МАЗМҰНЫ.................................................................................. 2
1 - Орталық Азия өркениеті............................................................ 3
2 - Орталық Азия өркениетінің пайда болу факторлары................ 5
3 - Орталық Азия өркениеттерінің ежелгі ошақтары..................... 6
4 - Ұлы дала өркениеті........................................................................ 6
5 - Тас дәуірі, Энеолит, Қола дәуірі................................................... 7
6 - Сақтар дәуірі................................................................................... 10
7 - Сарматтар..................................................................................... 14
8 – Ғұндар, Үйсіндер, Қаңлылар ....................................................... 15
9 - Түрік қағанаты, Батыс Түрік қағанаты, Шығыс Түрік
21
қағанаты ............................................................................................
10 - Түркеш қағанаты, Соғдылар....................................................... 26
11 - Қарлұқ қағанаты, Оғыз мемлекеті, Қимақ қағанаты................ 27
12 - Қарахан мемлекеті, Қарақытай мемлекеті................................ 30
13 - Қыпшақ хандығы, Наймандар, Керейіттер, Жалайырлар...... 32
15 - Шыңғысхан құрған моңғол мемлекеті....................................... 34
16 - Шыңғысхан,Моңғол империясы,Моңғолдардың әскери
35
өнері........................ .... .... .... .... .... .................................................
17 - Еуразия этносаяси картасының қалыптасуына моңғол
38
шапқыншылығының әсері................................................................
18 – Моғолстан, Әмір Темірдің басқыншылық жорықтары........... 39
19 - Ноғай Ордасы, Сібір хандығы................................................... 40
20 - Қазақ хандығының құрылуы, Тәуекел хан тұсындағы Қазақ 41
хандығы...................................................................................
21 - Бұрындық хан тұсындағы Қазақ хандығы, Қасым ханның
43
тұсындағы Қазақ хандығы, Хақназар хан тұсындағы Қазақ
хандығы...................................................................................
22 – Есім ханның тұсындағы Қазақ хандығы, Жәңгір хан
45
тұсындағы Қазақ хандығы, Тәуке хан тұсындағы Қазақ
хандығы...................................................................................
1. Орталық Азия өркениеті
1. Орталық Азия деп аталатын саяси географиялық аймаққа кіретін мемлекеттер:
Қазақстан, Түркіменстан, Қырғызстан, Өзбекстан
2. ХІХ ғ. ортасында «Орталық Азия» ұғымын алғаш рет қолданған неміс ғалымы:
К.Риттер, А.Гумбольд
3. ХІХ ғасырдың ортасында неміс зерттеушілері К.Риттер мен А.Гумбольд алғаш
рет қолданған ұғым: «Орталық Азия»
4. Орталық Азияны Еуразияның «ішкі биік аудандары» деп атаған неміс
зерттеушісі: К.Риттер
5. Алтайдан Оңтүстікке және Памирден шығысқа қарайғы аймақты Орталық Азия
деп атаған неміс жазушысы: А.Гумбольд
6. КСРО кезінде Қазақстанның Орта Азия елдері қатарында айтылмау себебі:
Қазақстан жеке экономикалық аймақ болды
7. Ресей империясы кезінде «Орталық Азия» ұғымы қамтаған аймақ: Қазақстан
мен Ауғанстанның арасындағы далалы жерлер
8. Ресей империясы кезінде «Орталық Азия ұғымымен қатар қолданылды:
«Түркістан ұғымы»
9. Ресей империясының Орталық Азиядағы иеліктерінің атауы: «Түркістан
өлкесі»
10. Орталық Азиядағы өзендердің ерекшеліктерін атаңыз: әлемдік мұхитқа
құймайды
11. Орталық Азия ұғымына қатысты дұрыс дәйекті табыңыз: Қазіргі саяси
географияда Орталық Азияға Қазақстан мен Түркіменстан кіреді, Ресей
империясы кезінде «Орталық Азия» ұғымын «Түркістан» ұғымымен қатар
қолданылды
12. Бабалар мәдениеті тәжірбиелері мен өмір салтын қайталауға негізделген
өркениет: дәстүрлі өркениет
13. Ежелгі дәуірлік, ежелгі шығыстық, ортағасырлық өркениеттің атауы: Дәстүрлі
өркениет
14. Дәстүрлік өркениет қамтитын қамтитын кезең: ежелгі және ортағасырлар
15. Дәстүрлі өркениеттің белгілерінің бірі: табиғатпен тығыз байланыста болу
16. Адамдар пайдаланған материалдық мәдениеттегі, техника мен технологиялағы
өзгерістерді бақылай алады: Археологияның көмегімен
17. Орталық Азияның ертедегі дәстүрлі өркениеттері туралы жазба деректерді
авторларымен сәйкестендіріңіз: «Жаратылыстану тарихы» - Үлкен Плини,
«География» - Птоломей, «Тарих» - Геродот, «Тарихи жазбалар» - Сыма
Цян
18. Орталық Азия туралы мәліметтер кездесетін жазба деректер: грек және рим
тарихшыларының жазбаларында
19. Орталық Азиядағы А.Македонскийдің жорықтары жазылған Птоломейдің
еңбегі: «География»
20. Кирдің Орталық Азияға жасаған соңғы жорығы туралы баяндалған еңбек:
Геродоттың тарих кітабы
21. Ғұндардың еуропаға жорықтары туралы баяндаған Рим тарихшысы: Аммиан
Марцеллин
22. Антикалық деректерде қарағанда Орталық Азияның ежелгі тарихы туралы
маңызды, нақты деректер береді: Қытайлық деректерде
23. Орталық Азияның ертедегі дәстүрлі өркениеті туралы жазба деректердің бірі:
Ежелгі қытайлық
24. Орталық Азияның Жетісу жері туралы құнды мәлімет қалдырған қытай
тарихшысы: Чжан Цзянь
25. Қола дәуіріндегі ортаазиялық жауынгерлер мен малшыларжың өмір салты мен
мәдениеті жөнінде көптеген мәлімет беретін еңбек: «Авеста» кітабы
26. Б.з. І мыңжылдығында өмір сүрген ежелгі түркі мемлекетінің тарихы туралы аса
құнды жазба дерек: Руналық ескерткіш
27. 1893 жылы ежелгі түркі руналық қолжазбаларының құпиясын ашқан ғалым:
В.Томсен
28. В.Томсен ежелгі түркі жазбаларының құпиясын ашты: 1893 жылы
29. Ежелгі түркі руналық қолжазбалардың алғашқы аудармасын жасаған ғалым:
В.Радлов
30. Тастарға қашалған ежелгі петроглифтер туралы жазып, оларды бірінші болып
суретке түсірген ғалым: Н.Пантусов
31. Қазақстандағы археологиялық қазба жұмыстарының бастауы болған Алтайдағы
қорғандарға қазба жұмыстарын жүргізген ғалым: В.Радлов
32. 1946 жылы Орталық Қазақстанның археологиялық экспедициясына жетекшілік
еткен ғалым: Ә.Марғұлан
33. 1954 жылы Іле археологиялық экспедициясына жетекшілік еткен ғалым:
К.Ақышев
34. ХХ ғ. ортасында Іле археологиялық экспедициясына жетекшілік еткен ғалым:
К.Ақышев
35. К.Ақышев жетекшілік еткен Іле археологиялық экспедициясы ашқан
жаңалықтар: «Бесшатыр патша қорғандары», «Тамғалы петроглифтері»,
«Есік қорғаны»
36. 1969 жылы «Алтын адам» табылды: Есік қорғанынан
37. 1970 жылдары петроглифтерге зерттеу жұмыстарын жүргізді: М.Қадырбаев
2. Орталық Азия өркениетінің пайда болу факторлары
1. Көшпелілер өркениетінің негізгі ошағы: Орталық Азия
2. Тас өңдеу техникасының жетілуі және тастан, ағаш пен сүйектен жасалған жаңа
құралдардың пайда болған кезеңі: нолиттік төңкеріс
3. Ертедегі Еуразияның далалық өңірлеріндегі мал шаруашылығының кең
таралуына әсер еткен төңкеріс: неолит
4. Неолиттік төңкерістің ең маңызды қадамдарының бірі: егіншіліктің пайда
болуы, отырықшылыққа көшу
5. Неолиттік төңкерістің себептері: тұрғындар санының артуы
6. Адамдардың табиғатқа тәуелділігін азайтқан жаңалық: неолиттік төңкеріс
7. Неолит дәуірінің ерекшелігі: өндіруші шаруашылық
8. Неолиттік төңкерісте табиғи дайын өнімді тұтынудан бөлек жасалған тарихи
қадам: өндірістік шаруашылық
9. Ежелгі егіншілердің негізгі құралдары: таяқ, кетпен,тас орақ
10. Б.з.б. VI мыңжылдықта Оңтүстік Түркіменстанда Орталық Азия бойынша алғаш
рет өңдеп, дәнді дақылдар өсіруді меңгерді: Жейтундықтар
11. Орталық Азияда отырықшылық пен егіншілікке қолайлы жерді суаруға
пайдаланылған өңірлер: Әмудария, Сырдария өзендерінің жағалаулары
12. Б.з.б. ІІ мыңжылдықтың соңында егіншілікпен айналысуға тиімсіз болған жағдай:
қуаңшылық
13. Қоршаған ортаның табиғи-климаттық жағдайына икемделуіне байланысты пайда
болған кәсіп: Көшпелі мал шаруашылығы
14. Көшпелілердің жылы қоралары бар тұрақтары: Қыстау
15. Отырықшы шаруашылық дамыған өңір: Сырдария, Шу, Іле, Талас, Арыс
өзендері бойында
16. Б.з.б. ІІ мыңдылдықтың соңында пайда болған көшпелілерде маңызды рөл
атқарған материалдық құндылық: киіз үй
17. Түркілер мен моңғолдардың киіз үйлерінің негізі бастау алды:
Андрондықтардың баспаналарынан
3. Орталық Азия өркениеттерінің ежелгі ошақтары
1. Орталық Азия өркениеттерінің негізгі ошақтары: Маргуш, Бактрия, Хорезм,
Соғды, Ферғана, Шаш, Сырдария жазирасы, Жетісу, Шығыс Түркістан
2. Қазақстан аумағымен тікелей байланысты Орталық Азияныңң ежелгі
отырықшы-егіншілік өркениетіндегі негізгі мәдени ошақтары: Шаш, Сырдария
аймағы, Жетісу
3. Ташкент мен Шымкент қалалары орналасқан аймақ: Шаш
4. ХІ ғасырдан бастап Ташкент атала бастаған қала: Шаш
5. Сырдария аймағы отырықшы-егіншілік өркениеті ошағының ірі орталығы:
Отырар
6. Орталық Азия өркениеттерінің ежелгі ошақтарының бірі Сырдария жағасындағы
сауда мен қолөнер орталығы: Отырар
7. Балқаш көлі мен Ыстықкөлдің арасындағы тарихи-мәдени аймақ: Жетісу
8. Орталық Азияда отырықшы-егіншілік өркениеттің ошағы болған өңір: Маргуш
пен Хорезм
9. Тянь-Шань тауынан басталып, Тарым өзеніне дейін аймақты алып жатқан
өркениет ошағы: Шығыс Түркістан
10. Орталық Азия өркениетінің ежелгі ошақтары мен қалаларын сәйкестендіріңіз:
Маргиан – Мерв, Соғды – Самарқанд, Шаш – Ташкент, Жетісу – Алматы,
Түркістан – Қашғар
4. Ұлы дала өркениеті
1. Көшпелілер өркениетінің бесігі саналған аймақ: Ұлы Дала
2. Дунайдан Алтайға, одан Маньчжурияға дейінгі жерлер аталған аймақ: «Ұлы
Дала»
3. «Ұлы Дала» деп аталған жерлер аталған аймақ: Алтай-Қара теңіз аралығы
4. «Ұлы Дала» деп аталған жерлер аталған аймақ: Еуразияның орталығындағы
кең аумақ
5. Орта ғасырлардағы Ұлы Даланың Алтайдан Дунайға дейінгі жерлер мұсылман
деректеріндегі атауы: Дешті Қыпшақ
6. Х-ХVII ғғ. Ұлы Даланың Қара теңіз бен Каспий аралығындағы атауы: Батыс
Дешті Қыпшақ
7. Дала халқының тілдік және этникалық әр алуандығы археологиялық мәдениетін
атаудағы қиындықтың тудыру себебі: көшіп-қонып жүретін жерлердің аса
ауқымдылығы
Тас дәуірі
1. Алғашқы адамдар тастан жасалған құралдармен жұмыс жасаған дәуір: тас дәуірі
2. Тас дәуірі қамтитын кезең: б.з.б. 2,6 млн – б.з.б. 3 мыңжылдық
3. Тас ғасыры ғылымда бөлінген кезең: 3 кезең
4. Ерте тас ғасыры палеолит қамтитын аралық: б.з.б. 2,6 млн жыл – б.з.б. 12
мыңжылдық
5. Орта тас ғасыры мезолит қамтитын аралық: б.з.б. 12-5 мыңжылдық
6. Жаңа тас ғасыры неолит қамтитын аралық: б.з.б. 5-3 мыңжылдық
7. Палеолит дәуірі бөлінетін кезеңдер: ежелгі (ерте/төменгі) палеолит және
соңғы (кейінгі және жоғарғы) палеолит
8. Соңғы палеолит қамтитын аралық: б.з.б. 40-35 мыңжылдық – б.з.б. 12-10
мыңжылдықтар
9. Тас дәуірінде адамдардың іс-әрекеті нәтижесінде жер бедерінің өзгерген
пішіні: антропогендік дәуір
10. Антропогендік дәуір бөлінді: төрт кезеңге (төменгі, орта, жоғарғы және осы
заманғы)
11. Антропогендік дәуірге жататындар: палеолит, мезолит дәуіріндегі
адамдардың тұрағы, тас, сүйек өңдеу шеберханасы, аңшылық кәсібі кезінде
қалдырылған үңгірлер
12. Қазақстан жерінде таулар мен ұсақ тау шоқыралы көтерілген дәуір: Неогендік
дәуір
13. Неогендік дәуірде болған өзгерістер: теңіздер тартылып, құрлықтар
қалыптасты
14. Қазақстанда соңғы мамонттар өмір сүрді: Жайық өзенінің сол жағадауында
15. Адамдардың арғы тегі: Австролопитектер
16. Австролопитектердің сүйек қалдықтары табылды: Оңтүстік Африка
17. Австролопитектің латын тілінен аударылғандағы мағынасы: оңтүстік адамы
18. Австролопитектер табылған сүйек қалдықтары мен мекен еткен қоныстарына
байланысты бөлінеді: зиджантроптар, оңтүстік африкалық, парантроп, епті
адам
19. 1959-1963 жж. епті адамның сүйек қалдықтары табылды: Шығыс Африканың
Олдувэй шатқалынан
20. Австролопитектен кейінгі адамзат дамуының келесі сатысына көтерілген ежелгі
адамдар: архантроп немесе тік жүретін адамдар
21. Питекантроптың сүйек қалдықтары табылды: Ява аралынан
22. Синантроп адамның сүйектері табылды: Қытайдан
23. Архантроптан кейінгі келесі даму сатысындағы ежелгі
адамдар: палеоантроптар
24. Палеоантроптың сүйек қаңқасы алғаш табылды: Неандарталь жазығынан
25. Адам дамуының соңғы сатысы: есті адам (неоантроптар)
26. Есті адам неоантроптың сүйектері табылды: 1868 жылы Францияның КроМаньон үңгірінен
27. Қазақстан аумағында есті адам неоантроп қалыптасты: б.з.б. 50-40
мыңжылдықта
28. Қазақстан жеріндегі ежелгі адамдардың тұрақтары кездеседі: Қаратау,
Оңтүстік Қазақстан, Сарыарқа, Балқаш көлі төңірегі, Ертіс алқабы,
Маңғыстау мен Мұғалжар
29. Қазақстан аумағына алғашқы адамдар қоныстанды: 1 млн жыл бұрын
30. Алғашқы адамдар жыртқыш жануарлардан қорғану үшін бірікті: тобырға
31. Алғашқы адамдар тобырын басқарғандар: көсемдер
32. Терімшілікпен көбінесе шұғылданатындар: әйелдер
33. Ғалымдардың пайымдауынша, палеолит дәуіріндіге халық өсімі: 10-20%
Энеолит
1. Б.з.б. ІІІ-ІІ мыңжылдықты қамтитын кезең: Энеолит
2. Энеолит дәуірінің хронологиясы: Б.з.б. ІІІ-ІІ мыңжылдықтың аралығы
3. Энеолит дәуірінің ерекшелігі: жылқыны алғаш қолға үйрету
4. Әлемдік өркениетке Ұлы Дала Көшпелілерінің қосқан үлесі: жылқыны алғаш
қолға үйрету
5. Әлем тарихында алғаш жылқыны қолға үйреткендер: Ботайлықтар
6. Б.з.б. 3700-3100 жылдар аралығында өмір сүрген мәдеиет: Ботай-Терсек
7. Солтүстік Қазақстандағы Ботай-Терсек мәдениеті қалыптасқан дәуір: Энеолит
(Мыс-тас ғасыры)
8. Ботай (Ботай-Терсек) мәдениетінің адамзат тарихына қосқан үлесі: жылқы
өсірушілердің алғашқы мәдениеті
9. Б.з.б. IV мыңжылдықтың ортасында Солтүстік Қазақстан даласындағы БотайТерсек мәдениетінде басталды: Жылқыны қолға үйрету
10. Ұлы Даланың малшаруашылығы өркениетінің негізі: Ботайлықтар
11. 15 гектар аумақты алып жатқан энеолит тұрағы: Ботай
12. Жылқыны қолға үйрету басталды: б.з.б. IV мыңжылдықтың ортасында
13. Б.з.б. IV мыңжылдықтың ортасында жылқыны қолға үйрету басталған
аймақ: Солтүстік Қазақстан
14. Археологиялық мәдениеттерді ертеден кейінге қарай өмір сүру ретімен
орналастырыңыз: Ботай-Терсек (б.з.б. 3700-3100 жж), Сынтасты (б.з.б. ХХІXVIII ғғ.), Беғазы-Дәндібай (б.з.б. Х-VIII), Тасмола (б.з.б.VII-III ғғ.)
