Мектеп Мұғалімнің аты-жөні. Сынып Сабақтың тақырыбы Сабаққа негізделген оқу мақсаты. Сабақ мақсаты. Талдысай негізгі мектебі 7 класс Энергияның сақталуы және айналуы. 7.2.3.5-энергияның түрленуіне мысалдар келтіру. 7.2.3.6-механикалық энергияның сақталу заңын есептер шығаруда қолдану. Барлық оқушылар: Оқулықта берілген тапсырмаларды орындайды. Тақырыпты меңгереді. Көптеген оқушылар: Тақырыптың маңызы туралы дәлелдеп айтып бере алады. . Кейбір оқушылар: Білімді сыныптастарына түсіндіріп оқулықтан тыс ресурстар қоса алады. Тілдік мақсат Негізгі физикалық терминдер Қазақша Орысша Ағылшынша Энергия Энергия Energy Кинетикалық Кинетическая kinetic energy энергия энергия Потенциалдық Потенциальная Potential энергия энергия energy Тұйық жүйе Замкнутая Closed система Механикалық Механическая energy энергия энергия Құндылық «Мәңгілік ел» ұлттық идеясы. Жалпыға бірдей еңбекқоғамы – еңбекке, шығармашылық өсуіне, ортамен ынтымақтастық қатынас орнатып, өмір бойы білім алуына баулу. Пәнаралық байланыс АКТ қолдану дағдылары Бағалау критерийі қазақ тілі, ағылшын тілі,астрономия Интернет сайттары, презентация Механикалық энергия жайлы мағлұмат алады. Механикалық энергияның формуласын біледі, өлшем бірліктерін біледі. Формуланы пайдаланып есептер шығара алады. Өмірмен байланыстырып, мысалдар келтіре алады. Кинетикалық энергия, потенциалдық энергия түрлерін біледі, формуласын қолданып есептер шығара алады. Алдыңғы бөлім. Сабақ барысы. Сабақты ң Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет жоспарланған кезеңдері Сабақтың басы І. Ұйымдастыру: 0-2 минут Күндей жадырап, білу, түсіну Айдай арайлап, Жұлдыздай жарқырап, Судай таза көңілмен, Бүгінгі сабағымызды бастаймыз! Психологиялық ахуал. (шаттық шеңбер бір-біріне тілек айту.) Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді. 3-10 минут Сынып ішіндегі тазалық пен сынып оқушыларының сабаққа қатысымын қадағалау. II .Үй тапсырмасын тексеру «Кайталау білім анасы» «Кір жаятын жіп әдісі »( сұрақтар қойылады.) 1. Энергия дегеніміз қандай шама? 2.Энергияның қандай түрлері бар? 3.Потенциалдық энергия мен кинетикалық энергияның есептеу формуласы, өлшем бірліктері қандай? 4.Потенциалдық энергиямен кинетикалық энергияның ерекшелігі бар ма? 5. Қандай жағдайда дененің энергиясы бар деп айтуға болады? 6.Жұмыс, қуат шамаларын анықтайтын формула? «Сәйкесін тап» Потенциалдық F=kx энергия Кинетикалық F=mg энергия Гук заңы Еп= mgh Ауырлық күші A=F S Жұмыс Ek=mv2/2 Есеп шығару (үйге берілген есеп) Массасы 100 кг дене 10м биіктіктен биіктігі 3м үйдің төбесінен құлап түсті.Ауырлық күшінің істеген жұмысы. Оқушылар бірін бірі тексереді. Ресурстар Үлестірме материалдар. формулалар, физикалық шамалар,өлшем бірліктер. Жіп,сұрақтар жазылған киімдер Үлестірме материалдар Бағалау:мадақтама сөздер арқылы. (жарайсың, жақсы, тамаша, өте жақсы, әлі де қайтала) Ой қозғау. (жаңа сабақты ашу үшін бейнефильм көрсету) Мағынаны тану. (постер қорғау) 1 топ Дененің механикалық энергиясы деп қандай Сабақтың ортасы энергияны айтады? Қолдану, талдау 2 топ Механикалық энергияның сақталу заңы.? Бағалау : топ мүшелері келесі топты 10-30 минут бағалайды. (Үш шапалақ әдісі бойынша) Негізгі мазмұн: Кинетикалық және потенциалдық энергиялардың қосындысы , яғни тұйық жүйенің механикалық энергиясы денелерді кез келген орналасу қалыпында өзгеріссіз сақталады: Ек1+Еп1=Ек2+Еп2=...=Екn+Enп=const W1=W2=Wn=const Ауырлық күшінің істейтін жұмысы еркін құлап түсетін дененің потенциалдық энергияларының өзгерістерінің өлшемі болатынын ескеріп, төмендегі теңдіктерді жаза аламыз: A=Eп1-Еп2 немесе А=Ек2-Ек1 Бұл теңдіктердің сол жағы өзара тең. Сондықтан Eп1-Еп2 =Ек2-Ек1 немесе Eп1+Ек1=Еп2+Ек2 W1= Eп1+Ек1 W2= Еп2+Ек2 W1= W2 Механикалық энергияның сақталу заңы: Тұйық жүйені құрайтын денелер арасында тек қана ауырлық күші мен серпімділік күші әрекет ететін болса, онда тұйық жүйенің механикалық энергиясы тұрақты сақталады. «Кім жылдам» Оқулықпен жұмыс: Есептер шығару . 