برق گرفتگی و مراقبت های پرستاری مربوطه *هر ساله هزاران نفر در کشور دچار برق گرفتگی و تعدادی نیز دچار صاعقه می شوند. • میزان مرگ ومیر آنها در امریکا در حدود % 20بوده. • در برق گرفتگی جریان بدن انسان جزئی از یک مدار بسته الکتریکی می شود ,ضایعات الکتریکی حادث می شود که عمدتا از طریق عبور جریان و تولید گرما باعث صدمات بافتی می شود. جریان الکتریکی بر حسب ولتاژ به 2نوع: یا ولتاژ باال)) Voltage Highاختالف پتانسیل بیش از 1000ولت یا ولتاژ کم)) Voltage Lowاختالف پتانسیل کمتر از 1000ولت برق گرفتگي به دو دسته تقسیم مي شود • -1با ولتاژهاي باال • - 2با ولتاژهاي پائین -1با ولتاژهاي باال بدن الزاما مستقیم با سیم یا كابل برق حتما تماس داشته باشد بلكه ممكن است در فاصله چند متري هم جریان برق از هوا عبور كند و به بدن فرد منتقل شود و باعث برق گرفتگي شود در این موارد هر چقدر ولتاژ برق و رطوبت هوا باال باشد ،میزان انتقال و آسیبي كه به بدن وارد مي شود بیشتر است. - 2موارد ولتاژ پائین بیشتر در خانه اتفاق مي افتد .آن دسته از وسایلي كه فرد از سیم لخت و یا وسایل برقي ،از طریق كلید برق ،برق گرفتگي ایجاد شود. در برق گرفتگي با ولتاژ پائین بدن فرد دچار لرزش مي شود ،حال آنكه در موارد با ولتاژ باال بدلیل گرفتگي عضالت ،منجر به اتصال دائم با آن وسیله خواهد شد چگونه برق گرفتگي اتفاق مي افتد : • تمامي سطح زمین ،دیوارها و ك ف اتاقها در تمامي طبقات ،به عنوان یك نقطه از سیستم برق محسوب مي شود و اگر نقطه اي از بدن موجود زنده از یك طرف به زمین یا دیوارها وصل باشد و از طرف دیگر به سیم برق ) فاز یا نول ( یا بدنه فلزي دستگاه برقي ) یخچال ،كولر ،چرخ گوشت (...تماس داشته باشد )جریان برق از بدن عبور مي كند. • تعریف استانه : • استانه ی درک و یا استانه ی واکنش که برای انسان تقریبا" غیر قابل محسوس بوده و به چندین پارامتر بستگي دارد: • الف -ناحیه ی تماس: • ناحیه ای از بدن که در تماس با جریان برق قرار گرفته باشد. • ب -شرایط تماس : • خشکی ,رطوبت ،فشار و دما • ج -خصوصیات فیزیکي و مقاومت بدن افراد: اصوال عبور جریان الکتریکی از داخل هر بافت دارای فعالیت الکتریکی ممکن است باعث اختالل فعالیت آن عضو شود .این اثر در بافتهایی که دارای قدرت هدایت الکتریکی بیشتری هستند ,واضحتر و شدیدتر می باشد مثل بافت عصبی و عضالنی • همچنین شدت ضایعه ایجاد شده رابطه مستقیمی با شدت جریان ,ولتاژ و نوع جریان الکتریکی دارد. بطوری که عبور جریان از نورونهای محیطی : • با شدت 3میلی آمپر موجب احساس سوزش • 10-12میلی آمپر موجب احساس درد می شود. بطوری که عبور جریان از عضالت: • با شدت 5میلی آمپر موجب انقباض • با 100-1000میلی آمپر موجب انقباض شدید عضالت تنفسی و ایست تنفسی و در قلب موجب فیبریالسیون بطنی می شود. • و با عبور جریان 10آمپر از قلب امکان بروز هر نوع آریتمی و از جمله آسیستول وجود دارد. عالئم : پوست :محل ورود جریان برق ممكن است دچار درجات متفاوتي از سوختگي درجه1تا 3گردد .همچنین محل خروج جریان برق از پوست نیز ممكن است دچار ضایعه سوختگي شود .لذا باید در هنگام معاینه تمامي بدن بیمار مورد بررسي قرار گیرد نورولوژیک :مهمترین و شایعترین ضایعات نورولوژیک است .