660-21-guruh talabasi: Risbekova Dilfuza Mavzu: Tayyor mahsulot bajarilgan ishlar va ko‘rsatilgan xizmatlar tan narxi hisobi Fan: Buxgalteriya hisobi va tahlili Reja: 1.Narx Hisobi 2.Chegirmalar va Takliflar 3.Sotib olish va To‘lov Shartlari 4.Xaridor va Sotib Olish Shartlari Narx Hisobi Tan narxi-biror mahsulot yoki xizmatning sotib olish uchun xaridor tomonidan to‘langan narxi yoki moliyaviy qiymati hisoblanadi. Narx hisobi-biror mahsulot yoki xizmat uchun moliyaviy qiymatni aniqlash va aniqlangan qiymatni tushuntirish jarayoni hisoblanadi. Bu jarayon, korporativ tadbirlarda, sotib olish va sotish jarayonlarida, moliyaviy tahlilatlarda, investitsiya loyihalarida va boshqa sohalarda keng qo‘llaniladi. Narx hisobi jarayonida quyidagi asosiy nuqtalar bor: Nomzod qiymatlar va qiymat kiritish: Nomzod qiymatlar: Mahsulot yoki xizmat uchun foydali qiymatlar, sifatli foyda, qo‘shimcha foyda, va boshqa shart-sharoitlar. Qiymat kiritish: Mahsulot yoki xizmat uchun hisob-kitob usullari bilan bajariladigan moliyaviy qiymatlar (ishlab chiqarishga yo‘naltirilgan xarajatlar, chegirma, sotib olishga oid boshqa xarajatlar). Qo‘llaniladigan Narx Hisob-kitobi Metodlari: Ishlab chiqarishga yo‘naltirilgan xarajatlar: Mahsulot ishlab chiqarilish va uni bozorga yetish jarayonlari uchun sarflangan mablag‘larni o‘z ichiga oladi. Konkurentsiya va turg‘unlik hisobi: Bozorni xaridorlarga qaratish, boshqa kompaniyalarga nisbatan narxni belgilash jarayoni. Maxsus chegirma va qo‘shimcha to‘lovlar: Chegirmalar, chegirma shartnomalari, avanslar, qo‘shimcha to‘lovlar, sifatli foydalanuvchilar uchun takliflar. Narx Hisobi Narxni Aniqlash: Umumiy narx: Mahsulot yoki xizmat uchun umumiy sotish narxi. Birlikdagi narx: Mahsulotlarni qisqartirilgan va katta hajmdagi sotishlarni mukofotlash uchun kiritiladigan narx. Birinchi harajat narxi: Ommaviy e'tibor qo‘llab-quvvatlovchi markaziy bank o‘rniga qo‘yiladigan nominal faizlar orqali aniqlanadi. Narx Qo‘shish va To‘lov Shartlari: Chegirmalar va chegirma shartnomalari: Chegirmalar, chegirma shartnomalari, sotib olish shartlari, takliflar va boshqa chegirma modellari. To‘lov muddatlari va usullari: Avanslar, o‘rtacha muddatli to‘lovlar, qisqa muddatli kreditlar, to‘lov grafiklari. Analitik va Moliyaviy Tahlillar: Xarajatlar tahlili: Ishlab chiqarishga yo‘naltirilgan xarajatlarni tahlil qilish. Bazaviy narxlar: Bozorda mavjud bo‘lgan narxlar, kompaniyalar va bozor haqida ma'lumotlar. Moliyaviy projektsiyalar: Kelajakdagi narx o‘zgarishlariga qarshi tadbirlar va moliyaviy natijalar. Narx hisobi, korporativ rivojlanish, sotib olish-strategiyasi loyihalash va boshqa moliyaviy amallar uchun qo‘llaniladigan mohiyatli va samarali bir jarayondir. Chegirmalar va Takliflar Chegirmalar va takliflar, sotib olish jarayonlarida va savdo faoliyatida xaridorlarga keng qo‘llaniladigan strategiyalardir. Bu muddatlar savdo muomalalarida sotib olishni ommaviy vaqtida jiddiy tarzda ta'sir etishi mumkin. Chegirmalar: Chegirma, mahsulot yoki xizmatning umumiy narxidan olib tashlab, chegaralangan muddat ichida qo‘yilgan mablag‘ni ifodalaydi. Quyidagi chegirma turlari mavjud: 1. Ummumiy chegirmalar: Sotib olish va chegirmaning miqdori (masalan, "50% chegirma"). 