Oliy ta'lim, fan va innovatsiyalar vazirligi Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti Tadbirkorlik va boshqaruv fakulteti Moliya va bank ishi kafedrasi 5230600 – “Moliya va moliyaviy texnalogiya” 4-kurs talabalari uchun MALAKAVIY AMALIYOT KUNDALIGI Denov – 2023-2024 Oliy ma’lumotli mutaxassislar tayyorlash sifatini oshirish bo‘yicha … talabalarning ishlab chiqarish, malakaviy va boshqa turdagi amaliyotlarini mazmunli tashkil etish uchun uslubiy bazani ishlab chiqish va rivojlantirib borish… “O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish KONSEPSIYASI”dan 5230600 – “Moliya va moliyaviy texnalogiya” 4-kurs ______-guruh talabasi __________________________________________________________ (familiyasi va ismi) Amaliyot o’tiladigan muassasaning to’liq nomi ____________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ Amaliyot o’tiladigan muassasadan tayinlangan amaliyot rahbari (lavozimi, familiyasi, ismi) ____________________________________________________ __________________________________________________________________ Universitetdan tayinlangan amaliyot rahbari: _____________________________ _________________________________________________________________ Talabaning amaliyot o’tash muddati 202__ yilning _________dan 202__yil ___________gacha Kafedra mudiri ___________ O.Melikov (PHD) (imzo) Fakultet dekani ___________ M.Toshbabayev (PHD) 2023 yil «____»____________da amaliyot joyiga keldi. 2024 yil «____»____________da amaliyotni tugalladi. Korxona (tashkilot) rahbari _________________________ (familiyasi va ismi) ________ (imzo) (muhr o’rni) I. Talabaning amaliyot bo’yicha ish rejasi T/r Tashkilot bo’linmasining nomi Amaliyot bo’yicha talabaning o’rni Belgilangan vazifani bajarish muddati Amaliyot o’tash joyidagi rahbarning imzosi Institutdan tayinlangan rahbar _________________________ (nasl nomasi va ismi) ________ (imzo) II. Talabaning haftalik bajargan ishlari Haftalar soni I HAFTA II HAFTA III HAFTA Sana Bajargan ishlari Amaliyot joyidagi rahbar imzosi IV HAFTA V HAFTA VI HAFTA VII HAFTA VIII HAFTA IX HAFTA X HAFTA XI HAFTA XII HAFTA XIII HAFTA III. Korxona tomonidan tayinlangan rahbarning amaliyot bo’yicha yakuniy xulosasi Talabaning amaliyot bo’yicha olgan bahosi __________ Korxona tomonidan tayinlangan rahbar ___________________ (familiyasi va ismi) _________ (imzo) IV. Institutdan tayinlangan rahbarning amaliyot davrida orttirgan ko’nikmasi to’g’risidagi xulosasi Talabaning amaliyot natijalari bo’yicha olgan bahosi ___________ Institutdan tayinlangan rahbar _________________________ ___________ (familiyasi va ismi) (imzo) 5230600 – “Moliya va moliyaviy texnalogiya” 4-kurs ______-guruh talabasi _____________________________________________ ___________ ga (familiyasi va ismi) Amaliyot bo’yicha kafedraning hay’at a’zolari tomonidan qo’yilgan baho ________ Amaliyot hisobotini baholagan hay’at a’zolari 1. ____________________________ _______________ (familiyasi va ismi) 2. ____________________________ _______________ (familiyasi va ismi) 3. (imzo) (imzo) ____________________________ _______________ (familiyasi va ismi) (imzo) № Amaliyotda o’rganiladigan mavzular 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 2 2.1 2.2 2.3 3 3.1 3.2 4 4.1 4.2 4.3 5 5.1 5.2 6 6.1 6.2 6.3 7 7.1 7.2 8 8.1 8.2 9 9.1 9.2 10 10.1 10.2 Moliya bo‘limining funksiyalari, vazifalari va tashkiliy tuzilish Moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati. Amaliyot obyektining nizomi Moliyaning funksiyalari. Amaliyot obyektining tashkiliy tuzilishi. Takror ishlab chiqarish va moliya Moliyaning fan sifatida shakllanishi va taraqqiyoti “Moliya” fanining paydo bo‘lishi va rivojlanishida ajdodlarimiz xizmatlari Moliyaviy siyosat Moliyaviy siyosatning mazmuni va prinsiplari Moliyaviy siyosatning tarkibiy qismlari (yo‘nalishlari) O‘zbekistonning moliyaviy siyosati va uning o‘ziga xos xususiyatlari Moliyaviy tizim Moliyaviy tizimning sohalari va bo‘g‘inlari Yetakchi xorijiy mamlakatlarning davlat moliyaviy tizimi Moliyaviy boshqaruv Moliyaviy boshqaruvning mazmuni va mohiyati Moliyaviy boshqaruv organlari va ularning vazifalari Moliyaviy oqimlarni boshqarish Moliyaviy rejalashtirish va tartibga solish Moliyaviy rejalashtirish va bashoratlash Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni moliyaviy tartibga solish Moliyaviy