İSTİKLÂL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı: Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl. Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda! Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda. Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeliEbedî yurdumun üstünde benim inlemeli. Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na’şım; O zaman yükselerek arşa değer belki başım. Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın; Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl; Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet; Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl! Mehmet Âkif ERSOY GENÇLİĞE HİTABE Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini, ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini, müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir. Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen, Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur. Mustafa Kemal ATATÜRK MUSTAFA KEMAL ATATÜRK İÇİNDEKİLER 1. Fizik Bilimine Giriş ...................................................................................................................................................11 2. Madde ve Özellikleri ..................................................................................................................................................17 3. Hareket ........................................................................................................................................................................23 4. Kuvvet .........................................................................................................................................................................29 5. Enerji ...........................................................................................................................................................................35 6. Isı - Sıcaklık ................................................................................................................................................................41 7. Elektrostatik ................................................................................................................................................................47 8. Elektrik Akımı - Potansiyel Farkı ve Direnç .................................................................................................................53 9. Elektrik Devreleri ........................................................................................................................................................59 10. Manyetizma ................................................................................................................................................................65 11. Basınç ........................................................................................................................................................................71 12.Kaldırma Kuvveti .........................................................................................................................................................77 13.Dalgalara Giriş ve Yay Dalgaları .............................................................................................................................83 14.Su - Ses - Deprem Dalgaları ....................................................................................................................................79 15. Aydınlanma - Gölge - Yansıma ................................................................................................................................95 16. Düzlem Ayna ..........................................................................................................................................................101 17. Küresel Aynalar .......................................................................................................................................................107 18. Işığın Kırılması - Mercekler - Prizma - Renk ............................................................................................................113 Cevap Anahtarı .............................................................................................................................................................119 TESTLER FİZİK TYT Fizik Bilimine Giriş 1. Fizikteki çalışmalar yeni teknolojik gelişmelere yol açarken 3. matematik ve felsefe gibi disiplinlere de katkı sağlar. Örneğin 1. ADIM Aşağıdakilerden hangisi fizik biliminin diğer bilim dallarıyla etkileşimiyle ortaya çıkan bilim dallarından biri değildir? elektromanyetik ve nükleer fizikteki yenilikler günümüz toplu- A) Fizikokimya munun gelişmesinde önemli yer tutan televizyon, bilgisayar, elektrikli ev aletleri gibi ürünlerin; termodinamikteki yenilikler B) Biyofizik motorlu taşımanın; mekanikteki yenilikler ise kalkülüsün ge- C) Nükleer Fizik lişmesine yardımcı olmuştur. D) Jeofizik Metne göre, E) Astrofizik I. Fizikteki ilerlemeler sadece teknolojideki uygulamalara fayda sağlar. II. Fiziğin farklı alt alanları ile ilgili yenilikler farklı elektronik aletlerin geliştirilmesinde önemli rol oynar. III. Diğer disiplinlerdeki gelişmeler fiziğe önemli katkılar sağlar. ifadelerinden hangileri çıkarılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) II ve III 4. Fizik evrendeki olgu ve olayları değişik alt alanlarda inceler. 111 1 1 Buna göre , • Dünya’nın Ay’ı çekmesi • İklimlendirme sistemleri 9. Sınıf Sınıf 9. Sınıf 9. 9. Sınıf 9. Sınıf Fizik Fizik Fizik Fizik Fizik FizikBilimine BilimineGiriş Giriş- -11 Fizik • Telefonda Fizik - -11 seslerin iletimi FizikBilimine BilimineGiriş Giriş Fizik Bilimine Giriş -Aşağıdakilerden 1 hangisi enerji fizikelde biliminin diğer bilim bilim Aşağıdakilerden hangisi hangisi fizik fizik biliminin biliminin ilgi ilgi alanına 4.4. Aşağıdakilerden hangisi fizik biliminin 1.1. Aşağıdakilerden alanına • Çekirdek reaksiyonları sonucunda edilmesidiğer 4. Aşağıdakilerden hangisi fizik biliminin bilim 1.1. Aşağıdakilerden hangisi fizik biliminin ilgi alanına 4. Aşağıdakilerden hangisi fizikçıkan biliminin diğer bilim Aşağıdakilerden hangisi fizik biliminin ilgi alanına dallarıylaetkileşimiyle etkileşimiyle ortaya bilimdiğer dallarından girmez? dallarıyla ortaya çıkan bilim dallarından girmez? Aşağıdakilerden hangisi fizikfizik biliminin ilgi alanına 4. olayları Aşağıdakilerden hangisiortaya fizikhangisi biliminin diğer bilim 1. 2. Aşağıdakilerden hangisi biliminin ilgigirmez? alanına dallarıyla etkileşimiyle çıkan bilim dallarından girmez? dallarıyla etkileşimiyle ortaya çıkanaçıkta bilim dallarından girmez? seçeneklerle eşleştirildiğinde kalır? birideğildir? değildir? biri A) B) dallarıyla etkileşimiyle ortaya çıkan bilim dallarından girmez? A) B) biri birideğildir? değildir? A) B) Fizikokimya A)A)Fizikokimya A)A) B) B) A)biri Mekanik B) Elektromanyetizma C) Termodinamik değildir? A) A) Fizikokimya B)Fizikokimya Biyofizik B) Biyofizik A) B) D) Atom fiziği E) Nükleer fizik A)B) Fizikokimya Biyofizik B) Biyofizik C) Nükleer Fizik C) Nükleer Fizik B)C) Biyofizik Nükleer C) Nükleer Fizik D) JeofizikFizik D) Jeofizik Teleskopların YanmaOlayı olayı Teleskopların çalışma C) Nükleer Fizik Yanma olayı Teleskopların çalışma D) Jeofizik D) Jeofizik Yanma Astrofizik E)E)Astrofizik Yanma Teleskopların çalışma Yanmaolayı olayı Teleskopların çalışma prens�b� Çalışma Prensibi prens�b� D) Jeofizik E) E)Astrofizik Astrofizik Teleskopların çalışma Yanma olayı prens�b� prens�b� E) Astrofizik D) C)C) D) prens�b� C) D) C) D) C) C) D) D) lendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü ğerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü eğerlendirme Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü erlendirme veve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü eğerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü Fizikevrendeki evrendekiolgu olguve veolayları olaylarıdeğişik değişikalt altalanlarda alanlardainceince 5.5. Fizik 5.5. Fizik evrendeki Fizik evrendekiolgu olguve veolayları olaylarıdeğişik değişikalt altalanlarda alanlardainceinceler. ler. 5. Fizik ler. ler. evrendeki olgu ve olayları değişik alt alanlarda inceKüreselIsınmanın Isınmanın Dünya’nınManyet�k Manyet�k Küresel Dünya’nın göre; ; Buna Küresel Isınmanın Dünya’nın Manyet�k Küresel Isınmanın Dünya’nın Manyet�k ler.Bunagöre Etk�ler� Alanı Etk�ler� Alanı Küresel Isınmanın Dünya’nın Buna Bunagöre göre; ; KüreselEtk�ler� Isınmanın Dünya’nın Manyet�k Alanı Etk�ler� Alanı Dünyanın ayıçekmesi çekmesi • •Dünyanın Buna göre ; ayı Etkileri Manyetik Etk�ler� Alanı Alanı E)E) • •Dünyanın ayı Dünyanın ayıçekmesi çekmesi 5. İlk çağlardaki insanlar günlük hayattaki işlerini kolaylaştırmak E)E) •İklimlendirme İklimlendirme sistemleri •Dünyanın sistemleri • ayı çekmesi için •basit makineler tasarlamış, tekerleği icat ederek yük taşısistemleri •İklimlendirme İklimlendirme sistemleri E) •Telefonda Telefonda seslerin iletimi •İklimlendirme iletimi macılığı yapmıştır.seslerin • sistemleri E) • •Telefonda Telefondaseslerin sesleriniletimi iletimi •Çekirdek Çekirdekseslerin reaksiyonları sonucundaenerji enerjielde eldeedilmesi edilmes •Telefonda reaksiyonları sonucunda • iletimi Bu bilgiye dayanarak insanların fiziğin hangi alt alanıyla Yüksek Hızlı Yüksek Hızlı • •Çekirdek enerji elde Çekirdekreaksiyonları reaksiyonlarısonucunda sonucunda enerji eldeedilmesi edilmesi Yüksek Hızlı Yüksek Hızlı olayları seçeneklerle eşleştirildiğinde hangisi açıkta Trenler ilgilendiği söylenebilir? seçeneklerle açıkta Trenler • olayları Çekirdek reaksiyonlarıeşleştirildiğinde sonucunda enerjihangisi elde edilmesi olayları seçeneklerle eşleştirildiğinde hangisi açıkta olayları seçeneklerle eşleştirildiğinde hangisi açıkta Yüksek Hızlı Trenler Trenler kalır? kalır? Yüksek Hızlı A)olayları Mekanik B) Elektromanyetizma C) Termodinamik eşleştirildiğinde hangisi açıkta kalır? kalır? seçeneklerle Trenler A) Mekanik B) Elektromanyetizma Trenler Fizik bilimi bilimi aşağıdaki aşağıdaki bilim dallarından dallarından hangisine hangisine A) Mekanik B) Elektromanyetizma 2.2. Fizik bilim kalır? D) Atom fiziği E) Nükleer fizik A) B) A)Mekanik Mekanik B)Elektromanyetizma Elektromanyetizma 2.2. Fizik bilimi aşağıdaki bilim Fizik bilimikatkıda aşağıdaki bilim dallarından dallarından hangisine hangisine doğrudan bulunmaz? C)Termodinamik Termodinamik D)Atom Atomfiziği fiziği doğrudan katkıda bulunmaz? C) D) A) Mekanik B) Elektromanyetizma 2. Fizik bilimi aşağıdaki bilim dallarından hangisine doğrudan C) D) doğrudankatkıda katkıdabulunmaz? bulunmaz? C)Termodinamik Termodinamik D)Atom Atomfiziği fiziği Nükleerfizik fizik E)E)Nükleer A)A) B)B) doğrudan katkıda bulunmaz? C) Termodinamik E) D) Atom fiziği E)Nükleer Nükleerfizik fizik A)A) B)B) E) Nükleer fizik A) B) 11 Fizik Bilimine FİZİK Aşağıda fiziğin alt dalları ile bu alt dalların kullanım alanlarına 9. ait bazı cihazlar verilmiştir. 1. ADIM Aşağıdakilerden hangisi fizik biliminin ilgi alanına girmez? Aşağıda temel büyüklükler ve büyüklüğün SI birim sistemindeA) B) ki birimleri verilmiştir. Katıhal Fiziği Periskop Optik PET/CT Cihazı Nükleer Fizik Transistör Bu birimlerden hangisi yanlıştır? Teleskopların çalışma A) Uzunluk → metre B) Elektrik Akımı → Volt C) D) C) Kütle → Kilogram Fiziğin alt alanları ile cihazlar eşleştirildiğinde aşağıdaki- D) Sıcaklık → Kelvin lerden hangisi elde edilir? E) Madde Miktarı → mol A) B) Yanma olayı prens�b� Küresel Isınmanın Etk�ler� C) Dünya’nın Manyet�k Alanı E) D) E) Yüksek Hızlı Trenler 10. Fizik bilimi aşağıdaki bilim dallarından hangisine doğru- 2. dan Fizik bilimi aşağıdaki bilim dallarından hangisine katkıda bulunmaz? doğrudan katkıda bulunmaz? A) 7. B) B�yoloj� ”Atom çekirdeğini inceleyen bilim dalıdır. Atom çekirdeğindeki C) bağları, bağların kopması sonucu açığa çıkan enerjiyi, radyas- Astronom� D) yonu ve radyasyondan korunma yollarını inceler.” Verilen bilgiler fiziğin hangi alt dalına aittir? Ps�koloj� A) Manyetizma B) Termodinamik Coğrafya E) C) Nükleer fizik MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 6. 1. D) Atom fiziği E) Katıhal fiziği K�mya 3. 8. A) Termodinamik B) Optik C) Katıhal Fiziği 11. Aşağıdaki büyüklük birim eşleştirmelerinden hangisi D) Mekanik yanlıştır? E) Nükleer Fizik Fizik bilimi ile ilgili, Büyüklük II. Değişmez ve kesin kanunları olan bir bilim dalıdır. A) Kuvvet Newton III. Madde ve enerji etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. B) Basınç Pascal tanımlamalarından hangileri doğrudur? C) Kütle Kilogram A) Yalnız I D) Elektrik akımı Amper E) Güç Joule I. Önceleri doğa felsefesi içinde incelenen bir doğa bilimidir. B) I ve II D) II ve III 12 Küresel ısınma, buzulların erimesi, iklimlendirme konuları fizik biliminin hangi alt alanı ile ilgilidir? C) I ve III E) I, II ve III Birim http://odsgm.meb.g FİZİK TYT Fizik Bilimine Giriş 1. Fizik bilimi ile ilgili olarak yapılan, 4. 2. ADIM Verilen durumlardan hangisi fiziğin alt dallarından birinin konusu olamaz? I. Doğada gerçekleşen olaylar bilimsel düşünce ile açıklanır. A) Barajlarda kurulan santrallerden elektrik elde edilmesi II. Yapılan çalışmaların sonucu diğer disiplinlere de yansır. B) Parçacık hızlandırıcılarda atom altı parçacıkların davra- III. Gözlem ve deneye dayalı bir bilimdir. nışlarının gözlenmesi açıklamalarından hangileri doğrudur? C) Nükleer reaktörlerden elektrik enerjisi üretilmesi A) Yalnız I D) Sütün mayalanması B) Yalnız II E) Gezegen hareketlerinin gözlenmesi C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 5. Tıp bilimi olan radyolojide, kemiklerimizin filmi çekilirken X ışınları kullanılmaktadır. Verilen bilgi fiziğin hangi alt dalına aittir? 2. A) Mekanik Suyun kaynama sıcaklığının basınçtan etkilendiğini kanıtlamaya çalışan bir öğrenci, sahilde ve dağ zirvesinde su kay- B) Manyetizma natarak sıcaklık ölçümü yapıyor. Sahilde suyun 100 °C’de, C) Termodinamik zirvede ise 98 °C’de kaynadığını ölçüyor. Varsayımını kanıt- D) Katıhal fiziği lamak için ölçümleri kayıt altına alıyor ve bu değerleri açık E) Nükleer fizik hava basıncının suyun kaynama noktasından etkilediğini ispat etmek için kullanıyor. Verilen bilgilere göre çıkarımlardan hangisi yanlıştır? 6. A) Bilimsel bilgiyi deney yoluyla ispat etmiştir. Aşağıda verilen, I. Isı - Termometre B) Fiziğin alt dallarından termodinamik alanında çalışma II. Uzunluk - Şerit Metre yapmıştır. III. Kütle - Terazi C) Temel bir büyüklük üzerinde çalışma yapmıştır. IV. Akım Şiddeti - Ampermetre D) Vektörel bir büyüklük üzerinde çalışma yapmıştır. büyüklükleri ile bu büyüklüklerin ölçüldüğü araçların eş- E) Büyüklük birimini ifade ederken SI birim sistemini kullan- leştirilmesinde hangileri doğrudur? mamıştır. A) II ve III B) I, II ve III C) I, III ve IV 3. Bilim araştırma merkezlerinden TÜBİTAK, ASELSAN, CERN, D) II, III ve IV NASA, ESA gibi kurumlar fizik bilimine çok önemli katkılarda E) I, II, III ve IV bulunmuşlardır. Buna göre hangisi fizik bilimine sağlanan katkılardan değildir? A) İnternet ağının oluşturulması B) Atom altı parçacık ailesinin keşfedilmesi C) İnsansız hava araçlarının üretilmesi D) Nükleer enerji ile elektrik üretiminin yapılması E) Birçok insana iş sahasının açılması 7. Aşağıda verilen büyüklük ve SI birim sistemindeki eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Uzunluk – metre B) Zaman – saniye C) Ağırlık – kilogram D) Sıcaklık – Kelvin E) Elektrik Akımı – Amper 13 1 12. Sınıf (B) Fizik FİZİK 2. ADIM ik Bilimine Giriş Tek başına başınaifade ifade edilebilen büyüklüklere büyüklük 8.10. Tek edilebilen büyüklüklere temel temel büyüklük denir. denir. hem yerleştirilecektir. Buna levhalardan hangisi temel büyükBuna göre göreaşağıdaki aşağıdaki levhalardan hangisi temel bülüklerden oluşmuştur? yüklüklerden oluşmuştur? A) ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü C) MEB 2018 - 2019 erin- 11. Aşağıda verilen tabloda X, Y, Z ve T yerine fiziksel nicelikler B) Ağırlık D�renç Hız Hac�m D) Temel X Y Türetilmiş Z T Buna göre, Işık Ş�ddet� Sığa Madde M�ktarı Elektr�k Alan Zaman E) Skaler İvme Manyet�k Alan Potans�yel Fark Vektörel I. X yerine hiçbir fiziksel nicelik yazılamaz. II. Y yerine birimi amper olan nicelik yazılabilir. III. Z yerine hız yazılabilir. IV. T yerine basınç yazılabilir. Özkütle Isı yargılarından hangileri doğrudur? Hac�m A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV 9. Aşağıdaki verilen cümlelerden hangisinde vektörel bir büyüklükten bahsedilmiştir? 11. Aşağıdakilerden hangisi vektörel bir büyüklüğün biriA) Ali’nin boyu 178 cm’dir. midir? B) Ahmet 3,5 kg doğmuş.B) Newton A) Kalori C) Hava sıcaklığı bence 35 °C’dir. D) Pascal C) Amper E) Volt D) Dinamometrenin gösterdiği değer 50 N’dur. E) Almira yolun tamamını 75 saniyede koşmuştur. 12. O noktasına şekildeki gibi etki eden vektörlerden a¶ ve b¶ vek- törel törlerinin bileşkesinin büyüklüğü, c¶ vektörünün büyüklüğüne eşittir. → c 12. Aşağıdakilerden hangisi vektörel bir büyüklüktür? A) kütle ekim ivmesi B) saniye D) Işık şiddet → b → a C) Candela O E) Sıcaklık Buna göre a¶ , b¶ , c¶ vektörlerinin büyüklükleri ile ilgili, 10. Aşağıdaki büyüklüklerden hangisi hem skaler hem de türetilmiş bir büyüklüktür? a ulaşmak için karekodu okutunuz. A) Uzunluk B) Hız C) Kuvvet D) Enerji E) Sıcaklık 14 I. a > c II. c > a III. c > a > b yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) II ve III FİZİK TYT Fizik Bilimine Giriş 2015 YGS 2018 TYT 1. 3. Bilimsel bilgiye ulaşmak için; “Bilimsel bilgi üretirken Newton daha çok deneysel, Einstein ise matematiğe dayalı bir yöntem izlemiştir.” I. Deney, cümlesi, II. Gözlem, I. Bilimsel bilgi oluşturulurken hayal gücü ve yaratıcılığın III. Akıl yürütme önemi, eylemlerinden hangileri kullanılabilir? II. Araştırmalarda tek bir bilimsel yöntem olmadığı, A) Yalnız I III. Newton’un daha çok kuram, Einstein’ın ise daha çok kayargılarından hangilerini göstermek için bir örnek olarak A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III nun oluşturmaya çalıştığı kullanılabilir? 3. ADIM 2020 TYT 4. E) II ve III Formula1 araba yarışlarını sunan bir spiker yayın esnasında, En hızlı araba bir turu 2 dakikada tamamladı. Hava sıcaklığı 23 oC’dir. Pistin uzunluğu 10 kilometredir. gibi bilgiler vermiştir. Buna göre, spikerin verdiği bilgilerdeki birimlerin SI birim sistemindeki karşılıkları aşağıdakilerden hangisidir? Zaman Sıcaklık Uzunluk A) saat Fahrenheit derece kilometre B) saniye Kelvin metre C) dakika Celcius derece kilometre D) saniye Celcius derece kilometre 2015 YGS 2. E) saat Kelvin metre Otobüste birlikte hareket eden Ali ve Ahmet ile onları yolcu etmeye gelen Mehmet birbirlerinin hareketleriyle ilgili aşağıdaki bilimsel tespitleri yapıyorlar. Ali : 5. Ahmet, sen bana göre duruyorsun. Ahmet : Ali, sen de bana göre duruyorsun. Mehmet : İkiniz de bana göre hareketlisiniz. Ali ve Ahmet : Mehmet, sen de bize göre hareketlisin. Yalnızca bu tespitlerden yola çıkarak, Televizyon sisteminde alıcı ve verici iki ayrı grup bulunur. Verici olan aygıtlar televizyon kamerası ve radyo vericileridir, alıcı olan aygıtlarsa televizyon alıcısı ve radyo alıcısıdır. Kamerada bulunan tüpler ışık enerjisini elektrik enerjisine çevirir, bu elektrik enerjisi radyo dalgalarına dönüştürülerek antenler vasıtasıyla evimize kadar ulaşır. Televizyon alıcısı bu elektrik sinyallerini alır ve televizyon tüpünde tekrar ışık enerjisine dönüştürür, böylece televizyonun ekranında görüntü oluşur. Kısaca televizyonun çalışma prensibini anlatan bu pa- I. Bilimsel bilgide kesinlik yoktur. ragrafta fiziğin alt dallarından hangisi en çok vurgulan- II. Bilim objektiftir. mıştır? III. Bir kişinin hareket durumu, gözlemciye göre değişir. A) Elektromanyetizma yargılarından hangileri doğrudur? B) Atom fiziği A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) I ve III C) Termodinamik D) Katıhal fiziği E) Nükleer fizik 15 FİZİK 3. ADIM 2. Tekrar 2. 6. Astronot kıyafetleri astro- 8. Sınıf içi etkinlikle büyüklükler ve sınıflandırılması işleniyor. 6. Sınıf içi etkinlikle ve sınıflandırılması işleniyor. Ö notların farklı ihtiyaçlarını Öğrencilere dağıtılanbüyüklükler kağıtlarda bulunan nicelikleri okuyupAstronot kıyafetleri astronotların farklı ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla çok farklı bölümkarşılamak amacıyla çok tahtada belirtilen numaralar ile kodlamaları isteniyor. tahtada belirtilen numaralar ile kodlamaları isteniyor. lerden oluşur. Bu kıyafetler astronotları maruz kalacakları dış etkenlerden korurken temel farklı bölümlerden oluşur. karşılayacak yapıda olur. Örneğin kıyafetin gövdesi dayanıklı ve sert olması Bu ihtiyaçlarını kıyafetler astronotları amacıyla cam elyaftan maruz kalacakları dış et- (camla güçlendirilmiş plastik) üretilir. Esnek kısımlar su geçirmez ve yanmaya dayanıklı oluşur. Kask ise astronotun baş kısmını korukenlerden korurken temel özel malzemelerden I Temel ve skaler ihtiyaçlarını karşılayacak mak için sağlam, ayrıca ışığı geçirecek kadar şeffaf olan polikarbonattan üretilir ve üstü II Temel ve vektörel yapıda Örneğin kıya-kaplıdır. Astronot kıyafetinin içine giyilen tulum ince borulardan oluşan altınolur. parçacıklarıyla III Türetilmiş fetin ve ağ gibidir. Bu borularda vegövdesi vücududayanıklı saran bir bulunanvesuskaler sayesinde kıyafetin içindeki sısertcaklık olmasısabit amacıyla cam kalabilmektedir. Ayrıca astronotların sırtında yer alan çanta kısmında hayatta IV Türetilmiş ve vektörel elyaftan (camla güçlendikalmak için gerekli sistemlerin kaynağı yanında haberleşmeyi sağlayan iletişim araçları da rilmiş plastik) üretilir. bulunur. Esnek kısımlar su geçirmez ve yanmaya dayanıklı özel malzemelerden oluşur. Kask ise astronotun baş kısmını korumak için sağlam, ayrıca ışığı geçirecek ka- Can : kütle ifadesini I ile Can : kütle ifadesini I ile Derya : kuvvet ifadesini IV ile Derya : kuvvet ifadesini IV ile Enes : hacim ifadesini III ile Enes : hacim ifadesini III ile darAstronot şeffaf olankıyafetinin polikarbonattan üretilir ve üstü altın parçacıközelliklerinin anlatıldığı metinde fiziğin alt dallarından hangisinin uğraş alanından Fatma : zaman ifadesini II ile kodluyor. Fatma : zaman ifadesini II ile kodluyor. larıyla kaplıdır. Astronot kıyafetinin içine giyilen tulum ince bahsedilmemiştir? borulardan oluşan ve vücudu saran bir ağ gibidir. Bu borulardaA) bulunan su sayesinde kıyafetin içindeki sıcaklık sabit kalaElektromanyetizma bilmektedir. B) Optik Ayrıca astronotların sırtında yer alan çanta kıs- mında hayatta kalmak için gerekli sistemlerin kaynağı C) Termodinamik Buna göre hangi öğrencilerin yaptığı kodlamalar yanlıştır? Buna göre hangi öğrencilerin yaptığı kodlamalar yanlıştı A) Yalnız Can A) Yalnız Can B) Yalnız Enes yanında haberleşmeyi sağlayan iletişim araçları da bulunur. B) Yalnız Enes Astronot kıyafetinin E) Nükleer fizik özelliklerinin anlatıldığı metinde fizi- D) Enes ve Derya D) Katıhal fiziği ğin alt dallarından hangisinin uğraş alanından bahsedilmemiştir? C) Yalnız Fatma C) Yalnız Fatma D) Enes ve Derya E) Derya Derya ve E) veFatma Fatma A) Elektromanyetizma B) Optik C) Termodinamik D) Katıhal fiziği MEB 2019 - 2020 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 9. Aşağıda dallanmış ağaç etkinliği yer almaktadır. Etkinlikte girişten başlayarak skaler ve türetilmiş büyüklükler takip edilerek ilerleniyor. 7. Aselsan ülkemizde kurulan ve askeri kökenli bir bilim araştırm E) Nükleer fizik 7. Aselsan tarafından üretimiGiriş yapılan LGK-84 yani LAZER güdüm Aşağıda bazı temel büyüklükler ve ölçme aletleri verilmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde verilen fiziksel büyüklük karşısındaki ölçme aleti ile ölçülemez? LGK; yarı aktif lazer arayıcı başlık güdüm bölümü, ısıl pil(ele Enerji oluşur. Mühimmat Sıcaklık kuyruk bölümünden hedeften yansıyan laz lazer ışığını algılar, kanatçıklarını bombayı lazer ile işaretlen Hız Basınç Özkütle Akım Verilen bilgilere göre Aselsan’ın LGK-84 kiti ile ilgili yapı şiddeti (Güdüm; belirlenen noktaya göre yönlendirme işleminin yapı Kütle Potansiyel İvme Hacim fark A) Yansıyan lazer ışınına göre yön bulmaya çalışması fizik b B) LGK-84’ün kanatçık hareketlerini açıklamak için fizik bilim C) Güdüm işlemini yapabilmesi gerekli olan devreler fiziğ Buna göre etkinlikte uygun şekildeiçin ilerlendiğinde doğru Nicelik Ölçme Aleti D) LGK-84’ün teknolojik gelişimi fiziğin alt dalları sayesinde çıkış hangi nicelik olmalıdır? A) Sıcaklık Termometre E) Aselsan LGK-84’ün teknolojik gelişiminde sadece fizik bil A) Kütle B) Uzunluk Kumpas B) Potansiyel fark C) Akım şiddeti Voltmetre C) İvme D) Kütle Terazi D) Hacim E) Işık şiddeti Fotometre E) Özkütle MEB 2019 - 2020 ● Ölçme, Değerlendirme 16 FİZİK 3 Madde ve Özellikleri 9. Sınıf 3 Fizik ve Özellikleri - 1 Yarıçapı rK = 60,6 cmg/cm olan3 küre ile yarıçapıiçinde rS = bir 4 cm olanboş7. Özkütlesi olan maddeden miktar 1. silindirin Sabit sıcaklık ve basınç altında bir maddenin kütlesi artıeşittir. luk hacimleri bulunan bir cisim yapılıyor. Cismin kütlesi 60 g, hacmi rıldığında bu maddenin hacmi ve özkütlesi hakkında han120 cm3 olarak ölçülüyor. rS=4 cm gisi söylenebilir? 3 Buna göre bu cismin rK=6 cm içinde kaç cm boşluk vardır? Hacim A) 10 B) 20 C) 30 Özkütle D)h 40 E) 50 ma E) Azalır Azalır 75 cm3 100 g kütleli bir kap özkütlesi 1 g/cm3 olan su ile dolu iken 3 45 cm kütlesi 350 g oluyor. X Buna göre, kap 0,5 g/cm3 özkütleli sıvı ile doldurulursa kütlesi kaç g olur? A) 75 120 cm3 B) 125 C) 175 Y X D) 225 E) 250 15 cm3 X cisminin hacmi VX, Y cisminin hacmi VY olduğuna V göre VX oranı kaçtır? (dsu= 1 g/cm3) Y 1 1 3 A) 3 B) 2 C) 1 D) 2 E) 3 2. 6. d m II Şekil I’deki gibi 360 cm3 seviyesine kadar su dolu taşırma ka- Şekil I’deki gibi 360 cm3 seviyesine kadar su dolu taşırbınaKütle içi dolu özdeş kürelerden 4 tane atıldığında kaptan Şekil 9. – hacim ilişkisi grafikte verilen maddeden küp şekma kabına içi dolu3 kürelerden 4 tane atıldığında kaptan II’deki gibibir 110 cm yapılıyor. su taşıyor. linde cisim Şekil II’deki gibi 110 cm3 su taşıyor. Kütle (g) 11. K, L ve M 3cisimlerine ait kütle ve hacim değerleri aşağıda4. Yarıçapı cm, yüksekliği 20 cm olan silindir şeklindeki kap, kikenar tabloda verilmiştir. uzunluğu 3 cm olan küp şeklindeki bardak kullanılarak Hacim (cm3) Kütle(g) doldurulmak isteniyor. K 50 100 Buna göre silindir kabı doldurmak için kaç bardak su kulL 150 200 lanılmalıdır? (π =3) M 150 100 A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25 Buna göre cisimlerin özkütleleri dK, dL ve dM arasındaki büyüklük sıralaması nedir? A) dL > dM > dK B) dK > dL > dM C) dM > dL > dK D) dL = dM > dK E) dK = dL = dM 5. Taban alanları 2A ve A olan silindirik kapta toplam 12V hacminde sıvı bulunmaktadır. X cismi sıvıya bırakıldığında tamamen sıvıya dalıp A kesitli yerde sıvı seviyesi Y’ye gelmektedir. 3 3 500 cm X Y 360 cm3 h 0 2 Hac�m (cm3) 110 cm3 Küpün bir kenar uzunluğu 2 cm olduğuna göre cismin kütlesi kaç g dır? Buna göre kürelerden birinin yarıçapı Şekil I Şekil II kaç cm’dir? (π = 3)A) 10 B) 12 C) 16 D) 20 E) 36 5 3 A)Buna 3 C) 2 yarıçapı D) kaç E) (π 1 =3) göre B) kürelerden birinin 2 2 cm'dir? A) 3 gm.meb.gov.tr/kurslar/ V III Buna göre bir bu grafiklerden hangileri sabit sıcaklık ve babasınçtaki sıvıya ait olabilir? sınçtaki bir sıvıya ait olabilir? (m: kütle, V: hacim, d: özkütle) (m: kütle, V: hacim, d: özkütle) A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III. E) I, II ve III. D) I ve III E) I, II ve III E) 9 45 cm3 seviyesine kadar su dolu taşırma kabına X cismi atıldığında sıvı seviyesi 75 cm3oluyor. Daha sonra kaba Y cismi atıldığında taşırma kabından 15 cm3 su taşıyor. 8. m Buna göre bu grafiklerden hangileri sabit sıcaklık ve MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 00 I C) Değişmez Artar Buna göre silindirin yüksekliği kaç cm’dir? D) Artar Artar A) 18 B) 16 C) 12 D) 10 MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü cm d V B) Artar Değişmez 5. 9. Sınıf Fizik 10. Bir sıvıya ait bazı grafikler I, II ve III numaralı şekillerde 3. Bir sıvıya ait bazı grafikler I, II ve III numaralı şekillerde verilmiştir. verilmiştir. A) Değişmez Değişmez 2 1. ADIM Madde ve Özellikleri - 1 4. m TYT B) 5 2 C) 2 D) 3 2 E) 1 12. Özkütlesi 1,5 g/cm3 olan maddeden yapılmış kürenin kütlesi 48 g dır. 2h Buna göre bu kürenin yarıçapı kaç cm dir?(π = 3) A) 1 B) 2 C) 3 2A D) 4 E) 5 A Bağlantı borusunun içindeki sıvı hacmi ihmal edildiğine göre X cisminin hacmi kaç V’dir? Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu A) 2 okutunuz. B) 3 C) 4 D) 6 E) 8 17 X ve Y kaplarında aynı sıcaklıkta şekilde belirtilen kütle ve 8. özkütlelerde saf sıvılar bulunmaktadır. 8m 2m 2d d X Y Sıvı ile tamamen dolu Y taşırma çözünmeSıvı9.ile tamamen dolu Y taşırma kabınakabına sıvıdasıvıda erimeyen V yen Vyavaşça hacimli cisim yavaşça bırakılıyor. hacimli cisim bırakılıyor. 11. Ay de 3d V Y X Sıvı mesi için aşağıdakilerden hangisi yapılabilir? Buna göre, Buna göre, A) X’ten Y’ye 2m kütleli sıvı aktarmak I. Y kabındaki sıvı hacmi azalır. I. Y kabındaki sıvı hacmi azalır. B) X’ten Y’ye 4m kütleli sıvı aktarmak II. X kabında V hacminde sıvı sıvı birikir. II. X kabında V hacminde birikir. C) X’ten Y’ye m kütleli sıvı aktarmak III. Y kabının kütlesi artar. III. Y kabının toplamtoplam kütlesi artar. D) X’ten Y’ye 3m kütleli sıvı aktarmak yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur? 4 E) Y’den X’e m kütleli sıvı aktarmak 7. 1. ADIM 2d Buna göre X ve Y kaplarında sıvı hacimlerinin eşit olabil- MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 6. E) mY > mX > mZ D) mX > mZ > mY A) B) C D E) 9. Sınıf E) I, II ve III. Fizik Madde ve Öze A) YalnızA)I.Yalnız I Düşey kesiti şekilde verilen eşit bölmeli kap içinde birbirine B Yalnız II C) B) B) Yalnız II. C) I ve III. I ve III D) D) II ve III. II ve III E) I, II ve III karışmayan d özkütleli X sıvısı ile 3d özkütleli Y sıvısı bulun- 1. -Bir Madde ve Özellikleri 2 cismin dayanıklılığı; I. cismin yapıldığı malzeme, 4. Özkütle ile ilgili; Ahmet bir cismin özkütlesini hesaplamak istiyor. II. cismin hacmi, maddenin; 9. Sanayide ve teknolojide I. Aynı maddeden daha fazla almak özkütleyi artırmaz. Buna göre Ahmet bu cismin hangi niceliklerini ölçIII. cismin kesit alanı I. II.Özkütle Sabit hacimde madde miktarı artarsa özkütle de artar. melidir? niceliklerindan hangilerine bağlıdır? II. III. Çözünürlük Maddeler için ayırt edici bir özelliktir. X A) Kütle – Ağırlık A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. III.yargılarından Hâl değişimi hangileri doğrudur? B) Kütle – Hacim 12. özelliklerinden D) hangileri işI ve II. kullanılarak E) I, ayrıştırma II ve III. A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III. C) Ağırlık – Sıcaklık lemleri yapılabilir? D) Hacim – Sıcaklık Y A) Yalnız I. D) II ve III.B) Yalnız II. E) I, II ve C)III. I ve III. E) Kütle – Sıcaklık D) II uzunluğu ve III. I, II ve III. Kenar olan bir E) S, hacmi V ve 2. 