Uploaded by tuiş

Kestim Kara Saçlarımı Paper 1

advertisement
Kara Saçlara Eleştirel Bir Bakış
Gülten Akın tarafından kaleme alınmış “Kestim Kara Saçlarımı” şiiri, toplumsal
cinsiyet rollerinden kendini yabancılaştıran ve özgürleşmiş bir kadını konu alır. Şiirde,
kültür, gelenek, başkaldırı gibi temalar işlenmesinin yanı sıra toplumsal cinsiyet rollerinin
dayatılmasına bir eleştiri de sunulur. Şiir kişisi, kendini kısıtlamalardan kurtaran ve diğer
kadınları aynı eyleme davet eden biridir. Gülten Akın, “Kestim Kara Saçlarımı” isimli
şiirinde kullandığı dil ve anlatım unsurlarıyla erkek egemen toplumun kadını
özgürlüğünü sürekli hapsettiğini okuyucuya aktarır ve diğer kadınları bir başkaldırıya
teşvik eder.
Şiirde kadının kısıtlandığı ve bir döngüye hapsedilip kurtulamadığı iletilmiştir. Şiir
kişisi, kadınların gördüğü baskının her yerde olduğunu iletirken tekrarlardan büyük
ölçüde faydalanmıştır. İlk bentte “dön” kelimesinin tekrarlanması, şiir kişisinin
toplumdaki yasakların ve geleneklerin arasında bir kısır döngüye maruz bırakıldığının
sembolüdür. Bu kısır döngü, aynı zamanda “dön” kelimesinin bir ritim oluşturmasıyla da
desteklenmiştir. Şiir kişisi, yüzünü nereye dönerse dönsün törelerle karşılaştığını ve
bundan kurtulamadığını anlatmıştır, bu sebeple karanlık bir atmosfer oluşturularak
baskıların etkisi güçlendirilmiştir. Benzer durum, ikinci bentte de görülebilir. “Gittikçe”
kelimesinin dört kere tekrar edilmesi artan baskıların ve kadına yönelik kısıtlayıcı
kuralların yansımasıdır. Şiir kişisine göre bu baskılar gittikçe artan ve etrafını sarıp acı
çektiren bir yapıdadır. Ayrıca “bunaltı” ve “gerekti” ifadelerinin tekrarlaması da odak
figürün içinde bulunduğu zorunluluk halini ve kadınların kendilerine yüklenenlerden
dolayı hissettiği rahatsızlığı sembolize eder.
Şiir kişisi, üçüncü bentte, kullandığı betimleyici ifadelerin tonunu ve atmosferini
değiştirerek geleneklerden rahatsızlığını ve özgürleşmesi sonucu o rahatsızlığın neşeye
dönüşmesini dile getirmiştir. Şiirde özellikle birinci ve ikinci bentte karşılaşılan duygu
belli eden sözler karamsar bir atmosfer yaratmıştır. “Çekilmez” ve “tutsak” gibi sıfatlar
umutsuzluğu ve rahatsızlığı betimler. Şiir kişisinin bu sözleri, içindeki bıkmışlığın ve
baskılanışının anlatımını kuvvetlendirir. Bu betimlemeler üzerinden kendisini
değersizleştiren yasakların aslında şiir kişisinin umudunu yok ettiğini ve kendini
gerçekleştirmeye engel olduğu gösterilmiştir. Üçüncü bentte bu atmosfere karşıt olarak
betimlemelerin olumlu bir atmosfer oluşturduğu gözlemlenmiştir. “Aydınlık” ve
“rüzgarlı” gibi sıfatların kullanımı, şiir kişisinin ilk bentteki umutsuzluğuyla tezatlık
yaratır. Şiir kişisi, zıt betimlemeleri art arda yerleştirerek bir mücadele sonucu oluşmuş
heyecanı ve hayatının iyimserleştiğini dile getirmiştir. Üçüncü bentteki olumlu atmosfer
kadınların cinsiyet rollerinden uzaklaştıkça hayatlarının anlam kazandığına bir işarettir.
Şiir kişisi, bir mücadele sonucu kazandığı sevinçli halini, betimlemelerin karşıtlığıyla
desteklemiştir.
Şiir kişisinin toplumsal baskıdan kurtuluşu ve özgürlüğe olan düşkünlüğü metaforlar
yoluyla okura sunulmuştur. Şiirdeki en sık kullanılan metafor “kara saçlar” metaforudur
ve bir döngüye işarettir. Kara saçlar, şiir kişisinin üstündeki cinsiyet rollerinin
sembolüdür ve metaforda kara sıfatının kullanılması melankolik bir anlam katar. Ayrıca
saçlar da yapısal olarak sürekli uzadığından, şiir kişisinin ne kadar keserse kessin
tamamen cinsiyet normlarından kurtulamayacağı anlaşılabilir. Olumsuz bir anlam
yüklenen gelenekler ve bu geleneklerin ne olursa olsun şiir kişisine geri döneceği kara
saçlar ile yansıtılmıştır. Bunun yanı sıra “kurtulan, dirilen kişi” ve “kayısıyı sallayan yel”
sembolleri devrimsel ve isyankar bir nitelik taşımaktadır. Bu sembolik anlatım, şiir
kişisinin baskılara başkaldırıyı teşvik ettiğine ve kadının özgürleşmesinin gerekliliğine
dikkat çeker. Anlatıcının verdiği mücadeledeki zaferi bir isyan gibi sunulmuştur, bu isyan
yeniden doğma ve düzeni bozma anlamına gelen metaforlar ile güçlendirilmiştir.
Gülten Akın, toplumdaki cinsiyete dayalı basklar sonucu zulme uğrayan kadının
ezilişini, erkek egemen toplumun kadını bir döngüye sıkıştırdığını ve kadının bu
döngüden kurtuluşunun zor olduğunu “Kestim Kara Saçlarımı” şiiriyle eleştirmiştir. Şiir
kişisinin mücadele sonucu ulaştığı rahatlık ve bağımsızlık; şiirde tekrarlar, sıfatlar ve
metafor gibi dil unsurlarıyla özdeşleşip sunulmuştur. Şiir kişisi, tüm kadınları saçlarını
kesmeye ve ataerkil toplumdan kurtuluşa davet eder.
Download