nazorat Moliyaviy nazorat: mazmuni, sohalari, obyekti, predmeti, tizimi, vazifalari, prinsiplari Moliyaviy nazorat turlari, shakllari va metodlar Davlat moliyaviy nazorati organlarining vazifalari va funksiyalari Mahalliy byudjetni shakllantirish, byudjet tashkilotlarini moliyaviy ta’minlash bo‘limining funksiya va vazifalari Amaliyot obyektining mahalliy byudjetni shakllantirish, byudjet tashkilotlarini moliyaviy ta’minlash bo‘limi faoliyati tavsifi Amaliyot obyektining mahalliy byudjetni shakllantirish,byudjet tashkilotlarini moliyaviy ta’minlash bo‘limi xodimlarining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni Moliya bo‘limining byudjetning daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar bo‘limining funksiya va vazifalari Moliya bo‘limining byudjet daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar bo‘limi faoliyati tashkiliy tuzilmasi bayoni Moliya bo‘limining byudjet daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar bo‘limining funksional vazifalari va majburiyatlari tavsifi Moliya bo‘limining davlat maqsadli dasturlari monitoring sho‘basining funksiya va vazifalari Moliya bo‘limining davlat maqsadli dasturlari monitoringi sho‘basi faoliyati yo‘nalishlari Moliya bo‘limining davlat maqsadli dasturlari monitoring sho‘basining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni Moliya bo‘limining obodonlashtirish, kommunal va yo‘l xo‘jaligini rivojlantirish tadbirlarini moliyaviy ta’minlash sho‘basining funksiya va vazifalari Moliya bo‘limining obodonlashtirish, kommunal va yo‘l xo‘jaligini rivojlantirish tadbirlarini moliyaviy ta’minlash sho‘basi faoliyati tavsifi Moliya bo‘limining obodonlashtirish, kommunal va yo‘l xo‘jaligini rivojlantirish tadbirlarini moliyaviy ta’minlash sho‘basining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni Ish kunlari soni 5 Soati 15 1 1 3 3 1 3 1 1 5 2 2 1 5 2 3 5 2 2 1 5 3 2 3 3 15 6 6 3 15 6 9 15 6 6 3 15 9 6 5 1 2 2 5 15 3 6 6 15 3 9 2 6 5 15 2 6 3 9 5 15 3 9 2 6 5 15 2 6 3 9 11 11.1 11.2 12 12.1 12.2 13 13.1 13.2 14 14.1 14.2 14.3 15 15.1 15.2 16 Moliya bo‘limining qishloq xo‘jaligida bozor mexanizmlarini joriy etish va tomorqa yerlarini rivojlantirish sho‘basining funksiya va vazifalari Moliya bo‘limining qishloq xo‘jaligida bozor mexanizmlarini joriy etish va tomorqa yerlarini rivojlantirish sho‘basi faoliyati tavsifi Moliya bo‘limining qishloq xo‘jaligida bozor mexanizmlarini joriy etish va tomorqa yerlarini rivojlantirish sho‘basining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni Moliya bo‘limining oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish sho‘basining funksiya va vazifalari Moliya bo‘limining oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish sho‘basi faoliyati tavsifi Moliya bo‘limining oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish sho‘basining funksional vazifalari va majburiyatlari Moliya bo‘limining byudjet ijrosi va hisobi sho‘basining funksiya va vazifalari Moliya bo‘limining Byudjet ijrosi va hisobi sho‘basi faoliyati tavsifi Moliya bo‘limining Byudjet ijrosi va hisobi sho‘basining funksional vazifalari va majburiyatlari Moliya bo‘limining faoliyatini tartibga soluvchi me’yoriy-huquqiy hujjatlar Amaliyot obyekti faoliyatini tartibga soluvchi O‘zbekiston Respublikasi qonunlari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining amaliyot obyekti faoliyatini tartibga soluvchi qarorlari Amaliyot obyekti faoliyatini tartibga soluvchi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari, farmoyishlari Xo’jalik yurutuvchi subektlar moliyasi davlat moliyaviy salohiyatining asosi Davlatning moliyaviy salohiyati va uning xo‘jalik yurituvchi subyektlar moliyasi bilan o‘zaro bog‘liqligi Moliyaviy salohiyat o‘sishining omillari Amaliyot natijalari bo’yicha xulosalarni shakllantirish va hisobotni rasmiylashtirish Jami 5 15 3 9 2 6 5 15 2 3 6 9 5 2 3 15 6 9 6 2 18 6 2 6 2 6 5 3 15 9 2 2 6 6 78 234 Izoh: Amaliyot ob’yetlarida haftasiga 5 ish kuni borligi hisobiga haftaning shanba kunlarida talaba olgan ko’nikmasi va amaliy ma’lumotlar asosida ilmiy rahbar bilan ishlab, hisobot tayyorlashi masadga muvofiq. OLIY TA'LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI DENOV TADBIRKORLIK VA PEDAGOGIKA INSTITUTI TADBIRKORLIK VA BOSHQARUV FAKULTETI MALAKAVIY AMALIYOTI DASTURI 5230600 – “MOLIYA VA MOLIYAVIY