ممکن است چند ثانیه تا چند ساعت وگاهی چند روز بعد بروز کند. • در مورد سیستم عصبی مرکزی ممکن است بصورت: • اختالالت هوشیاری ,خونریزی و ترومبوز مغزی • افسردگی ,ادم مغزی ,تشنج ,فلج ,اختالل در قدرت درک و شناخت و کما • در مورد اعصاب محیطی :PNSگرفتاری اعصاب حرک تی بیش از حسی بوده • میلیت عرضی ,فلج باال رونده ,شوک نخاعی در اثر انتقال جریان الک تریکی از یک دست به دست دیگر • درد عصبی Causalgiaو دیستروفی رفلکسی سمپاتیکی سیستم قلب و عروقي • :از اریتمي هاي قلبي خوش خیم تا خطرناك مي تواند رخ دهد .همچنین ممكن است باعث موارد زیر گردد :سك ته قلبي ،انفارك توس میوكارد ،پارگي دیواره بین بطني سیستم تنفسي :مهمترین عارضه ریوي ایست تنفسي به دنبال انقباض شدید تتانیك عضالت تنفسي مي باشد .ممكن است موارد زیر رخ بدهد :اتلك تازي ،پنوموني ،هموپنوموتوراكس سیستم عضالنی -اسكلتي :به دلیل انقباض شدید عضالت ممكن است موارد زیر رخ دهد :در رفتگي و شكستگي استخوانها ،نكروز بافت استخواني ،نکروز عضالنی و استوئمیلیت ،وجود نبض در یک اندام حتما به منزله حیات و سالمت ان اندام نیست .در اثر نكروز بافت استخواني اگر چه شایع نیست ولي نباید فراموش گردد. سیستم كلیوي :سندرم له شدگي injury Crashناشي از برق گرفتگي ،عارضه اي شایع است .در اثر نکروز شدید و وسیع بافتها ,رابدومیولیز ,میوگلوبینوری و در نهایت نکروز حاد توبولر عفونت: به دنبال اسیب الك تریكي ممكن است سپتي سمي بروز نماید .شایعترین عامل ان پسودومونا مي باشد .در میونکروزهای موضعی ,کلستریدیوم شایعترین جرم می باشد. دیگر ضایعات برق گرفتگی : • ضایعات شنوای ي به صورت بروز مي نماید :پاره شدن پرده صماخ ،جابجای ي استخوانچه ها • ضایعات چشمي به صورت بروز مي نماید :كاراتاكت یا اب مروارید تشخیص: در بخش اورژانس ،دغدغه اصلی پزشک این است که ایا برق گرفتگی باعث اسیب دیدگی قابل توجهی شده است یا اسیب دیدگی سطحی می باشد .ممکن است در اثر برق گرفتگی ،عضله ،قلب ،مغز یا استخوان ها یا اندام های دیگر از بدن اسیب ببیند .پزشک بسته به سابقه و معاینه جسمی ممکن است ازمایشات مختلفی را انجام دهد. تست های تشخیصی برای تشخیص اسیب دیدگی ناشی از برق گرفتگی می تواند شامل موارد زیر باشد: سی تی اسکنازمایش شمارش کامل خونالک تروکاردیوگرام یا نوار قلب برای بررسی قلبازمایش ادرار برای انزیم های عضالنی (نشان دهنده اسیب دیدگی شدید عضالت)-اشعه ایکس ،برای تشخیص شکستگی یا جابجای ی ،که هر دو ممکن است در اثر برق نزدیک ایجاد شود مراقبت های اولیه: در مواجهه با فردي كه دچار برق گرفتگي شده ابتدا منبع برق را قطع كنید ،هر سیم بدون پوشش را در محل حادثه داراي برق فرض نمایید حتي اگر سیم آنتن یا تلفن باشد .هرگونه شعله اي در لباس مصدوم را خاموش كنید ،لباسهاي سوخته و نیمه سوخته را از بدن او خارج نمایید و چنانچه ضربان قلب مصدوم متوقف شده فورا عملیات احیا را شروع كنید .