Uy sa l r. Os m an At a TIP EĞİTİMİNDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Pr o f.D İAÜ TIP FAKÜLTESİ TIP115-6 Tıp Eğitimi Temelleri PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL ÖLÇME - DEĞERLENDİRME a Uy sa l • ÖLÇME: Herhangi bir niteliği gözlemek ve gözlem sonuçlarını sayı ya da başka sembollerle ifade etmektir. Uzunluk Metre Ölçüm sonucu Ölçüt 160 cm >150 cm olma 80 kg <90 kg olma Os r. Uygun ölçme aracı f.D Özellik m an At • DEĞERLENDİRME: Ölçme sonuçlarını bir ölçüt ile karşılaştırarak ölçülen nitelik hakkında bir değer yargısına varma sürecidir. Terazi Sıcaklık Termometre 23 C >25C olma Başarı Başarı testleri 75 puan >60 puan olma Pr o Kütle PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 2 Uy sa l Tıp Eğitiminde Ölçme ve Değerlendirmenin Amaçları: At a • Önceden belirlenmiş öğrenme hedeflerine ulaşılıp ulaşılamadığının saptanması, an • Öğrenmenin desteklenmesi, m • Sertifikasyon ve yeterlilikler hakkında karar verilmesi, Os • Öğretim programının geliştirilmesi ve değerlendirilmesi, r. • Öğrenme sürecinin anlaşılması, Pr o f.D • Gelecekteki performans hakkında öngörüde bulunması PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 3 Ölçme İlkeleri Uy sa l • Geçerlik At a • Güvenirlik Os m an • Ayırdedebilirlik Pr o • Kullanışlılık f.D r. • Nesnellik PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 4 Uy sa l a At an m Os r. f.D Pr o PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 5 At an Tanılayıcı değerlendirme (Programa girişte yapılan değerlendirme): a Uy sa l DEĞERLENDİRME - I Pr o f.D r. Os m Öğrencinin programa başlamadan önce, ön öğrenmelerini (bilişsel, duyuşsal ve psikomotor) tanımlamak amacıyla yapılan değerlendirmedir. Öğrencilerin giriş düzeylerinin bilinmesi, gelişimlerinin değerlendirilmesine temel oluşturmak için yapılır. PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 6 an At Biçimlendirici-formative (Program sürecinde yapılan değerlendirme değerlendirme): a Uy sa l DEĞERLENDİRME - II Pr o f.D r. Os m Öğrencilerin öğrenmedeki güçlüklerini ortaya çıkarmak ve gerekli düzeltmeleri yapmak için yapılan değerlendirmedir. Eğitim sürerken öğrencilerin öğrenme eksikliklerini ve güçlüklerini belirlemek ve gidermek, öğrenmeleri arttırmak için yapılır. Öğrencilere öğrenmelerine ilişkin bilgi ve geribildirim sağlar. PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 7 an At Belgeleyici-summative (Programın sonunda yapılan ) değerlendirme : a Uy sa l DEĞERLENDİRME - III Pr o f.D r. Os m Genellikle bir eğitimin sonunda (modül, sömestr, staj sonu vb) uygulanan ve öğrencilerin kazandığı davranış, özellik ve becerileri ölçmek amacıyla yapılan değerlendirmedir. Öğrencinin başarılı ya da başarısız olduğuna ilişkin karar oluşturma sürecini içerir. PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 8 a Uy sa l DEĞERLENDİRME - IV m Norm dayanaklı (Bağıl) değerlendirme: an At Değerlendirmenin kullanılan ölçüte göre türleri: Pr o f.D r. Os Ölçüt grup ortalaması gibi ölçme sonuçlarından çıkarılır. Bireyin değerlendirilmesinde grup performansı ya da sınıfın başarı ortalaması da dikkate alınarak yapılan değerlendirme bağıl değerlendirmedir. PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 9 At a Uy sa l DEĞERLENDİRME - V Pr o f.D r. Os m an Ölçüt ( Kriter ) dayanaklı değerlendirme: Daha önceden belirlenmiş mutlak ölçütlerle yapılan değerlendirmelerdir. Birey sadece kendi performansıyla değerlendirilir. Bireyin değerlendirilmesinden grubun performansı etkili değildir yani ölçüt grup dikkate