Mavzu: Moliyaviy hisobotlarni tayyorlash
Ma’ruzachi: PhD Qahharov Z.
Reja:
1. Moliyaviy hisobotlar haqida umumiy tushunchalar
2. Buxgalteriya balansi
3. Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot
4. Pul oqimlari to’g’risidagi hisobot
5. Xususiy kapital to’g’risidagi hisobot
MOLIYAVIY HISOBOT NIMA?
Moliyaviy hisobot – bu korxonaning iqtisodiy-moliyaviy holatini ochib
beruvchi hujjat hisoblanib, uning asosiy shakllari quyidagilardan iborat:
Buxgalteriya balansi (1-sonli shakl yoki Moliyaviy holat
to’g’risidagi hisobot deb ham ataladi);
Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot (2-sonli shaklda yoki
Foyda va zararlar to’g’risidagi hisobot);
Pul oqimlari to’g’risidagi hisobot (4-sonli shakl);
Xususiy kapital to’g’risidagi hisobot (5-sonli shakl).
Moliyaviy hisobotlar nima uchun zarur?
Korxona rahbariyatiga - o'z vaqtida biznes qarorlarini qabul qilish
Investorlar uchun - korxonaning investitsion salohiyatini tahlil qilish
Banklar - kreditlar berish to'g'risida qaror qabul qilish
Boshqa korxonalar uchun - yirik tijorat bitimlarini tuzishda risklarni
aniqlash
Soliq organlari - soliqqa tortish maqsadida
Moliyaviy hisobotlardagi axborotlar qanday
sifat talablarga javob berishi kerak?
O’rinlilik
Ishonchlilik
Qiyoslanuvchanlik
Tushunarlilik
Tekshiriluvchanlik
O’z vaqtida taqdim etish
Axborotni ishonchli taqdim etish deganda
uning quyidagi sifatlarga egaligi tushuniladi:
To’liqligi
Holisligi
Bexatoligi
Buxgalteriya balansi (1-sonli shakl)
"ALFA NON" MCHJ korxonasi BUXGALTERIYA BALANSI (31,12,2023)
MING SO'MDA
Aktivlar (Mol-mulklari)
Passivlar (Manbalari)
Uzoq muddatli aktivlar
Kapital (O'z mol-mulkari manbalari)
01xx
Asosiy vositalar (bino, uskuna, transport, mebel, kompyuter,..)
100 000,0
8 330 Ustav kapitali
299 840,0
04xx
Nomoddiy aktivlar (litsenziya, patent, savdo, …)
50 000,0
84xx
Qo'shilgan kapital
08xx
Kapital qo'yilmalar
60 000,0
85xx
Rezerv kapitali
45 000,0
06xx
Uzoq muddatli investitsiyalar
87xx
Taqsimlanmagan foyda
15 600,0
09xx
Uzoq muddatli debitor qarzlari
88xx
Maqsadli tushumlar
Qisqa muddatli (joriy) aktivlar
Qarzlar (majburiyatlar)
10xx
Xomashyo va materiallar (1010)
119 400,0
6 010 Mol yetkazib beruvchilarga qarzlari
219 500,0
20xx
Tugallanmagan ishlab chiqarish
42 100,0
6 310 Xaridorlardan olingan avanslar
52 900,0
28/29
Tayyor mahsulot va tovarlar
75 000,0
6 410 Budjetga qarz
31xx
Investitsiya
4 000,0
6 520 Pensiya jamg'armasiga qarz (ijtimoiy soliq)
58xx
Xaridorning qarzi
16 000,0
6 710 Ish haqi bo'yicha qarz
4xxx
Qisqa muddatli debitor qarzlari
14 540,0
6 810 Bank krediti va olingan qarzlar
63 000,0
5110 Bankdagi hisob-kitob schoti
153 740,0
69xx
Boshqa kreditorlik qarzlari
5010 Kassa
61 060,0
6 530 INPS bo'yicha qarz
695 840,0
695 840,0
Pul oqimlari to’g’risidagi hisobot (4-sonli shakl)
Кўрсаткичлар номи
1
Операцион фаолият
Маҳсулот (товар иш ва хизмат) ларни сотишдан келиб тушган пул маблағлари
Материал товар иш ва хизматлар учун мол етказиб берувчиларга тўланган пул
Ходимларга ва улар номидан тўланган пул маблағлари
Операцион фаолиятнинг бошқа пул тушумлари ва тўловлари
Жами. операцион фаолиятнинг соф пул кирими/чиқими (сатр 010-020-030+/-040)
Инвестиция фаолияти
Асосий воситаларни сотиб олиш ва сотиш
Номоддий активларни сотиб олиш ва сотиш
Узоқ ва қиска муддатли инвестицияларни сотиб олиш ва сотиш
Инвестицион фаолиятнинг бошқа пул тушумлари ва тўловлари
Жами: инвестицион фаолиятнинг соф пул кирими/чиқими (сатр 060+/-070+/-080+/-090)
Молиявий фаолия
Олинган ва тўланган фоизлар
Олинган ва тўланган дивидендлар
Акциялар чиқаришдан ёки хусусий капитал билан боғлиқ бўлган бошқа инстументлардан
Хусусий акцияларни сотиб олганда ва уларни сотганда пул тўловлари ва тушумлари
Узоқ ва қисқа муддатли кредит ва қарзлар бўйича пул тушумлари ва тўловлари
