Lawak ng Pagpapahalaga ng mga Estudyante sa Asignaturang Filipino
Kaugnay ng Kanilang Akademik Performans
December 2020
Authors:
Felipe Sullera Jr.

Foundation University
Cristina Calisang

Foundation University
Maria Chona Zamora Futalan

Foundation University Philippines
Roullette P. Cordevilla

Negros Oriental State University
Sheena Mae Comighud
Abstract
Ang pag-aaral na ito ay naglalayong malaman ang lawak ng pagpapahalaga
ng mga estudyante sa asignaturang Filipino kaugnay ng kanilang akademik
performans. Nakaangkla ang pag-aaral na ito sa Teoryang Connectionism ni
Edward Lee Throndike at Operant Conditioning ni Skinner. Sakop nito ang
Pinal na performans ng mga estudyante sa asignaturang Filipino. Ang mga
respondente sa pag-aaral na ito ay ang mga estudyante na nakakuha na ng
Filipino11/21 sa unang termino ng Unang Semester ng Akademikong Taon
2014-2015. Ang isatadistikang ginamit sapag-aaral ay Porsyento, Weighted
Mean at Pearson Moment Coefficient of Correlation. Mas marami ang
respondenteng babae na kumukuha ng asignaturang Filipino11/21 sa Unang
Termino kaysa sa mga lalaki. Karamihan sa mga respondente ay nagmula sa
Kolehiyong Negosyo at Pamamahala (CBA) at Kolehiyong Edukasyon (CE).
Karamihan sa mga respondente ay pumili ng Ingles bilang pangunahing
paborito nilang asignatura. “Pocket Book” na Filipino ang higit na
kinagigiliwang babasahin ng mga estudyante. Natuklasan na maataas ang
antas ng kawilihan ng mga respondent sa asignaturang Filipino. Nagpapakita
lamang na nagkaroon ng interes ang mga estudyante sa asignatura dahil sa
pagkakaroon ng isang magandang interaksyon gamit ang iba’t ibang mga
gawaing inihanda ng guro ngunit hindi nila
masyadong itinuturing na
paborito ang asignaturang Filipino. Malawak ang pagpapahalaga ng mga
respondent sa asignaturang Filipino dahil nagganyak sila sa kaayaayangkatauhanngkanilangguroat gusto rin nilang makakuhang malaking
marka. Napakalawak din ang pagpapahalaga ng mga respondent sa
paggamit
ng
wikang
pangangailangan
Filipino
sa Filipino.
at
ang
Natuklasan
paggawa
ng
mga
kursong
din nakaramihan sa mgar
espondente ay nakakuha ng marka na nasa pagitan ng 90-92 o magaling, at
isa lamang sa kanilaang nakakuha ng markang 99-100 o natatangi
(exceptional). Natuklasan na mababa ang lawak ng kaugnayan sa pagitan ng
profayl ng mga respondente at ang kanilang lawak ng pagpapahalaga sa
asignaturang Filipino. Sa kabuuan, may katamtamang kaugnayan sa pagitan
ng lawak ng pagpapahalaga ng mga respondent sa asignaturang Filipino at
ang kanilang marka o akademik performans.
STORY MAP
“Ang Kwento ng Bayani na si Francisco Dagohoy”
Introduksyon
Narinig mo na ba ang pangalang Gat Francisco Dagohoy? Malamang hindi pa.
Si Gat Francisco Dagohoy ay isa sa mga bayaning hindi masyadong pamilyar
sa mga bata. Ang kanyang kagitingan ay kinikilala lalo na ng mga taga Bohol.
Si Dagohoy ay tubong Boholano.
Ang pinakamahabang welga laban sa mga Kastila ay naganap sa Bohol sa
pamumuno ni Gat Francisco Dagohoy. Ang dahilan ng pagtutol ni Francisco
Dagohoy sa kapangyarihan ng mga Kastila ay ang kanyang kapatid.