alınmadan önceden kesin olarak belirlenmiştir. PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 10 an At (yapar) a Does Uy sa l MİLLER Yeterlilik Piramiti m Shows how Davranış alanı Pr o f.D r. Os (gösterir) Knows how ((((nasıl yapıldığını bilir) Knows ((((ne olduğunu bilir) PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL Bilişsel alan 11 At a • “ne olduğunu bilir” temel bilginin, Uy sa l “Miller piramidi” George Miller tarafından 1990’da tanımlanan medikal yeterlilik değerlendirme şemasıdır. Os m an • “nasıl yapıldığını bilir” kavramların yerleşmesi ve anlaşılmasının, Pr o f.D r. • “nasıl yapıldığını gösterir” öğrencinin görevi başaracak yeteneğe kavuştuğunun, • “yapar” ise öğrencinin ustalığa erişmiş olup beklenen görevleri gerçek hayatta da başarı ile yerine getireceğini göstermektedir. PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 12 Does At a (yapar) Davranış alanı f.D r. Os m an Shows how Pr o tan Seçmeli Sorular 5. Çok Seçenekli Eşleştirme Soruları 6. Kilit Noktalar Testi Uy sa l "Ne olduğunu bilir" ve "Nasıl yapıldığını bilir" basamaklarında ölçme değerlendirme 1. Sözlü Sınav 1. Sözlü sınav 2. Yazılı sınav (gösterir) Knows how (nasıl yapıldığını bilir) Knows Bilişsel alan (ne olduğunu bilir) PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 13 Uy sa l Pr o f.D r. Os m an At a 1. SÖZLÜ SINAV PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 14 Yapılandırılmış Sözlü Sınav a Uy sa l • Klinik durum ya da olay açıkça tanımlanır. m an At • Başlangıç soruları hazırlanır. Pr o f.D r. Os • Her bir başlangıç sorusu için derinleştirici sorular ve ayrıntı soruları hazırlanır. • Verilecek cevapların nasıl skorlanacağı tanımlanıp gözlemci formuna yazılır. PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 15 2 2. Hastanın TA ölçmeden önce 15 dk istirahati 7 3. Hasta kolu çıplak ve giysi sıkmamalı 2 4. Tansiyon aletinin manşonu dirsek üstü 2 cm’ye yerleştirilmeli ve kolu kavramalı 12 5. Civa basıncının 0 mmHg da olduğun emin olunmalı 1 6. Ölçmeden önce brakiyal arter palpe edilmeli ve steteskop yerleştirilmeli 11 7. Steteskop kulağa takılmalı ve manşon yavaş yavaş şişirilmeli 2 8. Manometre kalp seviyesinde olmalı 3 an At a Uy sa l Soru 1. 1. Tansiyon arteriyel ile ilgili olarak hastaya bilgi verme Pr o f.D r. Os m • Hastanın kan basıncını ölçünüz. PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 9. Sistololik basıncın ses duyuluncaya kadar yükseltilmesi 3 10. Manşonun havası saniyede 2-3/mm indirilerek ölçülmesi 4 11. Sistolik ve diastolik basıncın ölçülmesi 2 12. TA ölçümünün yorumlanması ve HT tanımı yapılması 1 13. TA yüksek saptanırsa ölçümün tekrarlanması 1 14. Her iki koldan ölçüm yapılması 3 15. Yatarak ve ayaktan ölçülmesi 4 16 Uy sa l a At Pr o f.D r. Os m an 2. YAZILI SINAV PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 17 • ODAKLANMAMIŞ YAZILI SINAV SORUSU Örnek : Uy sa l YAZILI SINAV m an At a • Aydınlatılmış onam ve onun mediko-legal yönlerini sağlık hizmetleri bağlamında tartışınız. r. Os • ODAKLANMIŞ YAZILI SINAV SORUSU Örnek : Pr o f.D • A. Aydınlatılmış onamın rutin olarak istenmediği durumlara örnekler (en fazla 4 örnek) veriniz. • B. Aydınlatılmış onamın geçersiz sayılabileceği durumlara örnekler (en fazla 3 örnek) veriniz. PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 18 Uy sa l a At Pr o f.D r. Os m an a. KISA CEVAPLI YAZILI SINAV SORULARI PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 19 Uy sa l KISA CEVAPLI YAZILI SINAV SORULARI Os m an At a • ÖRNEK : - BAZ eksizyon