آشنایی با مبانی حاکمیت بالینی

‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫زﻳﺮ ﻧﻈﺮ‪:‬‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ اﻣﺎﻣﻲ رﺿﻮي‬ ‫دﻛﺘﺮﺣﻤﻴﺪ رواﻗﻲ‬ ‫ﮔﺮدآورﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎ‪:‬‬ ‫دﻛﺘﺮ ﭘﻴﻐﺎم ﺣﻴﺪرﭘﻮر‬ ‫دﻛﺘﺮ روﻳﺎ دﺳﺘﺠﺮدي‬ ‫ﺳﻴﻤﺎ رﻓﻴﻌﻲ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺳﺎدات‬ ‫ﻓﺮﻧﺎز ﻣﺴﺘﻮﻓﻴﺎن‬ ‫ﮔﺮوه ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫دﻓﺘﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ و ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫‪ :‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‪ /‬زﻳﺮﻧﻈـﺮ ﺳﻴﺪﺣـﺴﻦ اﻣـﺎﻣﻲ رﺿـﻮي‪ ،‬ﺣﻤﻴـﺪ‬ ‫ﻋﻨﻮان و ﻧﺎم ﭘﺪﻳﺪآور‬ ‫رواﻗﻲ؛ ﮔﺮدآورﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎ ﭘﻴﻐﺎم ﺣﻴﺪرﭘﻮر ‪] ....‬و دﻳﮕﺮان[؛ ]ﺑﺮاي[ ﮔـﺮوه ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫دﻓﺘﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ و ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻲ‪.‬‬ ‫‪ :‬ﺗﻬﺮان‪ :‬ﺗﻨﺪﻳﺲ‪.1390 ،‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﺸﺮ‬ ‫‪112 :‬ص‪ :‬ﻣﺼﻮر )رﻧﮕﻲ(‪ ،‬ﺟﺪول‪.‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻇﺎﻫﺮي‬ ‫‪8 :‬ـ‪42‬ـ‪5445‬ـ‪600‬ـ‪978‬‬ ‫ﺷﺎﺑﻚ‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻬﺮﺳﺖﻧﻮﻳﺴﻲ ‪ :‬ﻓﻴﭙﺎ‬ ‫‪ :‬ﮔﺮدآورﻧـﺪﮔﺎن ﺑــﻪ ﺗﺮﺗﻴــﺐ ﺣــﺮوف اﻟﻔﺒـﺎ ﭘﻴﻐــﺎم ﺣﻴــﺪرﭘﻮر‪ ،‬روﻳــﺎ دﺳــﺘﺠﺮدي‪،‬‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺖ‬ ‫ﺳﻴﻤﺎ رﻓﻴﻌﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺳﺎدات‪ ،‬ﻓﺮﻧﺎز ﻣﺴﺘﻮﻓﻴﺎن‪.‬‬ ‫‪ :‬ﻧﻤﺎﻳﻪ‪.‬‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺖ‬ ‫‪ :‬ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‬ ‫‪ :‬اﻣﺎﻣﻲ رﺿﻮي‪ ،‬ﺳﻴﺪﺣﺴﻦ‪ ،1337 ،‬ﻧﺎﻇﺮ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻪ اﻓﺰوده‬ ‫‪ :‬رواﻗﻲ‪ ،‬ﺣﻤﻴﺪ‪ ،1346 ،‬ﻧﺎﻇﺮ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻪ اﻓﺰوده‬ ‫‪ :‬ﺣﻴﺪﭘﻮر‪ ،‬ﭘﻴﻐﺎم‪ ،1350 ،‬ﮔﺮدآورﻧﺪه‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻪ اﻓﺰوده‬ ‫‪ :‬اﻳﺮان‪ ،‬وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬دﻓﺘﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻪ اﻓﺰوده‬ ‫و ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﮔﺮوه ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪.‬‬ ‫‪13905 :‬آ‪1‬آ‪RA399/‬‬ ‫ردهﺑﻨﺪي ﻛﻨﮕﺮه‬ ‫‪610/695 :‬‬ ‫ردهﺑﻨﺪي دﻳﻮﻳﻲ‬ ‫ﺷﻤﺎره ﻛﺘﺎﺑﺸﻨﺎﺳﻲ ﻣﻠﻲ ‪2400416 :‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﮔﺮدآورﻧﺪﮔﺎن‪ :‬دﻛﺘﺮ ﭘﻴﻐﺎم ﺣﻴﺪرﭘﻮر ـ دﻛﺘﺮ روﻳﺎ دﺳﺘﺠﺮدي ـ ﺳﻴﻤﺎ رﻓﻴﻌﻲ ـ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺳﺎدات ـ ﻓﺮﻧﺎز ﻣﺴﺘﻮﻓﻴﺎن‬ ‫زﻳﺮ ﻧﻈﺮ‪ :‬دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ اﻣﺎﻣﻲ رﺿﻮي ـ دﻛﺘﺮﺣﻤﻴﺪ رواﻗﻲ‬ ‫ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬ﺗﻨﺪﻳﺲ‬ ‫ﭼﺎپ و ﺻﺤﺎﻓﻲ‪ :‬ﺑﻬﺮام‬ ‫ﻧﻮﺑﺖ ﭼﺎپ‪ :‬اول ـ ‪1390‬‬ ‫ﺷﻤﺎرﮔﺎن‪ 3000 :‬ﻧﺴﺨﻪ‬ ‫ﺷﺎﺑﻚ‪8 :‬ـ‪42‬ـ‪5445‬ـ‪600‬ـ‪978‬‬ ‫ﻛﻠﻴﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺮاي وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺤﻔﻮظ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ‪ ،‬ﺗﺸﻜﺮ و ﻗﺪرداﻧﻲ ﻋﻤﻴﻖ ﺧﻮد را از اﺳﺎﺗﻴﺪ ﻣﻌﻈﻤﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬ ‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲﻫﺎي ارﺷﺎدي ﺧﻮد ﻣﺎ را در ﺗﺪوﻳﻦ اﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪ آﻣﻮزﺷـﻲ ﻳـﺎري‬ ‫رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻋﻼم ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬ ‫اﺳﺎﻣﻲ اﺳﺎﺗﻴﺪ ﮔﺮاﻧﻘﺪر ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎ‪:‬‬ ‫‪ -1‬آﻗﺎي دﻛﺘﺮ اﻣﻴﺪ ﺑﺮاﺗﻲ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺤﺘﺮم ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ در ﻣﺮاﻛﺰ‬ ‫درﻣﺎﻧﻲ‬ ‫‪ -2‬آﻗﺎي دﻛﺘﺮ رﺿﺎ ﺗﻮﻳـﺴﺮﻛﺎن ﻣـﻨﺶ ﻛﺎرﺷـﻨﺎس ﻣﺤﺘـﺮم ارﺗﻘـﺎي‬ ‫ﻛﻴﻔﻴــﺖ در ﻣﺮاﻛــﺰ درﻣــﺎﻧﻲ و ﻣــﺸﺎور و ﺳــﺮﻣﻤﻴﺰ ﺑــﻴﻦاﻟﻤﻠﻠــﻲ‬ ‫اﺳــﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴــﺖ‪ ،‬زﻳــﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄــﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺪاﺷــﺖ‬ ‫ﺣﺮﻓﻪاي و اﻳﻤﻨﻲ ﺷﻐﻠﻲ و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬ ‫‪ -3‬آﻗــﺎي دﻛﺘــﺮ ﻣﺠﺘﺒــﻲ ﺻــﺪاﻗﺖ ﻋــﻀﻮ ﻣﺤﺘــﺮم ﻫﻴــﺎت ﻋﻠﻤــﻲ و‬ ‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣـﺴﻮول ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ داﻧـﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ و‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻬﺮان‬ ‫‪ -4‬آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻣﺴﻌﻮد ﻓﺮدوﺳﻲ ﻣﻌﺎون ﻣﺤﺘـﺮم ﭘﮋوﻫـﺸﻲ داﻧـﺸﻜﺪه‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧـﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ و ﺧـﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷـﺘﻲ درﻣـﺎﻧﻲ‬ ‫اﺻﻔﻬﺎن‬ ‫‪ -5‬آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﻛﺮﻣﺎﻧﭽﻲ ﻣﻌﺎون ﻣﺤﺘﺮم ﻓﻨﻲ دﻓﺘﺮ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ و ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﻛﺎرﺷﻨﺎس ارﺗﻘـﺎي ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬ ‫در ﻣﺮاﻛﺰ درﻣﺎﻧﻲ‬ ‫‪ -6‬ﺧﺎﻧﻢ دﻛﺘﺮ ﺳﻴﻤﺎ ﻣﺮزﺑﺎن ﻋﻀﻮ ﻣﺤﺘﺮم ﻛﻤﻴﺘـﺔ ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‬ ‫‪ -7‬ﺧﺎﻧﻢ دﻛﺘﺮ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻫﺎديزاده ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺤﺘﺮم ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﭘﮋوﻫﺸﻲ‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ اﺻﻔﻬﺎن‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ از ﻛﻠﻴﻪ اﺳﺎﺗﻴﺪ ﮔﺮاﻣﻲ ﻛﻪ در ﻣﺴﻴﺮ ﻳﻜﺴﺎنﺳﺎزي ﻣﻔﻬﻮم و ﺗﺮوﻳﺞ ﻓﺮﻫﻨﮓ‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ دﻓﺘﺮ ﻛﻤﺎل ﻫﻤﻜﺎري و ﻣﺴﺎﻋﺪت را ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺸﻜﺮ و‬ ‫ﻗﺪرداﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮي ﺳﺎري ﻣﻌﺎون ﻣﺤﺘﺮم آﻣﻮزﺷﻲ داﻧﺸﻜﺪه ﺑﻬﺪاﺷـﺖ داﻧـﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻬﺮان‬ ‫‪2‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ اﻣﻴﺪ ﺑﺮاﺗﻲ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺤﺘﺮم اﻣﻮر ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ در ﻣﺮاﻛﺰ درﻣﺎﻧﻲ‬ ‫‪3‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻋﺒﺪاﻟﻮﻫﺎب ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﻴﺎن ﻋﻀﻮ ﻣﺤﺘـﺮم ﻫﻴـﺎت ﻋﻠﻤـﻲ داﻧـﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ و‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ زاﻫﺪان‬ ‫‪4‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﺟﻌﻔﺮ ﺗﺒﺮﻳﺰي ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺤﺘﺮم ﮔﺮوه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ داﻧـﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ‬ ‫‪5‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ رﺿﺎ ﺗﻮﻳﺴﺮﻛﺎن ﻣﻨﺶ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺤﺘﺮم ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴـﺖ در ﻣﺮاﻛـﺰ درﻣـﺎﻧﻲ و‬ ‫ﻣﺸﺎور و ﺳﺮﻣﻤﻴﺰ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺣﺮﻓﻪاي و‬ ‫اﻳﻤﻨﻲ ﺷﻐﻠﻲ و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬ ‫‪6‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻣﻬﺪي ﺟﻌﻔﺮي ﻣﻌﺎون ﻣﺤﺘﺮم آﻣﻮزﺷـﻲ داﻧـﺸﻜﺪه ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ و اﻃـﻼع رﺳـﺎﻧﻲ‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻬﺮان‬ ‫‪7‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ ﺣﻴﺮاﻧﻲ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺤﺘﺮم اﻣﻮر ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ در ﻣﺮاﻛﺰ درﻣﺎﻧﻲ‬ ‫‪8‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ آرش رﺷﻴﺪﻳﺎن ﻋﻀﻮ ﻣﺤﺘﺮم ﻫﻴﺌـﺖ ﻋﻠﻤـﻲ و رﺋـﻴﺲ ﻣﺮﻛـﺰ ﻣﻠـﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻬﺮان‬ ‫‪9‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺳﺎدات ﻣﺸﺎور ﻣﺤﺘﺮم ﻣﻌﺎون درﻣـﺎن و ﻣـﺪﻳﺮ و ﻫﻤﺎﻫﻨـﮓ ﻛﻨﻨـﺪه‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر در ﻣﻌﺎوﻧﺖ درﻣﺎن وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ‬ ‫‪10‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ آرﻣﻴﻦ ﺷﻴﺮواﻧﻲ ﻣﻌﺎون ﻣﺤﺘﺮم ﻓﻨﻲ دﻓﺘﺮ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‬ ‫‪11‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻣﺠﺘﺒﻲ ﺻﺪاﻗﺖ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﺘﺮم ﻫﻴﺎت ﻋﻠﻤﻲ و ﻣﺴﻮول دﻓﺘﺮ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧـﺪﻣﺎت‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻬﺮان‬ ‫‪12‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﻓﺮﺷﻴﺪ ﻓﺎﻃﻤﻲ ﻧﻈﺮ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺤﺘﺮم اﻣـﻮر ارﺗﻘـﺎي ﻛﻴﻔﻴـﺖ در ﻣﺮاﻛـﺰ‬ ‫درﻣﺎﻧﻲ در ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺗﻬﺮان‬ ‫‪13‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻣﺴﻌﻮد ﻓﺮدوﺳﻲ ﻣﻌﺎون ﻣﺤﺘﺮم ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﻜﺪه ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧـﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ اﺻﻔﻬﺎن‬ ‫‪14‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﺣﻤﻴﺪرﺿﺎ ﻗﻀﺎوي ﻣﺸﺎورﻣﺤﺘﺮم درﻣﺎن ﻣﻌﺎون درﻣﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‬ ‫‪15‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﻛﺮﻣﺎﻧﭽﻲ ﻣﻌﺎون ﻣﺤﺘﺮم ﻓﻨﻲ دﻓﺘـﺮ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎﻧﻲ و ﺗﻌـﺎﻟﻲ‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻌﺎوﻧﺖ درﻣﺎن وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ‬ ‫‪16‬ـ ﺧﺎﻧﻢ دﻛﺘﺮ ﺳﻴﻤﺎ ﻣﺮزﺑﺎن ﻋﻀﻮ ﻣﺤﺘﺮم ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ و‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‬ ‫‪17‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪﺻﺎدق ﻣﻬﺪوي رﺋﻴﺲ ﻣﺤﺘﺮم ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻘﻴﻪ ا‪...‬اﻟﻌﻈﻢ‬ ‫‪18‬ـ ﺧﺎﻧﻢ دﻛﺘﺮ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻫﺎديزاده ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺤﺘﺮم ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ‬ ‫و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ اﺻﻔﻬﺎن‬ ‫‪19‬ـ آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﺷﻬﺮام ﻳﺰداﻧﻲ ﻋﻀﻮ ﻣﺤﺘﺮم ﻫﻴﺎت ﻋﻠﻤﻲ و رﻳﻴﺲ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت و ﺗﻮﺳـﻌﻪ‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺨﺸﻨﺪه ﻣﻬﺮﺑﺎن‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻳﺎ ‪ Clinical Governance‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺑﺮﻗﺮاري‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻠﻜـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﺿﺮورت ﺑﺮﻗﺮاري ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮ آن‪ ،‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳـﺎل‬ ‫‪ 1997‬در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم از آنﺟﺎ ﻧﺸﺄت ﮔﺮﻓـﺖ ﻛـﻪ در‬ ‫آن زﻣﺎن ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻼﻣﺖ ﻣﻮﺟﻮد در آن ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪاي ﺑـﺮاي ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ در اراﻳﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ ﻧﺪاﺷﺖ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮﻗﺮاري ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻧﻮ ﺑـﻪ‬ ‫ﺣﻴﻄﻪ ﺳﻼﻣﺖ از ﻣﻨﻈﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻛﻤﻴﺖ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮم ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﻄﺮح ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم در واﻗﻊ »ﭼﻬﺎرﭼﻮﺑﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در‬ ‫آن ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي اراﻳﻪﻛﻨﻨﺪه ﺧﺪﻣﺖ در ﻗﺒﺎل ﺑﻬﺒﻮد داﻳﻤﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺎﺳـﺨﮕﻮ‬ ‫ﺑﻮده و ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ در آن ﺗﻌﺎﻟﻲ در ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺷﻜﻮﻓﺎ ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫ﺑﻪ ﺻﻴﺎﻧﺖ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﭘﺮدازﻧـﺪ« اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﻔﻬـﻮم‬ ‫ﺳﻌﻲ دارد ﻛﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار اﺳـﺖ را در ﻳـﻚ‬ ‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ ادﻏﺎم ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم در ﭘﻲ ﺑﻬﺒـﻮد و ارﺗﻘـﺎي ﻛﻴﻔﻴـﺖ در اﺳـﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋـﺎت‪،‬‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري و ﻣﺸﺎرﻛﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﺗﻴﻤﻲ‪ ،‬ﻫﻢﻓﻜﺮي و ﺗﻌﺎﻣـﻞ‪ ،‬ﻛـﺎﻫﺶ داﻣﻨـﻪ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮات در اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ و ﻛﺎرﺑﺮد ﻃﺒﺎﺑﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در واﻗﻊ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭼﺘﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻫﺮ ﻓﺮاﻳﻨـﺪي‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ و ارﺗﻘﺎي اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫـﺎي ﻣﺮاﻗﺒـﺖ ﺑﻴﻤـﺎر ﻛﻤـﻚ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬را‬ ‫ﭘﻮﺷﺶ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪  8‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻘﺮار ﻣﻮﻓﻖ آن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺖﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻧﻈﻴﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﺎر ﺗﻴﻤﻲ‪ ،‬ﺗﻔﻜﺮ و ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻓﺘﺎر دارﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﻧﻴﺰ اﻳـﻦ ﻣﻔﻬـﻮم از ﺳـﺎل ‪ 85‬ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪ و‬ ‫ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ در آﺑﺎن ﻣﺎه ﺳـﺎل‬ ‫‪ 88‬ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﻘﺎم ﻣﺤﺘﺮم وزارت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻣـﻮرد ﻗﺒـﻮل ﺑـﺮاي‬ ‫ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ در وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و‬ ‫ﻃﻲ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪاي ﺑﻪ روﺳﺎي ﻣﺤﺘﺮم داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر اﺑﻼغ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻳﻜﺴﺎنﺳﺎزي ﻣﻔﻬﻮم ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺒﺎﻧﻲ و ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﻳـﻦ ﭼﻬـﺎرﭼﻮب ﺑـﺮاي ﻛﻠﻴـﻪ اراﻳـﻪدﻫﻨـﺪﮔﺎن ﺧـﺪﻣﺎت‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ‪ ،‬ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪن اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬در ﭘـﻲ آن‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﺑﺘﻜﺎر و ﺧﻼﻗﻴﺖ را از اراﻳﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﺧـﺪﻣﺎت ﺳـﻼﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘـﻪ و‬ ‫آﻧﺎن را ﻣﻘﻴﺪ ﺑﻪ اﺟﺮا ﻓﻘﻂ در اﻳﻦ ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺮ‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ راه ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻧﻮآوري و اﺑﺘﻜﺎر در اﻳﻦ ﺣﻴﻄﻪ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎز ﺑﻮده‬ ‫و ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳـﻦ دﻓﺘـﺮ ﻫـﻢﭼﻨـﻴﻦ در ﻧﻈـﺮ دارد ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ آﮔﺎﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻌﻲ در ﺧﺼﻮص اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫـﺮ ﻳـﻚ از‬ ‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺗﺪوﻳﻦ و ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎً ﺑﻪ‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي ﻛﺸﻮر اﻋﻼم و ارﺳﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑــﻪ اﻣﻴــﺪ آن روز ﻛــﻪ ﻛــﺸﻮر ﻋﺰﻳــﺰ ﻣــﺎ ﻧﻴــﺰ ﭘﻴــﺸﺮو اراﻳــﻪ ﺑﻬﺘــﺮﻳﻦ‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻮده و در اﻳﻦ راه ﮔﺎمﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮي ﺑﺮدارد‪.‬‬ ‫ﺧﺪاﻳﺎ ﭼﻨﺎن ﻛﻦ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻛﺎر‬ ‫ﺗﻮ ﺧﺸﻨﻮد ﺑﺎﺷﻲ و ﻣﺎ رﺳﺘﮕﺎر‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺣﻤﻴﺪ رواﻗﻲ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻛﻞ دﻓﺘﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ و ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﺎن و ﺧﺮد‬ ‫ﻛﺰﻳﻦ ﺑﺮﺗﺮ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺮﻧﮕﺬرد‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‪:‬‬ ‫* ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫‪13‬‬ ‫* ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪15‬‬ ‫* ﻫﺪف از اﺳﺘﻘﺮار ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪17‬‬ ‫* ﻣﺰاﻳﺎي ﻛﻠﻴﺪي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺛﺮﺑﺨﺶ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪20‬‬ ‫* ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟‬ ‫‪22‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎر و ﺟﺎﻣﻌﻪ )‪(patient and Public involvement‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪ ‬ﻓﻮاﻳﺪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎران و ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫‪26‬‬ ‫‪ ‬ﭼﻪ ﻛﺴﻲ‪/‬ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻣﺸﺎرﻛﺖ دﻫﻴﻢ؟‬ ‫‪26‬‬ ‫‪ ‬ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﺸﺎرﻛﺖ اﻓﺮاد ﻳﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫‪ ‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺮدم وﺟﺎﻣﻌﻪ را در آﻧﺎن ﻣﺸﺎرﻛﺖ داد ‪27‬‬ ‫‪ ‬اﺑﺪاﻋﺎت ﻧﻈﺎم ﺳﻼﻣﺖ ﻳﻜﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﺸﺎرﻛﺖ‬ ‫ﻓﻌﺎل ﺑﻴﻤﺎران و ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫‪28‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪ ‬ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎزي و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﺎورﻫﺎي ﻛﺎرﻛﻨﺎن و ﻣﺪﻳﺮان‪...‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪ ‬آﻣﻮزش و ﻣﻬﺎرتآﻣﻮزي )‪(Eduacation & Training‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي )‪ (PDP‬ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪ ‬اﺟﺰاي »ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي« ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪ ‬اﻫﺪاف »ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي«‪...‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪  10‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪ ‬ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﻣﺜﺎل از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي )‪(PDP‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ و اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر )‪(Risk management & patient safety‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪ ‬اﻧﻮاع ﺧﻄﺎﻫﺎ‬ ‫‪ ‬ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‬ ‫‪ ‬ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا‬ ‫‪ ‬ﺧﻄﺎي ﻓﻌﺎل ـ ﺧﻄﺎي ﻣﺨﻔﻲ‬ ‫‪ ‬ﭼﺮا ﺧﻄﺎﻫﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ؟‬ ‫‪ ‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ و ﻣﺮاﺣﻞ آن‬ ‫‪ ‬ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ‬ ‫‪ ‬ﻧﻴﺎزﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻮﻓﻖ‬ ‫‪ ‬ﻳﺎدﮔﻴﺮي از ﺧﻄﺎﻫﺎ‬ ‫‪ ‬ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﺪهآل ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﺰارشدﻫﻲ ﺧﻄﺎ‪...‬‬ ‫‪ ‬ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻳﺸﻪاي وﻗﺎﻳﻊ )‪(RCA‬‬ ‫‪ ‬اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪ ‬ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪ ‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻄﻠﻮب‬ ‫‪ ‬اﻗﺪاﻣﺎت ﻋﻤﻠﻲ در راﺳﺘﺎي ﺣﺼﻮل و ارﺗﻘﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪ ‬ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪ ‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻛﻠﻲ و ﻋﻤﻠﻲ و اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪ ‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي دوﺳﺘﺪار اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪39‬‬ ‫‪41‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪59‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪61‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت )‪(Use of Information‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪ ‬اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ )‪(Clinical effectiveness‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪ ‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ دﻻﻳﻞ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻃﺒﺎﺑﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ )‪(EBM‬‬ ‫‪ ‬راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ )‪(Guidelines‬‬ ‫‪73‬‬ ‫‪74‬‬ ‫‪ ‬ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ )‪(Clinical Audit‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪ ‬ﭼﺮﺧﺔ اﻧﺠﺎم ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪ ‬ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪79‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن )‪(Staff& Staff management‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪84‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪11 ‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪ ‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح وﻇﺎﻳﻔﺸﺎن‬ ‫‪ ‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺧﻮد را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺑﻬﺘﺮ ﻛﺎر ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ؟‬ ‫‪ ‬ﭘﺎداشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻛﺎر ﺗﻴﻤﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آن‬ ‫‪ ‬ﻧﻘﺶ ﻣﺪﻳﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﻮول ﻳﺎ رﻫﺒﺮ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻼﻣﺖ‬ ‫‪ ‬اﺻﻮل ﻳﻚ رﻫﺒﺮي ﻣﻮﻓﻖ در ﻛﺎر ﺗﻴﻤﻲ‬ ‫* آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮي ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ درﺧﺼﻮص ﺷﻜﺎﻳﺎت و ‪...‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪87‬‬ ‫‪88‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪92‬‬ ‫‪ ‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ‪...‬‬ ‫‪92‬‬ ‫‪ ‬رﺿﺎﻳﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪93‬‬ ‫‪ ‬رﺿﺎﻳﺖ و ﺑﺮاﺋﺖ‬ ‫‪94‬‬ ‫‪ ‬ﺗﺮﺧﻴﺺ ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﺨﺼﻲ‬ ‫‪96‬‬ ‫‪ ‬ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪99‬‬ ‫‪ ‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻮادي از ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ در ﺧﺼﻮص ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫‪101‬‬ ‫* ﺿﻤﻴﻤﻪ‬ ‫‪103‬‬ ‫* ﻣﻨﺎﺑﻊ‬ ‫‪109‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬ ‫در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز روشﻫﺎ و اﺑﺰارﻫـﺎي ﻣﺘﻨـﻮﻋﻲ ﺟﻬـﺖ‬ ‫ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻪﻛـﺎر ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪهاﻧـﺪ‪ .‬از ﻣﻴـﺎن اﻳـﻦ‬ ‫‪1‬‬ ‫روشﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻼﻣﺖ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺮاﺗﮋي اراﺋﻪ ﺷﺪه از ﺳﻮي دوﻟﺖ و ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ارﺗﻘـﺎء ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ﺳﺎل ‪ 1998‬ﻣﻄﺮح ﺷﺪ)‪.(1‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭼﻬﺎرﭼﻮﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺳﺎزﻣﺎنﻫـﺎي اراﻳـﻪدﻫﻨـﺪه‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬در ﻗﺒﺎل ﺑﻬﺒﻮد داﻳﻤﻲ ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﭘﺎﺳـﺨﮕﻮ ﺑـﻮده و ﺑـﺎ اﻳﺠـﺎد‬ ‫ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ درآن ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺧﺪﻣﺎت ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﺷـﻜﻮﻓﺎ ﻣـﻲﺷـﻮد ﺑـﻪ ﺻـﻴﺎﻧﺖ از‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑـﻪﻃـﻮر ﻫﻤﺰﻣـﺎن‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را روي ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﭘﺬﻳﺮي ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ ﺳﻄﺢ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﻛﻨـﻮﻧﻲ‬ ‫و ﻧﻴﺰ ارﺗﻘﺎء وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻴﻔﻲ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي آﺗـﻲ ﻣﺒـﺬول ﻣـﻲدارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬ ‫ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ روشﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺳﻨﺠﺶ و ارﺗﻘﺎء‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎ‪ ،‬ادﻏـﺎم و ﻳﻜﭙﺎرﭼـﻪ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬در واﻗـﻊ اﺳـﺘﺮاﺗﮋي واﺣـﺪ و‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ را در ﻧﻈﺎم ‪ NHS‬اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳـﻚ‬ ‫ﻣﺪل ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﻣﻄﺮح ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺳﺖ)‪.(1‬‬ ‫ﻣﻄﺮح ﺷﺪن ﻣﻔﻬﻮم ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ در ﺳـﺎل ‪ 1998‬ﺳـﺒﺐ ﺷـﺪ ﺗـﺎ‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ در ﻛﺎﻧﻮن اﺻﻼﺣﺎت ‪ NHS‬ﻗﺮار ﮔﻴـﺮد‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﻔﻬـﻮم ﻗـﺼﺪ دارد ﺗـﺎ‬ ‫)‪1. NHS (National Health System‬‬ ‫‪  14‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ در ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﻧﺠﺎم ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ را‬ ‫ادﻏﺎم ﻧﻤﻮده و آنﻫﺎ را در ﻗﺎﻟـﺐ ﻳـﻚ اﺳـﺘﺮاﺗﮋي واﺣـﺪ درآورد‪ .‬ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﭼﻮن‪ :‬ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ اﻃﻼﻋـﺎت‪ ،‬ارﺗﻘـﺎء ﻣـﺸﺎرﻛﺖ و‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﻛﺎر ﮔﺮوﻫﻲ و اﺟﺮاﻳﻲ ﻧﻤﻮدن ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ‬ ‫ﺷﻮاﻫﺪ اﺳﺖ و ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭼﺘﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰﻫـﺎﻳﻲ را ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺣﻔـﻆ و‬ ‫ارﺗﻘﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺑﻴﻤﺎر ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫اﻣﺮ درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻴﺖ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻛـﺎدر ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫آنﻫﺎ را روزاﻧﻪ در اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي درﻣـﺎﻧﻲ ﻟﺤـﺎظ ﻣـﻲدارﻧـﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛـﻪ در ﻗﺎﻟـﺐ آن‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖﻫـﺎي‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻪﺻﻮرﺗﻲ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺟﺎي ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ)‪.(2‬‬ ‫آﻧﭽﻪ اﻫﻤﻴﺖ آن روﺷﻦ اﺳﺖ ﻟﺰوم ﺑﻬﺒﻮد ﻛـﺎراﻳﻲ‪ ،‬اﺛﺮﺑﺨـﺸﻲ و اﻳﻤﻨـﻲ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﭘﺬﻳﺮي ﻣﺮاﻛـﺰ اراﺋـﻪ ﺧـﺪﻣﺎت ﺳـﻼﻣﺖ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ از ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ ﺧﺪﻣﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻛﺎﺳﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ اﺻـﻞ‬ ‫ﻣﻬﻢ در اﻣﺮ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺗـﺎ ﺑـﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳـﻖ‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺿـﻌﻴﻒ و ﻏﻴـﺮ اﺛـﺮﺑﺨﺶ از ﺑـﻴﻦ ﺑﺮوﻧـﺪ‪ .‬از ﻃﺮﻓـﻲ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺳﻼﻣﺖ از ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ زﻳﺎدي ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و ﺳﺎﺧﺘﺎر‪،‬‬ ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آنﻫﺎ ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎء ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ اﻫﻤﻴـﺖ زﻳـﺎدي‬ ‫دارد‪ .‬ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﻳﻦ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲﻫﺎ را ﺗـﺸﺨﻴﺺ داده و ﻣـﻲﻛﻮﺷـﺪ ﺗـﺎ‬ ‫ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﻜﻼت را از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﺠﺎد راﻫﻜﺎري ادﻏـﺎم ﻳﺎﻓﺘـﻪ و‬ ‫ﺟﺎﻣﻊ و ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺳﺎزد)‪.(2‬‬ ‫ﻣﺪل ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﻣﻔـﺎﻫﻴﻤﻲ ﻛـﻪ در اداﻣـﻪ اﻳـﻦ ﻛﺘـﺎب راﻫﻨﻤـﺎ‬ ‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﺑﺮاي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﻣﺸﻜﻼت ﻓﻮق و اﻋﺘﻤﺎدﺳﺎزي ﻣﺠـﺪد ﻣـﺮدم‪ ،‬ﻣﺘﻮﻟـﺪ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪15 ‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫در ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ادﻏﺎم ﻳﺎﻓﺘﻪ از ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫و ﻧﻴﺰ ﻏﻴﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻴﻔﻴﺘﻲ ﺟﺎﻣﻊ را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬ﭼﻨـﻴﻦ‬ ‫ادﻏﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻫﻤـﺎﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻜـﺎري و ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﻣﻴـﺎن‬ ‫واﺣﺪﻫﺎ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ و ﺑﺎ ﻣﺮاﻗﺒـﺖﻫـﺎي ﺑـﺎ ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﺑـﺎﻻ‪ ،‬ﻣـﺮﺗﺒﻂ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ادﻏﺎم ﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫را در ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي واﺣﺪ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ اﺳـﺘﺮاﺗﮋي ﺷـﺎﻣﻞ ارﺗﻘـﺎء‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﻫﻤﻜﺎري‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد روﺣﻴـﻪ ﻛـﺎر ﺗﻴﻤـﻲ و ﻣـﺸﺎرﻛﺖ‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ داﻣﻨﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات و ﺑﻲﺛﺒﺎﺗﻲﻫـﺎي ﻋﻤﻠﻜـﺮدي و ﭘﻴـﺎدهﺳـﺎزي ﻃﺒﺎﺑـﺖ‬ ‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ اﺳﺖ)‪.(3‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺳﻼﻣﺖ‬ ‫را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺳﻮق دﻫﺪ ﺑـﻪ اﻳـﻦ اﻣﻴـﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﻲﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫـﺎي اراﺋـﻪ ﺷـﺪه ﺑـﻪ ﺑﻴﻤـﺎران را‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺘﻘﺮار ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﺨﺼـﺼﺎن ﺣـﻮزه‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ را ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ از ﺧﻮد ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ ﻛـﻪ آﻳـﺎ ﻋﻤﻠﻜـﺮدي‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ دارﻧـﺪ و ﻧﻴـﺰ اﻳﻨﻜـﻪ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﻣـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﺧـﻮد را ﺑﻬﺒـﻮد‬ ‫ﺑﺨﺸﻨﺪ)‪.(3‬‬ ‫اﺟﺰاي ﻛﻠﻴﺪي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ)‪(3‬‬ ‫اﺟﺰاي ﺳﺎﺧﺘﺎر‬ ‫ﻛﺎدر ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻲ‬ ‫ﻗﻠﺐ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎر در اﻣﻮر‬ ‫‪‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬ ‫‪‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ‬ ‫درﻣﺎﻧﻲ ﺧﻮد‬ ‫‪‬‬ ‫آﻣﻮزش و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫‪‬‬ ‫ﮔﺰارش وﻗﺎﻳﻊ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲﺑﺎ ﻣﺤﻮرﻳﺖ‬ ‫ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻓﺮدي‬ ‫‪‬‬ ‫ﺷﻜﺎﻳﺎت‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران‬ ‫ﺗﻘﻮﻳﺖ روﺣﻴﻪ‬ ‫‪‬‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶ در راﺳﺘﺎي اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮوﻫﻲ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪‬‬ ‫رﻫﺒﺮي ﻣﻮﺛﺮ‬ ‫‪‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺧﺪﻣﺎت‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪‬‬ ‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﺪﻣﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه‬ ‫‪ ‬ﻧﻈﺎم اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ‬ ‫‪ ‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮات و ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫـﺎي‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران در زﻣﻴﻨﻪ ﻧـﻮعﺧـﺪﻣﺎت‬ ‫اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ آﻧﺎن‬ ‫ﻫﺪف از اﺳﺘﻘﺮار ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﻫﺪف ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي روﺷﻦ و ﻛﺎرﺑﺮدي‪ ،‬ﻧﻈـﺎرت‬ ‫ﺑﺮ ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي اراﺋﻪدﻫﻨﺪه ﺧـﺪﻣﺎت ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ و اﻧﺘـﺸﺎر ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬ ‫ﺣﺎﺻﻞ از اﻧﺠﺎم ارزﻳﺎﺑﻲﻫﺎي دورهاي اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻫﺮ اﻗﺪاﻣﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧﻤﻮدن ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲرﺳـﺎﻧﺪ و در ارﺗﺒـﺎط‬ ‫ﺑﺎ ﻳﺎﻓﺘﻦ روشﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از آن ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺘﻮان اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ را ﺗﻮﺳـﻌﻪ‬ ‫داده و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻤﺎﻳﺖ از آن اﻳﺠﺎد ﻛﺮد)‪.