Republic of the Philippines Department of Education REGION IV-A CALABARZON SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS JAYBANGA INTEGRATED NATIONAL HIGH SCHOOL JAYBANGA, LOBO, BATANGAS Pangalan: Baitang at Antas: Pangkat: Petsa: UNANG MARKAHAN WORKSHEET/AKBITI BLG. 29 A. Learning Competency with Code: Nakasusulat ng sanaysay na tumatalunton sa isang partikular na yugto ng kasaysayan ng Wikang Pambansa (F11PU-Ig-86) LAYUNIN: 1. Nauunawaan ang kahulugan ang dalawang uri ng sanaysay. 2. Naiisa – isa ang mga bahagi at element ng isang sanaysay. 3. Nasusunod ang tamang mekaniks sa pagsulat ng sanaysay. B. Panuto/Tagubilin: Sa araling ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang: 1. Basahin at unawaing Mabuti ang mga panuto. 2. Isulat ang sagot sa isang malinis na papel. C. Pangkalahatang – Ideya Katulad ng ibang anyo ng panitikan, ang sanaysay ay may uri rin. Ito ay ang pormal at impormal. Ito ay nagpapahayag ng Name of School: Jaybanga Integrated National High School Address: Malitlit, Jaybanga, Lobo, 4229 Batangas 0916-496-2343 301106@deped.gov.ph Republic of the Philippines Department of Education REGION IV-A CALABARZON SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS JAYBANGA INTEGRATED NATIONAL HIGH SCHOOL JAYBANGA, LOBO, BATANGAS kuro-kuro ng may akda hinggil sa isang bagay. Naghahatid din ito ng mahahalagang kaalaman o impormasyon, kaisipang makaagham, at lohikal na pagkakasunod-sunod ng mga ideya. Maingat na pinipili ang mga salita at maanyo ang pagkakasulat. Maaari itong maging makahulugan, matalinhaga at matayutay. Ang tono ng pormal na sanaysay ay seryoso at di- nagbibiro. Samantalang sa impormal na sanaysay, nagbibigay ito ng kasiyahan sa pamamagitan ng pagtalakay sa mga karaniwan at pang-araw-araw na paksa. Gumagamit din ng mga salitang sinasambit sa araw-araw na pakikipag-usap Palakaibigan ang tono sapagkat pumapanig sa sa kapwa. damdamin at paniniwala ng may akda ang pananaw dito. Bahagi ng Sanaysay Simula – Karaniwang naglalagay ng pang-akit, atensyon ang nagsusulat ng sanaysay. Dapat makuha ng akda ang atensyon at damdamin ng mambabasa at sa bahaging ito makakapag-isip ang mambabasa kung magpapatuloy pa sa pagpabasa. Katawan o Gitna - Dito naman nakalagay ang malaking bahagi ng nilalaman ng sanaysay. Nakasaad din ang mga mahahalagang impormasyon o ideya ng may akda tungkol sa paksa. Name of School: Jaybanga Integrated National High School Address: Malitlit, Jaybanga, Lobo, 4229 Batangas 0916-496-2343 301106@deped.gov.ph Republic of the Philippines Department of Education REGION IV-A CALABARZON SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS JAYBANGA INTEGRATED NATIONAL HIGH SCHOOL JAYBANGA, LOBO, BATANGAS Wakas – Ito ang pansarang bahagi ng sanaysay. Dito maaaring magsulat ng konklusyon, buod ng sanaysay o mensaheng habilin ng manunulat sa mambabasa. Maaari ring maglagay ng pahayag na hahamon sa pag-iisip ng babasa ng akda Elemento ng Sanaysay Tema/Paksa – Sa bahaging ito ipinapahayag ng may-akda ang layunin ng kanyang pagsulat ng sanaysay. Anyo at Istruktura- Itoay isang mahalagang sangkap sapagkat nakakaapekto ito sapagkaunawa ng mambabasa, ang maayos na pagkakasunod - sunod ng ideya o pangyayari ay makakatulong sa mambabasa sa pag-unawa sa sanaysay. Wika at Istilo- Elemento ng sanaysay na higit na nagpapayaman sa kaisipan ng mga mambabasa kung kaya`t higit na mas mabuting gumamit ng simple, natural at matapat na mga pahayag. Kaisipan – Mga ideyang nagpapalinaw sa tema. Nailalarawan ang buhay sa isang makatotohanang salaysay. May masining na paglalahad na ginagamitan ng sariling himig ng may-akda. Damdamin – Naipapahayag ng isang magaling na may-akda ang kanyang damdamin nang may kaangkupan at kawastuhan sa paraang may kalawakan at kaganapan. Name of School: Jaybanga Integrated National High School Address: Malitlit, Jaybanga, Lobo, 4229 Batangas 0916-496-2343 301106@deped.gov.ph Republic of the Philippines Department of Education REGION IV-A CALABARZON SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS JAYBANGA INTEGRATED NATIONAL HIGH SCHOOL JAYBANGA, LOBO, BATANGAS D. Pagsasanay/Akibiti Gawain Bilang 1 Bumuo ng tatlong pangungusap upang ilarawan ang mga imahe. 1. https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fquizizz.com%2Fadmin%2Fquiz%2F5ed0b5d24531fb001b3562c9%2Faralingpanlipunan-3-thirdqe&psig=AOvVaw0ECpKR6kzYpDkMR5ys5pmI&ust=1691569847102000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CA4QjRxqFwoTCPC2 8IjTzIADFQAAAAAdAAAAABAf 2. https://www.google.com/url?sa=i&url=http%3A%2F%2Fccat.sas.upenn.edu%2Ftagalog%2Fsayaw.html&psig=AOvVaw1LS0O4HYvYR96Jsr_Ns yOZ&ust=1691570213254000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CA4QjRxqFwoTCNCpkKPUzIADFQAAAAAdAAAAABAD Name of School: Jaybanga Integrated National High School Address: Malitlit, Jaybanga, Lobo, 4229 Batangas 0916-496-2343 301106@deped.gov.ph Republic of the Philippines Department of Education REGION IV-A CALABARZON SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS JAYBANGA INTEGRATED NATIONAL HIGH SCHOOL JAYBANGA, LOBO, BATANGAS Pagtatanong: 1. Sa inyong palagay may koneksyon ba ito sa kasaysayan ng ating Wikang Pambansa? Bakit? Pagtataya Panapos na Pagsusulit Panuto: Kumuha ng isang-kapat na papel at sagutin ang mga panapos na pagsusulit. Isulat ang Tama kung wasto ang pahayag at isulat ang Mali kung ang pahayag na hindi wasto. _______ 1. Ang sanaysay ay pagbabahagi sariling opinyon o kuro-kuro. _______ 2. Marapat na ang pagpapahayag ng kuro-kuro ay mabilisan at maaaring walang kaugnayan sa paksa. _______3. Sa pagbuo ng sanaysay kailangan mayroon kang naiibigang paksa. Name of School: Jaybanga Integrated National High School Address: Malitlit, Jaybanga, Lobo, 4229 Batangas 0916-496-2343 301106@deped.gov.ph Republic of the Philippines Department of Education REGION IV-A CALABARZON SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS JAYBANGA INTEGRATED NATIONAL HIGH SCHOOL JAYBANGA, LOBO, BATANGAS _______4. Maingat sa paggamit ng mga salita sa pagpapahayag ng opinyon. _______5. Ang sanaysay ay maaaring may pinagbatayan na makatutulong sa maayos na pagpapahayag. E. Talatinigan/Glosari 1. Sanaysay - Isang akdang nagpapahayag ng kuro-kuro ng may-akda hinggil sa isang bagay. 2. Pormal na sanaysay - Ang paksa ay hindi karaniwan at nangangailangan ng matiyagang pag-aaral at pananaliksik. 3. Impormal na Sanaysay- Ito`y karaniwang himig nakikipag-usap lamang at hindi nangangailangan ng masusing pag-aaral upang makasulat nito. 4. Simula – Karaniwang naglalagay ng pang-akit, atensyon ang nagsusulat ng sanaysay. Dapat makuha ng akda ang atensyon at damdamin ng mambabasa at sa bahaging ito makakapag-isip ang mambabasa kung magpapatuloy pa sa pagpabasa. Katawan o Gitna - Dito naman nakalagay ang malaking bahagi sanaysay. Nakasaad din ang mga Name of School: Jaybanga Integrated National High School Address: Malitlit, Jaybanga, Lobo, 4229 Batangas 0916-496-2343 301106@deped.gov.ph ng nilalaman mahahalagang ng Republic of the Philippines Department of Education REGION IV-A CALABARZON SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS JAYBANGA INTEGRATED NATIONAL HIGH SCHOOL JAYBANGA, LOBO, BATANGAS impormasyon o ideya ng may akda tungkol sa paksa. 5. Wakas – Ito ang pansarang bahagi ng sanaysay. Dito maaaring magsulat ng konklusyon, buod ng sanaysay o mensaheng habilin ng manunulat sa mambabasa. Maaari ring maglagay ng pahayag na hahamon sa pagiisip ng babasa ng akda 6. Tema/Paksa – Sa bahaging ito ipinapahayag ng mayakda ang layunin ng kanyang pagsulat ng sanaysay. 7. Anyo at Istruktura- Itoay isang mahalagang sangkap sapagkat nakakaapekto ito sapagkaunawa ng mambabasa, ang maayos na pagkakasunod - sunod ng ideya o pangyayari ay makakatulong sa mambabasa sa pag-unawa sa sanaysay. 8. Wika at Istilo- Elemento ng sanaysay na higit na nagpapayaman sa kaisipan ng mga mambabasa kung kaya`t higit na mas mabuting gumamit ng simple, natural at matapat na mga pahayag. 9. Kaisipan – Mga ideyang nagpapalinaw sa tema. Nailalarawan ang buhay sa isang makatotohanang salaysay. May masining na paglalahad na ginagamitan ng sariling himig ng may-akda. 10. Damdamin – Naipapahayag ng isang magaling na may- Name of School: Jaybanga Integrated National High School Address: Malitlit, Jaybanga, Lobo, 4229 Batangas 0916-496-2343 301106@deped.gov.ph Republic of the Philippines Department of Education REGION IV-A CALABARZON SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS JAYBANGA INTEGRATED NATIONAL HIGH SCHOOL JAYBANGA, LOBO, BATANGAS akda ang kanyang damdamin nang may kaangkupan at kawastuhan sa paraang may kalawakan at kaganapan. F. Sangunian Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino Wika (Kahulugan at Kabuluhan ng Wika) Unang Edisyon, 2020.mp 253 – 269. https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fquizizz .com%2Fadmin%2Fquiz%2F5ed0b5d24531fb001b3562c9%2Far aling-panlipunan-3-thirdqe&psig=AOvVaw0ECpKR6kzYpDkMR5ys5pmI&ust=169156984 7102000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CA4QjR xqFwoTCPC28IjTzIADFQAAAAAdAAAAABAf https://www.google.com/url?sa=i&url=http%3A%2F%2Fccat.sa s.upenn.edu%2Ftagalog%2Fsayaw.html&psig=AOvVaw1LS0O4H YvYR96Jsr_NsyOZ&ust=1691570213254000&source=images&c d=vfe&opi=89978449&ved=0CA4QjRxqFwoTCNCpkKPUzIADFQA AAAAdAAAAABAD Inihanda ni: BERNADETTE A. FUDOLINO Teacher II Name of School: Jaybanga Integrated National High School Address: Malitlit, Jaybanga, Lobo, 4229 Batangas 0916-496-2343 301106@deped.gov.ph Republic of the Philippines Department of Education REGION IV-A CALABARZON SCHOOLS DIVISION OF BATANGAS JAYBANGA INTEGRATED NATIONAL HIGH SCHOOL JAYBANGA, LOBO, BATANGAS SUSI SA PAGWAWASTO Gawain 1 Maaring magkaiba iba ang sagot ng mga mag – aaral. Pagtataya Panapos na pagsusulit 1. Tama 2. Mali 3. Tama 4. Tama 5. Mali Inihanda ni: BERNADETTE A. FUDOLINO Teacher II Name of School: Jaybanga Integrated National High School Address: Malitlit, Jaybanga, Lobo, 4229 Batangas 0916-496-2343 301106@deped.gov.ph