15. Қазақстан аумағындағы ежелгі археологиялық мәдениеттерді дәуірлермен
сәйкестендіріңіз: Ботай-Терсек – Энеолит; Тасмола – Темір дәуірі; БағазыДәндібай – Қола дәуірі
Қола дәуірі
1. Қазақстандағы б.з.б. XVIII-VIII ғасырлар аралығын қамтитын кезең: Қола дәуірі
2. Б.з.б. ІІ мыңжылдықтың басында Ұлы Дала тұрғындары меңгерді: Қола қорыту
3. Қола (мыс пен қалайының қосындысы) қорытуды меңгеру: Б.з.б. ІІ
мыңжылдықтың басы
4. Қола дәуіріндегі қоланың алыну қосындысы: Мыс пен қалайы
5. Материалдық мәдениеттегі б.з.б. ІІІ мыңжылдықтың соңы мен ІІ
мыңжылдықтың басындағы маңызды жетістік: дөңгелекті арба мен қола
өндірісінің пайда болуы
6. Археологиялық деректерге сәйкес, б.з.б. ІІІ мыңжылдықтың соңы мен І
мыңжылдықтың басында Ұлы далала өзара туыстас өмір сүрген
тайпалар: андрондықтар
7. Қазақстан аумағындағы қола дәуірі: Андрон дәуірі
8. Андрон ескерткіштерінің басып бөлігі кездесетін аймақ: Оңтүстік Орал мен
Қазақстан
9. Алғашқы қала үлгісіндегі қола дәуірінің тұрақтары: Арқайым, Сынтасты
10. Ресейдегі Оңтүстік Орал жазығында шоғырланған сазбалшықтан дөңгелете
немесе тікбұрышты пішінде тұрғызылған қоныстарымен, жерлеу орындарымен
белгілі мәдениет: Сынтасты
11. Сынтасты мәдениетіндегі жерлеу орындарының ерекшелікгі: екі аяқты арба
мен жылқыны қоса көму
12. Ең алғашқы екі доңғалақты әскери арба табылған қорым: Сынтасты
13. Андрондық үлгідегі соңғы мәдениет: Сарғары мәдениеті
14. Орталық Қазақстандағы кейінгі қола дәуірін мәдениеті: Беғазы Дәндібай
15. Өркениеттің әлемдік тарихи үрдістер барысына көшпелілердің қосқан үлесі: Қос
доңғалақты әскери арбалар
16. Әлемдің әскери жетістікке Ұлы Дала әскерилерінің қосқан үлесі: қос дөңгелекті
арбаны қолдану
17. Алысқа көшуге мүмкіндік берген дөңгелекті арбалар жасала бастаған
дәуір: Қола дәуірі
18. Қола дәуіріндегі далалық малшылар мәдениетін құрушылар: Андрондықтар
19. Ежелгі адамдардың рухани өмірі туралы ақпарат алуға болады: тасқа қашалған
петроглифтерден
20. 2004 жылы ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мәдение мұраларының тізіміне
енді: Тамғалы петроглифтері
21. Жетісудағы тамғалы ескерткіштерінің ерекшелігі: күнге табынудың кең
таралғандығын айғақтайды
22. Андрон тайпаларының аңыздары мен күнге табынған құдайлары турады
айтылған шығарма: Авеста
23. Андрон қоғамында мәртебесі жоғары болды: ерлердің
24. Далалықтарды мықты, жеңімпаз қауымға айналдырды: қоланы пайдаланып,
жаңа қару-жарақ түрлерін жасау
25. Андрондықтардың ең басты шаруашылығы мен күнкөрісінің
көзі: малшаруашылығы
26. Қола дәуіріндегі өзгеріс: көшпелілік
27. Б.з.б. І мыңжылдықта даладағы шаруашылықтың негізгі түрі: көшпелі мал
шаруашылығы
28. Андрондықтардың жылқы өсіруші ботайлықтардан айырмашылығы: сүтті мал
өсірумен айналысты
Далалық және көшпелі мәдениет
атқарды: қорымдар мен қабірлер
пен
өркениетті
зерттеуде
маңызды
рөл
Сақтар
1. Даладағы шаруашылықтың негізгі түрі ретінде, ерте темір (б.з.б. І мыңжылдық)
дәуірінде қалыптасты: Көшпелілік
2. Ерте темір дәуірінде қуаңшылыққа байланысты Ұлы Далада пайда болды:
Көшпелі малшаруашылығы
3. Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы: б.з.б. І мыңжылдық
4. Темірді игеру басталды: Б.з.б. І мыңжылдықтың басы
5. Б.з.б. І мыңжылдықта көшпелілікке өтуге ықпал етті: құрғақшылық
6. Андрондық мәдениет түрінің мұрагерлері: сақ-скифтер
7. Андрон мәдениетінің түрінің орнына келген мәдени-тарихи қауымдастық: сақскиф
8. Ежелгі гректер скифтерді атады: Ертедегі көшпелілер
9. Б.з.б. І мыңжылдықта Қазақстан мен Орталық Азия жерін мекендеген ежелгі
тайпа: Сақтар
10. Сақ тайпалық одақтарының өмір сүрген мерзімі: Б.з.б. І мыңжылдық
11. Ежелгі дүние өркениеттерімен алғаш қарым-қатынас жасаған Қазақстандық
тайпа: Сақ
12. Қазақстан аумағында б.з.б. VIII-ІІІ ғасырларда өмір сүрген алғашқы мемлекеттік
құрылым: сақтар
13. Қазақстан аумағында ең ежелгі сақ қорғандары: Б.з.б. VIII ғ.
14. Сақтарды аса жоғары құрметтеп, оларды әлемдегі ең әділ, ең шыншыл халық
деп есептегендер: Гректер
15. Сақтар туралы «дұшпанға-қатал, досқа-адал» деп баяндайтын: грек авторлары
16. Сақтар заманы туралы жазылған ең алғашқы дереккөз: парсы жазбалары
17. Сақтарды көне парсыша атауы: «сака», көне қытайша атауы: «сэ»
18. Алғашқы нағыз көшпелі малшылар: сақтар
19. Көшпелі өмір сүргегдіктен, ешқандай қоныстар салмаған тайпалар: Сақтар
20. Қоғамдық құрылыс мәселелерімен айналысқан белгілі сақ ғұламасы: Анахарсис
21. Атақты ғұлама Анахарсис шыққан тайпа: сақ тайпалары
22. Андрондық қауымдастық пен оған туыстас мәдениеттің мұрагерлері: скифтер
мен сақтар
23. Б.з.б. VIII-VII ғғ. скифтер басып кірген аймақ: Алдыңғы Азия
24. Б.з.б. VII ғасырдың бірінші жартысында Дербент қақпасынан өтіп Оңтүстік
Кавказға басып кірген тайпалар: скифтер
25. Б.з.б. 670 жылы ассириялықтармен болған соғыста қаза тапқан скиф патшасы:
Ишпакай
26. Ұлы Дала көшпелі өркениеті мен ежелгі шығыстық өркениет арасындағы
сабақтастықта басты рөл атқарған оқиға: Скифтердің Алдыңғы Азияға
жорықтары
27. Антикалық дереккөздерде патша әйелдері туралы айтылған ел: Сақтар
28. Скиф (сақ) қоғамында жоғары мәртебегі ие болды: әйелдер
29. Парсылардың Кир, Дарий патшалары шабуыл жасаған тайпа: Сақ
30. Сақ тайпаларына қарсы соғысқан билеушілер: Кир, І Дарий, Александр
Македонский
31. Парсы патшасы Кир және І Дарий сақ жеріне жорық жасады: б.з.б. VI ғасырда
32. Б.з.б. VI ғ. және IV ғғ. сақ жеріне жорық жасаған елдер: Парсы мен Грекия
33. Зарина патша басқарған мемлекет: сақ
34. Томирис патшайым қарсы соғысты: парсыларға
35. Сақтардың парсы патшасы Кирге қарсы күресін басқарған: Томирис
36. Б.з.б. 530 жылы сақ жерін басып кірген парсы патшасы: Кир
37. Сақ-массагеттердің парсы патшасы Кирді талқандауы: б.з.б. 530 жыл
38. Сақ жерінде Кирдің өлтірілгенін жазған: Геродот
39. Кирден кейін сақ жеріне жорық жасаған парсы патшасы: Дарий
40. Парсы патшасы І Дарий сақтарға қарсы жорық жасаған мерзім: Б.з.б. 519 жылы
41. І Дарийдің Орталық Азияға сақ-тиграхаудаларға («шошақ бөрік киетін»)
жасаған жорығы сипатталды: Бехистун жазбаларында
42. Бұйрықтарында Қазақстандағы сақ тайпаларының аты жазылған парсы патшасы:
Ксеркс, Дарий
43. Сақтар заманы туралы жазылған ең алғашқы дереккөз: парсы жазбалары
44. Сақтар туралы мәлімет беретін мәтіндер сақталған елдер: Грек, Парсы
авторларының шығармалары
45. Парсыларға қарсы ұрыста тұтқынға түскен сақ көсемі: Скунха
46. б.з.б. 518 жылы І Дарийдің жорығында парсылардың сеніміне кіріп, шөл далада
қырылуына себеп болған Сақ малшысы: Шырақ
47. Сақтардың парсы әскері құрамында Марафон шайқасына қатысқан уақыты:
б.з.б. 490 жылы
48. Б.з.б. 490 жылы Марафон шайқасында парсы әскерінің құрамында гректерге
қарсы соғысқан: Сақтар
49. І Дарий әскериінің қатарында «он мың ажалсыз» сақтар қатысқан шайқас:
Марафон шайқасы
50. Александр Македонскийдің сақ жеріне жорығы: Б.з.б. IV ғасырдың 30
жылдары
51. Александр Македонскийдің Шығысқа қарай жүретін жолын бөгеген тайпа:
Сақтар
52. Грек-Македон басқыншыларына қарсы кұресті басқарған сақ жауынгері:
Спитамен
53. А.Македонскийдің Сырдариядан өтіп, сақтарға қалай шабуыл жасағаны туралы
жазған: Арриан
54. Дахтардың парн тайпасының әлемдік тарихи үдеріске әсері: Иранда
Аршакидтер империясын құрды
55. Бірықғай сақ этносының құрылмау себебі: Орасан зор аумақта таралып,
шағын топтармен көшіп-қонып жүруі
56. 1969 жылы сақтар туралы құнды мәлімет беретін ескерткіштер табылды: Есік
қорғанынан
57. Іле Алатауының аймағынан табылған археологиялық ескерткіштер: Сақ
қорғандары
58. Есік обасынан табыоған тостағандағы жазу тиесілі тайпа: Сақтар
59. Рухани мәдени жетістігі ретінде сақтардың әлем туралы түсініктерінен мәлімет
беретін жәдігер: Алтын адамныың бас киіміндегі өрнектер
60. Күн таңбасы, 4 қанатты пырақтар және 4 алтын жебе бейнеленген: Сақтардың
баскиімінде
61. «Аң стилі» өнерінің негізі осы сеніммен байланысты: Тотемизм
62. Антрондықтар дәуірінің соңы мен сақ заманында Дала тайпаларында жиі
кездесетін деректер: отқа табыну
63. Жетісу сақтарында кездесетін қоладан жасалан құрбандық шалуға және иіс
шығаруға арналған бүйымдар дәлелдейді: отпен байланысты ғұрыптық
заттарды
64. Отқа табыну туралы мол мағлұмат кездестіруге болатын қорғандар: Бесшатыр
мен Жетісу обалары
65. Сақтардың негізгі қаруы: садақ
66. Сақтардың қысқа сапты өткір қаруы: ақинақ
67. Сақ елшілері Дарий патшаға сыйға тартты: етік
68. Сақтардың тасмола мәдениетінің өзіндік ерекшелігі: мұртты қорғандар
69. Орталық Қазақстан аумағындағы ежелгі тасмола археологиялық ескерткішінің
ерекшелігі: мұртты обалар
70. Сақтардың тасмола мәдениеті таралған аумақ: Солтүстік және Орталық
Қазақстан
71. Тасмола мәдениетін қалдырған тайпалар: Исседондар
72. Тасмола мәдениетінің ерекшелігі: Адам мен жылқыны қатар жерлеген
73. Жазба деректерде сақ мемлекетінің басшысы лауазымы: Патша
74. Сақ қоғамында соғыс пен бейбітшілік мәселесін шешті: Патша
75. Сақ көсемдері атқарған қызметтер: саяси
76. Сақ қоғамында адамдар тобы: Жауынгерлер, абыздар, Малшылар мен
егіншілер
77. Сақ қоғамындағы халықтың басып көпшілігін құраған қатардағы қауымдастар:
малшылар
78. Шығыс Қазақстан мен Оңтүстік Сібір далаларындағы темірді игерген алғашқы
мәдениет: Афанасьев
79. Қазақстанның шығысындағы Андрон мәдениетімен қатар өмір сүрген мәдениет:
Афанасьев
80. Б.з.б. ІІ мыңжылдықтық соңында Шығыс Қазақстан, Оңтүстік Сібір, Батыс
Моңғолияда пайда болған мәдениет: Қарасұқ мәдениеті
81. Қарасұқтықтардың шаруашылығы: жартылай көшпелі
82. Ерте темір дәуірінде Тува, Шығыс Алтай мен Солтүстік Батыс Моңолдия
аумағында қалыптасқан мәдениет: Ұйық мәдениеті
83. Сақтар кезеңінде Оңтүстік Сібір далаларында өмір сүрген мәдениет: Тағар
мәдениеті
84. Оңтүстік Сібірдің ежелгі мыс кендерінің басым бөлігін иеленгендер:
тағарлықтар
85. Тағарлықтардың көршілес тайпалар арасындағы жоғары бағаланған тауарлары:
алтын түсті қола
86. Таулы Алтай мен Шығыс Қазақстан өңірін қамтыған ежелгі мәдениет:
Пазырық
87. Пазырықшылар айналысқан шаруашылық: Көшпелі мал шаруашылығы
88. Алтайдағы Пазырық мәдениетінің ерекшелігі: әлемдегі алғашқы түкті
кілемдерді жасатты
89. Ертедегі көшпелілерде кілем тоқу өнері жоғары деңгейде болғандығы көрсететін
археологиялық ескерткіш: Пазырық кілемі
90. Пазырық кілемі сақтаулы тұрған қала: Санкт-Петербірг қаласындағы
мемлекеттік эрмитаж
91. Жерлеу ғұрыптарында далалықтарға тән салттар мен андрондықтарға тән
жерелейтін орынды таспен қалау секілді ерекше көрініс беретін мәдениет:
Сапаллин мәдениеті
92. Спаллин мәдениеті орналасқан аймақ: Өзбекстан
93. Сақ-скифтердің дүниетанымы көрініс тапқан өнер түрі: Аң стилі
94. Сақтар киіміндегі алтын мен қызыл түстердің басып болуы білдереді:
сақтардың күн мен отқа табынғандығын
95. Жаңа дәуірдің басында сақтардың аң стиді ауысты: «Полихромдың стилге»
96. Жетісу жеріндегі сақ ескерткіштері: Бесшатыр, Есік
97. Қызылордадан 300 шақырым жерде орналасқан сақ қаласының орны: ШірікРабад
98. Сырдарияның көне арнасы Жаңадария бойында орналасқан сақ қаласы: БәбішМолда
99. Ерте темір дәуірінде Жетісу жерін мекендеген тайпалар: Сақтар, Үйсіндер
100.
Іле өзенінің оң жағалауында Желшағыр тауының ертегінде орналасқан сақ
қорымы: Бесшатыр қорымы
101.
Есіктен кейін сақтардың алтын киім киген адам обалары табылған
ескерткіштері: Аралтөбе, Шілікті
102.
Орал аймағынан табылған көне сақ мәдениетінің ғажайып туындысы:
Тақсай ханшайымы
103.
