T.C.
ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI
DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İçmesuyu Dairesi Başkanlığı
1. İsale ve Arıtma Tesisleri için
Mekanik Ekipman Özel
Teknik Şartnamesi
2.1.1.
Genel ...................................................................................................................................... 5
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
1
2.1.2. Yönetmelikler, Standartlar ve İşçilik ................................................................................... 5
2.1.3. Montaj ve Yerleştirme........................................................................................................... 6
2.1.4. Standardizasyon ................................................................................................................... 8
2.1.5. Ambalajlama, İşaretleme ve Şantiyeye Teslimat ............................................................. 8
2.1.6. Malzeme ve Ekipmanın Depolanması ............................................................................... 9
2.1.7. Projeler ................................................................................................................................. 10
2.1.8. İşin Düzenlenmesi (Planlanması) ..................................................................................... 10
2.1.9. İmalatçının Tesislerindeki Muayene ve Deneyler ile Ekipman temin Süreci............... 11
2.1.10. Şantiye Deneyleri ................................................................................................................ 12
2.1.11. Boya ve Koruyucu Kaplamalar ......................................................................................... 13
2.1.11.1.
Boya
13
2.1.11.2.
Boyama
13
2.1.11.3.
Boyanacak Yüzeylerin Hazırlanması
13
2.1.11.4.
Galvanize ve Metal Kaplamalar
14
2.1.11.5.
Boyanın Depolanması
15
2.1.11.6.
Boya Tatbiki
15
2.1.11.7.
Hasarlı Yüzeylerin Onarımı
16
2.1.11.8.
Mevcut ve Önceden Boyanmış Yüzeylerin Boyanması
16
2.1.11.9.
Boya Özellikleri
17
2.1.11.10. Nakliye Sırasında Muhafaza
17
2.1.11.11. Beton İçinde İnşa Edilmiş Parçalar
18
2.1.11.12. Muayene ve Deneyler
18
2.1.11.13. Korozyona Dirençli Malzemeler
18
2.1.11.14. Kutu ve Boru Parçalar
18
2.1.11.15. İşlenmiş Yüzeyler
18
2.1.11.16. İmalatçının Standart Yüzey Bitirmeleri
18
2.1.11.17. Elektrik Panoları (Şantiye İmalatları İçin)
19
2.1.11.18. Boya Sistemleri
19
2.1.11.19. Gömülü Boruların Sarılması
22
a)-Toprağa Gömülü Boruların Sarılması
22
b)-Betona Gömülü Boruların Sarılması
23
2.1.11.20. Tesis İçndeki Borulamalar.
23
2.1.12. Alet ve Takımlar .................................................................................................................. 23
2.1.13. Yedek Parçalar .................................................................................................................... 23
2.1.14. Örnekler ................................................................................................................................ 23
2.1.15. İsim Plakaları ve Etiketler .................................................................................................. 24
2.1.16. Gürültü, Titreşim ve Deprem Yükleri ................................................................................ 24
2.1.17. Elektrikli Aletler, Kablo Boruları, Kanallar ve Borular vs’nin Muhafaza ve Bakımı .... 24
2.1.18. Genel Malzeme ve İşçilik ........................................................................................................ 25
2.1.19. Toz, Böcek ve Haşerattan Korunma ................................................................................ 26
2.1.20. Ekipman Ömrü .................................................................................................................... 26
2.1.21. Kaynak .................................................................................................................................. 26
2.1.21.1.
Kaynak İşleri
26
2.1.21.2.
Kaynakçıların Yeterliliği ve Personel Eğitimi
28
2.1.21.3.
Kaynak İşleri Taşeronları
28
2.1.22. Döküm Malzemeler ............................................................................................................. 28
2.1.23. Bağlantı Elemanları ............................................................................................................ 28
2.1.24. İsraf Toleransı...................................................................................................................... 29
2.1.25. Yağlama ............................................................................................................................... 29
2.1.26. Flanşlar ................................................................................................................................. 30
2.1.27. Boru İşleri ........................................................................................................................................... 30
2.1.27.1.
Genel
30
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
2
2.1.27.2.
Çelik Borular ve Özel Parçaları
32
2.1.27.3.
HDPE 100 (PVC ) Borular
36
2.1.27.4.
Küçük Çaplı Borular
36
2.1.27.5.
VANALAR
36
2.1.28.2.
SÜRGÜLÜ VANALAR
36
2.1.28.2.1 Metal Yataklı Sürgülü Vana
36
2.1.27.8.
KELEBEK VANALAR
36
2.1.27.9.
KÜRESEL (BALL) VANALAR
36
2.1.27.10. HAVA ALMA VABALARI (VANTUZ)
37
2.1.27.11. ÇEK VALFLER
37
2.1.27.11.1 Nozul Çekvalfler ................................................................................................... 37
2.1.27.11.2 Çalpara (Tilting) Çekvalfler ................................................................................ 37
2.1.27.11.3 Hidrolik Frenli (Tilting) Çekvalfler ...................................................................... 37
2.1.27.11.4 Kurbağalık Çekvalfler .......................................................................................... 37
2.1.27.11.5 DEMONTAJ PARÇALARI ................................................................................. 37
2.1.27.12. Basınç ve Akım Kontrol Vanaları
37
2.1.27.13. Pislik Tutucu
37
2.1.27.14. DİĞER VANALAR VE ÖZELLİKLERİ
37
2.1.27.14.1.2 Manuel + Elektrik Kumandalı Açma-Kapatma Selenoid Kontrol Vanaları.... 37
2.1.27.14.7. İzolasyon Muslukları
38
2.1.27.14.8. Küresel (Globe) Vanalar
38
2.1.27.14.9. İzole Flanşlar
38
2.1.27.15. ÇELİK TAKVİYELİ CONTA
38
2.1.27.16. Vaffer Tip Kelebek Vanalar (eş merkezli sandviç tip kelebek vana)
38
2.1.27.17. PENSTOKLAR
40
2.1.27.18-KREPİN:............................................................................................................................ 40
2.1.28. ELEKTRİKLİ TAHRİK MEKANİZMALARI ....................................................................... 40
2.1.29. Basınç ve Vakum Ölçerler (Manometreler)..................................................................... 40
2.1.30. POMPALAR ........................................................................................................................ 41
2.1.30.1.
Genel
41
2.1.32.1.1. Norm Tipi Yatay Santrifuj Pompalar
43
c ) Pompa Milleri
43
d ) Yataklar
44
e) Mil Sızdırmazlıkları
44
2.1.32.1.2. Kademeli Tip Yatay Santrifuj Pompalar
44
b)
Çarklar
44
c) Pompa Milleri
44
d) Yataklar
45
e) Mil Sızdırmazlıkları
45
2.1.32.1.3. Çift Emişli Yatay Santrifuj Pompalar
45
b) Çarklar
49
c) Pompa Milleri
49
d) Yataklar
49
2.1.32.1.7.Dik Milli Santrifuj Pompalar
50
2.1.30.1.
Müteferrik
50
2.1.30.2.
Performans
50
Kaplinler .............................................................................................................................................. 51
Yataklar ve Dişli Kutuları .................................................................................................................. 51
2.1.30.3.
Genel
51
2.1.30.6-Testler, Garantiler, Verim ve Diğer Özellikler
52
Pompalarla Birlikte Sağlanacak Yedek Parçalar… .............................................. 52
2.1.31. Gezer Köprülü Kreyn, Monoray, Vinç ve Caraskal ........................................................ 52
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
3
2.1.32. Çelik İşleri, Giriş Platformları ve Korkuluklar (Sanat Yapıları Teknik Şartnamesi
Geçerlidir. ) ......................................................................................................................................... 53
2.1.32.1.
Blower – Hava ile yıkama tesisi
53
2.1.33. Yangına Karşı Koruma ve Emniyet Ekipmanı ...................................................................... 55
2.1.33.1.
Portatif Yangınla Mücadele Ekipmanı
55
2.1.33.2.
Basınçlı Hava Teneffüs Cihazları
55
2.1.33.3.
Yüzdürme Ekipmanı
56
2.1.33.4.
Duşlar ve Göz Yıkayıcılar
56
2.1.33.5.
Basınçlı Hava Sistemi
56
2.1.33.6.
Tesislerde Kullanılan Ekipmanlar
56
2.1.34. Ekipman Temini, Montaj ve Devreye Alınmasına Ait Uygulama Esasları .................. 56
2.1.35. SIVI KLOR TANKI ............................................................................................................. 57
2.1.36. OZONLAMA SİSTEMİ ....................................................................................................... 60
1. GENEL ........................................................................................................................................ 60
2. KOMPRESÖRLER .................................................................................................................... 61
3. HAVA TANKI .............................................................................................................................. 62
4. BASINÇLI HAVA FİLTRELEME SİSTEMİ ......................................................................................................... 63
5. OZON JENERATÖRÜ .............................................................................................................. 64
6. JENERATÖR SOĞUTMA SİSTEMİ ...................................................................................................... 65
7. OZON TEMAS SİSTEMİ ........................................................................................................................................ 65
8. ARTIK OZON İMHA ÜNİTESİ ................................................................................................................................ 66
9. OTOMASYON ........................................................................................................................... 67
İSALE VE ARITMA TESİSLERİ İÇİN
MEKANİK İŞLERİ ÖZEL ŞARTNAMESİ
2.1.1.
Genel
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
4
Bu şartnamedeki özel hususlar projesinde ve iş kapsamında olan malzeme / ekipmanlar için
geçerli olup, proje ve iş kapsamında olmayan malzeme / ekipman bilgi amaçlıdır.
Şartnamenin bu bölümü, bu Sözleşme kapsamındaki mekanik ekipman temini,
tesisin imalat ve montaj planlarının/projelerinin (shop drawings) hazırlanması, imalat, imalat
sonrası muayene ve deneyleri, ambalajlama, nakliye, depolama, montaj, iş sonu (kabul)
deneyleri, ince işler, boyama ve işlerin aplikasyonu ve Garanti Süresi boyunca onarımını
kapsamaktadır.
Sözleşme ayrıca ekipmanlara normal bakım yapılabilmesi için gereken yedek yedek
parça, alet ve edevatın teminini de içerecektir.
İşler bu şartnamede belirtildiği üzere tüm yönlerden eksiksiz olacak ve Sözleşmede özel
olarak adı geçip geçmediğine bakılmaksızın gerekli tüm ekipman ve ilgili kalemleri kapsayacaktır.
Yüklenici, mekanik ve elektrik ekipman ve işlerinin tüm yönleriyle izlenmesi ve
koordinasyonu
için yeterli sayıda tecrübeli makina ve elektrik Mühendisini sağlayacaktır.
Yüklenici, mekanik ve elektrik ekipman ve işlerinin imalat ve montajı esnasında
muayene ve deneyler için Mühendise tüm kolaylık ve imkanları sağlayacaktır. Ayrıca Yüklenici,
mekanik ve elektrik tesis ve ekipmanının imalatı ve montajı esnasında ve montajın bitiminden
sonra gerekli muayene ve deneyle ilgili tüm yükümlülüklerini yerine getirecektir.
Ekipman siparişi vermeden önce Yüklenicinin yazısı üzerine imalatçı firmanın yeterli
olup olmadığının tespiti için Daire Başkanlığından bir heyet, fabrikada inceleme yaparak
fabrikanın yeterli olup olmadığına karar verecektir.
İmalatçı veya ekipman temincisine onay verilmesinin ardından Yüklenici temin
edeceği Ekipman/Malzeme Temin Forumu’nu doldurarak İdarenin onayına sunacaktır.
2.1.2.
Yönetmelikler, Standartlar ve İşçilik
Bu sözleşme kapsamında yapılacak tüm işler ile temin edilecek ekipman ve malzemeler, imal
edilecek parçalar ve işçilik aksi belirtilmedikçe son baskı güncel Türk Standartlarına, Bayındırlık
ve İskan Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TEDAŞ ve TELEKOM A.Ş. standarda,
yönetmelik ve şartnamelerine uygun olacaktır.
İthal edilecek dış menşeili ekipman ve teçhizat IEC, VDE, DIN, BS, NF, JIS, TS EN, ISO 9001 ve
kabul edilebilir eşdeğer standartlara göre imal edilmiş olacaktır. Birden fazla standardı haiz
imalatlar tercih edilecektir.
Tüm malzemeler ve işçilik İşveren'in tatmin olacağı şekilde olacaktır. Tesisatın sistemli olarak
kurulmasına ve montajına özel dikkat sarfedilecektir.
Temin edilen tüm ekipmanın modern tasarımlı ve yüksek kalitede olması ve ağır çalışma
şartlarında kullanılmaya uygun olması gerekecektir. Yüklenici proje ve Şartnameye uygun olarak
her sistemin parçalarının birbirine uyumlu olmasını ve birleştirildiğinde tamamıyla verimli
sistemler oluşturmasını sağlamaktan sorumlu olacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
5
Projelendirme felsefesi, ekipmanın düşük bakım maliyeti ile arızasız uzun hizmet verebilmesi
amacıyla, basitlik ve güvenilirlik olacaktır. Muayene, temizlik, bakım ve onarım için giriş kolaylığı
sağlanmasına özellikle dikkat edilecektir.
Tüm tesiste tahrik mekanizmaları, üzerlerine uygun muhafazalar sağlanarak yerleştirilecektir.
Tüm dönen ve gidip-gelen parçalar, tahrik kayışları v.s. Yüklenici’nin bakım ve işletme elemanları
için tam emniyet sağlandığına kanaat getireceği şekilde örtülü olacaktır. Ancak, bu gibi tüm
muhafazalar uygun ve sağlam konstrüksiyon olmakla beraber, aynı zamanda makinaların önemli
birimlerinin sökülmesine gerek kalmadan giriş sağlanması için kolaylıkla sökülebilir olacaklardır.
Sağlanan tüm ekipman bütün işletme yükü, basınç ve çevre sıcaklığı değişmeleri de dahil sıcaklık
değişikliklerinde tatmin edici çalışabilecek şekilde projelendirilecektir.
Elektrik ekipmanının teklif edilen mekanik ekipmanla birlikte kullanılmaya tamamıyla uygun
olduğunun sağlanması sorumluluğunda olacaktır.
İşveren tarafından Malzeme veya tesisin Şartnameye uygunluk için gerekli standardın altında
olduğu kanıtlanırsa, Yüklenici ilgili ekipmanı hiç bir ilave maliyet olmadan tadil edecek veya
değiştirecektir.
Açık havadaki ekipmanlar hava şartlarına dayanıklı olacak ve hiç bir noktasında su
toplanmayacak şekilde projelendirilmiş olacaklardır. Metalden metale eklere müsaade
edilmeyecek ve tüm harici civata veya vidalar kör tapalı delikli olacaklardır
Mekanizmalar paslanma, korozyon, tuzlu su veya tozdan dolayı sıkışıp çalışmaz hale gelmeyecek
malzemelerden imal edilecektir. Açık havada çalışan şaftların yatakları şaft boyunca suyun akarak
ekipmanın içine girmesini önleyecek şekilde projelendirileceklerdir. Ekipman ve enstrümanlar
düşen cisimlerden veya su damlalarından hasar görmeleri mümkün olan pozisyonlarda
yerleştirilmeyeceklerdir. Ekipman ve enstrümanların korunması gereken yerlerde hava
kalkanları/perdeleri temin edilecektir.
Tüm malzemeler, imal edildikleri standart ve şartnamelerin işaret ve numaraları ile
markalanacaklardır. Markalamanın uygulanamadığı durumlarda irsaliyesinde imal edildiği
standart numarası belirtilecektir.
Standart Şartname ve Uygulama Yönetmeliklerinin kullanıldığı durumlarda, bunların Teklif
tarihinde yürürlükte olan en son baskıları kullanılacaktır.
Şartnamede mutlaka paslanmaz çelik olarak belirtilenlerin dışındaki tüm ayar, tesbit ve ağaç
vidaları ve elektrik tesisatının tümünde kullanılan benzeri kalemler pirinç veya elektroliz kaplamalı
veya korozyona dirençli başka bir malzemeden olacaklardır.
2.1.3.
Montaj ve Yerleştirme
Yüklenici değişik özel tip ekipman ve kontrol sistemlerinin montajını iyi bilen uzman ve yetkili
makina ve elektrik Mühendisi (veya Mühendislerini) ve sözleşme kapsamındaki tesis ve
ekipmanın montaj, yerleştirme, deneme ve kabulünü yüklenecek ve denetleyecek Kontrolör (veya
Kontrolörler) çalıştıracaktır. Kontrolör(ler) işin bitiminden sonra deneme işletmesi başarıyla
tamamlanana kadar işlerine devam edeceklerdir.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
6
İşveren tüm kontrol Mühendislerinin atamalarını onaylayacak ve herhangi bir zamanda bu onayı
geri alma yetkisine sahip olacaktır.
Yüklenici, ayrıca bu Sözleşme kapsamında monte edilen ekipmanın işletmesi ve periyodik bakımı için
bu Şartnamenin çeşitli madde ve fıkralarında belirtildiği şartlara uygun olarak bakım personelini
de yönlendirecek ve kontrol edecektir.
Yüklenici montaj programlarının ilgili inşaat ve bina işleri ile koordinasyonunu yapacaktır.
Yüklenici inşaat işleri ile birlikte monte edilecek makina kalemlerinin ana makina veya tesisin
ihzaratından önce şantiyeye teslim edilmesini sağlayacaktır.
Yüklenici yerleştirme esnasında gereken tüm alet ve edevat, ekipman, nakliye, yakıt ve enerji gibi
ihtiyaçları temin edecektir.
Gerekli herhangi bir özel montaj aparatı Yüklenici tarafından temin edilecek ve Sözleşmenin
tamamlanmasından sonra şantiyede bırakılacaktır.
Yüklenici makina/tesislerin şantiyeye ihzaratından Geçici Kabulüne kadar olan sürede uygun
şekilde muhafaza edilmesini sağlayacaktır. Yüklenici özellikle montaj esnasında ve montaj
sonrası bina son bitirme işleri yapılırken toz ve pisliğin içeri girmesine mani olmak için uygun örtü
v.s. temin edecektir.
Yüklenici herhangi bir hasarlı kalemi İşveren’i tatmin edecek şekilde onaracak, iyi duruma
getirecek veya yenisi ile değiştirecektir.
Makinalar bu Şartnameye göre Yüklenici tarafından verilmiş montaj projeleri veya diğer
mühendislik dökümanlarında gösterilen temeller üzerinde, mahallerde ve kotlarda düzgün ve iyi
işçilik yapılarak monte edilecektir. İşveren tarafından aksine talimat verilmedikçe, Yüklenici adı geçen
projelere tamamıyla uyacak ve hiçbir uygunsuzluk kabul edilmeyecektir.
Tüm makinalar, tatmin edici işletme için doğru olarak hizalanmış, seviyesine getirilmiş ve
ayarlanmış olacak ve Sözleşme kapsamında yerleştirilecek çeşitli üniteler, borular ve ekipmanın
arasındaki uygun ve gerekli bağlantılarının kolayca yapılmasına imkan verilecek şekilde
yerleştirileceklerdir.
Herhangi bir montaj işine başlamadan önce, Mühendis çeşitli ekipman kalemlerinin monte
edileceği yapıların boyutlarını kontrol edecek ve gerekli pozisyon, hiza veya boyutta meydana
gelmiş hataları Yüklenici’ye yazılı olarak bildirecek ve Yüklenici gerekli düzeltmeleri yapacaktır.
Yüklenici tüm ekipmanı ve saplama civatalarını hizaya getirdikten sonra ilgili ünitelerin montajına
başlamadan Mühendis'e haber verecektir. Yüklenici tüm ekipmanın montaj öncesi, esnasında ve
sonrasında doğru konumda olmasını ve muhafazasını sağlayacaktır.
Yüklenici temeller üzerinde duran her makina sehpasını veya kaidesini çimento şerbeti içine
uygun şekilde yerleştirecek ve saplama civatalarını temeller içinde hazırlanmış deliklere
yerleştirerek enjeksiyonu yapacaktır. Enjeksiyonda kullanılan malzeme ve işçilik, makina veya
kaidesi ile temel arasındaki boşlukları tamamıyla dolduracak, temel bulonlarının sağlam bir
ankrajlama yapmasını temin edecek ve büzülme ve çatlamaya yol açmayacak şekilde olacaktır.
Yüklenici herhangi bir Makina kaleminin nihai konumlarına çekilmesi ve kaldırılması ile ilgili
tekliflerinin Mühendis tarafından kabul edilmiş olması, Yüklenici’yi bitmiş yapılara, parçalara veya
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
7
elemanlara veya yerleştirilmiş diğer ekipmanlara vereceği hasarın sorumluluğundan
kurtarmayacaktır. Yüklenici bu gibi hasarlı kalemleri, yapısal, mekanik, elektrik, mimari veya
başka türde olup olmadığına bakılmaksızın maliyeti kendisine ait olmak üzere işverenin tatmin
olacağı şekilde çabuk ve verimli olarak iyi duruma getirecek, onaracak veya değiştirecektir.
Yapıların döşemeleri üzerinde uygulanan yüklerin döşeme kirişlerine ve çelik veya betonarme
kirişlere aktarılmasını sağlamaya yeterli boyutta kalasla döşemeler örtülmeden hiçbir makina
veya başka yükler hareket ettirilmeyecektir. Eğilme gerilmelerini ve sehimlenmeyi önlemek
gerekirse, kirişler ve kuşaklama kirişleri geçici mesnetlerle desteklenecektir. Makina veya başka tür
yüklerin döşeme yapısı üzerinde taşınması İşveren’in önceden onayına tabi olacaktır.
2.1.4.
Standardizasyon
Sözleşmedeki işler, işletmenin sürekliliğinin ilk planda olduğu kullanım için muayene, temizlik ve
onarım imkanlarını sağlayacak şekilde projelendirilecektir. Temin edilen tüm ekipman işletme
koşullarında tatmin edici biçimde çalışmak üzere yapılacaktır. Dönen elemanları olan tüm
makinalar şartnamede verilen maksimum hızlarda vibrasyonsuz ve aşırı gürültü yapmaksızın
çalışacak kapasitede olacaklardır.
Tüm civata, saplama ve somunlara, ilgili Standartlarından Isometrik Vidalara göre diş açılmış
olacak ve civata ve somun altına 3 mm kalınlıkta pul veya rondela konulacaktır.
Sözleşme Kapsamındaki Tesislerde birbirinin yerini tutan parçalar ölçülü ve mümkün olan
yerlerde birbirleri ile değiştirilebilir olacaktır.
İki kişi tarafından kaldırılamayacak ve taşınamayacak kadar ağır olan parçaların kaldırılması için
aletler kullanılarak gerekli önlemler sağlanacaktır. Tüm tesis metrik ölçüler kullanılarak inşa
edilecektir. Parçalar, boyutlar ve kalibrasyonlar metrik olacak ve uyarlanan birimler genel olarak
SI sistemine göre kullanılacaktır.
2.1.5.
Ambalajlama, İşaretleme ve Şantiyeye Teslimat
Bölüm 2.1.9 ve bu Şartnamenin ilgili hükümleri uyarınca belirtilen deneylerin imalatçının
tesislerinde başarı ile tamamlanmasıyla ve imalat yerinden ayrılmadan önce, tüm makinalar ve
tesisler haşarat, kuvvetli güneş ışığı, yağmur, don, yüksek sıcaklıklar, nemli ve tuzlu atmosfer ve deniz
suyu da dahil olmak üzere korozyona ve kaza sonucu olacak hasarlara karşı tümüyle muhafaza
altına alınacaklardır.
Boyanacak tüm imalat gerekli işlemlere tabi tutulacak ve korozyona müsait boyanmamış tüm
parçalar (elektrikli ekipman hariç) montaj esnasında ve sonrasında kolaylıkla silinebilir yüksek
sıcaklığa dayanıklı kalın gres yağı ile kaplanacaktır.
Ayrıca, tüm elektrikli ekipman korozyon ve kazalara karşı İşveren'i tatmin edecek şekilde
korunacaktır. Elektrikli ekipman üzerine ekipman/makina depoda iken ve iklim şartları
gerektirdiğinde kullanılacak yoğuşmayı önleyici ısıtıcılara enerji verilebilmesi için geçici uçlar
bağlanacaktır.
Tüm makina/ekipman kara ve deniz nakliyesine, kötü kaldırma ve indirmeye dayanacak şekilde
ambalajlanacak ve rıhtımlarda meydana gelecek olası gecikmelerde açık havada depolanmaya
uygun olacaklardır. Yüklenici makina/ekipmanın nakliye sırasında dokunulmadan ve hasar
görmeden yerine ulaşmasından sorumlu tutulacaktır. Tehlikeli veya kırılabilir malları içeren
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
8
ambalajlar mahalli, yurtdışı ve deniz nakliyatı için geçerli devlet kurallarına ve talimatlarına göre
doğru ve uygun şekilde aşağıdaki gibi etiketlenecektir.
a) Şantiyenin yeri: Tesisin ve ilave ünitelerin yapılacağı alanlarda olacaktır.
b) İsim ve diğer ticari etiket ve işaretler ve Şartnamede verilen malzeme ve ekipman
listelerindeki kalem numarası.
Yüklenici tüm ekipman ve malzemeler için imalat, kontrol ve nakliye sürelerini gösteren bir ihzarat
(teslimat) programı hazırlayacak ve iş programına uygun olarak bu programı İşveren'in onayına
sunacaktır.
Yüklenici ekipman ve malzemelerin Şantiye'ye taşınması ve emniyetli muhafazası da dahil
teslimatından sorumlu olacaktır. Ekipman ve malzemelerin ihzaratı aşağıdakilerden gerektiği
şekilde tümünü veya herhangi birini kapsayacak, ancak bunlarla sınırlı olmayacaktır:
I)
Ekipman ve malzemelerin sigortalar dahil yüklenmesi ve deniz, kara, demir veya hava
yoluyla İşveren'in belirleyeceği Türk gümrüğüne kadar nakliyesi ve boşaltılması,
II)
Ekipman ve malzemelerin Türkiye'de hava, deniz, kara veya demiryolu gümrük
sahası çıkışında yüklenmesi ve şantiyeye kadar nakliyesi,
III)
Ekipman ve malzemelerin şantiyede teslim alınması, indirilmesi, monte edilme
zamanına kadar geçici olarak Sözleşmenin 2.1.6 maddesi hükümlerine göre
depolanması ve bunlarla ilgili tüm taşımalar.
Yüklenici ekipman ve malzemeleri limanda veya terminalde mümkün olduğunca muayene edecek
ve daha detaylı muayeneyi Şantiye'de teslim alırken yapacaktır.
Yüklenici ekipman ve malzemelerin herhangi bir kaleminin nakliye esnasında hasar gördüğünü
veya bozulduğunu keşfederse, hemen İşveren'in dikkatini çekecek ve İşveren adı geçen kalemin
muayenesini yapacak ve değiştirilmesi için talimat verecektir. İşveren tarafından kullanılmaz diye
nitelenen her ekipman ve malzeme kalemi Yüklenici tarafından hemen sökülüp değiştirilecektir.
Yüklenici aynı zamanda Sözleşme Şartları Genel Hükümleri uyarınca ekipman ve malzemelerin
sigortacıları ile tüm talep ve dava konusu hususları kendisi halledecektir.
2.1.6.
