Uploaded by Christine Adelantar

MAPEH 2 HEALTH QTR 3 MODULE 2 SDO SILAYROQAED RTP

advertisement
2
Health
Ikatlong Markahan – Modyul 2:
Maayo nga Benipisyo sa Pagangkon sang Maayong Lawas kag
Balatyagon
Health – Ikalawang Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 2:Maayo nga Benipisyo sa Pag-angkon sang Maayong Lawas
kag Balatyagon
Unang Edisyon, 2020
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi: Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon
176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan
ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring
gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Dr. Ramir Barberan Uytico, CESO IV
Dr. Pedro T. Escobarte Jr., CESO V
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat
Editor
Tagasuri
Tagaguhit
Tagalapat
Tagapamahala:
: IVY PALLORINA
ROWENA R. ESPARAGOSA
RAVENA LEI RODRIGUEZ
ALJUN JOMALESA
: ALJUN E. JOMALESA
: DR. ALTHEA V. LANDAR
: ANNA MAE P. AUJERO
: JOY P. NAKAMURA, JERRY R. BAGUIOS
DR. RAMIR BARBERAN UYTICO, CESO IV
GLADYS AMYLAINE SALES, CESO VI
ELENA P. GONZAGA, EdD
FEDERICO P. PILLON, JR.
EVA G. TRABADO
CARMEL JOY P. AUJERO
Nilimbag sa Republika ng Pilipinas ng Kagawaran ng Edukasyon- Rehiyon VI
Office Address: Duran Street,Iloilo City
Telefax: (033) 336-2816 (033) 509-7653
E-mail Address: region6@deped.gov.ph
2
Health
Ikatlong Markahan - Modyul 2
Maayo nga Benipisyo sa
Pag-angkon sang Maayong Lawas
Kag Balatyagon
Paunang Salita
Para sa mga manunudlo/manugpatigayon:
Malipayon nga pagbaton sang tulun-an sa MAPEH 2-Health sang
Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa leksyon nga
Maayo nga Benipisyo sa Pag-angkon sang Maayong Lawas kag
Balatyagon!
Sa pagbuligay sang mga eksperto sa patag sang edukasyon halin
sa pampubliko kag pangpribado nga institusyon, gindihon,
ginpasanyog kag tul-id nga gintun-an ang modyul nga ini para
giyahan ka, ang mga manunudlo ukon manugpatigayon agud
mabuligan nga maangkon sang mga bumulutho ang
pagsulundan sa K to 12 Curriculum samtang ginaatubang nila sing
madinalag-on ang mga pagpanghangkat sa ila kaugalingon,
sang sosyudad kag sang pang-ekonomiko nga pagtilaw sa ila
pagtuon.
Ginalauman nga ang bulig nga ini sa ila pagtuon, makaubay sa
mga bumulutho sa pagtuon nga may paggiya kag
makinaugalingon. Katuyuan man sini nga mabuligan sila nga
maangkon ang mga kasampaton sa ika-21 nga siglo samtang
padayon nga ginahatagan sang pagtamod ang ila
kinahanglanon kag kahimtangan.
Makita ninyo ang kahon nga ini sa modyul bilang dugang nga
material sa una nga teksto:
Mga Dapat Tandaan sang
Manunudlo/Manugpatigayon
Ini nagaunod sang pahanumdum, bulig ukon
estratehiya nga maggamit sa paggiya sa mga
bumulutho.
1
Bilang manugpatigayon, ginalauman nga mahatagan mo sang
ideya ang mga bumulutho kon paano gamiton ini nga modyul.
Kinahanglan man sia giyahan kag ilista ang iya pag-umwad
samtang padayon niya ng ginadumalahan ang iya pagtuon.
Ginalauman halin sa imo nga mas magganyat mo pa kag
maggiyahan sia samtang ginaobra niya ang mga hilikuton sa
sulod sini nga modyul.
Para sa bumulutho:
Malipayon nga pagbaton sa MAPEH 2- Health sang Alternative
Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Pamaagi sang (Pag-atipan
sang aton Baba kag Ngipon)!
Ang modyul nga ini ginhimo bilang sabat sa imo kinahanglanon.
Katuyuan sini nga mabuligan ka sa imo pagtuon samtang wala
ka sa sulod sang hulot-klasehan. Ginalauman man nga
mahatagan ka sing mabungahon nga oportunidad sa pagtuon.
May mga parte kag icon ang modyul nga dapat mo
maintindihan.
Hibalu-a Ini
Sa bahin nga ini, imo mahibaluan
ang mga dapat mo matun-an sa
modyul (objectives/learning
competencies).
Tinguha-i Ini
Isa ini ka pre-test. Diri makit-an kon
ano ang nahibaluan mo sa sining
leksyon. Kon husto ang tanan mo
nga sabat (100%), pwede mo
laktawan ang ini nga modyul.
2
Balikan Mo
Malip-ot ini nga test ukon review
sang natapos na nga leksyon.