Шығыс Қазақстан аймағынан табылған көне сақ мәдениетінің ғажайып
туындысы: Үржан ханшайымы
104.
Шығыс Қазақстан аумағын ертеде мекендеген: Аримаспылар
105.
Атауы Алтайда алтын мен темірдің мол болуына байланысты шыққан
темір дәуіріндегі тайпа: Аримаспы
106.
Шығыс Қазақстан аумағынан табылған темір дәуіріне жататын қорғандар:
Берел, Шілікті
107.
Сақтарды құрамына кірген тайпалар: Аримаспы, Аргиппей, Исседон
108.
Парсы жазбаларында Жетісу, Сырдарияның орта ағысында тұрған
тайпалар: сақ-тиграхаудалар
109.
Тиграхауда сақтары қоныстанған аумағы: Оңтүстік Қазақстан, Жетісу,
Солтүстік Қырығызстан
110.
Сақ-тиграхаудалар көшіп-қонып жүрген аймақ: Оңтүстік және Оңтүстік
Шығыс Қазақстан
111.
Сақ-тиграхаудалар көшіп-қонып жүрген аймақ: Оңтүстік және ОңтүстікШығыс Қазақстан
112.
Парсы жазбаларындағы теңіздің арғы жағындағы сақтар: Сақ парадарайа
113.
Сақ-Парадарайалардыың қоныстанған аумағы: Арал теңізінің ар жағы
мен Сырдарияның төменгі ағысы
114.
Сақ-парадарайалардың оңтүстігінде қоныстанған сақтар атауы: Сақхаумаваргалар
Хаома сусынын дайындайтын сақтардың қоныстанған аумағы: Муграб аңғары
Сарматтар
1. Сарматтар мекендеген аймақ: Батыс Қазақстан, Еділ мен Жайық аралығы
2. Б.з.б. ІІІ ғасырда Батыс Қазақстанды мекендеді: Сарматтар
3. Геродот дерегі бойынша сақтарған мәдениеті жағынан жақын көшпелі тайпа:
Сарматтар
4. Б.з.б. ІІІ ғасырда сарматтарды Ұла Даланың батыс бөлігін тастап шықты:
Сарматтар
5. Жерлеу қорғандарын тұрғызу, ақинақтар жасау, өнерідегі «аң стилін» қолданған
тайпалар: Сарматтар
6. Орта Азиядағы сақтар мен Қара теңіз маңындағы скифтерді өзара
байланыстарған тайпалар одағы: Сарматтар
7. Скиф-сақ-сармат мәдени қауымдастығы басымдыққа ие болды: Ұлы Даланың
батысы мен орталық бөлігінде
8. Б.з.б. І мыңжылдықтар Ұлы Даланың Батысы мен орталық бөлігінде басымда ие
болды: Скиф-сақ-сармат мәдени қауымдастығы
9. Әйелдердің қоғамдығы рөлі жоғары болған тайпалар: Сармат
10. Сарматтардың б.з.б. VIII ғ. атауы: Савроматтар
11. Аргипейлердің Орал тауының ар жағындағы көршілері: Савроматтар
12. Б.з.б. ІІ ғасырда Қара теңіздің солтүстігіне дейінгі жерлерді жаулап алған ежелгі
тайпа: Савроматтар
13. Б.з.б. ІІ ғасырда Сармат билігі орнады: Қара теңіздік солтүстік аймақтарына
дейін
14. Сарматтар жаулаушылық жорықтар жасаған аймақтар: Алдыңғы Азия мен
Солтүстік Кавказға
15. Темір дәуірінде Солтүстік Кавказға, Парфияға жаулаушылық жорықтар жасаған
тайпа: Сарматтар
16. Арал-Каспий аралығы, одна оңтүстікке қарай өмір сүрген сармат тайпасы: Дах
17. Сарматтардың Қара теңіз жағалауындағы үстемдігіне IV ғасырда тойтарыс
берді: ғұндар
18. Сарматтар жөнінде жазған грек, рим тарихшылары: Диодор, Үлкен Плиний,
Полиби, Полиэн
19. Каспий жағалауында өмір сүрген сармат тайпасы: Гиркани
20. Сармат дәуіріндегі Каспий жағалауында өмір сүрген сармат тайпасы: Гиркани
21. Сармат дәуіріндегі Каспий теңізінің атауы: Гиркан
22. Батыс Қазақстан аймағында кездесетін ескерткіштер: Сарматтардікі
23. Аршакидтер әулеті билігінің негізін салған сармат тайпасы: Дайлар
24. Сарматтар құрамына кірген тайпалар: Роксолан, Сирак, Алан, Аорс
25. Сарматтардың абыз әйелдері жерленген қорымы: Бесоба
26. Сарматтардың абыз әйелдері жерленген Бесоба қорымы орналасқан аймақ:
Ақтөбе облысы
27. Сармат ескерткіштерінің ең жақсы зерттелген қорымы: Сынтас
28. Батыс Қазақстанда үш сармат жауынгері жерленген қорым: Сынтас
29. Соңғы сармат кезеңінің Атырау облысы Жылыой ауданынан табылған
ескерткіші: Аралтөбе
30. Кесемнің қару-жарағы, абыз асатаяғы табылған сармат ескерткіші: Аралтөбе
31. Аралтөбе ескерткіші табылған өңір: Атырау
32. Сармат қоғамындағы басқару құрылымы: әскери демократия
33. Сармат қоғамында әскери-демократия қатысты болды: ерлер мен әйелдерге
34. Сарматтарда әлеуметтік теңсіздік болғандығын дәлелдейді: Археологиялық
ескерткіштер
35. Сарматтардың өмірінде маңызы ерекше болды: Көшпелі мал шаруашылығы
36. Ежелгі грек тарихшысы Геродоттың хабарлауынша савроматтардың тілі өте
жақын болды: Скиф тіліне
37. Саврматтардың тілі скиф тіліне өте жақын болған деп жазған грек тарихшысы:
Геродот
38. Басқа көшпелі тайпаларға қарағанда әйелдердің қоғамдағы рөлі жоғары болған
тайпалар: Сармат
Амазонкалар туралы аңыз тараған тайпа: Сармат
Ғұндар
1. Ғұндар туралы дерек беретін: қытай деректері
2. Б.з.б. 209 жылы билікке келген ғұндардың атақты билеушісі: Мөде
3. Көшпелі ғұн (хунну) тайпаларының билігіне Мөденің келуі: Б.з.б. ІІІ ғ. соңы
4. Ғұн тайпаларының бір мемлекетке бірігіп саяси күшейген кезі: Мөденің
тұсында
5. Мемлекет пен халықтың құнды байлығы ең алдымен оның жері дегенді айтқан
ғұн билеушісі: Мөде
6. «Жер дегеніміз – мемлекеттің негізі, оны өалай береміз» деген ғұн
басшысы: Мөде
7. Қытай деректерінде Мөденің әскерінің саны: 300 мың
8. Мөде шаньюй бағындырған тайпалар: Саян, Алтай, Жоғарғы Енисей
9. Б.з.б. 200 жылдары ғұндарға қарсы жорықта қоршауға түскен қытай
императоры: Гаоди
10. Б.з.б. І ғасырдың ортасына дейін Қытайдың Хань әулетін бағындырған
тайпа: Ғұн
11. Ғұндардың басты қарсыластары: Юэчжи мемлекеті мен Қытай
12. Б.з.б. 165 жылы ғұндар мен юэчжилар арасындағы соғыстың
нәтижесі: ғұндардыың толық жеңісімен аяқталды
13. Б.з.б. І ғасырдың ортасында ғұндар екіге бөлінді: оңтүстік және солтүстік
болып
14. Хань әулетінің қол астына түскен: Оңтүстік ғұндар
15. Қытайдың ығыстыруымен солтүстік ғұндар көшкен аймақ: Батыс
16. ІІ ғасырдың ортасында Шығыс Қазақстан мен Жетісу жәрінде солтүстік ғұндар
құрған мемлекет: Юэбань
17. Ғұн империясы өзінің жамуының жоғарғы сатысына жетті: Еділ патшаның
кезінде
18. Рим империясына қауіп туғызған ғұн басшысы: Еділ (Атилла)
19. Еуропаны Рим үстемдігінен азат еткен: Аттила
20. V ғасырда Шығыс Еуропада өз мемлекетін құрған ғұн билеушісі: Аттила
21. V ғ. Шығыс еуропада Аттила өз мемлекетін құрған тайпа: Ғұн
22. Дунайға дейін жетіп, Венгрияға қоныстанған тайпа: ғұн
23. Ғұндар кезеңінен кейін түрік сөздері сақталып қалған Еуропа халқы: венгр
24. Ғұндардың құдыретті билеушісі Еділ (Атилла) өмір сүрген ғасыр: V ғасыр
25. Билеушілері «Аспан ұлы», «Ұлы шаньюй» деп аталған ел: ғұндар
26. Ғұн мемлекетінің сыртқы саясатындағы барлық мәселелерді шешті: Тәңірқұты
27. Ғұндардың жоғарғы билеушісі иеленген лауазым: Тәңірқұты
28. Қытай деректерінде ғұндардың жоғарғы билеушісі: «Шаньюй»
29. Ғұн шаньюйінің жақын туыстары иеленген лауазым: «Түменбасы»
30. Ғұн мемлекетінде Шаньюйдан кейінгі басты тұлғалар: Түменбасылар
31. Ғұн мемлекетіндегі ру саны: 24
32. Ғұндарда 24 руды басқарған: түменбасы
33. Ғұн мемлекетінің батыс және шығыс аумақтарын басқарды: кіші хандар
34. Ғұндарда түменбасы: 10 мың жауынгер басшысы
35. Ғұндарда түменбасының әскери күші мен билігінің деңгейі анықталды: халық
санымен
36. Ғұн мемлекетінің сипаты: Көшпелі-патриархалды
37. Ғұн әскерінің негізгі құрамы: атты әскерлер
38. Цин империясына Ұлы Қытай қорғанын салуға мәжбүр еткен халықтар: Ғұндар
39. Үш ғасырдан астам өмір сүрген мемлекет: ғұн империясы
40. Б.з.б. ІІІ ғасырда сақтар мен юэчжилерден шығысқа қарай көшпенділердің үлкен
империясы құрылды: ғұндар
41. Ғұн мемлекетінің көшпенділер тарихында орны: Алғашқы империя
42. Ғұн тайпаларының әлемдік тарихи үрдістер бағытына ықпалы: Ұлы қоныс
аударуды бастау
43. Ұлы даланың орталық бөлігіне келіп, ондағы тайпалардың түркілене бастауына
негіз болған тайпа: ғұндар
44. Көшпелілік өркениет пайда болғаннан кейінгі ортаазиялық көшпелі
қауымдастыөтардағы саяси ұйым: мемлекеттің алғашқы түрлері қалыптасты
45. Кейбір зерттеушілердің пікірі бойынша орта ғасыр дәуірінің бастауына жол
ашқан деп саналатын тайпалар: Ғұн
Үйсіндер
1. Б.з.б. І мыңжылдықтың соңында үйсіндер құрылған аумақ: Жетісу, Тарбағатай,
Тянь-Шань
2. Б.з.б. І мыңжылдықтың соңында Жетісу, Тарбағатай және Тянь-Шань аумағында
құрылған мемлекет: Үйсін
3. Сақ-тиграхаудалардың ұрпақтары: Үйсіндер
4. Билік мұрагерлік бойынша берліді: Үйсіндерде
5. Үйсіндерде төрешілік аппарат құрылды: Шенеуліктерден, тексерушілерден
және хатшылардан
6. Б.з.б. ІІ ғасырдыың басында құрылған күшті мемлекет: Үйсіндер
7. Ерте темір дәуірінде Жетісу жерін мекен еткен тайпа: Үйсіндер
8. Жетісудағы сақ жерлеріне б.з.б. ІІ ғасырда Орталық Азиядан келіп қоныстанған
тайпа: Үйсіндер
9. Ежелгі Қытай жазбаларында б.з.б. ІІ ғасырдан бастап кездесетін
тайпа: Үйсіндер
10. Б.з.ю. ІІ ғасырда үйсіндер одақтасқан ел: Қытай
11. Үйсіндер жайлы негізгі дерек көздері: Қытай деректері
12. Жоғарғы билік күнбиге тиесілі болды: Үйсіндерде
13. Сарайы Чигу қаласында орналасқан ел басшысы: Күнби (гуньмо)
14. Үйсіндерде мемлекет басшысы күнбиден кейінгі лауазымды тұлға: бас уәзір
15. Үйсін мемлекетендегі бас уәзір: тулы (дулы)
16. Кейінгі темір дәуірінде үйсіндермен бір уақытта өмір сүрген мемлекет: Ғұн,
Қыңлы
17. Үйсіндердің Тянь-Шань тауларына қоныс аудару себебі: көшпелі
жужандардың қысымы
18. Ыстықкөл мен Іле өзенінің оңтүстік жағалауы аралығында орналасқан ежелгі
үйсін қаласы: Қызыл аңғар
19. Үйсіндердің астанасы болған қала: Қызыл-Аңғар (Чугучен, Чугу)
20. Үйсіндердің астанасы Қызыл-Аңғар орналасқан аймақ: Ыстықкөл маңы
21. Үйсіндердің гуньмосы тұрған қала: Чигу
22. Үйсіндер бөлінді: шығыс, батыс, орталық
23. Үйсіндер орналасқан аумақ: солтүстігі Балқаштан, оңтүстігі Ыстықкөлге
дейін
24. Үйсіндердің орталығы орналасқан өңір: Іле аңғар
25. Үйсіндердің шығу тегі туралы жазған қытай тарихшысы: Цыма Цянь
26. Үйсіндердің солтүстік-батысындағы көршілері: Қыңлылар
27. Жазба деректердегі үйсіндердің шығысындағы көршілері: Ғұндар
28. Құрамында ся және юечжи тайпаларының өкілдері көп кездесетін
мемлекет: Үйсін
29. Үйсіндер айналысқан шаруашылық: жартылай көшпелі
30. Бай үйсіндердің жылқыларының саны: 4-5 мың
31. Қарапайым егіншіліктің болғанын дәлелдейтін Ақтас қорымына табылды: қола
орақтар
32. Үйсіндердің Ақтас қонысынан табылған заттар деректер
дәлелдейді: Егіншіліктің болғандығын
33. Зергерлік бұйымдар табылған үйсін қорымы: Ақтас
34. Үйсіндердің бүгінге дейін жеткен ескерткіштері: Теңлік, Қарғалы
35. Үйсіннің сәйгүлік мінген адам бейнеленген алтын қапсырма табылған
қорымы: Теңлік
36. Алтыннан жасалған қыпсырма, сырға, темір түйреуіш табылған қорым: Теңлік
37. Қарғалы шатқалынан табылған назар аударарлық олжаның бірі: Тәті
(димадема)
38. Үйсіндердің диадемасы табылған шатқал: Қарғалы
39. Үйсіндердің әлем туралы түсігі жақсы көрініс тапты: Қарғалы диадемасында
40. Қарғалы тәтісінің басты тақырыбы: әлем бейнесі
41. Қарғалы тәтісінде бейнеленген құстар мен қанатты тұлпар білдіреді: аспан мен
күнді
42. Үйсіндерде қанатты тұлпар саналды: күннің белгісі
43. Қарғалы тәтісіндегі күннің белгісі саналған: қанатты тұлпар
44. Үйсіндерде жақсы дамыған кәсіп: Тері өңдеу
45. Үйсіндердің қалалары орналасқан өзен: Кеген, Шу
46. Жетісу жеріндегі ежелгі үйсіндердің мүсіндік бейнесін жасаған: Герасимов
47. М.М.Герасимов қалпына келтірген мүсіндік бейне: үйсіндердікі
48. Үйсіндерде мүлік теңсіздігінің болғандығын дәлелдейтін дерек: жерлеу
орындары
Қаңлылар
1. Қазақстанның оңтүстігіне солтүстік-шығыстан ғұндардың ығыстыруы
нәтижесінде келген тайпалар: қаңлылыр
2. Қаңлылардың Қазақстанның оңтүстігіне солтүстік-шығыстан ығыстыруына
себепші болған тайпа: ғұн
3. Қытай деректері бойынша қаңлылар мен олардың орналасқан
аймағы: Сырдарияның орта ағысы және Шаш облысы
4. Б.з.б. ІІ ғасырда Сырдарияның орта ағысынла күшейген мемлекет: Қаңлылар
5. Қыңлалыр алғашқы кезде оңтүстігінде тәуелді болды: юэчжилерге
6. Қаңлылар алғашқы кезде солтүстігінде тәуелді болды: ғұндарға
7. Б.з.б. 47-46 жылдары қаңлылар үйсіндерге қарсы күресте қолдау көрсеткен
елі: Ғұндар
8. Б.з.б. 46-36 жылдары қаңлылар үйсіндерге қарсы күресте қолдау көрсеткен
елі: ғұндар
9. Б.з.б. І ғасырда бірнеше иеліктерге бөлінген мемлекет: Қаңлы
10. Қаңлылар билігінің біршама уақыт таралған аймақ: Батыс Қазақтан,
Каспийдің солтүстік жағалауы
11. Қаңлыылар күшейіп тұрған кезде Батыс Қазақстан мен Каспийдің солтүстік
жағалауларында оларға тәуелді болған тайпалар: Сармат-алан
12. Қаңлылардың өмірі мен тұрмысын сипаттап жазған тарихшы: Сыма Цянь
13. Қаңлы мемлекеті туралы жазған Сыма Цянның еңбегі: «Тарихи жазбалар»
14. Қаңлылар туралы жазылған жазбадерек: Ирандықтардың «Авеста» кітабы
15. Қаңлылар туралы дерек көздері: «Авеста», «Цянь Ханьшу», «Тарихи
жазбалар»
16. Жазба деректерде қаңлылардың өмір сүрген аймағы: Арыс, Талас
жағалаулары, Сырдың төменгі ағысы
17. Негізгі халқы көшпелі болғанымен, шұраттарда егіншілікпен айналысқан
ел: Қаңлылар
18. Сырдария, Арыс, Бадам өзендерінң бойында мақта өсірумен
айналысты: Қаңлылар
19. Қаңлылардың археологиялық мәдениеті дамыған өңір: Оңтүстік Қазақстанда
