O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI FARG'ONA FILIALI Kompyuter injiniringi fakulteti Axborot texnologiyalari kafedrasi Mavzu: Ethernet kabel tizimlari. INDIVIDUAL LOYIHA ______________tugallangan (imzo) talabalar guruhi 611-20 Sultonazarov Xojiakbar "____" _____________ 2023 yil ______________qabul qilingan (imzo) AT kafedrasi assistenti "____" _____________ 2023 yil Komissiya aʼzolari: ________________qabul qilingan (imzo) ________________qabul qilingan (imzo) AT kafedrasi o‘qituvchisi AT kafedrasi assistenti _______________________________ "____" _____________ 2023 yil "____" _____________ 2023 yil 1 ANNOTATSIYA Ushbu individual loyiha ishida hozirda rivojlanib kelayotgan avtomatlashtrilgan tizimlar, shu jumladan o'zini o'zi boshqaruvchi tizimlar, mustaqil bir ish bajara oluvchi tizimlarni yaratish xamda undan jamiyatimizda keng foydalanish, asosan insonlarni mushkulini osonlashtrishdan iboratdir. Bu esa davlatimizni rivojini yanada yuksaklarga ko’tarilishiga sabab bo’ladi. Individual loyiha ishining birinchi bobida kirish, Intelektual xayot, avtamatik ishlovchi tizimlar va ushbu tizimlarni xayotimizda tutgan o’rni, o’zini o’zi boshqaruvchi tizimlarning texnologiyasi, himoyalangan hamda xafsiz, qulay tizimlarni xususiyatlaridan foydalanish va ishlash ko’nikmalari keltrilgan. Individual loyiha ishining ikkinchi bobida masofaviy boshqaruv tizimlari va qurilmalari,mustaqil ishlovchi qurilmalar, o’rnatilgan tizimlarni dasturiy hamda qurilmaviy boshqarish, dasturiy taminoti va foydalanish mumkun bo’lgan kutubxonalar, shu bilan birgalikda qurilmalar tasniflari keltrilgan. Individual loyiha ishining bobida Tadbiq qilishni tashkil qilish, Qurilmalar yordamida avtomatlashtrilgan avtomashina loyihasi, Dasturlash texnologiyasiga qo'yilishi kerak bo’lgan talablar, masofaviy boshqaruv tizimlari turlari va ulardan foydalanish keltirib o’tilgan. 2 MUNDARIJA KIRISH ……………………………………………………………………… 4 I BOB NAZARIY QISM ………………………………………….……….…..6 1.1 Ethernet tarmoq kabellari nima..……………………………..…………… 6 1.2 Ethernet tarmoq kabelining xususiyatlari qanday……………………… 10 1.3 Ethernet tarmoq kabelining sifatini qanday aniqlash mumkin…………. II BOB AMALIY QISMI ……………………………………………………20 2.1 Ethernet tarmoq kabellarining nechta turi mavjud……………………... 20 2.2 Ethernet tarmoq kabelining o'tkazgich yadrosi uchun qanday material yaxshiroq…………………………………………………………………… 22 2.3 Ethernet tarmoq kabellaridan qanday stsenariylarda foydalanish mumkin ..………………………………. ……………………………………………. 27 XULOSA .....……………………………………………………….…………..31 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ………………………….…………32 3 KIRISH Bizga ma’lumki, insoniyat ibtidoiy jamoa tuzumi davridan boshlab o`zining jismoniy mehnatini sgu bilan birgalikda mushkulini osonlashtish maqsadida ko`plab texnologiyalarni ixtro qilib kelgan. Ya’ni ular qo`l mehnatini yengillatish uchun ko’plab qurol-aslaxalar texnik mexanizmlar yaratishga asos soldi. Jamiyatimiz taraqqiyotining oldinga intilishi eng avvalo inson ishtrokiga bog`liqdir. Shu sababli inson o`z tafakkuri, aql - zakovatini ko`proq ilmiy-ijodiy ishlarga jalb qilishi va shartligi kerakigi aks ettrilmoqda. Zamonaviy yangidan-yangi texnik va innovatsion qurilma va vositalarni kashf qilish, odamning o`z hayot sharoitiga, amalda bajarayotgan amaliga, ilmiy-texnikaviy izlanishlari yuzasidan ijodiy yondashish samarasi sanaladi. XX asrlarga kelib odamzot qo`l mehnati bilangina emas, balki aqliy mehnatini ham osonlashtrish ustida juda ham ko’p izlanishlar olib bordi desak mubolag’a bo’lmaydi. Ushbu yo`lda ko`plab texnik qurilmalar kashf qilindi va amaliy hayotga taqdim etildi. Shu jumladan insoniyat tarixida eng yuqori kasb etgan texnik qurilmalardan biri kompьyuter elektr hisoblash mashinalari desak ham bo’ladi. Aslida ham orzu-istaklarni amalda qo’llash, intilish insonga hos fazilatdir. Inson o’zining hayolotidagi istaklarini ro`yobga chiqarishda ilm-fan erishgan yutuqlardan ham kengroq foydalanishga harakat qildi. Ma’lumki fantastika yozuvchilari bashorat qilgan, balki olimlar o’ylab topgan ilmiy-texnik kashfiyotlardan ham aql bilan foydalana oldi. Bilishimiz kerakki odamzot olam va odamni, tabiat va qonuniyatni sezishga bo’lgan azaliy xarakatida uni yuqori darajadagi aql-zakovati bilan kashf qilingan texnikaviy qurilmalar, ozini-o’zi boshaqaruvchi mashinalar kompyuterlarning ko`magi hisobsizdir. Hisoblash ishlarining