Davr qator
1
1
a
I
b a
H 1,008
1
Vodorod 2,2
II
b
a
III
b
a
IV
b
a
V
GURUHLAR
VI
b a
VII
b a
b
a
VIII
-1 +1
I
2
1s
Li
6,941
3 Be 9,01
(4) B
Litiy
0,98
Berilliy 1,57
Bor
+1 II
I
21
5 C 12,01
2,04
Uglerod 2,55
+3 II, IV
23
2
2s
10,81
+2 III
22
1
2
2s
2s 2p
6 N 14,0
Azot
3,04
-4,+2,+4 II,III,IV -3,+1,2,3,4,5 II, IV
24
1
2
2s 2p
7 O 15,99
8 F 18,99
Kislorod 3,44
Ftor
3,98
25
2
2
2s 2p
-1,-2,+2 I
26
3
2
2s 2p
9
Ne 20,18 10
Neon
--
-1
--
27
4
2
2s 2p
3
+1 II
I
281
+2 III
282
1
3s
+3 II, IV
283
2
2
3s
3s 3p
-4,+2,+4 III, V
284
1
2
2
2s 2p
3s 3p
2
3s 3p
286
3
2
3s 3p
--
287
4
2
3s 3p
6
Ar 39,94 18
Argon
--
-3,+3,+5 II, IV, VI -2,+2,+4,+6 I,III,V,VII -1,+1,3,5,7
285
2
--
28
5
Na 22,99
11 Mg 24,30 12 Al 26,98 (13) Si 28,08
14 P
30,97
15 S
32,06
16 Cl 35,45 17
Natriy
0,93
Magniy 1,31
Alyuminiy 1,61 Kremniy 1,9
Fosfor
2,19
Oltingugurt 2,58 Xlor
3,16
3
--
2
1s
2
2
--
1
1
2
Atomlarning ba’zi xossalari
b
He 4,003
Geliy
--
--
288
5
2
3s 3p
6
K
39,09 19 Ca 40,07 20 21 44,95
Sc (22) 47,86 Ti (23) 50,94
V (24) !!! 51,99 Cr (25) 54,93 Mn (26) 55,84 Fe 27 58,93
Co 28 58,69
Ni
Kaliy
0,82
Kalsiy
1,04
Skandiy
1,36
Titan
1,54
Vanadiy 1,63
Xrom
1,66
Marganes 1,55
Temir
1,83
Kobalt
1,88
Nikel
1,91
4
4
+1 II
I
+2 III
+3 II, III, IV
+2,+3,+4 II,III,IV,V
+2,+3,+6 II,III,IV,VI,VII
II, III, VI
2 8 13 2 (+2,3,4,6,7) 2 8 14 2
+2,3,4,5 II, III, VI
2881
2882
2892
2 8 10 2
2 8 11 2
2 8 13 1
4s1
4s2
4s23d1
4s23d2
4s23d3
4s13d5
2
4s 3d
5
+2,+3,+6 II, III
4s23d6
+2,+3 II, III
2 8 16 2
4s23d7
4s23d8
29 !!! 63,54 Cu (30) 65,39 Zn Ga 69,72 (31) Ge 72,61
32 As 74,92
33 Se 78,96
34 Br 79,9
35
Mis
1,9
Rux
1,65
Galliy
1,81
Germaniy 2,01
Mishyak 2,18
Selen
2,55
Brom
2,96
5
+1,+2 II
I, II
+2 III
+3 II, IV
+2,+4 III, V
-3,+3,+5 II, IV, VI
2 8 18 2
2 8 18 3
2 8 18 4
2 8 18 5
2 8 18 6
2 8 18 7
4s13d10
4s23d10
4s23d104p1
4s23d104p2
4s23d104p3
4s23d104p4
4s23d104p5
+1 II
I
2 8 18 8 1
1
+3 II, III, IV
2 8 18 9 2
2
5s
5
+2 III
2 8 18 8 2
2
5s
5s 4d
+2,+3,+4 II,III,IV,V
2 8 18 10 2
4s23d104p6
1
2
5s 4d
2
1
5s 4d
+2,3,6 II,III,IV,VI,VII
+2,3,4,5 II,III,IV,V,VI
2 8 18 12 1
4
1
5s 4d
2
5
5s 4d
47 !!! 107,8 Ag 48 112,4 Cd In 114,8 49 Sn 118,7 (50) Sb 121,7 (51) Te 127,6
Kumush 1,93
Kadmiy 1,69
Indiy
1,78
Qalay
1,96
Surma
2,05
Tellur
2,1
7
I, II , III
+1,+2,+3 II
+2 III
+3 II, IV
+2,+4 III, V
+3,+5 II, IV, VI