Diskubreha/Tukiba
Sa sini nga bahin sang modyul,
ipakilala sa imo ang bag-o nga
leksyon sa nagkalainlain nga
pamaagi kasubong sang istorya,
kanta, binalaybay, problema,
ulubrahon ukon isa ka sitwasyon.
Usisa-a Ini
Sa, sini nga bahin, ginasaysay sing
tul-id ang leksyon (discussion).
Katuyuan sini nga mabuligan ka sa
pag-intindi ukon paghangop sang
bag-o nga konsepto kag mga
tulun-an.
Maghanas
Makit-an sa sini nga bahin ang
mga ulubrahon para sa paggiya
sa imo sa paghanas agud lubos
mo nga maintindihan ang leksyon.
Pwede mo nga matsek ang imo
mga sabat sa mga ulubrahon
gamit ang Talamdan sang mga
Sabat nga makit-an sa ulihi nga
bahin sang modyul.
Tanda-i
Makit-an sa sini nga bahin ang
mga pamangkot ukon para
maproseso mo kon ano ang natunan mo sa leksyon.
3
Himu-a Ini
Ini nga bahin sang modyul may
mga hilikuton nga makabulig sa
imo sa paggamit sang imo bag-o
natun-an sa matuod nga
sitwasyon o realidad sang kabuhi.
(application)
Pagtakus sang Imo
Ihibalo
Katuyuan sini nga ma assess ukon
matakus ang imo nahibaluan sa
leksyon.
Dugang nga mga
Hilikuton
Sa bahin nga ini, may bag-o kag
dugang nga mga ulubrahon para
mapasanyog ang imo nahibal-an
sa leksyon.
Talamdan sang
Husto nga mga
Sabat
Makit-an sini nga bahin ang husto
nga mga sabat sa tanan nga mga
buluhaton sa sini nga modyul.
Sa Katapusan sang modyul nga ini, makit-an mo man ang:
References
Diri nakasulat ang tanan nga
ginkuhaan sa pagdihon ukon
pagpasanyog sang modyul.
Mga importante nga pahanumdum sa paggamit sang modyul
nga ini:
1. Gamita ang modyul nga may paghalong. Indi
pagbutangan sang bisan ano nga marka ukon sulat ang
anuman nga bahin sini. Maggamit sang papel sa pagsabat
sang mga hilikuton.
4
2. Indi pagkalimtan nga sabtan ang Tinguha-I Ini antes
magpadayon sa iban pa nga hilikuton.
3. Basaha sing maayo ang mga direksyon antes himuon ang
kada hilikuton.
4. Mangin tampad sa pag-obra sang mga hilikuton kag sa
pagtsek sang mga sabat.
5. Tapuson anay ang una nga hilikuton antes magpadayon sa
masunod pa nga hilikuton.
6. Palihog ibalik ang modyul sa imo manunudlo ukon
manugpatigayon kon tapos na nga masabtan ang tanan
nga hilikuton.
Kon ikaw nabudlayan magsabat sa mga hilikuton, indi
magkahuya nga pamangkuton ang imo nga manunudlo ukon
manugpatigayon. Pwede man ikaw makapangayo sang bulig
kay nanay ukon tatay, ukon sa imo mga magulang ukon sin-o
man sa inyo balay nga may ikasarang sa paggiya sa imo.
Tandaan mo pirme nga wala ka nagaisahanon.
Ginalauman
nga
paagi
sa
sini
nga
modyul,
maeksperyensyahan mo ang makahulugan nga pagtuon kag
maintindihan sing maid-id ang masunod nga mga kasampaton.
Masarangan mo ini!
5
Hibalu-a Ini
Ipaathag sa mga bata ang mga maayo nga
benipisyo sa ika-ayong lawas kag balatyagon (H2FH-IIIef-13)
Tinguha-i Ini
Direksyon: Isulat sa papel ang HUSTO kon ang dinalan
nagapakita sang pag atipan sang baba kag ngipon kag
isulat ang SALA kon wala nagapakita sang pag atipan.
__________1. Magsipilyo sang ngipon kada tapos kaon.
__________2. Magkaon permi sang dulsi kag tsokolate
kada adlaw kag indi magpanipilyo sang ngipon.
__________3. Magkonsulta sa Dentista kon kinahanglan.
__________4. Agwantahon ang sakit sang ngipon para
lang kakaon ice cream.
__________5. Maggamit sang toothpaste kon mag
toothbrush agud madula ang bacteria sa ngipon kag
baba.
6
Balikan Mo
Basahon ang binalaybay. Sabti ang masunod nga
pamangkot.
Healthy Habits
Magkadlaw sang todo
Sipilyuhan ang unto.
Mag-ehersisyo adlaw-adlaw
Para ang lawas mabaskog sa pagtilaw.
Magtuon sang leksyon.
Magbasa, mag-isip, magsulat pasanyugon.
Magkaon sang insakto
Balance nga pagkaon aton himuon.