10.Kenar uzunluğu aa olan bir küpün küpünkesit kesitalanı alanı S, hacmi V ve dayanıklılığı D’dir. dayanıklılığı D’dir. 4 maktadır. Kaptaki X sıvısının kütlesi m olduğuna göre kaptaki top- lam sıvı kütlesi kaç m’dir? A) 4 B) 5 2a C) 6 D) 7 E) 8 Aynı maddeden yapılmış X küpü ve Y küresinin kütleleri 8. Aynı maddeden yapılmış X küpü ve Y küresinin kütleleri 5. mX ve mYm ’dir.ve m ’dir. X Y Y X a=2 cm r=2 cm Buna göre X küpü ile Y küresinin kütleleri arasındaki Buna göre X küpü ile Y küresinin kütleleri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? (π = 3) ilişki aşağıdakilerden hangisidir? (π = 3) A) mX = mY A) m = m B) 2mX = mY Y D) 2mXX = 3m Y D) 2mX = 3mY 18 C) 4mX = mY B) 2mX = mY E) mX = 2mY C) 4mX = mY E) mX = 2mY a Buna göre aynı maddeden kenar uzunluğu 2a olan bir Buna göre aynı maddeden kenar uzunluğu 2a olan bir küp yapılırsa kesit alanı, hacmi ve dayanıklılığı hangi küp yapılırsa kesit alanı, hacmi ve dayanıklılığı hangi dedeğerlerde ğeri alır? olur? 10 cm Kesit Hacim Dayanıklılık Kesit Alanı Hacim Dayanıklılık Alanı D A) 4S 8V 20 cm 2 D A) 4S 8V 2 50 cm B) 2S 16V D B) 2S 16V D 8S 4V 2D BunaC)göre cismin özkütlesi kaç g/cm3 tür? C)D) 4S 8V D 8S 4V 2D A) 0,6 B) 0,8 C) 1 D) 1,2 E) 1,5 D D)E) 2S 16V 4S 8V D 2 2S B A) Cevap anahtarına ulaşmak için karek Boyutları 10 cm, 20 cm ve 50 cm olan dikdörtgenler prizması şeklindeki cismin kütlesi 6 kg dır. E) Ö kü EB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü . FİZİK 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü . C) mX > mY > mZ 16V D 2 5 FİZİK TYT Madde ve Özellikleri 1. Taban alanı 40 cm2 olan şekildeki eşit hacim bölmeli kap, 4. dakikada 0,3 litre sıvı akıtan sabit debili musluktan akan sıvı ile doldurulmak isteniyor. 2. ADIM Tekrar Testi Düşey kesiti şekildeki gibi olan kaba debileri eşit K ve L2.musluklarından sırasıyla 1,6 g/cm3 ve 2 g/cm3 özkütleli sıvılar akmakta- dır. Musluklar birlikte açılıp kap yarı yüksekliğine kadar dolduru23. Düşey kesiti şekildeki gibi olan kaba debileri eşit K ve L musluklarınd luyor. L musluğu kapatılıp kabın geri kalan kısmı K musluğu ile tadır. Musluklar birlikte açılıp kap yarı yüksekliğine kadar dolduruluy tamamen dolduruluyor. musluğu ile tamamen dolduruluyor. D K L C B A 2 cm 40 cm2 Buna göre kapta oluşan türdeş karışımın özkütlesi için g/cm3 ci Buna göre kap boşken musluk açılırsa 40 s sonra sıvı Buna kapta oluşan türdeş karışımın özkütlesi için g/cm3 A) 1,7göre ile 1,8 arasında cinsinden verilen değerlerden hangisi doğrudur? B) 1,6 ile 1,7 arasında seviyesi nereye ulaşır? A) A’ya B) B’ye C) B-C arasına C) 1,7 A) 1,6 ile 1,7 arasında D) 1,8 ile 2 arasında B) 1,7 ile 1,8 arasında E) 1,8 C) 1,7 D) C’ye E) D’ye 2. Aşağıdaki olayların hangisi saf maddelerin ve karışımların D) 1,8 özkütlelerinden faydalanılan durumlardan biri değildir? E) 1,8 ile 2 arasında A) Kuyumculuk B) Porselen yapımı C) Ebru yapımı 24. Yüzey gerilimi; durgun sıvılarda yüzeyin, molekülleri arası çekim kuv D) Petrolün arıtılması Aşırı ince alüminyum yaprak parçasını kullanan İrem, yaprak parças batmadan kalabildiğini gözlemliyor. Suyun sıcaklığını bir ısıtıcı yardı ğın battığını görüyor. E) Suyun iyonlarına ayrıştırılması 3. Buna göre İrem’in deneyi hakkında; Oyun hamurlarından farklı büyüklüklerde küpler yapan bir I. öğrenci küplerin kenar uzunluklarını ve kütlelerini ölçüyor. II. Deneyde tuzlu su kullansaydı alüminyum yaprak 50°C üzerin Elindeki veriler ile iki grafik çiziyor. Kütle(g) 5. Kütle(g) 16 Bu deney ile yüzey gerilimi ve sıcaklığın ters ilişkili olduğunu III. Sıcaklık artışı suyun yoğunluğunu azaltarak alüminyumdan d batmıştır. X, Y, Z sıvılarının yüzey gerilim katsayıları Aynı sıcaklıktaki yorumlarından hangileri doğrudur? sırasıyla γX,γY,γZ dir. x A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I veilişkisi II. Yüzey gerilim katsayıları arasındaki büyüklük 2 1 8 Şekil I Hacim(cm3) 16 2 γX> γY > γZ olduğuna göre sıvıların yüzey gerilimlerinin 1 2 3 Şekil II Kenar(cm) Buna göre Şekil II’de yer alan grafikte x ile gösterilen değer ne olmalıdır? A) 24 B) 32 C) 48 D) 54 E) 64 aynı olabilmesi için aşağıdakilerden hangisi yapılabilir? A) Y ve Z’nin sıcaklığını artırmak B) X ve Z’nin sıcaklığını artırmak C) Y’nin sıcaklığını artırıp, X’in sıcaklığını azaltmak MEB 2019 - 2020 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sına D) X’e sabun ilave edip, Z’nin sıcaklığını artırmak E) X’in sıcaklığını artırıp, Z’ye tuz ilave etmek 19 FİZİK 6. 2. ADIM Taşma seviyesi 150 cm3 olan taşırma kabı 120 cm3 seviyesine 9. Boşken kütlesi 150 gram olan kap d, 2d, 4d özkütleli sıvı- kadar su ile doludur. Kabın içine özdeş, her biri 48 g kütleli beş lardan eşit hacimde alınıp tamamen doldurulduğunda toplam adet bilye atıldığında kaptan taşan su miktarı 50 cm3 olmaktadır. kütle 290 gram oluyor. Buna göre bilyelerin özkütlesi kaç g/cm3 tür? (Bilyeler ta- Buna göre aynı kap 3d ve 5d özkütleli sıvılardan eşit ha- mamen su içerisine batmaktadır.) cimlerde alınarak tamamen doldurulursa kabın toplam A) 3 8 kütlesi kaç gram olur? C) 5 D) 3 E) 15 8 B) 3 5 A) 300 B) 310 C) 360 D) 390 E) 430 10. İki ucu açık kılcal cam boru su içine daldırıldığında şekildeki durum gözleniyor. 7. Özkütle ve dış hacim değerleri verilen şekildeki X, Y, Z cisimlerinin kütleleri arasındaki büyüklük ilişkisi mY = mZ > mX dir. 2d d 3d 2V 4V V X Y Z Buna göre X, Y, Z cisimlerinden hangilerinin içinde kesinlikle boşluk vardır? Buna göre I. Adezyon kuvveti kohezyon kuvvetinden büyüktür. II. Kılcal borunun çapı küçültülürse sıvı daha fazla yükselir. A) Yalnız X B) Yalnız Y C) X ve Y III. Sıvının cinsi değiştirilirse sıvının yükselme miktarı değişebilir. D) X ve Z E) X, Y ve Z yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 8. Bir cismin kendi ağırlığına karşı gösterdiği dayanıklılık cismin boyutlarıyla ilişkilidir. Yani “kesit alanı/hacim” oranı madde- 11. Günlük hayatta karşılaştığımız yüzey gerilimi ve kılcallık ile ilgili bazı örnekler verilmiştir. lerin dayanıklılığı hakkında fikir verir. Yapılan araştırmalarda düzgün geometrik şekilli katıların boyutları belli oranda arttı2. Tekrar Testi rıldığında hacminin kesitine göre daha fazla arttığı, “kesit ala- nı/hacim” oranının isecismin aynı oranda azaldığı görülmüştür. Bu endi ağırlığına karşı gösterdiği dayanıklılık boyutlarıyla ilişkilidir. Yani “kesit alanı/hacim” oranı dayanıklılığını hakkında fikir verir. bilgilerden yola çıkarak aynı maddeden yapılmış silindir, dik- I. Spor kıyafetlerinin teri çekmesi II. Bazı böceklerin suya batmadan su üzerinde durabilmesi III. Dolu bardağa bir damla su bırakıldığında suyun taşmaması ştırmalarda düzgün geometrik şekilli katıların boyutları belli oranda arttırıldığında hacminin kesitine göre daha dörtgenler prizması ve küp şeklindeki katı cisimlerden kendi IV. Gaz “kesit alanı/hacim” oranının ise aynı oranda azaldığı görülmüştür. içlerinde daha dayanıklı işaretlenmiştir. n yola çıkarak aynı maddeden yapılmış silindir,olanlar dikdörtgenler prizması ve küp şeklindeki katı cisimlerden kendi Buna ha dayanıklı olanlar işaretlenmiştir. lambasının fitilinin gazı çekmesi göre verilen örneklerin yüzey gerilimi ve kılcallık açısından sınıflandırılması hangisinde doğru verilmiştir? Yüzey gerilimi I II III melerden hangileri doğrudur? B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) I ve II. Bu işaretlemelerden hangileri doğrudur? E) I ve III. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III A) I ve II III ve IV B) II ve III I ve IV C) I ve IV II ve III D) I ve III II ve IV E) II ve IV I ve III yapan Ali soğuk su ile yıkama yaptığı zaman tabakların çok iyi temizlenmediğini fark ediyor. Aynı miktar lanarak sıcak su ile yıkadığında tabakların daha temiz olduğunu gözlemliyor. 20 lemlerinin bilimsel açıklamaları için; k su kullanarak suyun adezyonunu azaltmıştır. Kılcallık FİZİK TYT Madde ve Özellikleri 2015 YGS 2019 TYT 1. 4. Özkütlesi 1,5 g/cm3 olan bir cismin kütlesi 1,8 kg’dir. Bu cisim, 3. ADIM İçi dolu küre şeklindeki özdeş 100 g’lık altın bilyeler, başlan- özkütlesi 0,8 g/cm3 olan sıvı ile ağzına kadar dolu olan bir kap gıçta her birinin içindeki sıvı miktarı aynı olan üç adet özdeş içerisine bırakılıyor. dereceli silindirler içerisine şekildeki gibi bırakılıyor. Buna göre kaptan taşan sıvının kütlesi kaç gramdır? A) 0,96 B) 9,6 C) 96 D) 960 E) 9.600 Bu gözlemden elde edilen verilere göre, altın için 2. Aşağıda günlük hayatta karşılaştığımız bazı örnekler verilmiştir. I. Yanmakta olan bir ispirto ocağı özkütle (d) - hacim (V) grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? A) B) C) D) II. Su yüzeyinde duran para III. Lensin göze yapışması Buna göre, verilen örneklerde etkin olan fiziksel olaylar hangi seçenekte doğru verilmiştir? I II III A) Adezyon Yüzey gerilimi Kohezyon B) Kohezyon Kılcallık Adezyon C) Yüzey gerilimi Adezyon Kılcallık D) Kılcallık Yüzey gerilimi Kohezyon E) Kılcallık Yüzey gerilimi Adezyon E) 2017 YGS 3. Kaan ile Zeynep, yolda yürürken bir yüzük buluyorlar. Bu yüzük ile ilgili bazı gözlemler yaptıktan sonra “Bu yüzük saf altından yapılmıştır.” hipotezini ortaya atıyorlar. Bu hipotezin desteklenmesinde veya çürütülmesinde, yüzüğe ait aşağıdaki niceliklerden hangisinin kullanılması tek başına yeterlidir? A) Kütlesi B) Hacmi C) Sıcaklığı D) Özkütlesi E) Ağırlığı 21 FİZİK 3. ADIM 2021 TYT 5. 7. Taşma seviyesine kadar sıvı dolu bir kap içine her birinin kütlesi 20 gram olan özdeş silindirler konulduğunda kaptan Günlük hayatta karşılaşılabilecek; 16 cm3 sıvı taşıyor. I. Yağmur damlasının küresel şekil alma eğilimi, II. Bazı böceklerin göllerdeki suyun yüzeyinde rahatça yürü- 2h yebilmeleri, h III. Bir yüzeye pipetle bırakılan farklı cins sıvı damlalarının farklı şekiller alması olaylarından hangileri yüzey geriliminin bir sonucudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Buna göre silindirlerden birinin özkütlesi kaç g/cm3 tür? A) 5 4 8. B) 5 3 C) 5 D) 3 E) 4 2 Şekil I ve Şekil II’deki kapalı kaplara A ve B gazları konuluyor. Şekil I’ deki X musluğu açılarak kap içine aynı sıcaklıkta bir miktar daha A gazı ilave edilirken Şekil II’deki Y musluğu 6. Sabit basınç altındaki bir sıvının özkütle-kütle grafiği şekilde açılarak B gazı dışarı çıkmayacak şekilde bir miktar su ilave verilmiştir. ediliyor. X Özkütle Y II A Gazı B Gazı Şekil-I Şekil-II I Kütle 0 Buna göre sıvının I ve II aralıklarındaki sıcaklık değişimi için ne söylenebilir? I 22 Bu işlemler sonucu A ve B gazlarının özkütleleri dA ve dB ilk duruma göre nasıl değişir? II dA dB Artar Artar A) Sabit Artar A) B) Sabit Azalır B) Azalır Artar C) Artar Sabit C) Artar Azalır D) Azalır Sabit D) Azalır Azalır E) Azalır Artar E) Değişmez Artar FİZİK TYT Hareket 1. Hız ve sürat kavramları için, 4. 1. ADIM Hareket konusuna ait bazı fiziksel nicelikler skaler büyüklük ve vektörel büyüklük olarak eşleştirilmiştir. I. Vektörel büyüklüklerdir. II. Birimleri aynıdır. Konum III. Türetilmiş büyüklüklerdir. yargılarından hangileri her ikisi için de doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III Hız Skaler Büyüklük Yol Vektörel Büyüklük Sürat D) II ve III E) I, II ve III Buna göre eşleşmenin doğru olabilmesi için hangi nice2. likler yer değiştirmelidir? Aşağıdaki tabloda X, Y nicelikleri ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir. Nicelik Vektörel Skaler A) Konum ve Sürat Birimi X m/s Y m B) Konum ve Hız C) Konum ve Yol D) Hız ve Sürat E) Hız ve Yol Buna göre X ve Y nicelikleri ile ilgili, I. X sürattir. II. Y yer değiştirmedir. III. Y alınan yoldur. yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 3. Eşit bölmeli düzlem üzerinde K noktasında bulunan A aracının B aracına göre konum vektörü Şekil I’de verilmiştir. T Z 5. Y Üç öğrenci KL okul yolunu üç farklı rota kullanarak şekildeki gibi gidiyor. K X Şekil-I V Şekil-II Buna göre B aracı Şekil II’deki noktalardan hangisinde Buna göre üç öğrencinin hareketi için, aşağıdakilerden bulunmaktadır? hangisi kesinlikle aynıdır? A) X noktasında A) Alınan yol B) Y noktasında B) Sürat C) Z noktasında C) Hız D) T noktasında D) Yer değiştirme E) V noktasında E) Zaman 23 FİZİK 6. 1. ADIM Doğrusal bir yolda hareket eden araca ait konum-zaman grafiği 8. şekilde verilmiştir. Doğrusal bir yolda hareket eden araca ait konum - zaman grafiği şekilde verilmiştir. Konum 4x 3x 0 Zaman t1 t2 t3 −x Buna göre I. 0 - 2 saniye aralığında sabit hızlı hareket yapmıştır. Buna göre aracın (0 - t3) zaman aralığında aldığı yol ve yer değiştirme büyüklüğü aşağıdakilerden hangisinde doğru II. 2. saniyede yön değiştirmiştir. olarak verilmiştir? Yol III. Toplam 20 metre yol almıştır. Yer değiştirme A) 4x 3x B) 6x 4x C) 8x 3x D) 6x 3x E) 8x 4x yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 9. 7. Doğrusal bir yolda hareket etmekte olan araca ait hız-zaman grafiği şekilde verilmiştir. Doğrusal yolda aynı noktadan harekete başlayan araçların hız - zaman grafiği şekilde verilmiştir. Hız +v 0 Zaman L K t 2t −v Buna göre I. Araçlar arasındaki uzaklık artmıştır. II. Araçlar aynı yönde hareket etmektedir. III. K aracının ivmesinin büyüklüğü L aracınınkinden büyüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 24 Buna göre, I. Hareket yönü II. Yer değiştirme III. Alınan yol niceliklerinden hangileri K ve L bölgelerinde aynıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III FİZİK TYT Hareket 1. Şekildeki eşit bölmeli yatay düzlemde bir araç hareket etmektedir. 3. 2. ADIM Doğrusal bir yolda hareket etmekte olan K ve L araçlarının konum-zaman grafikleri şekilde verilmiştir. M O Konum K 6x K P N 4x L Zaman 0 O noktasına göre konum vektörünün 90 dönmesi için aracın 2t −2x o L −3x I. L’den M’ye II. K’den N’ye Buna göre, III. P’den L’ye I. Araçlar birbirinden uzaklaşmaktadır. konum değişliklerinden hangilerini yapması gerekir? II. Araçlar aynı yönde hareket etmektedir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III III. t anında araçlar arası uzaklık 7x kadardır. D) I ve II E) II ve III yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 4. 2. K, L, M araçlarına ait hareket grafikleri şekilde verilmiştir. Hız Konum K İvme M L zaman A) Yalnız K eşit büyüklükteki hızlarla geçen X, Y, Z, T araçlarının bir süre sonra konumları Şekil II’deki gibi oluyor. X X Y zaman zaman Buna göre araçlardan hangileri düzgün doğrusal hareket yapmaktadır? Birbirine paralel doğrusal yollarda Şekil I’deki konumlarından Y Z T Z T a a Şekil-I a a Şekil-II B) Yalnız L Y aracı sabit hızla hareket ettiğine göre hangi araçlar iv- C) K ve M meli hareket yapmıştır? D) L ve M A) Yalnız X B) X ve Z C) X ve T E) K, L ve M D) Z ve T E) X, Z ve T 25 FİZİK 5. 2. ADIM Doğrusal bir yolda hareket eden aracın hız-zaman grafiği şe- 7. kilde verilmiştir. Şekildeki doğrusal bir yolda hareket eden araç yolun AB ve BC arasını eşit sürede alıyor. Hız d 2d A v t1 t2 olabilir? t4 t3 C Buna göre aşağıdaki grafiklerden hangisi bu araca ait Zaman 0 B A) −v 2d B) Konum 2d d d zaman Buna göre araç, 0 I. t2 anında yön değiştirmiştir. t C) II. t2 ve t4 anında harekete başladığı noktadadır. 0 2t D) Hız 2v III. t3 - t4 zaman aralığında yavaşlamıştır. Konum zaman t 2t t 2t Hız v v yargılarından hangileri doğru olabilir? zaman 0 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III t D) I ve II E) II ve III E) zaman 0 2t Hız v zaman 0 t 2t -v 8. 6. Doğrusal bir yolda hareket eden araca ait konum-zaman grafiği şekilde verilmiştir. Doğrusal bir yolda hareket eden X, Y, Z araçlarının hız-za- Konum man grafikleri şekilde verilmiştir. 5x Hız 3v X 4x 3x v 0 Y P L 2x Zaman N M K Zaman −v Buna göre, I. X ve Y arası uzaklık artmaktadır. II. Y ve Z zıt yönde hareket etmektedir. III. X ve Z birbirine yaklaşmaktadır. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 26 0 Z 2t 3t 4t 5t 6t Buna göre, I. K ve M bölgelerinde yer değiştirmeler eşittir. II. L ve P bölgelerinde araç durmaktadır. III. K ve N bölgelerinde aracın sürati eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III FİZİK 2018-TYT/Fen Bilimleri TYT FEN BİLİMLERİ HareketTESTİ 2018-TYT/Fen Bilimleri 2018-TYT/Fen 2018-TYT/FenBilimleri Bilimleri 3. ADIM FEN BİLİMLERİ TESTİ FEN FENBİLİMLERİ BİLİMLERİTESTİ TESTİ 2018-TYT/Fen Bilimleri BİLİMLERİ TESTİ 1. Bu testte sırasıyla, Fizik (1-7), Kimya (8-14), FEN Biyoloji (15-20) alanlarına ait toplam 20 soru vardır. 1. Bu testte sırasıyla, Fizik (1-7), Kimya (8-14), Biyoloji (15-20) alanlarına ait toplam 20 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının FenKimya Bilimleri Testi için ayrılan kısmına 1. sırasıyla, Fizik (8-14), Biyoloji (15-20) ait 1. Bu Bu testte testte sırasıyla, Fizik (1-7), (1-7), Kimya (8-14), Biyoloji (15-20) alanlarına alanlarınaişaretleyiniz. ait toplam toplam 20 20 soru soru vardır. vardır. 1. Bu testte sırasıyla, Fizik (1-7), Kimya (8-14), Biyoloji (15-20) alanlarına ait toplam 20 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, Cevaplarınızı, cevap kâğıdının kâğıdının Fen Bilimleri Bilimleri Testi için için ayrılan kısmına kısmına işaretleyiniz. 2. 2. Cevaplarınızı, cevap cevap kâğıdının Fen Fen Bilimleri Testi Testi için ayrılan ayrılan kısmına işaretleyiniz. işaretleyiniz. ayrılan 2016 YGS2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Fen Bilimleri Testi için2018 TYTkısmına işaretleyiniz. Bilimsel ulaşmak bulunduğu için; 1. 1. Bir sporcu,bilgiye koşu parkurunda noktadan önce güne1. Bilimsel bilgiye ulaşmak için; 1. bilgiye ulaşmak için; 1. Bilimsel Bilimsel bilgiye ulaşmak için; ye doğru 35 m, sonra doğuya doğru 60 m, sonra da kuzeye I. 1.deney, Bilimsel bilgiye ulaşmak için; deney, doğru 115 m I.I. deney, I. koşuyor. deney, II. gözlem, I. deney, II. gözlem, II. gözlem, II. gözlem, toplam 20 s’de tamamladığına göre, Bu III. sporcu hareketini gözlem, akıl II. yürütme III. akıl yürütme III. akıl III. akılyürütme yürütme sporcununIII. sürati ve hızının büyüklüğü kaç m/s’dir? akıl yürütme eylemlerinden hangileri kullanılabilir? eylemlerinden hangileri kullanılabilir? eylemlerinden eylemlerinden hangileri hangileri kullanılabilir? kullanılabilir? eylemlerinden hangileri kullanılabilir? Sürat Hız A) Yalnız B) C) Yalnız I Yalnız II III III A) B) C) Yalnız I Yalnız Yalnız A) B) C) A) Yalnız B) Yalnız C)Yalnız YalnızII YalnızIIII II YalnızIII III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) 5 7 D) E) ve III II ve III D) I ve D) E) I, II III E) I,I, D)IIIve E)ve veIII III I,IIIII IIve veIII III D) I ve III E) I, II ve III B) 7 5 3.2. Bir Bir hareketlinin hareketlinin zamana göre aldığı yol, aşağıdaki aşağıdaki tabloda 2. Bir hareketlinin hareketlinin zamana göre göre aldığı yol, yol, aşağıdaki tabloda verilmiştir. 2. Bir zamana 2. Bir hareketlinin zamana görealdığı aldığı yol,aşağıdaki aşağıdaki verilmiştir. 2. Bir hareketlinin zamana göre aldığı yol, aşağıdaki tabloda verilmiştir. tabloda tabloda verilmiştir. verilmiştir. tabloda verilmiştir. Buna göre, bu hareketlinin sürat-zaman grafiği aşağıda- Buna göre, bu hareketlinin sürat-zamangrafiği grafiği Buna göre, bu hareketlinin sürat-zaman Buna bu sürat-zaman Buna göre, göre, buhareketlinin hareketlinin sürat-zaman grafiği grafiği kilerden hangisi gibi olabilir? Buna göre, bu hareketlinin sürat-zaman grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? aşağıdakilerden aşağıdakilerdenhangisi hangisigibi gibiolabilir? olabilir? aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? B) B) B) B) B) B) A) A) A)A) A) A) C) 7 10,5 D) 10,5 5 E) 10,5 7 C) C) C) C) C) C) D) D) D) D) D) D) E) E) E) E) E) E) 2017 YGS 2. Şehirler arası bir yolda hareket hâlinde olan iki farklı otomobilin ön panellerindeki göstergeler, 90 km/h değerini göstermektedir. Bu göstergelerin ikisi de doğru çalıştığına göre, I. İki otomobilin de sürati aynıdır. II. İki otomobil de aynı yönde gitmektedir. III. İki otomobilin de hızı aynıdır. 32 32 32 32 Diğer sayfaya sayfaya geçiniz. Diğer Diğer sayfayageçiniz. geçiniz. Diğer sayfaya geçiniz. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 32 Diğer sayfaya geçiniz. D) I ve III E) I, II ve III 27 FEN BİLİMLERİ TESTİ FİZİK 3. ADIM 14), Biyoloji (15-20) alanlarına ait toplam 20 soru vardır. mleri Testi için ayrılan 2019 TYT kısmına işaretleyiniz. 4. ın bilyeler, ı aynı olan üç kildeki gibi 6. Doğrusal bir yolda başlangıçta aynı noktada olan K ve L araçlarının hız-zaman grafikleri şekilde verilmiştir. Bir koşu parkurunda K ve L koşucuları, şekilde gösterildiği Hız 2. Bir koşu parkurunda K ve L koşucuları, gibi farklı yarıçaplı çembersel yollar boyunca,şekilde ok yönünde gösterildiği gibi farklı yarıçaplı çembersel yollar aynı andaboyunca, koşmayaokbaşlamışlardır. Çembersel parkurdaki bir yönünde aynı anda koşmaya başlamışlardır. Çembersel parkurdaki bir turu, ilk turu, ilk olarak K koşucusu daha sonra L koşucusu tamamlaolarak K koşucusu daha sonra L koşucusu mıştır. tamamlamıştır. +v K Zaman 0 t L −v Buna göre (0 - t) zaman aralığında, e, altın için ilerden I. Araçlar aynı yönde hareket etmektedir. II. Araçlar arası uzaklık değişmez. K ve L koşucuları parkurlarındaki turu K ve L koşucuları parkurlarındaki bir turubir tamamlayıp ko- tamamlayıp koşuya başladıkları noktaya şuya başladıkları noktaya ulaştıklarında K koşucusuna ulaştıklarında K koşucusuna ait; ait; III. Araçların aldıkları yollar eşittir. I. yer değiştirme, yargılarından hangileri doğrudur? II. ortalama sürat, I. yer değiştirme, A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III III. ortalama hız niceliklerinden hangileri L koşucusununkinden daha II. ortalama sürat, D) I ve III E) II ve III büyüktür? III. ortalama hız A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III niceliklerinden hangileri D) I ve II L koşucusununkinden E) II ve III daha bü- yüktür? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 7. Doğrusal bir yolda hareket eden K ve L araçlarına ait hız-zaman grafikleri şekilde verilmiştir. Hız v1 5. Şekildeki eşit bölmeli düzlemde A noktasından harekete başlayan araç ok yönünde ilerleyerek B noktasına ulaşıyor. Diğer sayfaya geçiniz. 33 B 0 −v2 K Zaman t L v1 ve v2 değerleri birbirinden farklı olduğuna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle yanlıştır? A) Araçlar zıt yönde hareket etmektedir. A Aracın aldığı yol x1, yerdeğiştirmesinin büyüklüğü x2 olx1 duğuna göre oranı kaçtır? (π = 3) x2 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 28 B) Araçlar arası uzaklık artar. C) Araçlar arası uzaklık azalır. D) K’nin aldığı yol L’ninkinden fazladır. E) K’nin aldığı yol L’ninkine eşittir. FİZİK TYT Kuvvet 1. Aşağıda bazı kuvvet türleri verilmiştir. 4. 1. ADIM Yatay ve sürtünmeli bir yüzeyde durmakta olan cisme şekildeki düşey ve yatay kuvvetler uygulandığında cisim harekete I. Sürtünme kuvveti geçemiyor. II. Kütle çekim kuvveti F2 III. Güçlü nükleer kuvvet Buna göre hangileri doğadaki temel kuvvetlere örnek m olarak verilebilir? F1 A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I,II ve III 2. Buna göre sürtünme kuvvetinin hesaplanabilmesi için m, F1, F2, k (sürtünme katsayısı) niceliklerinden hangile- Doğrusal bir yolda hareket etmekte olan araca ait hız-zaman rinin bilinmesi gerekli ve yeterlidir? grafiği şekilde verilmiştir. Hız A) Yalnız F1 B) Yalnız F2 C) k ve m D) k, m ve F2 E) k, m, F1 ve F2 Zaman Buna göre I. 0 - t aralığında, cisim üzerindeki net kuvvet sıfırdır. II. t - 2t aralığında, hareket yönü ile aynı yönde bir kuvvet etkisindedir. III. 2t - 3t aralığında, ivmeli hareket yapar. yargılarından hangileri doğrudur? 9 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay yolda hareket eden K, L cisim7. lerine ait ivme-net kuvvet grafikleri şekilde verilmiştir. a(m/s2) K " 5. Sürtünmelerin ihmal edildiği bir ortamda yatay F¶ kuvvetinin Sürtünmesiz bir sistemde F kuvvetinin etkisiyle hareket etkisiyle hareket eden K ve L cisimlerinin arasındaki ip bir eden K ve L cisimlerinin arasındaki ip bir süre sonra kosüre sonra kopuyor. puyor. �p L F 10. S ş 4 2 0 Buna göre cisimlerin ip koptuktan sonraki hareketleri Buna göre cisimlerin ip koptuktan sonraki hareketleri için ne söylenebilir? L 8 için ne söylenebilir? FNet(N) 16 Buna göre cisimler birbirine yapıştırılıp 20 N’luk yatay kuvvetle itilirse sistemin ivmesi kaç m/s olur? 2 A) 2 B) 2,5 C) 4 D) 5 E) 10 A) B) C) D) E) K K Yavaşlar L A) Yavaşlar Hızlanır L Hızlanır Sabit Hızlı Sabit HIzlı Sabit Hızlı Hızlanır Yavaşlar Sabit Hızlı Hızlanır Hızlanır B) Sabit Hızlı Sabit Hızlı C) Sabit Hızlı Hızlanır D) Yavaşlar Sabit Hızlı E) Hızlanır Hızlanır metleri Genel Müdürlüğü 3. Hareket ve Kuvvet 29 C g v A B C D E FİZİK 6. 1. ADIM Kinetik sürtünme katsayısının 0,4 olduğu yatay yola 6 m/s hızla giren 2 kg kütleli cisme şekildeki yatay ve düşey kuvvet- 9. Sürtünmelerin ihmal edildiği sistemde serbest bırakılan cisimler hızlanmaktadır. ler uygulanıyor. K 10N 10N v¶=6m/s 2kg L Buna göre cisim kaç s sonra durur? (g = 10 m/s2) A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 3 E) 6 Cisimlerin sabit hızla hareket etmesi için, I. K’nin üzerine bir kütle yapıştırmak II. L’nin altına bir cisim bağlamak III. K’ye hareketine ters yönde kuvvet uygulamak işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir? 7. Şekildeki 4 kg kütleli cisme yatay ve düşey kuvvetler uygulandığında II numaralı yüzeyin tepkisinin büyüklüğü, I numaralı yüzey tepkisinin büyüklüğünün 2 katı olmaktadır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I veya III E) I, II veya III F2 F1=30 N II 4 kg I Buna göre cisme uygulanan F2 kuvvetinin büyüklüğü kaç N’dur? (g = 10 m/s2) A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25 10. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay yolda X, Y cisimlerine uygulanan kuvvetlerin, cisimlerin ivmelerine bağlı değişim grafiği şekilde verilmiştir. 8. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemde ok yönünde iler- İvme(m/s2) leyen 3 kg kütleli cisme yatay F¶1 ve F¶2 kuvvetleri uygulandığı andan itibaren cismin hız-zaman grafiği şekildeki gibi oluyor. v(m/s) 4 18 ok F1 3 kg Y 2 F2=15N 12 t(s) 0 2 Buna göre F¶1 kuvveti kaç N’dur? A) 24 B) 21 C) 12 D) 9 E) 6 30 X 6 0 Kuvvet(N) 4 8 12 Buna göre cisimler yatay düzlemde üst üste konulursa yatay düzlemin cisimlere uyguladığı tepki kuvvetinin değeri kaç N olur? (g = 10 m/s2) A) 80 B) 60 C) 40 D) 20 E) 10 9. Sınıf 2. TYTFizik FİZİK ADIM Kuvvet Hareket ve Kuvvet –5 4. Galileo’nun yaptığı sürtünmesi önemsiz eğik düzlem deneyinde, eğim açısı değiştirilerek her defasında aynı h yüksekliğinden bırakılan cismin aynı yüksekliğe çıktığı fakat geçen zaman ve alınan yolun farklı olduğu gözleniyor. 1. Aşağıdaki olaylardan hangisinde diğerlerinden farklı bir temel kuvvet etkindir? 1 2 4. B) Yerden Buna göre, cismehavalanan etki edenuçak sürtünme kuvveti kaç N’ dur? C) Elektronların çekirdek etrafında dolanması A) 5 D) Gezegenlerin güneş etrafında dolanması 4 E) Yüksekten bırakılan cismin yere düşmesi C) Durmak için frenine basılan araba B) 6 C) 10 D) 15 E) 20 D) Sabit süratle düşen yağmur damlası E) Potaya atılan basketbol topu M noktasına kadar sabit F kuvveti etki ediyor.oluştuII. Newton’un Birinci Hareket Yasası’nın temelini rur. III. Eğik düzlemin diğerF kolu 4 konumuna getirilirse cisim m yatay yolda sabit hızla hareketine devam eder. L M yorumlarından hangileri yapılabilir? C) Yalnız III. D)I. IKL vebölümünde II. I, II ve III. cisminE) ivmesi F yönündedir. II. LM bölümünde cisim hızlanır. MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 5. Buna göre; I. Hareket başladıktan devamı için kuvvete gerek 2. Şekildeki yatay sonra yolun KL bölümü sürtünmesiz, LM bölümü yoktur. ise sabit sürtünmelidir. K noktasında durmakta olan cisme A) Yalnız I.Buna göre, B) Yalnız II. F = 20 N A) Dalından düşen elma B) Okyanuslarda gelgit olayı olması K m = 3 kg Aşağıdaki olayların hangisinde dengelenmiş kuvvetler etkisinde hareket vardır? 3 A) Uyduların belli bir yörüngede dolanması h Şekildeki 3 kg kütleli cisim 20 N’luk yatay kuvvetin etkisinde 5 m/s2 lik ivmeyle hızlanmaktadır. Kuvvet (N) 5. X 15 Etki - tepki kuvvetleri ile ilgili; I. Aynı cisme etki eder. II. Dengeleyici kuvvetlerdir. III. Büyüklükleri eşittir. 0 10 İvme (m/s2) yargılarından hangileri doğrudur? III. LM bölümünde cisme etkiyen net kuvvet, ivme ile zıt yöndedir. Sürtünmesiyargılarından önemsiz yatay zeminde durmakta hangileri doğru olabilir? olan 0,2 kg kütleli cisme 1 N’luk kuvvet şekildeki gibi etki etmektedir. Doğrusal bir yolda hareket eden X cismine uygulanan net kuvvet - ivme grafiği şekildeki gibidir. Buna göre, X cisminin kütlesi aşağıdakilerden hangiA) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III sidir? D) II ve III 3 B) 2 A) 2 C) 1 E) I, II ve III D) 1 2 E) 1 4 A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III m = 0,2 kg D) II ve III E) I, II ve III F=1N 6. 6. Düşey kesiti şekilde verilen sürtünmesiz yolun K noktasından Düşey kesiti şekilde verilen sürtünmesiz yolun K noktabir X cismi serbest bırakılıyor. sından bir X cismi serbest bırakılıyor. X 3. Şekil I’dekiivmesi m ve 2m Buna göre cismin kaçkütleli m/s2cisimlerin olur? birbirine uyguladığı A) 5 kütle çekim kuvvetlerinin büyüklükleri F1 ve F2, Şekil II’de B)kütlesine 4 C)eden 3 kütle çekim D) 2kuvvetininE)büyüklüğü 1 2m etki ise K F3 tür. m d F1 F2 2m Şekil I Sürtünmesiz yatay düzlemde duran 2 kg kütleli cisme şekildeki gibi üç kuvvet etki etmektedir. 2m d m = 2 kg F3 2m Şekil II F1 = 3 Narasında nasıl bir FBuna = 9 göre N bu kuvvetlerin büyüklükleri 3 F2 = 4 N ilişki vardır? A) F = F = F 1 2 3 Buna göre, cismin ivmesi kaç m/s2 dir? A) 1 B) F1 > F2 = F3 B) 2 C) F2 = F3 > F1 D) F3 > F1 = F2 C) 3 D) 4 L M yatay KL ve LM uzunlukları eşit olduğuna göre; KL ve LM uzunlukları eşit olduğuna göre; I. KL arasında cisme net bir kuvvet etki eder. I. KL arasında cisme net bir etkisıfırdır. eder. II. LM arası cisme etki eden netkuvvet kuvvet II. LM cisme etki eden kuvvet alır. sıfırdır. III. Cisim KLarası ve LM yollarını eşitnet sürede yargılarından doğrudur? III. Cisim hangileri KL ve LM yollarını eşit sürede alır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. E) 5 D) I ve II. E) I, II ve III. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ E) F3 > F2 > F1 31 FİZİK 7. 2. ADIM Şekil I ve Şekil III’te m kütleli cisimler, Şekil II’de ise birbirine yapışık m kütleleri büyüklükleri eşit v hızı ile fırlatılıyor. v Şekil-I lanan yatay kuvvetlerin, cisimlerin ivmelerine bağlı değişim İvme K 4a v m S Farklı yatay yollarda durmakta olan K ve L cisimlerine uygugrafikleri şekilde verilmiştir. v m 9. 3a m m 2S 2S L 2a a Şekil-III Şekil-II 0 Cisimler duruncaya kadar geçen süreler sırasıyla t1, t2, t3 olduğuna göre bu süreler arasındaki ilişki nasıldır? (Cisimler ile yollar arasındaki sürtünme katsayıları eşittir S: kesit F 2F 3F 4F Uygulanan Kuvvet Buna göre, I. Cisimlerin kütleleri eşittir. alanı) II. L cismi ile yatay yol arasında sürtünme vardır. A) t3 > t1 = t2 III. Cisimlere uygulanan 4F kuvveti cisimlere eşit ivme kazandırır. B) t1 = t2 > t3 yargılarından hangileri doğrudur? C) t2 > t1 = t3 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) t1 = t3 > t2 D) I ve III E) I, II ve III E) t1 = t2 = t3 10. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemdeki m kütleli cisme şekildeki yatay ve düşey kuvvetler etki ediyor. (−) (+) F F 8. 2 kg kütleli bir cisme ok yönünde uygulanan kuvvetin zamana bağlı değişim grafiği şekilde verilmiştir. Kuvvet(N) ok 2 kg t2 Zaman Cisim L aralığında sabit hızla hareket ettiğine göre K aralığında cismin ivmesi kaç m/s2 dir? A) 12 B) 10 C) 8 D) 6 E) 4 32 Büyüklük A) (-) F L t1 4F Buna göre cisme uygulanacak dengeleyici kuvvetin yön Yön 8 0 2F ve büyüklüğü aşağıdakilerden hangisidir? 24 K m B) (+) F C) (-) 2F D) (+) 2F E) (+) 3F nları leriyle FİZİK TYT Kuvvet 2015 YGS 2021 TYT 1. 