(44) !!! 101 Ru (45) !!! 102,9 Rh (46) !!! 106,4 Pd
Ruteniy 2,2
Rodiy
2,28
Palladiy 2,2
II,III,IV,VI,VIII +2..8 III, IV
2 8 18 13 2
2 8 18 13 1
II,IV,VI,VIII +2,4,6,8
2 8 18 8
Rb 85,42 37 Sr 87,62 38 (39) 88,9
Y (40) 91,22 Zr (41) !!! 92,9 Nb (42) !!! 95,94 Mo (43) 99
Tc
Rubidiy 0,82
Stronsiy 0,95
Ittiriy
1,22
Sirkoniy 1,33
Niobiy
1,6
Molibden 2,16 Texnetsiy 1,9
6
Kr 83,8
36
Kripton
--
-2,+4,+6 I,III,V,VII -1,+1,3,5,7
2 8 18 1
(+2...7) 2 8 18 15 1
5
1
5s 4d
+3,+4 II, III, IV
2 8 18 16 1
7
1
5s 4d
+2,+3,+4
2 8 18 18 0
8
0
5s 4d
52 J 126,9
53
Yod
2,66
-2,+4,+6 I,III,V,VII
+2,+3
2 8 15 2
10
Metalmaslik →↑
Metallik ↓←
Oksidlovchilik →↑
Qaytaruvchilik ↓←
Kislotalilik va dissotsiyalanish
darajasi –
Kislorodli birikmalarda →↑
Kislorodsiz birikmalarda ↓←
Asoslilik –
Kislorodli birikmalarda ↓←
Kislorodsiz birikmalarda →↑
Barqarorlik (turg’unlilik) →↑
Beqarorlik ↓←
Bog’lanish energiyasi →↑
Bog’ mustahkamligi →↑
Bog’ qutblanuvchanligi →↑
Bog’barqarorligi (turg’unligi) →↑
Bog’ uzunligi ↓←
Atom o’lchami ↓←
Atom radiusi ↓←
Elektromanfiylik →↑
Elektronga moyillik →↑
Ionlanish energiyasi →↑
Ionlanish potensiali →↑
Xe 131,3
54
Ksenon
--
-1,1,3,5,7
1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s
4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d
II,IV,VI,VIII +2,4,6,8
2 8 18 18 1
2 8 18 18 2
2 8 18 18 3
2 8 18 18 4
2 8 18 18 5
2 8 18 18 6
2 8 18 18 7
2 8 18 18 8
5s14d10
5s24d10
5s24d105p1
5s24d105p2
5s24d105p3
5s24d105p4
5s24d105p5
5s24d105p6
Cs 132,9 55 Ba 137,3
56 57 138,9 La* (72) 178,5 Hf (73) 180,9 Ta (74) 183,8 W (75) 186,2 Re (76) 190,23 Os (77) 192,2 Ir (78) !!! 195 Pt
Seziy
0,79
Bariy
0,89
Lantan
1,1
Gafniy
1,3
Tantal
1,5
Volfram
2,36
Reniy
1,9
Osmiy
2,2
Iridiy
2,2
Platina 2,28
8
6
+1 II
I
+2 III
+2,+3,+4 II,III,IV,V
+2,3,4,5 II,III,IV,V,VI
+2,3..6 II,III,IV,VI,VII
+2...7 II, IV,VI,VIII +2,4,6,8 III, IV,VI
+3,+4,+6 II, IV, VI
2 8 18 18 8 2
2 8 18 18 9 2
2 8 18 32 10 2
2 8 18 32 11 2
2 8 18 32 12 2
2 8 18 32 13 2
2 8 18 32 14 2
2 8 18 32 15 2
2 8 18 32 17 1
6s1
6s2
6s25d1
6s24f145d2
6s24f145d3
6s24f145d4
6s24f145d5
6s24f145d6
6s24f145d7
6s14f145d9
+1,+3 I, II
I, III
2 8 18 32 18 2
2 8 18 32 18 3
6s14f145d10
6s24f145d10
6s24f145d106p1
+1 II
I
6s24f145d106p2
Ac** 104 261
1,1
Rezerfordiy
+2 III
2 8 18 32 18 8 1
2 8 18 32 18 8 2
2 8 18 32 18 9 2
7s1
7s2
7s26d1
Um form.
E2O
EO
58
Ce 59
!!!
Pr 60
!!!
Seriy
140 Prazeodim 141 Neodim
+2,+4 III, V
2 8 18 32 18 4
2 8 18 32 18 1
Fr
223
87 Ra
226
88 89 227
Fransiy
0,7
Radiy
0,9
Aktiniy
10
+1,+3 II, IV
+1,+2 I,III
-3,+3,+5 II,IV,VI
-2,+2,4,6 I,III,V,VII
-1,1,3,5,7
II,IV,VI,VIII
2 8 18 32 18 6
2 8 18 32 18 7
2 8 18 32 18 8
6s24f145d106p4
6s24f145d106p5
6s24f145d106p6
Sg 107 262
Boriy
+3
tartib raqami
Elektron soni
tartib raqami
Protonlar soni
tartib raqami
+2,4,6
6s24f145d106p3
Db 106 263
Siborgoviy
Yadro zaryadi
Rn
222
86
Radon
--
2 8 18 32 18 5
Rf 105 262
Dubniy
ATOM TARKIBI
+2,+4,+6
2 8 18 18 8 1
(79) !!! 196,9 Au 80 200,6
Hg Tl 204,38 81 Pb 207,2 (82) Bi 208,9 (83) Po 209 (84) At
210
85
Qo’rg’oshin 2,33 Vismut
Oltin
2,54
Simob
2,0
Talliy
2,04
2,02
Poloniy
2,0
Astat
2,2
9
7
+3 II, III, IV
Bh 108 265
Hassiy
Hs 109 266
Meytneriy
Mt 110 271
Ds
Neytronlar soni
Darmshtadtiy
N = Ar – P
+5
V
2 8 18 32 32 10 2
2 8 18 32 32 11 2
2 8 18 32 32 12 2
2 8 18 32 32 13 2
2 8 18 32 32 14 2
2 8 18 32 32 15 2
2 8 18 32 32 16 2
7s25f146d2
7s25f146d3
7s25f146d4
7s25f146d5
7s25f146d6
7s25f146d7
7s25f146d8
Pog’onalar soni
davr raqami
E2O3
EH4 / EO2
EH3 / E2O5
H2E / EO3
HE / E2O7
EO4
Nd 61
!!!
Pm 62
!!!
Sm 63
!!!
Eu 64
Gd 65
!!!
Tb 66
!!!
Dy 67
!!!
Ho 68
!!!
Er 69
!!!
Tm 70
!!!
Yb 71
Lu
144 Prometiy 145 Samariy
150 Yevropiy 152 Gadoliniy 157 Terbiy
159 Disproziy 162,5 Golmiy 164,93 Erbiy
167,26 Tuliy
168,93 Itterbiy 173,04 Lyutetsiy 174,9
2 8 18 19 9 2
2 8 18 21 8 2
2 8 18 22 8 2
2 8 18 23 8 2
2 8 18 24 8 2
2 8 18 25 8 2
2 8 18 25 9 2
2 8 18 27 8 2
2 8 18 28 8 2
2 8 18 29 8 2
2 8 18 30 8 2
2 8 18 31 8 2
2 8 18 32 8 2
2 8 18 32 9 2
6s25d14f1
6s25d04f3
6s25d04f4
6s25d04f5
6s25d04f6
6s25d04f7
6s25d14f7
6s25d04f9
6s25d04f10
6s25d04f11
6s25d04f12
6s25d04f13
6s25d04f14
6s25d14f14
90
!!!
Toriy
Th 91
232 Protaktini
Pa 92
231 Uran
2 8 18 32 18 10 2
2 8 18 32 20 9 2
7s26d05f2
7s26d15f2
U 93
238 Neptuniy
2 8 18 32 21 9 2
7s26d15f3
Np 94
!!!
237 Plutoniy
Pu 95
!!!
244 Amerisiy
Am 96
243 Kyuriy
Cm 97
247 Berkliy
Bk 98
!!!
Cf 99
!!!
Es 100 !!!
247 Kaliforniy 251 Eynshteyniy 254 Fermiy
Fm 101 !!! Md 102 !!!
257 Mendeleviy 258 Nobeliy
No 103
255 Lourensiy
Lr
256
2 8 18 32 22 9 2
2 8 18 32 24 8 2
2 8 18 32 25 8 2 2 8 18 32 25 9 2
2 8 18 32 26 9 2
2 8 18 32 28 8 2
2 8 18 32 29 8 2
2 8 18 32 30 8 2
2 8 18 32 31 8 2
2 8 18 32 32 8 2
2 8 18 32 32 9 2
7s26d15f4
7s26d05f6
7s26d05f7
7s26d15f8
7s26d05f10
7s26d05f11
7s26d05f12
7s26d05f13
7s26d05f14
7s26d15f14
7s26d15f7
ERUVCHNLIK JADVALI
H+
NH4+
OH-
+
K
Na
+
Ag+
Hg+
Hg2+
-
-
-
X
O
FCl-
X
X
Br-
X
X
J-
X
X
Ba2+
O
Mg2+
Zn2+
Mn2+
Sn2+
Pb2+
Cu2+
Fe2+
Fe3+
Al3+
Cr3+
Bi3+
O
O
X
X
X
O
X
X
X
X
X
X
X
X
O
O
X
X
O
-
O
-
X
O
X
-
-
X
X
X
SO32-
O
X
X
O
O
SO42CO32SiO32PO43-
O
O
X
X
O
X
X
O
O
X
X
X
X
X
X
X
O
X
X
X
X
-
HCOOCH3COOX
X
X
O
1
0n
-
1
1
1 P yoki 1 H
2
2
1 D yoki 1 H
3
3
1 T yoki 1 H
0
0 hv
X
X
X
X
X
X
X
-
-
-
X
X
O
X
-
X
X
O
-
-
-
X
O
X
O
X
X
X
X
X
X
X
X
O
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
NOMLARI
He
-
X
O
X
α yoki
4
2
-
-
S2-
4
2
0
0
1 β yoki 1 ē
0
1 β
0
0γ
X
O
NO3-
C17H35COO-
ZARRACHALAR
Ca2+
Alfa yoki geliy
Betta yoki elektron
Pozitron
Gamma
Neytron
Proton
Deyteriy
Tritiy
Yorug’lik nuri
ERUVCHNLIK NATIJASI
– ERIYDI
– OZ ERIYDI
O
X
--
X
– ERIMAYDI
– MAVJUD EMAS
Metallarning aktivlik qatori (Beketov qatori)
Qaytaruvchilik ortadi, aktivlik ortadi.
Li Cs K Ba Ca Na Mg
Al Be Mn Zn Cr Fe Cd Co Ni Sn Pb
Oksidlovchilik ortadi, aktivlik kamayadi
Aktiv metallar – elektrolizda o’rniga H2O qaytariladi
va katodda H2 ajraladi.
MeNO3 larning parchalanishi
O’rta aktiv metallar – elektrolizda Me va H2O qaytariladi
hamda katodda Me va H2 ajraladi.
Metallarning HNO3 bilan ta’sirlashuvi
(H) Sb Bi Cu Hg Ag Pt Au
Passiv metallar – elektrolizda Me qaytariladi
va katodda Me ajraladi.
Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalri uchun
Metallarning H2SO4 bilan ta’sirlashuvi
HNO3 (KONS) +
Aktiv va o’rta Me.lar
Og’ir Me.lar (Cu, Ag, Hg, Pb…)
Fe, Cr, Al, Au, Pt, Ir, Ta, Ni
MeNO3 + N2O + H2O
MeNO3 + NO2 + H2O
Ta’sirlashmaydi
H2SO4 (KONS) +
HNO3 (suyul) +
Aktiv va o’rta Me.lar
Aktiv va o’rta Me.lar
Og’ir Me.lar (Cu, Ag, Hg, Pb…)
MeNO3 + N2O + H2O
MeNO3 + N2 + H2O
MeNO3 + NO + H2O
H2SO4 (suyult) +
HNO3 (juda suyul) +
Aktiv va o’rta Me.lar
Aktiv va o’rta Me.lar
Og’ir Me.lar (Cu, Ag, Hg, Pb…)
MeNO3 + NH4NO3 + H2O
MeNO3 + N2 + H2O
Ta’sirlashmaydi
H2SO4 (juda suyult) +
Me (Li – Mg)
Me (Mn – Hg)
[Fe, Cr, Al, Au]
H2SO4 (KONS) + 8Zn
→ MeSO4 + H2S + H2O
→ MeSO4 + SO2 + H2O
→ Ta’sirlashmaydi
→ 8ZnSO4 + S + H2S + SO2 + 10H2O
Me (H dan chapdagi Me lar)
→ MeSO4 + H2
Me (H dan o’ngdagi Me lar)
→ Ta’sirlashmaydi
Me (H dan chapdagi Me lar)
→ MeSO4 + H2S + H2O
Me (H dan o’ngdagi Me lar)
→ Ta’sirlashmaydi