មេម ៀនទី១ CHAPTER 1 ហេតុអ្ីស វ ិក្សាពី ទីផ្សារ និង ស្ថាប័ន េិរញ្ញ វតាុ? Why Study Financial Markets and Institutions? Copyright © 2012 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. បុរេបេយាយ ិ Chapter Preview រយង ើ តែងរ ញ ៌ នធំៗ មានតនែកមួយនយា ើ សាេព័ែមា ិ យអំព៖ ី អត្រាកាេត្រាក់ ត្ររង់ត្របសារន៍េបរ់រេរភា ក ិ លធនាគាេជាែិ ឬ បេយាយព ិ ី ត្រមែ ិ ននភាពងាយ ត្ររួលកែុងកាេបតូេឧបកេណ៍បំណុលនានារៅជាសាច់ត្រាក់ជារ ម ើ ។ រេែុអរវី េត្រែូវចាប់អាេមមណ៏អំពរី េឿងទំងអរ់រនាោះ ? រេែុអរវី យង ើ ត្រែូវចាប់ អាេមមណ៍អំពអ ី ត្រាកាេត្រាក់? រែធ ើ នាគាជាែមា ិ នែួនាេរ ី ំ ខាន់តបបណា? រែអ ើ វី ទំងអរ់រនាោះមានឥេធព ិ លតបបណាមករលើលេធភាពេបរ់រេត្រគាររយង ើ កែុង កាេខ្ចត្រី ាក់ពធ ី នាគាេ? The evening news features a segment about interest rates, the Fed Chairman Ben Bernanke, and liquidity in credit markets. What does all this mean? Do I care about interest rates? What is “the Fed?” Will this impact my firm’s ability to get a bank loan? 1-1 បុរេបេយាយ ិ Chapter Preview ទំងអរ់រនោះរុ េជា ធ រំ ណួេត លមានសាេៈរំ ខាន់ រមរេៀនេបរ់រយង ើ នង ឹ ជួយអែកតរវងេកចំរ យ ើ ចំរ ោះរំ ណួេខាងរលើទង ំ រនាោះ ាមេយៈត្របធានបេនានារោយរនតើមរចញពី មុខ្ងាេេបរ់េន ី ាេកមចរ ី ញ្ញាប័ ណណនង ិ ប័ណណភាេេុន េេូែរៅ ល់ ំរណើេត្របត្រពែ ឹ រត ៅេបរ់ធានាគាេជាែន ិ ង ិ ធនាគាេ នេរេៀែ។ These are good questions. And this course will help you answer these questions by addressing a variety of topics ranging from the functioning of the bond and sock markets to the behavior of the Fed and banks. 1-2 រេែុអត្រវី ែូវរិកាអំពី នាេេេិ ញ្ា វែថុ? Why Study Financial Markets? នាេេេិ ញ្ា វែថុ ូចជា នាេកមចរ ី ញ្ញាប័ណណ នង ិ ប័ណណភាេេុនជារ ើម មានសាេៈរំ ខាន់ ណារ់រត្រមាប់រខ្ឿនររ ឋកច ួ ៗ រត្រ ិ ចេបរ់ត្របរេរនម ិ យ ោះថា៖ 1.វាជាត្របឡាយត លនាំឲ្យមានលំ េូេមូលនធ ិ រិ យាេ ត លជាកាត ិ ិពអ ី ែករនសំរៅកាន់អែកវន ជំេុញឲ្យមានត្របរិេភា ធិ ពររ ឋកច ិ ច 2.រកមមភាពររ ឋកច ិ ចេបរ់េន ី ាេជោះឥេធព ិ លមករលើកត្រមែ ិ មានានេបរ់បុេគលមាែក់ៗ មក រលើ ំរណើេត្របត្រពែ ំ មូលតែមតង ឹ តរៅននអាជីវកមម នង ិ មករលើរខ្ឿនររ ឋកច ិ ចជាែទ ិ ង Financial markets, such as bond and stock markets, are crucial in our economy. 1. These markets channel funds from savers to investors, thereby promoting economic efficiency. 2. Market activity affects personal wealth, the behavior of business firms, and economy as a whole 1-3 រេែុអត្រវី ែូវរិកាអំពី នាេេេិ ញ្ា វែថុ? Why Study Financial Markets? ំរណើេកាេលអេបរ់នាេកមចរ ី ញ្ញាប័ណណ នាេប័ណណភាេេុន នង ិ នាេបតូេ ត្រាក់ ជារូ ចនាកេចំបងនន ំរណើេកំរណើនខ្ពរ់េបរ់ររ ក ឋ ច ច ិ ។ រយង ែ យ ័ ើ នង ឹ រធវកា ើ េពន ិ ែ ិ យរោយររងេបរៅរលើេន ី ាេទំងរនាោះ រៅរលើេន ិ ន រថិែរ ិ ំ ខាន់ៗ នង ិ ពេី របៀបត លរយង ើ នង ឹ រិកាវារៅកែុងរមរេៀនជាបនតបនាាប់ េបរ់រយង ើ ។ Well functioning financial markets, such as the bond market, stock market, and foreign exchange market, are key factors in producing high economic growth. We will briefly examine each of these markets, key statistics, and how we will examine them throughout this course. 