MUNDARIJA
KIRISH …………………………………………………………………............. 3
1. Buxoro viloyat statistika boshqarmasi haqda ma’lumot ………………….. 6
2. Bo‘limlar nomi ………...…………………………………………………...... 13
2.1 Buxgalteriya hisobi va moliyaviy ishlar bo'limi
……………………………..14
2.2 Kadrlar bo‘limi ……………………………………………………………...14
2.3 Narx statistika bo‘limi …………………………………………………….. 16
2.4 Ishbilarmonlik muhiti kuzatuvlari, tadbirkorlikni rivojlantirish
statistikasi bo‘limi …………………………………………………………….. 16
2.5 Tashqi iqtisodiy faoliyat va savdo statistikasi bo'limi………………….... 17
3. Buxoro viloyat Romitan tuman statistika bo‘limi bilan tanishuv …….... 18
3.1 Romitan tuman statistika bo’lim strukturasi ………………………….... 20
4. Statistik hisobotlar …………………………………………………………. 21
5. Statistika kuzatish va ko‘rsatkichlar …………………………………….… 23
XULOSA ……………………………………………………………………...... 27
Foydalinilgan adabiyotlar ………………………………………………….…. 28
Ilovalar …………………………………………………………………………. 29
Kirish
Ma’lumki hozirgi kunda statistika sohasi ildamlik bilan rivojlanib borayotgan
sohalardan biridir. Shunday qilib, statistika nazaryasi barcha tarmoqlar statistikasining
metodologik asosi hisoblanadiю Iqtisodiy statistika sintetik ko‘rsatkichlarni, jumladan,
yalpi milliy boylik (YaMM), yalpi milliy daromad (YaMM), yalpi ichki mahsulot
(YaIM), yalpi milliy mahsulot (YaMM) va boshqalarni aks ettiruvchi makroiqtisodiy
ko‘rsatkichlarni ishlab chiqadi va tahlil qiladi. iqtisodiyot; ijtimoiy takror ishlab
chiqarish tarmoqlari va elementlarining tuzilishi, nisbati, o‘zaro bog‘liqligi; ishlab
chiqaruvchi kuchlarni taqsimlash, moddiy, mehnat va moliyaviy resurslarning tarkibi
va ulardan foydalanish xususiyatlarini ko'rib chiqadi; nihoyat, bozor iqtisodiyotining
umumiy makrostatistik modelini milliy hisoblar tizimi (SNT) shaklida tuzadi va tahlil
qiladi.Iqtisodiy statistikaning tarmoqlari - sanoat, qishloq xo'jaligi, qurilish, transport,
aloqa, mehnat statistikasi, Tabiiy boyliklar, atrof-muhitni muhofaza qilish va
boshqalar. -- tegishli tarmoqlar rivojlanishining statistik ko'rsatkichlarini ishlab chiqish
va o'rganish.
Milliy statistika tizimini takomillashtirish, davlat statistika organlarining
mustaqilligini ta’minlash, statistika ma’lumotlarining xolisligi va ishonchliligini
oshirish,
shuningdek,
2017
—
2021-yillarda
O‘zbekiston
Respublikasini
rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasini “Ilm,
ma’rifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili”da amalga oshirishga oid davlat
dasturida belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlash maqsadida:
1. O‘zbekiston Respublikasining milliy statistika tizimini takomillashtirishning
quyidagi ustuvor yo‘nalishlari belgilansin:
statistika organlarini talab yuqori bo‘lgan, sifatli va ishonchli ma’lumotlarni
shakllantirishga, statistika ma’lumotlarining shaffofligi va oshkoraligini oshirishga
qaratilgan professional mustaqil xizmatga aylantirish;
statistika sohasida yagona siyosatni amalga oshirishga qaratilgan vakolat va
majburiyatlarni mustahkamlash orqali O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika
qo‘mitasi huzuridagi Statistika kengashining to‘liq faoliyat ko‘rsatishini ta’minlash;
ilg‘or axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan keng foydalangan holda statistika
axborotlarini yig‘ish, qayta ishlash, tahlil qilish, nashr etish va saqlash bo‘yicha yaxlit
tizimni tashkil etish;
2. Shunday tartib o‘rnatilsinki, unga muvofiq:
Davlat statistika qo‘mitasi rasmiy statistikani shakllantirish bilan bog‘liq o‘z
vakolatlarini barcha davlat organlari va tashkilotlaridan mustaqil ravishda amalga
oshiradi;
statistika organlarining qonuniy faoliyatiga, shu jumladan rasmiy statistika hisobotlari
va kuzatuvlarini o‘tkazish hamda ularni nashr qilish va e’lon qilish jarayonlariga har
qanday aralashishga yo‘l qo‘yilmaydi;
Davlat statistika qo‘mitasi tomonidan shakllantiriladigan statistika ma’lumotlari
rasmiy statistika axboroti sifatida e’lon qilinadi;
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar statistika boshqarmalari
(keyingi o‘rinlarda — hududiy boshqarmalar), shuningdek, tumanlar (shaharlar)
statistika bo‘limlari mahalliy davlat hokimiyati organlaridan mustaqildirlar va bevosita
Davlat statistika qo‘mitasiga bo‘ysunadi;
hududiy boshqarmalar boshliqlari Davlat statistika qo‘mitasi raisi tomonidan, tumanlar
(shaharlar) statistika bo‘limlari boshliqlari hududiy boshqarmalar boshliqlarining
taqdimnomasiga ko‘ra Davlat statistika qo‘mitasi raisi tomonidan lavozimga
tayinlanadi va lavozimidan ozod etiladi.
3. Davlat statistika qo‘mitasiga quyidagi huquqlar berilsin:
boshqa rasmiy statistika ishlab chiqaruvchilarning statistika metodologiyalarini
xalqaro standartlarga muvofiqligi yuzasidan auditdan o‘tkazish va audit natijalariga
ko‘ra, vazirlik va idoralarga bajarilishi majburiy bo‘lgan taqdimnomalar kiritish;
kuzatuvlarni o‘tkazish, rasmiy statistika materiallarini shakllantirish va tahlillarni
amalga oshirish maqsadida vazirlik va idoralarning axborot tizimlari bilan o‘zaro
elektron bog‘lanish.
Bunda, vazirlik va idoralar rahbarlari Davlat statistika qo‘mitasining o‘z vakolatlari
doirasidagi so‘roviga muvofiq o‘zlarining axborot tizimlariga kirish va undan erkin
foydalanishni ta’minlash uchun shaxsan javobgardirlar.
4. Quyidagilar:
Jahon banki ko‘magida ishlab chiqilgan 2020 — 2025-yillarda O‘zbekiston
Respublikasi statistikasini rivojlantirishning milliy strategiyasi (keyingi o‘rinlarda —
Strategiya);
2020 — 2025-yillarda O‘zbekiston Respublikasi statistikasini rivojlantirishning milliy
strategiyasini amalga oshirish bo‘yicha “Yo‘l xaritasi” (keyingi o‘rinlarda — “Yo‘l
xaritasi”) muvofiq;
O‘zbekiston
Respublikasi
Davlat
statistika
qo‘mitasi
huzuridagi
Statistika
kengashining tarkibi 3-ilovaga muvofiq;
O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi huzuridagi Statistika kengashi
to‘g‘risidagi nizom tasdiqlansin.
5. Vazirlar Mahkamasi
Strategiya va “Yo‘l xaritasi”ning to‘liq bajarilishini tashkil qilsin, belgilangan vazifalar
bajarilishi ustidan doimiy monitoring o‘rnatsin;
bir oy muddatda Strategiyaning yo‘nalishlari bo‘yicha tegishli chora-tadbirlarning
bajarilishi uchun mas’ul bo‘lgan manfaatdor vazirlik va idoralarning malakali
mutaxassislaridan iborat tarmoq ishchi guruhlarini shakllantirsin.
Buxoro statistika boshqarmasi haqida ma`lumot

