorlikni shakllantirish 5.STEAMtexnologiyasi va ta’lim jarayoni integratsiyasi. 7.Maktabgacha yoshdagi bolalarni STEAM ga jalb etish usullari. 8.STEAM ta’lim texnologiyalarining o‘ziga xos xususiyatlari 9.O‘zbekistonda STEM ta’limining rivojlanishi. 10Xorijiy davlatlarda ta’lim-tarbiya jarayonida STEM dan foydalanish. Mustaqil ta’lim Mustaqil ta`lim mazkur fanning mazmunini toʻliq qamrab olishga qaratilgan bo‘lib, nazariy egallangan bilimlarni kengaytirish, talabalarning mustaqil oʻqish faoliyatini yoʻlga qoʻyishga asoslangan. Mustaqil ta’lim fanga oid mavzular tuziladi. Mustaqil ta’lim talabalar bilimining sifati, ularning mustaqil ishlashiga bevosita bog’liq.Talabaning mustaqil ishi professor-o’qituvchi tomonidan aniqlaniladi va tegishli ko’rsatmalar berilib, mustaqil ishning bajarilishi nazorat qilib boriladi. Bunda dastlab talaba amalga oshiriladigan ish fanlar bo’yicha adabiyotlarni o’rganish va tahlil qilish, qo’shimcha adabiyotlar ustida ishlash hamda ularni o’rganish kerak bo‘ladi. Mustaqil ta’limni baholash oraliq va joriy nazorat ballariga singdirib boriladi. Mustaqil ta’lim topshiriqlari Mustaqil ta’lim topshiriqlari 1. 1-mustaqil ta’lim topshirig‘i 2. 2-mustaqil ta’lim topshirig‘i 3. 3-mustaqil ta’lim topshirig‘i 4. 4-mustaqil ta’lim topshirig‘i 5. 5-mustaqil ta’lim topshirig‘i 6. 6-mustaqil ta’lim topshirig‘i Mustaqil ta’lim topshiriqlari bajarilish tartibi Mustaqil ta’limda foydaladigan ta’lim texnologiyalari Referat-(Qo’lyozma) Mavzuga doir kamida 4 ta adabiyot va Ta’riflovchi internet saytlardan foydalangan referat: holda kamida 12 varoq Taqdimot-(power pointda), Kamida “Ekstrim 15 varoq, ichida mavzuga doir Taqdimot” usuli kamida 10 ta rasm bo‘lishi shart. Fanning o‘quv me’yoriy Ko`rgazmali hujjatlarini tahlil qilish hamda qurollar taqdimot tayyorlash tayyorlash Didaktik o‘yinni yozish va tahlil Amaliy ijodiy ish qilish Mavzuga doir kamida 5 ta rebus, krasvord,ssenariy, topshiriq va Yozma ish boshqa ko‘rinishlarda Amaliy tajribalar o‘tkazish va Tajriba sinov ishi ishlanma yozish Amaliy ish 14 Ajratilga n ball 5 5 5 5 5 5 YAKUNIY NAZORAT Maqsad Talablar Yakuniy nazorat shakli Yakuniy nazorat turi semestr yakunida tegishli fan bo‘yicha talabaning nazariy bilim va amaliy ko‘nikmalarini o‘zlashtirish darajasini aniqlash maqsadida o‘tkaziladi. Yakuniy nazorat Registrator ofisi tomonidan elektron platformada yaratilgan nazorat jadvaliga asosan belgilangan vaqtda o‘tkaziladi. Talaba tegishli fan bo‘yicha yakuniy nazorat turi o‘tkaziladigan muddatga qadar joriy nazorat, oraliq nazorat va mustaqil ta’lim topshiriqlarini topshirgan bo‘lishlari shart. Joriy nazorat, oraliq nazorat va mustaqil ta’lim topshiriqlarini topshirmagan, shuningdek ushbu topshiriqlar va nazorat turi bo‘yicha «0-29,9» ballar oralig‘ida ball olgan talaba yakuniy nazorat turiga kiritilmaydi. Shuningdek, bir fanga ajratilgan auditoriya soatining 25 foizini va undan ortiq soatni sababsiz qoldirgan talaba ushbu fandan chetlashtirilib, yakuniy nazoratga kiritilmaydi hamda mazkur fan bo‘yicha tegishli kreditlarni