tarixi insoniyat paydo bo’lganidan boshlanadi. Xar bir insonning o`zining mehnatini sonlashtrishga qattiq intilishi ham informatsiyalar boshqaruvini oshirmoqda, uni qayta ishlash, tahlil va taxlil qilish hodisalarini hal qilishni ko’rsatmoqda. Dunyoning turli joylaridan bo’la turib o`zaro hamkorlik amaliyotlarini olib borish, shu bilan birgalikda yangi texnika va texnologiyalar ustida umumlashgan ishlarni olib borish, o`zaro tez axborotlar almashish juda muammolar tug’dirar edi. XX asrda yuzaga kelgan eng katta ishlardan biri bo’lmish Internet texnologiyalarining jamiyatga tadbiq etilib kelishi bo`ldi. Shundan buyon Internet orqali insoniyat dunyoning qay nuqtasidan faoliyat olib borishidan qat’iy nazar har doim bir - birlari bilan masofadan aloqada bo’lib turadi va bu oydek ravshan. Axborotni tez almashinuvi o`z yo’lida inson imkoniyatini ham oshirib yubordi va qisqa muddad ichida juda ham keng yutuqlarga erishildi. 4 Oxirgi vaqtlarda yurtimizda ilm-fan ravnaqi ham axborotlashtirishning nazariy, ijtimoiy asoslariga juda katta hissa qo`shib kelmoqda, shu kabi, hodisalar, jarayonlarni yagana ma’lumot asosida taxlil etishning ilmiy-ijodiy yo`nalishlarini taxlil va sintez jarayoni natijasi bo`lgan fan-informatikaning vujudga kelishiga birinchi qadam qo`yildi desak mubolag’a bo’lmaydi. Axborotlar, energiyalar, vaznlar, bo’shliq va vaqtlarni bir butun holatda umumiy o`rganishga hozirgi vaqtda odam hayotining barcha sohalarida muhim o’ringa ega bo`lib qolmoqda. Respublikamizda “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” ning boshlang’ich bosqichi yakunlanishi, keyingi sifat bosqichiga o`tildi. O`tgan ma’lum bir vaqt ichida yuzaga kelgan me’yoriy-xuquqiy hujjatlar fanlar asosida o`quv adabiyotlarining kuchli hamda jahon standartlari asosida yangi avlodini yaratishga poydevor bo`lib, ta’lim olish jarayonini darajasini yuksalishiga xizmat qiladi. Yuqori darajali ilmiy adabiyotlarining yangi ko’rinishini yaratish, ularni tayyorlash soxasidagi ilmiy-uslubiy, tashkiliy hamda iqtisodiy mu’ammolarni hal etish, uzliksiz o’quv jarayonida hodimlar tayyorlash milliy dasturi sifatida maqsadlariga yetishni ta’minlashga yo’naltrilgan tadbirlarni ishlab chiqishni talab etilmoqda. 5 I BOB NAZARIY QISM. Ethernet texnologiyasi mahalliy tarmoqlardan magistral tarmoqlarga qadar uzoq yo'lni bosib o'tdi, ko'plab o'sib borayotgan og'riqlarni engib, ishonchli va tejamkor yechimga aylandi. 1.1 Ethernet tarmoq kabellari nima. Ular odatda metall yoki shishadan yasalgan bo'lib, tarmoq ichida ma'lumotlarni uzatish uchun ishlatilishi mumkin. Keng tarqalgan uchta Ethernet tarmoq kabellari mavjud: o'ralgan juftlik, koaksiyal kabel va optik tolali kabel (optik tolali). Twisted pair - bu ko'p juft simlardan tashkil topgan ma'lumot uzatish liniyasi bo'lib, ular RJ45 kristalli boshlariga ulanish uchun ishlatiladi. O'ralgan kabel - bu kompyuter va kompyuterni, kompyuter va boshqa tarmoq qurilmalarini bog'laydigan ulanish liniyasi. Keng tarqalgan ishlatiladigan tarmoq kabellari o'ralgan juftlik va koaksiyal yupqa kabellardir. Twisted pair - bu ko'p juft simlardan tashkil topgan ma'lumot uzatish liniyasi. Bu arzon narx bilan ajralib turadi, shuning uchun u keng qo'llaniladi. O'ralgan juftlik nima? Nima uchun o'ralgan juftlik? O'ralgan simi to'rtta mis simdan iborat bo'lib, ular bir-biri bilan o'ralgan, izolyatsiyalovchi material bilan qoplangan va izolyatsion qobiq bilan o'ralgan. Bu tartibsizlikdan kelib chiqadigan shovqinni kamaytirishi va kabeldagi signalning zaiflashishini bostirishi mumkin. 6 (1) Twisted-juft sim: uzatish vositasi sifatida, u bir-biri bilan ma'lum nisbatda o'ralgan izolyatsion materiallar bilan o'ralgan ikkita ingichka mis simlardan iborat. (2) Nima uchun ikkita simni o'ralgan juftlikda burish kerak: Bu o'zaro bog'lanish kabelning asl elektr xususiyatlarini o'zgartirganligi sababli, u nafaqat o'zining o'zaro bog'liqligini kamaytirishi, balki boshqa kabellardagi signalning juft simlarni juftlik bilan bog'lashiga to'sqinlik qilishi mumkin. eng katta darajada. Kabeldagi shovqin. UTP va STP nima? Himoyalashning turli usullariga ko'ra, o'ralgan juftlik ekranlangan (Shielded Twisted pair-STP) va ekranlanmagan (Unshielded Twisted pair-UTP) ga bo'linadi. UTP: himoyalanmagan o'ralgan juftlik. Ushbu turdagi sim umumiy bozorda eng ko'p ishlatiladigan simi tizimi simidir. U 250 MGts dan past bo'lgan uzatish tarmoqli kengligi va maxsus ishlash talablari bo'lmagan oddiy tarmoq ilovalari uchun ishlatiladi. Umumiy ishlash talablarga javob beradi, narx arzon, qurilish va texnik xizmat ko'rsatish qulay. Biroq, ushbu turdagi maksimal ishlash chegarasi faqat 6-toifali Ethernet tarmoq kabellarining kabel tizimini qo'llab-quvvatlaydi. 