O‘zbekiston
Respublikasi
Respublikasi
Prezidentining
Davlat
statistika
2002-yil
qo‘mitasi
O‘zbekiston
24-dekabrdagi
“O‘zbekiston
Respublikasi Makroiqtisodiyot va statistika vazirligini qayta tashkil etish
to‘g‘risida” PF-3183-son Farmoni va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasining 2003-yil 8-yanvardagi “O‘zbekiston Respublikasi davlat
statistika qo‘mitasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi 8-son qaroriga
muvofiq ta’sis etilgan.

O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining nizomi va tashkiliy
tuzilmasi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2003-yil 8yanvardagi “O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi faoliyatini
tashkil etish to‘g‘risida”gi 8-son qarori bilan tasdiqlangan.

O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining o‘zgartirilgan
nizomi va tashkiliy tuzilmasi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017yil 31-iyuldagi “O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining
faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3165-son va
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 2-sentabrdagi
“O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi to‘g‘risidagi nizomni
tasdiqlash haqida”gi 690-son qarori bilan tasdiqlangan.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 9-apreldagi “Davlat
boshqaruvining ochiqligi va shaffofligini ta’minlash hamda mamlakatning
statistika salohiyatini oshirish yuzasidan qo‘shimcha chora-tadbirlar
to‘g‘risida”gi PQ-4273-sonli qarori

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 3-avgustdagi “O‘zbekiston
Respublikasining milliy statistika tizimini yanada takomillashtirish va
rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-4796-sonli qarori
Asosiy Majburyatlar
O‘zbekiston
Respublikasining
2002-yil
12-dekabrdagi
“Davlat
statistikasi
to‘g‘risida”gi qonuni, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 31iyuldagi “O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi faoliyatini
takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3165-son qarori, O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining 2019-yil 9-apreldagi “Davlat boshqaruvining ochiqligi
va shaffofligini ta’minlash hamda mamlakatning statistika salohiyatini oshirish
yuzasidan qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ-4273-sonli qarori va
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 2-sentabrdagi
“O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi to‘g‘risidagi nizomni
tasdiqlash haqida”gi 690-son qaroriga muvofiq, Davlat statistika qo‘mitasining
asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:

Davlat statistikasi sohasida yagona siyosatni ishlab chiqish va amalga
oshirish, statistikani tashkil etishning samarali tizimini ta’minlash;

Davlat statistikasi sohasida muvofiqlashtirish va funksional tartibga solishni
amalga oshirish;

xalqaro standartlarga mos yagona statistik metodologiya va davlat statistika
kuzatuvlari shakllarini ishlab chiqish, tasdiqlash va joriy etish;

ijtimoiy-iqtisodiy hodisalar, jarayonlar va ularning natijalari to‘g‘risidagi
statistika
axborotlarini
yig‘ish,
qayta
ishlash,
to‘plash,
saqlash,
umumlashtirish, tahlil qilish va nashr qilish;

davlat organlari, yuridik shaxslar, xalqaro tashkilotlar va aholini statistika
ma’lumotlari
bilan
belgilangan
tartibda
ta’minlash;
Korxona va tashkilotlarning yagona davlat registrini yuritish va statistika
ishlarini tashkil etish uchun zarur iqtisodiy-statistik klassifikatsiyalar tizimini
ishlab chiqish, joriy etish va yuritish;

Davlat statistikasi tizimining axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini
rivojlantirish,
foydalanuvchilarga
respublikaning
rivojlanishini
to‘liq
tavsiflovchi va iqtisodiyotning tarmoqlari va sohalari rivojlanishidagi,
shuningdek
aholi
turmush
darajasi
o‘zgarishlarni
ochib
beruvchi
ko‘rsatkichlardan erkin foydalanish imkonini ta’minlash;

Davlat statistika qo‘mitasi markaziy apparati va uning tarkibiy bo‘linmalari
ishining shakli va usullarini yanada takomillashtirish, fuqarolarning
murojaatlariga o‘z vaqtida javob qaytarilishini ta’minlash, xodimlarning
yuklatilgan vazifalarni o‘z vaqtida va sifatli bajarish uchun mas’uliyatini
oshirish;

davlat organlari va tashkilotlarining ochiq ma’lumotlar to‘plamlari ro‘yxatini
shakllantirish, yuritish va yangilash hamda O‘zbekiston Respublikasi ochiq
ma’lumotlar portalida o‘z vaqtida aks ettirish bo‘yicha faoliyatini
muvofiqlashtirish.
Ustuvor yo‘nalishlar

statistika organlarini talab yuqori bo‘lgan, sifatli va ishonchli ma’lumotlarni
shakllantirishga, statistika ma’lumotlarining shaffofligi va oshkoraligini
oshirishga qaratilgan professional mustaqil xizmatga aylantirish;

statistika sohasida yagona siyosatni amalga oshirishga qaratilgan vakolat va
majburiyatlarni mustahkamlash orqali O‘zbekiston Respublikasi Davlat
statistika qo‘mitasi huzuridagi Statistika kengashining to‘liq faoliyat
ko‘rsatishini ta’minlash;

ilg‘or axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan keng foydalangan holda
statistika axborotlarini yig‘ish, qayta ishlash, tahlil qilish, nashr etish va
saqlash bo‘yicha yaxlit tizimni tashkil etish;