33 жаттығу «1,2,3) 1 топ Массасы 9,0г оқ қалыңдығы 5,0 см тақтайға бейнефильм Маркер, стикер түрлі түсті қағаздары, кілей А3 форматы 600м/с жылдамдықпен соғылып,200м/с жылдамдықпен тесіп өтеді. Кинетикалық энергияның өзгерісін,тақтайдың жұмысын табыңдар. Кедергі күші өзгермейді деп алыңдар. 2 топ Массасы 100 тонна ұшақ Жерден 1км биіктікке көтерілгенде жылдамдығы 200 м/с болады. Оның жермен салыстырғандағы механикалық энергиясы қандай? Дискриптор Механикалық энергия заңын қолданады. Топ бір-бірінің есептерін тексереді. Бағалау: Басбармақ әдісі бойынша Сергіту сәті (2 мин) (қамажай биі) Негізгі физикалық терминдер Қазақша Энергия Кинетикалық энергия Потенциалды қ энергия Тұйық жүйе Механикалық энергия Орысша Энергия Кинетическая энергия Потенциальная энергия Замкнутая система Механическая энергия Оқулық 7 класс Интербелсенді тақта Ағылшынша Energy kinetic energy Potential energy Closed Energy 1.Жер бетіндегі тіршіліктің көзі----------------- Тілдік мақсат (3 минут) Жинақтау 2. ------------- энергия деп денелердің қозғалу салдарынан туындайтын энергияны айтады. 3---------------- энергия деп әр түрлі денелердің (немесе бір дене бөліктерінің)өзара орналасуы бойынша анықталатын энергияны айтады. 4. Бірде-бір сыртқы күш, сондай ақ ауаның кедергісі немесе үйкеліс күштері әрекет етпейтін жүйе ------------- деп аталады. 5.Дененің кинетикалық және потенциалдық энергияларының қосындысы ----------------1 топ «Галарея әдісі » (Суретпен жұмыс) Суреттегі денелер қандай энергияға ие?Қандай Үлестірме материалдар. энергия түрленулері болып жатыр? Сабақтың соңы: 6 мин Дискриптор: Энергияның бір түрден екінші түрге өтуін сипаттайды. 2 топ.«Синквейн әдісі» «Механикалық энергия» (бес жол өлең) 1. Зат есім. Не? 2. Сан есім. Неше?қанша? 3. Сын есім. Қандай? Интербелсенді 4. Етістік. Не қылды, не істеді? тақта. 5. Тақырыптың синонимі немесе зат есімнің синонимі. Қысқаша жауап мына түрде болады. Механикалық энергия. Екі түрі бар. Потенциалдық және кинетикалық. Дененің жұмыс істеу қабілетін анықтайды. Механикалық энергия немесе жұмыс, қозғалыс. 2 топқа : «Семантикалық карта» әдісі. Аталған жағдайлардың қайсысында потенциалдық және кинетикалық энергия туралы сөз болады. Мысалдар Еп Ек Иілген серіппе Соққан жел Сарқырамадан аққансуда Сығылған ауада Үй шатырының шетінде жатқан таста. Бағалау: Бағдаршам әдісі арқылы. Үйге тапсырма: Энергияның сақталуы және айналуы. Оқушыларға ЭКСПО -2017 көрмесінде өткізілген «Болашақ энергисы» тақырыбына эссе жазу. Рефлексия 2 минут "Білім ағашы" тақырып бойынша түсінгендерін стикерге жазып ағашқа жабыстыру. Оқушыларға қызыл, жасыл, сары түсті алма беріледі. Қызыл түс бүгінгі сабақ өте жақсы өткенін, жасыл түс жақсы (орташа) өткенін, сары түс нашар өткенін білдіреді. Кері байланыс Блоб ағашы арқылы Жинақтау Бағалау Қарым-қатынас формалары бойынша саралау. Ынтымақтастық оқытусаралаудың тиімді тәсілі болып табылады. Топпен жұмыста қабілеті орта оқушы өзінің құрбысынан көмек алуға мүмкіндігі болды, ал қабілетті оқушылар өз ойы мен идеясынжүзеге асыру арқылы топ жұмысына үлесін қосты. 1. Үй тапсырмасын тексеруде оқушылар мадақтама сөздер арқылы бағаланды. 2. Мағынаны тануда үш шапалақ әдісімен бағаланды. 3. «Кім жылдам» бөлімінде оқушылар басбармақ әдісімен бағаланды. 4.Сабақтың соңы «Галарея әдісі», Синквейн әдісіне алынған тапсырмалар бағдаршам әдісі бойынша бағаланды. Жалпы сабақты от шашумен бағаладық. Түрлі түсті қағаздан жасалған алмалар. Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы АКТ-ны пайдалануда оқушылардың денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтауды қамтамасыз ету.