(2‬‬ ‫ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ارﺗﻘﺎء ﻣـﺴﺘﻤﺮ ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﺧـﺪﻣﺎت اﺳـﺖ و‬ ‫ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛـﻪ در ﻗﺎﻟـﺐ آن ﺳـﺎزﻣﺎنﻫـﺎي اراﺋـﻪدﻫﻨـﺪه‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ ﻣـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ رﺷـﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳـﻌﻪ و ﺗـﻀﻤﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﭼـﺎرﭼﻮب در ارﺗﺒـﺎط ﺑـﺎ‬ ‫ﺣﻮزهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي ﻛﻪ در ذﻳﻞ ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻄﺮح اﺳﺖ)‪:(4‬‬ ‫‪ ‬اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺳـﻼﻣﺖ‪ ،‬ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬ ‫ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺘﻲ ﻣﻤﻜﻦ‪ ،‬در ﻗﻠﺐ اﻳﻦ ﺧﺪﻣﺎت ﺟﺎي دارد‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﺮوز اﺷﺘﺒﺎه در ﻣﺴﻴﺮ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت‬ ‫‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﻴﻨﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود‬ ‫‪ ‬اﻓﺰاﻳﺶ اﻋﺘﻤﺎد ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ‬ ‫‪ ‬ﺗﺤﻘﻖ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺳـﻼﻣﺖ ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ دوﻟـﺖ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺗﺪوﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺟﺎﻣﻊ در ﺧﺼﻮص اﺟﺮاﻳﻲ ﻧﻤﻮدن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻣـﺮﺗﺒﻂ‬ ‫ﺑﺎ ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ ‫‪ ‬ﺗﺪوﻳﻦ دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻣﺘﺨﺼـﺼﺎن ﺳـﻼﻣﺖ ﺟﻬـﺖ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﺿﻌﻴﻒ و اﺻﻼح آن‬ ‫‪ ‬اﻧﺠﺎم ﻣﻤﻴﺰيﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪  18‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪ ‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪ ‬ﺟﻤﻊآوري و اﻧﺘﺸﺎر اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪ ‬اﻧﺠﺎم ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮدي از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ ‫‪ ‬آﻣﻮزش و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺣﺮﻓﻪاي‬ ‫‪ ‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻜﺎﻳﺎت و ﻳﺎدﮔﻴﺮي از ﻧﻘﺎط ﻣﻨﻔﻲ آﻧﻬﺎ‬ ‫‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﺑﻴﻤﺎران‬ ‫ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﭘﻴﺎدهﺳﺎزي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺻﻮل و ﻗﻮاﻋﺪي ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ اﺻﻮل را ﻣﻲﺗـﻮان‬ ‫ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ ﺑﻴﺎن داﺷﺖ)‪:(4‬‬ ‫‪ ‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺮ ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ اراﺋـﻪ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران‬ ‫‪ ‬اﺷﺎﻋﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران‬ ‫‪ ‬وﺟﻮد ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ واﻗﻌﻲ ﻣﻴﺎن ﮔﺮوهﻫﺎي ﺣﺮﻓﻪاي‪ ،‬ﻛﺎرﻛﻨﺎن‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮان‬ ‫و ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺎن ﺑﻴﻤﺎران و ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪ ‬وﺟﻮد روﻳﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺑﻬﺒـﻮد ﻛﻴﻔﻴـﺖ در ﻣﺮاﻗﺒـﺖﻫـﺎي ﺑﻬﺪاﺷـﺘﻲ‬ ‫درﻣﺎﻧﻲ و ﻧﻴﺰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫـﺎي ﺣﺎﺻـﻠﻪ را ارج ﻧﻬـﺎده و از‬ ‫ﺷﻜﺴﺖﻫﺎ درس ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪ ‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻣﺮاﻗﺒـﺖ ﺑﻬﺪاﺷـﺘﻲ ﺑـﺎ ﻣﻔﻬـﻮم ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و درك ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﺷﻐﻞ ﺧﻮد‬ ‫‪ ‬اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺷﻴﻮه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‪ ،‬ﺗﻔﻜـﺮ و رﻓﺘـﺎر‬ ‫ﺑﻪﻧﺤﻮيﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﭘﺬﻳﺮي اﻓﺮاد‪ ،‬ﺗﻴﻢﻫﺎي ﻛﺎري و ﺳـﺎزﻣﺎنﻫـﺎ را‬ ‫در ﻗﺒﺎل ﻛﻴﻔﻴﺖ اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ‬ ‫‪ ‬وﺟﻮد ﺧﻄﻮط روﺷﻦ وﻇﺎﻳﻒ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﭘﺬﻳﺮي در راﺳﺘﺎي ﻓـﺮاﻫﻢ‬ ‫ﻧﻤﻮدن ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺟﺎﻣﻊ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪19 ‬‬ ‫‪ ‬وﺟﻮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت اراﺋﻪ ﺷـﺪه‬ ‫ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران‬ ‫‪ ‬وﺟﻮد ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي روﺷﻦ ﺑﺎ ﻫﺪف ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ‬ ‫‪ ‬وﺟﻮد ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي واﺿﺢ و ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷـﺪه ﺑـﺮاي ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﮔـﺮوهﻫـﺎي‬ ‫ﺣﺮﻓﻪاي ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﺸﺨﻴﺺ و اﺻﻼح ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﺿﻌﻴﻒ‬ ‫‪  20‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﺰاﻳﺎي ﻛﻠﻴﺪي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺛﺮﺑﺨﺶ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﺎز و ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ ﻛﻪ در آن آﻣﻮزش‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ و اﻧﺠـﺎم‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ و ﻣﻔﻴﺪ ارج ﻧﻬﺎده ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫اﻳﺠﺎد ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ از ﺳﻮي ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺣﺮﻓﻪاي و ﻣﺪﻳﺮان‬ ‫اﻋﻤﺎل رﻫﺒﺮي ﻗﻮي از راس ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻨﺎﺳـﺐ از اﻃﻼﻋـﺎت ﺑـﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪرﻳـﺰي و ﭘـﺎﻳﺶ اراﻳـﻪ‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫اﻫﻤﻴﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻟﺰوم ﺗﻮﺟﻪ و ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ‬ ‫آنﻫﺎ‬ ‫‪1‬‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻓﺮﻫﻨﮓ ارزش ﻧﻬﺎدن ﺑﺮ ﻛﺎر و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﻗﺎﻟﺐ ﻛﺎر ﺗﻴﻤﻲ‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در آن ﺳـﺎزﻣﺎنﻫـﺎ و اﻋـﻀﺎي‬ ‫ﺗﻴﻢﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪:‬‬ ‫‪ ‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻛﻴﻔﻴﺘﻲ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻫﺴﺘﻪ و ﭘﺎﻳـﻪاي ﻛﻠﻴـﺪي در ﻛـﺎر ﺧـﻮد‬ ‫ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد را ارﺗﻘﺎ ﺑﺨﺸﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺎﻳﻞ و ﻗﺎدرﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﻜﻼﺗﺸﺎن را ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي و آﻣﻮزش را ارج ﻣﻲﻧﻬﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮاي ﻛﺎر ﺧﻮد ارزش ﻗﺎﻳﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬اﻫﻤﻴﺖ ﺗﺠﺎرب ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﺑﻴﻤﺎران را ﺗـﺸﺨﻴﺺ داده و ﺑـﻪ‬ ‫دﻧﺒﺎل اﻳﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎزﺧﻮرد ﺑﻴﻤﺎران را ﺑﺪﺳﺖ آورﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑﻪﻃﻮر ﻓﻌﺎل اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺖ را ﺑﻪ اﺟﺮا در ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪1. team working‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪21 ‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﺳﺎز وﻛﺎرﻫـﺎي ﺣـﺎﻛﻤﻴﺘﻲ‬ ‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﺎر درﺳﺖ‪ ،‬در زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺷـﻴﻮهاي ﺻـﺤﻴﺢ‪ ،‬در ﻣﻜـﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران واﺟﺪ ﺷﺮاﻳﻂ در راﺳﺘﺎي ﻛﺴﺐ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﻮردﻧﻈﺮ اﺳﺖ)‪.(1‬‬ ‫‪  22‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟‬ ‫ﻣﺪلﻫﺎ و اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در‬ ‫ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻲﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از اﻟﮕﻮﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ در ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻃـﺐ‬ ‫ﻣﻠﻲ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﺪل ‪ 7‬ﻣﺤﻮري ﻳﺎ ‪ 7‬ﺳﺘﻮﻧﻲ اﺳـﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻴﺖ آن‪ ،‬از ﻃﺮف وزارت ﺑﻬﺪاﺷـﺖ و درﻣـﺎن و آﻣـﻮزش‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪل ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎر و ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫آﻣﻮزش و ﻳﺎدﮔﻴﺮي‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪23 ‬‬ ‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎر و ﺟﺎﻣﻌﻪ )‪:(PPI -patient and public involvement‬‬ ‫»ﺑﻴﻤﺎران در ﻃﻲ ﺳﻔﺮﺷﺎن در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳـﻼﻣﺖ ﺣـﻖ دارﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬ ‫اﺣﺘﺮام و ﺻﺪاﻗﺖ ﺑﺎ آنﻫﺎ رﻓﺘﺎر ﺷﺪه و در ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي در ﻣﻮرد درﻣﺎﻧﺸﺎن‪ ،‬ﺷﺮﻳﻚ ﺷﻮﻧﺪ‪(4)«.‬‬ ‫از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﺗﺨﺎذ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺧﻂ ﻣﺸﻲ و ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﺧـﺪﻣﺎت‬ ‫ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮ ﺟﺎن و زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎران و ﺟﺎﻣﻌﻪ در اﻣﻮر ﺳﻼﻣﺖ و ﺗﺪوﻳﻦ ﺧﻂ ﻣﺸﻲﻫﺎي ﻛـﻼن‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ از زﻣﺮه ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺑﻮده و ﺟﻨﺒـﻪ‬ ‫اﺧﻼﻗــﻲ و وﺟــﺪاﻧﻲ ﻳﺎﻓﺘــﻪ و ﻣﻈﻬــﺮ ﻋــﺪاﻟﺖ و ﭘﺎﺳــﺨﮕﻮﻳﻲ در ﺑــﺴﻴﺎري از‬ ‫ﻧﻈﺎمﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺖ و درﻣﺎن ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و اراﺋﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫـﺎ و‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ــ ﻣﺤـﻮر ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﻧﻈـﺮات‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻫـﺎ و ﺗﺮﺟﻴﺤـﺎت‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﻣﺮاﻗﺒﺎن آﻧﺎن و ﺟﺎﻣﻌـﻪ‪ ،‬ﻧﻜﺘـﻪ ﻛﻠﻴـﺪي ﺳﻴـﺴﺘﻢﻫـﺎي ﺳـﻼﻣﺖ در‬ ‫ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻋﻨﺼﺮ اﻟﺰاﻣﻲ در ﺑﻬﺒﻮد و ارﺗﻘـﺎء ﻧﻈـﺎم درﻣـﺎﻧﻲ و‬ ‫ﺟﻠﺐ اﻋﺘﻤﺎد ﻋﻤﻮﻣﻲ اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﺧـﻮد ﻣﻮﺟـﺐ ﺗﻨﺎﺳـﺐ ﺑﻴـﺸﺘﺮ و ﻫﺰﻳﻨـﻪ‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺶ ﺑﻮدن ﺧﺪﻣﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه و در ﻧﻬﺎﻳـﺖ ﺑﻬﺒـﻮد ﭘﻴﺎﻣـﺪﻫﺎي ﺳـﻼﻣﺖ‪،‬‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧـﺪﮔﻲ و رﺿـﺎﻳﺘﻤﻨﺪي ﺑﻴﻤـﺎران ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻟـﺬا‪ ،‬ﭘـﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺑﻴﻤـﺎر‬ ‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﺮﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ و ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳـﺘﻘﺒﺎل و اﻧﻌﻄـﺎف‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮات و اﻧﺘﻘﺎدﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎران در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫـﺎ‪ ،‬اﻫـﺮم رﺷـﺪ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺟﻮ ﺑﻮده و در ﺳﻄﺢ ﻣﻠﻲ در ﺗـﺪوﻳﻦ و ﺗﻨﻈـﻴﻢ ﺧـﻂ‬ ‫ﻣﺸﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻃـﺮحﻫـﺎ و ﺧـﺪﻣﺎت و ﺳﻴﺎﺳـﺘﮕﺬاريﻫـﺎي ﻛـﻼن ﺳـﻼﻣﺖ ﻣـﺆﺛﺮ‬ ‫اﺳﺖ)‪.(5‬‬ ‫ﻣﺜﺎﻟﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨـﻪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴـﺮات روﻳﻜـﺮدي ﻧﻈـﺎم ﺧـﺪﻣﺎت ﺳـﻼﻣﺖ در‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ دﻻﻳﻞ ذﻛﺮ ﺷﺪه در اﺻﻼﺣﺎت‬ ‫ده ﺳﺎﻟﻪ ﻧﻈﺎم ﺳﻼﻣﺖ اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ارزشﻫـﺎ‪ ،‬ﺑﺎورﻫـﺎ و ﻧﮕـﺮشﻫـﺎي‬ ‫‪  24‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﺮدم ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻧﺘﻈﺎرات ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻟﮕـﻮي ﺑﻴﻤـﺎريﻫـﺎ‪ ،‬اﻓـﺰاﻳﺶ‬ ‫اﻣﻴﺪ ﺑﻪ زﻧـﺪﮔﻲ و ﺗﺄﻛﻴـﺪ روزاﻓـﺰون ﺑﺮﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﺳـﻄﺢ ﺳـﻼﻣﺖ و ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺳﺎلﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻋﻤﺮ ﻣﻨﺘﺞ از ﻧﻈﺮﺧـﻮاﻫﻲ از ﺟﺎﻣﻌـﻪ و‬ ‫ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﺳﺎﺳﻲﺗﺮﻳﻦ اﺻﻮل و ﺳﻴﺎﺳﺖﻫـﺎي ﻧﻈـﺎم ﺟﺪﻳـﺪ‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ در اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ‪ ،‬ارزشﮔﺬاري ﺑﺮ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻤﺎر و ﻗﻠﻤﺪاد ﻛﺮدن آﻧﺎن‬ ‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺤﻮر اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت و ﺗﺄﻛﻴﺪ وﻳﮋه ﺑﺮ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎر و ﻋﻤﻮم‬ ‫ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم اﻳﺠﺎد ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي ﻋﺎﻣـﻪ ﺑـﺮاي ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ درﻳﺎﻓـﺖ‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺸﺎرﻛﺖ اﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در ﺧﺪﻣﺎت ﻫﻤﮕـﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺟﺪﻳـﺪ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﺠﺎد ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران و ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺸﺎرﻛﺖ در‬ ‫اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ و ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ آن‪ ،‬ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ Kelson‬ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎر و ﺟﺎﻣﻌﻪ را در ﺳﻄﻮح ﻓﺮدي و ﺟﻤﻌـﻲ ﺗﺒﻴـﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬از دﻳﺪﮔﺎه وي ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻓﺮدي اﺷﺎره ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻓـﺮد در اﺗﺨـﺎذ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت درﻣﺎﻧﻲ در ﺧﺼﻮص ﺟﻮاﻧـﺐ ﺳـﻼﻣﺘﻲ ﺧـﻮد اﺳـﺖ و ﻣـﺸﺎرﻛﺖ‬ ‫ﺟﻤﻌﻲ ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻓﻌﺎل ﮔﺮوﻫﻲ اﻓﺮاد ﻳﺎ ﻳﻚ ﻓﺮد ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪه ﮔـﺮوه‬ ‫در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺧﻂ ﻣﺸﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰيﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﺳـﻼﻣﺖ ﮔﻔﺘـﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎران و ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺳﺎلﻫـﺎي اﺧﻴـﺮ ارﺗﻘـﺎء ﻳﺎﻓﺘـﻪ و در‬ ‫ﻗﺎﻟﺐ واژة ‪ Engagement‬ﻳﺎ درﮔﻴﺮ ﻧﻤـﻮدن ﺑﻴﻤـﺎران و ﻋﻤـﻮم ﻣـﺮدم اﺑﻌـﺎد‬ ‫وﺳﻴﻊﺗﺮي را در ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜـﻪ ﻣـﺸﺎرﻛﺖ اﻓـﺮاد‪ ،‬اﻣـﺮي‬ ‫داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﻓـﺮدي و ﻳـﺎ ﺟﻤﻌـﻲ آﻧـﺎن‬ ‫ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﻔﺎف ﺧﻂ ﻣﺸﻲﻫـﺎ و ﺳﻴﺎﺳـﺖﻫـﺎ و‬ ‫درك ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﺮدم و ﺟﺎﻣﻌﻪ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﻃﺮحﻫﺎي ﻧﻈﺎم ﺳﻼﻣﺖ‪ ،‬از اﺻﻮل‬ ‫درﮔﻴﺮ ﻧﻤﻮدن و ﺟﻠﺐ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻓﻌﺎل ﻣﺮدم ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﺪت ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ)‪.(6‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪25 ‬‬ ‫ﻓﻮاﻳﺪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎران و ﺟﺎﻣﻌﻪ‪:‬‬ ‫ﻣــﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤــﺎران و ﺟﺎﻣﻌــﻪ در اﻣــﺮ ﺳــﻼﻣﺖ ﻣﻨﺠــﺮ ﺑــﻪ اﻓــﺰاﻳﺶ‬ ‫رﺿﺎﻳﺘﻤﻨﺪي و ﺟﻠﺐ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺪدﺟﻮﻳﺎن‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ اﺿﻄﺮاب و ﻫﻴﺠﺎﻧﺎت‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬درك ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻓﺮدي‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﻣﺜﺒـﺖ و ﺑﻬﺘـﺮ ﻣﺘﺨﺼـﺼﺎن و‬ ‫اﺛﺮات ﭘﺎﻳﺎ و ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت ﺗﺤﻘﻖ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤـﺎران‬ ‫و ﺗﻠﻘﻲ آﻧﺎن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﺮﻳﻚ درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺣﻘﻮق ﻣﺴﺎوي‪ ،‬ﺑﻴﻤـﺎران در ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬ ‫درﻣﺎن ﺧﻮد ﺑﻪﻃﻮر ﻓﻌﺎل ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻃﺮح درﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ﺧﻮد را ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤـﻮد و در ﻧﺘﻴﺠـﻪي ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳـﺎزي آﻧـﺎن‪ ،‬ﺣﻔـﻆ‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻧﻴﺰ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻣﺘﺨﺼـﺼﺎن‬ ‫ﻧﮕﺮش ﻣﺜﺒﺘﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎران در اﻣﻮر درﻣﺎﻧﻲ ﺧﻮد دارﻧﺪ و اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم را اﻣﺘﻴﺎز ﺧﺎﺻﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﻮد و ﻫﻢ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲآورﻧﺪ)‪.(7‬‬ ‫ارزش اﻓﺰوده ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎران و ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و‬ ‫اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺒﺐ درﻳﺎﻓـﺖ ﻧﻘﻄـﻪ ﻧﻈـﺮات ﻣﺘﻔـﺎوت ﻣـﺸﺘﺮﻳﺎن در‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع ﻳﻜﺴﺎن‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﻬﺘـﺮ ﻧﺎﺷـﻲ از‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت و ارﺗﻘﺎء ﺷﻐﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺎرﻛﻨـﺎن ﻧﺎﺷـﻲ از‬ ‫ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻋﻮاﻗﺐ ﻋﺪم ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎران و ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ‬ ‫اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺗﻌﺪاد ﻣﻌﺪودي از اﻓـﺮاد‬ ‫اﺳﺖ)‪.(6‬‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ از ﻛﺠﺎ ﺷـﺮوع ﻛﻨـﻴﻢ‪ ،‬ﭼـﻪ اﻓـﺮادي را درﮔﻴـﺮ ﻧﻤـﺎﻳﻴﻢ و در ﭼـﻪ‬ ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ و ﺑﻪ ﭼﻪ ﻧﺤﻮي آﻧﺎن را دﺧﻴﻞ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﻳﺠﺎد ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﻳﺎ ﮔـﺮوهﻫـﺎ ﺟﻬـﺖ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ در ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ ﻫـﺪف ﻣـﺸﺨﺺ و ﻣﻌـﻴﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ در ﺣﻴﻄﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ داراي‬ ‫ﻫﺪف ﺷﻔﺎف و واﺿﺢ ﺑﺎﺷﺪ)‪.(6‬‬ ‫‪  26‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﭼﻪ ﻛﺴﻲ‪/‬ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻣﺸﺎرﻛﺖ دﻫﻴﻢ؟‬ ‫ﺿﺮورﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي اراﺋﻪﻛﻨﻨﺪه ﺧـﺪﻣﺎت دﻗﻴﻘـﺎً اﻓـﺮادي را ﻛـﻪ‬ ‫ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﻃﺮحﻫﺎي آﻧﺎن ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ را ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ذﻳﻨﻔﻌﺎن«‪ 1‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷـﻮد‪ ،‬در ﻃـﻲ‬ ‫اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺆال ﺣﻴﺎﺗﻲ ذﻳﻞ ﭘﺎﺳﺦ داده ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫‪ ‬ﭼﻪ اﻓﺮادي ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻳﺎ ﻃﺮح ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؟‬ ‫‪ ‬ﭼﻪ اﻓﺮادي ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻳﺎ ﻋﻼﻳﻖ در اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫ﻳﺎ ﻃﺮح‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ؟‬ ‫‪ ‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ اﻃـﻼعرﺳـﺎﻧﻲ و آﮔـﺎهﺳـﺎزي ﺑـﺮاي ﺟﻠـﺐ‬ ‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﺮدم ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻳﺎ ﻃـﺮح ﺑـﻪ ﺧـﻮﺑﻲ اﻧﺠـﺎم‬ ‫ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن از ﻧﻈﺮات ﭼﻪ ﮔﺮوهﻫﺎﻳﻲ ﺑﻲﺑﻬﺮه ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ؟‬ ‫‪ ‬ﭼﻪ ﻛﺴﻲ‪ /‬ﻛﺴﺎﻧﻲ داراي ﻧﻔﻮذ و اﺧﺘﻴـﺎرات ﻛـﺎﻓﻲ ﺟﻬـﺖ اﻋﻤـﺎل‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮات و ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺠﺮﺑـﻪ و ﻧﻈـﺮات ﺑﻴﻤـﺎران و ﻣﺮاﻗﺒـﺎن‬ ‫آﻧﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ؟)‪(6‬‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﺸﺎرﻛﺖ اﻓﺮاد ﻳﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ‪:‬‬ ‫در ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﺸﺎرﻛﺖ اﻓﺮاد ﻳﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﻓﺮﺻـﺖﻫـﺎ و اﻧﺘﺨـﺎب‬ ‫اﺑﺰار و روشﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬روشﻫﺎي ﻛﻤﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ ﮔﺮﭼﻪ ﺑـﺴﻴﺎر ارزﺷـﻤﻨﺪ‬ ‫اﺳﺖ وﻟﻲ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﻘﻄﻌﻲ از ﻋﻘﺎﻳـﺪ ﺑﻴﻤـﺎران ﺑﺪﺳـﺖ ﻣـﻲدﻫـﺪ و‬ ‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دﻗﻴﻖ اﺟﺮاﻳﻲ ﺟﻬﺖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪1. Stakeholder Analysis‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪27 ‬‬ ‫‪ ‬روشﻫﺎي ﻛﻴﻔﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺤﺚ ﮔﺮوﻫـﻲ ﻣﺘﻤﺮﻛـﺰ‪ 1‬و ﻣـﺼﺎﺣﺒﻪ ﻧﻴـﺰ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دادهﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را در ﺧﺼﻮص ارزشﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻘﺎﻳﺪ و‬ ‫ﺑﺎور ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺪﺳﺖ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از روشﻫﺎي ﻓﻮق ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻴﺎز در‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻮارد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺎرﺑﺮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﺠﺮﺑـﻪ‪ 2‬ﻛـﻪ اﺑـﺰار ﺟـﺎﻣﻌﻲ ﺟﻬـﺖ ﺣﻤﺎﻳـﺖ از‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران و ﻛﺎرﻛﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻳـﻞ ﺑـﻪ ﻣـﺸﺎرﻛﺖ در ﺗـﺎﻣﻴﻦ اﻳﻤﻨـﻲ‪،‬‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﺑﻬﺒﻮد اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲرود)‪.(6‬‬ ‫وﻳﮋﮔﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺮدم و ﺟﺎﻣﻌﻪ را در آﻧﺎن ﻣﺸﺎرﻛﺖ داد‪:‬‬ ‫ﻣﺠﻤﻊ ﻣﻠﻲ ﻣﺪدﺟﻮﻳﺎن‪ 3‬اﺻﻮﻟﻲ را ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان رﺋﻮس "ﻧـﻪﮔﺎﻧـﻪ" ذﻳـﻞ‬ ‫ﺟﻬﺖ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻴﻤﺎران و ﻣـﺮدم را در آﻧـﺎن ﻣـﺸﺎرﻛﺖ داد‪،‬‬ ‫ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ .2‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺷﻔﺎف ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ .3‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ و ﺟﺎﻣﻌﻴﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ .4‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﺧﺎص ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ .5‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻌﺪاد و ﻧﻮع ﺻﺤﻴﺤﻲ از اﻓﺮاد را در ﺑﺮ ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪ .6‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺣﺮﻣﺖ و اﺣﺘﺮام ﻣﺮدم را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪ .7‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در ﻣﺸﺎرﻛﺖ‪ ،‬اوﻟﻮﻳﺖ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ .8‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺪﻣﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ و ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ .9‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ از ﻫـﺪف ﺑﺮﻗـﺮاري ﺗﻌﺎﻣـﻞ‪ ،‬آﮔـﺎه‬ ‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ)‪.(6‬‬ ‫‪1. Focus group discussion‬‬ ‫)‪2. Experience Based Design (EBD‬‬ ‫‪3. National Consumer Council‬‬ ‫‪  28‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫اﺑﺪاﻋﺎت ﻧﻈﺎم ﺳﻼﻣﺖ ﻳﻜﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣـﺸﺎرﻛﺖ‬ ‫ﻓﻌﺎل ﺑﻴﻤﺎران و ﺟﺎﻣﻌﻪ‪:‬‬ ‫در ﺟﻮاﻣﻊ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮراﻫﺎي ﺳـﻼﻣﺖ‪ ،‬ﺷـﻜﻞﮔﻴـﺮي دﻳـﺪﮔﺎه‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺧﺪﻣﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺳـﻼﻣﺘﻲ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﻧﻴـﺎزﻫـﺎي ﺑﻴﻤـﺎران‪،‬‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﺘﻈﺎرات در ﻣـﻮرد ﺣﻘـﻮق و ﻣـﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫـﺎي ﺑﻴﻤـﺎران‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ‬ ‫ﻣﻬﺎرتﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪيﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎران و ﻣﺮاﻗﺒﺎن آﻧـﺎن در ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﻣﺮاﻗﺒـﺖ در‬ ‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻣﺰﻣﻦ‪ ،‬ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻧﻈﺎم ﺑﻬﺪاﺷﺖ و درﻣﺎن ﻣﺪرن ﺑﺮ ﺗﺠﺎرب ﺑﻴﻤﺎران‬ ‫و ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮن اﻟﺰام ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎران و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺰﻳﻲ از وﻇﺎﻳﻒ‬ ‫ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣـﺎﻧﻲ‪ ،‬در ﺷـﻜﻞﮔﻴـﺮي و ﺗﺜﺒﻴـﺖ ﻣـﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤـﺎران و‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ)‪.(8‬‬ ‫ﺗﻀﻤﻴﻦ اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﻤـﺎران‪ 1‬ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺎ ﺗـﺸﺨﻴﺺ و درﻣـﺎن آﻧـﺎن از‬ ‫ﺿﺮورﻳﺎت اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت اﻳﻤﻦ و ﻛﻴﻔﻲ اﺳﺖ‪ .‬آﮔﺎهﺳﺎزي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﮔﺮﭼـﻪ‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻃﺎﻗﺖﻓﺮﺳﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻟﻴﻜﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ارزﺷـﻤﻨﺪ آن در راﺳـﺘﺎي‬ ‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي ﺑﻴﻤﺎران در اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻻزم ﭘﺲ از ﻛﺴﺐ اﻃﻼﻋـﺎت ﺿـﺮوري‪،‬‬ ‫اﻟﺰام ﺗﺮوﻳﺞ آن را ﺑﺪﻳﻬﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﺑﻴﻤﺎران و اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻧﺘﺎﻳﺞ اراﻳﻪ ﺧـﺪﻣﺎت از دﻳـﺪﮔﺎه‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران‪ 2‬اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد اراﺋﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﺧـﺪﻣﺖ را‬ ‫از دﻳﺪﮔﺎه ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﺑﺘﻮان ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺒـﻞ و ﺑﻌـﺪ از ﻫـﺮ‬ ‫ﭘﺮوﺳﻴﺠﺮ درﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬از ﺑﻴﻤـﺎر در ارﺗﺒـﺎط ﺑـﺎ ﻛﻴﻔﻴـﺖ زﻧـﺪﮔﻲ ﺑﻌـﺪ از اﻧﺠـﺎم‬ ‫ﭘﺮوﺳﻴﺠﺮ از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻴﺰان درد‪ ،‬ﺳـﻼﻣﺖ رواﻧـﻲ و ﺗـﻮان و ﻗـﺪرت‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺳﺆال ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ اﺛﺮﺑﺨـﺸﻲ ﭘﺮوﺳـﻴﺠﺮ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه از‬ ‫دﻳﺪﮔﺎه ﺑﻴﻤﺎران از ﻧﻈﺮ اﻳﻦ ﺳﻪ ﺟﻨﺒﻪ از ﺳﻼﻣﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1. Patient Information‬‬ ‫‪2. Patient Reported Outcome Measures & Patient Experience Surveys‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪29 ‬‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎر‪ 1‬در ﻧﻈﺎم ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺪﻳﺪ اﻧﮕﻠـﻴﺲ ﺑـﺎ‬ ‫ﻫﺪف ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران و ﻣﺪدﺟﻮﻳﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺧـﺪﻣﺖ‬ ‫در واﻗﻊ ﻳﻚ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺗﻀﻤﻴﻦ اﻧﺘﻘﺎل اﺛﺮﺑﺨﺶ ﻧﮕﺮاﻧـﻲﻫـﺎ و‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺑﻴﻤﺎران و ﮔﻴﺮﻧـﺪﮔﺎن ﺧـﺪﻣﺖ و ﺣـﻞ ﻣـﺸﻜﻞ آﻧـﺎن ﺑـﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ‬ ‫ﺑﻮروﻛﺮاﺳﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺧﻄـﺮات‬ ‫و ﻣﻌﻀﻼت اﻳﻤﻨﻲ ﺷـﻮد‪ ،‬ﺟﺰﻳـﻲ از ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄـﺮ اﺛـﺮﺑﺨﺶ و ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد)‪.(6‬‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎزي و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﺎور ﻛﺎرﻛﻨﺎن و ﻣﺪﻳﺮان در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻮارد ذﻳـﻞ ﺑـﺮ‬ ‫ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎر و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ‪:‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣـﺸﺘﺮي‬ ‫ارزﺷﻤﻨﺪي ﭼﻮن ﺑﻴﻤﺎر وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺎ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮدي ﻳﻌﻨﻲ ﺳـﻼﻣﺘﺶ را در اﺧﺘﻴـﺎر ﻣـﺎ‬ ‫ﮔﺬارده‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺎ او ﺷﺮاﻓﺘﻤﻨﺪاﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران ﺷﺮﻛﺎي اﺻﻠﻲ و ﻫﻤﺮاه ﻣﺎ در اﻋﺘﻼي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺮوﺟﻲﻫﺎي ﺳﻼﻣﺘﻲ و ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ ﺑﻴﻤـﺎر‪ ،‬ﻣﻬـﻢﺗـﺮﻳﻦ‬ ‫دﺳﺘﺎورد ﻛﺎر ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺎﻟﻲﺗﺮﻳﻦ ﻫﺪف ﻣﺎ ﺳﻼﻣﺖ و رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎر اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻈﺮﻳﺎت ﺑﻴﻤﺎران در ﺣﻴﻄﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬آﻳﻨﻪاي ﺻﺎف ازﻧﻘـﺎط‬ ‫ﺿﻌﻒ وﻗﻮت ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻳﺪهﻫﺎ و اﻧﺘﻘﺎدات ﺑﻴﻤﺎران و ﺑﻪﻛﺎر ﺑﺴﺘﻦ راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ آن‪ ،‬ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺿـﻤﻦ ارﺗﻘـﺎء ﻛﻴﻔـﻲ ﺧـﺪﻣﺎت‪ ،‬ﺟﻠـﻮي‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي اﺿﺎﻓﻲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن را ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬ ‫)‪1. Patient Advice and Liaison Services (PALS‬‬ ‫‪  30‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪ ‬ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﻛﻪ رﺿﺎﻳﺖ و آراﻣﺶ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺄﻣﻴﻦ آراﻣـﺶ و‬ ‫رﻓﻊ رﻧﺞ از ﻫﻤﺮاﻫﺎن او ﻧﻴﺰ ﻣﺮﺟﺢ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺗﻌﺎﻣﻞ و ﻫﻤﻜـﺎري ﺑﻴﻤـﺎر ﺑـﺎ ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن و ﺗـﻴﻢ درﻣـﺎن‪ ،‬ﺿـﺎﻣﻦ‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺎﺳﺖ)‪(9‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ ﭼﻨﻴﻦ اﻫﺪاﻓﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﺎز و ﻛﺎرﻫﺎي زﻳﺮ دارﻳﻢ‪(9):‬‬ ‫‪ ‬وﺟﻮد روﺷﻲ ﭘﺎﻳﺎ و ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮاي ﺷﻨﻴﺪن ﺻﺪاي ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺼﻮرت ﻓﻌﺎل ﺣـﻴﻦ‬ ‫ﺑﺴﺘﺮي و ﭘﺲ از آن‪.‬‬ ‫‪ ‬وﺟﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﺗﺄﺛﻴﺮﮔـﺬار ﺑـﺮ روشﻫـﺎي ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﺑـﺮاي‬ ‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮي و ﺗﺤﻠﻴﻞ رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎر و ﺷﻜﺎﻳﺎت وي‪.‬‬ ‫‪ ‬اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮاي آﮔﺎﻫﻲ از ﺣﻘـﻮق‪ ،‬اﻣﻜﺎﻧـﺎت‪،‬‬ ‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﺗﻴﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﻃﺮح درﻣﺎن‪.‬‬ ‫‪ ‬ﮔﻤﺎردن واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺘﻮﻟﻲ و اﻓﺮاد ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫـﺎي‬ ‫آﻣﻮزﺷﻲ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺣﻘﻮﻗﻲ و ﻓﺮدي ﺑﻴﻤﺎر ﺣﻴﻦ ﺑﺴﺘﺮي و دوره ﻣـﻮرد‬ ‫ﻧﻴﺎز ﭘﺲ از آن‪.‬‬ ‫‪ ‬اﻧﺠﺎم ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮدي از ﺑﻴﻤـﺎران ﺑـﺮاي ﺑﻬﺒـﻮد روال‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮﮔﺰاري ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي ﻫﻢ اﻧﺪﻳﺸﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ از ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎ و ﭼﺎﻟﺶﻫـﺎي‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪31 ‬‬ ‫آﻣﻮزش و ﻣﻬﺎرتآﻣﻮزي )‪:(Education & Training‬‬ ‫»ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي‬ ‫ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﺪاوم ارزش ﻗﺎﻳﻞ ﺷﺪه و آن را ﻛﻠﻴﺪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در ﻣﺴﻴﺮ ارﺗﻘﺎي‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻲداﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺎﻳﻪرﻳﺰي ﺷﻮد«)‪(10‬‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ادﻋﺎ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﺟﺮاي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ را دارد‬ ‫ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از اﺟﺰاي ﻣﻬﻢ )ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ( اﻳـﻦ ﭼﻬـﺎرﭼﻮب را ﺗﺤـﺖ ﻛﻨﺘـﺮل‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄـﺮ ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪ ﻛﺎرﻛﻨـﺎﻧﻲ ﻣﺠـﺮب و داراي‬ ‫داﻧﺶ و ﻣﻬﺎرت ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﻣﻮزش‪ ،‬ﻣﻬﺎرتآﻣﻮزي و ﺗﻮﺳﻌﻪ داﻧﺶ ﭘﺮﺳﻨﻠﻲ ﻳﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ادﻏﺎم ﻳﺎﻓﺘـﻪ‬ ‫در ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﻧـﻪ ﻓﻘـﻂ ﺑـﻪ ﭘﺮﺳـﻨﻞ ﺑـﺮاي ارﺗﻘـﺎي‬ ‫ﻣﻬﺎرتﻫﺎﻳﺸﺎن ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻤـﻚ و ﺣﻤﺎﻳـﺖ از آنﻫـﺎ ﺑـﺮاي‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﺑﻪ ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺷﻮد)‪.(4‬‬ ‫ﻫﺪف ﻛﻠﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫‪ -1‬اﻳﺠﺎد ﻓﺮﺻﺖ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻣﻬﺎرت و داﻧﺶ ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن در زﻣﻴﻨﻪ ﺷﻐﻠﻲ و ﻛﺎري ﺧﻮد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ آﻣﻮزﺷـﻲ داﺧـﻞ و ﻳـﺎ ﺧـﺎرج‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺑﺮﮔﺰاري ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﺳﻨﺠﻲﻫﺎي‬ ‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه)‪.(11‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺴﺘﻤﺮ داﻧﺶ و ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﺷﻐﻠﻲ ﻳﺎ ‪ CPD‬ﻻزﻣﻪ ﻫﺮ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ را ﺑـﻪ اﺟـﺮا در آورد‪ .‬ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻣـﺴﺘﻤﺮ‬ ‫داﻧﺶ و ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﺷﻐﻠﻲ )‪ (CPD‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣـﺪاوم‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم اﻓﺮاد و ﺗﻴﻢﻫﺎي ﺣﺮﻓﻪاي‪ ،‬ﻛـﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨـﺪ ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲﻫـﺎي ﺧـﻮد را در‬ ‫‪1. continuing professional development‬‬ ‫‪  32‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺑﻴﻤـﺎران‪ ،‬ﮔـﺴﺘﺮش داده و ﺑـﻪ اراﺋـﻪ ﺧـﺪﻣﺎت ﺳـﻼﻣﺖ‬ ‫ﺑﭙﺮدازﻧﺪ)‪.(12‬‬ ‫اﺳﺎس »ﺗﻮﺳﻌﻪ داﻧﺶ و ﻣﻬﺎرت ﺷﻐﻠﻲ« ﻳﺎ ‪ CPD‬آن اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻣﺨـﺘﺺ‬ ‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻧﻴﺴﺖ)‪.(12‬‬ ‫ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺘﻌﺪدي‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ ﻧﻴﺎز ﺳﻨﺠﻲ را ﻗﺒﻞ از ﻃـﺮح رﻳـﺰي و اﺟـﺮاي‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،.‬ﺑﺮاي آﻣـﻮزش اﻓـﺮاد‪ ،‬ﺗـﺪرﻳﺲ ﺻـﺮف‬ ‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜـﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ آﻧـﺎن را ﺗـﺸﻮﻳﻖ ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ‪ ،‬ﺑﺤﺚ و ﻛﺎر ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺆﺛﺮﺗﺮ اﺳﺖ)‪.