7 STP: Mustaqil ravishda himoyalangan o'ralgan sim, yadro simidan tashqarida alyuminiy folga qatlami qo'shiladi va har bir juft sim signalning zaiflashishini kamaytirish uchun alyuminiy folga himoya qatlamiga ega. Bundan tashqari, har 4 juft sim uchun metall to'qilgan himoya qatlami mavjud bo'lib, u etti turdagi Ethernet tarmoq kabellarining tizimli standartiga yetdi. Bu yuqori tezlikdagi tarmoq va yuqori maxfiylik uzatish uchun javob beradi, kelajakdagi ilovalar yangilanishlarini qo'llabquvvatlaydi, birlashtirilgan simli platformani va bir nechta media ma'lumotlarini birgalikda uzatishi mumkin. UTP, STP, FTP, SFTP va ASTP o'rtasidagi farq nima? Farqi quyidagi jadvalda ko'rsatilgan: UTP Himoyalanmagan alyuminiy folga va ortiqcha oro bermay himoya Twisted Pair qatlami yo'q. STP Himoyalangan Twisted Pair - ekranlangan o'ralgan juftlik kabellari uchun umumiy atama bo'lib, ularni bir ekranli va ikki ekranli kabellarga, ya'ni FTP va SFTPga bo'lish mumkin. FTP Folga juftlik Alyuminiy folga bir qalqonli o'ralgan juftlikni anglatadi, FTP UTP bilan solishtirganda qo'shimcha alyuminiy folga qatlamiga ega. SFTP Himoyalangan ikki ekranli o'ralgan juftlikni anglatadi, SFTP FTP folga o'ralgan asosida ortiqcha oro bermay qo'shadi. juftlik o'ralgan yanada maxsus ikki ekranli kabel hisoblanadi. Zirhli o'ralgan Yuqoridagi er-xotin ekranli kabel asosida tashqi ASTP juftlik bilan qatlam po'lat lenta zirh qatlami hisoblanadi. himoyalangan Foydalanilganda, po'lat lenta zirh qatlamining ikkala uchi Yerga, va eng ichki qalqonning bir uchi erga. 8 Xuddi shu turdagi Ethernet tarmoq kabeli har xil ekranlash turlariga ega bo'lishi mumkinmi? Ha. Quyidagi rasmda ko'rsatilganidek: 9 1.2 Ethernet tarmoq kabelining xususiyatlari qanday Ko'p xususiyatlar mavjud: Twisted-juft transceiverda qo'llaniladigan ilg'or ishlov berish Uzoq uzatish texnologiyasi tufayli video signal amplitudasining susayishi masofasi va va o'ralgan juftlik tomonidan turli chastotalar o'rtasidagi yuqori uzatish zaiflashuv farqi juda yaxshi qoplanadi va asl tasvirning sifati. yorqinligi va rangi va real vaqtda. unumdorligi saqlanib qoladi. Video signallarni uzatish uchun bir juft oddiy telefon liniyasidan foydalanish mumkin. Bundan tashqari, binolarda keng yotqizilgan har qanday Cat5 himoyalanmagan o'ralgan juftlik qo'shimcha simlarsiz bitta video signalni uzatishi mumkin. Agar u qayta ulangan bo'lsa ham, Cat5 Ethernet tarmoq kabellari koaksiyal kabellarga qaraganda osonroq. Qulay simlar va yuqori kabeldan Bundan tashqari, Cat5 kabelida 4 juft o'ralgan juftlik mavjud. foydalanish. Agar video signallarni uzatish uchun bir juft sim ishlatilsa, boshqa juftliklar audio signallarni, boshqaruv signallarini, quvvat manbaini yoki boshqa signallarni uzatish uchun ham ishlatilishi mumkin, bu esa kabeldan foydalanish tezligini yaxshilaydi, shu bilan birga alohida simlar bilan bog'liq muammolarni oldini oladi. turli signallar va loyiha narxini kamaytirish. Kuchli aralashuvga qarshi qobiliyat. Ethernet tarmoq kabeli umumiy rejimdagi shovqinlarni samarali ravishda bostirishi mumkin. Hatto kuchli shovqin muhitida ham o'ralgan kabellar ajoyib tasvir signallarini uzatishi mumkin. Bundan tashqari, turli xil signallarni uzatish uchun kabelda bir necha juft o'ralgan juftlar ishlatiladi va birbiridan hech qanday shovqin bo'lmaydi. Video signallarni uzatish uchun Ethernet tarmoq kabelidan fo Yuqori ydalaning va old tomonda maxsus transmitter ulangan bo'lish ishonchlilik va i kerak va boshqaruv markazida maxsus qabul qiluvchi ulang ulardan an bo'lishi kerak. Bunday o'ralgan juft uzatish uskunasi arzon foydalanish oson. va ulardan foydalanish oson. 10 Bu professional bilimni talab qilmaydi va ko'p operatsiyalarni talab qilmaydi. U bir marta o'rnatiladi va uzoq vaqt barqaror i shlaydi. Tangpin Ethernet tarmoq kabelining xususiyatlari qanday? Yuqorida aytib o'tilgan xususiyatlarga qo'shimcha ravishda, Tangpinning o'ralgan juftligi ham o'ziga xos xususiyatlarga ega. Misol sifatida Cat6 kabelini oling: Qattiq Supero'tkazuvchila r Tez, qalin mis yadrolarining har biri 1 ta mustaqil yadro, ko'p tarmoqli o'tkazuvchanlik va past qarshilikdan iborat bo'lishining sababi bor. Qattiq o'ralgan 8-yadroli 4-juftlik oʻralgan juftlik kabeli, qattiq va aniq ohang nazorati juftliklar oʻrtasidagi signal oʻzaro bogʻlanishini samarali tarzda bartaraf etishi mumkin. 