1-4 រេែុអត្រវី ែូវរិកាអំពី នាេេេិ ញ្ា វែថុ? នាេបំណុល នង ិ អត្រាកាេត្រាក់ Why Study Financial Markets? Debt Markets & Interest Rates នាេបំណុល ឬ នាេកមចរ ី ញ្ញាប័ណណ នតល់លេធភាពឲ្យ េ ឋ សាជីវកមម នង ិ បុេល គ ឯកជន ខ្ចម ឋ ច ើ បរី ធវេ ី ូលនធ ិ រិ ម ើ េិ ញ្ា បបទនរកមមភាពររ ក ិ រច នសងៗ េបរ់ពូករេ។ រៅរលើេន ី ាេទំងរនាោះអែកខ្ចរី ាោះនាយលក់កមចរ ី ញ្ញាប័ណណ រោយមាន បញ្ញាក់អំពច ី រនាលោះរពលត លត្រែូវបង់កាេត្រាក់ នង ិ េយៈរពលកំណែ់ត លត្រែូវ រងត្រាក់រ ម ើ ត្រែ ប់មកវញ។ ិ អត្រាត្រាក់ជាែនមលននកាេខ្ចម ែ យត្របរឡាោះរពល។ ី ូលនធ ិ យ ិ ករៅរត្របត្រើ ារ់កុ ងមួ Debt markets, or bond markets, allow governments, corporations, and individuals to borrow to finance activities. In this market, borrowers issue a security, called a bond, that promises the timely payment of interest and principal over some specific time horizon. The interest rate is the cost of borrowing. 1-5 រេែុអត្រវី ែូវរិកាអំពី នាេេេិ ញ្ា វែថុ? នាេបំណុល នង ិ អត្រាកាេត្រាក់ Why Study Financial Markets? Debt Markets & Interest Rates មានត្របរភេរនសងៗជារត្រចន ើ ននអត្រាកាេត្រាក់រៅរលើេន ី ាេ ូចជា៖ អត្រាកាេត្រាក់ ននកមចេ ី ញ ិ អចលនៈត្រេពយ កមចេ ី ញ ិ យានយនត កមចរ ី ត្រមាប់រត្របត្រើ ារ់កាែឥនពនធជា រ ើម។ កត្រមែ ំ រនាោះមានសាេៈរំ ខាន់ រត្រ ិ អត្រាកាេត្រាក់ទង ោះវាជាកាតកំណែ់មយ ួ មករលើ រកមមភាពវន ច ិ ិរយាេ និង រត្របើត្រារ់ ត លជាចលកេជត្រមុញកំរណើនររ ឋកិច។ There are many different types of market interest rates, including mortgage rates, car loan rates, credit card rates, etc. The level of these rates are important. For example, mortgage rates in the early part of 1983 exceeded 13% vs near 4.5% over the past several years. © 2012 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 1-6 Bond Market and Interest Rates © 2012 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 1-7 រេែុអត្រវី ែូវរិកាអំពី នាេេេិ ញ្ា វែថុ? នាេមូលប័ត្រែ Why Study Financial Markets? The Stock Market នាេមូលប័ត្រែ ជាេន ុ (common stock) ត ល ី ាេរត្រមាប់េញ ិ លក់ ប័ណណភាេេន ជាឯកសាេរំ គាល់ភាពជាមាចរ់កមមរិេរធិ លើរមរ ី េត្រគារ ជាបឋមរេត្រគារលក់ភាេេុន (stock) រៅរលើេន ី ាេបឋម (in the primary market) រ ម ើ បត្រី បមូលលុ យយករៅវន ិ រិ យាេ។ បនាាប់ពរី នាោះ ប័ណណភាេេុន ត្រែូវានរេេញ (secondary market) ិ នង ិ លក់ជាបនតបនាាប់រៅកែុងនាេេុែយា ិ េវាងអែកវន ិ រិ យាេនង ិ រិ យាេ ។ ិ អែកវន កែុងចំរណាមនាេឧបកេណ៍បំណុលទំងអរ់ នាេភាេេុនេេួលានកាេចាប់ អាេមមណ៍ ខ្អរ់ជាងរេពសា ៌ ន។ រែវា ត លមកអំពប ី េព័ែមា ើ បណា ី ញ្ញាអវី? The stock market is the market where common stock (or just stock), representing ownership in a company, are traded. Companies initially sell stock (in the primary market) to raise money. But after that, the stock is traded among investors (secondary market). Of all the active markets, the stock market receives the most attention from the media. Why? 1-8 Stock Market © 2012 Pearson Prentice Hall. All rights reserved. 