(10‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺴﺘﻤﺮ داﻧﺶ و ﻣﻬـﺎرتﻫـﺎي ﺷـﻐﻠﻲ )‪ (CPD‬زﻣـﺎﻧﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﻳﺎدﮔﻴﺮي داراي ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫ـ داﻧﺶﭘﺬﻳﺮ‪ ،‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻗﺒﻠﻲ ﺑﺎ ﻣﻄﻠﺐ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻴﺎز ﺳﻨﺠﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه از ﻓﺮد‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﻣﺸﻜﻼت او‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺷﻮد‪(problem-centered) .‬‬ ‫ـ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻓﻌﺎل ﻓﺮد را در ﻃﻲ آﻣﻮزش در ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ـ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻮد داﻧﺶﭘﺬﻳﺮ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده و ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺠﺮﺑﻴـﺎت او اراﺋـﻪ‬ ‫ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ـ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ـ وﻗﺘﻲ اراﺋﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻓﺮد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ داﻧـﺴﺘﻦ آن را ﺣـﺲ و ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﻛـﺮده‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺎ ﺧﻮدارزﻳﺎﺑﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ)‪.(12‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺴﺘﻤﺮ داﻧـﺶ و ﻣﻬـﺎرتﻫـﺎي ﺷـﻐﻠﻲ )‪(CPD‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻓـﺮدي‪ 1‬ﻳـﺎ ‪ PDP‬اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻓـﺮدي )‪ (PDP‬ﺑـﻪ‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﺎن و ﭘﺮﺳﺘﺎران و ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺳﻼﻣﺖ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻗﺪمﻫﺎﻳﻲ‬ ‫را ﻛﻪ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف و ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖﻫـﺎي ﺷـﻐﻠﻲ ﺑﺮداﺷـﺘﻪاﻧـﺪ‪ ،‬ﺛﺒـﺖ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪1. personnel development plan‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪33 ‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي و ﻳﺎ ‪ (PDP) Personnal Development Plan‬ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي‪ ،‬ﻓﺮاﻳﻨﺪي ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺎزﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ و‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﺮاي دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑـﻪ آن ﻧﻴـﺎزﻫـﺎ اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﻓﺮاﻳﻨـﺪ ﺗﻮﺳـﻂ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﻃـﻮر ﻣـﻨﻈﻢ اﻳـﻦ ﻓﺮاﻳﻨـﺪ ﻳـﺎدﮔﻴﺮي را ارزﻳـﺎﺑﻲ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪه و ﻣﻴﺰان ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻳﻨﺪه را ﻃﺮحرﻳﺰي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻫﻤـﺎن ﺗـﺪوﻳﻦ ‪ PDP‬اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻛﺎرﻛﻨـﺎن در‬ ‫اوﻟﻮﻳﺖﺑﻨﺪي اﻫﺪاف و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺧﻮدﺷﺎن ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ)‪.(13‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي )‪ (PDP‬در واﻗﻊ ﻓﺮاﻳﻨﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ داﻧﺴﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎ و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎي ﺧﻮد ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ و‬ ‫ﺑــﺮاي ﺗﻮﺳــﻌﻪ و ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ ﻓــﺮدي‪ ،‬آﻣﻮزﺷــﻲ و ﺷــﻐﻠﻲ ﺧــﻮد ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪرﻳــﺰي‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ)‪.(14‬‬ ‫وﺟﻮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي )‪ (PDP‬ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫در ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﺿﺮوري ﺑﻮده و ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪاي ادﻏـﺎم ﻳﺎﻓﺘـﻪ دراﺳـﺘﺮاﺗﮋيﻫـﺎي‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ اﺳﺖ)‪.(13‬‬ ‫اﺟﺰاي »ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي« ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي داراي اﺟﺰاي زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻧﻴﺎز ﺳﻨﺠﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺎزﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ‬ ‫‪ -2‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف آﻣﻮزش و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي‬ ‫‪ -3‬اﻣﻜﺎن ﺑﺤﺚ و درﻳﺎﻓﺖ ﺑﺎزﺧﻮرد‬ ‫‪ -4‬ﺗﺪوﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮاي اﺟﺮاي اﻫﺪاف ﻓﻮق‬ ‫‪ -5‬اﺟﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫‪ -6‬ارزﻳﺎﺑﻲ)‪ 10‬و ‪(14‬‬ ‫‪  34‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫اﻫﺪاف ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي )‪ (PDP‬ﻻزم اﺳﺖ داراي ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت زﻳﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ‪ SMART‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫‪ Specific .1‬اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ و ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜـﺎل »ﻣـﻦ ﻣـﻲﺧـﻮاﻫﻢ‬ ‫روشﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮت زﻣﺎن را ﻓﺮاﮔﻴﺮم ﺗـﺎ ﭘـﺮوژهﻫـﺎﻳﻢ را در وﻗـﺖ ﻣﻘـﺮر و‬ ‫ﺑـﺪون اﺿــﻄﺮاب ﺑـﻪ ﭘﺎﻳــﺎن ﺑﺮﺳـﺎﻧﻢ« ﺑــﻪ ﺟـﺎي آن ﻛــﻪ ﺑﮕـﻮﻳﻴﻢ »ﻣــﻦ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮم ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ زﻣﺎن را ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﻢ«‪.‬‬ ‫‪ Measurable .2‬ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﻢ‬ ‫ﺧﻮدم را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻫﻔﺘﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻨﻈـﻴﻢ‬ ‫ﻛﺮده و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺒﺮم«‬ ‫‪ Achievable .3‬ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﻣﻦ ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ ﻛﺎرﮔـﺎهﻫـﺎ و‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎﺑﻲ در ﺧﺼﻮص ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻣﺎن وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ از آنﻫـﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻢ«‪.‬‬ ‫‪ Realistic .4‬واﻗﻊﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﻣﻦ ﺻﺒﺢﻫﺎي ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ وﻗـﺖ آزاد‬ ‫دارم و اﻳﻦ زﻣﺎن را ﺻﺮف ﻳﺎدﮔﻴﺮي روشﻫﺎي ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ زﻣـﺎن ﺧـﻮاﻫﻢ‬ ‫ﻛﺮد«‬ ‫‪ Time-bound .5‬ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ زﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﻣﻦ ﭘﺮوزه را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻢ‬ ‫و ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺎرﻳﺦﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺧﻮاﻫﻢ رﻓﺖ«‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮاي ﻳﺎدﮔﻴﺮي‪ ،‬ﻛﺎر دﺷـﻮاري اﺳـﺖ‪ .‬ﻣـﺸﻜﻼت‬ ‫ﺷﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ در ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف وﺟﻮد دارد و ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ در رﺳـﻴﺪن‬ ‫ﺑﻪ آنﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫‪ ‬اﻧﺘﺨﺎب اﻫﺪاف ﻣﺒﻬﻢ و ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ‬ ‫‪ ‬ﻧﺪاﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﺪم اﻧﺠﺎم ﻧﻴﺎز ﺳﻨﺠﻲ‬ ‫‪ ‬ﻓﻘﺪان ﻧﻈﺎرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻫﻤﻜﺎران و ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪35 ‬‬ ‫‪ ‬ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺗﺎزه در ﻣﺤـﻴﻂ ﺷـﻐﻠﻲ و ﻧﻴﺎزﻫـﺎي ﺟﺪﻳـﺪ‬ ‫ﻣﺮﺗﺒﻂ)‪.(14‬‬ ‫ﺑﺤﺚ و ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮ و ﻣﺮور اﻫﺪاف ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎران و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛـﻪ‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺎ ﻓﺮد ﺗـﺪوﻳﻦﻛﻨﻨـﺪه »ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻓـﺮدي« دارﻧـﺪ و ﺑـﻪ‬ ‫ﺧﺼﻮص ﻣﺸﻮرت ﺑﺎ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻣﺮﺷﺪ و ﻣﺮﺑﻲ ﻓـﺮد ﻫـﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ در‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب اﻫﺪاف ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﻮد)‪.(10‬‬ ‫اﻧﺠﺎم ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ و ﻃﻲ ﻧﻤﻮدن ﻣﺮاﺣﻞ زﻳﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓـﺮد در ﺗـﺪوﻳﻦ اﻫـﺪاف ﺑـﺎ‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪.1‬‬ ‫‪.2‬‬ ‫‪.3‬‬ ‫‪.4‬‬ ‫‪.5‬‬ ‫‪.6‬‬ ‫‪.7‬‬ ‫‪.8‬‬ ‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻦ ﻛﺠﺎ ﻫﺴﺘﻢ؟ )ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻘﺎط ﻗـﻮت و ﺿـﻌﻒ ـ ﮔـﺮﻓﺘﻦ‬ ‫ﺑﺎزﺧﻮرد از دﻳﮕﺮان ـ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﺧﻮد ـ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬ ‫اوﻟﻮﻳﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺛﺮ ﻓﻮري ﺗﺮي ﺑﺮ آﻳﻨﺪه ﻣﺎ دارﻧﺪ(‬ ‫ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﺑﺮﺳﻢ؟ )ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺎﻳﮕـﺎﻫﻲ ﻛـﻪ ﻣـﻲﺧـﻮاﻫﻴﻢ ﺑـﻪ آن‬ ‫ﺑﺮﺳﻴﻢ ـ روﺷﻦ ﻛﺮدن دﻻﻳﻞ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎه(‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ ﺟـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﻣـﻲﺧـﻮاﻫﻢ ﺑﺮﺳـﻢ؟ )ﺗﻌﻴـﻴﻦ دﻗﻴـﻖ راه‬ ‫رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف و ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎ ﺻﺮف وﻗﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي آن(‬ ‫ﭼﻪ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ )دوﻟﺘﻲ‪ ،‬ﻓﺮدي‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ و ﻏﻴﺮه( ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ؟‬ ‫ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎﻧﻊ رﺳـﻴﺪن و ﻳـﺎ ﺑﺎﻋـﺚ ﻛﻨـﺪ ﺷـﺪن ﻣـﻦ ﺑـﺮاي‬ ‫رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻢ ﺷﻮد؟‬ ‫ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮم دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻢ؟ )ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و‬ ‫زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف(‬ ‫ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي و ﺛﺒﺖ )ﺛﺒﺖ و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺎﻻ(‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ)‪ 10‬و ‪ 14‬و ‪.(15‬‬ ‫‪  36‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻦ و ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي »ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي« ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻛﻤـﻚ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺧﻮد را ﺑﺴﻨﺠﻴﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي ﻛﺎرﻳﺎﺑﻲ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ و آن را ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺟﺰو ﺷﺮﺣﻲ از ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮد )‪ (CV‬ﺑﻪ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ اراﻳﻪ‬ ‫دﻫﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺮﺑﻲ و ﻣﺪﻳﺮ ﺧﻮد در ﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارﻳﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﻴـﺪ ﺑـﺎ ﻣـﺮور آن‪ ،‬آن را‬ ‫ارﺗﻘﺎ ﺑﺨﺸﻴﺪ)‪.(14‬‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﻣﺜﺎل از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي )‪(16):(PDP‬‬ ‫‪1‬ـ ﺣﻴﻄﻪاي ﻛﻪ ﻧﻴﺎز دارم ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮم ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺎﻻ‬ ‫‪2‬ـ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ اﻳﻦ ﻧﻴﺎز را ﺑﺮﻃﺮف ﻛﻨﻢ؟‬ ‫ﻣﻦ ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ﺧﺼﻮص ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪3‬ـ ﻫﺪﻓﻢ از اﻳﻦ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎرﺧﻮن در راﺳﺘﺎي ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪.‬‬ ‫‪4‬ـ اﻫﺪاف ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ آنﻫﺎ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻢ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﻣﻲ ﺧﻮام ﺣﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه را در ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎ ﻓـﺸﺎر ﺧـﻮن ﺑـﺎﻻ‬ ‫ﺑﺪاﻧﻢ ـ ﻳﻚ ﭘﺮوﺗﻜﻞ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺑﺮرﺳـﻲ ﻓـﺸﺎرﺧﻮن ﺑﻨﻮﻳـﺴﻢ ـ داروﻫـﺎي‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﺮاﺳﺎس راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻛﻨﻢ‬ ‫‪5‬ـ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻫﺪاف ﺑﺮﺳﻢ؟‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻓـﺸﺎر ﺧـﻮن ﺑـﺎﻻ را ﺑﺨـﻮاﻧﻢ ـ در ﺟﻠـﺴﺎت و ﮔﺮدﻫﻤـﺎﻳﻲﻫـﺎي‬ ‫درﻣﺎﻧﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻢ ـ ﻧﺸﺴﺖﻫـﺎي ﻛـﺎرﺑﺮدي ﭼﻨـﺪ‬ ‫ﺑﺨﺸﻲ ﺗﺪارك ﺑﺒﻴـﻨﻢ ـ ﺑـﺎ دﻳﮕـﺮ ﻫﻤﻜـﺎران ﺑـﺮ روي راﻫﻨﻤـﺎيﻫـﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ و‬ ‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫‪6‬ـ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ »ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي« ﺧﻮدم را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻢ؟‬ ‫ﻣﻤﻴﺰي و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻴﺰان ﻓـﺸﺎرﺧﻮن و ﻧﺤـﻮه ﻛﻨﺘـﺮل آن در ﺑﻴﻤـﺎران ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ‬ ‫ﻓﺸﺎرﺧﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻗﺮار دارﻧﺪ‬ ‫‪7‬ـ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﭘﻴﺎده و اﺟﺮا ﻛﺮده ام؟‬ ‫ﻳـﻚ ﻛﭙـﻲ از راﻫﻨﻤـﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﮕـﻪ دارم ـ از ﻧﻜـﺎت ﻣـﻮرد ﻋﻼﻗـﻪ و ﻣﻬـﻢ در‬ ‫ﻧﺸﺴﺖﻫﺎ و ﺟﻠﺴﺎت ﻳﺎدداﺷﺖ ﺑﺮداﺷﺘﻪ و آنﻫﺎ را ﻧﮕﻪ دارم ـ ﻣﺴﺘﻨﺪات ﺷـﺮﻛﺖ‬ ‫در ﺟﻠﺴﺎت و ﻧﺸﺴﺖﻫﺎ را ﻧﺸﺎن دﻫﻢ ـ ﻳﻚ ﻛﭙﻲ از دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎي ﺗـﺸﺨﻴﺺ‬ ‫و ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺸﺎرﺧﻮن را ﻧﮕﻬـﺪاري ﻛـﻨﻢ ـ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻣﻤﻴـﺰي و ارزﻳـﺎﺑﻲ ﻓـﺸﺎرﺧﻮن‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران را ﻧﺸﺎن دﻫﻢ‪.‬‬ ‫‪8‬ـ ﻣﻌﻴﺎر زﻣﺎن ﺳﻨﺠﻲ ﻣﻦ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﺮاي ﺗﺪوﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ و ‪ 12‬ﻣﺎه ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻌـﺪ‬ ‫از اﺟﺮاي دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ‪ ،‬ﻧﻴﺎز دارم‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪37 ‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﺷـﺮاﻳﻂ ﻛﻨـﻮﻧﻲ ﻛـﻪ در اﺑﺘـﺪاي ﻣـﺴﻴﺮ اﺳـﺘﻘﺮار و اﺟـﺮاي‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﻛﻪ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻫﻨـﻮز ﻣﻬـﺎرت‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺗﺪوﻳﻦ »ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي« ﻳـﺎ ‪ PDP‬را ﺑـﻪ ﺗﻨﻬـﺎﻳﻲ و ﺑـﺪون‬ ‫ﻛﻤﻚ ﻣﺮﺑﻲ ﻳﺎ ﻣﺪﻳﺮ ﺧﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺎ ﺑﺎ ﻛﻤـﻚ‬ ‫ﻣﺴﻮول ﻣﺎﻓﻮق‪ ،‬ﺗﺪوﻳﻦ »ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي« ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم داده و ﻧﻘـﺎط‬ ‫ﻗــﻮت و ﺿــﻌﻒ‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳــﺪﻫــﺎ و ﻓﺮﺻــﺖﻫــﺎي ﺧــﻮد را ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ‬ ‫)‪ (SWOT Analysis‬ﻧﻤﻮده و اﻫﺪاف ﺧﻮد را ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻴﺎزﻫـﺎي ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ آﻳﻨﺪه و ارﺗﻘﺎي ﺧﻮد را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮده و ﺑـﺮاي آن‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ در ﻓﻮاﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ رﺳﻴﺪهاﻳﻢ‬ ‫)ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ ﻳﺎ ﺷﺶ ﻣﺎﻫﻪ( اﺟﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﻣـﻮرد ارزﻳـﺎﺑﻲ ﻗـﺮار داده و ﺧـﻂ‬ ‫ﻣﺸﻲ ﺑﻌﺪي را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬ ‫‪  38‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ و اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر )‪:(Risk management & patient safety‬‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎﺑﻲ ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺑـﺮوز ﺧﻄـﺮ‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺳﻼﻣﺖ وي ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ)‪.(1‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران ﺣﻖ دارﻧﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮاﻗﺒﺖ از آن ﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ‬ ‫ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و آﺧﺮﻳﻦ ﺷﻮاﻫﺪ ﻋﻠﻤﻲ و ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‪،‬‬ ‫ﺳﻼﻣﺘﻲ اﻳﺸﺎن را دﭼﺎر ﻣﺨﺎﻃﺮه ﻧﺴﺎزد)‪.(4‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺧﻄﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﻣﻜﺎن ﺑﺮوز ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ و ﻓﻘﺪان‬ ‫)‪ (loss‬اﺳﺖ و ﻗﺴﻤﺘﻲ از زﻧﺪﮔﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺎ ﺑﺸﻤﺎر ﻣﻲرود‪ .‬ﻣـﺎ ﻫﻤـﻮاره در‬ ‫ﻣﻌﺮض داﻣﻨﻪ وﺳﻴﻌﻲ از ﻣﻮارد ﺧﻄﺮ زا ﻫﺴﺘﻴﻢ و ﻗﺴﻤﺖ زﻳﺎدي از وﻗﺘﻤـﺎن‬ ‫را در ﺗﻼش ﺑﺮاي اﺟﺘﻨـﺎب از ﺗـﺼﺎدف‪ ،‬ﺟﺮاﺣـﺖ و ﻳـﺎ ﺣـﻮادث ﻧﺎﺧﻮﺷـﺎﻳﻨﺪ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬراﻧﻴﻢ‪ .‬ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺣﻮادث و ﺧﻄـﺮات‪ ،‬و ﻛـﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤـﺎل‬ ‫ﺑﺮوز و ﺗﺨﻔﻴﻒ اﺛﺮات آنﻫﺎ در واﻗﻊ ﻫﻤﺎن اﺟﺰاء ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ)‪.(17‬‬ ‫در روﻳﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ و ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ اﻳـﻦ ﻣﻮﺿـﻮع ﻛـﻪ اﻧـﺴﺎن اﻣﻜـﺎن‬ ‫اﻧﺠﺎم ﺧﻄﺎ دارد )ﻣﻤﻜﻦاﻟﺨﻄﺎ(‪ ،1‬ﻧﺤﻮه ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ آن و ﻧﺤـﻮه‬ ‫ﭘﺎﺳﺦدﻫﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻧﻮاﻗﺺ و ﺷﻜﺴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻳـﻚ‬ ‫ﺧﻄﺎ ﺑﺮ روي ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻄﺎ ﻟﺰوﻣﺎً ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ‬ ‫آﺳﻴﺐ و ﺻﺪﻣﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﺣﻮادث ﻧﻪ ﺑﺮاي ﭘﻴﺪاﻛﺮدن ﻣﻘﺼﺮ و اﻋﻤﺎل‬ ‫ﺗﻨﺒﻴﻪ و ﺳﺮزﻧﺶ اﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ اﻣﻜﺎن ﻳﺎدﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺗﺸﺨﻴﺺ و درﻣﺎن ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ‬ ‫ﻋﻤﺪه را در ﻃﺮاﺣﻲ و ﻛﺎرﻛﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻼﻣﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ)‪.(18‬‬ ‫‪1. fallibility‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪39 ‬‬ ‫اﻧﻮاع ﺧﻄﺎﻫﺎ‪:‬‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﻨﻜـﻪ زﻣﻴﻨـﻪ‬ ‫ﺑﺤﺚ را در ﺣﻮزه ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﻌﺎرﻳﻔﻲ از اﻧﻮاع‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ‪ .‬ﺧﻄﺎﻫﺎ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻧﻈـﺮ ‪James Reason 1990‬‬ ‫دو ﻧﻮﻋﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺧﻄﺎي اﺟﺮاﻳﻲ‪ :‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻗﺪاﻣﺎت و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه ﺑـﺮ‬ ‫ﻃﺒﻖ اﻧﺘﻈﺎر و ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺻﺤﻴﺢ و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺧﻄﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و ﻃﺮاﺣﻲ‪ :‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻗﺪام ﻳﺎ ﻋﻤﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‬ ‫از اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﭘﺎﻳﻪ و اﺳﺎس ﺻﺤﻴﺢ و ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دو ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺻﻠﻲ در ارﺗﺒﺎط ﺑـﺎ ﺧﻄﺎﻫـﺎ ﻣﻄـﺮح اﺳـﺖ ﻳﻜـﻲ در‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و دﻳﮕﺮي در ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا)‪.(18‬‬ ‫‪  40‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫در اﻳﻨﺠﺎ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﭘـﻴﺶ ﮔﻔـﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧـﻪاي از ﺧﻄﺎﻫـﺎي‬ ‫ﻣﺘﺼﻮر در زﻣﻴﻨﻪ درﻣﺎن در ﻗﺎﻟﺐ ذﻳﻞ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺗﻴﻮﻟﻮژي ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫ﺧﻄﺎي ﺳﺎﺧﺘﺎري‪/‬ﻓﺮاﻳﻨﺪي‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ‬ ‫ﺗﻜﻨﻴﻜﻲ‬ ‫ﺧﻄﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ‬ ‫ﺧﻄﺎي درﻣﺎن‬ ‫ﺧﻄﺎي ﺛﺒﺖ‬ ‫ﺧﻄﺎي داروﻳﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻛﺎر ﻧﺒﺮدن درﺳﺖ دارو‬ ‫دوز ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﺧﻄﺎي ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ‬ ‫ﺗﺄﺧﻴﺮ درﺗﺸﺨﻴﺺ‬ ‫اﺷﺘﺒﺎه در ﺗﺸﺨﻴﺺ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ‬ ‫ﻓﻘﺪان ﺗﺸﺨﻴﺺ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻤﺘﺮ از ﺣﺪ‬ ‫داروي اﺷﺘﺒﺎه‬ ‫ﻣﺴﻴﺮ اﺷﺘﺒﺎه‬ ‫ﺧﻄﺎي ﭘﺎﻳﺶ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر ﺳﺎﺑﻘﻪ آﻟﺮژي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه دارد‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪41 ‬‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي )‪:(Planning Error‬‬ ‫اﻳﻦ ﺧﻄﺎﻫﺎ در ﺣﻴﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺣﻞ ﻣـﺴﺌﻠﻪ‬ ‫رخ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺧﻄﺎﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﻣـﺎﻧﻲ ﺧـﻮد را ﻧﻤﺎﻳـﺎن ﻣـﻲﺳـﺎزﻧﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي دﻟﺨﻮاه ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺸﻮد‪ .‬اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از ﺧﻄﺎﻫﺎ ﺑـﻪﻋﻠـﺖ‬ ‫ﻛﻤﺒﻮد داﻧﺶ و اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺰﺷﻜﺎن در ﺧﺼﻮص وﺿـﻌﻴﺖ ﺑﻴﻤـﺎر‪ ،‬روشﻫـﺎي‬ ‫درﻣﺎن و ﺗﺠﻮﻳﺰ دارو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳـﺘﺮاﺗﮋي ﻛـﺎﻫﺶ ﺧﻄﺎﻫـﺎي ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ‬ ‫رﻳﺰي‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و اﻧﺠﺎم روﻳﻪﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑـﺮ‬ ‫ﺷﻮاﻫﺪ اﺳﺖ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﻣـﺴﻴﺮ‪ ،‬ﺗـﺪوﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺘـﻲ اﺛـﺮﺑﺨﺶ‬ ‫ﺑــﻪﻣﻨﻈــﻮر ﻛــﺎﻫﺶ ﺧﻄــﺮ و ﺑﻬﺒــﻮد ﭘﻴﺎﻣــﺪﻫﺎي ﺑــﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻴﻤــﺎران از ﺟﻤﻠــﻪ‬ ‫روشﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد)‪.(18‬‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﻤـﺎران آﺳـﻴﺐ ﺑﺰﻧـﺪ ﻳـﺎ‬ ‫آنﻫﺎ را ﻣﺘﺤﻤﻞ آﺳـﻴﺐ و ﺧﻄـﺮ ﻧﻜﻨـﺪ اﻣـﺎ آﻧﭽـﻪ ﺑـﺪﻳﻬﻲ اﺳـﺖ اﺛـﺮات و‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑـﻪ اﺛﺒـﺎت‬ ‫رﺳــﻴﺪه اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﺗﺠــﻮﻳﺰ زود ﻫﻨﮕــﺎم آﺳــﭙﺮﻳﻦ ﺑ ـﻪﻣﻨﻈــﻮر درﻣــﺎن ‪MI‬‬ ‫)اﻧﻔﺎرﻛﺘﻮس ﻗﻠﺒﻲ( ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد و اﮔﺮ ﺑﺮاي ﺑﻴﻤـﺎراﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ درﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﻧﻮع دارو را دارﻧـﺪ ﺗﺠـﻮﻳﺰ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺻـﻮرت ﻧﮕﻴـﺮد‬ ‫ﺧﻄﺎي ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻣﻨﻈﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺠﻮﻳﺰ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑـﻪ آن آﻟـﺮژي دارﻧـﺪ ﻳـﻚ ﺧﻄـﺎي ﭘﺰﺷـﻜﻲ در ﻣﺮﺣﻠـﻪ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﻪﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳـﺪ‪ .‬دﻳﮕـﺮ ﻣﺜـﺎلﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ در آن ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪرﻳـﺰي‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﺳﺒﺐ ارﺗﻘﺎء اﻳﻤﻨﻲ ﺧـﺪﻣﺎت ﺑـﺮاي ﺑﻴﻤـﺎران ﻣـﻲﺷـﻮد‬ ‫ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛﺴﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ و اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻮﺛﺮ از ﭘﺮوﻓﻴﻼﻛـﺴﻲ‬ ‫ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺗﺮوﻣﺒﻮآﻣﺒﻮﻟﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻣﺪاوم ﺗﺮﺷﺤﺎت‬ ‫ﺣﻠﻖ و ﺣﻨﺠﺮه ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وﻧﺘﻴﻼﺗﻮر از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت اﺳﺖ‪ .‬اﻗﺪاﻣﺎت ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺶ و ﺷﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺎﻫﺎ و اﻓﺰاﻳﺶ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﺷﻮد)‪.(18‬‬ ‫‪  42‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا )‪:(Execution Error‬‬ ‫ﻧﻮع دوم ﺧﻄﺎﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ ﻋﻤﺪ ﺣﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ رخ‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع از ﺧﻄﺎﻫﺎ ﺧﻮد را در زﻣﺎن ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑـﻴﻦ ﺑﻴﻤـﺎر و‬ ‫اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺧﻄﺎﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ‬ ‫)‪ (lapse‬ﻳﺎ )‪ (slip‬رخ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺧﻄﺎي ‪ Slip‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬ ‫ﺧﻄﺎ وﻗﺘﻲ رخ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ در ﻃﻲ اﻧﺠـﺎم روﺗـﻴﻦ وﻇـﺎﻳﻒ وﻗﻔـﻪاي اﻳﺠـﺎد‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼ وﻗﺘﻲ ﻫﻨﮕﺎم آﻣﺎده ﻛﺮدن دارو ﺑﺮاي ﺗﺰرﻳﻖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﻗﻔﻪ و ﻳﺎ‬ ‫ﺣﻮاس ﭘﺮﺗﻲ‪ ،‬دوز اﺷﺘﺒﺎه در ﺳﺮﻧﮓ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد)‪.(18‬‬ ‫ﺧﻄﺎي ‪ Lapse‬وﻗﺘﻲ اﺗﻔﺎق ﻣـﻲاﻓﺘـﺪ ﻛـﻪ از ﻳـﻚ ﮔﺎﻳـﺪ ﻻﻳـﻦ ﭘﻴـﺮوي‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل وﻗﺘﻲ ﻳـﻚ ﻓـﺮد ﻣﺮاﻗـﺐ ﺳـﻼﻣﺖ ﺑـﺎ ﻳـﻚ وﺿـﻌﻴﺖ‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه و از ﮔﺎﻳﺪ ﻻﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آن ﻛﻪ ﺑﻪ راﺣﺘـﻲ ﺑـﺮاي‬ ‫ﻣﺸﻜﻞ ﭘﻴﺶرو ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺮوي ﻧﻤﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺧﻄـﺎ از‬ ‫ﻧﻮع ‪ Lapes‬اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ Slip .‬و ‪ Lapse‬روزاﻧـﻪ رخ ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ و ﻣﻌﻤـﻮﻻً‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت زﻳﺎدي را ﺑﺎﻋـﺚ ﻧﻤـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺧﻄﺎﻫـﺎي ﻧـﻮع ‪ Slip‬ﻣـﺴﺌﻮل ‪%90‬‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺣﻮزه ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺳﻼﻣﺖ رخ ﻣـﻲدﻫـﺪ و ﻋﻠـﺖ آن‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ و ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اراﺋﻪﻛﻨﻨﺪه ﺧﺪﻣﺎت درﻣﺎﻧﻲ در آن ﻗـﺮار دارﻧـﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﻄﺎﻫﺎ )‪ Slip‬و ‪ (lapse‬در ﺣﻮزه ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺳـﻼﻣﺖ ﻣـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ‬ ‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻬﻢ ﻳﺎ ﺑﻲاﻫﻤﻴﺘﻲ ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺪﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻗﺮار‬ ‫دادن ﻧﻘﻄﻪ اﻋﺸﺎر در ﺟﺎي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ده ﺑﺮاﺑﺮ ﺷـﺪن دوز‬ ‫دارو ﺷﻮد ﻳﺎ ﻛﺸﻴﺪن ﻳﻚ ﻣﺎﻳﻊ در ﺳﺮﻧﮓ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮراﻛﻲ آﻣـﺎده‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ورﻳﺪي ﻣﺼﺮف ﺷﻮد)‪.(18‬‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣﺘﻌـﺪدي رخ ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ از ﺟﻤﻠـﻪ‪:‬‬ ‫ﺣﻮاس ﭘﺮﺗـﻲ‪ ،‬وﻗﻔـﻪ در ﻋﻤﻠﻜـﺮدﻫـﺎي روﺗـﻴﻦ‪ ،‬ﻗﻄـﻊ ارﺗﺒـﺎط‪ ،‬اﺳـﺘﺮس و‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻧﻴﺰ دﻻﻳﻠﻲ دارﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪:‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪43 ‬‬ ‫‪ .1‬ﻋﺪم ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﻗﻮاﻧﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖﻫـﺎ و روﻳـﻪﻫـﺎ ﺑـﺮاي ﻛـﺎﻫﺶ‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻋﺪم وﺟﻮد ﺧﻂ ﻣـﺸﻲ ﺑـﺮاي ﭼـﻚ‬ ‫ﻛﺮدن ﻣﺠﺪد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ دوز داروﻫﺎي ﭘﺮﺧﻄﺮ‪.‬‬ ‫‪ .2‬ﻛﻤﺒﻮد داﻧﺶ و آﮔـﺎﻫﻲ درﺑـﺎره ﺟﻮاﻧـﺐ ﺧﺎﺻـﻲ از ﻣﺮاﻗﺒـﺖﻫـﺎي‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻧﺎﺷـﻲ از وﺿـﻌﻴﺖ ﻳـﺎ ﻣـﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻧﺎآﺷـﻨﺎ و ﻧﺎﻣـﺎﻧﻮس ﻛـﻪ‬ ‫اراﺋﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧـﺪﻣﺎت ﺳـﻼﻣﺖ ﺑـﺎ آن روﺑـﺮو ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪.‬ﻛﻤﺒـﻮد‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺒﺐ رﺧﺪاد ﺧﻄﺎ در ﺣﻮزه ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺳﻼﻣﺖ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻣـﺸﻐﻮل ﺑـﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ در واﺣـﺪي‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺗﻜﺮاري و ﻧﺎ آﺷﻨﺎ ﻛﻪ آﻣﻮزش ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي‬ ‫آن ﻧﺪﻳﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺘﻌﺪدي ﻣﻮاﺟﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ دﻟﻴﻞ از ﺟﻤﻠﻪ دﻻﻳﻠﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺳـﺒﺐ ﺑـﺎﻻ ﺑـﺮدن‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل رﺧﺪاد ﺧﻄﺎ ﺣﻴﻦ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻋـﻼوه ﺑـﺮ آن‪،‬‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻦ داﻧﺶ و آﮔﺎﻫﻲ ﭘﺮﺳﻨﻞ در ارﺗﺒـﺎط ﺑـﺎ ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ ﻛـﺎرﺑﺮد‬ ‫ﺗﺠﻬﻴﺰات و اﺑﺰارﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﻧﻴـﺰ ﺳـﺒﺐ ﺣـﺪوث ﺧﻄـﺎ در ﺑـﺎﻟﻴﻦ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ .3‬ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻣﻬﺎرت ﻣﻮرد ﻧﻴـﺎز ﺑـﺮاي اﻋﻤـﺎل ﻳـﻚ ﻣﺪاﺧﻠـﻪ ﻣـﺸﺨﺺ‬ ‫درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺪاﺷـﺘﻦ ﺗﺤـﺼﻴﻼت و ﺗﺠﺮﺑـﻪ در آن‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬ ‫ﺧﻄﺎﻳﻲ ﻛﻪ رخ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﺎدرﺳﺖ ﻣﻲﺷﻮد)‪.(18‬‬ ‫‪  44‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫اﻧﻮاع ﺧﻄﺎﻫﺎ )‪(18‬‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ‬ ‫ﺑﺮوز ﺧﻄﺎ‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‬ ‫ﻧﻜﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‬ ‫ﻣﺜﺎل‬ ‫ﺧﻄﺎ‬ ‫ﺧﻄﺎ در‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﻧﻴﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﺪف‬ ‫ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﻤﺎر‪،‬‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد و‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ درﻣﺎن‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‬ ‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺗﺠﻮﻳﺰ آﻧﺘﻲ ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ از‬ ‫ﺳﻮي ﭘﺰﺷﻚ ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻞ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎري زاي آن ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ دارو ﺣﺴﺎس‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﻄﺎ‪،‬‬ ‫ﺧﻄﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‬ ‫ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﻄﺎ در‬ ‫اﺟﺮا‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫در ﺗﻜﻤﻴﻞ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي از‬ ‫ﻗﺒﻞ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﺷﺪه‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻣﺸﺎﻫﺪه‬ ‫اﺳﺖ‬ ‫اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت روﺗﻴﻦ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺣﻮاس ﭘﺮﺗﻲ‪ ،‬اﺳﺘﺮس‬ ‫و ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﭘﺮﺳﻨﻞ‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎر‪ ،‬آﻧﺘﻲ ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ‬ ‫دﻳﮕﺮي ﻏﻴﺮ از آن ﭼﻪ‬ ‫ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬را‬ ‫ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﻣﺎن‬ ‫ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻮده اﻣﺎ در اﺟﺮا‪،‬‬ ‫اﺷﺘﺒﺎه ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬دﻻﻳﻞ ﺧﻄﺎ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻮده و از‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن‬ ‫ﺑﺮﭼﺴﺐ دارو ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻄﺎي ﻓﻌﺎل )‪ /(Active‬ﺧﻄﺎي ﻣﺨﻔﻲ )‪:(latent‬‬ ‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻄﺎﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮان ذﻛﺮ ﻛﺮد ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي اﻧﻮاع‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻓﻌﺎل و ﻣﺨﻔﻲ اﺳـﺖ‪ .‬اﻓـﺮاد از ﺧﻄﺎﻫـﺎي ﻓﻌـﺎل آﮔـﺎﻫﻲ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮي دارﻧﺪ زﻳﺮاﻛﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﺧﻄﺎﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣـﻲآﻳﻨـﺪ و ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪45 ‬‬ ‫ﻓــﻮري روي ﺑﻴﻤــﺎران ﻣــﻲﮔﺬارﻧــﺪ‪ .‬ﺧﻄﺎﻫــﺎي ﻣﺨﻔــﻲ در ﻧﺘﻴﺠــﻪ ﻳﻜــﺴﺮي‬ ‫ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎر‪ ،‬ﻣﺤﻴﻂ‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴﺰات‪ ،‬ﻓﺮاﻳﻨـﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨـﮓ‪،‬‬ ‫ﻣﻘﺮرات و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻪ وﻗﻮع ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از ﺧﻄﺎﻫﺎ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ رﻳﺸﻪ‬ ‫در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ دارﻧﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺎلﻫﺎ ﻣﺨﻔﻲ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺷﺮاﻳﻂ اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻄﺎ ﺧﻮد را آﺷﻜﺎرا ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎلﻫـﺎﻳﻲ‬ ‫از ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ در اراﺋﻪ دارو را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ ﺑﻴﺎن داﺷﺖ‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻲﺛﺒﺎت و ﻣﺘﻐﻴﺮ داروﺧﺎﻧﻪﻫﺎ در اﻧﺒﺎرداري داروﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ‬ ‫اﺳﺎﻣﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻳﺎ ﺷﻜﻞﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ .2‬ﻧﺒﻮد ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮﭼﺴﺐ زدن داروﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﺎمﻫﺎي ژﻧﺮﻳـﻚ و‬ ‫ﺗﺠﺎرﺗﻲ‪.