Malzeme ve Ekipmanın Depolanması
Tüm kalemler, Şantiyede depolanacak ve montaj süresi de dahil her zaman hasara ve tahribata
karşı uygun şekilde muhafaza edilecektir. Ekipmanalr için Şantiyede muhafaza prefabrik anbarlar tesis
edelecektir.. Hiçbir ekipman açıkta stoklanmayacaktır. Ekipmanın şantiyede montajı esnasında
ve montajını takiben korunması ve bakımından olduğu kadar kabul deneyleri ve kabul işlemleri
tatmin edici şekilde yapılana ve ekipman resmen devredilene kadar işletmesinden de tümüyle
Yüklenici sorumlu olacaktır.
Ekipman Şantiyede depolama ve montaj esnasında temiz, kirden ve toz topraktan arınmış
tutulacak ve ekipman içindeki hiçbir yerde su birikmesine müsaade edilmeyecektir. Depolama
alanlarında indirilen mekanik ve elektrik ekipmanın tüm kalemleri İşveren'in onaylayacağı şekilde,
uygun tahta takozlar üzerinde zemine temas etmeksizin depolanacaktır.
Ekipmanların şantiyede depolanması, şantıyede inşa edilecek barakalarda sağlanacaktır. Hiçbir
ekipmanın açıkta depolanmasına izin verilmeyecektir.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
9
Tüm ekipman ve özellikle elektrikli ekipman her zaman güneş, kar, yağmur, nem, toz v.b. dış
etkilere karşı İşveren'in onaylayacağı özellikte kapalı depolama tesislerinde gerektiği şekilde
korunacak ve koruma ile ilgili tesisler Yüklenici tarafından sağlanacaktır. Ekipman ve
malzemelerin işyerine konteynerlerle nakledilmesi halinde, konteynerlerin vasfının, ekipman ve
malzemelerin depolanması için uygunluğunun Mühendisce onaylanması halinde, İşyerinde teşkil
edilecek düzgün beton platformlar üzerinde depolanmasına izin verilebilecektir.
2.1.7.
Projeler
Yüklenici şantiye bürosunda mekanik ve elektrik ekipmanının montajı esnasında yapılan tüm
tadilat ve değişiklikleri de gösterecek şekilde güncelleştirilmiş komple bir takım proje
bulunduracaktır. Bu projeler arşiv projelerinin esasını teşkil edecektir.
Her kontrol panosu veya dağıtım şalt panosunun menteşeli ön kapağının iç tarafında komple
kablo bağlantı şeması ve panoya bağlı harici elektrikli ekipmanın gösterildiği bir ozalit
yapıştırılacaktır. Ozalitin üzeri yanmaz şeffaf malzeme ile kalıcı bir şekilde korunacaktır.
Ayrıca tesisin periyodik bakım gerektiren yerlerini de kesin ve anlaşılır bir şekilde gösteren
çerçeveli şematik bir vaziyet planı, İşveren’in onaylayacağı tesis odalarının tümüne konulacaktır.
2.1.8.
İşin Düzenlenmesi (Planlanması)
Yüklenici işini planlamaktan sorumlu olacak ve işi yapmak için gerekecek tüm bilgileri kendisi elde
edecektir. Bu gibi bilgiler işlerin bütün olarak gecikmesine yol açmamak için yeteri kadar önceden
alınacaktır.
Yüklenici Şantiyede çeşitli zenaatkarlar tarafından yapılmakta olan tüm işin detaylarından
(özellikle bu zenaatkarların işlerinin iç içe olduğu veya koordinasyon gerektiği durumlarda)
tamamıyla haberdar olacaktır.
Bu konuda eksik, kusur veya ihmaller nedeniyle ortaya çıkacak ilave para talepleri
karşılanmayacaktır.
Yüklenici her ekipman için temin eden firmalarla temas ederek ekipmanın bu uygulama için
uygunluğunu ve belirlenmiş proje şartlarını karşılayıp karşılamadığını kontrol edecektir. Elektrikli
ekipman için ayrı kalemlerin farklı imalatçılardan temin edildiği durumlarda (elektrik motorları,
motor yolvericileri, kablolar v.s. gibi), bu kalemlerin birbiriyle uyumlu olmalarının sağlanması
Yüklenici’nin sorumluluğundadır.
Ekipmanın münferit kalemlerinin bu Şartname içinde detaylı olarak verilmemesi, Yüklenici’yi bu
kalemleri temin ve monte etme yükümlülüğünden kurtarmayacak ve bu gibi kalemlerin temin veya
montaj bedellerinin Yüklenici’nin fiyatına dahil olduğu kabul edilecektir.
Yüklenici makina/ekipman yerine götürülürken ağırlığını döşeme veya temel yük taşıma
kapasitesini aşmayacak şekilde yayılarak taşınmasını sağlayacaktır.Tüm makina/ekipman deprem
olduğunda yerinden hareket etmeyecek şekilde yerleştirilecektir.
Yüklenici gerektiğinde ve İşveren tarafından talimat verildikçe, gereken tüm temel bulonları,
şablonlar, somunlar, levhalar, burç ve kovanlar, ankrajlar v.s. gibi kalemlerin ekipmanın
tesliminden önce tedarik edilmesini planlayacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
10
Yüklenici çeşitli montaj işleri ile bağlantılı olarak gereken tüm inşaat işlerini de birlikte
düşünecektir. Tüm delikler, çerçeveler v.s.'nin gereken pozisyonda olmalarını ve yerinde döküm
beton duvarlar, döşemeler, plakalar v.s. de yerleştirme yapılması için gereken herhangi bir ilave
kanal, delik ve çerçevenin uygun olacağı şekilde inşaatın başlangıç aşamalarında yapılmasını
sağlamak Yüklenici’nin sorumluluğundadır.
Ekipman veya aksesuarların beton veya tuğla yapılara tesbit edilmesi gereken yerlerde, dübel tipi
(rawplug) genleşme civataları gibi onaylı tesbit elemanları kullanılmalıdır. Beton veya tuğla yapı
içine tesbit için temel olarak ağaç takozların gömülmesi kabul edilmeyecektir. Delikli tuğla
ünitelerde mafsallı civatalar tesbit elemanı olarak kullanılacaktır. Çakma metodu ile yapı içine
gömülen saplamalara, bağlanmadan önce İşveren'in onayı alınmak kaydı ile müsaade
edilebilecektir.
Yüklenici yerleştirmeden önce bağlantılar için önerilerini İşveren'in onayına sunacaktır.
2.1.9.
İmalatçının Tesislerindeki Muayene ve Deneyler ile Ekipman temin Süreci
Yüklenici ekişpman / malzeme teminine başlamdan önce ilgili ekipman /malzemeye ait “ Ekipman
Temin Formu (Ek-1)” nu idarenin onayına sunacaktır. Sunulan ekipman / malzeme genel ve özel
teknik şartname ile projesine uygun olacaktır. İlgili malzme ve ekipmanlar en son ulusal ve uluslar
arası standart ve yönetmenliklere uygun olacaktır.
Sunulan marka uygun görülmesi halinde, İdare ilgili markanın en uygun modelini seçme hakına
sahip olacaktır.
İşveren ve/veya tam yetkili temsilcisi, mekanik ve elektrik ekipmanının imalatında kullanılan
malzeme ve işçiliği muayene ve test etmek için uygun zamanlarda Yüklenici’nin tesislerine
girebilecektir. Makina ve ekipmanın bir kısmı başka yerlerde imal ediliyorsa, Yüklenici, İşveren
veya tam yetkili temsilcisi için makina ve ekipman kendi tesislerinde imal ediliyormuş gibi
muayane edilmesi amacıyla bu yerlere giriş izni alacaktır.
Bu gibi muayene ve deneylerin yapılması Yüklenici’yi Sözleşme kapsamındaki herhangi bir
yükümlülüğünden kurtarmayacaktır.
Makina ve ekipman, farklı yerlerde imal edilen birkaç ayrı parçanın birleşmesinden oluşan bir
ünite ise, yapımcının tesislerinde komple çalışan ünite olarak ilgili güncel Türk, Alman, EN veya
başka onaylanmış eşdeğer standarda göre bir araya getirilip, test edilecektir.
Ekipman teminini yurt dışında olacaksa ilgili ekipmanların imal edileceği fabrikada test ve
muayene işlemleri yapılacaktır.
Şantiye ihzaratından önce yapılacak olan söz konusu deneyler, Yüklenici’yi montajdan sonra
yapılması gereken Şantiye deneylerini yapma yükü mlülüğünden hiçbir şekilde kurtarmayacaktır.
Yüklenici, İşveren'e makina veya ekipmanın Sözleşmede belirtildiği üzere deney için hazır olacağı tarih
ve yeri otuz gün önceden yazılı olarak İşveren’e bildirecektir.
Deneylerin Yüklenici’nin veya herhangi bir taşeronun tesislerinde yapılıp yapılmadığına
bakılmaksızın, Yüklenici başka türlü belirtilmedikçe, Sözleşme uyarınca, ücretsiz olarak makina ve
ekipmanın deneyleri için gerekebilecek işçilik, malzeme, elektrik, yakıt, su, depo, aparat ve
enstrümanları sağlayacak ve İşverene veya yetkili temsilcisine bu gibi deneyleri yapması için tüm
imkanları verecektir. Muayene veya deneylerin bir Taşeronun veya fabrikanın tesislerinde
yapılması durumunda Yüklenici’nin tam yetkili ve ilgili meslek grubundan bir temsilcisi de hazır
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
11
bulunacaktır. Yüklenici temsilcisinin, muayene ve testlere katılmaması halinde ilgili ekipmanın
kabulü yapılmayacaktır.
Yurtdışına gönderilecek İdare personelinin yurt dışı ulaşımı ve konaklama giderleri
yüklenici tarafından karşılanacaktır.
Yüklenici yurtdışı muayene ve test programını, planlanan seyahat tarihinin 1 ay öncesinden
İdare’ye sunmuş olacaktır. Her ekipman grubunun muayene ve kabul heyeti için İşveren
personelinin yurt dışındaki muayene ve testlere katılımı, yol hariç toplam 3 (üç) adam/hafta
olacaktır. Testi ve muayenesi yapılacak ekipman, mekanik ekipman ise İdare’nin ilgili biriminden
en az 1 (bir) makine mühendisi, elektrik ekipmanı ise en az 1 (bir) elektrik/elektronik mühendisi
test ve muayene heyetinde yer alacaktır. Tüm yurt içi ve yurt dışı testler esnasında test
mahallinde Yüklenicinin tam yetkili ve ilgili meslek grubundan bir temsilcisi de mutlaka hazır
bulunacak, aksi durumda muayene veya test yapılmayacaktır.
Ekipmanın çalışması gereken Şantiye koşulları ile ilgili haklı bir endişe olması halinde test
mahallinde şantiye koşulları oluşturularak işletme deneyleri yapılacaktır. Aksi halde ekipmanın
kabulünde montaj sonrası şantiye işletme ve deneyleri esas alınacaktır. Deney belgeleri bu gibi
deneylerin tüm detaylarını verecektir.
Herhangi bir Makina/Tesis bu madde ile bahsedilen deneylerden geçtikçe, İşveren Yüklenici’ye
buna dair bir belge verecektir. Bu madde hükümleri uyarınca İşveren tarafından istenen
deneylerin tatmin edici bir şekilde tamamlanmasından sonra, İşveren'in veya yetkili temsilcisinin ilgili
bölümün nakliyesine izin verildiğine dair yazılı onayı alınmadan, Yüklenici, tesisin hiçbir
bölümünü, nakliye için ambalajlamayacaktır.
2.1.10.
Şantiye Deneyleri
Yüklenici, İşlerin Şartnameye göre ve İşveren'in tatmin olacağı şekilde uygun çalıştığı ve tüm
fonksiyonlarını yerine getirdiğinden emin olmak amacıyla, gerekirse aşamalı olarak, denenmesi ve
kabulünden sorumlu olacaktır.
Yüklenici her sistem veya kısım için Geçici Kabul Belgesi verilene kadar tüm ekipmandan
tamamıyla sorumlu olacaktır. Kabul sırasında hasar gören herhangi bir ekipman Yüklenici
tarafından masrafları kendine ait olmak üzere değiştirilecek ve ilgili sistem yeniden denenecek ve
kabulü yapılacaktır. İşveren’in hiçbir talimatı veya etkisi Yüklenici’yi bu sorumluluktan
kurtarmayacaktır.
Deneyler normal işletme şartlarında Yüklenici’yi tatmin edecek şekilde yapılacak ve İşveren'in isteğine
göre test süreleri uzatılabilecektir. Tesis içinde tamamlanan her sistem normal işletme
koşullarında her parçanın sistemin kalanı ile uyumlu çalıştığından emin olmak için bir bütün
olarak test edilecektir.
Elektrik sistemleri, ilgili standart ve şartname hükümlerine göre test edilecektir. Örtülecek veya
kapatılacak tüm boru işleri veya bölümleri, kapatılmadan önce gerekirse bölümler halinde
İşveren'in onayı için test edilmelidir. Deneyler sonucunda ortaya çıkan kusurlu boru veya bağlantı
elemanları, sistem İşveren'in tatmin olacağı şekilde terleme, kaçak veya başka arızalar
göstermeksizin deneyden geçinceye kadar, sökülecek, gerekirse değiştirilecek ve yeniden
bağlanacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
12
Yüklenici, Türkiye'deki herhangi bir Yetkili Devlet Kuruluşu tarafından istenebilecek deneyleri de
kapsama alacaktır.
Deneylerin tamamlanması ile tesis/makina çalışma düzeninde bırakılacak ve tesisin İşveren'i
tatmin edecek şekilde verimli çalışması ve bakımı için talimatlar verilecektir.
2.1.11.
Boya ve Koruyucu Kaplamalar
Bu Sözleşme ile sağlanan çelik konstrüksiyon, makina veya elektrikli ekipman, vanalar, boruların
tüm kalemleri bu bölümün sonunda verilen metal koruma sistemlerinden birine göre işlem görmüş
olarak temin edilecektir.
Boya sistemelerinin uygulanmasında çelişki olması halinde “Mekanik Ekipman ve Çelik İşleri
Boya Tenlik Şartnamesi” esasları uygulanacaktır.
2.1.11.1. Boya
Tüm boyalar İşveren’ce onaylanmış imalatçılardan temin edilecektir. İşveren tarafından başka türlü
kabul edilmedikçe, herhangi bir boyama sisteminin parçasını oluşturan tüm boyalar aynı
kaynaktan temin edilecektir. Boyalar en çok 5 litrelik sızdırmaz kapaklı kaplarda özel incelticileri
ile birlikte sağlanacak ve geliş sırasıyla kullanılacaklardır.
Boyaların imalatında kullanılan tüm pigment ve dolgular ilgili Türk, Alman veya İngiliz
Stardartlarına uygun olacaktır. Özel kalemler için boyama spesifikasyonları özel şartname
maddelerinde verilmektedir.
2.1.11.2. Boyama
İşin hazırlanması, uygulanması ve şartları uygun boyama tekniğine ve ilgili standart ve
şartnamelere göre yapılacaktır.
Su kontrol elemanlarının boyama işlemi “Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen
esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.11.3.
Boyanacak Yüzeylerin Hazırlanması
Herhangi bir yüzeye boya tatbik edilmeden önce, aşağıdakilere göre sözleşmede tarif edilen
uygun yüzey hazırlama işlemleri ilgili standart ve şartnamelere göre yapılacaktır:
i) Çıplak Metal Yüzeyler
a)
Kumlama
Kumlama, tekniğine ve ilgili standart ve şartnamelere göre ve gerektiğinde daha ince soğuk demir toz
veya saçma kullanılarak yapılacaktır. Kum kullanılması halinde kırılma oranı düşük olan % 90 veya
daha fazla silis ihtiva eden kum kullanılacaktır.
Kumlama için kullanılan aşındırıcı malzeme yabancı maddeler içermeyecek ve kullanıldıktan
sonra içine karışan malzemeler İşveren'i tatmin edecek şekilde temizlenecektir. Kumlanmış yüzeyde
minimum pürüzlülük (pik ile çukur arası) 50 mikron civarında olacaktır.
Yüzeyler kumlamadan sonraki dört saat içinde kaplanacaktır.
b)
Asitle Temizleme
Çelik yüzeyler ilgili standart ve şartnamelere göre uygun bir metod ile asitle temizlenecektir. İlk
astar boya katı, çelik kurur kurumaz ve henüz sıcak iken uygulanacaktır.
c)
Alevle Temizleme
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
13
Alevle temizlenen yüzeydeki tüm gevşek malzemeler temizlenecektir. İlk astar kat çelik henüz
sıcak iken uygulanacaktır. Çelik işlerin alevle temizlenmesi için işlem sırası distorsiyon ve
bükülmenin önlenmesi amacıyla planlanacak ve kontrol edilecektir.
d)
Mekanik Temizleme
Mekanik temizleme taşlama diskleri, yontma çekiçleri veya iğne tabancaları gibi motorlu aletleri
takiben tüm gevşek malzemeyi temizlemek amacı ile çelik tel fırça ile fırçalama ve normal
fırçalama uygulanarak gerçekleştirilecektir. Döner tel fırça ile uzun uygulamalardan doğacak aşırı
parlaklık ve yüzey düzgünlüğünden kaçınılmalıdır.
Mekanik olarak temizlenen yüzeyler temizlendikten sonraki dört saat süresince korunacaktır.
Not : b,c,d,metodları ile yüzey korunması sadece İşveren'in yazılı izni ile yapılacaktır.
ii) Kaynaklar ve Kaynaktan Etkilenen Yüzeyler
Şartnamede başka türlü tanımlanmadıkça, kaynaklar ve kaynaktan etkilenmiş yüzeyler
sözleşmede bağlantı metali için tanımlanan metodla boyaya hazırlanacaktır.
iii) Boyanmış Yüzeyler
Boyalı yüzeyler boya katı vurulmadan hemen önce tüm tozlardan temizlenecektir. Kabarmış boya
ve pas tamamıyla sökülecektir.
Boya ve gresle kirlenmiş alanlar yağ ve gres çözücüler ile temizlenecektir. İşveren'in gerekli
gördügü yerlerde, tüm yüzey onaylanmış sıvı deterjanı solüsyonu ile yıkanıp temiz su ile
durulanarak temizlenecek ve boya yapılmadan önce tamamıyla kurumaya bırakılacaktır. Eskiden
boyanmış yüzeyler sonraki katların tutması için zımparalanacaktır.
Su kontrol elemanlarının kumlama işlemi “Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen
esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.11.4. Galvanize ve Metal Kaplamalar
Metal kaplamalar için yüzeyler aşağıdaki standartlara göre hazırlanacaktır:
i) TS 914 veya BS 729; Kısım 1 Sıcak Daldırma Galvanizleme
ii) TS 1715 veya BS 769; Kısım 2 Elektrolitik Kaplamalar
iii) TS 2967, ISO 2063 veya BS 2569; Kısım 1 Püskürtme Metal Kaplamalar.
Kaplamadan sonra boyanacak olan püskürtme metal kaplamaların nominal kalınlığı 100 mikron
olacaktır.
Galvanizlenecek tüm malzemeler ve imal edilen parçalar gösterilen veya şartnamede verilen tam
ölçülerinde ve galvanizleme başlamadan önce kaynak, delme, kesme, diş açma, çapak
temizleme v.s. gibi işlemleri bitirilmiş durumda olacaktır.
Tüm galvanizleme sıcak daldırma yöntemi ile ve en az %98 saflıkta çinko kullanılarak
yapılacaktır. Çinko kaplama düzgün, temiz pürüzsüz ve mümkün olduğunca pullardan arınmış
olacaktır. Çinko kaplamanın ağırlığı en az 400 g/m² ve kalınlığı da en az 0,6 mm olacaktır.
Yağla temas etmesi mümkün olan hiçbir parça galvanizlenmeyecektir. Ekipman tariflerinde
paslanmaz çelik olarak belirtilmeyenlerin dışındaki tüm civatalar tamamıyla galvanizlenecek,
ancak tüm somunların dişleri kaplanmamış olacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
14
Tüm galvanize parçalarda nakliye, depolama ve montaj esnasında kaplama hasara karşı
korunacaktır. Kaplamanın hasar gördüğü yerler, parlak metal görünene kadar temizlenecek,
etraftaki galvaniz kaplama keskin kenarlı hale getirilecek ve çinko tozlu bir boya veya başka cins
tabakalı metalik bileşik ile boyanacaktır.
Örnekleme ve deneyler BS 729; Kısım 1 veya BS 2569 veya ISO 2063'den uygun olanına göre
yapılacaktır. Tüm metal püskürtme ile kaplanan çelik işleri dört saat süre ile veya bir kat
onaylanmış temizleyeci astar püskürtülerek korunacaktır. Montajlı bir ünitenin sadece bir
kısmında metal kaplama yapılması gereken yerlerde, kaplama ünitenin kalan kısmına ilk astar
katı tatbik edilmeden önce yapılacaktır.
2.1.11.5.
Boyanın Depolanması
Boya sızdırmaz kaplarda, aşırı sıcaklara maruz kalmayacağı kilitli bir depoda muhafaza
edilecektir. Depo sıcaklığı 4°C ila 27°C arasında tutulacak ve imalatçının tavsiye edeceği özel
depolama koşullarına da uyulacaktır. Kaplar üzerinde belirtilen kullanma süresi (shelf-life) veya
imalattan itibaren 12 ay içinde kullanılmayan (hangisi daha kısa ise) boyalar değiştirilecektir.
Boyacıların kaplarındaki boyalar her iş günü sonunda sızdırmaz kaplarda saklanmak üzere
depoya geri götürülecektir.
Epoksi tip boyalar gibi karıştırılarak kullanılan boyalarda bu duruma müsaade edilmeyecektir.
Boya tekrar kullanılmadan önce tamamıyla karıştırılacak ve yeni boya veya tiner ilave
edilmeyecektir.
2.1.11.6. Boya Tatbiki
Su kontrol elemanlarının boyama işlemi “Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen
esaslara göre yapılacaktır.
İşin hazırlanması, uygulanması ve şartları ilgili standart, şartnamelere ve uygun boyama tekniğine göre
yapılacaktır.
Tüm primerler, ilk katlar ve son katlar, başka türlü belirtilmedikçe fırça veya havasız püskürtme ile
tatbik edilecektir.
Ard arda gelen katlar ayrı fakat birbirine uygun tonlarda olacaktır. Tüm boya, boyacılara depodan
kullanıma hazır şekilde temin edilecek ve tiner veya başka madde ilavesi yasak olacaktır. Boya
imalatçısının vereceği her talimata kesinlikle uyulacaktır.
Bütün boyama işleri boyacılar tarafından kontrol altında yapılacaktır. Boya Bölüm 2.1.11.3'e
uygun olarak hazırlanmış kuru yüzeye tatbik edilecektir. Boya aşağıdaki koşullarda tatbik
edilmeyecektir:
i)
durumlarda,
Ortam sıcaklığı 4°C'nin altına düştüğü veya bağıl nemin %90'dan fazla olduğu
ii) Yağmur, kar, sis veya çiğde,
iii) Çelik üzerinde yoğunlaşma olduğunda veya olması muhtemel olduğunda.
Karıştırılarak kullanılan epoksi tip boyalar sıcaklık 5°C'nin veya imalatçıtarafından istenen değerin
altına düştüğünde ve de sıcaklığın kuruma süresinde bu sıcaklığın altına düşmesi muhtemel olan
hallerde tatbik edilmeyecektir. İşveren’ce başka türlü kabul edilmedikçe, her kat boya
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
15
Şartnamede tanımlanan metod ile üniform ve eşit kalınlıkta sürekli bir tabaka elde edecek şekilde
tatbik edilecektir.
İlk astar kat kurur kurumaz, aynı kompozisyonda fakat farklı bir tonda ilave bir kat boya, fırça ile
kenarlara, köşelere, yarıklara, civata başlarına, perçin başlarına ve kaynaklara sürülecektir. Ard arda
gelen katlar ayırt edilebilmesi için farklı tonda olacak ve her kat sonraki kat uygulanmadan önce
tamamıyla kuruyacaktır.
Kuru boya film kalınlığı Elkometre veya İşveren’ce onaylanmış başka aletlerle ölçülecektir.
Şartnamede verilen kuru boya film kalınlığını elde etmek için, Yüklenici boya imalatçısının verdiği
kapatma kapasitesinin verilen kalınlığı elde etmeye uygun olduğundan emin olacaktır. Islak film
kalınlık ölçme aletleri kontrol için kullanılabilecek ancak, bu alet imalatçı tarafından belrtilen raf
ömrü geçmiş boyaların kontrolü için kullanılmayacaktır. Raf ömrünün bitimine yaklaşmış boyalar taze
boyalarla karıştırılmayacak, tinerle inceltilmeyecektir. Yapışma mukavemeti Adhezyon Tester ile
ölçülecek ve bu yapışma değeri 10 kg/cm2’den küçük olmayacaktır. Montajdan önce
depolanacak olan boyanmış fabrikasyon çelik işler toprağa temas etmeyecek ve yüzeyde su veya
pislik birikmeyecek şekilde düzgün olarak yerleştirilecek veya istif edilecektir. İstiflenmiş malzemelerin
arasına uygun tamponlar yerleştirilecektir. Örtü konulan yerlerde, havalandırma yapılacaktır.
Astar boyalı çelik işler boyanmadan önce açıkta depolanacaksa, depolama süresi aşağıdaki
süreleri aşmayacaktır:
Temizleyici astar
Metal kaplama üzeri temizleyici astar
Krom esaslı astar
Çinko-krom esaslı astar
Çinkoca zengin astar 25/37 mikro
2.1.11.7.
Açık Havada
bırakılmayacak
iki hafta
iki hafta
iki hafta
dört hafta
Hasarlı Yüzeylerin Onarımı
Hasarlı boya kısımları çıplak metal veya yapılmışsa metal kaplama görünene kadar temizlenecek
ve hasarsız boya kenarları zımpara kağıdı ile tesviye edilecektir. Metal kaplama hasar görürse,
etkilenen bölge aşırı pası sökmek için zımparalanacak, temizlenecek ve onaylı bir astardan ilave
bir kat sürülecektir. Şartnamede verilen boyama sisteminin tümü bundan sonra yeniden
uygulanacak ve yeni boya hasarlı bölgenin çevresinde en az 50 mm taşacaktır.
2.1.11.8.
Mevcut ve Önceden Boyanmış Yüzeylerin Boyanması
Genelde tüm yüzeyler temizleme, zımparalama ve yağ temizleme v.s. yöntemlerle uygun şekilde
temizlenecek ve Şartnamede verildiği gibi bitirme sistemleriyle yeniden boyanabilecektir. Parlak
sonkat veya benzer tip son kat gibi dekoratif boyalar, temiz, kuru ve iyi hazırlanmış yüzeylere
primer v.s. uygulanmaksızın tatbik edilebilecektir.
Açıktaki yüzeyler astarlanmalı ve normal hale getirilmelidir. Yani gerekirse astarı takiben
Şartnamede ayrıntıları verildiği gibi bir kat ve parlak son kat tatbiki. Ancak hassas yüzeyler genel
olarak sadece son kat boya ile kapatılabilecektir. Karıştırılarak kullanılan boyalar kullanılmışsa ve
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
16
yeni katın tutması zor ise, tutma zayıflığı temizleyici astar kullanımı ile giderilebilecektir Bu çeşit
temizleyici astarın fazla kullanılması ilave problemler yaratabileceği için dikkat edilmelidir.
2.1.11.9.
Boya Özellikleri
Yüklenici, ekipmanın ve teçhizatın korozyona karşı korunması gerekliliklerine uymak için
kullanmayı önerdiği hazırlama, malzeme tipi, metodlar ve iş sırası ile ilgili tüm detayları verecektir.
