ONTHISV.COM
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
Muc il)c tOm tAt
Lbi n6i dau
Chudng 1: Gioi thi~u
PHAN 1: Quyen chc;m
Chudng 2: Cau true thi tntbng quyen ch<;m
Chudng 3: Ccic nguyen tac dinh ghi quyen ch<;m
Chudng 4: Dinh ghi quyen chQn bang mo hinh nhi phan
Chudng 5: Dinh ghi quyen chQn bang mo hinh Black-Scholes-Merton
Chudng 6: Cac chien luqc quyen chQn
Chudng 7: Cac chien luqc quyen chQn nang cao
PHAN 2: Ky h~n, giao sau va hoan doi
Chudng 8: Cau true thi trubng Icy h~n va giao sau
Chudng 9: Cac nguyen ly dinh gia Icy h~n, giao sau va quyen chQn tren hqp dong giao sau
Chudng 10: Chien luqc kinh doanh chenh l~ch cac hqp dong giao sau
Chudng 11: Chien luqc phong ngua nii ro bang hqp dong giao sau va Icy h~n
Chudng 12: Hoan doi
PHAN 3: Cac chu de nang cao
Chudng 13: Ky h~n va quyen chQn Hii suat
Chudng 14: San pham phai sinh cao cap va cac chien luqc
Chudng 15: Quan tri rui ro tai chinh- Ky thu~t va ling dt.mg
Chudng 16: Quan tri rui ro trong m9t to chuc
Ph\). h,IC A: Cac cong thuc quan trQng
Ph\11\IC B: Dap an phan kiem tra thu~t ngu
Chu giai thu~t ngfi
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
M-uc 1-uc chi tiet
CHliONG 1. Gldl THieu
Thj trliong phai sinh Va cclC cong C\1
Cac tht tn.:i<':lng cong Cl,l phai sinh
Quyench<;>n
H<;tp dong kY h<.1n
H<;tp dong giao sau
Hoan doi va cac phai sinh khac
4
5
6
7
7
8
Tai san cd sli
Nhfing khcli ni~m quan trqng trong thj truong tai chinh va thj trliong phai sinh
Nhung gi<\ dtnh cho cac thi tn.:i<':lng tai chinh
Khau vi rui ro
Ban khong
Cac thoa thu~n mua l<.1i
Rui ro va cy suat sinh lqi
Tinh hi~u qua cua thi tn:i<':lng va gia trj h<;tp ly ly thuyet
9
9
10
10
11
12
12
14
Lien ket: Rui ro, Ty suat sinh h;ti va Kinh doanh chenh l~ch gia
16
Moi quan h~ cd ban gifia thi truong giao ngay va thj truong san pham phai sinh
Kinh doanh chenh l~ch gia va Lu~t m¢t gia
Co che h.:iu tru: Tieu th1,1 dan trai qua thai gian
Giao nh~n va thanh toan
Vai tro cua thi truong san pham phai sinh
Quan trj rui ro
17
17
19
20
20
20
Lien ket: Quan trj rui ro gia nhien li~u may bay iJ Southwest Airlines
21
Thong tin hinh thanh gia
Cac lqi the ve ho<_lt d¢ng
Thj tn.:i<':lng hi~u qua
Nhfing chi trich thi tru<':lng cong C\). phai sinh
Si:i dvng san pham phai sinh khong thich h<;tp
San pham phai sinh va d<_lo due kinh doanh
San pham phai sinh va con duong slj nghi~p cua h<_ln
Nguon thong tin ve san pham phai sinh
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
22
22
23
23
24
25
27
28
ONTHISV.COM
vii
Tdng quan cuon sach
Ket cau cuon sach
Cac d~c diem chinh cua cuon sach
Ct,I the h6a nhung diem m&i cua Ian xmit ban thu chin
Su dt,Ing cuon sach
28
28
29
31
T6mhtqc
32
32
Titkh6a
33
Bai d 9 c them
34
Kiem tra thu~t ngli
34
Cau hoi va bai t~p
35
PHAN I. QUYEN CHQN
CHliONG 2. cAu TRUC TH! TRlll1NG QUY~N CHQN
Slj phat trien cua cac thi trubng quyen chQn
39
Quyen chQn mua
41
Quyen chQn ban
42
Thj trubng giao djch phi t~p trung
43
Thi trubng giao djch duqc niem yet
San giao djch cong C\1 phai sinh
Dieu ki~n niem yet
Qui mo hqp dong
Gia thvc hi~n
46
Ngaydaoh~n
H~n muc vi the va h~n muc thl,tc hi~n
Nhung chu the tham gia tren thi tn:iong
Cac h~ thong giao dich quyen chQn khac
Nhung nha kinh doanh quyen ch<;>n ngoai san
48
48
49
50
51
54
54
55
Co che giao djch
D~t l~nh
47
47
md
Vai tro cua trung tam thanh toan
D~t I~nh bu tru
Thvc hi~n m<?t quyen ch<;>n
55
55
57
58
Yet gia quyen chQn
60
Cac lo~i quyen chQn
Quyen ch<;>n cd phieu
Quyen ch<;>n chi so
61
61
61
Lien ket: f>Qc yet gia quyen ch 9 n
62
Quyen ch<;>n tien t~
Cac d~ng quyen ch<;>n khac
Quyen ch<;>n thl,tc
63
64
65
Chi phi giao djch trong giao djch quyen ch<;>n
Phi giao djch tren san va phi thanh toan
Hoah6ng
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
66
66
67
ONTHISV.COM
viii
Chenh l~ch gia mua-ban
Cac chi phi giao dich khac
Cac qui djnh tren thj tntong quyen chQn
69
Lien ket: Nhung giao djch quyen chc;m ban dang nga
va qua born no ch~m Bear Stearn & Co., Inc
70
T6m htqc
Tukh6a
Bai dQc them
Kiem tra thu~t ngfi
Cau hoi va bai t~p
PhQlQc 2A: Yeu cau kf quy
Yeu cau ky quy doi voi giao dich co phieu
Yeu cau Icy quy doi voi giao dich mua quyen chQn
Yeu cau Icy quy doi voi giao dich ban quyen chQn khong duqc phong ngua
Yeu cau Icy quy doi voi giao dich ban quyen chQn mua duqc phong ngua
Cau hoi va bai t~p
PhQlQc 2B: Thue va Giao djch quyen chQn
Thue va giao dich mua quyen chQn mua
Thue va giao dich ban quyen chQn mua
Thue va giao dich mua quyen chQn ban
Thue va giao dich ban quyen chQn ban
Thue va quyen chQn phi co phan
Qui dinh ve ban thanh ly va ban suy dien
Cau hoi va thlto lu~n
67
68
71
71
72
72
73
74
75
75
75
76
77
77
78
78
79
79
79
80
80
CHliONG 3. CAC NGUYEN TAC f>INH
. GIA QUYEN CHON
.
Khai ni~m co ban va thu~t ngfi
Nguyen tac djnh gia quyen chQn mua
Gia tri thap nhat ciia quyen chQn mua
Gia tri toi da ciia quyen chQn mua
Gia trt ciia quyen chQn mua khi dao h~n
83
86
86
88
89
~~~~~~~~~
w
Tac d9ng ciia gia thl,ic hi~n
93
~~~~~~~~~~
%
Lien ket: Gia dong cua khong dong bQ va Sl/ vi ph~m dieu ki~n gioi h~n cung
Quyen chQn mua kieu My so voi kieu Chau Au
Thl,ic .hi~n sam quyen chQn mua kieu My doi voi co phieu c6 tra co tlic
Tac d9ng ciia lai suat
Tac d9ng ciia bien d9ng gia co phieu
Nguyen tac djnh gia quyen chQn ban
Gia trt nho nhat ciia quyen chQn ban
Gia tri Ion nhat ciia quyen chQn ban
G·ia tri ciia quyen chQn ban khi dao h~n
Tic d9ng ciia thoi gian den khi dao h~n
Tac d9ng cua gia thl,lc hi~n
Gioi h~n duai cua quyen chQn ban kieu Chau Au
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
99
100
101
103
103
104
104
106
106
108
109
112
ONTHISV.COM
ix
Quyen chQn ban kieu My va quyen chQn ban kieu Chau Au
Tht,tc hi~n sam quyen chQn ban kieu My
Ngang gia quyen chQn mua- Quyen chQn ban
Tac d<)ng cua lai suat
Tac d<)ng cua d<) bat on cua co phieu
114
114
115
119
119
Lien ket: Kinh doanh chenh l~ch gia va Ngang gia
quyen chc;m mua-quyen chc;m ban
120
Tomhtqc
121
Tit khoa
123
Bai d 9 c them
123
Kiem tra thu~t ngfi
124
Cau hoi va bai t~p
125
Phl)ll)c 3: Tinh nang dQng cua dieu ki~n gioi h~n quyen chQn: mQt bai t~p
129
CHliONG 4. f>!NH GIA QUYEN CHQN BANG MO HlNH NH! PHAN
Mo hinh nhj phan m<)t thi1i Icy
Vi dl,l minh hQa
Danh ml,lc phong ngua
Quyen chQn mua duqc djnh gia cao
Quyen chQn mua bi d!nh gia thap
132
13 7
138
139
140
Mo hinh nhj phan hai thi1i Icy
Vi dl,l minh hQa
140
143
Lien ket: Djnh gia quyen chc;m theo mo hlnh nhj phan, phan bu rui ro va xac xuat
144
146
148
Danh ml,lc phong ngua
Quyen chQn mua bi djnh gia sai trong mo hinh hai thai Icy
Phan md r9ng cua mo hinh nhj phan
D!nh gia quyen chQn ban
Quyen chQn ban kieu My duqc tht,tc hi~n som
Co tlic, quyen chQn mua kieu chau Au va
quyen chQn mua kieu My duqc tht,tc hi~n som
Quyen chQn ngo~i t~
Vi d\1 minh hQa
M& r<)ng mo hinh nh! phan ra n thi1i Icy
Mo hinh nhi phan voi m<)t luqng Ion n thai Icy va
thai gian dao h~n cua quyen chQn duqc co d!nh
Cac chi tiet khac cua mo hinh nhi phan
Cac uu diem cua mo hinh nh! phan
150
150
152
Lien ket: Sl't d':lng mo hlnh nhj ph an de djnh gia quyen chc;m trong thl!c tien
168
Tomhtqc
169
Huang dan phan mem 4.1: Tinh toan gia til mo hlnh nhj phan
voi blmg tinh excel BSMbin93.xls
170
Tit khoa
171
Bai dQc them
171
Kiem tra thu~t ngfi
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
153
159
159
160
163
165
167
172
ONTHISV.COM
X
Cau hoi va bai t~p
172
CHliC1NG 5. f>!NH GIA QUY~N CHQN BANG MO HlNH BLACK-SCHOLES-MERTON
Nguon goc cua cong thuc Black-Scholes-Merton
176
Mo hinh Black-Scholes-Merton nhu Ia giCii h~n cua mo hinh nhi phan
178
Lien ket: Logarit, So mu va Tai chinh
180
Gia djnh cua mo hinh Black- Scholes- Merton
Gia co phieu bien dc}ng ngau nhien va phat trien theo phan ph6i logarit chuan
Liii suat phi rui ro va de} bat on cua tY suat sinh lqi theo logarit cua
co phieu khong thay doi trong su6t thbi gian cua quyen ch<;>n
Khong co thue va chi phi giao dich
Co phieu khong tra co tuc
Cac quyen chqn Ia kieu Chau Au
182
182
Cong thuc do~t giai Nobel
Thao lu~n ve su d~;mg phan ph6i chwin
Mc}t vi d1,1 bang s6
D~c tinh cua c6ng thuc Black-Scholes-Merton
187
187
190
191
Hu'ong dan phan mem 5.1: Tinh toan gia theo mo hlnh Black-Scholes-Merton
voi bang tinh BSMbin9e.xls
192
Cac bien so trong mo hinh Black-Scholes-Merton
Gia co phieu
Gia thl,ic hi~n
Liii suat phi rui ro
De} bat on hay de} l~ch chuan
Thbi gian den khi dao h~n
197
197
200
202
203
205
Mo hinh Black-Scholes-Merton khi co phieu chi tra co tuc
Co tuc chi tra rbi r~c va duqc biet tru&c
Ty suat sinh lqi co tUc lien tl,lC da biet truCic
Mo hinh Black-Scholes-Merton va nhung quyen ch<;>n tien t~
207
207
208
210
Mo hinh Black-Scholes-Merton va mQt so van de chuyen sau
ve quyen chqn kieu My
Tinh toan de} bat on
De} bat on qua khu
De} bat on ham y
211
212
212
215
Hu'ong dan slt dl;lng phan mem 5.2: Tinh toan de? bat on qua khu
bi'mg bang tinh Excel Hisv9e.xls
217
Lien ket: Nl;J cu'ai, Nl;l cu'Cii mia mai, va nhung be ngoai cua de? bat on
222
Mo hinh djnh ghi quyen ch<;>n ban
224
Quan tri rui ro quyen ch<;>n
Khi m6 hinh Black-Scholes-Merton co the va khong the dung
227
234
Tomluqc
236
Tukhoa
237
Bhl dQc them
238
Kiem tra thu~t ngu
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
185
186
186
186
239
ONTHISV.COM
xi
Cau hoi va bai t~p
240
Ph1)11)c 5: M<)t phuong phap tinh toan ngan gQn doi vc1i d¢ bat lin ham y
244
CHU'ONG 6. CAC CHIEN LU'QC QUYEN CHQN
Thu~t
ngu va khai ni~m
Phuongtrinhlginhu~n
Cac thai gian nam gill khac nhau
Cac gi<\ dinh
248
248
250
251
Cac giao djch eli phi~u
Mua co phi~u
Ban khong co phi~u
251
251
252
Giao djch quyen chQn mua
Mua quyen chQn mua
Ban quyen chQn mua
253
253
258
Giao djch quyen chQn ban
Mua quyen chQn ban
Ban quyen chQn ban
262
262
265
Quyen chQn mua va eli phieu: Quyen chQn mua dugc phong ngua
M¢t s6 diem chung can xem xet d6i vai quyen chQn mua dugc phong ngua
269
273
Lien ket: Alpha va Quyen chc;m mua du'c;tc phong ngua
274
Quyen chQn ban va eli phi~u - Quyen chQn ban bao v~
276
Lien ket: SU' d~:~ng mo hinh Black-Scholes-Merton de phan tlch
tinh hap dan cua mc?t chien lu'c;tc
279
Quyen chQn mua va quyen chQn ban lai tC)p
281
Tom luge
284
Huang dan slt d~:~ng ph an mem 6.2:
Phan tlch chien lu'c;tc Quyen chc;m bang bimg tinh Excel Stratlyz9e.xls
285
Tukh6a
288
Bai dQc them
288
Kiem tra thu~t ngfi
289
Cau hoi va bai t~p
289
CHU'ONG 7. CAC CHI~N LU'QC QUYEN CHQN NANG CAO
Chi~n
luge chenh l~ch: khai ni~m co ban
TC)i sao nha dau tu su dt,mg chi~n h.t<;1c chenh l~ch quyen chQn?
294
296
~~
m
Chenh l~ch gia tien
Chien luge chenh l~ch dau co gia len
Chi~n luge chenh l~ch dau co gia xuong
297
298
302
Lien ket: Chien lu'c;tc chenh l~ch va yeu cau ki quy quyen chc;m
Diem chu yve chien h:igc chenh l~ch dau co gia xuong bang quyen chQn mua
va chi~n luge chenh l~ch dau co gia len bang quyen chQn ban
Chi~n luge Collar ( chi~n h:igc vong co)
302
Lien ket: Thiet ke chien h.tQ'c Collar cho m()t danh m~:~c dau tu'
31 o
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
305
305
ONTHISV.COM
xii
Chien h.tQc chenh l~ch hinh buom
311
Chien luqc chenh l~ch ngay giao djch
St;i s1,1t giam gia tri thai gian
Chien htqc chenh l~ch theo ti I~
Chien luqc Straddles
316
318
321
322
328
331
332
332
333
333
Chien hiqc hinh hc)p (Box spreads)
Tom tat
Tukh6a
BaidQc them
Ki~m
tra thu~t ngfi
Cau hoi va bai t~p
PHAN II. KY H~N, GIAO SAU VA HOAN 1>61
CHliONG 8. CAU TRUC TH! TRl1(1NG KY H~N
VA GIAO SAU
St;i phat tri~n cua thi tnibng kf h~n va giao sau
Thi trliang giao sau Chicago
St;i phat trien cua cac thi truang giao sau tai chinh
St;i phat tri~n cua thi truang quyen chQn giao sau
St;i phat trien song song cua thi truang OTC
Thi truang kY h~n OTC
Giao djch giao sau co to chuc
St;i phat trien cua cac hQp dong
Cac dieu ki~n va dieu khoan cua hQp dong
Dieu khoan giao hang
Cac gioi h~n gia va di~m dung giao dich
Nhung trach nhi~m khac cua san giao dich
Cac san giao dich phai sinh
Oic nha giao djch giao sau
Phan lor;~i cac nha giao dich giao sau
Phan lo~i theo chien lt:iQc giao dich
Phan lo~i theo kieu giao dich
Cac nha giao dich giao sau ngoai san
Cac nha giao dich thi truang Icy h~n
Co che cua giao djch giao sau
D~t l~nh
Vai tro cua cong ty thanh toan bu tru
Thanh toan hang ngay
342
342
343
345
346
347
349
351
351
353
353
354
354
355
355
356
357
358
358
359
359
360
361
Lien ket: Lam the nao cong ty thanh toan bu tru giam rui ro tin dl:Jng
362
Giao nh~n va thanh toan tien m~t
Yet gia giao sau
Cac lo~i hqp dong giao sau
Hang hoa nong nghi~p
Tai nguyen thien nhien
366
368
369
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
369
369
ONTHISV.COM
xiii
Lo~i
pha t~p
Ngo~i t~
Quy Lien bang va Eurodollar
Tnii phieu kho b~c (T-Note VaT-Bond)
Hoan doi giao sau (swap future)
Chi so chung khoan
lien ket: f>Qc yet gia giao sau
Cac quy quan ly
Quy phong ngua rui ro
Cac quyen chQn tren h<;tp dong giao sau
370
370
370
370
371
371
372
373
374
375
Chi phi giao djch trong giao djch Icy h~ va giao sau
Phi hoahong
Chenh l~ch gia mua ban
Chi phi giao nh~n
375
375
376
376
Slj giam sat tren thj tniitng Icy h~n va giao sau
Trung tam thanh toan bU. trii OTC
377
378
Tomht<;tc
379
Tiikhoa
379
Bai dQc them
380
Kiem tra thu~t ngu
381
Cau hoi va bai t~p
Phl)ll)c 8: H~ thong thue doi v&i cac giao djch giao sau (J My
Cau hoi va bai t~p
382
384
385
CHliONG 9. CAC NGUY~N LV f>!NH GIA KY H~N, GIAO SAU VA
QUY~N CHQN TR~N HQP £>6NG GIAO SAU
Mo hinh kinh doanh chenh l~ch bang each ton tru
387
388
389
392
lien ket: Khi cac hc;tp dong ky h~n va giao sau giong nhau
393
Gia ca so v&i gia tri
Gia tri cua m{lt h<;tp dong Icy h~n
Gia tri cua m{lt h<;tp dong giao sau
Gia cua h<;tp dong giao sau
Gia giao sau va gia Icy h~n
394
395
Kinh doanh chenh l~ch ghi khi tai san co Sd t~o ra dong tien
Chi so chung khoan va co tuc
Ngo~i t~ va lai suat nlidc ngoai: Ngang gi<i lai suat
Hang hoa va chi phi ton tru
Mo hinh djnh ghi va phan bu rui ro
Gia giao ngay, phan bu rui ro va kinh doanh chenh l~ch gia bang each luu tru
Xem xet l~i vi~c dinh gi<i Icy h~n va giao sau
Gia giao sau va phan bU. rui ro
Ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban tren h<;tp dong giao sau/ Icy h~n
396
396
400
402
403
403
405
412
418
~~~~~~~~~
~
Gia tri n{li t~i cua quyen chQn kieu my tren hqp dong giao sau
Gi&i h~n duoi cua m{lt quyen chQn kieu Chau Au tren h<;tp dong giao sau
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
420
421
ONTHISV.COM
xiv
Ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban
cua quyen chQn tren hc;1p dong giao sau
Thl,ic hi~n s6'm quyen chQn mua va quyen chQn ban tren hc;1p dong giao sau
Mo hlnh Black ve dinh gia quyen chQn giao sau
423
425
427
T6m Luc;1c
430
Tukh6a
433
Bai DQc Them
433
Kit!m Tra Thu~t Ngfi
434
Cau Hoi va Bai llp
434
CHu'ONG 10. CHI~N Lu'c;1C KINH DOANH CH~NH L~CH CAC Hc;1P £>6NG GIAO SAU
Arbitrage Hii suat ngan h~n
Carry arbitrage va cy suat repo ham y
Carry arbitrage hc;1p dong giao sau lai suat lien bang va lai suat repo ham y
· Eurodollar Arbitrage
439
439
441
443
Arbitrage lai suat dai h~n va Arbitrage Hii suat trung h~n
Xac dinh trai phieu giao nh~n re nhat tren hqp dong giao sau trai phieu kho b~c
Quyen chQn giao nh~n
Repo ham y, Carry Arbitrage va hc;1p dong giao sau trai phieu kho b~c
445
448
450
454
Hliong dan su d~:~ng phan mem 10.1: Nh~n di~n trai phieu giao nh~n re nhat
voi bang tinh Excel Spreadsheet CTD9e.xlsc
Spreads hc;1p dong giao sau trcii phieu kho b~c va lai suat repo ham y
455
456
Arbitrage chi so co phieu
458
Arbitrage ngo~i hoi
463
T6m luc;1c
464
Lien ket: Arbitrage chi so phong ngua tien t~ xuyen quoc gia
465
Tiikh6a
466
Bai dQc them
466
Kit!m tra thu~t ngfi
467
Cau hoi va bai t~p
467
PhQIQc 10: Xac djnh thua so chuyt!n doi trai phieu kho b~c CBOT
471
Hliong dan su d~:~ng phan mem 10.2: Xac djnh thua so chuyen doi
trai phieu kho b~c CBOT voi Excel Spreadsheet CF9e.xls
472
CHu'ONG 11. PHONG NGCIA Rlll RO BANG Hc;1P £>6NG KY H~N VA GIAO SAU,
CHI~N Lu'c;1C SPREAD VA CHI~N Lu'c;1C MVC TI~U
T~i
sao phong ngua rui ro?
475
Cac khai ni~m phong ngiia rui ro
Phong ngua vi the ban va vj the mua
Basic
Nhung nguy Cd cua phong ngua rui ro
ChQn hc;1p dong
Yeu cau kj quy va dieu chinh theo thi tn.ibng
477
477
478
483
485
487
Xac dinh cy so phong ngua
490
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
XV
Ty s6 phong ngua theo phuong sai t6i thieu
Ty s6 phong ngua theo de? nh~y cam .cua gia
Phong ngua rui ro hqp dong giao sau chi s6 co phieu
Cac chien htqc phong nglia
Phong ngua tien t~
Phong ngua rui ro Hii suat dai h~n va trung h~n
491
492
496
497
498
500
Lien ket: Phong ngua rui ro tien t~
502
Lien ket: Sll d~;~ng san pham phai sinh trong tiep quan cong ty
512
Cac chien luqc Spread
Chien luqc spread trong nc?i be? thi trtidng
Spread lien thi trtiC1ng
Cac chien luqc ffi\IC tieu
Vong ddi ffi\IC tieu vai hqp dong giao sau trcii phieu
Dau tu tim kiem h~ s6 Alpha
H~ s6 Beta m\).c tieu vai hqp dong giao sau co phieu
Phan bo t<H slm chien thu~t bang vi~c su d\lng hqp dong giao sau co phieu
va trcii phieu
Tom luqc
Tit kh6a
BaidQcthem
513
Kiem tra thu~t ngil
Cau hoi va bai t~p
Phvlvc 11. Van de xu ly thue doi vai phong nglia rui ro d My
534
534
540
514
517
520
520
523
525
527
531
533
533
CHliONG 12. HOAN £>61
Hoan doi Hii suat
Cau true cua mc?t hoan doi lai suat chuan
Dinh gia va gia tri cua cac hoan doi lai suat
546
547
Lien ket: LIBOR va Hi~p h9i ngan hang Anh quoc
556
Cac chien luqc hoan doi lai suat
549
560
Lien ket: Tai chinh do thj Hoa Ky va Hoan doi lai suat
564
Hoan doi tien t~
Cau true cua mc?t hoan doi tien t~ chuan
Djnh gia va gia tri cua hoan doi tien t~
565
566
568
Lien ket: f>jnh gia mc?t hoan doi tien t~ nhu' Ia m9t chuoi
cac hoan doi ky h~n tien t~
Cac chien hiqc hoan doi tien t~
Hoan doi chung khoan
Cau true cua mc?t hoan doi chung khoan tieu chuan
Djnh gia va gia tri cua cac hoan doi chung khoan
Cac chien h:iqc hoan doi chung khoan
MQt vai ket lu~n ve hoan doi
T6mhiqc
Tiikh6a
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
573
573
577
578
580
585
586
587
588
ONTHISV.COM
xvi
589
589
590
Bai dQc them
Kiem tra thu~t ngf1
Cau hoi va bai t~p
PHAN Ill. cAc CHU
f>E
NANG CAO
CHliONG 13. KY H~N VA QUY~N CHQN LAI SUAT
Hqp d6ng Icy h~n Hii suat FRA
Cau true va cong d~;mg cua m9t hqp dong FRA tieu bieu
Ghi tri va gia ca cua m9t hqp dong FRA
Cac ung d~;mg cua FRA
599
Quyen chQn lai suat
Cau true va ung d~;mg cua m9t quyen chQn lai suat dien hinh
Dinh gia va gia tri cua quyen chQn lai suat
Chien htqc quyen chQn lai suat
Quyen chQn lai suat tran, quyen chQn lai suat san va quyen chQn lai suat ket hqp
Quyen chQn kY h;~m va hoan d6i lai suat
608
Quyen chQn hoan d6i lai suat va hoan doi kt h~n
Cau true cua m9t hoan doi lai suat dien hinh
626
Lien ket: f>jnh gia quyen chQn lai suat bang mo hinh nhj phan
Ttiang dtiang giua quyen chQn hoan doi va quyen chQn trcli phieu
Dinh gia quyen chQn hoan d6i
Hoan doi kY h~n
O'ng dt,mg cua quyen chQn hoan doi va hmin doi ky h~n
627
630
631
631
633
Tom tat
635
Tukhoa
636
Bai dQc them
636
Cau hoi va bai t~p
637
600
602
605
608
610
611
617
623
626
CHliONG 14. SAN PHAM PHAI SINH CAO VA CAC CHI~N Lllc;1C
San pham phai sinh co phan cao cap va cac chien luqc
Bao hiem danh mvc
Hqp d6ng kY h~n co phan
Lien ket: Bao hiem danh m~;~c trong boi canh thj tn.tang khung hoang
D~c quyen co phan (Equity Warrants)
Nqlien ket co phan (Equity-Linked Debt)
642
643
649
653
655
655
San pham phai sinh lai suat cao cap
Tin phieu cau true (Structured Notes)
Chung khoan dl,ia tren vay the chap (Mortgage-Backed Securities)
656
Quyen chQn ngo~i lai
Quyen chQn song am va quyen chQn tl,i quyet
Quyen chQn ph1,1 thUQC bien dQng gia tai slm CCI SO
Cac quyen chQn ngo~i lai khac
Lien ket: cac hc;tp dong tich luy
665
666
671
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
657
659
679
681
ONTHISV.COM
xvii
M{»t vai san pham phai sinh khong binh thuong
San pham phai sinh di~n nang
San pham phai sinh thoi tiet
Tom luqc
Tukhoa
BaidQcthem
Kiem tra thu~t ngfi
Cau hoi va bai t~p
Ph\11\lc 14: Mo phong Monter Carlo
682
682
683
684
685
686
687
687
692
CHu'ONG 15. QUAN TR! RlJI RO TAl CHfNH- KY THU~T VA O'NG Dl)NG
T~i
sao phai tien hanh quan tri rui ro?
