TABIIY TILNI QAYTA ISHLASH (NLP) ZAITOV ABDUMARUF TABIIY TILNI QAYTA ISHLASH • NLP nima? • NLPdagi asosiy texnikalar • Transformatorlar va BERT • ChatGPT NLP-dan qanday foydalanadi • Mashina o'rganish va AIda NLP NLP NIMA? TABIIY TILNI QAYTA ISHLASH (NLP) - SUN'IY INTELLEKTNING (AI) KICHIK SOHASI. BU ROBOTLARGA INSON TILINI TAHLIL QILISH VA TUSHUNISH IMKONINI BERADI, BU ULARGA INSON ARALASHUVISIZ TAKRORIY FAOLIYATNI AMALGA OSHIRISH IMKONINI BERADI. MASALAN, MASHINA TARJIMASI, UMUMLASHTIRISH, CHIPTALARNI TASNIFLASH VA IMLONI TEKSHIRISH. TABIIY TILNI QAYTA ISHLASH (NLP) - BU KOMPYUTERNING INSON TILINI TAHLIL QILISH VA TUSHUNISH QOBILIYATI. NLP - BU INSON TILIGA QARATILGAN SUN'IY INTELLEKTNING KICHIK TO'PLAMI BO'LIB, HISOBLASH TILSHUNOSLIGI BILAN CHAMBARCHAS BOG'LIQ BO'LIB, TILNI TUSHUNISH UCHUN STATISTIK VA RASMIY YONDASHUVLARGA KO'PROQ E'TIBOR BERADI. NLP ODATDA HUJJATLARNI UMUMLASHTIRISH, MATN TASNIFI, MAVZUNI ANIQLASH VA KUZATISH, MASHINA TARJIMASI, NUTQNI ANIQLASH VA BOSHQALAR UCHUN ISHLATILADI. FOYDALANADI. ALGORITMLAR NAQSHLARNI TAN OLISH VA SHU NAQSHLAR ASOSIDA XULOSALAR CHIQARISHGA O'RGATILADI. BU QANDAY ISHLAYDI: 1. FOYDALANUVCHI NATURAL LANGUAGE PROCESSING (NLP) TIZIMIGA JUMLA KIRITISHI KERAK. NLP QANDAY ISHLAYDI? 2. KEYIN NLP TIZIMI JUMLANI SO'ZLARNING KICHIK QISMLARIGA AJRATADI, ULAR TOKENLAR DEB ATALADI VA AUDIONI MATNGA AYLANTIRADI. 3. KEYIN, MASHINA MATNLI MA'LUMOTLARNI QAYTA ISHLAYDI VA QAYTA ISHLANGAN MA'LUMOTLAR ASOSIDA AUDIO FAYL YARATADI. 4. MASHINA QAYTA ISHLANGAN MATN MA'LUMOTLARIGA ASOSLANGAN AUDIO FAYL BILAN JAVOB BERADI. NLP BOZOR HAJMI VA O'SISHI SUN'IY INTELLEKT TEXNOLOGIYA OLAMIDAGI NAVBATDAGI KATTA NARSA BO'LADI. INSON XATTIHARAKATLARINI TUSHUNISH VA SHUNGA MUVOFIQ HARAKAT QILISH QOBILIYATI BILAN AI ALLAQACHON KUNDALIK HAYOTIMIZNING AJRALMAS QISMIGA AYLANGAN. AIDAN FOYDALANISH RIVOJLANDI, SO'NGGI TO'LQIN TABIIY TILNI QAYTA ISHLASH (NLP). GLOBAL NLP BOZORINING HAJMI 2022 YILDA 15,7 MILLIARD DOLLARGA BAHOLANADI VA 2022-2027 YILLAR PROGNOZ DAVRIDA CAGR DARAJASIDA 25 FOIZDAN ORTIQ O'SISHI KUTILMOQDA. BOZOR 2027 YILGA KELIB 25,7% CAGRDA 49,4 MILLIARD DOLLARGA YETISHI KUTILMOQDA. NLP NING AFZALLIKLARI 1. HUJJATLARNING SAMARADORLIGI VA ANIQLIGINI OSHIRISH 2. KATTA