DASTURIY TA’MINOT ARXITEKTURASI fanidan 2-deadline.
GURUH: 652_21
FIO: Xakimov Azizbek.
Fan haqida nazariy ma’lumot:
Dasturiy ta'minot arxitekturasi, dasturiy tizim yoki dasturlash loyihalarini o'rnatish
va ularning boshqarilishini tushuntiradi. Bu arxitektura, dasturlar tuzilishi,
komponentlari, ularga kirish va ulardan chiqish, ma'lumotlar ombori va tizim
boshqarish usullari va protokollari to'g'risidagi barcha qarorlarni o'z ichiga oladi.
Bir dasturiy ta'minot arxitekturasi quyidagi muhim elementlardan iborat bo'lishi
mumkin:
1. Komponentlar: Dasturda qo'llaniladigan modullar yoki komponentlar. Bu
komponentlar oddiy dasturlash tili (masalan, Python, Java) yoki platforma
(masalan, Android, iOS) bo'lishi mumkin. Har bir komponentning o'z belgilangan
vazifalari va interfeyslari bo'ladi.
2. Ma'lumot ombori: Dastur tomonidan ishlatiladigan ma'lumotlarni saqlash uchun
o'zaro bog'langan xotiraga yoki omborga tegishli bo'lishi mumkin. Ma'lumotlar
ombori dastur tomonidan muvaffaqiyatli ravishda yozilishi, o'qilishi, yangilanishi
va o'chirilishi kerak.
3. Interfeyslar: Dastur tomonidan boshqa dasturlar, foydalanuvchilar va tizim bilan
aloqada bo'lish uchun interfeyslar taqdim etishi mumkin. Bu interfeyslar dastur
tizimiga ma'lumotlarni kiritish, olish va boshqa amallarni bajarish imkoniyatini
beradi.
4. Tizim boshqarish logikasi: Dastur boshqarishining qanday amallar ko'rsatishi
kerakligini aniqlaydigan logikalar. Bu tizim ma'lumotlar to'plamlarini boshqarish,
ma'lumotlar omborini qo'llash, ma'lumotlarni tahlil qilish va boshqa qo'llaniladigan
amallarni bajarishni o'z ichiga oladi.
5. Boshqaruv platformasi: Dastur tomonidan qo'llaniladigan dasturiy asbobuskunalarni boshqarish va muvaffaqiyatli ishga tushirish uchun kerak bo'ladigan
platforma. Bu platforma dastur o'rnatilishi, yangilanishi, ta'minlashi va
monitoringini o'z ichiga oladi.
6. Xavfsizlik va himoya: Dastur tomonidan foydalanuvchilar ma'lumotlarini
himoya qilish uchun kerak bo'ladigan xavfsizlik protokollari, autentifikatsiya
usullari, shifrlash va boshqa xavfsizlik muhitlarini o'z ichiga oladi.
7. Tizim integratsiyasi: Dastur boshqa tizimlar, xizmatlar va interfeyslar bilan
integratsiya qilinishi mumkin bo'lgan API lar, aloqa protokollari va integratsiya
qilish imkoniyatlarini o'z ichiga oladi.
Bu elementlar birgalikda dasturiy ta'minot arxitekturasini tashkil etadi va dastur
muvaffaqiyatli ravishda ishga tushirilishida muhim ahamiyatga ega. Arxitektura
tuzilishi payt va resurslarni tejashni, dastur muhiti va qo'llaniladigan
texnologiyalarni ehtiyotkor ravishda tanlashni talab qiladi.
Amaliy qism:
1. Moodle platformasini til sozlamalarini to’g’irlash.
Moodle platformasining til sozlamalarini to'g'irlash uchun sizga qadam-ma-qadam
ko'rsatmalar beraman:
Administrator sifatida kirish: Moodle tizimining administrator paneliga kirib
kirilmang.
Administration menu: O'ng yuqori burchakda joylashgan menudan
"Administration"ni tanlang.
Site administration: "Administration" bo'limidan, "Site administration"ni tanlang.
Language settings: "Site administration" bo'limida, "Language" ni tanlang.
Language settings: "Language" sozlamalarini ochish uchun "Language settings"
bo'limini tanlang.
Tilni tanlash: "Language settings" bo'limida, tizim tilini o'zgartirish uchun "Choose
a language" bo'limidan yangi tilni tanlang.
Sozlamalarni saqlash: Tanlangan tilni saqlash uchun, sahifaning pastki qismida
joylashgan "Save changes" tugmachasini bosing.
2. Moodle platformasini yangi plagin va dasturni temalarini
o’rnatish.
3. Har bir talaba ixtiyoriy loyihani texnik topshirig’i va ma’lumotlar
bazasini strukturasini shakllantirib tashlashi kerak.
Xulosa:
Moodle - bu asosan ta'lim va o'qitish maqsadlarida foydalaniladigan
mashhur ochiq manbali ta'limni boshqarish tizimi (LMS). Moodle onlayn
kurslarni yaratish, boshqarish va yetkazib berish imkonini beradi. Bu
talabalarga kurs mazmuniga kirish, o'zaro muloqot qilish va baholash
imkonini beruvchi platformadir.
Moodle-ning asosiy xususiyatlari:
1. Kurslarni boshqarish: Kurslarni yaratish, tahrirlash va boshqarish.
2. O'zaro ta'sir va aloqa vositalar: forumlar, chatlar, xabarlar kabi
vositalar orqali talabalar bilan o'zaro aloqada bo'lish.
3. Kontentni boshqarish: Kurs mazmuni, hujjatlar, videolar, audio fayllar
kabi materiallarni yuklash va tahrirlash.
4. Baholash va imtihonlar: Viktorinalar, testlar va boshqa baholash
vositalari orqali talabalar faoliyatini baholash.
5. Hisobot va monitoring: Talabalar taraqqiyoti, davomati va yutuqlarini
kuzatish va hisobot berish.
Moodle o'zining moslashuvchanligi va sozlanishi tufayli ko'plab ta'lim
muassasalari, korxonalar va tashkilotlar tomonidan afzal ko'riladi.
Bundan tashqari, katta foydalanuvchilar hamjamiyatiga ega bo'lish
qo'llab-quvvatlash va rivojlanish nuqtai nazaridan afzallik beradi.