Uploaded by Bibigul Imashova

1-tema soraw-juwap

advertisement
Qadagalaw ushın sorawlar
1. Sanlı ekonomika degende neni tusinesiz?
Sanlı ekonomika, ekonomikalıq iskerlikte, resurslar menen tamiyinlengen
sheklengen shegaralardın bar ekenligi sharti menen tariypiy etilgen qararlar
qabıllawdın alternativ, qandayda bir qollanuvchining ham de social
sholkemlerdin xızmetlerinin mashqalası esaplanadı. Bul qararlar,
sheklenetugın resurslarının, mısalı, pul, ham modeller sanın sheklew arqalı
ameldegi waqıt ham mumkinshiliklerdin limitlarini, sonın menen birge,
social mashqalanı tamiyinlew ushın belgilenedi. Bul qararlar sheklenip
turıp, alternativ resursların qanaatlandirıwda yamasa optimallastırıwda
jardem beredi, ham sonın menen birge, islep shıgarıw ham xızmetlerdi
qollaw processinde sholkemdin xızmetlerin sheklewde juda zarurli bolıp
tabıladı.
2. Sanlı ekonomika terminin kim kirgizgen?
Sanlı ekonomika termini, Lionel Robbins tarepinen 1932-jılda kiritilgen.
Robbinsning “An Essay az waqıt the Nature and Significance of Economic
Science” atlı eserida, onı sanlı ekonomikanı anıqlama beriw ham qanday
etip uyreniw kerekligini aytıp otken. Ol, ekonomikanı “inssanova”dan
(ushqısh usıldan ) parıq etiwdi ham ol jagdayda galabalıq resurslar jetkilikli
bolsa, taliymattı uzliksiz tartipte isletiwdi belgilep qoygan. Robinson sanlı
ekonomikanın tiykargı principlerin tariyplewde " Barlıq zatlar salıstırganda
sheklenetugın resurslar ameldegi ham olar dus kelip tusetugın qandayda bir
qıylı maqsetler ushın qollanılıwı mumkin" dep qarar etdi. Bul termin, klasik
ekonomika teoriyasına tiyisli bolgan resurslar qanday etip ekonomikalıq
islep shıgarıw processinde paydalanıwdı qanday atap otiw kerekligi
haqqında mashqalanı kiritedi.
3. Sanlı ekonomika, elektron biznes ham de elektron kommerciya ushın
zarurli bolgan resurslar gapine neler kiredi?
Sanlı ekonomika, elektron biznes ham elektron kommerciya ushın zarurli
bolgan resurslar oz ishine kop turlilerdegi maglıwmatlar ham qurallardı oz
ishine aladı. Bul resurslar buljımay elektron biznes ham kommerciyanın
natiyjeli ham qolay turde alıp barılıwında zarurli ahmiyetke iye. Tomendegi
resurslar bunın birden-bir bir bolegi bolıp, olardan paydalanıw elektron
biznes ham kommerciyada tabısqa erisiwde juda zarurli bolıp tabıladı:
1. Internet ham Teknologiyalar: Internet, elektron biznes ham kommerciya
ushın tiykargı ortalıq bolıp tabıladı. Ol arqalı satıw, satıp alıw, maglıwmat
almaslaw ham turli basqa operatsiyalardı amelge asırıw mumkin.
Teknologiyalar bolsa, tuwrı integraciya etilgende, sapalı ham paydalı bir
elektron biznes ortalıgın jaratıwda jardem beredi.
2. Elektron Sawda Platfomarlari: Elektron sawda platformalari, satıw ham
satıp alıw ushın onlayn platformalar, mısalı, Amazon, eBay, Alibaba, Etsy
ham basqalar, elektron biznes ham kommerciyanın tiykargı bolegi bolıp
tabıladı. Olarga kirip, klientler ozlerine qonıraw qılıw, satıp alıw ham
maglıwmatlardı usınıw mumkinshiligine ıyelesedi.
3. Maglıwmatlar Sistemaları : Maglıwmatlar sistemaları, elektron biznestin
qararların qabıllaw ham maglıwmatlardı basqarıwda kritik ahmiyetke iye.
Bunday sistemalar, klientler menen baylanıstı basqarıw, inventarizatsiyani
basqarıw, satıw ham satıp alıngan zattı usınıw, marketing ham reklama,
analiz ham korip shıgıw ushın jaqsı maglıwmatlarga ıyelewde jardem
beredi.