3. K, L ve N cisimlerine uygulanan net kuvvet ile cisimlerin ka- 5. K, L ve N cisimlerine uygulanan net kuvvet ile cisimlerin zandıkları ivmeler arasındaki kuvvet-ivme grafiğigrafiği şekildeki kazandıkları ivmeler arasındaki kuvvet-ivme 3. ADIM Hareket hâlindeki bir otomobil, tren ve uçağın sahip oldukları hızlar ve bu araçlara hareketleri süresince etki eden net kuv- şekildeki gibidir. gibidir. vetlerin büyüklükleri ile ilgili bilgiler aşağıda belirtildiği gibidir: Sabit 100 km/h hız ile hareket eden otomobile etki eden un. net kuvvetin büyüklüğü F1 dir. un. Hızı, durgun hâlden 200 km/h’e yükselen trene etki eden net kuvvetin büyüklüğü F2 dir. iz. Pist boyunca sabit 250 km/h hız ile hareket eden uçağa etki eden net kuvvetin büyüklüğü F3 tür. Buna göre F1 , F2 ve F3 net kuvvetlerinin büyüklükleri K, L, N nin kütleleri sırasıyla arasındaki ilişki aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak olduğuna verilmiştir? bunlar arasındaki ilişki K, göre L, N nin kütleleri sırasıyla mK, aşağıdakilerden mL, mN olduğuna göre A) F3 > F1 = F2 bunlar arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? hangisidir? e A) A) mL < mN < mK B) mK < mN < mL C) C) mK < mL < mN III D) mN < mL < mK B) B) F3 > F2 > F1 D) D) F2 > F1 = F3 C) F1 = F2 > F3 E) F1 = F2 = F3 E) E) mN < mK < mL 4. 2020 TYT 2. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay yolda hareket etmekte olan K ve L cisimlerine yatay zemine paralel, eşit büyüklükte kuvvet uygulandığında cisimlerin hız-zaman grafiği şekildeki Freni bozulmuş olan bir otomobil, yatay düz bir yolda hare- gibi oluyor. ederken kütlesi kendi kütlesinden çok küçük olan bir çöp 6.ketAşağıda üç farklı basit makine görülmektedir. Hız kovasına çarpmıştır. Bu sırada kaldırımda otobüs bekleyen Ahmet, Burçin ve Cevdet olaya tanık olmuş ve otomobil ile 2v kovanın birbirlerine temas etmekte oldukları çok kısa süren K çarpışma süreciyle ilgili aşağıdaki yorumları yapmışlardır. v Ahmet: Otomobilin kovaya uyguladığı kuvvet, kovanın otomobile uyguladığından büyüktür. L Burçin: Kovanın ivmesi, otomobilinkinden büyüktür. 0 Cevdet: Kovanın hızı, otomobilinkinden daha büyük deği- şimbasit göstermiştir. Bu makinelerden hangileri kuvvetten kazanç sağlar? Buna göre; Ahmet, Burçin ve Cevdet’in yorumlarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız Ahmet D) II ve III B) Yalnız Burçin 36 E) I, II ve III Zaman t Buna göre, I. Cisimlerin kütleleri eşittir. II. Cisimlere uygulanan kuvvetler zıt yönlüdür. III. Cisimlerin ivmeleri eşittir. C) Yalnız Cevdet yargılarından hangileri doğrudur? D) Ahmet ve Burçin A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III E) Burçin ve Cevdet D) II ve III E) I, II ve III Diğer sayfaya geçiniz. 33 FİZİK 5. 3. ADIM Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemde m1 kütlesine 7. yatay F büyüklüğünde kuvvet uygulandığında ivmesi 2 m/s2, Yatay bir yolda durmakta olan cisme uygulanan yatay kuvvetin sürtünme kuvvetine bağlı değişim grafiği şekilde verilmiştir. m2 kütlesine yatay F büyüklüğündeki kuvvet uygulandığında Sürtünme kuvveti (N) ivmesi 4 m/s2 oluyor. a1 = 2 m/s2 F m1 8 6 a2 = 4 m/s2 m2 F Uygulanan kuvvet (N) Buna göre m1 ve m2 kütleleri birbirine yapıştırılıp 3F 0 büyüklüğündeki kuvvet ile yatay yolda çekilirse ivmeleri kaç m/s2 olur? A) 3 2 B) 2 8 Buna göre, C) 5 D) 3 E) 4 2 I. Cisim hareket halinde iken sürtünme kuvveti 8 N’dur. II. Cisme 6 N kuvvet uygulanırsa statik sürtünme kuvveti 8 N olur. III. Cisme 14 N kuvvet uygulanırsa net kuvvet 8 N olur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 6. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay yolun K noktasında durmakta olan cisme KL yolunda F1 ve F2 kuvvetleri yatay doğrultuda uygulanıp L’den sonra F2 kuvveti cisme dik aşağı yönde uygulanıyor. 8. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay yollarda X, Y, Z cisimlerine şekilde belirtilen kuvvetler temas ettikleri noktaya dik olarak etki ediyor. F F m K F1 F2 F2 m F F1 L M F Buna göre, I. Cisim LM arasında yavaşlar. II. Cismin ivmesi LM yolunda, KL yolundakinden daha küçüktür. III. Yolun cisme tepkisi LM yolunda, KL yolundakinden daha büyüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 34 2F X 2F F Z Y 2F F Buna göre hangi cisimler dengelenmemiş kuvvetler etkisindedir? A) Yalnız X B) X ve Y C) X ve Z D) Y ve Z E) X, Y ve Z FİZİK TYT Enerji 1. Fizik bilimine göre iş niceliği ile ilgili, 4. Her birinin kütlesi m, bir kenar uzunluğu h olan özdeş ve türdeş küpler üst üste konularak I konumundan II konumuna I. Skaler bir büyüklüktür. getiriliyor. II. Türetilmiş bir büyüklüktür. III. Birimi “Joule” dür. II yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I 1. ADIM B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 3h I 2. Sürdürülebilirliği olan, tekrar kullanılabilen, temiz enerji kaynakları yenilenebilir enerji kaynakları olarak nitelendirilmektedir. Buna göre yerçekimine karşı yapılan iş kaç mgh’tır? Buna göre, (g: yer çekimi ivmesi) I. Hidroelektrik A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9 II. Jeotermal III. Biyokütle IV. Doğal gaz enerji türlerinden hangileri yenilenebilir enerji kaynakları arasında yer alır? A) l ve ll B) ll ve lll C) l, ll ve lll D) l, ll ve lV E) l, ll, lll, lV 5. 3. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemlerde hareket eden K, L, M cisimlerine ait sırasıyla konum-zaman, hız-zaman ve Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda yerden 6 m yükseklikten serbest bırakılan cisme ait yerden yükseklik, potansiyel enerji, kinetik enerji değerleri tabloda verilmiştir. yatay kuvvet-zaman grafikleri verilmiştir. Konum K Zaman Hız Kuvvet L Zaman M Zaman Yerden yükseklik (m) Potansiyel enerji (J) Kinetik enerji (J) 6 X 0 4 80 Y Buna göre tablodaki X ve Y değerleri kaç joule’dür? (g = 10 m/s2) Buna göre hangi cisimler üzerinde net bir iş yapılmıştır? X Y A) Yalnız K A) 100 40 B) Yalnız L B) 120 40 C) Yalnız M C) 100 60 D) K ve M D) 120 60 E) L ve M E) 180 80 35 Şekildeki elektrik devresinde anahtar kapatılarak lambanın yanması sağlanıyor. 11. Sürtünmesiz ortamdaki cisme ÂF 1, ÂF 2, ÂF 3 ve ÂF 4 kuvvet2. 6. şekildeki I. m kütleli, olan K cismi leri gibihızı etkiV etmektedir. II. m kütleli, hızı 2 V olan L cismi III. 2m kütleli, hızı V olan M cismi B) ısı 3m K L A) K < L < M D) MÂF< K < L A) Yalnız C) ÂF 1, ÂF 2 ve ÂF 3 D)1 kimyasal B) ÂF 1 ve ÂF E) 2 mekanik 2. E) ÂF 1, ÂF 2 ÂF 3 ve ÂF 4 Kütleleri sırasıyla m, 2m, 3m olan K, L, M katı cisimleri sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda şekildeki yüksekliklerden serbest bırakılıyor. M 3m 12. Sürtünmesiz kütleliortamda cisim ÂFh21 kg ve ÂF Kzeminde 7. Sürtünmelerin ihmal2 kg edildiği kütleli cisim 2 kuvvetve F¶2 m kuvvetlerinin etkisiyle 15 m ilerideki K noktasına lerininF¶1etkisiyle 15 m ilerideki K noktasına götürülerek 150 götürülerek 150 J lük iş yapılmıştır. J lük iş yapılmıştır. L h m=2 kg X m Buna göre, lamba yanarken devrede aşağıdaki veriCisim yatayda yol alarak K noktasından L ye geldiğiB) K < türlerinden L=M len enerji hangisi yoktur? ne göre hangi kuvvetler iş yapmıştır? C) K < M < L A) elektrik B) ısı C) ışık E) K M ÂF D)= ÂFL =3 ve 4 M 3m netik enerjilerinin büyüklük sıralaması hangi seçenekte Anahtar Pil 3. 2m h 15 m K andaki kinetik O Buna göre, cisimlerin yere çarptıkları enerjileri arasındaki ilişki nedir? BunaBuna göre, ÂF 1F¶kuvveti kaçbüyüklüğü N’dur? kaç N’dur? göre, kuvvetinin 1 B) EK > EL = EM A) EM > EK = EL A) 2 B) 8 E) 10 >4 EK 4 C) D) ED) A)C)2 E C) 6 6 D) L > EMB) M =8EL > EK E) 10 E) EK > EM > EL 1. ADIM D) kimyasal mekanik Noktalar arası uzaklıklarE) eşit ve 5 m olan şekildeki yolun sadece yatay bölümü sürtünmeli ve sürtünme kuvveti 10 N’dur. Kütleleri sırasıyla m, 2m, 3m3m olan katıcisimleri cisimleri 9. Kütleleri sırasıyla m, 2m, olanK,K,L, L, M M katı sürsürtünmelerin önemsiz olduğuortamda ortamda şekildeki yüksekm = 5kg tünmelerin ihmal edildiği şekildeki yüksekliklerden liklerden serbest bırakılıyor. K bırakılıyor. serbest 4. Kütle ve hız değerleri belirtilen – + K, L ve M cisimlerinin ki- doğru verilmiştir? K C) ışık MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 1. FİZİK MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğ n EnerjiA)–elektrik 3 Y Z h T L II. Yatay düzlemde ilerlerken hızı giderek azalır. Buna göre,L noktasında cisimlerin çarptıkları andaki kinetik Buna göre, cisimlerin yere yere çarptıkları andaki kinetik III. Cisim durur. enerjileri arasındaki ilişki nedir? enerjileri arasındaki ilişki nedir? yargılarından hangileri doğrudur?(g = 10 m/s2 ) > EEKM => E EKL= EL B) EK > EL = EM A) EM A) A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II. B)EE >E =E C) EL > D) EM = EL > EK MK > ELK M E) I, II ve III. E) E >E C) E > E D) > EIIEve>III. L M K K M L D) EM = EL > EK Yatay ve eşit bölmeli şekildeki sürtünmeli yolun K noktasında durmakta olan X cismine 5 N büyüklüğündeki kuvvet N noktasına kadar uygulanıyor. K L Düşey kesiti şekildeki gibi olan sürtünmeli yolun K noktaK L M N P R sından katı bir cisim serbest bırakılıyor. Buna göre, noktalar arası sürtünme kuvveti sabit ve 3 N büyüklüğünde ise, X cismi hangi noktada durur? K B) M C) N D) P R Buna göre, noktalar arası sürtünme kuvveti sabit ve Buna göre, noktalar sürtünme kuvveti sabitdurur? ve 3 N 3 N büyüklüğünde ise,arası X cismi hangi noktada büyüklüğünde ise, X cismi nerede durur? A) L B) M A) N - P arasında B) P noktasında C) P - R arasında D) R noktasında E) R' den ötede 36 L Buna göre cisim L noktasına gelene kadar, Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda durgun m kütleli cisim II. Cismin sıcaklığı artar. çekiliyor. P C) N D) P E) R A http://odsgm.meb.gov.tr/k I. Mekanik enerji azalır. N y E) R yatay F¶ kuvveti yardımıyla K noktasından M noktasına kadar M B 5. 8. Yatay bölmelişekildeki şekildeki sürtünmeli yolun K noktasında Yatay ve ve eşiteşit bölmeli sürtünmeli yolun K nokta- X D s F = 5N X ak için karekodu okutunuz. F = 5N 5. E) EK > EM > EL A) L durmakta olanolan X cismine 5 N büyüklüğündeki kuvvet N noksında durmakta X cismine 5 N büyüklüğündeki kuvtasına kadar uygulanıyor. vet N noktasına kadar uygulanıyor. A L 5 kg olan cisim h 3 m yükseklikteki K Buna göre kütlesi noktasından serbest bırakılırsa, 2m h I. K noktası ile X noktası arasında mekanik enerjisi sabittir. 10. 3. y III. ve Kinetik enerji süreklieşit artar. KL LM arası mesafeler olduğuna göre, yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? I. Cismin M noktasında kazandığı enerji, L noktasında ka- A) Yalnız B) Yalnız II. zandığı I. enerjinin 2 katıdır. C) Yalnız III. D)arasında I ve II. harcanan güçlerE)eşit II ve III. II. KL ve LM büyüklüktedir. III. F kuvvetinin KM arasında yaptığı iş, m kütlesine bağlı değildir. http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III C) Yalnız III E) II ve III FİZİK TYT 2. ADIM Enerji 1. Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay yolda şekildeki yatay ve 3. X, Y, Z cisimlerine eşit büyüklükteki F kuvvetleri belirtilen düşey kuvvetler etkisindeki m kütleli cisim, x uzunluğundaki yönlerde uygulanarak şekillerdeki eğik düzlemlerin tepe nok- K – L yolunda sabit hızla hareket etmektedir. talarına çıkarılıyorlar. F3 F2 F1 m x K L h 2h F X F h Y 2h Buna göre K - L noktaları arasında net kuvvetin yaptığı iş aşağıdakilerden hangisidir? A) 0 B) F1·x 2h C) F2·x D) F3·x E) (F1+F2)·x Z F h Buna göre bu yollarda F kuvvetlerinin yaptıkları WX, WY, WZ işleri arasında nasıl bir ilişki vardır? A) WX = WY = WZ B) WX > WY > WZ 13 C) WZ > WY > WX 9. Sınıf Fizik D) WZ > WX = WY E) WX = WY > WZ Enerji – 3 1. 4. Şekildeki elektrik devresinde anahtar kapatılarak lambanın yanması sağlanıyor. 2. Makara ağırlığı ve sürtünmelerin ihmal edildiği şekildeki sistemde F büyüklüğündeki kuvvet, 2m kütleli cisim ile X cismini Noktalar arası uzaklıklar eşit ve 5 m olan şekildeki yoNoktalar arası uzaklıklar eşit ve 5 m olan şekildeki yolun salun sadece yatay bölümü sürtünmeli ve sürtünme kuvveti dece yatay bölümü sürtünmeli ve sürtünme kuvveti 10 N’dur. 10 N’dur. 4. sabit hızla aynı hizaya getirene kadar 3mgh işini yapıyor. m = 5kg K 3m –+ Anahtar Pil X A) elektrik B) ısı X D) kimyasal C) ışık E) mekanik yer 2. Kütleleri sırasıyla m, 2m, 3m olan K, L, M katı cisimleri sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda şekildeki yüksekBuna göre X cisminin kütlesi kaç m’dir? liklerden serbest bırakılıyor. (g: yer çekimi ivmesi) M dirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 2m Buna göre, lamba yanarken devrede aşağıdaki verilen enerji türlerinden hangisi yoktur? 2h F A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 3m h K m L h Y Z T L yatay Buna göre kütlesi 5 kg olan cisim 3 m yükseklikteki K Buna göre kütlesi 5 kg olan cisim 3 m yükseklikteki K noktanoktasından serbest bırakılırsa, sından serbest bırakılırsa, I. K noktası ile X noktası arasında mekanik enerjisi saI. K noktası ile X noktası arasında mekanik enerjisi sabittir. bittir. II. II. Yatay ilerlerkenhızı hızı giderek azalır. Yataydüzlemde düzlemde ilerlerken giderek azalır. III. III. Cisim durur. CisimLLnoktasında noktasında durur. 2) 2 yargılarından doğrudur?(g = 10 yargılarındanhangileri hangileri doğrudur? (g = 10 m/sm/s ) A) Yalnız YalnızIII. III C) I ve II A) Yalnız I. I B) B) Yalnız C) I ve II. D) ve III E) II ve III D) II veII III. E) I, II veI, III. 37 13 13 FİZİK 9. S F 2. ADIM 9. Sınıf Fizik Enerji – 3 Enerji –5.3 6.Düz Düz bir yolda eden aracaait ait hız-zaman hız-zaman grafiği şekilde 7. Sürtünmenin sadece KL arasında sabit ve2Fkg büyüklüğünde bir hareket yolda bir araca grafiği şekildeki gi8. Sürtünmeli yatay düzlemde kütleli cisme yata verilmiştir. olduğu yatay yolauygulandığında v hızı ile giren cisme K’denhız-zaman L’ye kadar yabidir. kuvvet cismin grafiği şekil gi8. Sürtünmeli yatay düzlemde 2 kg kütleli cisme yatay bir tay ve sabit gibibüyüklükte oluyor. F kuvveti etki ediyor. Hız kuvvet uygulandığında cismin hız-zaman grafiği şekildeki v v(m/s) gibi oluyor. F 4v v 00 t L M 0 L M t (s) 2 2t 3t 2 t (s) Buna göre cismin KL ve LM yollarında mekanik enerjisi Zaman nasıl değişir? Buna göre, kuvvetin (0-2) saniye aralığında yap C)MΔE > ΔEK B) ΔE > ΔE >ΔE ΔEM L K L> C) ΔEL > ΔEM > ΔEK 9. D) ΔEK = ΔEL = ΔEM D) Sabit Azalır E) ΔEM > ΔEK > ΔEL E) D) ΔEK = ΔEL = ΔEM Sürtünme kuvvetinin sabit olduğu yatay yolda hareket et- E) ΔEM olan > ΔEK2>kg ΔELkütleli cismin K noktasındaki hızı 5 m/s, mekte L noktasındaki hızı da 2 m/s’dir. 7. Sürtünmeli bir yolun K noktasından 50 J’lük kinetik v = 5 m/s v = 2 m/s enerjiyle geçen X cisminin L noktasında kinetik enerjisi 30 J oluyor. L K Buna göre, KLX arasında sürtünme kuvvetinin yaptığı L iş kaç jouledür? K A) 21 B) 18 C) 12 D) 6 E) 3 Buna göre cisme etki eden sürtünme kuvvetinin yola bağlı grafiği aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) B) FS (N) MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü ola MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü ği- rjisi K K işKL50 J olduğunaLM göre, sürtünmeden dolayı kaybo Buna göre, kuvvetin (0-2) saniye aralığında yaptığı Aracın K, L, M bölgelerindeki kinetik enerji değişimenerji kaç jouledür? iş 50 J K, olduğuna göre, sürtünmeden dolayı kaybolan Aracın L, M bölgelerindeki kinetik enerji değişimleri leri sırayla ΔEK, ΔEL, ΔEM olduğuna göre enerji deği- A) Artar Sabit sırayla kaç ΔEK,jouledür? ΔEL, ΔEM olduğuna göre enerji değişimleri enerji A) 100 B) 50 C) 25 D) 10 E) 5 şimleriilişki arasındaki B) Azalır Sabit arasındaki nedir? ilişki nedir? A) 100 B) 50 C) 25 D) 10 E) 5 C) Sabit Sabit A) ΔE > ΔE > ΔE > ΔE > ΔE B) ΔE > ΔE > ΔE A)KΔE KL LM M M L K m- etik 10 v(m/s) 3v 2v10 FS (N) 10 10. Sürtünmeli yatay düzlem üzerindeki10 K noktasında durmakta olan X cismine 50 N büyüklüğünde yatay bir kuvvet 8. x (m) kadar I’deki gibi düzlem L noktasına etki0 ettiğinde cismin ki0 yatay 6. Şekil Sürtünmeli K noktasında durmakta 4 üzerindeki 4 x (m) netik enerjisinin yola bağlı değişim grafiği Şekil II gibi ololan X cismine 50 N büyüklüğünde yatay bir kuvvet Şekil I’deki C) FS (N) D) FS (N) maktadır. gibi L noktasına kadar etki ettiğinde cismin kinetik enerjisinin yola bağlı20değişim grafiği Şekil II gibi olmaktadır. 5 9. Sürtünme kuvvetinin sabit olduğu yatay yolda hareke Artar Azalır mekte olan 2 kg kütleli cismin K noktasındaki hızı 5 L noktasındaki hızı da 2 m/s’dir. v = 5 m/s X F = 50N 3 x (m) 300 L E) FS (N) 0 K Şekil I 5 Buna göre, KL arasında sürtünme kuvvetinin yap iş kaç jouledür? A) 21 B) 18 joule’dür? B) 300 C) 200 D) 6 E) çıkabilmektedir. v Enerji (J) 300 0 2 x (m) Yol (m) 10 Şekil II 2h D) 100 E) 50 N F = 50N X L K h 0 Şekil I L A) 500 B) 300 C) 200 D) 100 E) 50 ulaşmak için38 karekodu okutunuz. C) 12 10. Sürtünmeli yatay düzlem üzerindeki K noktasında makta olan X cismine 50 N büyüklüğünde yatay bir ku Şekil I’deki gibi L noktasına kadar etki ettiğinde cismi Sürtünmenin sadece LM arasında olduğu şekildeki yolun netik enerjisinin yola bağlı değişim grafiği Şekil II gib K noktasından v hızıyla atılan m kütleli cisim N’ye kadar maktadır. K Buna göre, sürtünmeden dolayı ısıya dönüşen enerji 0 kaç 4 x (m) Bunajouledür? göre, sürtünmeden dolayı ısıya dönüşen enerji kaç A) 500 L K Enerji (J) 0 v = 2 m/s yer M 10 Yol (m) Şekil II Buna göre, sürtünmeden dolayı ısıya dönüşen en kaç jouledür? Cismin K noktasındaki kinetik enerjisi bu noktadaki yere A) 500 B) 300 C) 200 D) 100 göre potansiyel enerjisinin 2 katı olduğuna göre LM arasında ısıya dönüşen enerji kaç mgh’tır? (g: yerçekimi ivmesi) A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. E) FİZİK TYT Enerji 7. 2016 YGS 2019 TYT 1. Kütlesi 50 kg olan Mete, düşey kesiti şekildeki gibi olan sürKütlesi 50 kg olan Mete, düşey kesiti şekildeki gibi olan tünmesiz pistin L noktasından kaykayı durgun hâlden sürtünmesiz birbir pistin L noktasından kaykayı ile ile durgun hâlden harekete başlıyor. harekete başlıyor. 3. 3. ADIM Eşit kütleli katılımcıların performanslarını sergiledikleri bir yarışmada; her birinin kütlesi 50 kilogram olan 10 adet çimento torbasını 10 metre yüksekliğe en kısa sürede çıkaran katılımcı yarışı kazanmaktadır. Bu yarışmada, katılımcıların hangi fiziksel niceliği dikkate alınarak kazanan belirlenmektedir? A) Torbalara aktardıkları toplam enerji B) Yaptıkları iş C) Kütleçekimsel potansiyel enerji D) Ortaya çıkarabildikleri güç Pistin yer seviyesindeki A noktasında; Mete’nin yere göre poPistin yer seviyesindeki A noktasında; Mete'nin yere tansiyel enerjisi P, P, kinetik enerjisi K, K, toplam enerjisi E ve hızı göre potansiyel enerjisi kinetik enerjisi toplam enerjisi ve hızı ise v'dir. iseEv’dir. E) Yaptıkları işin harcadıkları enerjiye oranı Bu pistte L noktasından aynı kaykay ile aynı Bu pistte L noktasından aynı kaykay ile aynı şekilde haşekilde harekete başlayan 60 kg kütleli Arda için rekete başlayan 60 kg kütleli Arda için A noktasında; P, A noktasında; P, K, E ve v büyüklüklerinin K, E ve göre v büyüklüklerinin Mete’ninkinehangisi göre değişimi, Mete'ninkine değişimi, aşağıdakilerden gibi olur? aşağıdakilerden hangisi gibi olur? n P P K K E E v v A) Değişmez Artar Artar Artar A) Değişmez Artar Artar Artar B) Artar Değişmez Artar Artar B) Artar Değişmez Artar Artar C) Değişmez Değişmez Değişmez Artar C) Değişmez Değişmez Değişmez Artar D) Değişmez Artar Artar Değişmez D) Değişmez Artar Artar Değişmez E) Artar Artar Artar Değişmez E) Artar Artar Artar Değişmez 2. 4. Aşağıdaki tabloda şehir gerilimi ile çalışan K, L ve M elektrikli ev aletlerinin güçleri ve günlük ortalama çalıştırılma süreleri 2017 YGS . 2021 TYT Yatay ve düz bir yolda hareket eden bir cisme; hareketiyle aynı yönde ve doğrultuda uygulanan FD dış kuvveti, hareket yönüne dik doğrultuda ve yukarı doğru FN tepki kuvveti, hareket doğrultusunda ve ters yönlü FS sürtünme kuvveti şekildeki gibi etkiyor. verilmiştir. Elektrikli ev aleti Güç (Watt) Günlük ortalama çalıştırılma süresi (Saat) K 1500 0,2 L 80 7 M 100 6 Bu ev aletleri, fişleri doğrudan şehir şebekesine bağlı olan prizlere takılarak kullanıldığında bir ayda harcadıkları ortalama elektrik enerjileri ( EK, EL ve EM ) arasındaki ilişki Cisim yatay doğrultuda belirli bir miktar yer değiştirme yaptığına göre FD, FN ve FS kuvvetlerinden hangileri, fiziksel anlamda iş yapar? A) Yalnız FD B) Yalnız FN D) FD ve FS 34 C) FD ve FN E) FD, FN ve FS aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) EK > EM > EL B) EM > EL > EK C) EM > EK > EL D) EK > EL > EM E) EK = EL = EM Diğer sayfaya geçiniz. 39 FİZİK 5. 3. ADIM Aşağıdakilerden hangisi fizikte güç birimi olarak kullanı- 8. lamaz? asarak şekildeki konumlarından serbest bırakıyor. A) N.s m 6. Bir öğrenci, aynı yaydan kesilen yayların uçlarına kütleler 2 C) watt D) kg.m s3 B) N.m s E) J s I Şekil I’deki yatay yolun KL kesimi sürtünmesiz, LM kesiminde m ise 5 N büyüklüğünde sabit sürtünme kuvveti vardır. F K Şekil-I x L 2x II III IV 2m m M 3m Öğrenci yayın sertliğinin yaydaki uzamaya etkisini araş- F kuvveti(N) tırdığına göre hangi iki yay sistemini kullanmalıdır? 20 A) I ve II Şekil-II 10 B) I ve III C) I ve IV D) II ve III E) II ve IV Yol 0 x 3x Cisme KM arasında uygulanan kuvvetin yola bağlı değişim grafiği şekil II’deki gibi olduğuna göre, I. F kuvvetinin KM arasında yaptığı iş 30x kadardır. II. LM arasında yapılan net iş 10x kadardır. III. KM arasında yapılan net iş 30x kadardır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 7. Şekildeki yatay yolun K noktasında durmakta olan cisme yola paralel 4F¶ kuvveti M noktasına kadar uygulanmaktadır. Yolun 9. Duvara asılı bir saat şekildeki konumda iken saat 02:34’ü göstermektedir. KL kesiminde F büyüklüğünde, LM yolundakinden 2F büyüklüğünde sabit sürtünme kuvveti vardır. m K A 4F 2x Y L 3x M Buna göre, yer I. KL ve LM yollarında net kuvvetin yaptığı işler eşittir. II. Cismin L ve M’deki kinetik enerjisi eşittir. III. Cismin KL yolundaki ivmesi LM arasındakinden büyüktür. 40 Bir süre sonra saate bakan gözlemci ilk duruma göre akrebin (A) potansiyel enerjisinin arttığını, yelkovanın (Y) potansiyel enerjisinin ise azaldığını gözlemliyor ise yargılarından hangileri doğrudur? bu anda saat kaç olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) 03:30 D) I ve III E) I, II ve III D) 08:30 E) 10:30 B) 04:40 C) 05:50 FİZİK TYT Isı - Sıcaklık 1. İç enerji ile ilgili verilen, 4. Aşağıda verilen, I. Türetilmiş bir büyüklüktür. I. Adana’nın hava ısısı 10 oC’dir. II. Skaler bir büyüklüktür. II. 40 oC sıcaklık, 20 oC sıcaklığın 2 katıdır. III. Atom ya da moleküllerin hareketinden kaynaklanan kine- III. Sıcak olan cisimden soğuk olan cisme sıcaklık akışı olur. tik enerji artarsa iç enerji de artar. 2. 1. ADIM yargılarından hangileri bilimsel olarak doğru bir ifade yargılarından hangileri doğrudur? değildir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) II ve III E) I, II ve III D) l ve ll E) l, ll ve lll Bir öğrenci Fahrenheit ve Celcius termometrelerini gözlemlediğinde öğle vakti Fahrenheit termometresi 86 oF değerini gösteriyor. Akşam vakti tekrar termometrelere baktığında Celcius termometresindeki değerin öğle vaktine göre 5 oC düştüğünü görüyor ise o an Fahrenheit termometresi kaç o F değerini gösterir? A) 75 B) 76 C) 77 D) 78 E) 79 5. Sıcaklıkları farklı iki katı madde yalıtılmış bir ortamda birbirine dokundurularak yeterince bekletiliyor. Bu iki katı madde arasında gerçekleşen ısı alışverişinin gerçekleşme süreci aşağıdakilerden hangisiyle en doğru şekilde ifade edilmiştir? A) Isıları eşitleninceye kadar devam eder. B) İç enerjileri eşitleninceye kadar devam eder. C) Sıcaklık değişimleri eşitleninceye kadar devam eder. D) Maddelerden biri eriyinceye kadar devam eder. E) Sıcaklıkları eşitleninceye kadar devam eder. 3. Bir gümüş külçenin sıcaklığı 15 °C’den 75 °C’ye çıkarılıyor. Gümüş külçedeki bu değişimle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Dışarıdan ısı alır. B) İç enerjisi azalır. C) Tanecikler arasındaki mesafe artar. D) Gümüş atomları hızlanır. E) Hacim değişir. 6. Bir maddeye ısı verildiğinde aşağıdakilerden hangisi kesinlikle gerçekleşmez? A) Sıcaklığı artar. B) İç enerjisi artar. C) Genleşir. D) Hâl değiştirir. E) Isısı artar. 41 FİZİK 1. ADIM ve L maddeleri bir iletkenle şekildeki gibi birbirine bağanıyor. 7. K ve L maddeleri bir iletkenle şekildeki gibi birbirine bağlanıyor. K L Katı maddelerde gerçekleşen bu olaya ne ad verilir? Buna göre; Buna göre; I. I. Tısı > akışı TL ise K ısıdan akışıLKye dan L ye doğrudur. doğrudur. TK > TL ise K II. TLL > TK ısısı ise L K ninnın ısısıısısından K nın ısısından büyüktür. nin büyüktür. II. TL > TK ise III. K ve L arasındaki sıcaklık farkı arttıkça denge sıcaklığı III. K ve L arasındaki sıcaklık farkı arttıkça denge sıazalır. caklığı azalır. hangileri kesinlikle doğrudur? argılarındanyargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II ) Yalnız I. 10. Bir katı maddeye ısı verdiğimizde, ısınan bölgedeki atom veya moleküllerin kinetik enerjisi artar. Kinetik enerjisi artan atom veya moleküller daha soğuk atom veya moleküllerle çarpışarak onların enerjilerini artırır. Ayrıca atomlarının hareketliliği de artar. Böylece enerji, sıcak uçtan soğuk uca doğru yayılır. B) Yalnız II. C) I ve II. D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III. E) I, II ve III. A) Enerjinin iletim yoluyla yayılması B) Enerjinin konveksiyon yolu ile yayılması C) Enerjinin ışıma yoluyla yayılması D) Enerjinin kaybolması E) Radyasyon 11. Aynı maddeden yapılmış türdeş boşluksuz X, Y, Z katılarının sıcaklık, taban alanı ve yükseklik değerleri şekilde verilmiştir. 10 oC 8. Sıcaklıkları farklı eşit kütleli iki katı cisim ısıca yalıtılmış bir kodu okutunuz. ortamda yan yana konularak yeterince bekleniyor. Buna göre, I. Son durumda sıcaklıkları eşit olur. II. Denge sıcaklığı ısı sığası büyük olanın ilk sıcaklığına daha yakındır. 16 Sıcaklık - 2 2h 5 oC 5 oC 2h X Y A 2A h A) X’in ısı sığası Y’ninkine eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? (Hâl değişimi yoktur.) B) X’in sıcaklığı Y’ninkinin 2 katıdır. D) II ve III E) I, II ve III 10. A ve B saf sıvılarına ait sıcaklık-ısı grafiği şekildeki gibi veri9. A ve B saf sıvılarına ait sıcaklık-ısı grafiği şekilde verilmiştir. liyor. Sıcaklık 2A Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? III. Isı, sıcak olan cisimden soğuk olana doğru aktarılır. 9. Sınıf A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III Fizik Z C) Y’nin öz ısısı Z’ninkinden büyüktür. D) X ve Z birleştirilirse ısı sığaları eşit olduğundan aralarında ısı alışverişi olmaz. E) Y ve Z birleştirilirse sıcaklıkları eşit olduğundan aralarında ısı alışverişi olmaz. 12. K, L, M metal çubukları ısıca yalıtılmış bir ortamda şekildeki gibi bir araya getirildikten bir süre sonra boyları eşitleniyor. A 2T X B T Y 0 Q Isı 3Q Z e ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü A veAB’nin kütleleri göre; ve B’nin kütlelerieşit eşit olduğuna olduğuna göre, I. I.AAve farklımaddelerdir. maddelerdir. ve B farklı K L M ve B’nin B’nin öz eşittir. II. II.AAve özısıları ısıları eşittir. ve B’nin B’nin ısı eşittir. III.III.AAve ısısığaları sığaları eşittir. Buna göre çubukların boyları X, Y, Z seviyelerinin hangi- yargılarından hangileri doğrudur? doğrudur? yargılarından hangileri lerinde eşitlenmiş olabilir? A) Yalnız Yalnız A) Yalnız I. I B) B) Yalnız II. II C) C) YalnızYalnız III. III A) Yalnız X B) Yalnız Y C) Yalnız Z D) I ve II E) I ve III D) I ve II. E) I ve III. 11. Tabloda K, L ve M maddelerine ait kütle, özısı ve ilk sı42 caklık değerleri verilmiştir. D) X ve Y E) X, Y ve Z FİZİK TYT Isı - Sıcaklık 1. Saf bir maddenin iç enerjisinin arttığı fakat sıcaklığının değiş- 4. mediği gözleniyor. Kütleleri, ilk sıcaklıkları ve yapıldıkları maddeler birbirinden farklı olan iki adet katı cisim tamamen yalıtılmış bir ortamda bulunmaktadır. Buna göre madde başlangıçta, 2. ADIM Cisimler arasında ısı alışverişi olduğuna göre, I. Erime sıcaklığında bir katıdır. I. Isıl denge sağlandığında iki cismin sıcaklığı birbirine eşit II. Donma sıcaklığında bir sıvıdır. olur. III. Yoğunlaşma sıcaklığında bir gazdır. II. Isının geçiş yönü, sıcaklığı düşük olan cisimden yüksek yargılarından hangileri doğru olabilir? olana doğrudur. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III III. Cisimler arası ısı alışverişi tamamlandığında, denge sıcaklığı, küçük kütleli cismin ilk sıcaklığına daha yakın olur. D) II ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? 2. Sıcaklıkları farklı K ve L katıları ısıca yalıtılmış bir ortamda A) Yalnız l birbirlerine dokundurulduklarında K katısının sıcaklığının de- D) ll ve lll E) l, ll ve lll ğişmediği görülüyor. B) l ve ll C) l ve lll Buna göre, I. K erime sıcaklığında bir katıdır. II. L’ nin ilk sıcaklığı K’ nin ilk sıcaklığından fazladır. III. K katısının erime noktası, L katısının erime noktasından fazladır. 5. Bir Usta aynı ortamda bulunan malzemelerden mutfak tezgah mermerini tahta bloklar ile tutturup sabitliyor. Usta bir eli IV. Isı geçişi L’ den K’ ye olmuştur. tahtaya bir eli mermere dokunduğu an mermeri daha soğuk yargılarından hangileri doğrudur? hissediyor. A) I ve II B) II ve IV C) I, II ve III D) I, II ve IV E) I, III ve IV Bununla ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur? A) Tahta ve mermere dokunmadan önce ikisinin de sıcaklıkları eşittir. Dokunduktan sonra mermer tahtaya göre daha 3. Şekilde sıcaklığı TX olan X katısı Y sıvısına bırakılıp ısıl dengeye ulaştıktan sonra M vanası açılıyor. hızlı enerji alır. Böylece elimiz daha kısa sürede soğur ve mermeri tahtadan daha soğuk hissederiz. B) Tahta ve mermere dokunmadan önce tahtanın sıcaklığı X daha küçüktür. Dokunduktan sonra mermer tahtaya göre daha hızlı enerji alır. Böylece elimiz daha kısa sürede soğur ve mermeri tahtadan daha soğuk hissederiz. M C) Tahta ve mermere dokunmadan önce ikisinin de ısısı eşittir. Dokunduktan sonra mermer tahtaya göre daha ya- Y vaş enerji alır. Böylece elimiz daha uzun sürede soğur ve mermeri tahtadan daha soğuk hissederiz. Z I D) Tahta ve mermere dokunmadan önce tahtanın ısısı daha II küçüktür. Dokunduktan sonra mermer tahtaya göre daha Son durumda I kabının sıcaklığının arttığı, II kabının ise değişmediği gözlendiğine göre X katısı ile Y, Z sıvılarının ilk sıcaklıkları arasında nasıl bir ilişki vardır? (Hal değişimi yoktur.) A) TX > TY > TZ hızlı enerji alır. Böylece elimiz daha kısa sürede soğur ve mermeri tahtadan daha soğuk hissederiz. E) Tahta ve mermere dokunmadan önce mermerin ısısı daha küçüktür. Dokunduktan sonra mermer tahtaya göre B) TX > TZ > TY D) TZ > TX > TY C) TX > TY = TZ E) TY > TZ > TX daha yavaş enerji alır. Böylece elimiz daha uzun sürede soğur ve mermeri tahtadan daha soğuk hissederiz. 43 FİZİK 6. 2. ADIM Isı sığaları eşit olan K, L, M çubukları ısıca yalıtılmış ortamda 9. Özdeş kaplar; eşit sıcaklık ve eşit kütlede zeytinyağı, alkol ve birbirine dokundurulduğunda L ve M’nin sıcaklığı azalırken su doldurularak özdeş ısıtıcılarla eşit süre ısıtılıyor. Bu sıvıla- K’ninki artıyor. ra ait öz ısı değerleri tabloda verilmiştir. K ve M’nin ilk sıcaklıkları sırasıyla 10 oC ve 50 oC olduğuna göre L’nin ilk sıcaklığı, Madde Öz Isı (cal/ g·°C) Zeytinyağı 0,47 Alkol 0,61 Su 1 I. 20 oC II. 30 oC Buna göre; III. 40 oC 17 9. Sınıf Fizik değerlerinden hangileri olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III Sıcaklık - 3 - - n II. Sıcaklık değişimi en az olan sıvı sudur. III. Alkol olan kabın son durumdaki ısısı zeytinyağı olan kabın ısısından büyüktür. yargılarından hangileri doğrudur? Uzun süre aynı ortamda bulunan tahta ve demirden yapılmış iki cisme ayrı ayrı dokunduğumuzda cisimlerin sıcaklıklarını farklı hissederiz. 