rasmiy statistikani ishlab chiqarish, tarqatish va muvofiqlashtirish maqsadida
mamlakatning butun milliy statistika tizimi doirasida qo‘llaniladigan uslubiy
asoslar va boshqaruv tamoyillarini takomillashtirish;

idoraviy ma’lumotlar bazalarini yagona ma’lumotlarni boshqarish tizimiga
integratsiya qilish orqali kuzatuvlarni bosqichma-bosqich optimallashtirish va
respondentlardan hisobot topshirish yukini kamaytirish, shuningdek,
ro‘yxatga olish ishlarini o‘tkazish va yalpi statistika hisobotlarini tanlanma
kuzatuvlar bilan almashtirish hisobiga statistikani shakllantirish tizimini
takomillashtirish;

statistika ma’lumotlaridan foydalanuvchilar bilan samarali hamkorlik
siyosatini yo‘lga qo‘yish va mavjud statistika ma’lumotlari to‘g‘risida
jamoatchilikni xabardor qilish orqali foydalanuvchilarning statistika
axborotlariga bo‘lgan ishonchini oshirish;

davlat statistika organlari faoliyatini moddiy-texnik qo‘llab-quvvatlashni
yanada yaxshilash, xodimlarning samarali ishlashi uchun munosib shartsharoitlarni
yaratish,
shuningdek,
axborot-kommunikatsiya
texnologiyalarining samarali joriy etilishi hisobiga hududiy statistika
organlari
tuzilmalari
va
ularning
vazifalarini
bosqichma-bosqich
maqbullashtirish;

davlat statistika organlari xodimlarining kasbiy darajasini oshirish, ilmiy
tadqiqotlarni olib borish hamda kelgusida amaliyotda qo‘llash uchun ilg‘or
statistika usullari va texnologiyalari, shu jumladan ochiq ma’lumotlar
sohasida innovatsion ishlanmalarni ishlab chiqish.
Vakolatlari

Davlat statistikasi sohasida yagona siyosatni ishlab chiqish va amalga
oshirish, statistikani tashkil qilishning samarali tizimini ta’minlash, davlat
statistikasi sohasida muvofiqlashtirish va funksional tartibga solishni amalga
oshirish;

xalqaro standartlarga mos yagona statistik metodologiyani va davlat statistika
kuzatuvlari shakllarini ishlab chiqish, tasdiqlash va joriy etish;

ijtimoiy-iqtisodiy hodisalar, jarayonlar va ularning natijalari to‘g‘risidagi
statistik axborotlarni yig‘ish, qayta ishlash, to‘plash, saqlash, umumlashtirish,
tahlil qilish va nashr qilish;

davlat organlari, yuridik shaxslar, xalqaro tashkilotlar va aholini statistika
axborotlari bilan belgilangan tartibda ta’minlash;

korxona va tashkilotlarning yagona davlat registri va statistika ishlarini tashkil
etish uchun zarur iqtisodiy-statistik klassifikatsiyalarni yuritish;

Davlat statistikasi tizimining axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini
rivojlantirish,
foydalanuvchilarga
respublikaning
rivojlanishini
to‘liq
tavsiflovchi va iqtisodiyotning tarmoq va sohalari rivojlanishidagi,
shuningdek aholi turmush darajasidagi sifatiy o‘zgarishlarni ochib beruvchi
ko‘rsatkichlardan erkin foydalanish imkonini ta’minlash;

Davlat statistika qo‘mitasi markaziy apparati va uning tarkibiy bo‘linmalari
ishining shakli va usullarini yanada takomillashtirish, fuqarolarning
murojaatlariga o‘z vaqtida javob qaytarilishini ta’minlash, xodimlarning
yuklatilgan vazifalarni o‘z vaqtida va sifatli bajarish uchun mas’uliyatini
oshirish;

boshqa
rasmiy
statistika
ishlab
chiqaruvchilarning
statistika
metodologiyalarini xalqaro standartlarga muvofiqligi yuzasidan auditdan
o‘tkazish va audit natijalariga ko‘ra, vazirlik va idoralarga bajarilishi majburiy
bo‘lgan taqdimnomalar kiritish;