2. Haridorlar soni chegirmalari: Chegirma miqdori haridorlar soniga qarab olinadi (masalan, "Birinchi 100 ta haridorga chegirma"). 3. Kompilyatsiyachi chegirmalar: Ba'zi mahsulotlar bir-biriga bog‘liq bo‘lganda, ularda bir joydagi chegirmani boshqarish uchun berilgan chegirma (masalan, "2 ta sotib olgach, birinchi 20% chegirma"). 4. Muddatli chegirmalar: Chegirmani amalga oshirish muddati, chegirma faqat belgilangan davr ichida amal qiladi (masalan, "Yozda chegirmalar"). Chegirmalar va Takliflar Takliflar: Takliflar, sotib olishni rag‘batlantirish va haridorlarni jalb qilish uchun taklif etilgan qo‘shimcha xizmatlar va imkoniyatlardir. Chegirmalar va takliflar, savdo jarayonlarida sotib olishni ommaviy vaqtida kengaytirish uchun kuchli vosita bo‘lib, xaridorlarning e'tiborini jalb qilish va ularni sotib olishga rag‘batlantirish uchun muhimdir. Sotib olish va To‘lov Shartlari Sotib olish va to‘lov shartlari, korporativ hamda shaxsiy savdo jarayonlarida ishlab chiqarish yoki xizmatni olish uchun belgilangan shartlardir.Bu shartlar, tijorat muomalalarini belgilab beradi va xaridorlar uchun muddatlar, to‘lov turlari, to‘lov muddatlari va boshqa muhim tafsilotlarni o‘z ichiga oladi. Quyidagi muhim sotib olish va to‘lov shartlariga misollar keltirilgan: Muddatli To‘lov Shartlari: Avanslar: Odatda sotib olish jarayonida to‘lovning bir qismining avans sifatida to‘lanishi uchun tanlangan mablag‘lar. Qisqa muddatli kreditlar: Sotib olish uchun amalga oshirilgan kreditlar, sotib olishdan so‘ng kelishilgan muddatda to‘lanadi. To‘lov Usullari: Naqd pul: Odatda sotib olishdan so‘ng joriy narxlarni to‘lashda qo‘llaniladi. Plastik kartalar va elektron valyuta: To‘lovni amalga oshirish uchun plastik kartalar, mobil ilovalar va boshqa elektron valyutalar. Xaridor va Sotib Olish Shartlari Xaridor va sotib olish shartlari, korporativ va tijorat munosabatlarda xaridorlar bilan ishlashda muhim ahamiyatga ega bo'lgan shartnomalar va kelishilgan holatlar hisoblanadi. Bu shartlarni tuzish uchun, shartnomalarni yaxshi va to'liq yozish, kelishilgan shartlarning barcha tomonlari uchun adolat va hisob-kitoblarni qo'llash keng qamrovli maqsadlarga ega bo'ladi. Xaridor va sotib olish shartlari tuzishda adolat va rivojlanish uchun, shartnomalar va muqovadalar hamda kompaniya politikasi yaxshi tuzilgan bo‘lishi kerak. Kompaniya politikasi, bir korporatsiya yoki tashkilotning amaliyoti, qo'llanilayotgan usullar, va faoliyat sohasidagi qarorlar va tamoyillar uchun qo‘llaniladigan barcha asosiy qoidalarni va prinsiplarni ifodalovchi hujjatdir.