20. Қаңлы тайпалық бірлестігінің территориясы орналасты: Оңтүстік Қазақстанда
21. Қаңлылардың солтүстік-батысындағы көршілері: Сармат, Алан
22. Қаңлы мемлекетінің оңтүстігіндегі көршісі: Үйсін
23. Қытаймен және үйсіндермен көршілес жатты: Қаңлы мемлекеті
24. Қаңлылар өз жерінен бақылауда ұстап отырды: Ұлы Жібек жолын
25. Ұлы Жібек жолының аса маңызда орталық бөлігін алып жатты: Қаңлылар
26. Қаңлылардың бақылауында болған Ұлы Жібек жолының бағыттары: Кавказ бен
Қара теңізге баратын
27. Археологиялық қазба жұмыстары кезінде қаңлылардың көшпелі ғана емес,
егінші болғанын да дәлелдейтін: Қауыншы мәдениеті, Отырар-Қаратау
мәдениеті, Жетіасар мәдениеті
28. Ежелгі қаңлылардың археологиялық ескерткіштері: Қауынша, Жетіасар,
Отырар-Қаратау
29. Қаңлылардың Қауынша мәдениетінің таралуы аймағы: Ташкент төңірегі
30. Қауыншы мәдениетінде жақсы дамыған металл өңдеу ісінің түрі: темірді өңдеу
мен балқыту
31. Қаңлылардың Отырар-Қаратау мәдениетінің таралу аймағы: Сырдарияның
орта ағысы, Қаратау, Талас бойы
32. Қаңлылардың Жетіасар мәдениетінің таралу аймағы: Қуаңдария, Жағадария
аңғарлары
33. Каңлылар кезеңіне жататын 20 қаладан тұратын кешен: «Жетіасар»
34. Алтынасар қаласы орналасқан қаңлы мәдениетінің аумағы: Жетіасар
35. Қаңлылардың Жетіасар кешеніндегі ең үлкен қаласы: Алтынасар
36. Арыстың сол жағалауындағы қаңлы қаласының орны: Көк-Мардан
37. Қаңлылардың Көк-Мардан қаласы орналасқан жер: Арыс өзенінің сол
жағалауында
38. Егіншілікті дамыту үшін Зах, Ханарық каналдарын қазған ежелгі
мемлекет: Қаңлы
39. Қаңлылардың су қоймалары мен тоғандары салынды: Шыршық өзенінің оң
жағында
40. Шыршық өзенінің оң жағындағы қаңлы каналы: Зах
41. Қаңлыларды отырықшылық дамыған өңір: Арал, Ташкент төңірегі
42. Қаңлыларда дәнді және бау-бақша дақылдары өсірілген аймақ: Сырдария
аңғары
43. Қаңлылардағы металл өндірісінің орталығы болған аймақ: Шаш-Илақ
44. Металл өндеудің ірі орталығы болған қаңлы қаласы: Құлаты
45. Ежелгі қаңлы қалалары: Құлаты, Көк-Мардан
46. Қаңлылар жерінде зерттелген қалашық: Ақтөбе
47. Қаңлылар жерінен Қытай теңгелері табылған Мардан қорымы: Отырар
алқабында
48. Қаңлы билеушісінің титулы: Хан
49. Қаңлы елі бес иелікке бөлініп, оларды басқарғандар: Кіші хандар
50. Қаңлы көсемдерінде биліктің берілу жүйесі: мұрагерлік жолмен
51. Қаңлы елінің астанасы: Битянь
52. Қаңлы астанасы Битянь орналасқан аймақ: Түркістан маңында
53. Қытайдан Қаңлы еліне барған елшілер хан сарайында көрген жазба: Заң
жарғылары
54. Қытай деректерінде әні, күйі, би өнері жақсы дамыған тайпалар: Қаңлылар
Қаңлыларда жақсы дамыған өнер саласы: би, музыка, ән-күй
Түрік қағанаты
1. Еуразия даласында VI ғасырдан ХІІІ ғасырға дейінгі кезең: Түркі дәуірі
2. Қазақ халқының арғы бабалары: «прототүріктер», «арғы түріктер»
3. 552-603 жылдары өмір сүрген мемлекет: Түрік қағанаты
4. Түрік қағанатының өмір сүрген мерзімі: 552-603 жылдар
5. Түрік қағанаты құрылды: VI ғасырдың ортасында
6. VI ғасырдың ортасында тарих сахнасына шыққан мемлекет: Түрік қағанаты
7. Біздің жерімізде ерте орта ғасырларда ірге тіккен алғашқы феодалдық
мемлекеттердің бірі: Түрік қағанаты
8. VI ғ. Қазақстан мен Орталық Азияда құрылған мемлекет: Түрік қағанаты
9. «Түрік» этнонимі бірінші рет деректерде кезедесті: 542 жылы
10. Түрік қолбасшысына қытай елшісі келген мерзім: 545 жыл
11. 545 жылы қытай елшісімен саяси байланыс жасаған түрік қолбасшысы: Бумын
12. 545 жылы болған оқиға: Түрік қолбасшысына қытай елшісі келді
13. VI ғасырдың ортасына дейін түріктер бағынышты болды: Жужандарға
14. Қытай деректері бойынша авар (жужан) қағанаты үшін темір
өндіргендер: Түріктер
15. «Менің темір қорытатын тұтқыным» деп түріктердің кәсібі туралы айтқан
жужан қағаны: Анағұй қаған
16. Аварлардың басқаша атауы: Жужан
17. Елхан деген атақ алған түрік қағаны: Бумын
18. 552 жылы Бумын қағанның елхан атағын алуға себеп болған оқиға: жужан
қағандығын талқандауы
19. Елхан деген атақ алған түрік қағаны: Бумын
20. 552 жылы Бумын қағанның елхан атағын алуына себеп болған оқиға: жужан
қағандығын талқандауы
21. Бумын «елхан» атағын алған жыл: 552 жылы
22. Түрік қағатанының билеушілері: Бумын, Мұқан, Иштеми
23. Бумыннан кейін билікке келген Түрік қағанатының билеушісі: Мұқан
24. Жужандар Түрік қағанатынан түпкілікті жеңілді: Мұқан қаған кезінде
25. Орталық Азия мен Оңтүстік Сібірдің бағындырған билеуші: Мұқан қаған
26. Түрік қағанатын «Ұлы даланың шығыстағы қожасына» айналдырған: Мұқан
қаған
27. Қытай билеушілері Түрік қағанатына жібек матамен салық төлеп
отырды: Мұқан қаған кезінде
28. Түріктер әскери жағынан қуатты империяға айналды: Иштеми қағанның
тұсында
29. Сауда жағдайына байланысты Иран мен Византияға елшіліктер жіберіп, келіссөз
жүргізген түрік қағаны: Иштеми
30. Иштеми қаған Ұлы Жібек жолының «солтүстік тармағын» ашып, сауда және
димломатиялық байланыс орнатқан ел: Византия
31. Түрік қағанаты мен Византия мемлекетінің одақтасу нәтижесі: Ұлы Жібек
жолының дамуының күшеюі
32. Ұлы Жібек жолындағы саудаға байланысты Иранға қарсы одақ құрған
елдер: Түрік қағанаты мен Византия
33. 568 жылы Византияға Түрік қағанатының елшілігін басқарып барды: Маниах
34. 568 жылы Түрік қағанатының ордасына барған Византия елшісі: Земарх
35. Орта ғасырларда Иран мен Византияға бірнеше елшіліктер жіберіп, келіссөздер
жүргізген түріктердің атақты қағаны: Иштеми
36. Түрік қағаны Иштеми бірнеше елшіліктер жіберіп, келіссөздер жүргізген
елдер: Иран мен Византия
37. VI ғасырдың 70 жылдары Түрік қағанатының алып жатқан
территориясы: Манчжуриядан Босфорға дейін
38. VI ғасырдың 60 жылдары Түрік қағанаты өзара қарым-қатынас жасаған
мемлекеттер: Қытай, Иран, Византия
39. VII ғасырдың екінші жартысында Қытай, Иран, Византия елдерімен терезесі тең
өмір сүрген мемелекет: Түрік қағанаты
40. Түрік қағанатында жоғарғы билеуші: қаған
41. Ұлы қаған ортдасы орналасқан қоныс: Алтайда
42. Көптеген түрік тайпаларының ортақ атауы: теле
43. Теле тайпаларының ата-бабалары: Ғұндар
44. Қытай шежіресі бойынша «теле» сөзінің мағынасы: Түрік
45. Түркілердің бірігуінде басты рөл атқанрды: Ашина руы
46. Түріктердің билеушілері шыққан әулет: Ашина
47. Түрік қағанатында әскери және азаматтық қызметтерді басқарған шенеуліктер
аппараты: Ябғу, шад
48. Түрік мемлекетінде қарапайым халық аталды: «бұдұн»
49. Түрік рулары мен тайпаларын біріктірген идея: түркілердің шығу тегінің
ортақтығы
50. 603 жылы Батыс және Шығыс болып екіге бөлініп кеткен мемлекет: Түрік
қағанаты
2. Батыс Түрік қағанаты
3. Он оқ будын елі: Батыс Түрік қағандығы
4. Қытай деректерінде 100 мың әскері бар «он тайпа қағаны» деп аталған
билеуші: Иштеми қаған
5. Л.Гумилев жазуы бойынша Иштемиден кейін билікке келді: Тардуш
6. Батыс Түрік қағанаты түпкілікті жеке мемлекетке айналды: Тардуш қағанның
тұсында
7. Батыс Түрік қағанатының алғашқы қағаны: Тардуш (Дато)
8. Батыс Түрік қағанатының саяси билігін күшейткен қағандар: Шегу, Тон
9. Тон, Шегу қағандар: Батыс Түрік қағандары
10. Шегу, Тон қағандардың билігі кезінде: Батыс Түрік қағанатының саяси билігі
күшейді
11. Батыс Түрік қағанатының аумағын ұлғайтқан қағандар: Шегу, Тон
12. Бастыс Түрік қағанатында «он тайпа», «он оқ будун» жүйесін енгізген: Ешбар
Елтеріс
13. Батыс Түрік қағанатының негізі он тайпа алып жатқан территория: Қаратаудан
Жоңғарияға дейін
14. Он оқ бұдын тайпалары мекендеген жер: Шығыс Қаратау мен Жоңғария
аралығы
15. Батыс Түрік қағанатына енген тайпалар: «Он тайпа» - дулу, нушеби
16. Батыс Түрік қағанатының территориясы: Алтайдан Каспийге дейін
17. Батыс Түрік қағанатында жоғарғы лауазымды иеленген қаған руынан
шыққандарған берілген атақ: ябғу, шад, елтебер
18. Қаған ұрпақтарына берілетін лауазым: шад
19. Батыс Түрік қағанатында сот қызметін атқарушылар: Бұйрықтар мен
тархандар
20. Түрік қағанатында бұйрықтар мен тархандар атқарған іс: сот істері
21. Түріктерде тәуелді, алым-салық төлеушілерді атады: тат
22. Батыс Түрік қағанатының орталықтары: Мыңбұлақ, Суяб
23. Батыс қағанаттың орталығы Суяб қаласы орналасқан аймақ: Шу өзені бойы
24. Батыс Түрік қағанатының қысқы ордасы: Мыңбұлақ
25. Батыс Түрік қағанатының ыдырауына әсер еткен оқиға: Қытай
шапқыншылығы
26. Батыс Түрік қағанаты
27. Он оқ будын елі: Батыс Түрік қағандығы
28. Қытай деректерінде 100 мың әскері бар «он тайпа қағаны» деп аталған
билеуші: Иштеми қаған
29. Л.Гумилев жазуы бойынша Иштемиден кейін билікке келді: Тардуш
30. Батыс Түрік қағанаты түпкілікті жеке мемлекетке айналды: Тардуш қағанның
тұсында
31. Батыс Түрік қағанатының алғашқы қағаны: Тардуш (Дато)
32. Батыс Түрік қағанатының саяси билігін күшейткен қағандар: Шегу, Тон
33. Тон, Шегу қағандар: Батыс Түрік қағандары
34. Шегу, Тон қағандардың билігі кезінде: Батыс Түрік қағанатының саяси билігі
күшейді
35. Батыс Түрік қағанатының аумағын ұлғайтқан қағандар: Шегу, Тон
36. Бастыс Түрік қағанатында «он тайпа», «он оқ будун» жүйесін енгізген: Ешбар
Елтеріс
37. Батыс Түрік қағанатының негізі он тайпа алып жатқан территория: Қаратаудан
Жоңғарияға дейін
38. Он оқ бұдын тайпалары мекендеген жер: Шығыс Қаратау мен Жоңғария
аралығы
39. Батыс Түрік қағанатына енген тайпалар: «Он тайпа» - дулу, нушеби
40. Батыс Түрік қағанатының территориясы: Алтайдан Каспийге дейін
41. Батыс Түрік қағанатында жоғарғы лауазымды иеленген қаған руынан
шыққандарған берілген атақ: ябғу, шад, елтебер
42. Қаған ұрпақтарына берілетін лауазым: шад
43. Батыс Түрік қағанатында сот қызметін атқарушылар: Бұйрықтар мен
тархандар
44. Түрік қағанатында бұйрықтар мен тархандар атқарған іс: сот істері
45. Түріктерде тәуелді, алым-салық төлеушілерді атады: тат
46. Батыс Түрік қағанатының орталықтары: Мыңбұлақ, Суяб
47. Батыс қағанаттың орталығы Суяб қаласы орналасқан аймақ: Шу өзені бойы
48. Батыс Түрік қағанатының қысқы ордасы: Мыңбұлақ
49. Батыс Түрік қағанатының ыдырауына әсер еткен оқиға: Қытай
шапқыншылығы
Батыс Түрік қағанаты
2. Он оқ будын елі: Батыс Түрік қағандығы
3. Қытай деректерінде 100 мың әскері бар «он тайпа қағаны» деп аталған
билеуші: Иштеми қаған
4. Л.Гумилев жазуы бойынша Иштемиден кейін билікке келді: Тардуш
5. Батыс Түрік қағанаты түпкілікті жеке мемлекетке айналды: Тардуш қағанның
тұсында
6. Батыс Түрік қағанатының алғашқы қағаны: Тардуш (Дато)
7. Батыс Түрік қағанатының саяси билігін күшейткен қағандар: Шегу, Тон
8. Тон, Шегу қағандар: Батыс Түрік қағандары
9. Шегу, Тон қағандардың билігі кезінде: Батыс Түрік қағанатының саяси билігі
күшейді
10. Батыс Түрік қағанатының аумағын ұлғайтқан қағандар: Шегу, Тон
11. Бастыс Түрік қағанатында «он тайпа», «он оқ будун» жүйесін енгізген: Ешбар
Елтеріс
12. Батыс Түрік қағанатының негізі он тайпа алып жатқан территория: Қаратаудан
Жоңғарияға дейін
13. Он оқ бұдын тайпалары мекендеген жер: Шығыс Қаратау мен Жоңғария
аралығы
14. Батыс Түрік қағанатына енген тайпалар: «Он тайпа» - дулу, нушеби
15. Батыс Түрік қағанатының территориясы: Алтайдан Каспийге дейін
16. Батыс Түрік қағанатында жоғарғы лауазымды иеленген қаған руынан
шыққандарған берілген атақ: ябғу, шад, елтебер
17. Қаған ұрпақтарына берілетін лауазым: шад
18. Батыс Түрік қағанатында сот қызметін атқарушылар: Бұйрықтар мен
тархандар
19. Түрік қағанатында бұйрықтар мен тархандар атқарған іс: сот істері
20. Түріктерде тәуелді, алым-салық төлеушілерді атады: тат
21. Батыс Түрік қағанатының орталықтары: Мыңбұлақ, Суяб
22. Батыс қағанаттың орталығы Суяб қаласы орналасқан аймақ: Шу өзені бойы
23. Батыс Түрік қағанатының қысқы ордасы: Мыңбұлақ
24. Батыс Түрік қағанатының ыдырауына әсер еткен оқиға: Қытай
шапқыншылығы
Шығыс Түрік қағанаты
3. VII ғасырдың аяғы мен VIII ғасырдың ортасында Қазақстан, Орта Азия,
Оңтүстік Сібір жерін алып жатқан мемлекет: Шығыс Түрік қағанаты
4. Шығыс Түрік қағанаты өз мемлекет құрды: Қазіргі Моңғолдия жерінде
5. 682 жылы Моңғолияда өз мемлекетін қалпына келтірді: Шығыс Түрік
6. 682 жылы Шығыс Түріктердің өз мемлекетін қалпына келтіруге мүмкіндік
берген жағдай: Қытаймен жүргізілген соғыс нәтижесі
7. 682 жылы Моңғолияда өз мемлекетін қалпына келтірген Шығыс Түрік
қағанатының алғашқы қағаны: Елтеріс (Құтлық)
8. Құтлық негізін қалаған Шығыс Түрік қағанатың аумағына енген жер: Шығыс
Түркістан
9. Шығыс Түрік қағанатын Елтеріс (Құтлық) қағаннан кейін басқарған
билеуші: Қапаған қаған
10. Орталық Азияны бағындырған Шығыс Түрік қағанатының қағаны: Қапаған
11. Шығыс Түрік қағанатының қуатын қайта өркендеткен мемлекет: Шығыс Түрік
қағанаты
12. Шығыс Түрік қағанатының билеушілері Білге мен Күлтегін тиімді шартқа қол
жеткізген мемлекет: Қытай
13. Қытаймен тиімді шартқа қол жеткізген мемлекет: Қытай
14. Қытаймен тиімді шарқа қол жеткізге Шығыс Түрік қағанатының
билеушілері: Білге мен Күлтегін