D{»ng CCI quan tri rui ro
Lqi ich cua quan tri rui ro
Quan tri rui ro thi trliong
Phong ngiia Delta
Phong ngua Gamma
Phong ngua vega
Gia tri c6 rui ro (VAR)
Tinh toan tong hqp VAR
Lqi ich va nhung phe phan ve VAR
Cac huang rna r9ng tu ph liang phap VAR
Quan tri rui ro tin d1,1ng
Ly thuyet dinh gia quyen chQn va rui ro tin d1,mg
Rui ro tin dt,mg cua cac cong Cl,l phai sinh
Netting
Lien ket: Cac cong Cl:l phai sinh cho chung ta biet dieu gl ve trai phieu
Cac cong Cl,l phai sinh tin dt,mg
696
696
698
700
701
704
706
709
716
718
719
721
722
724
727
728
730
Lien ket: coo tong hQ'p khong tiJi trQ' (Unfund synthetic COO)
738
Cac lo~i rui ro khac
Vien canh ve quan tri rui ro tai chinh
T6mluqc
Tukh6a
Bai dQcthem
Kiem tra thu~t ngu
739
744
745
746
747
748
748
Cau hoi va bai t~p
CHu'ONG 16. QUAN TR! RlJI ROTRONG Mc)TT6 CHO'C
Cau true cua cong nghi~p quan tri rui ro
Nhung nguoi su d1,1ng cuoi dmg
Cac nha kinh doanh (dealer)
Nhung thanh vien khac trong cong nghi~p qwin tri rui ro
To chuc chuc nang quan tri rui ro trong m9t cong ty
Lien ket: Cac to chuc nghe nghi~p trong quan trj rui ro: GARP va PRMIA
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
753
753
755
755
755
757
ONTHISV.COM
xviii
K~ toan
qmin tri rui ro
Phong ngua gia tri hqp ly
Phong ngua rui ro dong tien
Phong ngua rui ro dau tti nu&c ngoai
Dau co
M<)t so van de trong vi~c ap d1,mg FAS 133
Yeu cau cong bo thong tin
Tranh cac thua loW phai sinh
Metallgesellschaft: Phong ngua hay khong phong ngua?
Qu~n Orange, bang California: Tro choi ca cuqc
Barings PLC: Lam the nao m<)t ngubi co the lam svp do m<)t ngan hang
Protect & Gamble: Slj tang tn.ii':lng mong manh
Cac tieu chuan cho nganh cong nghi~p quan tri rui ro
Trach nhi~m cua quan tri cap cao
Tom luqc
Tit khoa
Baidqcthem
Kiem tra thu~t ngfi
Cau hoi va bai t~p
761
764
765
767
767
768
768
769
769
771
773
776
777
778
780
781
781
782
783
PHl;J Ll;JC A. DANH Ml;JC CAC CONG THO'C QUAN TRQNG
786
PHl;J Ll;JC B. £>AP AN PHAN KIEM TRA THU~T NGa
800
CHO GIAI THU~T NGa
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
LOiWa
Trong thdi gian qua chung toi nh~n thay hau bet khoi cac· tn.1C1ng d~i hQC kinh te deu
nh~ thuc tam quan trQng cua vi~c dua mon hQc quan tri rui ro t:ii chinh vao gi<1ng
d~y cho sinh vien, nhat la sinh vien khoi nganh tai chinh ngan hang. Day la dieu hien
nhien vi tU rat lau hau het cac trudng d~i hQC tren the gieti deu dua mon hQC nay vao
giang d~y cho sinh vien khoi nganh tai chinh.
Ve phia cac nha chuyen mon va thl,l'c hanh a cac doanh nghi~p, a cac dinh che
tai chinh ngan hang, bao hiem, cong ty chung khoan va nha dau tu, chung toi nh~n
thay ngay cang c6 nhieu nhu cau muon tim hieu cac nguyen ly quan tri rui ro tai
chinh, de kien thuc ve cong Cl,l phai sinh va chien h.i<JC V~n dl,lng cac cong C\1 nay
trong thl,l'c tien.
Dieu dang tiec la hi~n nay chua c6 m9t tai li~u chinh thong nao cung cap de kien
thuc ve quan tri rui fO tai chinh, nhat la each thuc ung dvng cac cong C\1 phai sinh, cac
. phuong phap do luC1ng rui ro hi~n d~i nhat cho gidi sinh vien, giC1i nghien cuu va cac
nha chuyen mon. C6 kha nhieu quyen sach tren the giC1i viet ve chu de quan tri rui ro
tai chinh, tuy nhien bang vi~c trao doi vC1i cac dong nghi~p nu&c ngoai va bang kinh
nghi~m gifmg d~y mon hQc nay t~i Khoa Tai Chinh truC1ng D~i hQc Kinh te TP.HCM
trong gan 10 nam qua, chung toi nh~n thay quyen sach "AN INTRODUCTION TO
DERIVATIES AND RISK MANAGEMENT" cua cac tac gia Don M. Chane va Robert
Brooks la quyen sach hap dan nhat trong so de quyen sach rna chung toi da tung dQC.
Quyen sach nay co gi dij.c bi~t so vai cac quye'n sach khac?
La bai vi cuon sach duqc viet theo kieu chu nghia t~o dl,l'ng. V~y chu nghia t~o
dt,tng la gi?
Trude het quyen sach se trinh bay sao cho b~n c6 the nh& ra nhung gi da biet. Roi
sau do quyen sach Se CO bo Cl,lC Vdi yeu cau sao cho b~n CO the nhfing tiep nh~n thong
tin mC1i de cuoi dmg la xay dt,tng nhung hieu biet mC1i. V&i bo C\lC d6 thi kien thuc
nay se thu9c ve chinh b~n. Vl do chinh b~n t~o ra nen kien thuc nay-thu<?c ve b~n la
le duong nhien.
Chung toi xin tran trQng giC1i thi~u ban dich cua quyen sach d9c dao nay den
b~n dQc.
GS.TS. TRAN
NGQC
THO
Truong khoa Tai Chinh
TruC1ng D~i hQc Kinh te TP.HCM
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
lill wa· ell~ Nha xuat him
Cam an b<;tn da quan tam den quyen sach nay!
Chung toi nghi ding b<;tn se thay giao trinh nay khong giong nhu da so cac giao
trinh khac do dugc viet du&i g6c nhln cua chu nghia t<;to dljng. V~y chu nghia t<;to
dljng Ia gl va n6 dugc the hi~n trong cuon sach nay nhu the nao? C6 the b<;tn nen
nghi ve nhung gl b<;tn da biet ve giao trinh va so sanh chung v&i thong tin m&i
trong quyen nay.
Khi b<;tn mCI 1 quyen giao trinh ra dQc, b<;tn mong dgi dieti gl ben trong? Dlja
tren trai nghi~m cua mlnh, chk b<;tn nghi ding giao trinh thucmg c6 rat nhieu
thong tin, c6 hlnh anh, c6 bieu do, do thj. Va roi, Cl cuoi moi chuang se c6 nhung
cau hoi ve nhfing gl b<;tn da dQC. Theo truyen thong, da SO cac giao trinh dugc thiet
ke nhu the: ngubi hQC dQC cac thong tin roi ghi nhd no de tra lbi cau hoi.
Neu b<;tn nghi ve thong tin trong cai rna chung toi gQi Ia giao trinh truyen
thong, nhung thong tin d6 thUQC ve ai? N6 dugc viet bCii ngubi khac, dugc ngubi
dQC ghi nh& roi su dl,mg l<;ti de tra lbi cau hoi. Ngubi hQC sCI huu thong tin d6 t&i
dau? Ngubi hQc c6 the suy nghi cao sieu han bang each ghi nh& thong tin d6 dugc
khong? Va sau m9t thai gian dai, ngubi hQc con c6 the nh& n6 t&i dau?
Cuon sach nay khac giao trinh truyen thong nhu the nao? Neu b<;tn l~t tUng
trang, b<;tn h~n se thay thong tin, hlnh anh, bieu do, do thj. C6 ca cau hoi Cl cuoi
chuang. Nhung b<;tn cling se thay cau hoi Cl dau va xuyen suot chuang. Nhung cau
hoi nay dugc xem nhu Ia nhung "Vien G<;tch': vl chung yeu cau ngubi hQc nh& l<;ti
nhfing kien thuc va kinh nghi~m da hQC va t~n dt,mg chung cung nhfing thong tin
m&i de xay dl;lng hieu biet mdi.
Cho nen, cuon sach nay dugc bo Cl,lC de b<;tn nh& ra nhung gl da biet, roi tiep
nh~n thong tin m&i, roi dugc yeu cau xay dljng hieu biet m&i. V~y dieu nay c6 gl
khac so v&i nhung gl b<;tn da biet ve giao trlnh? Khi b<;tn xay dljng hieu biet m&i,
kien thuc nay thUQC ve ai? Vl do chinh b<;tn t<;to ra, nen n6 thu9c ve b<;tn. B<;tn c6 the
nh& n6 bao lau? Khi xay dljng hieu biet m&i, b<;tn su d1,1ng kha nang suy nghi b~c
cao cua minh bao nhieu va den mile nao?
Neu b<;tn xem cuon sach nay dugc viet bCii m9t ngubi theo chu nghia t<;to dljng,
con
giao trinh truyen
thong thl khong, v~y b<;tn c6 the hlnh dung dugc chu nghia
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
xxi
tc.to dt,ing ra sao chua? Neu bc.tn co the phat trien dinh nghia nay, coi nhu bc.tn dang
xay dt,ing hieu biet m&i ve chu nghia tc.to dt,ing. Va bc.tn lam dieu d6 bang each
nao? Dau tien bc.tn nh& lc.ti nhftng gi da biet ve giao trinh truyen thong, r6i bc.tn
tiep nh~n thong tin ve giao trinh theo chu nghia t<_lO dt,ing nay, roi CUOi cung bc.tn
su dt,mg nhung gi da biet va thong tin m&i de xay dtjng hieu biet cua minh. Nhu
v~y. bc.tn hQC ve chu nghia t<_lO dt,ing theo each cua chu nghia t<_lO dt,ing. Bc.tn cam
thay the nao?
Dan gian Ia, chu nghia t<_lO dt,ing Ia each hQC rna ngubi hQc tiep thu bang vi~c
nhd lc.ti nhftng gi da biet, tiep nh~n thong tin va trai nghi~m mdi, r6i xay dl,ing
hieu biet mdi cua rieng minh. Neu chu nghia tc.to dt,ing nay mo ta each hQc, thi ta
cfmg nen xem d6 Ia each dc.ty.
Chung toi tin rang m9t cuon giao trinh danh cho vi~c dao t<_lO giang vien ttiong
lai can phai kich thich vi~c hQC va lam hinh mau tot nhat cho vi~c dc.ty. Nhu da
n6i trong phan "Danh Cho Ngubi HQc': cuon sach nay se yeu cau bc.tn lam nhung
dieu sau day tUng chuang:
a
1. Su dt,mg kien thuc va kinh nghi~m san c6 de lam quen vdi nhftng bai hQC
duqc de ra.
2. Thu th~p thong tin va trai nghi~m mdi til sach, bai t~p (j l&p, lam tht,ic tien,
va nhftng noi khac.
3. Tt,i dan ra ket lu~n cua minh bang each ket hqp kien thuc san c6 v&i thong
tin va trai nghi~m m&i. Nhung ket lu~n nay c6 the khong giong v&i nhung
ket lu~ cua ngubi khac vi moi ngubi c6 m9t trai nghi~m khac nhau.
Chung toi tin rang khi bc.tn c6 kinh nghi~m dQC giao trinh nay de hQC, bc.tn se
tr(i thanh giang vien tot han vi bc.tn Se hQC theo each thuc phil h<;1p Vdi each giang
dc.ty tot nhat.
Bc.tn se thay eac chu de thubng g~p trong m9t kh6a hQC sli phc.tm vo long trong
quyen sach nay. Tuy nhien, eac chu de duqc the hi~n theo chu nghia t<_lO dt,ing.
Ban than chung toi Ia giang vien va chung toi muon eac bc.tn dti<;1C hQC m9t each
hi~u qua nhat. Nhung Vien Gc.tch yeu cau bc.tn kham pha nhung gi bc.tn da biet ve
giang dc.ty, hQc t~p, trubng l&p, hQc vien, va su phc.tm. Sau d6, chung toi cho bc.tn
CCI hQi thu th~p thong tin til eac nguon khac, nhti eac hQC vien khac, eac giang
vien va chuyen gia trong nganh, cac chuan ml,fc nghe nghi~p. nghien CUll, cac CCI
quan cong quyen. Bang each nay, chung toi khong chi n6i cho bc.tn nhftng gi can
biet ve kien thuc va y tti&ng cua ngtibi khac; chung toi hti&ng dan bc.tn xay dt,ing
hieu biet cua rieng minh bang each ket hqp nhung gi bc.tn da biet vdi y tu&ng cua
ngubi khac. Kien thuc do bc.tn tl,i xay dt,ing c6 sue mc.tnh va y nghia han nhieu
nhung thong tin truyen tU trang sach qua bc.tn r6i bai thi rna gan nhu khong lam
gi trong nao b<_lll.
Chung toi khuyen khich bc.tn nen nh~n thuc va suy nghi can nhac bo C1,1C cua
giao trinh nay va each bc.tn hQC til no qua cac chuang. Thuyet chu nghia t<_iO dt,ing
CO quan h~ m~t thiet Vdi b<_in, khong chi Vdi tti each ngtidi hQC, rna ca nhftng hQC
tro tliong lai cua bc.tn, nhung ngubi muon hQc til bc.tn!
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
xxii
B~n
nh& gi ve vi~c hQC hanh hoi tieu hQc? Trung hQC co sCJ? Trung hQC pho
thong? B~n c6 tich ct;ic tham gia vao nhftng ho~t d<?ng hQc t~p, hay vi~c cho b~n
nhftng thong tin b~n can biet Ia vi~c cua giao vi en? C6 the phuong phap gh'mg d~y
rna b~n tnli qua theo each truyen thong han: b~n hQC bang each thUQC long nhti
v~t va th1,1 d<?ng trong vi~c hQc cua minh (Nguyen Chi Thanh, 2014). V~y n6 c6
phil hqp v&i chu nghia t~o dt.tng?
M~c
du nhftng ngudi hQc trong cac trlidng (J Vi~t Nam thanh cong trong eac
Icy thi quoc te (Chung et al, 2013), cole cac ho~t d<?ng trong l&p cua hQ t~p trung
vao giao Vien, ngtidi dtia nh~n thuc CUa minh Ve bai hQC cho hQC vien thUQC long
roi chep l~i trong eac ky thi kiem tra chuan. V~y dieu nay giong hay khac nhftng
gi b~n da trai nghi~m trong mQt l&p hQc (J Vi~t Nam? Gid cai chung ta biet ve vi~c
hQC la kien thuc trCJ nen m~nh me han va gift dtiqc lau han neu hQC vien dtiqc
trao co h<?i de can nhac nhftng gi da biet cung v&i thong tin m&i de xay dt.tng hieu
biet mdi. Quan trQng la nen thay doi tit vi~c yeu cau hQC vien ngoi nghe thay CO
giang bai bang Vi~c cho eac hQC vien chu dQng trong xay dtjng kien thuc bang ky
nang suy nghi b~c cao va sang t~o. M<?t l&p hQC v&i giao vien lam theo chu nghia
t~o dtjng rat soi noi va c6 the on ao, nhung chat luqng cua kien thuc xay dtjng
duqc va ky nang thu duqc thi doi dao va ben lau.
C6 cau ng~n ngft "B~n thubng d~y theo each da duqc d~y''. Cho nen, neu b~n
hQC trong ffiQt l&p theo each chi dan truyen thong, b~n CO the Se ttj theo khuynh
hu&ng d6. Tuy nhien, b~n phai cong nh~n rang chung ta da biet ve giang d~y
theo chu nghia t~O dtjng va kha nang t~O ra trai nghi~m hQC t~p day y nghia CUa
phuong phap nay cho hQC vien. C6 the b~n can c6 ffiQt thay doi l&n de hieu hoan
toan chu nghia t~o dt.tng. M<?t each hay de b~n c6 the bat dau n6 la cuon sach nay.
Chung toi hy VQng trai nghi~m cua b~n v&i cuon sach nay khong chi giup cho vi~c
hQC CUa b~n, rna COn anh htiCJng den each b~n d~y nhftng ngudi hQC tro tliong lai.
Chan thanh,
DAVID }ERNER MARTIN
KIMBERLY
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
S. LOOMIS
ONTHISV.COM
·Iii
i
·r··---"- ....
'I"
.
,.-'
'iii<-
"~
>··
~~~:
..
LOinoidau
DON CHANCE
Khi cuon sach nay dugc xuat ban Ian thu chin, toi van con dang ng~c nhien ve
Vi~C quan tri rui fO va cclC cong Cl,l phai sinh da phat trien nhu the nao, th~m chi
ke tu Ian xuat ban tru6'c. Neu co m<)t mon hQC nao do nham chan, thl chac chan
khong phai Ia mon nay. Co le bai vi cac cong Cl,l phcii sinh da bi gan cho qua nhieu
tqi loi va qua it niem tin, khien cho cclC chuyen gia ve cong Cl,l phcii sinh cling cam
thay phai bao v~ chung tru6'c nhung 1C1i chi tdch.
Ch~ng h~n nhu Warren Buffett, ong da gQi chung Ia "vii khi tai chinh huy di~t
hang lo~t': cho du ban than ong cling thu(mg sii' dl,lng cong Cl,l phai sinh. Cu<)c
Khung hoang Tai chinh 2008-2009 va S\i ra dai cua d~o lu~t Dodd-Frank nam
2010 da nham vao nhfing cong Cl,l phcii sinh nhat dinh rna khong quan tam den
vi~c d~i da so cac cong ty da quan ly rui ro nhu the nao. Ngoai vi~c l~m d1,1ng cac
hgp dong hoan doi vf:J ng tin dl,lng bai m<)t so it cac cong ty, con l~i hau bet cac
cong Cl,l phai sinh khac deu dan den rat it ho~c khong anh huang bat }gi, th~m
chi mang l~i nhieu lgi ich cho cac cong ty. Tuy nhien, chung toi van cho rang can
phai canh giac trtidC nhfing ngtiai l~m d1,1ng cac cong C\,1 phcii sinh, khien cho tat
ca chung ta co the phai mang tieng xau.
Khi dQC cuon sach nay, toi mong rang b~n cling se tra thanh m<)t ngtiai bao
canh giac cho cac cong Cl,l phai sinh nhti chung toi. Va toi cling mong b~n se
tra thanh m<)t ngtiai sii' dl,lng thong minh va kheo leo cac cong Cl,l phcii sinh. Neu
dtigc sii' d1,1ng dung va kiem soat rui ro hgp ly, cac cong C\1 nay Se mang l~i nhfing
lgi ich to 16'n. Con khi sii' dl,lng sai, cac cong Cl,l phai sinh se gi6ng nhu lila, hoa
chat, va di~n, CO the C\fC k}' nguy hiem va th\fc S\f gay til vong cho cclC to chuc.
Th\fc S\f rat kho de danh gia bat q m<)t san pham hay dich V\1 nao - giong nhu
tat ca m<;>i thu tren hanh tinh - no se khong gay h~i neu khong bi l~m dl)ng. Ngay
ca nu6'c, yeu to quan trQng nhat cua S\i song, cling co the giet chung ta. Chung ta
don gian chi tim each sii' dl)ng no sao cho dung. Va chung ta cling khong cho phep
chinh phu cam bcJi l<)i hay cam cheo thuyen chi vi m<)t nguai nao do hi chet duoi.
Khong co ai benh V\fc cho nu6'c trong truang hgp nay, nhung nhung nguai bao
V~ cclC cong Cl,l phcii sinh se phai lien tl)C canh giac.
v~
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
xxiv
Khi toi SO<,J.n thao y tubng dau tien cho cuon sach nay each day nhieu nam,
hau het cac nha xuat ban deu n6i ding se khong co noi tieu tht,I cho nhung cuon
sach nhu v~y. Toi da co gang thuyet pht,~c hQ ding dose la tuong lai cua linh Vl,ic
tai chinh. Toi ghet st,t ca tt,~ng, nhung toi da dung. May man thay, mc)t nguai tien
nhi~m cua Cengage co tam nhin xa cho rtmg phai t<,to ra tuong lai, dung cha dqi
no. Va nha v~y, gia day chung ta da co Ian xuat ban thu chin cho cuon sach. Nhu
Yogi Berra ciing tUng noi, "tuong lai khong phai nhu nhung gi no von co': va toi
muon noi them ding th~m chi no con tot han.
Toi muon d~c bi~t cam on v<J toi, Jan, ngu:ai da ho tr<J toi trong nhieu th~p k}r
qua. Dau do toi phat hi~n ra rang co ay da hQC ve cac cong Cl,l phcii sinh chi bang
each yeu toi (eli tubng tu<Jng nhu the!). M9t ngay toi hi vu:&ng trong tro choi o chu,
v&i mc)t tit gom ba chu co nghia la "quyen chQn': bat dau bang chu "p': Co ay noi,
"Do ch~g phai la ccii gQi la quyen chQn ban sao?': Toi chua bao gia ng<,ti chia se cau
chuy~n do, vi no cho thay rang cac kien thuc ve cong Cl,l phcii sinh CO tfnh lay lan.
Hy VQng rang b<,tn se truyen mc)t it kien thuc do cho nhung nguai than yeu cua b<,tn.
ROBERT BROOK
a
Chung ta gia da the k}r 21 va trcli qua nhieu giai do<,tn on dinh ciing nhu khung
hoang tai chinh, nhu cau ve chat luqng cua quan trj rui ro va eac cong Cl,l phai sinh
tai chinh thi chua bao gial&n nhu v~y. Va qua th~t la may man cho toi khi duqc
hqp tac v&i Don trong mc)t cuon sach thanh cong nhu v~y. Mt,~c tieu cua toi la tiep
tt,IC tr<J giup sinh Vien trong vi~C lam the nao ung dt,~ng ly thuyet ve cong Cl,l phcii
sinh vao tht,tc te. Cong Cl,l phai sinh tai chinh va quan tri rui ro la mc)t linh Vl,ic
thay doi nhanh chong, cung cap cho nguai hQc nhung co hc)i nghe nghi~p xung
dang. Bbi co st,t ngan each giUa gi&i hQC thu~t va nhung nguai tht,tc hanh, nen
chung toi da khong ngung hoan thi~n cuon sach de trang hi cho the h~ eac nha
quan tri rui ro tai chinh tuong lai.
Toi muon khuyen khich sinh vien d<,ti hQC va nguai dQC tim hieu cuon sach nay
de c6 the tim kiem mc)t cong vi~c thich h<Jp trong linh Vl,ic nay. Tit pht,~c Vt,I trong
mc)t cong ty, m9t cong ty dich Vl,l tai chinh, ho~c m9t cong ty quan ly dau tu, kha
nang tu van tai chinh khon khoan chac chan se mang l<,ti cho b<,tn m9t st,t nghi~p
thoa dang.
Toi biet on sau sac V<J toi, Ann, va cac con: Joshua, Stephen, Paul, Rebekah,
Phillips, and Rachael. Trong thai gian viet cuon sach, hai con da l~p gia dinh va
bon dua (1 tuoi thanh nien, da giup toi c6 co hc)i de hoan thi~n vi~c giang d<,ty cac
quy tac tai chinh ciing nhu ling dt,~ng quan ly rui ro trong tht,tc te. Gia dinh la
nguon dc)ng vien lien tt,IC cho toi, Va tat eel deu ung hQ Cac ho<,tt dc)ng CUa toi lien
quan den cuon sach nay.
DON VA BOB
Chung toi muon gui lai cam on t&i nha dieu hanh bien t~p Mike Reynolds vi st,t ho
tr<J lien tt,IC trong nhieu nam va giup giai quyet nhung van de phat sinh trong qua
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
XXV
trinh tht,tc hi~n cuon sach. Chung toi cting xin dugc cam on giam doc marketing
Nathan Anderson, nguO'i giup chung toi tin tuetng vao doanh so cua cuon sach.
Chung toi cting d.m on tat d. nhung nguO'i da dQC va gop y cho Ian xuat ban
thu 8, de Ian thu 9 nay dugc tot han:
Karan Bhanot, University of Texas at San Antonio
David Enke, The University of Tulsa
Merlyn Foo, Athabasca University
Christine Jiang, University of Memphis
D.K. Malhotra, Philadelphia University
Gautam Vora, University of New Mexico
Chung toi xin cam on tat d. nhung nguO'i da dugc d;;ty tu cuon sach va hQC tu
cuon sach trong suot nhung nam qua. HQ cting da cung cap Glc y kien gop y cho
cuon sach. Sau hai muoi nam, danh sach ten cua hQ da qua dai de co the in trong
cuon sach nay. Vi v~y. chung toi xin gui lO'i cam on t&i tat d. cac b;;tn, nhung anh
hung vo danh.
Chung toi tin rang trong nhung nam qua, nhung sai sot trong cac cuon sach
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
rna b;;tn thay khong co sai sot gi, thi co nghia Ia tac gia da dieu chinh no rna khong
c~p nh~t toan b(> cuon sach. V&i m(>t linh vt,tc nang d(>ng nhu cac cong Cl) phai
sinh, thi nhung thay doi sau r(>ng Ia khong the tranh kh6i. Va du co no h.tc the nao
chang nua, cting khong tranh kh6i m(>t vai sai sot khach quan. Chung toi duy tri
m(>t danh sach cac loi sai sot nhu v~y tren trang web cua cuon s:kh (www.cengage.
com/finance/chance). Neu m(>t loi nao do rna b;;tn khong tim thay tren trang web,
hay gui email cho chung toi qua mvc Contact Us.
Ho~c chi can gui email cho chung toi, cho du b;;tn Ia giang vien hay sinh vien.
Hay cho chung toi biet b;;tn thich hay khong thich dieu give cuon sach. Chung toi
rat muon nghe y kien cua b;;tn.
DoN M. CHANCE,
dchance@lsu.edu
James C. Flores Endowed Chair of MBA Studies & Professor of Finance
Department of Finance
2163 Patrick F. Taylor Hall
E. J. Ourso College of Business
Louisiana State University
Baton Rouge, LA 70803
ROBERT BROOKS, rbrooks@cba.ua.edu
Wallace D. Malone, Jr. Endowed Chair of Financial Management
Department of Finance
The University of Alabama
200 Alston Hall, Box 870224
Tuscaloosa, AL 35487
March 2012
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
Trong cu9c s6ng, bq,n khong the'ph6 mijc tliong lai cho st~ may rui.
Cach t6t nhat de' dt! doan ttiong lai IQ tq,o ra chfnh no.
TIM OGUNBIYI
Futures, Thang 2 nam 2003, trang 90
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
ONTHISV.COM
ONTHISV.COM
ONTHISV.COM
ONTHISV.COM
ONTHISV.COM
Gioi thieu
Ml:JC TI~U CUA CHu'ONG
• Gioi thi~u tom tat e<k cong o,t phai sinh: quyen chQn, hqp dong ky h<;~n, hc;sp dong giao sau, va
hoan d6i.
• Giup b<;~n lam quen voi cac khai ni~m nhv kh~u vj rui ro, ban khong, cac thoa thu~n mua l<;~i,
moi quan h~ giG'a rui ro- ty suat sinh lc;li va thj trvang hi~u qua.
• f)jnh nghia thu~t ng(( quan trQng: gia trj hqp ly ly thuyet, Se dlic;IC SU d~ng xuyen SUOt trong
quyen sach.
• Giai tlilch moi quan h~ giG'a thj trVang giao ngay va thj trVang cong c~ phai sinh thong qua
cac cache ho<;~t d{lng cua kinh doanh chenh l~ch, lvu giG' va giao nh~n.
• Nh~n di~n vai tro cua cac thj trVang cong c~ phai sinh thong qua bon lc;li the chfnh cua chung.
• f)Va ra m(>t so blnh lu~n ve cac cong c~ phai sinh.
Thj truong tai chfnh dqy cho b~n slf khiem nhuong. Cach day hai nam, toi dii dua ra
m9t so dlf bao. Thu nhat, toi dlf bao dong euro se m~nh len khi cac ne'n kinh te Chau
Au phl!C hoi va kinh te My chang l~i. Thu hai, toi cho ding sue m~nh cua dong euro
tiep t~;~c duqc tang cuong trong 5 nam tiep theo boi vi~c cat gidm luqng dlf tra do Ia
qua muc cua Chau Au vao khodng 100 ty den 150 ty do Ia. Thu ba, tOi dlf bao rtmg
cac nha chuc trach se £t tq.p trung chu y den ty gia hoi doai, hq chi can thi~p khi co
nhang bien d9ng lOn hdn, va vi the bien d9ng ty gia se gia tang. Die'u thu vj Ia mqi
nglioi vdn hoi y kien toi.
.
AviNASH PERSAUD, Ghim doc dieu hfmh, B<? ph~n
phan tich thi tnt<'1ng toan cau, State Street Bank
Risk, Thang 1o, 2000, Tr. 29
Trong qua trinh dieu hanh doanh nghi~p, cac quyet djnh du<;tc thtjc hi~n trong
dieu ki~n c6 stj ton t<,1i cua rui ro. Ngu<'1i ra quyet djnh c6 the phai doi ph6 v&i
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
2 CHUONG 1 GIOI THI~U
m<)t trong hai lo~i rui ro. M<)t so rui ro co lien quan den nhung d~c tn:lng co ban
von co cua cong vi~c kinh doanh, ch~ng h~n nhu st;t khong chac chan cua doanh
thu tuong lai ho~c cac chi phi dau vao. Nhung rui ro nay du<;tc gQi la rui ro kinh
doanh. Hau het cac doanh nghi~p da quen v&i vi~c chap nh~n rui ro kinh doanh.