TEXNOLOGIYALAR” BAKALAVRIAT TAʻLIM YOʻNALISHI 4-KURS TALABALARI UCHUN DENOV-2023-2024 KIRISH Zamon talablariga javob bera oladigan mutaxassis kadrlarni tayyorlash, Davlat taʻlim standartlari asosida taʻlim va uning barcha tarkibiy tuzilmalarini takomillashtirib borish oldimizda turgan dolzarb masalalardan biridir. Shu boisdan fanlar boʻyicha bilimlar majmuasini oʻzlashtirish, nazariy va amaliy mashgʻulotlar uzviyligida malaka hamda koʻnikmalarni mukammal shakllantirishda ishlab chiqarish amaliyotining oʻrni beqiyos. Ishlab chiqarish amaliyotining maqsadi 60410400 – “Moliya va moliyaviy texnologiyalar” taʻlim yoʻnalishi 2-kurs talabalari uchun iqtisod majmuining maʻlum tarmoqlari bilan tanishtirish, umumtaʻlim va umumkasbiy fanlar boʻyicha nazariy bilimlarini mustahkamlashdan iborat. Oʻzlashtirgan nazariy bilimlarini chuqurlashtirish va mustahkamlash, bevosita malaka talablariga muvofiq mustaqil ishlashga tayyorlash, sohada mustaqil faoliyat koʻrsata olish qobiliyatini shakllantirishdan iborat. Mazkur dastur Oʻzbekiston Respublikasining 2020-yil 23-sentabrdagi OʻRQ-637-sonli “Taʻlim toʻgʻrisida”gi Qonuniga, 2019-yil 8-oktabrdagi PF-5847-son “Oʻzbekiston Respublikasi Oliy taʻlim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash toʻgʻrisida”gi farmoni, 2017-yil 27iyuldagi PQ-3151-sonli “Oliy maʻlumotli mutaxassislar tayyorlash sifatini oshirishda iqtisodiyot tarmoqlari va sohalarining ishtirokini yanada kengaytirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qarori, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʻlim vazirligining 2018-yil 25-avgustdagi 744-sonli buyrugʻi bilan tasdiqlangan Oliy taʻlim 230 000 - iqtisod taʻlim sohasining davlat taʻlim standarti, Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʻlim vazirining 1998-yil 30-oktabrdagi 305-son buyrugʻi bilan tasdiqlangan Oʻzbekiston Respublikasi “Oliy taʻlim muassasalari talabalarining malakaviy amaliyoti toʻgʻrisida”gi Nizom talablariga mos ravishda ishlab chiqilgan. Dasturda ishlab chiqarish amaliyotining umumiy qoidalari, maqsadlari va vazifalari, institutdan va amaliyot joyidan tayinlangan amaliyot rahbarining vazifalari va majburiyatlari, amaliyot boʻyicha hisobotni rasmiylashtirish va himoya qilish tartibi bayon etilgan. I. TANISHUV AMALIYOTINING MAQSADI VA VAZIFALARI Tanishuv amaliyotining maqsadi talabalarning amaliyot obʻekti faoliyati va xodimlarining xizmat vazifalari bilan tanishish, kasbiy-amaliy bilimlarini oʻrganishdan iborat. Talabalar tomonidan amaliyot obʻektining hududiy boʻlinmalari, yaʻni moliya boʻlimining tashkiliy tuzilishi, funksiyasi va vazifalari bilan tanishish amaliyotning asosiy vazifalari hisoblanadi. Shu bilan birga, amaliyot davrida talabalar amaliyot obyektining umumiy faoliyatida va jamoat ishlarida ham muntazam ishtirok etib borishlari maqsadga muvofiq. II. TANISHUV AMALIYOTI DAVRIDA TALABANING ISH JOYI VA VAQTNING TAQSIMLANISHI Tanishuv amaliyotining dastlabki kuni tuman (shahar) moliya boʻlimining tashkiliy tuzilishi, boʻlimlari va shoʻbalari ish faoliyati bilan tanishishdan boshlanadi. Amaliyot joyidan biriktirilgan masʻul xodim talaba amaliyot obyektining ichki intizomi, boʻlimlarning ish faoliyati toʻgʻrisida qisqacha maʻlumot beradi. Amaliyot tuman (shahar) moliya boʻlimining barcha boʻlim va shoʻbalari(ikkita boʻlim va beshta shoʻba)da oʻtkaziladi. Talabadan amaliyot oʻtash davomida amaliyot oʻtiladigan har bir ish oʻrniga oid amaldagi huquqiymeʻyoriy hujjatlar, ularda foydalanilayotgan axborot-kommunikatsiya vositalari, “UzASBO” DM, “DMBAT” zamonaviy veb-texnologiyalarni qoʻllash asosida ishlab chiqilgan avtomatlashtirilgan dasturlari bilan tanishib chiqish talab etiladi. III. TANISHUV AMALIYOTINING YOʻNALISHLAR BOʻYICHA TAQSIMLANISHI Viloyat Moliya boshqarmasi, tuman (shahar) Moliya boʻlimlarida malaka amaliyotini oʻtash boʻyicha dastur № Amaliyotda o’rganiladigan mavzular 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 2 2.1 2.2 2.3 3 3.1 3.2 4 4.1 4.2 4.3 5 5.1 5.2 6 6.1 Moliya bo‘limining funksiyalari, vazifalari va tashkiliy tuzilish Moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati. Amaliyot obyektining nizomi Moliyaning funksiyalari. Amaliyot obyektining tashkiliy tuzilishi. Takror ishlab chiqarish va moliya Moliyaning fan sifatida shakllanishi va taraqqiyoti “Moliya” fanining paydo bo‘lishi va rivojlanishida