4. Ameliy Maglıwmatlar Analitikasi: Elektron biznes ham kommerciyada
ameliy maglıwmatlar analitikasi, klientler tarepinen ameliyattı analiz qılıw
ham basqa tarawlarda jardem beriw ushın juda zarurli bolıp tabıladı. Bul,
satıw, marketing ham turli basqa processlerde qabıl etilgen qararlar ushın
tiykargı paydalanıwshılardan biri bolıp xızmet etedi.
5. Mobil Arza ham App Lar: Mobil arzalar ham qosımshalar, elektron
biznes ham kommerciyada kop turlilerdegi operatsiyalardı orınlawga
mumkinshilik jaratadı. Bul qosımshalar arqalı klientler, tovarlardı satıp
alıw, haqarat ham basqa hareketlerin ozlestiriwleri mumkin.
Bul resurslar, elektron biznes ham kommerciyada tabısqa erisiwde kuta
ulken ahmiyetke iye. Cifrlı ortalıqta rawajlanıw ham ozgerisler menen
hareket etiwge tayın bolıw, paydalanıwshılardı tartıw ham olar menen
baylanısda turıw, sawda processlerin natiyjeli basqarıw, ham hujjetler ham
maglıwmatlardı tabıslı basqarıw sıyaqlı processlerde paydalanıw juda
zarurli bolıp tabıladı.
4. Bigdata degende neni tusinesiz?
Big data - bul iri mugdardagı, ken tarqalgan maglıwmatlar bazası, ushın
isletiletugın analiz ham qollanba (analytics and applications)
texnologiyaları. Bul maglıwmatlar bazası, maglıwmatlardı toplaw ham
saqlaw ushın adetde usınıs etilgen maglıwmatlar sistemaları ham
programmalar jardeminde basqarilishi mumkin bolgan onimler ken
shenberde jaratıladı. Big data tiykarlanıp qandayda bir sholkemdin
operatsion xızmetlerinen, sholkem tarepinen jıynalgan paydalı
maglıwmatlardan, social tarmaqtan keltirilgen maglıwmatlardan yamasa
basqa derek'lardan keltiriledi.
Big data maglıwmatların analiz qılıw, onı iri mugdarda toplaw, saqlaw ham
qayta islew mumkinshiliklerin tamiyinlew, keyinirek maglıwmatlardı analiz
qılıw arqalı analiz etilgen maglıwmatlardı ameliyatqa otkeriwdi jardem
beredi. Bul analiz, mısalı, klientler, qarıydarlar yamasa klientler tarepinen
qaldırilgan pikirler ham atap otiwler, xızmetlerdin isletiliwin uyreniw,
klientler tarepinen satıp olinayotgan onimlerdin isletiliwin analiz qılıw ham
basqa ameliyatlarga jardem beredi.
Juda kop tarawda Big data analizi qollanıladı, mısalı, marketing, xızmet
sapasın jaqsılaw, texnikalıq tarawlar, satıw, xizmet korsetiw, talim,
medicina ham basqalar. Bul analiz, ulken maglıwmatlar bazasınan alıngan
maglıwmatlar arqalı turli tarawlarda ken shenber degi wazıypalardı orınlaw
ushın qollanıladı.
5. Jasalma intellekt degende neni tusinesiz?
Jasalma intellekt (SI) manisi adamlardın fizikalıq ham dizim degi
wazıypaların orınlaw ushın sistemalar jaratıw, uyreniw, pikir alıw ham
basqa intellektuallıq amellerdi orınlawga tiyisli texnologiyalardı oz ishine
aladı. Bul sistemalar, adamlardın ozinin tagdirin oz-ara bolgan eki tarep
baylanısilar yamasa wazıypalardı orınlaw ushın kerekli maglıwmatlardı
analiz qılıw, uyreniw, pikirlew ham maqsetlerin amelge asırıwga ılayıq.
Jasalma intellekt tarmaqları, maseleler sheshiw, uyreniw, sorawnama ham
maglıwmatlardı analiz qılıw, bir neshe variantlardı talqılaw, talim alıw,
maqsetke muwapıq hareket qılıw, ozine arnawlı wazıypalar orınlaw ham
basqalar sıyaqlı turli ameller ushın isletiledi.