7. Bunun Evrende farklı sıcaklıklardaki iki ortam veya madde arasında ile-olnedeni cisimlerinin hangi özelliğinin farklı tim, konveksiyon ve ışıma gibi enerji aktarım yolları vardır. masıdır? Buna göre bu enerji aktarım türlerinden hangilerinde mad- A) enerji iletim hızı B) özkütle C) kütle D) hacim desel bir ortam olması zorunlu değildir? A) Yalnız iletim MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü e 4. I. Son sıcaklığı en büyük olan sıvı zeytinyağıdır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 10. Aynı maddeden yapılmış cisimlerden K küresi L halkasından ancak geçebilmektedir. Buna göre, I. K’yi ısıtıp L’yi soğutmak, E)sıcaklık B) Yalnız konveksiyon II. İkisini de ısıtmak, C) Yalnız ışıma III. Sadece K’yi ısıtmak D) İletim ve ışıma işlemlerinden hangileri yapılırsa K küresi L halkasından kesinlikle geçemez? E) Konveksiyon ve ışıma A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 5. 8. Boyları, kesit alanları ve ilk sıcaklıkları eşit olan X, Y, Z Boyları, kesit alanları ve ilk sıcaklıkları eşit olan X, Y, Z metal metal çubukları şekildeki gibi birleştirilerek ısıtılıyor. çubukları şekildeki gibi birleştirilerek ısıtılıyor. ve son boy değerleri şekildeki diyagramda verilmiştir. L X 5L X Y Y Z M B) Y > Z > X C) Z > Y > X A) X > Y > Z B) Y > Z > X C) Z > Y > X D) Y > X = Z E) Z > X = Y D) Y > X = Z E) Z > X = Y 6. :son boy 3L 2L Madde K, L, M noktalarının sıcaklıkları bir süre sonra sırasıyla T, M2T, 3T olduğuna göre X, Z çubuklarının K, L, noktalarının sıcaklıkları bir Y, süre sonra sırasıylaısı iletim hızları arasındaki T, 2T, 3T olduğuna göreilişki X, Y, nedir? Z çubuklarının ısı iletim hızları arasındaki ilişki nedir? :ilk boy L ısı kaynağı A) X > Y > Z Boy 4L Z K 11. Sıcaklıkları eşit miktar artırılan K, L, M metal çubuklarının ilk Bir tuğlada ısı enerjisinin akış hızı tuğlanın, 44 I. kalınlık 0 K L M Buna göre çubukların boyca uzama katsayıları λK, λL, λM arasında nasıl bir ilişki vardır? A) λM > λK > λL B) λM > λK = λL C) λK = λL > λM D) λL > λK > λM E) λM > λL > λK FİZİK TYT 3. ADIM Isı - Sıcaklık 2015 YGS 2016 YGS 1. 3. Uzun bir süre aynı ortamda bırakılan bir metal ve odun par- Kahve yaparken cezvedeki kahvenin ve kahveyi karıştır- çasına, çok soğuk kış günlerinde elle dokunulduğunda metal mak için kullanılan metal kaşığın ısınmasına neden olan daha soğuk hissedilirken çok sıcak yaz günlerinde dokunul- ısının en etkili yayılma yolları, aşağıdakilerin hangisinde duğunda ise bu kez metal daha sıcak hissedilir. verilmiştir? Kahve içinde Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? Metal kaşıkta A) Işıma Konveksiyon A) Metalin ısısı, kış günlerinde oduna göre daha düşüktür. B) İletim Konveksiyon B) Metalin ısısı, yaz günlerinde oduna göre daha yüksektir. C) Konveksiyon Işıma C) Metalin sıcaklığı, kış günlerinde oduna göre daha düşüktür. D) İletim İletim D) Metalin sıcaklığı, yaz günlerinde oduna göre daha yüksektir. E) Konveksiyon İletim E) Metalin ısı iletkenliği, her zaman oduna göre daha yüksektir. 4. Isıca yalıtılmış ortamda Şekil I’deki çubuklar üst üste konulup ısıl dengeye gelindiğinde Şekil II’deki görünüm elde ediliyor. X Y d 2d Şekil-I X Şekil-II Y , Ay 2015 YGS 9. 2. Buna göre, Şekildeki cıva termometresi bir odanın sıcaklığını göstermektedir. I. X’in ilk sıcaklığı Y’ninkinden büyüktür. Şekildeki cıva termometresi bir odanın sıcaklığını göstermektedir. II. X’in boyca uzama katsayısı Y’ninkinden küçüktür. sekliğe zeyinde III. X’in verdiği ısı Y’nin aldığı ısıya eşittir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III afında D) I ve II E) I ve III E) 12 2017 YGS 5. Isı ve sıcaklık ile ilgili, I. Bir maddeye ısı verildiğinde sıcaklığı artar. II. 40 oC sıcaklıktaki bir maddenin sıcaklığı, 20 oC’deki bir maddenin sıcaklığının iki katıdır. III. Soğuk bir günde, dışarıda bir süre beklemiş ve ısıl dengeye ulaşmış olan masanın, tahta ve demir kısımlarının ve odun en çok ez metal ha sıcaklıkları aynıdır. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? BunaBuna göre göre bu odanın sıcaklığı nedir? nedir? bu odanın sıcaklığı A) 20 °C B) 22 °C C) 22 K D) 24 °C E) 24 K A) 20 °C B) 22 °C C) 22 K D) 24 °C E) 24 K A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 45 FİZİK 3. ADIM 2018 TYT 2021 TYT 6. 8. Hava sıcaklığının deniz suyu sıcaklığından yüksek olduğu bir yaz günü, Akdeniz sahilinde deniz kenarında oynamakta olan Aşağıdaki tabloda çeşitli maddelerin ısı iletim katsayıları verilmektedir. bir çocuk, denizden bir kova su alıyor. Deniz suyunun homojen olduğu bilindiğine göre, deniz Madde Isı iletim katsayısı (W/m o C) Çelik 40 Tahta 0,1 suyu ve kovadaki su ile ilgili; I. Bir kova su aldığı anda kovadaki suyun öz ısısı denizdeki suyun öz ısısına eşittir. II. Kovadaki suyun ısı sığası denizdeki suyun ısı sığasına eşittir. III. Kısa bir süre sonra kovadaki suyun sıcaklığı deniz suyu- Cam 0,8 Hava 0,023 Poliüretan 0,024 Maddelerin ısı iletim katsayıları dikkate alınarak yapılan; nun sıcaklığına göre daha fazla artacaktır. I. elimizin yanmaması için bir tencere sapının çelik yerine yargılarından hangileri doğrudur? poliüretan malzemeden yapılması, A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III II. pencerelerin ısı yalıtımı için tek parça kalın bir cam yerine D) I ve III E) II ve III aynı kalınlıkta olacak şekilde arasında hava olan iki ince camdan imal edilmesi, III. oturduğumuz yeri soğuk hissetmememiz için soğuk coğrafyada açık havada yer alan bir bankın tahta yerine çelikten yapılması seçimlerinin hangileri amacına uygun olarak yapılmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 9. Şekildeki eşit bölmeli kap boş iken 10o C’de su akıtan X musluğu ile 40o C’de su akıtan Y musluğu aynı anda açılarak A seviyesi- 2019 TYT 7. ne kadar dolduktan sonra Y kapatılıyor, kalan kısım X’ten akan su ile dolduruluyor. Maddeler ısı alışverişi sonucu genleşebilmektedir. X Buna göre; Y I. elektrik direklerinin arasına gerilmiş olan tellerin yaz aylarında sarkması, II. termostattaki doğrusal metal çiftinin sıcaklığının artması sonucu bükülmesi, III. düzgün olan tren raylarının yaz aylarında bükülmesi A olaylarından hangileri maddelerin ısı alışverişiyle genleşmesi sonucunda olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III X ve Y’nin debileri eşit olduğuna göre kap tamamen dolduğunda kaptaki suyun son sıcaklığı kaç oC olur? A) 15 B) 16 C) 18 D) 20 E) 22 46 FİZİK TYT Elektrostatik 1. Birbirine dokundurulan iki iletken yüklü kürenin son du- 4. rumda nötr olabilmesi için, 2r yarıçaplı yalıtkan nötr X küresi, r yarıçaplı yalıtkan nötr Y küresine sürtüldüğünde Y’den X’e elektronlar geçiyor. I. Yük işaretleri Buna göre X ve Y’nin son yükleri aşağıdakilerden hangisi II. Yarıçapları olabilir? III. Yük miktarları X Y A) +2q +q niceliklerinden hangileri başlangıçta kesinlikle aynı olmalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 2. 1. ADIM Sürtünme ile elektriklenen yarıçapları farklı X, Y cisimlerin- B) −2q −q C) −2q +q D) −2q +2q E) +2q −2q den X cismi olay sonunda +q ile yüklüdür. Buna göre, 5. Sırasıyla yarıçapları rX ve rY, yükleri +2q ve −14q olan ilet- ken X ve Y küreleri birbirine dokundurulduğunda Y’den X’e I. Y’den X’e proton geçmiştir. −11q yük geçiyor. II. Y cismi −q ile yüklenmiştir. X III. X’ten Y’ye elektron geçmiştir. yargılarından hangileri doğru olabilir? Y rY rX A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III −14q D) I ve II E) II ve III +2q Buna göre kürelerin yarıçaplarının rX / rY oranı kaçtır? 3. A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 3 E) 6 Fotokopi makinelerinde üstü selenyum kaplı bir plaka bulunur. Kopyalama işlemi yaparken bu plaka yüklü hâle getirilir. Kopyalanacak sayfa bir ışık şeridine maruz bırakılır. Kopyaladığımız sayfanın beyaz ve siyah kısımları plakaya 6. X cismi topraklanmış iletken nötr Y çubuğuna yaklaştırıldığında topraktan K ucuna elektronlar geçiyor. çarptığında, plakada ışık alan bölgeler selenyumdan dolayı iletken hale gelir. Siyah yerler yüklü olarak kalırlar. Bundan K dolayı plakadaki yüklü bölgelerde kopyalanacak kâğıdın görüntüsü ortaya çıkar. Sonrasında ise toner tozu bu yüklü X bölgeler tarafından çekilir ve oluşan görüntü kopya kağıdına Buna göre, Buna göre, II. Fabrika bacalarındaki filtreler III. Elektrostatik boyama verilenlerden hangileri aynı prensiple çalışır? A) Yalnız l B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III Y Toprak aktarılır. I. Paratonerler L I. X cismi (+) elektrikle yüklüdür. II. L ucu (−) işaretli olur. III. Toprak bağlantısı kesilip X cismi uzaklaştırılırsa K’den L’ye (−) yük geçer. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 47 i ü MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri G - A) Yalnız I. FİZİK 5. 7. B) Yalnız II. D) II ve III. C) I ve III. Yarıçapı 2r olan K küresi, önce r yarıçaplı M küresine Yarıçapı 2r olan K küresi, önce r yarıçaplı M küresine daha daha sonra ise 4r yarıçaplı L küresine içten dokundurulusonra ise 4r yarıçaplı L küresine içten dokunduruluyor. yor. 2r yükü ne olur? K ki gibi dengede tutmaktadır. r M K Nötr L L +4q M B) Nötr +6q +3q D) +2q +2q +8q E) Nötr +4q +3q C) +2q +4q +6q D) +2q +2q +8q Buna göre, I. X cismi (+) yüklü ise Y cismi de (+) yüklüdür. II. X cismi (–) yüklü ise Y cismi de (–) yüklüdür. M +5q III. Y cismi (–) yüklü ise X cismi de (–) yüklüdür. B)A) Nötr +4q +5q Nötr +6q +3q C) +2q +4q +6q 6. Sabitlenmiş özdeş X ve Y cisimleri (+) yüklü Z cismini şekilde- +10q 4r Buna göre son durumda K, L ve M kürelerinin yükü Buna göre son durumda iletken K, L ve M kürelerinin nasıl olur? A) 9. L Nötr -q K 1. ADIM E) I, II ve III. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III Elektroskopla ilgili; E) Nötr +4q +3q I. Yük cinsinin tayininde kullanılabilir. II. Yük miktarı arttıkça yaprakları arasındaki açı artar. III. Topuzu ve yaprakları farklı cins yüklenebilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I. D) II ve III. B) Yalnız II. C) I ve III. E) I, II ve III. m.meb.gov.tr/kurslar/ 10. Yalıtkan iplerle asılan, K, L ve M iletken kürelerinin denge 8. Pozitif yüklü X küresi yalıtkan sapından tutularak yalıtkan durumları şekilde verilmiştir. ayak üzerinde duran nötr iletken Y cismine şekildeki gibi yaklaştırılıyor. Y Buna göre kürelerin yükleri için, Buna göre, I. K ucundaki pozitif yükler L ucuna doğru hareket eder. II. L ucundaki negatif yüklerin bir kısmı K ucuna doğru hareket eder. III. X küresinin yük miktarı artırılırsa K ve L uçlarının yük miktarı da artar. yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 48 K I. L M – + + II. + Nötr + III. Nötr – – verilenlerden hangileri doğru olabilir? A) Yalnız l B) Yalnız lll C) l ve ll D) ll ve lll E) l ve lll FİZİK TYT Elektrostatik 1. r ve 3r yarıçaplı yalıtkan, nötr X ve Y küreleri birbirine sürtüle- 4. rek elektrikleniyor. 2. ADIM (+) elektrikle yüklü iletken M küresi şekildeki gibi iletken K ve L kürelerine dokunacak şekilde aralarına konulduğunda M küresi nötr oluyor. Y X r 3r M K L Olay sonunda X’in yükü +q olduğuna göre Y’nin yükü ne olur? Buna göre başlangıçta K ve L’nin yük değerleri, A) +q B) -q C) +3q D) -3q E) -9q K L I. –2q –q 2. İletken X küresi iletken Y küresine dokundurulduğunda Y küresinin yük işareti değişiyor. II. +2q –q III. Buna göre, +q −2q verilenlerinden hangileri olabilir? I. X’in yarıçapı Y’ninkinden büyüktür. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III II. X’in ilk yük miktarı Y’ninkinden büyüktür. D) I ve III E) I, II ve III III. X’in yük miktarı azalmıştır. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 5. Şekildeki özdeş elektroskopları birbirine bağlayan iletken tel üzerindeki S anahtarı kapatıldığında θ açısı önce azalıp sonra artıyor. 3. X +q yüküne sahip X iletken küresi önce Y sonra –q yüküne sahip Z küresine dokundurulup ayrıldığında nötr oluyor. X Y Y S Z α +q θ −q Buna göre, Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur? A) X’in yarıçapı Z’ninkine eşittir. B) X’in yarıçapı Y’ninkine eşittir. C) Y’nin yarıçapı Z’ninkine eşittir. D) Y’nin başlangıçta yük işareti (+) dır. E) Y’nin başlangıçta yük işareti (–) dir. I. Başlangıçta α > θ dır. II. α azalır. III. İlk durumda X ve Y zıt işaretlidir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 49 FİZİK 6. 2. ADIM Sürtünmesiz yatay yalıtkan düzleme sabitlenen yüklerden 8. X ve T (+), Y ve Z ise (−) elektrikle yüklüdür. Eşit bölmeli yalıtkan düzleme yerleştirilen yüklerden A noktasındaki +q yüküne F elektriksel kuvveti etki etmektedir. +q Y 3 X Z +q A −q T 1 2 B Buna göre Z yükü serbest bırakıldığında ilk hareket yönü Buna göre B noktasına +2q yükü yerleştirilirse A nokta- 1, 2, 3 yönlerinden hangileri olabilir? sındaki +q yüküne etkiyen bileşke elektriksel kuvvetin yönü ve büyüklüğü nasıl değişir? A) Yalnız 1 B) 1 ve 2 C) 1 ve 3 Yön D) 2 ve 3 E) 1, 2 ve 3 Büyüklük A) Değişir Artar 9. B) Değişmez Artar C) Değişir Azalır D) Değişmez Değişmez E) Değişir Değişmez Şekilde q1 ve q2 yükleri sabitlenmiş olup A noktasındaki bileşke elektrik alan E¶ ’dir. 7. Topraklanmış iletken Y cismine (+) elektrikle yüklü X elekt- X + d1 Y Toprak Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? B) Y’den toprağa (−) yükler geçer. C) Topraktan Y’ye (+) yükler geçer. 50 A q2 d2 Buna göre q1 ve q2’nin yük işaretleri, q1 A) Y’den toprağa (+) yükler geçer. → E q1 roskobunun topuzu şekildeki gibi yaklaştırılıyor. q2 I. + + II. + – III. − + verilenlerinden hangileri olabilir? D) X’in yaprakları biraz daha açılır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) X’in yaprakları biraz kapanır. D) I ve II E) I, II ve III FİZİK TYT Elektrostatik 2015 YGS 2018 TYT 1. 4. Aşağıdaki üç farklı durumda, cisimler elektrikle yüklenmeye çalışılmıştır. Elektriksel olarak nötr olmadığı bilinen K, L ve M iletken küreleri ayrı ayrı birbirlerine yaklaştırılıyor. Küreler arası elektriksel etkileşmelerden dolayı K küresinin L küresini I. İki nötr iletkeni birbirine temas ettirmek ittiği, L küresinin ise M küresini çektiği gözleniyor. II. İki nötr yalıtkanı birbirine sürtmek III. Topraklanmış yalıtkan nötr bir küreye, elektrik yüklü bir cismi değdirmeden yaklaştırıp topraklamayı kesmek Buna göre, kürelerin yüklerinin cinsleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru olabilir? K küresi Bu işlemlerin hangilerinde nötr cisimler yüklenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III L küresi M küresi A) Pozitif Pozitif Pozitif B) Negatif Negatif Negatif C) Negatif Pozitif Pozitif 2016 YGS 2. 3. ADIM D) Negatif Negatif Pozitif İçi dolu homojen bir metal küre, elektriksel olarak yükleniyor. E) Pozitif Negatif Negatif Bu metal küredeki yüklerin dağılımıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur? A) Kürenin tüm yüzeyine homojen olarak dağılır. B) Küre yüzeyinde bir bölgede toplanır. C) Tamamı küre merkezinde toplanır. D) Kürenin tüm hacmine homojen olarak dağılır. 2017-YGS/Fen E) Kürenin Bilimleri yarıçapı ile orantılı olarak tüm hacme dağılır. 2017 YGS bakımındannötr nötriletken iletken küre negatif 3.8. Elektrik Elektrik yükü yükü bakımından birbir küre ile ile negatif yüklü yüklü bir çubuk, başlangıçta birbirinden yeterince uzakta bir çubuk, başlangıçta birbirinden yeterince uzakta ve etkiyle ve etkiyle elektriklenmeye hazır hâlde, şekildeki gibi elektriklenmeye hazır hâlde, şekildeki gibi tutuluyor. tutuluyor. 5.9. Özdirençleri Z ucu topraklanmış iletken, XYZ çubuğunun ortave noktası aynı olan K venötr N iletkenlerinin boyları kesit ile ilgili bilgiler, aşağıdaki olan alanları Y’ye, pozitif (+) elektrikle yüklü bir K tabloda küresi yaklaştırılıyor. verilmiştir. X İletkenin Adı + K K I. Küre, yüklü çubuğa uzak bir noktadan topraklanır. II. Yüklü çubuk, küreye yaklaştırılır. III. Topraklama kesilir. A I. Kgöre iletkeninin uzatmak, Buna X, Y, Zboyunu uçlarının elektrik yüklerinin işaretleri II. K iletkenininhangisi kesit alanını büyütmek, aşağıdakilerden gibi olur? IV. N iletkeninin kesit alanını büyütmek III. Topraklama kesilir. A) IV. Yüklü çubuk, küreden uzaklaştırılır. IV. Yüklü çubuk, küreden uzaklaştırılır. işlemleri hangi sırayla yapılırsa kürenin etkiyle elektriklenmesi gerçekleşir? işlemleri hangi sırayla yapılırsa kürenin etkiyle elektriklenmesi gerçekleşir? A) I – III – II – IV 3L III. N iletkeninin boyunu uzatmak, X Y Z II. Yüklü çubuk, küreye yaklaştırılır. A) I – III – II – IV 4A M I. Küre, yüklü çubuğa uzak bir noktadan topraklanır. L Toprak Buna göre; Buna göre, Kesit Alanı Z N Buna göre, Boyu Y Nötr B) I – II – IV – III C) II – I – III – IV C) D) II – III – II – I – III II– –IVI – IV – III E) IV –– IIII– III D) – IV Nötr işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa K ve N B) Nötr dirençleri − + eşit olabilir? iletkenlerinin birbirine C) Nötr Nötr − D) − Nötr Nötr − − Nötr A) Yalnız I B) I – II – IV – III − E) B) Yalnız III D) II veya III C) I veya IV E) II veya IV E) II – IV – I – III 51 FİZİK 6. 3. ADIM Nötr cam çubuğun K ucu ipek kumaşa sürtüldükten sonra 8. Aralarında 1 ve 2 numaralı anahtarların bulunduğu iletken tel- −q yüklü L elektroskobunun topuzuna şekildeki gibi yaklaş- lere bağlı X, Y, Z iletken kürelerinin sırasıyla yarıçapları 2r, r, r; tırılıyor. yükleri ise +8q, −2q ve +4q dur. K cam çubuk X(2r) L Y(r) 1 +8q -2q 2 +4q Z(r) Buna göre elektroskobun yapraklarında, I. Değişiklik olmaz. Buna göre anahtarlarla ilgili, II. Biraz kapanır. III. Biraz daha açılır. I. 1 ve 2’yi aynı anda kapatmak II. Önce 1’i kapatıp açıp ardından 2’yi kapatmak durumlarından hangileri gerçekleşebilir? III. Önce 2’yi kapatıp açıp ardından 1’i kapatmak A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa Y’nin son D) I ve II E) II ve III yükü +3q olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 7. İletken X küresi nötr Y küresine yaklaştırılıp Y küresi topraklandığında Y’den toprağa elektron geçiyor. X 9. Y rX ve rY yarıçaplı X, Y iletken kürelerini birbirine bağlayan iletken tel üzerindeki S anahtarı kapatıldığında Y’nin yük işareti değişiyor. Nötr Buna göre, S X I. X cismi (−) elektrikle yüklüdür. II. Toprak bağlantısı kesildiğinde Y küresi (+) elektrikle yüklü olur. III. X, Y’ye daha fazla yaklaştırılırsa toprağa daha fazla elektron geçer. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 52 rY rX Toprak Y Buna göre, I. rX > rY dir. II. X’in ilk yük miktarı Y’ninkinden büyüktür. III. X’ten Y’ye yük geçmiştir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III FİZİK TYT 1. ADIM Elektrik Akımı - Potansiyel Farkı - Direnç 1. Yarıçapları 2r ve r olan K ve L kürelerinin yükleri sırasıyla -9q ve +3q’dur. −9q Sıcaklığı sabit bir ortamda bulunan telin boyu ℓ, kesit alanı A, öz direnci ρ’dur. 1 K 3. 2 Bu iletkenin direncini azaltmak için, L 2r I. İletkenin kesit alanını arttırmak r +3q II. İletkenin boyunu kısaltmak III. Öz direnci daha büyük iletken kullanmak işlemlerinden hangileri yapılabilir? yalıtkan ayaklar A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Buna göre küreler arasındaki anahtar kapatılırsa, I. L küresinden, K küresine yük geçişi olur. II. Elektrik akımı 1 yönünde oluşur. III. Yük geçişi kürelerdeki yükler eşitleninceye kadar devam eder. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 4. Bir iletken ile ilgili, I. Direnci, uzunluğu ile ters orantılıdır. II. Direnci, kesit alanı ile ters orantılıdır. III. Uçları arasına uygulanan gerilim artarsa direnci artar. ifadelerinden hangileri doğrudur? 2. Şekildeki direncin uçlarına bir pil bağlanıyor. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Buna göre, 5. Elektrik akımı ile ilgili, I. Pil devredeki yüklere hareket enerjisi sağlar. I. Birimi Amper’dir. II. 1 yönünde elektrik akımı oluşur. II. Temel bir büyüklüktür. III. Elektronlar 2 yönünde hareket eder. III. İletkenin kesitinden birim zamanda geçen yük miktarıdır. yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III 53 FİZİK 6. Yarıçapları sırasıyla r, 2r ve 3r uzunlukları ℓ, 2ℓ, 3ℓ, olan X, Y, Z cisimleri aynı maddeden yapılmış olup dirençleri RX, RY ve RZ dir. 1. ADIM 9. • Devrede elektrik enerjisinin iletimine karşı koyan devre elemanına .............. denir. • Elektrik devresine bağlı bir ampul üzerinden akım geçebil- mesi için lambanın uçları arasında .............. olması gerekir. • .............. malzemeler elektrik akımının iletilmesine izin vermezler. Cümlelerin fizik açısından doğru olabilmesi için boş bırakılan yerler sırasıyla nasıl doldurulmalıdır? A) akım - gerilim - iletken Buna göre RX, RY ve RZ arasındaki ilişki nasıldır? B) direnç - potansiyel fark - yalıtkan A) RX > RY > RZ C) direnç - akım - yalıtkan B) RX = RY = RZ D) gerilim - akım - iletken C) RZ > RY > RX E) gerilim - potansiyel fark - yalıtkan D) RX > RZ > RY E) RZ > RX > RY 10. Aşağıdakilerden hangisi elektrik akımının oluşturabileceği tehlikelere karşı alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemlerinden biri değildir? A) Islak zeminde elektrikli cihazların çalıştırılması B) Prizlere emniyet kapağı takılması 7. Şekildeki iletkenin birim kesitinden 40 saniyede 2 yönünde 5.1020 tane elektron geçiyor. C) Sigortayı kapalı konuma getirmeden elektrikle ilgili hiçbir iş yapılmaması D) Elektrikli ev aletlerini kullanırken kullanım kılavuzuna uyulması E) Prizlere metal ya da benzeri maddeler sokulmaması Buna göre iletkenden geçen elektrik akımı hangi yönde kaç amperdir? (Elektron yükü =1,6.10 -19 C) A) 1 yönünde , 2A B) 2 yönünde , 2A C) 1 yönünde , 1A D) 2 yönünde , 4A E) 1 yönünde , 4A 11. Potansiyel farkı- akım grafiği verilen M ve N iletkenlerinden, M iletkeninin direnci 9 Ω'dur. Potansiyel fark 3V 8. Elektriği iletme özelliği bakımından, M 2V I. Tuzlu su II. Bakır tel N V Akım III. Plastik eldiven örneklerinden hangileri yalıtkan sınıfına girer? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 54 0 i 2i 3i Buna göre N iletkeninin direnci kaç ohm olur? A) 1 B) 3 C) 6 D) 9 E) 18 FİZİK 1 TYT Elektrik Akımı - Potansiyel Farkı Elektrik ve Manyetizma – 1- Direnç 7. İyon içeren sıvı dolu şekildeki cam tüpten 0,4 s’de katoda doğru q1 = 4.10–6 C, anoda doğru q2= –12.10–6 C yük geçiyor. 10. 1. katot Doğru akım devreleriyle ilgili, 4. anot I. Yükler direnç üzerinden geçerken yavaşlar. –6 4.10–6 C) 2.10–5 A) A) 2.10 Yalnız I B)B)Yalnız II C) I ve II 3S X Y RX RX Buna göreiletkenlerin iletkenlerin dirençleri Buna göre dirençleri oranıoranı kaçtır?kaçtır? RY RY MEB 2018 - 2019 A) B)4 C) 4 C) 3 D) 3 D) 2 E) 2 E) 11 A) 6 6 B) Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü S 9. 3. 4 0 i(amper) 2 4 M A +4q 5Ω 10 Ω −2q 10 Ω A 5Ω N +q −2q 8 10 Buna göre X, Y ve Z iletkenlerinin kesit alanları AX , AY, AZ 11. arasındaki ilişki nasıldır? 6Ω A) AY > AZ > A6X Ω 6Ω 4Ω B) AZ > AX > AY C) AZ > AY > AX 3Ω D) AY > AX > AZ Şekildeki devre parçasında K – L uçları arasındaki eşE) AX > AY > AZ değer direnç kaç ohmdur? A) 1 B) 2 12. C) 3 D) 6 E) 12 3Ω 2Ω A kesit alanına sahip içinde elektrolit 5 Ωsıvı bulunan M ve N tüplerindeki iyonların hareket yönleri ve yükleri şekildeki gibidir. 6 ● L 2L 3Ω ne ait potansiyel farkı- akım grafikleri şekilde verilmiştir. 8 –5 D) 4.10 E) 8.10 D) II ve III E) I, II ve III Aynı maddedenyapılmış yapılmış X Yvetellerinin Y tellerinin uzunlukları Aynı maddeden X ve uzunlukları ve kesitve kesit alanları şekilde verilmiştir. alanları şekilde verilmiştir. 9Ω 3Ω Aynı maddeden yapılmış uzunlukları eşit X, Y ve Z iletkenleri- 9Ω X Y Şekildeki devre parçasında K – L uçları arasındaki eş16 değer direnç kaç ohmdur? 12 Z A) 5 B) 7 C) 9 D) 12 E) 15 ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur? Buna göre oluşan elektrik akımı kaç A’dir? 8. 2. 9Ω V(volt) II. Akım ile voltaj aynı kavramlar değildir. Cam tüp III. Boyut olarak büyük piller daha fazla voltaj sağlar. –5 10. Sınıf 2. Fizik ADIM 5. 2Ω Şekilde boyutları verilen M ve N iletkenleri aynı maddeden yapılmıştır. l 3Ω l/2 Şekildeki devre parçasında K – L uçları arasındaki eşdeğer direnç kaç ohmdur? Tüplerden t sürede geçen iyonların oluşturdukları akım M N Şekildeki devre parçasında A – 2r r/2B uçları arasındaki eşdeğer direnç kaç ohmdur? A) 5 A) 7 göre buB)iletkenlerin 8 C) 9 D) 10RM kaçtır? E) 12 Buna dirençleri oranı şiddetleri IM ve IN olduğuna göre B) 8 C) 12 IM oranı kaçtır? IN D) 15 E) 20 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 RN A) 1 8 B) 2 C) 4 D) 8 E) 16 Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. 55 FİZİK 6. 2. ADIM Boyları ℓ ve 2ℓ; kesit alanları A ve 2A olan silindir şeklindeki 8. şekildeki gibidir. M ve N iletken tellerinin öz dirençleri ρ ve 2ρ’dur. 2l l A Bir iletkenin kesitinden geçen elektronların hareket yönleri M 2A N ρ Bu iletkenden 4 s’de 7,2 C’ luk yük geçtiğine göre oluşan 2ρ akım şiddetinin büyüklüğü ve yönü nedir? A) 1,8 A K’den L’ye M iletkeninin direnci RM, N iletkeninin direnci RN olduğuRM kaçtır? RN na göre bu iletkenlerin dirençleri oranı B) 1,8 A L’den K’ye A) 1 C) 3,6 A K’den L’ye B) 1 4 2 C) 1 D) 2 E) 4 D) 3,6 A L’den K’ye E) 4,8 A K’den L’ye 7. Kesit alanı, uzunluk ve cinsleri verilen dört metal parçası şekildeki gibidir. 9. Elektrik devrelerinde kullanılan ampermetrenin iç direnci ihmal edilecek kadar küçük olduğundan elektrik akımına karşı zorluk göstermez ve üzerinden akım geçebilir. Voltmetrenin ise iç direnci çok büyük olduğundan üzerinden akım geçmez. Metal parçasının direncinin bağlı olduğu değişkenleri sınıf gösterisinde sunmak isteyen Elif, Yağız ve Hülya’nın görev dağılımı: Elif : Metal parçasının uzunluğu direnci nasıl etkiler? Yağız : Metal parçasının kesit alanı direnci nasıl etkiler? Hülya : Metal parçasının cinsi direnci nasıl etkiler? Şekilde verilen elektrik devresindeki lambaların tamamı ışık verdiğine göre K, L ve M ile gösterilen devre elemanları; K sorularının cevabını veren mini deneylerdir. Buna göre, yapılacak mini deneylerde öğrencilerin hangi metal parçalarını kullanmaları uygun olur? Elif 56 Yağız Hülya A) I ve III I ve II III ve IV B) III ve IV I ve III I ve II C) I ve II I ve IV III ve IV L M I. Ampermetre Voltmetre Direnç II. Voltmetre Ampermetre Direnç III. Direnç Voltmetre Voltmetre hangileri olabilir? D) III ve IV I ve II II ve IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) II ve III D) I ve II E) I ve III I ve IV II ve IV FİZİK TYT Elektrik Akımı -Potansiyel Farkı -Direnç 1. İdeal bir ampermetre ile ilgili, 4. 3. ADIM Elektrik akımı ile ilgili, I. Potansiyel farkı ölçer. I. Akım yüksek potansiyelden düşük potansiyele doğrudur. II. İç direnci sıfır kabul edilir. II. Katı iletkenlerde elektrik akımı elektronların hareketi sayesinde oluşur. III. Devreden geçen akımı ölçer. III. Elektrik akımı elektronların hareket yönünün tersi yönündedir. yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I ve III E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III 2. 5. Elektrik akımının iletimi ile ilgili, Bir iletken cismin direnci, I. Metallerde serbest protonlarla iletim sağlanır. I. sıcaklığına, II. Sıvılarda elektrik iletimi iyonlarla sağlanır. II. kesit alanının geometrik şekline, III. Plazmalarda serbest yükler ve iyonlarla sağlanır. III. yapıldığı malzemenin cinsine, yargılarından hangileri doğrudur? niceliklerindan hangilerine bağlıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I ve II E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III 1 10. Sınıf Fizik Elektrik ve Manyetizma – 1 İyon içeren sıvı dolu şekildeki cam tüpten 0,4 s’de katoda –6 C, anoda doğru q = –12.10–6 C yük doğru q1 içeren = 4.10 3. İyon sıvı dolu şekildeki cam tüpten 0,4 s’de katoda 2 –6 –6 doğru q = 4.10 C, anoda doğru q = –12.10 C yük geçiyor. geçiyor. 1 2 katot 10. 9Ω 3Ω anot 9Ω 3Ω 9Ω 6. Cam tüp BunaBuna göre oluşan elektrik akımı kaç A’dir? göre oluşan elektrik akımı kaç A’dir? A) 2.10–6 A) 2.10–6 D) 4.10–5 D) 4.10–5 B) 4.10–6 –6 B) 4.10 E) 8.10–5 E) 8.10–5 Bir iletken telin birim kesitinden 2 dakikada 6.1021arasındaki tane elekt- eşŞekildeki devre parçasında K – L uçları ron geçiyor. değer direnç kaç ohmdur? Buna akım A) 5 göre iletken B) 7 telden geçen C) 9 elektrik D) 12şiddeti kaç E) 15 C) 2.10–5 Amperdir? (qe = 1,6.10–19 C) C) 2.10–5 i Genel Müdürlüğü 7. A) 5 B) 6 C) 8 D) 10 E) 15 57 E) Kürenin yarıçapı ile orantılı olarak tüm hacme dağılır. E) Konveksiyon İletim FİZİK 7. 3. ADIM 2016 YGS Silindir şeklindeki iletken özdeş teller ile şekildeki XY ve AB devre parçaları kuruluyor. 9. 9. BirBirüreteç üreteçveveK,K, N ampulleri kullanılarakkurulan kurulan şe11. L, L, M,M, N ampulleri kullanılarak şekildeki devredebütün bütünampuller ampuller ışık vermektedir. kildeki devrede ışık vermektedir. Aylin, bazı l1 lyalıtılmış l3 iki tane katı 1 Tamamen bir ortamdal2yalnızca A cisim bulunmaktadır. Kütleleri, ilk sıcaklıkları ve ölçümler için devredeiçin I, II, III, IV ileI,gösterilen Aylin, bazıyapmak ölçümler yapmak devrede II, III, IV her bir ilenoktaya, gösterilen her bir noktaya, uygun olup olmadığına uygun olup olmadığına bakmaksızın Ampermetre bakmaksızın Ampermetre veya Voltmetre'den birini veya Voltmetre’den birini ölçüm aracı olarak bağlıyor. ölçüm aracı olarak bağlıyor. X yapıldıkları maddeler birbirinden farklı olan bu iki cisim birbirine temas ettiriliyor. Y B Bu cisimlerle ilgili, A-B I. noktaları arasındaki eşolan değer direnç,düşük X-Y noktaları Isı, sıcaklığı yüksek cisimden olana arasındaki eş değer dirençten büyük olduğuna göre l1, l2, doğru aktarılır. l3 arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? II. Isıl denge durumunda iki cismin sıcaklığı birbirine eşit olur. A) l1 > l2 > l3 B) l2 > l 1 > l3 III. Yeterince aynı ortamda kaldıklarında denge büyük kütleli cismin ilk C) l3 > lsıcaklığı, > l2 D) sıcaklığına l2 > l 3 > l1 1 daha yakın olur. E) l1 > l 3 > l2 yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II Ölçüm araçları şekildeki gibi bağlandıktan sonra K, M, N Ölçüm araçları şekildeki gibi bağlandıktan sonra K, M, N amampullerinin ışık vermeye devam ettiği, L'nin ise artık pullerinin ışık gözleniyor. vermeye devam ettiği, L’nin ise artık ışık verışık vermediği C) I ve III D) II ve III mediği gözleniyor. E) I, II ve III Buna göre Aylin I, II, III, IV noktalarına sırasıyla hangi ölçüm Buna araçlarını göre Aylinbağlamış I, II, III, IV olabilir? noktalarına sırasıyla hangi ölçüm araçlarını bağlamış olabilir? A) Ampermetre-Ampermetre-Voltmetre-Ampermetre A) Ampermetre-Ampermetre-Voltmetre-Ampermetre B) Ampermetre-Voltmetre-Voltmetre-Ampermetre B) Ampermetre-Voltmetre-Voltmetre-Ampermetre C)C)Ampermetre-Voltmetre-Ampermetre-Voltmetre Ampermetre-Voltmetre-Ampermetre-Voltmetre Voltmetre-Ampermetre-Ampermetre-Voltmetre D)D)Voltmetre-Ampermetre-Ampermetre-Voltmetre E) Voltmetre-Voltmetre-Voltmetre-Ampermetre E) Voltmetre-Voltmetre-Voltmetre-Ampermetre 2017-YGS/Fen Bilimleri 8. İyonik çözeltiyle dolu, 3A ve 2A kesit alanına sahip K ve L deşarj tüplerinde birim zamanda taşınan yük miktarları şekilde 2017 YGS verilmiştir. 8. Elektrik yükü bakımından nötr iletken bir küre ile negatif yüklü bir çubuk, başlangıçta birbirinden yeterince uzakta ve etkiyle elektriklenmeye hazır hâlde, şekildeki gibi K tutuluyor. L +2q −4q 3A 2A 35 İletkenin Adı Boyu Kesit Alanı K L 4A N 3L A +6q −3q 2 yönü 9. Özdirençleri aynı olan K ve N iletkenlerinin boyları ve kesit alanları ile ilgili bilgiler, aşağıdaki tabloda alanları ile ilgili bilgiler, aşağıdaki tabloda Diğerverilmiştir. sayfaya geçiniz. verilmiştir. 