ajdodlarimiz xizmatlari Moliyaviy siyosat Moliyaviy siyosatning mazmuni va prinsiplari Moliyaviy siyosatning tarkibiy qismlari (yo‘nalishlari) O‘zbekistonning moliyaviy siyosati va uning o‘ziga xos xususiyatlari Moliyaviy tizim Moliyaviy tizimning sohalari va bo‘g‘inlari Yetakchi xorijiy mamlakatlarning davlat moliyaviy tizimi Moliyaviy boshqaruv Moliyaviy boshqaruvning mazmuni va mohiyati Moliyaviy boshqaruv organlari va ularning vazifalari Moliyaviy oqimlarni boshqarish Moliyaviy rejalashtirish va tartibga solish Moliyaviy rejalashtirish va bashoratlash Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni moliyaviy tartibga solish Moliyaviy nazorat Moliyaviy nazorat: mazmuni, sohalari, obyekti, predmeti, tizimi, vazifalari, prinsiplari Ish kunlari soni 5 Soati 15 1 1 3 3 1 3 1 1 5 2 2 1 5 2 3 5 2 2 1 5 3 2 3 3 15 6 6 3 15 6 9 15 6 6 3 15 9 6 5 1 15 3 6.2 6.3 7 7.1 7.2 8 8.1 8.2 9 9.1 9.2 10 10.1 10.2 11 11.1 11.2 12 12.1 12.2 13 13.1 13.2 14 Moliyaviy nazorat turlari, shakllari va metodlar Davlat moliyaviy nazorati organlarining vazifalari va funksiyalari Mahalliy byudjetni shakllantirish, byudjet tashkilotlarini moliyaviy ta’minlash bo‘limining funksiya va vazifalari Amaliyot obyektining mahalliy byudjetni shakllantirish, byudjet tashkilotlarini moliyaviy ta’minlash bo‘limi faoliyati tavsifi Amaliyot obyektining mahalliy byudjetni shakllantirish,byudjet tashkilotlarini moliyaviy ta’minlash bo‘limi xodimlarining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni Moliya bo‘limining byudjetning daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar bo‘limining funksiya va vazifalari Moliya bo‘limining byudjet daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar bo‘limi faoliyati tashkiliy tuzilmasi bayoni Moliya bo‘limining byudjet daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar bo‘limining funksional vazifalari va majburiyatlari tavsifi Moliya bo‘limining davlat maqsadli dasturlari monitoring sho‘basining funksiya va vazifalari Moliya bo‘limining davlat maqsadli dasturlari monitoringi sho‘basi faoliyati yo‘nalishlari Moliya bo‘limining davlat maqsadli dasturlari monitoring sho‘basining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni Moliya bo‘limining obodonlashtirish, kommunal va yo‘l xo‘jaligini rivojlantirish tadbirlarini moliyaviy ta’minlash sho‘basining funksiya va vazifalari Moliya bo‘limining obodonlashtirish, kommunal va yo‘l xo‘jaligini rivojlantirish tadbirlarini moliyaviy ta’minlash sho‘basi faoliyati tavsifi Moliya bo‘limining obodonlashtirish, kommunal va yo‘l xo‘jaligini rivojlantirish tadbirlarini moliyaviy ta’minlash sho‘basining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni Moliya bo‘limining qishloq xo‘jaligida bozor mexanizmlarini joriy etish va tomorqa yerlarini rivojlantirish sho‘basining funksiya va vazifalari Moliya bo‘limining qishloq xo‘jaligida bozor mexanizmlarini joriy etish va tomorqa yerlarini rivojlantirish sho‘basi faoliyati tavsifi Moliya bo‘limining qishloq xo‘jaligida bozor mexanizmlarini joriy etish va tomorqa yerlarini rivojlantirish sho‘basining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni Moliya bo‘limining oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish sho‘basining funksiya va vazifalari Moliya bo‘limining oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish sho‘basi faoliyati tavsifi Moliya bo‘limining oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish sho‘basining funksional vazifalari va majburiyatlari Moliya bo‘limining byudjet ijrosi va hisobi sho‘basining funksiya va vazifalari Moliya bo‘limining Byudjet ijrosi va hisobi sho‘basi faoliyati tavsifi Moliya bo‘limining Byudjet ijrosi va hisobi sho‘basining funksional vazifalari va majburiyatlari Moliya bo‘limining faoliyatini tartibga soluvchi me’yoriy-huquqiy hujjatlar 2 2 5 6 6 15 3 9 2 6 5 15 2 6 3 9 5 15 3 9 2 6 5 15 2 6 3 9 5 15 3 9 2 6 5 15 2 6 3 9 5 15 2 3 6 9 6 18 Amaliyot obyekti faoliyatini tartibga soluvchi O‘zbekiston Respublikasi qonunlari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining amaliyot obyekti faoliyatini tartibga soluvchi qarorlari Amaliyot obyekti faoliyatini tartibga soluvchi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari, farmoyishlari 2 6 2 6 2 6 15 Xo’jalik yurutuvchi subektlar moliyasi davlat moliyaviy salohiyatining asosi 5 15 15.1 Davlatning moliyaviy salohiyati va uning xo‘jalik yurituvchi subyektlar moliyasi bilan o‘zaro bog‘liqligi Moliyaviy salohiyat o‘sishining omillari Amaliyot natijalari bo’yicha xulosalarni shakllantirish va hisobotni rasmiylashtirish Jami 3 9 2 2 6 6 78 234 14.1 14.2 14.3 15.2 16 Izoh: Amaliyot obʻyektlarida haftasiga 5 ish kuni borligi hisobiga haftaning shanba kunlarida talaba olgan koʻnikmasi va amaliy maʻlumotlar asosida ilmiy rahbar bilan ishlab, hisobot tayyorlashi maqsadga muvofiq. 