‬‬ ‫‪ .3‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﺧﻂ ﻣﺸﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ دوزاژ دارو ﺑـﺮاي داروﻫـﺎي‬ ‫ﭘﺮﺧﻄﺮ ﻳﺎ ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮ‪.‬‬ ‫‪ .4‬اﺳﺘﻔﺎده ﭘﺎره وﻗﺖ از ﭘﺮﺳﻨﻞ آﻣﻮزش ﻧﺪﻳﺪه‪.‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺖ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻓﻮقاﻟﺬﻛﺮ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﻮاﻧﺐ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ اﻳﻤﻨـﻲ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر ﻟﺤﺎظ ﺷﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ از اﻳﻦ ﻫﻢ ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻨـﻲ اﺳـﺖ‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻘﺘﻀﻲ ﺑﻪ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻓﻌـﺎل ﺗﺒـﺪﻳﻞ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ وﻗﻮع ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻓﻌـﺎل ﻧﻘﻄـﻪ ﺗـﻮﺟﻬﻲ ﺑـﺮاي‬ ‫ﺷﺮوع ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻳﺸﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣـﻮﺛﺮ در‬ ‫وﻗﻮع ﺧﻄﺎ ﺑﻪ روش ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻳﺸﻪاي وﻗﺎﻳﻊ‪ ،1‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺮوز ﺧﻄﺎ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ)‪.(18‬‬ ‫‪1. Root Cause Analysis‬‬ ‫‪  46‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫اﻧﻮاع ﺧﻄﺎ )‪(18‬‬ ‫ﻧﻮع‬ ‫ﻣﻜﺎن ‪ /‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‬ ‫ﺧﻄﺎ‬ ‫ﺧﻄﺎ‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﻄﺎ‬ ‫ﺧﻄﺎي‬ ‫ﻓﻌﺎل‬ ‫ﺧﻄﺎ در ﻣﻮاﺟﻬﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎر و ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪه‬ ‫ﺧﺪﻣﺖ اﺗﻔﺎق‬ ‫ﻣﻲاﻓﺘﺪ‬ ‫ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ‬ ‫ﺧﻄﺎي‬ ‫ﻣﺨﻔﻲ‬ ‫ﺧﻄﺎ‪،‬‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ ﻳﺎ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ اﺳﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺪرت ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫دﻳﺪن اﺳﺖ‬ ‫ﻋﻮاﻗﺐ ﺧﻄﺎ‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫ﻓﻮري ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺪﻧﺒﺎل‬ ‫دارد‪ .‬ﺷﺪت‬ ‫آﺳﻴﺐ ﺑﺴﺘﮕﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻮع ﺧﻄﺎ‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻲ‬ ‫در ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻤﻮن‬ ‫و ﻣﺨﻔﻲ ﺑﺎﻗﻲ‬ ‫ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‬ ‫ﻣﺜﺎل‬ ‫داروﺳﺎز‪ ،‬داروي ﻧﺎدرﺳﺘﻲ را‬ ‫ﻧﺴﺨﻪ ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎر‪ ،‬دارو را ﺑﺎ ﺷﻴﻮهاي‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺰرﻳﻖ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ﭘﺰﺷﻚ‪ ،‬روي ﻋﻀﻮ اﺷﺘﺒﺎه‬ ‫ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺪم ﺟﺪاﺳﺎزي داروﻫﺎي ﺑﺎ‬ ‫اﺷﻜﺎل ﻣﺸﺎﺑﻪ‪.‬‬ ‫ﻧﺒﻮد ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻳﺎ روﻳﻪ‬ ‫ﺧﺎﺻﻲ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺻﺤﻴﺢ ﺟﺮاﺣﻲ‪.‬‬ ‫ﭼﺮا ﺧﻄﺎﻫﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ؟‬ ‫ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺮﺳﻮم‪ ،‬ﺧﻄﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ ﻣﻨﻔﺮد )ﺧﻄﺎي ﻓﻌﺎل( دﻳﺪه‬ ‫ﺷﺪه و در ﺳﻄﺢ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎر و اراﻳﻪ دﻫﻨﺪه ﺧﺪﻣﺖ )ﻟﺒﻪ ﺗﻴـﺰ‬ ‫‪ (sharp end‬رخ داده و ﺑﻌﺪ از وﻗﻮع آن اﻧﺎﻟﻴﺰ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ در‬ ‫روﻳﻜﺮد ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺧﻄﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺪﻟﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻫﻮاﻧـﻮردي‬ ‫و ﻧﻴﺮوﮔﺎهﻫﺎي اﺗﻤﻲ وﺟـﻮد دارد اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬در اﻳـﻦ روﻳﻜـﺮد وﺟـﻮد‬ ‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻻﻳﻪ دﻓﺎﻋﻲ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن و ﻳﺎ ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮي از ﺑـﺮوز ﺧﻄـﺎ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻧﻪ آن ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣـﻞ ﺑـﺮوز‬ ‫ﺧﻄﺎ ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﻔﻬـﻮم‪ ،‬وﺟـﻮد ﺳﻴـﺴﺘﻢ دﻓـﺎﻋﻲ ﻣﺘﻌـﺪد‪ 1‬را ﻣﻄـﺮح‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺮوز ﺧﻄﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ و‬ ‫‪1. Multiple Defense‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪47 ‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺪل ﭘﻨﻴﺮ ﺳﻮﻳﻴﺴﻲ‪ 1‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﻻﻳﻪ از اﻳﻦ ﻣﺪل ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻻﻳـﻪ‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻆ و دﻓﺎﻋﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮد)‪ .(18‬اﻳﻦ ﻣﺪل ﻻﻳﻪﻫﺎي دﻓﺎﻋﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﺑﻪ‬ ‫ﻻﻳﻪﻫﺎي ﭘﻨﻴﺮ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام از اﻳﻦ ﻻﻳﻪﻫﺎ ﺳﻮراخﻫﺎﻳﻲ دارﻧـﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﻧﻘﺺ در اﻳﻤﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﻀﻮر ﻳﻚ ﺳـﻮراخ در ﻳـﻚ ﻻﻳـﻪ‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺎدﺛﻪ ﻧﺎﮔﻮاري ﻧﺸﻮد ﭼﻮن ﻻﻳـﻪﻫـﺎي دﻳﮕـﺮ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻆ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﺳﻮراخﻫﺎي ﻫـﺮ ﻻﻳـﻪ در اﻣﺘـﺪاد ﻫـﻢ ﻗـﺮار‬ ‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻄﺎ ﺑﻪ وﻗﻮع ﻣﻲﭘﻴﻮﻧﺪد ﻛﻪ ﻧﺸﺎن از ﻧﺒـﻮد ﻻﻳـﻪﻫـﺎي دﻓـﺎﻋﻲ ﺑـﺮاي‬ ‫ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺑﺮوز ﺧﻄﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬از دﻳﺪﮔﺎه وﺟـﻮد ﻋﻮاﻣـﻞ‬ ‫ﻛﻤﻜﻲ ﻣﺘﻌﺪد در ﺑﺮوز ﺧﻄﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺷﻜﻞ زﻳﺮ وﻗﻮع ﻳﻚ ﺧﻄﺎ را ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﭘﻨﻴﺮ ﺳﻮﻳﻴﺴﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻛﻨﻴـﺪ‪ .‬ﭘﺰﺷـﻚ و داروﺳـﺎز ﺑـﻪ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر داروي دﻳﻮرﺗﻴﻚ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ ﺑـﺪون اﻳﻨﻜـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت ﻛـﺎﻓﻲ در‬ ‫ﺧﺼﻮص ﻣﺼﺮف دارو را ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻴﻤﺎر دارو را در ﺳﺎﻋﺎت ﺑﻌﺪ‬ ‫از ﻇﻬﺮ ﻣﺼﺮف ﻛﺮده و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﻴﺪار ﺷﺪن ﻣﻜﺮر در ﻃﻮل ﺷـﺐ ﺑـﺮاي ادرار‬ ‫ﻛﺮدن‪ ،‬ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ دارو را ﻗﻄﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﭘﺰﺷﻚ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﻤﺎر را ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻧﻤـﻲ‬ ‫ﻛﻨﺪ و اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪن ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﺷﻮد)‪.(17‬‬ ‫‪1. Swiss Cheese Model‬‬ ‫‪  48‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﺜﺎل دﻳﮕﺮ در ﺧﺼﻮص ﺧﻄﺎي »ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ در ﻣﺤﻞ اﺷـﺘﺒﺎه« اﺳـﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻛﻤﻚﻛﻨﻨﺪه ﻣﺘﻌﺪدي ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺤﺪود ﺑﻮدن وﻗﺖ‪ ،‬وﺟﻮد ﺟﺮاﺣـﺎن‬ ‫ﻣﺘﻌﺪد‪ ،‬اﻧﺠﺎم روشﻫﺎي ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﺘﻌـﺪد روي ﻳـﻚ ﺑﻴﻤـﺎر‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﻏﻴـﺮ‬ ‫ﻣﻌﻤﻮل و وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﺧﻄﺎ در ﻣﺤﻞ ﻋﻤﻞ‬ ‫ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﺷﻮد)‪.(18‬‬ ‫دﻳﺪﮔﺎه دﻳﮕﺮ در ﻧﺤﻮه ﻗﻀﺎوت در ﺑﺮوز ﺧﻄﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮم »ﻗﺎﺑـﻞ ﻣـﺸﺎﻫﺪه‬ ‫ﺑﻮدن«‪ 1‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل در ﭼﺸﻢ دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻟﺒﻪ ﺗﻴﺰ ﻳﺎ ﻓﺮد اراﻳﻪ دﻫﻨـﺪه‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻘﺼﺮ ﺑﺮوز ﺧﻄﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺪون آن ﻛﻪ وﺿﻌﻴﺖ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ )ﻟﺒﻪ ﻛﻨﺪ ‪ (blunt end‬ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻛﻤﻚﻛﻨﻨﺪه در ﺑﺮوز ﺧﻄﺎ ﺑﻮده در‬ ‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻟﺒﻪ ﻛﻨﺪ )ﺳﻴﺴﺘﻢ( ﻗﺎﺑـﻞ ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﻧﻴـﺴﺖ و ﺗﻤﺎﻳـﻞ دارد‬ ‫ﻣﺤﻴﻂ را ﺷﻜﻞ دﻫﺪ و از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺸﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺸﻮقﻫﺎ و ﺗﻘﺎﺿﺎﻫـﺎ‬ ‫ﺑﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎ اﺛﺮ ﺑﮕﺬارد‪ .‬در ﺑﺮوز ﺧﻄﺎﻫﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدي ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ ﻧﻪ آن ﻛﻪ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻓﺮد ﻣﺠﺮي‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﻓﻘـﻂ ﻋﻤﻠﻜـﺮد آن‬ ‫ﻓﺮد دﻳﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻣﻬـﻢ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺗـﺸﺨﻴﺺ دﻫـﻴﻢ ﻓﺮاﻳﻨـﺪﻫـﺎ و‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي زﻳﺎد و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪهاي وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ در ﺑـﺮوز ﺧﻄـﺎ ﺑـﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ ﻛﻤﻚﻛﻨﻨﺪه ﻧﻘﺶ ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺳﺮزﻧﺶ ﻳﻚ ﻓـﺮد ﻛﻤـﻚ‬ ‫زﻳﺎدي ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺮد دﻳﮕﺮي ﻫﻤـﺎن ﺧﻄـﺎ را‬ ‫اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻛﻪ ﺧﻮن اﺷﺘﺒﺎه را ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫ﺗﺰرﻳﻖ ﻛﺮده اﺳﺖ ﺑﻪ ﺳـﺮﻋﺖ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﻣـﻲﺷـﻮد و ﻣـﻮرد ﺳـﺮزﻧﺶ ﻗـﺮار‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮد وﻟﻲ آن ﭼﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻓﺮاﻳﻨـﺪ ﺣﻤـﻞ و ذﺧﻴـﺮهﺳـﺎزي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﻮﻧﻲ ﻣﺘﻌﺪد در واﺣـﺪ ﭘﺮﺳـﺘﺎري‪ ،‬ﻧﺤـﻮه ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﺑﻴﻤـﺎران و‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﻮﻧﻲ ﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺘﻌﺪدي ﻛﻪ ﻫﻢ زﻣﺎن ﺧﻮن درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫اﺳﺖ)‪.(18‬‬ ‫‪1. Visibility‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪49 ‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ و ﻣﺮاﺣﻞ آن‪:‬‬ ‫وﺟﻮد ﺧﻄﺮ ﻳﻚ ﺟﺰو اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ از زﻧـﺪﮔﻲ اﺳـﺖ و ﺑـﻪﻃـﻮر ﻛﺎﻣـﻞ‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮان آن را ﺣﺬف ﻛﺮد وﻟﻲ ﻣـﻲﺗـﻮان آن را ﺑـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ رﺳـﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤـﻪ‬ ‫ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺳﻼﻣﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﻄﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ در ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﻧﮕـﺎه واﻛﻨـﺸﻲ ‪ ،‬ﺑﺮرﺳـﻲ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻦ ﻛـﻪ ﭘـﺲ از ﺑـﺮوز واﻗﻌـﻪ ﺑـﻪ ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻋﻠـﻞ و ﻋﻮاﻣـﻞ آن‬ ‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺎ از ﺗﻜﺮار ﻣﺠﺪد آن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳـﺪ وﻟـﻲ اﻛﻨـﻮن‬ ‫ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺷﻴﻮه ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ‪ 2‬ﺑﻮده ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺷﻴﻮه اﺣﺘﻤـﺎل ﺧﻄـﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ‬ ‫ﺷﺪه و ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﺒﻞ از وﻗﻮع ﺧﻄﺮ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫در واﻗﻊ ﺧﻄﺮ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل اﻳﺠﺎد ﻳﻚ اﺗﻔﺎق‪ ،‬ﻧﺎﺧﻮﺷﻲ وﻳـﺎ از دﺳـﺖ دادن و‬ ‫ﻳﺎ ﻓﻘﺪان ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻮده ﻛـﻪ ﺑـﻪﻃـﻮر ﻣـﺪاوم ﺑـﺎ آن ﻣﻮاﺟـﻪ ﻫـﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬ ‫ﻣﺨﺎﻃﺮات ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﺎدهﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﻛﺎر‪ ،‬ﻣﻨـﺰل و‪ .....‬و ﻣـﺎ ﭘﻴﻮﺳـﺘﻪ ﺗـﻼش‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ از آنﻫﺎ اﺟﺘﻨﺎب ﻛﺮده و ﻳﺎ ﺑﺮوز آنﻫﺎ را ﺑـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳـﺎﻧﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ درﻣﻮرد ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ و ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣـﺴﻴﺮ‬ ‫‪1. reactive‬‬ ‫‪2. proactive‬‬ ‫‪  50‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ‪ ،‬ارزﻳـﺎﺑﻲ و ﻧﻬﺎﻳﺘـﺎ ﻛﻨﺘـﺮل ﺧﻄـﺮ را‬ ‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد)‪.(17‬‬ ‫اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺷـﺎﻣﻞ ﺳﻠـﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﺎ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ‬ ‫ﻫﻢﭘﻮﺷﺎﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﻳﻜﭙـﺎرﭼﮕﻲ ﺑـﻴﻦ ﻫﻤـﻪ ﻣﺮاﺣـﻞ وﺟـﻮد‬ ‫دارد)‪.(17‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺮﺣﻠﻪ اول‪ :‬اﻳﺠﺎد زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷـﻮد ﻛـﻪ ﭼﮕﻮﻧـﻪ اﻳـﻦ ﺧﻄـﺮات‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺎﻳﻞ اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬ ‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ذيﻧﻔﻌﺎن ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺘﻔـﺎوﺗﻲ وﺟـﻮد‬ ‫دارﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺿﺮوري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﭘﺎﺳـﺦ‬ ‫داده ﺷﻮد)‪.(17‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم‪ :‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ رﻳﺴﻚ‬ ‫ﻣﺘﺪﻫﺎي زﻳﺎدي ﺟﻬـﺖ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ رﻳـﺴﻚ وﺟـﻮد دارد و اﻳـﻦ ﻣﺘـﺪﻫـﺎ‬ ‫ﺑﺼﻮرت ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ وﺟﻮد دارد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ در واﻗـﻊ ﭘـﺲ از ﺑﺮرﺳـﻲ ﺳـﻴﺮ‬ ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻻزم و ﻧﻘﺶ اﻓﺮاد در اﻧﺠﺎم آنﻫﺎ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح‬ ‫وﻇﺎﻳﻒ ﺷﻐﻠﻲ اﻓﺮاد‪ ،‬ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺧﻄﺮاﺗﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫اﺟﺮاي اﻳﻦ وﻇﺎﻳﻒ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ رخ دﻫـﺪ و آنﻫـﺎ را ﻟﻴـﺴﺖ ﻛـﺮده و ﺑـﻪ‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل و ﺷﺪت وﻗﻮع ﺧﻄﺮات ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪ .‬ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻـﻠﻪ‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ رﻳﺴﻚ آﻧﺮا ﺑﻄﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬روﻳﻜـﺮد ﻣﻌﻤـﻮل‬ ‫ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﻮادث ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻮادث ﺑﻌﺪ از وﻗﻮع اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺧﻄﺮ ﻋﻮارض اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻌـﺪ از وﻗـﻮع آنﻫـﺎ‪ ،‬ﺗﻮﺳـﻂ‬ ‫ﭘﺮﺳﻨﻞ درﻣﺎﻧﻲ و ﻳﺎ ﺑﺮاﺳﺎس اﻇﻬﺎرات ﺑﻴﻤﺎران و ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت آنﻫﺎ ﺑﻴﺎن‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺣﻮادﺛﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﺴﺎرت ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﺮاواﻧﻲ ﻛﻤﺘﺮي‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻮادﺛﻲ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﭘﺮﺳـﻨﻞ و ﺑﻴﻤـﺎران اﻇﻬـﺎر ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻳﺎ ﺷﺪت ﺧﻄﺎ را ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ در ﻧﻈـﺮ ﺑﮕﻴـﺮﻳﻢ‪ ،‬اﺣﺘﻤـﺎل‬ ‫ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻛﻤﺘﺮ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺣﺪ‪ ،‬را ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ)‪.(17‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪51 ‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم‪ :‬آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺧﻄﺮ‬ ‫ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺧﻄﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻓﻌـﺎﻟﻴﺘﻲ ﺑـﺮاي ﻛـﺎﻫﺶ آن‪،‬‬ ‫آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﺪهال اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻄﺮاز ﺑﻴﻦ ﺑﺮود وﻟـﻲ ﻣﻌﻤـﻮﻻً‬ ‫اﻳﻦ ﻫﺪف ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ و ﺗﻼشﻫـﺎ ﺑﺎﻳـﺪ در ﺟﻬـﺖ ﻛـﺎﻫﺶ آنﻫـﺎ‬ ‫ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل و ﺷﺪت ﺧﻄﺮ را ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺧﻄـﺮات ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻧﺎدر وﻟﻲ ﺟﺪي ﻣﺜﻞ دﻳﺴﻜﺮازي ﺧـﻮﻧﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل ﺑﺮﺧـﻲ داروﻫـﺎ رخ‬ ‫ﻣﻴﺪﻫﺪ را ﺑﺎﻳﺪ در ﻛﻨﺎر ﺧﻄﺮات ﺷـﺎﻳﻊ وﻟـﻲ ﻛﻤﺘـﺮ ﺟـﺪي ﻣﺎﻧﻨـﺪ واﻛـﻨﺶ‬ ‫آﻟﺮژﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﻲ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻓﺮدي را ﻛﻪ اﺣﺘﻤـﺎل دﻳـﺴﻜﺮازي ﺧـﻮﻧﻲ ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل ﻣـﺼﺮف دارو دارد‪ ،‬را‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز آن را ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ‪ .‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺗﻌـﺪاد‬ ‫زﻳﺎدي از ﺣﻮادث ﺧﻔﻴﻒ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻄﺮﻫﺎي ﻋﻤﺪه و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻗﺒﻮل در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ از ﻣﺼﺮف اﻳـﻦ دارو‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد ﻣﮕﺮ اﻳﻦﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از آنﻫﺎ اﺟﺒﺎري ﺑﺎﺷﺪ)‪.(17‬‬ ‫ﭘﺲ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺧﻄﺮ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬ ‫‪ ‬اﺣﺘﻤﺎل رﺧﺪاد ﺣﺎدﺛﻪ‬ ‫‪ ‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺣﺎدﺛﻪ در ﺻﻮرت وﻗﻮع )ﭼﻪ ﻣﺎدي وﭼﻪ ﻏﻴﺮ ﻣﺎدي(‬ ‫‪ ‬دردﺳﺘﺮس ﺑﻮدن روشﻫﺎ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل رﺧﺪاد ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ‬ ‫‪ ‬ﻫﺰﻳﻨﻪ راه ﺣﻞﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮ )ﻣﺎدي و‬ ‫ﻏﻴﺮه()‪(17‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﺑﺮﺧﻮد ﺑﺎ ﺧﻄﺮ‪:‬‬ ‫داﻣﻨﻪاي از اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺮات ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣـﺎﻟﻲ ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ ﺑـﺎ ﺧﻄـﺮ و ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﺑـﺎﻟﻘﻮه‬ ‫ﺟﺒﺮان آن ﺧﻄﺮ‪ ،‬اﺳﺘﻮار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ ﺷـﺪﻳﺪ وﻟـﻲ‬ ‫ﻧﺎدر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻫﺰاران ﺣﺎدﺛﻪ ﺧﻔﻴﻒ ﺑﺎﺷﺪ)‪.(17‬‬ ‫‪  52‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ‪(17) :‬‬ ‫اﻟﻒ ـ ﻛﻨﺘﺮل ﺧﻄﺮ‪:‬‬ ‫در ﻣﻮرد ﺧﻄﺮﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺬف‪ ،‬ﮔـﺎمﻫـﺎي ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز آن از ﻃﺮﻳﻖ اﺳﺘﻔﺎده از راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ و ﺳـﻴﺮ ﻣﺮاﻗﺒـﺖﻫـﺎ‪ 1‬ﺑﺮداﺷـﺘﻪ ﺷـﻮد‪ .‬ﻣﺎﻧﻨـﺪ اﺳـﺘﻔﺎده از‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﭘﻴﺶ از ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮ ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﻋﺮوق ﻋﻤﻘﻲ و آﻣﺒﻮﻟﻲ رﻳﻪ‪.‬‬ ‫ب ـ ﭘﺬﻳﺮش ﺧﻄﺮ‪:‬‬ ‫در ﻣﻮاردي ﻛﻪ وﻗﻮع ﺧﻄﺮ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣـﺪاﻗﻞ اﻳـﻦ ﺧﻄـﺮ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد و ﻳﻚ ﮔﺎم ﺟﻠﻮﺗﺮ از اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﺮات ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺜﺎل از ﺧﻄﺮ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨـﺎب‪ ،‬ﺧﺮاﺑـﻲ ﻫﺮﮔﻮﻧـﻪ ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﭘﻤـﭗ‬ ‫اﻧﻔﻮزﻳﻮن و ﺗﺪارك ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻧﻘﺺ ﻓﻨﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ج ـ اﺟﺘﻨﺎب از ﺧﻄﺮ‪:‬‬ ‫اﻳﻦ اﻣﻜﺎن وﺟﻮد داردﻛﻪ ﺑـﺎ ﻓﻬـﻢ ﻋﻠـﻞ ﺑـﺮوز ﺧﻄـﺮ و اﻧﺠـﺎم ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬از ﺑﺮوز ﺧﻄﺮ اﺟﺘﻨﺎب ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪﻃـﻮر ﻣﺜـﺎل ﻣﺘﻮﺟـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮﻳﻢ ﻛـﻪ‬ ‫داروﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ دارﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮمﻫﺎي ﻛﻠﺮﻳﺪ ﭘﺘﺎﺳـﻴﻢ‬ ‫ﻫﻤــﺮاه ﺑــﺎ ‪ %5‬ﮔﻠــﻮﻛﺰ و ﺳــﺮم ﻛﻠﺮﻳــﺪ ﺳــﺪﻳﻢ ﻫﻤــﺮاه ﺑــﺎ ‪ %10‬ﮔﻠــﻮﻛﺰ ﻛــﻪ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺐ داروﻳﻲ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ‬ ‫داروﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر واﺿﺢ از ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان از ﺑـﺮوز ﺧﻄـﺮات‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ اﺟﺘﻨﺎب ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫‪1. care pathways‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪53 ‬‬ ‫د ـ ﻛﺎﻫﺶ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﺧﻄﺮ‪:‬‬ ‫در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﻧﺘﻮان ﺧﻄﺮي را ﺣﺬف ﻛﺮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻋﻮاﻗـﺐ و ﻋـﻮارض‬ ‫ﺑﺎﻟﻘﻮه آن را ﻣﺤﺪود ﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬اﻳـﻦ ﻳـﻚ دﻳـﺪﮔﺎه اﺳﺎﺳـﻲ در ﻣـﺪﻳﺮت ﺧﻄـﺮ‬ ‫ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد و ﺷﺎﻣﻞ آﻣﻮزش )ﻫﺮ دو ﮔﺮوه اراﺋـﻪدﻫﻨـﺪﮔﺎن ﺧـﺪﻣﺖ و‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران( و اﺳﺘﻔﺎده از راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ وﺧﻂ ﻣـﺸﻲ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﺜـﺎل‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺠﻮﻳﺰ داروي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﺳـﺘﻔﺎده از راﻫﻨﻤﺎﻫـﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ و‬ ‫آﻣﻮزش ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن‪.‬‬ ‫ﻫـ اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻄﺮ‪:‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﺧﻄﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺘﻘـﺎل ﺑﻴﻤـﺎران‬ ‫ﻣﺸﻜﻞ دار و ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺨﺼـﺼﻲ و ﻳـﺎ در ﻣـﻮاﻗﻌﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﺧﻄﺮات ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺑﻴﻤﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان آنﻫﺎ را ﭘﻮﺷـﺶ‬ ‫)‪(17‬‬ ‫داد‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺛﺮﺑﺨـﺸﻲ روﻳﻜﺮدﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ‪ ،‬آﻧـﺎﻟﻴﺰ و‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ ﺑﻪ ﻛﺎررﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮور وارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻧﻘـﺶ ﻣﻤﻴـﺰي‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ ﭼﻮن اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ درﻣـﺎن‪،‬‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﭘﺎﻳﺶ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ درﺟﻪ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷـﻮد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺸﻜﻞ‪ ،‬ﻣﻬﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﺑـﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ ﺳـﺮزﻧﺶ‬ ‫اﻳﺠﺎد ﺷﻮد ﺗﺎ اﻓﺮاد ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﺧﻮد را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻨﺪ و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﻲ‬ ‫را ﺑﺮاي ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮ در آﻳﻨﺪه اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ)‪.(17‬‬ ‫در ﻧﻬﺎﻳــﺖ ﻛﻠﻴــﻪ ﻣﺮاﺣــﻞ ﺑــﺎﻻ ﺑﺎﻳــﺴﺘﻲ در ﺗﻤــﺎﻣﻲ ﺳــﺎزﻣﺎن و ﺣﺘــﻲ در‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ‪ ،‬اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻲ ﺷﺪه و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي از درسﻫﺎي ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬ ‫ﺷﺪه‪ ،‬ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1. low blame‬‬ ‫‪  54‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻧﻴﺎزﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﻧﻈﺎم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻮﻓﻖ‪:‬‬ ‫‪ ‬وﺟﻮد رﻫﺒﺮي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻟﺘﺰام ﺑﻪ ارﺗﻘﺎ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪ ‬ﺧﻂ ﻣﺸﻲ و اﺳﺘﺮاﺗﮋي واﺿﺢ‬ ‫‪ ‬ﻣﺤﻴﻂ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﺪه ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ﻳﻚ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﻬﻢ و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ اﻣﺎ ﺑﺪون ﺳﺮزﻧﺶ‬ ‫‪ ‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ و ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ‬ ‫‪ ‬ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﺟﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫ﺧﻄﺮ)‪(17‬‬ ‫ﻳﺎدﮔﻴﺮي از ﺧﻄﺎﻫﺎ‪:‬‬ ‫ﻳﻚ ﺟﺰء اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮاي ارﺗﻘـﺎي اﻳﻤﻨـﻲ ﺑﻴﻤـﺎر‪ ،‬ﮔـﺰارش ﺣـﻮادث اﺳـﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺰارش ﺣﻮادث ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر را ارﺗﻘﺎ ﻧﻤﻲﺑﺨﺸﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي از‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺮي اﺳﺎﺳﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﺎدﮔﻴﺮيﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﺎﺑﺪ‬ ‫و اﺟﺮا ﺷﻮد ﺗﺎ از وﻗﻮع ﺣﻮادث ﻣﺸﺎﺑﻪ در آﻳﻨﺪه ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺳﻼﻣﺖ اﺟﺮا ﺷﻮد)‪.(17‬‬ ‫ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺧﻄﺎﻫﺎ‪ ،‬روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ وﺟـﻮد دارد‪ .‬اﻳـﻦ روشﻫـﺎ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺰارشدﻫﻲ ﺧﻄﺎﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﺑﺮرﺳـﻲ ﺷـﺎﺧﺺﻫـﺎي اﻳﻤﻨـﻲ ﺑﻴﻤـﺎر‪ ،‬ﺑﺮرﺳـﻲ ﺷـﻜﺎﻳﺎت و ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬ ‫رﺿــﺎﻳﺘﻤﻨﺪي ﺑﻴﻤــﺎران ﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﻳﻜــﻲ از روشﻫــﺎي ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ ﺧﻄــﺎ ﻫﻤــﺎن‬ ‫ﮔﺰارشدﻫﻲ ﺧﻄﺎﻫﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻﺗﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪55 ‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﺪهآل ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﺰارشدﻫﻲ ﺧﻄﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد‬ ‫زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪(17):‬‬ ‫‪ -1‬ﻛﻠﻴﺎت ﻃﺮح‪:‬‬ ‫‪ ‬ﻫﻴﭻ ﻋﻮاﻗﺒﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﮔﺰارشدﻫﻨﺪه ﻧﺸﻮد‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺗﻤﺎم ﺧﻄﺎﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﻣﻮارد ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺧﻄﺎ‪ ،1‬ﮔﺰارش ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ ‬از ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺻﻼح داده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻓﻴﺪﺑﻚ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺟﻤﻊآوري داده‪:‬‬ ‫‪ ‬ﻓﺮمﻫﺎي ﮔﺰارش ﺧﻄﺎ را ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮده و در اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‬ ‫ﻛﻪ دوﺳﺖ دارﻧﺪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬اﺟﺎزه ﺗﻤﺎس ﺑﻌﺪي ﺑﺎ ﮔﺰارشدﻫﻨﺪه ﺧﻄﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر روﺷﻦ ﺷـﺪن‬ ‫ﺟﺰﻳﻴﺎت ﮔﺰارش‪ ،‬ﺑﺪﻫﻴﺪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺑـﻮدن ﻓـﺮد را‬ ‫ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﺮاﺣﻞ روﻳﺪاد ﺧﻄﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬از ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي آﻧﻼﻳـﻦ ﺑـﺮاي ﺗـﺴﻬﻴﻞ ﮔـﺰارشدﻫـﻲ‪،‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ‪:‬‬ ‫‪ ‬دادهﻫﺎ را از ﺗﻤﺎم اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ در ﺣﺎدﺛـﻪ درﮔﻴـﺮ ﻫـﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺟﻤﻊآوري ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬در ﻣﻮﻗﻊ رﺧﺪاد ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ واﺣﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺳﻴﺴﺘﻢ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺣﻮادث را ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪1. near miss‬‬ ‫‪  56‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪ ‬ﺣﻮادث را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ روﻳﻜﺮد ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺧﻄﺎ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨـﺪي‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺸﻜﻼت ﺷﺎﻳﻊ در ﻳﻚ ﺑﺨﺶ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ -4‬ﻣﺪاﺧﻠﻪ‪:‬‬ ‫‪ ‬ﻧﻘﺺﻫﺎي زﻣﻴﻨﻪاي ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ آﻧـﺎﻟﻴﺰ ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﺧﻄﺎﻫـﺎ‬ ‫ﭘﻴﺪاﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺤﻴﻂﻫﺎي ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺧﻄﺎ را ﺑـﺮاي اﻧﺠـﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت اﺿـﺎﻓﻲ ﻣـﻮرد‬ ‫ﻫﺪف ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬اﻗﺪاﻣﺎت اﺻـﻼﺣﻲ اﺟـﺮا ﺷـﺪه را ﺑـﺮاي ﺑﺮرﺳـﻲ اﺛﺮﺑﺨـﺸﻲ آﻧﻬـﺎ‪،‬‬ ‫ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﺪاﺧﻼت را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮره‪ ،‬ﻣـﺸﺨﺺ‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑــﺮاي ﺗــﺼﻤﻴﻢﮔﻴــﺮان و ﺳﻴﺎﺳــﺖﮔــﺰاران ﺗﻮﺻــﻴﻪﻫــﺎﻳﻲ داﺷــﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﺪ)‪.(17‬‬ ‫ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﺰارشدﻫﻲ وﻗﺎﻳﻊ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪ ‬ﺧﻄﺎﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رخ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﮔﺎه ﺗﺮس از ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞﻫﺎي ﺗﻨﺒﻴﻬﻲ ﻣﺎﻧﻊ ﮔﺰارشدﻫﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﮔـﺰارشدﻫـﻲ ﮔـﺎه دﺳـﺖ و ﭘـﺎﮔﻴﺮ و دﺳﺘﺮﺳـﻲ ﻳـﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از آنﻫﺎ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪57 ‬‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻳﺸﻪاي وﻗﺎﻳﻊ‪(RCA :root cause analysis) :‬‬ ‫ﻳﻚ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺑﺮاي درك ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﻋﻠﺖ وﻗﻮع ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﻓﺮاﺗﺮ از درﮔﻴﺮ ﻛﺮدن ﺷﺨﺺ ﻳﺎ اﺷﺨﺎص ﺑﻮده و ﻋﻠﻞ زﻣﻴﻨـﻪاي و ﻣﺤﻴﻄـﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺣﺎدﺛﻪ در آن رخ ﻣﻲدﻫﺪ را ﻧﻴﺰ در ﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻳﺸﻪاي ﻋﻠﺖ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﮕﺮ و ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮره‪ ،‬ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺣﻮادث را ﻃﺮاﺣﻲ ﻛـﺮده‬ ‫و از زﻣﺎن ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد و اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻞ واﻗﻌـﻲ ﻳـﻚ‬ ‫ﺣﺎدﺛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳـﺎزﻣﺎنﻫـﺎ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ از‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳـﺘﻪ‪ ،‬ﻳـﺎدﮔﻴﺮيﻫـﺎﻳﻲ داﺷـﺘﻪ و ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻣﻨﺎﺳـﺐ را‬ ‫اﻋﻤﺎل ﻛﻨﻨﺪ)‪.(17‬‬ ‫اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‪:‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ادﺑﻴﺎت ﻣﺎ اﻋﻢ از ﻃﻨﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ ﻣﻄﺎﻳﺒـﺎت ﻋﺒﻴـﺪ‬ ‫زاﻛﺎﻧﻲ و ﻏﻴﺮ آن و ﻣﺘﻮن ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺳﺎﻳﺮ ﻛـﺸﻮرﻫﺎ ﻧـﺸﺎن دﻫﻨـﺪه دﻏﺪﻏـﻪاي‬ ‫دﻳﺮﻳﻦ در زﻣﻴﻨﻪ آﺳﻴﺐﻫﺎي وارده ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران از ﻧﺎﺣﻴﻪ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت درﻣﺎﻧﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻓﻘﻪ اﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻫﻤﻴـﺖ ﻣﻮﺿـﻮع و ﺣﺮﻣـﺖ اﻓـﺮاد‪ ،‬ﺑﺤـﺚ‬ ‫ﺿﻤﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﺳﻴﺐ ﻧﺎﺷﻲ از اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺟـﺪي ﻓﻘﻬـﻲ و‬ ‫ﺣﻘﻮﻗﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻘﺮاط ﺣﻜﻴﻢ ﻛﻪ "اول آن ﻛﻪ آﺳﻴﺐ ﻣﺮﺳﺎن " ﺧﻄﺎب ﺑﻪ‬ ‫اﻃﺒﺎء‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺟﻤﻼت ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﺸﻬﻮر در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر از دﻳـﺪﮔﺎه ﺳـﺎزﻣﺎن ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺑﻬﺪاﺷـﺖ‪ ،‬اﺟﺘﻨـﺎب و‬ ‫ﺧﻼﺻﻲ از آﺳﻴﺐﻫﺎي ﺑﻲﻣﻮرد ﻳﺎ ﺑﺎﻟﻘﻮه‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺳـﻼﻣﺖ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺎت درﻣﺎﻧﻲ ﻳﻜـﻲ از ﭘﺮﺧﻄﺮﺗـﺮﻳﻦ‬ ‫‪1. First do no harm‬‬ ‫‪  58‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ در ﻋﺮﺻﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن از‬ ‫اﻳﻦ ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮر ﺳﻤﺒﻠﻴﻚ ﺗﻠﻔﺎت روزاﻧـﻪ ﻧﺎﺷـﻲ از وﻗـﺎﻳﻊ ﻧﺎﺧﻮاﺳـﺘﻪ در‬ ‫ﺣﻴﻄﻪ درﻣﺎن ﻣﻌﺎدل ﺳﻘﻮط ﻳﻚ ﺟﺖ ﺑﻮﺋﻴﻨﮓ ‪ 747‬ﭘﺮ از ﻣﺴﺎﻓﺮ در ﻫﺮ ‪36‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ )ﺑـﺎ ﺗﻄﺒﻴـﻖ ﺑـﺮ ﮔـﺰارش ﻣﻮﺳـﺴﻪ ﭘﺰﺷـﻜﻲ آﻣﺮﻳﻜـﺎ‪ (1‬ﺗﺨﻤـﻴﻦ زده‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي اﺟﻤﺎﻟﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛـﻪ ﺑـﺮوز ﭼﻨـﻴﻦ ﺣﺎدﺛـﻪاي ﭼـﻪ‬ ‫ﻏﻮﻏﺎﻳﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺣﻮادث ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻧﺎﺷﻲ از درﻣـﺎن در‬ ‫ﻫﻴﺎت ﻳﻚ ﻛﺸﻨﺪه ﺧﺎﻣﻮش‪ 2‬ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣﻴـﺰان‬ ‫ﺑﺮوز ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﻄﺎﻫﺎي درﻣـﺎﻧﻲ در آﻣﺮﻳﻜـﺎ از ﻣﻴـﺰان ﺣـﻮادث‬ ‫ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﻳﻲ‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎن ﺳﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺣﻮادث ﺗﺮاﻓﻴﻜﻲ و ‪ AIDS‬ﻓﺮاﺗﺮ اﺳﺖ)‪.(19‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻛﻪ در ﺳـﺎلﻫـﺎي اﺧﻴـﺮ ﺟﻮاﻣـﻊ ﻛـﺸﻮرﻫﺎي ﻏﺮﺑـﻲ ﺑـﺎﻻﺧﺺ‬ ‫آﻣﺮﻳﻜﺎ را ﺗﻜﺎن داد اﻧﺘﺸﺎر ﮔﺰارش ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺳـﺎل‬ ‫‪ 1999‬ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮگ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ‪ 44000‬ﺗﺎ‪ 98000‬آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ را ﺑﺮ اﺛﺮ ﺣـﻮادث‬ ‫ﻧﺎﺷﻲ از اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت درﻣﺎﻧﻲ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻣﻲزد)‪.