11 O'ralgan juftlik dizayni Har ikki yadro tashqi elektromagnit shovqinlarga qarshilik ko'rsatish va signal uzatilishining barqarorligini ta'minlash uchun bir-biri bilan o'ralgan. Bobin materiali Chidamli, katlamali, tugunsiz, bardoshli, buzilmaydigan, ekologik toza PVX material. 12 Gigabit Internet tezligi, Tangpin mahsulotlarini tanlash uchun tezroq!Tangpin's Ethernet tarmoq kabeli bilan sizning tarmoq tezligingiz boshqacha! · 6-toifali kabel Gigabit tez tezligi · Xochga g'amxo'rlik qiling, uzatish yo'qotilishini kamaytiring · Qalin oltin bilan qoplangan, barqaror tezlik · Ekologik toza PVX, egilish va tortishga chidamli 13 Internet tiqilib qolmadi! 1000Mbps yuqori tezlikda uzatish tezligi, signal uzatish susaymaydi. · O'yinda kechikish yo'q. · Tezroq yuklab oling. · Filmlarni ravonroq tomosha qiling. Qo'llaniladigan uskunalar: RJ45 interfeys tarmog'iga to'liq mos keladi, qo'llabquvvatlash daftarlari, ish stoli routerlari, pristavkalar, faqat televizor kalitlari, raqamli printerlar. Kirish tezligi 70,2MB/s, keng polosali esa 500M dan ancha yuqori. Yuqoridagi ma'lumotlar 14 laboratoriyadan olingan. Barqaror va tushmaydigan, har bir yadro 7 ta mustaqil simdan iborat, va bir nechta iplar murvatlanganda tarmoq tezligi barqarorroq bo'ladi. 15 O'zaro faoliyat ramka izolyatsiyasi, to'rt juft o'ralgan simlarni ajratib oling, uzatish paytida o'zaro suhbatni va qaytish yo'qotilishini kamaytirish. Ethernet tarmoq kabelining korpusi yumshoq va buzilmaydi:Tash qi qoplama PVX materialdan tayyorlangan bo'lib, u yaxshi aşınma qarshilik, valentlik qarshiligi va yanada bardoshlidir. 16 Oltin bilan qoplangan konnektor qalin oltin qoplamali kontaktlarni qabul qiladi, ular ulash va o'chirishga chidamli, shuning uchun tarmoq tezligiga ta'sir qilmaydi. Uch qirrali chip, ko'proq to'liq kontaktli: uch qirrali struktura chipi, kontakt mis yadrosi bilan to'liq aloqa qiladi va uzatish yanada barqaror. Sotishdan keyingi xizmatni qanday hal qilasiz? Agar sizda uni ta'mirlashni biladigan ishchilaringiz bo'lsa, bizdan texnik yordam so'rang. Agar sizda muhandislar bo'lmasa, iltimos, narsalarni qaytarib yuboring, biz siz uchun narsalarni ta'mirlashimiz mumkin yoki biz ularni siz uchun qayta ishlab chiqaramiz. 17 1.3 Ethernet tarmoq kabelining sifatini qanday aniqlash mumkin. Bozorda haqiqiyga qaraganda ko'proq soxta o'ralgan kabellar mavjud va soxta kabellar haqiqiy kabi bir xil belgilarga ega. Noto'g'ri chiziqqa qo'shimcha ravishda, kabelni aniqlash usuli quyidagilar: (1) Cat3-da ikki juft to'rtta qator va Cat5-da to'rt juft sakkiz qator mavjud. (2) Haqiqiy ipning tashqi kauchukini yoqish oson emas, soxta ipning tashqi kauchuklari esa asosan yonuvchan. (3) Soxta Ethernet tarmoq kabelining tashqi kauchuklari yuqori haroratda (40 darajadan yuqori) yumshoq bo'ladi, haqiqiy o'ralgan juftlik esa yumshoq bo'lmaydi. (4) Haqiqiy sim ichidagi mis yadro materiali nisbatan toza, nisbatan yumshoq, moslashuvchan va osonlikcha buzilmaydi. 3-toifali kabellarni 5-toifali kabellar bilan aralashtirishni qanday oldini olish mumkin? Bozorda o'zini 3-toifali kabellar bilan 5-toifali yoki Super toifali 5-toifali kabellar deb ko'rsatadigan ko'plab vaziyatlar mavjud. Iloji bo'lsa, 100-metrli o'ralgan juft kabelni topib, uni joyida sinab ko'rish uchun Windows tizimidagi "Tarmoq monitori" dan foydalanishingiz mumkin. 5-toifali kabel 100 Mbit / s ga yetishi mumkin, 3-toifa kabel esa atigi 10 Mbit / s. 6-toifali kabel va 5-toifali kabel o'rtasidagi farq nima? An'anaviy ovoz tizimi hali ham 3-toifali o'ralgan juftlikni qo'llashidan tashqari, Ethernet tarmoq kabellari hozirda asosan 5-toifali yoki 6-toifali himoyalanmagan o'ralgan juftlikdan foydalanmoqda. Garchi 5-toifali ekranlanmagan burama juft kabellar hali ham 1000BASE-T ni qo'llab-quvvatlasada, ular asta-sekin kabel bozoridan chiqib ketishdi, chunki ularning narxi 5-toifali ekranlanmagan burama juftlar bilan deyarli bir xil. 6-toifali himoyalanmagan o'ralgan juftlikning narxi nisbatan yuqori bo'lsa-da, u asta-sekin o'rnatilgan simlarning yangi sevimlisiga aylanib bormoqda, chunki u 5toifali kabel tizimi bilan juda yaxshi mos keladi va 1000BASE-T ni juda yaxshi qo'llab-quvvatlaydi. 