1-mavzu. Moliya boʻlimining funksiyalari, vazifalari va tashkiliy tuzilish Ushbu mavzu boʻyicha talaba moliya boʻlimining faoliyat yoʻnalishlari, uning nizomi, funksiyalari, vazifalari va tashkiliy tuzilmasini oʻrganadi hamda oʻrganish natijasida jamlangan maʻlumotlar asosida bayon yozadi. Ushbu mavzu boʻyicha quyidagilar hisobotga ilova qilinishi lozim: 1. Amaliyot obyektining nizomi; 2. Amaliyot obyektining tashkiliy tuzilishi. 2- mavzu. Mahalliy byudjetni shakllantirish, byudjet tashkilotlarini moliyaviy taʻminlash boʻlimining funksiya va vazifalari Ushbu mavzu boʻyicha talaba moliya boʻlimining mahalliy byudjetni shakllantirish, byudjet tashkilotlarini moliyaviy taʻminlash boʻlimi faoliyati, funksiyalari va vazifalarini oʻrganadi hamda oʻrganish natijasida jamlangan maʻlumotlar asosida bayon yozadi. Ushbu mavzu boʻyicha quyidagilar hisobotda aks ettirilishi zarur: 1. Amaliyot obyektining mahalliy byudjetni shakllantirish, byudjet tashkilotlarini moliyaviy taʻminlash boʻlimi faoliyati tavsifi; 2. Amaliyot obyektining mahalliy byudjetni shakllantirish, byudjet tashkilotlarini moliyaviy taʻminlash boʻlimi xodimlarining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni. 3- mavzu. Moliya boʻlimining byudjetning daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar boʻlimining funksiya va vazifalari Ushbu mavzu boʻyicha talaba moliya boʻlimining byudjetning daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar boʻlimi faoliyati va funksiyalarini oʻrganadi hamda oʻrganish natijasida jamlangan maʻlumotlar asosida bayon yozadi. Ushbu mavzu boʻyicha quyidagilar hisobotda aks ettirilishi zarur: 1. Moliya boʻlimining byudjet daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar boʻlimi faoliyati tashkiliy tuzilmasi bayoni; 2. Moliya boʻlimining byudjet daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar boʻlimining funksional vazifalari va majburiyatlari tavsifi. 4- mavzu. Moliya boʻlimining davlat maqsadli dasturlari monitoringi shoʻbasining funksiya va vazifalari Ushbu mavzu boʻyicha talaba moliya boʻlimining davlat maqsadli dasturlari monitoring shoʻbasi faoliyati va funksiyalarini oʻrganadi hamda oʻrganish natijasida jamlangan maʻlumotlar asosida bayon yozadi. Ushbu mavzu boʻyicha quyidagilar hisobotda aks ettirilishi zarur: 1. Moliya boʻlimining davlat maqsadli dasturlari monitoringi shoʻbasi faoliyati yoʻnalishlari; 2. Moliya boʻlimining davlat maqsadli dasturlari monitoringi shoʻbasining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni. 5- mavzu. Moliya boʻlimining obodonlashtirish, kommunal va yoʻl xoʻjaligini rivojlantirish tadbirlarini moliyaviy taʻminlash shoʻbasining funksiya va vazifalari Ushbu mavzu boʻyicha talaba moliya boʻlimining obodonlashtirish, kommunal va yoʻl xoʻjaligini rivojlantirish tadbirlarini moliyaviy taʻminlash shoʻbasi faoliyati va funksiyalarini oʻrganadi hamda oʻrganish natijasida jamlangan maʻlumotlar asosida bayon yozadi. Ushbu mavzu boʻyicha quyidagilar hisobotda aks ettirilishi zarur: 1. Moliya boʻlimining obodonlashtirish, kommunal va yoʻl xoʻjaligini rivojlantirish tadbirlarini moliyaviy taʻminlash shoʻbasi faoliyati tavsifi; 2. Moliya boʻlimining obodonlashtirish, kommunal va yoʻl xoʻjaligini rivojlantirish tadbirlarini moliyaviy taʻminlash shoʻbasining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni. 6- mavzu. Moliya boʻlimining qishloq xoʻjaligida bozor mexanizmlarini joriy etish va tomorqa yerlarini rivojlantirish shoʻbasining funksiya va vazifalari Ushbu mavzu boʻyicha talaba moliya boʻlimining qishloq xoʻjaligida bozor mexanizmlarini joriy etish va tomorqa yerlarini rivojlantirish shoʻbasi faoliyati va funksiyalarini oʻrganadi hamda oʻrganish natijasida jamlangan maʻlumotlar asosida bayon yozadi. Ushbu mavzu boʻyicha quyidagilar hisobotda aks ettirilishi zarur: 1. Moliya boʻlimining