kuzatuvlarni o‘tkazish, rasmiy statistika materiallarini shakllantirish va
tahlillarni amalga oshirish maqsadida vazirlik va idoralarning axborot
tizimlari bilan o‘zaro elektron bog‘lanish.
Boshqarma rahbarlari
Buxoro viloyat statistikga boshqarmasi
boshlig‘i
Djumanazarov Ulug'bek Ochilovich
Buxoro viloyat statistikga boshqarmasi
boshlig‘ining o‘rinbosari
Jalolov Farhodbek Shuhratbek o‘g‘li
Buxoro viloyat statistikga boshqarmasi
boshlig‘ining o‘rinbosari
Yusupov Muxiddin Maxamadaminovich
Demografik holat
Hududlar bo’yicha shaar va qishloq aholi soni
(yil boshiga,ming kishi)
Shu jumladan:
Doimiy aholi
shahar
soni
Qishloq aholisi
2022- Yanvar - Sentabr
2000,3
736,5
1263,8
Buxoro viloyati
Buxoro sh.
285,0
262,9
24,9
63,5
63,5
0
Olot
102,4
38,5
63,9
Buxoro
174
39,8
134,2
Vobkernt
145,2
28,2
117
G’ijduvon
315,7
91,4
224,3
Kogon
82,1
6,0
76,1
Qorako’l
169
64,7
104,3
Qorovulbozor
19,4
11,1
8,3
Peshku
128,2
16,3
111,9
Romitan
146,8
37
111,1
Jondor
181,3
34,8
146,5
Shofirkon
183,6
42,3
141,3
Kogon sh
Tumanlar:
Bo‘limlar nomlari
Statistika
faoliyatini
tashkil
etish
va
yig'ma-axborot
ishlar
statistikasi bo'limi.
Quyidagilar Bo‘limning asosiy vazifalari hisoblanadi:
a) davlat statistikasi sohasida yagona siyosatni ishlab chiqish va bajarish,
statistikani tashkil qilishning samarali tizimini ta’minlash va davlat
statistikasi sohasida muvofiqlashtirish va funksional tartibga solish sohasida:
Davlat statistika ishlari dasturi, Davlat statistika ishlarini ishlab chiqarish
dasturi, Boshqarmaning ish rejalarini o‘z vaqtida shakllantirilishida ishtirok
etadi;
O‘zbekiston Respublikasi davlat statistika tizimini rivojlantirishning
maqsadli dasturlarini, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalari
qarorlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti farmonlari, qarorlari
va farmoyishlari, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarorlari
va
farmoyishlarining,
shuningdek,
Davlat
statistika
qo‘mitasi
topshiriqlarining ijrosini ta’minlash yuzasidan joriy va istiqbol rejalarini tayyorlash
bo‘yicha ishlarda ishtirok etadi;
b) xalqaro standartlarga muvofiq bo‘lgan yagona statistika metodologiyasini
hamda davlat statistika kuzatuvlari shakllarini ishlab chiqish, tasdiqlash va
joriy etish sohasida:
Makroiqtisodiy, tarmoq va hududiy darajalarda o‘rganilayotgan ijtimoiyiqtisodiy jarayonlarning qamrovini kengaytirishga qaratilgan statistika ma’lumotlarini
yig‘ish va qayta ishlashning zamonaviy metodologiyasi va metodikalarini keng joriy
etish yo‘li bilan statistik kuzatuvlar tizimini umum qabul qilingan xalqaro amaliyotga
yanada moslashtirish bo‘yicha ishlarda ishtirok etadi;
v) ijtimoiy-iqtisodiy hodisalar, jarayonlar va ularning natijalari
to‘g‘risidagi statistik axborotlarni yig‘ish, qayta ishlash, to‘plash, saqlash,
umumlashtirish, tahlil qilish va e’lon qilish sohasida:
Davlat statistika ishlari dasturi, Davlat statistika ishlari dasturini ishlab
chiqarish dasturi, yig‘ma-axborot ishlari reja-jadvalining bajarilishini o‘z
vaqtida ta’minlaydi;
Buxgalteriya hisobi va moliyaviy ishlar bo'limi
Bo‘limning asosiy vazifalari va funksiyalari
Quyidagilar bo‘limning asosiy vazifalari hisoblanadi:
Buxoro viloyat statistika boshqarmasi tizimida moliyalashtirishni
ta’minlashishlarini tashkil qilish, moddiy-texnika ta’minoti va mablag‘larning
samarali ishlatilishi ustidan nazorat qilib borish;
Buxoro viloyat statistika boshqarmasi tizimida buxgalteriya hisobi va
hisobotini amalga oshirish bo‘yicha ishlarni tashkil qilish va muvofiqlashtirish;
Davlat statistika ishlari dasturida belgilangan vazifalarni amalga oshirish
uchun davlat byudjetidan ajratilgan mablag‘larning maqsadli va tejab ishlatilishi
ustidan nazorat qilib borish;
Tuman va shahar statistikabo‘limlari va boshqarma tasarrufidagi bo‘limlar
tomonidan yillik Davlat statistika ishlari dasturi doirasida bajarilgan ishlarni
moliyalashtirish masalalari bo‘yicha umumiy rahbarlikni amalga oshirish.
Kadrlar bo'lim
Bo‘limning vazifalari va funksiyalari
Quyidagilar Bo‘limning asosiy vazifalari hisoblanadi:
a) davlat statistikasi sohasida yagona siyosatni ishlab chiqish va bajarish,
statistikani tashkil qilishning samarali tizimini ta’minlash va davlat
statistikasi sohasida muvofiqlashtirish va funksional tartibga solish sohasida:
Boshqarma tizimida yagona kadrlar siyosatini shakllantirish va amalga oshirish;
statistika organlari faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha takliflarni tahlil
qilish va ishlab chiqish, takliflarni amalda ro‘yobga chiqarishda ishtirok etish;
b) davlat statistikasi sohasida muvofiqlashtirish va funksional tartibga
solish sohasida:
kadrlarni tanlash va joylashtirish bo‘yicha ishlarni tashkil etish va amalga
oshirish, ularning malakasini oshirish, davlat statistika organlari uchun kadrlarni
o‘qitish va qayta o‘qitish tizimini shakllantirishga yordam berish;
rahbarlik lavozimlariga ko‘tarish uchun kadrlar zahirasini shakllantirish va
tayyorlash; shtatlar jadvalini maqbullashtirish yuzasidan takliflar ishlab chiqishda
qatnashish;
v) davlat statistikasi tizimida axborot-kommunikasiya texnologiyalarini
rivojlantirish, foydalanuvchilarning viloyatning rivojlanishini to‘liq tavsiflovchi
va iqtisodiyot tarmoqlari va sohalarining rivojlanishidagi, shuningdek, aholi
turmush
darajasidagi sifat o‘zgarishlarini
yanada
to‘liq
ochib beruvchi
ko‘rsatkichlarning keng ro‘yxatidan erkin foydalanishlarini ta’minlash sohasida:
kadrlar ishiga oid yangi usullar va ilg‘or texnologiyalarni joriy etish, kadrlarga
doir hujjatlarni muvofiqlashtirish va unifikasiyalash, axborot-kommunikasiya
texnologiyalarini qo‘llash asosida xodimlarni boshqarish jarayonlarini
takomillashtirish; internet-resurslarga joylashtirish yo‘li bilan, viloyat statistika
boshqarmasida mavjud bo‘lgan bo‘sh ish o‘rinlari to‘g‘risidagi axborotlarni
foydalanuvchilarga taqdim etish;
g) Boshqarma va uning tarkibiy bo‘linmalarining ish usullari va shakllarini yanada
takomillashtirish, fuqarolarning murojaatlariga o‘z vaqtida munosabat bildirish,
yuklangan vazifalar o‘z vaqtida va sifatli bajarilishi uchun xodimlarning
ma’suliyatlarini oshirish sohasida:
xodimlar bilan ishlashda mehnat to‘g‘risidagi qonun hujjatlari me’yorlariga
rioya etilishini ta’minlash.
Narx statistikasi bo'limi
Bo‘limning asosiy vazifalari va funksiyalari
Bo‘limning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
a) narx statistikasi bo‘yicha axborotlarni shakllantirish va tahlil etish sohasida:
narx statistikasi bo‘yicha axborotlarni Davlat statistika ishlari dasturida belgilangan
ishlar va muddatlarda yig‘ish, qayta ishlash, saqlash, umumlashtirish, tahlil qilish va
chop etish; narx statistikasi axborotlarini shakllantirish masalalari bo‘yicha hududiy
statistika organlar faoliyatini muvofiqlashtirish;
b) narx statistikasi sohasida ilmiy asoslangan metodologiyani joriy etish sohasida:
narx statistikasi axborotlarini shakllantirish bo‘yicha qabul qilingan uslubiy
hujjatlarni amaliyotda qo‘llanilishini ta’minlash; hududiy statistika organlari
tomonidan, narx statistikasi sohasiga oid davlat statistika kuzatuvlarini yagona
statistika metodologiyasi asosida tashkil etish ishlarini muvofiqlashtirish;
v) zamonaviy axborot-kommunikasiya texnologiyalarini joriy etish sohasida:
narx statistikasi hisobotlarini elektron shaklda taqdim etish va elektron hujjat
aylanishi tizimini joriy qilish ishlarini tashkil etish, bu yo‘nalishda hududiy statistika
organlari faoliyatini muvofiqlashtirish; zamonaviy axborot texnologiyalaridan
foydalangan holda, narx statistikasi asosiy ko‘rsatkichlarining takomillashtirilgan
ma’lumotlar bazasini yuritish.
Ishbilarmonlik muhiti kuzatuvlari, tadbirkorlikni rivojlantirish statistikasi
bo'limi
Bo‘limning vazifalari va funksiyalari
Quyidagilar Bo‘limning asosiy vazifalari hisoblanadi:
-ishbilarmonlik muhiti kuzatuvlari, tadbirkorlikni rivojlantirish
statistikasi ma’lumotlaridan foydalanuvchilarning talablarini o‘rganishni hisobga
olgan holda istiqbolli maqsadlar va yo‘nalishlar bo‘yicha statistik ko‘rsatkichlarni
joriy etib borish; davlat statistika ishlari dasturining Ishbilarmonlik muhiti
kuzatuvlari, tadbirkorlikni rivojlantirish statistikasiga oid qismi bo‘yicha takliflar
ishlab chiqish va taqdim etish;
Tashqi iqtisodiy faoliyat va savdo statistikasi bo'limi
Bo‘limning vazifalari va funksiyalari
Quyidagilar Bo‘limning asosiy vazifalari hisoblanadi:
a) tashqi iqtisodiy faoliyat va savdo statistikasi sohasida yagona siyosatni ishlab
chiqish va amalga oshirish, statistikani tashkil etishning samarali tizimini
ta’minlash, shuningdek faoliyatni muvofiqlashtirish va funksional tartibga solish
sohasida: tashqi iqtisodiy faoliyat va savdo statistikasi ma’lumotlaridan
foydalanuvchilarning talablarini o‘rganishni hisobga olgan holda istiqbolli
maqsadlar va yo‘nalishlar bo‘yicha statistik ko‘rsatkichlarni joriy etib borish;
Davlat statistika ishlari dasturining Tashqi iqtisodiy faoliyat va savdo statistikasiga
oid qismi bo‘yicha takliflar ishlab chiqish va taqdim etish; tashqi iqtisodiy faoliyat
va savdo statistikasi sohasi bo‘yicha tahliliy salohiyatni mustahkamlash, Davlat
statistika ishlari dasturining mazmunini doimiy ravishda takomillashtirish, uning
mamlakat va hududlarning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi, tarkibiy va bozor
islohotlari, iqtisodiyoti tarmoqlari va sektorlarida islohotlarning
borishini tavsiflovchi tegishli maqsadli ko‘rsatkichlar bilan o‘zaro bog‘liqligini
oshirish bo‘yicha zarur choralarni ko‘rish; davlat statistikasi tamoyillariga rioya
etilishini va tashqi iqtisodiy faoliyat va savdo statistikasi sohasi bo‘yicha xalqaro
standartlarga muvofiq bo‘lgan statistik metodologiyaning yagonaligini ta’minlash;
b) xalqaro standartlarga muvofiq bo‘lgan tashqi iqtisodiy faoliyat va savdo
statistikasi metodologiyasini hamda davlat statistika kuzatuvlari shakllarini ishlab
chiqish, tasdiqlash va joriy etish sohasida:
makroiqtisodiy, tarmoq va hududiy darajalarda o‘rganilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy
jarayonlarning qamrovini kengaytirishga qaratilgan tashqi iqtisodiy faoliyat va
savdo statistikasi ma’lumotlarini yig‘ish va qayta ishlashning zamonaviy
metodologiyasi va metodikalarini keng joriy etish yo‘li bilan statistik kuzatuvlar
tizimini umum qabul qilingan xalqaro amaliyotga yanada moslashtirish bo‘yicha
ishlarni muvofiqlashtirish; tashqi iqtisodiy faoliyat va savdo statistikasi sohasida
xolis, sifatli va dolzarb hisobot ma’lumotlarini tayyorlashni muvofiqlashtirish va
idoraviy kuzatuvlar shakllarini kelishishda ishtirok etish.
Buxoro viloyat Romitan tuman statistika bo‘limi bilan tanishuv
Men Buxoro davlat universiteti iqtisod va turizm fakulteti 3-1STA-21 guruh
talabasi Davronov Avazbek 2022-yil 1-noyabr kuni amaliyot yuzasidan Buxoro viloyat
statistika boshqarmasiga bordim. U yerda kadrlar boʻlimi orqali Romitan tuman