Yüklenici Malzemelerin ana ham madde kaynağı, uçucu madde miktarı, solventin yapısı, epoksi
yüzdesi ile birlikte bileşenlerin sayısı, uygulama tipi, kapatıcılık, katlar arası süre, önerilen kat
sayısı, toksik özellikler, kullanma ömrü ve yama onarımı detayları gibi özelliklerinin ayrıntılarını
verecektir.
Epoksi bazlı boyalar için, kuru filmde toplam epoksi reçine miktarı yüzde 25'den az olmayacaktır.
Boya imalatçısı tarafından onaylanmadıkça tinerler kullanılmayacaktır. Yapışma kaybı ve solvent
tutulmasının önlenmesi için boya imalatçısının talimatlarına, özellikle de katlar arası minimummaximum süreler ve uygulamada müsaade edilebilir sıcaklık ve nem oranları ile ilgili talimatlarına
harfiyen uyulacaktır.
Köşe ve kenarlarda tam boya kalınlığının sağlanmasına dikkat edilecektir. Kaynak sonrası
koruyucu kaplamaların tatbikine özellikle dikkat edilecektir. Astar ve sonraki katlar farklı renklerde
olacaktır.
Sadece yerleri veya şekillerinden dolayı kumlamanın zor olabileceği metal yüzeyler motorlu
aletlerle temizlenebilecektir. Bu yüzeylere disk ile, kumlama ile elde edilecek yüzeye % 100
eşdeğer bir bitirme yapılacaktır. Bu bölgelerde kaynak dikişi varsa veya bu bölgeler motorlu diske
uygun değilse kompresörlü çekiç (keski) kullanılacaktır. Motorlu alet ile temizlemeye İşveren
tarafından incelendikten sonra izin verilecektir.
Yüklenici, tüm ekipmanın açıktaki yüzeyleri için genel bir renk tablosunu incelemeye sunacaktır.
Tüm son katlar bu şekilde onaylanacak renkte olacaklardır.
Ekipman / malzemelerin izolasyonları “DSİ Boya Şartnamesi” ne uygun olacaktır. “DSİ Boya
Şartnamesi” ile bu şartnamedeki hususlar arasında çelişki olması halinde “DSİ Boya Şartnamesi” esas
alınacaktır.
2.1.11.10.
Nakliye Sırasında Muhafaza
Tüm ekipman atelyede veya fabrikada metalin nakliye, yükleme ve boşaltma, depolama ve
sahada montaj esnasında korozyondan etkilenmemesini sağlamak amacıyla yeterli şekilde
korunacaktır.
Yüklenici, kumlama, metal püskürtme ve boyama gibi işlemlerin malzeme tedarikçilerinin
atelyelerinde, montajdan önce iş yerinde veya montajdan sonra yerinde ne ölçüde yapılacağına
dair tüm detayları verecektir. Boyama işinin çoğunun işin yerinde yapılmasına karar verilirse,
mevcut şartlarda yüzeylerin hazırlanması ve koruyucu kaplamaların tatbikinde tecrübeli ve
ustalaşmış bir uzman kadro ile yeterli şekilde teçhiz edilmiş bir boya atelyesi kurulacaktır.
2.1.11.11.
Beton İçinde İnşa Edilmiş Parçalar
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
17
Beton içinde 75 mm den daha derinde inşa edilecek dökme demir veya yumuşak çelik parçalar
boyasız bırakılacaktır. Beton dökülmeden hemen önce, parçalar kirden, çapaktan, gevşek pastan,
boyadan, yağdan, kireçten veya başka herhangi bir kaplamadan tümüyle temizlenecektir.
2.1.11.12.
Muayene ve Deneyler
Makina ve ekipman kaplama uygulamasının değişik aşamalarında hem imalatçının Tesislerinde hem
de iş yerinde muayene ve kontrol edilecektir. Boyalar geldikçe örnekler alınabilecek ve gerekli
görülen deneyler yapılacaktır. Bitirilmiş boya sistemi, korumanın yeterli kalınlıkta olduğunu ve
gözenekleri olmadığının tesbiti için ölçüm aletleri ile kontrol edilecek ve yapışma kontrolü
kaplamadan küçük bir parça sökülmesi ile direkt olarak yapılacaktır. Yüklenici, İşveren’in gerekli
göreceği deneylerin yapılması için gerekli tüm enstrüman, alet ve imkanları sağlamakla
yükümlüdür.
2.1.11.13.
Korozyona Dirençli Malzemeler
Paslanmaz çelikler, Ni-katkılı döküm demir, bronz ve sızdırmazlık için kullanılan malzemeler
yataklar, aydınlatma ekipmanı vb. korozyona dirençli malzemelere kumlama veya boyama
yapılmayacaktır.
2.1.11.14. Kutu ve Boru Parçalar
Kutu ve boru parçalar kalıcı şekilde sızdırmaz olacaklardır. Bu gibi tüm kesitler son sızdırmazlık
ve boyama işleri yapılmadan önce sıcak kuru hava ile tamamen kurutulacaktır. Sızdırmazlıktan
sonra tüm kesitler geçirmezliği için test edilecektir.
2.1.11.15. İşlenmiş Yüzeyler
Dişliler gibi işlenmiş yüzeyler kalın bir tabaka gresle kaplanacaktır. Şaft uçları, su altındaki
levhalar ve diğer parlak metal parçalar gibi işlenmiş yüzeyler gerektiğinde kolaylıkla sökülebilecek iki
kat anti pas solüsyonu ile kaplanacaktır. Flanşlar gibi daimi olarak civata ile bağlanan işlenmiş
yüzeyler montajdan önce ince bir kat anti-pas ile boyanacaktır.
2.1.11.16. İmalatçının Standart Yüzey Bitirmeleri
Pompalar, elektrik motorları, şalt panoları, kontrol panoları ve benzer ekipman gibi kalemlerin
imalatçılarının yüksek standartta koruyucu boya işlerini sevkiyattan önce kendileri tarafından
yapılmasının alışılagelmiş bir uygulama olduğu hallerde, bu durum şartnamede tanımlanan yüzey
bitirmesine en azından eşdeğer olmak kaydı ile kabul edilecektir.
İmalatçının bu gibi standart yüzey bitirmeleri ile ilgili tüm ayrıntılar imalattan önce İşveren’in
onayına sunulacaktır. Standart bitirmelerin tesisin ayrı kalemlerine ait özel şartlarda kullanılmaya
uygun olmasına dikkat edilecektir.
2.1.11.17. Elektrik Panoları (Şantiye İmalatları İçin)
Sac imalat panoları, boyadan önce kimyasal yöntemle pas ve kirlerden tamamen temizlenerek
oksitlenmeye karşı pasifize edilecektir. Daha sonra demir fosfat banyosundan geçirilerek
fosfatlanacak ve bütün yüzeyler Epoksi-poliüretan toz boya ile elektrostatik olarak boyanacaktır.
Bu gibi panoların dış yüzeyleri İşveren tarafından belirtilen ve minimum %42 yansıtma değeri verecek
renkte olacaktır. Enstrümanlar mat siyah ve kontrol kolları, basmalı butonlar ve benzeri armatürler
krom kaplamalı veya aksi halde İşveren’in onaylayacağı tip ve biçimde olacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
18
2.1.11.18.
Boya Sistemleri
Aşağıdaki boya sistemleri sanat yapısı içindeki ekipmanlar ile malzemelerin izoaslyonu amacı ile
kullanılacaktır.
İsale hatalrındaki boruların iç ve dış kaplaması “DSİ Çelik Boru temin Şartnamesi” esas alınarak
yapılacaktır.
Su kontrol elemanlarının boyama sistemi “Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen
esaslara göre yapılacaktır
Listesi verilen tesis kalemleri için aşağıdaki boya sistemleri kullanılacaktır.
Şantiyede yapılacak imalatlar için her türlü boyama ekipmanları/malzemesi, kumlama ekipmanı
ve malzemesi, boya tabancası ve maskesi, basınçlı hava sistemi ile gerekli boya ve astar
şantiyede hazır bulundurulacaktır.
Kaplamalar BS 5493, DIN, NF, TS veya İşverence uygun görülecek eşdeğer Standartlara göre
yapılacak ve sistemler asgari on yıl bakım gerektirmeyecek şekilde uygulanacaktır.
Sistem P1
KULLANILDIĞI YERLER : Toprağa gömülü çelik işler ve boruların dış yüzeyleri. HAZIRLIK :
SIS 05 59 00-1967 Standardında SA 2,5 veya eşdeğeri kumlama BOYAMA : Boyama
BS 5493'e göre olacaktır;
a) Bir kat iki karışımlı anti-korozif pigment içeren epoksi astar 50 mikron Kuru Film
Kalınlığında (K.F.K.)
b) İki kat iki karışımlı epoksi (AWWA C 210 veya eşdeğeri standart) 250 mikron
toplam K.F.K.
Boya sisteminin toplam K.F.K = 300 mikron
Gömülü boruların dış yüzeyleri PE ile, “Toprağa Gömülü Boruların Sarılması”
bölümüne tariflendiği şekilde kaplanacaktır.
Sistem P2
KULLANILDIĞI YERLER : İçmesuyu ile temas eden çelik işler, borular, vanalar,
fitingler vb. ekipmanın iç yüzeyleri.
HAZIRLIK : SIS 05 59 00-1967 Standardında SA 2,5 veya eşdeğeri kumlama
BOYAMA : Boyama BS 5493'e göre olacaktır;
a) Bir kat iki karışımlı anti-korozif pigment içeren ancak kurşun ve krom pigmenti
içermeyen epoksi astar 50 mikron K.F.K.
b) Son kat içmesuyu sağlık sertifikalı
- üç kat iki karışımlı yüksek katılı (high solid) solventsiz epoksi 300 mikron toplam
K.F.K. veya;
- bir kat iki karışımlı solventsiz epoksi boya 350-400 mikron K.F.K
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
19
Boya sisteminin toplam K.F.K = 350-450 mikron
Sistem P3
KULLANILDIĞI YERLER : İçmesuyu ile teması olmayan, su altında veya ıslak
(yüksek nemli) çelik işler ve boruların iç ve dış yüzeyleri
HAZIRLIK : SIS 05 59 00-1967 Standardında SA 3 veya eşdeğeri kumlamaBOYAMA :
Boyama BS 5493'e göre olacaktır;
a) İki kat iki karışımlı anti-korozif pigment içeren epoksi astar 100 mikron toplam Kuru
Film Kalınlığında (K.F.K.)
b) İki veya üç kat iki karışımlı epoksi (AWWA C 210 veya eşdeğeri standart) 250-300
mikron toplam K.F.K.
Boya sisteminin toplam K.F.K = 350-400 mikron
Sistem P4
KULLANILDIĞI YERLER : Açık havadaki çelik işler (boru dış yüzeyleri gibi).
HAZIRLIK : SIS 05 59 00-1967 Standardında SA 2,5 veya eşdeğeri kumlama
BOYAMA : Boyama BS 5493'e göre olacaktır;
a) İki kat iki karışımlı anti-korozif pigment içeren epoksi astar 100 mikron toplam Kuru
Film Kalınlığında (K.F.K.)
b) İki veya üç kat iki karışımlı epoksi son kat 100-150 mikron toplam K.F.K. veya;
iki karışımlı epoksi reçine esaslı poliüretan (Alifatik esaslı) son kat 250 mikron
K.F.K.
Boruların boyama kodları Madde 2.1.27’ye göre olacaktır.
Tercihan açık renkli boyalar kullanılacaktır.
Boya sisteminin toplam K.F.K = 200-350 mikron
Sistem P5
KULLANILDIĞI YERLER : Zaman zaman su ile temas eden açık havadaki çelik işler.
HAZIRLIK : SIS 05 59 00-1967 Standardında SA 2,5 veya eşdeğeri kumlama
BOYAMA : Boyama BS 5493'e göre olacaktır;
a) İki kat iki karışımlı anti-korozif pigment içeren epoksi astar 100 mikron toplam Kuru
Film Kalınlığında (K.F.K.)
b) Bir kat epoksi ara kat boya 50-100 mikron K.F.K.
c) İki kat iki karışımlı epoksi son kat 100 mikron toplam K.F.K.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
20
Boya sisteminin toplam K.F.K = 250-300 mikron
Sistem P6
KULLANILDIĞI YERLER :Bina içi makina ve borular, bina içindeki vinçler ve açık
havaya maruz olmayan muhtelif çelik işler.
HAZIRLIK : SIS 05 59 00-1967 Standardında SA 2 veya eşdeğeri kumlamaBOYAMA :
Boyama BS 5493'e göre olacaktır;
a) Bir kat anti-korozif pigment içeren alkid esaslı oksidasyon korumalı astar (uzun
yağlı) 40 mikron Kuru Film Kalınlığında (K.F.K.)
b) İki kat alkid esaslı (orta yağlı) oksidasyon korumalı son kat 80 mikron toplam
K.F.K.
Boya sisteminin toplam K.F.K = 120 mikron
Sistem P7
KULLANILDIĞI YERLER : Üzeri sarılarak toprağa gömülecek boru işlerine. HAZIRLIK
: SIS 05 59 00-1967 Standardında SA 2,5 veya eşdeğeri kumlama BOYAMA :
Boyama BS 5493'e göre olacaktır;
I- Dış kısmı
a) Bir kat iki karışımlı anti-korozif pigment içeren epoksi astar 50 mikron Kuru Film
Kalınlığında (K.F.K.)
b) sargı bandının imalatçısı tarafından önerilen ve temin edilen astar bileşiği,
imalatçının özel gerekliliğine göre sargıdan hemen önce tatbik edilecektir. Sargı
işlemi madde 2.1.11.19’a uygun olarak tatbik edilecektir.
II- İç kısmı : 350-400 mikron solventsiz epoksi ile boyanacaktır.
Sistem P8
KULLANILDIĞI YERLER : Açık alandaki çelik işler (yaya platformu, merdiven,korkuluk
gibi)
HAZIRLIK : SIS 05 59 00-1967 Standardında SA 2 veya eşdeğeri kumlamaBOYAMA :
Boyama BS 5493'e göre olacaktır;
a) İki kat anti-korozif pigment içeren alkid esaslı oksidasyon kurumalı astar (uzun
yağlı) 80 mikron toplam Kuru Film Kalınlığında (K.F.K.)
b) İki kat alkid easalı (orta zincirli yağ) oksidasyon kurumalı son kat 80 mikron toplam
K.F.K.
Boya sisteminin toplam K.F.K = 160 mikron
Not: Açık havadaki galvanizli işler de dekoratif amaçla bu sistemle boyanabilir.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
21
Sistem P9
KULLANILDIĞI YERLER : Açık-nemli alandaki bakım ve onarımı güç çelik işler.
HAZIRLIK : SIS 05 59 00-1967 Standardında SA 2,5 veya eşdeğeri kumlama BOYAMA
: Boyama BS 5493'e göre olacaktır;
a) İki kat iki karışımlı anti-korozif pigment içeren epoksi astar 100 mikron toplam Kuru
Film Kalınlığında (K.F.K.)
b) İki kat iki karışımlı epoksi son kat 100 mikron toplam K.F.K.
Boya sisteminin toplam K.F.K = 200 mikron
2.1.11.19. Gömülü Boruların Sarılması
Arıtma tesisi mahal içindeki tüm çelik borular içi solventsiz epoksi dışı solventli epoksi
olarak temin edilecek olup, iç ve dış kaplaması “Boya sistemleri” ne göre yapılacaktır. Dış epoksi
kaplama üzerine, dış kaplaması madde” a” deki gibi olacaktır. Mahaller arası borular, içi solvensiz
epoksi, dişi PE kaplama olarak temin ve montajını yapılacaktır.
Çelik Boruların imalatı “ DSİ Çelik Boru Şartnamesi” ne göre yapılacaktır.
a)-Toprağa Gömülü Boruların Sarılması
Şantiye şartlarında içi ve dışı çıplak olan yani hiçbir izolasyon yapılmayan boruların
Kontrolluğun izni ile kullanılması halinde aşağıdaki yöntenle kaplama yapılacaktır. İç izolasyonu
(boya sistemlerindeki özellikler doğrultusunda) solventsiz epoksi ile kaplanmış olacaktır.
Dış yüzeylerdeki kaplama işlemi aşağıdaki gibi yapılacaktır:
Mekanik motorlu fırça ile yüzey temizlendikten sonra 80 - 150 mikron kalınlığında
epoksi primer astar ile boyanacaktır. Bu uygulamdan sonra aşağıdaki yöntemelerden biri ile
dış izolasyon sağlanacaktır.
a) Polietilen kaplamalar sıcak sargı (kendinden büzüşen) yöntemiyle,
b) Bitüm emdirilmiş cam elyaflı ile kaplama (TS 4356’ya uygun olarak)
c) Soğuk uygulamalı Polietilen kaplamalar,
Minimum PVC kalınlığı 0,76 mm ve toplam sargı kalınlığı da 1,65 mm den az olmayacaktır.
d)-Çelik boruların dış yüzeylerinin maden kömürü katranı epoksi reçinesi ile
kaplanması yani Coal-Tar epoksi Kaplama TS EN 10 289’a uygun olarak yapılacaktır.
Bu yöntemelerle yapılan polietilen / bitüm / kömür katranı kaplama kalınlığı,
kullanılan boru veya ek parçası üzerindeki mevcut kaplama kalınlığından daha
düşük olmayacaktır.

Arazide uygulanan kaplamaların seyyar holiday ekipmanı ile izolasyon kontrolleri
yapılacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
22
Borular, bu şartname ve eklerinde verilen esaslara ve ilgili standardlara uygun
olarak yapılacak bir dış izolasyon ile zemin ve yeraltı suyunun zararlı tesirlerine karşı
korunacaktır.
Uygulanacak dış kaplama en az aşağıdaki özelliklerde olacaktır: Etkili
bir elektriksel yalıtkan olmalı,
Kolayca uygulanabilmeli,
Boru üzerine iyi yapışmalı,
Zamanla üzerinde delikler oluşmamalı,
Depolama, nakliye ve döşeme sırasında maruz kalacağı kuvvet ve tesirlere karşı
dayanıklı olmalı,
Elektriksel direnç özelliğini zamanla kaybetmemeli,Tamiri
kolaylıkla yapılabilmeli.
b)-Betona Gömülü Boruların Sarılması
Mekanik motorlu fırça ile yüzey temizlendikten sonra 80 - 150 mikron kalınlığında
epoksi primer astar ile boyanacaktır.
2.1.11.20. Tesis İçndeki Borulamalar.
Tesis içindeki DN 200’ e kadarki çelik borular içi solventsiz epoksi dışı normal epoksi
ile kaplanacaktır. Tesis içinde dışı polietilen kaplı hiçbir çelik boru kullanılmayacaktır.
Tesis içindeki özel parçaların izolasyonu “Boya Sistemelri” indeki özelliklere göre
yapılacaktır.
2.1.12.
Alet ve Takımlar
Yüklenici makina ve ekipmanın montajı ve garanti süresi boyunca bakımı için gerekli her türlü
özel alet ve takımları sağlayacaktır. Bu alet ve edevat işletme personelinin eğitimi için de yeterli
sayı ve vasıfta olacaktır.
2.1.13.
Yedek Parçalar
Ancak Yüklenici, Garanti Süresi boyunca ortaya çıkabilecek ve imalat-montaj hatalarından
kaynaklanan arızaların giderilmesi için ihtiyaç duyacağı yedek parçaları temin etmekle yükümlü
olacaktır.
2.1.14.
Örnekler
Yüklenici istendiğinde, bu Şartnamede tarif edilen veya İşveren’ce tanımlanan tüm fitingler,
vanalar, izolasyon, musluklar, manşonlar, şalt donanımları, kablolar ve diğer benzer
aksesuarların uygun etiketlenmiş örneklerini temin edecektir.
Bu gibi örnekler İşveren’in bürosunda veya talimata göre başka bir yerde onayına sunulacaktır.
Örneklerin tüm parçaları anahtar, tornavida kullanılmadan elle sökülüp içerisinin kontrol edilmesi
için gevşek bırakılacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
23
2.1.15.
İsim Plakaları ve Etiketler
Yüklenici tarafından, İşveren'nin kabul edeceği estetik ve dizaynda ve gerekli görülen yerlerde
isim plakaları ve etiketleri yazdırılıp takılacaktır.
Trafolit veya benzeri onaylanmış malzemeden beyaz üzerine siyah kabartma en az 5 mm lino tip
harflerle yazılı tanıtım etiketleri tüm ekipmanın özelliklerini gösterecek şekilde dağıtım sistemi
üzerine veya yanına en az iki pirinç vida ile tesbit edilecektir. Tüm etiketler Türkçe olacaktır.
Etiketler projelerde gösterilen sembol, isim, fonksiyon ve gerektiğinde faz voltajı, akımı, basınç ve
sıcaklık gibi ifadeleri taşıyacaktır. Plastik yapışkanlı etiketler kesinlikle kullanılmayacaktır.
2.1.16.
Gürültü, Titreşim ve Deprem Yükleri
a) Genel
Yüklenici rahat ve düzgün bir yerleştirme yapacaktır. Projelerde gösterilen tüm makina ve
ekipman kalemleri gürültü düzeylerini en aza indirme konusu dikkate alınarak seçilecektir.
Makina mahalleri dışında gürültü düzeyi dış duvardan 3 m mesafede ölçüldüğünde 65 dBA'yı
aşmayacaktır. Makina mahalleri ve binalarda gürültü düzeyi 80 dBA'yı aşmayacaktır. Bunun için
gerekli her tütlü tedbir Yüklenici tarafından alınacaktır.
b) Titreşim Önleyici Destekler ve Ses Absorbesi
Yüklenici tüm malzemeyi gürültü ve titreşimin yapı içinde iletilmesine engel olacak şekilde temin
edecek ve bağlayacaktır.
Uygun olan yerlerde, tüm fanlar, A/C paket sistemler, kompresörler ve diğer hareketli sistemler,
makina temellerinin döşeme veya yapıdan izole edileceği şekilde esnek destekler üzerine monte
edilecektir. Ayrıca, tüm dönen makinalar statik ve dinamik olarak balanslanacaktır.
Mekanik titreşim binadan % 95 izolasyon verimi sağlayacak şekilde titreşim önleyici destekler ve esnek
bağlantılar kullanılarak giderilecektir.
c) Ekipman
projelendirilecektir.
her yönden 0.12 g lik bir deprem yüküne dayanacak şekilde
2.1.17. Elektrikli Aletler, Kablo Boruları, Kanallar ve Borular vs’nin Muhafaza ve Bakımı
Sevkiyattan önce ekipman tümüyle temizlenecek, hasara, tahribata, korozyona, pislik sızmasına
karşı korunacak ve nemli atmosferde uzun süre depolanmaya uygun şekilde ambalajlanacak ve
muhafaza edilecektir.
Tüm alet ve ekipman su geçirmez yerde depolanacak, montajdan önce muayene edilecek ve
temizlenecektir. Yerine montajı yapılmış veya depodaki ekipmanın tüm açık boru ve kanal uçları
plastik başlık veya uygun koruyucu örtü ile kapatılacaktır.
Yüklenici makinalara diğer şantiye elemanları tarafından verilebilecek hasarı veya yabancı madde
girişini önlemek için her tedbiri alacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
24
Yüklenici’nin bu önlemleri almaktaki ihmali nedeniyle makinalar,borular, kanallar ve elektrikli
ekipman kalemlerine gelebilecek hasarlar için hiçbir talebi kabul edilemeyecek ve hasarlı her
türlü ekipman hiçbir bedel talep edilmeksizin Yüklenici tarafından yenisi ile değiştirilecektir.
2.1.18. Genel Malzeme ve İşçilik
Tesisin tüm parçaları başka türlü belirtilmedikçe bu bölümün hükümlerine ve İşveren'in onayına tabi
olacaktır.
İşlerde kullanılması önerilen malzeme ve ekipmanın imalatçılarının adları bu malzeme ve
ekipmanın performans, kapasite, resmi test raporları ve bunlarla ilgili diğer önemli bilgilerle
birlikte, kendi kanaatine göre yeterli olmayan veya Şartnameye uymayan herhangi bir kısmı
reddetme yetkisine sahip olan İşveren’ce incelenmek üzere istendiğinde temin edilecektir.
Reddedilen bu gibi kısımlar Yüklenici tarafından İşverene ilave masraf getirmeksizin
değiştirilecektir.
İşlerde kullanılan tüm malzemeler ilgili görev için en uygun cinste, yeni, birinci sınıf ticari kalitede,
kusursuz olacak ve uzun ömür ve en az bakım gerektirecek şekilde seçileceklerdir.
Su altındaki tüm hareketli parçaları ve su altındaki bu elemanların pimleri ve milleri v.s. ya da
bunlarla temas halindeki satıhlar korozyona dirençli metal olacaklardır. Çeşitli kimyasal
maddelerle direkt temas eden tüm parçalar, bu kimyasal maddelerin korozyonuna veya
aşındırmasına tamamıyla dirençli olacak ve aynı zamanda özelliklerini zaman aşımı, ışıkta kalma ya
da başka nedenlerden dolayı aynen koruyacaktır.
Şartnamede "paslanmaz çelik" istendiğinde veya kullanıldığında hava korozyon direnci en az BS
970 410 Grad 521'e eşit olacaktır. İki korozyona dirençli metalin temas ettiği yerlerde aşınmadan
dolayı takılmanın, malzemelerin uygun sertlikte ve yüzey kalitesinde seçilmesi ve yağlama
yapılarak önlenmesine özellikle dikkat edilecektir. Şartnamede bronz istendiğinde veya
kullanıldığında çinkosuz olacaktır.
Benzer olmayan metallerin yakın teması nedeniyle oluşacak korozyonun önlenmesine özel önem
verilecektir. Benzer olmayan metallerin temas halinde kullanılmasının gerekli olduğu yerlerde
metaller, bimetalik korozyon mümkün olduğunca az olacak şekilde seçileceklerdir.
Ekipman, kaliteli bir işçilik ile Yüklenici’nin tarafından hazırlanan ve İşveren tarafından tasdik
edilen projelerde ve diğer inşaat işlerinde gösterilen mevki ve seviyelerde monte edileceklerdir.
İşveren tarafından istenmedikçe Yüklenici bu projelere aynen riayet edecek ve bunlardan hiçbir
sapma kabul edilmeyecektir. Bütün tesisler, tatminkar bir işletme için gerekli düzgün hat, seviye
ve yerleşme düzeninde olacak ve ekipmanlar arasındaki gerekli bağlantıların kolayca
yapılmasına imkan verecektir.
İşçilik ve son rotuşlar en iyi atelye uygulamalarına göre birinci sınıf ticari kalitede olacaktır.
Tesisin tüm benzer kalemleri ve bunları oluşturan parçalar tamamıyla birbirleri ile değiştirilebilir
olacaktır. Yedek parçalar orijinalleri ile aynı malzemeden imal edilecek ve tesisin benzer tüm
kalemlerine uyacaklardır. Yenilenebilir parçalardaki işleme toleransları, imalatçının resimlerine
göre değiştirmelerin kolaylıkla yapılması için doğru ve istenen sınırlarda olacaktır.
2.1.19. Toz, Böcek ve Haşerattan Korunma
Tozun girmesinden etkilenen tüm ekipman toz geçirmez hale getirilecektir.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
25
Normal imalatında hiçbir koruma yapılmayan tüm ekipman, haşaratın girmesi veya hasar
vermesinden dolayı mekanik bozulma olmayacağından emin olmak için haşarat giremez duruma
getirilecektir. Konstrüksiyonda veya bağlantılarda kullanılan tüm malzemeler böceklerin, mikro
biyolojik canlıların veya diğer mahalli hayvanların saldırısına dirençli olacaklardır. Bu gibi
malzemeler İşveren'in onayına tabi olacaktır.