(19‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎروارد آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺳﺎل ‪ 1984‬ﻣﺮگ در اﺛﺮ وﻗﺎﻳﻊ ﻧﺎﺷﻲ از اراﺋﻪ‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت درﻣﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻣﺮگ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ‪ 200‬ﻣﻮرد ﺑﺴﺘﺮي‬ ‫ﺑﺮآورد ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ )‪) (1992‬ﺑﺎ ﺑﺮآورد ﻣﺮگ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‬ ‫از ﻫﺮ ‪ 123‬ﺑﺴﺘﺮي( و اﻧﮕﻠﻴﺲ )‪) (2001‬ﺑﺎ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻓﻮت ﺑﻪ ازاي‬ ‫ﻫﺮ ‪ 113‬ﺑﺴﺘﺮي( ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﻠﻜـﻪ ﻣﺠﺮﻳـﺎن‬ ‫آن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻃﻲ روﻧﺪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎراﻧﻪاي ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪﻧﺪ)‪.(19‬‬ ‫ﺑﺮآورد ﻛﻠﻲ ﺣﺎﻛﻲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﺣـﺪود ‪ %10‬ﻣـﻮارد‬ ‫ﺑﺴﺘﺮي در ﻣﻮﺳﺴﺎت درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ از ﻧﺎﺣﻴﻪ اﻳﻦ ﺧـﺪﻣﺎت دﭼـﺎر آﺳـﻴﺐ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻳﻚ درﺻﺪ ﻣﺮگ را در آن ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﻮد‪ .‬دو ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬـﻢ‬ ‫)‪1. Institute Of Medicine (IOM‬‬ ‫‪2. Silent killer‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪59 ‬‬ ‫در ﺧﺼﻮص ﻧﺤﻮه ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﻮادث ﻳﻜـﻲ ﻧﺎﺧﻮاﺳـﺘﻪ ﺑـﻮدن و دﻳﮕـﺮي‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي ﺑﻮدن آنﻫﺎ اﺳﺖ)‪.(19‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 70‬درﺻﺪ اﻳﻦ وﻗﺎﻳﻊ در ﺻـﻮرت‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي و اﻗﺪام ﻻزم و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺻﻼً ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮوز ﭘﻴﺪا ﻧﻜﻨﻨـﺪ‬ ‫و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺒﻌﺎت ﺳﻮء ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﻨﺪ)‪.(19‬‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‪:‬‬ ‫اﮔﺮ ﺑﺴﺘﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ اﻳﻤﻨـﻲ ﺑﻴﻤـﺎر در ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﻬﻴـﺎ‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤـﺎر ﻧﻬﺎدﻳﻨـﻪ ﻧـﺸﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﻣﻴـﺪ ﺑـﻪ‬ ‫اﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر اﻣﺮي ﺑﻴﻬﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﺎﻳـﺪ‬ ‫در ﺗﻤﺎم اﺟﺰاء ﺳﺎزﻣﺎن اﻋﻢ از ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺳﺎري و ﺟﺎري ﺑﺎﺷﺪ و اﻻ‬ ‫ﻣﺼﺪاق ﻫﻤﺎن ﻋﺒﺎرت اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ "ﻓﺮﻫﻨـﮓ‪ ،‬اﺳـﺘﺮاﺗﮋي را ﺑـﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﻣﻲﺧﻮرد‪.(19)"1‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻗﺒـﺎل‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺑﺮوز ﺣﻮادث ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ درﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﺳﺮزﻧﺶ ﺑـﻲﻣـﻮرد و ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧـﻪ‬ ‫ﻗﺮار ﻧﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘـﻪ ﻛـﻪ در ﺳﻴـﺴﺘﻢﻫـﺎي ﺧـﺪﻣﺎت درﻣـﺎﻧﻲ‬ ‫اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻗﺎﻃﻊ ﺧﻄﺎﻫﺎ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ دارﻧﺪ و ﻣﻴﺰان ﻧـﺎﭼﻴﺰي ﻣـﺴﺘﻘﻴﻤﺎً‬ ‫ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ روﻳﻜﺮد ﺑﻪ ﺧﻄﺎﻫﺎ روﻳﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻤﻴﻚ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮرد ﻓﺮدي و ﺗﻨﺒﻴﻪ اﺷﺨﺎص‪ .‬ﺗﺎ زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺴﺘﺮ ﺑـﺮوز ﺧﻄـﺎ‬ ‫وﺟﻮد دارد اﻣﻜﺎن ﺑﺮوز آن ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ‪" .‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮد را ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ ﺳـﺮﺧﻮردن‬ ‫روي ﺳﻄﺢ ﻟﻐﺰﻧﺪه ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻛﺮد ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻟﻐﺰﻧﺪﮔﻲ را ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻧﻤﻮد‪".‬‬ ‫‪1. Culture eats strategy for breakfast.‬‬ ‫‪2. Fair to blame culture‬‬ ‫‪  60‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻫﻤﻮاره ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﺮدي ﻛـﻪ ﺧﻄـﺎﻳﻲ از او ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﺣﻠﻘﻪ زﻧﺠﻴﺮه ﺧﻄﺎ و ﻟﺒﻪ ﺗﻴﺰ آن ﺳﺮ زده اﻟﺰاﻣﺎً ﻓﺮد ﺑﺪي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺧﻄﺎﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ وﺟﻮد ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖ‬ ‫ﺑﺮوز ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ و ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد اﻓﺮاد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻳﻲ ﺑـﺎ ﻃﺮاﺣـﻲ‬ ‫ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺮوز ﺧﻄﺎ را ﻫﻤﻮار ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫـﺎ‬ ‫را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم درﺳﺖ اﻣـﻮر را ﺗـﺴﻬﻴﻞ و در ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬ ‫اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺨﺎﻃﺮهآﻣﻴﺰ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ)‪.(19‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﺳﺮزﻧﺶ و ﻟـﺰوم ﭘﺎﺳـﺨﮕﻮﻳﻲ و ﻣـﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‬ ‫ﭘﺬﻳﺮي در ﻗﺒﺎل رﻓﺘﺎر ﺧﻮد ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﻛﻠﻴﻪ اﻓـﺮاد ﺳـﺎزﻣﺎن اﻋـﻢ از‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﻛﺎرﻛﻨﺎن در ﻗﺒﺎل ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ و اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺧﻮد ﻣﺴﺌﻮﻟﻨﺪ‬ ‫و ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻼش ﺧﻮد را در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﻨﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮوز ﺧﻄﺎ در اﺛﺮ ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻏﻤﺎض و ﮔﺬﺷﺖ اﺳﺖ وﻟﻲ‬ ‫ﺧﻮدداري از درس آﻣﻮﺧﺘﻦ از وﻗﺎﻳﻊ رخ داده و ﺑـﻪ ﻃﺮﻳـﻖ اوﻟـﻲ اﻣﺘﻨـﺎع از‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺑﺮوز ﻣﺠﺪد ﺧﻄﺎ ﻣـﻲﺷـﻮد‪،‬‬ ‫ﻧﺎﺑﺨﺸﻮدﻧﻲ اﺳﺖ)‪.(19‬‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻄﻠﻮب‪:‬‬ ‫در ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻄﻠﻮب اﻳﻤﻨﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻈـﺮات‬ ‫ﺧﻮد را آزاداﻧﻪ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻨﺪ و در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺣﺎدﺛـﻪ ﻧﺎﺧﻮاﺳـﺘﻪاي ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت ﺳﻴﺴﺘﻢ و ﻳﺎ ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ در ﺷﺮف وﻗﻮع اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ در اﻳـﻦ‬ ‫ﺧﺼﻮص اﻋﻼن ﺧﻄﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.1‬‬ ‫ﭼﻬﺎر ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﻋﻤﺪه ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻄﻠﻮب اﻳﻤﻨﻲ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬ ‫‪ ‬اﻣﻨﻴﺖ رواﻧﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ اﻓﺮاد در ﻗﺒﺎل اﻇﻬﺎر ﻧﻈـﺮ آزاداﻧـﻪ و‬ ‫ﮔﺰارش وﻗﺎﻳﻊ از ﺣﻤﺎﻳﺖ و اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪1. Speak up‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪61 ‬‬ ‫‪ ‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ در اﻳﺠﺎد ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ در آن ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺎرﻛﻨـﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﻪ‬ ‫راﺣﺘﻲ دﻏﺪﻏﻪﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻴﺎن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻓﻌﺎﻻﻧـﻪ ﺧﻮاﻫـﺪ‬ ‫داﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﺑﺎﻳـﺪ در ﺳـﺎزﻣﺎن ﺑـﻪ ﮔﻮﻧـﻪاي ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ در ﺧـﺼﻮص‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺎري ﺻﻮرت ﻧﮕﻴـﺮد‪ .‬ﺑـﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن اﻳﻦ اﻋﺘﻤﺎد را در ﺣﺪ اﻋﻠـﻲ ﺧﻮاﻫﻨـﺪ داﺷـﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن از ﺧﻄﺎﻫﺎ‪ ،‬درس ﮔﺮﻓﺘﻪ و از آﻧﺎن در راﺳـﺘﺎي ارﺗﻘـﺎء‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫‪ ‬اﻧﺼﺎف ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ رﻋﺎﻳـﺖ ﺷـﻮد ﻛـﻪ ﻛﺎرﻛﻨـﺎن ﺑﺪاﻧﻨـﺪ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻧﻮاﻗﺺ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳـﺖ ﺗﻨﺒﻴـﻪ و ﺳـﺮزﻧﺶ‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ)‪.(20‬‬ ‫اﻗﺪاﻣﺎت ﻋﻤﻠﻲ در راﺳﺘﺎي ﺣﺼﻮل و ارﺗﻘﺎء اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪ ‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻼﻣﺖ ﻣﻠﻲ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ 1‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان اراﺋـﻪ راه ﻛـﺎر ﻋﻤﻠـﻲ‬ ‫ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر ‪ 7‬ﻗﺪم را ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي اراﺋﻪﻛﻨﻨﺪه‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت درﻣﺎﻧﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ 2‬ﻛﻪ ذﻳﻼً ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻦ ﮔﺎمﻫﺎ‬ ‫آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬ ‫‪ .1‬اﻳﺠــﺎد ﻓﺮﻫﻨــﮓ و ﺑــﺴﺘﺮﺳﺎزي‪ :‬ﺑــﺴﺘﺮي ﺑــﺎز و ﻣﻨــﺼﻔﺎﻧﻪ ﺑــﺮاي‬ ‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻴﺪ‬ ‫‪ .2‬ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺧﻮد را ﺣﻤﺎﻳﺖ و رﻫﺒﺮي ﻛﻨﻴﺪ‪ :‬ﺑﻪﻃﻮر ﺷـﻔﺎف و ﻣﺤﻜـﻢ‬ ‫در ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮد ﺑﺮ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺎﻛﻴﺪ و ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﻴﺪ‬ ‫‪1. National Health System‬‬ ‫‪2. Seven Step to Patient Safety‬‬ ‫‪  62‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪.3‬‬ ‫‪.4‬‬ ‫‪.5‬‬ ‫‪.6‬‬ ‫‪.7‬‬ ‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄـﺮ را ﻫـﻢ ﺳـﻮ و ﻳﻜﭙﺎرﭼـﻪ ﻛﻨﻴـﺪ‪ :‬ﺑـﺮاي‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﻄﺮات‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ و ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴـﺪ و ﺧﻄﺎﻫـﺎ‬ ‫را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺰارش دﻫﻲ را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮده‪ ،‬ارﺗﻘﺎء دﻫﻴﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺧﻮد اﻳﻦ‬ ‫اﻃﻤﻴﻨﺎن را ﺑﺪﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﻪ راﺣﺘـﻲ وﻗـﺎﻳﻊ را در ﺳـﻄﺢ‬ ‫ﻣﺤﻠﻲ و ﻣﻠﻲ ﮔﺰارش ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮدم و ﺟﺎﻣﻌﻪ را در ﻣﻮﺿﻮع درﮔﻴﺮ ﻛـﺮده و ﺑـﺎ آنﻫـﺎ ارﺗﺒـﺎط‬ ‫ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻴﺪ‪ :‬راهﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺻـﺮﻳﺢ ﺑـﺎ ﺑﻴﻤـﺎران‬ ‫اﻳﺠﺎد و ﺑﻪ ﺣﺮف آنﻫﺎ ﮔﻮش دﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫درسﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ را ﺑﻴﺎﻣﻮزﻳـﺪ و ﺑـﻪ دﻳﮕـﺮان ﻫـﻢ ﻳـﺎد دﻫﻴـﺪ‪:‬‬ ‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن را ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻳﺸﻪاي ﻋﻠﻞ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﭼﺮا و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺣﻮادث رخ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‬ ‫راهﺣﻞﻫﺎﻳﺘﺎن را ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﺮوز آﺳﻴﺐ اﺟﺮاﻳـﻲ ﻛﻨﻴـﺪ‪:‬‬ ‫درسﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ آﻣﻮﺧﺘﻪاﻳﺪ ﺑـﺎ ﺗﻐﻴﻴـﺮ در ﻋﻤﻠﻴـﺎت‪ ،‬ﻓﺮاﻳﻨـﺪﻫﺎ ﻳـﺎ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻬﺎدﻳﻨﻪ و ﻋﻤﻠﻲ ﺳﺎزﻳﺪ)‪.(21‬‬ ‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‪:‬‬ ‫ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺳﻨﺠﺶ روﻧﺪ ﺣﻮادث ﺗﻬﺪﻳﺪﻛﻨﻨـﺪه ﺳـﻼﻣﺖ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر اﻣﺮي ﺿﺮوري ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﻮﺳﺴﻪ اراﺋﻪدﻫﻨـﺪه ﺧـﺪﻣﺎت درﻣـﺎﻧﻲ و ﻧﻴـﺰ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻧﻈﺎرﺗﻲ و ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺰار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺳﻄﺢ دﻧﻴﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪه و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﻳﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨـﻪ‬ ‫ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ آژاﻧـﺲ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﻣﺮاﻗﺒـﺖ‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ 1‬آﻣﺮﻳﻜﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺟﺪول ﺿـﻤﻴﻤﻪ آﺧـﺮ ﻛﺘـﺎب آﻣـﺪه‬ ‫اﺳﺖ)‪.(22‬‬ ‫‪1. AHRQ: Agency for Healthcare Research and Quality‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪63 ‬‬ ‫در ﻛــﺸﻮر ﻣــﺎ ﻧﻴــﺰ ﺑﺮاﺳــﺎس ﻧﻈــﺮ ﺧﺒﺮﮔــﺎن ‪ 15‬ﺷــﺎﺧﺺ ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان‬ ‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻛﺸﻮري اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺳﻘﻮط ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪ -2‬زﺧﻢ ﺑﺴﺘﺮ )زﺧﻢ ﻓﺸﺎري(‬ ‫‪ -3‬ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﻣﻜﺘﺴﺒﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ‬ ‫‪ -4‬ﻋﻮارض ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ‬ ‫‪ -5‬ﻋﻮارض اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮن‬ ‫‪ -6‬ﺑﺎزﺷﺪن زﺧﻢ ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ‬ ‫‪ -7‬ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﻳﺎ ﻫﻤﺎﺗﻮم ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ‬ ‫‪ -8‬ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪن اﺟﺴﺎم ﺧﺎرﺟﻲ ﻃﻲ اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﻲ‬ ‫‪ -9‬ﭘﺎرﮔﻲ ﻳﺎ ﺑﺮﻳﺪﮔﻲ اﺗﻔﺎﻗﻲ‬ ‫‪ -10‬ﻣﺮگ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل زاﻳﻤﺎن‬ ‫‪ -11‬آﻣﺒﻮﻟﻲ رﻳﻪ ﻳﺎ ﺗﺮوﻣﺒﻮز ورﻳﺪ ﻋﻤﻘﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺟﺮاﺣﻲ‬ ‫‪ -12‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺤﻞ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ‬ ‫‪ -13‬ﻣﺮگ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻧﻔﺎرﻛﺘﻮس ﻗﻠﺒﻲ ﻳﺎ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣـﻲ ﭘﻴﻮﻧـﺪ ﻋـﺮوق‬ ‫ﻛﺮوﻧﺮ‬ ‫‪ -14‬ﺗﺮوﻣﺎي زاﻳﻤﺎﻧﻲ‬ ‫‪ ‬زاﻳﻤﺎن ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺪون وﺳﻴﻠﻪ‬ ‫‪ ‬زاﻳﻤﺎن ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎ وﺳﻴﻠﻪ‬ ‫‪ -15‬ﺗﺮوﻣﺎي ﺑﻪ ﻧﻮزاد ﺣﻴﻦ ﺗﻮﻟﺪ‬ ‫‪ ‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬـﻢ ﻛﺎرﻛﻨـﺎن در ﺣـﺼﻮل ﺑـﻪ اﻳﻤﻨـﻲ ﺑﻴﻤـﺎر و‬ ‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺑﺮوز ﻣﺨﺎﻃﺮه ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬از ﺳﻮي ﻣﻮﺳـﺴﻪ ارﺗﻘـﺎء‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ )‪ 1(IHI‬ﻧﻴﺰ ‪ 5‬رﻓﺘـﺎر ﺣﻴـﺎﺗﻲ ﺑـﺮاي ارﺗﻘـﺎء اﻳﻤﻨـﻲ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ)‪.(20‬‬ ‫‪1. Institute of Health Improvment‬‬ ‫‪  64‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪ .1‬از ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎي ﻣﻜﺘﻮب اﻳﻤﻨﻲ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ .2‬در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ اﺣﺴﺎس ﻧﮕﺮاﻧﻲ از اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺧﻄﺎ دارﻳـﺪ دﻏﺪﻏـﻪ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻴﺪ )‪.(Speak up‬‬ ‫‪ .3‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻔﺎف ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن ﺑﻴﻤﺎران ﺧﻮد ﮔﻮش ﻓﺮا دﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ درﺳﺖ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺷﺪه اﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻄﺎﻟﺐ و ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻛﺎدر درﻣﺎﻧﻲ از ﺗﻜﻨﻴﻚ‬ ‫‪ SBAR‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪) .‬ﻣﺨﻔﻒ ﻛﻠﻤﺎت ذﻳﻞ‪(:‬‬ ‫‪ :Situation‬ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺷﺮح ﺣﺎل و وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪ :Background‬ﺗﻮﺿــﻴﺤﻲ در ﺧــﺼﻮص ﺑﻴﻤــﺎري زﻣﻴﻨــﻪاي و ﺳــﺎﺑﻘﻪ‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫‪ :Assessment‬ارزﻳﺎﺑﻲ از وﺿﻌﻴﺖ ﺟﺎري ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬ﺗﺸﺨﻴﺺﻫﺎي ﻣﺤﺘﻤﻞ‬ ‫و ﻣﻴﺰان وﺧﺎﻣﺖ ﺣﺎل وي‬ ‫‪ :Recommendations‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد و ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد اﻗﺪاﻣﺎت ﺑﻌﺪي‬ ‫‪ .4‬ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﻲاﺣﺘﻴﺎﻃﻲ ﻧﻜﻨﻴﺪ و ﻧﮕﺬارﻳﺪ دﻳﮕﺮان ﺑﻲاﺣﺘﻴﺎﻃﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ .5‬ﻣﻮاﻇــﺐ ﺧﻮدﺗــﺎن ﺑﺎﺷــﻴﺪ! )از ﻣﻮاﺟﻬــﻪ ﺑــﺎ ﺷــﺮاﻳﻂ ﭘﺮﺧﻄــﺮ و‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ را در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺎ ﻗﺮار ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬ ‫اﺿﺎﻓﻪﻛﺎري ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺧﺴﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﻬﻴـﺰات‬ ‫اﻳﻤﻨﻲ و‪ ...‬ﺧﻮدداري ﻛﻨﻴﺪ(‬ ‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻛﻠﻲ و ﻋﻤﻠﻲ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‪:‬‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻬﺪاﺷﺖ دو ﭼـﺎﻟﺶ ﺑـﺰرگ را در ﻣﻘﺎﺑـﻞ اﻳﻤﻨـﻲ ﺑﻴﻤـﺎر‬ ‫ﺑﺮﺷﻤﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ آن ﻋﻔﻮﻧـﺖﻫـﺎي ﻣﻜﺘـﺴﺒﻪ از ﺧـﺪﻣﺎت ﺳـﻼﻣﺖ و‬ ‫دﻳﮕﺮي ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﺠﺎم ﻏﻴﺮ اﻳﻤﻦ اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ دوي‬ ‫اﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ ﭼﻚ ﻟﻴﺴﺖﻫﺎ و راﻫﻨﻤﺎﻫﺎﻳﻲ ﻫـﻢ از ﺳـﻮي ﺳـﺎزﻣﺎن ﺟﻬـﺎﻧﻲ‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪65 ‬‬ ‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻫـﻢ اﻛﻨـﻮن اﺟـﺮاي آنﻫـﺎ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﺑﻬﺪاﺷـﺖ‬ ‫دﺳﺖﻫﺎ از ﺳﻮي وزارت ﻣﺘﺒﻮع در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ و ﻣﺮاﻛﺰ آﻣﻮزﺷـﻲ درﻣـﺎﻧﻲ‬ ‫ﺗﺎﺑﻌﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮد)‪.(23‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ‪ 9‬راﻫﻜﺎر اﺟﺮاﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راه ﺣـﻞﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي‬ ‫ﺣﺼﻮل و ارﺗﻘﺎء اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر اراﺋﻪ ﻧﻤﻮده ﻛﻪ ﻋﻨﺎوﻳﻦ آنﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪(23) :‬‬ ‫‪ .1‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داروﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻧﺎم و ﺗﻠﻔﻆ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺧﻄﺎي‬ ‫داروﻳﻲ‬ ‫‪ .2‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﺮدي ﺑﻴﻤﺎر ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺧﻄﺎ‬ ‫‪ .3‬ارﺗﺒﺎط ﻣﻮﺛﺮ در زﻣﺎن ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪ .4‬اﻧﺠﺎم ﭘﺮوﺳﻴﮋر ﺻﺤﻴﺢ در ﻣﺤﻞ ﺻﺤﻴﺢ در ﺑﺪن ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫‪ .5‬ﻛﻨﺘﺮل ﻏﻠﻈﺖ ﻣﺤﻠﻮلﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺖ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺰرﻳﻖ‬ ‫‪ .6‬اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺻﺤﺖ دارو درﻣﺎﻧﻲ در ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺘﻘﺎﻟﻲ اراﻳﻪ ﺧﺪﻣﺎت‬ ‫‪ .7‬اﺟﺘﻨﺎب ازاﺗﺼﺎﻻت ﻧﺎدرﺳﺖ ﺳﻮﻧﺪ و ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ‬ ‫‪ .8‬اﺳﺘﻔﺎده ﺻﺮﻓﺎ ﻳﻜﺒﺎره از وﺳﺎﻳﻞ ﺗﺰرﻳﻘﺎت‬ ‫‪ .9‬ﺑﻬﺒــﻮد ﺑﻬﺪاﺷــﺖ دﺳــﺖ ﺑــﺮاي ﺟﻠــﻮﮔﻴﺮي از ﻋﻔﻮﻧــﺖ ﻣــﺮﺗﺒﻂ ﺑــﺎ‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺳﻼﻣﺘﻲ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي دوﺳﺘﺪار اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪1‬‬ ‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ در ﺣﻮزهي ‪ EMRO‬و ﺳـﺎﻳﺮ ﻧﻘـﺎط دﻧﻴـﺎ ﺑـﻪ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪ ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮزاﻣﺒﻴﻚ‪ ،‬ﺳﻮدان و ﻳﻤﻦ در ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻧﻴـﺰ‬ ‫اﺷﺎره ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪1. Patient Safety Friendly Hospital Initiative‬‬ ‫‪  66‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻌﺪادي از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ‪ 7‬ﻛﺸﻮر ﺣﻮزهي ‪ EMRO‬در‬ ‫ﺣﺎل اﺟﺮاي اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪) .‬ﻛﺸﻮرﻫـﺎي ﺣـﻮزه ‪ EMRO‬ﺷـﺎﻣﻞ ﻣـﺼﺮ‪،‬‬ ‫ﺗــﻮﻧﺲ‪ ،‬ﻣــﺮاﻛﺶ‪ ،‬ﻳﻤــﻦ‪ ،‬ﺳــﻮدان‪ ،‬اردن‪ ،‬ﭘﺎﻛــﺴﺘﺎن ﻫــﺴﺘﻨﺪ(‪ .‬ﺑﺎﺗﻮﺟــﻪ ﺑــﻪ‬ ‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ‪ 10 ،WHO‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬ ‫از ﻛﺸﻮر اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﭘﺎﻳﻠﻮت اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮده ﻛﻪ در ﺻـﻮرت ﺗﺤﻘـﻖ‪ ،‬ﺧـﺪﻣﺘﻲ‬ ‫ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﻣﺮدم و اﻓﺘﺨﺎري ﺑﺮاي ﻛـﺸﻮر و داﻧـﺸﮕﺎهﻫـﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ و ﻣﺮاﻛـﺰ‬ ‫درﻣﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ ‬از ﺳﻮي ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ اﻧﻄﺒـﺎق‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫـﺎ ﺑـﺎ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻳﻤﻨـﻲ ﺑﻴﻤـﺎر‪ ،‬ﻣـﻮرد اﻧﺘﻈـﺎر از‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي دوﺳـﺘﺪار اﻳﻤﻨـﻲ ﺑﻴﻤـﺎر اراﺋـﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ از ﻧﻈﺮ اﻫﻤﻴﺖ و اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﺮ ‪ 3‬ﻧﻮع ﻫﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪ .1‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺿﺮوري ﻳﺎ ﺣﻴﺎﺗﻲ )‪(Critical Criteria‬‬ ‫‪ .2‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺤﻮري )‪(Core Criteria‬‬ ‫‪ .3‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪاي )‪(Developmental Criteria‬‬ ‫و در ‪ 5‬ﺣﻮزه ﻳﺎ ﮔﺮوه ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪ .A‬رﻫﺒﺮي و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ )‪(Leadership and Management‬‬ ‫‪ .B‬ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎر و ﺟﺎﻣﻌﻪ )‪(Patient & Public Involvement‬‬ ‫‪ .C‬ﻃﺒﺎﺑﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﻳﻤﻦ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑـﺮ ﺷـﻮاﻫﺪ ‪(Safe Evidence Based‬‬ ‫)‪Clinical Practice‬‬ ‫‪ .D‬ﻣﺤﻴﻂ اﻳﻤﻦ )‪(Safe Environment‬‬ ‫‪ .E‬ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﺪاوم )‪(Lifelong Training‬‬ ‫ﺑــﻪ ﻋﺒــﺎرﺗﻲ اﺳــﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻮﺟــﻮد در اﻳــﻦ ‪ 5‬ﺣــﻮزه از ‪ 3‬ﻧــﻮع‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﭘﻴﺸﮕﻔﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد)‪.(24‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪67 ‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت )‪:(Use of Information‬‬ ‫»اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬زﻳﺮ ﺑﻨﺎي ﻫﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ داراي اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻛﻴﻔﻴﺖ اﺳﺖ«)‪(4‬‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺟﻬﺖ اﺟﺮا ﺑﻪ ﻧﻈﺎم ﺳﻼﻣﺖ اﻧﮕﻠﻴﺲ در ﺳﺎل‬ ‫‪ ،1998‬ﻛﻴﻔﻴــﺖ‪ ،‬ﺑــﻪﻋﻨــﻮان ﻣﺤــﻮر اﺻــﻼﺣﺎت ﻗﻠﻤــﺪاد ﺷــﺪ‪ .‬ﻫــﺪف اﺻــﻠﻲ‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻧﻤﻮدن ﻛﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﻴﻤـﺎر‬ ‫در ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي واﺣﺪ و ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻴﺖ اﻃﻼﻋﺎت‪،‬‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد ﻫﻤﻜﺎري‪ ،‬ﻛﺎر ﮔﺮوﻫﻲ و ﻳﻜﺴﺎنﺳﺎزي ﻧﺤﻮه اراﺋﻪ ﺧـﺪﻣﺎت ﺳـﻼﻣﺖ و‬ ‫ﻃﺒﺎﺑﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻫـﺮ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر‬ ‫ﻧﺸﺎن دادن ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﺧـﻮب‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‪ ،‬اﺟﺮا‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﺪﻣﺎت ﺿﺮوري اﺳﺖ)‪.(4‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت از ﺻﺤﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﻮده و ﻧﻴﺰ ﺗﻼﺷـﻲ ﺑـﺮاي‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد اﻃﻼﻋﺎت اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده و ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑـﺎ ﻣـﺸﻜﻞ‬ ‫ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه و ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻋﻤﺪهاي در ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧـﺎ ﻋـﺪم‬ ‫ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻛﺎدر ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ (2001) Greighton & Nichollos‬در ﺧﺼﻮص ﻛﺎر ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﻮارد ذﻳﻞ را ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪ ‬ﻛﻞ ﻛﺎدر ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ را در اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﻪ ﻧـﻮع دادهاي ﻛـﻪ‬ ‫ﻗﺮار اﺳﺖ ﺟﻤﻊآوري ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺸﺎرﻛﺖ دﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬از آﮔﺎﻫﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﺎدر ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ در ارﺗﺒـﺎط ﺑـﺎ دﻻﻳـﻞ ﺟﻤـﻊآوري‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻛﺎدر ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ را در ﺧﺼﻮص ﻓﻮاﻳـﺪ اﻃﻼﻋـﺎت ﺟﻤـﻊآوري ﺷـﺪه در‬ ‫ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎء ﺧﺪﻣﺎﺗﺸﺎن آﮔﺎه ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬اﻃﻼﻋﺎت را در ﻓﻮاﺻﻞ زﻣﺎﻧﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺟﻤﻊآوري ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺗـﺎ ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬ ‫آن در ﻃﻲ زﻣﺎن )روﻧﺪ( ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ ‬در ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺗﻔﺎوتﻫﺎ و درك روﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮات‪ ،‬ﻣﻬـﺎرت ﻻزم را ﻛـﺴﺐ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ)‪(25‬‬ ‫‪  68‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻟﺬا ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر راهاﻧـﺪازي و اﺳـﺘﻘﺮار ﻣﻄﻠـﻮب ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ روز‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ و ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬ ‫ﺟﻬﺖ اﻳﺠﺎد زﻳﺮ ﺳـﺎﺧﺖﻫـﺎ و اﻣﻜـﺎن ﭘـﺎﻳﺶ ﻣـﺴﺘﻤﺮ وﺿـﻌﻴﺖ ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ارزﻳـﺎﺑﻲ و اﻟﮕـﻮﮔﻴـﺮي از ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ ﺧـﺪﻣﺎت ﻫـﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺨـﺶ‬ ‫ﻛﻠﻴﺪي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺮاﺣﻞ‬ ‫ﺟﻤﻊآوري‪ ،‬ذﺧﻴﺮه‪ ،‬ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ و اﺳـﺘﻔﺎده از آن اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ زﻋـﻢ ﻣـﺎ‪،‬‬ ‫دادهﻫﺎ‪ 1‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم اﻋﺪاد و ارﻗـﺎﻣﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﻪ‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮد و اﻃﻼﻋﺎت‪ ،2‬دادهﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻔـﺴﻴﺮ ﺷـﺪه و‬ ‫در ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﻛﻴﻔﻴﺖ اراﺋﻪ ﺧـﺪﻣﺎت ﺑﺤـﺚ ﻣـﻲﺷـﻮد ﺣـﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴـﺖ و‬ ‫ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑـﻴﺶ از ﻫـﺮ‬ ‫زﻣﺎن دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ آﻧﻴﻢ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻛـﺎﻣﻼً ﺻـﺤﻴﺢ ﺑـﻮده و ﺑـﺎ دﻗـﺖ و‬ ‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ)‪.(26‬‬ ‫ﻛﻴﻔﻴــﺖ دادهﻫــﺎ ﺑــﺮ اﺛﺮﺑﺨــﺸﻲ اﻃﻼﻋــﺎت ﺗﺄﺛﻴﺮﮔــﺬار اﺳــﺖ‪ .‬ﻣﻨﻈــﻮر از‬ ‫داده ﻫﺎي ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻ‪ ،‬داده ﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﻂ‪ ،‬ﻗﺎﺑـﻞ‬ ‫دﺳﺘﺮس و ﺑﻪ روز ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻬﺒﻮد در ﻧﺤﻮه ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ و‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت در ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻴﺖ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑـﻪ ﺑﻴﻤـﺎران و‬ ‫ﭘﺎﻳﺶ ﻣﺴﺘﻤﺮ و ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ)‪.(27‬‬ ‫ﻧﻈﺎم اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻧﻈﺎم ﺑﻬﺪاﺷﺖ و درﻣﺎن در ﺳـﻄﺢ‬ ‫ﻛﻼن و ﻳﺎ در ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻪ آن ﻧﻴﺎز ﻣﺒـﺮم داﺷـﺘﻪ و آﻧـﺎن را ﻗـﺎدر ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑـﻪﻋﻨـﻮان ﻧﻈـﺎﻣﻲ‬ ‫ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺤﺘﻮي ﻛﻠﻴﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ‪ ،‬دﻣﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ و ﻓﺮدي‬ ‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺳﻼﻣﺖ ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮﺷﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤـﺎران‬ ‫در ﻫﺮ زﻣﺎن و ﻫﺮ ﻛﺠﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻈﺎم ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛـﻪ ﻣﺒـﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻫـﺎي‬ ‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﻴﻤﺎران و ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‪ ،‬اﺟﺮا‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫‪1. data‬‬ ‫‪2. information‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪69 ‬‬ ‫و ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻈﺎم اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺧـﻮب و ﻣﻄﻠـﻮب‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻧﺪ و ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ‬ ‫و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎ و ﻧﺘﺎﻳﺞ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻧﻈﺎم اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺧﻮب ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺳـﻼﻣﺖ در ﺗﻌﻴـﻴﻦ اﻃﻼﻋـﺎت ﺑـﺮاي ﭘـﮋوﻫﺶﻫـﺎ‪ ،‬ﻣﻤﻴـﺰي‪،‬‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﺗﺪوﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ)‪.(4‬‬ ‫ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﺤﻮرﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎر و اﻳﻤﻦ ﺑﻮدن او از ﺧﻄﺮات اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻳﻜﻲ‬ ‫از ﻣﺤﻮر ﻫﺎي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻳـﻦ ﻣﺤـﻮر ﭼـﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﻤﻊآوري و ﺛﺒﺖ ﻣﻲﺷﻮد؟‬ ‫ﻣﻮارد زﻳﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻮواﻻت ﻣﺎ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨـﺪي ﻣـﺸﺨﺺ از وﻗـﺎﻳﻊ ﻧﺎﺧﻮاﺳـﺘﻪ و ﺧﻄﺎﻫـﺎي‬ ‫ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺑﻪ وﻳﮋه وﻗﺎﻳﻊ ﻧﺎﮔﻮار‪.‬‬ ‫‪ -2‬وﺟﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺷﺪه ﻧﺤﻮه ﺛﺒﺖ‪ ،‬ﮔﺰارش دﻫـﻲ‪ ،‬ﺑـﺎزﺧﻮاﻧﻲ و‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺧﻄﺎ‪.‬‬ ‫‪ -3‬وﺟﻮد ﻓﺮم ﮔﺰارشدﻫﻲ داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺧﻄﺎ و دﺳﺘﺮﺳـﻲ ﺑـﻪ آن ﺑـﺮاي‬ ‫ﻛﻠﻴﻪ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﻳﺎ دﺳﺘﺮﺳﻲ آﻧﻼﻳﻦ ﺑﻪ آن‪.‬‬ ‫‪ -4‬وﺟﻮد ﻓﺮم ﺷﻜﺎﻳﺎت و ﻧﻈﺮات ﺑﻴﻤﺎران و دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ آن ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﻪ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران و ﻳﺎ دﺳﺘﺮﺳﻲ آﻧﻼﻳﻦ‪.‬‬ ‫‪ -5‬وﺟﻮد ﻓﺮم اﻗـﺪاﻣﺎت ﭘـﺲ از وﻗـﻮع وﻗـﺎﻳﻊ ﻧﺎﺧﻮاﺳـﺘﻪ و ﺧﻄﺎﻫـﺎي‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ‪.‬‬ ‫‪ -6‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر در واﺣﺪﻫﺎ‪.‬‬ ‫‪ -7‬ﻗﺎﺑﻠﻴــﺖ اﺳــﺘﺨﺮاج اﻃﻼﻋــﺎت اﻳﻤﻨــﻲ ﺑﻴﻤــﺎر از دادهﻫــﺎي ‪HIS‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫‪ -8‬وﺟﻮد ﻓﺮم رﺿﺎﻳﺖ ﺳﻨﺠﻲ از ﺑﻴﻤﺎر ﺣﻴﻦ ﺑﺴﺘﺮي و ﭘﺲ از آن ﻛـﻪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﺑﻴﻤﺎر ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -9‬اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ آﻧﻼﻳﻦ ﻳﺎ ﻛﺘﺒﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺑـﺮاي اﻧﺘﻘـﺎل ﺗﺠﺮﺑﻴـﺎت‬ ‫ﺧﻮد از ﺳﻴﺮ درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎري و رﺧﺪادﻫﺎي دوره ﺑﺴﺘﺮﻳﺸﺎن)‪.(9‬‬ ‫‪  70‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ )‪:(Clinical Effectiveness‬‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪» ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ داﻧﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣـﺪه از‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠـﻮب‬ ‫در روﻧﺪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺑﻴﻤﺎران«‪ ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺎرﭼﻮب اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ را اﻃﻼعرﺳـﺎﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﭘﺎﻳﺶ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ از اﺟـﺰاء‬ ‫اﺳﺎﺳﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد و ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫـﺪف‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻛﻪ در ﻗﺎﻟـﺐ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﺷـﻮاﻫﺪ اﻳﺠـﺎد‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد در اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت اﺳﺖ‪ .‬اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ﻣﻮرد اﻧﺠﺎم ﻛـﺎر‬ ‫درﺳﺖ‪ ،‬در زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑـﻮده و ﺑـﺎ ﺑﻬﺒـﻮد ﻛﻴﻔﻴـﺖ و‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ارﺗﺒﺎط دارد‪.