Th~t v~y. vi~c chap nh~n rui ro kinh doanh va l<;ti ich tiem nang cua nola nen tang
cua chu nghia tu ban. M<)t lo~i rui ro khac lien quan den cac yeu to khong chac
chan nhu lai suat, t}r gia hoi doai, gia chung khoan va gia ca hang hoa. Nhung rui
ro nay du<;tc gQi la rui ro ki~t gia tc\i chinh.
Rui ro ki~t gia tai chinh la m<)t van de khac. St;i khong chac chan ve kha nang
bien d<)ng cua lai suat co the lam cho cac cong ty mat di co h9i co du<;tc m9t nguon
tai tr(l Vdi chi phi h<;1p ly, de tu do cong ty CO the cung cap du<JC san pham va dich
V\1. Cac cong ty ho~t d<)ng a thi truetng nuac ngoai co the d~t du<;tc m<)t st;i bu tru
ve doanh thu tuy~t veti neu dong tien cua nuac hQ m~nh len. Cac cong ty su dt,mg
nguyen li~u tho kho co the on dinh du<;tc gia ca cua cac nguyen li~u dau vao sao
cho vi~c san xuat kinh doanh thu du<;tc l<;ti nhu~n. Cac nha quan tri danh ffit,lC
chung khoan giao dich tren co
hang ngay co the doi di~n v&i thi truetng tai
chinh ct;tc ky kho dt;t bao va doi khi duetng nhu bat h<;tp ly.
sa
M~c
du thi truetng tai chinh cua chung ta day rui ro, song no cfmg cung cap
each thuc de doi pho vai rui ro duai d~ng cac cong C\1 phai sinh. Cong C\1 phai
sinh la cac h<;tp dong tai chinh co l<;ti nhu~n phat sinh tu l<;ti nhu~n cua cac cong
C\1 khac. Khai ni~m cong C\,1 theo nghia r<)ng bao gom cac chung khoan tai chinh,
eac h<;tp dong tai chinh, va th~m chi cac do v~t (nhu cac thuac do nhi~t d<)). Nghia
la, thanh qua cua eac phcli sinh ph\1 thUQC VaO dien bien CUa CclC cong C\1 tai chinh
khac. Cac phai sinh du<;tc su dt,lng nhu m<)t cong C\1 de quan ly rui ro ki~t gia tai
chinh. Bang vi~c su dvng eac cong C\1 phai sinh, eac cong ty va ea nhan co the
chuyen bat eli rui ro nao hQ khong mong muon cho eac doi tac khac la nhung
ngueti ho~c la co rui ro du<;tc bu dap ho~c la muon thua nh~n rui ro do, vdi m9t
muc gia nhat dinh.
M~c
du cac cong C\1 phcli sinh da ton t~i duai m<)t vai hinh thuc trong nhieu
the Icy, nhung toe d9 tang truang cua chung gia tang m9t each nhanh chong trong
suot vai th~p Icy qua. Giet day, chung du<;tc eac cong ty, cac dinh che tc\i chinh, eac
nha dau tu chuyen nghi~p va cac ea nhan su dvng r9ng rai. M9t so lo~i cong Ct,l
phai sinh du<;tc giao dich nhieu trong cac thi truetng d~i chung, tuong tt;i nhu thi
truetng chung khoan, da kha quen thu<)c vai chung ta. M~c du v~y, da so cac cong
cv phcli sinh l~i du<;tc t~o ra trong eac giao dich tu nhan (J thi truetng OTC. Ch~ng
hc.m ngay khi m9t cong ty mua m9t mieng dat de xay m9t nha may thi cong ty
co the tham gia vao m9t giao dich phcli sinh. Hau nhu nhung ngueti ngoai cu<)c
khong de dang xac dinh xem co bao nhieu giao dich du<;tc tht;tc hi~n va gia tri cac
giao dich la bao nhieu ca. M~c du v~y, chung ta co the co so li~u kha chinh xac ve
so lu<;tng cac giao dich phcli sinh trong cac thi truetng d~i chung va so li~u tuong
doi chinh XclC, dt;ia vao cac CUQC khao sat, ve SO lu<;1ng giao djch phcli sinh trong
cac thi truetng tu nhan. Chung ta se kham pha nhung du li~u thi trucmg giao dich
trong phan tiep theo. Neu b~n dang do dt;t rang khong biet co nhat thiet phai
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THIEU 3
nghien ct'iu cac cong C\1 phai sinh hay khong thi b~ hay xem danh gia sau day:
Ngan hang Thanh toan quoc te Basel Thl).y Si, ti6c tinh rang vao cuoi nam 2010,
von khcii toan cua cac h<;1p dong phcii sinh OTC dang dtic;tc nam gif:i tren toan the
gi6i la tren 601 ngan cy do la, so v6i tong s~m pham quoc n<)i My vao cuoi nam
2010 chi vao khoang 15 ngan tY do la.
Von khai toan do luO'ng quy mo cua m<)t hc;tp dong phcii sinh, duc;tc tinh theo
don vi tien t~ dung de thanh toan. Nhu chung ta se thay sau day, vi~c do luO'ng thi
trtiO'ng cong Cl). phcii sinh dtja vao VOn khai toan CO the t~O an ttiCJng sai lam ve quy
mo thi trtiO'ng. Tuy nhien, gia tri thi trtiO'ng cua nhung hc;tp dong nay ciing vao
khoang 21 ngan cy do la, khien cho thi trtiO'ng cong C\1 phcii sinh tr& thanh m9t
b9 ph~n kha 16n trong nen kinh te toan cau. Neu nhti von khcii toan phan an quy
mo thi trtiO'ng lam co sd cho eac phai sinh, thi gia tri thi trt:iO'ng phan anh so tien
thtjc slj nh~y cam v6i rui ro. Va du tinh theo each nao, thi trtiC1ng cong Cl). phai
sinh ciing cljc k}' 16n.
Hinh 1.1 minh h9a von khai toan cua eac phcii sinh tren thi truO'ng OTC tu
nam 1998 den thang 12 nam 2010. Lich su cho thay luc;tng von khcii toan da gia
tang lien tl).C trong nhieu nam qua. Song r6 rang la khung hoang tai chinh nam
2008 da anh htidng dang ke den quy mo thi trtiO'ng nay.
Th~t thu vi b&i hinh 1.2 chi ra rang khi tlnh hinh nghiem.trQng anh hudng den
thi truO'ng phai sinh, gia trj thi truO'ng tang len dang ke, d~t tren 32 ngan cy do la
vao thang 12 nam 2008. R6 rang, hai each do ltiO'ng quy mo thj trtiO'ng cong Cl).
phcii sinh da phan anh nhftng anh htidng khac nhau. Vi v~y. trong giai do~n thi
trtiO'ng bien d<)ng m~nh nam 2008, lt:iQng von khcii toan giam nhting gia tri thi
trtiO'ng van tang.
HlNH 1.1 Lu'c;tng von khai toan cua cac hc;tp dong phai sinh OTC
$700
-~
c
:E
~
c
·..a
2
:;;
:fii
c
~
$300
$200
$100
$0
.
~~q~-vq~q~-vif'~~~-vcS>~~~-v~~~~-v~~~~~-v~"#~-v~~~~-v~~~-vc!i~~-v~~~-v~~~~-v~~~'~-v'~
Cac quan sat hang nlia nam
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
.
ONTHISV.COM
4 CHUONG 1 GIOI THI~U
HlNH 1.2 Gia trj thj tn.tetng cua cac hc;tp dong phai sinh OTC
.$35
$30
.~
$25
·C:
·:C
ICJI
.5
$20
ICJI
c:
....
$15
6
$10
-g
:c·
...,
$QUL~~~~~~.u.u~.w~~auau~~~~u.u.u.u.~w.u
~q'b,-vq:~cf',-vq~~~-v~~fl~-v~~~~-v~~~~-v~~~-vr!'._.lJ'~~-v~~~~~-v~~&:._-v~~~-v~:~~,-v~~'~-v'~
Cac quan sat himg nlta nam
Quyen sach nay se gi&i thi~u cho cac b:,m nhung gi co lien quan den cac cong
C\1 phai sinh. Cac cong C\1 ph<ii sinh c6 the dl,ia tren cac tai san thtjc, Ia cac tai san
v~t chat bao gom nong san, kim lo~i va cac nguon nang h.tgng. M~c du cac tai san
nay se dugc lan lugt xem xet trong CUOn sach, song phan ldn chung ta t~p trung
vao cac cong C\1 phai sinh tren cac tai san tai chinh, dola CO phieu, trai phieu/cac
khoan vay, va tien t~. Ngoai ra, cac b~n con c6 dip nghien cuu ve nhung d~c diem
CUa cac djnh che va thj trudng tai chinh, ndi cac cong C\1 nay dugc giao djch Va
tim hieu phudng phap djnh gia cac cong C\1 phai sinh, cling nhu cac chien luge SU
dvng chung de phong ngua rui ro nhu the nao. Phan cuoi quyen sach chung ta se
di vao tim hieu each thuc SU d1,mg cac cong Cl,l phai sinh trong chien luge quan trj
rui ro tai chinh cua mc}t cong ty.
Chudng nay chao mung b~n den vdi the gi&i cua cac cong C\1 phai sinh va cung
cap IDQt SO thu~t ngu tai chinh rna b~n can phai biet de CO the hieu dugc cac cong
C\1 phai sinh. Ngay bay giC1 chung ta hay bat dau bang vi~c kham pha Icy hdn cac
thj trudng cong C\1 phai sinh va dua ra djnh nghia ve cac cong C\1 nay.
I
THI TRliONG PHAI SINH VA CAC CONG CV
Tai san la mc}t khoan rna ngudi SCJ huu c6 gia tri tien t~ dudng. Trong khi ng la
IDQt nghia V\1 rna ngudi SCJ huu CO gia trj tien t~ am. Thu~t ngu cong C~ duQC SU
dvng de chi ca tai san ho~c cac nghia V\1 nQ. Ngoai ra, cong C\1 con la mc}t thu~t
ngft bao quat hdn, de C~p den ca tai san Cd SCJ va nghia V\1 CUa hQp dong phai sinh.
H<;1p dong la mc}t thoa thu~n phap ly c6 hi~u ll,ic. Chung khoan la mc}t cong c1,1
giao djch d~i di~n cho quyen ve mc}t nh6m tai san.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THI€U 5
Trong cac thi tniO'ng tai san, vi~c mua va ban doi hoi tai san ca so phai duqc
giao nh~n ho~c la ngay l~p tuc ho~c chi it lau sau d6. Vi~c thanh toan cfmg thuO'ng
duqc tht;ic hi~n tuc thai m~c du thinh thoang ding c6 su dt,mg m(>t so th6a thu~n
tin dt,mg. Do cac d~c dit!m nay nen ta thu<tng g<;>i chung la thj truong tien m~t
(cash market) ho~c thj truong giao ngay (spot market). Khi giao dich duqc tht;ic
hi~n. khoan thanh tocin duqc chi tra, va hang h6a ho~c chung khoan duqc giao
nh~n. Trong cac truO'ng hqp khac, hang h6a ho~c chung khoan duqc giao nh~n
vao m(>t ngay sau d6. Tuy nhien van con c6 cac d;~mg th6a thu~n khac giup cho
nguO'i ban ho~c nguO'i mua duqc ch<;>n la c6 tht;ic hi~n giao hang hay khong. Cac
lo(,li th6a thu~n nay duqc tht;ic hi~n trong thi tru<tng cac cong C\1 phai sinh. Phan
nay gi&i thi~u tom tat cac d<.~ng hqp dong phai sinh: quyen ch<;>n, hqp dong ky h(,ln,
hqp dong giao sau, hoan doi va cac cong Cl,l c6lien quan. Nhung trlidc het, chung
ta se diem qua thi trliO'ng cac cong C\1 phai sinh hi~n nay xem cac hqp dong nay
dang duQ'c giao dich nhu the nao .
.
Cac thi truirng cong Cl} phai sinh
Nguqc l<.~i vdi thi truO'ng tai san, thi truO'ng cong Cl,l phai sinh la thi truO'ng danh
cho cac cong C\1 mang tinh hqp dong rna thanh qua CUa chung duqc xac djnh
tren ca so thanh qua cua m(>t cong Cl,l ho~c m(>t tai san khac. Luu y ra.ng chung ta
xem cac cong Cl,l phai sinh nhu la cac hqp dong. Giong nhu tat ca cac hqp dong,
chung duqc th6a thu~n giua hai ben - ngu<ti mua va nguO'i ban - trong d6 moi
ben se tht;ic hi~n m(>t so nghia Vl,l cho ben kia. Cac hqp dong nay c6 gia ca, trong
d6 nguO'i mua co gang mua vdi gia cang re cang tot trong khi nguO'i ban l<.~i muon
ban vdi gia cang dat cang tot.
M~c
du m(>t luqng rat l&n cac giao dich phai sinh mang tinh chat ca nhan,
duQ'c giao dich tren thi truO'ng OTC, nhung cfmg c6 m(>t so luqng l&n cac giao
dich phai sinh dien ra tren san giao dich.
Theo t<.~p chi Futures Industry, khoi luqng giao dich phai sinh niem yet tren
toan cau trong nam 2010 Ia 22,3 tY hqp dong, chiem khoang 78% tong cac giao
dich phai sinh tren toan the gi&i. Khoi luqng giao dich phfm bo kha deu giua hqp
dong quyen ch<;>n va hqp dong giao sau, v&i khoang 11,2 tY hqp dong giao sau
va 11,1 ty hqp dong quyen ch<;>n. Nam lo<.~i tai sanc6 khoi luqng giao dich dan
dau trong nam 2010 la chi so chung khoan (7,4 ty-), co phieu rieng le (6,3 ry), Hii
suat (3,2 ry), ngo9i t~ (2,4 ry), va hang h6a nong nghi~p (1,3 ry). Khoi luqng cong
c1,1 phai sinh niem yet phan theo thi truO'ng nam 2010 la 8,8 tY hqp dong cho thi
truang Chau A Thai Binh Duong; 7,2 tY o thi truO'ng Bac My; 4,4 tY a thi truO'ng
Chau Au; 1,5 tY thi truO'ng My Latinh; va 0,3 tY cho cac thi truO'ng nh6 khac
(Dubai, Israel, Nam Phi, va Tho Nhi Ky).
a
Bang 1.1 cung cap soli~u thong ke ve 10 thi truang cong Cl,l phai sinh hang
dau the gi&i theo khoi luqng giao dich. San giao dich Han Quoc (the Korea
Exchange) c6 khoi luqng giao dich l&n nhat v&i 3,75 tY hqp dong, hay 16,8%
tong khoi luqng giao dich toan the gi&i. San giao dich CME (CME Group a My),
hi~n gom ca thi truO'ng Chicago va New York (the Chicago Board of Trade and
the New York Mercantile Exchange), la thi tru<tng l&n thu hai, v&i 13,8% tong
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
6 CHUONG 1 GIOI THI~U
BANG 1.1 1o sim giao djch phai sinh c6 khoi h.tc;tng 16'n nhat trong nam 201 o
(Ty hc;tP dong)
~NG
SAN GIAO DJCH
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Korea Exchange
CME Group (includes CBOT and Nymex)
Eurex (includes ISE)
NYSE Euronext (includes U.S. and EU markets)
National Stock Exchange oflndia
BM&FBovespa
CBOE Group (includes CFE and C2)
Nasdaq OMX (includes U.S. and Nordic markets)
Multi Commodity Exchange oflndia (includes MCX-5X)
Russian Trading Systems Stock Exchan_g_e
Tong 10 san_giao dich
Nguon:
T~p
KH6I
UJ'QNG
TYL~%
T6NG
3.75
3.08
2.64
2.15
1.62
1.42
1.12
1.10
1.08
0.62
18.58
16.8%
13.8%
11.8%
9.6%
7.3%
6.4%
5.0%
4.9%
4.8%
2.8%
83.3%
16.8%
30.6%
42.5%
52.1%
59.4%
65.7%
70.8%
75.7%
80.5%
83.3%
chi Futures Industry, lbang 3 - 4, 2011.
khoi h.tqng giao djch to~m the gi6'i. Hi~n nay, nhieu s~m giao djch c6 ho(].t d<)ng
t<].i nhieu chau h,IC, va giao djch dtiqc thl,ic hi~n qua h~ thong di~n tu. Ltiu y ding
hon SO% khoi htqng giao djch toan the gi6'i dien ra a 4 san giao djch 16'n nhat
trong nam 2010, va hon 80% cac giao djch dien ra (j 9 san giao djch 16'n nhat.
Cac giao djch phai sinh dien ra (j tat ca cac noi tren the gi6'i, va cac cong Cl,l m6'i
van deu d~n dtiqc dtia ra thj trlidng.
Bay gib chung ta se duqc gi6'i thi~u cac d<].ng hqp dong phai sinh.
Quyen ch9n
Quyen chQn la m<)t hqp dong gifia hai ben - ngubi mua va ngubi ban - trong
d6 cho ngubi mua quyen, nhung khong phai la nghia Vl,l, de mua ho~c ban m<)t
tai san nao d6 vao m<)t ngay trong tliong lai v6'i gia dtiqc thoa thu~n vao ngay
hom nay.
Ngubi mua quyen ch<;>n tra cho ngubi ban m<)t so tien g<;>i la gia hay phi
quyen ch<;>n. Ngubi ban quyen ch<;>n san sang ban ho~c mua tai san theo cac dieu
khoan cua hqp dong khi ngubi mua muon. M<)t quyen ch<;>n de mua tai san g<;>i
la quyen chQn mua (call). M<)t quyen ch<;>n de ban tai san g<;>i la quyen chqn ban
(put). M~c du cac quyen ch<;>n duqc giao djch tren th! trubng c6 to chuc, nhung
van c6 m<)t h.tqng 16'n cac giao djch quyen chQn dtiqc thoa thu~n rieng gifia hai
ben, nhfing nglidi nay tl,i tim den v6'i nhau va hQ thich thoa thu~n trl,ic tiep hon
la giao djch t<;ti san giao djch. Lo<].i thj trlibng nay g<;>i la thj trlibng phi chinh
thuc (OTC), day chinh la lo<;ti thj trubng quyen ch<;>n xuat hi~n dau tien. Vi~c
sang l~p m<)t san giao djch quyen chQn c6 to chuc t<;ti My vao nam 1973 da lam
giam b6't sl,i quan tam den thj trubng OTC; m~c du v~y, thi trlibng OTC van ton
t<;ti va ngay nay c6 quy mo rat l6'n, duqc su dt,mg r<)ng rai bbi hau het cac cong
ty va ca.c dinh che tai chinh.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THI~U 7
Hau het cac quyen chQn rna chung ta t~p trung phan tich trong cuon sach nay
Ia nhung quyen chQn dt:iqc giao dich tren san c6 to <;:hue, nht:ing cac nguyen tac
diflh gia va vi~c su dt,mg chung tren thi trt:iO'ng OTC ciing tucmg tt,t nht:i the. Cac
quyen chQn rna chling ta quan tam nhieu nhat la quyen chQn mua ho~c ban cac thl
san tai chinh, ch~g h<;m nhu co phieu ho~c trru phieu. M~c du v~y, chung ta ciing de
c~p den cac quyen chQn tren hqp dong giao sau, kim lol}..i va ngol}..i t~. Nhieu lol}..i thoa
thu~ tai chinh khac, ch~g h<;m nht:i h<;m muc tin dt,mg, bao lanh vay von, va bao
hiem ciing la cac hlnh thuc khac cua quyen chQn. Ngohl ra, chinh ban than co phieu
ciing tt:iong duong vdi m<}t quyen chQn tren tai san cong ty.
HC1P acing ky ht:tn
H«Jp dong Icy h~n Ia hqp dong giUa hai ben - nguO'i mua va nguO'i ban - de mua
ban tai san vao m<}t ngay trong tuong lai v&i gia da thoa thu~n ngay hom nay.
Hqp dong Icy h~.m gan giong v&i m<}t quyen chQn, nhung quyen chQn cho quyen
rna khong bat bu<}c phai tht,tc hi~n giao dich, trong khi ngt:iO'i sb huu hqp dong ky
h~n bat bu<}c phai tht,tc hi~n. Neu gia tai san co sb thay doi, nguO'i nam giu quyen
chQn c6 quyen quyet dinh mua ho~c ban v&i ghi co dinh. Trong khi hai ben tham
gia hqp dong ky h~n c6 nghia V\1 phai mua va ban hang h6a.
ho~c
du thi trt:iO'ng ky h~n ton t~i da lau dO'i nht:ing xem ra chung ciing chua
quen thu<}c lam v&i nhieu nguO'i. Khong giong nhu thi trt:iO'ng quyen chQn, chung
khong c6 cac co sb v~t chat phvc V\1 cho giao dich; khong c6 m<}t noi nao ho~c
m<}t cong ty nao duqc to chuc chinh thuc nhu la m<}t thi trt:iO'ng. Hqp dong ky h~n
hoan toan duqc giao dich tren thi trt:iO'ng OTC, noi di<~n ra cac trao doi trt,tc tiep
gift a nhung dinh che tai. chinh l&n.
M~c
Cac thi trt:iO'ng ky h~n ngo~i t~ ton t~i da nhieu nam qua. V&i toe d9 tang
trt:idng nhanh CUa cac thi trt:iO'ng cong Cl,l phai sinh, chung ta ciing chung kien Sl,t
bung no ve thi trt:iO'ng ky h~n cho cac cong Cl,l khac. Ngay nay chung ta de dang
tham gia vao cac hqp dong ky h;;m chi so co phieu hay dau hoa giong nht:i tham
gia vao cac hqp dong ngo~i t~. Ngoai ra, nghien cuu hqp dong Icy h~n ciing giup
cho chung ta hieu hqp dong giao sau m<}t each de dang han.
HC1P acing giao sau
H«Jp dong giao sau ciing la hqp dong giua hai ben - nguO'i mua va nguO'i ban de mua ho~c ban tai san vao m<}t ngay trong tuong lai v&i gia da thoa thu~n ngay
hom nay. Cac hqp dong duqc giao dich tren san giao sau va tu;ln theo quy trinh
thanh toan hang ngay. Hqp dong giao sau duqc phat trien tit hqp dong Icy h~n
va co nhieu d~c diem giong v&i hqp dong ky h:;m. Ve ban chat, chung giong tinh
thanh khoan cua hqp dong Icy h~n. M~c du v~y, khong giong v&i hqp dong Icy
h~n, cac hqp dong giao sau duqc giao dich tren thi trt:iO'ng c6 to chuc, gQi la sim
giao djch giao sau. Ngt:iO'i mua hqp dong giao sau, la ngt:iO'i c6 nghia V\1 mua hang
h6a vao m<}t ngay trong tt:iong lai, c6 the ban hqp dong tren thi trt:iO'ng giao sau.
Dieu nay giup cho hQ thoat khoi nghia V\1 mua hang h6a. Nguqc l~i, nguO'i ban
hqp dong giao sau, Ia nguO'i c6 nghia V\1 ban hang h6a vao m¢t ngay trong tt:iong
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
8 CHUONG 1 GIOI THIEu
lai, c6 the mua lt;ti h<Jp dong trong thi tntong giao sau. Dieu nay giup cho hQ thoat
khoi nghia V\1 ban hang h6a.
H<;tp dong giao sau con khac v&i h<Jp dong Icy ht;tn & cho chung dtl<Jc thanh
toan hang ngay. Theo quy trinh thanh toan hang ngay, nhung nha dau ttl bilo
se phai chi tra khoan lo hang ngay cho ben loi. Gia giao sau thay doi hang ngay,
ngtloi mua va ngtloi ban h<Jp dong giao sau co gang kiem loi tit nhf:ing thay doi
gia vat ho~c nho d6 giam rui ro trong giao dich hang h6a cos&. Chung ta se tim
hieu ky han dieu nay trong Phan II.
Quyen chQn tren h<;tp dong giao sao, doi khi dtl<Jc gQi la quye'n chqn hcmg h6a
hay quye'n chqn giao sau, la m<)t st,t ket h<;tp quan trQng cua thi trtlong giao sau va
quyen chQn. M<)t quyen chQn tren h<Jp dong giao sau cho phep ngtloi mua quyen
dtl<Jc mua ho~c ban m<)t h<;tp dong giao sau vao m9t ngay trong ttlong lai, (J m<)t
muc gia thoa thu~n ngay hom nay. Quyen chQn tren h<;tp dong giao sau giao dich
tren thi trtlong giao sau va la m<)t trtlong h<;tp hiem hoi rna h<;tp dong phai sinh va
tai san co sd cling dtl<;tc giao dich song song tren m<)t thi trtlong. M~c du quyen
chQn tren h<;tp dong giao sau rc1t giong v&i quyen chQn tren tai san giao ngay,
nhtlng n6 cung c6 nhung diem khac bi~t quan trQng rna chung ta se kham pha a
phan sau cuon sach.
Hoan ltoi va cac phai sinh khac
du cac h<;tp dong quyen chQn, ky ht;tn va giao sau ket h<;tp lt;ti thanh m<)t t~p
h<Jp cac cong CIJ. CO ban trong thi trtlong cac cong CIJ. phai sinh, nhtlng cflng con CO
nhieu ket h<;tp va bien the khac. M9t trong so d6, hmin doi (swap) la cong CIJ. pho
bien nhat. Hoan doi la m<)t h<;tp dong trong d6 hai ben dong yhoan doi dong tien.
Vi d1.,1, m9t ben doi tac hi~n dang nh~n dtl<Jc m<)t dong tien tit m9t khoan dau ttl
nhtlng lt;ti thich m<)t lot;ti dau ttl khac v&i dong tien khong giong v&i dong tien hQ
dang th1.,1 htl&ng. Ben doi tac nay lien l<}c v&i m<)t nha giao dich hoan doi, thtlong
la m<)t cong ty hot;tt d<)ng tren thi trtlong OTC, hQ se th\fc hi~n vi the doi nghich
trong giao dich. Tht,tc tela ben doi tac va nha giao dich da hoan doi dong tien cho
nhau. Tuy thu<)c vao sau d6 gia ho~c lai suat thay doi nhtl the nao, moi ben se thu
dtl<Jc l<;ti nhu~n hay la bi lo. Trong m<)t lot;ti thoa thu~n khac, m<)t cong ty c6 the
quyet dinh CQt ch~t khoan thanh toan tren h<Jp dong hoan doi vao gia hang hoa,
dtl<JC gQi la hoan doi hang h6a. M~t khac cong ty c6 the mua m<)t quyen chQn de
tham gia vao m9t hoan doi, gQi la quyen chQn hmin doi (swaption). Nhtl chung
ta se nghien cuu sau nay, hoan doi dtl<Jc xem nhtl la m<)t s\f ket h<Jp gif:ia cac h<Jp
dong Icy h<}n, va quyen chQn hoan doi la m<)t lot;ti quyen ch<;>n d~c bi~t.
M~c
Hoan doi lai suat chiem han 60% trong so 601 ngan tY do lavon khai toan tren
thi trtlong cong CIJ. phai sinh OTC. Nhtlng hoan doi lai suat m&i chi la m<)t trong
nhieu lo<}i h<;tp dong ket h<;tp cac h<;tp dong Icy h<}n, giao sau va quyen chQn. Vi d1.,1,
m<)t cong ty vay tien v&i lai suat tha noi se de bi ton thtlong doi v&i vi~c lai suat
gia Umg. M~c du v~y, cong ty c6 the giam rui ro nay bang each mua m<)t quyen
chQn tran lai suat de dtl<JC thanh toan bat CU khi nao lai suat tang qua m<)t ngtl6'ng
nao d6. M<)t cong ty khac c6 the chQn mua m<)t quyen chQn rna thanh qua cua n6
khong nhf:ing tuy thu<)c vao m<)t tai sim rna con phl.,l thu<)c vao thanh qua tot han
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THIEU 9
~
hay xau han cua hai hay nhieu tai san. Quyen chQn nay dugc gQi la quyen chQn
co the thay the.
·
M<)t vai trong so cac lo~i hgp dong nay dugc gQi la chong khoan lai t~p
(hybrids) b&i vi chung ket hgp cac yeu to cua m<)t vai lo~i h<Jp dong khac. Tat ca
cac chung khoan lai te;lp deu bieu thi cho sl,t kheo leo cua cac thanh vien tham gia
thi truong tai chfnh ngay nay- nhung nguoi lien t1,1c sang te;10 ra nhung san pham
tai chinh m&i va toi uu boa de thoa man nhu cau da d~ng cua cac nha dau tu. Qua
trinh t~o ra cac san pham tai chinh m&i thinh thoang dugc gQi la cong nghi~p tai
chinh (financial engineering). Cac cong cvlai t~p nay de;1i di~n cho hi~u qua cua
qua trinh tien trien trong h~ thong tai chinh
Cdc d~ng khdc nhau cua cong cv
cua chung ta. Chung la nhung vi dv ve s~,t thay
phdi sinh bao g6m quyen ch<;m, ky
doi va doi m&i nh~m cai thi~n nhung co h<)i
h~n, giao sau, quyen ch<;m tren hc;tp
trong
quan tri rui ro. Hmin doi, quyen chQn
dong giao sau, hodn aoi, va cdc cong
tran lai suat, va nhieu cong C\1 lai te;1p khac se
cvlai t~p.
dugc xem xet trong chuang 12, 13, va 14.