6-toifali kabellar o'zaro bog'lanish va qaytish yo'qolishi nuqtai nazaridan yaxshilandi. To'liq dupleks yuqori tezlikdagi tarmoq ilovalarining yangi avlodi uchun mukammal qaytarilish yo'qotish ko'rsatkichlari juda muhimdir. Olti turdagi standartlarda asosiy bog'lanish modeli bekor qilinadi. Simlar standarti yulduz topologiyasini qabul qiladi. Kerakli o'tkazgich masofasi: doimiy aloqaning uzunligi 90 metrdan, kanal uzunligi esa 100 metrdan oshmasligi kerak. 18 6-toifali chiziq va 5-toifali super liniya o'rtasida uzatish masofasida qat'iy farq yo'q, ya'ni bitta segmentning maksimal uzatish masofasi 100 metrni tashkil qiladi. Albatta, 6-toifali liniyalarning uzatish masofasi mos ravishda oshirilishi mumkin. 100 metr deb ataladigan narsa 1000M tarmoqli kengligi va boshqa tegishli texnik ko'rsatkichlar oshib ketgandan keyin bajarilmasligini anglatadi, bu esa tezlikni pasaytirish kabi muammolarni keltirib chiqaradi. Category7 Ethernet tarmoq kabellari keng qo'llaniladimi? Category7 ekranlangan o'ralgan juftlik - bu mutlaqo yangi simlar tizimi. U mukammal ishlashga ega bo'lsa-da, u qimmat. Qurilish murakkab va tanlov uchun kamroq mahsulotlar mavjud, shuning uchun u simlarni ulash loyihalarida kamdankam qo'llaniladi. 19 II BOB AMALIY QISMI. 2.1 Ethernet tarmoq kabellarining nechta turi mavjud. Kategoriya va tezlik bo'yicha Ethernet tarmoq kabellarining turlari quyidagi jadvalda ko'rsatilgan: Mushuk 1 Cat1 ANSI/EIA/TIA-568standartidagi eng original ekranlanmagan oʻralgan mis kabeldir, lekin u dastlab kompyuter tarmogʻi maʼlumotlari aloqasi uchun emas, balki telefon ovozli aloqasi uchun ishlab chiqilgan. Cat2 ANS/EIA/TIA-568A va ISO2 toifasi/A darajasidagi standartlarda kompyuter tarmog'i ma'lumotlarini uzatish uchun ishlatilishi mumkin Mushuk2 bo'lgan birinchi himoyalanmagan o'ralgan juftlik kabelidir. Uzatish chastotasi 1 MGts, uzatish tezligi esa 4 MBb/s. U asosan eski token tarmog'i uchun ishlatiladi. Cat3 Cat3 ANS/EIA/TIA-568A va ISO 2-sinf/A sinfi standartlarida kompyuter tarmog'i ma'lumotlarini uzatish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan birinchi himoyalanmagan o'ralgan juftlik kabelidir. Cat4 Cat4 - ANS/EIA/TIA-568A va ISO 4/C toifali standartlardagi tokenring tarmoqlari uchun ishlatiladigan ekranlanmagan o‘ralgan juftlik kabeli. Uzatish chastotasi 20 MGts va uzatish tezligi 16 Mb / s ga yetishi mumkin. Asosan tokenga asoslangan LAN va 10BASET/100BASE-T uchun ishlatiladi. Cat5 Cat5 - ANSI/EIA/TIA-568A va ISO Category 5/Class D standartlarida CDDI (CDDI - buralgan mis simga asoslangan FDDI tarmog'i) va Fast Ethernet-ni ishga tushirish uchun ishlatiladigan ekranlanmagan o'ralgan juftlik kabeli. . Etkazish chastotasi 100 MGts, uzatish tezligi 100 Mb / s gacha. Cat5e Cat5e SNSI/EIA/TIA-568B va ISO 5-sinf standartlarida Fast Ethernetni ishga tushirish uchun ishlatiladigan ekranlanmagan o'ralgan juftlik kabelidir. Uzatish chastotasi 100 MGts va uzatish tezligi 100 Mb / s ga yetishi mumkin. 5-toifali kabellar bilan taqqoslaganda, 5e toifasi yaqin masofadagi o'zaro bog'lanish, o'zaro aloqa sintezi, zaiflashuv va signalshovqin nisbatining to'rtta asosiy ko'rsatkichlarida katta yaxshilanishlarga ega. Cat6 Cat6 - bu ANSI/EIA/TIA-568B.2 va ISO Category6/Class E standartlarida ko'rsatilgan ekranlanmagan o'ralgan juftlik kabeli. U asosan Fast Ethernet va Gigabit Ethernet-da qo'llaniladi. Uning uzatish chastotasi 200-250MGts ga yetishi mumkin, bu super-toifali 520 liniyaning tarmoqli kengligidan ikki baravar yuqori, maksimal tezlik 1000Mb/s ga yetishi mumkin, bu Gigabit Ethernet talablariga javob berishi mumkin. Cat6a Cat6a Cat6 ning takomillashtirilgan versiyasidir. Bu, shuningdek, ANSI/EIA-568B.2 va ISO Category6/Class E standartlarida ko'rsatilgan ekranlanmagan o'ralgan juftlik kabelidir. U asosan Gigabit tarmoqlarida qo'llaniladi. Uzatish chastotasi bo'yicha u Cat6 ga o'xshaydi. Xuddi shunday, u ham 200-250 megabaytni tashkil etadi va maksimal kitob evkalipti daraxti 1000Mb/s ga yetishi mumkin, lekin u oʻzaro aloqa, zaiflashuv va signal-shovqin nisbatida katta yaxshilanishga ega. Cat7 Cat7 - ISO 7/F standartidagi buralgan juftlikning eng so'nggi turi. U asosan 10 Gigabit Ethernet texnologiyasini qo'llash va rivojlantirishga moslashish uchun ishlatiladi. Lekin u endi ekranlanmagan buralgan juftlik emas, balki ekranlangan o'ralgan juftlikdir, shuning uchun uning uzatish chastotasi kamida 500 MGts ga yetishi mumkin, bu Cat6 va Cat6a dan ikki baravar ko'pdir va uzatish tezligi 10 Gbit / s ga yetishi mumkin. Cat8 Cat8 2000 MGts tarmoqli kengligi va 40 Gbit / s tezlikni qo'llabquvvatlaydi. Ushbu kabellar Data Center va korporativ tarmoqlar uchun maxsus ishlab chiqilgan va narxi qimmatroq. 