15. Түрік қағанатының қуатын арттырып, жерін кеңейткен тұлға: Күлтегін
16. Түрік халқының жауынгерлік даңқын асқақтатқан қолбасшы: Күлтегін
17. Шығыс Түрік қағанатында жауынгерлік даңқымен танымал болды: Тоныкөк
18. Шығыс Түрік қағанатының орнына 744 жылы орнаған мемлекет: Ұйғыр
қағанаты
19. Шығыс Түрік хандығын жеңген: Ұйғыр қағанаты
Түркеш қағанаты
4. VI ғасырда Батыс Түрік қағанатының сол қанатына енген, саны жағынан көп
болған тайпа: Түркеш
5. Түркеш қағанаты мемлекеттік-әкімшілік, әскери және мәдени дәстүрлерін
жалғастырды: Батыс Түрік қағандығы
6. Жетісуда 704 жылы билік басына келген мемлекеттік бірлестік: Түргештер
7. Түркештер иемденген жер аумағы: Шу-Іле өзендерінің аралығы
8. Түркештер бөлінген топтар: шулық, ілелік
9. VIII ғасырдың басында құрылған мемлекет: Түргеш
10. Түркеш қағанатының құрылуына жол ашқан оқиға: Үшліктің
қытайлықтармен күресте жеңіске жетуі
11. Түркеш қағанатының негізгі жер аумағы: Жетісу
12. Түркеш мемлекетінің негізін қалаған қаған: Үшлік
13. Үшлік қаған басқарған мемлекет: Түргеш қағанаты
14. Үшлік қаған өзінің негізгі тайпаларын бөлді: Екі Ордаға
15. Үшлік қағанның Үлкен Ордасы орналасқан қала: Суяб
16. Үшлік қағанның кіші ордасы орналасқан қала: Күнгіт
17. Үшлік қағанның Іле өзені бойындағы кіші ордасы: Күнгіт
18. Түркеш қағанаты бөлінген аймақ саны: 20
19. Түркештер тарихындағы ең беделді билеушілер: Үшлік пен Сұлу
20. Түркештер осы қағанның билікке келуімен қайта күшейді: Сұлу қаған
21. Сұлу қаған 715-738 жылдары билікке келгеннен кейін қайта күшейген
ел: Түркеш қағанаты
22. Түркештердің ішкі және сыртқы саясатының шиеленісіп тұрған сәтінде билікке
келді: Сұлу қаған
23. Түркеш қағандығының тәуелсіздігі үшін үш жақты күрес жүргізген қаған: Сұлу
24. Түркеш қағандығына оңтүстік-батыстан қауіп төндірген мемелкет: Арабтар
25. Түркештерге шығыстан қауіп төндірген ел: Қытай
26. Арабтардың жеріндегі және оның Соғдыдағы иеліктеріне қауіп төндірген
билеуші: Сұлу
27. Сұлу қағанның ордасы көшірілген қала: Тараз
28. Сұлу қағанның шайқастарға тікелей өзі қатысуына, әрі үнемі жеңіске жетуіне
байланысты арабтардың оған қойған лақап аты: «Сүзеген», «мүйізді қаған»
29. Арабтар «Сүзеген» деп атаған қаған: Сұлу
30. 748 жылы Түркештердің астанасы Суяб қаласын басып алған: Қытай
империясы
31. 751 жылы Атлах қаласының жанында үлкен шайқас болды: Арабтар мен
қытайлар арасында
32. 751 жылы Қытайдың батысқа жорығын тоқтатты: Талас бойындағы Атлах
шайқасы
33. VIII ғ. қытайдың батысқа қарай жорығын тоқтатты: Атлах шайқасы
34. Атлах (Талас) шайқасы болған мерзім: 751 жылы
35. Атлах шайқасының маңызы: Ислам дінінің таралуы
36. Атлах шайқасының нәтижесі: Қытайлар жеңілді
37. Атлах шайқасынан кейін: Қытайлар жетісуды тастап кетті
38. Араб-Қытай шапқыншылығы және ішкі қақтығыстар салдарынан Түркеш
қағанатының құлаған кезі: 756 жылы
39. Түркеш қағанатының орнына келген тайпа: Қарлұқтар
40. 756 жылы Түркеш қағандығын құлатып, билікті өз қолына алған тайпа: Қарлұқ
Соғдылар
5. VI-VIII ғасырларда Жетісуға қоныстанған ел: соғдылар
6. Араб шапқыншылығы әсерінен Жетісуға қоныстанған ел: соғдылар
7. Орта Азияда өмір сүрген иран тілдес халық: соғдылар
8. Ежелгі Орталық Азияда өмір сүрген иран тілдес халық: Соғдылар
9. В.В.Бартольдың айтуынша соғдылардың қоныс аударған аймағы: Шығыс
Түркістан мен Жетісу
10. Соғдылардың Жетісуға қоныс аударуы саудаға байланысты деп айтқан
ғалым: Бартольд
11. «Соғдылардың ішінде түрікше сөйлемейтіндері жоқ» деп жазған ортағасырлық
ғалым: М.Қашғари
Соңдылардың Жетісуға қоныстануы дамытты: егіншілік
Қарлұқ қағанаты (756-940 жж)
2. 756-940 жылдары өмір сүрген мемлекет: Қарлұқ қағанаты
3. Қарлұқ қағанатының хронологиясы: 756-940 жылдар
4. VIII ғасырдың ортасында Жетісу жерінде құрылған мемлекет: Қарлұқтар
5. Жетісу аймағында өмір сүрген ерте ортағысырлық мемлкет: Қарлұқтар
6. Түркен қағанатының әлсірегенін пайдаланып, 756 жылы билікті өз қолына алған
тайпа: Қарлұқ
7. Қарлұқ тайпаларының негізгі топтасып орналасқан жері: Алтайдан Балқаш
көліне дейін
8. Алтай тауынан Балқаш көліне дейінгі аралықта өмір сүрген
мемлекет: Қарлұқтар
9. VII ғ. соңында қарлұқтар ықпалында болған мемлекет: Шығыс Түрік
қағанатының
10. Шығыс Түрік қағанатының билігін құлатқан тайпалар: ұйғыр, қарлұқ
11. 744-840 жылдары өмір сүрген мемлекет: Ұйғыр қағанаты
12. Қарлұқтардың Жетісуға қоныс аудару себебі: Ұйғыр қағанатынан жеңілуі
себепті
13. Ұйғыр қағанатынан жеңілгеннен кейін қарлұқтар қоныс аударған аймақ: Жетісу
14. VIII ғасырдың ортасында оғыздарды Жетісудан Сырдарияның төменгі ағысына
ығыстырды: қарлұқтар
15. Қарлұқ тайпаларының көсемдері иеленген лауазым: жабғу
16. Қарлұқ билеушілерінің 840 жылдан кейін иеленген лауазымы: жабғу
17. Қарлұқтар құрамында жетекші саналған тайпа: бұлақ
18. Қарлұқтар осы мемлекетпен одақтасып, 840 жылы Ұйғыр қағанатын
талқандады: Енисей қырғыздарымен
19. Ұйғыр қағанатының өмір сүруін тоқтатты: Енисей қарғыздары мен
Қарлұқтар
20. Қарлұқ қағанатының орталығы: Суяб
21. Қарлұқтар еліндегі қалалар саны: 25
22. 840 жылы Испиджабты басып алды: Самани әулеті
23. Саманилер жаулап алған Қарлұқ қағанатының қалалары: Испиджаб, Тараз
24. Саманилер Испиджабты жаулап алуының салдары: Мұсылман діні тарай
бастады
25. Екі жүз жылдай билік құрған мемлекет: Қарлұқ
26. 940 жылы Қарлұқ қағанатын талқандады: Қашғардың түрік билеушілері
27. Х ғасырдың ортасында саяси білигін жоғалтқан мемлекет: Қарлұқ қағанаты
28. Қарлұқ қағанатының орнына құрылған мемлекет: Қарахан
29. Қарлұқ қағанаты өмір сүрген ғасырлар: VIII-X ғғ. аралығы
Оғыз мемлекеті
3. ІХ ғасырдың соңында Сырдарияның орта және төменгі ағысында құрылған
мемлкет: Оғыз
4. Оғыз мемлекеті құрылды: Сырдарияның орта және төменгі ағысында
5. Оғыз этникасы қалыптасқан аймақ: Жетісу
6. Оғыздардың Сырдария бойында қоныстануына ықпал еткен
себеп: Қарлұқтардың күшеюі
7. Жетісуда Қарлұқ қағанаты құрылғаннан кейін Сыр бойына ығысты: Оғыздар
8. Қарлұқтар Жетісудан ығыстарған тайпа: оғыздар
9. Оғыздар Сыр бойында қақтығысты: печенегтермен
10. Оғыздар Еуразияның саяси және әскери тарихында маңызды рөл атқарып, Еділ
мен Жайық арасында өзіне қаратқан ел: печенегтер
11. Оғыздардың астанасы: Янгикент
12. Янгикент қаласы орналасқан өзен бойы: Сырдария
13. Оғыздардың 24 тайпадан тұрғандығы жайлы айтқан ғалым: Махмұд Қашқари
14. Оғыздарда мұрагерлік жолмен сайланған жоғарғы билік иесі: жабғу
15. Оғыз қоғамында маңызды рөл атқарған әскер басының лауазымы: Сюбаши
16. Оғыз мемлекетінде «иналды» тәрбиелеуші: атабектер
17. Жабғудың кеңесшілерін атаған: Күл-еркіндер
18. Оғыз билеушілерінің сыртқы саясатындағы мақсаты: Қара теңіз бойындағы
жыйылымдарды қарату.
19. Оғыз билеушілерінің сыртқы саясатындағы Қара теңіз бойындағы жақсы
жайылымдарды қолға қаратуға бөгет жасады: Хазар қағанаты
20. 965 жылы оғыздар хазарларға қарсы әскери одақ құрды: Киев Русімен
21. 985 жылы Оғыздар князь Владимирмен одақтаса отырып, жорық
жасады: Бұлғарларға қарсы
22. 985 жылы князь Владимир бұлғарларға қарсы одақтасқан мемлекет: оғыздар
23. Х ғасырдың аяғында бұлғарларға қарсы оғыздармен одақ құрған орыс
кнәзі: Владимир
24. Х ғасырдың аяғында бұлғарларға қарсы оғыздармен одақ құрған орыс
кнәзі: Владимир
25. 985 жылы князь Владимир бұлғарларға қарсы одақтасқан мемлекет: оғыздар
26. Х ғасырдың аяғында бұлғарларға қарсы оғыздармен одақ құрған орыс
кнәзі: Владимир
27. Х ғасырда Сырдариядан Кавказға дейінгі аумақ аталды: Оғыз даласы
28. Оғыз мемелкетінің күйеюіне үлес қосқан: Шахмәлік
29. 1041 жылы Шахмәлік жаулап алды: Хорезмді
30. ХІ ғасырда Оғыздарды Сыр, Арал, Каспий бойынан ығыстырды: Қыпшақтар
31. ХІ ғасырда қыпшақтар оғыздарды біржолы ығыстырды: Сырдария, Арал
бойынан
32. Оғыз мемлекеті өмір сүруін тоқтатты: ХІ ғ. ортасы
Қимақ қағанаты
3. VIII-IX ғғ. аралығында солтүстік-шығыс Қазақстан аумағында
қалыптасты: Қимақтар
4. Қимақ қағанатының алып жатқан жерлері: Қазақстанның солтүстік-шығысы,
орталығы
5. VII ғасырдың ортасына қарай қимақтар көше бастады: Алтай таулары мен
Ертіс өңіріне
6. Қимақ мемлекетінде жоғарғы билік иесі: қаған
7. Қимақтар тайпасының басшысы: шад-түтік
8. Қимақ қағанатының ішіндегі саны жағынан көп тайпа: қыпшақтар
9. Қимақ қағанатының Ертіс бойындағы ордасы: Имақия
10. Қимақтардың 16 қаласы туралы айтқан араб ғалымы: Әл-Идриси
11. ІХ-Х ғасырларда Қимақтар пайдаланды: көне түрік әліпбиін
12. ІХ-Х ғасырдағы қимақтардың ежелгі түркі жазуы табылған аумақ: Ертіс бойы
мен Тарбағатай
13. Қимақтарда басым болған шаруашылық: Көшпелі мал шаруашылығы
14. Х ғасырдың 2-ші жартысында қимақтардың жеріне шабуыл жасаған
мемлекет: Қарахан
15. Қимақ қағанатының әлсіреп, құлауына себеп болған жағдайлар: өз
ішіндегі қайшылық, қыпшақ тайпаларының билеушілерінің тақ үшін
таласы
16. Қимақ қағанатының орнына құрылған мемлекет: Қыпшақ
Қарахан мемлекеті
4. 942-1212 жылдары өмір сүрді: Қарахан мемлекеті
5. Х ғасырдыың ортасында Қарахан мемлекеті құрылды: Жетісу мен Шығыс
Түркістанның бір бөлігінде
6. Х ғасырдың ортасында Жетісу мен Шығыс Түркістанның бір бөлігінде құрылған
мемлекет: Қарахан мемлекеті
7. Қарахан мемлекетінің Шығыс хандығының алып жатқан аумағы: Жетісу
аймағы мен Шығыс Түркістан
8. Қарахандықтар мемлекетіндегі билікке таласқан екі тайпалық топ: шығыл мен
яғма
9. Дәстүр бойынша Қарахан мемлекетінің дәстүрлі бөлігі саналды: Шығыс
хандық
10. Шығыс Қараханнығ орталығы болған қалалар: Бұқара, Самарқанд
11. Қарахандықтар мемлекетінің Батыс бөлігіндегі хандықтың кейінгі
астанасы: Самарқанд
12. Қарахан мемлекеті жайлы деректер кездеседі: араб және парсы
авторларыныың еңбектерінде
13. Жер иеленудің бір түрі «иқта» тән бөлді: Қарахан мемлекетінде
14. Қарахан мемлекетіндегі «иқта» сөзінің мағынасы: әскери-үлестік құрылым
15. Қарахандықтар мемлекетінде «иқтадар» атағына ие болған адам: жер иеленуші
16. Қарахан дәуірінде феодалдық қатынастардың дамуына ықпал еткен
жүйе: иқталық
17. Қарахан мемлекетінде дінбасылардың жерлерін атады: вакуфтық
18. ХІ ғасырдыың 30 жылдары екі иелікке бөлінді: Қарахан мемлекеті
19. Сатұқ Боғра хан негізін қалаған мемлекет: Қарахан
20. Қарахан дәуіріндегі ірі оқиға: Исламды қабылдау
21. Қарахан мемлекетінде ислам дінін мемлекеттік дін деп жариялануы: 960 жылы
22. Қарахан мемлекетіндегі басты оқиға: Мұса 960 жылы исламды мемлекеттік
дін деп жариялау
23. Қарахандықтардың Орталық Азияда ислам діні таратуына ықпал етті: саяси
және әскери жетістіктер
24. Қарахандықтармен Орталық Азияның отырықшы бөлігіндегі билік үшін
күресті: Саманилер
25. 999 жылы Орта Азиядағы Самани мемлекетін талқандады: Қарахандықтар
26. 1141 жылы Қатуан шайқасында Қарахандықтарды жеңген
мемлекет: қарақытайлар
27. Қарахандықтардың өзара қырқыстар мен орталық билігінің әлсіреуін
пайдаланды: қарақытайлар
28. Қарахандардың саяси құлдырауының бастамасы болды: қарақытай үстемдігі
29. ХІІ ғ. 40-жылдарынан бастап Қарахан мемлекетінің Орталық Азиядағы жерлерін
басып ала бастаған мемлекет: Қарақытай
30. Қарахан мемлекетінің құлауына себепші болғадар: Наймандар мен Хорезмшах
31. Қарахан мемлекетін Хорезм шахы Мұхаммед құлатқан жыл: 1212 жыл
32. Қарахан мемлекетін біржола құлатқан Хорезм шахы: Мұхаммед
33. 1210 жылы Шығыс Қарахан мемлекетін талқандаған тайпа: наймандар
34. 1210 жылы Шығы Қарахан мемлекетін басып алған билеуші: Найман ханы
Күшлік
Қарақытай мемлекеті
4. 1128-1213 жылдары аралығында Жетісуда билік жүргізген: Қарақытай
5. Қарақытай мемлекетін құрған орталық-азиялық тайпа: қидандар
6. Қидандардың Х ғ. батысқа қарай жылжыған бір бөлігі мұсылмен деректерінде
аталды: Қарақытайлар
7. Жетісудағы жергілікті түркі тілдес халықтармен араласып кеткен қидандардың
жаңа атауы: Қарақытай
8. Қарақытай мемлекетінің негізін қалаған тұлға: Елюй Даши
9. 1128 жылы Елюй Даши бастаған қидандар басып алған қала: Баласағұн
10. 1141 жылы Самарқанд қаласына жақын жердегі Қатуан даласында
қарақытайларға қарсы соғысты: Қарахан мен салжұқтар
11. 1141 жылы салжұқ-қарахан әскерін жеңген тайпа: Қарақытай
12. Қарақытайлардың Орта Азияда ықпалы күшейді: 1141 жылы Қатуан
даласында жеңіске жеткеннен кейін
13. Қарақытай мемлекетінің билеушісінің лауазымы: Гурхан
14. Мұрагердің өзіндің ерекшелігі болған мемлекет: Қарақытай
15. Әйелдерге хан мұрагері болу құқығы берілген мемлекет: Қарақытай
16. Қарақытай мемлекетінде әрбір үйден жиналған салық: Динар
17. Қарақытайлар бағынышты халықтарға салық салуды күшейтіп, ашық тонауға
көшкен кезең: ХІІ ғ. екінші жартысы
18. ХІІІ ғ. басында қарақытайларды Жетісу өңірінен ығыстарған тайпа: наймандар
19. Қарақытай мемлекеті құлағаннан кейін билікті қолына алған тайпа: найман
ханы Күшлік
Қарақытай мемлекетінде батыс және шығыс жақтан соққы берді: Хорезм, Найман