1
TAl sAN caslJ
Tat eel cac cong C\1 phai sinh deu d~,ta tren thanh qua ngau nhien cua m<)t tai san
nao do. Dieu nay ly giai te;1i sao su dvng thu~t ngu phai sinh la thich hgp. Cong
C\1 phai sinh chuye'n hoa gia tri cua minh tit thanh qua CUa mQt tai san khac. Tili
san khac nay thuong dugc xem la tai san cd sa. M~c du v~y, thu~t ngu tai san cd
sa doi khi le;1i de gay hoi roi va nham lan. Vi dv, tai san co sd co the la co phieu,
trcii phieu, tien, ho~c la hang hoa, tat ca chung deu la tai san. Nhung ''tai san"
co sd cling co the la m<)t yeu to ngau nhien ch~ng h~n nhu thai tiet, von khong
phai la m<)t tai san. "Tai san" co sd l(;li co the la cong C\1 phai sinh khac, ch~ng
h~n nhu h<;lp dong giao sau ho~c h<;lp dong quyen chQn. Do d6, de tranh noi
r~ng cong C\1 phcii sinh la m9t cong C\1 d~,ta tren m9t "cai gi do co s&': chung ta
sua doi l~i tit cd sa, von la m<)t tinh tit nhung dugc dung nhu m9t danh tit. Va vi
the, chung ta phat bieu r~ng cong C\1 phai sinh la "d~,ta tren m9t co sci: M~c du
v~y, each su dvng khong dung tit cd sa nay l~i mang dvng ytot, cho phep chung
ta tranh su dl,lng tit tai san.
II
NHUNG KHAI NI~M QUAN TRQNG TRONG THI TRliONG
TAl CHINH VA THI. TRliONG PHAI SINH
Tru&c khi nghien cuu sau han ve cac tht truong cong C\1 phai sinh, chung ta hay
xem xet m<)t vai thu~t ngu gan lien v&i cac co h<)i dau tu va nha dau tu. Nhieu
thu~t ngu co the da rat quen thu<)c va thuong dugc ap dl,lng trong cac giao dtch
co phieu va trcii phieu. Cac thu~t ngu nay cling dugc ap dl,lng trong cac giao dtch
phcii sinh v&i m<)t vai thay doi nho. M<)t dieu quan trQng b~n cling nen lam tru&c
khi nghien CUU sau han VC thi truong cong C\1 phai sinh la on le;1i cac kien thuc
toan hQc.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
10 CHUONG 1 GIOI THIEu
Nhli'ng gia «inh cho cac thi tntirng tili chinh
Gia dinh Ia ccii gi do duqc cho tru6'c, thuang khong duqc xac dinh r6 rang nhung
duqc ngam hieu. Co it nhat ba gia dinh cho m{>t thi truang tcli chinh v~n h~mh tot:
eac quy tac r6 dmg ve lu~t phap, rninh b~ch ve quyen sd hf:iu, va m{>t nen van hoa
cua slj tin ttii':Jng. Cac quy tac va lu~t phap khong r6 rang va phuc t~p co the dan
den vi~c cac co quan quan ly tht;ic thi m{>t each tuy ti~n. St;i thieu rninh b~ch nay se
ngan can thi truang ho~t d{>ng hi~u qua. Quyen si':J hf:iu duqc xac dinh r6 va dtiqc
bao v~ tot cfmg Ia dieu rat can thiet cho eac giao dich tcli chinh hi~u qua. Ngoai
ra, m{>t ngtiai se khong the ban tai san m{>t each de dang neu khong co duqc d9
tin c~y nhat dinh. Nen van hoa cua st;i tin tui':Jng khong the duqc t~o ra bi':Ji lu~t
dinh; rna no ph:ii duqc nuoi ducrng ti:i ben trong moi thanh vien. Nhti bat k)r cac
ho~t d{>ng kinh doanh nao, st;i tin ttii':Jng lam cho eac giao dich tai chinh tri':J nen
hi~u qua han. Khong co gi ng~c nhien ding muc d9 phat trien kinh te se ch~m i':J
nhf:ing quoc gia khong co van hoa cua niem tin. M~c du nhieu nguai khong tin
ttii':Jng vao nganh cong nghi~p tai chinh toan cau, nhting nhf:ing nen kinh te hi~n
d~i va thanh cong deu duqc d~c trung hoi muc d{> trung tht;ic cao. Hang tri~u giao
dich tai chinh da duqc tht;ic hi~n thanh cong
LUU YKY THUi~T: Nhifng van de todn
rna hau nhti khong g~p phai van de gi. Trong
hc;K trong tai chfnh CO the t/m thay a
khi chi m{>t so it truang hqp nguai tham gia
website www.cengage.com/finance/
chance
thieu trung tht;ic thi l~i gay chu y.
·-
,. . . .
Khau vi rui ro
Gia su b~n dang choi m{>t tro choi, b<}.n se g~p hai thanh qua v6'i xac suat bang
nhau. Neu thanh qua thu nhat xay ra, b~n nh~n duqc $5. Neu thanh qua thu hai
xay ra, b;;m nh~n duqc $2. Bang thong ke co ban h<}.n thay rang thanh qua kY VQng
Ia $5(0.5) + $2(0.5) = $3.50. Day chinh Ia so tien trung binh b~ dt;i kien nh~n
duqc sau khi choi nhieu Ian. B~n se chi tra bao nhieu cho rui ro nay? Neu b~n tra
lai Ia $3.50 co nghia Ia b~n khong nh~n biet duqc rui ro von co trong tinh huong.
B<}.n dang cho rang day Ia rn{>t giao dich cong bang doi v6'i b~n vi tinh trung binh
b~ tit bo $3.50 cho co h{>i kiem duqc $3.50. B<}.n duqc xem nhu Ia m{>t nguai
chap nh~n rui ro (risk neutral), co nghia hi b~n khong quan tam den rui ro. Tuy
nhien, hau het eac ea nhan khong nh~n thay day Ia m{>t giao dich cong bang. HQ
nh~n thuc rang $3.50 rna hQ tit bo Ia chac chan trong khi $3.50 dt;i kien nh~n duqc
chi Ia tinh trung binh rna thoi. Tht;ic ra, neu h<}.n choi hai Ian, mat $3.50 moi Ian,
b~n se cam thay toi t~ han Ia khong choi gi het.
Nhu v~y, chung ta thay rang hau het cac ea nhan deu co d~c diem Ia khong
thich rui ro (risk aversion). HQ se trait han $3.50 de don nh~n rui ro nay. So
tien it han nay Ia bao nhieu con tuy thu{>c vao khau vi khong thich rui ro cua hQ
i':J muc d{> nao. Moi ngtibi co khau vi rui ro khac nhau. Gia su chung ta cho rang
b~n se tra $3.25. Chenh l~ch gif:ia $3.50 va $3.25 duqc gQi Ia phan bU. rui ro (risk
premium). Day Ia t-y suat sinh lqi c{>ng them rna h<}.n dt;i kien kiem duqc binh
quan cho vi~c don nh~n rui ro.
M~c du rot CUQC roi eac ea nhan cling khong thich rui ro, nhting th~t ng~c
nhien khi b~n thay rang trong the gi6'i eac thi trtiang cong C\1 phcii sinh, chung ta
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THIEu 11
c6 the dinh gia cac cong Cl,l phai sinh "nhil the Hi' cac nha tC;lO l~p gia deu khong
quan tam den rui ro. Khong, chung ta khong phai la anh hung gi ngo9i tru gia
dinh cua chung ta khong thljc te. H6a ra chung ta c6 hai ket qua giong nhau trong
mqt the gi&i khong thich rui ro giong nhil khi chung ta da thljc hi~n trong mqt
the gi&i chap nh~n rui ro. Du day la mqt diem huu ich de hieu cac thi tn:ietng cong
Cl,l phai sinh, nhilng Chung ta Se khong kham pha chung SaU han nua trong quyen
sach nay. Tuy nhien chung ta van c6 kha nang tiep t\}C chap nh~n va hieu cac mo
hinh cong Cl,l phai sinh cling nhil Cclc ham y sau xa cua tinh chap nh~n rui ro.
Ban khong
Neu b1;1n da nghien diu qua ve dau til thi cole b1;1n da hieu ve thu~t ngu ban khong.
Ban khong Ia mqt giao dich quan trQng lien quan den vi~c t1;1o l~p thi triletng cac
cong C\1 phai sinh. Vi v~y, nhung chi phi lien quan den ban khong CO anh hildng
trljc tiep den vi~c dinh gia cong C\1 phai sinh. M~c du v~y, thu~t ngu nay khong
phai la de hieu vi the chung ta cling nen danh mqt it thdi gian de xem xet chung.
Giao dich dien hinh trong thi trildng co phieu lien quan den vi~c mqt ben mua
co phieu tu mqt ben khac. Tuy nhien, c6 the la ben ban co phieu khong thljc slj
n:im gill co phieu. Ben ban c6 the vay co phieu tu ngileti moi gi&i. Ngileti ban nay
dilqc gQi la dang ban khong (short selling ho~c thinh thoang la shorting'). Ngileti
ban khong hanh dqng nhil the v&i dlj doan gia giam, vao h!c rna ngildi ban khong
mua l1;1i co phieu v&i gia thap han, se thu dilqc lqi nhu~n va hoan tra co phieu
l9i cho ngileti moi gi&i. C6 le b1;1n da nghe cau thanh ngu "Dung ban khong chinh
bl;ln", cau nay c6 nghia la dung xem minh kern tai gioi hdn ho~c khong dung bang
mqt ngileti nao d6. Tilong tlj nhil v~y, ngileti ban khong thiletng danh gia co phieu
khong c6 gia tri bang gia thi triletng.
Vi~c thi€t l~p mqt vi the ban se t1;1o ra mqt khoan n<;1. Ngileti ban khong c6
nghia V\1 phai mua lc,li co phieu vao mqt ngay nao d6 va hoan trcllc,li cho ngileti moi
gi&i. Khong giong nhil mqt khoan vay thong thiletng, trong d6 ngileti di vay biet
chinh xac so tien phai tra cho ngileti cho vay, ngileti ban khong khong biet chinh
xac dilqc Ia hQ phai tra bao nhieu tien ·de mua l1;1i co phieu. Dieu nay da t1;1o ra mqt
lo1;1i rui ro cua vi~c vay mu<;1n. Trong thljc te, ban khong la mqt chien lilqc dau til
day thach thuc.
M~c du v~y, ban khong l9i hoan to an c6 ich vi rui ro cua vi the ban dil<;1c dung
de bu tru cho rui ro cua vi the mua. Ban khong bang cac cong Cl,l phai sinh c6 the
con hi~u qua han. Ban khong co phieu c6 the kha phuc t1;1p va d:it do so v&i vi~c
mua co phieu, trong khi ban khong bang cac cong C\1 phai sinh chi don gian nhu
mua cong Cl,l phai sinh. Ban khong co phieu doi hoi phai tim dilqc ngudi san sang
cho b1;1n vay co phieu. Ngileti cho vay co phieu cling phai san sang W bo quyen
bieu quyet cua minh. Vi v~y, chung ta thiletng thay mqt nha dau til n:im gill co
phieu va bao V~ vi the bang each tham gia vao mqt cong Cl,l phai sinh.
1.
Neu nglloi ban khong khong vay mllqn duqc co phieu, thl duqc 99i Ia ban kh6ng khong
c6 co
Trong tn.tong hqp nay, nguoi mua co phieu cung Ia ngl1oi cho vay co phieu. Ban
khong khong c6 co
da duqc
d1,.1ng r¢ng rai truac thang 11 nam 2009.
sa.
Q-ACADEMY
sa
su
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
12 CHUONG 1 GIOI THIEu
Chung ta hiu y ding bat cu ai c6 nghia V\1 phai mua m<)t cai gi d6 vao m<)t ngay
trong tuong 1ai deu c6 m<)t doanh so ban khong tuong duong. Nhung khong nhat
thiet 1a nguai d6 phai di vay co phieu tit nguai moi gi&i. Trong truang hqp nao thi
st.t tang gia cling deu gay ra tai h<;>a.
Thu~t
ngfi ban khong c6 the gay hoi roi. Trong 1inh vtjc chung khoan tai chinh,
cac tu short selling, shorting, hay going short 1a dong nghia. Trong thi truang eac
hqp dong phai sinh, shorting hay going short cling 1a dong nghia. Chung ta khong
g<;>i vi~c ban cac hqp dong phai sinh 1a short selling bCii vi Cl day khong c6 vi~c vay
muqn eac chung khoan co sCI.
Cac thoa thu~n mua l~i
Thoa thu~n mua 1c.ti (con g<;>i 1a repo) 1a m<)t hqp dong phap 1y gifia ben mua va
ben ban; ben ban dong y ban m<)t tai san C\1 the cho ben mua d thai diem hi~n t(}.i
- Va (thong thuang) mua 1c.ti tai san vao m<)t thai diem Cl,l the trong tuong 1ai Vdi
muc gia mua lc.ti duqc thoa thu~n trudc. Thtjc chat la ben ban vay tien tu ben mua
v&i muc Hii suat an. Thuang thi hqp dong repo duqc tht,tc hi~n doi v&i eac chung
khoan rili ro thap nhu trai phieu Kho bc.tc My. Cac hqp dong repo to ra kha hfiu
ich bCii n6 mang 1c.ti m<)t tho a thu~n linh hoc.tt cho ca nguai di vay va nguai cho vay.
Nhfing nha giao dtch cong Cl,l phai sinh thuang can c6 kha nang vay ho~c cho
vay tien m<)t each hi~u qua nhat c6 the. Cac hqp dong repo thuang 1a each di vay
ton rat it chi phi, d~c bi~t neu cong ty dang nam gift chung khoan do chinh phil
phat hanh. Repo 1a each c6 the dem 1c.ti lqi nhu~n cho nguon von ngan hc.tn v&i rili
ro toi thieu (tu g6c d<) nguai mua), hay la each vay von ngan hc.tn v&i chi phi tuong
doi thap (tu g6c d<) nguai ban).
Nhu chung ta se thay trong eac chuang tifp theo, nhfing nguai tham gia thi
truang cong C\1 phai sinh thuang phai dt,ta VaO kha nang vay Va cho vay trong q
hc.tn ngan. Nhieu mo hinh dtnh gia cong Cl,l phai sinh dt,ta vao gia dinh ding eac
nha giao dtch chao gia, thuang la cac nha moi gi&i, c6 kha nang vay ho~c cho vay
Cl muc Hii suat phi rili ro. Uii suat repo xap xi bang v&i chi phi c~n bien cila eac nha
moi gi&i va do d6 1a m<)t UdC tinh gan dung cho chi phi vay va cho vay cila nha
moi gi&i. Ngoai ra, do thi truang repo su dvng luqng tai san dam bao l&n, nen lai
suat repo gan bang v&i lai suat cila chinh phil.
Rui ro va ty suat sinh IC1i
Ty suat sinh lqi la thu&c do bang so thanh qua cila dau tu. Hai each do luang
chinh cila tY suat sinh 1qi la: lqi nhu~n bang tien va t-y 1~ 1qi nhu~n. Lqi nhu~n
bang tien do luang thanh qua dau tu bang tong so tien 1ai ho~c 16. Vi dv, lqi
nhu~n bang tien doi v&i co phieu la so tien c6 duqc tU stj thay doi gia co phieu
c<)ng v&i co tuc tien m~t. N6 dc.ti di~n cho thanh qua tuy~t doi. TY I~ lqi nhu~n do
luang thanh qua dc.tt duqc tren moi dong von dau tu. N6 dc.ti di~n cho t-y 1~ phan
tram gia tang trong tai san cila nha dau tutu ket qua dau tu. Trong truang hqp
co phieu, tY suat sinh lqi 1a tY 1~ phan tram thay doi trong gia ca c<)ng v&i tY suat
co We. Thu~t ngfi ty suat sinh 1qi cling c6 the ap d1,mg cho quyen ch<;>n, nhung
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THIEU 13
nhu chung ta se thay sau nay, ty suat sinh lqi cua m<)t hqp dong giao sau ho~c hqp
dong ky h~n thi khong duqc ro rang cho tam.
M<)t d~c diem co ban cua nha dau tli la mong muon gia tang tai san cua hQ.
Mong muon nay da lam cho hQ luon muon nam gill cac tai san co ty suat sinh lqi
cao nhat co the - nhung cy suat sinh lqi cao hon se di kern v&i rui ro l&n hon. Rid
ro la sl;i khong chac chan trong cy suat sinh lqi tuong lai. Nhu chung ta da luu y
trlidc day la cac nha dau tli thuC1ng khong thich rui ro, hQ the hi~n d~c diem nay
b~ng each tninh cac tinh huang day rui ro va chQn m<)t tinh huang co ty suat sinh
lqi tliong duong nhung rui ro it hon. M~c du v~y, hQ khong the luon luon ne tranh
duqc cac bat on. Rat may la tinh chat qnh tranh cua thi truC1ng tai chinh va thj
trtidng cong C\} phcii sinh cho phep nha dau tti nh~n di~n cac CO h<)i dau tli theo
muc d<) rui ro cua hQ.
Vi dl,l, khi cac yeu to kh•k deu b~ng nhau, co phieu cua cong ty chuyen ve khoan
dau ban vdi gia thap hon co phieu cua cong ty charri soc sue kh6e. I SCi di nhu v~y la
vi cong ty khoan dau da tham gia vao ho~t d<)ng kinh doanh khong chac chan. Rui
ro, di nhien la thay doi tli muc d<) khong co rui ro den rui ro cao. Gia cua cac chung
khoan se phan anh sl;i khac bi~t ve muc d<) rui ro cua cac cong ty. Ty suat sinh lqi
tang them rna nguC1i ta mong muon kiem duqc til rui ro gia dinh chinh la phan bu
rui ro rna chung ta da de c~p trtidc day.
Con co cac nhan to nao khac tac d<)ng den tY suat sinh lqi ky VQng va gia co
phieu cua cong ty? Chung ta hay xem m<)t cong ty v&i gia djnh la khong co rui ro.
NguC1i ta co s~m long dau tli tien vao cong ty hay khong neu hQ dl;i kien se khong
nh~n duqc cy suat sinh lqi? Chac chan la khong. HQ se yeu cau m<)t cy suat sinh
lqi toi thieu du de bu dap cho hQ chuy~n til b6 co h<)i tieu tien ngay hom nay. Ty
suat sinh lqi nay gQi la tY suat sinh lc;1i phi riti ro (risk-free rate) va la co h<)i phi
cua khoan dau tli. 2
Ty suat sinh lqi rna nha dau tti ky VQng bao gom lai suat phi rui ro c<)ng vdi m<)t
phan bu rui ro. Moi quan h~ nay duqc minh hQa trong Hinh 1.3, trong do E(rs) la
tY suat sinh lqi kY VQng cua tai san giao ngay, r la lai suat phi rui ro, E( <l> ) la phan bu
rui ro - phan cy SUat sinh }<Ji q VQng vli<Jt qua }ai SUat phi rui ro.
1.
2.
Trang boi canh nay, "tat ca nhung yeu to kh<k deu bang nhau" nghia Ia sl,l' so sanh da
khong bj bop mea bai nhung khac bi~t ve so luqng co phieu IUu hanh hay muc d¢ don
bay tai chinh.
Khai ni~m lai suat phi rui ro va chi phi co h9i duqc minh hQa bang cau truy~n trong Kinh
Thanh ve ngUoi dan ong giau c6 giao ph6 cho ba ngUoi day to quan ly tien cua mlnh. Hai
trong so ba nguoi kiem duqc lqi nhu~n 100%, trong khi nguoi thu ba dem tien di chon
va tra l~i dung so tien ban dau. Nguoi dan ong giau c6 da tuc gi~n vl ngUoi day to thu ba
th~m chi con khong kiem duqc lai suat phi rui ro bang each gui tien vao ngan hang, tu d6
ong phan bol~i cac khofm tien vao m¢t trong cac danh m1,1c dau tu cua ngUoi day to khac.
Nguoi day to thu ba ro rang khong th~ dam nh~n sl,l' nghi~p nhu m9t nha qufm ly dau tu
(Matthew 25:14-30}.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
14 CHUONG 1 GIOI THIEu
HlNH 1.3 Sl! danh doi rui ro- ty suat sinh lc;ti
:!:!·
.c
c:
·;;;
-.1a
~
Ill
•>.....
E(rs)
+
E(4>)
t
r
Rui ro
Ltiu y ding chung ta chua biet rui ro duqc do luang nhu the nao. B<J.n c6 the
nh& 1<}-i cac phuang phap do luang rui ro chang h(}.n nhu d9 l~ch chuan va beta.
Vao luc nay chung ta khong can thiet phai quan tam den cac phuang phap C\1 the.
Dieu quan trQng d day la moi quan h~ cling chieu giua rui ro va t}r suat sinh lqi ky
VQng rna nguai ta thuang gQi la sfj. danh doi rui ro-tj suat sinh l<ji. Sl;i danh doi
rui ro-ty suat sinh lqi phat sinh b&i vl tat ca cac nha dau tu deu tlm kiem toi da h6a
t}r suat sinh lqi v&i muc rui ro toi thieu. Neu m<)t co phieu dich chuyen len muc rui
ro cao han, thl m9t vai nha dau tu nao d6 se thay la qua rui ro va hQ ban co phieu,
t<].O ap ll;ic giam gia co phieu. Cac nha dau tu m&i mua co phieu se c6 the thu duqc
tY suat sinh lqi cao han nha tra gia thap han cho cac co phieu.
Cac thi truang tai chinh rat hi~u qua khi phan bi~t doi xu giua cac cong ty
v&i muc d<) rui ro khac nhau. Cac cong ty c6 rui ro thap se thay lavon doi dao va
khong dat do. Nguqc l<J.i, cac cong ty c6 rui ro cao se g~p kh6 khan trong vi~c tang
von va phai chi tra dat han. Cac thi truang thl;ic hi~n tot vi~c dinh gia cac cong C\1
giao dich trong thi truang d6 duqc gQi la hi~u qua, va cac tai san duqc dinh gia t<].i
gia tri h<jp ly ly thuyet (theoretical fair values) cua chung.
Tinh hi~u qua cua thi truirng va gia tri hC1P ly ly thuyet
Tinh hi~u qua cua thi trtibng la eac d~c trung cua m<)t thi truang trong d6 gia
cua cac cong C\1 giao djch phan anh gia tri kinh te thl;fc cua chung doi Vdi nha dau
tu. Trong m<)t thi truang hi~u qua, gia ca bien d<)ng m<)t each ngau nhien va cac
nha dau tu khong the thu duqc tY suat sinh lqi cao han nhung gl bu dap cho rui
ro cua hQ.
Y tu&ng m<)t tai san c6 m9t "gia tri kinh te thl;ic" la m<)t thu~t ngu d~c bi~t
hap dan. N6 cho thay rang c6 ton t<J.i gia trj thzjc cua tai san. Neu chung ta c6 the
xac dinh duqc gia tri thl;ic thl c6 le chung ta da kiem duqc rat nhieu tien bang
each mua tai san khi chung duqc dinh gi<1 thap va ban tai san khi chung duqc
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THitu 15
dtnh gia cao. Nhung vi~c xac dtnh gia trt thtjc doi hoi phai co mo hlnh dtnh gia
tai san.
Trong quyen sach nay chung ta se g<;>i gia tri kinh te thtjc cua tai san la gia trj
hqp lf lf thuyet. Co nhieu mo hlnh de xac dinh gia tri hgp ly ly thuyet cua tai san.
Cole cac b?n da nghe qua ve mo hlnh dinh gia tai san von-CAPM va mo hinh
dinh gia kinh doanh chenh l~ch-APT. Cac cong C\1 phai sinh ciing co cac gia trt
hgp ly ly thuyet, va trong quyen sach nay, chung toi ciing d~c bi~t nhan ID?nh vi~c
xac dinh gia tri hgp ly ly thuyet cua m9t hgp dong phai sinh. Di nhien la cac mo
hinh nay va cac gia tri tuong ung chi dung trong m9t tht trubng hi~u qua. Rat
may la co cac bang chung thong ke ho trg cho quan diem cac thi trudng tai chinh
la hi~u qua. Dieu nay khong co gi ng?c nhien. Tinh hi~u qua cua thi trudng la ket
qua tl.j nhien cua hanh vi cac nha dau tu co kien thuc va co ly tri, trong do cac
thong tin dugc cung cap nhanh chong va khong ton tien. Chung ta chi nen ng<;tc
nhien neu tht trudng tai chinh la khong hi~u qua.
Nhu v~y, khi chung ta kham pha the gi6'i cac cong Cl,l phai sinh, hay luon
nh6' rang cac thi trubng tai chinh la hi~u qua. M~c du cuon sach nay trinh bay
rat nhieu chien luge SU d1,1ng cac cong C\1 phai sinh, nhung tat ca deu gia dinh
rang cac nha dau tu da trien khai cac ky VQng ve hu6'ng di cua thi trudng. Cac
chien luge cong C\1 phai sinh cho thay lam each nao de kiem lgi nhu~n neu cac
ky VQng do la dung va lam the nao de toi thieu hoa rui ro ton that neu ca.C ky
VQng la sai. Cck chien luge nay chinh la nhf:ing phtiong phap quan tri ffiUC dQ
rui ro va nhu v~y Se dugc xem nhu cac cong Cl,l can thiet cho Stj ton t<;ti CUa cac
thi trudng hi~u qua.
Thi truO'ng tai chinh la ket qua cua stj tuong tac phuc t?p gif:ia con ngubi v6'i
nhf:ing u6'c tinh ve ket qua tiem nang trong tuong lai. Can nh6' dieu quan tr<;>ng
rang cac mo hinh thi trudng tai chinh la stj don gian hoa cua thtjc te. Dieu quan
tr<;>ng khong kern la nghien cuu cua chung ta ve cac phai sinh tai chfnh thu9c ve
khoa hQC nhan van chu khong phai khoa h<;>c v~t ly. M9t mo hinh v~t ly ve tr<;>ng
ltjc co the de dang kiem trade xac nh~n tinh chinh xac hay khong chinh xac.
Niem tin cua h?n vao mo hinh tr<;>ng ltjc nay khong anh hu&ng den hanh vi thtjc
te cua v~t the roi. Song stj d9c l~p gif:ia niem tin va quan sat v~t ly co the khong
ton t?i d cac thi trubng tai chinh. Niem tin vao cac mo hinh kinh te thubng se
anh hu&ng den hanh vi kinh te, ho~c xac nh~n ho~c huy b6 gia tri cua mo hinh. 1
Vi v~y, vi~c phat hi~n ra m9t mo hinh dinh gia tai chinh m6'i cho m9t cong C\1 tai
chinh phai sinh Cl,l the se khong bao gid la bat
Mc?t thi truang hifu qua Ia thi trliang
bien. Khi cau true thi trudng tai chinh thay
rna trong d6 gid cua tai san being vai
doi va nh~n thuc cua nhf:ing ngudi tham gia
gid tri kinh te thlfc cua n6, dli(/C g9i Ia
thi
trudng dtiQC cai thi~n, ffiQt mo hinh nao
gid tri h(/p ly ly thuyet. Thi trliang giao
do co the khong con hf:iu d1,1ng. Hieu biet cua
ngay VQ thi trliang cong CIJ phdi sinh
thuang khd hi~u qua.
chung ta ve thi trudng tai chinh ciing se luon
luon thay doi. Tuy nhien, cac mo hlnh co ban
1.
Xem Donald MacKenzie, An Engine, Not
(Cambridge, MA:The MIT Press, 2006).
Q-ACADEMY
a Camera: How Financial Models Shape Markets,
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
16 CHUONG 1 GIOI THI~U
LIEN KET
Rili ro, Ty suat sinh IQ'i va Kinh doanh chenh l~ch gia
Mc;>t trong nhCtng quan dh~m ph6 bh~n nhat
Ia con nguoi va thfch IQi nhu~n va khong
thkh rui ro. Vi v~y mc;>t nguoi co ly trf se
khong dau tuth~n rna khong mong dQi nh~n
dVQc tY suat sinh IQi au de bu dap cho rui ro.
Ty suat sinh IQi rna ngVoi ta mong se nh~n
dliQC, dVQc gQi Ia tY suat sinh IQi ky VQng, Ia
nhCtng thay d6i kyvQng cua gia trl khoim dau
tV CQng voi bat ky dong tien nao nh~n OlJQC
so voi so von dau tV. Mc;lt phan tY suat sinh IQi
phai bu dap cho chi phf ca hc;>i, vf d1,1 nhulai
suat phi rui ro. Phan vVQt trc;li cua tY suat sinh
IQi kyvQng so voi lai suat phi rui ro dlJQc gQi Ia
phan bu rui ro. Tom lc;~i, chung ta co:
E(fg)
= r + E(~),
w
voi E(rs) Ia ty suat sinh IQi ky VQng
mc;>t
khoim dau tV nao do dVQC ky hi~u Ia "s"
(thvong Ia mc;>t c6 phieu avqc su d1,1ng
de dc;ti di~n cho khoan dau tll), r Ia ty suat
sinh IQi phi rui ro, va E(<D) Ia phan bu rui ro
ky VQng. Khong din thh~·t phai chung minh
lu~n diem tren Ia dung vl neu no khong
dung, nha dau tl1 se Ia ngVoi khong co ly tri.
Nhung mc;>t phan phvang trlnh tren
con tuang doi m~p mo. Phan bu rui ro ky
VQng baa g6m nhung gl? Phan bu nay lon
baa nhieu? f>ieu g) lam thay doi phan bu rui
ro ky VQng? Rui ro nao Ia quan trQng va rui
ro nao I~ khong quan trQng? Cac nha kinh
te hQC ve tai chfnh thVong Va thfch SU d1,1ng
mo hlnh f>jnh Gia Tai San Von (CAPM), de
tlm dap an cho nhung cau hoi tren. Trang
mo hlnh CAPM, phan bu rui ro kyvQng dVQc
thay the boi mc;>t phep toan Cl,l the han. TY
suat sinh IQi ky VQng dVQc the hi~n nhv sau:
= r + [E(rm ) - r]p s ,
E(r)
s
voi E(rm) Ia ty suat sinh IQi kyvQng cua danh
ffii,IC thl trvong, Ia Sl,l ket hQp cua tat ca tai
san co rui ro, va ~s dVQc gQi Ia beta cua tai
san. Beta Ia mc;>t tieu chuan do Iuong rui ro
rna mQt nha dau tl1 khong the tranh OlJQC,
Ia rui ro rna tai san dong gop vao trong
danh m1,1c thl trvong. Mo hlnh CAPM gia
djnh rang cac nha dau tl1 da da dc;~ng h6a
de lo~i bo cang nhieu rui ro cang tot va so
Q-ACADEMY
huu danh ffii,IC thj trltong. Vi v~y, rui ro duy
nhat can quan tam Ia rui ro cua tai san cau
thimh trong danh m1,1c dau tll da duQc da
d~ng hoa. Nha dau tv so huu danh m1,1c thl
trvong va ket hQp voi tai san phi rui ro ho~c
su dl,lng don bay tai chfnh bang each di vay
voi lai suat phi rui ro de rui ro tong the se
nam muc mong dQi. Vi v~y, tu mo hlnh
CAPM, chung ta da co khai ni~m dau tien ve
quan trj rui ro: lam cho rui ro CUQ danh m~,JC
a
c1au tu hi~n t(li bdng vtJi muc rui ro mong a(/i.
CAPM Ia mc;>t ly thuyet van con gay
tranh cai. Li~u mo hlnh nay co dung trong
thl,lc te hay khong Ia m9t van de khong the
kiem chung. Tuy v~y, mo hlnh nay to ra rat
hQp ly. Nhieu bh~n the cua mo hlnh CAPM
va cac mo hlnh phuc tc;~p han da xuat hi~n,
nhung hieu va chap nh~n mo hlnh CAPM
da qua dude lam nen tang cho vi~c nghien
cuu ve san pham phai sinh. Tuy nhien, hieu
biet ve mo hlnh CAPM khong hoan toan Ia
can thiet de hieu ve san pham phai sinh.
N6 th~t sl,l giup ich cho vi~c tlm hieu rui ro
dVQc giai thich nhV the nao. Van de quan
trQng trorig vi~c tlm hieu san pham phai
sinh Ia mo hlnh co the dVQc su d1,1ng ra
sao de h~n che rui ro. Voi vi~c lo~i bo rui ro,
chung ta can phai hieu dVQC khai ni~m kinh
doanh chenh /~ch gid.
Kinh doanh chenh l~ch gia Ia ket qua
CUa Vi~C hai danh ffii,IC tai san ao.ng nhat
dlJQC ban voi cac muc gia khac nhau. Nha
dau tv nh~n di~n dliQc.ca h9i nay se mua
danh ffii,IC tai san Ol/QC djnh gia thap va ban
danh ffii,IC tai san OliQC djnh gia cao. Vi cac
danh ffii,IC tai san bien OQng giong nhau,
nen ket qua CUa danh ffii,IC tai san nay Se
phong ngua rui ro cho ket qua cua danh
ffii,IC tai san COn l~i, nen rui ro OliQC lo~i tru.
Tuy nhien, nguoi ta mua danh m1,1c tai san
nay 0 ffiQt ffiUC gia va ban danh ffii,IC tai san
kia a muc gia cao han. Mc;>t so nguoi xem
day Ia mc;>t cay phat tai hay cai may kiem
tien cua hQ. N6i each khac, b~n khong lam
gl ca rna van nh~n dVQc tien.
The gioi cua nhung nha dau tll hQp ly
Ia mc;>t the gioi rna cac ca hc;>i kinh doanh
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIQI THIEu 17
van giup nhanh chong c6 du<;tc nhfing hieu biet ve thi truO'ng tai chinh hi~n thO'i,
va do d6 chung ta se nghien diu nhieu mo hinh nhu v~y.
IJ MOl QUAN H~ CO BAN GIUA THI TRUONG GIAO NGAV VA
THI.TRUONG SAN PHAM PHAI SINH
Cho den bay gi6' chung ta van chua thiet l~p du<;tc moi quan h~ chinh thuc gifia thi
trudng giao ngay Va thi trudng san pham ph eli sinh. Ccic Cong C\.1 nh U quyen ChQn,
kY hc.tn, va giao sau ton tc.ti ling v&i vi~c mua va ban cac tai san tren thi truO'ng giao
ngay, nhu trcii phieu va co phieu. Gia cua cac san pham phai sinh c6 quan h~ v&i
gia CUa cac cong ClJ CO Sd tren thj truO'ng giao ngay thong qua nhieu CO che quan
tr<;mg. Chuang 3, 4, 5 va 9 nghien CUll cac moi lien h~ nay m9t each chi tiet; tuy
nhien, tru&c het chung ta nen c6 m9t cai nhin tong quan ve van de nay.
Kinh doanh chenh l~ch gia va Lu~t mC}t gia
Kinh doanh chenh l~ch ghi (Arbitrage) Ia m9t dc.tng giao dich trong d6 nha dau
tu tim kiem l<;ti nhu~n khi c6 cung m9t lo4i hang h6a du<;tc ban (J hai muc gia khac
nhau. Nhfing nguO'i tham gia vao nghi~p V\1 kinh doanh chenh l~ch gia du<;tc gQi
Ia nhfing nha kinh doanh chenh l~ch gia, mua hang (J muc gia thap va ngay l~p tuc
ban lc.ti (J muc gia cao han. Kinh doanh chenh l~ch gia Ia m9t chien ht<;tc rat hap
dan doi v&i cac nha dau tu. Moi ngay c6 hang ngan nguO'i b6 thai gian ra chi de tim
kiem cac co h9i kinh doanh chenh l~ch gia. Neu m9t co phieu du<;tc dinh gia tren
san giao djch nay v&i m<)t muc gia nao d6, va tren san giao dich khac co phieu d614i
du<;tc giao djch (J m9t muc gia khac, nhfing nha kinh doanh chenh l~ch gia se mua
co phieu (J muc gia thap va ban lc.ti (J muc gia cao. Vi v~y. muc gia thap se du<;tc dieu
chenh l~ch gia khong ton t~i. Nglfoi ta
thlfong n6i rang trong m¢t the gioi nhlf
v~y, th~t kh6 rna tlm thay dltQ'c to $1 oo roi
tren dltong de nh~t lay. Neu th~t Slf c6 so
tien do roi tren dltong, thl cOng ch~k chan
rang da co m9t ai do nh~t lay no roi. Ngay
ca nhung cong dan tot cOng se nh~t no va
hy v<;mg tlm duqc chu nhan de tra l~i ho~c
quyen gop n6 cho t6 chllc tu thi~n. Di nhien
chung ta biet rang van ton t~i kha nang
co the tlm thay $1 oo tren duong. Nhlfng
chung ta khong mong dqi se tlm duqc vi
nglfoi ta khong qua bat c~n de lam rai m9t
so tien Ion, va neu c6 ai do bat c~n nhlt v~y,
gan nhlf chac chan khoan tien se khong
con ado khi chung ta den. Tren thj trlfong
Q-ACADEMY
tai chfnh cOng tlfong tlJ nhlt v~y. Nglfoi ta
se khong bat c~n doi voi tiE?n b~c cua min h.
H<;> se d~c bi~t th~n tr<;>ng va khong t~o ra
co h¢i de thlfc hi~n kinh doanh chenh l~ch
gia. Th~t Slf, h<;> phai co gang rat nhieu de
nghien cllu lam the nao co the tranh dltqc
vi~c t~o ra cac co h9i kinh doanh chenh
l~ch gia. Va neu co ai do t~o ra Cd hQi kinh
doanh chenh l~ch gia, co h9i do se nhanh
chong duqc ch¢p lay.
Nghien cllu quyen sach nay se giup
tranh duqc vi~c t~o ra cac co h9i kinh
doanh chenh l~ch gia. Va neu co ai do bat
c~n t~o ra co h9i kinh doanh chenh l~ch gia,
b~n se biet lam the nao de t~n dl,mg n6.
b~n
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
18 CHUONG 1 GIOI THIW
chinh tang len Va ffiUC gia CaO Se dtiQ'C dieu chinh gi<\m xuong cho den khi hai ffiUC
gia nay bang nhau.
Trong CUQC song hang nay, b~n thtjc hi~n rat nhieu giao djch mua va ban. D6i
khi chung ta c6 the bat g~p tntetng h<;tp cung m9t m6n hang du<;tc ban (j eac muc
gia khac nhau; vi d1,1 nhu m9t chiec may vi tinh mua thong qua vi~c d~t hang bang
thu tin cho m9t c6ng ty ban hang giam gia c6 the c6 chi phi thap han mua cung
m{>t chiec may tinh nhu v~y lJ m9t cua hang may vi tinh. T~i sao l~i c6 s\,1 khac
bi~t nhu v~y? Cua hang may tinh c6 the chap nh~n bao hanh v&i m{>t thai h~n dai
ho'n va cung cap djch V1,l bao hanh ngay t~i dia phtio'ng chung ta sinh song, cling
v&i m9t so dich V1,l ti~n ich khac rna c6ng ty ban hang giam gia kh6ng cung cap.
Tuong t\,1, m9t d6i giay the thao mua t~i m9t c6ng ty chiet khau c6 the re han so
Vdi mua d ffiQt CUa hang ban d1,1ng C\1 the thao, no'i rna b~n phai tra cao han nhung
bU. l~i nh~n dtiQ'c dich V1,1 tti van ve san pham. Khi c6 nhung khac bi~t th~t s\,1 ton
t~i giii'a eac hang h6a hoan toan dong nhat, gia ban se khac nhau.
Nhung d6i khi nhung khac bi~t d6 c6 the kh6ng dung la nhu v~y. Vi dv, gia
dinh c6 hai truetng h<;tp ve ket qua c6 the xay ra. Chung ta gQi chung la nhung
tr~ng thai ket qua. Hay xem eac ket qua du<;tc minh hQa trong Hinh 1.4 doi v&i hai
tai san: AI va A2. Neu trtietng h<;tp 1 xay ra, tai san A1 se c6 gia trj la $100, trong
khi neu trtietng h<;tp 2 xay ra, tai san nay c6 gia trj la $80. Trong truetng h<;tp 1, tai
san A2 c6 gia trj la $50, va trong trtietng h<;tp 2 la $40. R6 rang rang m9t don vj A1
ttiong duong v&i hai don vi A2. N6i each khac, bang each mua vao hai don vi A2,
b~n c6 the nh~n du<;tc cling m{>t ket qua nhu vi~c mua m{>t don viAl.
HlNH 1.4 Kinh doanh chenh l~ch gia v6'i hai tai sim va hai tr~ng thai ket qua
Tntang hllJ> 1
A1 = $100
A2=$50
=
. A1 $85
A2 = $41?
Tntang hllJ> ~
A1=$80
A2= $40
Bay giet gia dinh tai san A1 dtiQ'c ban v&i gia $85. Tai san A2 se c6 gia la bao
nhieu? Gia su A2 c6 gia la $41. Khi d6 b~n c6 the mua hai don vi A2, chi phai tra
$82, va ban khong m{>t don vi A1 bang each vay tit nha m6i gi&i. Ban khong tai
san A 1 c6 nghia la b~n se nh~n tru&c gia tri cua n6 la $85, t~o ra dong tien thuan
la +$3 (= +$85 - $82). Sau d6, khi eac tr~ng thai ket qua du<;tc the hi~n r6 rang, b~n
c6 the ban 2 don vj A2 cua minh va nh~n du<;tc so tien can thiet de bU. dap cho vi
the ban khong tai.san Al. Vi v~y, giao djch nay la kh6ng c6 rui ro, va b~n l~i nh~n
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THIEu 19
du<;tc tru&c m{>t dong tien rong $3. No gi6ng nhu m<?t khoan vay rna trong do b~n
vay $3 va khong phai hoan tra dong nao. Nhung ro rang Ia neu tat ca. m<;>i ngu<1i
deu lam du<;tc nhu v~y, se day gi<i tai san A2len va day gi<i tai san A1 xu6ng cho
den khi gi<i tai san A 1 bang dung hai Ian gia tai san A2.
Nguyen ly cho rang cac mile gia phai du<;tc dieu chinh theo phuong thilc tren
du<;tc g<;>i Ia lu't mc)t gia. Lu~t m{>t gia khong co nghia Ia gia tai san A2 phai bang
v&i gia tai san A 1. Ma theo do, cac ket h<;tp tuong duong nhau cua nhung cong Ct,l
tai chinh thi phai co cung m{>t mile gia duy nhat. day, ket h<;tp cua hai don vi tai
san A2 phai co cling mile gia v&i m<?t don vi tai san Al.
Cac thi truC1ng thoa man nguyen ly lu~t m<?t gia phai co cac d~c tinh sau:
a
• Cac nha dau tu luon luon thich tr& nen giau co han
• V&i hai co h{>i dau tu cho tru&c, cac nha dau tu luc nao ciing ua thich co h{>i
dau tu luon co hi~u qua it nhat ciing bang co h<?i kia trong tat ca cac trudng
h<;tp va tot han trong it nhat m<?t trudng h<;tp.
• Neu hai co h<?i dau tu co hi~u qua tuong duong nhau, chung phai co cling
m<?t mile gia.
• M{>t co h{>i dau tu cho cling m{>t tY suat sinh l<;ti trong tat ca cac tru<1ng h<;tp
du<;tc g<;>i Ia khong co rui ro va phcli t~o du<;tc tY suat sinh l<;ti phi rui ro.
Trang cac chuang sau, chung ta se thay cac nguyen tac nay v~n hanh nhu
the nao.
Trang m{>t thi tru<1ng hi~u qua, nhung vi ph~m lu~t m<?t gia se khong bao giC1
xay ra. Nhung doi khi bien d{>ng gia ca se vi ph~m qui lu~t nay vi nhung thieu sot
t~m thC1i cua thi tru<1ng. Kinh doanh chenh l~ch gia Ia cq che gift cho gia ca khong
vi ph~m lu~t m<?t gia. De co nhung quyet dinh
LUU Y KY THUAT: C6 the xem cdc
dau tu sang su6t, chung ta can phai biet xac
quy tac kinh doanh chenh l~ch gid a
dinh cac giao dich kinh doanh chenh l~ch gia
website: www.cengage.com/finance/
phli h<;tp. Day Ia dieu rna chung ta se kham
chance
pha (1 cac chuang sau.
ccr che htu trft: Tieu thl} dan trai qua thifi gian
Luu trfi Ia m{>t cau n6i quan tr<;>ng giua thi tru<1ng giao ngay va thi tru<1ng cac san
pham phii sinh. NguC1i ta co the mua rat nhieu d~ng tai san va luu trfi cac tai san
nay. Sa huu m{>t co phieu hay trii phieu Ia m{>t hinh thilc luu trfi. Ngay ca vi~c di
vay ciing Ia m<?t d~ng luu trfi. Ngu<1i ta ciing co the mua m<?t hang hoa, nhu lua
mi ho~c hap, va luu trfi trong kho. Luu trfi Ia
Luqt m(>t gid qui dinh cdc ket hc;tp tai
m<?t d~ng dau tu theo do ngu<1i ta tri hoan
san tuong duong nhau, nghia Ia cdc
vi~c ban tai san ngay hom nay va chuan hi ban
ket hc;tp cho cung m(>t ket qua, phdi
dtlc;tc bdn a cung m(>t mlfc gid; neu
no vao m<?t ngay sau do. Luu trfi giup dan trai
kh6ng se tgo ra co h(>i kinh doanh
vi~c tieu thv theo th<1i gian.
chenh l~ch gid de thu lc;ti nhuqn va
Vi gia ca thu<1ng xuyen bien d{>ng, nen luu
hanh vi nay se nhanh chong /ogi trit
trfi se keo theo rui ro. Cac san pham phii sinh
sl/ khdc bi~t gid ke tren.
du<;tc su dl,mg de lam giam rui ro bang vi~c
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
20 CHUONG 1 GIQI THIEU
cho phep xac dtnh ngay lJ hi~n t~i gia ban tai san trong tliang lai. Dieu nay co
nghia la rui ro do vi~c luu tru tai san gay ra co the dugc lo~i tru. Trong truang
h<Jp do, khoan dau tu se t~o ra Hii suat phi rui ro. Vi v~y, khong co gi dang ng~c
nhien khi gia cua tai san luu tru, gia h<Jp dong phai sinh, va Hii suat phi rui ro co
moi lien h~ voi nhau.
Giao nh~n va thanh toan
M9t cau noi quan trQng khac giua thi truang giao ngay va thi truang san pham
phai sinh la vi~c giao nh~n va thanh toan. Khi dao h~n, m9t hgp dong ky h~n ho~c
giao sau yeu cau ho~c la giao nh~n tai san ngay l~p tuc ho~c thanh toan tien m~t
voi cling gia tri. Vi v~y, m9t h<Jp dong ky h~n ho~c giao sau dang dao h~n tuang
duang voi m9t giao dtch giao ngay. Gia cua h<Jp dong k}' h~n ho~c giao sau dang
dao h~n do do phai bang voi gia giao ngay. M~c du quyen chQn co nhung khac
bi~t VOi h<Jp dong ky h~n va giao ngay khi dao h~n, song cong Cl,l nay cling nh~n
mQt gia tri fO rang nhat djnh vao ngay dao h~n, dti<JC xac dinh blJi gia giao ngay.
Chi co m9t so nha giao dich san pham phai sinh nam giu vi the cua hQ cho den
khi h<Jp dong dao h~n. 1 HQ t~n dvng tinh thanh khoan cua thi truang de tham gia
vao cac giao dich bu tru. Tuy v~y, vi~c giao nh~n ho~c thanh toan tien dien ra doi
voi cac vi the con mlJ khi dao h~n la m9t van de quan trQng can quan tam trong
qua trinh dtnh gia giao ngay va gia san pham phai sinh.
Nhung d~c diem da de c~p lJ tren dong m9t vai tro quan trQng trong hi~u qua
ho~t d9ng cua cac thi truang nay. Cac thi truang giao ngay va san pham phai sinh
lien h~ voi nhau rat ch~t che. Tuy v~y, chung ta van chua xac dinh ro vai tro cua thi
truang cac san pham phai sinh doi voi ho~t d9ng cua tht truang giao ngay la gi.
l3 VAl TRO CUA THI TRUONG sAN PHAM PHAI SINH
Quan tri rui ro
Vi gia cua san pham phai sinh co quan h~ voi gia cua hang hoa cd slJ tren thi
truang giao ngay, cac san pham phai sinh co the dugc su dt.,mg de lam giam hay
tang rui ro cua vi~c SfJ huu tai san giao ngay. Nhung nguai tham gia thi trliang
cong C\). phai sinh nham giam rui ro CUa hQ thi dti<JC gQi la nguai phong ngua rui
ro (hedgers). Nhung nguai tham gia thi trliang cong C\). phai sinh lam gia tang rui
ro CUa hQ thi gQi la cac nha dau Cd (speculators).
Vi d\1, mua m9t tai san giao ngay va ban m9t h<Jp dong giao sau hay m9t quyen
chQn mua se lam giam rui ro cho nha dau tli. Neu gia tai san giam xuong, gia
cua· h<Jp dong giao sau hay quyen chQn cling se giam. Khi do, nha dau tu co the
mua l~i h<Jp dong voi gia thap han, va nh~n dugc m9t khoan l<Ji nhu~n it nhat co
1.
Doi voi Gk hc;1p dong phai sinh khong doi hoi giao hang khi den h<;~n ma chi thanh toan so
tiE~n tuctng ductng, thl nhung vj the d6 nhieu kha nang se duc;1c duy trl cho toi ngay dao hc;~n.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THI€U 21
LIEN KET
Quan tr! rui ro gia nhien li'u may bay i:J Southwest Airlines
M1,1c tiE~u kinh doanh chfnh cua Southwest
Airlines Ia v~n chuyen hanh khach va hang
h6a trong l1,1c dja Hoa Ky voi chi phf thap.
Chi phf lon nhat cua Southwest Airlines
Ia tien h.tang, thu hai Ia chi phf nhil~n li~u
may bay. Nhieu nam qua, cong ty da tfch
Cl,I'C quan ly vi~C Slt d1,1ng nhil~n li~U 0 hi~n
ti;ii va dl,l kil~n trong tuang lai. Trang bao
cao 10-K nam 2010, MI,IC 10, "Cac cong Cl,l
tai chfnh va phai sinh, cac hqp dong nhien
li~u;' nha quan ly da phan nao giai thfch vj
the cac cong c1,1 phai sinh tai chfnh hi~n tc;~i
cua cong ty:
"Cong ty da Slt d1,1ng cac cong Cl,l tai
chfnh phai sinh trong
ngan hc;~n va dai
hc;~n, chu yeu tham gia vao cac hqp dong
quyen ch<;>n mua, cac san pham cau tnk collar structures {baa gam mua quyen ch<;>n
mua va ban quyen ch<;>n ban), cac quyen
ch<;>n mua chenh l~ch gia - call spreads
{bao gam mua m(>t quyen ch<;>n mua va ban
m(>t quyen ch<;>n mua), va cac thea thu~n
hoan doi gia c6 djnh trong danh m1,1c cua
cong ty ... Trong nam 2010, Cong tyda tham
gia vao cac hqp dong phai sinh dl,la tren gia
nhien li~u tvang ung voi xap xi 40% lvqng
nhien li~u tieu th1,1.
thai diem 31 thang
12 nam 2010, Cong ty da slt d1,1ng cac cong
ca
a
phl,l phai sinh de phong ngua phan lon
lvqng nhien li~u tieu dung dl,l kien trong
nam 2011 ..." Southwest cQng thiet l~p
nhung vj the phong ngua quan tr<;>ng cho
giai doi;in tu nam 2011 den 2014.
Vl v~y, Southwest Airlines cho thay h<;>
c6 m(>t chuang trlnh phong ngua rui ro lon
cho gia nhien li~u nham de phong rui ro
khi gia nhien li~u tang len. Dang chu y Ia
Southwest da tV phong ngua cho nhu cau
tieu th1,1 nhien li~u dl,l' kil~n trong nhieu nam
tiep theo. 1
Khi xem xet tiep cac n(>i dung trong
cu6n sach nay, bi;!n se tro nen quen han
voi hang loc;~t cac cong Cl,l ma Southwest
Airlines sa d1,1ng, nhv quyen ch<;>n, quyen
ch<;>n cau true, quyen ch<;>n chenh l~ch
gia, va hoan doi, cang nhv tim hieu xem
cac cong ty va cac ca nhan c6 the slt dl,lng
nhung cong c1,1 nay de quan ly rui ro nhv
the nao.
1. De c6 them thong tin chi tiet ve chuang trlnh
phong ngua rui ro gia nhien li~u cua Southwest
Airlines, xem Robert Brooks, "The Life Cycle View
of Enterprise Risk Management: The Case of
Southwest Airlines Jet Fuel Hedging;• Journal of
Financial Education, forthcoming, 2012.
the bu dap phan nao muc lo tU tai s~m giao ngay. D~ng giao dich nay dti<JC gQi Ia
phong ngua rui ro.
Nhu da de c~p, cac nha dau tu co khau vi rui ro khac nhau. M<)t so nha dau tu
co kha nang chap nh~n rui ro tot han cac nha dau tu khac. Tuy nhien, Hit eel cac
nha dau tti deu muon gift cho khoan dau tti cua minh (j m<)t muc rui ro co the
chap nh~n dti<JC. Thi truang san pham phai sinh cho phep nhung nguai muon
lam giam rui ro chuyen giao rui ro cho nhung nguai san sang chap nh~n n6, do Ia
cac nha dau ca. Vi cac thi truang nay Ia rat hi~u qua trong vi~c phan phoi l~i rui
ro giua cac nha dau tti, khong co ai can phai chap nh~n m<)t muc rui ro khong phil
h<Jp v6i ban than minh. Vi v~y, cac nha dau tu san sang cung cap nhieu von han
cho thi truang tai chinh. Dieu nay l~i t~o ra nhieu l<Ji ich cho nen kinh te, b&i no
t~o dieu ki~n cho nhieu cong ty co kha nang huy d<)ng von tren thi truang han va
giu cho chi phi su dl;lng von cang thap cang tot.
Ngti<JC l;;ti v6'i phong ngua rui ro la dau ca. Tru khi nguai phong ngua rui ro tim
dti<JC ffiQt nguai phong ngua rui ro khclc CO nhu cau doi l~p v6'i minh, neu khong
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
2 2 CHUONG 1 GIOI THIEu
rui ro cua ngudi phong ngua rui ro phai duqc hap thv bCii nha dau co. Thi trudng
cac san pham phai sinh ciing cung cap ffiQt cong C\1 hi~U qua cho ho~t dc)ng dau
co. Thay vi giao dich co phieu ho~c trcii phieu co sCI, nha dau tu co the giao dich
san pham phcii sinh. Nhieu nha dau tu thich dau co v&i cong C\1 phai sinh hon la
bang chung khoan co Sd. Vi~c dau co de dang hon bang san pham phai sinh l~i t~o
dieu ki~n cho vi~c phong ngua rui ro trd nen de dang va it ton kern hon.
Tuy nhien, chung ta se la nhung con ngu<1i Hie trach neu chi dung l~i Cl day,
bCii dau co van la m9t ho~t dc)ng gay nhieu tranh dii. Thi trudng cac san pham
phcii sinh da nh~n rat nhieu chi trfch tu phfa nhfing ngudi ngoai CUQC, bao gom ca
nhung cao buc)c rang ho~t dc)ng cua thi trudng ciing tuong tl,t nhu vi~c hqp phap
hoa bai b~c. Chung ta se xem xet quan diem nay Cl cac phan sau.
Thong tin hinh thanh gia
Cac thi tru<1ng k)r h~n va giao sau la nguon thong tin rat quan tn;mg doi v&i gia ca.
D~c bi~t, thi tru<1ng giao sau duqc xem nhu m9t cong C\1 chu yeu de xac dinh gia
giao ngay cua tai san. Dieu nay cove nhu khong binh thu<1ng, vi phai ton t~i m9t
thi tru<1ng giao ngay doi v&i tai san. Nhung doi v&i nhieu lo~i thl san co giao d!ch
tren thi trudng giao sau, th! trudng giao ngay cua chung rat r9ng l&n va phan tan.
Vang, dau, va hang hoa giao dich Cl nhieu noi khac nhau va Cl cac th<1i diem khac
nhau. (J'ng v&i moi lo~i tai san, co rat nhieu xep h~ng khac nhau ve chung lo~i va
chat luqng. Vi v~y, co rat nhieu mile gia "giao ngay" co the xay ra cua tai san. Thi
trlidng giao sau tong hqp tat ca cac thong tin vao m9t d~ng thong nhat, phan anh
gia giao ngay cua m9t tai san rieng bi~t, la co Sd cua m9t hqp dong giao sau. Gia
cua hqp dong giao sau dao h~n s&m nhat (the nearby contract) thu<1ng duqcxem
nhu gia giao ngay.
Gia hqp dong giao sau va ky h~n ciing chua dt,tng thong tin ve nhung gi rna
ngu<1i ta mong dQ'i ve gia giao ngay trong tuong lai. Nhu chung ta se thay, gia giao
ngay chua dt,tng cling m9t lo~i thong tin, nhung vi~c chiet tach thong tin do tu
thi tru<1ng giao ngay se kho khan hon tu thi tru<1ng giao sau. Han nua, trong hau
het cac trlidng hQ'p, thi trlidng giao sau thudng soi d9ng hon; va vi v~y, thong tin
tu thi tru<1ng nay thu<1ng duQ'c xem la dang tin c~y hon thong tin tren thi tru<1ng
giao ngay. M~c du khong nhat thiet phai xem gia giao sau ho~c gia k}' h~n la gia
giao ngay k}' V<;mg trong tuong lai, gia giao sau va gia k}' h~n van phan anh mc)t
mile gia rna nhung ngu<1i tham gia thi tru<1ng co the chot ngay ngay hom nay thay
vi chap nh~n nhung bat on cua gia giao ngay trong tuo'ng lai.
Do do, co the noi rang thi tru<1ng giao sau va k)r h~n cung cap nhung thong
tin hi~u qua de hinh thanh gia. Thi trudng quyen chQn khong cung cap nhung dt,t
bao ve gia giao ngay trong tuong lai m9t each trt,tc tiep. Tuy nhien, chung cung cap
nhung thong tin quy gia ve d9 bat on, va ciing la rui ro cua tai san giao ngay co sd.
Cac lqi the ve ho,t dqng
Cac thi tru<1ng san pham phai sinh cung cap nhieu lQ'i the ve ho~t dc)ng. Thu nhat,
chung co chi phi giao dich thap hon. Co nghia Ia hoa hong va cac chi phi giao dich
khac doi v&i ngu<1i tham gia giao dich la thap. Dieu nay lam cho vi~c giao d!ch
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THI~U 23
tren cac thi tn:lang nay thay the ho~c bo sung cho cac giao dich tren thi tn:lang
giao ngay tro nen de dang va hap dan hdn.
Thu hai, thi tn.tang cac san pham phai sinh thuang c6 tinh thanh khoan cao
hdn so v&i thi truang giao ngay. M~c du thi truang giao ngay n6i chung c6 tinh
thanh khoan rat cao doi v&i cac chung khoan cua cac cong ty l&n, nhung chung
khong the luon luon hap thu du<Jc cac giao dtch c6 gia tril&n rna khong gay ra cac
bien d<)ng gia dang ke. Trong m<)t so truang h<Jp, nguai ta c6 the nh~n du<Jc cling
m<)t muc tY suat sinh l<Ji mong d<;1i va rui ro nhu v~y khi su dt,mg thi truang san
pham phcii sinh, dong thai cac thi truang nay c6 the thich ling v&i cac giao dtch
khoi lu<;1ng l&n de dang hdn. Tinh thanh khoan cao hdn m<)t phan la do muc von
yeu cau de tham gia vao thi truang san pham phai sinh la thap hdn. Ty suat sinh
l<Ji va rui ro c6 the du<Jc dieu chlnh 0 bat cu muc d<) nao nhu mong muon, nhung
vi can it von hdn nen cac thi truang nay c6 the thu hut nhieu giao dich hdn.
Thu ba, nhu da de c~p 0 phan tru&c, thi truang san pham phai sinh cho phep
cac nha dau tu ban khong de dang hdn. Tht truang chung khoan thuang ap d~t
nhieu gi&i h:~m nham h~n che ho~c khong khuyen khich vi~c ban khong, nhung
nhung gi&i h~n nay khong phai ap dl,lng cho giao dich san pham phcii sinh. Ket
qua la nhieu nha dau tli tht;tc hi~n ban khong tren cac thi truang phai sinh thay vi
ban khong chung khoan cd so.
Th! tntong hi~u qua
Tht truang giao ngay c6 the van hi~u qua ngay ca khi khong c6 thi truang san
pham phcii sinh. Tuy nhien, m<)t so Cd h<)i kinh doanh chenh l~ch lai suat dem l~i
·I<Ji nhu~n van ton t~i, ngay ca trong cac thi truang thuang xuyen hi~u qua. St;i ton
t~i cua nhung cd h<)i nay c6 nghia la gia cua m<)t so tai san t~m thai vi ph~m cac
qui lu~t. Cac nha dau tu c6 the kiem du<Jc l<;1i nhu~n vli<Jt tr<)i so v&i muc h<Jp ly
cua thi truang ung v&i muc rui ro cho tru&c.
Nhu da de c~p, c6 cac moi lien h~ quan trQng giUa gia giao ngay va gia san
pham phai sinh. Vi~c giao dtch de dang va chi phi thap hdn tren cac thi truang
nay t~o dieu ki~n cho giao dich kinh doanh
Cdc thf tnlang san ph6m phdi sinh
chenh l~ch gia, va nhung dieu chlnh nhanh
cung cap cong CIJ quan /y rui ro, cung
chong ve gia se lo~i tri:i ngay l~p tuc nhung
cap thOng tin hlnh thimh gid, giam
cd h<)i l<Ji nhu~n d6. Nen kinh te se huang l<Ji
chi ph(, cai thi~n tfnh thanh khoan,
cho phep ban kh6ng, va giup cho thf
nhieu vi gia cua tai san Cd SO phan anh chinh
tru'ang hi~u qua hem.
xac hdn gia tri kinh te th~t st;i cua hang h6a.
l3 NHO'NG CHi TRICH THI TRliGNG CONG CV PHAI SINH
Nhu dade c~p, thi truang cac san pham phcii sinh cho phep chuyen giao rui ro ti:i
nhung nguai muon lo~i tri:i hay giam thieu rui ro sang nhung nguai muon chap
nh~n hay gia tang rui ro. Thi truang nay doi hoi phai ton t~i cac nha dau Cd san
sang chap nh~n rui ro de t~o dieu ki~n thu~n l<Ji cho nhung nguai phong ngi:ia
rui ro mong muon giam thieu nhung bat on minh phai ganh chiu. Hau het cac
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
24 CHUONG 1 GIOI THitu
nha dau ca th~t St,i khong kinh doanh cac tai san ca s(J va doi khi khong biet gi
ve chung. Vi v~y, nhung nha dau ca co m(>t so d~c tinh giong-nhung tay cb b<,1c.
Quan diem nay phan nao mang tinh phien di~n va da b6 qua rat nhieu lqi ich
cua th! tnibng cac san pham ph<ii sinh. Quan tn;mg han, quan diem nay cho rang
th! tnibng ph<li sinh da dan von trong nen kinh te vao nhung am mliu dau ca khung
khiep. Dieu nay da di qua xa so v&i st,i th~t. Khong giong nhli cac th! trlibng tai
chinh khac, thj trtibng san pham phai sinh khong he t(,lO ra va cflng khong the pha
huy tai san - chung chi cung cap ph liang ti~n de chuyen giao rui ro.
Vi dv, th! trubng chung khoan c6 the t<,1o ra gia trj. Xet cong ty c6 m(>t y tubng
m&i va phat hanh co phieu ra cong chung. Cac nha dau tli mua co phieu, va cong
ty su dt;mg nguon von d6 de phat trien va thuang m<,1i h6a y tu&ng cua minh. Sau
do, cac khach hang mua san pham ho~C djch Vl.,l, cong ty thu dti<;IC lqi nhu~n, gia
co phieu tang, va m<;>i ngubi deu tr& nen giau c6 han. Trai l<,1i, tren thj trlibng san
pham phai sinh, lqi nhu~n cua m(>t ben Ia khoan lo cua ben con l<,1i. Th! trubng
nay khong t(,lo them bat ky rui ro nao cho nen kinh te; chung chi dan thuan cho
phep rui ro chuyen W m(>t nha dau tli nay sang m(>t nha dau tti khac. Han nua,
chung cho phep rui ro giao dtch bang tai san tht,tc chuyen tu nhung nglibi khong
muon ganh chju n6 sang nhung nglibi san sang chap nh~n.
M(>t khac bi~t quan tr<;>ng giua thi trubng san pham ph<ii sinh va bai b<,1c Ia ve
phliang di~n lqi ich t<,lO ra cho xa h(>i. Lqi ich cua danh b<,lC chi thu(>c ve ngubi
tham gia va c6 the cho m(>t so it ngubi nao d6 nh~n duqc lqi nhu~n m(>t each
gian tiep. Trong khi lqi ich cua san pham ph<ii sinh vuqt xa khoi lqi ich cua nhung
ngubi tham gia thj trlibng. San pham ph<li sinh giup cho thj tnibng tai chinh tr&
nen hi~u qua han va t<,lO ra nhung ca h(>i tot han de phong ngua rui ro. Nhung lqi
ich nay Ian toa trong to an xa h(>i.
l3 SO' D~NG SAN PHAM PHAI SINH KHONG THICH H(JP
Cac san pham ph<ii sinh doi khi b! chi trich la nguyen nhan dan den cac khoan lo
l&n cua cac cong ty, cac quy dau tli, chinh phil, nha dau tli phi lqi nhu~n, va cac
ca nhan. Li~u san pham phai sinh CO th~t St,i gay ra tQi loi hay khong? Li~u di~n CO
phai nguyen nhan gay ra tai n(,ln khi c6 nglibi nao d6 v&i kien thuc it oi ve di~n
thao tac khong dung each? C6 phai nen do het trach nhi~m cho lua neu c6 ai d6
bat can khi su dt;mg n6?
Khong can phai nghi ngb ve vi~c cac san pham phai sinh la nhung cong Cl;l rat
huu hi~u. Chung thubng chua dt,tng don bay kha cao, c6 nghia la nhung thay doi
nh6 trong gia ca c6 the dan den nhung muc lqi nhu~n ho~c lo rat l&n. M~c du
day c6 ve nhli la m(>t d~c tinh khong mong muon cua san pham phai sinh, n6l<,li
chinh Ia dieu lam cho cac san pham phai sinh tr& nen huu hi~u nhat trong vi~c t<,lO
ra cac lqi ich da de c~p & tren. Nhung van de nay chung ta se tim hieu sau. Hi~n
t(,li, b(,ln can nh~n thay rang su dl;lng san pham ph<ii sinh rna khong c6 nhung kien
thuc can thiet la rat nguy hiem. D6 Ia ly do quan tr<;>ng han ca, giai thich t<,1i sao
b<,ln nen nghien CUll mon h<;>c nay.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THIEU 25
Tuy nhien, du da c6 nhung kien thuc can thiet, cung khong c6 nghia Ia b<;tn
dtiQC gicli thoat khoi trach nhi~m phai hanh xu m<)t each hQp ly. Su dt,mg eac san
pham phai sinh trong nhung truang hc;tp khong phil hqp la rat nguy hiem. Tien
hanh dau cd trong khi nen tien hanh phong ngua rui ro h\ m<)t st;i cam do rna ngay
c:l nhung nguai thong thai nhat cung thuang khong khang ct;t l<;ti duqc. Qua tt;i tin
vao nang lt;tc dt;i bao gia c:l hay lai suat cua ban than va sau d6 hanh d<)ng dt;ta tren
nhung dt;i bao d6 bang each su dt,mg san pham phai sinh ciing c6 the la ct;ic ky rui
ro. B<;tn nen luon luon nh& nhung gi chung ta da biet ve thi truang hi~u qua. Dang
tiec thay, trong nhung nam gan day, da c6 nhieu ngtiai dtia cong ty cua hQ den ba
vt;ic nguy hiem va pha san vi quen di nhung dieu nay, va h~u qua la eac san pham
phai sinh - chu khong phai con ngtiai - bi phe phan rat nhieu.
Vi dv, vao cuoi nhung nam 1990, v&i chinh sach n&i long tien t~ cua FED, lai
suat da giam xuong thap va gia nha bung no. Nhu cau cua nhung nguai sb huu
nha va eac nha dau cove hqp dong the chap gia tang. Thong qua qua trinh chung
khoan h6a, eac hQp dong the chap dtiQc gom 19i v&i nhau, eac chung khoan dan
xuat hinh thanh tu day l9i dt:iQC ban cho eac nha dau tti vCii nhieu ffiUC lQi nhu~n
khac nhau. Qua trinh chung khoan h6a chung ta se thao lu~n b Chtidng 14. Cac
hc;tp dong hoan doi vf:J nQ tin dvng va cac hc;tp dong bao lanh tin dvng khac da
duqc su dvng debao dam chat luc;tng cho nhung chung khoan tren. Vi v~y. nhieu
cong cv the chap to ra c6 chat ltic;tng tin dt,mg cao, lam cho nhu cau ve chung tang
cao. Khi lai suat tang len vao nam 2004, thi truang nha b giam gia va nhieu vv vf:J
nQ lien quan den the chap nha bth dau tang. Cac khoan lo ngay cang gia tang bbi
st;i thieu thanh khoan va vi~c giao djch don bay cua m<)t so san pham the chap.
Den nam 2008, m<)t "vong xoay vf:J nc;t" da xay ra khi eac tai san the chap hi thu
hoi va gia cua eac cong cv t~ti ·chinh khac ciing giam. Bien co tai chinh nay da
khien nhieu nha dau tti chuyen sang tim kiem eac cong cv phi rui ro; khien cho
chung khoan Kho b9c My ngan h9n tht;tc te chi mang l9i lqi nhu~n am trong thai
gian nay. Ngoc\i ra, nhieu dinh che tai chinh da ban nhung hQ'p dong bao hiem
tin dt,mg du&i hinh thuc m<)t san pham phai sinh gQi Ia hoan doi vf:J nQ' tin dvng
(chung ta se xem xet eac san pham nay trong Chtidng 15), tin rang rui ro tin dvng
cung giong nhti rui ro tai n9n, c6 the da d9ng h6a dtic;tc. Nhting dieu nay la khong
the, khi rui ro vf:J nQ da lan ra khap nti&c My va nen kinh te eac nti&c khac. Cu<)c
khung hoang tai chinh nam 2008, va sau d6 la suy thoai kinh te keo dai t&i nam
2011, khong phai Ia do eac san pham phai sinh, nhung n6 da trb nen nghiem
trQng hon bbi vi~c l9m dvng m<)t so san pham phai sinh. May man thay, eac san
pham phai sinh thuang duQ'c su dvng bbi nhung nguai am hieu cho nhung mvc
tieu phil hc;tp. Tiec la chung ta thuang dtiQ'C nghe qua it so v&i tht;ic te ve nhung
cong ty hay nha dau tti da tiet ki~m duc;tc tien, tranh duc;tc thi~t h9i, va tai cd cau
rui ro thanh cong.
l3 SAN PHAM PH AI SINH VA 9~0 9UC KINH DOANH
Cac quy tac ve d9o due co m<)t vai tro quan trQng trong vi~c giam sat hanh vi cua
eac chuyen gia tai chinh. Moi hi~p h<)i eac nha tai chinh deu thong qua m<)t quy
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
26 CHUONG 1 GIOI THIEU
tac ve d<;to due ciing nhu nhftng tieu chuan ling xu chuyen nghi~p. Nhftng quy tac
d<;to due nay la slj chi dan can thiet cho cac chuyen gia khi phai doi m~t v&i nhftng
tinh huong kh6 khan va phuc t<;tp thuO'ng lien quan den mfm thuan ve lQ'i ich kinh
te. Trude khi bu&c vao nghe, dieu quan trQng la phai hieu day du d.c quy ph<;tm
d<;to due thong thuO'ng va danh gia kha nang ca nhan cua b<;tn li~u c6 the tuan thu
nhftng Icy VQng ve d<;to due theo nhftng quy tac nay khong.
Chung toi gi&i thi~u tom tat cac quy tac d<;to due nen tang cua ba to chuc chuyen
hang dau: Chartered Financial Analysts• Institute (www.cfainstitute.org),
Global Association of Risk Professionals (www.garp.org), va Professional Risk
Managers, International Association (www.prmia.org). Khi dua ra cac quy tac d<;to
due, nhftng to chuc nay xem n6 nhunen tang cho mQi ho<;tt dt)ng cua hQ. Hay xem
cac do<;tn trich dan sau:
nghi~p
Cac quy tac d<;to due va tieu chuan ling xu chuyen nghi~p cua Vi~n CFA
la nen tang gia tri cua Vi~n CFA, va la can thiet de d<;tt duQ'c su m~nh cua
minh nham dan dat ho<;tt dt)ng dau tu tren toan cau bang each thiet l~p cac
tieu chuan giao dl,IC cao, tinh toan Vf;n, Va nghi~p Vl,1 xuat sac. 1
T~p hQ'p cac quy tac ling xu cua GARP ("Code,) d~t ra cac quy tac ling
xu chuyen nghi~p doi v&i ... [cac thanh vien cua to chuc] ... nham ho trQ'
cho slj tien bt) cua nghe quan ly rui ro tai chfnh. Nhftng nguyen tac nay
hu&ng tdi muc dt) cao nhat cua d<;to due nghe nghi~p, dong thO'i cung cap,
dinh hu&ng va ho trQ' cac ca nhan cling nhu nghe nghi~p quan ly rui ro. 2
Cac tieu chuan ling xu cho cac chuyen gia quan ly rui ro ... se khuyen
khich d<;tt den muc dt) cao nhat cua d<;to due ling xu va gan lien v&i nhftng
phuong phap phan tich lien quan. Ht)i dong PRMIA tin rang cac tieu chuan
nay se cung cap slj chi dan va ho trQ' ca cac d. nhan cling nhu cong vi~c
quan ly rui ro. 3
Cac quy tac d<;to due thljc te d~t ra mt)t tieu chuan rat cao ve ling xu chuyen
nghi~p trong quan ly dau tu va quan tri rui ro tru chfnh. Vi dl,l, hay xem nhftng
trich dan sau day tu cac quy tac d<;to due.
Hay hanh dt)ng v&i slj chinh trljc, c6 nang lljc, sieng nang, biet ton trQng,
va hanh xu c6 d<;to due v&i cong chung, khach hang, khach hang tiem nang,
nguO'i su dl,lng lao dt)ng, nhan vien, dong nghi~p, va cac thanh vien khac
tren thi truO'ng von toan cau. 4
1.
2.
3.
4.
Xem Preamble of Code of Ethics and Standards of Professional Conduct found at www.
cfapubs.org/doi/pdf/1 0.2469/ccb.v201 O.n 14.1.
Xem GARP Code of Conduct, Introductory Statement found at www.garp.org/media/59589/
code of conduct061 O.pdf.
Xem Section 1 Purpose of Professional Standards, Standards of Best Practice, Conduct &
Ethics, September 2009, found at http://prmia.org/pdf/ethicspdf/PRMIA_Standards_of_
Best_Practice_Cond uct_Ethics_4_2.pdf.
Xem The Code of Ethics, Code of Ethics and Standards of Professional Conduct found at http:/I
www.cfapubs.org/doi!pdf/1 0.2469/ccb.v201 O.n 14.1.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THI€U 27
Can hanh d9ng m9t each chuyen nghi~p. c6 de;to due va liem chinh
trong tat ca eac giao djch v&i nglidi su dt,mg lao d9ng, cac khach hang hi~n
te;ti hay tiem nang, cong chung, va eac thanh vien khac trong nganh dich V1,1
tai chinh. 1
Cac thanh vien PRMIA phai hanh d9ng m9t each chuyen nghi~p. c6
de;to due va liem chinh trong tat ca eac giao dich v&i nha tuyen dt,mg, eac
khach hang hi~n te;ti ho~c tiem nang, cong chung, va eac qua quan ly rui ro
khac. Cac thanh vien nen d~t st;i toan v~n cua nghe quan trj rui ro va nguoi
su dt,mg nghi~p V1,1 quan ly rui ro len tren lqi ich ca nhan cua minh. 2
Luu y ding eac hi~p hQi nghe nghi~p de ra cac tieu chuan cho eac thanh vien
cua minh Ia nam ngoai eac quy djnh cua phap lu~t. Nhu v~y. mQt chuyen gia hanh
d9ng theo eac chuan mt;ic de;to due cua hi~p h9i nghe nghi~p Ia khong vi phe;tm
phap lu~t hi~n hanh, bbi vi eac quy tac d6 ciing yeu cau mQi hanh vi phai tuan thu
cac quy dinh phap lu~t.
IJ SAN PHAM PHAI SINH VA CON DliONG sq NGHI~P CUA B~N
Cole be;tn se nghi ding san pham phai sinh khong phai Ia m9t chu de hap dan dang
de be;tn nghien cuu. Be;tn c6 the cam thay ding it c6 kha nang mQt ngay nao d6 be;tn
se muon mua quyen chQn cho danh ffil)C dau tli ea nhan cua minh. C6 the be;tn
nghi ding be;tn gan nhu se khong g~p phai van de gi lien quan den san pham ph<ii
sinh trong st;i nghi~p kinh doanh cua minh. Nhfing suy nghi do khong he dung.
Nhli dade c~p. tinh nang chu yeu cua san pham phai sinh Ia quan trj rui ro tai
chinh. Kinh doanh, ve ban chat, Ia phai duong dau v&i rui ro. M9t so rui ro Ia c6
the chap nh~n duqc. Th~t ra m9t doanh nghi~p phai chap nh~n m9t so rui ro nao
d6, neu khong se khong co ly do gi de tien hanh kinh doanh. Nhling nhfing de;tng
rui ro khac Ia khong the chap nh~n va nen duqc quan tri, neu khong muon n6i Ia
loe;ti tru hoan toan. Vi d1,1, mQt doanh nghi~p nh6 chuyen san xuat do go gia d1,1ng
co the vay tien tu ngan hang v&i lai suat duqc dieu chinh dinh kY de phan anh mile
lai suat hi~n hanh. Nha san xuat do go chu yeu thu lqi nhu~n tu thi trliang do go
gia d1,1ng. Cong ty d~c bi~t khong phil hqp v&i hoe;tt d9ng dt;i bao lai suat. Nhung
lai suat tang len c6 the gay trb nge;ti nghiem trQng cho vi~c tim kiem lqi nhu~n cua
cong ty. Neu cong ty ban san pham cua minh tren thi tru<mg nu&c ngoai, cong
ty c6 the phai doi di~n v&i rui ro tY gia. Neu nguyen v~t li~u rna cong ty mua va
nang luqng rna cong ty su dl,lng chju tac d9ng cua bat on ve gia ca trong tliong lai,
dieu gan nhu chac chan xay ra, cong ty le;ti g~p phai nhfing rui ro khac, tat ca deu
1.
2.
Xem GARP. Code of Conduct, Section Ill Rules of Conduct found at http://www.garp.org/
media/59589/code of conduct061 O.pdf.
Xem Section 4 Ethical Behaviour, Standards of Best Practice, Conduct & Ethics, September
2009, found at http://prmia.org/pdf/ethicspdf/PRMIA_Standards_of_Best_Practice_
Conduct_Ethics_4_2.pdf.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
28 CHUONG 1 GIQI THIEu
co kha nang pha huy th~mh cong cua cong ty tit ho~t d9ng kinh doanh chinh tren
thi tn.tc1ng do go.
Chi vai nam tni&c day, cac cong ty nho khong muon su dt,mg san pham ph<ii
sinh de quan tri rui ro Hii suat ho~c tY gia, dong thc1i hQ cling khong co kha nang
lam vi~c do du co muon tien hanh di chang nfia. Qui mo toi thieu cua giao djch
Ia qua Ian. Nhung qua thdi gian, cac cong ty nho bay gic1 da co kha nang su d-.,mg
san pham phai sinh tot han.
Neu con dudng st;t nghi~p cua b~n lien quan den vi~c quan tri dau tu, chac
chan b~n se phai duong dau v&i cac san pham phai sinh. Nhfing ngudi lam vi~c
trong linh Vl,ic dich V1,l cong de quan ly tai san cua chinh phu cling phat hi~n ra rat
nhieu ling d-.,mg cua san pham phai sinh. Nhfing ngudi chiu trach nhi~m ve vi~c
mua hang hoa va nang luc;mg cua cac cong ty cling se g~p phai nhfing tinh huong
phai ho~c co the su d-.,mg san pham phai sinh. Tom l~i, san pham phai sinh da tr&
nen rat pho bien va duc1ng nhu se Ia han the nfia trong ttiong lai gan.
Bang each tham gia khoa hQc/hay dQC quyen sach nay ve san pham phai sinh,
b~n dang di nhfing buac dau tien de tiep C~n du<;1c cac cong Cl,l va thong qua do
tim hieu ve ban chat cua rui ro va cac van de quan tri rui ro, m9t chu de rat quan
trQng trong kinh doanh hi~n nay.
l3 NGUON THONG TIN VE SAN PHAM PHAI SINH
Cac thi trudng san pham ph<ii sinh da hi~n hfiu kha r6 trong h~ thong tai chinh
hi~n d~i den noi rna gan nhu bat kY an ban nao co n9i dung ve thi trudng chung
khoan cling chua dt;ing m9t so thong tin ve san pham phai sinh. Co rat nhieu an
ban chuyen Ve giao djch, hQC thu~t, t~p chi danh cho nhfing chuyen gia, va cac
trang thong tin tren Internet cua cac cong ty va Cd quan chinh phu cung cap cac
thong tin ve cong Cl,l ph<ii sinh. Cac tac gia cling tht;tc hi~n m9t trang web trong
do chua dt;tng nhieu lien ket den cac trang thong tin nay. Cac b~n co the tiep c~n
trang nay qua website cua cuon sach: www.cengage.com/finance/ chance.
I
TONG QUAN CUON SACH
Sau day Ia phan tom tat tong quan ve cuon sach, bao gom nhfing diem m&i trong
Ian xuat ban thu chin nay.
Ket cau cuon sach
Cuon sach nay duc;~c chia thanh ba phan chinh. Thu nhat, chuang gi&i thi~u mang
den cai nhin tong quan ve chu de cuon sach. Sau do Ia Phan I, gom cac chuang
tit Chuang 2-7, noi ve quyen chQn. Chuang 2 gi&i nhi~u nhfing d~c diem co ban
cua quyen chQn va cac thi truc1ng quyen chQn. Chuang 3 trinh bay cac nguyen ly
dinh gia quyen chQn. Cac nguyen ly nay thudng du<;1c gQi Ia cac dieu ki~n gi&i h~n,
va m~c du chung ta nghi no Ia co ban, song vi~c tim hieu no cling kha kho khan.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
Don M. Chance • Robert Brooks
~tAN:PHAM PHAI SINH VA
QUAN TRI ROI RO TAl CHINH
'<.•[-••-~
~-
l
•
AN INTRODUCTION TO DERIVATIVES AND RISK MANAGEMENT
9th edition
·,.
.
·.
;•. CENGAGE
"" Learning·
Andover • Melbourne • Mexico City • Boston, MA • Toronto • Hong Kong • New Delhi • Seoul • Singapore • Tokyo
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CENGAGE
Learning·
SAN PHAM PHAI SINH
vAaUANTRI RUI RO
An Introduction to Derivatives
and Risk Management gth ed.
(Vietnamese)
Don M. Chance
Robert Brooks
Giam doc xuat bAn:
Roy lee
Giam doc vung:
Janet lim
Giam doc sAn xuat:
Charles Ho
Giam doc· sAn xuat
va bAn quyen vung:
Pauline lim
© 2015 Cengage learning Asia Pte ltd
QUY E>!NH V~ BAN QUY~N. Khong duqc sao chep, truyen tAi,
lu'U trlt, ho~c su dl,lng bat ky phan nao cua cuon s;kh nay, cung
nhu' khong duqc su d1,1ng du'oi bat ky hlnh thuc ho~c b~ng
bat ky phu'ang ti~n nao nhu' do hQa, di~n tu, ho~c ca khi, ke ca
photocopy, ghi am, quet, so h6a, thu hinh, du'a len web, mc,ng
lu'oi thong tin, ho~c h~ thong truy c~p va lu'U trlt thong tin, trlt
khi du'<;tc cho phep theo E>ieu 107 va 108 cua lu~t Ban quyen
Hoa Ky nam 1976, ma khong c6 sl,( cho phep tru'oc b~ng van ban
cua nha xuat ban
E>e xin pht\p su dl,lng tai li~u trong quyen sach nay, vui long
glli de ngh! cho chung toi tc,i Cengage Learning Vietnam
Customer Support, 848-39257-880
Ck cau hoi lien quan den n(li dung quyen sach nay xin gui tc,i
www.cengageasia.com/permissions
Cac cau hoi lien quan den ban quyen xin glli email den
asia.permissionrequest@cengage.com
Chuyen vien cap cao ve sAn xuat:
CindyChai
Bien djch:
Cac giAng vien khoa Tai chinh
Truong E>c,i hQc Kinh teTP.HCM
GS. TS. Tran NgQcTha
PGS. TS. Nguyen Thj NgQc Trang
TS. Nguyen KhAc Quoc BAo
Thlet ke bia:
Thanh Ha
Kythu~t:
NgQcMinh
Anhbia:
iStockphotofThinkstock
ISBN 13: 978-981-4633-87-1
ISBN 10:981-4633-87-9
Cengage Learning Asia Pte Ltd
151 lorong Chuan # 02-Q8
New Tech Park
Singapore 556741
Cengage learning Ia nha cung cap hang dau cac giai phap
dc,y hQc vai van phong tc,i khAp nal tren the gioi, bao g6m
Andover, Melbourne, Mexico City, Boston (MA), Toronto,
Hong Kong, New Delhi, Seoul, Singapore, va Tokyo. Bc,n c6
the tlm van phong phi,J trach khu vl,(c cua bc,n tc,i:
www.cengage.com/global
NhCtng an pham cua (engage learning du'Qc cong ty Nelson
Education giai thi~u tc,i Canada.
Thong tin ve quyen Sikh nay: www.cengageasia.com
In 4ti Singapore:
123451918171615
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THIEU 29
Chuang 4 trinh bay rno hinh nh! phfm dan gian de d!nh gia quyen ch<;>n. Chuang
5 gi&i thi~u rno hinh Black-Scholes-Merton, la cong Cl,l chinh de dinh gia quyen
chQn, va la cong trinh da du<;tc trao giai Nobel vao narn 1997. Chuang 6 va 7 n6i
ve cac chien lu<;tc giao d!ch quyen ch<;>n.