21 2.2 Ethernet tarmoq kabelining o'tkazgich yadrosi uchun qanday material. Albatta, kislorodsiz mis sim. Kislorodsiz mis misning o'tkazgichidir; Jismoniy xususiyatlar nisbatan barqaror va xizmat muddati uzoq. Kislorodsiz mis Ethernet tarmoq kabeli yuqori toza va past qarshilikka ega. Ethernet tarmoq kabelining ishlash printsipi Ti o'zaro izolyatsiya qilingan bir juft metall chiziqli simlarni burish orqali hosil bo'ladi. Shunday qilib, u nafaqat tashqi tomondan elektromagnit to'lqin shovqinining bir qismiga qarshilik ko'rsatishi, balki bir nechta o'ralgan simlar o'rtasidagi o'zaro shovqinni kamaytirishi mumkin. Ikkita izolyatsiyalangan simlar bir-biriga o'ralgan va shovqin signali bir-biriga bog'langan ikkita simga ta'sir qiladi (bu shovqin signali umumiy rejim signali deb ataladi). Umumiy rejim qabul qilingan signalning differentsial sxemasida ishlatilishi mumkin. Foydali signalni (differensial rejim signali) chiqarish uchun signal o'chiriladi. Twisted pair sim Ethernet tarmoqlari va Token Ring tarmoqlarida juda 22 ko'p qo'llaniladi, u ko'pincha shina tipidagi topologiya tuzilishi yoki yulduz topologiyasi tuzilishini ulash uchun ishlatiladi. Ethernet tarmoq kabellarining tuzilishi Ichki sim juftlari soat miliga teskari yo'nalishda mahkam o'ralgan. Bir-birini burish usuli ichki o'zaro aloqani kamaytirish va tashqi shovqinni kamaytirish uchun foydalidir. Oddiy tarmoq muhitida zaif elektromagnit parazit himoyalanmagan kabelga parallel. Hech qanday ta'sir yo'q. 23 Kesma ko'rinish va reja ko'rinishini taqqoslash: 24 Ethernet tarmoq kabeli ichidagi har bir juft sim soat miliga teskari yo'nalishda buriladi va har bir juftning yotqizish uzunligi boshqacha. Ushbu o'zaro bog'lanish kabelning asl elektron xususiyatlarini o'zgartiradi, bu tashqi elektromagnit parazitlarning bir qismiga qarshilik ko'rsatishi mumkin. U o'z signalidan kelib chiqadigan o'zaro bog'lanish muammosini kamaytirish uchun ishlatilishi mumkin. 25 26 2.3 Ethernet tarmoq kabellaridan qanday stsenariylarda foydalanish mumkin Ulardan quyidagi stsenariylarda foydalanish mumkin. Uyni bezatish uchun simlar Uyni bezatish, yuqori tezlikdagi Internetga ulanish kechiktirilmaydi. Internet-kafe simlarini ulash Barcha turdagi onlayn o'yinlarni boshqaring. 27 Ofis kabellari Tez tarmoq, yuqori ofis samaradorligi. Kompyuter xonasi uchun simlarni ulash Kompyuter xonasining simlari tezroq. Kabel ko'ylagi PVX yoki LSZH dan tayyorlanganmi? Tangpinning tarmoq kabeli ko'ylagi materiali: PVX va LSZH hammasi mavjud, siz o'zboshimchalik bilan tanlashingiz mumkin. Tangpin fabrikasida tarmoq kabeli uchun minimal buyurtma miqdori bormi? Agar u 5e toifali ekranlanmagan va 6-toifali himoyalanmagan tarmoq kabeli bo'lsa, bizda MOQ yo'q. Xitoyda sotish hajmi ham juda katta bo'lganligi sababli, bu ikki 28 model Xitoyda nisbatan yuqori savdo hajmiga ega va namunalar bepul taqdim etilishi mumkin. Boshqa tarmoq kabellari MOQga ega va bepul namunalar zaxiralar mavjudligiga bog'liq. 6-toifali tarmoq kabeli va 6e-toifali tarmoq kabeli o'rtasidagi farq nima? 1) uzatish chastotasi boshqacha: 6e toifadagi tarmoq kabelining uzatish tezligi 6-toifali tarmoq kabelidan oshib ketadi. 6-toifali tarmoq kabelining uzatish chastotasi 250 MGts ni tashkil etadi, bu gigabit tarmoq tezligini qo'llab-quvvatlaydi, 6-toifali tarmoq kabelining uzatish chastotasi 6-toifa tarmoq kabelida yangilanib, 500 MGts ga yetib, 10 Gigabit tarmoq tezligini qo'llab-quvvatlaydi. 2) Tashqi teri identifikatsiyasi boshqacha: 6-toifali kabellar 6E toifali kabellardan farq qiladi. Umuman olganda, kabel ko'ylagida ishlab chiqaruvchining ma'lumotlari, kabel logotiplari va tarozilar bo'ladi. 6-toifa tarmoq kabelining identifikatsiyasi Cat6, 6-toifa tarmoq kabelining identifikatsiyasi esa Cat6a. 3) Sim yadrosining qalinligi boshqacha: Super olti tarmoq kabeli qalinroq bo'ladi, chunki Cat6a ikki qatlamli himoya qatlamiga ega va yadro bir vaqtning o'zida qalinroq bo'ladi, Cat6 noyob o'zaro faoliyat skelet tuzilishiga ega. Tel yadrosining qalinligi uzatish tezligiga ta'sir qiluvchi muhim ko'rsatkichdir, bu odatda proportsionaldir. 