2.1.20. Ekipman Ömrü
Tüm malzeme ve ekipman en az bakım ile uzun ömür verecek şekilde projelendirilecektir.
Yüklenici’nin bu durumu benzer ekipmanın başka bir yerdeki kullanım kayıtları veya kapsamlı
deney kayıtları ile göstermesi istenebilecektir.
Periyodik bakım ve onarımlar mümkün olduğunca uzman personel gerektirmeyecektir.
Sızdırmazlık (Salmastra) keçeleri, karbon fırçalar v.s. gibi daha sık değişmesi gereken sarf
malzemeleri hariç, aşınmaya maruz kalan hiçbir parça sürekli normal işletmede en az üç yıl süre ile
değişme veya onarım gerektirmeyecektir. Parçanın değişmesi için önemli ölçüde demontaj
gerekiyorsa bu süre on yıldan az olmayacaktır.
2.1.21. Kaynak
2.1.21.1.
Kaynak İşleri
BS 4360 (BS7613), BS 1501(BS 10028 Part 1, Part 2 ve Part 3), DIN 17100 (EN 10025-2) veya
benzer nitelikte çelik ihtiva eden kaynaklı parçalar en az BS 5135 (BS EN 1011-1) veya eşdeğer
standart gerekliliklerine uygun olacaktır. BS 5135 işin kaynak öncesinde ön ısıtması ile ilgili
gereklilikleri vermektedir. Çevresel kaynaklar v.s. ISO 2694 veya BS 5500, BS 2633 veya
eşdeğer standartlara göre imal edilecek ve test edilecektir. Bütün bağlantılar kaynak için uygun
profile göre hazırlanmış kaynak ağızlarına sahip olacaklardır. Parçalar bundan sonra biraraya
getirilecek ve kaynak başlamadan iyice kontrol edilecektir. Kaynak ve imalat işlemleri artık
gerilmeler minimum olacak ve çarpılma olmayacak şekilde yapılacaktır. İşlendikten sonra ilgili
parçanın düzgünlük ve çalışmasını etkileyecek bir çarpılmanın olmamasını sağlamaya özellikle
dikkat edilecektir.
Kaynak işlemleri BS 4870'e göre olacaktır.
Her ünitenin imalat ve kaynak işleri son işleme ya da diğer bağlantı işleri yapılmadan önce
tamamlanacaktır. Bütün kaynak dikişleri sürekli olacaktır.
Bina içi kapalı alan koşullarında yapılan kaynaklı imalatlarda kullanılan elektrodlar düşük hidrojen
içerikli bazik elektrodlar olmalı, şantiye koşullarında yapılan kaynaklı imalatlarda ise kullanılan
elektrodlar selulozik elektrodlar olmalıdır, karbon çelikleri için en az TS 5387 veya ISO 544, 547,
2401 veya BS 639 (1976) (EN 499) veya eşdeğer standart gerekliliklerine, paslanmaz çelikler için de
TS 5595 (TS EN 760) veya ISO 544 veya BS 2926 (BS EN 1600) veya eşdeğer standart
gerekliliklerine uygun olacaktır. Paslanmaz çeliklerin kaynağı için sadece paslanmaz çelik
elektrotlar kullanılacaktır.
Kaynaklanacak paslanmaz çelikler uygun şekilde stabilize edilecektir. Elektrotlar için ısıtıcılı depo
ve fırınlar sağlanacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
26
Kaynak yapılan yerlerde kaynaktan dolayı oluşacak çapak ve siyahlıklar polisajlanacak ve kaynak
yerleri paslanmaz çeliğin diğer yüzeyleri ile aynı oranda parlatılmış duruma getirilecektir.
Sadece usta, kalifiye ve denenmiş kaynakçılar işe alınacaktır. Kaynakçılar BS 4871 Kısım 1 veya
başka eşdeğer standarda göre deneneceklerdir. Kaynak işlerinin her kaynak serisindeki her
kaynakçının adını da gösteren detaylı kayıtları tutulacak ve hata oranı kabul edilemez olan
kaynakçıya deneyi yeniden geçene kadar iş yaptırılmayacaktır.
Vana gövdeleri, yuvalar v.s. kaynaklı konstrüksiyondan imal edildiğinde kabuk (gövde)
plakalarındaki tüm alın kaynakları radyografik muayeneye tabi tutulacaklardır. Vanaların çelik
konstriksiyon olarak imal edilmeleri sözleşmede aksi belirtilmedikçe İşveren'in onayına tabidir.
Ekipmanın diğer tüm kalemleri için Yüklenici kaynakların radyografik muayene maliyetleri için pay
bırakacaktır. Muayene edilecek pozisyonlar Kontrol İşveren’i tarafından gösterilecektir.
"International Institute of Welding, Collection of Reference Radiographs of Welds" radyografik
filmlerin okunması ve kaynak hatalarının yapısı ve kapsamı ile ilgili karşılaştırma esasları için
kılavuz olarak kullanılacaktır.
Tesis işletmeye alındığında önemli gerilmelere maruz kalacak kaynaklı parçalar veya dökümler
uygulanabilen yerlerde işlenmeden önce uygun ısıl işlemden geçirileceklerdir.
Bu bölümde belirtilen standartlar yerine, eşdeğer veya daha iyi bir kalite sağlanması şartıyla ilgiliDIN
standartları kullanılabilecektir.
Kaynakların yüksek gerilmelere maruz kalabileceği bütün hallerde imalat başlamadan önce
Yüklenici, İşverene önereceği bütün kaynak hazırlamalarının detaylı çizimlerini verecektir.
İşveren, önerilen detayları kabul ettiğini bildirmeden önce kaynak yapılmayacaktır.
Kaynak dikişlerinde oksitlenme, curuf, terleme, çatlama görülmeyecektir. Bombe başları ile
silindirik kısımların birleştikleri yerlerde gerk ebat, gerekse kaynaktan dolayı bozukluklar
görülmeyecek çaplarda tam bir kaynak irtibatı sağlanacaktır.
Kaynak yapılan mahal sıcaklığı +5 °C ' nin altına indiği zaman kesinlikle kaynak yapılmayacaktır.
Borularda uygulanacak Tahribatsız Muayene Yöntemi: (NDT)
Boru kaynak kontrollerinde et kalınlığı < 8 mm olan çelik boruların kaynak kontrolleri boruların
tamamında %100 Radyoğrafik Kaynak Kontrolü sistemiyle yapılacaktır. Boru et kalınlıkları < 8
mm olan borularda ise boru kaynaklarının tamamı %100 Ultrasonik kaynak kontrolüne tabi
tutulacaklardır.
Yapılan ultrasonik muayeneyede, Yapılan kaynakta hata çıkması halinde, arızalı kaynak yerleri
onarıldıktan sonra radyogragik muayeneye tabi tutulacaktır.
DSİ Kontrol mühendisi kaynaktan bir problem görmesi halinde ilgili kaynak radyografik
muayeneye tabi tutulacaktır.
Şantiyedeki kaynak işleri ve deneyler kabulden en fazla üç gün ilerde olacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
27
2.1.21.2.
Kaynakçıların Yeterliliği ve Personel Eğitimi
Yüklenicinin kaynak işlerinde kullanacağı personel yeterli kaynak sertifikasına sahip değilse
Yüklenicinin kaynakçıları kaynak ekipmanlarının temin edileceği firma tarafından kaynak
çalışmalarına başlanmadan önce eğitilecek ve sertifikalandırılacaktır. Görevlendirilecek kaynak
personeli bu eğitim sürecinden geçmeden şantiyede istihdam edilmeyecektir.
2.1.21.3. Kaynak İşleri Taşeronları
Kaynak muayene ve kontrolü için yüklenici, tahribatsız muayene konusunda sertifikalı kaynak
muayene ve kontrol taşeronunu şantiyede mekanik montaj başladığında istihdam etmiş olacaktır.
2.1.22. Döküm Malzemeler
Su kontrol elemanlarının döküm malzemesi “Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen
esaslara göre İşlem yapılacaktır
Pompa, imalatı, TS- 526 ,GGG40 sfero döküm olacaktır. Yüklenici isterse paslanmaz çelik
olarakta ilgili ekipmanı ürettirebilir. Sadece dalgıç pompa gövdeleri kır döküm olacaktır.
Onarım için metalin kesilmesinin, dökümün gerilmeye maruz kesit alanında yüzde 25'den fazla
azalmaya ya da kalan metal kesitte hesaplanan gerilmenin müssade edilebilir gerilmeden yüzde
25'den daha fazla olmasına sebep olduğu hallerde döküm reddedilebilecektir.
Gerekli görülmesi halinde İşveren tarafından dökümlerin sfero veya kır döküm olup olmadığının
anlaşılması için, imal edilen parçalardan bir veya daha fazlası alanarak teste tabi tutulacaktır.
İşveren, alınan bu örnekler için hiç bir bedel ödemeyecektir. Yapılan test ve genel giderlerin
tamamı Yüklenici’ye ait olacaktır.
Önemli kusurları kaynakla tamir edilen dökümlerin kaynaktan sonra gerilimi alınacaktır.
Kapsamı başka türlü anlaşılamayacak kusurlar içeren dökümlerin muayenesi ya da kaynakla
yapılan tamirlerin uygunluğunun tesbiti için tahribatsız muayene metodları kullanırak gerekli
kontroller yapılacak ve bunların tüm masrafları Yüklenici’ye ait olacaktır.
2.1.23. Bağlantı Elemanları
Tesiste kullanılacak somun, civata, saplama ve pullar ilgili Türk, Alman, İngiliz veya onaylanmış
başka bir standardın gerekliliklerine uygun olacaktır. Basınçlı parçalarda kullanılacak somun ve
civatalar en iyi kalite çelik, gövdesi, başı ve somun altı işlenmiş olacaktır. Civatalar tam sıkılı iken
somun içinden tam bir diş dışarda gözükecek uzunlukta olacaktır.
Civatalar içine girdikleri raybalı deliklere rahat alıştırmalı ve bağlanırken hasar görmeyecek ölçüde
dişli çapına sahip olacaklardır. Civataların Şantiyede doğru monte edilmelerini sağlamak için
görünen şekilde işaretlenecektir.
Pullar, kitleme aletleri ve titreşim önleyici düzenekler gereken yerlerde sağlanacak ve İşveren'in
onayına tabi olacaklardır.
Civataların yapısal elemanların içinden geçtiği durumlarda gereken yerlerde civatada eğilme
gerilmesine yol açmamak için trapez kesitli pullar kullanılacaktır.
Korozyon riski varsa, civata ve saplamalar tüm koşullarda maksimum gerilmenin malzemenin
akma gerilmesinin yarısını aşmayacağı şekilde projelendirileceklerdir.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
28
Su içindeki bütün civatalar, somunlar ve vidalar nikel katkılı paslanmaz çelik olacaklardır. Diğer
bağlantı elemanalrı sıcak daldırmalı galvanız olacaktır.
Yüklenici, tespit ediciler, civatalar, rondelalar ile belirlenmiş bütün tutturucuları, aynı hat ve seviye
somunlarını ve gerektiği hallerde ekipmanı temellerine tutturup planlamak için gerekli bütün
doldurucuları ve yatak plakalarını, çerçeveleri ve proje gerilimlerini aşmadan ekipman tarafından
iletilen yükleri beton temellere yaymak için gerekli diğer yapı parçalarını temin edecektir.
2.1.24. İsraf Toleransı
Yüklenici normal olarak montaj, kabul ve işe aplikasyon esnasında israf edilebilecek
malzemelerden belirtildiği üzere ve İşveren'in uygun göreceği makul miktarlarda fazlalık temin
edecektir.
2.1.25. Yağlama
Yüklenici tarafından önerilen yağlar ve diğer yağlayıcı malzemelerin komple listesi yapılacaktır.
Değişik cinsteki yağlayıcı malzemelerin sayısı en azda tutulacaktır. Yağlayıcı malzemeleri tedarik
edecek firmanın adı ve listesi, malzemeler işletme el kitaplarına geçmeden İşveren’in onayına
sunulacaktır. Elektrik motorlarının gresle yağlanan masuralı tip rulmanları için lityum bazlı gres
tercih edilecektir.
Gresle yağlama yapıldığında, sık ayarlama ve yeniden doldurma gerektirmeyen basınçlı bir
sistem tercih edilecektir. Buradaki sık kelimesinden amaç haftada birden fazla manasında olup,
gresleme aralığı daha kısa olan sistemlerden kaçınılmalıdır. Giriş ve ulaşım kolaylığı için gereken
yerlerde uzatma borusu ucunda gres nipelleri yerleştirilecek ve bu gibi noktalardan birkaçı uygun
şekilde bir araya toplanabilirse nipeller uygun pozisyonda monte edilecek bir toplayıcı plakaya
bağlanacaktır. Normal gres için düğme başlı tip nipeller (gresörlük) kullanılacak ve Tesisin her
bölümü için tüm gres nipelleri aynı büyüklük ve tipte olacaklardır. Yatakların gres ya da yağla aşırı
doldurulup taşmasını önlemek için tedbir alınacaktır.
Özel greslerden birden fazla cins gereken yerlerde her özel tip için ayrı bir gres tabancası
sağlanacak ve kalıcı olarak etiketlenecektir.
Yağ hazneleri görünür camlı tip yağ seviye göstergeleri ile donatılacak, bunun mümkün olmadığı
yerlerde ise yağ çubukları kullanılacaktır. Göstergeler işletme esnasında olabilecek tüm
sıcaklıklarda seviyeyi göstereceklerdir. Normal, maksimum ve minimum seviyeler 30 °C sıcaklıkta
normal döşeme seviyesinden bakıldığında gösterge camından açık şekilde görülebilecektir.
Yüklenici tesisin bir kalemi hazırlık çalışmasına hazır olduğunda her yağlama sistemi için ilk
çalıştırma (rodaj) yağını temin edecektir. Ayrıca işlerde kullanılacak onaylı yağlayıcı
malzemelerden, Geçici Kabul tarihinden itibaren iki yıl süre ile tesisin işletmesine yeterli
miktarda tedarik edecektir.
2.1.26. Flanşlar
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
2.1.27.
Boru İşleri
2.1.27.1.
Genel
belirtilen esaslara göre bakılacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
29
Tesis içinde kullanılacak çelik borular dışı normal epoksi ve içi solvensiz epoksi olacak şekilde
temin ve monte edilecektir. Dışı Pe kaplı boruların tesis içinde kullanılmasına izin verilmeyecektir.
Tesis saha borulamasında toprağa gömülü kullanılacak çelik borular Boruların içi solventsiz
epoksi dışı PE kaplama olarak temin edilecektiri..
Çelik Boruların imalatı “ DSİ Çelik Boru Şartnamesi” ne göre yapılacaktır.
DN 200’den küçük çelik borular düz dikişli olarak ve iç kaplaması solventsiz epoksi dışı kısmı normal
epoksi olarak temin ve montajı yapılabilecektir.
Kaplama kalınlıkları “Boya Sistemleri”ndeki özellikler dikkate alınanarak uygulanacaktır.
Tesis içi PVC esaslı tüm borular HDPE 100 malzmeden ve PN 10 basınç sınıfında olacaktır.
Tesislerde kullanılacak muhtelif çap sınıf ve yapıdaki bağlantı boruları, duvar geçiş parçaları, T,
dirsek, flanş, redüksiyon, istavroz vb. parçalar ilgili uygulama projelerine ve teknik özelliklerine
uygun olarak İşveren'in talimat ve direktifleri doğrultusunda temin, imal ve monte edilecektir.
Tesis istimlak sınırı içerisinde ham su, durulmuş su, filtrelenmiş su ve arıtılmış suyun iletiminde
çelik boru kullanılacak, ancak bunların iç kaplamasında bitümlü kaplama kullanımına izin
verilmeyecektir. Arıtma işleminin hiç bir aşamasında asbest vb. borular ile İşverence içmesuyu ve gıda
teknolojisinde kulanımı uygun görülmeyecek boruların kullanımına hiç bir şekilde izin
verilmeyecektir.
Sulu ortamda kullanılacak duvar geçiş parçalarının yaka ölçüleri boru çapına göre uygun
büyüklükte olacak ve yakalar boruya dıştan çepeçevre kaynatılacaktır.
Depo ve manevra odalarında kullanılacak muhtelif çap, basınç ve yapıdaki boru, duvar geçiş
parçası, dirsek, büyük T vb. parçalar, korozyona karşı “Ekipman Listeleri”nde belirtildiği şekilde
korunacaktır.
Yüklenici, bina içindeki, haznelerdeki ve vana odalarındaki ve bu Şartnamede tanımlandığı ve
ayrıntıları verildiği şekilde ve de İşveren Projelerinde gösterilen yerlerdeki tüm boru işleri ve fitinglerin
tedarik, ihzarat ve montajını kapsamına dahil edecektir.
Tüm borular, vanalar ve fitingler işletme sırasında maruz kalacakları maksimum basınç ve
ilaveten darbe basıncından fazla basınca dayanacak sınıfta olacaklardır.
Boru yerleşimi diğer ana ekipman kalemlerinin demontaj ve montajını kolaylaştıracak şekilde
düzenlenecektir.
Tüm pompaların emme ve basma taraflarına kolay demontaj için sökme parçaları (flanş
adaptörleri) temin edilecek ve yapılara esnek bağlantılar için tedbirler alınacaktır.
Sökme parçaları ve bağlantı elemanları ile kullanılacak boru başları düzeltilip bağlantı elemanı
imalatçısının istediği toleranslara uygun hale getirilecektir.
Bütün gevşek flanşlar sabit flanşlara uygun civatalarla bağlanacaktır.
Boru kaplamasının hasar gördüğü yerlerde, yüzey temizlenip kurutulacak ve Yüklenici hasarlı
alanı en az üç kat boya ile orijinal kaplamanın tam kalınlığına ve spesifikasyonuna uygun olarak
boyayacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
30
Sökme parçaları ve manşonlar flanşların, vanaların ve ekipmanın uzun boru boylarını
esnetmeden kolay sökülebilmesi için gereken yerlerde temin edilecek ve boru uzantılarına monte
edilecektir.
Boruların son çıkış bağlantısı, harici hattın bağlantı noktasına uyacaktır.
Flanşlı bağlantılar tüm bağlantı yüzeyinde 3 mm kalınlığında, civataların geçeceği deliklere haiz
kauçuk conta kullanılarak yapılacak ve bütüm flanşların alınları boru veya fitingin ekseni ile 90°
açı yapacak şekilde işlenecektir.
Bağlantı işi ve boruların tesbiti ve bağlanması için gereken malzemeler, yeterli boru mesnetleri de dahil
Sözleşme kapsamına dahil olacaktır.
İmalatçının tesislerinde uygulanacak deney basıncı işletme basıncının iki katı ya da maksimum
işletme basıncının bir buçuk katı (hangisi büyükse) olacaktır.
Yüklenici bütün boruların iç yüzeylerinin montajdan önce, montaj esnasında ve kabulden önce
tamamıyla temiz olmasını sağlamakla yükümlü olacaktır. Temizleme bütün pislik, pas, çapak,
sahadaki kaynaktan kalan cürufun temizlenmesini kapsayacaktır. Yüklenicinin tesislerinden sevk
edilmeden önce boruların, branşmanların v.s. başları pislik toplanmasına veya hasara engel
olmak için uygun şekilde kapatılacak ve örtülecektir. Bu muhafazalar yandaki boru veya vananın
bağlanmasından hemen öncesine kadar kaldırılmayacaktır.
Her türlü imalatın bitiminden sonra, bütün borular hidrolik deneye tabi tutulacaklardır.
Sevkiyattan sonra ilave imalat içeren değişiklikler yapılırsa ilgili boru veya boru sisteminin ayrı bir
hidrolik deneye tabi tutulması gerekecektir.
Tüm küçük çaplı borular enstrümanlara veya diğer ekipmana bağlanmadan önce basınçlı hava ile
temizlenecektir.
Yüklenici ana yapıların derzlerindeki farklı oturmalara ve tesbit kitlelerine iletilmemesi gereken
termal gerilmelere karşı boruların fleksibilitesinin sağlanması gereğini dikkate alacaktır. Tüm
borularda esnek bağlantılar, rakorlar ve boru payları binadaki hata oranı için tolerans sağlamak
amacıyla gerektiğinde kullanılacaktır.
Borulama sistemi, boş uçlarda, dirseklerde, T parçalarda ve vanalarda tesbit kitlelerinin en az
sayıda tutulmasını sağlamak esasına göre projelendirilecektir. Yüklenici kendisinin sağladığı boru
işlerini sabitlemek için gereken tesbit kitlelerini detaylı projelerinde gösterecektir.
Yerleştirme esnasında bütün borular kendi mesnetleri üstünde asılı duruma getirilecek, bağlantı
yüzeyleri flanşlar birbirine civata ile bağlanmadan önce paralel duruma gelecek şekilde
hizalanacaktır. Bağlantılar yapılması esnasında, boruların esnetilerek uygun konuma
getirilmesine müsaade edilmeyecektir.
Küçük çaplı borular ve hortumlar alev almaz malzemeden olacaklardır. Bu borular uygun olan
yerlerde temizlik için kolay sökülebilir şekilde düzenlenecek ve herhangi bir kimyasal malzeme
taşıyan boru için vidalı ya da eritme kaynağı ile bağlantı önerildiğinde, yeterli sayıda flanşlı
bağlantı temin edilerek bir hattın bir ucundan ötekine komple çalışmaya gerek olmadan borunun
bölümler halinde sökülebilmesi sağlanacaktır. Boruların gerekirse içlerinin yıkanması için basınçlı
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
31
su temini bağlantılarının yapılması amacıyla uygun noktalarda T parçalar ve musluklar da
sağlanacaktır.
Bütün borular ve hortumlar her hattın tümüyle tanınabilmesi için işaretlenecektir. Boru üzerine
boya ile tek veya çok renkli halkalarla yapılan tanıtım işaretleri uygun olan yerlerde BS 1710'un
tavsiyelerine göre yapılacaktır. Mümkün olan yerlerde kanal, tank ve bina duvarlarına raf ya da
tablalar bağlanarak borular bu raf veya tablalara klipslerle tutturulacak ve böylece yandaki boruları
sökmeden herhangi bir boru kolaylıkla sökülebilecektir. Bu gibi raf ya da tablaların temin ve
montajı Sözleşme kapsamındadır. Önerilen hortum, boru, raf veya tablaların tipleri ile ilgili tüm
detaylar teklif aşamasında verilecektir.
Boruları ve bağlantı ekipmanını, onaylanan bir metodla desteklemek için gereken bütün
destekler, askılar, tesbit civataları ve temel civataları temin edilecektir. Borulara bağlı vanalar,
sayaçlar, pislik tutucular ve diğer aletler bağlı oldukları borudan bağımsız olarak
mesnetlenecektir.
Destek plakaları veya diğer şekillerdeki destekler tercihan döküm kullanılmakla birlikte perçin
veya kaynaklı sağlam çelik konstrüksiyondan da olabileceklerdir.
Boruların döşeme veya duvar içinden geçtiği yerler, İşveren'in onayladığı haller dışında destek
noktası olarak kullanılmayacaktır.
Rakorlar ve kutular ya da diğer fitingler yerlerine tesbit edildikten sonra döşemeler, duvarlar ve çatı
yapısı düzgün hale getirilecektir.
2.1.27.2.
Çelik Borular ve Özel Parçaları
Tesis içinde kullanılacak çelik borular dışı normal epoksi ve içi solvensiz epoksi olacak şekilde
temin ve monte edilecektir. Dışı PE kaplı boruların tesis içinde kullanılmasına izin verilmeyecektir.
Tesis saha borulamasında toprağa gömülü kullanılacak çelik borular dışı solventli olarak temin
edilecek daha sonnra montaj aşamasında ilave olarak dışı “Gömülü Boruların Sarılması” ilgili
maddesine göre yapılacak ve içi ise solventsiz epoksi veya dışı PE kaplı olacaktır.
Özel parçaların imalat projeleri imalata başlamadan önce İdarenin onayına sunulacak ve İdarenin
onayından sonra imalat ve montaj süreci başlayacaktır.
Çelik boru imalatçısı “DSİ Çelik Boru Temin ve Döşenmesi Teknik Şartnamesi”ndeki özelliklere
haiz olacaktır.
Çelik borular aşağıdaki ilgili standartlara uygun olacaktır:
TS EN 10216-1
TS 10217-1, TS 10217-2, TS 10217-3, TS 10217-4, TS 10217-5,
TS EN 10 025-2 İlgili DIN ve ilgili BS,
Boyuna ( düz dikişli) kaynaklı borular Boru ERW teknigi ile TÜV,ASTM, TSE, EN 10208, API 5CT,
5L, DVGW, TS, DIN , BS belgeli boyuna kaynaklı, çelik boru gereklerine göre ve uygun kalite
çelikten imal edilecektir.
Boyuna kaynaklı boruların iç ve dış kaplaması boru üreticisi tarafından şartname ve standart
gereklerine göre yapılacaktır.
Arıtma tesisi içerisinde kullanılacak olan borular boyuna kaynaklı veya spiral kaynaklı
olabilecektir.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
32
Spiral kaynaklı borular TS 10217-1’in gereklerine uygun şekilde imal edileceklerdir.
İmal edilen T - parçalarda uygun takviye nervürleri ve sağlamlaştırıcılar bulunacaktır.
Çelik borular ile birlikte kullanılacak dirseklerin, çatal boruların ve fitinglerin et kalınlıkları düz boru
et kalınlığından daha az olmayacaktır. Özel fitinglerin dizaynı için gerekli hesaplar imalat
başlamadan önce İşveren'e sunulacaktır.
Çelik borulardaki flanşlar ilgili TS EN 1092-2’ye uygun 811, DIN 2631, 2632 ve 2633 veya BS
2633'e veya BS 2971 veya en son çıkan DSİ’nin kabul edeceği TS ve muadili standartlara göre
imal edilecek ve kaynak yapılacaktır. Contalar flanş alanının tamamını kaplayacaktır.
Kaynaklanacak çelik boruların uçları, önerilen kaynaklı eke uyacak şekilde imalatçı tarafından
hazırlanmış olacaktır. Boru iç ve dış kaplamaları her bir kaynak çizgisinden 100 mm uzakta
bitecektir.
Tüm özel parçalar fabrikasyon olarak imal edilecek, şantiyede imalata izin verilmeyecektir. Ancak 7
dereceye kadarki imalatlara şantiyede yapımına izin verilecektir. Tüm özel parça imalat prjeleri
İdare tarafından onaylandıktan sonra imalatı yapılacaktır. İlgili imalat fabrikasının seçimi için
idareden onay alınacaktır. İmalat projeleri idareye sunulmadan ve onaylanmadan imalata
geçilmeyecektir.
Ancak Yüklenici, özel parçalar için şantiyede özel imalat atölyesi kurması ve kurulacak atölyenin
kapasitesinin İdareninde uygun görmesi halinde tüm imalatları şantiyede yapabilir. Atölyenin
yeterliği yanında imalatı yapacak uzman elemanlarında İdare tarafından yeterli ve uygun görmesi
gerekmektedir.
Borulara, taşıma, depolama ve yer değiştirme sırasında bozulmayı önlemek için fabrikada uç
kapakları veya benzeri tertibat takılacaktır.