qishloq xoʻjaligida bozor mexanizmlarini joriy etish va tomorqa yerlarini rivojlantirish shoʻbasi faoliyati tavsifi; 2. Moliya boʻlimining qishloq xoʻjaligida bozor mexanizmlarini joriy etish va tomorqa yerlarini rivojlantirish shoʻbasining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni. 7- mavzu. Moliya boʻlimining oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish shoʻbasining funksiya va vazifalari Ushbu mavzu boʻyicha talaba moliya boʻlimining oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish shoʻbasi faoliyati va funksiyalarini oʻrganadi hamda oʻrganish natijasida jamlangan maʻlumotlar asosida bayon yozadi. Ushbu mavzu boʻyicha quyidagilar hisobotda aks ettirilishi zarur: 1. Moliya boʻlimining oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish shoʻbasi faoliyati tavsifi; 2. Moliya boʻlimining oilaviy tadbirkorlikni rivojlantirish shoʻbasining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni. 8- mavzu. Moliya boʻlimining byudjet ijrosi va hisobi shoʻbasining funksiya va vazifalari Ushbu mavzu boʻyicha talaba moliya boʻlimining Byudjet ijrosi va hisobi shoʻbasi faoliyati va funksiyalarini oʻrganadi hamda oʻrganish natijasida jamlangan maʻlumotlar asosida bayon yozadi. Ushbu mavzu boʻyicha quyidagilar hisobotda aks ettirilishi zarur: 1. Moliya boʻlimining Byudjet ijrosi va hisobi shoʻbasi faoliyati tavsifi; 2. Moliya boʻlimining Byudjet ijrosi va hisobi shoʻbasining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni. 9- mavzu. Moliya boʻlimining faoliyatini tartibga soluvchi meʻyoriy- huquqiy hujjatlar Ushbu mavzu boʻyicha talaba moliya boʻlimining faoliyatini tartibga soluvchi meʻyoriy-huquqiy hujjatlar bilan tanishadi. Shuningdek, amaliyot obyektining moliyaviy faoliyati bilan bogʻliq boʻlinmalar xodimlarining vazifalari, majburiyatlari va huquqlarini tartibga soluvchi hujjatlarni oʻrganadi hamda oʻrganish natijasida jamlangan maʻlumotlar asosida bayon yozadi. Ushbu mavzu boʻyicha quyidagilar hisobotga ilova qilinishi lozim: 1. Amaliyot obyekti faoliyatini tartibga soluvchi Oʻzbekiston Respublikasi qonunlari; 2. Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining amaliyot obyekti faoliyatini tartibga soluvchi qarorlari; 3. Amaliyot obyekti faoliyatini tartibga soluvchi Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari, farmoyishlari. III. TANISHUV AMALIYOTINI OʻTASH JARAYONIDA TALABANING MAJBURIYATLARI Tanishuv amaliyotni oʻtash davrida talaba tegishli moliya boʻlimida oʻrnatilgan ichki tartib-qoidalariga qatʻiy rioya qilishi kerak. Mehnat muhofazasi, xavfsizlik texnikasi va ishlab chiqarish sanitariyasi qoidalarini oʻrganishi va qatʻiy rioya qilishi zarur. Amaliyot oʻtayotgan talaba amaliyot dasturida koʻrsatilgan barcha vazifalarni bajarishi, yoʻriqnoma, xatlar va boshqa barcha huquqiy-meʻyoriy hujjatlar hamda ulardagi oʻzgarishlar bilan tanishib borishi lozim. Amaliyot davomida talaba institut dekanati tomonidan berilgan kundalikni yuritib, unda har kuni bajargan ishlarini yoritib borishi lozim. Har bir ish kunining oxirida shu kungi amaliyot uchun rahbarlik qilgan moliya boʻlimining masʻul xodimi talabaning bajargan ishlarini kundalik daftariga oʻz imzosini qoʻyish orqali tasdiqlaydi. Talaba moliya boʻlimida amalga oshirgan kunlik amaliyot ishlarini umumlashtirib, amaliyot muddati tugagach, hisobot tayyorlaydi (boʻlim va shoʻbalarning tavsifi hamda ularga tegishli ilovalar). Hisobotning hajmi mundarija, ilovalardan tashqari, kamida 25 betni tashkil etishi lozim. Tayyor boʻlgan hisobot kafedra tomonidan roʻyxatga olinadi. Hisobot tarkibi quyidagilardan iborat boʻlishi kerak: ̶ kirish; ̶ har bir boʻlimda koʻrib chiqilishi lozim boʻlgan mavzular va savollar toʻliq ochib berilgan amaliyot natijalari; ̶ amaliy maʻlumotlar; ̶ moliya boʻlimi tomonidan foydalaniladigan hujjatlardan namunalar; ̶ ilovalar. Talaba amaliyot obyektidan quyidagilarni olishi va tasdiqlatishi kerak: ̶ kundalik (amaliyot joyiga kelganligi va amaliyot boʻyicha yakuniy xulosani masʻul xodim imzosi va muhr bilan tasdiqlatishi): ̶ tavsifnoma; ̶ buyruq yoki undan koʻchirma. IV. TANISHUV AMALIYOTINI OʻTASH JARAYONIDA TALABANING MAJBURIYATLARI Tanishuv amaliyotni oʻtash davrida talaba tegishli moliya boʻlimida oʻrnatilgan ichki tartib-qoidalariga qatʻiy rioya qilishi kerak. Mehnat muhofazasi, xavfsizlik texnikasi va ishlab