10. Özdirençleri aynı olan K ve N iletkenlerinin boyları ve kesit 1 yönü Buna göre; Buna göre, Buna göre, I. K iletkeninin boyunu uzatmak, Buna göre, I. Küre, yüklü çubuğa uzak bir noktadan topraklanır. II. K iletkeninin kesit alanını büyütmek, I. KII.tüpünde oluşan elektrik 1 yönündedir. Yüklü çubuk, küreye akımı yaklaştırılır. II. K iletkeninin kesit alanını büyütmek, II. LIII. tüpünde oluşan kesilir. elektrik akımı 1 yönündedir. Topraklama III. NIV. iletkeninin boyunu uzatmak, N iletkeninin kesit alanını büyütmek Yüklü oluşan çubuk, elektrik küreden uzaklaştırılır. III. LIV. tüpünde akımının büyüklüğü, K tüpünde oluşan elektrik akımının büyüklüğünün 2 katıdır. III. N iletkeninin boyunu uzatmak, IV. N iletkeninin kesit alanını büyütmek işlemlerinden hangileri tek başına yapılırsa K ve N iletkenlerininhangileri dirençleri eşit olabilir? işlemlerinden tekbirbirine başına yapılırsa K ve N ilet- işlemleri hangi sırayla yapılırsa kürenin etkiyle elektriklenmesi gerçekleşir? yargılarından hangileri doğrudur? kenlerinin dirençleri birbirine eşit olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I veya IV D) II ve III E) I ve III D) II IIveya E) IIIIveya D) veyaIIIIII E) veyaIV IV A) I – III – II – IV B) I – II – IV – III C) II – I – III – IV D) II – I – IV – III E) II – IV – I – III 58 I. K iletkeninin boyunu uzatmak, A) Yalnız I B) Yalnız III C) I veya IV FİZİK TYT Elektrik Devreleri 1. Aynı maddeden yapılmış M ve N iletkenlerinin boyutları Şekil I’de 3. 1. ADIM Bir devre parçasında dirençler şekildeki gibi bağlanmıştır. verilmiştir. l l/2 r M N 2r Şekil-I Buna göre K-L devre parçasının eşdeğer direnci kaç Ω 'dur? RM RN RM A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 RN Şekil II 4. Şekil I’deki devre parçasında M-N noktaları arasındaki eşdeğer direnç R1, Şekil II'deki devre parçasında K–L noktaları arasındaki eşdeğer direnç R2'dir. M iletkeninin direnci 6 Ω olduğuna göre; bu iletkenlerden kurulan Şekil II’deki devre parçasının eşdeğer direnci kaç ohm’ dur? A) 2 B) 4 C) 6 D) 9 E) 11 Buna göre R1 oranı kaçtır? R2 A) 1 B) 4 C) 8 D) 16 E) 20 5. 2. Bir devre parçasında dirençler şekildeki gibi bağlanmıştır. Aşağıda özdeş dirençlerden oluşan devre parçası verilmiştir. M-N uçları arasındaki eşdeğer direnç 11 ohm olduğuna göre R direnci kaç ohm olur? A) 1 B) 3 C) 6 D) 9 E) 11 Buna göre M-N noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç ohm’dur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 59 FİZİK 6. 1. ADIM Bir devre parçasında dirençler şekildeki gibi bağlanmıştır. 9. İdeal ampermetre, voltmetre ve değerleri şekilde verilen dirençler kullanılarak oluşturulmuş elektrik devresinde voltmetre 16 volt değerini göstermektedir. Buna göre M-N noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç ohm'dur? A) 2 B) 6 C) 8 D) 10 E) 14 Buna göre ampermetrede okunan değer kaç amperdir? (Üretecin iç direnci ihmal edilmiştir.) A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 7. İç dirençleri önemsiz özdeş piller ve özdeş dirençlerle oluşturulan elektrik devreleri verilmiştir. Buna göre elektrik devrelerindeki üreteçlerin tükenme süreleri t1, t2 ve t3 arasındaki büyüklük ilişkisi hangisidir? A) t2 > t1 > t3 B) t2 > t3 > t1 C) t1 > t2 > t3 10. İç direnci önemsiz özdeş üreteçler, R1 ve R2 dirençleri kullanılarak Şekil I ve Şekil II’deki devreler kurulmuştur. D) t1 > t3 > t2 E) t3 > t1 > t2 8. Şekildeki devre parçasında anahtar açık iken M-N arasındaki eşdeğer direnç R1, anahtar kapalı iken R2 olmaktadır. Şekil I Şekil II Buna göre; I. Şekil I’deki eşdeğer direnç daha büyüktür. II. Şekil II’deki ana koldan daha fazla akım geçer. III. Şekil II’deki üreteç daha çabuk biter. R Buna göre 1 oranı kaçtır? R2 A) 3 4 60 B) 4 5 C) 6 D) 5 5 4 yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) 4 3 D) I ve II E) I, II ve III FİZİK TYT 2. ADIM Elektrik Devreleri 1. K, L ve M dirençlerinin uçları arasındaki gerilimlerin, dirençler 3. Şekildeki iç direnci önemsiz üreteç ve dirençlerle kurulmuş üzerinden geçen akıma bağlı değişim grafikleri Şekil I’de ve- elektrik devresinde, üreteçlerin uçları arasındaki potansiyel rilmiştir. fark 8 volttur. V(volt) L 8Ω K 80 8Ω M 60 40 A +8V 20 i(amper) 0 5 10 15 +8V 20 Şekil I Buna göre ampermetrede okunan değer kaç amperdir? L K M K A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 4. Özdeş dirençler ve iç direnci önemsiz 10 voltluk üreteçle kurulmuş şekildeki elektrik devresinde ampermetrede okunan değer 2 amper’dir. Şekil II R Buna göre K, L, M dirençleri ile oluşturulan Şekil II’deki R R devre parçasının eşdeğer direnci kaç ohm’dur? R R A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 2. Şekildeki devre elemanlarıyla kurulmuş elektrik devresinde + 10 V üretecin uçları arasındaki potansiyel fark 16 volttur. 4Ω V 4Ω 4Ω + 16 volt Buna göre ampermetre ve voltmetrede okunan değerler hangi seçenekte doğru verilmiştir? (Üretecin iç direnci önemsizdir.) Voltmetre A) 1 12 B) 3 4 C) 4 2 D) 6 2 12 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 A 4Ω E) Buna göre R direnci kaç ohm’dur? 4Ω 12Ω Ampermetre A 1 5. Potansiyel farkı oluşturarak yük hareketi sağlayan devre elemanına üreteç denir. İç direnci önemsenmeyen üreteçler için verilen, I. Üreteçler kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine çevirir. II. Seri bağlandıklarında toplam emk’leri potansiyel farklarının toplamıyla bulunur. III. Paralel bağlı özdeş üreteçlerin toplam emk’ları herhangi birinin emk’sına eşittir. IV. Bir elektrik devresinde paralel bağlı özdeş üreteç sayısı artırılırsa, üreteçlerden daha fazla akım çekileceği için tükenme süresi artar. yargılarından hangiler kesinlikle doğrudur? A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV 61 FİZİK 6. 2. ADIM 11l boyundaki direnci 11 Ω olan homojen iletken tel, 2l, 3l ve 9. Özdeş lambalarla kurulmuş elektrik devresi şekilde verilmiştir. 6l boyunda kesilerek Şekil II’deki M-N arasındaki devre parçası K kuruluyor. 11l S Şekil I 2l N 3l M N M + - Şekil II Buna göre S anahtarı açılırsa, K, L, M ve N lambalarının 6l parlaklığı nasıl değişir? Buna göre, M-N arasındaki eşdeğer direnç kaç ohm'dur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 7. L Şekildeki elektrik devresinde N-P noktaları arasına bağlanan voltmetrenin gösterdiği değer V1; M-P noktaları arasına bağlanan voltmetrenin gösterdiği değer V2’dir. K L M N A) Değişmez Artar Artar B) Azalır Değişmez Azalır Azalır Artar C) Değişmez Azalır Azalır Artar D) Artar Azalır Artar Değişmez E) Artar Değişmez Azalır Değişmez 2R N R 3R V1 M V2 10. 4 Ω’luk dirençler ve iç direnci önemsenmeyen üreteç ile şekildeki elektrik devresi kurulmuştur. R1 direncinden 5 saniyede P açığa çıkan elektrik enerjisi 80 joule' dur. R1=4Ω + Buna göre, V1 oranı kaçtır? V2 A) 5 6 B) 1 R2=4Ω C) 6 D) 5 5 2 E) 5 A +Buna göre üretecin potansiyel farkı kaç volttur? A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 16 8. Özdeş lambalarla ve iç direnci önemsiz üreteçle kurulmuş elektrik devresi şekilde verilmiştir. K + V- P L N M 11. Bir öğrencinin evinin salonunda bulunan televizyon 100 watt, klima 2000 watt, lamba ise 60 watt gücündedir. Öğrenci bu elektrikli aletleri kapatmadan saat 22:00’de odasına gitmiştir. Buna göre sabah durumu fark edip, saat 08:00’de cihaz- Buna göre hangi lambanın parlaklığı en fazladır? A) K B) L C) M D) N E) P 62 ları kapatan öğrencinin bu unutkanlığı elektrik faturasına kaç TL olarak yansır? (1 kWh=0,5 TL’dir) A) 21,6 B) 10,8 C) 1,08 D) 4,32 E) 2,7 FİZİK TYT Elektrik Devreleri 1. Şekildeki elektrik devresinde üretecin uçları arasındaki po- 3. tansiyel fark 8 volttur. 3Ω Şekilde verilen devre parçasında 1 ve 2 numaralı anahtarlar açık konumdadır. 16Ω A1 6Ω 4Ω 2Ω 4Ω 4Ω 2 16Ω 6Ω 1Ω K 2Ω A2 1 Buna göre A1 ve A2 ampermetrelerinde okunan değer- K-L noktaları arasındaki eşdeğer direnç, ler kaç amper’dir? (Üretecin ve ampermetrelerin iç direnci I. Bütün anahtarlar açıkken R0 önemsizdir.) II. Sadece 1 numaralı anahtar kapalı iken R1 A2 A) 0 16 B) 8 12 C) 8 16 D) 12 8 E) 16 8 L 2Ω + 8 volt A1 3. ADIM III. Sadece 2 numaralı anahtar kapalı iken R2 ise R0, R1ve R2 arasındaki ilişki nedir? A) R0 > R1 > R2 B) R0 > R2 > R1 C) R2 > R0 > R1 D) R2 > R1 > R0 E) R1 > R2 > R0 2. Şekilde verilen devre parçasında 3l uzunluğunda olan 18 Ω'luk bir direnç devrenin ortasına, diğer tele temas edecek şekilde l 'ye 2l oranında bağlanıyor. 4. Şekilde verilen devre parçasında, K-L noktaları arasındaki eşdeğer direnç R1, K-M noktaları arasındaki eşdeğer direnç 6Ω l K R2 olarak tanımlanmıştır. 3Ω 6Ω K L L M 6Ω 6Ω 2l 12Ω 2Ω 6Ω 1Ω Buna göre, KL noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç Ω olur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 Buna göre, R1 oranı kaçtır? R2 A) 3 2 B) 3 4 C) 4 D) 2 3 3 E) 6 5 63 kleri Ā¤è ú¶ÆÑÄ¡ÎΫ FİZİK 5. Ā³ÆÅÆ­À²Ó¯·¤ïÖ 2017-LYS2/FİZ Bir elektrik devresinde kullanılan devre parçası şekilde veril- 8. 6. Ağırlık merkezi O noktası olan bir kutu, su dolu bir kabın 6Ω kalmaktadır. L 3. M kütleli, homojen ve suda çözünmeyen katı bir cisim şekildeki gibi yüzüyor. Suyun içerisine bir miktar tuz atılıp tuzun çözünmesi bekleniyor. 2Ω 1Ω 4. Erhan'ın annesi, bir cam şişenin içini kaynamış su ile çalkaladıktan hemen sonra, ağız kısmına şişirilmemiş balonu Şekil 1'deki gibi bağlayarak Erhan'ın oynaması için masanın üzerine bırakmıştır. Erhan, birkaç dakika sonra balonun cam şişenin içine geçerek Şekil 2'deki gibi içeri doğru şiştiğini görür. Buna göre K- L noktaları arasındaki eşdeğer direnç kaç Ω olur? A) 2 B) 4 C) 9 D) 10 E) 16 Suyun küp şeklindeki bu katı cisme uyguladığı kuvvetlerin bileşkesinin yönü, şekildeki 1, 2, 3, 4, 5 ile numaralandırılmış oklardan hangisi gibi olur? 6. A) 1 evindeki B) 2 elektrikli C) aletlerin D) 4 E) 5 sü3 Bir öğrencinin güçleri, çalışma releri ve harcadıkları enerjiler tabloda verilmiştir. Sıcaklığın sabit olduğu bilindiğine göre, tuz Harcadığı çözündüğünde cismin batanÇalıştırma kısmının hacmi ile Makine Adı Gücü Elektrik Süresi cisme etkiyen kaldırma kuvveti ilk duruma göre nasıl Enerjisi değişir? Saç Her gün Kurutma 2000 watt yarım saat Cismin Batan Cisme Etkiyen Makinesi Kısmının Hacmi Elektrik Süpürgesi A) Azalır 1500 watt Çamaşır Makinesi B) Artar 1000 watt Erhan daha sonra cam şişeyi içinde buzlu su bulunan bir kovaya, içine su girmeyecek şekilde yerleştirirse balonun son hâliyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru olur? E1 Kaldırma Kuvveti Haftada 2 E2 saat Değişmez Haftada 6 saat Azalır A) Şişenin içinde daha fazla şişer. E3 B) Şişenin içinde biraz söner. Bu verilere göre öğrencinin kullandığı elektrikli ev aletC) Değişmez Değişmez lerinin bir haftada harcadığı elektrik enerjileri E1, E2 ve E3 C) Durumu değişmez. Buna veren K, L, Bunagöre göreışık ışık veren K,ML,lambalarının M lambalarının parlaklıkları parlaklıkları I , I ve I arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? D) Azalır arasındaki ilişki nasıldır?Artar E) Değişmez A) E1 > E2 > E3 K M D) geriL döner. IK İlk , IL hâline ve IM arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir? B) E3 > E1 > E2 Azalır A) I < I < I A) Şişeden B) IM < IL < IK M IKK < ILL < IM E) çıkıp dışarda şişer. C) E1 > E3 > E2 D) E2 > E3 > E1 C) IK < IL = IM 2020 TYT Özdeş ampullerden oluşan şekildeki elektrik devresinde K ve L 5. Özdeş ampullerden oluşan şekildeki elektrik devresinde K ve L anahtarları anahtarları kapalıdır. kapalıdır. 9. Ayşenur, laboratuvarda laboratuvarda bulunan L, L, M,M, NN ve ve P ampullerini 5. Ayşenur, bulunanK,K, P ampullerini 1’deki gibi toplam bağladığında toplam ışık 3 tane Şekil 1’deki Şekil gibi bağladığında 3 tane ampulün ver- ampulün verdiğini Daha sonra aynı gibi diğini farkışık ediyor. Daha fark sonraediyor. aynı ampulleri Şekil 2’deki ampulleri Şekil 2’deki gibi bağladığında ise toplamda bağladığında ise toplamda yine 3 tane ampulün ışık verdiğini yine 3 tane ampulün ışık verdiğini gözlemliyor. liği nın D) E) IL <IIKK == IILM < IM E) IL < IK = IM 2019 TYT 7. B) IM < IL < IK C) IK < IL = IM D) IK = IL < IM E) E2 > E1 > E3 kısa erin İç dirençleri önemsiz özdeş piller ile özdeş lambalar kullanı- 7. İç dirençleri önemsiz özdeş piller ile özdeş lambalar larak aynı aynı maddeden yapılmış; uzunlukları veve kesit alanları kullanılarak maddeden yapılmış; uzunlukları kesit alanları üzerinde belirtilmiş olan direnç telleriyle üzerinde belirtilmiş olan direnç telleriyle şekildeki K, L, M lamşekildeki K, L, M lambalarının bulunduğu üç farklı basit balarının bulunduğu üç farklı basit devre kuruluyor. devre kuruluyor. 2020-TYT/Feniçerisine Bilimleri bırakıldığında 6Ω şekildeki gibi suda asılı 4Ω ááá¡á¡¡¡á¡¡á¡¡á¡ 2017 LYS2 miştir. 6Ω 3. ADIM Ā³ÆÅÆ­À²Ó¯·¤ïÖ 176201019799764601003 ááá¡á¡¡¡á¡¡á¡¡á¡ K Ā¤è ú¶ÆÑÄ¡ÎΫ gözlemliyor. Buna göre; Buna göre; I. Tüm kapalıkapalı iken bütün ampuller ışık verir. Ā¤è ú¶ÆÑÄ¡ÎΫ I. anahtarlar Tüm anahtarlar iken bütün ampuller ışık Ā³ÆÅÆ­À²Ó¯·¤ïÖ verir. ááá¡á¡¡¡á¡¡á¡¡á¡ II. Yalnız K anahtarı açıldığında sadece X ampulü ışık verir. II. Yalnız K anahtarı açıldığında sadece X ampulü III. Yalnızışık L anahtarı verir. açıldığında sadece X ve Y ampulü ışık verir. III. Yalnızhangileri L anahtarı açıldığında sadece X ve Y yargılarından doğrudur? ampulü ışık verir. yargılarından hangileri Yalnız doğrudur? A) Yalnız I B) II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III D) I ve II Diğer sayfaya geçiniz. 3 Ā¤è ú¶ÆÑÄ¡ÎΫ Ā³ÆÅÆ­À²Ó¯·¤ïÖ ááá¡á¡¡¡á¡¡á¡¡á¡ Ayşenur’un kullanmış olduğu ampullerden yalnızca Ayşenur’un kullanmış olduğu ampullerden yalnızca bir bir tanesinin bozuk olduğu bilindiğine göre bozuk tanesinin olduğu bilindiğine göre bozuk olan amolan ampulbozuk aşağıdakilerden hangisidir? pul aşağıdakilerden hangisidir? A) K B) L C) M D) N E) P A) K B) L C) M D) N E) P E) II ve III 64 35 Diğer sayfaya geçiniz. FİZİK TYT Manyetizma 1. Mıknatıslar ile ilgili verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? 4. 1. ADIM K ve L mıknatıslarının manyetik alan çizgileri Şekil I ve Şekil II de verilmiştir. A) N ve S olmak üzere iki tane kutbu vardır. B) Tek kutuplu olamazlar. C) Doğal hâlde bulunabilirler. D) Aynı kutuplar birbirini çeker. E) Mıknatısın iki kutbu da demiri çeker. Buna göre, manyetik alan çizgileri ile ilgili, I. Hiçbir zaman birbirini kesmezler. 2. II. Sıklaştığı yerlerde manyetik alan şiddetlidir. Mıknatıslanma olayı ile ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır? III. Herhangi bir bölgedeki manyetik alanın yönünü gösterir. A) Demiri mıknatısa sürterek bir süre mıknatıs özelliği ka- IV. L daha güçlü bir mıknatıs olduğu için çizgi sayısı azdır. zandırabiliriz. yargılarından hangileri doğrudur? B) Mıknatısa temas eden demir, etrafında bulunan çelik ala- A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III şımı çeker. D) I, II ve IV E) I, III ve IV C) Her maddeye mıknatıs özelliği kazandırabiliriz. D) Demir mıknatısa dokunmasa da yakında olması mıknatıs özelliği kazanmasına yeter. E) Mıknatıs özelliği kazanan madde bu özelliğini kısa sürede kaybeder. 5. Özdeş K, L ve M mıknatıslarının, O noktasına uzaklıkları sırası ile 2d, 3d ve d dir. 3. Kutuplarının cinsi bilinmeyen şekildeki U mıknatısın çevresindeki I, II ve III bölgelerindeki manyetik alan çizgileri M o K L aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? I II III A) B) C) Buna göre,üç mıknatısın O noktasında oluşturduğu man- D) yetik alanın yönü hangisi olabilir? E) A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 65 FİZİK 6. 1. ADIM Bir mıknatıs, demir bilye ve esnemeyen ipler kullanılarak 8. Şekilde kutupları 1, 2, 3, 4, 5, 6 olarak belirtilmiş X, Y ve oluşturulan sistem şekildeki gibi dengededir. İpler üzerinde Z mıknatısları sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemde T¶K ve T¶L gerilme kuvvetleri oluşmaktadır. dengede tutuluyor. Sadece Y mıknatısı serbest bırakılınca hareketsiz kaldığına göre, I. X ve Z mıknatısları özdeş olmak zorunda değildir. II. 2. ve 6. bölgenin mıknatıs kutbu aynı olmalıdır. III. Y mıknatısı ters kutuplu yerleştirilse yine dengede kalırdı. yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre, sadece L ipinin boyu bir miktar uzatılırsa T¶K ve T¶L A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II gerilme kuvvetleri nasıl değişir? D) II ve III E) I, II ve III T¶K T¶L A) Artar Değişmez B) Artar Azalır C) Değişmez Artar D) Değişmez Azalır E) Azalır Artar 9. Üzerinden akım geçen düz iletken tellerin etrafında şekilde verilen I, II ve III noktalarında oluşan bileşke manyetik alan şiddetleri B1, B2, B3'tür. 7. Şekildeki gibi yerleştirilen özdeş üç mıknatısın manyetik alan çizgileri gösterilmiştir. i1 i2 Buna göre 1, 2 ve 3 numaralı kutuplar hangisinde doğru verilmiştir? Oluşan manyetik alanların bileşkelerinin büyüklük ilişkisi hangi seçenekteki gibi olabilir? 1 2 3 A) S S N A) B2 > B1 > B3 B) N S N C) N N S B) B1 > B2 > B3 D) S N S E) N N S C) B3 > B1 > B2 D) B1 > B3 > B2 E) B1 = B2 = B3 66 FİZİK TYT Manyetizma 1. Şekildeki özdeş mıknatıslar, sürtünmelerin ihmal edildiği ya- 3. tay düzlemde dengede tutuluyor. 2. ADIM K, L, M, N cisimleri esnemeyen, eşit boydaki iplerle tavana bağlanmış ve serbest bırakılınca şekildeki konumlarda dengede kalmıştır. tavan Mıknatıslar serbest bırakılınca hangi yönde harekete başlar? K L M A) 1 2 1 I. M bir mıknatıs, K ve N demir olabilir. B) 1 2 2 II. Hepsi mıknatıs özelliği gösteriyor ise 1,2,3,4 numaralı böl- C) 2 1 2 D) 1 1 2 E) 2 2 L cismi mıknatıs olduğuna göre, geler aynı manyetik kutuplardır. III. 2 ve 3 numaralı bölgeler zıt manyetik kutuplar olamaz. yargılarından hangileri doğrudur? 1 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 2. Şekildeki özdeş mıknatıslar, sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemde dengede tutuluyor. Mıknatısların manyetik kutupları 1, 2 ve 3 ile gösterilmiştir. 4. Birbirine paralel olarak yerleştirilen düz tellerden şekilde belirtilen yönlerde eşit akımlar geçmektedir. i Mıknatıslar serbest bırakılınca, I. 1 ve 2 bölgesi aynı kutup ise L mıknatısı 2 yönünde hare- i ket eder. II. 1 ve 2 bölgesi zıt kutup ise K mıknatısı 1 yönünde hareket eder. III. 3 numaralı manyetik kutup L mıknatısının hareket yönünü etkilemez. Buna göre O, G, M noktalarında oluşan bileşke manyetik alanlar BO, BG ve BM arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? yargılarından hangileri doğrudur? A) BO = BM > BG A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) BM > BO > BG D) BM = BG > BO D) II ve III E) I, II ve III B) BO > BM > BG E) BG > BM > BO 67 FİZİK 5. Özdeş mıknatıslar ve ağırlığı önemsiz esnemeyen ipler kul- 2. ADIM 7. Şekildeki özdeş K ve L bobinlerinden K, 2V lik üretece bağla- lanılarak oluşturulan sistemde mıknatıslardan 3 tanesi yere nırken L, 3V'luk üretece bağlandıktan sonra eşit uzunluktaki sabitleniyor. Sistem dengeye geldiğinde mıknatısların arasın- esnemeyen ipler yardımıyla tavana asılıyor. daki iplerde T¶1, T¶2 ve T¶3 gerilme kuvvetleri oluşuyor. 1 2 3 4 K ve L elektromıknatısları ile ilgili, I. 1 ve 3 numaralı bölgeler mıknatısın N kutbu gibi davranır. II. K ve L birbirini çeker. III. L nin oluşturduğu manyetik alan daha şiddetlidir. IV. L, K yı daha büyük bir manyetik kuvvet ile çeker. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV Buna göre, T¶1, T¶2 ve T¶3 gerilme kuvvetleri arasındaki büyüklük ilişkisi hangisidir? A) T1 < T2 < T3 B) T2 < T1 < T3 C) T3 < T1 < T2 D) T1 < T3 < T2 E) T3 < T2 < T1 6. 8. Bir öğrenci pil, direnç ve bağlantı kabloları ile basit elektrik devresi oluşturup, bağlantı kablosunu masa üzerinde bulunan toplu iğnelere yaklaştırıyor ve toplu iğnelerin bağlantı kablosu ile çekildiğini fark ediyor. Şekildeki elektromıknatıs bulunduğu yere sabitlenmiş, mıknatıs ve demir bilye tavana ip yardımıyla asılmıştır. Demir bilye ve mıknatıs serbest bırakılırsa elektromıknatıs ile ilgili, I. Demir bilyeyi çeker. II. Mıknatısı iter. III. Pil tükendiğinde manyetik etkisi sonlanır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 68 Buna göre, bağlantı kablosunun daha çok toplu iğne çekebilmesi için, I. Pilin gerilimi artırılmalı. II. Devredeki direnç azaltılmalı. III. Bağlantı kablosu masaya biraz daha yaklaşmalı. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III FİZİK TYT 3. ADIM Manyetizma 1. Aralarında yeterince uzaklık bulunan özdeş 7 mıknatıs ve 3. Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda özdeş yaylar ve K, L, M tahta parçası şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Üç mıknatıs zemi- cisimleri kullanılarak Şekil-I ve Şekil-II deki düzenekler kurul- ne sabitlenmiştir. muştur. tavan Cisimler serbest bırakıldığında X ve Y yaylarında uzama, Z ve T yaylarında kısalma gözlendiğine göre; zemin Dinamometrelerin gösterdiği değerlerin sıralaması han- I. L cismi mıknatıstır. gisinde doğru verilmiştir? II. K cismi mıknatıstır. A) D1 > D2 > D3 > D4 III. M cismi mıknatıstır. B) D1 > D2 > D4 > D3 İfadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur? C) D2 > D3 > D4 > D1 A) Yalnız I B) Yalnız II D) D1 > D3 > D4 > D2 D) II ve III E) I, II ve III C) Yalnız III E) D3 > D1 > D4 > D2 2. Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda özdeş mıknatıslarla Şekil-I, Şekil-II ve Şekil-III teki sistemler kurulmuştur. K ve M mıknatısları bulundukları konumlara sabitlenmiştir. 4. Bir ipin ucuna bağlanan K mıknatısı düşey doğrultu ile α açısı yapacak şekilde sabit tutulan M cismi ile dengededir. L mıknatısları serbest bırakıldığında x, y ve z uzaklıkları ilk duruma göre nasıl değişir? x y A) Değişmez Artar Buna göre; I. M cismi yerine mıknatıs konulursa α açısı artar. z Artar II. d uzaklığı azaltılırsa α açısı azalır. III. K mıknatısının kutupları ters olacak şekilde çevrilirse d uzaklığı değişmez. B) Artar Azalır Azalır C) Azalır Artar Azalır ifadelerden hangileri doğru olabilir? D) Azalır Değişmez Artar A) Yalnız I B) Yalnız II E) Artar Azalır Artar D) I ve III E) I, II ve III C) I ve II 69 6 FİZİK 10. Sınıf Fizik 2017-YGS/Fen BilimleriBilimleri 2015-YGS/Fen 2017 YGS 5. 2015 YGS Elektrik ve Manyetizma – 6 3. ADIM 11. Şekildeki devresinde K, L lambalarının Bir masa üzerindekielektrik pusulanın ibresi ileözdeş pusulanın etkilen6. 12. uzunluktaki Eşit uzunluktaki K,NL,çubuklarının M, N çubuklarının olup Eşit K, L, M, mıknatısmıknatıs olup olma- duruyor. gösterecek biçimde duruyor. gözlemciye göre şekildeki göre ok yönünde ye, üstten bakan bir gözlemciye şekildekihareket ok yönünde olmadıkları; mıknatıs olmaları durumunda ise şiddetleri ilesürtünmesiz M direncinin herile birinin değeri R’dir. manyetik 10. Dünya’nın alanı ile üzerine ilgiliolmaları olarak; rla ilgili; 10.meyeceği uzaklıktaki başka birpusulanın masa üzerinde mıknatıs durumunda ise şiddetleri bilinme11. dıkları; Bir masadirençleri üzerindeki pusulanın ibresi Bir kalem, düşen beyaz ışıktan sadece bilinmemektedir. Sürtünmesiz yatay düzlemde, etkilenmeyeceği uzaklıktaki sürtünmesiz başka bir masa kırmızı renkli olanı soğurup diğerlerini yansıtıyorsa serbest bırakılan çubuk mıknatıs, Şekil mektedir. Sürtünmesiz yatay düzlemde, çubuklardan eşit tik alan çizgileri mıknatıs içinde S kutbundan N I’deki gibiI.birbirine çubuklardan eşit uzaklıktaki O kaynoktasına ilk hızsız Dünyanın erimiş bu metal çekirdeği manyetik alanın üzerinde serbest bırakılan çubuk mıknatıs, Şekil I'deki kalem hangi renkte görünür? paralel ve Kuzey-Güney doğrultusunu gösterecek biçimde uzaklıktaki O noktasına ilk hızsız olarak konulan bir çelik bilolarak konulan bir çelik bilye, üstten bakan bir a doğrudur. gibi birbirine paralel ve Kuzey-Güney doğrultusununağı olduğu düşünülmektedir. II. Dünyanın coğrafi ile manyetik kutupları aynı etmektedir. A)kutupları C) Mavi Kırmızı hareket etmektedir. B) Yeşil doğrultudadır. tik kuvvet çizgileri süreklidir. ıslarda itme - çekme özelliğinin en fazla olduğu kutup denir. D) Cyan dan hangileri doğrudur? yargılarından hangileri doğrudur? C) I ve III. A) Yalnız I. E) I, II ve III. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) I ve 12. III. Bir mum, esnek E) bir II ve III.aynanın önüne Şekil I'deki gibi düz M B) I ve II. D) II ve III. E) Magenta III. Denizcilik, altın, gümüş, petrol bulmak için yapılan araştırmalar manyetik alanın uygulama alanlarıdır. konulduğunda mumun düz ve sanal bir görüntüsü oluşuyor. Daha sonra, mumun ve aynanın konumları değiştirilmeden ayna Şekil II'deki gibi bükülerek tümsek ayna hâline getiriliyor. (Üretecin içdirenci önemsizdir.) 11. Özdeş mıknatıslarda oluşturuBuna göre K, L, M, N çubuklarından hangileri kesinlikle lan şekildeki düzenekteBuna ip ge- K, L, M, Nipçubuklarından hangileri K L mıknatıstır?göre (Yerin manyetik alanı önemsenmeyecektir.) rilmesinin değerini azaltmak kesinlikle mıknatıstır? iz yatay düzlemde bulunan K, L ve M özdeş S A) Artar Artar için; A) K, L, M, N B) K, L, M C) L ve M rından K ve M mıknatısları yere sabitlenmiştir. (Yerin manyetik alanı N önemsenmeyecektir.) Artar C) Artar Azalır D) K ve N E) M ve N I. d mesafesini azaltmak A) K, L, M, N II. düzlemdeki mıknatısı ters çevirmek Değişmez sı ok yönünde hareket ettiğine göre mıknaY ve Z kutupları içinD) ne söylenebilir? Azalır Azalır III. düzlemdeki mıknatıs yerine demir çubuk yerleştirmek S N S S Batı yönünde masadaki pusulaya doğru yaklaştırılıyor. Çubuk mıknatıs, pusulayı etkileyecek kadar N S yaklaştığında pusula ibresinin masa düzlemindeki Çubuk mıknatıs, pusulayı etkileyecek kadar yaklaştığınhareketi hangisi söylenebilir? S için aşağıdakilerden N N 7. E) M ve N S N düzlem bölgeleri inceleyerek manyetik alan hakkında yorum yapıyor. Görüntünün Büyüklüğü ● N S ğıdakilerden hangisi söylenebilir? MEB 2018 - 2019 A) Saat ibresinin dönme yönünde bir miktar 12.sapar. Bir öğrenci şekildeki gibi üzerin- düz A) Azalmıştır. A) Saat ibresinin dönme yönünde bir miktar sapar.den elektrik akımı geçen Görüntünün Yönü i B) Hiç hareket etmez, bir değişiklik olmaz. teli kağıttan geçirip, kağıt üzeriB) Hiç hareket etmez, bir değişiklik olmaz. B) Azalmıştır. ne demir tozları serpiyor. YaptıC) Sürekli çembersel hareket yapar. C) Sürekli çembersel hareket yapar. ğı deneyde, demir tozlarının C) Değişmemiştir. o sapar. şeklini ve yoğun bulunduğu D) Saat o bölSaatibresinin ibresinindönme dönme yönünde 180 D) yönünde 180 sapar. geleri inceleyerek D)manyetik Artmıştır. E)E) Saat dönme yönünün tersitersi yönde bir miktar sapar. Saatibresinin ibresinin dönme yönünün yönde bir miktar alan hakkında yorum yapıyor. sapar. Ö erilen, n den hangileri manyetik alanın birimi olarak ilir? B) I ve II. D) II ve III. C) I ve III. E) I, II ve III. C) L ve M Bir öğrenci şekildeki gibi üzerinden elektrik akımı geçen da pusula ibresinin masa düzlemindeki hareketi için aşa- N B) K, L, M Buna göre Şekil II'de oluşan görüntünün büyüklüğü veB) yönünün (muma göre düz veya ters) Şekil I'deki II. C) Yalnız III.demir düz teliYalnız kağıttan geçirip, kağıt üzerine tozları serpiyor. görüntüye göre değişimi, aşağıdakilerden hangisi Yaptığı deneyde, demir tozlarının şeklini ve yoğun bulunduğu D) I veya II.gibi olur? E) II veya III. S S D) K ve N işlemlerinden hangileri yapılabilir? Çubuk gibi Doğu-Batı Y mıknatıs, Şekil II’deki Z doğrultusunda ve Batı yönünde masadaki pusulaya E) DeğişmezS Azalır doğruS yaklaştırılıyor. Çubuk mıknatıs, Şekil II’deki gibi Doğu-Batı doğrultusunda ve I. A) Yalnız X d Y B) Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü Açık olan S anahtarı kapatıldığında K, L lambalarının parlaklığı için ne söylenebilir? Değişmemiştir. Değişmiştir. demir tozları Değişmemiştir. Değişmemiştir. tel E) Artmıştır. Değişmiştir. Buna göre, tel etrafındaki alan için, Buna göre, tel etrafındaki manyetik alan manyetik için, I. Tel etrafında çembersel yörüngeye sahiptir. I. Tel etrafında çembersel yörüngeye sahiptir. II. Telden uzaklaştıkça II. Telden uzaklaştıkça değeri azalır. değeri azalır. III. Elektrik akımı arttıkça artar. III. Elektrik akımı arttıkça artar. yargılarından hangileri bu deneyden yargılarından hangileri çıkarılacak bu deneydensoçıkarılacak sonuçnuçlardandır? lardandır? A) Yalnız I. 40 B) I ve II. C) I ve A) Yalnız I B) I veIII. II C) I ve III Diğer sayfaya geçiniz. 38 D) II ve III. E) I, II ve III. Diğer sayfaya geçiniz. D) II ve III E) I, II ve III 70 Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. FİZİK TYT Basınç 1. Katı basıncıyla ilgili; 4. 1. ADIM Verilen eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? I. Sadece cismin ağırlığına bağlıdır. A) Barometre ⇒ Açık hava basıncını ölçer. II. Cisim ters çevrilirse basınç değişmez. B) Batimetre ⇒ Durgun sıvılarda sıvı seviyesinden derinliği ölçer III. Cismin basınç oluşturduğu yüzey alanı küçülürse basınç C) Ampermetre ⇒ Yük miktarını ölçer artar. D) Voltmetre ⇒ Potansiyel farkı ölçer yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III E) Dinamometre ⇒ Kuvveti ölçer C) I ve II D) I ve III E) II ve III 5. Şekil I deki ortamın açık hava basıncı P1, 30 cm cıva, Şekil II deki ortamın açık hava basıncı P2, 40 cm cıva yüksekliğindedir. boşluk boşluk boşluk 2. Katı basıncının günlük hayattaki uygulamalarıyla ilgili, I. Kramponların altındaki dişler temas alanını küçültüp basıncı artırarak kaymayı önler. Buna göre P1 ve P2 açık hava basınçları oranı P1/P2 kaçtır? II. Trenlerde tekerlek sayısının çok olması, temas alanını artırır ve basıncı küçültür. Bu sayede raylarda şekil bozukluğu olması önlenir. A) 16 III. Ağır iş makinelerinde tekerlek veya paletler geniş yüzeyli 9 yapılarak yere temas eden yüzey alanı büyütülür. Böylece B) 4 3 C) 1 D) 3 4 E) 9 16 zemine yapılan basınç azalır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 3. Sıvı basıncıyla ilgili, I. Kabın taban alanıyla doğru orantılıdır. II. Kaptaki sıvı miktarıyla doğru orantılıdır. III. Sıvıya bir noktadan uygulanan basınç bütün doğrultularda aynen iletilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 6. Açık hava basıncının P0 olduğu ortamda özdeş cam borulardaki sıvı seviyeleri arasında h1 > h2 ilişkisi vardır. Boruların içinde kalan K gazının basıncı PK, L gazının basıncı PL olduğuna göre P0, PK ve PL arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? A) PK > PL > PO B) PO > PK > PL C) PO > PL > PK D) PL > PO >PK E) PL > PK > PO 71 FİZİK 7. 1. ADIM Yandan görünüşü şekilde verilen eşit bölmeli kap homojen sıvı ile doludur. 9. Şekil I’de boyutları verilen homojen küp şeklindeki cismin yere yaptığı basınç P1’dir. Bu küp yatay olarak ortadan iki eşit parçaya ayrılıyor. Parçalardan biri Şekil II’deki gibi konulduğunda zemine yaptığı basınç P2, Şekil III’teki gibi konulduğunda ise zemine yaptığı basınç P3 oluyor. G L K O M Buna göre K, L, M yüzeylerine uygulanan sıvı basınç kuvvetlerinin büyüklükleri FK, FL, FM arasındaki ilişki nasıldır? Buna göre basınçlar arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? A) FL > FM > FK A) P1 > P2 > P3 B) FL > FK > FM B) P1 > P3 > P2 C) FK > FL > FM C) P1 = P3 > P2 D) FK > FM > FL D) P2 > P1 > P3 E) FM > FK > FL E) P3 > P2 > P1 10. Boyutları Şekil I’de verilen homojen dikdörtgenler prizmasının 8. Özdeş ve türdeş küplerin birbirine yapıştırılması ile oluşturulan O, G, M cisimleri şekilde verilmiştir. zemine yaptığı basınç PK, boyutları Şekil II de verilen homojen silindirin zemine yaptığı basınç PL’dir. Buna göre O, G ve M cisimlerinin zemine uyguladıkları PO , PG , PM basınçları arasındaki ilişki nasıldır? A) PG > PM > PO B) PO = PM > PG C) PG = PM = PO olduğuna göre bu cisimlerin yapıldıkları madde- K L lerin özkütleleri oranı kaçtır? D) PG = PM > PO E) PM > PG > PO 72 A) 1 4 B) 1 2 C) 1 D) 2 E) 4 FİZİK TYT Basınç 1. Eşit bölmelendirilmiş kapta d özkütleli türdeş sıvının, kap ta- 3. banına yaptığı basınç P kadardır. 2. ADIM Şekil I de düşey kesiti verilen eşit bölmeli kapta türdeş d özkütleli sıvının kap tabanına uyguladığı sıvı basınç kuvveti F 'dir. Buna göre kap d özkütleli sıvıyla karışmayan 3d özkütleli türdeş sıvı ile tamamen doldurulduğunda kabın tabanın- Kap Şekil II deki gibi çevrildiğinde kabın tabanında olu- daki toplam sıvı basıncı kaç P olur? şan sıvı basınç kuvveti kaç F olur? A) 7 B) 5 C) 4 D)3 E) 2 A) 1 2 2. B) 2 3 C) 3 4 D) 1 E) 2 Sabit debili bir musluktan akan T sıcaklığında sıvı ile doldurulan kabın tabanındaki bir noktaya etki eden sıvı basıncının zamana bağlı değişim grafiği şekilde verilmiştir. 