o‘zlashtirmagan hisoblanadi. Yakuniy nazorat turiga kirmagan yoki kiritilmagan, ushbu nazorat turi bo‘yicha «0-29,9» oralig‘ida ball olgan talaba akademik qarzdor hisoblanadi. Maktabgacha ta’limda STEAM texnologiyalari fani bo‘yicha yakuniy nazorat test ko‘rinishida o‘tkaziladi. Bunda har bir talabaga 20ta testdan tashkil topgan variant taqdim etiladi. Har bir variantdagi savollarning davriyligiga ham e’tibor qaratish lozim. Yakuniy nazoratni yozishda talaba har bir testga to‘liq javob yozishlari shart. Yakuniy nazoratga 50 ball ajratiladi. Har bir savol o‘n ballik tizimda baholanadi. Shundan talaba minimum 30 ball to‘plasa fandan o‘zlashtirgan hisoblanadi. KURS BAHOLASH MEZONI VA TARTIBI Nazorat turi Joriy nazorat Oraliq nazorat Yakuniy nazorat Ajratilgan jami ball 30 ball 20 ball 50 ball Nazorat (topshiriq) shakli Ballarning taqsimlanishi Tizim topshiriqlari 15 ball (topshiriqlar soniga bo‘linadi) Talabalar faolligi (seminar darslardagi) Nazorat ishi: (Test) Saralash bali 18 ball 15 ball 10 ball Tizim topshiriqlari 10 ball (topshiriqlar soniga bo’linadi) Yozma ish (5 ta savol) 50 ball (har bir savolga 10 balldan) 12 ball 30 ball *Izoh. Joriy va oraliq nazorat uchun ajratilgan ballning 60 % mustaqil ish topshiriqlariga ajratiladi. Mustaqil ish topshiriqlari elektron platforma orqali tizim topshiriqlari sifatida baholanadi. Talabalar bilimini baholash mezonlari 15 5 baholik 5 4 100 ballik Baholash mezonlari 90-100 a’lo “Talaba mustaqil xulosa va qaror qabul qiladi, ijodiy fikrlay oladi, mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi, fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega” deb topilganda yaxshi “Talaba mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega” deb topilganda 70-89,9 3 60-69,9 qoniqarli 2 0-59,9 qoniqarsiz “Talaba olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega” deb topilganda “Talaba fan dasturini o‘zlashtirmagan, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunmaydi, fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega emas” deb topilganda FAN O‘QITUVCHISI TO‘G‘RISIDA MA’LUMOT Dastur muallifi: E-mail: Telefon: Kafedra: Eshbekova Gulbahor Zafarboyevna stajyor o‘qituvchi eshbekovagulbahor86@gmail.com +998901800386 Jizzax davlat pedagogika universiteti,Sirtqi bo‘lim maktabgacha va boshlang‘ich yo’nalishlarida masofaviy ta’lim kafedrasi Mazkur fan sillabusi Jizzax davlat pedagogika universiteti Kengashining 2024 yil 30avgustdagi 30-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Maktabgacha ta’limda steam texnologiyalari” fani o‘quv dasturi asosida ishlab chiqilgan. Mazkur fan sillabusi “Maktabgacha va boshlang‘ich yo’nalishlarida masofaviy ta’lim ” kafedrasining 2024 yil 30-avgustdagi 1-sonli yigʻilish bayoni bilan ma’qullangan. Mazkur fan sillabusi Jizzax davlat pedagogika universiteti,Sirtqi bo‘lim O‘quv-uslubiy kengashining “2024 yil , 30-avgustdagi 1-sonli qarori bilan tasdiqlangan. Ushbu kurs sillabusi sifatiga mas’ul Jizzax davlat pedagogika universiteti,Sirtqi bo‘lim boshlig‘i ______________ dots. A.Avazov 30. 08.2024 yil 16