DASTURIY TA’MINOT ARXITEKTURASI fanidan 2-deadline.
GURUH:
652-21
FIO:Yunusaliyev AsadbekFan haqida nazariy ma’lumot:
Dasturiy ta'minot arxitekturasi (DTA), bir dastur yoki tizimning tashkil
etilishi, qurilishi va tashkil etilgan komponentlarni o'z ichiga oladi. Ushbu
arxitektura dasturning tuzilishini, qurilishini, faoliyatini va o'zgartirishlari bilan
bog'liq muammolar yechishni ta'minlaydi. DTA, dastur tuzilishining barcha
qismlarini, komponentlarni va ulardan iborat aloqalar tizimini belgilaydi.
Dasturiy ta'minot arxitekturasi, dasturning yaxshi tashqi va ichki qurilishini
ta'minlayarak, dastur ishga tushirish, o'zgartirishlar va qo'llab-quvvatlash
jarayonlarini osonlashtiradi. Bu arxitekturalar, dasturning tuzilishi, ishlaydigan
qismlari, ularning aloqalar shakllanishi va tuzilishida ishtirok etadigan
komponentlar haqida qaror qabul qilishga imkon beradi.
Dasturiy ta'minot arxitekturasi usullari va o'rinlari dastur turlariga, tizim
o'lchami va talablarga qarab o'zgaradi. Uning muhim usullari quyidagilardir:
1. Monolit arxitekturasi: Bu usulda, dastur barcha funktsiyalarni yoki qismiy
funktsiyalarni bitta katta modul sifatida o'z ichiga oladi. Barcha modullar bir vaqtda
boshqa modullarga murojaat qila oladi. Bu usul oddiy tuzilishga ega bo'lib,
boshlang'ich sifatda oson o'rnatiladi. Ammo, katta dasturlarda o'zgartirishlarni
kuzatish, test qilish va qo'llab-quvvatlashni qiyinlashtirishi mumkin.
2. Mikroservis arxitekturasi: Bu usulda, dastur ko'p qismli xizmatlar
(mikroservislar) tomonidan tashkil etiladi. Har bir mikroservis o'zining
o'zgartirishlarini o'zida saqlaydi va o'zini o'zgartirishlardan ajratadi. Mikroservislar
o'zaro kommunikatsiya orqali ishlaydi va har biri o'zning maxsus vazifalarini
bajaradi. Bu usul tashqi xizmatlarga bog'liq va qulaylik, o'zgartirishlarni kuzatishni
osonlashtiradi.
3. Klient-server arxitekturasi: Bu usulda, dastur funktsiyalari server va klientlar
orasida bo'linadi. Server, ma'lumotlarni saqlash, ma'lumotlar bazasiga murojaat
qilish va boshqa asosiy amallarni bajarish uchun mas'ul bo'ladi. Klientlar esa server
bilan bog'lanib, ma'lumotlarni olish, yozish, tahrirlash va boshqa vazifalarni bajarish
uchun ishlatiladi. Bu usulda dasturning server va klientlar tomonidan qo'llabquvvatlash zarur.
4. SOA (Xizmatlar Orientirovchi Arxitektura): SOA usuli, dasturni xizmatlar
to'plamiga ajratadi. Har bir xizmat o'zining o'zgartirishlarini o'zida saqlaydi va
boshqa xizmatlarga murojaat qila oladi. Bu usul ma'lumotlar almashinuvi va
integratsiyani osonlashtiradi, qo'llab-quvvatlash va o'zgartirishlarni osonlashtiradi.
5. Dastrurli yana ishlab chiq.
Amaliy qism:
1. Moodle platformasini til sozlamalarini to’g’irlash.
Moodle platformasini til sozlamalarini to'g'irlash uchun quyidagi qadamlarni
izohlardan foydalanib amalga oshiring:
2. Moodle platformasini yangi plagin va dasturni temalarini o’rnatish.
Moodle platformasiga yangi plagin va dasturlarni o'rnatish uchun quyidagi
qadamlarni izohlardan foydalanib amalga oshiring:
3. Har bir talaba ixtiyoriy loyihani texnik topshirig’i va ma’lumotlar
bazasini strukturasini shakllantirib tashlashi kerak.
Xulosa: