• Nasusuri ang isang pasyang ginawa batay sa gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob. • Naipaliliwanag na ang isip at kilos-loob ang nagpapabukod-tangi sa tao. • Nagagamit ang isip at kilos-loob sa paggawa ng pasya at kilos tungo sa katotohanan at kabutihan Masdan mo ang mga sumusunod na larawan. Sagutin ang mga tanong at nakatakdang gawain pagkatapos nito. Isulat mo sa iyong kuwaderno ang mga sagot mo sa sumusunod na tanong: • Ano ang kakayahan ng tatlong ito? Tuklasin mo sa pamamagitan ng paggawa ng sumusunod: • Isa-isahin ang kakayahan o katangiang taglay ng bawat nilikha. • Ilista ito sa hanay ng bawat nilikha. Ang bawat indibidwal ay biniyayaan ng iba’t ibang kakayahan na nagpapadakila sa kanya. Ang mga katangiang ito ay nagpapatingkad sa kanya, katangiang taglay lamang ng tao na nagpapabukod-tangi sa kanya sa iba pang nilikha. ang kilos-loob ayon sa paglalarawan ni Santo Tomas de Aquino ay isang makatwirang pagkagusto (rational appetency), sapagkat ito ay pakultad (faculty) na naaakit sa mabuti at lumalayo sa masama. ISIP • Pag-unawa Kumilos • Katotohanan KILOS-LOOB • Gumawa • Kabutihan Ang isip ay ang kakayahang mag-isip, alamin ang diwa at buod ng isang bagay. Ito ay maliit na bahagi ng katawan na bumabalot sa buong pagkatao ng tao. Ito ay sumasagisag sa pandama, panghawak, paggalaw, paggawa at pagsasalita (sa bibig o pagsusulat). • Pangalagaan ang mga ito upang hindi masira ang tunay na layunin • Mapanagutang paggamit ng mga ito. • Ginagamit ang kaalaman upang ilaan ang sarili sa pagpapaunlad ng kanyang pagkatao. • Gamitin ang isip sa pagkalap ng kaalaman at karunungan upang makaunawa ang kilos-loob Pag-aralan ang sumusunod na situwasyon. Bilang isang nagdadalaga at nagbibinata, ano ang iyong iisipin at gagawin sa mga mga situwasyong ito. Gamit ang ilustrasyon ng angkop na speech balloon, isulat sa iyong kuwaderno ang iyong iisipin at gagawin sa bawat situwasyon. Nagmamadali kayong magkaibigan. Malayo pa ang overpass o tulay kaya kahit na may nakasulat na, “Bawal Tumawid,” hinikayat ka ng iyong kaibigang tumawid na hindi dadaan sa overpass o tulay. Ano ang iyong iisipin at gagawin? Dahil sa pag-uwi mo nang gabi at hindi pagpaalam sa iyong mga magulang sinita ka nila at hinihingian ng paliwanag. Takot sabihin ang totoo dahil baka lalo kang pagalitan. Ano ang iyong iisipin at gagawin? Mahaba ang pila sa kantina nakita mong malapit na sa unahang pila ang iyong bestfriend at niyaya ka niyang pumuwesto na sa kanyang likuran upang mapadali ang pagkuha mo ng pagkain. Ano ang iyong iisipin at gagawin? May iniinom kang juice, nang maubos ito wala kang makitang basurahan kaya’t sabi ng kaibigan mo itiapon mo na lang ito sa iyong dinadaanan. Pakiramdam mo ikaw ang pinag-uusapan at pinagtatawanan ng dalawa mong kaklase. Nasabi mo ito sa iyong kaibigan at ang sabi niya komprontahin ninyo pagkatapos ng klase. Ano ang iisipin at gagawin mo? BASAHIN AT UNAWAIN ANG MGA SUMUSUNOD NA PAHAYAG. SAGUTAN KUNG TAMA O MALI. 1.Ang tao ay hindi nilikha ayon sa “wangis ng Diyos”, kaya nga ang tao ay tinatawag na kanyang obra maestra. 2. ang isip ay tinatawag na katalinuhan (intellect), katwiran (reason), intelektuwal na kamalayan (intellectual consciousness), konsensya (conscience) at intelektuwal na memorya (intellectual memory) batay sa gamit nito sa bawat pagkakataon. 3. Sa puso hinuhubog ang personalidad ng tao. Lahat ng kasamaan at kabutihan ng tao ay dito natatago. 4. Hindi sapat na naiisa-isa ng tao ang iba’t ibang bahagi ng kanyang katawan, ang mahalaga ay maunawaan niya kung anu-ano ang gamit ng mga ito. 5. Ang kapangyarihang pumili, magpasya at isakatuparan ang pinili ay tinatawag na kilosloob. 6. Sa pamamagitan ng kilos-loob, hindi maaaring piliin ng tao na gawin ang mabuti. 7. Nakasalalay sa diyos ang pagsaliksik at pag-alam kung alin ang higit na mabuti upang ito ang kanyang piliing gawin. 8. Nakasalalay sa tao ang pagsaliksik at pagalam kung alin ang higit na mabuti upang ito ang kanyang piliing gawin. 9. Inaasahang magkasabay na pinauunlad ng tao ang kanyang ugali. 10.Ang katalinuhan ay hindi nasusukat sa dami ng nalalaman at taas ng pinag-aralan, kundi kung paano ginagamit ang kaalaman upang ilaan ang sarili sa pagpapaunlad ng kanyang pagkatao. 11. Kailangang gamitin ang isip sa pagkalap ng kaalaman at karunungan upang makaunawa ang kilos-loob sa paggawa ng kabutihan tungo sa pagpapaunlad ng pagkatao. 12. Mayroong tatlong uri ng nilikhang may buhay sa mundo: ang halaman, ang hayop at ang tao. 13. Katulad sa halaman, ang tao ay nangangailangang alagaan upang lumaki, kumilos at dumami. 14. Ayon kay Dr. Manuel Dy Jr., ang tao ay may tatlong mahahalagang sangkap: ang isip, ang puso at ang kamay o katawan. 15. Ang kamay o ang katawan ay sumasagisag sa pandama, panghawak, paggalaw, paggawa at pagsasalita (sa bibig o pagsusulat). 1-Mali 2-5 TAMA 6-7Mali 8. Tama 9-Mali 10-15:Tama Nakatala ang ilang tungkulin ng isang kabataang katulad mo. Suriin mo kung alam mo ang mga ito sa pamamagitan ng paglalagay ng simbolong tsek () o ekis (×) sa tapat nito. Suriin din kung ginagawa mo ito sa pamamagitan ng paglalagay ng parehong simbolo. Gabay mo ang halimbawang ibinigay.