4) Turli yadroli o'tkazgichlar: 6-toifali ekranlanmagan tarmoq kabelining o'tkazgich materiali 0.545±0.02mm, boshqa modellar va 6-toifali super kabelning o'tkazgich materiali. 0.57±0.02mm. Bu ham ikkalasi o'rtasidagi farq, lekin bo'shliq juda kichik bo'lgani uchun uni yalang'och ko'z bilan ajratib bo'lmaydi, shuning uchun u odatda bu jihatdan baholanmaydi.5) Narx boshqacha: Cat6e kabeli haqiqatdan ham qimmatroq. Cat6. Tarmoq kabelining kristalli ulagichlari qanday nomlanadi? 1) RJ-45 Har bir o'ralgan juftlikning ikkala uchi RJ-45 ulagichlarini o'rnatish orqali tarmoq kartalari va hublarga (yoki kalitlarga) ulanadi. RJ-45 vilkasi plastik ulagich bo'lib, uni faqat belgilangan yo'nalishda kiritish mumkin va avtomatik ravishda tushib ketishining oldini oladi. Tarmoq kartasiga (NIC), markazga (Hub) ulash uchun buralgan juftlikning ikkala uchi ushbu RJ-45 29 vilkasi bilan o'rnatilishi kerak yoki RJ-45da tarmoq aloqasi amalga oshiriladi. kalit interfeysi. 2) RJ-11 R-J11 interfeysi RJ45 interfeysiga juda o'xshaydi, lekin faqat 4 ta pin (RJ45 uchun 8) mavjud. Kompyuter tizimlarida RJ-11 asosan modemlarni ulash uchun ishlatiladi. Kundalik ilovalarda RJ-11 odatda telefon liniyalarida topiladi. 3) RJ-12 Odatda ovozli aloqa uchun ishlatiladigan RJ-12 ham bor. Birinchi ikkitasi bilan bir xil tuzilishga ega, ammo oltita pinga ega (6p6c). Shu bilan birga, olti uyali to'rt pinli (6p4c) va olti uyali ikki pinli (6p2c) ikkita turdagi ham mavjud. 4) Cat6a Kristal konnektorlarning Cat6a ham o'z navlariga ega. Tarmoq kabelining kristalli ulagichlarini qanday tasniflash mumkin? Hozirgi vaqtda keng tarqalgan bo'lib foydalaniladigan tarmoq kabelining kristalli konnektorlari Cat5e vilkasi, Cat6 vilkasi, Cat6a vilkasi va Cat7 vilkasidir. Keling, quyidagi jadval orqali ularning tegishli parametrlarini ko'rib chiqaylik: 7-toifali kabellar ham ekranlangan va ekranlanmagan turlarga bo'linadimi? 7-toifali kabel endi ekranlanmagan o'ralgan juftlik emas, balki ekranlangan o'ralgan juftlikdir, shuning uchun u kamida 500 MGts va umumiy tarmoqli kengligi 600 MGts bo'lgan keng qamrovli zaiflashuv-to-o'zaro bog'lanish nisbatini ta'minlay oladi. Chiziqdan 2 barobar ko'proq, uzatish tezligi 10 Gbit / s ga yetishi mumkin. 7-toifali kabellarda har bir juft simlar himoya qatlamiga ega va to'rt juft simlar birgalikda umumiy katta ekranlash qatlamiga ega. Jismoniy tuzilish nuqtai nazaridan, qo'shimcha ekranlash qatlami 7-toifali kabelni kattaroq sim diametriga ega qiladi. Shuning uchun, himoyalanmagan 7-toifa yo'q. Agar sizga ekranlanmagan kerak bo'lsa, 6-toifali kabelni sotib olishingiz mumkin, lekin u 10G ga yeta olmaydi. 8-toifali tarmoq kabellari va boshqa tarmoq kabellari o'rtasidagi eng katta farq nima? 8-toifa tarmoq kabeli ikki ekranli (SFTP) tarmoq o'tkazgichning so'nggi avlodidir. U ikkita simli juftlikka ega, 2000 MGts tarmoqli kengligini qo'llabquvvatlaydi va 40 Gb / s gacha uzatish tezligiga ega, lekin uning maksimal uzatish masofasi faqat 30 m, shuning uchun u odatda ishlatiladi. Qisqa masofali ma'lumotlar markazlarida serverlarni, kalitlarni, patch panellarni va boshqa jihozlarni ulash. 8-toifali tarmoq kabellari, 7-toifali kabellar kabi, ikki ekranli va yuqori tezlikdagi keng polosali muhitda, masalan, ma'lumotlar markazlari va zich tarmoqli kengligi bo'lgan joylarda ishlatilishi mumkin, garchi 8-toifali kabellarning uzatish 30 masofasi atigi 30 metrni tashkil etadi, bu esa boshqa turdagi kabellardan ancha past, uning uzatish tezligi va chastota o'tkazish qobiliyati boshqa turlarga qaraganda ancha yuqori. Shu sababli, sakkiz turdagi kabellar va boshqa turdagi tarmoq kabellari o'rtasidagi farq nisbatan katta bo'lib, bu asosan uzatish tezligi, chastota o'tkazish qobiliyati, uzatish masofasi va dastur muhitida aks etadi. Tarmoq kabelining sifatini qanday ajratish mumkin? Tarmoq kabeli tarmoq muhandisligida ajralmas hisoblanadi. Uning sifati tarmoq uzatish tezligiga bevosita ta'sir qiladi. Keling, tarmoq kabelining sifatini qanday ajratish mumkinligini ko'rib chiqaylik. Ko'proq o'qing... Ethernet tarmog'ini ommaviy kabel orqali etkazib berish echimlari? 1: Biz dengiz yoki havo orqali yuk tashishni tashkil qilamiz. Havo orqali tezkor kurer - FedEx/DHL/UPS/TNT/EMS. Dengiz orqali ularni bizning agent kompaniyamiz jo'natadi. 