4. Şekildeki 9h yüksekliğinde 2d yoğunluklu türdeş sıvı ile dolu olan silindir şeklindeki kabın X noktasındaki sıvı basıncı P’dir. M musluğu açılarak 2r ve r yarıçaplı silindir şeklindeki kaplara sıvı akışı sağlanıyor. Buna göre bu kabın şekli hangisi gibi olabilir? A) B) C) Buna göre sıvı dengesi sağlandıktan sonra Y noktasın D) E) daki sıvı basıncı kaç P olur? (Bağlantı borularındaki sıvı hacimleri önemsenmiyor.) A) 1 9 B) 4 9 C) 5 D) 1 E) 9 9 4 73 FİZİK 5. 2. ADIM Şekil I’de G¶ ağırlıklı cismin üzerine 2G büyüklüğünde düşey 7. F¶1 kuvveti uygulanmaktadır. Aynı cisme Şekil II’deki yatay F¶2 Şekil I'de düşey kesiti verilen eşit bölmeli kapta 2h yüksekliğindeki d özkütleli sıvının kabın tabanına yaptığı basınç P’dir. kuvveti uygulandığında; cisimlerin zeminlere yaptığı basınçlar eşit olmaktadır. Buna göre kap Şekil II’deki konuma getirilirse kap tabanındaki sıvı basıncı kaç P olur? A) 1 3 B) 1 C) 3 2 4 D) 4 3 E) 3 Buna göre Şekil II de uygulanan F¶2 kuvvetinin büyüklüğü kaç F¶1 ’dir? B) 3 A) 2 C) 1 4 3 D) 4 3 E) 3 2 8. Sabit debili su akıtan muslukla şekildeki kap doldurulmak isteniyor. Kabın her bir bölmesi t sürede dolmaktadır. 6. Şekil I de boyutları verilen homojen kare prizma şeklindeki katı cismin zemine yapmış olduğu basınç P’dir. Şekil II’deki gibi kare prizma içinden r yarıçaplı aynı yükseklikteki silindir parça çıkarılıyor. Çıkarılan bu parçanın zemine yaptığı basınç P1, kalan parçanın zemine yaptığı basınç ise P2 oluyor. Buna göre K noktasındaki basıncın zamana göre değişim grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olur? (Suyun sıcaklığı sabittir.) A) Buna göre P1 ve P2 basınçları kaç P’dir? P1 A) B) C) 2 3 4 1 D) 2 3 E) 1 74 B) C) D) P2 1 2 3 1 3 4 2 E) FİZİK TYT Basınç 3. ADIM 2020-TYT/Fen Bilimleri 1. 2 ton kütleli yük kamyonunun toprakla temas eden alanı 2 m2’dir. 2020 TYT Kamyonun hareket edeceği toprak yüzey en fazla 75.000 N/m2 3. 4.Erhan’ın annesi, bir cam şişenin içini kaynamış su ile çalkaladıkErhan'ın annesi, bir cam şişenin içini kaynamış su ile 3.likMbasınca kütleli,dayanabilmektedir. homojen ve suda çözünmeyen katı bir cisim şekildeki gibi yüzüyor. Suyun içerisine bir miktar tuz atılıp tuzun çözünmesi bekleniyor. çalkaladıktan sonra,şişirilmemiş ağız kısmına şişirilmemiş tan hemen sonra,hemen ağız kısmına balonu Şekil 1’deki balonu Şekil 1'deki gibi bağlayarak Erhan'ın oynaması için masanın üzerine bırakmıştır. Erhan, birkaç dakika mıştır. birkaç sonra cam şişenin içine sonraErhan, balonun camdakika şişenin içinebalonun geçerek Şekil 2'deki gibi içeri doğru şiştiğini görür. geçerek Şekil 2’deki gibi içeri doğru şiştiğini görür. Buna göre kamyon batmadan en fazla kaç ton yük alabi- gibi bağlayarak Erhan’ın oynaması için masanın üzerine bırak- lir? (g = 10 m/s2 ) A) TESTİ 9 B) 11 C) 12 D) 13 E) 15 FEN BİLİMLERİ BİLİMLERİ TESTİ 7), Biyoloji alanlarına ait toplam 40 soru vardır. Biyoloji (28 (28 - 40)- 40) alanlarına ait toplam 40 soru vardır. esti ayrılan kısmına işaretleyiniz. içiniçin ayrılan kısmına işaretleyiniz. sel, ştir.” ” adığı, ı, daha ha krnek III 2015 YGS 2. Şekilde koni biçimli kabı ilebilindiğine silindir biçimli S kabı, Sıcaklığın sabit K olduğu göre, tuzeşit ve saŞekilde biçimli K kabı ile silindir biçimli S kabı, 3. 3.Şekilde konikoni biçimli K kabı ile silindir biçimli kabı, eşit eşit cismin batan hacmi ile bitçözündüğünde miktarda su akıtan musluklar ilekısmının aynı andaS suyla dolmaya ve sabit miktarda su akıtan musluklar ile aynı anda ve sabit akıtan musluklar ileduruma aynı anda cismemiktarda etkiyensu kaldırma kuvveti ilk göre nasıl bırakılıyor. suyla dolmaya bırakılıyor. suyla dolmaya bırakılıyor. değişir? Cismin Batan Kısmının Hacmi A) Azalır Erhan sonra cam şişeyi içinde buzlu su bulunan bir Erhandaha daha sonra cam şişeyi içinde buzlu su kovaya, içine su girmeyecek yerleştirirse bulunan bir kovaya, içine suşekilde girmeyecek şekildebalo- Cisme Etkiyen Kaldırma Kuvveti yerleştirirse son hâliyle ilgili nun son hâliylebalonun ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru olur? aşağıdakilerden hangisi doğru olur? Değişmez A) Şişenin içinde daha fazla şişer. B) Artar Azalır B) Şişenin içinde biraz söner. C) Değişmez Değişmez D) Azalır Artar E) Değişmez Azalır A) Şişenin içinde daha fazla şişer. B) Şişenin içinde biraz söner. C) Durumu değişmez. C)İlk Durumu değişmez. D) hâline geri döner. E)D)Şişeden çıkıp İlk hâline geridışarda döner.şişer. E) Şişeden çıkıp dışarda şişer. Kapların tabanındaki su basıncının (P)kap iki kap da Kapların tabanındaki su basıncının basıncının (P) da Kapların tabanındaki su (P) iki iki kap da dolundoluncaya kadar geçen süreye (t)değişimi göre değişimi doluncaya kadar geçen süreye (t) göre değişimi caya kadar geçen süreye (t) göre aşağıdaki aşağıdaki grafiklerden hangisi gibi olur? aşağıdaki grafiklerden hangisi grafiklerden hangisi gibi olur? gibi (t , Kolur? kabının; t , S kabının 1 2 dolma , Ksüresidir.) kabının; , S kabının dolma süresidir.) K1kabının; t2, St2kabının dolma süresidir.) (t1, (t B) B) B) A) A) A) 5. Ayşenur, laboratuvarda bulunan K, L, M, N ve P ampullerini Şekil 1’deki gibi bağladığında toplam 3 tane ampulünKışık fark ediyor.karışmayan Daha sonra2daynı 4. Şekildeki ve Lverdiğini kaplarında birbiriyle ve d özampulleri Şekil 2’deki gibi bağladığında ise toplamda kütleli sıvılar vardır. L kabındaki sıvının kap tabanına yaptığı yine 3 tane ampulün ışık verdiğini gözlemliyor. g’dir. . Bu Bu dar doludolu basınç P’dir. Bu sıvılardan belli miktarlarda alınıp M kabına konulduğunda, üç kaptaki sıvı kütleleri eşit olmaktadır. amdır? dır? E) 9.600 .600 C) C) C) D) D) D) Ayşenur’un kullanmış olduğu ampullerden yalnızca bir tanesinin bozuk olduğu bilindiğine göre bozuk Buna kabının tabanındaki herhangi bir noktada olan göre; ampulMaşağıdakilerden hangisidir? E) E) E) sıvı kaç A) basıncı B) P K L olur? C) M A) 4 9 35 B) 2 3 C) 1 D) N D) E) P 3 2 E) 9 4 Diğer sayfaya geçiniz. 75 LİMLERİ TESTİ (15-20) alanlarına ait toplam 20 soru vardır. FİZİK 3. ADIM in ayrılan kısmına işaretleyiniz. LİMLERİ TESTİ ait toplam 20 soru vardır. 15-20) alanlarına 2021 TYT ayrılan kısmına işaretleyiniz. LİMLERİ TESTİ 15-20) alanlarına ait toplam 20Veli; soru vardır. Çiftçilikle uğraşan Veli;şekilde şekilde görüldüğü yüklerini, 5. 3. Çiftçilikle uğraşan görüldüğü gibigibi yüklerini, traktraktörün arkasına bağladığı iki römork ile çamurlu yatay törün arkasına bağladığı iki römork ile çamurlu yatay bir zeayrılan kısmına bir işaretleyiniz. zemindeki bir bölgenin karşısına geçirmek 5-20) alanlarına ait toplam 20 soru vardır. mindeki bir bölgenin karşısına istemektedir. 3. Çiftçilikle uğraşan Veli; şekildegeçirmek görüldüğü gibi yüklerini, istemektedir. traktörün arkasına bağladığı iki römork ile çamurlu yatay ayrılan kısmına işaretleyiniz. bir zemindeki bir bölgenin karşısına geçirmek istemektedir. 3. Çiftçilikle uğraşan Veli; şekilde görüldüğü gibi yüklerini, traktörün arkasına bağladığı iki römork ile çamurlu yatay bir zemindeki bir bölgenin karşısına geçirmek 3. Çiftçilikle uğraşan Veli; şekilde görüldüğü gibi yüklerini, istemektedir. traktörün arkasına bağladığı iki römork ile çamurlu yatay Fakat yüklübir römorkların çamura saplanmasından endişe birFakat zemindeki bölgenin karşısına geçirmek yüklü saplanmasından endişe duyduğu içinrömorkların römorklarınçamura tekerlekleri ile yatay zemin istemektedir. duyduğu için römorkların tekerlekleri ile yatay zemin arasınarasındaki basıncı azaltmak istemektedir. Fakat yüklü çamura saplanmasından endişe daki basıncı azaltmak istemektedir. Buna görerömorkların Veli, yükleri; duyduğu için römorkların tekerlekleri ile yatay zemin arasındaki basıncı azaltmak istemektedir. I. göre römorkların yedek tekerleklerini de kullanarak Buna Veli, yükleri; şekildeki gibi karşıya geçirme, Fakat yüklü römorkların çamura saplanmasından endişe Buna göre Veli, yükleri; duyduğu için römorkların tekerlekleride ile kullanarak yatay zemin I. römorkların yedek tekerleklerini şekildeki I. römorkların tekerleklerini de kullanarak arasındaki basıncıyedek azaltmak istemektedir. gibi karşıya geçirme, Fakat şekildeki yüklü römorkların çamura saplanmasından endişe gibi karşıya geçirme, Buna göre yükleri;tekerlekleri ile yatay zemin ki duyduğu içinVeli, römorkların da 6. guladığı basınç azalır." şeklinde ifade edilebilir. Buna göre; I. musluktan akan suyun giderek incelmesi, II. yanmakta olan iki mumun arasına pipet ile üflendiğinde mumun alevlerinin birbirine yaklaşması, III. suya yakın uçan uçağın suyu çekmesi olaylarından hangileri Bernoulli ilkesine örnek olarak verilebilir? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III arasındaki basıncıyedek azaltmak istemektedir. I. römorkların tekerleklerini de kullanarak karşıya geçirme, Buna şekildeki göre Veli,gibi yükleri; tki a Bernoulli ilkesi; "Akışkanın hızı arttıkça akışkanın yüzeye uy- I. II.römorkların yedek tekerleklerini deindirip kullanarak her bir römorkun yükünü yarıya şekildeki 2014 - YGS / FEN FEN BİLİMLERİ TESTİ şekildeki gibi karşıya geçirme, gibi iki seferde karşıya geçirme, i a II. her bir römorkun yükünü yarıya indirip şekildeki 1. Bu sırasıyla, Fizik (1 - 14), Kimya (15 - 27), Biyoloji (28 - 40) alanlarına ait toplam 40 soru vardır. gibitestte iki seferde karşıya geçirme, II. her bir römorkun yükünü yarıya indirip şekildeki gibi iki se2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Bilimleri Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. karşıya geçirme, II. ferde her bir römorkun yükünü yarıya Fen indirip şekildeki n i 2014 YGS gibi iki seferde karşıya geçirme, römorkları traktöre ayrıyarıya ayrı sırayla 1.II. III. Fizik öğrenciler, nitelbağlayıp ve nicelşekildeki gözlemlere, her birdersinde römorkun yükünü indirip şekildeki gibikarşıya karşıyageçirme, geçirme gibi iki seferde arkadaşlarının boylarını kullanarak örnek vermektedir. III. römorkları traktöreileayrı ayrı bağlayıp sırayla Ali, Mehmet Ahmet’i yan yana getirip boylarını şekildeki gibi karşıya geçirme karşılaştırarak “Mehmet’in boyu, Ahmet’ten daha uzundur.” demiştir. III. römorkları traktöre ayrı ayrı bağlayıp sırayla şekildeki gibi karşıya geçirme Zübeyde, Bahar’ın boyunu cetvel ile ölçüp III. römorkları traktöre ayrı ayrı bağlayıp sırayla şekildeki gibi “Bahar’ın boyu 1,67 m’dir.” demiştir. eylemlerinden hangilerini yaparsa römorkların III. karşıya römorkları traktöre ayrı ayrı bağlayıp sırayla geçirme tekerlekleri ile arasındaki basınç, ilk duruma Banu, Aslı’ya bakarak boyu uzundur.” şekildeki gibizemin karşıya geçirme“Aslı’nın demiştir. göre azalır? eylemlerinden hangilerini yaparsa römorkların A) Yalnız B)arasındaki C)hangileri I ile zemin Yalnız II basınç, Yalnız IIInicel Bu örnekleri veren öğrencilerden tekerlekleri ilk duruma gözlem yapmıştır? göre azalır? D) I ve E) römorkların II I, II ve III eylemlerinden hangilerini Ali B) Yalnızyaparsa A) Yalnız A) Yalnız C) Yalnız III I II tekerlekleri ile zemin arasındaki basınç, ilk duruma B) Yalnız Zübeyde göre azalır? D) I vehangilerini E) I,römorkların II II ve III eylemlerinden yaparsa A) Yalnız B) Yalnız C) Yalnız I ile zemin II III tekerlekleri arasındaki basınç, ilk duruma Banu C) Yalnız eylemlerinden hangilerini yaparsa römorkların tekerlekgöre azalır? leri ile basınç,E)ilkI, duruma AliI ve Zübeyde D)zemin D) vearasındaki II II ve III göre azalır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 3. 7. Birbirine karışmayan X, Y sıvılarının özkütleleri sırasıyla Birbirine karışmayan X, Y sıvılarının özkütleleri sırasıyla dx ve dir. dy dir. olduğuna göre, bu sıvıların bir bileşik dx > dy olduğuna göre, bu sıvıların bir bileşik kaptaki denkaptaki denge durumu aşağıdakilerden hangisi gibi ge durumu aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? olabilir? A) B) C) D) Zübeyde ve Banu E) Ali, A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III D) I ve II E) I, II ve III 36 Diğer sayfaya geçiniz. 2. 36 36 Bir şişe; özkütlesi 1 g/cm3 olan su ile doluyken Diğer sayfaya geçiniz. tartıldığında 600 g, özkütlesi 0,8 g/cm3 olan zeytinyağı ile doluyken tartıldığında 540 g geliyor. Diğer sayfaya geçiniz. Aynı şişe, özkütlesi 1,8 g/cm3 olan sıvı ile doldurularak tartıldığında kaç gram gelir? 36 A) 680 76 B) 740 Diğer sayfaya geçiniz. C) 780 D) 800 E) 840 E) FİZİK TYT Kaldırma Kuvveti 1. Sıvı içine bırakılan katı bir cisme etki eden kaldırma kuv- 4. veti ile ilgili, 1. ADIM X cisminin havadaki ağırlığı 50 N olup, cismin ağırlığı d1 özkütleli sıvıda 40 N, d2 özkütleli sıvıda 30 N ölçülmektedir. I. Ağırlığı fazla olan cisimlere daha fazla kaldırma kuvveti etki eder. II. Yoğunluğu büyük olan cisimlere daha fazla kaldırma kuvveti etki eder. III. Kaldırma kuvveti sıvının cinsine bağlıdır. ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 2. Sıvıların cisme uyguladığı kaldırma kuvveti sırasıyla F1 F ve F2 olduğuna göre, 1 oranı kaçtır? F2 Her bölmesi eşit hacimli X, Y cisimleri su içerisinde şekildeki gibi dengededir. X Y A) 1 4 B) 3 4 3 C) 1 D) 1 E) 2 2 Buna göre, I. Cisimlere etki eden kaldırma kuvvetleri II. Cisimlerin kütleleri III. Cisimlerin özkütleleri büyüklüklerinden hangileri eşittir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Yalnız III E) I, II ve III 3. Şekildeki sıvı içerisinde dengede kalan K, L, M cisimlerine etki eden kaldırma kuvvetleri eşittir. 5. Havadaki ağırlığı 60 N olan bir cismin önce yarısı sonra tamamı sıvı içine konulup dinamometre ile ölçüm yapılıyor. Buna göre cisimlerle ilgili, I. Özkütleleri eşittir. II. Batan kısımların hacimleri eşittir. III. Ağırlıkları eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Dinomametre ilk durumda 40 N ölçtüğüne göre, son durumda kaç N ölçer? A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50 77 FİZİK 6. 1. ADIM Taşma seviyesine kadar sıvıyla dolu bir taşırma kabına ayrı 9. İçi dolu homojen, eşit bölmelere ayrılmış M cisminin, X sıvısı ayrı bırakılan K ve L cisimlerinin her biri taşma borusundan V içindeki denge durumu Şekil I’de, Y sıvısı içindeki denge du- hacminde sıvı akmasına neden oluyor. rumu Şekil II’de verilmiştir. M M Cisimler sıvıda, şekilde verilen konumlarda dengede kaldığıA) Cisimlerin ağırlıkları eşittir. Şekil I Şekil II B) Cisimlerin hacimleri eşittir. C) Cisimlerin öz kütleleri eşittir. D) Cisimlerin kütleleri eşittir. E) Sıvının cisimlere uyguladığı kaldırma kuvvetleri eşittir. Buna göre cismin içine konulduğu sıvıların özkütleleri orad nı X kaçtır? dY A) 3 4 7. dY dX na göre aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle doğrudur? B) 4 3 C) 1 D) 1 2 E) 2 Suda çözünmeyen içleri dolu katı X, Y ve Z cisimlerinin sıvı içindeki konumları şekildeki gibidir. Z Y 10. İçleri dolu homojen K, L ve M cisimlerinin hacimleri eşittir. X Cisimlerin sıvı içindeki konumları şekildeki gibidir. Cisimlerin öz kütleleri arasındaki ilişki hangisi olabilir? A) dX > dY= dZ B) dY > dX = dZ K C) dX > dY> dZ L D) dZ > dY > dX M E) dZ > dX > dY Buna göre cisimlere etki eden kaldırma kuvvetleri arasındaki ilişki hangisidir? A) FM > FL > FK 8. Bir cisim hacminin % 75’i batacak şekilde öz kütlesi 8 g/cm3 olan sıvı içinde dengede kalmaktadır. C) FL = FM > FK Buna göre cismin özkütlesi kaç g/cm tür? D) FM > FK > FL A) 1 B) 2 C) 3 D) 5 E) 6 E) FK = FM > FL 3’ 78 B) FL > FM > FK FİZİK TYT Kaldırma Kuvveti 1. Kaldırma kuvvetiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden kaç tane- 3. si yanlıştır? 2. ADIM İçleri dolu eşit kütleli üç cismin sıvı içindeki denge konumları verilmiştir. I. Kaldırma kuvveti yüzen cisimlere etki eder, fakat batan cisimlere etki etmez. X II. Sıvı içinde yüzen cisimlere etki eden kaldırma kuvveti, cismin ağırlığından küçüktür. Y III. Sıvı içinde derinde olan cisimlere daha fazla kaldırma kuvveti etki eder IV. Bir sıvının içine sıvı ile homojen karışabilen yoğunluğu Z d daha küçük bir sıvı eklenirse, sıvıda yüzen cismin batan N kısmının hacmi artar. ≠0 Buna göre cisimlere etki eden kaldırma kuvvetleri F¶X, F¶Y ve F¶Z V. Kaba aynı sıcaklıkta, aynı sıvıdan eklenirse, sıvıda yüzen arasındaki büyüklük ilişkisi hangisidir? cisim batar. A) FX < FY < FZ A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 B) FY < FX< FZ C) FX = FY < FZ D) FX < FY = FZ E) FZ < FX = FY 2. K cismi taşma seviyesindeki d yoğunluklu sıvı içinde yüzmektedir. Kaba sıvıyla karışmayan 2d özkütleli başka bir sıvı yavaş yavaş dökülerek taşma seviyesine kadar dolduruluyor. 2d K 4. Bölmeleri eşit hacimde olan M cismi beş bölmeli ve N cismi yedi bölmelidir. M d N X sıvısı M Buna göre I. Cisme uygulanan kaldırma kuvveti değişmez. d II. Cismin sıvı içerisinde kalan hacmi azalır. III. M noktasındaki sıvı basıncı artar. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I,II ve III Cisimler d özkütleli sıvı içinde dengede olduğuna göre d cisimlerin özkütleleri oranı M kaçtır? dN A) 21 25 B) 25 21 C) 3 7 D) 7 23 E) 25 7 79 FİZİK 5. 2. ADIM Eşit hacimli kendi içlerinde türdeş içleri dolu, 2d özkütleli M cis- 7. 2 g/cm3 özkütleli malzemeden yapılmış, içinde homojen olarak mi ile 3d özkütleli N cisminin, 5d özkütleli sıvı içindeki denge dağılmış boşluk bulunan M cismi, özkütlesi 3 g/cm3 olan sıvı durumları şekildeki gibidir. Bu durumda M cisminin sıvı içindeki içinde yarısı batacak şekilde dengede kalmaktadır. hacmi VM, N cisminin sıvı içinde kalan hacmi VN'dir. 2d 3d M N dM= 2 g/cm3 M 5d Buna göre ds = 3 g/cm3 VM oranı kaçtır? VN A) 2 B) 5 3 2 C) 2 D) 5 3 Cismin hacmi VC, cisim içindeki boşluğun hacmi VB olduğuVC na göre oranı kaçtır? VB E) 3 2 5 A) 1 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4 3 8. Hacimleri eşit, homojen M ve N cisimlerinin K sıvısı içindeki denge durumları şekillerdeki gibidir. Şekil I’de M cismi K sıvısı içinde hacminin yarısı batmış olarak dengede durmaktadır. M cismi üzerine yapıştırmadan N cismi konulduğunda, cisimlerin tamamı K sıvısı içinde kalacak şekilde dengede kalmaktadır. 6. Her bir bölmesi V hacmindeki içi dolu türdeş M cisminin özkütlesi 1 g/cm3 olan sıvıdaki denge konumu Şekil I'deki gibi2 M dir. Aynı cisim özkütlesi 1 g/cm3 olan su içerisine bırakılıyor. M I II III N IV K sıvısı V 1 dS = 2 g/cm3 Şekil I Şekil II Buna göre cismin denge konumu Şekil II'dekilerden hangisi gibi olur? A) I B) II C) III D) IV E) V 80 Şekil I dsu = 1 g/cm3 K sıvısı M Şekil II Buna göre M ve N cisimlerinin yapıldığı maddelerin özd kütleleri oranı M kaçtır? dN A) 1 3 B) 1 C) 1 D) 2 E) 3 2 B) Hacmi M A) Kütlesi C) Sıcaklığı D) Özkütlesi FİZİK E) Ağırlığı A) B) Kaldırma Kuvveti 2020-TYT/Fen Bilimleri 2020 TYT C) D) 3. ADIM E) 2017 YGS 2. Isı ve sıcaklık ile ilgili, M kütleli, homojen ve suda çözünmeyen katı bir cisim şekil- 3. X küpü K sıvısı içine konulduğunda Şekil I’deki konumda Y 1. TYT 3. M kütleli, homojen ve suda çözünmeyen katı bir cisim şekildeki gibi yüzüyor. Suyun içerisine bir miktar tuz çözünmesi bekleniyor. tuzun çözünmesi bekleniyor.sıcaklığı, sıcaklıktaki bir maddenin II. atılıp 40 oC 20 oC'deki bir maddenin sıcaklığının iki katıdır. Biryüzüyor. maddeye ısı verildiğinde artar. dekiI. gibi Suyun içerisine birsıcaklığı miktar tuz atılıp tuzun III. Soğuk bir günde, dışarıda bir süre beklemiş ve ısıl dengeye ulaşmış olan masanın, tahta ve demir kısımlarının sıcaklıkları aynıdır. 4. Erhan'ın bir cam şişenin içiniI’deki kaynamış su ile 4. X küpü K sıvısıannesi, içine konulduğunda Şekil dengede kalıyor. X ve Y küpü birbirine yapıştırılmadan L sıvıçalkaladıktan konumda dengede hemen kalıyor.sonra, X ve Yağız küpükısmına birbirineşişirilmemiş sı içine üst üste bırakıldığında konumu Şekil II’deki balonu Şekil 1'dekiiçine gibi ise bağlayarak Erhan'ın oynaması yapıştırılmadan L sıvısı üstdenge üste bırakıldığında için masanın bırakmıştır. Erhan, birkaç dakika gibi oluyor. ise denge konumuüzerine Şekil II'deki gibi oluyor. sonra balonun cam şişenin içine geçerek Şekil 2'deki gibi içeri doğru şiştiğini görür. S yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Sıcaklığın sabit olduğu bilindiğine göre, tuz çözündüğünde cismin batan kısmının hacmi ile ğündecisme cismin batankaldırma kısmının kuvveti hacmi ile cisme etkiyen etkiyen ilk duruma göre nasıl kaldırma kuvveti ilk duruma göre nasıl değişir? değişir? Sıcaklığın sabit olduğu bilindiğine göre, tuz çözündü- Buna göre, göre,cisimlerin cisimlerinvevesıvıların sıvıların özkütleleri ilgili, Buna özkütleleri ile ile ilgili, I. K sıvısının özkütlesi L sıvısınınkine eşittir. I. K sıvısının özkütlesi L sıvısınınkine Erhan daha sonra cam şişeyi eşittir. içinde buzlu su II. X’in özkütlesi Y’ninkine eşittir. Ö Cismin Batan Cisme Etkiyen Cismin Batan Cisme Etkiyen Kısmının Hacmi Kaldırma Kısmının Hacmi KaldırmaKuvveti Kuvveti bulunan kovaya,eşittir. içine su girmeyecek şekilde II. X’in özkütlesibir Y’ninkine son hâliyle ilgili III. yerleştirirse X’in özkütlesibalonun L sıvısınınkinden büyüktür. III. X’in özkütlesi L sıvısınınkinden büyüktür. aşağıdakilerden hangisi doğru olur? A) Azalır Değişmez A) Azalır Değişmez yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Şişenin içinde daha şişer. yargılarından hangileri doğrufazla olabilir? B) Artar Azalır B) Artar Azalır A) Yalnız B) Yalnız C) Yalnız III Yalnız I II II C) B) Şişenin A) I B) Yalnız Yalnız III içinde biraz söner. C) Değişmez Değişmez C) Değişmez Değişmez D) Azalır Artar E) Değişmez Azalır D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III C) Durumu değişmez. D) Azalır Artar E) Değişmez Azalır E) I, II ve III D) İlk hâline geri döner. E) Şişeden çıkıp dışarda şişer. Diğer sayfaya geçiniz. 37 5. Ayşenur, laboratuvarda bulunan K, L, M, N ve P ampullerini Şekil 1’deki gibi bağladığında toplam 3 tane ampulün ışık verdiğini fark ediyor. Daha sonra aynı 2018 TYT ampulleri Şekil 2’deki gibi bağladığında ise toplamda yine 3 tane ampulün ışık verdiğini gözlemliyor. 4. Ahsen, tamamen su dolu bir taşırma kabına suda çözünmeyen K ve L katı cisimlerini ayrı ayrı yavaşça bıraktığında; her ikisinin eşit hacimde su taşırdığını gözlemliyor. 2017 YGS 2. Ahsen’in bu gözlemine göre; Sırasıyla 25 N ve 30 N ağırlığındaki eşit hacimli K ve L ci- I. K ve L cisimlerine suyun uyguladığı kaldırma kuvvetleri simleri, özdeş dinamometrelere asılıyor. K cismi S sıvısına, eşittir. L cismi de T sıvısına tümüyle batırıldığında dinamometrelerin her ikisi de 15 N’yi gösteriyor. II. K ve L cisimlerinin hacimleri eşittir. S sıvısının özkütlesi dS, T sıvısınınki de dT olduğuna göre, dS oranı kaçtır? dT Ayşenur’un kullanmış olduğu III. K ve L cisimlerinin özkütleleri eşittir. ampullerden yalnızca A) 2 D) II ve III E) I, II ve III 3 B) 3 4 C) 4 5 D) 5 4 bir tanesinin bozuk olduğu bilindiğine göre bozuk olan ampul aşağıdakilerden hangisidir? yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) K B) L C) M D) N E) P A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II E) 4 3 35 Diğer sayfaya geçiniz. 81 FİZİK 5. 3. ADIM Silindir şeklindeki kapta, birbiriyle karışmayan h yüksekliğin- 7. de 5V hacminde 3d özkütleli X sıvısı ile h yüksekliğinde 5V Birbiriyle karışmayan 2d ve 3d özkütleli sıvılar içindeki M ve N cisimlerinin denge konumları şekildeki gibidir. hacminde d özkütleli Y sıvısı bulunmaktadır. Başlangıçta kabın K noktasındaki sıvı basıncı P kadardır. Kaba sıvıda çözünmeyen 5d özkütleli 3V hacminde M cismi atılıp dengeye M 3 gelmesi bekleniyor. Y h h N 3d 5V 3V 2d d K Buna göre cisimlerin özkütleleri oranı oranı kaçtır? X 5V A) 5 3d L Kaptan sıvı taşmadığına göre cisim dengeye geldikten sonra L noktasındaki sıvı basıncı kaç P olur? B) 2 8 8. C) 3 15 D) 16 16 15 E) 8 5 Ağırlığı G olan türdeş, eşit bölmeli M cisminin Şekil I'de X ve Şekil II'de Y sıvıları içindeki denge durumları verilmiştir. A) 2 B) 3 C) 5 D) 7 E) 9 T M X M Y 3d T 2d 3 İplerde oluşan gerilmeler eşit olduğuna göre; T ip gerilmesi kaç G’dir? 6. Babası, kızına balon satıcısından içerisinde helyum gazı olan A) uçan balon almıştır. Bir süre sonra kızı balonu elinden kaçırmıştır. Balonu takip eden kızın babasına sorduğu sorular ve babasının cevapları verilmiştir. I. Kız: Balon nasıl uçuyor? Babası: Balona uygulanan kaldırma kuvveti, balonun 9. 5 7 B) 6 7 C) 1 D) 7 6 E) 7 5 İçinde 60 cm3 su bulunan 80 cm3 hacimli dereceli silindire; hacmi 40 cm3, özkütlesi 2 g/cm3 olan cisim bırakılıyor. ağırlığından büyük olduğu için balon yükselir. 80 cm3 II. Kız: Balon daha da yükselirse ne olacak. Babası: Açık hava basıncı artacağı için, balon bu basınca 60 cm3 dayanamayıp patlayacak. III. Kız: Balon neden patlar? dsu = 1 g/cm3 Babası: Açık hava basıncını dengeleyebilmek için balonun hacmi artacak, balonun plastiği esneme sınırını aştığı için patlayacak. Kızının hangi sorularına Babası doğru cevap vermiştir? (Babası helyumun öz kütlesinin, havanın özkütlesinden küçük olduğunu bilmektedir.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I,II ve III 82 V cisim = 40 cm3 Kaptan taşan sıvının kütlesi mT’nin kaptaki kütle artış mT kaçtır? mA miktarı mA’ya oranı A) 1 3 B) 1 C) 1 D) 2 2 E) 3 B) 1 2 C) 1 D) 2 E) 4 MEB 2021 - 2022 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri A) 1 4 FİZİK A) 1 4 B) 1 2 C) 1 D) 2 E) 4 TYT 1. ADIM Dalgalara Giriş ve Yay Dalgaları Sabit bir eksene göre edildiği tekrarlanan titreşim hareketi, 7. 1. Sürtünmelerin ihmal birharekete ortamda şekildeki gibi küçük ve hızlı salınımlara da titreşim denir. Titreşim hareketi, 45 m yükseklikten 40 m/s hızla yatay olarak fırlatılan ciesnek çarpıyor. bir ortama aktarılan enerjinin bir noktadan simsonucunda yere  v hızıyla başka bir noktaya iletilirken ortamda oluşturduğu şekil deği- v0= 40m/s şikliğine dalga, bu dalganın esnek ortamda yayılmasına da dalga hareketi denir. Buna göre, 45 m I. Keman sesi II. Çırpılan kilim Yer III. Sallanan salıncak 4. 9. Özdeş ortamlarda üretilen M ve M N dalgalarının görünümügörünüşeÖzdeş ortamlarda üretilen ve N dalgalarının kildeşekildeki verilmiştir.gibidir. mü M dalgası v IV. Sarkaçlı saat Buna göre cismin yeredalga çarpma hızınınörnek büyüklüğü kaç örneklerden hangileri hareketine olarak vem/s dir? (g = 10 m/s2) rilebilir? A) A) 25I ve II B) B) 30 C)II40 D) 50 70 dalgası ve III C) I,E) IIM ve IV N dalgası D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV M ve N dalgaların hızlarının büyüklüğü vM ve vN vM oranı M ve N dalgaların büyüklüğü olduğuna göre hızlarının kaçtır? VM ve VN olduğuna vN V göre M A) 6 VN 2. oranı kaçtır? B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 A) 6 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 Dalga türlerinden, I. yay dalgaları, 29 II. su dalgaları, III. ses dalgaları 5. Kenar uzunluğu 1 cm olan eş karelerden oluşmuş bir düzlem- de 10 s’de oluşturulan dalganın görünümü şekildeki gibidir. 14. Kenar uzunluğu cm olan eş karelerden oluşmuş bir düzlemde 10 s’de oluşturulan dalganın görün hangileri hem enine hem de mekanik dalgaya örnek1olarak verilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 1 cm D) II ve III E) I,II ve III 1 cm Buna göre, 3. I. Boyuna dalgadır. Periyodik bir dalganın hız ve dalga boyu bilindiğine göre, II. Dalga boyu λ = 2 cm’dir. I. frekans, III. Frekansı f = 1/2 s-1’dir. II. periyot, III. genlik IV. Genliği 4 cm’dir. Buna göre, I. Boyuna dalgadır. II. Dalga boyu λ = 2 cm’dir. III. Frekansı f = 0,5 s-1’dir. IV. Genliği 4 cm’dir. ifadelerinden hangileri doğrudur? niceliklerinden hangileri bulunabilir? A) Yalnız I A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III B) I ve II ifadelerinden hangileri doğrudur? C) II ve III D) III ve IV A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) III ve IV E) II, III ve IV 15. Kaynaktan yayılan ses dalgalarının insanlar tarafından işitilebilmesi için; I. yüksekliği, 83 E) II, III v FİZİK 6. K, L ve M görsellerinde farklı dalga türleri gösterilmiştir. 1. ADIM 9. İlerleme yönleri verilen X ve Y atmaları saniyede 1br hızla ilerlemektedir. Buna göre atmalar şekildeki konumdan geçtikten kaç sa- Buna göre verilen dalgalar ile ilgili ifadelerden hangisi niye sonra ilk kez birbirlerini sönümler? doğrudur? A) 2 B) 3 C) 5 D) 7 E) 8 A) K'de yayılan dalganın titreşim doğrultusu ilerleme doğrultusuna diktir. B) L boyuna dalgadır. C) M elektromanyetik dalgadır. D) L maddesel dalgadır. E) M dalgası hem enine hem de boyuna yayılır. 7. Elektromanyetik spektrumdaki dalgaların aynı ortamdaki, I. Dalga boyu, II. Hız, 10. Boyları ve kalınlıkları aynı olan, aynı maddeden yapılmış X, Y ve Z yaylarına, G, 2G ve 3G ağırlıklı cisimler bağlanmıştır. III. Enerji niceliklerinden hangileri kesinlikle eşittir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III G 2G 3G 8. Elektromanyetik dalgalar ile ilgili, I. Elektrik ve manyetik alandan etkilenirler. II. Boşlukta ışık hızıyla yayılırlar. III. Dalga boyları ile enerjileri ters orantılıdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 84 Buna göre yaylara vurulduğunda çıkan seslerin frekansları fX, fY ve fZ arasındaki ilişki hangisidir? A) fX = fY = fZ B) fX > fY > fZ C) fY > fX > fZ D) fZ > fY > fX E) fX = fY > fZ FİZİK TYT Dalgalara Giriş ve Yay Dalgaları 1. Birim uzunluklarının kütleleri eşit olan K, L ve M atmaları şe- 2. ADIM 3. Mekanik dalgalarla ilgili, kilde verilmiştir. I. Gazlarda yayılmazlar. II. Yayılması için maddeye gerek yoktur. III. Katılarda hızları büyüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III K yayını geren kuvvet 4F, L ve M yaylarını geren kuvvetler eşit büyüklükte ve F ise, K, L, M atmalarının hızları arasındaki ilişki hangisidir? A) VK > VL > VM B) VL = VM > VK C) VK > VL = VM Engel 4. D) VL > VM > VK E) VK = VL = VM K Serbest Uç 2. Şekilde uç uca eklenmiş farklı kalınlardaki yaylar O1, O2 ve O3 noktalarından birbirine bağlanmıştır. Kalın yayda ok yönünde ilerleyen A atmasının O1 den yansıyanı K, O2 den yansıyanı L ve O3 ten yansıyanı M dir. Ok yönünde ilerleyen atmanın K noktası engele çarptığı andaki görüntüsü hangisidir? A) kalın O1 A ince O2 çok ince O3 B) kalın Buna göre, K, L ve M atmaları hangisinde doğru verilmiştir? K A)A) L M C) D) B)B) C) C) D) D) E) E) E) 85 FİZİK 5. 2. ADIM Homojen esnek bir yayda üretilen atmanın ilerleme yönü şe- 7. kilde verilmiştir. Türdeş yay üzerinde oluşturulan iki özdeş atma üzerindeki X ve Y noktalarının titreşim yönleri şekildeki gibidir. K L M Atma üzerinde verilen K, L ve M noktalarının titreşim yönleri hangisinde doğru çizilmiştir? K L Buna göre I. Atmaların hızlarının büyüklükleri eşittir. M II. Atmalar bir süre sonra birbirini söndürür. A) III. Atmalar zıt yönde hareket etmektedir. B) yargılarından hangileri doğrudur? C) A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) D) II ve III E) I, II ve III E) 6. Birbirine eklenmiş, ideal esnek X ve Y yaylarından birinde oluşturulan atmanın, yayların bağlantı (L) noktasından iletilen ve yansıyanı şekildeki gibi oluşmuştur. 8. X,Y ve Z periyodik dalgalarının hızları (v) ile dalga boyları (λ) arasındaki ilişkiyi gösteren grafik şekildeki gibidir. Buna göre, X, Y ve Z periyodik dalgalarının periyotları TX, TY, TZ oldu- I. gelen atma Y yayında ve baş aşağıdır. ğuna göre periyotlar arasındaki ilişki hangisidir? II. X kalın, Y incedir. A) TX > TY > TZ III. |KL| > |LM| B) TZ > TY > TX IV. gelen atma X yayında ve baş yukarıdır. C) TZ > TX > TY verilen bilgilerden hangileri doğrudur? A) I ve II B) I ve III D) II ve IV E) III ve IV 86 C) II ve III D) TX = TY > TZ E) TX > TZ > TY FİZİK TYT Dalgalara Giriş ve Yay Dalgaları 3. ADIM 2020-TYT/Fen Bilimleri 2021 TYT 2020 TYT 1. 