1. Қыпшақ хандығы
1. Дамыған орта ғасырға жататын мемлекеттер: Қыпшақ, Қарахан, Қарақытай
2. Қыпшақ хандығының өмір сүрген мерзімі: ХІ ғ. басы ХІІІ ғ. басы
3. ХІ-ХІІІ ғғ. басында Алтайдан Дунайға дейінгі аралықты иемденіп, әлемдік
өркениеттің дамуына зор үлес қосты: қыпшақтар
4. Алтайдан Дунайға дейінгі бүкіл дала аталды: Дешті Қыпшақ
5. ХІ ғасырда жері Қыпшақ хандығының қолына толығымен көшкен мемлекет:
Қимақ
6. ХІ ғ. басында Қимақ қағанытынан кейін, Қазақстанның негізгі аймағында
билікке келді: Қыпшақтар
7. Моңғолдар шапқыншылығы қарсаңында Қазақстанның көптеген аумағында
иелік еткен хандық: Қыпшақ
8. ХІ ғасырда қыпшақтар аталған тайпалардың көптеген аумақтарын иеленді:
Оғыздар мен қимақтардың
9. ХІ ғасырда оғыздарды Сырдария, Арал бойынан ығыстарған мемлекет:
Қыпшақтар
10. Шығыс Дешті Қыпшақ аумағының қымтыған жерлері: Еділден Алтайға дейін
11. Қыпшақтар бірлестігі бөлінді: Екі қанатқа
12. Қыпшақтардың әскери басқару жүйесі бөлінді: Оң қанат және сол қанат
13. Қыпшақтардың Сырдария өзені бойында орналасқан орталығы: Сығанақ
14. Еуропа жеріне барып қоныстанған қыпшақтардың атауы: «командар»
15. Қыпшақтар орыс деректерінде аталды: половшылар
16. Еуропада «коман» атымен белгілі болған тайпа: қыпшақтар
17. Қыпшақ тайпалары ішіндегі ең беделдісі: Бөрілер
18. Қыпшақ хандарының көшпелі сарайы: Орда
19. Хандары бөрілер тайпасынан сайлаған мемлекет: қыпшақ
20. қыпшақтардың билеуші лауазымы: хан
21. «ялангук» сөзінің мағынасы: құл
22. «Кодеск куманикус» қай тілдегі шығарма: қыпшақ
23. Қыпшақтардың күшеюінен қауіптеніп, өзіне тәуелді етуге ұмтылған мемлекет:
хорезм
24. Хорезммен жақындасуына байланысты қыпшақтар арасында ислам діні кең
атарй бастаған уақыт: ХІІ ғасырдың екінші жартысы
25. ХІІІ ғасырдың басында Сыр бойындағы қалалар үшін күрес жүргізді: Хорезм
шахы Мұхаммед пен Қыпшақ хандығы
Қыпшақтар мен Хорезм мемлекетінің Сырбойындағы қалалар үшін қақтығысы
тоқтатылды: Моңғолдардың жаулап алуымен
Наймандар, Керейіттер, Жалайырлар
1. Моңғолияның аумағында қалыптасқан ортағасырлық мемлекеттік бірлестіктер:
найман, Жалайыр, Керейіттер
2. 1125 жылы Ляо империясы құлағаннан кейін тәуелсіздігін алған елдер: найман,
керейіттер
3. VIII ғ. басында жазба деректерде Ертіс пен Орхон өзендері аралығында өмір
сүрген тайпа: Наймандар
4. «Найман» сөзі моңғол тілі тұрғысынан түсіндіріліп, тайралар санына қарай
білдіретін ұғымы: «сегіз»
5. Найман мемлекетінің Орхон өзені бойындағы орталығы: Балықты қаласы
6. Найман мемлекетінің билеушілері: Наркеш Дайын, Ининч-білге, Бұйрық,
Күшлік
7. Наймандардың билеушісі Білге хан қайтыс болғаннан кейін, Бүйрық ханмен
таққа таласқан: Даян
8. Білгеден кейін найман мемлекетінде билікке таласқан хандар: Бұйрық, Даян
9. Бұйрық пен Даян хандардың арасында билік үшін талас басталуы себебі: Бірге
хан дүниеден қайтқан соң
10. Найман хандығының екіге бөлінуінің нәтижесі: моңғол ханынан жеңілді
11. 1201 жылы Шыңғыс ханға қарсы топтасу үшін құрылтайға жиналған тайпалар:
меркіт, найман, қырғыз
12. 1201 жылы меркіт, найман, қырғыздардың құрылтайға жиналу себебі:
Темучиннің күшейіп келе жатқанынан қорықты
13. Найман мемлекетіне қарсы одақтасқан елдер: Моңғолдар мен керейіттер
14. Моңғолдар мен керейіттердің одағы наймандардың жеңген жыл: 1204 жылы
15. Наймандарды Жетісуға бастап келген хан: Күшлік
16. 1204 жылы Күшлік хан қоныс аударды: Жетісу жеріне
17. ХІІ ғасырда Орхон өзеніне Хуанхэ өзеніне дейінгі жерлерді иеленген мемлекет:
керейіт
18. Керейіт мемлекетінің орталығы: Битөбе
19. Керей мемлекеті осы ханның тұсында күшейді: Маркус пен Құршақыз
20. Торы (Тоғрұл) ханды тәрбиелеуге еңбек сіңірген керейіт ханы: Торы
21. Қытайлардан Ван (Уаң) хан атағын алған керейіт билеушісі: Торы
22. 1203 жылы Керейіт хандығында орын алған тарихи оқиға: Шыыңғыс хан
керейіттерді өзіне бағындарды
23. Жалайырлар туралы алғаш деректер кездеседі: Моңғол шежірелері
24. Шыңғысханның ант берген басында адал досы кейіннен қас жауы болған:
Жамұқа
25. Шыңғыс ханнан жеңілген Жалайыр билеушісі: Жамұқа
26. 1201 жылы Аргун өзенінің бойында өткен құрылтайда таққа отырған Жалайыр
билеушісі Жамұқа өзін жариялады: «Гурхан»
27. Шыңғысханның жалайыр тайпасының ішіндегі ең жақын адамы, әрі батыры:
Мұқылай
Жалайыр туралы жазылған ортағасырлық тарихшы: Қ.Жалаири
3. Шыңғысхан құрған моңғол мемлекеті
1. ХІІІ ғасырда бүкіл Еуразияда саяси жағдайдың өзгеруіне әсер етті: Моңғол
шапқыншылығы
2. ХІІІ ғасырдың басында Орталық Азияда құрылған әскери-феодалдық мемлекет:
Моңғол империясы
3. ХІІІ ғасырда көшпелілердің қуатты империясы: Моңғол
4. Моңғол империясының негізін қалаған: Шыңғыс хан
5. Шыңғыс ханның шын аты: Темучин
6. 1155(1162) жылы қият тайпасының ақсүйек батысы Есугей бахадурдың
отбасында дүниеге келген: Тимучин
7. Тимучинге Шыңғысхан атағы берілген жыл: 1206 жыл
8. Моңғол хандығы құрылды: 1206 жылы
9. 1215 жылға қарай Шыңғысхан жаудап алды: Солтүстік Қытайды
10. 1224 жылға қарай Шыңғысхан жаулап алды: Қазақстан мен Орталық Азияны
11. Шыңғыс хан Күшліктің Жетісуда иеліктерін жаулап алуға аттандырды: Жебе
Ноянды
12. Жебе Ноян бастаған моңғолдарды Жетісу халқының құшақ жая қарсы алу
себебі: діни қысым жасалмады
13. «Отырар опаты» деген: 1218 жылы Шығысхан жіберген саудагерлердің
өлтірілуі
14. Шыңғыс хан шапқыншылығы қарсаңында Отырар билеушісі: Қайыр хан
15. 1219 жылы Шағатай мен Үгедей қоршауға алған қала: Отырар
16. 1219 жылы Отырарды қоршауға алған Шыңғысханның балалары: Шағатай мен
Үгедей
17. Сырдарияның төменгі ағысындағы Сығанақ, Жент қалаларын басып алуға
аттанғна моңғол әскерінің басшысы: Жошы
18. Моңғолдарға жеті күн бойы берілмеген қала: Сығанақ
19. Моңғолдарға қарсылық білдіргені үшін толықтай жойылған қалалар: Отырар,
Сығанақ, Ашнас
20. 1219-1224 жылдары моңғолдар толық жаулап алды: Қазақстанды
21. Шыңғыс хан әскери басқару жағын бөлді: 3 әскери әкімшілік аймаққа: Оң
қанат (Барунгур), Сол қанат (Жоңғар), Орталық қанат (кул)
22. Моңғол дәуіріндегі заңдар жинағы: «Ұлы жасақ»
23. 1206 жылы Құрылтайда қабылданған заңдар жинағы: «Ұлы жасақ»
24. Шыңғысханның ұлы қаған атағын алды: 1206 жылы
25. Шыңғысханның «жасақ» заңы бойынша өкімет билігінің жоғарғы органы:
Құрылтай
26. Шыңғысханның нақыл сөздері: біліктер
27. «Ұлы жасаққа» қатысып артықшылықтарға ие болды: тархандар
28. Моңғол дәуірінде ел үшін ерекше еңбек сіңірген еңбегі үшін әскери
ақсүйектерге берілеген атақ: тархан
29. 1227 жылы қайтыс болды: Шыңғыс хан
30. Моңғол империясының Түрік империясынан қабылдаған идеясы: өзге елдерді
өзіне бағындыру
31. Ұлыстары Қазақстан жерін қамтыған Шыңғысханның балалары: Жошы,
Үгедей, Шағатай
32. Шыңғысханның үлкен баласына қараған жерлер атауы: Жошы ұлысы
33. Жошы ұлысына қараған жерлер: Батыс ұлыс, Ертіс өзенінен Еділген дейінгі
жерлер
34. Шағатай ұлысына қараған жерлер: Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс
Қазақстан, Жетісу мен Орта Азия жерлері
35. Үгедей ұлысына қараған жер: Шығыс Ұлыс, Моңғолияның өз жері
36. 1260 жылдың соңына қарай болған оқиға: Моңғол империясы ыдырады
1269 жылы өткен Талас жағасындағы құрылтайда: ұлыс билеушілері тәуелсіздігін
жариялады
Шыңғысхан
1. Х-ХІІ ғасырларда моңғол тайпалары мекендеген аймақ: Ұлы Қытай
қорғанынан Селенга өзенінің жоғарғы ағысы
2. ХІІ ғасырда Орталық Азиядан Байкал көліне, Енисей және Ертіс Өзенінен Гоби
құмына дейінгі мекендеген тайпалар: Моңғол
3. Біртұтас моңғол мемлекетінің негізін қалаған: Тимучин
4. 1162-1227 жылдар арасында өмір сүрген атақты қолбасшы, тарихи тұлға:
Шыңғысхан
5. 1162 жылы Есугей баһадүр татар тайпасына шабуыл жасап, қолға түсірген
батыр: Тимучин
6. 1190-1206 жылдары Темучин бағындарған тайпалар: Татар, Керейіт, Меркіт,
Найман
7. 1206 жылы Темичинді хан етіп жариялаған құрылтай өткен өзен: Онон
8. Шыңғысхан бүкіл моңғол жерін бөлді: Оң қанат, Сол қанат
9. Шыңғысханның «он мың» жауынгерден тұратын жеке ұланы: «Кешіг»
10. ХІІІ ғасырдың басында Сібір халықтарының жері мен Қытай елін жаулап алып,
Ұлы Моңғол империясын құрған: Шыңғысхан
11. 1211 жылы Шыңғысхан шабуыл жасаған солтүстік Қытайдағы мемлекет: Цзинь
12. 1215 жылы Шыңғысхан ұзақ соғыстан кейін бағындарған қала: Пекин
13. Шыңғысханның Қытайға жорығында ерен ерлігімен көзге түскен жалайыр
тайпасынан шыққан қолбасшы: Мұқылай
14. Шыңғысхан «ГоУаң – ұлы князь» атағын берген қолбасшысы: Мұқылай
15. Шыңғысхан батысқа жорыққа аттанғанда Мұқылайды өз орнына билеуші етіп
қалдырған өңір: Солтүстік Қытай
16. Шыңғысхан Жетісуда бекінген найман тайпаларын бағындырған жыл: 1218
жыл
17. Шыңғысхан 1219 жылы жаулап алу жорықтарын бастаған аумақ: Қазақстан
мен Орта Азия
18. Ұлы Моңғол мемлекетінің аумағы: Оңтүстігі – Ұлы Қытай қорғаны;
солтүстігі – Селенге; шығысы – Хинган тауы; батысы – Алтай тауы
19. Моңғол әскері Отырар қаласы келді: 1219 жылы
20. Отырар қаласын басып алған Шыңғысханның ұлдары: Шағатай; Үгедей
21. 1220 жылы моңғолдар жаулап алған Орта Азия қалалары: Бұқара, Самарқанд
22. 1221 жылы Шыңғысхан басып алған Орта Азия қаласы(-лары): Мерв, Хорасан
23. 1223 жылы моңғолдар мен орыс-қыпшақ әскері арасында шайқас өткен өзен
бойы: Қалқа
24. 1223 жылы Қалқа өзені бойындағы шайқаста орыс-қыпшақ әскерлерін
талқандаған қолбасшы(-лар): Жебе, Сүбедей
25. Солтүстік Кавказ жеріне аяқ басқан Жебе мен Сүбедей әскерлері кездесті:
Қыпшақтармен
Шыңғысхан батыс Ся патшалығын бағындырды: 1227 жылы
Моңғол империясы
1. Моңғол империясының ең жоғарғы әміршісі: Ұлы хан
2. Моңғол империясында мемлекет басшысы ретінде заң шығаруға, әкімшілік билік
жүргізуге құқылы болды: Ұлы хан
3. Моңғол империясындағы Шыңғысхан ұрпақтарының жылпыимпериялық
жиналысы: Құрылтай
4. Моңғол империясында әскери мәселе, ішкі және сыртқы саясат, өлкелерді бөлу
шешіліп отырды: Құрылтай жиналысында
5. Құрылтайда қаралған ішкі саяси мәселелер: Ірі әскери мәселелер; Шыңғыс
ұрпақтарының арасында өлкелерді бөлу
6. Жалпымоңғолдық құрылтай шақыру тоқтатылған жыл: 1259 жылы
7. Моңғол империясында құрылтай орнына шақырылып тұрған Кеңестің («Той»)
негізгі мақсаты: Өзара қырқыстарға жол бермеу
8. Талас өңірінде бүкілмоңғолдық басқосу(кеңес) өтті: 1269 жылы
9. Шыңғысхан кезіндегі моңғолдардың астанасы: Қарақорым
10. XIII ғасырдың басында қабылданған Моңғол мемлекетінің заңы: «Яса»
11. «Яса» сөзінің моңғол тілінен аударғандағы мағынасы(-лары): «Жасақ»,
«Құқық», «Салық»
12. Шыңғысханның заң жинағы аталды: «Яса», «Жасақ»
13. Шыңғысханның заң жинағы, «Ясаның» бүгінгі күнге дейін жеткен үзінді саны: 35
14. Моңғолдардың заң жинағы «Ясаның» бөлімдері: 1) Қылмыс, оған берілетін
жаза 2) Соғыс, әскери жасақ 3) Отбасы және неке 4) Мақтау 5) Салт-дәстүр,
ырым
15. Яса заңы бойынша соғыстан түскен пайданың 1/5 тиесілі болды: Қағанға,
әскербасына
16. Яса заңы бойынша соғыстан түскен пайданың 3/5 тиесілі болды: Әскерге
17. ХІІІ ғасырдың басында Ұлы Моңғол империясын құру қарсаңында
Шыңғысханның жаулап алған жері(-лері): Сібір, Қытай
18. Моңғол мемлекетінде әскери борышын өтеуге міндетті жас мөлшері: 15-60 жас
19. Моңғол мемлекетінде өзіндік айыппұл салу құқығы болды: жүзбасының
20. Моңғол мемлекетінде азаматтық сот рөлін атқарды: мыңбасы
21. «Яса» (Жасақ) заңы бойынша салық төлемдерінен босатылды: Дін өкілдері
22. 1229 жылы Шыңғысхан қайтыс болғаннан кейін таққа отырған Шыңғысханның
үшінші ұлы: Үгедей
23. 1235 жылы Қарақорымда болған құрылтайдың шешімі: Батысқа жорық жасау
24. Бату (Батый) жорық жасаған жерлер: Орыс кнәздіктері, Кавказ, Шығыс
Еуропа
25. Батудың орыс жерлеріне жорығы басталды: 1236 жылы
26. 1236 жылы Батыс елдеріне жорық бастаған моңғол қолбасшысы: Бату
27. 1236 жылы Бату әскері жаулап алған Еділ бойындағы ел: Бұлғарлар
28. Бату әскерлері Еділ мен Дон аралығындағы қыпшақтарды тізе бүктірді: 1237
жылы
29. Моңғол-татар әскерлері Рязань қаласын басып алған жыл: 1237 жылы
30. 1237 жылы Бату бағындырған орыс қалалары: Рязань, Мәскеу
31. 1238 жылы ақпанда Бату әскеріне қарсы 3 күн шайқасқан қала: Владимир
32. 1238 жылы Бату әскері бағындырған орыс қалаларының саны: 14
33. Бату бағындырған Владимир-Суздаль кнәздігіндегі қалалар: Ростов, Суздаль,
Ярославль, Кострома, Углич, Тверь
34. Орманды және батпақты болғандықтан Бату әскері жорықтан бас тартқан
кінәздік: Новгород
35. 1240 жылы моңғол-татар әскерлері жаулар алған Русь қаласы: Киев
36. 1240 жылы Бату әскеріне 8 күн қарсылық көрсеткен қала: Киев
37. Киев қаласын қорғауды қолға алған кінәз(-дар): Даниил, Дмитрий
38. Киев қаласын алғаннан кейін моңғол-татарлар аттанған кінәздік: Галич-Волынь
39. Бату хан орыс жерлерін бағындырды: ХІІІ ғ. 40 жылдары
40. Орыс жерлеріне моңғол-татар үстемдігі орнаған жылдар: 1240-1480 жж.