Ang kanyang kapatid ay isang constable ng gobyerno ng Espanya. Ginagawa
ng constable ang mga tungkulin ng pulisya. Nakipag-away ang constable na
ito sa isang lalaki. Sa kasamaang palad siya ay namatay.
Body
Tutol ang pari na basbasan ang bangkay ng kapatid ni Francisco Dagohoy.
Hindi raw namatay sa tunggalian ang constable at hindi pinapayagan ng
batas ng simbahan na basbasan ang katawan ng sinumang namatay sa
tunggalian. Dahil dito, pinangunahan ni Francisco Dagohoy ang isang welga.
Maraming tao ang sumali sa strike na ito.
Si Da|ohoy at ang kanyang mga kasama ay nanirahan sa kabundukan at
naghintay ng Talibon sa Bohol. Ang mga taong ito ay namatay nang malaya
at malayo sa kamay ng mga Kastila. Naging matagumpay ang mga tauhan ni
Dagohoy sa pakikipaglaban sa mga Kastila. Idineklara ni Francisco Dagohoy
na malaya ang lalawigan ng Bohol. Ang lalawigan ng Bohol ay hindi
nagbabayad ng buwis sa mga Kastila. Nagpatuloy ang katayuang ito sa loob
ng 85 taon.
Iginiit ng pamahalaang Espanyol na makuha ang lalawigan ng Bohol. Ngunit
ang mga Boholano ay matatag at matigas sa pagtatanggol sa kanilang
kalayaan. Labis ang pag-aalala ng mga Kastila sa katapangan at katatagan
ng mga Boholano. Kaya nagpadala sila ng malaki at makapangyarihang
hukbo upang supilin ang mga Boholano.
Kunklusyon
Malakas at malalaki ang mga kanyon na ginamit ng mga Kastila laban sa mga
Boholano. Hindi umatake ang mga Espanyol. Ang mga rebelde ay napilitang
tumakas sa mga bundok. Hindi nagpahuli ang mga Espanyol hanggang sa
nawasak ang hukbo ni Francisco Dagohoy. Wala silang laban sa mga armas
at sandata ng mga dayuhan. Noong Agosto 31, 1829, nasakop ng mga
Kastila ang hukbo ni Francisco Dagohoy.
Maraming rebelde ang namatay sa pakikipaglaban sa mga Kastila. Alam
nilang natalo sila ng mga Kastila ngunit ibinigay nila ang lahat ng kanilang
lakas at buhay upang makalaya sa pagmamalabis ng mga Kastila. Dahil dito,
kinilala si Francisco Dagohoy at ang kanyang mga tauhan bilang mga bayani
ng bansa. Ang buong bansa ay nagbibigay pugay sa mga taong ito na hindi
nag-atubiling ibigay ang kanilang buhay para sa kalayaan ng mga tao.
*Isang kwentong pambata tungkol sa buhay ng isang kanya
“liham kina Tatay at Nanay”
Minamahal na mga magulang, Una sa lahat, nais kong magpasalamat sa lah
at ng kabutihang ginawa ninyo para sa akin
at sa aking mga kapatid. Sa pamamagitan ng pagpapakain at pagaaral sa ating sarili hanggang sa patuloy nating matugunan ang
ating mga kagustuhan at pangangailangan. Salamat, ama at ina. Kayo
ang aking naging suporta at gabay sa aking mga pagsubok at
problema. Hindinghindi ko makakalimutan noong mahina ako at nandiyan ka at agad akong ti
nulungan...Salamat sa malaking kontribusyon mo
para matupad ang mga pangarap ko. Dahil nararamdaman ko ang
pagmamahal at suporta mo sa mga magagandang bagay na ginagawa ko.
Ikinalulugod ko kung papayagan mo akong tumugon paminsanminsan. Dahil hindi kita sinunod at hindi kita nirerespeto. Patawarin mo san
a ako kung napagalitan ako.
Sana mapatawad mo ako sa mga maling nagawa ko... Alam kong habang
tumatanda ka hihina ka din balang araw kaya ako at
ang mga kapatid ko ay tutulong sayo at aalagaan kita. dito para
dito. Patuloy na lumakas dahil gusto ka naming makasama ng mahabang pa
nahon at sulitin ang bawat sandali na kasama ka.
Sana ay patuloy tayong magmahalan at magtulungan sa isa't isa.
Hindi ka namin makakalimutan. Salamat muli, Nanay at
Tatay! Maraming pagmamahal, anak mo.
CAMIGUIN
October 5, 2012
A huge cross marks the
location of an old cemetery
sunk by a volcanic eruption
in Camiguin Island in 1871
“May 13, 1871, 6:00 p.m. Cotta
Bato, the capital of Camiguin
Island, was a quiet and
attractive town, verdant in its
natural wonders. Its peaceful
shores provided strolling
grounds for its inhabitants as
they basked under the gracious moonlight. Suddenly…. tranquility came to a halt as a
subterranean rumbling sowed indescribable terror. Hundreds of houses and the churches
crumbled into pieces, the land rolled and broke into deep crevices, a horrifying earthquake served
only as a prelude to the destructive climax: a cataclysm never witnessed before. Mt. Vulcan gave
out its fiercest and most violent outbreak. At 6:20 p.m. Cotta Bato was but a dreadful pile of
ruins. The single volcanic eruption buried a beautiful town into obscurity… (excerpt from an
epitaph near a church ruin in Camiguin)”.
The white sand beaches and
crystal clear waters of
Camiguin
The Katibawasan Falls
That was more than a century ago. Today, Camiguin Island in the Philippines is back in its old
glory as a tropical island paradise. The volcanoes still stood like sentinels silently watching over
the island, the tropical rainforests have covered most traces of the historic eruption, thick moss
have greened whatever was left of the Hispanic era churches along the slopes, elegant colonial
era ancestral homes dot the coastal areas near pristine beaches, the remains of an ancient
cemetery lay underwater marked by a modern white cross. The friendly locals share peaceful
neighborhoods with a handful of expatriates who decided to make Camiguin their home. Tourists
are aplenty but the island has retained its rustic ambiance and the slow and leisurely pace of
provincial life.
After two long weeks of difficult work in Papua New Guinea in August, I thought that a long
weekend in Camiguin was in order and driving to the island from Davao City would add to the
adventure.
.
The Getaway
It was a long 8hour drive from
Davao City
through the
mountainous
province of
Bukidnon, then
through Cagayan
de Oro, and finally
to the small town of Balingoan where ferry boats service the island. We did not catch the
last ferry to the island so we spent the night at a seaside resort. This marvelous view of the
island was what greeted us the next day.
The ferry to the
island took both
cars and people.
Once our car
was properly
parked inside the
main hull, the
upper decks
provided a
perfect view of
the surrounding
islands.
The day was sunny
though partly cloudy. As
we got closer, the
mountainous island
seemed to rise up from
the blue horizon as it
was being greeted by
the morning sun.
Once on the island, we
checked in at a resort
called Secret Cove then
immediately started
exploring the island,
hopping from one tourist spot to another.
The White Island, a sandbar that slowly vanished as the tide rose, was a personal favorite.
We hired an outrigger to get to the sandbar early in the morning. Obviously, we were not
the only ones with that plan. Several groups came to sunbath, snorkel or swim in crystal
clear water. White Island gave a perfect panoramic view of Camiguin.
Once back at the main island, we explored the sleepy coastal towns.
Ancestral homes dating back to American and Spanish colonial era are a common sight in
Camiguin’s 5 small towns. This one dates back to 1924.
Fishing boats are also a common sight along the coastal roads.
A fisherman’s hut always has the most scenic view.
A small church now stood amidst the grounds of an old Spanish church in Catarman. The
church and the Spanish settlement were destroyed by the eruption of Mt. Vulcan in 1871.
The Catholic faith, a legacy of the Spanish era, is still very strong. Visitors to the church
ruins make sure they light candles in the small church before they leave.
Just 5 kilometers
further inland in
the town of
Mambajao is the
Katibawasan
Falls falling 250
down to a pool of
cold water,
perfect for a
swim especially
on hot summer
days.
The sunken cemetery is a good place to catch the sunset and hunt some souvenirs.
Boating in these small “bancas” (outrigger canoes) can always be arranged
Being a fish lover on an
island, I searched for the
best place to get the best fish
and I found it here around a
lagoon near the Benoni port
where our ferry docked. We
had a huge lunch of sea
foods on huts built over fish
pens where seawater fish,
including mature tuna and
trevally, swam beneath our
feet as we dined.
We barely had enough of Camiguin when it was time to leave but the island paradise has
become permanently etched in our memories. Its gentle waves seemed to beckon us to
come back soon
kaibigan ay nagrosaryo at tuluyang umuwi. Isang napakasayang araw para
sa akin. Nagkaroon ako ng pagkakataong makasama ang aking mga kaibigan,
na lalong nagpatibay sa aking espirituwalidad bilang isang tao. Noong araw
na iyon, nalaman kong napakalakas ng debosyon ng mga tao sa Panginoon.
Nagpapasalamat ako na marami pa rin sa atin ang nananalig sa Diyos at na
Siya ay naging mabait na pumunta doon para aliwin Siya at bigyan tayo ng
pagkakataong makilala Siya nang mas malalim.
Photo essay
Tuwing Disyembre 30 ay nagkakaroon ng reunion ang aming pamilya, at hindi lang
basta-basta family reunion to ha… yung talagang grand reunion. Mga apat na henerasyon
ng pamilya namin ang pumupunta tuwing reunion, kaya meron kaming lolo-lolo, saktong
lolo, mga tito-tita at mga sangkaterbang pamangkin. Minsan kailangan pa ngang ipaalala
sa amin kung sino ba sa mga ito ang aming inaanak. Kaya ang gimik ko, pera na lang ang
regalo! Para mag-aabot na lang ako sa kung sino ang lumapit! Bakit ba kami nagrereunion? Eh kasi sabi ng mga matatanda sa amin, ay magkakamag-anak kami malamang
magkasalubong kami sa kung saan eh hindi man lang namin alam na may relasyon pala
kami sa isa’t-isa! Magandang alam namin kung sino ang kamag-anak namin. Baka nga
naman magkaligawan eh magpinsan pala! Naku… lagot!
Sa laki ng aming pamilya ay minsan nakakalitong tandaan ang pangalan ng lahat! Minsan
nga di namin alam kung pinsan ba kami, pamangkin ba o kung ano man! Mahalagang
alamin ito para malaman namin kung kanino dapat magmano! Aba, nakakahiya kayang
magmano sa inaakala mong tita eh yun pala pamangkin mo! Kaya minsan ang ginagawa
namin ay hinihintay naming sabihin ng mas nakatatanda sa amin na – “Hoy, magmano
ka jan! Tita /Tito mo yan!”
Masaya ang reunion, iba-iba ang pakulo ng bawat pamilya – depende kung sino ang
“sponsor” ng taon na yun. Pero kadalasan ay ganito ang sistema – una, magreshistro
para mabigyan ng sticker na may pangalan mo; pangalawa, magdasal bago magkainan;
pag nabusog na ay oras na para magpakilala ang lahat, isa-isang ipapakilala ang bawat
miyembro ng pamilya; tapos may mga palaro, may premyo din to; at mga presentasyon
ng bawat pamilya na kadalasan ay sayaw o kanta. Lahat ng may presentasyon ay may
matatanggap na premyo – pera ito madalas! Nung maliit pa ako ay nabuyo din akong
kumanta/tumula/sumayaw ng aking mga magulang. Naku, minsan may praktis session pa
kami – hassle talaga! Lalo na nung bagets years – pakiramdam namin ay baduy o jologs
yun! Pero ngayong medyo tumanda na kami ay yung mga mas bata naman sa amin ang
aming binubuyo! Parang ganti lang!