VA MURAKKAB MATNLI KONTENTNING QISQACHA MAZMUNINI AVTOMATIK RAVISHDA YARATISH IMKONIYATI 3. ALISA KABI SHAXSIY YORDAMCHILARGA OG'ZAKI SO'ZLARNI SHARHLASH IMKONINI BERADI 4. MIJOZLARGA YORDAM BERISH UCHUN CHATBOTLARDAN FOYDALANISHGA RUXSAT BERADI TUYG'ULARNI TAHLIL QILISH OSONROQ 5. ILGARI ERISHIB BO'LMAYDIGAN ILG'OR TAHLILIY MA'LUMOTLAR NLP BILAN BOG'LIQ QIYINCHILIKLAR IMLO XATOLARI TIL FARQLARI TUG'MA TARAFKASHLIKLAR KO'P MA'NOLI SO'ZLAR NOANIQLIK VA NOTO'G'RI POZITIVLAR TRENING MA'LUMOTLARI NLP MISOLI 1. TABIIY TIL TARJIMASI, YA'NI GOOGLE TRANSLATE GOOGLE TRANSLATE BU 100 DAN ORTIQ TILLARNI QOʻLLAB-QUVVATLAYDIGAN VA KONTENTINGIZNI AVTOMATIK RAVISHDA USHBU TILLARGA TARJIMA QILA OLADIGAN BEPUL VEB-TARJIMON XIZMATIDIR. XIZMAT IKKI REJIMGA EGA: TARJIMA VA TARJIMA TAKLIFLARI. 2. SO'Z PROTSESSORLARI, YA'NI MS WORD VA GRAMMARLY GRAMMATIK XATOLARNI TEKSHIRISH UCHUN NLP DAN FOYDALANADI MS WORD VA GRAMMARLY KABI MATN PROTSESSORLARI MATNNI GRAMMATIK XATOLAR UCHUN TEKSHIRISH UCHUN NLP DAN FOYDALANADILAR. ULAR BUNI FAQAT SO'ZLARNING O'RNIGA SIZNING JUMLANGIZ KONTEKSTIGA QARAB AMALGA OSHIRADILAR. 3. QO'NG'IROQ MARKAZLARIDA ISHLATILADIGAN NUTQNI ANIQLASH / IVR TIZIMLARI NUTQNI ANIQLASH NLP-DAN MIJOZLAR TAJRIBASINI YAXSHILASH UCHUN QANDAY FOYDALANISH MUMKINLIGIGA AJOYIB MISOLDIR. MIJOZLAR O'Z MAHSULOTLARI VA XIZMATLARI BILAN TIRIK ODAM BILAN GAPLASHMASDAN O'ZARO ALOQADA BO'LISHLARI UCHUN KORXONALAR UCHUN IVR TIZIMLARINI O'RNATISH JUDA KENG TARQALGAN TALABDIR. BU ULARGA KO'PROQ QO'NG'IROQLARNI AMALGA OSHIRISH IMKONINI BERADI, LEKIN XARAJATLARNI KAMAYTIRISHGA YORDAM BERADI. 4. SHAXSIY RAQAMLI YORDAMCHILAR, YA'NI GOOGLE HOME, SIRI, CORTANA VA ALEXA SO'NGGI YILLARDA TEXNOLOGIYA RIVOJLANISHI BILAN NLP DAN FOYDALANISH KO'PROQ TARQALDI. GOOGLE HOME, SIRI, CORTANA VA ALEXA KABI SHAXSIY RAQAMLI YORDAMCHI ILOVALARI NLP IMKONIYATLARI BILAN YANGILANDI. USHBU QURILMALAR INSON NUTQINI TUSHUNISH VA TEGISHLI JAVOB BERISH UCHUN NLP DAN FOYDALANADI. FOYDALANISH HOLATLARI HUJJATLARNI AQLLI QAYTA ISHLASH HISSIYOT TAHLILI FIRIBGARLIKNI ANIQLASH TILNI ANIQLASH SUHBATDOSH AI / CHATBOT MATNNI UMUMLASHTIRISH MATN TARJIMASI SAVOL-JAVOB NOMLANGAN OB'EKTNI TAN OLISH IJTIMOIY TARMOQLAR MONITORINGI BASHORATLI MATN BASHORATLI MATN