2. Bir ucu duvara sabitlenmiş bir ipin serbest ucu belirli bir kuv- gerilereksabitlenmiş aşağı yukarı ettirildiğinde ip üzerinde 6. Birvetle ucu duvara birhareket ipin serbest ucu belirli bir frekansı f1 ve hızı v1 olan Şekilhareket 1’deki dalga oluşturulmuştur. kuvvetle gerilerek aşağı yukarı ettirildiğinde ip üzerinde frekansıdeğiştirmeden f1 ve hızı v1 olan Şekil İpin gerilimini serbest uç1’deki daha dalga hızlı hareket oluşturulmuştur. gerilimini serbest ettirildiğinde iseİpin frekansı f2 vedeğiştirmeden hızı v2 olan Şekil 2’dekiuç dalga daha hızlı hareket ettirildiğinde ise frekansı f2 ve hızı v2 oluşturulmuştur. olan Şekil 2’deki dalga oluşturulmuştur. 6. Merih bir gitar telini ortasından çekip bıraktığında telin hareketini göremediğini ama telin Şekil 1’de Merihdetaylı bir gitar telini ortasından çekip bıraktığında telin detaylı gösterilen dalga biçimli bir bölgeyi taradığını fark eder. Merih bundan sonra Şekil 1'deki tele, gitarın tam biçimli bir bölgeyiperdeye taradığını fark eder. Merih bundan sonra ortasındaki temas edecek şekilde hafifçe ve bu defatam telinortasındaki Şekil 2’deki gibi birtemas bölgeyi Şekilbastırır 1’deki tele, gitarın perdeye edetaradığını gözlemler. cek şekilde hafifçe bastırır ve bu defa telin Şekil 2’deki gibi bir hareketini göremediğini ama telin Şekil 1’de gösterilen dalga bölgeyi taradığını gözlemler. Her iki şekildeki bölmeler eşit uzunlukta olduğuna Heraşağıdakilerin iki şekildeki bölmeler eşit fuzunlukta göre göre hangisinde - v2 1 - f2 ve v1olduğuna aşağıdakilerin hangisinde f1 - f2 ve v1 - v2 arasındaki ilişkiarasındaki ilişkiler doğru olarak verilmiştir? doğru A) ler B) v1 > v2 ; f1 < f2 v1 = v2 ; olarak f1 < f2 verilmiştir? v =v ;f <f C) A) v1 > 1v2 ;2 f11 > f22 B) v1 > v2 ; f1 < f2 D) v1 < v2 ; f1= f2 E) v1 = v2 ; f1 = f2 C) v1 > v2 ; f1 > f2 D) v1 < v2 ; f1= f2 E) v1 = v2 ; f1 = f2 Buna göre teldeki dalgayla ilgili, Buna göre teldeki dalgayla ilgili, I. Dalga boyu yarıya düşmüştür. I. Dalga boyu yarıya düşmüştür. II. Frekans 2 katına çıkmıştır. II. Frekans 2 katına III. Dalga hızıçıkmıştır. 2 katına çıkmıştır. III. Dalga hızı 2 katına çıkmıştır. yargılarından hangileri doğrudur? yargılarından doğrudur? A) Yalnız hangileri B) Yalnız II I C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) D) I ve II E) II ve III Yalnız III D) I ve II E) II ve III 2016 LYS 3. Bir ucu sabitlenmiş sarmal bir yay, yere yatay doğrultuda gerilerek atma veya dalga üretiliyor. Yayı bulunduğu noktadan; I. yalnız sağa çekip aynı yere getirip hareketi tekrarlama, II. sağa ve sola çekip hareketi tekrarlama, III. öne ve arkaya çekip hareketi tekrarlama işlemlerinden hangileri yapılırsa atma değil, dalga üretilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 36 37 Diğer sayfaya geçiniz. 87 FİZİK 3. ADIM 2015-LYS2/FİZ 2016 LYS 2015 LYS 4. 5. gerilerek şekildeki gibigibi A genliğin19. Esnek Esnekbir biryay, yay,FFkuvvetiyle kuvvetiyle gerilerek şekildeki de, w genişliğinde bir atma oluşturuluyor. A genliğinde, w genişliğinde bir atma oluşturuluyor. Bir ucu serbest, diğer ucu sabit olan sarmal yayda ilerleyen 19. Bir ucu serbest, diğer ucuoklarla sabit olan sarmal yayda ve ilerleme yönleri şekilde belirtilen iki atma, saniyede ve ilerleme yönleri şekilde oklarla belirtilen iki 19. ilerleyen Bir ucu serbest, diğer ucu sabit olan sarmal yayda bir birim ilerlemektedir. atma, saniyede bir birim ilerlemektedir. ilerleyen ve ilerleme yönleri şekilde oklarla belirtilen iki n en in n den mın 21. R s p o r b atma, saniyede bir birim ilerlemektedir. 2014 – LYS2 / FİZ 201418. – LYS2 / FİZgücü sınır açısı 3 x 10-4 radyan olan bir göz, Ayırma farları arasındaki uzaklık 1,2 metre olan bir otomobilin farlarını en çok kaç metre uzaklıkta 18. Ayırma sınır açısı 3 x 10-4 radyan olan bir göz, çiftgücü görebilir? Atmanın ilerleme hızı zamanla azaldığına göre, Buna Buna göre göre 99 saniye saniyesonra sonraatmaların atmaların alacağı alacağı görünüm, görünüm, aşağıdakilerden Buna göre 9 saniye sonra hangisidir? atmaların alacağı aşağıdakilerden hangisidir? görünüm, aşağıdakilerden hangisidir? A) B) A) ilerleme hızı1,2 zamanla azaldığına göre, farlarıAtmanın arasındaki uzaklık metre olan bir otomobilin farlarını en çok kaç metre uzaklıkta I. I.Tel gittikçe kalınlaşmaktadır. A) B) 2500 C) 3000 1200 Tel gittikçe kalınlaşmaktadır. çift görebilir? II. Atmanın titreşim frekansı gittikçe azalmaktadır. 20 20. Farklı su ile f freka tepede II. Atmanın titreşim frekansı gittikçe azalmaktadır. D) 3600 E)3000 4000 A) 1200 B) 2500 C) III. Atmanın genişliği gittikçe azalmaktadır. III. Atmanın genişliği gittikçe azalmaktadır. yargılarından D) 3600 hangileri doğrudur? E) 4000 yargılarından hangileri doğrudur? B) B A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III C) D) II ve III D) C) E) I, II ve III D) 2014 LYS Dalga Y duvarına doğru giden bir dalganın anındaki kildeki gibidir. konumu şekildeki derinliklerinde gibidir. 20. Okyanusun oluşan ve gittikçe daha sığ olan kıyıya doğru yaklaşan Tsunami dalgalarının, bunla b 19. X, Y duvarları arasına sabitlenerek gerilmiş esnek yayda derinl YY duvarına doğru giden bir dalganın anındaki X, duvarları arasına sabitlenerek gerilmiş esnek yayda Y A 19. 6. X, Y duvarları arasına sabitlenerek gerilmiş esnek yayda bu bö konumudoğru şekildeki duvarına gidengibidir. bir dalganın t = 0 anındaki konumu şeE) E) A) S I. Genliği artar. II. Frekansı değişmez. C) III. Hızı artar. ga yargılarından hangileri doğrudur? lga Yayın K,I L, M noktaları; anınıC)izleyen ilk A) B) Yalnız II Yalnız Yalnız III Yayın K, L, M noktaları; anını izleyen ilk Ö periyotluk sürede, şekildeki I ve II yönlerinden 20. Su derinliği her yerde aynı olan bir dalga leğeninde, gelen ve 3.aynı dalga tepeleri arasındaki uzaklık 20. peş Su peşe derinliği her1.yerde olan bir dalga leğeninde, 20 cm'dir. peş peşe gelen 1. ve 3. dalga tepeleri arasındaki uzaklık 20dalgalar cm'dir. 20 cm/s hızla yayıldığına göre, dalga Bu kaynağının periyodu saniyedir? Bu dalgalar 20 cm/skaç hızla yayıldığına göre, dalga kaynağının periyodu kaç saniyedir? A) 0,25 B) 0,50 C) 1 D) 2 A) 0,25 B) 0,50 C) 1 D) 2 6 E) 3 E) 3 Diğer sayfaya geçiniz. 6 Diğer sayfaya geçiniz. 88 periyotluk sürede, şekildeki I ve II yönlerinden D) Idoğru E) I, II ve III ve II hareket eder? hangisine hangisine doğru hareket eder? A) A) I I I I II II B) B) I I II II I I C) C) II II I I II II D) D) II II I I I I E) E) II II II II I I 8 FİZİK TYT Su - Ses - Deprem Dalgaları 1. Bir dalga leğeninde, doğrusal K kaynağının oluşturduğu dal- 3. gaların L kenarına doğru ilerleyişinin üstten görünümü şekil- 1. ADIM Denizden sahile doğru yaklaşıldığında suyun derinliği azalır. Buna göre sahile doğru ilerleyen bir dalgaya ait, de verilmiştir. I. hız, II. frekans, III. dalga boyu niceliklerinden hangileri azalır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Buna göre, I. Kaynağın frekansı zamanla artmıştır. 4. Kaynaktan yayılan ses dalgalarının insanlar tarafından işitilebilmesi için, II. Dalgaların hızı sabittir. I. yüksekliği III. K’den L’ye doğru su derinliği artmıştır. II. genliği yargılarından hangileri doğru olabilir? III. tınısı A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III niceliklerinden hangileri belli bir değer aralığında olmalıdır? D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 5. Şekilde deprem oluşumuna ait basit bir model verilmiştir. I. Fay hattı: Yer kabuğunda yan yana duran iki blok arasındaki bağıl hareket sonucunda oluşmuş kırık yapısı II. Odak noktası: Sıkışan enerjinin açığa çıkması için hare2. Sabit frekansla çalışan dalga kaynağıyla üretilen doğrusal su dalgaları, bir ortamdan farklı bir ortama geçmektedir. Bu dalgalarla ilgili olarak, I. Ortamın derinliği azaldıkça, su dalgalarının yayılma hızı azalır. ketlenen ilk alan III. Merkez üssü: Yeryüzünde odak noktasına en yakın olan ve depremin en güçlü hissedildiği yer. Tanımlara göre şekildeki K, L ve M noktalarının adları nedir? K L M A) I III II B) I II III C) II III I II. Ortamın derinliği arttıkça, su dalgalarının dalga boyu azalır. III. Ortamın derinliği arttıkça, su dalgalarının periyodu değişmez. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III D) III II I E) II I III 89 FİZİK 6. Dağın yamacındaki bir sporcu dağa doğru bağırarak sesinin 1. ADIM 8. yankısını duyuyor. Ses dalgalarının iletimini gözlemlemek isteyen bir öğrenciye; Şekil I'deki materyaller ve deney şeması verilerek öğrencinin deney düzeneğini kurması sağlanıyor. Sporcudan dağa doğru giden ses dalgası ile yansıyan ses dalgasının, I. frekans, II. hız, III. şiddet niceliklerinden hangilerinin büyüklüğü aynıdır? Tokmakla bir diyapozona Şekil I’deki gibi vurulduğunda diğer A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III diyapozona değen pinpon topu Şekil II’deki gibi hareket ediyor. D) I ve II E) II ve III Buna göre yapılan deneyde, I. Enerji dönüşümü gerçekleşmiştir. II. Titreşim diğer diyapozona aktarılmıştır. III. Ses dalgaları katılarda gaza göre daha hızlı ilerlemiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 7. Yandan görünümü şekildeki gibi olan, tabanında tahta parçası bulunan dalga leğeni su ile dolduruluyor ve bir cetvel yardımıyla tam orta hizadan doğrusal su dalgaları oluşturuluyor. 9. Görseldeki uçak ve otomobilin harekete geçerken çıkardığı seslere ait dalga grafikleri şekilde verilmiştir. Buna göre iki uca ilerleyen dalgalar için, Buna göre, I. Dalga boyları giderek artar. I. Otomobilin harekete geçerken çıkardığı ses daha incedir. II. Kap yüzeyine çarpma hızları farklıdır. II. Uçağın havalanırken çıkardığı sesin şiddeti daha fazladır. III. Kap yüzeyine ulaşma süreleri farklıdır. III. Otomobilin harekete geçerken çıkardığı sesin yüksekliği yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III daha fazladır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 90 FİZİK TYT 2. ADIM Su - Ses - Deprem Dalgaları 1. Derinliği her yerinde sabit olan dalga leğeninde oluşturulan 2. doğrusal KL atmasının ilerleme yönü şekilde verilmiştir. Derinliği her yerinde sabit olan dalga leğeninde oluşturulan doğrusal KL atmasının ilerleme yönü şekilde verilmiştir. K α X K L Y L 30o 600 Y X Buna göre, atmanın önce X, sonra Y düzleminden yansı- Buna göre, atmanın X engelinden yansıdıktan sonra K ve dıktan sonraki görünümü hangisi olur? L noktalarının Y düzlemine aynı anda ulaşması için α açısı kaç derece olmalıdır? A) A) 15 B) 30 C) 45 D) 60 E) 75 B) 30o 30o Y Y L K C) v3 frekansları f1, f2, f3 ve dalga boyları λ1, λ2, λ3 olmaktadır. Doğrusal dalga kaynağı 60o 60o Y konularak suyun farklı derinliklerde olması sağlanmış ve I böltir. Oluşan dalgaların I, II ve III. bölgedeki hızları sırasıyla v1, v2, D) L Şekildeki dalga havuzunda tabana farklı yüksekliklerde takoz gesine yerleştirilen dalga kaynağı ile özdeş dalgalar üretilmiş- L K 3. K I II III Y Su L K Takoz Buna göre, E) I. Hızlar arasında v2 > v3 > v1 ilişkisi vardır. II. Frekanslar arasında f1 = f2 = f3 ilişkisi vardır. K L Y 30o III. Dalga boyları arasında λ1 > λ2 > λ3 ilişkisi vardır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III 91 FİZİK 4. 2. ADIM Su dolu bir dalga leğeninde X ortamında oluşturulan KL doğ- 6. rusal atmasının X, Y ve Z ortamlarındaki ilerleme yönleri şekilde verilmiştir. A) İnce seslerin frekansı yüksektir. K B) Hava sıcaklığı arttıkça sesin hızı azalır. C) Sesin şiddeti kaynaktan uzaklaştıkça azalır. α L Ses dalgalarının özellikleri ile ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır? D) Sesin şiddetinin birimi desibeldir. K E) Sesin şiddeti ses dalgalarının genliği ile ilgilidir. L K β 7. L Y X Ses dalgalarının kullanımına, I. Ultrason cihazı Z II. Sonar cihazı III. ESWL (Şok dalgasıyla böbrek taşı kırma) Buna göre, hangileri örnek verilebilir? I. Y ortamı hem X hem de Z ortamından sığdır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II II. α = β ise X ve Z ortamları aynı derinliktedir. D) II ve III E) I,II ve III III. α > β ise X ortamı, Z ortamından daha derindir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 8. Can ve mal kaybı yaşadığımız depremlerle ilgili en çok karıştırılan iki kavram “Depremin Büyüklüğü” ve “Depremin 5. Şiddeti” dir. Su dolu bir dalga leğeninde X ortamında oluşturulan KL doğ- Bu iki kavramla ilgili, rusal atmasının farklı zamanlardaki anlık görüntüsü şekilde verilmiştir. I. Deprem sonucu ortaya çıkan enerji depremin büyüklüğünü belirler. II. Depremin yeryüzünde bıraktığı hasar depremin şiddeti ile K ilgilidir. III. Depremin şiddeti Richter ölçeği ile ölçülür. L α K yargılarından hangileri doğrudur? β A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I,II ve III L X Y Buna göre, I. α = β ise KL atması X den Y ye geçerken kırılmamıştır. II. α > β ise KL atması X ortamında, Y ortamından daha yavaş hareket eder. III. α > β ise X ortamı, Y ortamından daha derindir. yargılarından hangileri doğrudur? (X ve Y ortamlarında Ses dalgaları ile ilgili, I. Boyuna dalgalardır. II. Ortama ihtiyaç duyar, boşlukta yayılamaz. III. Bir yüzeye çarpınca yüzeyin cinsine bağlı olarak soğurulur. IV. Sesin şiddeti yüksek ise ses dalgaları daha uzağa gidebilir. sıvı seviyesi sabittir.) V. Sıcaklıkları farklı yüzeylerde hareket ederken kırılabilir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II yargılarından kaç tanesi doğrudur? D) I ve III E) II ve III 92 9. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 FİZİK TYT Su - Ses - Deprem Dalgaları 2011 LYS 2015 LYS 1. 3. İki bölmeli bir dalga leğeninde, bölmelerin her birinde su derinliği sabit ve birbirinden farklıdır. 3. ADIM Okyanusun derinliklerinde oluşan ve gittikçe daha sığ olan kıyıya doğru yaklaşan Tsunami dalgalarının, Periyodik su dalgaları leğenin bir bölmesinden diğer böl- I. Genliği artar. mesine geçerken dalgaların, II. Frekansı değişmez. I. Yayılma hızı değişir. III. Hızı artar. II. Yayılma doğrultusu değişir. yargılarından hangileri doğrudur? III. Periyodu değişir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? D) I ve II E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 2014 LYS 2. Farklı derinlikteki üç bölgeden oluşan bir dalga leğeni su ile doludur. Dalga leğeninin K ucunda oluşturulan f frekanslı bir düzlemsel dalganın ilerleme deseninin tepeden görünümü şekildeki gibidir. Dalga leğeninin KL, LM ve MN bölgelerinin derinlikleri sırasıyla h1, h2, h3 ve düzlemsel dalganın bu bölgelerdeki 4. Derinliği sabit olan şekildeki dalga leğeninde aynı anda oluşturulan dalgalar M ortamında karşılaşıyor. frekansları f1, f2, f3 olduğuna göre bunlar arasındaki ilişki nedir? A) h1< h3< h2 f2< f3 < f1 B) h2< h3< h1 f1 = f2 = f3 C) h1 < h3< h2 f1 = f2 = f3 Dalgaların L ortamında karşılaşabilmesi için; I. L ortamının derinliğinin artırılması, II. A kaynağının frekansının artırılması, D) h1< h2< h3 III. K ortamının derinliğinin azaltılması f1 = f2 = f3 işlemlerinden hangileri yapılabilir? E) h3< h2< h1 f2 < f3 < f1 A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 93 FİZİK 5. Bir tiyatro gösterisi sırasında sahnede bulunan Ali ve Ayşe’nin 3. ADIM 7. seslerine ait genlik ve genişlik grafiği şekildeki gibidir. Bir öğrenci Şekil I ve Şekil II’deki bardakların ağız kısmına yatay olarak üflediğinde çıkan seslerin farklı olduğunu algılamıştır. İçinde bir miktar çay bulunan bardak Şekil I İçinde çok az çay bulunan bardak Şekil II Öğrencinin mini deneyi ile ilgili çıkardığı bilimsel sonuç, verilenlerden hangisi olamaz? A) Şekil I’de titreşen madde daha fazladır. B) Mini deneyde bardağa üflendiğinde titreşen madde havadır. C) Şekil I’de çıkan sesin frekansı daha fazladır. D) Şekil I’de çıkan ses daha incedir. E) Şekil II’de çıkan sesin yüksekliği daha azdır. Tiyatro salonunda A sırasında oturan Nazlı hanım ile D sırasında oturan Meryem hanımın işittikleri Ali ve Ayşe’nin sesleri ile ilgili, 8. I. Nazlı hanım, Ali’nin sesini daha tiz duyar. II. Meryem hanımın, Ali’nin sesini daha az duymasının sebebi Ali’nin sesinin hızının küçük olmasıdır. Depremin büyüklüğü deprem sırasında boşalan enerji ile ilgili bir değerdir. Charles Richter’in geliştirdiği dalga genliğini temel alan Richter ölçeği adı verilen bir cetvele göre hesaplanır. Depremin şiddeti ise deprem bölgesindeki hasarın durumuna göre belirlenir. III. Ayşe’nin sesi daha gür duyulur. Parçaya göre, yargılarından hangileri doğrudur? I. Depremin şiddeti açığa çıkan enerji ile ters orantılıdır. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III II. Depremin büyüklüğü ile şiddeti farklı kavramlardır. D) II ve III E) I, II ve III III. Deprem anında yer kabuğunda oluşan kırıklı yapıya sismik hattı adı verilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 6. Bir kaynaktan çıkan sesin karşısındaki duvardan yansıyıp yankı oluşturması için sesin en az 0,1 s yol alması gerekmektedir. 9. Yoğunluğu sürekli değişen bir ortamda sabit bir kaynaktan ses dalgası üretiliyor. Bu ses dalgası başka bir noktaya iletilene kadar sesin, I. frekansı, II. şiddeti, Sesin hızının büyüklüğü 360 m/s olduğuna göre duvara 94 III. hızı doğru çığlık atan Mehmet’in kendi sesinin yankısını du- verilen niceliklerinden hangileri değişir? yabilmesi için d uzaklığı en az kaç metre olmalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) 9 B) 18 C) 36 D) 54 E) 72 D) II ve III E) I, II ve III FİZİK TYT Aydınlanma - Gölge - Yansıma 1. Noktasal K ışık kaynağı yüzeyle α açısı yaparak M noktasını 3. şekildeki gibi aydınlatmaktadır. 1. ADIM K ışık kaynağı ve L engeli ile oluşturulan Şekil I'deki düzenekte engelin arkasından ışık kaynağına bakan gözlemci ışık kaynağını Şekil II'deki gibi görmektedir. K d N α M yüzey Noktasal K ışık kaynağının M noktası çevresinde oluşturduğu aydınlanma şiddetini artırmak için, I. α açısını artırmak II. Işık kaynağının şiddetini artırmak Buna göre, gözlemci X, Y, Z, T, U noktalarından hangisin- III. d uzaklığını azaltmak de olabilir? işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir? A) X B) Y C) Z D) T E) U A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 2. Özdeş ışık kaynakları ile oluşturan sistemlerde; Şekil I'de K noktası çevresindeki aydınlanma şiddeti EK, Şekil II'de L noktası çevresindeki aydınlanma şiddeti EL ve Şekil III'te M 4. Saydam olmayan özdeş küresel X, Y cisimleri, noktasal K1 ve K2 ışık kaynakları yeterince büyük bir perdenin önüne yerleştirilmiştir. noktası çevresindeki aydınlanma şiddeti EM'dir. K1 perde K2 X Y Buna göre, perde üzerinde oluşan gölgenin şekli hangiBuna göre EK, EL ve EM arasındaki büyüklük ilişkisi nasıl- dır? sidir? A) B) C) A) EK > EL > EM B) EK > EM > EL C) EL > EK > EM D) EM > EK > EL D) E) E) EM > EL > EK 95 FİZİK 5. 1. ADIM Özdeş saydam olmayan cisimler, I noktasal ışık kaynakları 7. ve perde ile Şekil I'deki K, L ve M düzenekleri kuruluyor. K ı ı L ı ı Noktasal ışık kaynakları kullanılarak saydam olmayan küresel cisimlerin perde üzerinde gölgeleri oluşturuluyor. M ı Şekil I Şekil II Buna göre hangi düzenekler kullanılırsa Şekil II'deki gibi gölge oluşur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) Yalnız K B) Yalnız L C) Yalnız M D) K ve L E) K, L ve M 6. Buna göre; Seralar bitkilerin yetişmesine uygun şartların sağlanması I. Şekil I’deki perde üzerinde tam gölge oluşmuştur. amacı ile çevre şartlarını kontrol edebilen veya düzenlene- II. Şekil II’deki perde üzerinde yarı gölge oluşmuştur. bilen cam, plastik ve fiberglas gibi ışığı geçiren materyallerle III. Şekil II’deki gölgeler eliptiktir. örtülü yapılardır. Seralarda domates yetiştirmek için ihtiyaç duyulan ışık şiddeti çok fazla iken, mantar yetiştirmek için ge- ifadelerinden hangileri doğrudur? rekli ışık şiddeti çok azdır. Bu bilgilerden yararlanan öğrenci- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II ler sera düzeneklerini hazırlıyorlar. D) II ve III E) I, II ve III Hazırlanan seraların üstünü kapatmak isteyen öğrenciler uygun malzemeyi bulmak için X, Y ve Z saydam maddelerine ayrı ayrı belirli ışık şiddetinde ışık düşürüyorlar. Saydam maddelerden geçen ışığın şiddeti fotometreler ile ölçüldüğünde tablodaki değerler elde ediliyor. 8. Işık şiddetleri eşit olan noktasal ışık kaynakları; K, L yarım kürelerinin ve M küresinin merkezlerine şekillerdeki gibi yerleştirilmişlerdir. Buna göre, I. Domates fidesi yetiştirilmek istenen seranın üzerini kaplamak için en uygun madde Y maddesidir. II. Mantar yetiştirilmek istenen seranın üzerini kaplamak için en uygun madde Z maddesidir. III. X maddesi Y maddesine göre daha saydam bir maddedir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 96 Buna göre, noktasal ışık kaynaklarının yüzeylerde oluşturdukları ışık akıları ΦK, ΦL ve ΦM arasındaki ilişki nasıldır? A) ΦK > ΦL > ΦM B) ΦK = ΦL = ΦM C) ΦM > ΦK = ΦL D) ΦL > ΦK > ΦM E) ΦK = ΦL > ΦM FİZİK TYT Aydınlanma - Gölge - Yansıma 1. Siyah renkli K cismi üzerine paralel ışık ışınları gönderiliyor. 3. 2. ADIM Tamamen karanlık bir ortamda K noktasal ışık kaynağı ve saydam olmayan küresel cisim yeterince uzun perdenin önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir. A K D B C Buna göre ışık ışınları ile ilgili, E I. K cismine enerji aktarır. II. K’ nin yüzeyine basınç uygular. perde III. Rengi değişirse K’nin birim zamandaki sıcaklık değişimi Perde üzerinde hem yarı gölge, hem tam gölge oluşması aynı kalır. için ikinci noktasal ışık kaynağı hangi noktaya yerleştiril- yargılarından hangileri doğrudur? melidir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) A B) B C) C D) D E) E D) I ve III E) II ve III 2. Saydam olmayan küresel bir X cismi, K noktasal ışık kaynağı, düzlem ayna ve perde eşit karelere bölünmüş düzleme şekildeki gibi yerleştirilmiştir. 4. Tamamen karanlık bir ortamda küresel ışık kaynağı, saydam olmayan özdeş ve küresel X, Y cisimleri aynı düzleme şekildeki gibi yerleştirilmiştir. X K X Y perde Buna göre X cisminin perde üzerindeki gölgesi hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? A) D) küresel ışık kaynağı G B) C) E) G noktasından küresel ışık kaynağına bakan gözlemci ışık kaynağını nasıl görür? A) D) B) C) E) 97 FİZİK 5. 2. ADIM Noktasal bir ışık kaynağı sürtünmelerin önemsenmediği bir 7. ortamda v büyüklüğünde hızla yerden eğik olarak atılıyor. Yüzey alanı A olan bir karton, paralel ışık demeti ve noktasal ışık kaynağı şekilde verilmiştir. Kaynak A, B ve C noktalarından geçerken O noktası çevresinde oluşan aydınlanmalar sırasıyla EA, EB ve EC’dir. Paralel ışık demeti B A Ön C Arka v Noktasal ışık kaynağı K yatay O Buna göre EA, EB ve EC arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır? Karton ok yönünde hareket ettirilirse ön ve arka yüzeyin- A) EA > EB > EC deki ışık akıları nasıl değişir? B) EC > EB > EA Ön C) EA > EB = EC Arka A) Azalır Artar D) EC > EB = EA B) Azalır Azalır E) EB > EA = EC C) Artar Azalır D) Değişmez Artar E) Değişmez Azalır 6. X noktasal ışık kaynağı önüne opak düzgün silindir şekildeki gibi yerleştiriliyor. 8. Işık basıncını incelemek için geliştirilmiş araçlara radyometre denir. Şekilde havası kısmen boşaltılmış cam fanusun içinde dönebilen, bir yüzü siyah diğer yüzü beyaz olan dört kanatlı çarktan oluşan bir Crookes Radyometresi gösterilmiştir. Tamamen karanlık bir ortamda I ışık şiddetindeki noktasal K ışık kaynağı radyometreden d kadar uzağa şekildeki gibi yerleştirilmiş ve yapraklar dönmeye başlamıştır. K d perde Buna göre, I. Perdede oluşan gölgenin şekli dikdörtgendir. II. Işık kaynağı K noktasında iken zeminde oluşan gölge daire şeklindedir. Buna göre III. Işık kaynağı K noktasında iken perdede gölge oluşmaz. I. Işık enerjisi hareket enerjisine dönüşmüştür. yargılarından hangileri doğrudur? (Perde ve zemin yete- II. I artarsa çarkın dönme hızı da artar. rince büyüktür.) III. d azalırsa çarkın dönme hızı azalır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II yargılarından hangileri doğrudur? D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 98 FİZİK TYT Aydınlanma - Gölge - Yansıma 1. Bir ışık kaynağının, belirli bir yüzeye birim zamanda düşürdüğü ışık enerjisine ışık akısı adı verilir. 3. ADIM 2011 YGS 3. Aşağıda özdeş ortamlarda bulunan iki farklı lambanın güçleri verilmiştir. X ve Y gözlemcileri, karanlık bir ortamda, önünde Şekil I’deki gibi çelik bilye bulunan küresel beyaz ışık kaynağına bakıyor. Buna göre kitaba düşen ışık akılarını artırmak için; I. lambaların yarıçaplarını artırmak, II. kitapların yüzey alanını artırmak, III. kitap ile lambalar arasındaki uzaklığı azaltmak, işlemlerinden hangileri yapılmalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II X gözlemcisi, kaynağı Şekil II’dekine, Y gözlemcisi de D) II ve III E) I, II ve III Şekil III’tekine benzer biçimde gördüğüne göre, X ve Y gözlemcileri K, L, M noktalarının hangilerinden bakıyor olabilir? X’in baktığı nokta Y’nin baktığı nokta A) L M B) M K C) L K D) K M 2018 TYT 2. E) K L Aydınlanma ile ilgili kavramlardan; ışık şiddetinin birimi cd, ışık akısının birimi lm ve aydınlanma şiddetinin birimi lüx’tür. Buna göre; I. kaynağın ışık şiddeti, II. toplam ışık akısı, III. aydınlanma şiddeti değişkenlerinden hangilerinin büyüklüğü ışık kaynağına olan uzaklığa bağlı olarak değişir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 99 FİZİK 4. 3. ADIM Noktasal ışık kaynağı tam merkezinde karesel boşluk bulu- 6. Üzerinde paralel bağlı 3 adet duy bulunan düzenek diğer nan dairesel metal plakaya şekildeki gibi tutuluyor ve perde ucuna beyaz bir kartonun sabitlendiği masaya şekildeki gibi üzerinde oluşan desen inceleniyor. yerleştiriliyor. karton 25 watt ve 100 wattlık 2 ampul duylara ayrı ayrı takılarak beBuna göre; yaz karton üzerinde oluşan aydınlanmalar inceleniyor. I. Perde üzerinde oluşan gölgenin ortasında karesel aydın- Buna göre; lık bölge bulunur. I. Beyaz karton üzerindeki aydınlanmanın en az olduğu du- II. Işık kaynağı metal plakaya yaklaştırılırsa aydınlık bölge rum 25 watt’lık ampulün X duyuna bağlanması ile oluşur. daha parlak gözlenir. II. Beyaz karton üzerindeki aydınlanmanın en fazla olduğu III. Metal plaka ışık kaynağına yaklaştırılırsa gölgenin alanı durum 100 wattlık ampulün Z duyuna bağlanması ile olu- artar. şur. IV. Metal plaka perdeye yaklaştırılırsa aydınlık bölgenin par- III. Y duyuna bağlanan 100 watt’lık ampul, Y duyuna bağla- laklığı değişmez. nan 25 watt’lık ampule göre beyaz karton üzerinde daha fazla aydınlanmaya sebep olur. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) I ve II B) II ve III ifadelerinden hangileri doğrudur? C) III ve IV A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III E) I, II, III ve IV D) II ve III E) I, II ve III 7. 5. Noktasal ışık kaynağı etrafında bulunan A, B, C küre kabuklarındaki ışık akıları sırasıyla ΦA, ΦB ve ΦC dir. Seracılar ellerinde bulunan opak, saydam ve yarı saydam malzemeler ile çiçek yetiştirmek için sera yapacaklardır. Gül, lale ve karanfilin gelişme dönemlerinde ışık gereksinimleri grafikte gösterilmiştir. A 3r 2r B 30o 2r I 60 r o r 3r Buna göre yüksek oranda güneş ışığı kullanmayı hedefC Buna göre ΦA, ΦB ve ΦC arasındaki büyüklük ilişki nedir? 100 leyen seracıların gül, lale ve karanfil yetiştirirken seralarını hangi malzeme ile kaplamaları verimi arttırır? Gül Lale Karanfil Yarı saydam A) ΦA > ΦB > ΦC A) Saydam Yarı saydam B) ΦC > ΦB > ΦA B) Opak Saydam C) ΦA > ΦB = ΦC C) Yarı saydam Opak Saydam D) ΦA > ΦC > ΦB D) Opak Yarı saydam Saydam E) ΦA = ΦB =ΦC E) Yarı saydam Saydam Opak Yarı Saydam anan 100 watt’lık ampul, Y duyusuna bağlanan 25 watt’lık ampule göre beyaz kâğıt üzerinde FİZİK lanmaya sebep olur. i doğrudur? TYT Düzlem Ayna B) I ve II C) I ve III D) II ve III 1. ADIM E) I, II ve III ptik daire1.üzerine, çapafolyo dik olacak ortalayarak yerleştirilmiş Alüminyum üzerine şekilde, gönderilenmerkezi laser ışığı şekildeki gibi 3. Malüminyum ve N düzlemfolyo aynalarından oluşturulan sisteme gönderilen yansımaktadır. I ışık ışınının M aynasındaki yansıma sayısı nM, N aynasındaki yansıma sayısı nN'dir. Lazer ışık kaynağı Alüminyum folyo Buna göre, aynağı çalıştırıldığında ışığın şekildeki gibi doğrultu değiştirdiği gözleniyor. I. Alüminyum folyo yansıtıcı bir yüzeydir. Buna göre II. Yansıma açısı 30°dir. yansıtıcı bir yüzeydir. nM oranı kaçtır? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) nN III. Alüminyum folyo saat ibresinin dönüş yönünde 30° dön- 0°dir. dürülürse ışın kendi üzerinden geri yansır. A) 2 saat yönünde 30° döndürülürse yansıyan ışık doğrultu değiştirmez. yargılarından hangileri doğrudur? (Noktalar arası eşit ara- 3 B) 3 5 C) 4 5 D) 5 4 E) 3 2 lıktadır.) hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III B) I ve II C) I ve III D) II ve III D) II ve III E) I, II ve III E) I, II ve III 4. Eşit bölmeli düzlemde MN düzlem aynasının önüne K cismi şekildeki gibi yerleştiriliyor. EB 2021 - 2022 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 2. Aynı düzlemde birbirine dik olarak yerleştirilen X ve Y aynalarına gönderilen K, L, M, N ve O ışınlarının aynalardan yansıması şekilde verilmiştir. Buna göre K cisminin düzlem aynadaki görüntüsü hangisidir? K Y L M A) B) C) D) N O Ι X Buna göre K, L, M, N, O ışınlarından hangisi I ışık kayna- E) ğından çıkmış olamaz? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) A) K B) L C) M D) N E) O 101 FİZİK 5. 1. ADIM Düzlem aynaya gelen I ışık ışınının izlediği yol şekilde veril- 7. miştir. Aynı düzlemde bulunan şekildeki M ve N aynaları arasındaki açı 850 dir. Buna göre N aynasına gönderilen I ışık ışınının M aynasına gelme açısı kaç derecedir? 2θ=3α olduğuna göre I ışınının aynadan yansıma açısı A) 30 B) 45 C) 50 D) 60 E) 65 kaç derecedir? A) 28 B) 30 C) 36 D) 54 E) 56 8. Şekilde XY cismi ile düzlem ayna birbirine paralel olarak yerleştirilmiştir. I, II, III, IV ve V noktalarından düzlem aynaya bakan gözlemcilerden hangileri XY cisminin tamamını aynada görebilir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.) 6. Aralarında 1300 açı bulunan M ve N düzlem aynalarından A) I ve III oluşan şekildeki sisteme I ışık ışını gönderiliyor. B) III ve IV C) IV ve V D) Yalnız IV E) II ve V 9. Eşit bölmeli düzleme Şekildeki X ve Y düzlem aynaları yerleştirilmiştir. Buna göre I ışınının N aynasından yansıması hangisinde doğru çizilmiştir? A) D) N B) N N E) N C) N Buna göre G noktasından X ve Y düzlem aynalarına bakan gözlemci saydam K, L, M, N ve P cisimlerinden hangilerinin görüntülerini her iki aynada da görebilir? A) K ve L B) M ve N C) K, L ve M D) M, N ve P E) L, M, N ve P 102 FİZİK Yatay Eksen 8. A) 1 C)B) 1 D)C) 1 30 45 9. 1 E) L ve M 30 60 2 E)D) 2 30 60 2 Göz X A) 1 C) 3 Ayna Düzlem Ayna 1 B) 2 2D) 4 şekilde verilmiştir. 5. K L B) Yalnız L K D) K ve L M X P N X, Y ve Z düzlem aynalarıyla nan gözlemci şekildeki ayna C) yardımıyla Yalnız M duvarı gözlemliyor. E) L ve M t sürede bir birim aynaya yaklaşan gözlemci harekete başladıktan kaç t süre sonra duvarın kurulmuş sistem eşit tamamını görebilir? Göz Duvar kare göre K, L, D) M,NN ve PE)noktalarından hangileri X cisbölmeli B) LBuna C) Mdüzlemdedir. P A) 1 B) 2 C) 3 minin görüntülerinden biri değildir? Z I G ayna önüne yerleştirilmiştir. I Buna göre I ışını toplam kaç yansıma yaparak sistemi M K terkL eder? 60o K A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 Buna göre, G noktasından düzlem aynaya bakan gözlemci hangilerinin görüntüsünü görür? A) Yalnız K Duvar E 12. Düzlem aynaya d kadar uzaklık Eşit kare bölmeliA) düzlemde bir düzlem ayna ve K, L ve M K B) L C) M D) N E) P cismi şekildeki gibidir. K noktasın cisimleri şekildeki gibi yerleştirilmiştir. ken kendisi ve görüntüsü arasında X Y döndürülüp II konumuna geldiğind Düzlem Ayna arasındaki d2’dir. 4. Eş karelere bölünmüş düzlemde ABC ışıklı cismi birmesafe düzlem E) önünde 2 45 11. Duvar bulunan gözlemci şekil3. Eşit kare bölmeli düzleme yerleştirilen düzlem aynadan deki ayna yardımıyla yansıyan 1, 2 ve 3 numaralı ışınlar şekildeki gibidir. duvarı gözlemliyor. Düzlem t sürede bir birim aynaya yaklaşan gözlemci harekete başladıktan kaç t süre sonra duvarın tamamını görebilir? E) 120 D) K ve L E) 5 6. D) B) Yalnız L Buna göre C) Yalnız M d E) 7 d1 oranı nedir? d2 düzenekA ve B düzlem aynaları ile oluşturulan şekildeki 1 2 Kte veB L aynasına E) gelen L ve M I ışık ışınının izlediği B) verilmiştir. 