Borulara uygulanacak kaplama (boya ve gerektiğinde sargı) türleri, Sözleşme Madde2.1.11.18’de boya sistemlerinde belirtilmiştir.
80 mm iç çapın altındaki borular Madde 2.1.11.4'e göre galvanizli olacaklardır.
Çelik boruların ekleri aşağıdaki şekillerde yapılacaktır:
a) Kaynaklı Ekler:
i) Genel:
Boru hattındaki çevresel kaynaklar Madde 2.1.21'de ve burada ilave olarak belirtilen şartlara
uygun olacaklardır.
Boru hizalama kelepçeleri boru cidarında yırtılma, bere veya zedelenme yaratmayacak şekilde
dizayn edilecek ve boru hizalanmasında minimum hata yaratacaklardır. 800-1000 mm çaplı
borular için iç hizalama kelepçeleri gereklidir.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
33
Tüm kaynaklar Yüklenici tarafından hazırlanan ve İşveren tarafından onaylanan özel prosedürlere göre
yapılacaklardır.
Kaynak işlemlerinin rüzgar, yağmur, kum fırtınası vb. den korunması için önlemler alınacaktır.
ii) Kaynakçı Nitelikleri:
İşlerde istihdam edilen tüm kaynakçılar tam kalifiye olacak ve ayrı ayrı yapacakları işlerle ilgili
nizamnamelerdeki tüm testleri başarıyla geçmiş olacaklardır.
Kaynakçı yeterliliği, eğitimi ve testleri Madde 2.1.21'e göre yapılacaktır.
Yüklenici, kaynakçı yeterlik testlerinin şantiyedede yapılabilmesi için gerekli işgücünü, boru
kaynak malzemesini ve ekipmanı temin edecektir.
İşveren ile birlikte kararlaştırılan onaylanmış kaynakçıların bir listesini tutacak ve daimi işlerde bunlar
haricindeki personel kaynak yapmayacaktır.
iii) İşlemler:
Boru uçları deri veya kanvastan bir pistonla temizlenerek pisliklerden, hadde talaşından, pas, yağ,
gres ve kaynak için zararlı olabilecek diğer maddelerden arındırılacaktır.
Boru uçlarının temizlenmesi, motorlu tel fırça veya taşlama ile yapılacaktır. Ek şartlarına
uyamayacak derecede bozulmuş olan boru uçları uygun bir makinayla yeniden düzeltilecektir.
Boru uçları hizalama kelepçeleri ile hizaya getirilecek ve boyuna kaynak dikişleri arasında en az
20 derece fark olacaktır.
Boruların kaynakları en az karşılıklı kaynak yapan iki kaynakçı tarafından yapılacaktır.
Dolgu sayısı ve son kaynaklar onaylı ve kalifiye prosedürlere uygun olacaktır.
Tamamlanmış olan kaynağın, borunun tüm çevresince düzgün bir enkesiti olacaktır. Hiçbir
noktada kaynağın tepe noktasının yüzeyi borunun dış yüzeyinin altında olmayacak ve de ana
metalden 1 1/2 mm den fazla yukarda olmayacaktır.
Hava sıcaklığı 5°C'nin altına düştüğünde kaynak yapılmayacaktır; bu durumda İşveren borunun
önceden ısıtılmasını isteyebilecek veya gerekli tedbir aldırılarak çadır altında kaynak yapımına
izin verilebilecektir.
Kaynak işlemine başlanmış olan eklerin kaynakları o iş günü bitirilecektir. Geceleri veya iş
yapılmıyorken herbir boru hattının ucu pislik, küçük hayvanlar, su ve yabancı maddelerin boru
içine girmemesi için sıkıca kapatılacaktır.
Artık gerilmelerin ve/veya reaksiyon gerilmelerinin sınırlandırılması için kaynak tamamlandıktan
sonra iç gergi parçaları yerleştirilecektir. İç gergiler 10 ila 30°C sıcaklıklar arası için
yapılacaklardır.
iv) Kalite Kontrolü
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
34
Tüm imalat kaynaklarının İşveren tarafından gözle muayenesi yapılacaktır. Gözle muayene
kaynaklamanın herhangi bir aşamasında yapılabilir.
Herbir kaynağın yanına hangi kaynakçının yaptığı işaretlenecektir. Çelik kabartma baskıya izin
verilmeyecektir.
Tahribatsız testler, işin ilerlemesi esnasında İşveren tarafından istendiği şekilde yapılacaktır. Tüm
şantiye kaynakları madde 2.1.21’e göre radyografik ve ultrasonik incelemeye tabi tutulacaktır.
İşveren, herbir kaynakçının yaptığı sadece bir kaynağı kesip kaldırma hakkına sahiptir.
İşveren tarafından reddedilen kaynaklar Yüklenici tarafından kesilecek ve yeniden yapılacaktır.
Eğer kesilen kaynağın testler sonucunda Şartnameye uymadığı görülürse kesme ve yeniden
birleştirme masrafları Yüklenici’ye ait olacaktır.
İşveren tarafından reddedilen kaynaklar, İşveren’in isteğine bağlı olarak onarılabilirler; ancak onarım
aşağıdaki koşullara uyacaktır: Kaynak dikişini delecek dolgu kaynağı tamirlerine izin verilmeyecektir.
Ark yarıkları kaynak ile tamir edilmeyecek, bunun yerine nominal et kalınlığında yüzde 12 1/2'dan
fazla azalmaya yol açmayacak şekilde taşlanarak temizlenecektir.
Yüklenici hangi türden olursa olsun boru hattı ve boru üzerinde yapılan tamiratların cinsini ve
yerini belirterek kayıtlarını tutacaktır.
Kesilen boruların tekrar birbirine kaynaklanması, eğer hattı çekerek pozisyonuna getirmek
mümkünse tek bir kaynakla yapılacak, aksi takdirde araya en az 2 m uzunluğunda boru parçası
konarak iki adet kaynak yapılacaktır.
b) Esnek Ekler
Montaj kolaylığı ve ilerde sökmenin mümkün olması için gereken yerlerde flanş adaptörleri
kullanılacaktır. Tüm flanş adaptörleri hidrolik itme yüklerinden ileri gelen relatif hareketleri
önleyecek şekilde bağlanacaktır.
c) Flanşlı Ekler
Flanşlı eklerdeki civataların ebadı ve sayısı TS EN 1092-2’ye uygun, PN 6, PN10, PN16, PN25,
PN40 ve PN 63 veya ISO 2531'e göre olacaktır. Başka türlü istenmediği takdirde cıvata dişleri
kullanılmadan önce grafit gresi ile kaplanacaktır.
d) Vidalı Ekler
Çelik borulardaki vidalı eklerin dişleri DIN 2999 veya BS 21'e göre açılacaktır.
2.1.27.3.
HDPE 100 (PVC ) Borular
Tesiste kullanılacak tüm plastik borular HDPE 100 kalitesinde ve minimum PN 10 basınç
sınıfında olacaktır. “DSİ HDPE 100 Teknik Şartnamesi” ne ve TS 418 EN 12201 standardına göre
temin ve montajı yapılacaktır.
Ekler ya lastik sızdırmazlık halkaları ile teşkil edilecek ya da belirtildiği şekilde solvent kaynak
yapılacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
35
2.1.27.4.
Küçük Çaplı Borular
Tüm küçük çaplı borular ve kılcal borular uygun şekilde ve sıkıca tutturulacak veya
kelepçeleneceklerdir. Sıkışma tipi dirsekler minimumda tutulacak, geniş çaplı çekme dirsekleri tercih
edilecektir. Sıkışma kaplinleri ağır hizmet serisi, BS 4386 Kısım 1'e uygun olacaktır.
Küçük çaplı boruların bağlandığı her türlü ölçü aleti, transdüser veya şalter vb. gibi komponentlerin
yanında bir izolasyon musluğu olacak ve komponentin servis sırasındasökülebilmesi için yeterli
yer bulunacaktır.
2.1.27.5.
VANALAR
2.1.28.1
Vanalar, Genel
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
A- Vana üreticisi firma gereklilikleri;
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
B-Genel Hususlar
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.28.2. SÜRGÜLÜ VANALAR
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.28.2.1 Metal Yataklı Sürgülü Vana
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.8. KELEBEK VANALAR
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.9. KÜRESEL (BALL) VANALAR
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.10. HAVA ALMA VABALARI (VANTUZ)
Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.11. ÇEK VALFLER
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.11.1 Nozul Çekvalfler
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.11.2 Çalpara (Tilting) Çekvalfler
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
36
2.1.27.11.3 Hidrolik Frenli (Tilting) Çekvalfler
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.11.4 Kurbağalık Çekvalfler
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.11.5 DEMONTAJ PARÇALARI
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.12. Basınç ve Akım Kontrol Vanaları
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.13. Pislik Tutucu
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
2.1.27.14.
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
DİĞER VANALAR VE ÖZELLİKLERİ
2.1.27.14.1-Seviye Kontrollu Vanalar
2.1.27.14.1.1 Diferansiyel Pilotlu Tip Seviye Kontrol Vanaları
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.14.1.2 Manuel + Elektrik Kumandalı Açma-Kapatma Selenoid Kontrol Vanaları
” Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.14.2. Basınç Sabitleme Kontrol Vanaları
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.14.3. Debi kontrol Vanaları (Diyafram Tip)
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.14.4.
Basınç Düşürücü Vanalar (Diyafram Tip)
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.14.5.
Basınç Tutucu Vanalar (Diyafram Tip)
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.14.6. Basınç Tahliye Vanaları (Diyafram Tip)
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.14.7. İzolasyon Muslukları
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.14.8. Küresel (Globe) Vanalar
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
37
2.1.27.14.9. İzole Flanşlar
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.15. ÇELİK TAKVİYELİ CONTA
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde
belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.16. Vaffer Tip Kelebek Vanalar (eş merkezli sandviç tip kelebek vana)
Arıtma tesislerinde, mahal içindeki ihtiyaçlar için kullanılacaktır. Tesis giriş ve çıkışları ile mahaller
arsında kullanılmayacaktır.
Vaffer tip vanalar; diğer vanalara göre daha ekonomik, hafif ve az yer kaplayan, çökeltilerden
etkilenmeyen, montaj-demontaj kolaylığı olan, az bakım gerektiren, otomasyona kolay adapte
edilebilen, tesisata bağlamak için flanşlar arasına çelik çemberli conta gerektirmeyen ve ilgili
standartlarda “eş merkezli sandviç tip” vana olarak tanımlı vana tipinde olmaları tercih sebebi
sayılacaktır.
Eş merkezli sandvinç tip vana dizaynları; TS EN 593 veya AWWA C 504 veya BS 5155
standartlarına uygun olacak.
Vanaların çift flanşlı olanları ise TS EN 593 standartlarında tanımlı olacak. Bu vanaların flanş
kısımları EN 1092-2 veya İdare’nin onaylayacağı standartlara göre imal edilmiş olacaklardır.
Vanalar ofset disk, tek eksantrik tip yapısında olup, vana tam açık konumda iken sızdırmazlık
contası sit yüzeyi ile disk arasında sıkışıp deforme olan vanalar kesinlikle kabül edilmeyecektir.
Vana diski TS EN GJS-400-15 sfero veya 1.4408 kalite paslanmaz çelik olacak ve köşeleri
yuvarlak işlenecek, disk yüzeyi düzgün şekilde cilalanacaktır. Vana diski, açık halde yuvaların
boru eksenine dik geldiği tam kapalı pozisyona kıyasla 90° lik bir dönüş yapacaktır. Vana diskinin
gerek açık gerekse kapalı durumda fazla açılmasını veya kapanmasını önlemek için ayarlanabilir
mekanik takozlar yerleştirilecektir.
Motor ve el kumandalı olarak tariflenen kelebek vanalarda tahrip mekanizması şanzumanlı (dişli
mekanizmalı) tipte olacaktır.
Tahrik mekanizması aktüatörlü olan vanaların, motorlu aktüatörü özellikleri ve fonksiyonları
itibarıyle bu amaç için imal edilmiş, 4-20 mA çıkış sinyali verebilen yurt dışı menşeili ve İşverence kabul
edilebilir bir firma mamülü olacaktır.
Vana dizaynlarının By-Pass gerektirmeyecek yapıda olması tercih sebebi sayılacaktır. Gerekmesi
halinde ise Ø 500 mm ve daha büyük çaplı kelebek vanalara by-pass tertibatı yapılacaktır.
Tesisata bağlı bir vanada, bakım onarım v.b. amaçla vana üzerindeki kumanda sisteminin
vanadan sökülmesi durumunda, vana diskinin pozisyonunu tanımlayacak bir indikatör olacak.
Ağırlığı 50 kg ve üzerinde olan vanaların dengeli bir şekilde kaldırılıp taşınması için gövdeleri
üzerinde karşılıklı 2 adet taşıma mapasının takılabileceği vida açılmış delikler bulunacak.
Diskin bitişikteki boruya değmemesi için tüm kelebek vanaların menba ve mansap tarafındaki
borularda gerekli önlemler alınacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
38
Şaft malzemeleri 1.4021 veya 1.4401 veya AISI 420 paslanmaz çelik olacaktır. Şaft, disk ve
mekanik takozlar tam çalışma torkunu karşılayabilecek tarzda, minimum dizayn emniyet katsayısı beş
olacak şekilde yapılacaklardır. Şaft sızdırmazlıkları, kauçuk O-ring tipinde olacaktır.
Sandviç tip eş merkezli vanaların sızdırmazlık contaları; gövde iç yüzeyine takılan, yan
yüzeylerden flanş contası görevi gören, değiştirilebilir yapıda ve sabitleme kanalına sahip olacak.
Çift Flanşlı, çift eksantrik tip vanaların sit yüzeyleri vana gövdesi üzerine paslanmaz kaynak
dolgulu yapıda olacak. Vana tam kapalı iken sızdırmazlık contası ile sızdırmazlığı sağlayacak
şekilde olacak.
Contanın uzun ömürlü olmasını sağlamak için, sit yüzeyi temiz bir şekilde işlenecek, vana tam
açık konumda iken sızdırmazlık contası sit yüzeyi ile disk arasında sıkışıp deforme olmayacak
dizayn yapısında olacak.
Tüm vana tiplerinin sızdırmazlık contaları, yenilenebilir tipte ve nitril kauçuk IRHD 70/75 SHOREA'dan mamul olacak
Çift Flanşlı, çift eksantrik tip vanaların sızdırmazlık contaları diskin kenarlarına paslanmaz
çelikten mamül tutucu elemanlar vasıtasıyla sıkıca tesbit edilecektir. Conta sızıntıyı önleyecek ve
yuvayı çalışma sırasında sıkıca tutacak tarzda yapılacaktır. Conta tutucu elemanları, paslanmaz
çelikten tesbit parçaları ile sıkıca monte edilecektir. Tüm bağlantılar yüzeyle çıkıntı yapmayacak
şekilde olacak, böylece vana içinden akan sıvının minimum dirençle karşılaşması sağlanacaktır.
Vana yuvalarını yerine tesbit için flanşların yüzeyine taşan vana yuvalarına veya diskin yüzeyinin
taşlanması ve/veya elle uydurulmasına veya bitişik boru flanşı yardımıyla yuvanın yerine tespit
edildiği ve basınca mukavemet eden dizaynlara izin verilmeyecektir.
Herbir vananın gövdesi, yuvaları ve disk mukavemeti DIN 3202 veya BS 5155'in gerekliliklerine
göre test edilecektir. Yuva ve disk mukavemet testleri her iki yönde de yapılacak ve vana düşüye
karşı sızdırmaz olacaktır.
Akım ayarı amacıyla kullanılacak kelebek vana diskinin yataklama ve konstrüksiyonu tam açık ve
tam kapalı pozisyonları dışında sonsuz ara pozisyonda çalışarak amacını ve fonksiyonunu yerine
getirmeye uygun olacaktır.
Vanaya istenmeyen müdahaleleri önlemek için kilitleme tertibatı takılabilir olacak.
Vanaların üzerine kullanım sınırlarını ve teknik özelliklerini tanımlayan birer etiket mekanik olaraç
çakılacak. Bu etiket üzerinde her vananın ayrı bir seri numarası bulunacak ve bu numara ile
izlenebilirlik sağlanacaktır.
2.1.27.17. PENSTOKLAR
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.27.18-KREPİN:
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.28.
ELEKTRİKLİ TAHRİK MEKANİZMALARI
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
39
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.29.
Basınç ve Vakum Ölçerler (Manometreler)
Tüm pompalar için, detayları Şartnamede belirtildiği gibi; ve gereken yerlerde tüm diğer ekipman
için ölçme aletleri temin edilecektir.
Onaylanmış bir imalatçıdan sağlanacak basınç ve gaz ölçerler her kuru hazne pompasının emme ve
dağıtım borularına doğrudan bağlanacak ve bunlarla aynı seviyede olacaktır. Ölçme aletleri
diyaframlı tip izolasyon vanaları ile teçhiz edilecek, ancak sifon boruları gerekmeyecektir. Hava
tahliye borularına veya yardımcı emme borularına ölçme aleti takılmayacaktır.
Tüm ölçme aletlerinin 150 mm çaplı yuvarlak kadranları olacaktır. Basınç ölçerler "metre-su
sütunu" olarak derecelendirilecek, gaz ölçerler ise "santimetre-civa sütunu" ve "metre-su sütunu"
olarak derecelendirileceklerdir. Ölçme aletlerinin derecelendirilmesi o şekilde yapılacaktır ki, alet
hiçbir zaman maksimum derecesinin yüzde 60'ından daha aşağısında sürekli olarak
kullanılmayacaktır. Kadranın üstünde kırmızı ile Türkçe ve İngilizce olarak şu ibare bulunacaktır:
"DİKKAT, KULLANILMADIĞI ZAMAN KAPAYINIZ"
Ölçme aleti mekanizması Bourdon tüplü olacak ve hareketli parçaları paslanmaz çelikten
olacaktır. Ölçme aleti ilgili standartlara uygun olacaktır. Alet, ölçülen sıvıdan bir diyafram veya
kapsül vasıtasıyla ayrılacak ve silikon yağı ile doldurulacaktır.
Basınç darbelerini sönümlemek üzere tüm ölçme aletlerinde bir sürtünmeli
bulunacaktır.
amortisör
Ölçme aletleri işyerine nakledilmeden önce ilgili standartlara göre test edilecek ve herbir aletin
istenen hassassiyette olduğunu belgeleyen test sertifikaları İşveren’e gönderilecektir. Test
sertifikalarının ek kopyaları İşletme ve Bakım Talimatlarının içine konacaktır.
2.1.30. POMPALAR
2.1.30.1.
Genel
Sanrifüj ve çok kademeli Pompalar; eş eksenli (em ve basma hattı için) olarak imal edilip, temin
edilecek ve montajı yapılacak olup, yatay emip dikey basan pompalar kabül edilmeyecektir.
Projesinde yatay emip dikey basan pompalar olması halindei Yüklenici eş eksenli (em ve basmahattı
için) olarak olarak projesini revize edip İdarenni onayıına sunacaktır. Bu revizdenm dolayıYüklenici
hiçbir hak talep etmeyecektir.
Pompaların imalat projeleri ile verim ve performan sabakalrı aşağıdak hususlar doğrultusunda
hazırlanacak ve İdarenin onayına sunulacaktır. İdarenin onayından sonra imalat süreci
başlayacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
40
İdare atarfından aynı pompa özelliklerinde imalat yapan en az üç firmanın pompa verim ve
performans abakları araştırıcak ve bu elde edilen abakların ortalaması alınarak bir performasn
eğri ve abakları oluşturacaktır. imalatçı firma oluşturulan bu abaktaki değerleri garanti ederek
imalat projesini İdareye sunacaktır..
Pompa verim ve performan deneyleri İdarenin onayalayacağı akridite olmuş bir pompa test
standında yada DSİ Araştırma Dairesinde ilgili pompa deneylerine uygun stand olamsı halinde
DSİ Araştırma Dairesinde yapılacaktır. Bu süreçteki tüm deney ve performans ile diğer bedeller
Yüklenicinin kapsamındadır.
Pompa imalat süreçleri için “Vanalar” bölümünde bahsi geçen döküm süreçleri ve dökümhane
özellikleri geçerlidir.
Aksi belirtikmedikçe pompa gövdeleri GGG-40/50 olacaktır. Yüklenici isterse pompa verimi sabit
kalmak şartı ile paslanmaz çelik gövdede önerebilecektir.
Herbir pompa pompalanacak özel sıvıya uygun olarak dizayn ve imal edilecektir.
Pompalar, pompanın kendisinde olanlar da dahil tüm kayıplara karşı belirtilen çıkış gücünü
karşılayabileceklerdir.
Yüklenici, pompa karakteristiklerini, en yüksek pompa verimliliğini ve güvenirliliğini sağlayacakşekilde
boru şebekesine uyduracaktır.
Pompalar tüm çalışma yükü ve basma debisi sınırları içinde aşırı yüklenmeyen
tipte olacak ve tahrik mekanizması pompayı en zor yıpranma koşullarında çalıştırabilecektir.
Her bir pompa gurubu, kendi kendine ve tıkanma yapmadan sistemdeki diğer
pompa gruplarıyla paralel olarak tatminkar şekilde çalışabilecek ve verili sistem karakteristikleri
dahilinde kavitasyon ve aşırı yüklenme yapmayacaktır.
Santrifüj pompalar, kapalı vana pozisyonundaki maksimum basınçtan başlayarak
sürekli düşen ve dik hidrolik yük/basma miktarı karakteristiklerine sahip olacaklar, böylelikle yük
miktarındaki değişmeler basılan miktarı minimum ölçüde etkileyecektir.
Pompa ünitesinin tümü, diferansiyel yük maksimumda iken deşarj ve/veya çek
valfın kapanmaması halinde oluşabilecek belli hızdaki bir ters dönme hareketine hasar görmeden
dayanabilecek yapıda olacaktır.
Pompa muhafazaları yıpratıcı şartlar altında uzun süre dayanabilecek esaslı
yapıda olacak ve sıvı içindeki askı katı maddenin çarpmasından ileri gelen şoka dayanabilecek
şekilde sağlamlaştırılacaktır.
Pompa gövdeleri, pompanın dizayn manometrik yüksekliğinin en az 1.5 katı test
basıncına tabi tutulacaktır.
Pompalar TS 268, ilgili DIN ve ISO normlarına uygun olacaktır. Flanşların yüzeyleri
ve kenarları işlenmiş ve TS EN 1092-2’ye göre delinmiş olacaktır.
Pompaların içinden geçen su yolları düzgün yüzeyli ve girintisiz çıkıntısız olacaktır.
Pompa dizaynı, geçmeler, manşonlar ve saplamalar vasıtasıyla çeşitli parçalar
arasında tam hizalanma sağlanacak şekilde olacak ve aşınmaya maruz tüm parçalar
değiştirilebilecektir. Pompa elemanları üzerinde imalatçı numarası kalıcı tarzda yazılı olacak ve
saplamaların kullanılmaması halinde doğru montaj için kalıcı şekilde işaretlenecektir.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
41
Pompalar kolay bakım yapılabilecek tarzda dizayn edilecek ve muhafazaların iç kısmının ve yatak
sızdırmazlıklarının pompa sökülmeden muayene edilebilmesi için menholler veya el delikleri
bulunacaktır. Pompa çarkları borulara minimum müdahale ile sökülebilecek ve uygun bağlantılar
yardımıyla pompa ana boruya dokunulmadan sökülüp alınabilecektir.
Yüklenici tarafından “ Ekipman temin formu” ile sunulan pompaların verim değerleri, İdare
atarafından yapılan araştırmada en yüksek verimli pompaya eş değer pompa temin edilecektir
Mil sızdırmazlıkları :
Tüm sızdırmazlık malzemeleri taşınan sıvıya uygun ve/veya dayanıklı olacaktır. İçme suyu için,
sızdırmazlık malzemeleri İçme Suyu Endüstrisinde kullanılması özel olarak onaylanmış
malzemelerden olacaktır.
Yüklenici, tesisine uygun ve tesis çalışırken karşılaşılabilecek en kötü şartlara en iyi cevap veren bir
sızdırmazlık seçecektir.
Yumuşak Salmastra Özellikleri :
Miller yenilenebilir salmastra bilezikleri ile teçhiz edileceklerdir. Aşındırıcı sıvı veya negatif
basınca maruz millerin uygun şekilde yerleştirilmiş fener halkaları ve Tesis çalışırken devreye giren
temiz suyla sürekli yıkama sistemi olacaktır.
Salmastra ayar somunları rutin bakım için kolayca ulaşılabilir olacaktır. Salmastra drenaj
boruları, çubukla temizleme tertibatı ve uygun eğimler de içerecek şekilde, su geri kazanma
tesisinde minimum 25 mm çaplı ve su tedarik tesisinde minimum 12,5 mm çaplı olmak üzere
teşkil edilecekler ve en yakın havuza veya drenaj kanalına boşaltma yapacaklardır.
Mil halkası ve sızdırmazlık elemanı arasında, özellikle hizmet çevriminde uzun bekleme süreleri
varsa, yapışma ve elektrolitik etkileşme olmaması için malzemelerin seçimine özellikle dikkat
edilecektir.
Pompaların salmastra yağlama suyu bağlantıları uygun filtrelerle teçhiz edilerek aşındırıcı katı
maddelerin salmastra kutusuna girmesi önlenecektir. Bu filtreler kolay temizlenen tipte olacaktır.
Mekanik Salmastra Özellikleri :
Pompalarda
kullanılacak
mekanik
salmastrala
dönüş
yönünden
hidrolikbalanslı/balanssız tipte olup, salmastra yüzeyleri akışkana uygun seçilecektir.
bağımsız
Pompalar ile beraber kullanılacak elektrik motorları 355 kW dahil olmak üzere IE2 verimlilik
sınıfında olacaktır.
Pompalarla beraber teslim edilecek yedek parçalar:
1-) 2 set rulman takımı,
2-) 2 set mekanik salmastra veya örgülü yumuşak salmastra ise 2 set örgülü lmastra,
3-) 2 set pompa çarkı ve pompa tasarımında varsa gövdesi için 2 set aşınma halkası,
2.1.32.1.1. Norm Tipi Yatay Santrifuj Pompalar
a) Dizayn
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
42
Yatay salyangoz gövdeli, santrifüj tip, tek kademeli TS EN ISO 9908 Class III standartlarına
uygun, sondan emişli, üstten basmalı norm tip pompa. Pompa gövdesi ve boru bağlantıları
sökülmeden, pompanın bütün döner aksamı (mil çark, salmastra v.b.) yatak konsülü ile birlikte
pompa gövdesinin arkasından sökülerek çıkartılabilir özellikte olacaktır (back pull-out design).
Pompa mili iki farklı noktadan rulmanlı yatak vasıtasıyla yataklanmış olacaktır. Milin salmastra
bölgesi, değiştirilebilir mil muhafaza burcu ile donatılmış olmalıdır. Pompa giriş ve çıkış
flanşlarında manometre takılabilmesi için bağlantı delikleri bulunacak ve bu delikler körtapalı
olacaktır.
Pompa gövde malzemesi GGG-40 sfero dökümden yapılacaktır.
Yüklenici isterse pompa verimi sabit kalmak şartı ile paslanmaz çelik gövdede önerebilecektir.
b)
Çarklar
Pompa çarkları ve kılavuz kanatlar (eğer varsa) hassas şekilde işlenmiş ve yüzeyleri hidrolik
kayıpları minimuma indirmek üzere düzleştirilmiş olacaktır.