chiqarish sanitariyasi qoidalarini oʻrganishi va qatʻiy rioya qilishi zarur. Amaliyot oʻtayotgan talaba amaliyot dasturida koʻrsatilgan barcha vazifalarni bajarishi, yoʻriqnoma, xatlar va boshqa barcha huquqiymeʻyoriy hujjatlar hamda ulardagi oʻzgarishlar bilan tanishib borishi lozim. Amaliyot davomida talaba institut dekanati tomonidan berilgan kundalikni yuritib, unda har kuni bajargan ishlarini yoritib borishi lozim. Har bir ish kunining oxirida amaliyot joyidagi rahbar talabaning kundalik daftariga oʻz imzosini qoʻyish orqali tasdiqlaydi. Talaba moliya boʻlimida amalga oshirgan kunlik amaliyot ishlarini umumlashtirib, amaliyot muddati tugagach, hisobot tayyorlaydi (boʻlim va shoʻbalarning tavsifi hamda ularga tegishli ilovalar). Hisobotning hajmi mundarija, ilovalardan tashqari, kamida 30 betni tashkil etishi lozim. Tayyor boʻlgan hisobot kafedra tomonidan roʻyxatga olinadi. Hisobot tarkibi quyidagilardan iborat boʻlishi kerak: ̶ kirish; ̶ har bir boʻlimda koʻrib chiqilishi lozim boʻlgan mavzular va savollar toʻliq ochib berilgan amaliyot natijalari; ̶ amaliy maʻlumotlar; ̶ moliya boʻlimi tomonidan foydalaniladigan hujjatlardan namunalar; ̶ ilovalar. Talaba amaliyot obyektidan kundalikni (amaliyot joyiga kelganligi va amaliyot boʻyicha yakuniy xulosani masʻul xodim imzosi va muhr bilan tasdiqlatishi) rasmiylashtirishi kerak. Talaba oʻz xulosalari, taklif va tavsiyalarini shakllantiradi va bayon qiladi, amaliyot davomida egallangan koʻnikma va malakalarni sanab oʻtadi, amaliyot boʻyicha hisobotni yakuniy loyihalash ustida ishlaydi, amaliyot oʻtalgan mavzular boʻyicha barcha materiallarni tizimlashtiradi, amaliy materiallar va hujjatlar namunalari va nusxalarini ilovalarda taqdim etadi, belgilangan tartibda tahliliy jadvallar, rasm va diagrammalar tuzadi va ular boʻyicha xulosalar beradi, amaliyot kundaligini amaliyot joyidan xulosa, imzolar va muhrlar bilan rasmiuylashtiradi, bir papkaga (skorosshivatel) kundalikni, tavsiya etilgan mavzular ketma-ketligida yozilgan tahliliy xulosalrni, ilova qilinizi lozim boʻlgan amaliy materiallarni tizimlashtiradi. V. TANISHUV AMALIYOTI BOʻYICHA AMALIYOTDAN VA INSTITUT TOMONIDAN TAYINLANGAN RAHBARLARNING MAJBURIYATLARI Amaliyot joyidan tayinlangan rahbarning majburiyatlari Talabalar amaliyot oʻtashi uchun amaliyot obʻektiga tegishli buyrugʻi bilan qabul qilinadilar va ularga amaliyot rahbari tayinlanadi. Amaliyot boʻyicha rahbar amaliyot boshlanishi bilan bir kun ichida amaliyot grafigini quyidagi shaklda tuzishi va shu grafik asosida talabaning amaliyot oʻtashini nazorat qilib borishi talab qilinadi. Amaliyot joyidagi rahbariyati tomonidan tasdiqlangan grafik asosida amaliyot rahbari talabaning amaliyoti davomida bir ish joyidan ikkinchi ish joyiga joylashtiradi va nazorat qilib turadi. Har bir belgilangan ish joyida amaliyotga moliya boʻlimi(boshqarmasi) tomonidan tayinlangan masʻul xodim rahbarlik qiladi. Amaliyot joyida tayinlangan rahbar amaliyotni tashkil qilishda, talabaga hisobot uchun ish hujjatlarini yoki nusxalarini yigʻishga yordam beradi. Amaliyot rahbari talabaning amaliyot dasturida belgilangan ishlarni oʻz vaqtida toʻliq bajarilishini, har kuni bajarayotgan ishlarini kundalikda yozib borishini nazorat qiladi. Amaliyot tugagandan soʻng, amaliyot rahbari talabaning amaliyot davridagi faoliyati boʻyicha koʻnikmalarni talabaning kundaligiga yozib beradi, shuningdek, talabaga amaliyot oʻtaganligi boʻyicha tavsifnoma beradi. OTM tomonidan tayinlangan amaliyot rahbarining majburiyatlari OTMdan tayinlangan rahbarning majburiyatlariga quyidagilar kiradi: talabaning amaliyotga chiqishidan avval suhbat oʻtkazish va amaliyot oʻtash tartibini tushuntirish; amaliyotni oʻtash holati, talabaning bajarayotgan ishi, amaliyotga qatnashish davomatini nazorat qilib borish; amaliyot dasturining toʻliq hajmda bajarilishi, amaliyotni oʻz muddatlarida oʻtashini nazorat qilish, kamchiliklarini bartaraf etish boʻyicha chora-tadbirlar koʻrish; kundalikning toʻliq va toʻgʻri toʻldirilayotganligini, rasmiylashtirilishini nazorat qilib borish; kundalikning alohida ajratilgan joyida talabaning amaliyotni oʻtashi va olgan koʻnikmalari haqida rahbarning yozma ravishda oʻz xulosasini berish; amaliyot soʻngida hisobotni tekshirib, unga taqriz hamda xulosa berish. VI. TALABANING TANISHUV AMALIYOTI BOʻYICHA HISOBOTI, UNI HIMOYA