SI, klassik algoritmlardan paydalanıp, kop ozgeriwshen maglıwmatlar
arqalı ozin uyrenip, jaqsı tabıw, maseleler sheshiw ham optimal
sheshimlerdi tabıwdı uyreniw arqalı ozin uyrenedi. Mısalı, sınaqlardan
yamasa turli natiyjelerden uyrenilgen maglıwmatlar menen geypara zattı
anıq turde anıqlaw, sonın menen birge, turli islep shıgarıw processlerin
basqarıwda jardem beriw ushın paydalanıladı.
6. Byumlar interneti degende neni tusinesiz?
" Buyimlar interneti" dep atalgan texnologiyalar dagı islep shıgarıw
processleri, basqa texnologiyalar ham uskenelerdin iri bolegin almaslawga
ruxsat beredi. Bul, maglıwmatlar tarmagı, taypaları ham formaların
sholkemlestiriw, olardan paydalanıwdı rawajlandırıw ham olarga amel
qılıw, sonın menen birge, maglıwmatlar almaslawın, qabıllawın ham
maglıwmatlardı koriwdi oz ishine aladı.
Buyimlar interneti, maglıwmatlar tarmagın, mısalı, ushqısh kabel, uy
telefonı xızmetlerin, elektronik pochtası, cifrlı televiziyalar, social
tarmaqlar ham basqa tarmaqlar, mobil kommunikatsiyalar ham basqa
uskeneler arqalı tamiyinlew mumkin. Bul tarmaqlar, paydalanıwshılarga
ulken mugdardagı maglıwmatlarga kirisiw, olardan paydalanıw ham olardı
amelge asırıw mumkinshiligin beredi.
Buyimlar interneti, internetti keneytirilgen maglıwmatlar, texnologiyalar
ham mashinalardın kompleksine baylanıslı. Ol, klassik internetge qaraganda
ozinde basqarıw sistemaları, esaplaw modulları, basqarıw sistemaları, ham
texnologiyalıq qurallardı integraciyalawdı tamiyinleydi.
Buyimlar interneti, maglıwmatlar tarmagındagı ozgeriwshilerdi
avtomatikalıq tarzde basqarıw, maglıwmatlardı uyreniw, maglıwmatlardı
avtomatikalıq tarzde ajıratıp shıgıw, analiz qılıw, maslahat beriw ham
basqalar sıyaqlı wazıypalardı orınlawda ortasha paydalanıw mumkinshiligin
beredi. Bul bolsa, tarawlardı keneytiw, uyreniw ham analiz etiwge jardem
beredi.
7. Virtual reallıq degende neni tusinesiz?
Virtual reallıq (vR) - bul kompyuter grafikası ham 3 D modellestiriw
texnologiyaları arqalı jaratılgan, paydalanıwshılarga ol jasap turıwların
sezim qılıw ushın ozgeriwshen ham mumkinshilikler menen tolıq
qarawlardın jaratılıwmasın tamiyinleytugın yarım waqtıy o'qilgan mayda
usınıslar. Bul, kompyuter grafikası ham ınteraktiv suwretler arqalı jaratılgan
virtual maydandın 3 D korinisi bolıp tabıladı.
virtual reallikda, paydalanıwshılar qonıraw etip, sırtqı dunya menen oz-ara
amelde bolıwadı ham basqa hareketler etedi, jasap turıw ushın korsetilgen
maydandın sezimin qollap -quwatlaydı. Bul texnologiya, medicinada
terapiya qılıw, aviatsiyada ushıw, askeriy xızmette tayarlaw ham basqa
tarawlar ushın oqıw materialların jaratıwda ham ondiriste paydalanıladı.
virtual reallıqtın tiykargı komponentleri, oz ishine algan modellestiriw,
animatsiya ham grafikalar, sonın menen birge, oyındı tabıslı sırtqı dunyaga
joneltiriw ushın aytıw mumkinshilikleri menen birge korsetilgen en songı
vR qurılmaları ham qurallar. Bul texnologiya, paydalanıwshılarga ozlerin
virtual dunyada sezim etiwlerin tamiyinlew, olardı basqa jaylarga koshiriw
ham olardı har qıylı onimlerdi sınaq etiwlerin tamiyinleydi.
Download