onarımı ( BER ) mekanizmasının işleyişinde, ilk basamakta sadece yanlış BAZ’I kesip çıkaran enzim ……………………. dir. Pr o f.D r. - Cevap : DNA ekzonükleaz PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 20 Uy sa l a Pr o f.D r. Os m an At b. ÇOKTAN SEÇMELİ YAZILI SINAV SORULARI PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 21 At Pr o f.D r. Os m an I. Tek bir doğru cevap isteyen sorular II. En doğru cevabı isteyen sorular III. Bileşik yanıtlı sorular IV. Kökü eksik cümle olan sorular a Uy sa l Çoktan Seçmeli Soru Türleri PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 22 Uy sa l a At an m Os r. f.D Pr o PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 23 Uy sa l a At an m Os r. f.D Pr o PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 24 Uy sa l a At an m Os r. f.D Pr o PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 25 Uy sa l Toplum bazlı çalışmalar otozomal resesif durumların otozomal dominant durumlardan daha nadir olduğunu göstermiştir. Bu sıklık farkının nedeni: m an At a a.Popülasyonda resesif genlerin nadir olmasıdır. b.Bir etki oluşturmak için 2 gene ihtiyaç duyulmasıdır. c.Resesif gen ürününde tam supresyon olmasıdır. d.Cinse bağlı gen ekspresyonunun olmasıdır. e.Genomik imprinting olmasıdır. f.D r. Os KÖKÜ EKSİK CÜMLE OLAN MADDELER Kökü eksik cümle olan maddelerde, madde kökü ile seçeneklerin her biri birleştirildiğinde dilbilgisi ve anlam bakımından tan bir cümle ortaya çıkmalıdır. Pr o IV PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 26 Uy sa l a Pr o f.D r. Os m an At c. ÇOK SEÇENEKLİ YAZILI EŞLEŞTİRME SORULARI (ÇES) PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 27 ÇOK SEÇENEKLİ YAZILI EŞLEŞTİRME SORULARI r. f.D Pr o A. Yalnız I B. Yalnız II C. Yalnız III D. I ve II E. I. II ve III Os m an At a Uy sa l • Örnek :ÖRNEK : - Isıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakterilerden elde eilen özüt, hastalık yapmayan kapsülsüz bakteri çözeltisine ekleniyor. Bir süre sonra ortamda kapsüllü bakterilerin oluştuğu gözleniyor. Bu deneyi yapan araştırmacı, DNA ‘nın I. Kalıtsal madde olduğu, II.Eşlendiği, III.Çift zincirli olduğu özelliklerinden hangisine sahip olduğunu kanıtlamıştır ? Cevap : D PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 28 Uy sa l Pr o f.D r. Os m an At a d. KİLİT NOKTALAR TESTİ PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 29 KİLİT NOKTALAR TESTİ Uy sa l • Klinik lisans sınavları için geliştirilmiştir. m an At a • Klinik senaryo temelli, yazılı bir sınavdır. Pr o f.D r. Os • Öğrencinin verilen klinik senaryoya göre önceden belirlenen kilit noktalara ulaşması için sorular sorulur. PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 30 Uy sa l "Nasıl yapıldığını gösterir" basamağında ölçme değerlendirme Does a (yapar) At 1. Uzun Vaka 2. Kısa Vaka 3. Objektif Yapılandırılmış Klinik Sınav (OSCE) r. Os m an Shows how f.D Pr o Davranış alanı (gösterir) Knows how (nasıl olduğunu bilir) Knows Bilişsel alan (ne olduğunu bilir) PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 31 Uy sa l "Yapar" basamağında ölçme değerlendirme Does At a (yapar) Pr o Davranış alanı r. Os m an Shows how f.D 1. Mini Klinik Değerlendirme Sınavı (Mini-KEDS) 2. Uygulama Becerilerinin Doğrudan Gözlemlenmesi 3. Klinik Çalışmaların Değerlendirilmesi (KÇD) 4. Kontrol Listesi 5. 360 Derece Değerlendirme 6. Karne (Seyir Defteri) 7. Gelişim Dosyası (Portfolyo) (gösterir) Knows how (nasıl olduğunu bilir) Knows Bilişsel alan (ne olduğunu bilir) PROF.DR. OSMAN ATA UYSAL 32