QILISH TARTIBI VA BAHOLASH MEZONLARI Tanishuv amaliyoti tugagandan soʻng, talaba tomonidan 3 ish kuni ichida talaba tomonidan toʻldirilgan hamda moliya boʻlimidagi amaliyot rahbarining xulosasi koʻrsatilgan kundalik, amaliyot dasturida koʻrsatilgan har bir boʻlim boʻyicha bajarilgan va oʻrganilgan ishlar boʻyicha hisobot topshirilishi lozim. Amaliyoti boʻyicha hisobotning himoyasini qabul qilish orqali talabaning nazariy jihatdan olgan bilimlari, mustaqil fikrlay olish qobiliyati, uning dunyoqarashi, nazariy bilimlarni amaliyot bilan bogʻlay olishi, amaliy bilim darajasi alohida hisobga olinadi. Amaliyot hisobotini baholash 100 ballik tizimda amalga oshiriladi va natijasi himoya komissiyasi tomonidan tegishli tartibda rasmiylashtiriladi. Amaliyot boʻyicha hisobotni baholash mezonlari Baholash 90-100 bal (aʻlo) 70-90 bal (yaxshi) 60-70 bal (qoniqarli) Talabalarning bilim darajasiga qoʻyiladigan asosiy talablar Amaliyot boʻyicha hisobot talaba tomonidan toʻliq va toʻgʻri rasmiylashtirilishi, barcha savollarga javob bera olishi, talaba amaliyot boʻyicha hisobotida taqdim etgan maʻlumotlarni tahlil etishi va mustaqil bayon etishi hamda barcha bajargan ishlari boʻyicha yakuniy fikr va xulosalar bildira olishi, huquqiymeʻyoriy hujjatlarning mazmunini yorita olishi va u boʻyicha oʻzgarishlarni tushuntira olishi Amaliyot boʻyicha hisobot talaba tomonidan toʻliq va toʻgʻri rasmiylashtirilishi, talabaning nazariy jihatdan olgan bilimlarini hisobotda keltirilgan amaliy maʻlumotlar asosida izohlashi, amaliyot obyekti moliyaviy koʻrsatkichlariga oid maʻlumotlarni tahlil qila olishi hamda ularga oʻzining obyektiv xulosasini bera olishi Amaliyot boʻyicha hisobot talaba tomonidan toʻliq va toʻgʻri rasmiylashtirilishi hamda amaliyot obyekti umumiy faoliyati toʻgʻrisidagi va amaliyot boʻyicha savollarga javob bera olishi Baholash 0-60 bal (qoniqarsiz) Talabalarning bilim darajasiga qoʻyiladigan asosiy talablar Amaliyot boʻyicha hisobot talaba tomonidan toʻliq va toʻgʻri rasmiylashtirilmaganligi, amaliyot boʻyicha savollarga javob bera olmaganligi, bu haqda yetarli tushunchaga ega boʻlmasligi Hisobot Oʻquv-uslubiy boshqarma va kafedra tomonidan belgilangan muddatlarda hisobot qabul qiluvchi komissiya oldida ogʻzaki himoya qilinadi. Hisobot tituli amaliyot dasturining 1-ilovasida keltirilgan namunadagi kabi rasmiylashtirilishi zarur. Soʻngra hisobot kafedrada roʻyxatdan oʻtkaziladi va institutdan tayinlangan rahbardan taqriz olish uchun taqdim etiladi. Talabaning hisoboti institutdan tayinlangan rahbar tomonidan tekshirilib, yozma ravishdagi taqriz bilan birga talabaga qaytariladi. Taqrizda amaliyot boʻyicha hamda tekshirish uchun qabul qilingan hisobotning ijobiy jihatlari va yutuqlari bilan birga, kamchiliklari va ularni bartaraf etish boʻyicha tavsiyalar koʻrsatiladi. Talaba hisobotni kafedra mudiri tomonidan tasdiqlangan komissiya oldida himoya qilgunga qadar taqrizda koʻrsatilgan barcha kamchiliklarni bartaraf etishi darkor. Amaliyot davrida amaliyotga toʻliq qatnamagan, amaliyot dasturini toʻliq bajarmagan, amaliyot boʻyicha salbiy taqriz olib, hisobotni qayta ishlamagan talabalar hisobot himoyasiga qoʻyilmaydi. Shuningdek, hisobot himoyasidan “qoniqarsiz” bal olgan talaba tegishli tartibda va amaldagi huquqiy-meʻyoriy hujjatlarga muvofiq kursdan-kursga oʻtkazilmaydi, 2-kursda qoldiriladi va talaba kelasi oʻquv yili amaliyotni qayta oʻtaydi. 1-ilova. OLIY TA'LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI DENOV TADBIRKORLIK VA PEDAGOGIKA INSTITUTI “MOLIYA VA BANK ISHI” KAFEDRASI “MOLIYA VA MOLIYAVIY TEXNOLOGIYALAR” TAʻLIM YOʻNALISHI BOʻYICHA TANISHUV AMALIYOTI HISOBOTI Tayyorladi ______kurs _____guruh Kafedra tomonidan roʻyxatga olingan talabasi ________________________________ Tartib raqami № ______ Amaliyot rahbari: _______________________ “___” ____________20__-y. ________ ( imzo) Hisobot himoyaga tavsiya Hisobotni qayta taqriz uchun topshirilgan sana qilindi (qilinmadi) “___” _____________20__-y. “___” ____________20__-y. ________ ( imzo) Rahbar imzosi: ___________ Hisobot himoyaga tavsiya qilindi (qilinmadi) Hisobot bahosi ____________________ Komissiya aʻzolari: “___” _____________20__-y. ______________________________ __________ ______________________________ __________ Rahbar imzosi: ___________ ______________________________ __________ 27 28