1-9 រេែុអត្រវី ែូវរិកាអំពី នាេេេិ ញ្ា វែថុ? េន ី ាេបតូេត្រាក់ Why Study Financial Markets? The Foreign Exchange Market នាេបតូេត្រាក់ជាេក ី ននលងរត្រមាប់េញ ិ លក់េូបបយ ិ ប័ណណបេរេរ នង ិ កំណែ់អត្រាបតូេត្រាក់។ មនុរសភាេរត្រចន ឹ ែច ើ មានកាេយល់ ង ិ ែួចអំពេ ី ន ី ាេរនោះ បុនតជា រេៀងរាល់នងៃេំេំត្របែតប ិ ែតកាេត្របមាណជាមួយរេររកា ិ ុល្លល ($1 trillion)។ The foreign exchange market is where international currencies trade and exchange rates are set. Although most people know little about this market, it has a daily volume around $1 trillion! 1-10 Foreign Exchange Market 1-11 រេែុអរ វី ិកាពសា ី ថ ប័នេេិ ញ្ា វែថុ? Why Study Financial Institutions? រយង ើ នង ឹ ចំណាយរពលមួយចំនួនរ ើមបព ី ភា ិ កាអំពសា ី ថ ប័នេេិ ញ្ា វែថុ េឺ រិការៅរលើសាជវី កមម អងគកាេចាែ់ាង ំ នង ត ញនានាត លរធវើ ិ បណា ត្របែតប ិ ែតកាេ ឬ រៅថា េន ី ាេ ។ ១ េចនារមពន ័ នធ នត្របព័នេ ធ េិ ញ្ា វែថុ ─នាេេេិ ញ្ា វែថុជាត្របឡាយជួយនាំមូលនធ ែ រនសំរៅ ល់អក ែ វន ិ រិ យាេ ិ ព ី អ ី ក We will also spend considerable time discussing financial institutions—the corporations, organizations, and networks that operate the so-called “marketplaces.” 1. Structure of the Financial System ─Helps get funds from savers to investors 1-12 រេែុអរ វី ិកាពសា ី ថ ប័នេេិ ញ្ា វែថុ? Why Study Financial Institutions? ២ វបែត ិ េេិ ញ្ា វែថុ វបែត ៏ ត្រកក់មយ ួ រៅកែុង ិ េេិ ញ្ា វែថុេវាងឆ្ែ ំ ២០០៧ ល់ ២០០៩ ជាវបែត ិ េេិ ញ្ា វែថុ អា ត្របវែតសា ច ភ ិ ររ ឋកច ិ ស្ររតបនាាប់ពម ី ហាវបែត ិ ព ិ ពរល្លក។ រែើវាអាចរកែ ើ រ រមតច? ង ើ ានយាង ូច ៣ ធនាគាេនង ិ សាថប័នេេិ ញ្ា វែថុ នេរេៀែ រាប់បញ្ចូ លទំងែួនាេេី បរ់ត្រកុមេុនធានារាប់េង មូលនធ ិ រ ិ ងគេរត្រងរគាោះ មូលនធ ិ ិ ចូលនវិ ឌ្ឍន៏ជារ ម ើ ។ 2. Financial Crises ─The financial crises of 2007–2009 was the worst financial crisis since the Great Depression. Why did it happen? 3. Banks and Other Financial Institutions ─ Includes the role of insurance companies, mutual funds, pension funds, etc. 1-13 រេែុអរ វី ិកាពសា ី ថ ប័នេេិ ញ្ា វែថុ? Why Study Financial Institutions? ៤ នវកមមេេិ ញ្ា វែថុ ─ រងកែធ ់ ៃនរ់ ៅរលើវឌ្ឍនកមមននបរចចកវជា ិ ា នង ិ នលបោះ កាេនគែន ់ គ ងន ់ លិែនលេេិ ញ្ា វែថុ ល់ េបរ់វាកមរលើ េរបៀបកែុង ៥ កាេត្រេប់ត្រេងហានភ ័ រៅកែុងសាថប័នេេិ ញ្ា វែថុ ិ យ ─ រងកែធ ់ ៃនរ់ ៅរលើកាេត្រេប់ត្រេងហានភ ័ រៅកែុងសាថប័នេេិ ញ្ា វែថុ ិ យ 4.Financial Innovation ─ Focusing on the improvements in technology and its impact on how financial products are delivered 5.Managing Risk in Financial Institutions ─ Focusing on risk management in the institution. 