statistika boʻlimiga yoʻllanma olib bordim. Tuman statistika boʻlimi rahbari G‘oyipov
Hamza meni boʻlim va u yerdagi mutaxassislar bilan tanishtirdi. Avvalgi ikki kun
davomida men Buxoro viloyat statistika boshqarmasi tarixi va faoliyati haqida
oʻrgandim. Oʻrganish davomida uning boʻlimlari, vazifalari, boʻlimlarga qarashli
korxonalar, MCHJ, sanoat korxonalari va fermer xoʻjaliklar bilan tanishib chiqdim.
Undan soʻng tuman statistika boʻlimiga qarashli fermer xoʻjaliklarni o'rgandim.
Bizning tuman statistika boʻlimiga 621 ta fermer xoʻjalik qarashli boʻlib men ularning
214 tasi bilan tefon orqali gaplashdim va 6 oylik hisobot topshirishi haqda
ogohlantirdim. 6 oylik hisobot tog'risida menga oʻsha yerdagi mutaxassislar yordam
berdi. Oyning 1 chi haftasida
5 kunlik ish davomida koʻplab statistikaga oid
bilimlarimni oshirdim. Hisobot koʻrsatkichlari ularning vazifalari haqida oʻrganib
chiqdim. Shu oʻrganish davomida mahalla bilan aholi turmush darajasini oshirish
uchun olib borilayotgan roʻyxat olish qonuni bilan tanishdim. Sanoat korxonalari va
MCHJ fermer xoʻjaliklar hisoboti bilan birgalikda yana mehnat hisobotlari, 4Kb
hisobotlari bilan tanishib chiqdim. Romitan tuman statistika boʻlimiga qarashli 39 ta
MFY raislari bilan telefon orqali aholining soni, ularning yosh darajalari oid hisobot
topshirish mavzusida gaplashdim. Va tuman statistika boʻlimi ichida boʻlib oʻtayotgan
koʻplab seminar yigʻilishlarida qatnashdim bunda statistika qoʻmitasining yangi
qarorlari va ularnish vazifasi, amalga oshirish bosqichlari bilan tanishib chiqdim.
Shuningdek boshqa tuman statistika boʻlimlari va ularning vazifalari olib borilayotgan
tadbirlar torisida koʻplab video roliklar koʻrdim. Bu video roliklar tuman statistika
boʻlimining hisobotlari haqida va ularning viloyat statistika boshqarmasiga
yuboriladigan hujjatlar to'g'risida ekanligini angladim.
Shunindek tuman statistikasi bo’limida amaliyot qilish davrida sohaning keng
ko’lamda ekanligini, tarmoqlari va vazifalari haqida yanada ko’p ma’lumotga ega
bo’ldim. Bu sohada mutaxassislarning ozligi tufayli ayrim tuman statistika
bo’limlarida rahbarlarning yo’qligi, ishchi mutaxassis o’rinlari boshligiga guvoh
bo’ldim. Amaliyot davrida video selector mjlislarida qatnashdim va bu borada ham
katta xulosalar chiqardim. Hisobotlar taqim etish muddati qo’mita tomondan belgilan
vaqtda bajarilishi shart.
Romitan tuman statistika bo’lim strukturasi.
Bo’lim boshlig’i
Bosh mutaxasis
Bosh mutaxasis
Aholini ro’yxatga olish
Statistik hisobotlar
Statistik hisobot - kompaniyalar, korxonalar, tashkilotlarning tasdiklangan
shakllarga muvofiq tuziladigan va belgilangan muddatlarda mintaqa (mahalliy)
statistika organlariga topshirilishi majburiy boʻlgan hisobotlari majmui.
Hisobot — korxonalar, tashkilotlar, kompaniyalar tomonidan oʻz faoliyati
toʻgʻrisida davriy (oy, chorak, yil) va belgilangan shaklda tuziladigan, davlat, statistika
va moliya organlariga taqdim etiladigan axborot, maʼlumotlar, hisobkitob hujjatlari
elektron shaklda taqdim etiladi. Balans H., moliyaviy H. va statistik H., xoʻjalik
yurituvchi subʼyektlar faoliyatida muxim ahamiyatga ega. Balans H.i — kompaniya
buxgalteriya xisobotining asosiy shakli boʻlib, muayyan sana uchun kapitalni
shakllantirish manbalari va kapi-tal qoʻyilmalar yoʻnalishini tavsiflaydi. Ikki
tomonlama jadval shaklida tuziladi; uning chap qismi (aktiv)da kapital tarkibi va uning
joylashtirilishi toʻgʻrisida maʼlumotlar, oʻng qismi (passiv)da kapi-tal manbalari
koʻrsatiladi. Aktivda asosiy va aylanma kapital koʻrsatkichlari, passivda oʻziniki
boʻlgan va jalb etilgan kapital tuzilmasi va miqdorlari beriladi. Juda batafsil tuziladigan
ichki balans kompaniya boshqaruvi tomonidan kompaniya faoliyatini rejalashtirish va
boshqarish-da, filiallar ishini nazorat qilishda foydalaniladi. Tashqi balans tashqi
xisobotning boshqa shakllari bilan birga kompaniya faoliyati toʻgʻrisida toʻliq va ochiq
axborot hisoblanadi. Davlat soliq va yuqori rahbarlik organlariga, fond birjalariga taqdim etiladi, aksiyadorlar oʻrtasida tarqatiladi, maxsus maʼlumotnomalarda eʼlon
qilinadi. Tijorat-savdo sirini saqlash maqsadlarida kompaniyalar balansida rasman
ruxsat etilgan modda (band)larni guruhlash va umumlashtirishdan keng foydalaniladi
(qisqa balans). Kompaniyalarning moliyaviy Hisobot hisobot topshirishning majburiy
shakli. Unga quyida-gilar kiradi: kompaniyaning umumiy balansi; foyda va koʻrilgan
zarar toʻgʻrisida hisobot; pul mablagʻlari harakati toʻgʻrisida hisobot va kompaniya
rahbariyatining umumiy majlisda koʻrib chiqish va tasdiqlash uchun kompaniya
paychilari yoki aksiyadorlari eʼtiboriga havola etiladigan yillik dokladi.
Korxonalarning statistik hisoboti iqtisodiyotdagi ayrim boʻgʻinlarning ish
koʻrsatkichlarini jamlash orqali tarmoqlar, mintaqalar va mamlakat iqtisodiy
faoliyatining statistik koʻrsatkichlarini aniqlashga imkoniyat yaratadi. Mansabdor
shaхslarning davlat statistika kuzatuvini olib borish uchun zarur boʻlgan hisobot va
boshqa ma’lumotlarni taqdim etmaslikda ifodalangan davlat statistika hisobotlarini
taqdim etish tartibini buzishi, hisobot ma’lumotlarini buzib koʻrsatishi yoki
hisobotlarni taqdim etish muddatlarini buzishi Ma’muriy javobgarlik toʻgʻrisidagi
kodeksning 215-moddasida belgilangan javobgarlikka sabab boʻladi.
Prezidentning “Statistik, soliq, moliyaviy hisobotlarni, litsenziyalanadigan
faoliyat turlarini va ruхsat berish tartib-taomillarini
tubdan qisqartirish chora-