41. Бату ханның шығыс Еуропаға жасаған жорығы созылды: 7 жыл
42. Орыс жерлерін жаулап алғаннан кейін Бату әскері басып кірген Шығыс Еуропа
елдері: Польша, Венгрия, Чехия
Бату бастаған моңғол-татар әскерінің 1236-1242 жылдары жасаған жорықтарының
нәтижесі: 1240-1480 жылдары Орыс жерлерінде моңғол-татар үстемдігі орнады,
Сарай-Бату қаласы салынды, Алтын Орда мемлекеті құрылды.
Моңғолдардың әскери өнері
1. 1229-1241 жылдары билік еткен моңғол ханы: Үгедей
2. 1246-1248 жылдары билік еткен ұлы моңғол ханы: Күйік
3. 1251 жылы Ұлы хан тағын алған Төленің баласы: Мөңке
4. 1256 жылы Хулагу басып алған мемлекет: Иран
5. Ильхандар билігі орнаған ел: Иран
6. Моңғолдар Араб халифатын құлатқан жыл: 1258 жылы
7. 1260 жылы Мысырлық мәмлүктерден жеңілген моңғол ханы: Хулагу
8. 1260 жылы Ұлы хан атағын алған Шыңғысханның немересі: Құбылай
9. 1279 жылы Қытайда моңғолдар негізін қалаған әулет: Юань
10. Моңғолдардың ұлан байтақ жерді жаулап алуының негізні себебі: Әскери
өнерінің озық болуы
11. Моңғол әскерінің соғыс жүргізу тактикасы: Тосқауыл қою, Кенеттен шабуыл
жасау, Әдейі шегіну
12. Моңғолдардың атты әскерінің түрі: Ауыр, Жеңіл
Моңғолдардың негізгі құруы: Садақ
Еуразия этносаяси картасының қалыптасуына моңғол шапқыншылығының
әсері
1. ХІІІ ғ. 70-80 жж. моңғолдар шабуыл жасаған ел(-дер): Вьетнам, Жапония,
Бирма
2. Иранды билеген Хулагу алған атақ: Ильхан
3. Ильхандар мемлекеті құрылған аумақ: Иран
4. 1368 жж. моңғолдар қуылған ел(-дер): Қытай, Корея, Иран
5. Алтын Орда мемлекетінің астанасы(-лары): Сарай-Бату, Сарай-Берке
6. Бату хан Еділ бойында Сарай бату қаласын салдырған уақыт: 1243 жылы
7. Алтын Орданың астанасы Сарай-Бату орналасқан аймақ: Қазіргі Астрахань
маңы
8. Алтын Орда мемлекеті құрылған жыл: 1243 жылы
9. Бату кезіндегі Алтын Орда мемлекетінің аумағы: Ертістен Дунайға дейін
10. Бату ханның Шығыс Еуропаға жорығынан кейін құрылды: Ақ Орда, Көк Орда,
Алтын Орда
11. Алтын Орда, Ақ Орда, Көк Орданың аталуы туралы XVI ғасырда жазылған
дерек: «Шыңғыснама»
12. Алтын Ордаға бағынышты аймақтарды басқаруға қойылған өкіл әкімдері:
Дарғы бек, Тамғаш, Басқақ
13. Алтын Ордаға бағынышты аймақтарды басқару үшін тағайындалған әкім(-дер):
Тамғаш, Дарғы Бек, Басқақ
14. Алтын Ордадағы дарғы бектердің, тамғаш, басқақтардың басты міндеті(-тері):
Алым-салық жинау, Жергілікті халықты билеп-төстеу
15. Алтын Ордада егіншілер мен малшылардан алынатын алым-салық(-тар): Қалан,
Қапшуыр
16. Алтын Ордада егіншілер жыл сайын өнімнің оннан бірін төлейтін салық: Қалан
17. Алтын Ордада жыл сайын мал басына төлейтін салық: Қыпшуыр
Алтын Орда ханы орыс жерінде кінәз қойған адамына беретін ерекше құжат: Жарлық
Моғолстан
1. XIV ғ. ортасы мен XVI ғ. басында өмір сүрген мемлекет: Моғолстан
2. XIV ғ. ортасында Шағатай ұлысының шығыс бөлігінде құрылған мемлекет:
Моғолстан
3. XIV ғ. ортасында Жетісу, Қырғызстан мен Шығыс Түркістан аумағында
құрылған мемлекет: Моғолстан
4. XIV ғ. ортасында Моғолстан мемлекеті құрылды: Шағатай ұлысының
шығысында
5. Моғолстан мемлекетінің Іле өзені бойындағы орталығы: Алмалық
6. Моғолстан мемлекетінің құрылуына басты рөл атқарған әмір, дулат тайпасының
ақсүйегі: Поладшы
7. Моғолстан мемлекетінің негізін қалаған бірінші хан: Тоғылық Темір хан
8. Моғолстанды билеген әулет: Шағатай
9. Мәурехренахрдағы Шағатай ұрпақтарының негізін қалпына келтіруге тырысқан
Моғолстан ханы: Тоғылық Темір
10. Моғолстанда өз билігін нығайту үшін исламды мемлекеттік дін – деп
жариялаған хан: Тоғылық Темір
11. XIV ғасырдырдың ортасында Мәуренахрдың батысында пайда болған мемлекет:
Әмір Темір
12. 1365 жылы Әмір Темір мен Ілияс Қожа арасындағы шайқас: «Батпақ
шайқасы»
13. 1370-1380 жылдары Моғолстан мемлекетіне шабуыл жасады: Әмір Темір
14. Әмір Темірдің боданы болған Моғол ханы: Қазыр Қожа
15. Әмір Темірдің ұрпақтарынан тәуелсіз болған Моғол ханы: Мұхамммед
16. XV ғ. І жартысында Моғолстанда хандың билік үшін таласқандар: Жүніс пен
Есен бұға
17. 1452-1457 жылдары Есен Бұға кезінде Моғолстан мен Сырдария бойындағы
қалаларға шапқыншылық жасады: Ойраттар
18. Моғолстан мемлекетінде маңызды рөл атқарған тайпа: Дулат
19. Моғолстан мемлекетіндені Дулат тайпасының мұралық лауазымы: ұлысбегі
20. Моғолстан жайлы жазған М.Х.Дулатидың еңбегі: «Тарихи Рашиди»
21. Моғолстан мемлекеті өмір сүруін тоқтатты: XVI ғ. басында
22. Моғолстан мемлекеті құлағаннан кейін Қазақ хандығының құрамына енген өңір:
Жетісу
Әмір Темірдің басқыншылық жорықтары
1. Әмір Темір мемлекетінің территориясы: Мәуренахр
2. Әмір Темірдің шығу тегі: Түркіленген Барлас руы
3. 1370-1405 жж. Орта Азияда билік құрды: Әмір Темір
4. Әмір Темірдің Алтын Орданы басып алмас бұрын Ақ Орданы әлсіретуді
көздеген мақсатына табылған себеп: Тоқтасымтық Темірге қашып баруы
5. Әмір Темірдің Тоқтамысты пайдаланудағы түпкі мақсаты: Ақ Орданы да,
Алтын Орданы да басып алу
6. Әмір Темірдің шапқыншылығы бағытталды: Моғолстанға
7. 1380 жылы Әмір Темірге қарсы одақ құрған мемлекеттер: Ақ Орда мен
Моғолстан
8. Осман сұлтаны Баязидке қарсы Анкара маңында күйрете соққа берді: Әмір
Темір
9. Әмір Темір 1405 жылы қайтыс болған қала: Отырар
10. Әмір Темірдің бұйрығымен салынған сәулет өнерінің ғажайып туындысы: Қожа
Ахмет Яссауи
Ноғай Ордасы
1. Алтын Орданың ыдырауы, Ақ Орданың әлсіреуі барысында Еділ мен Жайық
арасында құрылған: Ноғай Ордасы
2. Ноғай Орданысының территориясы: Еділ мен Жайық аралығы
3. Ноғай Ордасының орталығы: Сарайшық
4. XVI ғасырда Сарайшық қаласының біржола қирау себебі: Дон, Еділ
қазақтарының Жайық бойына шапқыншылық жасау салдарынан
5. Маңғыт елі деп аталған мемлекет: Ноғай Ордасы
6. Ноғай Ордасындағы саны көп түрік тілдес тайпа: Маңғыт
7. Ноғай Ордасының негізін қалаған тұлға: Едіге
8. Ноғай Ордасының Алтын Ордадан бөлінуі басталды: Едігенің тұсында
9. Ноғай Ордасы Алтын Ордадан біржола бөлініп шыққан кездегі қайраткер:
Нураддин
10. Ноғайлар мен қазақтар «екі туысқан Орда» деп атады: Ш.Уалиханов
Сібір хандығы
1. Алтын Орда мемлекетінің ыдырауына байланысты құрылған мемлекет: Сібір
хандығы
2. Моңғол шапқыншылығынан кейін Батыс Сібір жері құрамына енді: Жошы
Ұлысының
3. Батыс Сібір хандығының астанасы: Чимгу-Тура
4. XV ғасырдың 20-жылдарының аяғы мен 30 жылдарының басында Батыс Сібірге
жорық жасаған хан: Әбілқайыр
5. Әбілқайыр қаза болғаннан кейін Батыс Сібірдегі билікті қолға алған билеуші:
Ибақ
6. Батыс Сібір жерінде Ибақ ханның билікті өз қолына алуына әсер еткен оқииға:
Әбілқайыр ханның қаза болуы
7. Қазақ хандары Жәнібек, Кереймен одақтасып, Батыс Сібірде өз билігін орнатқан
хан: Ибақ
8. Орыс патшасы ІІІ Иванмен өзара сауда қарым-қатынастарын орнатқан хан:
Ибақ
9. Ибақ хан өзара сауда қарым-қатынастарын орнату мақсатында достық құру үшін
шарт жасасқан орыс патшасы: ІІІ Иванмен
10. Ибақ ханнан кейін Сібір хандығында билікте болған: Тайбұға
11. Сібір хандығының соңғы билеушісі: Көшім
12. XVI ғасырдың соңында Сібірдің соңғы ханы Көшімді жеңген орыс әскери
отрядының басшысы: Ермак
Қазақ хандығының құрылуы
1. Шығыс Дешті Қыпшақ пен Жетісу тұрғындарының топтасуы нәтижесінде
құрылған этносаяси бірлестік: Қазақ
2. Түркілік қазақ сөзінің мағынасы: еркін, тәуелсіз өмір сүру
3. Қазақ мемлекетінің қалыптасуында маңынды орын алатын XV ғасырдағы басты
оқиға: Қазақ хандығының құрылуы
4. Қазақ хандығының құрылуы маңызы: қазақ этносының қалыптасу үрдісі
болды
5. Қазақ хандығында алғашқы хандық лауазымды иеленген: Керей
6. Қазақ хандығының алғашқы хандарының бірі: Жәнібек
7. Қазақ хандығын құрған Керей мен Жәнібек хандар тікелей ұрпағы болған Ақ
Орда билеушілері: Барақ пен Ұрыс
8. 1450 жылдардың соңында Жәнібек пен Керей өздерінің қол астындағы халықпен
бірге көшті: Жетісудың батысына
9. Қазақ хандығының қалыптасу тарихында басты рөл атқарған елдер: Ақ Орда,
Моғолстан, Әбілқайыр хандығы
10. Моңғол мемлекетінің ыдырау дәуірінде осы үш мемлекеттің сабақтастығы Қазақ
хандығының құрылуына алып келді: Ақ Орда, Моғолстан, Әбілқайыр
хандығы
11. М.Х.Дулатидың жазуы бойынша Қазақ хандығының құрылған мерзімі: 14651466 жж.
12. Керей мен Жәнібек сұлтандар бөлініп кеткен хандық: Әбілқайыр хандығы
13. Керей мен Жәнібек хандардың Өзбек хандығынан бөлініп көшу себептері
тұңғыш рет айтылған тарихи еңбек: «Тарих-и Рашиди»
14. Қазақ хандығының құрылған уақыты: XV ғ. екінші жартысы
15. Керей мен Жәнібек Қазақ хандығының ұлттық туын тігіп, Қазақ хандығын
құрды: 1465 жылы
16. Керей мен Жәнібек хандардың қазақ тарихындағы орны: Қазақ хандығының
негізін салушы
17. Қазақ хандығының негізін салушы Керей мен Жәнібекті барынша қолдаған хан:
Моғолстан ханы
18. Қазақ хандығының дербес мемлекет болып қалыптасуына түрткі болған
алғышарттардың бірі: Әбілқайыр хандығының тоқтаусыз соғыстары
19. Қазақ хандығымен алғаш достық қарым-қатынас орнатқан ел: Моғолстан
20. Жәнібек пен Керей Өзбек хандығынан көшті: Моғолстанның батыс аймағына
21. Қазақ хандығының алғашқы құрылған жері: Жетісудың батысы
22. Қазақ хандығының алғашқы территориясы: Шу мен Талас өзендері маңы
23. Мұхаммед Хайдар Дулатиды жазуынша Қазақ хандығының алғашқы құрылған
жері: Қозыбасы мен Шу аймағы
24. Жаңадан шаңырақ көтерген қазақ хандығының алдындағы тарихи міндет:
Сырдария бойындағы қалаларды қазақ хандығына қарату
25. Жаңадан шаңырақ көтерген қазақ хандығының алдындағы тарихи міндеттер:
Қазақ тайпаларын біріктіріп, қазақ этникалық аумағын кеңейту
Тәуекел хан тұсындағы Қазақ хандығы
1. Хақназар мен оның ұлдарының өлімінен кейін ақсүйек қауымның құрылтайында
хан болып сайланған Жәнібектің немересі: Шығай
2. 1580-1582 жылдары Қазақ хандығын басқарған: Шығай хан
3. Қазақ хандығын басқарған Шығай ханның ұлдары: Тәуекел, Есім
4. XVI ғ. аяғында билік еткен хан: Тәуекел хан
5. Тәуекел ханның билік еткен уақыты: 1582/1583-1598 жж.