1-14 េិ ភា ឋ ពអនុវែតន៍ Applied Managerial Perspective សាថប័នេេិ ញ្ា វែថុជានរិ យាជកមួយ ធ ៏ ំកុ ងត្របរេរ ែ រេយ ើ រត្រចន ើ តែ នតល់ត្រាក់តខ្ខ្ពរ់ ល់បុេគលិកេបរ់រេ។ របរើ យង ើ ឹងថារែសា ើ ថ ប័នេេិ ញ្ា វែថុត្រែូវានត្រេប់ត្រេង ូចរមតច វានង ឹ ជួយឲ្យរយង ើ អាចរោោះត្រសាយជាមួយសាថប័នរនាោះានកាន់តែត្របររើេ រ ង ើ ។ Financial institutions are among the largest employers in the country and often pay high salaries. Knowing how financial institutions are managed may help you better deal with them. 1-15 រែរើ យង ើ រិកាអំពេ ី ន ី ាេនង ិ សាថប័នេេិ ញ្ា វែថុយាង ូចរមតច How We Study Financial Markets and Institutions ត្រកបខ្័ណឌជាមូលោឋនកែុងកាេវភាេ ិ ១ រធវែ ើ ំេូវកាេរលើត្រេពយឲ្យមានលកេណៈសាមញ្ា ២ រត្របត្រើ ារ់មូលោឋននគែន ់ គងន ់ ង ើ បតី រវងយល់អំពឥ ិ ែំេូវកាេ រ ម ី េយាបេ ិ េបរ់េន ី ាេេេិ ញ្ា វែថុ Basic Analytic Framework 1.Simplified approach to demand for assets. 2.Basic supply & demand approach to understanding behavior in financial markets. 1-16 រែរើ យង ើ រិកាអំពេ ី ន ី ាេនង ិ សាថប័នេេិ ញ្ា វែថុយាង ូចរមតច How We Study Financial Markets and Institutions ត្រកបខ្័ណឌជាមូលោឋនកែុងកាេវភាេ ិ ៣ កំល្លំងេំនាញននលំ នង ងេកត្រាក់ចំរណញ ឹ េន ី ាេ នង ិ ឥេយាបេតរវ ិ ៤ វភាេេចនារមព ន ័ ធេេិ ញ្ា វែថុ រោយឈេរលើមល ូ ោឋនននចំណាយចំលងកាេ នង ិ ិ ព័ែមា ៌ នមន ិ ររមើភាពគាែ Basic Analytic Framework 3.Equilibrium forces & profit seeking behavior 4.Transactions cost & asymmetric information approach to financial structure 1-17 វែថុបំណងននមុខ្វជា ិ ា Learning Objectives អែកនង ឹ សាគល់ រេយ ើ នង ឹ មានលេធភាពពនយល់អំពី ធាែុរំខាន់ៗនន េន ី ាេេេិ ញ្ា វែថុ នង ិ ថារែវា ើ ទំងរនាោះមាន ំរណើេកាេ ូចរមតច? រោយកែុងរនាោះេួមមាន៖ ត្រេរ ត ូលោឋនននែំេូវកាេរលើត្រេពយ (assets)នង ឹ ីម ិ កាតកំណែ់នងល ត្រេពយទំងរនាោះ ែួនាេនី នកាេរលើកោក់រជើងសាេ(arbitrage) នង ិ រគាលរៅេក ត្រាក់ចំរណញរៅកែុងេន ី ាេេេិ ញ្ា វែថុ ែួនាេព ័ មា ៌ នរៅកែុងនាេេេិ ញ្ា វែថុ នង ី ែ ិ មូលរេែុ នង បែត ិ ិ េ ិ នលវាកននវ ិ េិ ញ្ា វែថុ។ 1-18 វែថុបំណងននមុខ្វជា ិ ា Learning Objectives You should be familiar with and able to explain key elements of financial markets and how they function, including ─ the basic theory of asset demand and determination of asset prices, ─ the role of arbitrage and profit motive in financial markets, ─ the role of information in financial markets, ─ and the causes and consequences of financial crises. 1-19 វែថុបំណងននមុខ្វជា ិ ា Learning Objectives អែកនង ើ បវី ភាេរល ិ ឹ មានលេធភាពរត្របត្រើ ារ់មូត លរមត្ររប រ ម ើ បញ្ញាត លានរេៀបរាប់ខាងរលើ រេយ ើ ទញាននូវរនែោ ិ ឋ នរម ត្ររបអំពី ឥេធព ិ លនន រណើេកាេអភវិ ឌ្ឍន៍ររ ឋកិចច នង ិ អនតរាេមន៍ តនែកនរយាាយនានា។ You should be able to use appropriate models to analyze the issues listed above, and to draw appropriate conclusions about the effects of economic developments and policy interventions. 1-20