Dönen parçalar titreşimi en az alacak şekilde dengelenmiş olacak ve son montajdan önce statik ve
dinamik balansları yapılacaktır. Çark, boruları sökmeden pompadan kolaylıkla çıkarılabilecektir.
Fan malzemesi paslanmaz çelik olacaktır.
c)
Pompa Milleri
Pompa milleri paslanmaz çelikten imal edilecektir. (Min. ASTM A 276 tip 420) Yorulmaya, şok
yüklere ve korozyona karşı dayanıklı olacaktır. Hizmet hız sınırları şaftın ilk kritik hızının çok altında
olacaktır. Mil çapında değişme olan yerlerde gerilme yoğunlaşmalarını önlemek üzere omuza, ilgili
standartlara uygun olarak kavis veya şekil verilecektir. Mil salmastralarına ve yataklarına kolay
yenilenen tipte kromlu veya paslanmaz çelikten koruma halkaları takılacaktır.
d ) Yataklar
Yataklar rulmanlı yatak olacaktır.Yataklar radyal ve hidrolik eksenel itme kuvvetlerini
karşılayabilecektir. Yağa su karışmasını önleyici tedbirler alınmalıdır.Pompalarda kullanılan
rulmanlı yatakların ömrü minimum 20.000 saat olacaktır.
Pompa yatağı, içme suyu uygulamalarında kapalı rulman veya sıvı yağ ile yağlanan tipte olacak.
e) Mil Sızdırmazlıkları
Pompalar yumuşak veya mekanik salmastralı olacaktır.
2.1.32.1.2. Kademeli Tip Yatay Santrifuj Pompalar
a) Dizayn
Modüler dilimli yapı biçiminde yatay konumlu, çok kademeli, mil muhafaza burçlarıyla birlikte
olmalıdır. Pompa mili pompanın yatak konsülüne yerleştirilen bilyalı rulmanlarla yataklanmış olup,
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
43
eksenel kuvvetler, çarkların arkalarındaki denge kanatlarıyla, dengelenemeyenler ise pompanın
tahrik tarafında bulunan silindirik merkezli yataklarla dengelenmiş olmalıdır.
Pompa gövdeleri DIN17007‘ye uygun GGG-40/50 sfero dökümden yapılacaktır.
Yüklenici isterse pompa verimi sabit kalmak şartı ile paslanmaz çelik gövdede önerebilecektir.
b) Çarklar
Pompa çarkları ve kılavuz kanatlar (eğer varsa) hassas şekilde işlenmiş ve yüzeyleri hidrolik
kayıpları minimuma indirmek üzere düzleştirilmiş olacaktır.
Dönen parçalar titreşimi en az alacak şekilde dengelenmiş olacak ve son montajdan önce statik ve
dinamik balansları yapılacaktır. Çark, boruları sökmeden pompadan kolaylıkla çıkarılabilecektir.
Fan malzemesi paslanmaz çelik olacaktır.
Çarkta aşındırıcı malzemenin salmastralara ulaşmasını önleyici tertibat olacaktır. Göz
halkalarındaki ve aşınma halkalarındaki boşluk minimumda tutulacak ve çarkın kesilmesinin
gerekli olduğu durumlarda bu işlem sadece kanatlarda yapılacaktır.
c) Pompa Milleri
Pompa milleri paslanmaz çelikten imal edilecektir. (Min. ASTM A 276 tip 420) Yorulmaya, şok
yüklerine ve korozyona karşı dayanıklı olacaktır. Hizmet hız sınırları şaftın ilk kritik hızının çok
altında olacaktır. Mil çapında değişme olan yerlerde gerilme yoğunlaşmalarını önlemek üzere omuza,
ilgili standartlara uygun olarak kavis veya şekil verilecektir. Mil salmastralarına ve yataklarına
kolay yenilenen tipte kromlu veya paslanmaz çelikten koruma halkaları takılacaktır.
d)
Yataklar
Yataklar önceden belirtilmemesi halinde rulmanlı yatak olacaktır.Yataklar radyal ve hidrolik
eksenel itme kuvvetlerini karşılayabilecektir. Yağa su karışmasını önleyici tedbirler
alınmalıdır.Pompalarda kullanılan rulmanlı yatakların ömrü minimum 20.000 saat olacaktır.
Pompa yatağı, gres yağ ile yağlanan tipte olacaktır.
Gres basma deliklerinin gerektiği yerlerde, bunlara çıkarılabilen vidalı tapalar konacak ve siperler
sökülmeden bu tapalara erişilebilecektir.
Otomatik yağlanan tüm yatakların ayrıca elle yağlama imkanı da bulunacaktır.
e)
Mil Sızdırmazlıkları
Pompalar mekanik salmastralı sızdırmazlık sistemelri kullanılacaktır..
2.1.32.1.3. Çift Emişli Yatay Santrifuj Pompalar
a) Dizayn
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
44
Tek kademeli, eksenel bölünebilen, çift emişli radyal çarklı, yatay veya dikey monte edilebilen
santrifüj pompa, motoru ile ortak çelik kaide üzerine monte edilmelidir. Pompa ayağı gövde ile
birlikte dökülmelidir, ayrıca monte edilen ayaklar kabul edilmeyecektir
Pompa gövdesi üstten kapalı, el temizleme deliksiz olmalı, motorun ya da boru hattının demonte
edilmesine gerek olmaksızın pompa mili ve çark takımının komple çıkarılmasına imkan
vermelidir. Üst gövde kolayca ve kendiliğinden yerine yerleşebilecek şekilde dizayn edilmelidir. Üst
gövdenin yerine oturmasını ve sabitlenmesini sağlamak için pim kullanılmayacaktır.
Pompa gövdesi değiştirilebilen aşınma halkaları ile techiz edilmelidir. Gövdenin alt yarısında
bulunan emme ve basma flanşları aynı eksen üzerinde (In-line) olmalıdır. Gövde, aynı parçalar
ile, gerektiğinde tersi yönünde çalışmaya imkan sağlayacaktır
Pompanın her iki yarısını birbirine bağlamak için standart altıgen cıvatalar kullanılacaktır.
Saplama kesinlikle kullanılmayacaktır. Böylece pompa flanşlarının bakım sırasında
temizlenmeleri ve pompanın içerisine ulaşım kolaylaştırılacaktır.
Pompa gövdeleri DIN17007‘ye uygun GGG-40/50 sfero dökümden yapılacak ve flanşları belirtilen
borulara uyacaktır.
Yüklenici isterse pompa verimi sabit kalmak şartı ile paslanmaz çelik gövdede önerebilecektir.
Minimum debi; optimum debinin %5’inden az olmamalıdır. Max. Debi; pompanın NPSHm değeri
ile bağlantılı olarak tahkik edilmelidir. Ayrıca seçilecek motorun gücü pompanın performans eğrisi
boyunca ihtiyaca cevap verebilecek büyüklükte olmalıdır.
Pompa 16 bar çalışma basıncına ve 50 °C sıvı sıcaklığına dayanabilecek şekilde dizayn
edilmelidir.
b) Çarklar
Pompa çarkları ve kılavuz kanatlar (eğer varsa) hassas şekilde işlenmiş ve yüzeyleri hidrolik
kayıpları minimuma indirmek üzere düzleştirilmiş olacaktır.
Çift emişli radyal çark talep edilen çalışma noktasını birebir karşılayabilecek şekilde üretilecektir. Çark
aşınma halkaları bulunacak ve kapalı tipte olacaktır.
Dönen parçalar titreşimi en az olacak şekilde dengelenmiş olacak ve son montajdan önce statik ve
dinamik balansları yapılacaktır. Çark, boruları sökmeden pompadan kolaylıkla çıkarılabilecektir.
Fan malzemesi paslanmaz çelik olacaktır.
c) Mil
Pompa milinin aşınmasını önlemek için mutlaka mil muhafaza burcu kullanılacaktır. Milin
pompalanan sıvı ile teması tamamen engellenmelidir. Yataklar arası mesafenin kısa tutulmasıyla
mümkün olduğunca kısa mil kullanılmalıdır. Mil somununun sökülmesiyle rotorun demontajının
kolayca yapılabilmesi sağlanmalıdır. Bakım sonrasında rotorun ayarlanmasına gerek kalmadan
kolayca yerine yerleştirmesini sağlayacak bir dizayn yapılacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
45
Pompa milleri paslanmaz çelikten imal edilecektir. (Min. ASTM A 276 tip 420) Yorulmaya, şok
yüklerine ve korozyonakarşı dayanıklı olacaktır. Hizmet hız sınırları şaftın ilk kritik hızının çok
altında olacaktır. Mil çapında değişme olan yerlerde gerilme yoğunlaşmalarını önlemek üzere omuza,
ilgili standartlara uygun olarak kavis veya şekil verilecektir.
d) Yataklar
Pompa her iki taraftan kapalı tip gres yağlı, bakım gerektirmeyen, tek sıra bilyalı rulman ile teçhiz
edilmelidir. Yataklar radyal ve hidrolik eksenel itme kuvvetlerini karşılayabilecektir. Yağa su
karışmasını önleyici tedbirler alınmalıdır.Pompalarda kullanılan rulmanlı yatakların ömrü minimum
20.000 saat olacaktır.
Pompa yatağı, içme suyu uygulamalarında kapalı su ile yağlanan bilezikli tipte olacak fakat pis su
uygulamalarında gresle veya onaylanmış başka bir yolla yağlanan tipte olacaktır.
Gres basma deliklerinin gerektiği yerlerde, bunlara çıkarılabilen vidalı tapalar konacak ve siperler
sökülmeden bu tapalara erişilebilecektir.
Otomatik yağlanan tüm yatakların ayrıca elle yağlama imkanı da bulunacaktır.
e) Salmastra
Pompalar mekanik salmastralı olacaktır.
2.1.32.1.4 - Dalgıç pompalar
a) Dizayn
Düşey milli, tamamen su içerisinde çalışan dalgıç motorlu tip olacak kademeli tipte olmayacaktır.
Motor sarımlarında bulunan sıcaklık sensörü vasıtasıyla aşırı ısınmaya karşı kumanda panosuna
sinyal verebilecek koruması bulunacaktır.Motora yerleştirilen nem sensörü ile su kaçaklarına
karşı kumanda panosuna sinyal gönderilecektir. Elektrik ve kumanda kabloları 10 m reçine kaplı
olacak olup, tamamen sızdırmaz kablo girişi ile teçhiz edilecektir.
Kuyudaki su seviyesine göre motor devri ayarlanabilmesi için frekans konvektörü olacak
kumanda panosundan kontrol edilecektir.
Pompa 16 bar çalışma basıncına ve 40oC sıvı sıcaklığına dayanabilecek ve max. 30 m derinlikte
devamlı çalışabilecek şekilde dizayn edilmelidir. Pompa dönüş yönü pompa üzerinde belirtilmiş
olacaktır. Pompanın basma ağzı kauçuk conta ile teçhiz edilecek ve dirsek ile pompa arasında
sıfır sızma sağlanacaktır.
Tüm birleşme yüzeyleri sızdırmaz olmalı ve nitril kauçuk o-ringlerle donatılmış olmalıdır. Dış
yüzeylerin tümü (paslanmaz çelik olanlar hariç) yüzey temizlame işlemlerinden sonra toksik
olmayan epoksi boya (min. kalınlık 0,025-0,035 mm) veya eşdeğer son kat boya ile boyanacaktır.
Pompa gövdeleri GG-25 demir dökümden yapılacak ve flanşları belirtilen borulara uyacaktır.
Yüklenici isterse pompa verimi sabit kalmak şartı ile paslanmaz çelik gövdede önerebilecektir.
Maksimum pompa ömrü ve verimliliğin sürekliliğini garanti edebilmek için pompa gövdesine
aşınma halkaları veya aşınma paylarını ayarlamak için düzenek yerleştirilmelidir. Sıvı ile temasta olan
tüm bağlantı elemanları, cıvata ve somunlar paslanmaz çelik olacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
46
b) Çarklar
Pompa çarkları ve kılavuz kanatlar (eğer varsa) hassas şekilde işlenmiş ve yüzeyleri hidrolik
kayıpları minimuma indirmek üzere düzleştirilmiş olacaktır.
Pompa fanı malzemesi en az JL 1040 (GG-25) veya üzeri kalitede döküm ve düzgün yüzeyli
olmalıdır. Fan açık, tek veya çok kanallı tıkanmaz yapıda olmalıdır. Fan kaymayacak ve güvenli
çalışacak şekilde pompa miline fan kaması ile sabitlenmelidir.
Yüklenici isterse pompa verimi sabit kalmak şartı ile paslanmaz çelik çark da önerebilecektir.
Dönen parçalar titreşimi en az alacak şekilde dengelenmiş olacak ve son montajdan önce statik ve
dinamik balansları yapılacaktır.
Çarkta aşındırıcı malzemenin salmastralara ulaşmasını önleyici tertibat olacaktır. Göz
halkalarındaki ve aşınma halkalarındaki boşluk minimumda tutulacak ve çarkın kesilmesinin
gerekli olduğu durumlarda bu işlem sadece kanatlarda yapılacaktır.
c) Mil
Pompa mili aşınmaya dayanıklı paslanmaz çelik malzemeden (Min. ASTM A 276 tip 420)
yapılacaktır. Yorulmaya, şok yüklerine ve korozyona karşı dayanıklı olacaktır. Hizmet hız sınırları
şaftın ilk kritik hızının çok altında olacaktır. Mil çapında değişme olan yerlerde gerilme
yoğunlaşmalarını önlemek üzere omuza, ilgili standartlara uygun olarak kavis veya şekil
verilecektir. Mil salmastralarına ve yataklarına kolay yenilenen tipte kromlu veya paslanmaz
çelikten koruma halkaları takılacaktır.
d) Yataklar
Pompa/motor mili her iki taraftan gres yağlı, çalışma ömrü boyunca yağlama gerektirmeyen bilyalı
rulmanlar ile teçhiz edilecektir. Rulmanlar en az 40.000 saat çalışma ömürlü olmalıdır.
e) Mil sızdırmazlıkları
Motorun sızdırmazlığı dönüş yönünden bağımsız, toksik olamayan yağ ile yağlanan, tandem
yerleştirilmiş iki adet salmastra ile sağlanmalıdır. Üst mekanik salmastra dengeleyici yağ odacığı
içinde çalışacak ve bu hazne çevreye zarar vermeyen parafin bazlı yağ ile tamamen
doldurulacaktır. Pompalanan sıvı ile temasta olan salmastranın sabit elemanı 316 paslanmaz
çelik, yüzeyleri SiC/SiC (Silikon Karbid) olacaktır.
Pompa salmastra sızıntılarını algılayabilmek için nem sensörü ve ayrıca 38 kW üzeri pompaların
yağ hazneleri içine yerleştirlecek paslanmaz çelik şamandıra ile teçhiz edilecektir.
2.1.32.1.5. Axial Pervaneli Tüplü Tip Dalgıç Pompalar
a) Dizayn
Tek kademeli eksenel pervaneli, dikey basma borusu içine yerleştirilen tamamen su içerisinde
çalışan dalgıç pompa. Pompa deşarj borusu içerisine dikey hareketle kolayca yerleştirilmeli ve
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
47
otomatik olarak yerine oturmalıdır. Sızdırmazlık pompa gövdesine yerleştirilen conta vasıtasıyla
sağlanmalıdır.
Yüzeyde düzensiz ve gözenekli-delikli yapı olmamalıdır. Tüm birleşme yüzeyleri sızdırmaz olmalı
ve nitril kauçuk o-ringlerle donatılmış olmalıdır. Dış yüzeylerin tümü (paslanmaz çelik olanlar
hariç) yüzey temizleme işlemlerinden sonra toksik olmayan iki bileşenli epoksi boya (min. kalınlık
0,035-0,050 mm) veya eşdeğer son kat boya ile boyanacaktır.
Pompa gövdeleri en az JL1030(GG-20) veya üzeri kalitede döküm ve düzgün yüzeyli olmalıdır.
Yüklenici isterse pompa verimi sabit kalmak şartı ile paslanmaz çelik gövdede önerebilecektir.
Maksimum pompa ömrü ve verimliliğin sürekliliğini garanti edebilmek için pompa gövdesine
değiştirilebilir aşınma halkaları yerleştirilmelidir. Sıvı ile temasta olan tüm bağlantı elemanları, cıvata
ve somunlar paslanmaz çelik olacaktır.
b) Pervane
Pompa pervane malzemesi en az 1.4517 paslanmaz çelik veya üzeri kalitede ve düzgün yüzeyli
olmalıdır. Fan statik ve dinamik olarak balanslanmalıdır. Fan açık, tek veya çok kanallı tıkanmaz
yapıda olmalıdır. Fan kaymayacak ve güvenli çalışacak şekilde pompa miline fan kaması ile
sabitlenmelidir.
c) Mil
Pompa mili aşınmaya dayanıklı paslanmaz çelik malzemeden (Min. ASTM A 276 tip 420)
yapılacaktır.
d) Mil sızdırmazlığı
Motorun sızdırmazlığı dönüş yönünden bağımsız, toksik olamayan yağ ile yağlanan, tandem
yerleştirilmiş iki adet salmastra ile sağlanmalıdır. Üst mekanik salmastra dengeleyici yağ odacığı
içinde çalışacak ve bu hazne çevreye zarar vermeyen parafin bazlı yağ ile tamamen
doldurulacaktır. Pompalanan sıvı ile temasta olan salmastranın sabit elemanı 316 paslanmaz
çelik, yüzeyleri SiC/SiC (Silikon Karbid) olacaktır.
Pompa salmastra sızıntılarını algılayabilmek için nem sensörü ve ayrıca 38 kW üzeri pompaların
yağ hazneleri içine yerleştirlecek paslanmaz çelik şamandıra ile teçhiz edilecektir.
e) Yataklar
Pompa/motor mili her iki taraftan gres yağlı, çalışma ömrü boyunca yağlama gerektirmeyen bilyalı
rulmanlar ile teçhiz edilecektir. Rulmanlar en az 40.000 saat çalışma ömürlü olmalıdır.
2.1.32.1.6.
Derin Kuyu Dalgıç Pompalar
a) Dizayn
Pompalar kademeli, gömlekli tipte olup yatay ve/veya dikey olarak çalışabilmelidir. Pompalar
karışık akışlı olarak tasarlanmış olmalıdır. Kuma karşı korunabilecek şekilde tasarlanmış yağlamalı tip
rulman kullanılmalıdır.Pompa içinde bütünleşik blokaja karşı korumalı yaylı çek vana olmalıdır..
Pompa ile motor arasındaki emme gövdesinden büyük katı parçacıkların pompaya girmesini
önleyen süzgeç sistemi bulunmalıdır. Pompanın çıkış ağzı içten dişli/flanşlı olmalıdır
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
48
Pompa gövdeleri 200 m³/h e kadar olan pompalar için paslanmaz çelik daha üstündeki pompalar
için paslanmaz çelik dökme demir veya bronz olacaktır.
b) Çarklar
Pompa çarkları ve kılavuz kanatlar (eğer varsa) hassas şekilde işlenmiş ve yüzeyleri hidrolik
kayıpları minimuma indirmek üzere düzleştirilmiş olacaktır.
Akışkan özelliğine göre GG-25, PPOGF30 (Cam elyaf takviyeli Noril), Paslanmaz çelik veya
bronz malzemeden olacaktır.
Yüklenici isterse pompa verimi sabit kalmak şartı ile paslanmaz çelik gövdede önerebilecektir.
c) Pompa Milleri
Pompa milleri DIN17007 ye uygun paslanmaz çelik dökümden imal edilecektir(Min. ASTM A 276
tip 420). Yorulmaya, şok yüklerine ve korozyona karşı dayanıklı olacaktır. Hizmet hız sınırları
şaftın ilk kritik hızının çok altında olacaktır. Mil çapında değişme olan yerlerde gerilme
yoğunlaşmalarını önlemek üzere omuza, ilgili standartlara uygun olarak kavis veya şekil
verilecektir.
d) Yataklar
Yataklar önceden belirtilmemesi halinde rulmanlı yatak olacaktır.Yataklar radyal ve hidrolik
eksenel itme kuvvetlerini karşılayabilecektir. Yağa su karışmasını önleyici tedbirler
alınmalıdır.Pompalarda kullanılan rulmanlı yatakların ömrü minimum 20.000 saat olacaktır.
2.1.32.1.7.
Dik Milli Santrifuj Pompalar
a) Dizayn
Çok kademeli, dikey, yüksek basınçlı santrifuj pompa, emme ve basma ağızları eşit nominal
çapta, birbirine zıt olarak yerleştirilmiştir. (in-line tasarım)
Pompa emme basma gövdesi : GGG-40/50 veya paslanmaz çelik
Pompa gömleği
: Paslanmaz Çelik
b) Çark ve Mil
Pompa çarkları ile beraber diğer tüm hidrolik parçalar paslanmaz çelik olacaktır.
c)
Yataklar
Varsa pompa hidrolik rotor tarafındaki yataklar tungsten karbürden akışkan yağlamalı kaymalı
yatak olacaktır.
f)
Salmastra
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
49
E12756’ya uygun tekli, soğutmasız mekanik salmastra .
2.1.30.1.
Müteferrik
Belirtilen yerlerde soğutma ve yağlama suyu borularına debi ölçerler takılacaktır.
Hidrolik balans aygıtlarıyla teçhiz edilmiş yatay pompa gruplarında kaplinler pompa şaftlarının yük
altında eksenel hareket yapmasına izin vereceklerdir.
Şaft kaplinlerinin vidalı tipte olduğu dikey pompalarda kaplinler sıkıca kilitlenmiş olacaklardır.
Pompaların çalıştırılmasına yardımcı olmak üzere muhafazanın ya da tepe dirseğinin en yüksek
kısmına otomatik şamandıralı tip musluklu hava valfları takılacaktır. Otomatik hava valflarının
sızıntıyı drenlere geri döndüren boruları olacaktır.
Yüklenici pompaların en kötü işletme şartlarında kavitasyonsuz çalışabilmeleri için uygun Net
Pozitif Emme Yükünün (N.P.S.H.) mevcut olmasını sağlayacaktır.
Her bir pompanın emme ve basma tarafında izolasyon musluklu basınç ölçerler temin edilecektir.
2.1.30.2.
Performans
Çıkış gücü, genel verim ve N.P.S.H. ile ilgili olarak verilen garantiler, imalatçının fabrikasında,
İşveren’in huzurunda, TS EN ISO 9906 ve/veya ilgili uluslararası standartlara uygun olarak
yapılacak testlerle kanıtlanacaktır.
Yüklenici tarafından “ Ekipman temin formu” ile sunulan pompaların verim değerleri, İdare
atarafından yapılan araştırmada en yüksek verimli pompaya eş değer pompa temin edilecektir.
Testler kendi motorlarıyla çalıştırılan pompalar üzerinde yapılacaktır.
Bu şartnamenin amaçları bakımından parametrelerin aşağıdaki tanımları geçerli olacaktır:
a) Statik Yük
Pompanın emme tarafı ile basma tarafındaki serbest su yüzeyi seviyeleri arasındaki fark.
b) Basma Borusu Sürtünme Yükü
Pompa istasyonu dışarısındaki ana boru bağlantısından deşarj noktasına kadar basma
borusundaki sürtünmeyi yenmek için gerekli hidrolik yük.
c) İstasyon Kayıpları
Emme borusu ve vanası, basma borusu ve vanası ve Pompa İstasyonu dışarısındaki ana çıkış
bağlantısında oluşan kayıplar
d) Toplam Yük
(a), (b) ve (c)'nin toplamı
e) Genel Verim
Pompanın yaptığı kilowatt cinsinden iş (su gücü) bölü kilowatt olarak enerji hattından çekilen
toplam güç motora verilen toplam güç. Güç, toplam yüke (d) dayanacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
50
Yüklenici tarafından “ Ekipman temin formu” ile sunulan pompaların verim değerleri, İdare
atarafından yapılan araştırmada en yüksek verimli pompaya eş değer pompa temin edilecektir.
TS EN ISO 9906 Sınıf 1’e göre verilmiş olan verim, basma yüksekliği ve debi toleranslarının
dışında kalan pompalar testler esnasında kabul edilmeyerek red edilecektir.
TS EN ISO 9906 Tablo: 10-Tolerans faktörlerine ait değerler
Sınıf 1
Sınıf 2
Büyüklük
Sembol
%
%
Debi
tQ
+/- 4.5
+/- 8,0
Pompa toplam yükü
tH
+/- 3,0
+/- 5,0
Pompa verimi
tη
- 3,0
- 5,0
Kaplinler
Pompalarda sadece esnek kavramalı mekanik salmastralı kaplinler kullanılacaktır.
Yataklar ve Dişli Kutuları
2.1.30.3. Genel
“Su Kontrol Elenanları Genel Şartnamesi”nde belirtilen esaslara göre İşlem yapılacaktır.
2.1.30.6-Testler, Garantiler, Verim ve Diğer Özellikler
Pompalar ile beraber kullanılacak elektrik motorları 355 kW dahil olmak üzere IE2 verimlilik
sınıfında olacaktır.
Yüklenici, pompaların en kötü işletme şartlarında kavitasyonsuz çalışabilmeleri için uygun “net
pozitif emme yükü”nün (NPSH) mevcut olmasını sağlayacaktır.
Çıkış gücü, genel verim ve verilen garantiler, üreticinin fabrikasında TS 268 veya ISO 3555’e
uygun olarak yapılacak testlerle kanıtlanacaktır.
Her bir pompanın emme ve basma tarafında izolasyon musluklu basınç ölçerler yer alacaktır.
Projesinde belirtilen yerlerde soğutma ve yağlama suyu borularına debi ölçerler takılacaktır.
Hidrolik balans aygıtlarıyla donatılmış yatay pompa gruplarında kaplinler pompa şaftlarının yük
altında eksensel hareket yapmasına izin verilecektir.
Pompaların çalıştırılmasına yardımcı olmak üzere muhafazanın ya da tepe dirseğinin en yüksek
kısmına musluk takılacaktır. Otomatik hava valflerinin (vantuzların) sızıntıyı drenlere geri
döndüren boruları olacaktır.
Pompalarla Birlikte Sağlanacak Yedek Parçalar
-
2 set rulman takımı,
-
2 set mekanik salmastra ya da 2 set örgülü salmastra,
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
51
-
2 set pompa çarkı,
-
Pompa tasarımında öngörülüyor ise, gövdesi için 2 set aşınma halkası.
Bunların dışında Yüklenici, tesisin normal işletmede iki yıl süre ile bakımı için gerekli yedek
parçaların listesini verecektir.
2.1.30.7-Pompa kontrol Ünitesi:
Pompaların üzerinde pompa debisi, basıncı, çektiği güç, pompa yatak sıcaklıkları ile harcadığı
enerjiyi kayıt eden ve SCADA merkezine gönderen pompa kontrol ünitesi her pompa da
bulunacaktır.
2.1.31.
Gezer Köprülü Kreyn, Monoray, Vinç ve Caraskal
Pompa istasyonlarında çift kirişli arabalı gezer köprülü kreyn, arıtma tesisi makina bloğunda ve
klor tankları binasında İşveren'in onaylayacağı projeye göre çift kirişli kreyn veya tek kirişli elektrikli
monoray vinç temin ve tesis edilecektir. Vinçler tümüyle TS standartlarına ve ilgili DIN normlarına
uygun olacak ve taşıyacağı ağırlığın en az 1,5 katı kaldırma kapasitesine sahip olacaktır.