2: Mijozlar yuk tashish uchun logistika kompaniyasini tayinlaydi, biz ularning ko'rsatmalariga amal qilamiz va etkazib berishni tugatamiz. Bir nechta Ethernet kabellari bir-biriga xalaqit berishi mumkinmi? Ha, bundling kabellarni juda qattiq bog'lab qo'ymaslik va burishmaslik uchun ehtiyot bo'lishdir, bu tarmoqqa salbiy ta'sir qiladi va kabellarning sifatini pasaytiradi. Ethernet kabellarini birga yig'a olasizmi? Yo'q - Ethernet kabeli etkazib beruvchilari o'zaro aralashuvni oldini olish uchun shovqinlardan himoyalanish uchun mo'ljallangan. Cat6 o'rniga Cat7 dan foydalansam bo'ladimi? Albatta, cat7 kabellari orqaga qarab mos keladi, ya'ni siz ularni oldingi kabellar, jumladan cat4, cat5, cat5e bilan ishlatishingiz mumkin. 31 Xulosa Ethernet so'zi ikkita "eter" yoki efir va "net" - tarmoq so'zlaridan kelib chiqqan. Ya'ni, tarjima efir tarmog'i bo'ladi. Shuni tushunish kerakki, Ethernet va Internet butunlay boshqa narsalar. Shunday qilib, Ethernet - bu mahalliy tarmoqqa ulangan kompyuterlar o'rtasida ma'lumot uzatish texnologiyasi. Shu bilan birga, Internet butun dunyo bo'ylab birbiri bilan o'zaro aloqada bo'lgan kompyuter tarmoqlarining global tizimidir. Aslida, bu IP protokoli asosida yaratilgan butun dunyo bo'ylab axborot makonidir. Ethernet texnologiyasi sanoatda, ofislarda, uyali aloqa, mashinalar o'rtasida ma'lumotlar almashinuvi amalga oshiriladigan joyda. Texnologiya radioeshittirishning o'rnini bosuvchi vositadir. Maxsus ishlab chiqilgan foydalanadi eshittirish standartlari. Ular protokollar deb ataladi. Bular Fast va Gigabit Ethernet va maksimal 10G Ethernet. Ikkinchisi endigina rivojlanmoqda. 10 Gigabit Internet texnologiyasidan foydalangan holda ma'lumotni uzatishda mis simdan foydalanadigan odatdagi gigabitdan farqli o'laroq, tola ishlatiladi. 32 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1. Braude, E. Dasturiy ta'minotni ishlab chiqish texnologiyasi / E. Braude. - Sankt-Peterburg: Pyotr, 2004 yil. 2. Gonorovskiy, I.S. Arduino va dasturlash: Universitetlar uchun darslik. - 4-nashr, qayta ko'rib chiqilgan. va qo'shimcha - M.: Dasturlash, 2012. - 512 b. 3. Jeremy Bloom Arduino o'rganish. Texnik sehrning vositalari va usullari. - Sankt-Peterburg: BHV-Peterburg, 2016 yil. 4. Marka, D. SADT Strukturaviy tahlil va dizayn metodologiyasi / D. Marka, K. McGowan. -M.: Metatexnologiya, 2003 yil. 5. Mixail Momot Arduino asosidagi mobil robotlar. - Sankt-Peterburg: BHV-Peterburg, 2017 yil. 6. Fattrell, R. Dasturiy ta'minot loyihasini boshqarish: Minimal xarajat bilan optimal sifatga erishish / R. Fatrell, D. Schafer, L. Schafer. - M.: Uilyams, 2003 yil. 7. Klyuchev A.O., Kustarev P.V., Kovyazina D.R., Petrov E.V. O'rnatilgan hisoblash tizimlari uchun dasturiy ta'minot. - Sankt-Peterburg: SPbGU ITMO, 2009 yil. 8. Vendrov A.M. Iqtisodiy axborot tizimlari uchun dasturiy ta'minotni loyihalash - M: Moliya va statistika, 2006. - 544 b. 9. Glagolev V. Texnik hujjatlarni ishlab chiqish. - Sankt-Peterburg: Peter, 2008. - 192 p. 10. Maklakov, S. V. AllFusion Modeling Suite bilan axborot tizimlarini yaratish / S. V. Maklakov. -M.: DIALOG-MEPHI, 2003 yil. 11. Orlov, S. A. Dasturiy ta'minotni ishlab chiqish texnologiyalari / S. A. Orlov. - Sankt-Peterburg: Pyotr, 2002 yil. 12. Simon Monk Arduino-ni dasturlash. Eskizlar bilan ishlash asoslari. Sankt-Peterburg: Pyotr, 2017 yil. 13. Sommer, U. Arduino/Freeduino mikrokontroller platalarini dasturlash / U. Sommer. - Sankt-Peterburg: BHV, 2016. - 256 p. Sommer, W. Arduino/Freeduino mikrokontroller dasturlash. / V. Sommer. Sankt-Peterburg: BHV, 2013. - 256 b. Simulyatsiya vositalari (CASE) va dasturiy ta'minotni ishlab chiqishning barcha bosqichlarini qo'llab-quvvatlash [Elektron resurs]. – 2010. 33 Elektron manbalar www.google.so.uz - Google qidiruv tizimi(O`zbekiston) www.arxiv.uz - Referatlar to`plami sayti www.megasoft.uz- Dasturlar to`plami sayti www.ziyonet.uz - Ta’lim portali www.library.tuit.uz - TATU Axborot Resurs Markazi http://javassript.ru - Javassript bo`yisha rasmiy sayt www.poisk.uz- O`zbekiston qidiruv tizimi http://www.presentation-3d.som - Grafik taqdimotlar dasturlar to`plami http://www.google.ru/ - Google qidiruv tizimi (Rossiya) http://ki.uz/index.php/kompyuter/47-elektron-darslik-yaratish; http://referat.arxiv.uz/files/32817_elektron-darsliklar-yaratishda-xorijiy-tajribalarva-ularni-ommalashtirish.html; http://old.ziyonet.uz/index.php#; http://www.gov.uz/uz/press/teshnology/22137; http://www.edu.uz http:// www.ziyonet.uz. 34