tadbirlari toʻgʻrisida” 16.07.2012 yildagi PF-4453-son Farmoniga muvofiq 2015 yil
yanvardan boshlab davlat statistik hisoboti toʻliq hajmda elektron koʻrinishda taqdim
qilinadi.
Majburiy statistika hisoboti MChJ
Har bir MChJ buxgalteriya hisobi va soliq hisobotini yuritishi shart. Ushbu
majburiyat MChJ uchun soliq ro'yxatdan o'tgan paytdan boshlab kelib chiqadi va
tugatish vaqtida tugaydi, ya'ni. registrdan istisnolar. MChJning barcha soliq hisobotlari
soliq, PFR, FSSga beriladi. Biroq, yiliga bir marta har bir MChJ buxgalteriya
ma'lumotlari bo'yicha buxgalteriya balansini tuzadi. Hech qanday harakat bo'lmagan
taqdirda ham, "nol" qoldiq hisoblanadi. Hisobni qayerga topshirishim kerak? Soliqda.
Statga. Shuning uchun, hatto nolga teng bo'lgan va mikrobiznes bilan bog'liq bo'lgan
barcha MChJlar har yili Balansni Statga topshirishlari kerak.
Statistik kuzatish va ko’rsatkichlar
Statistik kuzatish-bu ommaviy (to'g'ri statistik ma'lumotlarni olish uchun
o'rganilayotgan hodisaning namoyon bo'lishining ko'plab holatlarini qamrab oladi),
tizimli (ishlab chiqilgan rejaga muvofiq amalga oshiriladi, shu jumladan
metodologiya, yig'ishni tashkil etish va nazorat qilish masalalari). axborotning
ishonchliligi), tizimli (tizimli, doimiy yoki muntazam ravishda amalga
oshiriladigan), ilmiy tashkil etilgan (kuzatish dasturiga, anketalarning mazmuniga,
ko'rsatmalarni tayyorlash sifatiga bog'liq bo'lgan ma'lumotlarning ishonchliligini
oshirish uchun) kuzatish ijtimoiy hodisalar va jarayonlar iqtisodiy hayot, bu
aholining har bir birligi uchun individual xususiyatlarni to'plash va ro'yxatga
olishdan iborat.
Statistik kuzatishning bosqichlari
1.Statistik kuzatishga tayyorgarlik(ilmiy, uslubiy va tashkiliy-texnik masalalarni
hal qilish).
-kuzatish maqsadi va ob'ektini aniqlash; ro'yxatga olinishi kerak bo'lgan belgilar
tarkibini aniqlash;
- ma'lumotlarni yig'ish uchun hujjatlarni ishlab chiqish;
- monitoring uchun kadrlarni tanlash va tayyorlash;
2. Ma'lumotlar to'plami
-statistik shakllarni (shakllar, anketalar) to'g'ridan-to'g'ri to'ldirish;
Statistik ma'lumotlar - statistik kuzatish jarayonida shakllanadigan, keyinchalik
tizimlashtirish, umumlashtirish, tahlil qilish va umumlashtirishga duchor bo'lgan
ijtimoiy-iqtisodiy hodisalarning holati to'g'risidagi birlamchi ma'lumotlar.
Axborotning tarkibi ko'p jihatdan jamiyatning hozirgi ehtiyojlari bilan
belgilanadi. Mulkchilik shakllari va iqtisodiyotni tartibga solish usullarining
o'zgarishi statistik kuzatish siyosatining o'zgarishiga olib keldi. Agar ilgari
ma'lumotlar faqat davlat organlari uchun mavjud bo'lsa, endi u ko'p hollarda
ochiqdir. Statistik ma’lumotlarning asosiy iste’molchilari davlat, tijorat tuzilmalari,
xalqaro tashkilotlar va jamoatchilik hisoblanadi. Maxsus tashkillashtirilgan
kuzatuv. Bu ma'lum sabablarga ko'ra hisobotga kiritilmagan ma'lumotlarni olish
yoki hisobot ma'lumotlarini tekshirishdan iborat. Aholini ro'yxatga olish va bir
martalik ro'yxatga olish orqali ma'lumotlar to'plashni ifodalaydi.
Nazoratni ro'yxatdan o'tkazish
U statistik registrni yuritishga asoslanadi, uning yordamida doimiy boshlanishi,
rivojlanish bosqichi va aniq oxiriga ega bo'lgan uzoq muddatli jarayonlar uchun
uzluksiz statistik hisobga olish amalga oshiriladi.
Ro'yxatga olish vaqti bo'yicha statistik kuzatish turlari:
Joriy (uzluksiz) kuzatuv- hozirgi hodisa va jarayonlarni o'rganish uchun
amalga oshiriladi. Faktlarni ro'yxatga olish ular tugallangandan keyin amalga
oshiriladi. (nikoh va ajralishlarni ro'yxatga olish)
Uzluksiz kuzatish- zaruratga qarab amalga oshiriladi, shu bilan birga
ma'lumotlarni yozib olishda vaqtinchalik bo'shliqlarga yo'l qo'yiladi:
-davriy kuzatish - nisbatan teng vaqt oralig'ida amalga oshiriladi (aholi
ro'yxati).
-bir martalik to'lov kuzatish - uni amalga oshirishning qat'iy chastotasiga rioya
qilmasdan amalga oshiriladi.
Aholi birliklarini qamrab olishning to'liqligiga ko'ra statistik
kuzatishning quyidagi turlari ajratiladi:
Doimiy kuzatish- o'rganilayotgan aholining barcha birliklari to'g'risidagi
ma'lumotlarni to'plash va olishdir. Bu yuqori moddiy va mehnat xarajatlari, axborot
samaradorligining etarli emasligi bilan tavsiflanadi. U aholini ro'yxatga olishda, turli
xil mulkchilik shaklidagi yirik va o'rta korxonalarni qamrab oluvchi hisobot shaklida
ma'lumotlarni to'plashda qo'llaniladi.
Uzluksiz kuzatish- o'rganilayotgan populyatsiya birliklarini tasodifiy tanlash
printsipiga asoslanadi, shu bilan birga saralash populyatsiyasi populyatsiyada
mavjud bo'lgan barcha turdagi birliklar bilan ifodalanishi kerak. U doimiy kuzatuvga
nisbatan bir qator afzalliklarga ega: vaqt va pul xarajatlarini kamaytirish.
Statistik kuzatish xatolari
Statistik kuzatish jarayonida olingan ma'lumotlar haqiqatga mos kelmasligi va
ko'rsatkichlarning hisoblangan qiymatlari haqiqiy qiymatlarga mos kelmasligi
mumkin.
Hisoblangan qiymat va haqiqiy qiymat o'rtasidagi nomuvofiqlik deyiladi
kuzatish xatosi. Voqea sabablariga qarab, mavjud ro'yxatga olish xatolari va vakillik
xatolari. Registratsiya xatolari ham uzluksiz, ham uzluksiz kuzatishlar uchun
xarakterlidir, reprezentativlik xatolari esa faqat uzluksiz kuzatishlar uchun
xarakterlidir. Ro'yxatga olish xatolari, masalan, vakillik xatolari bo'lishi mumkin
tasodifiy va tizimli.
Statistikada ko’rsatkichlar o’rganilayotgan hodisalarning miqdoriy va sifat
tomonlarini ifoda etadi. Ular o’rganilayotgan jarayonlarning sonini, hajmini