1 C) A) yol ñ3 2 Buna göre A cismin düzlem aynada oluşan görüntüsü han- gisidir? Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz. ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 60 45 D) K ve L 3. Buna göre K, M, N ve P noktalarından hangileri yansıya-X cisminin görüntülerinden biri değildir? Y 2 C)1 Yalnız M B) Yalnız L D) 100 B) Yalnız L Buna göre, K, L ve M ışınlarından hangileri Y aynasınEşit bölmeli düzleme düzeneği yerleştirilen terk düzlem aynalar ve X cismi 11. Duvar önünde buludan yansıyarak eder? Yalnız Noktasal X cismi A) düzlem aynalar arasına şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre, I ışık G nokBuna göre ışınının kendi üzerinden tasında bulunan bir ayna hangiMyönde kaç derece bilmesi için düzlem Buna göre I ışık ışınının kendi üzerinden yansıyabilmesi gözlemci K, L ve M döndürülmelidir? için düzlem ayna hangi yönde kaç derece döndürülmelidir?A) K noktalarından hangiDerece Yön lerinin ilk görüntüsünü Yön Derece hem X hem de Y aynasından görebilir? A) 30 1 B)Yalnız K A) C) 60 A) Yalnız K 2018 - 2019 L K B) 45 2. ADIM MEB X O G 1 M L ● Şekildeki düzlem ayna O ekseni etrafında dönebilmektedir. Şekildeki düzlem ayna O ekseni etrafında dönebilmektedir. 10. Eşit kare bölmeli düzleme X ve Y düzlem aynası ve K, L ve M nok30º tasal cisimleri şekildeki Yatay Eksen gibi yerleştirilmiştir. Ι Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü A) 30 Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 1. 12. Sınıf (B) D) 50 E) Fizik C) 40 TYT Buna göre, son durumda ışının aynadan yansıma açı80sı kaç derecedir? ● 2. B) 30 tasında bulunan bir gözlemci K, L ve M noktalarından hangilerinin ilk görüntüsünü hem X h Y görebilir? K MEB 2018 - 2019 35A) 20 MEB 2018 - 2019 M 40° X Ι2 a Düzlem Ayna Buna göre I ışık ışınının düzlem aynadan yansıma açısı kaç derecedir? en ü- 0 80º 20º ynalar - 1 ı- Ι1 I 3 2. Düzlem aynaya d kadar uzaklıkta bulunan K noktasal cismi 12. Düzlem aynaya d kadar uzaklıkta bulunan K noktasal şekilde verilmiştir. K noktasının ayna I konumundayken kencismi şekildeki ayna I konumundayBuna göre 1,gibidir. 2 arasındaki veK 3noktasının numaralı ışınlardan hangileri ve görüntüsü mesafe mesafe d1, ayna d60° döndürülüp kendisi kendisi ve görüntüsü arasındaki , ayna 60° 1 X noktasal ışık kaynağından gelmektedir? II konumuna getirildiğinde kendisi ve görüntüsü arasındaki döndürülüp II konumuna geldiğinde kendisi ve görüntüsü mesafe dmesafe oluyor. d ’dir. arasındaki 2 A) Yalnız 12 B) Yalnız 2 C) Yalnız 3 I D) 1 ve 3 K 60o d 50° B) Ι 30° B Buna göre, I ışınının A aynasından yansıma açısı kaç derecedir? A) 20 E) 2 ve 3 II A) B) 30 C) http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/ C) 50 D) 60 E) 70 D) zBuna göre d1 d2 Buna göre A) 1 A)2 1 2 oranı nedir? d1 oranı nedir? (sin 300 = 0,5) d2 B) 1 aşmak için karekodu okutunuz. B) 1 C) 2 D) 2 E) 4 E) ñ3 2 D) 2 E) ñ3 4 C) §3 §3 103 FİZİK 5. Aynı düzlemde, kesişen X, Y ve Z düzlem aynaları şekilde 2. ADIM 7. verilmiştir. X ve Y aynaları arasındaki açı α, Y ve Z aynala- AB ışıklı cismi yatayla 600 açı yapan bir düzlem aynanın önüne yerleştirilmiştir. rı arasındaki açı β’dır. I ışık ışını X aynasından yansıdıktan sonra önce Y sonra Z aynasında yansıyarak kendi üzerinden geri dönüyor. Buna göre AB cisminin görüntüsü aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) I ışınının X ve Y aynalarındaki yansıma açıları eşit oldu- D) ğuna göre β açısı kaç derecedir? A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50 E) 8. Saydam olmayan K cismi birbirine dik olarak yerleştirilen X ve Y aynalarının önüne yerleştirilmiştir. 6. Eşit kare bölmeli düzleme X ve Y düzlem aynaları ve K, L ve M noktasal cisimleri şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Aynalarda oluşan görüntü hangisi olabilir? A) B) C) Buna göre, G noktasında bulunan bir gözlemci K, L ve M noktalarından hangilerinin ilk görüntüsünü hem X hem de Y aynasından görebilir? A) Yalnız K B) Yalnız L C) Yalnız M D) K ve L E) L ve M 104 D) E) FİZİK Düzlem Ayna 3. ADIM 2015-LYS2/FİZ 2012 YGS 2015 LYS 1. 3. Şekil I, II ve III’teki düzlem ayna, KL cismi ve G noktası aynı 22. Şekil I, II ve III’teki düzlem ayna, KL cismi ve G noktası düzlemdedir. aynı düzlemdedir. 23. B h A B C D E Gözü ile ayakkabısı arasındaki uzaklık 6h olan bir adam, basamakları arasındaki yükseklik h olan şekildeki merdivenden çıkmaya başlıyor. Bu adam, merdivenin K, L, M, N, P basamaklarından hangisine çıktığında ayakkabısının düzlem aynadaki görüntüsünü ilk kez görebilir? 24. I t o (Göz ile ayakkabının aynı düşey doğrultuda olduğu varsayılacak ve ayakkabının yüksekliği önemsenmeyecektir. Merdiven Düzlem aynaya G noktasından bakan bir gözlemci, aynanın Şekil I, II ve III’teki konumlarından nın Şekil I, II ve III’teki konumlarından KL cishangilerinde, KL cisminin aynada hangilerinde, oluşan minin aynada oluşan görüntüsünün tamamını görebilir? görüntüsünün tamamını görebilir? A) K B) L C) M D) N E) P A)Yalnız YalnızI I A) 14. Aralarında 70 lik açı bulunan K, L düzlem aynalarına ki gibişekildeki gelen I ışık K’den sonra L aynasına gibiışını, gelen I ışıkyansıdıktan ışını, K’den yansıdıktan sonra Eş karelere bölünmüş düzlemde X ve Y düzlem aynaları ile K noktasal ışık kaynağı verilmiştir. I1, I2, I3 ışınlarından hangileri K noktasındaki noktasal ışık Buna göre, I ışınının K aynasına ilk gelme açısı kaç derecedir? kaynağından gelmiş olabilir? A) 60 A) Yalnız I1 Buna göre, I ışınının K aynasına ilk gelme açısı kaç derecedir? B) 50 C) 40 E) II ve III Ö 80o likL açıyla düşüyor. aynasına 80o lik açıyla düşüyor. 4. E) II ve III S D) I ve II 2015 YGS D) 30 E) 10 A) 60 B) 50 C) 40 D) 30 E) 10 A B) Yalnız C) Yalnız Yalnız II II C) III B) Yalnız III D) I ve II Aralarında 70o lik açıobulunan K, L düzlem aynalarına şekilde- ( Düzlem aynaya G noktasından bakan bir gözlemci, ayna- saydam bir maddeden yapılmıştır.) lıklardaki2. . TYT B) Yalnız I3 D) I1 ve I3 C) I1 ve I2 E) I2 ve I3 105 9 FİZİK 5. Düzlem ayna ve yeterince uzun perde aynı düzleme yerleşti- 3. ADIM 7. rilmiştir. Bir kenarı 1 m olan eşit karelere bölünmüş yatay düzleme bir düzlem ayna şekildeki gibi yerleştirilmiştir. G noktasından 3 m/s sabit büyüklükteki hızla yatay doğrultuda ilerleyen bir gözlemci düzlem aynada kendisini G noktasından bakan gözlemcinin perde üzerinde gördü- kaç saniye boyunca görür? ğü bölgenin alanını artırmak için, A) 1 I. Düzlem aynayı gözlemciye yaklaştırmak B) 3 C) 2 D) 5 2 2 E) 3 II. Gözlemciyi düzlem aynaya yaklaştırmak III. Perdeyi gözlemciden uzaklaştırmak işlemlerinden hangileri tek başına yapılmalıdır? A) Yalnız I B) I ya da II C) I ya da III D) II ya da III E) I ya da II ya da III 8. 6. Bir kenarının uzunluğu 1 birim olan eş karelere bölünmüş Eşit bölmeli düzleme K, L, M, N noktasal cisimleri, saydam olmayan P küresi ve düzlem ayna yerleştirilmiştir. düzlemde K ve L düzlem aynaları ile yeterince uzun perde şekildeki gibi yerleştirilmiştir. G noktasındaki gözlemci K aynasına baktığında perdede gördüğü bölme sayısı X, L aynasına baktığında perdede gördüğü bölme sayısı Y oluyor. G noktasından bakan gözlemci K, L, M, N noktasal cisimlerinden hangilerinin görüntülerini göremez? A) Yalnız M B) K ve L Buna göre X oranı kaçtır? Y A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 106 C) K ve N D) K ve M E) M ve N FİZİK TYT Küresel Aynalar 1. Küresel aynalarla ilgili verilen tanımlardan hangisi yanlıştır? 4. 1. ADIM Tümsek aynada F odak noktası, M aynanın merkezidir. A) Küresel aynayı iki eşit parçaya bölen ve eğrilik merkezinden geçen doğruya asal eksen denir. B) Asal eksen ile aynanın kesiştiği noktaya tepe noktası denir. C) Merkez ile tepe noktası arasındaki uzaklığa aynanın eğrilik yarıçapı denir. D) Asal eksene paralel gönderilen ışınların yansıyanlarının asal eksen üzerinde toplandığı noktaya yardımcı (ikincil) odak denir. E) Odak noktasının tepe noktasına olan uzaklığına odak uzaklığı denir. Buna göre K, L ve M ışınlarının izlediği yollardan hangileri doğru gösterilmiştir? 2. Odak uzaklıkları sırasıyla fK, fL olan K ve L çukur aynaları asal eksenleri çakışacak şekilde yerleştirilmiştir. A) Yalnız K B) Yalnız L C) K ve L D) L ve M E) K, L ve M Asal eksene paralel olarak gönderilen ışın şekildeki yolu izleyerek kendi üzerinden geri döndüğüne göre odak uzaklıkları oranı kaçtır? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 3. Asal eksenleri çakışık küresel aynaların odak uzaklıkları f1 ve f2 dir. Aynaların arasında bulunan bir I ışınının izlediği yol şekilde verilmiştir. 5. Şekildeki düzenekte düzlem ayna ile çukur ayna arasındaki uzaklık x, çukur aynanın odak uzaklığı f kadardır. K noktasından çıkan I1 ve I2 ışınlarının izlediği yollar şekildeki gibidir. Buna göre aynalar arası uzaklık hangi seçenekte doğru olarak ifade edilmiştir? A) f1 - f2 D) 2f1 - 2f2 B) f1 - f2 C) 2f2 - 2f1 E) 2f1 + 2f2 Buna göre x uzaklığı kaç f dir? A) 1 2 B) 1 3 C) 1 D) 3 2 E) 5 2 107 FİZİK 6. K ve L çukur aynalarına gönderilen I ışınının izlediği yol şekil- 1. ADIM 8. Çukur aynanın önüne şekildeki gibi konulan K cisminin sanal de verilmiştir. görüntüsü oluşuyor. Buna göre, Buna göre; I. K çukur aynasının odak noktası B noktasıdır. I. Y noktası çukur aynanın odak noktasıdır. II. L çukur aynasının merkezi C noktasıdır. II. Cisim X noktasına doğru ilerlerken görüntüsünün boyu küçülür. III. K çukur aynasının odak uzunluğu L’ninkinden küçüktür. III. Cisim Z noktasına getirilirse görüntü ters oluşur. yargılarından hangileri doğrudur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III D) I ve II E) I ve III 9. 7. Tümsek ve düz aynalarda sanal görüntü oluşur. Çukur aynalarda ise görüntü gerçektir ancak aynaya çok yaklaşıldığında görüntü sanal olur. Buna göre arabaların dış aynalarında tümsek ayna kullanılmasının sebebi I. Düz ayna cisimle aynı boyda görüntü oluştururken, tümsek aynanın cisimden daha küçük boyda görüntü oluşturması, II. Tümsek aynanın, çukur ayna ve düzlem aynaya göre daha geniş bir alanın görüntüsünü oluşturması, III. Tümsek aynanın diğer aynalara göre görüntüyü daha net oluşturması, ifadelerinden hangileri olabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) II ve III 108 Tümsek aynanın önüne KLMN cismi şekildeki gibi konuluyor. Buna göre KLMN cisminin tümsek aynadaki görüntüsü hangisi gibi olur? FİZİK TYT Küresel Aynalar 1. Birbirine paralel I ışık ışınları sırasıyla Şekil I'de K düzlem ay- 3. 2. ADIM K aynasının odağına şekildeki gibi gönderilen I ışını L ayna- nasına, Şekil II'de L çukur aynasına ve Şekil III'te M tümsek sından yansıdıktan sonra K aynasına gelip kendi üzerinden aynasına gönderiliyor. I ışınlarının K, L ve M aynalarındaki geri dönüyor. yansıma açıları sırasıyla αK, αL ve αM'dir. fK Şekil I Şekil II Şekil III L ve M aynalarının eğrilik yarıçapları eşit büyüklükte ol- Buna göre aynaların tepe noktaları arasındaki uzunluğu duğuna göre αK, αL ve αM arasındaki büyüklük ilişkisi na- veren ifade aşağıdakilerden hangisidir? (Aynalar yeterin- A) αK = αL > αM A) fK + fL B) αK = αL = αM B) 2fK C) αK > αL = αM C) 2fL D) αM > αK = αL D) 2fK - fL E) αM > αK > αL E) 2fK - 2fL sıldır? (F: Küresel aynaların odak noktası) ce geniştir.) 4. Asal eksenleri ve merkezleri çakışacak biçimde yerleştirilmiş, odak uzaklıkları fx ve fy olan X ve Y çukur aynaları arasına 2. Lazer ışık kaynağından çıkan ışınların I ve II küresel aynalarında yansıdıktan sonra izlediği yol şekilde verilmiştir. bir düzlem ayna şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Asal eksene paralel bir I ışını X aynasına gönderildiğinde üç aynadan oluşan sistemde sonsuz kere yansıyıp her seferinde aynı yolu izlemektedir. Buna göre I. aynanın merkezinin I. aynanın tepe noktasına olan uzaklığı x, II. aynanın odak noktasının I. aynanın tepe noktasına olan uzaklığı y ise x oranı kaçtır? Buna göre X ve Y aynalarının tepe noktaları arasındaki uzaklığı veren bağıntı aşağıdakilerden hangisidir? A) fX+fY y B) 2fX+fY (Noktalar arası uzaklıklar eşit) C) 2fY+fX A) 1 3 B) 3 8 C) 2 D) 8 3 E) 3 D) 2(fX+fY) E) 2(fX-fY) 109 FİZİK 5. Tümsek aynaya gönderilen I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir. 2. ADIM 7. Asal eksenleri çakışık, odak uzaklıkları sırasıyla fK ve fL olan K tümsek L çukur aynaları arasına bir düzlem ayna şekildeki gibi yerleştiriliyor. Asal eksen üzerinde duran cismin görüntüsü ile ilgili, I. Sanaldır. II. Kendisinden büyüktür. Asal eksene paralel gönderilen I ışını şekildeki 1, 2, 3 ve f 4 yollarını izlediğine göre K oranı kaçtır? (Noktalar arası fL uzaklıklar eşittir.) III. Y-T arasındadır. IV. X-Y arasındadır. A) 1 yargılarından hangileri doğrudur? (Noktalar arası uzaklık- 3 B) 2 3 C) 1 D) 3 2 E) 3 lar eşittir.) A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III 8. Aynı düzlemde bulunan düzlem ayna ve odak uzunluğu 2 br olan tümsek ayna arasına K ışıklı cismi şekildeki gibi yerleşti- D) I, II ve III E) I, II ve IV rilmiştir. Buna göre cismin düzlem aynada ve tümsek aynada oluşan ilk görüntüleri arasındaki uzaklık kaç br’dir? (Birim kareler özdeş ve bir kenar uzunluğu 1 br dir.) 6. A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 Kare şeklindeki ışıklı cisim odak uzaklığı 2 cm olan bir çukur aynanın önüne şekildeki gibi yerleştirilmiştir. 9. Bir ayna önüne konulan cismin görüntüsü ters ve cisme göre küçük oluşmaktadır. Buna göre, I. Kullanılan ayna çukur aynadır. II. Cisim 2F’nin dışındadır. III. Görüntü aynanın arkasındadır. yargılarından hangileri doğrudur? 110 Buna göre cismin görüntüsünün alanı kaç cm2’dir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 D) I ve II E) I ve III FİZİK TYT Küresel Aynalar 2017 YGS 2017 LYS 1. 2. Bir mum, esnek bir düz aynanın önüne Şekil I’deki gibi konul- 3. ADIM Şekildeki gibi numaralandırılmış düzeneklerde; noktasal bir duğunda mumun düz ve sanal bir görüntüsü oluşuyor. Daha ışık kaynağı, aynalar ve saydam olmayan toplarla yeterince sonra, mumun ve aynanın konumları değiştirilmeden ayna uzun perdeler üzerinde gölgeler oluşturuluyor. Şekil II’deki gibi bükülerek tümsek ayna hâline getiriliyor. Buna göre Şekil II’de oluşan görüntünün büyüklüğü ve yönünün (muma göre düz veya ters) Şekil I’deki görüntüye göre değişimi, aşağıdakilerden hangisi gibi olur? Görüntünün Görüntünün Büyüklüğü Yönü A) Azalmıştır. Değişmemiştir. B) Azalmıştır. Değişmiştir. C) Değişmemiştir. Değişmemiştir. D) Artmıştır. Değişmemiştir. E) Artmıştır. Değişmiştir. Bu düzeneklerin hangilerinde, perdede hem tam gölge hem de yarı gölge oluşur? A) I ve III B) II ve IV C) III ve IV D) I, II ve III E) II, III ve IV 111 FİZİK 3. 3. ADIM Optik araçların günlük yaşamda kullanımı ile ilgili, I. Dişçinin, hastanın dişini daha detaylı görmek için çukur ayna kullanması. 2016 LYS 6. Asal eksen üzerinde merkezi M noktası ve odağı f noktası olan bir çukur aynanın merkez noktasına, şekildeki gibi “R” II. Makyaj yapan bir kişinin, cildindeki küçük pürüzleri rahat harfi biçiminde bir cisim konuyor. görebilmek için tümsek ayna kullanması. III. Mağazalarda daha geniş alanın görülmesi için tümsek ayna kullanılması. örneklerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III Buna göre “R” harfinin görüntüsü, aşağıdakilerden hangisidir? 4. İç yüzeyi yansıtıcı yüzey olarak kullanılan küresel aynalara çukur ayna, dış yüzeyi yansıtıcı yüzey olarak kullanılan küresel aynalara da tümsek ayna denir. Küresel aynalar günlük hayatta sıkça kullanıldığına göre; I. dişçi ekipmanları, II. araçların dikiz aynaları, III. ışıldaklar, IV. araba farları, V. dar sokaklarda kullanılan aynalar hangilerinde çukur ayna ve tümsek ayna kullanılır? Çukur Ayna Tümsek Ayna A) I, III, IV II, V B) II, III I, IV, V C) I, II, III IV, V D) I, II, IV III, V E) I, II, V III, IV 2013 LYS 5. Odak noktası F olan şekildeki çukur ayna, T tepe noktası F’ye gelecek şekilde, asal eksen doğrultusunda döndürülmeden hareket ettiriliyor. Bu hareketin sonucunda K cisminin görüntüsünün ilk ve son konumları sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir? A) I ve IV B) I ve V C) II ve IV D) II ve V E) III ve IV 112 FİZİK TYT Işığın Kırılması - Merçekler Prizma - Renk 1. Işık ışınlarının kırılmasıyla ilgili, 4. 1. ADIM K, L ve M ortamlarının kırıcılık indisleri sırasıyla nK, nL ve nM olup aralarındaki ilişki nK > nL > nM şeklindedir. X, Y ve Z göz- I. Sınır açısı ve tam yansıma olayları çok kırıcı ortamdan az lemcileri bulundukları konumdan A cismine bakmaktadırlar. kırıcı ortama geçişlerde gerçekleşir. II. Ortamları ayıran yüzeye dik gelen ışınlar kırılmadan diğer ortama geçerler. III. Az kırıcı ortamdan çok kırıcı ortama geçen ışınlar normalden uzaklaşarak kırılırlar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 2. Bir öğrenci, silindir şeklindeki su bardağının arkasında duran kartondaki yazının, bardak su ile doldurulduğunda ters olarak okunduğunu fark etmiştir. Buna göre, I. X gözlemcisi A cismini gerçek konumundan daha uzakta görür. II. Y gözlemcisi A cismini gerçek konumunda görür. III. Z gözlemcisi A cismini gerçek konumundan daha yakında görür. Bu olayın sebebi, yargılarından hangileri doğrudur? I. Işık farklı bir ortama girdiğinde kırılmaya uğrayabilir. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III II. Işık ortam değiştirdiğinde frekansı da değişebilir. D) II ve III E) I, II ve III III. Işık farklı bir ortama girdiğinde doğrultusu değişebilir. bilgilerinden hangileri kullanılarak açıklanabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 3. 5. Karanlık bir odada, siyah bir kumaş parçası üzerinde; kırmızı renkli domates, yeşil renkli marul ve sarı renkli limon durmaktadır. Farklı lambalardan farklı renkte ışıklar siyah kumaş üzerine düşürülüyor. Fizik dersi için tam yansıma olayını anlatan bir afiş hazırlayan öğrencilerin örnek olarak; I. Gökkuşağı, Buna göre tek başına açılan lamba için, II. Serap olayı, I. Magenta renkte ışık yayıyorsa marul ve limon görülebilir. III. Fiber optik kablo, II. Cyan renkte ışık yayıyorsa marul görülebilir. IV. Ufuk çizgisi III. Sarı renkte ışık yayıyorsa domates, marul ve limon görü- olaylarından hangilerine ait görselleri bu afiş için kullan- lebilir. maları uygun değildir? durumlarından hangileri gerçekleşir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) Yalnız IV E) III ve IV D) II ve III E) I, II ve III 113 FİZİK 6. İki özdeş bardaktan biri su ile diğeri de kolonya ile farklı yük- 1. ADIM 8. sekliklere kadar dolduruluyor. Sıvı dolu bardakların içine öz- Hava ortamında bulunan asal eksenleri çakışık, odak uzaklıkları f1, f2 ve f3 olan merceklere gönderilen I ışınının izlediği deş iki çatal bırakılıyor. Kolonya dolu bardaktaki çatal su dolu yol şekilde verilmiştir. bardaktaki çatala göre daha kırık görülüyor. Her ikisi de sıvı olmasına rağmen kolonya dolu bardakta Noktalar arası mesafeler eşit olduğuna göre f1, f2 ve f3 çatalın daha kırık görünmesinin sebebi arasındaki ilişki nasıldır? I. A) f1 > f2 > f3 Işığın yayılma hızı her sıvıda farklı olduğundan ışık farklı oranda kırılır. B) f3 > f1 > f2 II. Işık farklı ortamlarda farklı kırıldığı için nesnelerin görün- C) f2 > f1 = f3 tüleri aynı olmaz. D) f1 > f2 = f3 III. Sıvıların yükseklikleri farklı olduğu için ışığın kırılması E) f2 = f3 > f1 farklılaşmıştır. ifadelerinden hangileri ile açıklanabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 7. 9. Kırıcılık indisi n1 ve n2 olan ortamlara kırıcılık indisi n3 olan ince kenarlı bir mercek şekildeki gibi yerleştiriliyor ve her iki ortamdaki parçasına asal eksene paralel ışınlar gönderildiğinde ışınlar mercekte şekildeki gibi kırılıyor. Kırılma indisi n1 olan ortamdan kırılma indisi n2 olan ortama i açısı ile gönderilen ışın şekildeki gibi r açısı ile kırılıyor. Buna göre kırıcılık indisleri n1, n2, n3 arasındaki ilişki na- sıldır? A) n1 = n2 = n3 B) n1 > n3 > n2 D) n3 > n2 > n1 C) n1 > n2 > n3 E) n2 > n3 > n1 10. Camdan yapılmış ince kenarlı bir merceğin hava ortamındaki odak uzaklığı f’dir. Buna göre mercek su ortamına konulursa, Buna göre r açısının daha küçük olması için, I. i küçültülmeli II. n1 küçültülmeli III. n2 büyütülmeli işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ya da II D) I ya da III E) I ya da II ya da III 114 I. Merceğin odak uzaklığı f’den küçük olur. II. Mercek ışığı daha az kırar. III. Kalın kenarlı mercek gibi davranır. yargılarından hangileri doğrudur? (ncam > nsu > nhava) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III FİZİK TYT Işığın Kırılması - Merçekler Prizma - Renk 1. Saydam X cismine düzlem ayna yapıştırılarak şekildeki optik 3. düzenek oluşturuluyor. 2. ADIM n1 kırılma indisli ortama n2 kırılma indisli paralel yüzlü ortam yerleştirilip I ışık ışını şekildeki gibi gönderiliyor. hava K noktasından X cismi üzerindeki O noktasına gönderi- Gönderilen I ışık ışının sistemi terk ederken, len ışın, sistemi şekildeki gibi terk ettiğine göre yapılan I. n2 > n1 ise K noktasından geçer. yorumlardan hangisi yanlıştır? II. n2 > n1 ise M noktasından geçer. A) X cisminin kırıcılık indisi, havanın kırıcılık indisinden bü- III. n1 = n2 ise L noktasından geçer. yüktür. B) Yansıma olayı ortamın kırıcılık indisinden etkilenmez. yargılarından hangileri doğru olabilir? C) Işın, M noktasından O noktasına doğru gönderilirse X cis- A) Yalnız I mine girişte daha fazla kırılmaya uğrar. B) Yalnız II D) I ve III D) L noktasından O noktasına doğru gönderilen ışının düz- C) I ve II E) II ve III lem aynadaki yansıma açısı, K noktasından gönderilen ışının yansıma açısından büyüktür. E) X cisminin kırıcılık indisi artırılırsa, K noktasından O noktasına gönderilen ışının düzlem aynadaki yansıma açısı 4. Hava ortamında camdan yapılmış ince kenarlı merceğe gönderilen I ışık ışını şekilde verilmiştir. artar. Buna göre I ışık ışını mercekten kırıldıktan sonra numaralı yollardan hangisini izler? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 2. K kaynağından çıkan ışığın, ortam değiştirirken izlediği yollar şekilde verilmiştir. 5. Hava ortamında camdan yapılmış kalın kenarlı merceğe gönderilen I ışık ışını şekilde verilmiştir. Buna göre ışığın ortam değiştirirken izlediği yollardan Buna göre I ışık ışını mercekten kırıldıktan sonra numa- hangisi yanlış çizilmiştir? ralı yollardan hangisini izler? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 115 FİZİK 6. 2. ADIM Eşit kare bölmeli düzlemde verilen odak uzaklığı 2 birim olan 8. ince kenarlı merceğin önüne bir kalem yerleştiriliyor. Karanlık ortamdaki saydam olmayan engelin önüne kırmızı ve mavi ışık kaynakları şekildeki gibi yerleştirilerek beyaz perde üzerinde gölge oluşması sağlanıyor. Kalemin son görüntüsü verilen şekildeki sistemde, özelliği bilinmeyen başka bir optik cisim daha bulunmaktadır. Buna göre sistemdeki diğer optik cisim için; Perde üzerinde oluşan gölgenin şekli ve rengi aşağıdakilerden hangisi olabilir? I. Merceğe 7 birim uzaklıkta bir düzlem ayna bulunabilir. A) II. Merceğe 1 birim uzaklıkta özdeş bir ince kenarlı mercek B) C) bulunabilir. III. Merceğe 10 birim uzaklıkta odak uzaklığı merceğe eşit bir tümsek ayna bulunabilir. yargılarından hangileri doğrudur ? A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III 7. D) E) C) I ve III E) I, II ve III Yeşil yapraklı bitkiler fotosentez sırasında üzerlerine düşen ışığı soğurur, topraktan aldığı su ve karbondioksiti kullanarak oksijen üretir. Bitkinin üzerine düşen ışığın rengi fotosentez hı- 9. Sarı ve Cyan filtreler kullanılarak beyaz ışığa bakan göz şekildeki gibidir. zını etkilemektedir. Mor ve kırmızı ışıkta fotosentez hızı daha yüksek iken; yeşil ışık altında fotosentez hızı daha azdır. Buna göre göz hangi ışık rengini algılar? Bu bilgilere sahip bir grup öğrenci beyaz ışık yayan bir kaynağın önüne X, Y ve Z ile kodlanmış ; kırmızı, yeşil ve mor renkli A) Kırmızı B) Cyan D) Sarı C) Yeşil E) Turuncu filtreleri ayrı ayrı koyuyor ve yeşil yapraklı bitkiyi eşit süre aydınlatarak fanus içerisinde biriken oksijen miktarını ölçüyor. 10. K ışını cam prizmaya şekildeki gibi gönderiliyor. Buna göre, I. X filtresi yeşil renklidir. II. Y filtresi mor renklidir. III. Z filtresi kırmızı renklidir. yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız III B) I ve II D) II ve III 116 Buna göre K ışınının izlediği yollardan hangisi doğru ve C) I ve III E) I, II ve III rilmiştir? (Camdan havaya geçişte sınır açı 42o dir.) A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 FİZİK TYT Işığın Kırılması - Merçekler Prizma - Renk 2021 TYT 2019 TYT 1. 3. Penceresi açık olan odada bir merceğin odak noktasına be- 3. ADIM Onur, ağaç kütüklerini kullanarak lokantasını işaret eden ve yaz düz bir kâğıt konulduğunda dışarıdaki bir ağacın net gö- arka fonu siyah olan Şekil I’deki gibi bir tabela yapıyor. Bu ta- rüntüsü kâğıdın üzerinde şekildeki gibi oluşmaktadır. Kâğıt ile belanın lokantanın önünden geçen araç sürücüleri tarafından K noktası ve K, L, M, N noktaları arası uzaklıklar şekildeki gibi karanlıkta daha iyi fark edilebilmesi için kütüklerle oluşturdu- birbirlerine eşit ve merceğin odak uzaklığı (f) kadardır. ğu harfleri boyamaya karar veriyor. Şekildeki mercekle özdeş olan II. bir merceği ve şekildeki beyaz kâğıdı K, L, M ve N noktalarından uygun olanlara yerleştirerek kâğıt üzerinde ağacın düz, önceki ile aynı büyüklükte ve net bir görüntüsünün elde edilmesi istenmektedir. Buna göre, şekildeki merceğin konumunun sabit kalması koşuluyla II. mercek ve kâğıt şekildeki noktalardan han- Şekil I gilerine yerleştirilmelidir? II. merceğin konumu Kâğıdın konumu A) K Onur’un kullanabileceği değişik boya seçenekleri içerisindeki bütün boyalar; Şekil II’deki C (cyan), Mg (magenta) ve L S (sarı) renk veya bunların karışımlarından oluşmaktadır. B)KM C) L M D) L N Otomobil farlarının ise Şekil II’deki K (kırmızı), Y (yeşil) ve M (mavi) renkli ışıkların farklı oranlarda birleşiminden oluşan sarı renkli bir ışık yaydığı varsayılmaktadır. E)MN 2020 TYT 2. Bir kişi hava ortamında düzlem aynaya bakarak kendi görüntüsünü görmüştür. Aynı kişi hiçbir şeyi değiştirmeden aynı şekilde ayna ile birlikte havuzda suya batıp aynaya bakarak kendi görüntüsünü görmüştür. Şekil II Buna göre kişi tamamen su içerisindeyken görünen yeni görüntüyle ilgili, I. İlk durumda oluşan görüntüye göre daha büyüktür. II. Aynaya olan uzaklığı, ilk durumdaki görüntünün aynaya olan uzaklığından fazladır. Verilen bilgilere göre; sarı ışık yayan otomobil farlarıyla aydınlatılan tabela, aşağıdaki renklerden hangisiyle boyanırsa diğer renklerle boyandığı durumlara göre fark edilmesi daha zor olur? A) Mavi III. Havuzdaki su, tuzlu su olsaydı boyu yine aynı olurdu. B) Sarı D) Kırmızı C) Yeşil E) Cyan yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) II ve III 117 FİZİK 3. ADIM 2018 TYT 2017 YGS 4. 6. I ışık ışınının K ortamından L ve M ortamlarına geçişi Şekil I ve Şekil II’de verilmiştir. Bir kalem, üzerine düşen beyaz ışıktan sadece kırmızı renkli olanı soğurup diğerlerini yansıtıyorsa bu kalem hangi renkte görünür? A) Kırmızı B) Yeşil D) Cyan C) Mavi E) Magenta Buna göre I ışık ışını L ortamından M ortamına geçerken; 2017 LYS2 7. Bir I ışık ışını, özdeş birim karelerden oluşan düzleme yerleştirilmiş, asal eksenleri çakışık olan yakınsak X ve ıraksak Y merceklerinde kırılırken şekilde belirtilen yolu izlemiştir. şekillerindeki yollardan hangilerini izleyebilir? A) Yalnız I B) I ve IV D) I, II ve III göre E) II, III ve IV 2017 YGS 5. X’ in odak uzaklığı fX , Y nin odak uzaklığı da fY olduğuna C) II ve III A) 8. Işık, çok kırıcı bir ortamdan az kırıcı başka bir ortama ge- oranı kaçtır? B) C) 1 D) 2 E) 4 X, Y ve Z optik aletlerinin bulunduğu sisteme gelen I ışınının izlediği yol şekildeki gibidir. çerken gelme açısına bağlı olarak az kırıcı ortama kırılmak yerine geldiği ortama geri dönebilir. Bu olaya “tam yansıma” denir. Buna göre; I. balıkların, suyun yüzeyinde diğer balıkların yansımasını görmesi, II. yakınsak bir mercekten bakıldığında uzaktaki cisimlerin ters görünmesi, III. ışığın fiberoptik kablonun içinden dışarı çıkmadan iletilmesi nasıldır? A) Yalnız I A) fX = fY = fZ B) Yalnız II D) I ve III 118 Buna göre odak uzunlukları fX, fY ve fZ arasındaki ilişki olaylarından hangileri, tam yansıma olayının sonucudur? C) Yalnız III E) II ve III B) fX > fY > fZ D) fY > fZ > fX C) fY > fX = fZ E) fZ > fY > fX FİZİK CEVAP ANAHTARI Fizik Bilimine Giriş 1-B 11-E 1-E 11-E 1-B 2-B 3-C 4-D 5-A 6-B 7-C 8-C 9-B 10-C 2-D 12-D 2-C 3-E 4-D 5-E 6-D 7-C 8-D 9-D 10-D 3-E 4-B 5-A 6-E 7-C 8-C 9-D 1-B 2-B 3-E 4-D 5-D 6-A 7-C 8-C 9-E 10-A 1-C 11-B 1-D 2-E 3-D 4-C 5-E 6-D 7-C 8-C 9-D 10-E 2-E 3-D 4-C 5-E 6-D 7-B 8-A 1. ADIM 1-D 2-C 3-B 4-A 5-D 6-B 7-D 8-D 2. ADIM 1-D 2-A 3-B 4-B 5-B 6-B 7-D 8-E 3. ADIM 1-D 2-A 3-C 4-B 5-C 6-C 7-E 1. ADIM 1-D 2-E 3-A 4-A 5-C 6-E 7-E 8-A 9-C 10-A 2. ADIM 1-C 2-B 3-D 4-D 5-B 6-D 7-E 8-C 9-C 10-B 3. ADIM 1-D 2-E 3-D 4-B 5-E 6-D 7-C 8-B 1. ADIM 1-E 2-C 3-C 4-C 5-B 6-C 7-C 8-D 9-A 10-D 2. ADIM 1-A 2-E 3-D 4-C 5-E 6-C 7-C 8-D 3. ADIM 1-D 2-D 3-D 4-B 5-A 6-E 7-D 8-A 9-E 1-E 11-E 1-A 11-C 1-E 2-C 12-D 2-D 3-B 4-E 5-E 6-E 7-A 8-E 9-A 10-A 3-B 4-A 5-A 6-C 7-C 8-C 9-C 10-D 2-D 3-E 4-E 5-C 6-D 7-E 8-C 9-A 1. ADIM 2. ADIM 3. ADIM Madde ve Özellikleri 1. ADIM 2. ADIM 3. ADIM Hareket 9-C Kuvvet Enerji Isı - Sıcaklık 1. ADIM 2. ADIM 3. ADIM Elektrostatik 1. ADIM 1-C 2-E 3-E 4-D 5-D 6-C 7-B 8-D 9-D 2. ADIM 1-B 2-E 3-D 4-D 5-E 6-B 7-E 8-E 9-D 3. ADIM 1-B 2-A 3-C 4-D 5-A 6-B 7-E 8-D 9-B 10-E Elektrik Akımı - Potansiyel Farkı ve Direnç 1. ADIM 2. ADIM 3. ADIM 1-B 11-A 1-B 2-A 3-D 4-B 5-E 6-A 7-A 8-B 9-B 2-A 3-B 4-C 5-A 6-B 7-B 8-B 9-E 1-E 2-D 3-D 4-E 5-C 6-C 7-B 8-E 9-B 10-C 1-E 2-C 3-B 4-A 5-D 6-E 7-A 8-E 9-B 10-E 1-D 11-B 1-C 2-A 3-A 4-B 5-B 6-A 7-A 8-E 9-C 10-D 2-B 3-B 4-C 5-A 6-C 7-E 8-E 9-D 10-A Elektrik Devreleri 1. ADIM 2. ADIM 3. ADIM FİZİK CEVAP ANAHTARI Manyetizma 1. ADIM 1-D 2-C 3-C 4-C 5-B 6-C 7-A 8-D 2. ADIM 1-D 2-D 3-C 4-A 5-C 6-C 7-C 8-E 3. ADIM 1-D 2-E 3-D 4-D 5-E 6-C 7-B 1. ADIM 1-B 2-E 3-E 4-C 5-D 6-C 7-B 8-E 2. ADIM 1-B 2-C 3-D 4-B 5-B 6-C 7-A 8-A 3. ADIM 1-D 2-B 3-A 4-A 5-D 6-E 7-E 9-A Basınç 9-C 10-A 9-A 10-C Kaldırma Kuvveti 1. ADIM 1-C 2-C 3-D 4-C 5-B 6-E 7-A 8-E 2. ADIM 1-D 2-E 3-E 4-A 5-C 6-D 7-E 8-A 3. ADIM 1-A 2-A 3-D 4-A 5-C 6-D 7-D 8-A 9-A 9-D Dalgalara Giriş ve Yay Dalgaları 1. ADIM 1-A 2-C 3-D 4-E 5-C 6-E 7-B 8-D 2. ADIM 1-C 2-A 3-C 4-B 5-D 6-A 7-E 8-B 3. ADIM 1-A 2-D 3-D 4-A 5-C 6-D 10-D Su - Ses - Deprem Dalgaları 1. ADIM 1-E 2-D 3-C 4-A 5-C 6-D 7-E 8-C 9-E 2. ADIM 1-A 2-B 3-B 4-D 5-D 6-B 7-E 8-C 9-E 3. ADIM 1-A 2-C 3-D 4-C 5-C 6-B 7-A 8-B 9-D Aydınlanma - Gölge - Yansıma 1. ADIM 1-E 2-C 3-D 4-C 5-B 6-C 7-E 8-C 2. ADIM 1-C 2-C 3-D 4-C 5-E 6-D 7-D 8-B 3. ADIM 1-D 2-B 3-C 4-E 5-D 6-E 7-A Düzlem Ayna 1. ADIM 1-E 2-B 3-A 4-E 5-D 6-B 7-A 8-D 2. ADIM 1-C 2-D 3-B 4-C 5-A 6-B 7-D 8-C 3. ADIM 1-C 2-A 3-B 4-D 5-E 6-B 7-C 8-D 9-D Küresel Aynalar 1. ADIM 1-D 2-A 3-E 4-E 5-D 6-E 7-B 8-B 9-B 2. ADIM 1-C 2-D 3-D 4-D 5-B 6-C 7-D 8-D 9-D 3. ADIM 1-A 2-A 3-E 4-A 5-B 6-B Işığın Kırılması-Mercekler-Prizma-Renk 1. ADIM 1-D 2-C 3-D 4-E 5-D 6-C 7-E 8-D 9-B 10-B 2. ADIM 1-E 2-A 3-D 4-E 5-C 6-A 7-E 8-A 9-C 10-E 3. ADIM 1-D 2-C 3-A 4-E 5-D 6-D 7-C 8-C