‬اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ داﻣﻨﻪاي از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ارﺗﻘﺎ ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬ ‫ﺑﻮده و ﺷﺎﻣﻞ‪:‬‬ ‫‪ ‬ﺷﻮاﻫﺪ‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ و اﺟﺮاي‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬اﺑﺰاري ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ )ﻣﺜﻞ ﻣﻤﻴﺰي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ارزﺷـﻴﺎﺑﻲ( ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎزﻧﮕﺮي و ارﺗﻘﺎي درﻣﺎنﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺟﺎري و ﺗﺪارك ﺷﻮاﻫﺪي‬ ‫ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎء اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺷﻮاﻫﺪ را از ﻧﻈﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ـ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ارﺗﻘﺎ و اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ و ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﻳـﺎدﮔﻴﺮي درون‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ‪ ،‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺣﺎﺻـﻞ ﻛـﺎرﺑﺮد ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ داﻧـﺶ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘـﻪ از ﭘـﮋوﻫﺶ‬ ‫روزآﻣﺪ و ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺻﺤﻴﺢ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ و دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎر اﺳـﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﺛﺮﺑﺨـﺸﻲ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﺣﻜﺎﻳـﺖ از‬ ‫ﻣﻄﻠﻮﺑﻴﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛـﺎرﺑﺮد ﻳـﻚ دارو ﻳـﺎ روش ﺗﺸﺨﻴـﺼﻲ درﻣـﺎﻧﻲ در ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ)‪.(28‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪71 ‬‬ ‫اﺻﻄﻼح ﻃﺒﺎﺑﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ‪ 1‬در ﺳﺎل ‪ 1992‬ﺗﻮﺳﻂ ‪ G. Guyatt‬و‬ ‫ﻫﻤﻜــﺎراﻧﺶ از داﻧــﺸﮕﺎه ﻣــﻚ ﻣــﺴﺘﺮ ﻛﺎﻧــﺎدا ﻣﻄــﺮح ﺷــﺪ و آوازه آن ﺑﻄــﻮر‬ ‫ﻓﺰاﻳﻨﺪهاي ﺑﻪ داﻧﺸﻜﺪهﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮريﻛﻪ ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻪاي ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1992‬ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷـﻮاﻫﺪ ﭘﺮداﺧـﺖ‪،‬‬ ‫ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 13000 ،2004‬ﺑﺎر رﻓـﺮﻧﺲ داده ﺷـﺪ‪ .‬ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑﺮﺷـﻮاﻫﺪ‬ ‫ادﻏﺎم ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻮاﻫﺪ از ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻴـﺎت ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ و ﺷـﺮاﻳﻂ و‬ ‫ﺗﺮﺟﻴﺤﺎًت ﺑﻴﻤﺎران اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘـﺼﻮد از ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ ﺷـﻮاﻫﺪ ﭘﮋوﻫـﺸﻲ‪ ،‬ﺷـﻮاﻫﺪي‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ از ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ ﺧﻄـﺎ ﺑـﺮ روي ﺑﻴﻤـﺎران ﺑﺪﺳـﺖ‬ ‫ﻣﻲ آﻳﺪ و ﻛﺎرآﻣﺪي و ﺑﻲﺧﻄﺮي رژﻳﻢﻫـﺎي درﻣـﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮي‪ ...،‬و ارزش‬ ‫ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﻳﺎ‪ ...‬را در ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻣﻮرﺗـﺎﻟﻴﺘﻲ‪ ،‬ﻣﻮرﺑﻴـﺪﻳﺘﻲ ﻳـﺎ ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻴﻤﺎر در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﻣـﺎ‬ ‫ﻣﻲآﻣﻮزد ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮﺑﻲ از اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻋﻠﺖ ﻧﻴﺎز‬ ‫ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻬﺎرتﻫـﺎي ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﺷـﻮاﻫﺪ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ اوﻻً‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺣﺠﻢ ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد دارﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳـﺮﻋﺖ در ﺣـﺎل اﻓﺰاﻳـﺸﻨﺪ‪.‬‬ ‫دوﻣﺎ‪ ،‬ﭘﺰﺷـﻜﺎن زﻣـﺎن ﻛﻤـﻲ را ﻣـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ اﺧﺘـﺼﺎص دﻫﻨـﺪ‪،‬‬ ‫درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﭘﺰﺷـﻜﺎن‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﺎن روشﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ و درﻣﺎﻧﻲ زﻣﺎن ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ ﺧـﻮد‬ ‫را اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ درﻣـﺎن اﻧﺘﺨـﺎﺑﻲ ﺑـﺮاي ﻳـﻚ ﺑﻴﻤـﺎري ﺑـﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت‬ ‫ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻲاﺛﺮ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻣﻀﺮ ﺑﻮدهاﺳـﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﻧـﺸﺎن‬ ‫دادهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﺣﺪود ‪ %95‬اﻃﻼﻋـﺎت ﺑﺎﻳـﺪ ﻫﻔﺘـﻪاي ‪ 20‬ژورﻧـﺎل‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺑﻪ اﻧﺠـﺎم رﺳـﺎﻧﺪن آن ﻏﻴـﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ‪ .‬ﺿـﻤﻦ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫـﺪ دورهﻫـﺎي ﺑـﺎزآﻣﻮزي راﻳـﺞ‪ ،‬ﻛـﺎرآﻳﻲ ﻛـﺎﻓﻲ‬ ‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ آﻣﻮﺧﺘﻦ روشﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي آﻣﻮزش ﻣﺪاوم در ﺗﻤﺎم ﻋﻤـﺮ‬ ‫)‪1. Evidence Based Medicine (EBM‬‬ ‫‪  72‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻫــﺴﺘﻴﻢ‪ .‬اﻃﻼﻋــﺎت ﭘﺰﺷــﻜﻲ از درﺟــﻪ اﻋﺘﺒــﺎر ﻣﺘﻔــﺎوﺗﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧــﺪ وﻟــﻲ‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﺎن اﻣﻜﺎن ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻧﻘﺪ اﻃﻼﻋﺎت و ﺟﺪا ﻛـﺮدن اﻃﻼﻋـﺎت ﻣﻌﺘﺒـﺮ از‬ ‫ﻏﻴﺮ ﻣﻌﺘﺒﺮ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻼوه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﭘﺰﺷﻜﺎن دﻳـﺪ روﺷـﻨﻲ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﻘﺎﻻت ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ داﻧﺴﺘﻦ اﻳﻦ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ آﻧﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬ﺣﺘـﻲ در ﻣـﻮرد‬ ‫ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑـﻴﻦ ورود ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت و‬ ‫ﮔﻨﺠﺎﻧﺪن آن در ﻛﺘﺎب‪ ،‬وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗـﻮﺟﻬﻲ از‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻫﺎي ﻣﺎ ﺑﺨﺼﻮص در زﻣﻴﻨﻪ درﻣﺎن ﻋﻘﺐﺗﺮ از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ اﺑﺰارﻫﺎﻳﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ذﻛﺮ‬ ‫ﺷﺪه ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻃﺒﺎﺑﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑـﺮ ﺷـﻮاﻫﺪ ﻧـﺸﺎن ﻣـﻲدﻫـﺪ ﻛـﻪ ﭼﻄـﻮر‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان در ﺣﺪاﻗﻞ زﻣﺎن‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ را ﻳﺎﻓـﺖ‪ ،‬ﻧﻘـﺪ ﻧﻤـﻮد و‬ ‫ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺗﻮان آن را در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﻫﺮ ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬ﺑﻪﻛﺎر ﺑﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳـﻦ‬ ‫روش ﻣﺪاﺧﻼت ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ و درﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً زﻣـﺎﻧﻲ ﺑـﻪﻛـﺎر ﻣـﻲروﻧـﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﻛﺎراﻳﻲ آنﻫﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و از ﻣﺪاﺧﻼت ﻣﻀﺮ ﻳﺎ ﺑﻲاﺛﺮ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺮاﺣﻞ زﻳﺮ را در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻃﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﺳﻮال ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ‬ ‫‪ .2‬ﺟﺴﺘﺠﻮي اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫‪ .3‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻘﺎداﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و ﺳﻨﺘﺰ آنﻫﺎ‬ ‫‪ .4‬ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫‪ .5‬ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ)‪(29‬‬ ‫ﻃﺒﺎﺑﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺑﺎورﻫﺎي ﻣﺎ‬ ‫را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻼشﻫـﺎي ﻣﻌﺮﻓـﺖ ﺑـﺸﺮي ﻳﻌﻨـﻲ ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ و‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪73 ‬‬ ‫ﺑﻪروز ﺗﺮﻳﻦ ﺷﻮاﻫﺪ را در ﺣﻴﻄﻪﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺳﻪ ﺟﺰء ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ داﻧﺶ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻣﻬﺎرت ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﭘﺰﺷـﻚ و ارزشﻫـﺎ و‬ ‫ﺗﺮﺟﻴﺤﺎًت ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺰﺷﻚ و ﺑﻴﻤﺎر ﭘﻴﻮﻧـﺪي را اﻳﺠـﺎد‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﻛﻴﻔﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻴﻤﺎر را ﺑﻬﺒﻮد ﻣـﻲﺑﺨـﺸﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻪ ﺟﺰ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪1‬ـ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ داﻧﺶ ﻣﻮﺟﻮد )ﺷﺎﻫﺪ(‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ راﻳـﺞ اﺳـﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺳﺘﻲ و دﻗﺖ ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ‪ ،‬اﻧﺪازهﮔﻴـﺮي ﻣﻴـﺰان‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ و ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻮدن رژﻳﻢﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن ﺻﻮرت ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ .‬ﺷـﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ و درﻣﺎنﻫﺎي ﻗﺒﻠـﻲ‬ ‫را ﺑﺮرﺳﻲ و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﺎ ﺷﻮاﻫﺪ ﺟﺪﻳﺪي ﻛﻪ دﻗﻴـﻖﺗـﺮ و ﻣﻄﻤـﺌﻦﺗـﺮ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪2‬ـ ﻣﻬﺎرت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭘﺰﺷﻚ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺗﺨـﺼﺺ و ﻗـﺪرت ﺗـﺸﺨﻴﺺ ﺳـﺮﻳﻊ‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻴﻤﺎري‪ ،‬ﺧﻄـﺮات و ﻓﻮاﺋـﺪ ﻣـﺪاﺧﻼت ﻣﻤﻜـﻦ‪ ،‬ارزش ﻫـﺎي ﻓـﺮدي و‬ ‫اﻧﺘﻈﺎرات ﺑﻴﻤﺎر از ﭘﺰﺷﻚ ﺑﻮده و ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ او اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪3‬ـ ارزشﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت‪ ،‬ﻧﮕﺮاﻧﻲﻫﺎ و ﺗﻮﻗﻌﺎت ﺧـﺎص ﻫـﺮ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ اﻫﻤﻴـﺖ داﺷـﺘﻪ و ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ در ﻫﻨﮕـﺎم اﺧـﺬ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد)‪.(29‬‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ دﻻﻳﻞ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻃﺒﺎﺑﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬ ‫‪ ‬ﻧﻴﺎز روزﻣﺮه ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎن‬ ‫‪ ‬ﻧﺎﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮدن ﻣﻨﺎﺑﻊ راﻳﺞ و ﺳﻨﺘﻲ ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫‪ ‬ﺑﻪ روز ﻛﺮدن اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫ﺷﻮاﻫﺪ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ را ﻣﻲﺗﻮان از ﻃﺮق ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ .‬اﻳﻦ روشﻫـﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻗﻮت و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻋﺘﻤﺎد از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﺎن)‪(29‬‬ ‫‪  74‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي ﻃﺒﺎﺑﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﺮور ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ ﺷﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﮔﺰارش ارزﻳﺎﺑﻲ ﻓﻦآوري ﺳﻼﻣﺖ‬ ‫ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ‬ ‫ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻏﻴﺮ ﺗﺼﺎدﻓﻲ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﻴﻤﻪ ﺗﺠﺮﺑﻲ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﻮردي‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻏﻴﺮﺗﺠﺮﺑﻲ)‪(9‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ )‪:(Guidelines‬‬ ‫ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻣﻨﺪي ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﭘﺰﺷـﻚ و ﺑﻴﻤـﺎر در ﺗـﺼﻤﻴﻢﮔﻴـﺮي‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﺧـﺎص ﻛﻤـﻚ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺻﺤﻴﺢ‪ ،‬ﻋﻠﻤﻲ وﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺪف ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ‬ ‫ارﺗﻘﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ وﺣﺘﻲ ﻛﻤﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗـﺪوﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎﻫـﺎي‬ ‫ﺑــﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻌﻤــﻮﻻً در دو ﻗﺎﻟــﺐ ﻧﮕــﺎرش راﻫﻨﻤﺎﻫــﺎي ﺑــﺎﻟﻴﻨﻲ اﺻــﻴﻞ‪ 1‬وﻳــﺎ‬ ‫ﺑﻮﻣﻲﺳﺎزي‪ 2‬راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬اﻛﺜـﺮ راﻫﻨﻤﺎﻫـﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻣـﻲآﻳﻨـﺪ‪ ،‬در دﺳـﺘﻪ‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺻﻴﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛـﻪ در ﻛـﺸﻮرﻫﺎي در‬ ‫ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﻮﻣﻲﺳﺎزي راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت‬ ‫و ﻣﻴﺎن ﻣﺪت ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ راهﻛﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻬﺎرتﻫـﺎي ﻻزم و‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺻﻴﻞ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪ .‬ﭼـﻮن در ﺗـﺪوﻳﻦ‬ ‫ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺻﻴﻞ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺣﺎﻃﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑـﻪ ﻣﻮﺿـﻮع ﻣـﻮرد‬ ‫ﻧﻈــﺮ و در واﻗــﻊ ﺻــﺎﺣﺐ ﻧﻈــﺮ ﺑــﻮدن در آن ﺣﻴﻄــﻪ‪ ،‬ﻻزم اﺳــﺖ ﻛــﻪ‬ ‫ﺗﺪوﻳﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺑﻪ داﻧﺶ و ﻋﻠـﻮم ﻣﺘـﺪوﻟﻮژﻳﻚ وﺳـﻴﻊ و ﻣﺘﻨـﻮﻋﻲ ﻣﺠﻬـﺰ‬ ‫‪1. original‬‬ ‫‪2. adaptation‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪75 ‬‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ و از آن ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺗﺪوﻳﻦ ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺻﻴﻞ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪاي‬ ‫ﻏﻨﻲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ‪ ،‬ﻛﺎرآزﻣﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺮوري و‬ ‫ﻣﺘﺎاﻧﺎﻟﻴﺰﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ از ﻗﺒﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺣﺎل‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺑﻮﻣﻲﺳـﺎزي راﻫﻨﻤﺎﻫـﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻛﺎرﺳـﺎز ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣﻔﻬـﻮم‬ ‫ﺑﻮﻣﻲﺳﺎزي راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ از اﻳﻦ ﺗﻔﻜـﺮ ﺳﺮﭼـﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در‬ ‫اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺣﻴﻄﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ وﻣﺘﻨﻮﻋﻲ در ﻧﻘﺎط‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻧﻴﺎ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻣﻴﺎن‪ ،‬ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎي‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺪوﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﺟﺴﺘﺠﻮ و اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه و ﺳـﭙﺲ ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ ﺑـﺎ ﻫﻤـﺎن ﺷـﺮاﻳﻂ‪،‬‬ ‫ﺑﺎزﻧﻮﻳﺴﻲ و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺑﻮﻣﻲﺳﺎزي ﺷـﻮد‪ .‬در اﻳـﻦ زﻣﻴﻨـﻪ ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮﺗﻌﺪاد ﻣﻤﻜﻦ از راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴـﺮد‬ ‫ﺗﺎ ﻧﻜﺘﻪاي ﺣﺬف ﻧﺸﻮد‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺠﺪداً ﺗﺄﻛﻴـﺪ ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ ﻧﺰدﻳﻜـﻲ و‬ ‫ﺷﺒﺎﻫﺖ راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﻗـﺮار اﺳـﺖ ﺑـﺮاي آن‬ ‫ﺑﻮﻣﻲﺳﺎزي ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﺷـﺒﺎﻫﺖ ﺑـﻪ ﺧـﺼﻮص در‬ ‫زﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮان راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ )اراﺋﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﺧـﺪﻣﺎت ﺳـﻼﻣﺖ ﻛـﻪ ﻗـﺮار‬ ‫اﺳﺖ از راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ ﻣـﺜﻼً ﭘﺰﺷـﻜﺎن ﻋﻤـﻮﻣﻲ ﺷـﺎﻏﻞ در‬ ‫اورژاﻧﺴﻬﺎ(‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺪف راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ )اﻓﺮادي ﻛﻪ راﻫﻨﻤـﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑـﺎ‬ ‫ﻫﺪف ارﺗﻘﺎ ﺳﻼﻣﺖ آنﻫﺎ ﻧﮕﺎرش ﺷﺪه اﺳﺖ( از ﻧﻈﺮ ﺟﻐﺮاﻓﻴـﺎﻳﻲ‪ ،‬اﻗﺘـﺼﺎدي‬ ‫و‪ ...‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋه ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻜﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ در ﺗﺪوﻳﻦ‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ و ﺑـﻪ ﺧـﺼﻮص ﺑـﻮﻣﻲﺳـﺎزي آنﻫـﺎ از اﻫﻤﻴـﺖ ﺑـﺴﻴﺎري‬ ‫ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺤﺚ ﺑﻪ اﺟﻤﺎع رﺳﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﺗﻚ‬ ‫ﺗﻚ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻣﻴﺎن ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان آن ﺣﻴﻄﻪ‪ ،‬اﺟﻤﺎع‬ ‫و اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و اﻳﻦ اﻣﺮ در ﺑﻮﻣﻲﺳﺎزي راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ‬ ‫وﻳﮋه در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺷﻮاﻫﺪ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺗﻮﺻﻴﻪ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ ،‬اﻫﻤﻴـﺖ‬ ‫‪  76‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫دوﭼﻨﺪان ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬درﺗﺪوﻳﻦ ﺗﻚ ﺗﻚ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺎﻳـﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤـﻮد وﺳـﻌﻲ در ﻛـﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨـﻪﻫـﺎ )ﺑـﺪون وارد آوردن‬ ‫آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧـﺪﻣﺎت اراﺋـﻪ ﺷـﺪه( داﺷـﺖ‪ .‬در واﻗـﻊ ﻳﻜـﻲ از دﻻﻳـﻞ‬ ‫ﺑﻮﻣﻲﺳﺎزي راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي آنﻫﺎ ﺑـﺎ ﺷـﺮاﻳﻂ اﻗﺘـﺼﺎدي‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺪف اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﺪوﻳﻦ راﻫﻨﻤـﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﮔـﺎم ﺿـﺮوري ﺑﻌـﺪي‬ ‫اﺟﺮاﻳﻲ ﻧﻤﻮدن آنﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺘﺸﺎر ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﮔـﺎم اول‬ ‫اﺟﺮاﻳﻲ ﻧﻤﻮدن آن ﻧﻜﺘﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳـﺪ از ﻧﻈـﺮ دور ﻧﮕـﻪ داﺷـﺘﻪ ﺷـﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺲ از اﺟﺮاﻳﻲ ﻧﻤﻮدن ﻳـﻚ راﻫﻨﻤـﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺮرﺳـﻲ آن از ﻧﻈـﺮ‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺗﻨﺎﺳﺐ واﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد‪ .‬ﻣﻤﻴـﺰي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ از اﺑﺰارﻫـﺎي ارﺗﻘـﺎ‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان اﺑـﺰاري ﺑـﺮاي اﻳـﻦ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺗﺪوﻳﻦ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺑﺮاﺳـﺎس‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻋﻠﻤﻲ و ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد و درواﻗﻊ راﻫﻨﻤﺎﻫـﺎي‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ در ﭼﺮﺧﻪﻫﺎي ﻣﻤﻴـﺰي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ دارﻧـﺪ‪ .‬از ﺳـﻮي‬ ‫دﻳﮕﺮ در ﺣﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و اﻧﺠـﺎم ﻣﻤﻴـﺰي ﺑﺮاﺳـﺎس‬ ‫آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪود زﻳﺎدي ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻨﺎﺳﺐ واﺛﺮﺑﺨﺸﻲ ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ را ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻤﻮد)‪) .(30‬ﻣﻤﻴـﺰي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ در ﺑﺨـﺶ ﺑﻌـﺪ ﺗﻮﺿـﻴﺢ داده‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪(.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮيﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ اﻗﺪاﻣﺎت زﻳﺮ‬ ‫را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪(9):‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪77 ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌـﺖ ﻋﻠﻤـﻲ و ﭘﺮﺳـﺘﺎران را ﺑـﺎ ﻃﺒﺎﺑـﺖ‬ ‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ و اﺳﺘﻔﺎده ازراﻫﻨﻤﺎي ﻃﺒﺎﺑﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ آﺷﻨﺎﻛﻨﻴﺪ‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﻮن ﻣﻌﺘﺒﺮ را ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﻨﻴـﺪ ﺗـﺎ‬ ‫ﺟﺎﻳﻴﻜﻪ ﺑﺠﺎي ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻋﺎﻟﻤﺎﻧﻪ و ﻣﺴﺌﻮﻻﻧﻪ ﺑﺮﺧـﻮرد ﻛـﺮدن‬ ‫ﺗﻴﻢ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ آﻧﻼﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺷﻮاﻫﺪ ﭘﺰﺷﻜﻲ و‬ ‫ﭘﻴﺮاﭘﺰﺷﻜﻲ را در ﻣﺤﻞ ﺑﺮﮔﺰاري ﮔﺰارش ﺻـﺒﺤﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬ژورﻧـﺎل ﻛـﻼب‪،‬‬ ‫ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﭘﺰﺷﻜﺎن و ﭘﻴﺮاﭘﺰﺷﻜﺎن‪ ،‬و در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﺑﺼﻮرت‬ ‫ﭘﺮﺗﺎﺑﻞ ﺑﺮ ﺑﺎﻟﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫از ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺣﺪاﻗﻞ‪ 10‬ﺑﻴﻤﺎري ﻳﺎ ﭘﺮوﺳﻴﺠﺮ‬ ‫ﺷﺎﻳﻊ ﺑﺨﺶ ﺧﻮد را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آنﻫﺎ را ـ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 5‬ﻣﺘﻦ ﻣﺮﺟﻊ ﺑﺎ درﺟـﻪ اﻋﺘﺒـﺎر ﺑـﺎﻻ ـ را از ﻣﻴـﺎن راﻫﻨﻤﺎﻫـﺎي‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻳﺎ ﻣـﺮور ﻧﻈـﺎم ﻣﻨـﺪ ﺷـﻮاﻫﺪ ﻗﺎﺑـﻞ دﺳـﺘﺮس از ﻣﻨـﺎﺑﻊ آﻧﻼﻳـﻦ‬ ‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑــﺮاي ﻛــﺎرﺑﺮد راﻫﻨﻤﺎﻫــﺎي ﺑــﺎﻟﻴﻨﻲ ﭘﺰﺷــﻜﺎن و ﺑﻴﻤــﺎران در ﺑﺨــﺶﻫــﺎ‬ ‫ﻣﺸﻮقﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻲ‪ /‬ﺑﻮدﺟﻪاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫از ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و آﻣﻮزﺷـﻲ ﺑﺨﻮاﻫﻴـﺪ ﻣﻌﻴـﺎر و ﺷـﺎﺧﺺ اﺛﺮﺑﺨـﺸﻲ‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در اﻳﻦ ده ﺑﻴﻤﺎري‪/‬ﭘﺮوﺳﻴﺠﺮ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﺧﺒﺮﮔﺎن داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑـﻪ ﻧـﺎم "ﺗﺎﻳﻴـﺪ راﻫﻨﻤﺎﻫـﺎي ﻃﺒﺎﺑـﺖ‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ" را ﺑـﺮاي ﺑـﻪ اﺷـﺘﺮاكﮔـﺬاري ﻧﺘـﺎﻳﺞ اﻳـﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ در ﺳـﻄﺢ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎه و اﻋﺘﺒﺎرﺑﺨﺸﻲ ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺑﻪ آن‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫دﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻠﻮﭼﺎرتﻫـﺎ و اﻟﮕـﻮرﻳﺘﻢﻫـﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘـﻪ از ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻣﻌﺘﺒـﺮ و ﻳـﺎ‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي ﺑـﻮﻣﻲ ﺷـﺪه ﻓـﻮق را ﺑـﺼﻮرت ﻓﻠـﺶ ﻛـﺎرت در ﺑﺨـﺶﻫـﺎ و‬ ‫ﻛﻠﻴﻨﻴﻚﻫﺎ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻛـﺎدر ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﻗـﺮار‬ ‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫دوز و ﺷﻴﻮه ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي راﻳﺞ ﺑﺨﺶ و ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ از اﺧﺘﺼﺎرات ﻣـﻮرد‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻠﻴﻨﻴﻜـﻲ و ﭘـﺎراﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ را ﺑـﻪﺻـﻮرت ﻛـﺎرت در ﻣﺤﻠـﻲ در‬ ‫دﺳﺘﺮس و دﻳﺪ ﭘﺰﺷﻜﺎن‪ ،‬ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪  78‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ )‪:(Clinical Audit‬‬ ‫ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﺨـﺸﻲ از ﭘﺎﺳـﺦﮔـﻮﻳﻲ ﺣﺮﻓـﻪاي در ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ اراﺋﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺪﻣﺎت ﺳـﻼﻣﺖ در‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ارﺗﻘﺎ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ آن ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ﻣـﺴﺌﻮل و‬ ‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻜـﻲ از اﺟـﺰاي ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ اﺳﺖ‪ ،‬از اﺟﺰاء ﺛﺎﺑﺖ ﻫﺮ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺧـﺪﻣﺎت ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﻴـﺰ ﻣﺤـﺴﻮب‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﺟﺰا ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮده ﺑﺮ ﻫﻢ ﺗﺄﺛﻴﺮ دارﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل از ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از اﺟﺰا و ارﻛﺎن اﺻﻠﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫ﺧﻄﺮ ﻧﺎم ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑـﺎ ارﺗﻘـﺎء ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﺧـﺪﻣﺎت‬ ‫ﺑــﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻮﺟــﺐ ﻛــﺎﻫﺶ ﺧﻄــﺮ و ﺧﻄﺎﻫــﺎي ﺳﻴــﺴﺘﻢ ﻣــﻲﺷــﻮد‪ .‬در ‪1993‬‬ ‫ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ اﺟﺮاﻳــﻲ ﻧﻈــﺎم ﺳــﻼﻣﺖ اﻧﮕﻠــﺴﺘﺎن ﻣــﺼﻮب ﻧﻤــﻮد ﻛــﻪ ﻣﻤﻴــﺰي‬ ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺘﺎري و ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺮاﻗﺒـﺖﻫـﺎي درﻣـﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳـﺪ در ﻳـﻚ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻤﻴﺰي واﺣﺪ ادﻏﺎم ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺻـﻮرت و در ﺳـﺎل ‪ 1993‬ﻣﻤﻴـﺰي‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪي ﺑـﻴﻦ ﺑﺨـﺸﻲ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﮔـﺸﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﻓﺮاﻳﻨـﺪ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫ﻳﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ارﺗﻘﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ارﺗﻘـﺎي ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﺧـﺪﻣﺎت و‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑـﻪ ﺑﻴﻤـﺎران و ﺑﻬﺒـﻮد ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻـﻞ از آن ﺻـﻮرت‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮد و اﻳﻦ ﻋﻤﻞ را از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺮور ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ وﺿـﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟـﻮد و ﺗﻄـﺎﺑﻖ‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺻﺮﻳﺢ و روﺷﻦ و اﻧﺠﺎم ﻣﺪاﺧﻠـﻪ و اﻳﺠـﺎد ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺗﻔﺎوت ﻣﻬـﻢ ﻣﻴـﺎن ﻣﻤﻴـﺰي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ و ﺳـﺎﻳﺮ اﻧـﻮاع‬ ‫ﻣﻤﻴﺰي اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اراﺋﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪﻣﺎت ﺳﻼﻣﺖ‪ ،‬ﻣﻤﻴـﺰي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ را از‬ ‫آن ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﻨﺪ )در ﺣﺎﻟﺖ اﻳـﺪهال(‪ ،‬آنﻫـﺎ ﺧﻮدﺷـﺎن ﻓﺮاﻳﻨـﺪ ﻣﻤﻴـﺰي را‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن در ﻣﻮرد ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از آن ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪79 ‬‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮات را اﻋﻤـﺎل ﻧﻤـﻮده و ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ارﺗﻘـﺎ‬ ‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ در ﺳـﺎﻳﺮ اﻧـﻮاع ﻣﻤﻴـﺰي‪ ،‬ﺷﺨـﺼﻲ از ﺑﻴـﺮون‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ و ﺳﺎزﻣﺎن را ﻣﻤﻴﺰي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ اﻧﺠـﺎم ﻓﺮاﻳﻨـﺪ‬ ‫ﻣﻤﻴﺰي داﺧﻞ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬اﻟﺰاﻣـﺎ ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﺎي اﻧﺠـﺎم ﻳـﻚ ﭘـﺮوژه‬ ‫ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ)‪.(31‬‬ ‫ﭼﺮﺧﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪:‬‬ ‫در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺟﺰا و ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﻌﻀﺎً ﻣﺘﻔـﺎوﺗﻲ ﺑـﺮاي اﻧﺠـﺎم‬ ‫ﻳﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﻤﻴﺰي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﺗﺮﺳـﻴﻢ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﭼﺮﺧـﻪ ﻣﻤﻴـﺰي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﻮد‪:‬‬ ‫‪ ‬ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬ ‫‪ ‬ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫‪ ‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬ ‫‪ ‬اﻧﺠﺎم ﻣﺪاﺧﻠﻪ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬ ‫‪ ‬ﻣﻤﻴﺰي ﻣﺠﺪد ﺟﻬﺖ ﺣﺼﻮل اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﭼﺮﺧﻪ ﻣﻤﻴـﺰي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣـﺸﻬﻮد اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﺮاي اﻧﺠـﺎم‬ ‫ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در ﻣﻮرد ﻳﻚ ﺧﺪﻣﺖ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ‬ ‫رﺳﺎﻧﺪه ﺷﻮﻧﺪ و ﺳﭙﺲ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎ آنﻫﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪه و اﮔﺮ اﺧﺘﻼﻓﻲ‬ ‫وﺟﻮد دارد‪ ،‬در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﻣﺪاﺧﻠﻪ اﺻﻼح ﺷﻮد و ﻧﻬﺎﻳﺘـﺎً ﺑـﺎ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﻣﻤﻴﺰي ﻣﺠﺪد‪ ،‬از ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺪاﺧﻠﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬ ‫آن ﺧﺪﻣﺖ‪ ،‬اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪  80‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‪:‬‬ ‫‪ -1‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮﺿﻮع و ﻋﻨﻮان ﭘﺮوژه ﻣﻤﻴﺰي‬ ‫ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﻤﻴﺰي ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ روي ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻲ ﻣﺘﻤﺮﻛـﺰ ﺷـﻮﻧﺪ ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ را ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﺑـﻪ ﻫﻤـﺮاه داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﻣـﺜﻼً ﺑـﺮ روي‬ ‫ﭘﺮوﺳﻪ اراﺋﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻳﺎ روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺠﺎم ﻣﻤﻴﺰي ﻣﺤﺪود‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻋﻨﺎوﻳﻦ و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻗﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎي‬ ‫زﻳﺮ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪ ‬ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﺸﺨﺺ و ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎﺷﻨﺪ )ﻛـﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻً‬ ‫از ﺷﻜﺎﻳﺎت ﻳﺎ ﻋﻮارض درﻣﺎن ﻣﻨﺘﺞ ﺷﺪهاﻧﺪ(‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺗﻮاﺗﺮ زﻳﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻄﺮﻧـﺎك ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﻳـﺎ ﻫﺰﻳﻨـﻪ زﻳـﺎدي ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ آنﻫﺎ در دﺳﺘﺮس‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ)‪(31‬‬ ‫‪ -2‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺗﻴﻢ ﻣﻤﻴﺰي‬ ‫ﻣﻤﻴﺰيﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻚ رﺷﺘﻪاي )در ﺣﻴﻄﻪ ﻛﺎري ﻓﻘـﻂ ﭘﺮﺳـﺘﺎران ﻳـﺎ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻳﺎ‪ (......‬ﻳﺎ ﭼﻨﺪ رﺷﺘﻪاي )ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑـﻴﺶ از ﻳـﻚ رﺷـﺘﻪ ﻳـﺎ‬ ‫ﺣﺮﻓﻪ( ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪي ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻗﺼﺪ ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴﺖ آن را دارﻳﺪ اﺛﺮاﺗﻲ‬ ‫ﺑﺮ رﺷﺘﻪﻫﺎ ﻳﺎ ﺣﺮﻓﻪﻫﺎي ﺧﺎرج از ﺣﻴﻄﻪ ﻛﺎري ﺷﻤﺎ دارد‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎ ﺻـﺎﺣﺒﺎن‬ ‫آن ﺣﺮﻓﻪﻫﺎ ﻣﺸﻮرت ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ و ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ در ﻣﺮاﺣﻠﻲ از ﻓﺮاﻳﻨﺪ‬ ‫ﺷﻤﺎ درﮔﻴﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﭘﺮوژه ﺷﻤﺎ درﻣﻮرد ارﺟﺎﻋـﺎت ﺑﻴﻤـﺎران‬ ‫در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻈﺎم اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت درﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣـﺜﻼً ارﺟـﺎع از ﻣﻄـﺐ‬ ‫ﭘﺰﺷــﻚ ﺑــﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﺳــﻌﻲ ﻛﻨﻴــﺪ ﺗﻤــﺎم اﻳــﻦ اﻓــﺮاد را‪ ،‬ﺣﺘــﻲ اﮔــﺮ از‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻫـﺴﺘﻨﺪ در ﺗـﻴﻢ ﻣﻤﻴـﺰيﺗـﺎن وارد ﻧﻤﺎﻳﻴـﺪ‪ .‬در ﻧﻈـﺮ‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﺮﺟﻴﺤـﺎً ﺗﻌـﺪادي از ﺑﻴﻤـﺎراﻧﻲ ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﻣﺮاﺣـﻞ را ﻃـﻲ‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪81 ‬‬ ‫ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ )ﻳﺎ ﻫﻤﺮاﻫﺎن آﻧﻬﺎ( ﻧﻴﺰ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺗﻴﻢ درﮔﻴﺮ ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ‬ ‫ﻧﻈﺮات آنﻫﺎ از ﻃﺮق دﻳﮕﺮي درﻳﺎﻓـﺖ ﺷـﺪه ودر اﺻـﻼح ﻓﺮاﻳﻨـﺪﻫﺎ ﻟﺤـﺎظ‬ ‫ﺷﻮد)‪.(31‬‬ ‫‪ -3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف ﻋﻴﻨﻲ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬ ‫در ﻣﻮرد اﻳﻨﻜﻪ ﻫﺪف ﻛﻠﻲﺗﺎن از اﻧﺠﺎم ﭘـﺮوژه ﭼﻴـﺴﺖ‪ ،‬ﺗـﺼﻤﻴﻢﮔﻴـﺮي‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ و آن را در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﻋﺒﺎرت ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ ﺷـﻜﻞ ﻫـﺪف و ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬ ‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ را از اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺑﻴـﺎن ﻣـﻲدارد‪ ،‬ﺑﻨﻮﻳـﺴﻴﺪ ﻳـﺎ ﺳـﻮاﻟﻲ‬ ‫ﻣﻄﺮح ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﺮاﺣﻠﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﻃﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﺪف ﻛﻠﻲ ﺑﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮده و آنﻫﺎ را ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬ ‫ﺗﻌﺪادي ﻛﺎر ﻳﺎ ﺟﻮاﻧﺐ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻛﻪ ﭘﺮوﺳﻪ ﻣﻤﻴﺰي ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺮ‬ ‫آنﻫﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻴﺪ)‪.(31‬‬ ‫اﺳــﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻤﻴــﺰي ﺳــﻄﺢ ﻗﺎﺑــﻞ ﻗﺒــﻮل ﻛﻴﻔﻴــﺖ اراﺋــﻪ ﺧــﺪﻣﺖ را‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮده و ﺑـﺎ اﻫـﺪاف ﻋﻴﻨـﻲ ﭘـﺮوژه ﻣـﺮﺗﺒﻂ اﺳـﺖ‪ .‬در ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﻫـﺮ‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻌﻤﻮﻻً دو ﺟﺰ ﻫﺪف )ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي درﺻﺪي از اﻓﺮاد ﺟﻤﻌﻴـﺖ ﻣـﻮرد‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑـﺎ ﻛﻴﻔﻴـﺖ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد درﻳﺎﻓـﺖ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ( و اﺳﺘﺜﻨﺎً )ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺑﺎ دﻻﻳﻞ ﻣﻮﺟﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﺪﻣﺖ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫را درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻨﻤﺎﻳﻨﺪ( ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨـﺎي در‬ ‫دﺳﺘﺮس ﺗﺮﻳﻦ و ﺑـﻪ روزﺗـﺮﻳﻦ ﺷـﻮاﻫﺪ و ﻣـﺪارك ﻣﻮﺟـﻮد ﻧﮕـﺎرش ﺷـﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮوﻳﺪ ﻛـﻪ در ﺳـﻄﺢ ﻣﺤﻠـﻲ ﻳـﺎ‬ ‫ﻛﺸﻮري در ﻗﺎﻟﺐ ﮔﺎﻳﺪﻻﻳﻦﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﺷـﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﻳـﺎ ﭘﺮوﺗﻜـﻞﻫـﺎ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﮔﺮ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺸﺨـﺼﻲ در اﻳـﻦ ﺳـﻄﻮح وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‬ ‫ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﻳﻒ آنﻫﺎ اﻗـﺪام ﻧﻤﺎﻳﻴـﺪ‪ .