Köprülü kreyn, monoray, vinç ve caraskal kaldırıcı ve taşıyıcı ekipman kullanım ve hizmet
amaçlarına uygun olarak imal edilecektir. Klor tankları binasında kullanılacak olan vinç klora
mukavim özel malzemelerden mamul yurt dışı temini olacaktır. Köprü, çift kirişli olacak ve taşıyıcı baş
kirişleri profil çelik konstrüksiyon tarzında kaynaklı şekilde imal edilecektir. Köprü tekerlekleri, en az
GS-52 veya ST-52 kalitesinde çift flanşlı ve rulman yataklı olacaktır. Tekerlekler ve hareket dişlisi,
ayrı ayrı iki parça halinde yapılacaktır. Gezer köprülü kreyn ve monoray vinç hareketi ve yük
kaldırma sistemi elektrik kumandalı olacak ve kumandası yerden yapılacaktır. Uygun büyüklükte
standard tahrik mekanizması kullanılacaktır. Emniyetli olması ve darbeleri önlemesi bakımından
vinç yürütme ve vinç köprüsünün uygun yerlerine lastik tamponlar konulacaktır.
Tüm yüke maksimum sehim 1/10 000 L'yi geçmeyecektir. Yürütme ve kaldırma dişli ve tambur
çapları uygun büyüklükte olacaktır.
Ceraskal: Kanca tek ağızlı DIN 687'ye uygun ve C-22 kalitesinde dövme çelikten yapılacaktır.
Kaynakla tamir edilmemiş, çentiksiz, oynak, büteli eksenel rulmanla yataklanmış olacaktır. Çelik
zincir ve/veya çelik halat ilgili standardlara göre imal edilmiş uygun çap ve uzunlukta olacaktır.
Makaralar: DIN 150 062'ye uygun en az GS-52 veya ST-52 kalitesindeki malzemeden mamul
olacaktır. Kaymalı yatak kullanıldığı takdirde malzemesi G-GUPB 10 Sn (DIN 1716) olacaktır.
Bütün dişli mekanizmaları ve rulmanlar, minimum 8000 saat arızasız çalışacak ömürde olacaktır.
Bütün dişli kutuları tam kapalı, toza, neme vb.'ye karşı tam korunmuş olacak ve diğer dönen
aksamlar da emniyet muhafazaları içine alınacaktır.
Kreyn ve monoray vinçler, modern anlayış içinde dizayn ve imal edilerek birinci kalitede uygun
malzeme kullanılacaktır. Bütün teçhizatta imalat montaj ve malzeme hataları bulunmayacak ve iş
emniyeti, kaza koruma standard ve talimatlarına uygun olacaktır.
Kreyn ve monoray vinçlerin yürüyeceği ray karakteristiği, montaj şekli ve gerekli toleranslar ile
çalışma boyu kesin olarak belirtilen yerde, kreyn ve monoray vinçlerin azami mesafede
çalışabilmesini temin için gerekli bilgiler ile her iki uca yerleştirilecek darbe önleyici tampon montaj
projeleri vb. ile birlikte verilecektir.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
52
Kreyn ve monoray vinçlerin montajını müteakip deney şartları ile ilgili doneler montaj
talimatlarında gösterilmiş olacak ve yapılacak testlerin sonucunda tanzim edilen tutanaklar
İşverene verilecektir.
Kreyn ve monoray vinçler yürüme rayları ile birlikte komple olacaktır.
2.1.32.
2.1.32.1.
Çelik İşleri, Giriş Platformları ve Korkuluklar (Sanat Yapıları Teknik Şartnamesi
Geçerlidir. )
Blower – Hava ile yıkama tesisi
Temin edilecek blower, roots tipi ve üç loblu olacaktır. Blower çalışma esnasında ortaya çıkantitreşim
ve darbeleri minimuma indirmelidir. Blower, havayı yağsız ve temiz olarak üretecektir.
Roots tipi blower asgari titreşime göre tasarlanmış ve üretilmiş olmalıdır. Blower ve elektrik
motorunun yer aldığı şaşe, titreşim önleyici lastik takozlar üzerine yerleştirilmiş olacaktır.
Her blower aşağıda belirtilen aksesuarları ile birlikte teslim edilecektir. Her blower için panelinde
blower çıkış sıcaklığı,manometre ve filtre tıkanma göstergesi bulunan ve blower durduktan sonra da
soğutma amacı ile otomatik olarak belirli bir süre çalışan dahili havalandırma fanı ile donatılmış bir
ses kabini temin edilecektir.Ses kabini içerisindeki yalıtım malzemesi koruyucu bir tekstil ile
sarılmış olmalı ve bu yalıtım malzemesinin üzeri perfore bir sac tabakası ile tamamen örtülmüş
olmalıdır.
Blower ve elektrik motoru kasnakları, titreşim oluşturmayacak şekilde dinamik olarak balanslanmış
olacaktır. Blower, muhafazalı profil rotorlar, dişli mekanizmaları ve elektrik motorları ile birlikte komple
olacaklardır.
Blower ve elektrik motoru arası tahrik bağlantısı direk akuple veya kayış-kasnak ( V-kayış ya da poli
V-Kayış) tarafından sağlanacaktır. Kayış gerginliği, ayar gerektirmeyen mekanik bir düzenekle
otomatik olarak sağlanacaktır. Kayış kasnak tertibatı, her tarafı kapalı güvenli kayış kasnak
muhafazasına sahip olacaktır.
Blowerlar ses izolasyon kabinleri ile birlikte temin edilecektir. Ses kabini, blower üreticisi veya
blower üreticisinin lisans verdiği imalatçı tarafından prosesine uygun olarak yaptırılacaktır.
Blowerlar, üç loblu iki rotordan oluşacaktır.
Uzun ömürlü ve sarsıntısız çalışma sağlamak için, DIN 17212 normuna uygun 18NiCrMo5 kalite
alaşımlı çelikten imal sertleştirilmiş ve taşlanmış helisel diş profillerine sahip zamanlama dişlileri
(senkronize dişliler) bulunacaktır. Aynı şekilde, rotorların malzeme kalitesi en az GX5CrNi13-4
kalite alaşımlı çelikten imal olmalıdır. Rotorlar arasında ve rotorlar ile gövde arasında sürtünme
olmayacaktır.
Rotor milleri, her iki taraftan rulmanlı yataklarla yataklanmış olacaktır. Rulmanlı yataklar B10 tipi
olacak ömürleri ISO 281 normuna uygun olarak en az 100.000 (yüzbin) saat olacaktır.
Rulmanlı yataklar ve senkronize dişliler sıvı yağ ile daldırma veya çarpma tipi yağlama ile
yağlanacaktır. Yağ hazneleri üzerinde doldurma ve boşaltma tapaları ile gözetleme camı
bulunacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
53
Taşınan havanın sızdırmazlık ve yağlama yağının havaya karışmasının önlenmesi, labirent tipi
salmastralarla sağlanacaktır. Tahrik şaftının sızdırmazlığı, o-ring ve keçelerle sağlanacaktır.
Emiş susturucusu üzerinde, kolayca değiştirilebilen bir emiş filtresi bulunacaktır. Susturucu, düşük
ve orta frekanstaki sesleri ortadan kaldırabilecek özellikte olacak ve doğrudan blower emiş ağzı
flanşına bağlanacaktır.
Çıkış susturucu elyaflı sönümleyici tipte olabileceği gibi, reaktif tipte olabilir. Hava çıkış ağzı
flanşına doğrudan bağlanacak ve yeterli düzeyde ses izolasyonu sağlayacaktır.
Şartnamede belirtilmeyen hususlarda, ilgili TSE, ISO, DIN vb. uluslar arası standartlara
başvurulacaktır.
Blower çıkış borusu üzerinde esnek bağlantı hortumu (kompanzatör), yüksek basınç emniyet
valfi, çek valf ,0-1 bar manometre bulunmalıdır.
Blower şasesi, emiş ve çıkış susturucuları, vb. elemanları 50 μm astar boya üzerine, her bir katı 100
μm’den az olmamak kaydı ile iki kat rapid emanel boya ile boyanacaktır.
Tüm civata, somun ve bağlantı elemanları Malzeme No: 1.4401 (AISI 316) kalite paslanmaz çelik
olacaktır.
2.1.36.1
Hava ile yıkama tesisi
İkisi beraber çalıştığı zaman gerekli havayı sağlayan eşit kapasitede üç hava körüğü temin edilecektir.
Her körüğe eşit çalışma zamanı vermek için her devirden sonra körüklerin otomatik değişmesi
sağlanacak ve bu otomatik sistemin elle çalıştırılmasına müsaade etmek için açık/kapalı
anahtarlar konacaktır.
Filtreleri hava körüklerine bağlayan hava boruları ana ring prensibine göre teşkil edileceklerdir.
Hava verilmesinin sonunda, su ile yıkama başlamadan evvel sistemdeki havayı boşaltmak için
gerekli tedbirler düşünülecektir.
Her ünitede hava emme filtre ve susturucusu, basınç düşürücü vana ve çıkış tarafında geri
dönüşsüz vana (çek valf) bulunacaktır. Her filtre sırası için müşterek hava kollektöründe geri
dönüşsüz vana (çek valf) tesis edilecektir.
Ses izolasyon kabinine rağmen ses basınç düzeyinin 80 dBA' i geçtiği yerlerde gerekli izolasyon
önlemleri alınacaktır. Blower ların bulunduğu mekan ile atmosfer arasında hava geçişini
sağlamak için bağlantı yapılmalıdır. ( Menfez, panjur veya hava kanalı)
Ana hava hattında bir basınç göstergesi ve hava akış ölçer (debimetre) bulunmalıdır.
2.1.33.
Yangına Karşı Koruma ve Emniyet Ekipmanı
2.1.33.1. Portatif Yangınla Mücadele Ekipmanı
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
54
Tüm kumanda odalarında, laboratuvarlarda, ofislerde, atelyelerde ve yangın çıkması muhtemel
diğer alanlarda yangın söndürme cihazları temin edilecektir.
Yangın söndürücüler çıkabilecek yangının tipine göre Sulu Tip, Kuru Kimyevi Tozlu Tip ve BCF
(Halon) tipi olacaklardır.
Genel olarak sulu tip yangın söndürücüler A Sınıfı yangın bölgelerinde kullanılacak ve 9 litre
kapasiteli olacaklardır.
Kuru kimyevi tozlu ve Halon tipi yangın söndürücüler elektriksel, kimyasal ve petrol yangınlarında
kullanılacak ve en az 5 kg söndürücü madde içereceklerdir.
Yangın söndürücüler renk kodlu olacak, üzerlerine tipleri ve uygun oldukları yangın sınıfı açıkça
yazılacak ve TS, DIN, BS standartlarının ilgili kısımlarına uygun olacaktır.
Yangın söndürücülerin sayısı ve yerleri bölgesel gerekliliklere göre olacak ve İşveren ile beraber
kararlaştırılacaktır.
2.1.33.2.
Basınçlı Hava Teneffüs Cihazları
Basınçlı hava teneffüs cihazları klor ve diğer tehlikeli kimyasal maddelerin depolandığı yerlerde
temin edilecektir.
Sıkıştırılmış havalı teneffüs cihazları; kuşanımlar, arka plakası, hava tüpü, basınç redüksiyon
donanımı, talep valfı, muhteviyat göstergesi, yüz maskesi ve gerekli tüm hava hortumu ve
fitingleri ile birlikte komple olacaktır. Hava tüpü en az 30 dakika dayanacak kapasitede olacaktır.
Cihazlar çelik veya CTP (Cam Takviyeli Plastik) muhafazalar içine konacak ve muhafazaların ön
yüzü cam ya da saydam PVC'den yapılarak ekipmandaki herhangi bir arızanın görülebilmesi
sağlanacaktır.
Kabinlerin yerleri İşveren’le beraber kararlaştırılacaktır.
2.1.33.3.
Yüzdürme Ekipmanı
1,8 m den daha derin bütün depolama tanklarının bitişiğinde cansimitleri ve canyelekleri temin
edilecektir. Cansimitlerinin 30 m lik yüzer kurtarma halatları olacaktır.
Her bir cansimidi yatay beton yüzeylere vidalamaya veya saplamaya uygun galvanizli yumuşak
çelik mesnetlere yerleştirilecektir. Mesnetler cansimiti merkezinin beton yüzeyinin 1,5 m üzerinde
kalacağı şekilde olacaktır.
Canyelekleri camdan veya şeffaf PVC'den ön yüzeyli CTP veya yumuşak çelik muhafazalar içine
konacaktır.
Cansimitleri ve canyeleklerinin yerleri İşveren’le beraber kararlaştırılacaktır.
2.1.33.4.
Duşlar ve Göz Yıkayıcılar
Kimyasal madde deposu içinde ve tehlikeli kimyasal maddelerle temas edilmesi muhtemel
yerlerde ayakla çalıştırılan bir duş temin edilecektir. Ayrıca ilk yardım temizlik ve göz yıkama
şişeleri İşveren tarafından istendiği şekilde temin edilecektir.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
55
2.1.33.5. Basınçlı Hava Sistemi
Basınçlı hava ile kumanda edilecek ekipman olması halinde, Yüklenici tesiste kullanılacak
basınçlı hava sistemi proje ve hesaplarını yapıp İdarenin onayına sunacaktır. Basınçlı hava
sisteminde, vanaların kontrol edildiği mahalde basınç tankları konulacaktır. İhale kapsamında
bulunan basınçlı hava sistemine ilave olarak basınçla kumanda edilen ekipmanların bulunduğu
mahalde basınç tankları konulacaktır. Bunun amacı pinomatik olarak kumanda edilen
ekipmanların SCADA sistemi ile kumanda ve kontrolünde problem yaşanmaması için gereklidir.
Verilen projeler ve ilave ekipmanlar için Yükleniciye ilave bedel ödenmeyecektir.
2.1.33.6.
Tesislerde Kullanılan Ekipmanlar
Arıtma tesisinde kullanılan kimyasal ve klor ekipmanları servis ve yedek parça bütünlüğü
açısından birbiriyle uyumlu olacaklardır.
Arıtma tesisi ve pompa istasyonlarında kullanılan pompalar servis ve yedek parça bütünlüğü
açısından birbiriyle uyumlu olacaklardır.
2.1.34.
Ekipman Temini, Montaj ve Devreye Alınmasına Ait Uygulama Esasları
1. İşyerine sevk edilen ekipman ve teçhizat, özeliklerine göre en iyi şekilde muhafaza edilecektir. İyi
muhafaza edilmeyen, nakliye sırasında veya işyerinde hasarlanan, toz ve rutubetten etkilenen
ekipman ve teçhizat, Idare'ce kabul edilmeyecek ve Idare'nin istediği şekilde yenisi temin
edilinceye kadar herhangi bir ücret, o ekipman ve teçhizat için ödenmeyecektir.
2. Bilumum özel ekipman ve teçhizatın montajı için gerekli olan temel üzerinde beton kaide, çelik
şase ve sac, cıvata, somun, rondela, bağlantı elemanları, ankraj parçaları, conta, boya, etiket,
tesis ünitelerini ve ekipman adlarını belirleyen isim plakaları, numaralar ve montaj hırdavat
malzemeleri vb. anahtar teslim fiyatın içerisindedir. Bunlar için ayrıca bir ücret ödenmez.
3. Bütün mekanik ve elektrik ekipman ve teçhizatın, onaylı projelerine göre temin ve teknik
şartlara uygun olarak montajı tamamlandıktan sonra işletilmesi ve çalışır halde idare'ye teslim
edilmesi ile ilgili masraflar anahtar teslim fiyata dahildir.
4. Mekanik ve elektrik ekipman imalatının tamamlanmasını müteakip, idare'ce oluşturulacak
teknik heyet tarafından, imalat sonrası fonksiyon test ve kontrolleri yapılacaktır. Bu aşamada
bütün masraflar, anahtar teslim fiyatın içerisinde mütalaa edilecektir.
5. Montaj işlemleri tamamlanan ekipmanın nihai kontrolleri yapılıp, sistemin tamamı devreye
alınarak, ekipman ve teçhizatın imalat ve montaj hatalarına karşı her sistem devamlı olarak
idare’nin isteğine göre çalıştırılıp denenecektir. Çalışmalar sırasındaki elektrik enerjisi giderleri
Yüklenici’ye ait olacaktır.
6. Proje ve Şartnamede yer alan veya sonradan kullanılmasına gerek duyulan bilumum mekanik,
elektrik, enstrümantasyon vb. ekipman ve teçhizatın tamamında kullanılacak malzemelerin teknik
özellikleri ve imalatçı firma listesi, siparişe verilmeden önce “Ekipman Temin Formu” doldurularak
İdare'nin onayına sunulacaktır.
7. Ekipmanın temin edileceği firmalar İdare’nin onayına sunulacak. İdare’nin mütabakatı alınarak İlgili
firmanın onayından sonra ekipman/malzeme bağlantı-siparişi yapılacaktır.
8. Ekipman temini ve testleri Madde 2.1.9’da yer alan esaslara uygun olarak yapılacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
56
9. Yurtdişi Ekipman temini ve kabülü , -Eğer yurtdşında bazı parçaları alınıp yurt içinde diğer
parçaları temin edilip ekipman üretimi yapılıyorsa; Yuriçindeki temsilci /
disribitör tesislerde
gerçek performans testlerini yapma imkanı yok ise Ekipmanın üretildiği fabrikanın bulunduğu ülke
esas alınarak yapılacak olup, ekipman kabülleri ilgili ülkede yapılacaktır.
2- Direkt Yurtdışında imalatı yapılan tüm ekipmanlar Yurt dışında kabülleri yapılacaktır.
10. İhaleyi kazanan firma tarafından sözleşme ekindeki şartname ve projelerde belirtilen teknik
özellikleri yazılı olan makine ve elektrik ekipmanların temin ve imalatı için bir marka ve imalatçı
“Ekipman Temin Formu” na ileyerek sunulacaktır.
Bu form ile birlikte ilgili marka / imalatçının teknik dökümanları da eklenecektir. İlgili ekipmanlar
için bir defaya mahsus “Ekipman temin Formu” sunulacak olup, onaylanan “Ekipman temin
Formu” undan sonra değiştime talepleri İdarece uygun görülmeyecektir.
11-Projelerdeki ekipman güçleri, daha verimli alt güç /üst güç sunulması halinde ve idarece kabul
görmesi halinde İdarece kabül edilecek olup, bu süreçten dolayı ne yüklenici nede İdare hiçbir mali
talepte bulunmayacaktır.
2.1.35. SIVI KLOR TANKI
MADDE 1 – GENEL ŞARTLAR:
1. Bu şartname 150-1000lt. su hacimli klor tanklarının teknik ve genel hususlarını içerir.
2. Kullanım amacı veya üretim yılı ayrımı yapılmaksızın ADR 6.2 kapsamındaki tüpler
(klor tankı(tüpleri); tip onay, periyodik test ve muayenelerinin, Ulaştırma Ve Altyapı
Bakanlığı tarafından yetkilendirilen TSE ve TL'ye (Türk Loydu) yaptırılacaktır.
3. Klor tanklarına ait; ADR 6.2 kapsamındaki basınçlı ekipmanların Taşınabilir Basınçlı
Ekipmanlar Yönetmeliği(TPED) kapsamındaki mevcut tasarım tip onaylarının; Tip
Onay Sertifikası ve eki raporu ile onaylanmış hesaplama notları, teknik
resim,teçhizat diyagramlarının TSE veya TL'ye(Türk Loydu) ibrazı ve TSE veya
TL(Türk Loydu) tarafından doküman kontrolü ile beraber üretim yeri denetimi
yapılarak mevcut belgenin geçerlilik tarihine kadar yenileyecektir.
4. Klor tanklarının teknik özellikleri ve ölçüleri teknik şartlar bölümünde açıklanmıştır.
İmalatlar bu esaslara göre yapılacaktır.
5. Klor tanklarının, işletme hataları dışında meydana gelebilecek arızalara karşı garanti
süresi 2 (iki) yıl olacaktır. Bu süre malzemenin teslim tarihten itibaren başlayacaktır.
6. Üretici firma ISO 9001:2015 belgesine sahip olacaktır.
MADDE 2- TESLİM ŞARTLARI:
2.1. Firma tanklar için:
 Onaylı malzeme sertifikasını
 %100 Kaynak radyografik muayene raporunu
 Radyografik muayene yapan personelin level-1 ve level-2 sertifikalarını
 Isıl işlem grafiğini
 Hidrostatik basınç testi raporunu veya pnömatik test raporu
 Pnömatik test raporunu( vana(3.15) ve ergitme tapalarının(3.16) montajından sonra)
 Göz Kontrol ve boyut kontrol raporunu
 Üretici firmaya ait ISO 9001:2015 belgesini
 Klor vanalarına ait TS EN ISO 10297 standarda uygun tip onayı belgesi
 TS EN ISO 15614-1 göre Kaynak Yöntem Sertifikaları
 TS EN ISO 15614-1 göre Kaynakçı sertifikalarını
 Klor tankı(tüpleri ) ADR 6.2 kapsamına girdiğinden tip onay, periyodik test ve
muayenelerinin TSE veya TL'ye(Türk Loydu) tarafından yaptırıldığına ait belgesini,
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
57
 Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği(TPED) kapsamındaki mevcut tasarım tip
onaylarının TSE veya TL (Türk Loydu) tarafından onaylanmış belgesini,
 Uygunluk beyanını dosya halinde tanklarla birlikte teslim edecektir.
2.2. Üretilen klor tankları boş olarak teslim edilecektir.
MADDE 3 –TEKNİK ŞARTLAR:
3.1 Klor tankları, …..litre su hacimli olarak imal edilecektir.
3.2 Klor tankı tasarımı, ADR/RID 2017 ve TS EN 14208:2004 standardına uygun tasarlanmış,
klor tankının çapı en fazla Do:850 mm olacak ve toplam boyu 2500mm geçmeyecek ve bu
boyuta göre tasarım yapılacak, hesaplama raporları, standart ve yönetmelikte(direktif) istenen
onaylı kuruluş tarafından verilmiş tip onay belgeleri muayene esnasında komisyona sunulacaktır.
3.3 Klor tankının imalatında kullanılacak gövde malzemesi TS EN 10028-2 standardında
belirtilen P265GH, P295GH, P355GH cinsi olacaktır. Saclara ait sertifikalar üreticisi tarafından
EN10204/3.1’e uygun olarak hazırlanmış olacak ve teslimatta teslim edilecektir.
3.4 İç ve dış korozyon toleransları da hesaba alınarak klor tanklarının uzun ömür ve emniyeti
bakımından gövde imalatında kullanılan sacın et kalınlığı 10 mm.den küçük olmayacaktır.
3.5 Klor tankının çalışma basıncı (Pç) 32 bar, hidrolik test basıncı(tasarım basıncı) Ph:1,5xPç
bar olacaktır. Hidrolik test basıncı aynı zamanda klor tankının tasarım basıncı(Ph) olarak
alınacaktır.
Ayrıca klor tankı pnömatik test uygulanır. Klor tankı 6 bar’a kadar basınçlandırılarak ve uygun
bir tespit etme yöntemiyle(gözle,ultrasonik,vb.) tüm kaynak dikişleri ve birleştirmeler sızıntılar için
muayene edilmelidir.
Deney sırasında, klor tankının dışı kuru olmalı ve kaynak dikişlerinin muayene edilmesi
mümkün olmalıdır.
Herhangi bir sızıntı ve görünür hiçbir kalıcı şekil bozukluğu bulunmamalıdır.
Her iki durumda da cıvatalı bağlantıda sızıntı olduğunda, bu bağlantılar demonte edilmeli, sebebi
tanımlanıp, düzeltilerek, klor tankı deneye tabi tutulmalıdır. Sızıntıyı gidermek için fazla tork
uygulamaya müsaade edilmez.
Hidrolik basınç
uygulanacaktır.
testi
uygulanmayan
klor
tanklarına
3.6
maddesindeki
Pnömatik
test
3.6 Pnömatik test uygun gaz ile hidrolik test basıncına kadar (Ph: 1,5x32 bar) yükseltip 10
dakika içerisinde % 1,0’dan daha fazla düşüş olmamalıdır. Basınç daha sonra 6 bar’a düşürülmeli ve
uygun bir tespit etme yöntemiyle, tüm kaynak dikişleri ve birleştirmeler sızıntılar için muayene
edilmelidir. Deney sonuçları 3.5 maddesindeki esaslara göre değerlendirilecektir.
3.7 Yapılan kaynaklara ait onaylı kuruluş tarafından verilmiş kaynak yöntem sertifikaları
olacaktır.
İmalatta çalışacak kaynak personeli, onaylı kuruluş tarafından verilmiş kaynakçı sertifikalarına
sahip olacaktır
Kaynak işlemlerinin tamamı, gaz altı ve otomatik toz altı kaynak makinaları ile yapılacaktır. Her
kök pasodan sonra kaynak yüzeyleri taşlanarak çok iyi temizlenecek ve son paso kaynaklar
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
58
otomatik toz altı kaynak makinası ile yapılacaktır. Kaynak işleminde kullanılan kaynak elektrotları,
tozları ve gazları; işleme uygun ve sertifikalı olacaktır.
3.8 . Bütün kaynaklar % 100 radyografik muayeneye tabi tutulacaktır. Radyografik muayeneler
kaynak radyografisi üzerine eğitimli Level-1 sertifikalı elemanlar tarafından kontrol edilip en az
Level-2 seviyeli sertifikalı elemanlar tarafından tekrar kontrol edilip onaylanacaktır.
3.9 . Bombeler sıvama metoduyla tek parça sacdan imal edilecektir.
3.10 Tankın bombelerinin gövde silindirine kaynağı dışındaki kaynak yerleri, iç ve dıştan kaynak
olacaktır. Bombeler sadece dıştan kaynak yapılacaktır.
3.11 Kaynak işlemlerinden sonra en az 530oC’de normalizasyon işlemi için, tanklar ısıl
işlemden geçirilerek kaynak nedeniyle meydana gelen gerilmeler ortadan kaldırılacaktır.
3.12 Yuvarlanma çemberi, 30x30 mm dolu kare profilden imal edilecek ve tankın gövdesine sıkı
geçme ile geçirilecektir. Ayrıca yuvarlanma çemberi gövdeye 8 noktadan 10 cm boyunda
şaşırtmalı olarak kaynak yapılarak sabitleştirilecektir.
3.13 ankların daldırma boruları (iç boruları) Ø ¾” dikişsiz çelik çekme borudan ve minimum 5
mm et kalınlığına sahip olacaktır. Daldırma boruları, gerektiğinde sökülebilir olarak üretilecektir.
3.14 Tankın içinin ve daldırma borularının kontrol edilebilmesi ve temizlenmesi için, vana
bağlantısı flanşlı yapılacaktır. Flanş bağlantısında en az 8 adet M30 saplama kullanılacaktadır. Flanşın
sızdırmazlığını sağlamak için, teflon malzemeden imal edilmiş olan conta kullanılacaktır.
3.15 Daldırma borularının çıkışlarına TS EN ISO 10297’ye uygun W28,8x1/14” konik diş olan iki
adet klor vanası takılacaktır. Kapak sisteminde, vanalarda ve eriyebilen emniyet tapalarındaki
bağlantı yerlerinde sızdırmazlık malzemesi olarak teflon conta kullanılacaktır.
3.16 Tankın arka bombesi üzerine 3 adet 120° açı ile özel alaşımdan ve 71-74 ºC aralığında ki
sıcaklıkta eriyebilen emniyet tapası monte edilecektir. Emniyet tapalarının bağlantıları konik dişli
olacaktır.