(aktsiyalar soni, aktsiyalar qiymati, tovar oboroti), darajasini, nisbatini va shu
kabilarni tavsiflaydi. Ma’lumki, amaliyotda iqtisodiy hayotning turli jabhalariga
tegishli ko’rsatkichlar hisoblanadi. Statistik ko’rsatkichlar tegishliligi bo’yicha
bilish, boshqarish, ayrimlari rag’batlantirish funktsiyalarini bajaradi. Statistik
ko’rsatkichlar iqtisodiy kategoriyalarni aks ettirib, o’zaro bog’langan miqdor va sifat
tomonlarga egadir. Masalan, korxona xarajatlarini olaylik. Uning miqdor tomoni
ma’lum bir summa hisoblanadi. Sifat tomoni, korxona xarajatlariga qanday
xarajatlar qo’shiladi va qanday xarajatlar qo’shilmaydi. Buni bilish uchun
xarajatlarning iqtisodiy tabiatini va maxsus hujjatlar (yo’riqnomalar)ni o’rganish
talab etiladi. Masalan, shartnomalarning bajarilishi, jismoniy va yuridik shaxslarga
ko’rsatiladigan
xizmatlar
sifatining
oshishini
tavsiflovchi
ko’rsatkichlar
korxonaning imidjiga katta ta’sir ko’rsatadi. Har bir menejer bu ko’rsatkichlarni
yaxshilashga harakat qiladi. Tuzilgan va hisoblangan statistik ko’rsatkichlar
ob’ektiv haqiqatning ifodasi bo’lib qolmasdan, ular bir-biriga bog’liq hamdir.
Statistik ko’rsatkichlar o’zaro: semantik; stoxastik; funktsional bog’liqdir. Statistik
ko’rsatkichlarni semantik o’zaro bog’liqligi deganda ularni o’zaro ma’naviy
bog’liqligi tushuniladi. Stoxastik- bu noto’liq bog’liqlik, ya’ni ko’rsatkichning
o’zgarishi bir necha ko’rsatkichlarning o’zgarishiga bog’liq, funktsional-omil
ko’rsatkichning o’zgarishi bilan natijaviy ko’rsatkich to’liq o’zgaradi. Statistik
ko’rsatkichlar turli-tuman funktsiyalarni bajarishi ularning turlarini baholaydi.
Bizning fikrimizcha ularni quyidagi turlarga bo’lish mumkin. Agarda ko’rsatkichlar
mamlakatga baho beradigan bo’lsa, (masalan, yalpi ichki mahsulot) uni
makroiqtisodiy ko’rsatkich deymiz. Fermer xo’jaligida ishlayotganlarni ish staji
o’rgansak. Bir kishini ish staji individual , ayollar va erkaklar bo’yicha ish staji
guruhli, barcha xodimlarning o’rtacha ish staji umumiy ko’rsatkich hisoblanadi.
Aniqlash usuliga qarab statistik ko’rsatkichlar yig’indi va hosilaviy ko’rsatkichlarga
bo’linadi. Yig’indi ko’rsatkichlar hodisa birliklarini jamlash orqali hisoblanadi,
hosilaviy ko’rsatkichlar esa mutloq, nisbiy va o’rtacha ko’rsatkichlarga bo’linadi.
XULOSA
Men 3-1STA-21 guruh talabasi Davranov Avazbek Buxoro viloyati statistika
boshqarmasi Romitan tuman statistika bo’limida amaliyot o’tash davrida yetarli
bilim va ko’nikmalarga ega bo’ldim. Ushbu bo’limda nazariy va amaliy qismlarini
ko’rib chiqqan holda ayta olamanki statistika davlatning ham moliyaviy tuzulishida
ham katta ahamiyatga ega. Buning asosiy sabablaridan biri korxona va
tashkilotlarning bu sohaga chambar-chars bog’liqligi desak yana bir tomondan
ularning doimiy boshqarmaga oylik yillik daromadlari to’g’risida hisobot
topshirishini misol qila olamiz. Statistika bir tomonlama soha bo’lmaganligi sabab
uning tarmoqlari ko’pligi aynan bu sohaga mutaxassis yetishmasligiga olib kelishini
bilib oldim. Korxona va MCHJ tashkilotlarga qarashli yer yoki mahsulot har biri
uchun hisobot topshirilishi zarur bo’lgan qonun qoidalar ishlab chiqilgan. Men bu
qonun-qoidalar bilan tanishish davomida statistikaga oid barcha nizomlarni
o’rgandim. Bunga oid Buxoro viloyat statistika boshqarmasining nizomini misol
keltirsak bo’ladi. Har bir tuman statistika bo’limlarda ham nizom tashkil etilgan.
Men amaliyot o’tagan Romitan tuman statistika bo’limining nizomi 6-bob dan
iborat bo’lib, bunda bo’limning maqsad va vazifalari yozib o’tilgan.
Rasmiy statistika sohasida yagona siyosatni amalga oshirish va
statistikaning tashkil etishning samarali tizimini ta’minlash;
-xalqaro
standartlarga
muvofiq
bo’lgan
yagona
statistika
mtodologiyasini hamda davlat statistika kuzatuv shakllarini joriy etish.
(2-bob Bo’lim vazifalari va funksiyalari) haqida.
Bu bo’limdagi mutaxassislardan kerakli bo’lgan ko’plab ma’lumotlar oldim
va statistikaga oid bo’lgan bilimlarimni yanada mustahkaladim. Bundan keyingi
o’quv va ish jarayonlarida bu bilimlar menga foydali bo’ladi deb o’ylayman.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Entsiklopediya statisticheskix publikatsiy (Simchera V.M idr). M.: “Finansi
statistika”, 2001.
2. Makroiqtisodiy statistika. O’quv qo’llanma. T.: TDIU, 2000.
3. Shodiev X., Xamraev M. Moliya statistikasi. T.: «Abu Ali ibn Sino», 2002.
4. http://stat.uz sayti
5. http://el.tfi.uz/images/Statistika_e3c74.pdf sayti
6. http://www.samdu.uz/public/images/Statistika.pdf sayti
7. https://t.me/andstat_axborot_xizmati Andstat viloyat statistika boshqarmasi
aborot tizimi va telegram kanali.
ILOVALAR
1-ilova
BUXORO VILOYATI RAQAMLARDA
(2022- yil yanvar-sentabr holatiga)
YALPI Hududiy MAHSULOT
104,8%
2022- yilning yanvar-sentabr oyiga nisbatan foizda
SANOAT
106,6%
2022- yilning yanvar-sentabr oyiga nisbatan foizda
QISHLOQ O`RMON VA BALIQ XO`JALIGI
103,5%
2022- yilning yanvar-sentabr oyiga nisbatan foizda
ASOSIY KAPITALGA KIRITILGAN INVESTITSIYALAR
98,5%
2022- yilning yanvar-sentabr oyiga nisbatan foizda
QURILISH ISHLARI
101,2%
2022- yilning yanvar-sentabr oyiga nisbatan foizda
YUK AYLANMASI
110,0%
2022- yilning yanvar-sentabr oyiga nisbatan foizda
YO'LOVCHI AYLANMASI
102,8%
2022- yilning yanvar-sentabr oyiga nisbatan foizda
CHAKANA TOVAR AYLANMASI
111,8%
2022- yilning yanvar-sentabr oyiga nisbatan foizda
XIZMATLAR
117,0%
2022- yilning yanvar-sentabr oyiga nisbatan foizda
DOIMIY AHOLI SONI
2.000.255
Aholining joriy hisobi bo'yicha