‬ﻗﺒـﻞ از ﺷـﺮوع ﻫـﺮ ﻓﺮاﻳﻨـﺪ‬ ‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ در ﻣﻮرد اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﺗﻮاﻓـﻖ ﺟﻤﻌـﻲ و ﻧﺎﺣﻴـﻪاي وﺟـﻮد‬ ‫دارد)‪.(31‬‬ ‫‪  82‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫‪ -4‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮي‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻗﺪري ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮان ﺑﻪ ﺳـﺮﻋﺖ اﻃﻼﻋـﺎت آن را‬ ‫ﺟﻤﻊآوري ﻧﻤﻮد وﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازهاي ﺑﺰرگ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ آن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻌﻤـﻴﻢ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﺪف را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ)‪.(31‬‬ ‫‪ -5‬ﻃﺮاﺣﻲ روش ﺟﻤﻊآوري دادهﻫﺎ و اﺟﺮاي آن‬ ‫ﻓﻘﻂ آن دﺳـﺘﻪ از اﻃﻼﻋـﺎت را ﺟﻤـﻊآوري ﻧﻤﺎﻳﻴـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﺑﺮرﺳـﻲ‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻤﻊآوري ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت اﺿﺎﻓﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻫﺪر دادن زﻣﺎن و اﻧﺮژي‪ ،‬ﺑﺪون درﻳﺎﻓﺖ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﻓﺎﻳﺪه اﺿﺎﻓﻪ ﺑﻮده وﮔﺎﻫﻲ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲ ﻧﻴﺰ در ﺗﻘﺎﺑﻞ اﺳﺖ)‪.(31‬‬ ‫‪ -6‬ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫ﻫﻤﻪ دادهﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آوردهاﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻳﻜﻲ ﻛﻨﻴﺪ و ﻧﺘﺎﻳﺠﺘﺎن را‬ ‫ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﭼﻘﺪر ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﺗﻄﺎﺑﻖ داﺷﺘﻨﺪ؟ ﭼﺮا در‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد اﻳﻨﻘﺪر ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد وﺟﻮد دارد؟)‪(31‬‬ ‫‪ -7‬ﮔﺰارش ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارش‬ ‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﺮرﺳﻲﺗﺎن را ﺑـﺮاي ﻫﻤﻜـﺎران اراﺋـﻪ دﻫﻴـﺪ و در ﻣـﻮرد‬ ‫روشﻫﺎي اﺻﻼح آن ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺮﺳﻴﺪ‪ .‬در اﻧﺘﻬﺎي ﻳﻚ ﮔﺰارش ﻣﻤﻴـﺰي ﺑﺎﻳـﺪ‬ ‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﺪاﺧﻠﻪ و ﺗﻐﻴﻴﺮ‪ ،‬ﻧﻮع آن و ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ ﺑـﻪروزﺳـﺎزي راﻫﻨﻤﺎﻫـﺎي‬ ‫ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻳﺎ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻣـﺸﺨﺺ ﺷـﻮد‪ .‬در ﻧﻮﺷـﺘﻦ ﮔـﺰارش ﺑﺎﻳـﺪ آن ﻗـﺪر‬ ‫ﺟﺰﻳﻴﺎت رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻄﻤـﺌﻦ ﺷـﻮﻳﺪ اﮔـﺮ ﻛـﺲ دﻳﮕـﺮي ﺑﺨﻮاﻫـﺪ ﺑـﺎ‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪن اﻳﻦ ﮔﺰارش‪ ،‬آن ﭘﺮوﺳﻪ را ﺗﻜﺮار ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ)‪.(31‬‬ ‫‪ -8‬اﻋﻤﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮات و ﺗﻜﺮار ﻣﻤﻴﺰي‬ ‫اﮔﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﻤﻴﺰي ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ و‬ ‫ارﺗﻘﺎء دارد‪ ،‬اﻋﻤﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪83 ‬‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺣﻖ دارد اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺧـﺪﻣﺎﺗﻲ ﻛـﻪ درﻳﺎﻓـﺖ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻫـﺮ ﺗﻐﻴﻴـﺮي‬ ‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ارﺗﻘﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮ را ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜـﻪ ﺗﻐﻴﻴـﺮي داده‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﺪ اﻋﻤﺎل ﻧﻜﻨﻴﺪ)‪.(31‬‬ ‫‪ -9‬اﻧﺘﺸﺎر ﻧﺘﺎﻳﺞ‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﻤﻴﺰي ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮﺑﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮان از داﻧﺴﺘﻦ‬ ‫آن ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻣﺎﺣﺼﻞ ﻛﺎرﺗﺎن را در ﻗﺎﻟـﺐ ﻳـﻚ ﻣﻘﺎﻟـﻪ‪ ،‬ﭘﻮﺳـﺘﺮ ﻳـﺎ‬ ‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ در ﻳﻚ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ)‪.(31‬‬ ‫‪ -10‬در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻦ اﺧﻼﻗﻴﺎت‬ ‫ﺑﺮ ﺧﻼف ﻃﺮحﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ‪ ،‬در ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﻴـﺎزي ﺑـﻪ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻃﺮح در ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي اﺧﻼق در ﭘﮋوﻫﺶ و ﻛـﺴﺐ ﺗﺎﻳﻴﺪﻳـﻪ اﺧﻼﻗـﻲ‬ ‫وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬وﻟﻲ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ از اﺑﺘﺪا ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎ در ﻳـﻚ‬ ‫ﻗﺎﻟﺐ ﻛﺎﻣﻼ اﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬اﻧﺠﺎم و ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ)‪.(31‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻤﻴﺰيﻫـﺎي ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه در ﻳﻜـﻲ از ﻣﺮاﻛـﺰ‬ ‫درﻣﺎﻧﻲ ﻛﺸﻮر اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن درﺳﺎل ‪ 1999‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫‪ ‬در ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺮوﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﭘﺮوﺗﻜـﻞ ﺑـﺮاي ﻟﻮﻟـﻪ ﮔـﺬاري ﻧـﺎي‪،‬‬ ‫‪ %75‬اﻓﺰاﻳﺶ در ﻣﻴﺰان ﻟﻮﻟﻪﮔﺬاري ﻣﻨﺎﺳﺐ درﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛـﻪ ‪GCS‬‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 8‬دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺎ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻓﺘﻖ ﻫﺎ و اﻧﺠﺎم روش ‪ %6 ،lichtenstien‬ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫در ﻋﻮد ﻓﺘﻖ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺑﺎ آﻣﻮزش دادن ﺑﻪ ﻣﺎﻣﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد آﻣﻮزش ﺑﻪ ﻣـﺎدران در‬ ‫ﺧﺼﻮص ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺑﺎ ﺷﻴﺮ ﻣﺎدر‪ ،‬ﻃﻲ ‪ 6‬ﻫﻔﺘﻪ ‪ %12‬اﻓﺰاﻳﺶ در ﺗﻌـﺪاد‬ ‫ﻣﺎدراﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻮزادﺷﺎن را ﺑﺎ ﺷﻴﺮ ﺧـﻮد ﺗﻐﺬﻳـﻪ ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬اﺗﻔـﺎق‬ ‫اﻓﺘﺎد)‪.(32‬‬ ‫‪  84‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن )‪:(Staff & staff management‬‬ ‫»ﺑﻴﻤﺎران ﺣﻖ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﻛﻨـﺎﻧﻲ ﺣﺮﻓـﻪاي ﺑـﺎ ﻣﻬـﺎرتﻫـﺎ و‬ ‫ﺗﺨﺼﺺﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ و ﺑﻪ روز‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ«)‪(4‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺣﻴﻄﻪﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﺎ اﻧﺘﺨـﺎب‬ ‫ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻨﻴﺎن ﺻﺤﻴﺤﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺪارك دﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﺑـﻪ ﻛـﺎرﮔﻴﺮي و اﻧﺘﺨـﺎب ﻛﺎرﻛﻨـﺎن‪ ،‬ارزﻳـﺎﺑﻲ و‬ ‫ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ آﻧﺎن‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻓـﺮدي و ﺷـﻐﻠﻲ و ﺗـﺎﻣﻴﻦ رﻓـﺎه اﻳـﺸﺎن‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺟﺎيﮔﺬاري ﻫﺮ ﻓﺮد در ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺧﻮدش‬ ‫‪ -2‬ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎر ﺑـﻪ ﻃـﻮري ﻛـﻪ ﻛﺎرﻛﻨـﺎن ﺑﺮاﺳـﺎس‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﻛﻪ درﻃﻮل زﻣﺎن در ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﺑﻴﻤـﺎران ﺑـﺮاي درﻳﺎﻓـﺖ‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬آﻣﺎده ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ -3‬اﻃﻤﻴﻨﺎن از رﺿﺎﻳﺖ ﺷﻐﻠﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬ ‫‪1‬‬ ‫در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻛﺮدن ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑـﺎ ﺑﻬﺒـﻮد‬ ‫ﻣﺴﺘﻤﺮ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﻐﻠﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻓﺮدي و ﺷـﻐﻠﻲ آﻧـﺎن‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ اﻫﻤﻴﺖ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن در اﺟﺮاي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴـﺴﻤﻲ ﺑـﺮاي ﻳـﺎدﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاي‬ ‫‪1. Best Practice‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪85 ‬‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ و اﻳـﻦ ﻧﻴـﺎزﻫـﺎ ﺷـﺎﻣﻞ‬ ‫ﻧﻴﺎزﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬ ‫ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ در ﻳﻚ ﻣﺮﻛﺰ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺳـﻼﻣﺖ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻴـﻖ ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ از‬ ‫داﻧﺶ و ﻣﻬﺎرت ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻣﻮر ﻣﺤﻮﻟﻪ وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻴﻤﺎران و ﻣﺮدم ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰاري ﺑـﺮاي‬ ‫ﻳﺎدﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺑﻪ اﻣﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﻪ از ﺷﻜﺎﻳﺎت ﻣﺮدم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي آﻣﻮزش و ﻣﻬﺎرت آﻣﻮزي‬ ‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻓـﺮدي و ﻣﻬـﺎرت‬ ‫آﻣﻮزيﻫﺎي ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬اﺳـﺘﻔﺎده ﺻـﺤﻴﺢ از اﻃﻼﻋـﺎت ﻓـﺮدي و‬ ‫ﺣﻔﺎﻇﺖ از آنﻫﺎ اﻣﺮي ﺣﻴﺎﺗﻲ اﺳﺖ)‪.(33‬‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح وﻇﺎﻳﻔﺸﺎن‪:‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺳـﻼﻣﺖ و‬ ‫ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻧﺪ ﻛـﻪ ﭘﺮﺳـﻨﻠﻲ ﺑـﺎ ﻣﻬـﺎرت‪ ،‬داراي ﺻـﻼﺣﻴﺖ‪ ،‬ﺑـﺎ‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪ و داﻧﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺑﻴﻤﺎران دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﺣﻴﻄﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑـﻪ ﻧﻴـﺎزﻫـﺎي آﻣﻮزﺷـﻲ ﻛﺎرﻛﻨـﺎن و ﺑﺮﺧـﻮرداري از‬ ‫ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز آﻧـﺎن اﺳـﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺟـﻪ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻃﻮل ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻳـﺎدﮔﻴﺮي و‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺷﻐﻠﻲ‪ ،‬از ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎر ﺧﻮد دور ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳـﺪ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد)‪.(33‬‬ ‫ﻫﺮﭼﻪ روﺷﻦﺗﺮ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻧﻴـﺎز دارﻳـﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘـﺮ ﻣـﻲﺗﻮاﻧﻴـﺪ‬ ‫ﺷﺨﺺ ﻣﻨﺎﺳﺐ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮاﻳﻂ اﺣـﺮاز ﻳـﻚ ﺷـﻐﻞ را ﺑـﺎ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻇﺎﻳﻒ و ﻣﺴﻮوﻟﻴﺖﻫﺎي آن ﺷﻐﻞ و ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺤﺼﻴﻼت و ﻣﻬﺎرتﻫﺎ‬ ‫‪  86‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫و ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﻣﻮرد ﻟﺰوم آن‪ ،‬ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬در زﻣﺎن ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ و اﻧﺘﺨﺎب اﻓﺮاد‪،‬‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ اﺣﺮاز ﺷـﻐﻠﻲ را در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ و ﺳـﻮواﻻت ﺧـﻮد را ﺑﺮاﺳـﺎس آن‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬ ‫در ﺣﻴﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻮواﻻت زﻳﺮ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻴﺪ‪:‬‬ ‫‪ ‬ﭼﺮا ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ ﻛﺎر اﻗﺪام ﻧﻤﻮده اﺳﺖ؟‬ ‫‪ ‬ﭼﻪ ﻛﺎري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻤﺎ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ؟‬ ‫‪ ‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺗﻴﻤﻲ ﻛﻪ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دﻫﺪ؟‬ ‫‪ ‬ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺷﺮوع ﻛﻨﺪ؟‬ ‫‪ ‬آﻳﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲدﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ؟‬ ‫ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻛﺎر‪ ،‬ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﺎﻳﺪ از وﻇﻴﻔﻪاي ﻛﻪ ﺑﺮ ﻋﻬـﺪه اوﺳـﺖ ﺑـﻪ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪه و ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮدي ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ آﺷﻨﺎ اﺳﺖ‪ ،‬آﻣﻮزش داده‬ ‫ﺷﺪه و ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻨﻤﺎ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺳﻮواﻻت ﺧﻮد را از او ﺑﭙﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫او ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي آن ﻛﻪ از درﺳﺖ ﺑﻮدن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧـﻮد در اﻣـﺮ ﻛﺎرﻛﻨـﺎن‪ ،‬ﻣﻄﻤـﺌﻦ‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻻزم اﺳﺖ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ را رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬ ‫ ﺷﺮاﻳﻂ اﺣﺮاز ﻫﺮ ﺷﻐﻞ را ﺑﻪ روز ﺷﺪه‪ ،‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬‫ ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺘﺨﺪام را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬‫ ارزﻳﺎﺑﻲ دو ﻃﺮﻓﻪ داﺷﺘﻪ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮدي ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬‫ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬ ‫ اﻣﻜﺎﻧﺎت آﻣﻮزﺷﻲ را در داﺧﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬‫ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺎ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺧﻮد داﺷﺘﻪ و ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را ﺑﺎ آنﻫـﺎ‬‫ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫ اﻣﻜــﺎن آﺷــﻨﺎﻳﻲ ﺑــﺎ ﻣﻘــﺮرات و ﺿــﻮاﺑﻂ اداري و روشﻫــﺎي ﺑﻴــﺎن‬‫ﺷﻜﺎﻳﺎت را ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪87 ‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي ﭘﺮﺳﻨﻠﻲ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ و دﺳﺘﺮﺳـﻲ‬ ‫ﺑﻪ آنﻫﺎ را ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻣﺠﺎز ﻣﺤﺪود ﻛﻨﻴﺪ)‪.(12‬‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺧﻮد را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺑﻬﺘﺮ ﻛﺎر‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ؟‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﭘـﺎداش‪ ،‬ﺑﻬﺘـﺮ از ﻣﺠـﺎزات و‬ ‫ﺗﻨﺒﻴﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي آن ﻛـﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴـﺪ ارزﻳـﺎﺑﻲ درﺳـﺘﻲ از ﻛـﺎر ﻳـﻚ‬ ‫ﭘﺮﺳﻨﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ دﻗﻴﻘﺎ ﺑﺪاﻧﻴـﺪ ﻛـﻪ ﭼـﻪ ﻛـﺎري اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲدﻫـﺪ‪.‬‬ ‫داﻧﺴﺘﻦ دﻗﻴﻖ وﻇﺎﻳﻒ ﻳﻚ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي آن ﻧﻴـﺴﺖ ﻛـﻪ وارد ﺟﺰﻳﻴـﺎت‬ ‫وﻇﻴﻔﻪ اش ﺷﻮﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﻫﺴﺘﻴﺪ و ﻧﻪ ﻳﻚ ﻓﺮد اﺟﺮاﻳﻲ‪ .‬ﺿـﻤﻨﺎ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﻓﻜﺮ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ او اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺪارﻳﺪ‪ .‬ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ راه آن اﺳﺖ ﻛـﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭘﺎداش ﻳﻜﺴﺎن دﻫﻴﺪ وﻟﻲ آﻳﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ روش ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎﻋـﺚ اﻓـﺰاﻳﺶ‬ ‫اﻧﮕﻴﺰه ﺷﻮﻳﺪ؟!!!‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﮕﻴﺰه ﭘﺮﺳﻨﻞ‪ ،‬آن اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺧﻮد او ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﭼﻪ ﭘﺎداﺷﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﭘﻮل‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ وﻗﺖ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻌـﻀﻲﻫـﺎ‬ ‫ﻛﺎر ﭘﺮﻫﻴﺠﺎن و ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﺗﺮ و ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻧﻌﻄﺎف در ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﻛﺎرﻳﺸﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺎداش ذﻛﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﻛـﻪ ﻫـﺮ ﻛـﺴﻲ ﭼـﻪ‬ ‫ﭘﺎﺳﺨﻲ ﺑﻪ ﭘﺎداﺷﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ دادهاﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺪرداﻧﻲ از ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﺎﻳﺪ از دل ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺑﺮآﻳﺪ‪:‬‬ ‫ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖآﻣﻴـﺰ ﻳـﻚ ﻗـﺴﻤﺖ ﻳـﺎ ﺗﻤـﺎم ﻳـﻚ‬‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ ﻗﺪرداﻧﻲ از ﻃﺮف ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺪ آن ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﭼﻴـﺴﺖ‪ ،‬ﺻـﻮرت‬‫ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪ -‬ﺑﺮاﺳﺎس درك ﺻﺤﻴﺢ از ﻛﺎري ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪  88‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﭘﺎداشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‬‫‪-‬‬ ‫ﺗﺸﻜﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﻳﺎ ﻛﺘﺒﻲ از ﻃﺮف ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻳـﺎ از ﻃـﺮف‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري ﻛﻪ ﻣﻮرد اﺣﺘﺮام ﻫﻤﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﻣﻌﺮوﻓﻴﺖ در ﺑﻴﻦ ﻋﻤﻮم‪.‬‬ ‫اﻋﻼم ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻓﺮد در ﺟﻠﺴﺎت ﺗﻴﻤﻲ‪.‬‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ آن ﻛﻪ ﻛﺎر ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻪ ﺧـﻮﺑﻲ اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه و درﺧﻮاﺳـﺖ از‬ ‫ﻓﺮد ﺑﺮاي ﻗﺒﻮل اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﺑﻌﺪي‪.‬‬ ‫دادن ﺑﺎزﺧﻮرد ﻫﺎي ﻣﺘﻨـﺎوب و ﻣـﺸﺨﺺ )در اﺑﺘـﺪا ﺑـﺎزﺧﻮرد ﻫـﺎي‬ ‫ﻣﺜﺒﺖ داده ﺷﻮد(‬ ‫اﻋﻼم ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮ ﺳﺎزﻣﺎن و درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎران‪.‬‬ ‫ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ داﻧﺶ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﻬﺎرت ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﺑﻬﺘﺮ‪.‬‬ ‫اﺧﺘﺼﺎص زﻣـﺎن ﺑـﺮاي ﮔـﻮش دادن ﺑـﻪ ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎدات‪ ،‬ﺷـﻜﺎﻳﺎت و‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت‪.‬‬ ‫ﻳﺎدﮔﻴﺮي از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت و اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻛﺎر ﺗﻴﻤﻲ در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮح ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑـﺎ ﻫـﺮ‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺗﺤﺼﻴﻼت و ﻣﻬﺎرت اﺳﺖ)‪.(12‬‬ ‫در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻮﻓﻖ ﻛﺎرﻛﻨﺎن‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻣﺴﻮول و ﻳﺎ ﻣـﺪﻳﺮ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻳـﺎ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ ﺑﺮﻛﺴﻲ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻧﻘﺶ ﻣﺪﻳﺮان ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻧﻘـﺶ ﻳـﻚ‬ ‫رﻫﺒﺮ در ﻳﻚ ﺗﻴﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺗﻴﻢ ﺑـﺎ ﻣـﺪد ﻳـﻚ رﻫﺒـﺮي ﺧـﻮب و ﻣﻮﻓـﻖ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﺮﺳﺪ و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺧﺪﻣﺎت را ﺑﺎ ﺑـﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﻔﻴـﺖ اراﻳـﻪ‬ ‫دﻫﺪ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪89 ‬‬ ‫ﻛﺎر ﺗﻴﻤﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آن‪:‬‬ ‫ﻛﺎر ﺗﻴﻤﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺣﺘﺮام ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ و اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻛـﺎر‬ ‫ﺗﻴﻤﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻫﻤﻪ اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ و ﻓـﺮد ﺑﻴﻤـﺎري اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ او‬ ‫ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻃﻮر روﺷﻦ‪ ،‬از ﻧﻘﺶ و وﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮد در‬ ‫ﺗﻴﻢ ﻣﻄﻠﻊ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎر ﺗﻴﻤﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻳـﻚ رﻫﺒـﺮي و ﻳـﻚ ﻛﺎﻧـﺎل ارﺗﺒـﺎﻃﻲ‬ ‫ﺧﻮب اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﺸﻜﻼت و رﻓﻊ آنﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر‬ ‫اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻴﻤﺎر ـ ﻣﺤﻮر اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺴﻴﺎري از ﺷـﻜﺎﻳﺎت ﺑﻴﻤـﺎران ﻧﺎﺷـﻲ از‬ ‫وﺟﻮد ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺎل ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻴﻦ اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ اﺳﺖ)‪.(4‬‬ ‫ﻧﻘﺶ ﻣﺪﻳﺮ ﻳﺎ ﻣﺴﻮول ﻳﺎ رﻫﺒﺮ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻼﻣﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫رﻫﺒﺮي در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻼﻣﺖ در دوﺳﻄﺢ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺳﻄﺢ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‬ ‫‪ -2‬ﺳﻄﺢ ﻓﺮدي و ﺷﻐﻠﻲ‬ ‫رﻫﺒﺮي در ﺳﻄﺢ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪:‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎر و ﻳﺎ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﺴﻮول ﻫﺮ ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﻳﻚ رﻫﺒﺮي ﺷﻐﻠﻲ‬ ‫و ﺣﺮﻓﻪ اي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ و داراي ﺳﻄﺤﻲ از ﻣﺴﻮوﻟﻴﺖ و ﻗـﺪرت اﺳـﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد را ﻫﺪاﻳﺖ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻧﻈﺎرت و ﻣﺮور ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻢﭼﻨـﻴﻦ‬ ‫در ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ از رﻫﺒﺮي ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛـﺮده و آن را در‬ ‫ﺳﻄﺢ ﻳﻚ ﺑﺨﺶ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﺗﻴﻢ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫رﻫﺒﺮي در ﺳﻄﺢ ﻓﺮدي و ﺷﻐﻠﻲ‪:‬‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻫﺮ ﻓﺮدي ﻣﺴﻮول ﺗﻮﺳﻌﻪ و ارﺗﻘﺎي ﻣﻬﺎرتﻫـﺎ و ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻲﻫـﺎي‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋـﻀﻮ ﻳـﻚ ﺗـﻴﻢ اﺳـﺖ و آن را ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ و ﺑـﻪ‬ ‫ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﺗﺎزه و ﻧﻮ در ﺣﻴﻄﻪ ﺷﻐﻠﻲ ﺧﻮد اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪  90‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫رﻫﺒﺮ در ﻫﺮ ﺳﻄﺤﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺴﻮول ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي‪ ،‬ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وﺟﻮد رﻫﺒﺮان ﻣﻮﺛﺮ و اﺛﺮ ﺑﺨﺶ در ﻫﻤﻪ ﺳﻄﻮح ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ و ﻧﻪ ﻓﻘـﻂ‬ ‫در راس ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪.‬رﻫﺒﺮان در ﻫﺮ ﺟﺎﻳﮕـﺎﻫﻲ ﻛـﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‬ ‫ﻗﺎدر ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ و ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺗﻌﻬـﺪ ﻻزم را در‬ ‫ﻫﻤﻜﺎران از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﺠﺎد اﻧﮕﻴﺰه و اﻟﻬﺎم ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ آﻧـﺎن ﺑـﺮاي ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ‪،‬‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺻﻮل ﻳﻚ رﻫﺒﺮي ﻣﻮﻓﻖ در ﻛﺎر ﺗﻴﻤﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﭘﺎﻳﻪرﻳﺰي در ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻮي ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز‪.‬‬ ‫ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﺗﺮﻏﻴﺐ دﻳﮕﺮان ﺑﻪ ﺳﻬﻴﻢ ﺷﺪن در ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز‪.‬‬ ‫ﻧﻮآوري و اﺑﺘﻜﺎر‪.‬‬ ‫داﺷﺘﻦ ارﺗﺒﺎط ﺧﻮب و ﻣﻬﺎرت ﮔﻮش دادن و ﺷﻨﻴﺪن‪.‬‬ ‫داﺷﺘﻦ ﻣﺴﻮوﻟﻴﺖ روﺷـﻦ و ﺷـﻔﺎف و داﺷـﺘﻦ ﻗـﺪرت ﺑـﺮاي‬ ‫اﻳﺠﺎد ارﺗﻘﺎ و ﺑﻬﺒﻮدي‪.‬‬ ‫آﮔﺎﻫﻲ از ﻧﺤﻮه اﻟﻬﺎم ﺑﺨﺸﻴﺪن و اﻳﺠﺎد اﻧﮕﻴﺰه در دﻳﮕﺮان)‪.(34‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻘﺮار ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ و ﺗﻔﻜﺮ ارﺗﻘﺎي ﻛﻴﻔﻴـﺖ‬ ‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻳﻚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺰرگ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﭘﺲ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺪاﻧﻴﻢ ﻛـﻪ ﭼﮕﻮﻧـﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺳﺎزﻣﺎن و ﺗﻴﻢ ﺧﻮد را ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ آﻣﺎده ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ از ﺗـﻴﻢ‬ ‫ﺧﻮدﻣﺎن در ﻣﺴﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات‪ ،‬ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب ﺑﻮده و‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﺣﺎل وﻗﻮع اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﻢ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺗﻴﻢ ﺧـﻮد را ﺑـﺎ ﻳـﻚ‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ آرام و ﻧﺮم ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ آﻣﺎده ﻛﺮده و ﺑﺮ ﻣﻮاﻧﻊ و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻫـﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮﻣﺎن وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻏﻠﺒﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫در ﮔﺮوه اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻧﺴﺎن ﺑﺎز ﻫﻢ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ دارد‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪91 ‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي آن ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻮﺛﺮي در ﺳـﺎزﻣﺎن ﺧـﻮد اﻳﺠـﺎد‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ ﻻزم اﺳﺖ اﻗﺪاﻣﺎت زﻳﺮ را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪:‬‬ ‫‬‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‬‫‬‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي در ﻣﻮرد آن ﻛﻪ ﺑـﺪاﻧﻴﻢ‪ ،‬ﭼـﻪ ﭼﻴـﺰي ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ دارد ﺑﺎﻳﺪ اﻃﻼﻋﺎت و ﺷﻮاﻫﺪ ﻻزم ﺟﻤﻊ آوري ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻣﺸﻜﻼت و راه ﺣﻞ آنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺴﻮوﻟﻴﺖﻫﺎ را ﺗﻘـﺴﻴﻢ‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﻫﻤـﻪ‪ ،‬ﻣـﺸﻜﻼت را از آن ﺧـﻮد داﻧـﺴﺘﻪ و ﺧـﻮد را در آن‬ ‫ﺷﺮﻳﻚ ﺑﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫زﻣﺎن ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺑﺤﺚ و ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮ ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﺗـﻴﻢ ﺧـﻮد ﻓـﺮاﻫﻢ‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﻫﻤﻪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺮات آنﻫﺎ ﻣﻬﻢ ﺑﻮده و ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗـﺮار‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮات را ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﻗﺪمﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﺎﻓﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده و ﻣﻴـﺰان ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ ﻛـﺎر را‬ ‫ﭘﺎﻳﺶ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻴﺰان ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﺮﺗﺐ ﺑﺎزﺧﻮرد داده ﺗﺎ اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ ﺑﺪاﻧﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ در ﭼـﻪ ﺣـﺪي ﺑـﻮده و ﻧﻘـﺶ آنﻫـﺎ در اﻳـﻦ‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﭼﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﺗﻤﺎم ﻛﺎر و اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮات را ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﻈﺎرت و ﭘﺎﻳﺶ ﺧـﻮد‬ ‫را اداﻣــﻪ دﻫــﻴﻢ ﺗــﺎ از ﭘــﺴﺮوي و ﺑﺮﮔــﺸﺖ ﺑــﻪ ﻋﻘــﺐ ﭘﻴــﺸﮕﻴﺮي‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ)‪.(12‬‬ ‫‪  92‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮي ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ در ﺧـﺼﻮص ﺷـﻜﺎﻳﺎت و‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ‪:‬‬ ‫در ﺑﺤﺚ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎر ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑـﺸﻤﺎر‬ ‫ﻣﻲرود‪ ،‬در ﺧﺼﻮص ﻧﺤﻮه ﺑﺮﻗﺮاري رواﺑﻂ ﺣﺮﻓﻪاي ﺗﻴﻢ ﺑـﺎﻟﻴﻨﻲ ﺑـﺎ ﺑﻴﻤـﺎر و‬ ‫ﻫﻤﺮاﻫﺎن در ﺣﻴﻦ اراﻳﻪ ﺧﺪﻣﺖ‪ ،‬ﻣﻮاردي رخ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑـﻪ‬ ‫ﺷﻜﺎﻳﺖ‪ ،‬دادﺧﻮاﻫﻲ و ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻲ ﺑﻴﻤﺎران از ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻌﺎﻟﺞ و ﻳﺎ ﻛﺎدر درﻣـﺎﻧﻲ‬ ‫ﺷﻮد)‪.(35‬‬ ‫اﻳﻦ اﻣﺮ از ﻳﻚﺳﻮ رﻳﺸﻪ در ﻋﺪم ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺻـﺤﻴﺢ و‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎر و ﻫﻤﺮاﻫﺎﻧﺶ و از ﺳﻮﻳﻲ دﻳﮕـﺮ ﻣﺘـﺄﺛﺮ از ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ‬ ‫ﻧﻈﻴﺮ ﺳﻄﺢ ﺳﻮاد و داﻧﺶ و ﺗﻮﻗﻊ ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬رﺳﺎﻧﻪﻫـﺎي ﺟﻤﻌـﻲ‪ ،‬ﺷـﺮﻛﺖﻫـﺎي‬ ‫ﺑﻴﻤﻪ‪ ،‬وﻛـﻼ‪ ،‬ﺗﻨـﺰل ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﭘﺰﺷـﻜﺎن‪ ،‬اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗﻌـﺪاد داﻧـﺶ‬ ‫آﻣﻮﺧﺘﮕﺎن رﺷﺘﻪﻫﺎي ﮔـﺮوه ﭘﺰﺷـﻜﻲ و روي آوردن ﮔﺮوﻫـﻲ از ﭘﺰﺷـﻜﺎن و‬ ‫واﺑﺴﺘﮕﺎن ﺑﻪ ﺣﺮف ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم اﻋﻤﺎل ﺧﻼف ﻗﺎﻧﻮن در ﺟﻬﺖ اﻓـﺰاﻳﺶ‬ ‫درآﻣﺪ اﺳﺖ)‪.(35‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﭘﺰﺷﻜﺎن و ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣﺮف ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﺑـﻪ ﻗـﺎﻧﻮن ﺑـﻪ وﻳـﮋه ﻗـﺎﻧﻮن‬ ‫ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺮوز اﻳﻦ ﺷﻜﺎﻳﺎت و ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻲﻫﺎي ﺑـﻪ‬ ‫وﺟﻮد آﻣﺪه از ﺑﻴﻤﺎران‪ ،‬ﻣﻮﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﭘﺰﺷﻚ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ‪ 5‬دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪(35) :‬‬ ‫‪-1‬‬ ‫‪-2‬‬ ‫‪-3‬‬ ‫‪-4‬‬ ‫ﺻﺪور ﮔﻮاﻫﻲﻫﺎي ﺧﻼف واﻗﻊ‬ ‫ﻓﺎش ﻛﺮدن اﺳﺮار ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ‬ ‫ﻋﺪم اﺧﺬ ﺑﺮاﺋﺖ و رﺿﺎﻳﺖ‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪93 ‬‬ ‫‪ -5‬ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ﺟﻨﺎﻳﻲ‬ ‫در ﺧﺼﻮص ﺣﻔﻆ اﺳﺮار ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣـﺼﺎدﻳﻖ ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﺑـﺎ ﺑﻴﻤـﺎر‬ ‫ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ‪:‬‬ ‫»راز ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از آن ﭼﻪ ﺧـﻮد ﺑﻴﻤـﺎر ﺑـﻪ ﭘﺰﺷـﻚ در ﻣـﻮرد‬ ‫ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺧﻮاه در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻮوال ﭘﺰﺷـﻚ ﺑﺎﺷـﺪ ﻳـﺎ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺷـﺮح‬ ‫ﺑﻴﻤﺎري و ﻳﺎ آن ﭼﻪ ﻛﻪ ﭘﺰﺷﻚ ﺑﺎ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺑﻴﻤﺎر و ﻳﺎ در ﻣﻨﺰل و ﻳﺎ در ﻣﺤـﻞ‬ ‫ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﺳﺮار ﺧـﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻧﻴـﺰ ﺟـﺰ اﺳـﺮار ﭘﺰﺷـﻜﻲ‬ ‫ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﭘﺰﺷﻚ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ او در ﻣﺤﻞ ﻛـﺎر وي‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري دارﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ اﺳﺮار ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﺑﻴﻦ اﻳﻦ‬ ‫اﻓﺮاد واﺑﺴﺘﮕﺎن ﺑﻪ ﺣﺮف ﭘﺰﺷﻜﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﭘﺮﺳﺘﺎر و ﻣﺎﻣـﺎ و ﻏﻴـﺮه ﻛـﻪ ﺧـﻮد‬ ‫داراي ﻣﺴﻮوﻟﻴﺖ ﺣﺮﻓﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑـﻮده‪ ،‬اﻣـﺎ ﻣـﺴﻮوﻟﻴﺖ‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ آنﻫﺎ را ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻤﺎرده اﺳﺖ«‬ ‫در روﻳﻪﻫﺎي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺎ‪ ،‬ﺣﻔﻆ اﺳـﺮار ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﺗـﺎ ﺟـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ‬ ‫ﻟﻄﻤﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ و اﻓﺮاد دﻳﮕـﺮ ﻧﺰﻧـﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳـﺖ‪ .‬ﺣﻔـﻆ اﺳـﺮار ﭘﺰﺷـﻜﻲ در‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺆاﻻت ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﻳﻲ و اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﻳﻚ ﻧﻮع ﭘﻮﺷﻴﺪه داﺷـﺘﻦ ﺟـﺮم و‬ ‫ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻣﺠﺮم ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮد)‪.(35‬‬ ‫رﺿﺎﻳﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫رﺿﺎﻳﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺗﻮاﻓﻖ آزاداﻧﻪ )و اﺑﻄـﺎلﭘـﺬﻳﺮ( ﻓـﺮد واﺟـﺪ‬ ‫ﺻــﻼﺣﻴﺖ )ﺑﻴﻤــﺎر( ﻣﺒﻨ ـﻲ ﺑــﺮ ﻣــﺸﺎرﻛﺖ در ﺗــﺼﻤﻴﻢﮔﻴــﺮي درﻣــﺎﻧﻲ )ﻳ ـﺎ‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ( ﺑﺪﻧﺒﺎل آﮔﺎﻫﻲ از ﻣﺎﻫﻴﺖ‪ ،‬ﻫﺪف و اﻟﺰاﻣﺎت آن ﺑﺎ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﺗـﺎﺛﻴﺮ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺸﺎرﻛﺖ در اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﻳﻦ و ﻣﻔﻴﺪﺗﺮﻳﻦ روش درﻣﺎﻧﻲ)‪.(36‬‬ ‫رﺿﺎﻳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺑﺎ ﭼﻴﺰي‪ ،‬وﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﭘﺰﺷﻚ ﻳـﺎ ﭘﺮﺳـﺘﺎر‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر را ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻳﺎ درﻣﺎن ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪرﺿﺎﻳﺖ وي را ﺟﻠـﺐ ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﻪﻋﺒـﺎرت‬ ‫‪  94‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫دﻳﮕﺮ رﺿﺎﻳﺖ از ﻧﻈﺮ ﻟﻐﻮي ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ اﻋﻼم ﻗﺒﻮﻟﻲ و ﺧﺸﻨﻮدي از اﻧﺠـﺎم ﻛـﺎر‬ ‫اﺳﺖ)‪.