ناحیه سوخته بدن را با گاز استریل یا یك تكه پارچه تمیز بپوشانید و هرگونه شكستگي اندامها را آتل بندي كنید. توجه كنید در فرد دچار برق گرفتگي احتمال آسیب مهره هاي گردني و متعاقبا فلج اندامها بسیار زیاد است ،پس در حمل و نقل مصدوم تالش كنید ،هیچ گونه حركتي به سر و گردن وي داده نشود. مصدومین فوق باید پس از كمكهاي اولیه حتما به بیمارستان منتقل شوند، چرا كه برق گرفتگي میتواند عوارض تاخیري خطرناكي در پي داشته باشد. اقدامات درماني : در مرحله حاد و اوليه س عي در باز نگه داشتن راه هواي ي جهت برقراري و نگهداري فعاليت تنفس ي است كه ممكن است به دليل اسپاس م عضالت بين دنده اي و ديافراگم دچار اختالل ش ده باش د. در صورتي ك ه در مراحل ابتداي ي برق گرفتگي و اثر س وء ان بر سيس تم هدايتيShock DC ،انجام گيرد در اين حالت ً مي توان ريتم قلب را با به حالت طبيعي برگرداند كه معموال قل ب بصورت پايدار با ريت م نرمال به فعاليت خ ود ادامه مي دهد. در صورت رابدوميوليز ش ديد ممكن است كار كليه ها دچار اختالل گردد كه مايع درماني در اين موارد اولين اقدام مي باش د. اختالالت پايدار و ديررس ممكن اس ت در اثر عوارض ناش ي از برق گرفتگي رخ دهد كه در هر مورد اقدامات درماني خاص ان بايس تي انجام ش ود اقدامات درماني : براي مثال جهت درمان سوختگي هاي ناشي از برق گرفتگي ،دبريدمان منظم زخم -ها و پانس مان مرتب ان به همراه اس تفاده ازكرم هاي مناسب و درمان انتي بيوتيكي ،الزم و ضروري اس ت. در صورت بروز اختالالت عصبي و رواني مي توان با اس تفاده از مشاوره هاي روانپزشكي و داروهاي مناسب بيماري را تا حدي كنترل نمود . جوشگاه هاي ناشي از س وختگي متعاقب برق گرفتگي را نيز ميت وان به كمك روش ه اي مختلف فيزيوتراپ ي به مي زان قابل توجهي بهبود بخشيد درمان: ً معموال به مراقبت پزشکی نیاز ندارند. شوک های کم ولتاژ که منجر به عالئم و سوختگی پوست نمی شود، درمان برق گرفتگی بستگی به شدت سوختگی یا ماهیت سایر اسیب های احتمالی دارد. سوختگی ها با توجه به شدت ان ها درمان می شوند. سوختگی جزئی می تواند با پماد موضعی و پانسمان های انتی بیوتیکی برطرف گردد. سوختگی شدید تر ممکن است نیاز به عمل جراحی برای تمیز کردن زخم ها یا حتی پیوند پوست داشته باشد. سوختگی های شدید در بازوها ،پاها یا دست ها احتمال دارد نیاز به عمل جراحی برای از بین بردن ماهیچه اسیب دیده یا حتی قطع عضو داشته باشد. اسیب دیدگی چشم نیاز به معاینه و درمان توسط چشم پزشک و متخصص چشم خواهد داشت. استخوان های شکسته برای تثبیت استخوان ها به اسپلینت ،گچ گرفتن یا جراحی نیاز دارند. اسیب های داخلی ممکن است نیاز به بررسی بیشتر یا عمل جراحی داشته باشد. عوارض برق گرفتگی: اختالالت قلبی(چند هفته یا چند ماه یا چند سال بعد) ناراحتی دریچه های قلبی،انبساط قلب ،ترومبوز اختالالت شنوائی و بینائی :با فاصله کم مثل کاتاراکت ،تورم عصب چشم ،کاهش حسشنوائی ،کری اختالالت عصبی :معموال زودگذر ولی گاهی مجددا بروز می کند مثل اختالل حواس،هذیان و سایر تظاهرات عصبی پیش اگهی: بهبودی از برق گرفتگی بستگی به ماهیت و شدت جراحات دارد.میزان سوختگی ،مهمترین عامل مؤثر در پیش آگهی است.اگر کسی که دچار شوک الکتریکی شده باشد ،دچار ایست قلبی فوری و سوختگیشدید نشده باشد ،به احتمال زیاد زنده می ماند. عفونت ،شایع ترین علت مرگ در افرادی است که به دلیل برق گرفتگی دربیمارستان بستری هستند. آسیب الکتریکی به مغز ممکن است منجر به یک اختالل تشنج دائمی ،افسردگی،اضطراب یا سایر تغییر شخصیت شود