Magpaligo adlaw-adlaw
Para ang lawas malayo sa kagaw.
Magtulog sang temprano
Para Ikaw mangin alisto.
7
1. Ano ang tig-ulo sang binalaybay?
_____________________________________________________________
2. Ano ang dapat himu-on para makakadlaw sang tudo?
____________________________________________________________
3. Para ang lawas mabaskog sa mga pagtilaw ano ang dapat
himu-on?
_____________________________________________________________
4. Ano ang dapat himu-on sa mga leksyon?
_____________________________________________________________
5. Ano ang dapat naton himuon para magbaskog ang aton
lawas?
_____________________________________________________________
Diskubreha/Tukiba
Si Ben may Balatyagon
Isa ka adlaw sang Sabado, si Ben masubo. “Ben,
nga-a masubo ikaw?”, ang pamangkot ni Nanay.
“Nabudlayan ako sang amon leksyon nanay” ang sabat
ni Ben” Naakig ang akon maestro kay wala ako
nakasabat sang pagmangkot” pag isplekar niya. “Indi ka
8
magkabalaka anak kay tudluan ko ikaw sang imo
leksyon” ang hambal ni Nanay.” To-od Nay? Tudluan mo
ako? Ang kakibot nga balatyagon ni Ben. “Siyempre
anan anak, indi ikaw magkabalaka sa mga nabudlayan
nimo ng liksyon.”
Gintudlu-an sang husto ni Nanay si Ben sang iya
leksyon. Nangin malipayon si Ben nga natun-an niya ang
dapat niya mahibalon.
Usisa-a Ini
Ano ang mga nanarisari nga balatyagon sang isa ka
tawo?
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
Sa aton nga gin basa nga istorya, ano ang nangin
balatyagon nga ginpakita ni Ben?
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
9
Maghanas
Direksyon: Idrowing sa inyo papel kon ano ang husto nga
balatyagon nga dapat ipakita sa mga masunod nga
sitwasyon.
Malipayon
Naakig
Nakibot
Masubo
__________1. Ginguba sang imo abyan ang imo monyika.
__________2. Nagdaug kamo sa paindi-indis sa saot.
__________3. Nagtaliwan ang imo pinalangga nga Lolo.
__________4. Gin sorpresa ka nga bisitahon sang imo
abyan sa inyo balay.
__________5. Ginbaklan ka sang paborito mo nga
hampanganan ni Nanay mo.
10
Tanda-i
Ang mga nanarisari nga mga balatyagon sang mga
tawo amo ang masunod:




Malipayon
Naakig
Nakibot
Masubo
Himu-a Ini
Direksyon: Kilalaha ang balatyagon nga ginapakita sa
kada sitwasyon. Isulat ang letra sang husto nga sabat sa
papel.
______1. Agay! Gin kagat ako sang subay.
A. nalipay
B. nasubuan
C. nasakitan
______2. Hala! Nahulog ang pinggan!
A. nakibot
B. nalipay
C. nasubuan
______3. Yehey! Nakabaton ako regalo halin kay nanay.
A. nalipay
B. nasubuan
11
C. nakibot
______4. Napatay ang akon pinalangga nga ido.
A. nalipay
B. nasubuan
C. nakibot
______5. Gin agawan ni Diego sang hampanganan si
Ryan kag gusto niya mag-away.
A. nalipay
B. nakibot
C. naakig
Pagtakus sa Imo Ihibalo
Diresyon: Isulat ang Husto kon ang dinalan nagapakita
sang maayo nga benepisyo sang pagpakita sang
balatyagon kag Sala kon ini wala nagapakita.
____1. Dapat ipakita sa tawo ang aton matuod nga
nabatyagan.
____2. Isekreto sa ginikanan ukon abyan ang imo
problema.
____3. Mas mahapos sulbaron ang problema kon ini
ginasugid sa mga masaligan nga tawo.
____4. Indi pagsakiton ang balatyagon sang isigkatawo.
____5. Malipayon ang tawo nga nagapakita sang iya
matuod nga balatyagon.
12
Dugang nga Hilikuton
Direksyon: Magdrowing sang nanarisari nga balatyagon
sang is aka tawo
13
Pagtakus sang
Imo Ihibalo
1.
2.
3.
4.
5.
Husto
Sala
Husto
Husto
Husto
14
Himu-a-ini
1. C
2.A
3.A
4.B
5.C
Maghanas
1.naakig
2.malipayon
3.masubo
4.nakibot
5.malipayon
Tinguha-i-ini
1.Husto
2.Sala
3.Husto
4.Sala
5.Husto
Talamdan Sang Husto Nga Sabat
Sanggunian
MAPEH2 Kagamitan ng Mag-aaral: Hiligaynon
15
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
Department of Education – Curriculum and Learning Management
Division-Learning Resources Management Section
Duran St., Iloilo City 5000
Telefax: (033) 509-7655
Email Address: clmd_depro6@yahoo.com
Download