Dito sa Amerika ay hindi masyadong “big deal” ang family reunions. Eh kasi naman,
maliliit lang ang pamilya nila at sa magkakalayong lugar nakatira ang bawat isa. Syempre
pinahahalagahan din nila ang pamilya – sa ibang paraan nga lang. Kaya nga nang sinabi
ko sa asawa ko na halos 20 ang mga pinsan ko (sa nanay side ko lang yun ha!), ay nagulat
sya! Marami din naman syang pinsan sa nanay side din nya (kasi pinay ang nanay niya!)
pero hindi nya kakilala o ka-close ang karamihan, at sa tatay side nya eh dalawa lang ang
pinsan nya.
Ngayong taon ay hindi ako makakasama sa family reunion namin. Hay… sana sa susunod
na taon ay makapunta kami ng asawa ko. Yung pamilya pa naman namin ang “sponsor”!
Hala… dapat na maturuan magtagalog tong si mister!
May reunion din ba ang ibang pamilya? Malamang! E mga pinoy pa mahilig sa kahit
anong okasyon na may kainan!
https://www.scribd.com/
Replektibong Sanaysay Patungkol Sa Isang Natatanging Karanasan Bilang
Mag-aaral
“Ang Pag
ibig ng Edukasyon”
Sa panulat ni: Dian Joe Jurilla MantilesTunay ngang ang edukasyon sa
buhay ng bawat isa ay kapara ng isang walang
katapusang paglalakbay sa mundong sinasaklawan ng aspektong ‘pagbabago’.
Ito ang
pinaka-makapangyarihang sandata na kahit sinuman ay walang kakayahang
baguhin atangkinin sapagkat ito ay permanenteng nakaukit na sa diwa at
kamalayang pantao ngisang nabubuhay. Sa bawat umaga ng ating buhay,
tayo ay binabasbasan ng PoongLumikha ng kalayaan upang makaanib at
makasabay sa kung ano mang kakatwa angsumasaklaw sa ating lipunang
kinabibilangan. Hindi man lingid sa ating kamalayansubalit buhat nang tayo
ay nasa sinapupunan pa lamang ay batid na natin ang espiritu
ng ‘pagkatuto’. Maging sa kauna
unahang pagsambit natin ng salitang “mama”
hanggang sa tayo ay unti-Unting nabihasa sa ating “abakada” tayo ay
nabibilang na pundasyon ng edukasyon. Karaniwang pamantayan sa
edukasyon na kung ang tao aynasa gulang tatlo na ay maari na itong
magsimulang pumasok sa isang paaralan. Samakatuwid, mahabang panahon
ang iginugugol ng isang tao para sa kanyangedukasyon.Sa aking
labindalawang taon na pananatili sa loob ng paaralan, masasabi kong ako
ayparang nasa isang paraiso. Bagamat hindi sa lahat ng pagkakataon ay
masaya ako,maraming pagkakataon naman sa aking buhay ang
nagpapaunawa sa akin na angedukasyon ay patuloy na umaangkla sa aking
pagkatao at maging sa aking kalapit nahinaharap. Ito rin ay patuloy na nagiiwan ng hindi mga matatawarang implikasyon ngpagbabago sa aking
pagkatao na siyang dahilan kung bakit ganito ako katatag ngayon.Bukod sa
mga karaniwang talakayin, prinsipyo at pang-akademikong layunin na
siyangipinapabatid ng edukasyon, ito rin ang nagsilbing balangkas upang
mabuksan ko paang lagusan sa kabilang ibayo. Mula dito ay binigyan din ako
ng pagkakataon upang makakilala ng iba’t ibang deskripsyon ng aking k
apwa tao at mga karanasang akingdaldalhin habambuhay. Ito ay ang aking
karanasan noong ako ay nasa ika-4 nabaitang. Ang karanasan na marahil
para sa akin ay mapanglaw at natatangi lamang.Isa akong walang kwentang
mag-aaral. Oo, tama ang nababasa mo. Wala akong ibanginisip noon kundi
ang makawala sa paaralan na kapara ng isang bartolina sa akin aynagbibigay
lamang ng pasakit at matinding paghihirap. Ang tanging namumutawi
nalamang sa aking isipan noon ay ang pagpasok buhat sa kagustuhan ng
aking mgamagulang. Naaalala ko pa noon na sa tuwing darating ang
katapusan ng Marso ay walaakong ibang ginawa kung hindi ay panoorin na
lamang ang aking mga kaklasengmaglakad sa harapan ng entablado kasama
ng kanilang mga magulang upang tanggapin ang kanilang mga parangal.