Phan II n6i ve h<;1p dong ky h~n, giao sau va hoan doi. Phan nay bat dau tu
Chuang 8, gi&i thi~u cac d~c trling Co' ban cua th! truO'ng ky h~n va giao sau.
Chuang 9 trinh bay cac nguyen ly dinh gia k}' h~n, giao sau, va quyen ch<;>n tren
h<;tp dong giao sau. Chuang 10 n6i ve cac chien lu<;tc kinh doanh chenh l~ch gia
giao sau, la nhan to Co' ban de xac dinh gia giao sau. Chuang 11 trlnh bay cac
chien lu<;tc giao djch giao sau. Chuang 12 danh cho h<;1p dong hoan doi, bao gorn
hoan doi lai suat, tien t~ va chung khoan.
Phan III de c~p den nhieu chu de nang cao khac nhau, nhung dung v<?i nghi
rang phan nay se d~c bi~t phuc t~p. Chuang 13 di vao tim hieu cac san pharn phai
sinh lai suat nhu thoa thu~n lai suat ky h~n. quyen ch<;>n lai suat, va quyen ch<;>n
tren h<;tp dong hoan doi. Chuang 14 de c~p den rn<?t so chien lu<;tc va san pham
phai sinh nang cao, chu yeu de rna r<?ng cac chu de va chien lu<;tc acac phan tru&c.
Chuang 15 va 16 n6i ve quan tri rui ro. Chuang 15 di vao lu<;tng h6a ho~t d9ng
quan tri rui ro, t~p trung vao nhung chu de nhu Gia tri c6 rui ro (Value at Risk),
phong ngua delta, va quan tri rui ro tin dl,lng. Chuang 16 thien ve dinh tinh va t~p
trung vao nhung van de rna rn<?t to chuc can phai quan tam khi tht,tc hi~n quan tri
rui ro. Ccic b~n se CO Co' hQi de tim hieu xem quan trj rui fO du<;1c tht;ic hi~n thanh
cong hay that b~i a m<?t to chuc nhu the nao.
Cac dac
. diem chinh. cua cuon sach
Sau day la m9t so d?c diem chinh cua cuon sach:
• Nhan m~nh vao cac ling dl,lng tht,tc te cua ly thuyet; cac y tuang va khcii
ni~m deu du<;tc trinh bay kern theo cac vi dl,l minh h<;>a C\1 the. Dieu nay
giup b~n luon lien h~ v&i the gi&i tht,tc.
·
•
ky thu~t toan. M?c du cac san pham phai
sinh tai chinh khong the tranh khoi nhung van de mang tinh ky thu~t, song
H~n che toi da vi~c su d1,1ng d.c
tinh toan la khong can thiet khi nghien CUll tai li~u amuc d<? nay. (Luu
y: M9t so tinh toan du<;tc su dl,lng trong cac phl,lll,IC, nhung cling khong can
thiet cho vi~c tim hieu tai li~u).
vi~c
• Can bang giua cac n9i dung ve chien lu<;tc va dinh gia.
• Su d1,1ng nhieu hinh minh h<;>a. Cuon sach c6 tren 120 hinh va du<;1c ho tr<;1
bai gan 1oo bang.
• Cac bai t~p duqc to chuc theo hai nh6m. Phan kiem tra cac khcii ni~m, cau
tra lO'i du<;tc dua ra a cuoi cuon sach. Phan cau hoi va bai t~p. cau tra lO'i
c6 tren website cua nha xuat ban. Cac bai t~p bo sung cling du<;tc dua vao
tung chuang.
• Tren 80 cau hoi ve cac khai ni~m va bai t~p se cho phep b~n danh gia ky
nang cua rninh. (Dap an du<;tc phan nh6m theo chuang trong Phl,ll\IC c se
giup sinh vien c6 the kiem tra st,t hieu biet cua hQ)
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
30 CHUONG 1 GIOI THIEU
• Tren 470 cau hoi trac nghi~m va tren 470 cau hoi dung/ sai ciing duqc cung
cap cho giang vien.
• Them 375 cau hoi va bai t~p cuoi chudng cho phep be}.n kiem tra Icy nang
cua minh. (Dap an cho phan nay ciing duQ'c cung cap cho giang vien)
• Tren 200 ghi chu. Cac phan tom tc:h ngan (m9t vai cau) ve nhung diem
chinh cling tim thay trong suot cuon sach.
• Cac thu~t ngu quan tn;mg. 0 cuoi moi chudng Ia danh sach cac thu~t ngu
quan trQng rna be}.n nen nh& tru&c khi tiep tl,lC. Cuon sach co gan 400 thu~t
ngu quan trQng lien quan den cac tu in d~m trong sach. Nhung thu~t ngu
nay se giup be}.n xay dtjng von tu vtjng chuyen nganh.
a
• Cac trich dan dau moi chudng. Sinh vien co the khong luon luon nam
duQ'c y nghia dang sau cac trich dan, nhung thtjc ra tat ca cac trich dan deu
co y lien quan den cac chu de trong chudng. M~c du cac tac gia duqc trich
dan den tl:i nhieu linh vtjc khac nhau, song hau het deu la nhung nguc1i
hoe}.t d9ng trong linh vljc quan tr! rui ro.
• Cac h9p bo sung trong phan Lien h~, duqc thiet ke de thiet l~p moi lien h~
gifia ly thuyet ve cac san pham phai sinh va quan trj r.ui ro v&i thtjc tien.
• M9t so Luu y- gi&i thi~u cac san pham phai sinh va cac dan chung trtjc
tuyen giup rna r9ng tam hieu biet ra ben ngoai cuon sach. Cac dan chung
nay hu&ng dan each tiep c~n cac tai li~u nang cao m9t each de dang ho~c
te}.O dieu ki~n cho sinh vien nang cao trinh d9 cua hQ. So luqng cac ffil;IC
Luu y nay da tang them ke tu Ian xuat ban thu 8. Trong cuon sach nay, v&i
hdn 20 ffil;IC chu y dliQ'C trfch dan trong cac chlidng, chi ra them nhieu tai
li~u san CO cho CaC khoa dao te}.O Va sinh vien - nhfing nglidi muon kham
pha sau hdn cac chu de cua cuon sach rna khong lam mat t~p trung vao cac
n9i dung khac.
• Phan Kiem tra Khcii ni~m trong Chudng 3, bao gom cac cau hoi dan dat
nglidi dQC den phan trinh bay chi tiet cac nguyen ly djnh gia quyen chQn CO
tren trang web cua cuon sach, www.cengage.com/finance/chance. Phan nay
trinh bay slj giai thich m9t each trtjc quan va sinh d9ng ve nhieu nguyen ly
djnh gia quyen chQn quan trQng.
• Phan mem co the tai xuong. Trang web ho trQ' cuon sach (www.cengage.
com/finance/chance) co chua cac bang tinh Excel co the tai xuong. Phan
Gi&i thi~u Phan mem cua cuon sach se minh hQa each su dt.~ng phan mem.
• Cac pht.~lt.~c chua danh ffil;IC cac cong thuc, tai
an cho phan Kiem tra Khcii ni~m.
• Phan giai thich
sach.
thu~t
li~u
tham khao, va cac dap
ngu dua ra djnh nghia ve hang tram
thu~t
ngu trong
• Chi so toan di~n.
• Phan trinh bay PowerPoint• ciing duqc cung cap cho giclng vien khi giang
dC;ly theo cuon sach. Phan PowerPoint kern theo cac sach giao khoa tai
chinh khac rna chung toi dliQ'c biet hau het chi la phac thao; nhung phan
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THIEU 31
trinh bay cua cuon sach nay chua nhieu thong tin chi tiet hdn va co san tren
trang web ho tr<J su dt,mg sach.
• Dap an cho cac cau hoi va bai t~p cuoi chtidng, cling nhti phan cau hoi trac
nghi~m. cau hoi dung-sai cling co san duai d<.mg ky thu~t so tren trang web
cua nha xuat ban.
• Trang web (www.cengage.com/finance/chance) bao gom cac slide
PowerPoint, bang tinh Excel, va nhung duang link tai cac trang di~n tu
thkh h<Jp. Trang web con cung cap quyen truy c~p h<;tn che vao phien ban
di~n tu cua phan giai phap. Ngoai ra a do con co phan c~p nh~t thong tin
va nhflng dinh chinh. Yang, cuon sach van se co m<)t vai loi sai sot, nhung
it nhat chung toi san sang thong bao v&i b<;tn ve chung.
Dieu rna chung toi t~p trung quan tam trong cuon sach nay la vi~c v~n dvng ly
thuyet vao tht;ic te. Do do tat ca cac n<)i dung deu du<Jc minh hQa cang nhieu cang
tot bang CaC tinh huong tht;ic te. Theo do, ngubi dQC Se tim hieu ly thuyet, kiem tra
eac phudng trinh d<;ti so mo ta nhflng gi dang xay ra, va quan sat cac ket qua bang
each su dvng m<)t bang ho~c do tht.
C\1 the hoa nhftng diem mai cua lan xuat ban thu chin
Doi v&i nhflng nguai da quen v&i cac phien ban tru&c cua cuon sach, thl du&i day
la nhflng diem m&i:
•
Ban c~p nh~t du li~u tham khao thi truang hi~n t<;ti, cac trang web, va eac
quan quan ly.
C~p nh~t chung tat ca cac n<)i dung de phan anh ban chat thay doi nhanh
chong trong linh vt;ic san pham phai sinh va quan tri rui ro.
V&i slj thay doi nhanh chong ve cau true sa huu cua eac san giao dich san
pham tai chinh phai sinh, phan c~p nh~t tai li~u tham khao cling phan anh
cau true sa hflu hi~n t<;ti.
Gan 50 cau hoi va bai t~p cuoi chudng m&i du<Jc dua them vao, cling v&i
dap an chi tiet Va ky luang du<JC cung cap duai d<;tng ky thu~t SO.
Ngan hang de thi du<Jc ra soat l<;ti toan b<) va c~p nh~t. Hdn 75 cau hoi trac
nghi~m va hdn 75 cau hoi dung-sai du<Jc bo sung them.
Nhieu hinh anh du<Jc bo sung them vao cac chudng 1, 2, 8, 12 va 13, cung
cap m<)t cai nhln tong quan nhat ve quy mo cua thi truCing phai sinh va eac
b9 ph~n cau thanh khac cua thi truCing nay. Nhflng anh huang cua CUQC
khung hoang tin dvng 2008-2009 cling du<JC minh hQa ffiQt each fO rang.
cd
•
•
•
•
•
•
M<)t phan m&i lien quan den tien t~ trong Chudng 4 va 5 vi nhflng dong
tien nay la m<)t phan quan trQng cua quan ly rui ro tai chinh.
•
Phan mem bang tinh du<Jc c~p nh~t va cai tien. Vi dv, mo hinh nhi phan
bay gia xu ly 5.000 buac thCii gian va len den 100 Ian chia co tuc rieng bi~t.
•
M<)t phan m&i du<Jc them vao Chudng 1 ve cac san pham phai sinh va van
de d<;to due, nhan m<;tnh vai tro quan tn,mg cua cac quy tac ling xu trong cac
thi truang tai chinh.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
32 CHUONG 1 GIOI THIEU
• M9t phan m&i duqc bo sung vao cuoi Chuang 5 thao lu~n khi nao mo hinh
dtnh gia quyen ch<;>n Black-Scholes-Merton co the dung ho~c khong, gi&i
thi~u khai ni~m quan tr<;>ng ve S\,f the hi~n ket qua.
• Chuang 8 bay gib co them phan trinh bay m9t so tien h9 gan day a trung
tam thanh toan bu tru OTC.
• Phan Lien h~ m&i duqc them vao Chuang 12, nhan m~nh tam quan tr<;>ng
cua vi~c quan ly chat luqng cac san pham phai sinh bai chinh quyen.
• M9t phan m&i duqc bo sung vao cuoi Chuang 15 cung cap cac quan diem
ve quan tr! rui ro tai chinh.
Sit dl}ng cuon sach
Cach ly tuang de su dt,mg cuon sach nay (va hau het cac sach giao khoa ve tai
chinh) la dung cho m9t khoa h<;>c v&i hai h<;>c Icy. M9t nam h<;>c day du la co h9i
tuy~t vbi de nghien diu tat eel cac van de chu khong phai chi cuai ngl,ia xem hoa.
Moi hQC ky co the bao gom tam chuang, m9t so bai kiem tra, cac ky thi va cac
ho~t d9ng khac trong l&p nhu xem video hay tham gia thl,ic hanh giao dich. Tuy
nhien, neu cuon sach duqc SU dt,mg cho khoa hQC chi gom mQt hQC q, giang vien
nen su dt,mg tai li~u linh ho~t cho phil hqp va ch<;>n m9t so chuang. Doi v&i khoa
h<;>c m9t h<;>c Icy cung c6 the giang cac chuang theo thu tl,i. Chung toi khuyen nghi
cac khoa h<;>c m9t h<;>c ky nen dua vao phan hoan doi. Hoan doi la d~ng hqp dong
phai sinh duqc su dt,mg r9ng rai nhat va de g~p nhat khi tham gia vao the gi&i kinh
doanh. Vi v~y, giang vien co the t~p trung chu y t&i Chuang 12, chuang nay c6
the se khong kip gi&i thi~u neu di tuan tl,i theo tung chuang. Ben qnh hoan doi,
khoa hQC mQt hQC Icy cung nen dua vao quyen chQn lai suat, lo~i nay sinh vien
cung se thubng g~p khi tham gia vao the gi&i kinh doanh. De nhubng cho cho cac
chu de nay, giang vien co the phcli giam b&t thdi luqng danh cho hqp dong giao
sau, va th~m chi cat b&t phan chien luqc quyen ch<;>n. Chuang 14, 15 va 16 do do
la nhf:ing chuang co thu tl,i uu tien thap nhat khi xem xet dua vao kh6a h<;>c m9t
h<;>cicy.
M~c du doi tuqng chinh la cac sinh vien dang h<;>c d~i hQc, nhung cuon sach
cung dang duqc su dt,mg r9ng rai a trinh d9 MBA, bao gom cac chuang trinh
MBA a nhf:ing trubng d~i h<;>c co uy tin. Cac giang vien khong nen ngan ng~i khi
dua cuon sach vao giang d~y cho cac kh6a MBA. Cuon sach con duqc su dt,mg
trong cac chuang trinh dao t~o cua cong ty.
TOM Llt(JC
Chuang nay bat dau bang vi~c phan bi~t rui ro kinh doanh va rui ro ki~t gia tai
chinh, dong thdi xac dtnh rang rui ro ki~t gia tai chinh la ket qua cua nhf:ing bat
on trong lai suat, cy gia, gia co phieu, va gia hang hoa. Sau d6, cac san pham phai
sinh duqc gi&i thi~u nhu nhf:ing cong cv de quan tr! rui ro tai chinh. Chuang nay
da mo ta ve cac d~ng san pham phai sinh khac nhau va xem xet cac khai ni~m ve
gia djnh cua thi trudng tai chinh, khau vi rui ro, ban khong, rui ro va tY suat sinh
lqi, thi trubng hi~u quell gia tr! hqp ly ly thuyet. Chuang nay cung gi&i thi~u cac
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THIEU 33
nguyen lyve kinh doanh chenh l~ch gia va lu~t m9t gia, khai ni~m hiu tru, va tht,tc
tien ve van de giao nh~n/thanh toan. Trong chuang nay, vai tro cua thi tntbng
san pham phai sinh trong vi~c giup qm\n tri rui ro, cung cap thong tin hi~u qua
de hlnh th~mh gia, lam giam chi phi giao dich, dem lc;ti ccic lCJi the ve hoc;tt d9ng va
tc;to ra m9t thi trt:ibng hi~u qua han ciing da dt:iejc trinh bay m9t each tong quat.
Qua d6, chung ta da xac djnh va phan hoi lc;ti nhung chi trich doi v&i thi trt:ibng
san pham phcii sinh, ciing nht:i da thao lu~n ve vi~c su dl,mg san pham phcli sinh
khong phil h<;1p. Phan cuoi chuang da nhan mc;tnh tam quan tr<;mg cua cac quy Hie
dc;to due trong linh vt,tc quan tri rui ro va san pham phcii sinh.
Phan I cua cuon sach nay gom Cht:iong 2 cho t&i Chuang 7, n6i ve thi trt:ibng
quyen ch<;m. Trong d6 gi&i thi~u ccic cong qt, mo hlnh dinh gia, va ccic chien lt:iejc
minh h<;>a. Phan II gom Chuang 8 den Chuang 12, de c~p den thi tru<1ng k)r hc;tn,
giao sau va hoan doi. Tuang tt,t, trong d6 ciing gi&i thi~u ve cac cong cv, mo hlnh
dinh gia, va ccic chien luejc minh h<;>a. Phan III, cac Chu de Nang cao, trong d6 bao
gom phan tim hieu them ve ccic s~m pham phai sinh lai suat duejc su dvng r9ng rai
(Chuang 13) va nhieu san pham phai sinh cao cap khcic cling v&i ccic chien h.t<;1c
(Chuang 14), ket thuc btmg hai chuang ve quan tri rui ro, m9t chuang t~p trung
vao phuo'ng phap quan ly rui ro, chuang con lc;ti n6i ve hoc;tt d9ng quan tri rui ro
trong m9t to chuc.
T£1 KHOA
Tru&c khi b~h dau Chuang 2, bc;tn nen nam duejc cac djnh nghia ngan g<;>n cua
nhung thu~t ngft sau:
Rui ro kinh doanh
Rui ro ki~t gia tai chinh
San pham phcii sinh
Congcv
Von khai toan
Tai san tht,tc
Tai san tai chinh
Thi trt:ibng tien m~t/
thi tru<1ng giao ngay
Quyen ch<;>n
Quyen ch<;>n mua
Quyen ch<;>n ban
H<Jp dong k)r hc;tn
H<;1p dong giao sau
Thi tru<1ng giao sau
Quyen ch<;>n tren giao sau
Hoan doi
Quyen ch<;>n hoan doi
Chung khoan lai tc;tp
Q-ACADEMY
Cong nghi~p tai chinh
Chap nh~n rui ro
Khong thich rui ro
Phan bu rui ro
Bankhong
Thoa thu~n mua lc;ti (repo)
Ty suat sinh l<;1i
L<Ji nhu~n bang tien
Ty 1~ lgi nhu~n
Rui ro
Lai suat phi rui ro
Danh doi rui ro - ry suat sinh lqi
Gia tri h<Jp ly ly thuyet
Thi trubng hi~u qua
Kinh doanh chenh l~ch gia
Lu~t m9t gia
Ngubi phong ngi:ia rui ro
Nha dau co'
Hgp dong giao sau dao hc;tn sam nhat
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
34 CHUONG 1 GIOI THIEu
BAIDQCTHEM
Ccic tai li~u sau day xem xet cac san pham phai sinh theo each phi ky thu~t,
cung cap nhung hieu biet thu vi ve the gi&i tac san pham phai sinh:
ho~c
Boyle, P., and F. Boyle. Derivatives: The Tools That Changed Finance. London:
Risk Books, 2001.
Brooks, R. "The Life Cycle View of Enterprise Risk Management: The Case
of Southwest Airlines Jet Fuel Hedging;' Journal of Financial Education,
forthcoming.
Chance, D. M. Essays in Derivatives: Risk-Transfer Tools and Topics Made Easy.
Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, 2008.
Derman, E. My Life as a Quant: Reflections on Physics and Finance. New York:
Wiley, 2004.
Durbin, M. All About Derivatives. New York: McGraw-Hill, 2005.
Fenton-O'Creevy, M., N. Nicholson, E. Soane, and P. Willman. Traders
Risks, Decisions, and Management in Financial Markets. Oxford: Oxford
University Press, 2005.
Johnson, P. M. Derivatives: A Manager's Guide to the World's Most Powerful
Financial Instruments. New York: McGraw-Hill, 1999.
Klein, R. A., and J. Lederman. Derivatives Risk and Responsibility. Chicago:
Irwin, 1996.
Lindsey, R. R., and B. Schachter. How I Became a Quant: Insights from 25 of
Wall Street's Elite. New York: Wiley, 2007.
MacKenzie, D. An Engine, Not a Camera: How Financial Models Shape Markets.
Cambridge, MA: The MIT Press, 2006.
McLaughlin, R. M. Over-the-Counter Derivative Products: A Guide to Business
and Legal Risk Management and Documentation. New York: McGraw-Hill,
1999.
Mehrling, P. Fischer Black and the Revolutionary Idea of Finance. New York:
Wiley, 2005.
Modern Risk Management: A History. London: Risk Books, 2003.
Patterson, S. The Quants: How a New Breed of Math Whizzes Conquered Wall
Street and Nearly Destroyed It. New York: Crown, 2010.
Schwager, J. D. The New Market Wizards: Conversations with Americas Top
Traders. New York: Collins Business, 2005.
Taleb, N. N. The Black Swan: The Impact of the Highly Improbable. New York:
Random House, 2007.
Taleb, N. N. Fooled by Randomness: The Hidden Role of Chance in the Markets
and inLife. New York: Texere, 2001.
KIEM TRA THU~T NGO'
1. Phan bi~t rui ro kinh doanh va rui ro
Q-ACADEMY
ki~t gia tai chinh.
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 1 GIOI THIEU 35
2. Phan bi~t tai san tht,tc va tai san tai chinh.
3. St,t khac bi~t gifia nha dau tli chap nh~n rui ro va nha dau tli khong ua thich
rui ro la gi?
4. Giai thich khcii ni~m danh doi gifia rui ro va cy suat sinh l<;1i.
5. Ty suat sinh l<;1i kyvQng bao gom nhfing thanh phan nao?
-
.,
...
...
-
CAU HOI VA BAI T~P
1. Xac djnh ba gia djnh cua th! trucmg tcli chinh hi~u qua?
2. Thj truO'ng hi~u qua la gi? T<.ti sao th! truO'ng hi~u qua l<.ti mang den l<;1i ich
cho xa h(>i.
3. Trinh bay khai ni~m kinh doanh chenh l~ch gia va lu~t m(>t gia. Chung
dong vai tro nhu the nao trong h~ thong thj trliO'ng My? Chung ta gQi "m(>t
gia' cua m(>t tai san la gl?
4. Gia djnh rang b<,J.n dang lt,ta chQn mua m(>t chiec 6 to m6'i. B<.tn thay ding
cling m(>t kieu xe (j hai nha kinh doanh khac nhau c6 hai muc gia khac
nhau. C6 phai lu~t m(>t gia da bj vi ph<,J.m? T<.ti sao?
5. Luu trfi la gi? T<.ti sao n6l<,J.i mang den rui ro? Vai tro cua n6 trong nen kinh
te Ia gi?
6. T<.ti sao giao nh~n l<.ti la m(>t van de quan trQng neu chi c6 rat it h<;1p dong
giao sau ket thuc rna c6 dien ra giao nh~n?
7. Nhfing chuc nang chinh cua thj truO'ng san pham phcii sinh trong nen kinh
te Ia gi?
8. T<.ti sao hanh vi dau co l<.ti thuO'ng gay ra tranh lu~n? Hanh vi nay khac v6'i
danh b<,J.C nhli the nao?
9. San pham phcii sinh c6 the dti<;1C su dl;lng khong phu h<;1p theo ba each khac
nhau. Ba each d6la gi?
10. Gia su rang b<,J.n c6 co h(>i dti<;1C den tham m(>t nen van minh khac ben
ngoai khong gian. Xa h(>i cua nen van minh nay c6 trinh d(> phat trien
tliong duong v6'i nu6'c My hi~n nay. H~ thong kinh te cua hQ cling giong
nhli h~ thong kinh te My, nhung vi~c giao djch san pham phai sinh a day la
vi ph<.tm phap lu~t. So sanh nen kinh te nay v6'i nen kinh te My, chu trQng
den nhfing khac bi~t do vi~c ton t<,J.i thj trliO'ng san pham phai sinh My.
a
11. Phan bi~t gifia l<;1i nhu~n bang tien va tY 1~ l<;1i nhu~n. Vl sao can nam
dti<;1C dieu nay de Xac djnh l<;1i nhu~n nao }a thfch h<;1p khi SO sanh cac
khoan dau tu.
12. M(>t nha giao djch quyen chQn can tai tr<;1 cho vi~c mua m(>t chung khoan
va dang nam gift trai phieu Kho b<.tc My. Giai thich xem nha giao djch c6
the su dt,mg thj truO'ng repo de tai tr<;1 cho ho<,J.t d(>ng mua chung khoan nhu
the nao?
13. So sanh va phan bi~t thj trliO'ng quyen chQn va thj trliO'ng ky h<,J.n.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
36 CHUONG 1 Gldl THI!;U
14. Tat ca cac san pham phai sinh deu dtja tren thanh qua ngau nhien cua m<)t
c<ii gi do. Xac dinh va thao lu~n ClJffi tu "cai gi do':
15. D<}.Ilg h<;1p dong nao rna hai ben se su dlJllg neu hQ thoa thu~n trao doi dong
tien cho nhau? Nghi~p V\1 nay dic~n ra nhu the nao?
16. Gia su ding b<}.Il dang doi di~n v&i ba ket qua co the xay ra v&i co h<)i ngang
nhau. Neu truang h<;1p thu nhat xay ra, b<:m nh~ du<;1c $10. Neu truang h<;1p
thu hai xay ra, b~n khong nh~n du<;1c dong nao. Neu truang h<;1p thu ba xay
ra, b~n phai tra $1. Gia su r~ng b~n Ia nguai chap nh~ rui ro. B~n se tra bao
nhieu de nh~n lay rui ro nay? B<}.Il muon tra nhieu han hay it han cho cac co
h<)i nay? Hay giai thich.
17. Neu m<)t nguai dtj doan gia co phieu se giam, anh ta se ban khong co phieu
do nhu the nao de thu du<;tc l<;ti nhu~? Vi the ban khong cua anh ta t~o ra
m<)t khoan n<J nhu the nao?
18. Giai thich ba l<;1i the cua thi truang san pham phai sinh.
19. Cac quy Hk d~o due chuyen nghi~p co vai tro nhu the nao trong vi~c giam sat
slj nghi~p tai chinh cua nhung nguai tham gia?
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG
Cau true thi trudng quyen chon
Ml:JC TIEU CUA CHu'ONG:
• Djnh nghia va dVa ra cac vf d1,1 ve quyen ch9n mua va quyen ch9n ban
• M6 ta d~c tfnh veto chuc cua thi trvong quyen ch9n, bao gam san giao djch va thi trvong OTC
• Cung cap thong tin ve cac quyen ch9n avqc giao djch hi~n nay va kh6i lvqng giao djch tren
san giao djch
• M6 ta qui trlnh d~t l~nh de kinh doanh quyen ch9n tren san giao djch
• Minh h9a vai tro cua trung tamthanh toan trong giao djch quyen ch9n niem yet tren san
• Trlnh bay each truy xuat gia quyen ch9n
• Trinh bay thong tin ve dqlan va tac dqng cua chi phf giao djch trong giao djch quyen ch9n
• Thao lu~n ve CC1 cau quan ly cua thi trVong quyen chQn
• Minh h9a tac dqng cua ky quy va thue d6i voi giao djch quyen ch9n
"Khong c6 nhie'u nha giao djch qua 30 tuoi trong linh vljc day ding th&ng nay. Doi
mat thi lien tf;lC hlot qua cac dong tin tuc nhap nhay trdi day tren 4 man hinh khac
nhau, m9t tqi nghe di~n thoqi dm m9t tai khac thi lang nghe tieng rao het cua cac
dong nghi~p, 12 gia phdi tinh toan chinh xac, luon phdi danh gia bdn than vase bi
nguai khac danh gia dlja tren die·m so vao cu6i m6i ngay. Nhitng nguai dan ong va
phl;l nit nay hQ dii song va hoa cimg nhjp tho voi thj trtlang':
LINDA DAVIES, trong tac pham Into the Fire, 1999, tr.34
Trong Chuang 1, chung ta da tim hieu khai ni~m ve quyen chQn, m<)t hQ'p dong
kY ket gifta hai ben- ben mua va ben ban (seller ho~c writer)- rna theo do nguai
mua mua tU nguai ban quyen mua ho~c ban m9t tai san (j m9t muc gia co d!nh.
Nhti trong bat ky hQ'p dong nao, m9t ben se cung cap m9t cai gl do cho ben kia.
Nguai mua tra m9t khoan phi gQi Ia phi quyen chQn, chinh Ia gia cua quyen chQn.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 39
Nguoi ban cap cho nguoi mua quyen mua ho~c ban m<)t t~li san a m(>t mile gia
co djnh.
M<)t hqp dong quyen chQn de mua m<)t t<li san gQi la quyen chQn mua. M<)t
hqp dong quyen chQn de ban m<)t tai san la m<)t quyen chQD ban. Mt'ic gia co
djnh rna nguoi mua hqp dong quyen chQn c6 the mua ho~c ban tai san g9i la gia
chot ho~c gia thljc hi~n (strike price ho~c exercise price, doi khi la striking price).