(36‬‬ ‫ﻧﻜﺎت ﻣﻬﻢ در ﺧﺼﻮص رﺿﺎﻳﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﻴﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻓﺮد رﺿﺎﻳﺖدﻫﻨﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺎﻗـﻞ ـ ﺑـﺎﻟﻎ ـ داراي ﺻـﻼﺣﻴﺖ ﺣﻘـﻮﻗﻲ و‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻧﺎﺑﺎﻟﻎ ﻳﺎ ﺳﻔﻴﻪ اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ از وﻟﻲ ﻳﺎ ﻗﻴﻢ ﻗـﺎﻧﻮﻧﻲ‬ ‫او اﺧﺬ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﻮد‬ ‫در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﺟﺎن ﺑﻴﻤﺎر در ﺧﻄﺮ اﺳﺖ و ﺳـﺎﻳﺮ ﻣـﻮارد اورژاﻧـﺴﻲ‬ ‫ﻣﺜﻼً در ﺧﻮﻧﺮﻳﺰيﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﺧﺬ رﺿﺎﻳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺑﻴﻤـــﺎر ﻫﻮﺷﻴﺎر ﻧﺒﻮد و اوﻟﻴﺎء او در دﺳـﺘﺮس ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ و وﻗـﺖ‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ اﻳﺸـﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣـــﺮاﺗﺐ ﺑﻪ اﻃــﻼع ﻣﻘﺎﻣﺎت‬ ‫ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺑﺮﺳﺪ و ﻣﺠﻮز اﻗﺪاﻣﺎت درﻣﺎﻧﻲ اﺧﺬ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺟﺎن ﺑﻴﻤﺎر در ﺧﻄﺮ اﺳـﺖ و ﺑـﺴﺘﮕﺎن ﺣﺎﺿـﺮ ﺑـﻪ اﻧﺠـﺎم اﻗـﺪام‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﻳﺎ درﻣﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎم ﻗﻀﺎﺋﻲ ﻣﺸﻮرت و ﺑﺎ اﺧـﺬ‬ ‫ﻣﺠﻮز اﻗﺪاﻣﺎت ﻻزم ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ رﺿﺎﻳﺖ ﻳﻚ ﻓﺮد ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺑﺴﺘﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و‬ ‫ﻳﺎ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ﻛﻪ رﺿﺎﻳﺖ زن و ﺷﻮﻫﺮ ﻫﺮ دو ﻻزم اﺳﺖ)‪.(37‬‬ ‫رﺿﺎﻳﺖ و ﺑﺮاﺋﺖ‪:‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ از دو ﺟﻨﺒﻪ »رﺿﺎﻳﺖ« و »ﺑﺮاﺋـﺖ« ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در‬ ‫ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ »رﺿﺎﻳﺖ« ﺑﺴﻨﺪه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬ ‫دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﺪم ﮔﺮﻓﺘﻦ »ﺑﺮاﺋـﺖ« اﺳـﺖ‪ ،‬ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬زﻳـﺮا‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ »رﺿﺎﻳﺖ« ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣـﺴﻮوﻟﻴﺖ ﻛﻴﻔـﺮي را ﻣﻨﺘﻔـﻲ ﺳـﺎزد وﻟـﻲ‬ ‫اﮔﺮ»ﺑﺮاﺋﺖ« ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﻣﺴﻮوﻟﻴﺖ ﻣﺪﻧﻲ ﺷﻮد)‪.(35‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪95 ‬‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ رﺿﺎﻳﺖ‪:‬‬ ‫»ﻋﺒـﺎرت اﺳـﺖ از ﻛـﺴﺐ اﺟـﺎزه از ﺑﻴﻤـﺎر ﻳـﺎ اوﻟﻴـﺎ ﻳـﺎ ﺳﺮﭘﺮﺳـﺘﺎن ﻳـﺎ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ وي در ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎري او اﻋـﻢ از درﻣـﺎن ﻃﺒـﻲ ﻳـﺎ‬ ‫ﺟﺮاﺣﻲ و‪.(35)«...‬‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﺮاﺋﺖ‪:‬‬ ‫»آﮔﺎﻫﻲ دادن ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻳﺎ اوﻟﻴﺎ ﻳﺎ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎن ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺑﻴﻤﺎري و ﻧﺤﻮه درﻣﺎن و ﺧﻄﺮات و ﻋﻮارض درﻣﺎن ﺑﻴﻤـﺎري و‬ ‫ﺗﺒﺮي ﺟﺴﺘﻦ ﭘﺰﺷﻚ از ﺧﻄﺮات و ﻋﻮارض اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ درﻣﺎن‪(35)«.‬‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮاﺋﺖدﻫﻨﺪه‪:‬‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاﺋﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﺷـﺪه از ﻧﻈـﺮ ﻗـﺎﻧﻮن ﻣـﻮرد ﻗﺒـﻮل ﺑـﻮده و در‬ ‫دادﮔﺎه ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳـﺖ ﺑﺮاﺋـﺖ دﻫﻨـﺪه ﺷـﺮاﻳﻂ زﻳـﺮ را دارا‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫‪ -1‬اﻫﻠﻴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﺳﻦ ﺑﻠﻮغ رﺳـﻴﺪه ﺑﺎﺷـﺪ و از‬ ‫ﻗﻮه ﻋﻘﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻗﻴﻢ ﺑﺎ‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ آن دارد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﺮاﺋﺖ از روي آﮔﺎﻫﻲ و آزاداﻧﻪ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪ -3‬زﻣﺎن ﺑﺮاﺋﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ از اﻗﺪام درﻣﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﺟﺮاﺣـﻲ ﺗﻮﺳـﻂ ﭘﺰﺷـﻚ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ)‪.(35‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ و ﺑﺮاﺋﺖ‬ ‫دو ﻣﺎده ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در ﻣﻮرد ﺑﺮاﺋﺖ در ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳـﻞ‬ ‫آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﻣﺎده ‪ :60‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻃﺒﻴﺐ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ﻳﺎ اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣـﻲ از ﻣـﺮﻳﺾ‬ ‫ﻳﺎ وﻟﻲ او ﺑﺮاﺋﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺿﺎﻣﻦ ﺧﺴﺎرت ﺟﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﻣﺎﻟﻲ ﻳﺎ ﻧﻘـﺺ‬ ‫‪  96‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﻋﻀﻮ ﻧﻴﺴﺖ و در ﻣﻮارد ﻓﻮري ﻛﻪ اﺟﺎزه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻃﺒﻴﺐ ﺿﺎﻣﻦ‬ ‫ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎده ‪ :322‬ﻫﺮﮔﺎه ﻃﺒﻴﺐ و ﺑﻴﻄﺎر ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺑﻪ درﻣﺎن از ﻣﺮﻳﺾ ﻳﺎ وﻟـﻲ‬ ‫او ﻳﺎ از ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻴﻮان ﺑﺮاﺋﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻋﻬﺪه دار ﺧـﺴﺎرت ﭘﺪﻳـﺪ آﻣـﺪه‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد)‪.(35‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات‬ ‫دوﻟﺘﻲ و ﺷﻐﻠﻲ و ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﺑﻲاﺣﺘﻴﺎﻃﻲ و ﺑﻲﻣﺒﺎﻻﺗﻲ اﺳﺖ و ﺻﺮف ﮔﺮﻓﺘﻦ‬ ‫رﺿﺎﻳﺖ و ﺑﺮاﺋﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﻣﺴﻮوﻟﻴﺖ ﺧﻄﻴﺮ را از دوش او ﺑﺮدارد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺮاﺋﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﻨﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ رﺿﺎﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎر ﺟﻠـﺐ و‬ ‫رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮازﻳﻦ ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﻨﻲ و ﻧﻈﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻳﻜﻲ از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ آﺷـﻨﺎﻳﻲ‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﻤﻚ ﺷﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑـﻪ ﭘﻴـﺸﮕﻴﺮي از ﺑـﺮوز‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻧﻤﺎﻳﺪ)‪.(35‬‬ ‫ﺗﺮﺧﻴﺺ ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﺨﺼﻲ‪(Discharge Against Medical Advice) :‬‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ :‬اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺮاي ﺧﺮوج از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺰﺷﻚ‬ ‫ﻣﻌﺎﻟﺞ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎر را ﻣﺮﺧﺺ اﻋـﻼم ﻛﻨـﺪ را‪ ،‬ﺗـﺮﺧﻴﺺ ﺑـﺎ رﺿـﺎﻳﺖ ﺷﺨـﺼﻲ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن را ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﺨﺼﻲ ﺗﺮك ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ ‪ ./8‬ـ ‪2/2‬‬ ‫درﺻﺪ از ﺗﺮﺧﻴﺺﻫﺎ را در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺖﻛﻨﻨﺪه ﺑﻴﻤﺎريﻫـﺎي ﺣـﺎد‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺷـﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣـﺴﺎﻋﺪي دارﻧـﺪ ﺣـﺪود‪ %6‬از ﻛـﻞ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎران ﭘﺬﻳﺮش ﺷﺪه و ‪ %13‬از ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻳﺪز ﺑـﺎ رﺿـﺎﻳﺖ ﺷﺨـﺼﻲ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن را ﺗﺮك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ)‪.(38‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪97 ‬‬ ‫رﻳﺴﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﺮﺧﻴﺺ ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﺨﺼﻲ‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﺟﻨﺲ ﻣﺮد‬ ‫‪ .2‬وﺿﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﺎﺋﻴﻦ‬ ‫‪ .3‬ﺳﻦ ﺟﻮان‬ ‫‪ .4‬ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺑﻴﻤﻪ‬ ‫‪ .5‬ﺳﻮء ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد‬ ‫‪ .6‬ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﭘﺰﺷﻚ ﺧﺎﻧﻮاده‬ ‫‪ .7‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺮﺧﻴﺺ ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﺨﺼﻲ ﻗﺒﻠﻲ‬ ‫‪ .8‬ﻧﮋاد ﺳﻴﺎه‬ ‫‪ .9‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎﻟﻲ و داﺷﺘﻦ ﺑﻴﻤﺎر در ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻴﻤﺎران اﻳﺪزي‬ ‫‪ .10‬اﺣﺴﺎس ﺑﻬﺒﻮدي ﺑﻴﻤﺎر )ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ(‬ ‫‪ .11‬ﻋﺪم ﭘﻮﺷﺶ ﺑﻴﻤﻪ ﺑﻴﻤﺎر)‪(38‬‬ ‫اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﭘﻴﺶﮔﻴﺮاﻧﻪ از ﺗﺮﺧﻴﺺ ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﺨﺼﻲ‪:‬‬ ‫‪.1‬‬ ‫‪.2‬‬ ‫‪.3‬‬ ‫‪.4‬‬ ‫‪.5‬‬ ‫‪.6‬‬ ‫‪.7‬‬ ‫‪.8‬‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ وﻳﮋه ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺰﺷﻚ اوﻟﻴﻪ و ﻛـﺎدر‬ ‫درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺴﺘﺮيﻛﻨﻨﺪه ﺑﻴﻤﺎر )ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي(‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺳﻮء ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد در ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫روﻳﻜﺮد ﭘﻴﺶ ﮔﻴﺮاﻧﻪ در اﺑﺘﺪاي ﺑﺴﺘﺮي‬ ‫وﺟﻮد ﻣﻬﺎرت در ﭘﺰﺷﻜﺎن و درﻣﺎﻧﮕﺮان‬ ‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﻧﮕﺮش اﺗﻬﺎﻣﻲ در ﻓﺮد درﻣﺎﻧﮕﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﺎﻳﻜﻮﻟﻮژﻳﻚ در ﺑﻴﻤﺎر‬ ‫درك اﺿﻄﺮاب و ﺧﺸﻢ ﺑﻴﻤﺎر ﻧﺎﺷﻲ از اﺣﺴﺎس ﺑﻲ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﺑﻮدن‬ ‫آﻣﺎدﮔﻲ ﺑﺮاي ﺑـﺮوز »ﺗـﺮﺧﻴﺺ ﺑـﺎ رﺿـﺎﻳﺖ ﺷﺨـﺼﻲ« ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬ ‫واﻛﻨﺸﻲ از ﺳﻮي ﺑﻴﻤﺎر و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻓﺴﺮدﮔﻲ)‪(38‬‬ ‫‪  98‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﺨﺼﻲ ﻳﺎ اﻣﺘﻨﺎع از ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ‪:‬‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻮﺟﻴﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻤـﺎر ﺗـﺼﻤﻴﻢ ﺑـﻪ ﺗـﺮك ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن‬ ‫ﻳﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻓﺮم رﺿﺎﻳﺖ ﺷﺨﺼﻲ را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت و ﻫﺸﺪارﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر داده ﺷﻮد و ﺑﻴﻤـﺎر آﮔﺎﻫﺎﻧـﻪ ﻓـﺮم را‬ ‫اﻣﻀﺎء ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً اﻣﻀﺎء ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻛـﺎﻓﻲ ﻧﻴـﺴﺖ و از ﻧﻈـﺮ ﻗـﺎﻧﻮﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻌﺎﻟﺞ و ﻛﺎدر درﻣﺎﻧﻲ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻴـﺰ‪ ،‬ﺑﺎﻳـﺴﺘﻲ ﻓـﺮم ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ را‬ ‫اﻣﻀﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ اﺟﺒﺎري ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺴﺎوي ﺑﺎ ﺣﺒﺲ ﻏﻴﺮ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اوﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺮاي دادن رﺿﺎﻳﺖ ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻟﻎ و ﻋﺎﻗﻞ ﺑـﻮده‬ ‫و از وﺿﻌﻴﺖ رواﻧﻲ ﺑﺎ ﺛﺒﺎﺗﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ)‪(39‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤـﺎر در ﻫﻨﮕـﺎم دادن رﺿـﺎﻳﺖ‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺨﺘﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ)‪(38‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﺣﻘﻮق اﻓﺮاد دارد‪ .‬ﺣﻖ ﻫﺮ ﺷﺨﺺ ﺑـﺎﻟﻎ و ﻋـﺎﻗﻠﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ از آﮔﺎﻫﻲ و درك اﻃﻼﻋﺎت درﻳـﺎﻓﺘﻲ‪ ،‬ﺗـﺼﻤﻴﻢ ﺑـﻪ اﻣﺘﻨـﺎع از‬ ‫درﻣﺎن ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ در ﺻﻮرت اﻣﺘﻨﺎع از درﻣﺎن‪ ،‬ﻓﻮت ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻻزم اﺳﺖ در ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﻗﻴﺪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫در وﺿﻌﻴﺖ اورژاﻧﺴﻲ ﻛﻪ ﺣﻴـﺎت ﺑﻴﻤـﺎر در ﻣﻌـﺮض ﺧﻄـﺮ اﺳـﺖ اﻳـﻦ‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ وﺟﻮد ﻧﺪارد)‪(37‬‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻫﺸﺪارﻫﺎي ﻛﺎدر درﻣﺎﻧﻲ و درك ﺻﺤﻴﺢ از وﺿـﻌﻴﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺗﺮك ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺪون اﻣﻀﺎي ﻓﺮم‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن را ﺗﺮك ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ در اﻳﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﻣـﻮارد ﺑﺎﻳـﺪ‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ زﻣﺎن و ﺷﺮح واﻗﻌﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻣﻀﺎ ﭘﺰﺷﻚ و ﻛﺎدر درﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﺴﺌﻮل رﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﻴﻤﺎر ﻗﺮار داده ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1. Decision making capacity‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪99 ‬‬ ‫در ﻣﻮارد ذﻳﻞ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز رﺿﺎﻳﺖ ﺷﺨﺼﻲ ﺑـﺮاي ﺗـﺮﺧﻴﺺ‪ ،‬ﺑﺎﻳـﺪ از‬ ‫ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺸﺎور ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را در ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑـﺮ‬ ‫اﺳﺎس ﻣﺠﻮز و دﺳﺘﻮر ﻣﻘﺎم ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻮد‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﻛﻮدﻛﻲ ﻛﻪ ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ درﻣـﺎن دارد‪ ،‬وﻟـﻲ واﻟـﺪﻳﻦ وي از دادن‬ ‫رﺿﺎﻳﺖ اﻣﺘﻨﺎع ﻣﻲورزﻧﺪ و ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻛـﺮدن ﻛـﻮدك از‬ ‫ﻣﺮﻛﺰ درﻣﺎﻧﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ .2‬اﺧﺘﻼف در ﺑﻴﻦ ﻫﻤﺮاﻫﺎن ﺑﻴﻤﺎر از ﺟﻬﺖ اراﺋﻪ ﻳﺎ ﻋـﺪم اراﺋـﻪ‬ ‫درﻣﺎن‪.‬‬ ‫‪ .3‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮرد ﻣﺸﻜﻮك ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻲ از ﻧﺰاع‪ ،‬اﺧـﺘﻼف‪،‬‬ ‫ﻛﻮدك آزاري‪ ،‬ﻣﺒﺎﺣﺚ اﺧﻼﻗﻲ و ﻓﺴﺎدﻫﺎي اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ‪ ،‬ﻣـﻮاد‬ ‫ﻣﺨﺪر و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي ﺑﺎﺷﺪ)‪(37‬‬ ‫ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬ ‫»ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در اﺟﺮاي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻤـﻞ‬ ‫آﻳﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻗﺼﻮر ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﺮك ﻓﻌﻞ ﻻزم و ﻳـﺎ اﻧﺠـﺎم ﻓﻌـﻞ‬ ‫ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ«‬ ‫ﻗﻮاﻋﺪ و ﻧﻈﺎﻣﺎت ﺷﻐﻠﻲ ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺤـﺪوده ﺗﻌﻬـﺪات ﭘﺰﺷـﻚ را‬ ‫ﻣﻌﻴﻦ و ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه ﻣﻲﺗﻮان ﻗـﺼﻮر ﭘﺰﺷـﻜﻲ را‬ ‫ﺑﻪ ﻋﺪم اﻧﺠﺎم ﺗﻌﻬﺪات ﺧﺎﺻﻲ ﻛﻪ ﺣﺮﻓﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﺮ ﭘﺰﺷﻚ واﺟﺐ ﮔﺮداﻧﻴـﺪه‬ ‫اﺳﺖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻢ در ﻳﻚ رﺷﺘﻪ ﺧﺎص و در‬ ‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ زﻣﺎن ﺑﺮوز ﺧﻄﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬ﻣﺴﺎﻳﻞ دﻳﮕﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻜﺎﻧﻲ‬ ‫و دوري از ﻣﺮﻛﺰ‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ ﺧﺎص ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬ﻧﺒﻮدن ﭘﺮﺳـﺘﺎر ﻳـﺎ ﭘﺰﺷـﻚ‪ ،‬ﻧﻴـﺰ در‬ ‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪  100‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺑﻴﻤﺎران ﺣﻖ دارﻧﺪ از ﭘﺰﺷﻜﺸﺎن اﻧﺘﻈﺎر ﻳﻚ درﻣﺎن ﻃﺒﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺘﻴﺠـﻪ درﻣـﺎﻧﻲ‬ ‫رﺿﺎﻳﺖﺑﺨﺸﻲ را ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎران ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬زﻳﺮا دﺧﺎﻟﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﭘـﻴﺶﺑﻴﻨـﻲ درﻣـﺎﻧﻲ‪ ،‬اﺧـﺘﻼل اﻳﺠـﺎد ﻛﻨـﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻋﺪم ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﻣﻄﻠﻮب در درﻣﺎن ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر‪ ،‬ﺿﺮورﺗﺎً ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﻲ‬ ‫ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻚ ﻧﺒﻮده و ﻋﺪم ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻳـﻚ ﺑﻴﻤـﺎري ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل ﺷـﺮح ﺣـﺎل‬ ‫درﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻛﺎﻣﻞ و آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﭘﺎراﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ ﻻزم‪ ،‬ﻗﺼﻮر ﻣﺤﺴﻮب‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم ﺟﻬﺖ اﻋﻤﺎل ﻟﻔﻆ ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬ ‫‪ ‬ﭘﺰﺷﻚ وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ و درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎر را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﭘﺰﺷﻚ در اﻧﺠﺎم اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ ﺗﺨﻄﻲ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺗﺨﻄﻲ در وﻇﻴﻔﻪ‪ ،‬ﺳﺒﺐ آﺳﻴﺐ رواﻧﻲ ﻳﺎ ﺟﺴﻤﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ در ﺗﺒﺼﺮه ﻣﺎده ‪ 336‬ﺑﻪ ﭼﻬـﺎر‬ ‫ﻋﻨـﻮان ﺑﻲاﺣﺘﻴﺎﻃﻲ‪ ،‬ﺑﻲﻣﺒﺎﻻﺗﻲ‪ ،‬ﻋﺪم ﻣﻬـﺎرت و ﻋـﺪم رﻋﺎﻳـﺖ ﻧﻈﺎﻣـﺎت‬ ‫دوﻟﺘﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻲاﺣﺘﻴﺎﻃﻲ‪:‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ در ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻌﺎدل ﺗﻌﺮﻳـﻒ ‪ commission‬در‬ ‫ﺑﺤﺚ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻋﻤﻠﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻧﺒﺎﻳـﺴﺘﻲ از ﻧﻈـﺮ‬ ‫اﺻﻮل ﻋﻠﻤﻲ و ﭘﺰﺷﻜﻲ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮد وﻟﻲ در اﺛﺮ ﺳﻬﻞ اﻧﮕﺎري اﻧﺠﺎم ﻣﻲﻳﺎﺑـﺪ‬ ‫و ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﻲﻣﺒﺎﻻﺗﻲ‪ :‬اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻌـﺎدل ‪ omission‬در ﺑﺤـﺚ ﺧﻄﺎﻫـﺎي‬ ‫ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻋﻤﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﺮﻓـﺖ وﻟـﻲ در اﺛـﺮ‬ ‫ﻏﻔﻠﺖ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ‪101 ‬‬ ‫ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت‪:‬‬ ‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮاردي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺰﺷﻚ ﺗﺒﺤﺮ ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﻨﻲ ﻻزم را ﺑـﺮاي اﻧﺠـﺎم‬ ‫ﻛﺎر ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻈﺎﻣﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪:‬‬ ‫ﺑــﻪ ﻣﻌﻨــﺎي ﻋــﺪم اﻧﺠــﺎم ﻗــﻮاﻧﻴﻦ و آﻳــﻴﻦ ﻧﺎﻣــﻪﻫــﺎي ﻧﻈــﺎم ﭘﺰﺷــﻜﻲ و‬ ‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎي وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ و ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺮاﻛـﺰ ﻋﻠﻤـﻲ و درﻣـﺎﻧﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻈﺎﻣﺎت دوﻟﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻼوه ﺑـﺮ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴـﺖ ﻛﻴﻔـﺮي و‬ ‫ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت وارده ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﺗﻨﺒﻴﻪ اﻧﻀﺒﺎﻃﻲ ﭘﺰﺷﻜﺎن و ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣـﺮف‬ ‫واﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻮادي از ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ در ﺧﺼﻮص ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ‪:‬‬ ‫ﺗﺒﺼﺮه ‪ 3‬ﻣﺎده‪ :295‬ﻫﺮﮔﺎه ﺑﺮ اﺛﺮ ﺑﻲاﺣﺘﻴﺎﻃﻲ ﻳﺎ ﺑﻲ ﻣﺒﺎﻻﺗﻲ ﻳﺎ ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت‬ ‫و ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﺮي‪ ،‬ﻗﺘﻞ ﻳﺎ ﺿﺮب ﻳﺎ ﺟﺮح واﻗﻊ ﺷﻮد ﺑـﻪ‬ ‫ﻧﺤﻮي ﻛﻪ اﮔﺮ آن ﻣﻘﺮرات رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺎدﺛﻪاي اﺗﻔﺎق ﻧﻤﻲاﻓﺘﺎد‪ ،‬ﻗﺘـﻞ و‬ ‫ﻳﺎ ﺿﺮب وﺟﺮح در ﺣﻜﻢ ﺷﺒﻪ ﻋﻤﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺎده ‪ :616‬در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ﻗﺘـﻞ ﻏﻴـﺮ ﻋﻤـﺪ ﺑـﻪ واﺳـﻄﻪ ﺑـﻲاﺣﺘﻴـﺎﻃﻲ ﻳـﺎ‬ ‫ﺑﻲﻣﻮاﻻﺗﻲ ﻳﺎ اﻗﺪام ﺑﻪ اﻣﺮي ﻛﻪ ﻣﺮﺗﻜﺐ در آن ﻣﻬﺎرت ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳـﺖ ﻳـﺎ ﺑـﻪ‬ ‫ﺳﺒﺐ ﻋﺪم رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻈﺎﻣﺎت وارد ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺴﺒﺐ ﺑﻪ ﺣﺒﺲ از ﻳﻚ ﺗﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل و‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖ دﻳﻪ در ﺻﻮرت ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ اوﻟﻴﺎي دم‪ ،‬ﻣﺤﻜﻮم ﺧﻮاﻫـﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻄﺎي ﻣﺤﺾ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻓﻮق از ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ و ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻗﺼﻮر ﻣﻲﺗـﻮان‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻗﺼﻮر ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺟﺮم ﺷﺒﻪ ﻋﻤﺪ اﺳﺖ)‪.(35‬‬ ‫ »ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ آژاﻧﺲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‬:‫ﺿﻤﻴﻤﻪ‬ «‫( در اﻣﺮﻳﻜﺎ‬AHRQ) ‫ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺳﻼﻣﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ PSI Name Definition Validity Concerns Strength of Evidence Cases of anesthetic overdose, reaction, or endotrachial tube misplacement per 1,000 surgery discharges. Excludes codes for drug use and self-inflicted injury. Condition definition varies Death in Low Mortality DRGs (PSI 2) In-hospital deaths per 1,000 patients in DRGs with less than 0.5% mortality.a Excludes trauma, immunocompromised, and cancer patients. Heterogeneous severity + Coding 0 Explicit Process + Implicit Process 0 Staffing Decubitus Ulcer (PSI 3) Cases of decubitus ulcer per 1,000 discharges with a length of stay of 5 or more days. Excludes patients with paralysis or in MDC 9, MDC 14, and patients admitted from a longterm care facility. Underreporting or screening – Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process ± Staffing Complications of Anesthesia (PSI 1) Underreporting or screening 0 Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process 0 Staffing Denominator unspecific Heterogeneous severity Case mix bias ‫ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ 104 PSI Name Definition Failure to Rescue (PSI 4) Deaths per 1,000 patients having developed specified complications of care during hospitalization. Excludes patients age 75 and older, neonates in MDC 15, patients admitted from longterm care facility and patients transferred to or from other acute care facility. Adverse consequences Discharges with foreign body accidentally left in during procedure per 1,000 discharges Rare Iatrogenic Pneumothorax (PSI 6) Cases of iatrogenic pneumothorax per 1,000 discharges. Excludes trauma, thoracic surgery, lung or pleural biopsy, or cardiac surgery patients, and MDC 14. Denominator unspecific 0 Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process 0 Staffing Selected Infections Due to Medical Care (PSI 7) Cases of secondary ICD-9-CM codes 9993 or 00662 per 1,000 discharges. Excludes patients with immunocompromised state or cancer. Underreporting or screening 0 Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process 0 Staffing Foreign Body Left During Procedure (PSI 5) Validity Concerns Stratification suggested Unclear preventability Strength of Evidence + Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process ++ Staffing Heterogeneous severity Stratification suggested Denominator unspecific Adverse consequences 0 Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process 0 Staffing 105  ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ PSI Name Definition Validity Concerns Postoperative Hip Fracture (PSI 8) Cases of in-hospital hip fracture per 1,000 surgical discharges. Excludes patients in MDC 8, with conditions suggesting fracture present on admission and MDC 14. Case mix bias Postoperative Hemorrhage or Hematoma (PSI 9) Cases of hematoma or hemorrhage requiring a procedure per 1,000 surgical discharges. Excludes MDC 14. Stratification suggested Postoperative Physiologic and Metabolic Derangement (PSI 10) Cases of specified physiological or metabolic derangement per 1,000 elective surgical discharges. Excludes patients with principal diagnosis of diabetes and with diagnoses suggesting increased susceptibility to derangement. Excludes obstetric admissions. Condition definition varies – Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process – Staffing Postoperative Respiratory Failure (PSI 11) Cases of acute respiratory failure per 1,000 elective surgical discharges. Excludes MDC 4 and 5 and obstetric admissions. Unclear preventability + Coding ± Explicit Process + Implicit Process ± Staffing Denominator unspecific Case mix bias Denominator unspecific Case mix bias Strength of Evidence + Coding + Explicit Process + Implicit Process 0 Staffing ± Coding ± Explicit Process + Implicit Process 0 Staffing ‫ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ 106 PSI Name Definition Validity Concerns Strength of Evidence Postoperative PE or DVT (PSI 12) Cases of deep vein thrombosis or pulmonary embolism per 1,000 surgical discharges. Excludes obstetric patients. Underreporting or screening + Coding + Explicit Process + Implicit Process ± Staffing Postoperative Sepsis (PSI 13) Cases of sepsis per 1,000 elective surgery patients, with length of stay more than 3 days. Excludes principal diagnosis of infection, or any diagnosis of immunocompromised state or cancer, and obstetric admissions. Condition definition varies Postoperative Wound Dehiscence (PSI 14) Cases of reclosure of postoperative disruption of abdominal wall per 1,000 cases of abdominopelvic surgery. Excludes obstetric admissions. Case mix bias 0 Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process 0 Staffing Accidental Puncture or Laceration (PSI 15) Cases of technical difficulty (e.g., accidental cut or laceration during procedure) per 1,000 discharges. Excludes obstetric admissions. Underreporting or screening ± Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process 0 Staffing Stratification suggested Adverse consequences Unclear preventability ± Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process – Staffing 107  ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ PSI Name Definition Validity Concerns Transfusion Reaction (PSI 16) Cases of transfusion reaction per 1,000 discharges. Rare Birth Trauma― Injury to Neonate (PSI 17) Cases of birth trauma, injury to neonate, per 1,000 liveborn births. Excludes some preterm infants and infants with osteogenic imperfecta. Condition definition varies Obstetric Trauma― Vaginal Delivery with Instrument (PSI 18) Cases of obstetric trauma (3rd or 4th degree lacerations) per 1,000 instrumentassisted vaginal deliveries. Unclear preventability Obstetric Trauma― Vaginal Delivery without Instrument (PSI 19) Cases of obstetric trauma (3rd or 4th degree lacerations) per 1,000 vaginal deliveries without instrument assistance. Unclear preventability Obstetric Trauma― Cesarean Delivery (PSI 20) Cases of obstetric trauma (3rd or 4th degree lacerations) per 1,000 Cesarean deliveries. Unclear preventability Stratification suggested Unclear preventability Strength of Evidence 0 Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process 0 Staffing – Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process 0 Staffing Heterogeneous severity Case mix bias Case mix bias Case mix bias + Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process 0 Staffing + Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process 0 Staffing + Coding 0 Explicit Process 0 Implicit Process 0 Staffing :‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬ 1- Marshall M, Sheaff R, Rogers A, Campbell S, Halliwell S, PickardS, et al, "A study of cultural changes in primary care organizations needed to implement clinical governance". Br J Gen Pract. 2002 August; 52(481): 641–645. 2- Campbell SM, Sweeney GM. The role of clinical governance as a strategy for quality improvement in primary care. Br J Gen Pract. 2002 Oct;52 Suppl:S12-7. 3-Clinical Governance Policies and Procedures, NHS report, 2008. 4-Currie L. Morrell C. Scrivener R. "Clinical Governance: an RCN resource guide”, Royal college of nursing publication, London, 2005. 5- Authority of the House Commons. Patient and Public Involvement in the NHS. Third Report of Session 2006–07. Volume І. 6- Haxby E, Hunter David H, Jaggar S. An Introduction to Clinical Governance and Patient Safety.1 ed. New York: Oxford University Press; 2010. 7- Hristine F. Patient and Public Involvement in Health: The Evidence for Policy Implementation. A summary of the results of the Health in Partnership research program. April 2004. Available from: http://www.dh.gov.uk/prod_consum_dh/groups/dh_digitalassets/@dh/ @en/documents/digitalasset/dh_4082334.pdf. 8- International Alliance of patient Organizations. Policy Statement Patient Involvement. available from: http://www.patientsorganizations.org/attach.pl/312/182/IAPO%20Poli cy%20Statement%20on%20Patient%20Involvement.pdf. ‫ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ 110 ‫ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم‬،‫ ﺳﻴﻤﺎ؛ ﺟﺰوه آﻣﻮزﺷﻲ ﻣﺒﺎﻧﻲ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬،‫ـ ﻣﺮزﺑﺎن‬9 9‫ـ‬1389 ،‫ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‬ 10- Holloway J. CPD portfolios and personal development plans: Why and how?, Adv. Psychiatr. Treat. 2000 (6:467-475. 11- ACCESSIBLE INFORMATION STRATEGY,NHS Shetland, available from: http://www.shb.scot.nhs.uk/documents/pphandbook/documents/Acces sibleInformationStrategy.pdf 12- Chambers R, Wakley G. Making Clinical Governance Work for You, Stafford shire university ,Radcliffe Medical press, 2000 13- Personal and professional development of health care assistants from a general practice employer’s perspective , Unit four, General Practice employers.available from http://www.rcn.org.uk/__data/assets/pdf_file/0005/159458/unit4_gpe. pdf. 14- Personal Development Planning (PDP), Loughborough University library , available from: http://www.lboro.ac.uk/library/skills/Advice/PDP.pdf. 15- Personal Development Plan available from: http://www.selfimprovement-mentor.com/support-files/example-personaldevelopment-plan.pdf 16- Rughani.. Radcliffe medical press, Oxford Guidelines on personal development plans(PDPs). available from: www.londondeanery.ac.uk/general-practice/files/sessionalgps/retainer-scheme/retainerp 17-Sandars J ,Cook G. ABC of patient safety. 1sted. Blackwell publishing ; 2007. 18- Byers JF. White SV, Patient Safety , Principles and Practice, springer publishing company,2004. p11-16. 19- John Reynard, John Renolds, Peter Stevenson, “Practical patient safety “Oxford University Press Inc. 2009 New York 20- IHI Open School, http://www.ihi.org/lms/home.aspx 111  ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ 21- National Patient Safety Agency, “Seven Steps to Patient Safety: Full Reference Guide” August 2004 22- http://www.ahrq.gov/ 23- http://www.who.int/patientsafety/en 24- World Health Organization, Regional Office for the Eastern Meditearnian “Assessment of Patient Safety in Hospitals”2011 25- Creek J. Lougher L. Occupational Therapy and Mental Health. 4thed. Churchill Livingstone; 2008. 26- Thompson D, Wright K. Developing a unified Patient Record: a practical guide. Radcliffe Medical Press: 2003. 27- Use of information / Data Quality. available from: http://www.tamesideandglossop.nhs.uk/templates/Page_857.aspx 28- NSH Lanarkshire , clinical effectiveness strategy 2009-2012. available from: http://www.nhslanarkshire.co.uk/boards/2009BoardPapers/Documents /June%202009/Clinical%20Effectiveness%20Strategy%2020092012%20-%20June%202009%20Board.pdf .‫ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑـﺮ ﺷـﻮاﻫﺪ‬.‫ـ ﭘﮋوﻫﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم ﻏﺪد و ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ‬29 :‫ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس در‬ http://emrc.tums.ac.ir/pages/mainPage.asp?I=67194044I021 ‫ راﻫﻨﻤـﺎي ﺗـﺪوﻳﻦ و‬.‫ روﻳـﺎ‬،‫ ﭘﻴـﺎم؛ ﻛﻠﻴـﺸﺎدي‬،‫ ﻓﺎﻃﻤـﻪ؛ ﻛﺒﻴـﺮي‬،‫ـ ﻫـﺎديزاده‬30 ‫ اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ‬،‫ﺑﻮﻣﻲﺳﺎزي راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭼﺎپ اول اﺻﻔﻬﺎن‬ .27‫ـ‬3 ‫ ﺻﻔﺤﺎت‬،‫اﺻﻔﻬﺎن‬ ،1387 ،‫ ﻣﻤﻴﺰي ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﭼﺎپ اول اﺻﻔﻬﺎن‬.‫ ﻫﻤﺎﻳﻮن‬،‫ ﻓﺎﻃﻤﻪ؛ ﻧﺎﺟﻲ‬،‫ـ ﻫﺎدﻳﺰاده‬31 .22‫ـ‬15 ‫ ﺻﻔﺤﺎت‬،‫راه ﻛﻤﺎل‬ 32- Gloucestershire Royal NHS Trust, Achievement in Quality Improvement and Clinical Audit. annual report, April 1998-march 1999. ‫ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ‬ 112 33-What is staff management? Available from: http://www.clingov.nscsha.nhs.uk/default.aspx?aid=2551.accessed at: 23/1/2011. 34 - Introduction to Clinical Governance, available from: http://www.clinicalgovernance.scot.nhs.uk/section2/role.asp. ‫ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات‬.‫ ﻣﻬﺪي‬،‫ ﺣﺴﻴﻦ؛ ﻣﺼﺮي‬،‫ـ ﺳﻜﻮت آراﻧﻲ‬35 .1389 ‫ اﻧﺘﺸﺎرات رﺳﺎﻧﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ‬،‫ ﭼﺎپ اول ﺗﻬﺮان‬.‫اﺳﻼﻣﻲ‬ 36- Consent; Making decisions about your health care and treatment Confidentiality – it’s your right – Large print 1 Version 4 Produced April 2008. 37- Stephen W. Hwang, MD, MPH ,Assistant,Professor, Discharge Against Medical Advice, University of Toronto Research Scientist, Centre for Research on Inner City Health, St. Michael’s Hospital 1377 ،‫ اﻧﺘﺸﺎرات اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ‬،‫ ﻓﺮاﻣﺮز؛ ﻛﺘﺎب ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬،‫ـ ﮔﻮدرزي‬38 ‫ ﻣـﺎده‬،60 ‫ ﻣﺎده‬،59 ‫ ﻣﺎده‬2 ‫ و ﺑﻨﺪ‬1 ‫ ﺗﺒﺼﺮه‬49 ‫ـ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﻲ ﻣﺎده‬39 320 ‫ ﻣﺎده‬،319

آشنایی با مبانی حاکمیت بالینی

Products

Support

آشنایی با مبانی حاکمیت بالینی

Add this document to collection(s)

Add this document to saved

Suggest us how to improve StudyLib