Gustuhin ko mang itago ang akingnararamdaman, subalit ito ay pilit na
kumakawala at ako ay tila isang ibon na sa piitanay nananahanan. Hindi
man hayag sa aking mga magulang ang kanilangpangingimbulo subalit
nararamdaman ko ito. Pinipilit ko itong labanan subalit walaakong magawa.
Napakalakas ng enerhiyang ito at siya ring enerhiya ang untiuntingsumisipsip sa aking pag- asang makapagbagong buhay. “Bakit kahit na
anong gawin koay wala pa ring nangyayari?” ito ang katanungan na patuloy
na sumisi lab sa aking muraat gahasang isipan.Sinusubukan ko ang lahat ng
aking makakaya. Sinubukan kong magsipag at umayonsa kung ano ang
pamantayan sa aming klase. Lahat ng ito ay hindi naging madali sa
akin. Sapagkat noo’y wala pa akong kabatiran patungkol sa
mahalagang papel ngedukasyon sa aking magiging kinabukasan. Wala pa
akong alam sa edukasyon maliban sa ito ay “mahirap at walang kwenta”.
Nagdaan ang maikling panahon at dito ay nakilala ko si Ginang Adora
Madayag. Ang aming guro sa asignaturang Filipino. Siya ay mayedad na sa
panahong iyon subalit napakalakas ng kanyang impresyong iniwan sa
akin.Hindi ko maipaliwanag subalit dahil sa kanyang mga pangaral ay tila
unti-unting nagbago ang pagtingin ko sa aking sarili na noo’y walang
pakialam sa halaga ng edukasyon. Sa kanya ko rin natutuhan na hindi
lamang pala akademikong kaalamanang batid na ipamalita ng mga talakayin
sa paaralan bagkus ay naglalayon din itongbigyan ang lahat ng pagkakataong
makabuo ng pagkakaibigan at pamilya sa lahat ngaspektong sinasaklawan
nito. Hindi lang dapat kaalaman ang ating panghawakan mulasa ating mga
guro nararapat ding maunawaan natin ang tunay na karunungan mula
dito. Sa markang “90” ako nagsimulang yumabong at nagpatuloy sa
pagkamit ng aking mga adhikain sa paaralan. Hanggang ngayon sa
kasalukuyan, patuloy pa rin akongnaglalakbay papalapit sa aking mga
pangarap sa buhay. Ang karanasang ito ang nagturo sa akin kung paano
umunlad hindi lamang sa akingmga markang nais matamo subalit nakaanib
na rin dito ang mga prinsipyo at impresyong hindi na maiaalis sa aking
puso’t isipan sa kalagitnaan ng akingpaglalakbay sa mundong ibabaw. Nawa’y
lubusan nating mabatid na sa ibayo ng mga pamantayang sumasaklaw sa
kultura ng edukasyon, ang layon nitong magbigay ngmagaganda at
makabuluhang karanasan ang magsisilbing proteksyon at sandata natinsa
pakikidigma sa ating mga sarili at sa kung ano mang pagbabagong nakaukit
na saating panahon.
.