Узоқ муддатли ижара (лизинг) бўйича пул тушумлари ва тўловлари
Молиявий фаолиятнинг бошқа пул тушумлари ва тўловлари
Жами: молиявий фаолиятнинг соф пул кирими/чиқими (сатр 110+/-120+130-140+/-150+/-160Солиққа тортиш
Тўланган даромад (фоида) солиғи
Тўланган бошқа солиқлар
Жами тўланган солиқлар (сатр 190+200)
Жами молиявий-хўжалик фаолиятининг соф пул кирими/чиқими (сатр 050+/- 100+/- 180-2
Чет эл валютасидаги пул маблағларини қайта баіолашдан юзага келган курс фарқлари
Йил бошидаги пул маблағлари
Йил охиридаги пул маблағлари
Сатр
коди
2
010
020
030
040
050
Кирим
Чиқим
3
4
х
х
х
0,00
0,00
060
070
080
090
100
0,00
0,00
110
120
130
140
150
160
170
180
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
190
200
210
220
221
230
240
х
х
х
х
х
Xususiy kapital to’g’risidagi hisobot (5-sonli shakl)
Кўрсаткичлар номи
1
Йил бошидаги қолдиқ
қимматли қоғозлар эмиссияси
Узоқ муддатли активларни қайта баҳолаш
Устав капиталини шакллантиришда пайдо
бўлган валюта курси фарқлари
Резерв капиталига ажратмалар
Жорий йилнинг тақсимланмаган фойдаси
Текинга олинган мол-мулк
Мақсадли фойдаланиш учун олинган маблағлар
Ҳисобланган дивидендлар
Хусусий капитал шаклланишининг бошқа
Йил охиридаги қолдиқ
Хусусий капиталининг кўпайиши (+) ёки
Маълумот учун:
Чиқарилган акциялар сони, дона
шу жумладан:
имтиёзли
оддий
Акциянинг номинал қиймати
Муомаладаги акциялар сони, дона
шу жумладан:
имтиёзли
оддий
Тақсимланма
ган фойда
(қопланмаган
зарар)
6
Сотиб
олинган
хусусий
акциялар
7
x
x
x
x
x
x
x
0,00
0,00
0,00
x
x
x
x
0,00
x
x
x
x
x
x
x
x
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
x
x
x
0,00
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
0,00
x
x
x
x
x
x
x
x
Сатр
коди
Устав
капитали
қўшилган
капитал
Резерв
капитали
2
010
020
030
3
4
5
040
x
050
060
070
080
090
100
110
120
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
130
x
x
x
131
132
140
150
x
x
x
x
x
x
x
x
151
152
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Мақсадли
тушумлар ва
бошқалар
Жами
8
9
x
Moliyaviy hisobotlarning vaqt qamrovi:
1. Buxgalteriya balansi: muayyan sana uchun tuziladi
(masalan, 31/12/2024-yil uchun);
2. Moliyaviy natijalar t.h.: davr oralig’i uchun (masalan,
01/01/2024-31/12/2024 uchun)
3. Pul oqimlati t.h.: davr oralig’i uchun (masalan,
01/01/2024-31/12/2024 uchun);
4. Xususiy kapital t.h.: davr oralig’i uchun (masalan,
01/01/2024-31/12/2024 uchun)
Moliyaviy hisobotlarning davriyligi tarkibi
Yillik hisobot
Choraklik hisobot
Buxgalteriya balansi
Buxgalteriya balansi
Moliyaviy natijalar
Moliyaviy natijalar
Pul oqimlari
Xususiy kapital
Kichik korxona va mikrofirmalar
fakat buxgalteriya balansi,
moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi
hisobot ma'lumotnomadan
iborat bulgan yillik
moliyaviy hisobotni taqdim
etadilar.
Moliyaviy hisobotlarga oid muddatlar
Moliyaviy
hisobotlar turlari
Tuzish va soliq organlariga
taqdim etish muddati
Choraklik moliyaviy
hisobotlar
Chorak yakunlanganidan
keying oyning 25sanasigacha
Yillik moliyaviy
hisobotlar
Yil yakunlanganidan keyingi
yilning 15-fevraligacha
Quyidagi subyektlar moliyaviy hisobotlarini
majburiy auditorlik tekshiruvidan o’tkazadilar:
 aksiyadorlik jamiyatlari;
 banklar va boshqa kredit tashkilotlari;
 sug‘urta tashkilotlari;
 investitsiya fondlari hamda yuridik va jismoniy shaxslarning mablag‘larini
jamlovchi boshqa fondlar hamda ularning investitsiya aktivlarini ishonchli
boshqaruvchilari;
 manbalari yuridik va jismoniy shaxslarning ajratmalaridan iborat bo‘lgan
xayriya, jamoat fondlari va boshqa fondlar;
 ustav fondida (ustav kapitalida) davlatga tegishli ulushga ega bo‘lgan xo‘jalik
yurituvchi subyektlar va davlat unitar korxonalari;
 birjalar;
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!