3.17 Tankın ön bombesi üzerindeki vanaları ve arka bombe üzerindeki emniyet tapalarını
korumak için, her iki tarafa da koruyucu muhafazalar monte edilecektir. Bombeler çevresindeki
koruyucu muhafazalar, gövde malzemesinden olacaktır. Muhafazalar, gövdeye dıştan sıra
kaynağı şeklinde kaynatılacaktır.
3.18 Tankların vinçle yatık vaziyette kaldırılabilmesi için, her iki vananın ekseninde olmak üzere
gövde malzemesinden bombe üzerlerine 2 adet mapa yapılacaktır.
3.19 Tankların dış yüzeyleri EN ISO 8501-1’e uygun olarak, en azından seviye SA 2.5 kum
raspasından geçirilmek suretiyle iyice temizlenecek ve dış yüzeyleri gri renkte iki kat astar boya
ile boyanacaktır. Astar boyadan sonra en az 100um kalınlığında RAL 1018 boya ile boyanacaktır.
3.20 İç yüzeyi temiz, kuru olmalı ve ciddi kusurların görülmesini engelleyen paslanma, korozyon
ve pullanma olmamalıdır İç yüzey herhangi bir kabuk veya korozyon, kumlama gibi uygun bir
yöntemle giderilmelidir.
3.21 Her tankın ön kapak tarafında ki muhafaza sacının üzerine alüminyum etiket
yapıştırılacaktır. Bu etiket üzerine imalatçı firma ismi, müşteri ismi, tank hacmi, tankın boş ağırlığı, dolu
ağırlığı, maksimum tasarım basıncı, seri numarası, imal tarihi vs. yazılacaktır.
3.22 Tankın kullanılacağı tesise montesi esnasında (vanaların üst üste olduğu durumda)
olabilecek hatalara karşı duruş şekli, vanaların bulunduğu tarafa oklarla silinmeyecek şekilde
işaretlenecektir. Üstteki vana gaz, alttaki vana da likit kloru verecek şekilde olacaktır.
2.1.36. OZONLAMA SİSTEMİ
1. GENEL
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
59
DSİ Genel Müdürlüğünce inşa edilecek olan arıtma tesislerinde hamsu kalite değerlerine göre
kullanılması gerekli görülen ozonun elde edilmesi için gereken, Kompresörü, Hava Tankını,
Basınçlı Hava Filtresini, Eşanjörü, Aktif Karbon Filtresini, Su Seperatörünü, Kimyasal
Kurutucuyu,
Ozon
Jeneratörünü,
Ozon
Jeneratör
Soğutma
Sistemi,
Ortam
İklimlendirme/Havalandırma Sistemini, Artık Ozon İmha Ünitesini, Bakiye Ozon ölçüm
Cihazını, Ozon Dağıtım Tertibatını, Ozon Difüzörlerini ve İşletme Otomasyon Sistemini
kapsamaktadır.
Ozon sisteminin kurulumu, DIN 19627 standardının belirttiği esaslara göre yapılacaktır.
Ozon Jeneratör Binası;kompresör, basınçlı hava tankı ve ozon jeneratörü elektrik
trafosu ile basınçlı hava filtresi, eşanjör, aktif karbon filtresi, su seperatörü, kimyasal
kurutucu, ozon jeneratörü soğutma sistemi olacak şekilde ayrı ayrı bölmelerde inşa
edilecektir
Ozon Jeneratör Binasında toz ve ısı yalıtımı yapılacaktır. Dış Ortamdan toz girişiminin
önlenmesi için ortamın devamlı pozitif basınç altında tutulması için gereli tedbirler alınacaktır.
Basınçlı hava filtresi, eşanjör, aktif karbon filtresi, su seperatörü, kimyasal kurutucu,
ozon jeneratörü ozon jeneratör soğutma sistemi bölümü yazın ve kışın 24 oC sıcaklıkta
ve bağıl nem ise %60’ı geçmemelidir.
Hava kompresörü, basınçlı hava tankı
ile basınçlı hava filtresi, eşanjör, aktif karbon
filtresi, su seperatörü, kimyasal kurutucu, ozon jeneratör soğutma sistemi yedekli olacaktır.
Sistemde nem ve su ≤ -45oC basınçlı çiğlenme noktası sınıfını, sıcaklığı, basıncı ölçen
sensörleri ve tüm ölçüm göstergeleri akredite bir kuruluş tarafından verilmiş kalibrasyon
sertifikalarına sahip olacaktır.
Ozon Jeneratör binasında ve ozon temas tankı üst katta konumlandırılan (artık ozon
imha cihazlarının bulunduğu noktada) ozon kaçakların yönelik ozon kaçak sensörü
bulunmalı, kapsamına sesli ve ışıklı uyarı dahil olmalıdır. Herhangi bir kaçak anında
sistem otomatik olarak ozon gazı üretimini durdurmalıdır.
2. KOMPRESÖRLER
Ozon havadan üretildiğinde ozon için gerekli basınçlı hava kompresörler tarafından
sağlanacaktır.
Kompresörler, ozon jeneratörlerinin ihtiyacı olan hava debisini karşılayacak şekilde temin
edilecektir. Kompresör çıkışları ortak bir kollektöre bağlanacaktır. Ortak kollektör üzerine
takılacak olan basınç transmitteri ile kollektör basıncı sürekli izlenerek kontrol edilecektir.
Kollektör basınç değeri sistem kontrol panosu üzerinden izlenerek min. ve max alarm
değerleri oluşturulacaktır. Hat üzerinde ayrıca bir hava debimetresi de konumlandırlacak ve
kontrol panosu üzerinden izlenebilecektir. Kompresörler, kollektör üzerindeki basıncı istenilen
değerde sabit tutarak hava ihtiyacını karşılayacaktır. Kompresörler sistem kontrol panosu
üzerinden, ozon jeneratörlerinin çalışmasına paralel olarak ve kollektör üzerindeki hava
basıncına ve hava debisine bağlı olarak otomatik olarak çalıştırılacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
60
Kompresör ünitelerinin soğutma sisteminden çıkan sıcak hava, ön ozonlama binası içerisinden
hava kanalı ile bina dışına taşınacak şekilde konumlandırılarak, gerekli havalandırma kanalları ile
donatılacaktır.
Bölgesel iklim şartlarına göre ısıtma sistemi kullanılacak bölgeler için, kompresör ünitelerinin
soğutma sisteminden çıkan sıcak hava bina sıcaklığına bağlı olarak bina dışına veya bina
içerisinde kalacak şekilde havalandırma kanallarına uygun hava yönlendirme sistemi
projelendirilerek idarenin onayına sunulacaktır.
a. Kompresör, tek kademeli, vidalı, yağ püskürtmeli, hava/su soğutmalı ve elektronik kontrollü
olacaktır.
b.Kompresör çalışma basıncı max. 10 Bar olmalıdır. Çalışma Basınç aralığı ise 7.5 bar ile 9,5
bar arasında ayarlanabilmelidir. Kompresörlerin ISO 9001 ve CE standart belgesi olmalıdır.
c. Kompresör PLC üzerinden ayarlanabilmeli ve 4 adet kompresörü ortak yönetebilecek
özelliğe sahip olmalıdır.
d.Kompresör maksimum basınçta sürekli çalışabilir özellikte olacaktır.
e. Kompresör kapasitesi , ölçülen serbest hava verimi (7,5 bar için) en az : …. m3/dakika
, maksimum …. m3/dakika olmalıdır. (ISO 1217:2009, Ek E standardına göre ölçülen serbest
hava debisi)
f. Kompresör izolasyon kabini içerisine alınmış olmalı ve ses seviyesi 1 m'den maksimum
75 db(A) olacaktır.
g.Kompresör ünitesi, “Sıcak oda" ve "Soğuk oda" prensibiyle ayrılmalıdır. Böylece
basınçlandırmayla ısınan kompresör yağı ve basınçlı hava soğutulurken ısınan hava fan ile
dışarı atılacaktır.
h.Radyatör soğutma fan motoru invertör ile çalıştırılmalıdır. Soğutma fanları termostatik olarak
kontrol edilerek optimum ve ortam sıcaklığından 5 ºC düşük işleme sıcaklığı elde edilmeli,
aşırı ısınma veya kondens oluşumu engellenmiş olacaktır.
i. Basınçlı havadaki kalan yağ miktarı max 3-4 mg/m3 olmalıdır. .
j. Kompresörler yük-boş regülasyon sistemine göre çalışacak, işletmedeki basınç ihtiyacına
göre çalışacak ve istenilen sabit basınç değerinde çalışma özelliğinde (7.5 bar) olacaktır.
k.Tahrik sistemi V-kayışı veya Direk Akuple olmalıdır. Elektrik motoru-vida grubu bağlantısında
elastik kaplin kullanılmış olacaktır.
l. Elektronik kumanda paneli Türkçe olup üzerinden, anlık tüketim kW, invertör sıcaklığı, yağ
sıcaklığı, basınç bilgileri, yükte ve boşta toplam çalışma, arıza durum bilgileri, servis bakım
bilgileri okunacaktır.
m. Elektriksel bilgiler : frekans 380 V / 50 Hz , 3 Faz ,yalıtım sınıfı F class, ana elektrik motoru
izolasyon sınıfı IP55, Ana elektrik motoru enerji verimlilik sınıfı IE3 olacaktır.
n. Vidalı hava kompresörünün çalışma ortam sıcaklığı, - 5 ° C ile + 50 ° C olacaktır.
o. Minimum basınç valfi, elektropnomatik yük-boşalt kontrolü emiş valfi, Termostatik yağ valfi, hızlı
tahliye valfi ve susturucusu olacaktır.
p. Ana motor ve fan motoru aşırı akım kontrolü, faz sırası, eksikliği ve dengesizliği kontrolü,
PTC ile ana motor sıcaklık kontrolü, vida aşırı hareret kontrol sistemi, yağ değişimi uyarı sistemi,
seperatör kirlilik ve uyarı sistemi, hava filtresi kirlilik uyarı sistemi, yüksek basınç emniyet
valfi, seperatör tankı emniyet valfi, acil stop butonu, servis uyarı sistemi olacaktır.
q. Seperatör kirlilik ve uyarı sistemi ve yağ değişimi uyarı sistemi değişim zamanı geldiğinde
uyarı verecek; değişim zamanı geçtiğinde kompresörü durduracaktır. Servis modanda değişimi
işlemi onaylanmadan kompresör devreye girmeyecektir.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
61
3. HAVA TANKI
Basınçlı hava tankı işletmelere havanın yeteri kadar ulaşmasını sağlamak amacıyla havanın
depolandığı tanklardır. Hava tankları sisteme giden su zerrecilerini ve kompresörden çıkan
yağın vb partiküllerinde biriktiği ve sisteme temiz bir havanın gitmesine neden olan önleyici
bir elemandır.
a. Tank Kapasitesi …..lt olacaktır.
b.Tank işletme 16 bar olacaktır.
c. Tank üzerinde emniyet valfi, basınç sensoru, su ve yağ alma bağlantı ve temizleme
mentolü bulunacaktır.
d.Yatay veya dikey olarak üretilecektir.
e. Tanklar toz altı kaynak ile üretilecektir.
f. Tahribatlı-tahribatsız kontrolleri ve hidrolik testi yaptırılacaktır.
g.Tank EN 286-1 ve EM 13445-1 standardına göre 2014/29/EC basit basınçlı kaplar ve
2014/68/EC basınçlı ekipman yönetmeliklerine ve ilgili standartlarına uygun tasarlanacak
gerekli yetkili kuruluşlarca yaptırılarak idareye verilecektir.
4. BASINÇLI HAVA FİLTRELEME SİSTEMİ
Basınçlı hava filtreleme sistemi; basınçlı hava filtresi, eşanjör, aktif karbon filtresi, su
seperatörü, kimyasal kurutucudan oluşmaktadır. TS IS0 8573-1 standardında belirlen hava
kirlilik ve saflık sınıfları göre hava elde edilmesini sağlayacaktır.
Ulaşılması gereken saflık TS IS0 8573-1 standartında 0 veya 1 veya 2 basınçlı hava kalite
seviyesinde olacaktır.
Basınçlı hava filtreleme sistemi TS IS0 8573-1 standardının nem için 2. Sınıfında; yağ için
Sınıfında tanımlanan havayı sağlayacak şekilde tasarlanacaktır.
1. sınıf basınçlı hava; nem için katı parçacıklar:1 mikron ve 1 mg/m3, nem ve su ≤ 45oC (DIN 19627 hava için)) basınçlı çiğlenme noktası sınıfı ve 1. sınıf basınçlı
hava, yağ için yağ miktarı ≤0,01 mg/m3 olacaktır.
4.1 BASINÇLI HAVA FILTRELEME SİSTEMİ
Basınçlı hava filtreleme sistemi iki aşamadan meydana gelecektir.
Birinci aşamada; basınçlı hava soğutmalı kurutucu girişine otomatik su separatörü ve giriş
filtresi (0,5mg/m3 yağ ve 1 mikron toz) ve çıkışına çıkış filtresi (0,01 mg/m3 yağ ve 0,1 mikron toz)
kullanılacaktır.
Basınçlı hava ayırıcısı ve filtresi, %99 serbest suyu, %4ü yağ damlacıklarını ve 1 mikrondan
büyük parçacıkları tutacak özellikte olacaktır.
Basınçlı hava hattında, yağ damlacıklarını en az %99.99 verimle ayıracak bir Aktif Karbon
Filitresi bulunacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
62
Aktif Karbon filitresinde ve Adsorpsıyonlu kurutucu içersinde kullanılan aktif karbon ve
aktif alüminanın miktarı (kg) ve markası menşei, modeli, teknik özellikleri, imalatçı firma
tarafından idareye bildirilecektir.
Iknici aşamada; Hava kurutma sistemi basınçlı tip olacaktır. Isıtıcılı sistemler kabul
edilmeyecektir. Her bir ozon jeneratörü için ayrı bir kurutucu bulunacaktır.
Her bir kurutucuda, çift desikantlı su tutma sistemi olacak ve desikantlardan biri çalıştırılırken
diğeri rejenarasyon fazına alınacaktır.
Hava kurutma sistemi otomatik olarak çalışacaktır. Desikantların çalışması bir elektronik
zaman ayarlayıcısı ile düzenlenecektir.
Toz ve ince parçacıkların giderilmesi gayesiyle her bir kurutucunun çıkışına kuru hava filtresi
konulacak, filtreleme randımanı aşağıdaki gibi olacaktır:
-1 mikron veya daha büyük partiküllerde %99 arıtım,
-0.4-1 mikron arasındaki partiküllerde %98 arıtım olacaktır.
Hava besleme grubundan jeneratör grubuna gidecek hava besleme hattı AISI 316 paslanmaz
çelik veya galvaniz borudan imal edilecektir.
Adsorbsiyonlu kurutucu çıkışında basınçlı hava çiğlenme noktası sıcaklığı ölçmek için sensör(420mA)olmalıdır .
5. OZON JENERATÖRÜ
Hava veya oksijenden yüksek gerilim kullanılarak belirli konsantrasyonda ozon (O 3) gazı
üreten cihazdır.
a) Üretilen gaz içerisindeki ozon (O3) konsantrasyonu (%) 3-5 arasında olacaktır.
b) Basınçlı havadan ……kg/h (kilogram/saat) ozon elde edilecektir.
c) Herbir Ozon Jeneratöründe üretilen ozon gazı kg/h olarak çıkışında konumlandırılan
cihaz üzerinden ve kendi panosundan görülebilecektir.
d) Otomasyon sistemi üzerinde set edilebilen bakiye ozon değerine göre, bakiye ozon
ölçer cihazından alınan değer koordinasyon halinde bulunacak ve otomasyon
sisteminde otomatik çalışması sağlanacaktır.
e) Besleme gazı (hava) debisi …… Nm3/h olacaktır. Jeneratör giriş debisi olan bu değer
herbir jeneratör öncesinde konumlandırılan debimetre üzerinden ve kendi panosundan
izlenebilecektir. Kompresör debisi; filtre, boru ve tank kayıpları düşüldükten sonra bu
değer dikkate alınarak bulunacaktır.
f) Jeneratör giriş basıncı 3-8 bar çıkış basıncı ise en az 1,5 bar olacaktır.
g) Hava giriş kalitesi çiğlenme noktası(Dewpoint) -45°C±2(DIN 19627 hava için) olacaktır.
h) Basınçlı hava beslemeli olan jeneratör Giriş hava kalitesi değeri sürekli
gözlemlenip (Dewpoint) -45°C±2 nin üzerine çıktığında Alarm ve ikaz verip sistemi
kapatabilmelidir.
i) 0-45°C sıcaklık aralığında günde 24 saat, yılda 365 gün çalışmaya uygun tasarlanmış
olacaktır.
j) Ozon jeneratörü üzerinde yer alan gaz, soğutma suyu, basınçlı hava ve yüksek
gerilim
ile tüm monitörleme ve uyarı cihazlarının montajı DIN 19627 standartlarına
uygun olarak yapılmış olmalıdır. Yüksek Gerilim Trafosu çıkış ozon miktarına göre
otomatik olarak %0- 100 ayarlanabilecek potansiometre olacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
63
k) Ozonlama tam otomatik olarak ozon jeneratörü panosunda üzerinden
PLC
kontrollü olarak çalışacaktır.
l) Ozon jeneratöründe ozonu üreten elektrotlar cam dielektrik içermeli, çoklu tüp
ozon üretim modülünden oluşmalıdır. Her bir ozon elektrot tüpü dikey veya yatay olarak
bir ozon üretim modülüne yerleştirilmiş olmalıdır. Herhangi bir ozon üretim tüpünde
meydana gelen sorun diğerlerinin ozon üretimini engellemeyecektir.
m) Ozon üretim modülü AISI 316 L paslanmaz olacaktır.
n) Gaz akış haznesi 3 bara dayanıklı olacaktır.
o) Ozon jeneratörünün ozon ürettiği zaman dilimi silinemeyecek şekilde dizayn edilmiş bir
saat/metre yardımı ile gösterilmeli ve böylelikle çalışma saati izlenebilir olacaktır.
p) Sisteme DIN 19626 Alman standartı gereğince, “Havadaki Ozon kaçak cihazı”
takılması gereklidir. Sürekli olarak havadaki ve ortamdaki ozon seviyesini kontrol
edebilen ve herhangi bir kaçak durumunda ozon jeneratörünü devre dışı
bırakabilen İkaz ve Alarm özellikleri sistemde olacaktır.
q) Ozon jeneratörünün panosunun kapakları yanlışlıkla açıldığı durumlarda, ozon
jeneratörü devredışı kalacaktır.
r. Ozon jeneratörü su soğutmalı olmalıdır. Su devir daiminin yetersiz olduğu ya da aşırı
ısınması durumunda ozon jeneratörü devre dışı bırakılıp ayrı ayrı alarm ve ikaz
verebilecektir.
s.
Ozon jeneratörünün hava giriş basıncı izlenilmeli, hava girişinin olmadığı, hava
basıncının yüksek ya da düşük olduğu durumlar ayrı ayrı belirlenip olası istenmeyen
durumlar için ozon jeneratörü devre dışı bırakılıp ayrı ayrı alarm ve uyarı
verebilecektir.
t.Ozon
jeneratörünün panosunun kapakları yanlışlıkla açıldığı durumlarda, ozon
jeneratörü devre dışı kalacaktır.
u. Ozon jeneratörünün bakım aralıkları ekran üzerinden operatöre bildirilecektir.
v. Ozon jeneratörü yüksek gerilim trafosu jeneratörle aynı odada olmamalıdır.
Jeneratör beslenmesi için gerekli hesaplar buna göre yapılacaktır.
w.
Ozon jeneratöründe yüksek gerilim trafosu reçine içine gömülü ve dış etkenlerden
korumalı olacaktır. Transformatörün aşırı ısınması durumu kontrol edilip, olası aşırı
ısınma durumlarında Ozon jeneratörü alarm ve uyarı bildirimi ile birlikte devre dışı
bırakılacaktır.
x.
Ozon jeneratör CE belgesine sahip olacaktır. (2006/42/EU makine direktifi ,
2014/35/EU düşük voltaj direktifi ve 2014/30/EU ELEKTROMAGNETİK
uygunluk sertifikalarını içerecektir.)
6. JENERATÖR SOĞUTMA SİSTEMİ
a) Jeneratör tesiste bulunan en yüksek sıcaklıktaki su ile ….. m3/h debi ve …. bar
basınçlı santrifüj pompa ile soğutulacak jeneratör ona göre seçilecektir. Pompa
yedekli seçilecektir.
b) Boru bağlantıları AISI 316 L paslanmaz, soğutma cebi, dış ortam şartlarından
etkilenmeyecek şekilde termal izolasyonlu olacaktır.
c) Soğutma suyu boruları 10 bara dayanıklı olarak tasarlanacaktır.
d) Soğutma suyu, tüm monitörleme ve uyarı cihazlarının montajı DIN 19627
standartlarına uygun olarak yapılmış olacaktır.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
64
7.
OZON TEMAS SİSTEMİ
Temas tankının her bir difüzör girişinde gaz dağıtım sistemi kullanılacaktır. Her bir sistem
aşağıdaki enstrümanları kapsayacaktır:
a) Bir (1) adet gaz debimetresi: PLC üzerinden her bir kontak tank hücresine giden
gaz debisinin ölçülüp, izlenmesini sağlanacaktır.
b) Bir (1) adet gaz debimetresi olacaktır. ( elle kumandalı) kontrol vanası olacaktır.
(paslanmaz çelik 316L)
c) Bir (1) adet basınç ölçer olacaktır.
d) Yüksekbasınç ve alçakbasınç güvenlik valfi olacaktır.
e) Ozon temas sistemi, ozon gazı ile suyun 10 dakika teması olacak şekilde
tasarlanacaktır
f) Ozon temas tankı ve sistemini oluşturan tüm parçalar, 316 L kalite paslanmaz, teflon,
viton benzeri ozona dayanıklı malzemeden imal edilmiş olacaktır.
g) Ozon temas tankı içerisindeki difüzörler malzemesi ozona dayanıklı tipte seramik
ve rekor kısmı teflon malzeme olmalıdır. Ozon temas tankı içerisindeki difüzörler
malzemesi ozona dayanıklı disk (yuvarlak) olacaktır.
h) Ozon temas tankında ozon, kapalı devre bir enjeksiyon sistemi ile suya verilmelidir.
Enjeksiyon sisteminde yer alan sirkülasyon pompasının debisi, suyun içinde homojen
karışımın sağlanması için yeterli olacaktır.
i) i. Ozon enjeksiyonu, temas tankı difüzörü veya statik mikser-venturi kombinasyonu
ile yapılmalıdır.
j) Ozon Jeneratörü üretim değeri Ozon temas tankında giriş suyu debisine göre
k) Otomasyonda otomatik olarak ayarlanabilecektir.
l) Ozon İmha Ünitesinin bulunduğu bölümde kaçak dedektörü ve ekranı techiz edilecek ve
ozon kaçağı tespit edilir ise ozon üretim sistemi kendini otomatik olarak kapatacaktır.
m) Ozon İmha Ünitesi baca çıkışı bina tavanında üst kottan olacak şekilde yapılacaktır.
n) Ozon Temas Tankında difüzörlerin bulunduğu bölümde hava sıkışması veya suyun
boşaltılması esnasında tank hava ihtiyacının karşılanması amacıyla İdarenin
onaylayacağı gerekli tedbirler alınacaktır.
o) Ozon Temas Tankı çıkış kanalına “Bakiye Ozon Ölçüm Cihazı” (0- 5 mgO3/L (ppm)
biriminde teçhiz edilecektir. Bakiye ozon ölçer cihazından alınan ölçüm değerine göre
koordinasyon halinde bulunacak olan Ozon Jeneratörleri üretim değerini
ayarlayabilecektir.
8. ARTIK OZON İMHA ÜNİTESİ
Temas tankında oluşan artık ozonun atmosfere serbest olarak bırakılması durumunda ortamın
zarar görmesi söz konusu olacağından artık ozonun (O3) Isıtmalı Tip Ozon Yakıcı veya
Katalizör Tipi Ozon Yıkıcı ile oksijene(O2) çevrilerek atmosfere atılması gerekmektedir.
Havadaki ozon kaçak çihazı ile bakiye ozon yok etme cihazının bulunduğu oda kontrol
edilmelidir. Bu odadaki ozon gazı miktarı yükselirse ozon jeneratörünü devre dışı bırakan
sisteme eklenecektir.
1. Isıtmalı Tip Ozon Yakıcı
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
65
 Gaz ısıtıcı Isı eşanjörü Santrifüj fan
 Kontrol Paneli
 Havadaki ozon kaçak çihazı( DIN 19627)
2. Katalizör Tipi Ozon Yakıcı
 Gaz ısıtıcı Katalizör Blower Kontrol Paneli
 Havadaki ozon kaçak çihazı(DIN 19627) bölümlerinden oluşacaktır.
Artık ozon imha ünitesi malzemesi paslanmaz çelik 316L tipi malzemeden imal edilmiş
olacaktır.
Artık Ozon İmha Ünitesi çalışırken temas tankındaki ozonlu gazın atmosfere kaçmaması ve
temas tankında vakum oluşmaması için temas tankı üzerine negatif ve pozitif basınca duyarlı
basınç valfi (nefeslik)takılacaktır.
Temas tanklarından toplanan atık ozon gazı, bu ünitelerden atmosfere verilen çıkış baca
gazındaki ozon konsantrasyonu hacimce 0.1 ppm'i geçmeyecek şekilde giderilecektir.
9. OTOMASYON
Ozonlama sisteminin bütün ekipmanının kontrolü ozon jeneratörü panosunda üzerinden PLC
kontrollü olarak çalışacaktır.
Ozonlama sistemi bütün ekipmanının SCADA sistemine entegre edilebilecek özelliklerde
olacaktır. Otomasyon sistemi üzerinde set edilebilen bakiye ozon değerine göre, bakiye ozon
ölçer cihazından alınan değer koordinasyon halinde bulunacak ve otomasyon sisteminde
otomatik çalışması sağlanacaktır.
Pano üzerindeki ihtiyaç duyulan tüm sinyal lambaları; acil stop butonu ve kapak açıldığında
sistemi durduran emniyet düğmeleri olmalıdır.
Panonun elektrik teçhizatına; ileride sisteme ilave edilebilecek bir ölçüm cihazının kontak
çıkışına bağlanabilecek bir kontaktör veya röle ilave edilmelidir.
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
66
Doküman
No
Yayın
Tarihi
Revizyon
No
Revizyon
Tarihi
İçmesuyu Dairesi Başkanlığı
Makine ve Elektrik Şube Müdürlüğü
EKİPMAN / MALZEME TEMİN FORMU (EK-1)
Sayfa No
Mart 201
1
İŞİN ADI……..:
YÜKLENİCİ……..:
POZ
NO
EKİPMAN /
MALZEME
TEKNİK
ÖZELLİKLERİ
(ŞARTNAME VE
PROJE)
MİKTARI
(BİLGİ
AMAÇLI)
BİRİMİ
YÜKLENİCİ
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
İLGİLİ
PROJE NO
STANDARTLAR
MARKA /
İMALATÇI
MODEL
İÇMESUYU DAİRESİ BAŞKANLIĞI
1
TEKLİF
EDİLEN
TEDARİKÇİ
FİRMA
TEMİN
TARİHİ
SONU
İsale ve Arıtma Tesisleri için Mekanik Ekipman Genel Teknik Şartnamesi
2