6. 1582 жылы Тәуекел сұлтан бастаған қазақ әскерлері Баба сұлтанның әскерін
талқандады: Түркістан қаласының түбінде
7. Тәуекел ханның кезінде қатты шиеленісті: Қазақ-Бұқар қатынасы
8. 1583 жылы өзбек ханы Абдаллахпен «ант беріскен шартты» бұзған хан: Тәуекел
9. Тәуекел хан қазақ сұлтандары біріктіріп Сыр бойындағы қалалар үшін күресті:
Бұхар хандығымен
10. Тәуекел хан мен Бұхар ханы күресті: Сыр бойындағы қалалар үшін
11. Тәуекел ханның сыртқа саясаттағы жетістіктерінің бірі: Сырдария бойындағы
қалаларды сақтап қалды
12. Бір баласын қарақалпақтардың бірқатар руын, ал інісі Шахмұханбетті
қалмақтарды басқартуға қойған: Тәуекел
13. Тәуекел хан өзінің бір баласын басқаруға қойды: Қарақалпақтардың бірқатар
руларын
14. Тәуекел хан інісі Шахмұханбетті басқаруға қойды: Қалмақтарға
15. 1594 жылы Тәуекел хан елшілік жіберді: Мәскеуге
16. Тәуекел ханның Мәскеуге елшілік жіберудегі басты мақсаты: Тұтқындағы
Ораз-Мұхаммедті босату, Мәскеу мемлекетіммен әскери одақ келісім жасау,
орыс патшасынан «от қару» алу
17. 1597-1598 жылдары Бұқар ханы мен Тәуекел әскері кездесті: Ташкент пен
Самарқанд арасында
18. 1598 жылы Өзбек хандығымен шайқаста Тәуекел хан басып алған қалалар:
Ташкент, Самарқанд
19. Тәуекел ханның беделінің және күш қуатын арттырған жеңіс: Ташкент қаласы
түбіндегі Абдаллах ханды талқандауы
20. Тәуекел хан осы қала түбіндегі алғаш жарақаттан қайтыс болды: Бұхар
21. 1598 жылғы шайқаста екі жақтың билеушісі де қаза болып, екі хандық хансыз
қалды, бұлар: Қазақ пен Бұхар хандықтары
22. 1598 жылы қаза тапқан хандар: Тәуекел, Абдаллах
Бұрындық хан тұсындағы Қазақ хандығы
1. XV ғасырдың соңы мен XVI ғасырдың басындағы билеуші: Бұрындық
2. 1474-1511 жылдары билік құрған қазақ ханы: Бұрындық
3. Бұрындық хан өз аумағын кеңейту үшін күрес жүргізген Әбілқайыр ханның
ұрпағы: Мұхаммед Шайбани
4. Сыр бойындағы қалаларда Қазақ хандығына қаратуға ерекше күш салған
билеуші: Бұрындық
5. Қазақ хандарының билігін болашақ Кіші және Ұлы жүз жерлеріне таратқан хан:
Бұрындық
6. XV ғасырда Қазақ хандарымен ұзақ жыл шайқасқан Мұхаммед Шайбани өзіне
қараған тайпалармен қоныс аударды: Мәуренахрға
7. XVI ғасырдың басында Мәуренахрда билікке келген жаңа әулет: Шайбани
8. Шайбанилердің астанасы болған қала: Бұқара
9. Шайбанилер басқарған мемлекет аталды: Бұқара хандығы
10. Шайбани ханмен болған шайқастарда көзге түскен Жәнібек ханның ұлы: Қасым
11. XV ғасырдың аяғында Қазақ хандығының негізгі қарсыласы: Шайбани хан
12. XV ғасырдың соңында Шайбани ұрпағы мен Қазақ хандығы арасындағы
күрестің себебі: Сырдария қалалары үшін
13. Ұлы Даладан кетіп, Самарқандта қайтыс болған хан: Бұрындық
14. Бұрындық (Мұрындық) ханның басқа қазақ хандарынан айырмашылығы:
Билікті өмірінің соңына дейін ұстап тұра алмады
15. Бұрындық ханның кезінде әскер басшысы болған сұлтан: Қасым
16. 1510 жылы қайтыс болған хан: Мұхаммед Шайбани
17. Шайбанилер Елбарыс пен Белбарыс Хорезмді басып алдып, құрған хандық:
Хиуа хандығы
Қасым ханның тұсындағы Қазақ хандығы
1. XVI ғасырдың алғашқы ширегінде Қазақ хандығын билеген хандар: Бұрындық,
Қасым
2. Қасым ханның билік еткен уақыты: XVI ғ. басы
3. Шайбани ханды жеңгеннен кейін 1511 жылы бүкіл қазақтың ханы болып
сайланды: Қасым
4. 1511-1518 (1523) жылдары қазақ хандығын басқарды: Қасым
5. XVI ғасырдың басында Қазақ хандығының этникалық аумағын кеңейткен «қазақ
жерін біріктіруші»: Қасым хан
6. Қасым ханның кезіндегі жағдай: Қазақ хандығы күшейді
7. Қасым ханның кезіндегі жағдай: Қазақ хандығы толық тәуелсіз және егемен
мемлекет болды
8. 1519-1520 жылдары әскери жорықтар кезінде ноғайларды бірнеше рет жеңіске
ұшыратып, Қазақ хандығын Еділ жағалауларына дейін кеңейткен билеуші:
Қасым хан
9. Ноғай-Башқұрт ұлыстарының бір бөлігі билігін мойындады: Қасым ханның
10. Мемлекетті нығайту мақсатында бірінші заңдар жинағын жасаған хан: Қасым
11. «Қасым хан Жошы ханнан кейін ешкім жете алмаған бүкіл Дешті Қыпшақтағы
қуатты әміршіге айналып, даңқы мен құдыреті артты» деп айталған еңбек:
«Тарих-и Рашиди»
12. Қасым хан тұсында Қазақ хандығы алғашқы байланыстар орнатқан ел: Мәскеу
мемлекеті
13. Қазақтар тұңғыш рет Батыс Еуропаға белгілі болды: Қасым хан тұсында
14. XVI ғасырды Қазақтар туралы деректер кездеседі: Неміс диломатиялық
жазбаларында
15. Тарихи деректер бойынша Қасым ханның қол астындағы халық саны: 1 млн
16. М.Х.Дулати мен Бабырдың жазуынша Қасым ханның қол астындағы халықтың
саны: 300 мың
17. Қасым ханның сыртқа саясатының басты бағыты: Сырдария бойындағы
қалаларды қаратып алу
18. XVI ғ. Қазақ хандығының күш-қуатын құқықтық негізде нығайтқан билеуші:
Қасым хан
19. «Қасым ханның қасқа жолы» заңдары шықты: XVI ғ. басында
20. «Қасым ханның қасқа жолының» 1-ші бөлімі: мүліктік заң, 2-ші бөлім:
қылмыстық заң, 3-ші бөлім: әскери заң, 4-ші бөлім: елшілік салт ережелері,
5-ші бөлім: жұртшылық заңы
21. Қасым хан қайтыс болған қала: Сарайшық
22. Қасым хан 1518 жылы қайтыс болды деп дерек қалдырған: М.Х.Дулати
23. XVI ғасырдың 20-30 жылдары таққа отырған Жәнібектің ұрпақтары: Мамаш,
Тахир, Бұйдаш
Хақназар хан тұсындағы Қазақ хандығы
1. Хақназар ханның билік еткен уақыты: 1538-1580 жж.
2. 1549 жылы түркімендермен болған шайқаста көзге түсті: Хақназар
3. Қасым ханнан кейін құлдырап кеткен Қазақ хандығын нығайтқан хан: Хақназар
4. XVI ғасырда Қазақ елінің солтүстік-батысында ноғайлармен қарым-қатынасқа
түскен қазақ ханы: Хақназар
5. Ұлыстық жүйені жүздік жүйемен алмастырды: Хақназар
6. 1579 жылы Мәуренахрдың билеушісімен одақтық шарт жасасқан билеуші:
Хақназар
7. XVI ғасырдың 60-70 жылдары Хақназар жорықтар жасады: Ноғай Ордасына
қарсы
8. Хақназар ханның кезінде саяси құлдырауға ұшыраған мемлекет: Ноғай Ордасы
9. Хақназар ханның кезінде Қазақ хандығының құрамына қосылды: Ноғай
Ордасының ұлыстары
10. Хақназар ханның кезінде Қазақ хандығының батыстағы территориясы осы
мемлекет есебінен ұлғайды: Ноғай Ордасы
11. XVI ғасырдың 60-70 жылдары Хақназар хан билік жүргізген рулар: башқұрт
пен ноғайлардың кейбір руларына
12. Өзін «қазақ пен ноғайдың ханы» деп атаған билеуші: Хақназар
13. Қазақ, ноғай, қырғыз ханы деп аталған хан: Хақназар хан
14. XVI ғ. 70-80 жылдары Мәуренахрда мықты мемлекет құрған Бұқара билеушісі:
Абдаллах
15. «Қастаспай дос болып, өзара көмектесу» жөнінде «ант беріскен шарт» жасасқан
хандар: Абдаллах, Хақназар
16. Хақназар ханмен «достық және әскери одақ туралы ант беріскен келісім»
жасасқан Бұқара ханы: Абдаллах
17. Абдаллах пен Хақназар арасындағы одақ бағытталды: Ташкент билеушісі Баба
сұлтанға қарсы
18. Баба сұлтанның астыртын жіберген адамдары Хақназар ханды, оның туыстарын
өлтірген жылы: 1580 жылы
19. Хақназар хан елшілік қарым-қатынас орнатқан Мәскеу билеушісі: Иван
Грозный
20. Қазақ хандығы Мәскеумен сауда байланысын орнатты: Хақназар ханның
тұсында
21. Қазақ хандарының билік ету ретін анықтаңыз: Бұрындық – Қасым – Хақназар
Есім ханның тұсындағы Қазақ хандығы
1. XVI ғ. аяғы мен XVII ғасырдың басында билік құрған қазақ ханы: Есім
2. 1598-1628 жылдары Қазақ хандығын басқарды: Есім хан
3. 1598 жылы хан атағын ресми түрде мұрагерлікке алды: Есім
4. Түркістан қаласын Қазақ хандығының тұрақты ордасына айналдырған: Есім хан
5. Есім хан тұсындағы қазақ хандығының астанасы: Түркістан
6. Сырдария қалалары үшін Орта Азия билеушілерімен екі жүз жылға созылған
күресті жеңіспен аяқтады: Есім хан
7. XVII ғасырдың бірінші ширегінде қазақ-өзбек бәсекелестігін қайта шиеленісті:
Сырдария бойы қалалары үшін
8. «Қасым ханның қасқа жолына» өзгеріс енгізген хан: Есім хан
9. «Ескі жол» заңдар жинағын шығарған: Есім хан
10. 1603-1624 жылдары Қазақ хандары мен Мәуренахрда билік еткен Аштарханид
ұрпақтары арасындағы тартыс аймағына айналған жер: Ташкент пен Сыр бойы
11. XVII ғасырды басында бір мезгілде билік құрған қазақ хандары: Есім, Тұрсын
12. XVII ғасырдың басында Есім ханға бағынбай хандық құрды: Тұрсын хан
13. Тұрсын сұлтан өзін хан, Ташкент қаласының билеушісі деп жариялаған жыл:
1613 жыл
14. Тұрсын сұлтанның сенімді тірегі: саны көп қатаған рулары
15. 1627 жылы Есім хан талқандады: ойраттарды
16. Тұсын ханның бүлігі: «Қатаған қырғыны»
17. 1627 жылы болған оқиға: Қатаған қырғыны
18. XVII ғасырдың басында Тұрсын ханды қолдағаны үшін Есім хан қатаң
жазалаған ру: Қатаған
19. Тарихшы Махмуд ибн Уәлидің айтуынша, Есім хан 1628 жылы жерленді:
Түркістан қаласындағы Қожа Ахмет Яссауи кесенесі қасына
20. «Есім ханның ескі жолы» заңдары шықты: XVI ғ. соңы- XVII ғ. басы
21. Халық Есім ханды атады: «Еңсегей бойлы ер Есім»
Жәңгір хан тұсындағы Қазақ хандығы
1. XVII ғасырда билік жүргізген хандар: Есім, Жәңгір, Тәуке
2. Жәңгір ханның ел билеуі: 1628/1629-1652 жж.
3. Ержүректігі, жеңістері үшін Салқам атағын алған хан: Жәңгір хан
4. XVII ғасырдың ортасында қазақ жерінің құнарлы жайылымдары мен егіншілік
аймақтарын басып алуға ұмтылған ел: жоңғар
5. XVII ғасырдың ортасында Қазақ хандығын басқарған, жоңғарларға қарсы
күресті ұйымдастырған хан: Жәңгір хан
6. Орбұлақ шайқасы болған уақыт: 1643 жылы
7. 1643 жылы Қазақ жеріне баса көптеп кірген ел: Жоңғар
8. Жәңгір хан 600 жауынгерімен жоңғарлардың 50 мың жауынгеріне қарсы тұрған
шайқас: Орбұлақ
9. Орбұлақ шайұасында 20 мың әскермен жоңғар әскерлерінің ты сыртынан
шабуыл жасаған батыр: Жалаңтөс
10. 1643 жылы жоңғарлармен шайқасты Жалаңтөс батыр көмекке келді: Жәңгір
ханға
Тәуке хан тұсындағы Қазақ хандығы
1. Жәңгір хан қайтыс болғаннан кейінн билік құрған: Тәуке
2. XVII ғасырдың соңы мен XVIII ғасырдың басында билік құрған қазақ ханы:
Тәуке хан
3. XVIII ғасырды билік жүргізген хандар: Тәуке, Абылай
4. Тәуке ханның билік құрған жылдары: 1680-1715/1718 жж.
5. XVII ғасырдың соңында қазақ хандығын тікелей басқарған: Тәуке
6. XVIII ғ. елдің саяси ыдырауына жол бермей, елді сыртқы жаудан қорғаған хан:
Тәуке
7. XVIII ғ. қазақ халқының барлық өмірлік мәселелерін кеңінен қамтыған заң
жүйесін енгізген хан: Тәуке хан
8. Қазақ мемлекетінің «Алтын ғасыры» аталған кезең: Тәуке ханның билік
құрған кезі
9. Тәуке ханның тұсындағы кеңесшілері болған қазақ билері: Төле би, Қазыбек
би, Әйтеке би
10. «Жеті жарғы» заңдар жинағының негізі осы хандардың заңдар жобасы негізінде
алынды: Қасым, Есім
11. Күлтөбенің басында Тәуке хан қабылдаған заң: «Жеті жарғы»
12. Тәуке ханның «Жеті жарғы» заңдар жинағы шыққан уақыт: XVII ғ. соңы
13. «Жеті жарғы» бойынша ер адам құны: 1000 қой
14. «Жеті жарғы» бойынша жеті кісінің құны төленеді: сұлтанды өлтіргені үшін
15. 1710 жылы Қарақұмда жоңғарларға қарсы үш жүздің басын қосқан: Тәуке хан
16. Тәуке ханды ежелгі Спартаның ақылгөйі Ликургпен теңеген зерттеуші:
А.И.Левшин
17. «Қой үстінде бозторғай жұмыртқалаған заман» деп аталған кезең: Тәуке хан
кезеңі
18. Тәуке ханның тұсындағы астана:Түркістан
19. Тәуке хан қайтыс болғаннан кейін оның мирасқоры: Қайып хан
20. Тәуке хан үш жүздің басын қосып құрылтай өткізген жер: Күлтөбе
21. «Билер кеңесі» өткен жерлер: Битөбе, Күлтөбе, Мартөбе
22. Жамбыл облысы Шу ауданы Жайсаң ауылында дүниеге келген: Төле би
23. Сырдарияның жағасында дүниеге келіп, жастық шағын Қаратау, Ұлытау
атырабында өткізген би: Қазыбек би
24. Қалмақ ханын шешендікпен жеңіп, қазақтың малын да, жанын да қайтарған би:
Қазыбек би
25. Қазықтың атақты биі, Жалаңтөс батырдың ұрпағы: Әйтеке би