Qo`shma
gapning ta`rifi
va tasnifi
Bilib oling.
Bitta kesimlik belgisiga,
mazmuniy va ohang
tugalligiga ega bo‘lgan gap.
Sodda gap
Qo`shma gap
Ikki yoki undan ortiq sodda
gapning o‘zaro grammatik va
mazmuniy munosabatidan tashkil
topgan, ohang tugalligiga ega
bo‘lgan butunlik
Qo‘shma gap
Esda saqlang!
Gap uchun muhim belgi
kesimlikdir. Kesimning nechtaligi
gaplarni sodda va qo‘shma
gaplarga ajratishga asos bo‘ladi.
Bilib oling. Qismlarining qanday bog`lovchi vositalari
yordamida bog`lanishiga ko’ra qo’shma gaplar uch
guruhga bo'linadi:
1. Bog`langan qo’shma gaplar.
2. Ergashgan qo’shma gaplar.
3. Bog’lovchisiz qo’shma gaplar.
Masalan,
Men o‘quvchiman – sodda
gap;
Olim bo‘lsang, olam seniki –
qo‘shma gap.
Topshiriq. Quyidagi gaplarni o‘qing va ularning
tuzilishiga ko‘ra qanday gap ekanligini aniqlang.
1. Jaloliddin Manguberdi mo‘g‘ul
bosqinchilariga
qarshi
kurashda
jasorati tufayli buyuk vatanparvar
va milliy qahramon sifatida Sharq-u
G‘arbda dong taratdi. (B. Ahmedov)
2. Quvonarlisi shundaki, Fitratning
kitobi yangi milliy
musiqashunosligimizga asos soldi.
(R.Inog‘omov)
Foydalanilgan adabiyot:
Mahmudov
Nizomiddin
Mamadaliyevich,
Sobirov Abdulhay Shukurovich, Nurmonov
Abdulhamid. Ona tili. Umumiy o‘rta ta’lim
maktablarining 9-sinfi uchun darslik. Toshkent.
MCHJ “Tasvir”, 2019