Uploaded by bek nur

Chor Minor

advertisement
Chor Minor
Chor Minor me’moriy
obidasi Xalfa Niyozqul
tomonidan bunyod
etilgan. Ushbu
inshootning qurilishiga
homiylik qilgan Xalfa
Niyozqul turkman
urug‘idan bo‘lib, Amir
Haydar hukmronligi
davrida yirik davlat
lavozimlarida ishlagan.
U XIX asrning
o‘rtalarida vafot etgan.
Chor Minor Buxoroda mang‘itlar
sulolasi hukmronligi davrida
bunyod etilgan bo‘lib, uning o‘ziga
xos tomoni shundaki, u to‘rtta
minora bilan o‘rab olingan O‘rta
Osiyodagi yagona inshoot
hisoblanadi.
Chor Minor me’morchilik majmuasi
so‘nggi o‘rta asrlarning oxirgi
davrlarida (XIX asrda), 1807-yilda
bunyod etilgan. Me’moriy
obidaning qurilishida har xil
o‘lchamdagi xom va pishgan
g‘ishtlar, loy, yog‘och, tosh va
shunga o‘xshash mahsulotlardan
keng foydalanilgan.
Majmua chor qavatli minora, an’anaviy
usulda qurilgan masjid, bir qavatli madrasa,
atrofi bir qavatli hujralar bilan o‘ralgan
hovlidan iborat. Sinchli peshayvon tipidagi
masjid hovlining janubiy-g‘arbiy
burchagida joylashgan (nomi ham
shundan). Minoralarning tepa qismi
gumbaz shaklida yakunlangan bo‘lib, ular
sirkori koshinlar bilan bezatilgan. Ikki
qavatli xonaning birinchi qavati miyonsaroy
ko‘rinishida bo‘lib, izoralari toshlar bilan
qoplangan, tomi gumbazli, ikkinchi qavati
kutubxona, kutubxonaning shifti pastak
gumbazli bo‘lib, sodda muqarnaslar halqasi
bilan to‘ldirilgan. Ikkinchi qavatga
minoralarning biridagi zina orqali chiqiladi.
U o‘z davrida masjid, madrasa, darveshlar va musofirlar
tunab qolishi mumkin bo‘lgan xonaqoh vazifasini
bajargan. Chor Minor majmuasi Sharq me’morchilik
an’analarini o‘zida mujassamlashtirgan, an’anaviy “Chor”
uslubda bunyod etilgan.
Me’moriy obida bugungi kunda ham o‘z davridagi
vazifasini saqlab qolgan.
U Buxoro shahridagi boshqa me’moriy obidalar qatorida
YUNESKO tashkilotining “Butun Jahon madaniy
yodgorliklari” ro‘yxatiga kiritildi. O‘zbekiston
Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan qabul qilingan 2000yil 30-avgustda “Madaniy meros obyektlarini muhofaza
qilish va ulardan foydalanish” hamda 2008-yil 12-sentabr
“Muzeylar to‘g‘risida”gi qonunlari madaniy meros
obyektlarining huquqiy kafolatidir. Yuqoridagi qonunlar
ijrosi sifatida me’moriy obidaning ta’mirtalab qismlari
qayta tiklandi, yon-atroflari ko‘kalamzorlashtirildi.
Download