ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ “Başarısız bir hekim hastasının gözünü kör ederse, hekimin elleri kesilecektir” Hammurabi Kanunları Dr. R. Cahit Temizkan Düzce Üniveersitesi ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ 3 Hekimlik sadece rahiplere mahsus kutsal bir meslekti. Cerrahlık ise bir zanaattı. Cerrahlar, yaraları, çıkık ve kırık gibi hastalıkları iyilefltirmekle görevliydi. Hekimler gibi sihirle hastalıkları iyileşltirmeye çalışlmazlardı. Dr. R. Cahit Temizkan 21.09.22 07:03:41 PM ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ ACİL SERVİSTE AGRESYON VE AJİTASYON(Şiddet) YÖNETİMİ Dr. R. Cahit Temizkan Düzce Üniveersitesi ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ GİRİŞ Şiddet, acil serviste dikkate alınması gereken ciddi problemlerden birisidir. Genel olarak bir ruh hastalığının belirtisi olabilmekle birlikte, birçok organik hastalıkta da görülebilir. Bu durumun gerçekleşmesi yada gerçekleşme ihtimali acil servisin kalitesini etkileyen önemli bir faktördür. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ ŞİDDET 1-Ajitasyon 2-Agresyon Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Ajitasyon Ajitasyon; Bağlantısız, desorganize ve maksatsız davranışların sergilendiği, hastanın ve onunla ilgilenenlerin güvenliğini tehdit eden bir psikomotor huzursuzluk halidir. Ajitasyon, artmış bir mental uyarılma ve motor aktivite durumudur. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Ajitasyon, genellikle agresif davranışının öncüsü gibi olması nedeniyle aciliyet arz eden bir durum olup, süratle değerlendirilmesi sözel, ilaç ya da fiziki kısıtlama ile kontrol altına alınması gerekir Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Agresyon Agresyon; Tahakküm edici, baskıcı veya saldırgan sözlü veya fiziksel eylem olarak tanımlanır. Agresyon herhangi bir olayla tetiklenebildiği gibi tahrik olmadan da ortaya çıkabilir. Bir kez ortaya çıktı mı saldırganlık hastanın kendine, diğer hastalara veya hastane personeline yönelebilir. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Ajitasyonun gelişme evreleri 1-Konuşma evresi 2-Davranış evresi 3-Eşyalara hasar verme evresi 4-Saldırı evresi Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Ajitasyonun gelişme evreleri 1-Konuşma evresi 2-Davranış evresi 3-Eşyalara hasar verme evresi 4-Saldırı evresi Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Konuşma evresi Çocuk/ailesi genel tehditler savuracak ve küfürlü konuşacaktır. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Ajitasyonun gelişme evreleri 1-Konuşma evresi 2-Davranış evresi 3-Eşyalara hasar verme evresi 4-Saldırı evresi Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Davranış evresi Çocuk/aile tekrarlayıcı davranışlar yapacaktır. Tekrarlayıcı sorular Adımlama Anlamsız tekrarlayıcı hareketler Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Ajitasyonun gelişme evreleri 1-Konuşma evresi 2-Davranış evresi 3-Eşyalara hasar verme evresi 4-Saldırı evresi Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Eşyalara hasar verme evresi Çocuk/ailesi etrafındaki eşyaları kırmaya, hasar vermeye başlayacaktır. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Ajitasyonun gelişme evreleri 1-Konuşma evresi 2-Davranış evresi 3-Eşyalara hasar verme evresi 4-Saldırı evresi Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Saldırı evresi Çocuk/ailesi kendisine veya etrafındaki kişilere yönelik zarar vermeye başlayacaktır. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Öngörü ve öntedbir Triyaj seviyesi kırmızı, turuncu yada ESI level 1-2 hastalar hasar verici ve saldırıcı durumda olabilir Eğer mümkünse emniyetli odaya al Kendine yada başkasına hasar verme ihtimali varsa güvenliği çağır Kod 1111 ver Mümkün olduğu kadar orantılı kuvvet kullanarak kişiyi etkisiz hale getir ESI: Emergency Severity İndex Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ EMPATİ Hastalığın şiddetinin algılanması hastanın aciliyet durumu bize değil getiren kişiye göre değerlendirilmesi gerekir. Hasta sahibi ile empati kurulması lazım. Zaman varsa açıklayıcı bilgi verilmeli. ESI: Emergency Severity İndex Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Şiddetin Nedenleri nelerdir? Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Önce organik problemleri düşün!!! Aksi ispat edilmediği sürece acil hekimi saldırgan bir hasta karşısında hastanın/hasta yakının bu davranış tarzının medikal veya cerrahi bir durumdan kaynaklanabileceğini akıldan çıkarmamalıdır. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Şiddetin Nedenleri nelerdir? 1- Sosyal nedenler 2- Sağlık sistemi kaynaklı nedenler 3- Kişisel nedenler Düzce Üniversitesi Tıp DFakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Şiddetin Nedenleri nelerdir? 1- Sosyal nedenler 2- Sağlık sistemi kaynaklı nedenler 3- Kişisel nedenler Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Genel olarak toplumda şiddetin sosyal nedenleri: 1. İnsan doğasında var olan “şiddet uygulama” eğiliminin, yararlı alanlara/faaliyetlere yönlendirilememesi, 2. Çocukluktan itibaren sorunları şiddet kullanarak çözme alışkanlığının pekiştirilmesi, 3. Gençlerin televizyonda her gün onlarca şiddet sahnesi seyrederek yetişmeleri, 4. Toplumsal ahlakta, gücü kutsayan değişim ile “güçlü olanın haklı olduğu” fikrinin yaygınlaşması, 5. Genel olarak sorunları açıklıkla konuşma, dinleme ve empati alış- kanlığının pek olmaması. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Şiddetin Nedenleri nelerdir? 1- Sosyal nedenler 2- Sağlık sistemi kaynaklı nedenler 3- Kişisel nedenler Düzce Üniversitesi Tıp DFakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Sağlık politikalarından ve hastane idarecilerinden kaynaklanan nedenler: 1. 2. 3. 4. Sağlık kurumlarında altyapı ve donanım eksiklikleri, Personel yetersizliği veya kötü işletmecilikten kaynaklanan beklemeler, Uzayan kuyruklar, geciken randevular, boş yatak bulunamaması, Hastalar için asgari konfor ve güvenliğin sağlanamaması, (Örneğin ağrılı, bitkin, ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ endişeli hastaların saatlerce poliklinik kapı- larında oturacak bir sandalyeden mahrum hâlde beklemeleri) 5. İltimas, adam kayırmacılık 6. İlaç, alkol ve madde bağımlılığı olan, şiddet öyküsü veren, psikiyatrik hastalık tanısı almış personelle çalışma, 7. Yemek ve ziyaret saatlerinde personel sayısının iyice azalması, 8. Hastanede sağlık personelinin tek başına çalışması, 9. Hastane güvenliğinin yetersizliği, 10. Hastanede sınırsız dolaşma özgürlüğünün olması, 11. Hastane koridor ve ünitelerinin aydınlatılmasındaki yetersizlik, 12. Hasta bekleme alanlarının konforsuz olması, 13. Farklı karakterde hastalarla iletişim sürdürebilmek için personelin eğitimsizliği 14. Personel ve hastane idaresinde kriz yönetimi politikası eksikliği, 15. Sağlık kurumlarının yönetiminde gözlenen iş odaklılık, verimsizlik ve ticarileşme, 16. Sağlıkta sık değişen uygulamalar, örneğin bugün ödenen bir ilacın, yarın geri ödemeden çekilmesi; hasta sevk ve kabul usullerinin değişmesi hastaları isyana sevk etmektedir Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Şiddetin Nedenleri nelerdir? 1- Sosyal nedenler 2- Sağlık sistemi kaynaklı nedenler 3- Kişisel nedenler Düzce Üniversitesi Tıp DFakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Aksi ispat edilmediği sürece acil hekimi saldırgan bir hasta karşısında hastanın/hasta yakının bu davranış tarzının medikal veya cerrahi bir durumdan kaynaklanabileceğini akıldan çıkarmamalıdır. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ KİSİLERDEKİ DAVRANISSAL DEĞİŞİM FİZİKSEL/ORGANİK NEDENLER: Hipoglisemi Hipoksi Beyne yetersiz kan akımı Kafa travması İlaçlar alkol Asırı sıcak, asırı soguk SSS Enfeksiyonu Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ DAVRANISSAL DEĞİŞİM FİZİKSEL NEDEN OLDUĞUNU DÜŞÜNDÜREN İPUÇLARI Ani başlamış olması Görsel fakat isitsel olmayan hallusinasyonlar Hafıza kaybı yada azalması Pupil boyutlarında degisiklik (simetri, reaktivite) Asırı salivasyon İnkontinans Olagan dısı nefes kokusu Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ BAŞKALARINA KARŞI ŞİDDET Davranıssal acil hastaların %60-70’i zaten saldırgan yada siddet yanlısıdır. Neden insanlar baskalarına karşı siddet uygular? Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ NEDEN İNSANLAR BAŞKALARINA KARŞI ŞİDDET UYGULAR…? !!! Yanlış tedavi Psikoz Alkol, ilaçlar Korku Panik Kafa travması Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ BAŞKALARINA KARŞI ŞİDDET UYARICI İSARETLER: Sinirlilik Bagırma Tehdit Küfür Birseyler fırlatma Dislerini/yumrugunu sıkma Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ TEMEL PRENSİPLER Hepimizin/herkesin bir sınırı var Hepimizin/herkesin haklı duyguları var Düsündügümüzden daha fazla basa cıkma yeteneğimiz/yetenekleri var Yaralanmada yada olaganüstü durumda hepimiz/herkes rahatsızlık hisseder Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ TEMEL PRENSİPLER Duygusal yaralanma, fiziksel yaralanma gibi bir gerçektir. Krizde olan insanlar daha iyi olamaz. Kültürel farklılıklar davranıssal acillerde özel bir anlam tasır. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ haklı olmak degil haklı kalabilmek önemlidir Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Laboratuvar Çalışması Rutin laboratuvar çalışması önerilmez Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ GERGİNLİĞİ YATIŞTIRMA En az kısıtlayıcı (Ortam değişikliği gibi) uygulamadan en yüksek kısıtlayıcı (İlaç yada fiziki kısıtlamalar) uygulamaya doğru gidilmeli. Eğer kişilerin güvenliği yüksek derecede aniden tehdit altındaysa, hemen en yüksek kısıtlayıcı uygulama yapılmalı Gerginliği yatıştırma ilaç kullanımından önce denenmeli Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Çevrenin Düzenlenmesi Sessiz ortam, loş ışık Rahatsız edici, tahrik edici kırıcı, risk oluşturabilecek nesneleri uzaklaştırma, Huzursuzluğu artıran aile üyeleri ve diğer bireyleri uzaklaştırma Genel önlemleri kulanma Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Çalışanların uygun davranışı Sakin, yumuşak ses; yavaş hareket etmeli Kendinizin açık olarak tanıtılması. (Ben Dr. Cahit Çocuk Acil Uzmanı) Planlanan uygulamalar ve zaman sürecinin açıklanması Amacınızın, hastanın iyiliği için olduğunu söyleyerek rahatlatılması Hastanın endişelerini ve amaçlarını anlama ve açıklama Kişisel davranıştan uzak durma, kişiselleştirmeme Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Çalışanların uygun davranışı Sıcak battaniye, yiyecek veya içecek sunulmalı (Eğer mümkünse) Işıkların yakılıp yada söndürülmesi, ailesinin yanında bulunup bulunmaması yada içecek alıp almayacağı sorulmalı Oyalayıcı, dikkat dağıtıcı ama zarar vermeyecek nesneler sunulmalı İhtiyaç duyulursa, sosyal hizmetler, psikiyatri, pedagogdan yardım istenmeli Emniyeti sağlamak için güvenliğe haber verilmeli. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Ajitasyon; konuşma ve ilaç uygulaması ile giderilememisse, yada, aniden sahsın kendine yada çevreye zarar verme ihtimali varsa ne yapmalı? Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ FİZİKSEL KISITLAMA Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ FİZİKSEL KISITLAMA Takım yaklaşımı; her uzuv için bir personel, baş ve havayolu için bir personel Tercihan 5 kişi Mümkün olduğu kadar en az ve izin verilen kadar fiziksel kısıtlama Yüz yukarıda omuzlar yanlarda Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ FİZİKSEL KISITLAMA Yatak iskeletine güvenceye alınmalı, yan korkuluklar kullanılmamalı. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ FİZİKSEL KISITLAMA Tecrübeli personel tarafından takip edilmeli ve hastane politikasına göre klinik rapor takip edilmeli Solunum yetmezliği, cilt değişikliği, nörovasküler hasar, kas hasarı takip edilmeli Sık olarak kontrol edilmeli mümkün olan en kısa sürede rahatlatılmalı Kendine ve başkalarına hasar vermeyeceği kanaatine varılınca serbest bırakılmalı Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ KONSÜLTASYON Ekip oluşturmalı yada oluşturulmuş olan ekipten yardım istenmeli. Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ KALİTE ÖNLEMLERİ Zaman ver İlk seçenek tedavi olarak……… kullan Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ KALİTE ÖNLEMLERİ Zaman ver İlk seçenek tedavi olarak……… kullan Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Bilim Dalı ACİL SERVİSTE ŞİDDET YÖNETİMİ Düzce Sağlıklı iletişim ve güvenilir hizmet için hasta ve sağlık çalışanı BİRLİKteliği HAYATİ Tıp Fakültesi Acil önem taşır. Üniversitesi Bilim Dalı SY 72 TEŞEKKÜR EDERİM Dr. R. Cahit Temizkan 21.09.22 07:03:44 PM