Ngoai ra, quyen chQn c6 thai h<;m nhat dinh. Quyen mua ho~c ban tai san a mt'ic
gia co dinh chi ton t<,J.i cho den m<)t ngay dao h~n (expiration date) c1,1 the.
Chung ta thliong g~p quyen chQn trong CUQC song hang ngay. Vi dl,l, m<)t tam
phieu rna m<)t cua hang trao cho b<,J.n, theo d6 cho phep b<,J.n quay l<,J.i va mua m<)t
m6n do hi~n t<,J.i dang t<,J.m thai het hang chinh la m<)t quyen chQn. B<,J.n quay l<,J.i
cua hang va mua m6n do, neu n6 tht;ic st;i dang de lam nhli v~y. ho~c b<,J.n c6 the
vilt tam phieu di. Th~m chi b<,J.n c6 the cho (ho~c) ban n6 cho m<)t ai d6. M<)t tam
phieu coupon dinh kern trong bao cho phep b<,J.n mua m<)t m6n hang a m<)t mt'ic
gia d~c bi~t vao bat eli luc nao cho den ngay dao h<,J.n cling la m<)t quyen chQn. Gia
djnh ding b<,J.n dt;i dinh mua m<)t tam ve may bay duqc chiet khau kha nhieu. B<,J.n
sq ding ke ho<,J.ch cua b<;tn se thay doi va hang hang khong cho biet ve (j mt'ic gia
nhu v~y se khong duqc tra l<.ti. Chi v&i han $75, b<.tn c6 the c6 duqc quyen huy ve
cho den phut cuoi cling. Neu b<,J.n tra mt'ic $75 ph1,1 tr<)i de c6 duqc quyen huy ve,
b<,J.n da mua m<)t quyen chQn. M<)t vi dv khac, neu c6 m<)t co' h<)i tot de b<,J.n hQc
m<)t khoa hQC d<,J.i hQC ho~C cao d~ng ngay bay gid, va b<,J.n CO the nam ffiQt hqp
dong quyen chQn rat CO gia trj: quyen tit bo khoa hQC cho den ffiQt ngay C\1 the.
Quyen nay duqc tl;i d<)ng tinh trong hQC phi cua b<,J.n. Vao m<)t ngay nao d6 trong
hQC k)r, b<,J.n se quyet djnh li~u c6 nen tiep tvc v&i kh6a hQC hay khong. Day dlio'ng
nhien la m<)t quyen chQn c6 gia trj, nhung dieu chung toi hi vQng la b<,J.n se khong
SU d1,1ng, it nhat la doi v&i khoa hQC nay.
Trong moi vi dv tren, b<,J.n c6 quyen de lam dieu gi d6. B<.tn se tht;ic hi~n quyen
d6 neu n6 to ra dang de lam vi~c d6 doi v&i b<,J.n. M~c du d6 la ban chat cua quyen
chQn, nhung quyen chQn doi v&i co phieu va de tai san khac l<,J.i c6 m<)t so d~c tinh
pht'ic t?p han. Nhung tru&c tien chung ta hay xem de thi truO'ng quyen chQn da
phat trien nhu the nao.
13 s~ PHAT TRIEN cO AcAc THI TRltONG QUYEN CHQN
C6 rat nhieu vi dv ve quyen chQn trong CUQC song hang ngay. Cac nha su hQC va
khao co hQc th~m chi con phat hi~n ra de hqp dong quyen chQn so' khai. M~c
du de thoa thu~n nay c6 the tuo'ng tt;i v&i de quyen chQn hi~n d<,J.i, h~ thong thi
tn.tong quyen chQn hi~n nay c6 nguon goc tu the Icy 19, khi quyen chQn mua va
quyen chQn ban duqc doi v&i co phieu duqc cung cap. Ngoai de V1,1 vi~c tham
nhiing thi nguO'i ta biet rat it ve the gi&i quyen chQn trong nhftng nam 1800.
Vao dau nhftng nam 1900, m<)t nh6m de cong ty tt;i gQi la Hi~p h<)i de Nha moi
gi&i va Kinh doanh quyen chQn mua va quyen chQn banda thanh l~p thi truO'ng cac
quyen chQn. Neu m<)t nguO'i nao d6 muon mua quyen chQn, m<)t thanh vien cua
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
40 PHAN I QUYEN CHON
h9i nay se tim m9t ngtiO'i ban san sang muon kY hqp dong ban quyen ch<;>n.
Neu cong ty thanh vien khong the tim duqc ngliO'i ban, tt;i cong ty se ban quyen
ch<;>n. Vi v~y, m9t cong ty thanh vien c6 the viia la nha moi gi6'i - nguO'i mang nguO'i
mua va nguO'i ban den v6'i nhau - ho~c nha kinh doanh - nguO'i th~t sv tht;ic hi~n
vi the giao dich.
hi~p
M~c du thi tniO'ng quyen ch<;>n phi t~p trung ( OTC) nay c6 the ho<,tt d9ng,
nhung n6 c6 rat nhieu khiem khuyet. Thu nhat, thi trliO'ng nay khong cung cap
cho ngliO'i nam gif:i quyen ch<;>n co h9i ban quyen ch<;>n cho m9t nguO'i khac trli6'c
khi quyen ch<;>n dao h<,tn. Cac quyen ch<;>n dtiqc thiet ke de duqc nam gif:i cho den
khi dao h<,tn, va roi thi chung se duqc thvc hi~n ho~c de cho het hi~u lt;ic. Vi v~y,
hqp dong quyen ch<;>n c6 rat it th~m chi la khong c6 tinh thanh khoan. Thu hai,
vi~c tht;ic hi~n hqp dong cua ngtiO'i ban chi dtiqc dam bao bai cong ty moi gi6'i
kiem kinh doanh. Neu nguO'i ban quyen ch<;>n ho~c cong ty thanh vien cua Hi~p
h9i eac Nha Moi gi6'i va Kinh doanh quyen ch<;>n mua va quyen ch<;>n ban hi pha
san, ngtiO'i nam gif:i quyen ch<;>n se bi lo vi rui ro tin dl,mg. 1 Thu ba, chi phi giao
dich hiong doi cao, m9t phan la do hai van de tren.
Nam 1973, da c6 m9t thay doi mang tinh each m<,tng trong the gi6'i quyen
ch<;>n. San giao dich Chicago Board of Trade (CBOT), san giao dich lau dO'i nhat
va 16'n nhat ve eac hqp dong giao sau hang h6a, da to chuc m9t san giao dich
danh rieng cho giao dich quyen ch<;>n co phieu. San giao dich nay duqc d~t ten la
Chicago Board Options Exchange (CBOE) varna cua giao dich quyen ch<;>n mua
vao ngay 26/4/1973. Cac hqp dong quyen ch<;>n ban dau tien duqc dua vao giao
dich trong thang 6/1977.
CBOE da t<,to ra m9t thi truO'ng trung tam cho eac hqp dong quyen chQn. Bang
each tieu chuan h6a eac dieu khoan va quy dinh cua hqp dong quyen ch<;>n, n6
da lam tang tinh thanh khoan cua thi trtiO'ng. N6i each khac, m9t nha dau tti da
mua ho~c ban m9t hqp dong quyen ch<;>n trti6'c d6 c6 the quay tr&l<,ti thi trtiO'ng
trti6'c khi hqp dong dao h<,tn va ban ho~c mua quyen ch<;>n, va nhti v~y la da bu
tri:i vi the ban dau. Tuy nhien, quan tr<;>ng nhat, CBOE da bo sung m9t trung tam
thanh toan dam bao cho ngtidi mua rang ngtidi ban Se thl;ic hi~n day du nghia V\1
theo hqp dong. Vi v~y, khong giong nhu tren thi trtiO'ng phi t~p trung, nguO'i mua
quyen ch<;>n khong con phcli lo lang ve rui ro tin dl;lng cua nguO'i ban. Dieu nay
khien quyen ch<;>n tr& nen hap dan hon doi v6'i cong chung.
Tu thO'i diem d6, nhieu san giao dich chung khoan va gan nhu tat eel san giao
dich giao sau bat dau giao dich quyen ch<;>n. Duqc kich thich bai nhu cau cua
cong chung ve quyen ch<;>n, nganh kinh doanh nay tang trti&ng m<,tnh me cho den
khi thi trliO'ng chung khmin Sl;lp do n~ng ne vao nam 1987. Bi ton h<,ti bai cu soc
nay, nhieu nha dau tti ea nhan da su dl;lng quyen ch<;>n trti6'c day da tranh xa thi
trtidng nay, va khoi hiqng giao dich chi mdi hoi phl;lC (1 ffiUC nam 1987 trong thdi
gian gan day.
1.
f)Vong nhien, ca nhan ho~c cong ty bj thi~t h<;~i c6 the thea duoi bi~n phap ki~n t1,1ng v6n
rat t6n kem.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYt:N CHON 41
M?c dil cac giao djch cua ccic djnh che tren s~m giao djch quyen chQn van
ttio'ng 4oi m~nh sau Vl,l Sl,lp do, ffiQt XU htidng noi len vao hk do da bUQC cac san
giao djch ph<H duong dau v&i m<)t moi de dQa qnh tranh m&i: st;i hoi sinh cua cac
thi trtibng quyen chQn phi t~p trung. Vao dau th~p nien 1980, nhieu cong ty b~h
dau su dvng hoan doi tien t~ va lai suat de quan tri rui ro. Cac h<Jp dong nay da
dti<JC mo ta ngan gQn trong Chuang 1 va se dti<JC nghien diu chi tiet ho'n trong
chtio'ng 12, day la cac giao djch tti nhan dti<Jc thiet ke phil h<Jp v&i cac nhu cau
Cl,l the cua hai ben tham gia. Chung chju rui ro tin dt,mg khi m<)t ben c6 the mat
kha nang chi tra, de cho ben con l~i nam gift m<)t khoan n<J rna bu<)c phai tiep tvc
thea duoi len den toa an pha san. Tuy nhien, h6a ra cac khoan n<J nhti v~y l~i it va
thtia th&t; va thj trtibng nay v~n hanh tot m<)t each khac thtibng. Ngay sau d6, ccic
cong ty bat dau t~o ra ccic d~ng h<Jp dong phi t~p trung khac, nhti h<Jp dong ky
h~n, va nhti mong d<Ji, quyen chQn cling bat dau dti<Jc su dt,mg. Tuy nhien, vi djnh
muc toi thieu cua moi giao djch kha l&n va c6 rui ro tin dt,mg, cong chung khong
the tham gia vao thi trtibng phi t~p trung m&i hoi sinh nay. Sl,i phat trien cua thi
trtibng phi t~p trung cua cac dinh che nay da gay ap lt;ic n?ng ne len cac san giao djch
quyen chQn. Vao dau th~p nien 1990, cac san giao djch co gang tra nen sang t~o han
de gianh l~i thi phan giao dich cua ccic djnh che va kich thich moi quan tam cua cong
chling v&i quyen chQn. Tuy nhien, cac xu hu&ng nay khong c6 nghia la quyen chQn
dang mat dan tinh d~ chling; th~t ra, chling tra nen pho bien ho'n bao gib het doi v&i
cac djnh che tru chinh va doanh nghi~p. nhting muc tang trtiang thi t~p trung cac
thj trtibng phi t~p trung. Cac san giao djch da rat thanh cong trong vong 20 nam qua
va da khong ngling qnh tranh v&i st;i phat trien cua thi trtibng phi t~p trung. Tht;ic te
la, ca hai thj trtibng nay deu c6 quy mo l&n va phat trien on djnh. Thea thbi gian, cac
San giao dich da dieu chinh Co' che giao djch de phil h<Jp Vdi nha dau tti nho le, nhftng
ngtidi muon c6 st;i dam bao tit cac nha t~o l~p thj trtibng rna hQ dang giao djch va hQ
cling muon c6 st;i dam bao thanh tocin tit san giao dich, chung ta se thao lu~ van de
nay a nhung phan sau. Nhftng nha dau tti l&n, trong luc dang giao dich ccic quyen
chQn dti<Jc niem yet, hQ cling quan tam t&i st;i tliy bien trong cac quyen chQn tren thi
trtibng phi t~p trung. Chung ta se thao lu~ ve thi trtibng OTC trong ccic phan sau.
a
II QUYEN CHQN MUA
a
Quyen chQn mua la m<)t quyen chQn de mua m<)t tai san m<)t muc gia co djnh gia tht;ic hi~n. Hi~n nay ton t~i quyen chQn doi v&i rat nhieu d~ng tai san, nhting
ngay bay gib chung toi se t~p trung vao quyen chQn doi v&i co phieu. I Hay xem xet
vi dv sau: Vao ngay 01/08/2011, nhieu san giao djch chao ban cac quyen chQn doi
v&i co phieu cua Microsoft. M<)t quyen chQn mua cv the c6 gia tht;tc hi~n la $27.50
va c6 ngay dao h~n la 16/09. Co phieu cua Microsoft c6 gia la $27.27. Ngubi mua
quyen chQn nay nh~n dti<Jc quyen mua co phieu vao bat cu luc nao cho den ngay
16/09 a muc gia $27.50 m<)t co phieu. Vi v~y. ngtibi ban quyen chQn d6 c6 nghia
1.
Nhv chung toi da de c~p trong Chvang 1, cac sim pham phai sinh khong chi dvqc thiet ke
cho tai san rna con cho hqp dong giao sau va thoi tiet, von khong dvqc xem Ia tai san.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
42 PHAN I QUYEN CHON
vv ban co phi<~u (j muc gia $27.50 m9t co phieu bat cu khi n~lO rna nguoi mua
muon cho den ngay 16/09. Vi d~c quyen nay, nguCii mua phai tra cho nguCii ban
m9t muc phi, ho~c gia quyen chQn, la $0.125.
T~i
sao cac ben l~i tham gia vao hqp dong quyen chQn mua? NguCii mua se
khong thl;lc hi~n ngay quyen chQn, vi c6 the mua duqc co phieu nay tren thi
truCing v&i gia $27.27 thap han muc gia thl;lc hi~n $27.50. NguCii mua quyen chQn
chac chan phai mong dqi ding gia co phieu se tang len tren $27.50 tru&c khi quyen
chQn het hi~u h;ic. Nguqc l~i, nguCii ban quyen chQn mong dqi rang gia co phieu
se khong vuqt tren muc $27.50 tru&c khi quyen chQn het hi~u ll;lc. NguCii mua va
nguCii ban thuang luqng muc phi $0.125, khoan tien c6 the xem nhu phan danh
cuqc cuanguCii mua vevi~c giaco phieu se tang tren $27.50vao ngay 16/09. Ngoai
ra, ca nguoi mua va nguoi ban ciing c6 the da su dvng quyen chQn de bao v~ vi
the doi v&i co phieu - m9t chien luqc rna chung toi da de c~p trong Chuang 1 v&i
ten gQi phong ngua rui ro.
Gia djnh ding ngay sau khi quyen chQn mua duqc mua, gia co phieu tang. Vi
gia thl;lc hi~n la khong doi, quyen chQn mua bay giCI tra nen c6 gia trj han. Cac
quyen chQn mua m&i v&i cling dieu ki~n se duqc ban v&i muc phi cao han. Vi v~y,
cac quyen chQn mua cii han v&i cling ngay dao h~n va gia chot ciing phai duqc
ban v&i muc phi cao han. Tuang tt.;i, neu gia co phieu giam, gia quyen chQn mua
ciing se giam. Ro rang nguCii mua quyen chQn mua c6 kY VQng ve xu hu&ng tang
gia cua co phieu.
M9t quyen chQn mua rna gia chung khoan cao han gia thl;lc hi~n duqc gQi la
cao gia ITM (in-the-money). Tuy nhien, nhu chung ta se thay trong Chuang
3, cac quyen chQn mua cao gia khong nhat thiet duqc thl;lc hi~n tru&c khi dao
h~n. Neu gia co phieu thap han gia thl;lc hi~n, quyen chQn mua duqc gQi la ki~t
gia OTM (out-of-the-money). Cac quyen chQn mua ki~t gia OTM khong bao
giCI nen duqc thl;lc hi~n. Chung ta se xem xet cac van de nay thau dao han trong
Chuang 3. Neu gia co phieu bang v&i gia thl;lc hi~n, quyen chQn la ngang gia
ATM (at-the-money).
I
QUYEN CHQN BAN
Quyen chQn ban la m9t quyen chQn de ban m9t tai san, vi d1,1 m9t co phieu. Hay
xem xet m9t quyen chQn ban m9t co phieu cua Microsoft vao 01/08/2011, v&i gia
thl;lc hi~n la $27.50 m9t co phieu va ngay dao h~n la 16/09. Quyen chQn nay cho
phep nguCii nam giu ban co phieu (j muc gia $27.50 m9t co phieu vao bat eli luc
nao cho den 16/09. Co phieu hi~n nay duqc ban v&i gia $27.27. Vi v~y, nguCii nam
giu quyen chQn ban c6 the chQn thl;lc hi~n quyen chQn, ban co phieu cho nguCii
ban v&i gia $27.50 mc)t co phan. Tuy nhien, nguCii nam gill quyen chQn ban c6
the thich chCI dqi va xem thu co phieu c6 giam han nua du&i muc gia thl;lc hi~n
khong. NguCii mua quyen chQn ban mong dqi gia co phieu se giam, trong khi
nguCii ban mong dqi gia se gill nguyen ho~c tang.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG OUYEN CHON 43
Nguai mua va nguai ban quyen ch<;>n ban tht:lang luqng muc phi la $1.70,
khoan tien rna ngt:lai mua tra cho nguai ban. Phan phi c6 the xem nhu st;i danh
cuqc cua nguai mua ding gia co phieu se khong tang len tren $27.50 mc)t co
phan cho den ngay 16/09. Nguai ban chap nh~n muc phi nay vi n6 duqc xem la
mc)t khoan den bu cong bang cho vi~c mua co phieu (j muc gia $27.50 bat cu hie
nao cho den ngay 16/09. Nhu trong trt:lbng hqp quyen ch<;>n mua, nguai mua
ho~c ngt:lbi ban c6 the su dt,mg quyen ch<;>n ban de phong ngua rui ro vj the doi
vC/i co phieu.
Vi quyen ch<;>n ban cho phep ngt:lbi nam gifi ban co phieu (j muc gia co dinh,
mc)t st;t svt giam cua gia co phieu se lam cho quyen ch<;>n c6 gia tr! han. Nguqc
l~i, neu gia co phieu tang, quyen ch<;>n ban se c6 gia tri thap han. R6 rang la nguai
mua quyen ch<;>n ban kY v<;>ng co phieu c6 xu huCing giam gia.
Neu gia co phieu thap han gia tht;tc hi~n, quyen ch<;>n ban duqc xem la cao gia
ITM. Trong Chuang 3, chung ta se thay doi khi, khong phai luon luon, tot nhat la
tht;tc hi~n quyen ch<;>n cao gia ITM truoc khi dao h~n. Neu gia co phieu cao han
gia tht;tc hi~n, quyen ch<;>n ban la ki~t gia OTM. Mc)t quyen ch<;>n ban ki~t gia OTM
khong bao gia nen dt:lqc tht;tc hi~n. Khi gia co phieu bang vC/i gia tht;tc hi~n, quyen
ch<;>n ban la ngang gia ATM.
IJ THI TRUONG GIAO DICH PHI T~P TRUNG
Nhu da dt:lqc de c~p b tren, hi~n nay c6 mc)t so lC/n cac th! truang quyen ch<;>n phi
t~p trung (OTC) duqc giao djch chu yeu bbi cac nha dau tt:l to chuc. Chicago da
khong con la trung tam cua nganh kinh doanh quyen chQn. Qui mo cua thj trt:lbng
nay la tren toan the giCii. Mc)t quyen ch<;>n duqc mc)t cong ty My b Minnesota mua
b van phong mc)t ngan hang Nh~t b New York, va ngan hang nay sau d6 c6 the l~i
mua mc)t quyen ch<;>n bu tru tit mc)t ngan hang Thvy Si b London, dieu nay khong
c6 gi dang ng~c nhien. Cac hqp dong nay dt:lqc k)T ket rieng giua cac doanh nghi~p
lC/n, to chuc tai chinh, va doi khi la ca chinh phu, va nguai mua quyen ch<;>n ho~c
la biet r6 muc de) dang tin c~y cua ngt:lbi ban ho~c la da ghim thieu rui ro tin dvng
bang mc)t so khoan bao dam ho~c cac bi~n phap nang cao de) tin nhi~m khac. Tuy
nhien, nguai mua cac quyen ch<;>n gan nhuluon phai doi m~t vCii mc)t so lo~i rui
ro tin dvng. Tuy nhien, lo~i quyen ch<;>n nay c6 rat nhieu lqi the lCin.
Lqi the thu nhat la cac dieu ki~n va qui djnh cua cac quyen ch<;>n nay c6 the
dt:lqc thiet ke cho phu hqp VCJi nhu cau cua ca hai phia. Vi dl,l, gia djnh rang nha
quan trj CUa ffiQt quy htiu bong muon bao V~ lqi nhu~n CUa danh ffil,lC dau tt:l CUa
quy doi vCii st;i svt giam chung cua th! trt:lbng. Vi~c mua mc)t quyen ch<;>n ban cho
phep ngt:lbi nam gifi danh ffil,lC dt:lqc quyen ban danh ffil,lC cho ngt:lbi ban quyen
ch<;>n vCii mc)t gia tri nhat djnh vao mc)t ngay C\1 the c6 the dam bao cho nha quan
tri mc)t tY suat sinh lqi toi thieu. Nhung khong may man thay, d~ng giao dich
nay khong the luon dt:lqc tht;ic hi~n tren san giao djch quyen ch<;>n. Thu nhat, cac
quyen ch<;>n tren san giao djch dt;ta tren mc)t so co phieu va chi so chung khoan
nhat
djnh. Nha quan
trj can mc)t quyen ch<;>n ung vCJi m<)t danh ffil,lC dau tt:l rieng
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
44 PHAN I OUYEN CHON
bi~t,
CO t~e khong ttiong thfch y{ji caC quyen ChQn chi SO hi~n CO. I Thu hai, CaC
quyen ChQn tren san giao djch dao h~n VaO nhflng ngay dti<JC qui djnh Cl,l the,
c6 the khong phu hqp v&i mong muon cua nha quan trj. Thu ba, ngay ca khi cac
quyen chQn d6 c6 san, c6 the khong c6 du tinh thanh khoan de tht,tc hi~n nhflng
giao djch l&n can thiet de bao v~ ca m<)t danh mi,IC dau tti. Trong tht trtidng phi
t~p trung, nha quan trj c6 the xac djnh chinh xac ket hqp nao cua cac chung
khoan can ky ket hqp dong quyen chQn va khi nao quyen chQn can dtiqc tht,tc
hi~n. 2 M~c du ccic giao dtch l&n bat thtibpg can m<)t khoang thbi gian de sap d~t,
gan nhu Ia hau het cac nha quan tr! quy deu c6 the tht,tc hi~n duqc ccic giao dtch
mong muon. Thu tti, trong thj trtidng phi t~p trung, cac quyen chQn c6 the dtiqc
thiet ke danh cho nhieu cong Cl,l han chu khong chi co phieu. Cac quyen chQn c6
the dtiqc danh cho trai phieu, Hii suat, hang h6a, tien t~, va nhieu lo~i tai san khac
cfmg nhti ca m<)t so cong Cl,l khong phai Ia tai san, nhti thdi tiet.
M<)t lqi the thu hai la th! trtibng phi t~p trung Ia th! trtibng tti nhan tuc Ia cong
chung hay cac nha dau tti khac, bao gom ca ccic doi thu qnh tranh khong can dtiqc
biet ve cac giao djch da hoan tat. Dieu nay khong c6 nghia la ccic giao dtch d6 la bat
hqp phap hay dang nghi ngb. Tren san giao dtch quyen chQn, m<)t l~nh khoi luqng l&n
de mua quyen chQn ban c6 the phat ra tin hi~u cho tht trtibng ding m<)t ngubi nao d6
da biet den m<)t tin xau nao d6. Dieu nay c6 the khien thi trtibng hoeing lo~ vi lo lang
ve thong tin dang dtiqc tri hoan se s&m xuat hi~n.
M<)t lqi the khcic la giao djch phi t~p trung ve ban chat khong bi kiem socit. Cac
qui dinh cua giao djch nay thu<)c ve tinh trung tht,tc va phep eli xu thong thtibng
trong kinh doanh. Ccic to chile khong tuan thu se khong the tlm duqc doi tcic de
giao djch. Moi trtibng thong thoang nay c6 nghia la khong can c6 S\,1 chap thu~n
cua chinh phu trong vi~c chao ban cac lo~i quyen chQn m&i. Cac hqp dong don
thuan chi dtiqc t~o ra b6'i ccic ben thay dtiqc lqi ich song phtiong trong vi~c giao
djch kinh doanh v&i nhau. Khong c6 nhflng rang bu<)c ton kern ho~c thoi quan
lieu xen vao. 3
R6 rang cling c6 m<)t so h~n che cua th! trtibng phi t~p trung, co ban nhat la
rui ro tin dl,lng ton t~i va lo~i tru nhieu khcich hang von khong the thiet l~p d<)
tin nhi~m cho mlnh ra khoi th! trtibng nay. Van de rui ro tin d1,1ng la m<)t van de
1.
2.
3.
Th~t Ia uong phf neu nhli b;;tn mua quyen ch<;m doi voi tung chung khoan, ngay ca trong
trvang hqp chung ton t;;ti, vl dieu d6 se bao v~ danh m~:~c trvoc mc;>t rui ro da dvqc giam
thiE~u thong qua da d~ng h6a.
Vi mc;>t ket hqp cua cac co phieu dliqc g<;>i Ia ro, cac d~ng quyen ch<;>n nay dl1<;1c g<;>i Ia cac
quyen chc;m theo r6.
Vao thai diem cuon sach nay di1<;1C viet, CC1 che quan ly cac giao djch phai sinh qua th!
trliang OTC dang c6 s\f thay doi, h~ qua tlt D~o Lu~t Dodd-Frank nam 2010. D;;to lu~t nay
di1<;1C ban hanh mc;>t phan Ia do cac quan diE~m lo ng~i rang chfnh S\f thieu kiem soat th!
trliang OTC da g6p phan gay ra s\f do vo thj trliang. Bat chap ly do nay c6 th~t 5\f dung
hay khong thl, D~o lu~t ra dai da yeu cau cac chfnh phu cac bang phai tang cliang giam
sat ho;;tt dc;>ng thj trliang OTC. Vi~c thiet l~p cac lu~t I~ de nham toi kiem soat nay da trai
qua tien trlnh trong thai gian dai va n6 CO the thong qua S\f xem xet l~i neu din thiet. Vi
v~y trong wang lai vi~c giam sat ch~t che thj trliang OTC tu phla chfnh phu cac ban c6
the co ho~c khong.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 45
quan tn;mg va rat de thay d hi~n t~i tren thi tn:iang hoan doi, va chung ta se thao
lu~n nhieu han & cac chuang sau. Ngoai van de rui ro tin d1,mg, qui mo cua cac
giao dich tren thi truang phi t~p trung l6'n han kha nang cua nhieu nha dau tu.
Tuy nhien, khong the biet r6 rang giao dich phi t~p trung thi dat hay re han giao
djch tren san giao dich.
Thi truang OTC tuang doi 16'n, nhung vi tinh chat tli nhan cua cac giao dich,
kh6 rna c6 the do luang duqc qui mo cua chung. Ngan hang Thanh toan Quoc te
(BIS) tien hanh cac CUQC khao sat hang nua nam m9t Ian de no hjc cung cap cac so
li~u. Tuy nhien, cac khao sat nay, can nhieu thai gian de hoan tat va duqc xuat ban
kha ch~m. Nghien diu m6'i nhat cua BIS u6'c tinh ding vao cuoi thang 12/2010,
gia trj khai toan -luqng gia tri cua cong Cl,l ca Sd - cua quyen ch<;>n Hii suat, tien t~,
co phieu va hang h6a la 64 nghin cy USD, v6'i gia tri thi trliang khoang 2.2 nghin
ty USD. Hinh 2.1 trinh bay gia tri khcii tmin tren thi trliang OTC tU nam 1998 den
thang 12/2010. Ve m~t lich su, gia tri von khai toan cua quyen ch<;>n da tang deu
trong nhieu nam qua. M{>t lan nua, du li~u tli thi truang phcli sinh duqc trinh bay
trong Chuang 1 da cho thay r6 rang CUQC khung hoang tai chinh nam 2008 c6 anh
hu&ng dang ke len quy mo cua thi truang quyen ch<;>n.
C6 m9t dieu dang chu yla, Hinh 2.2 cho thay khi ap hjc khung hoang tac d{>ng
len thi truang nay, gia tri thi truang cua n6 da tang len dang ke, d~t muc han 3
nghin cy USD vao thang 12/2008. M{>t Ian nua, trong giai do~n thi truang nhieu
bien d{>ng trong nam 2008, gia tri khcii toan suy giam nhung gia tri thi truang con
l~i l~i tang len. Tuy nhien, khi can khung hoang bu6'c qua nam 2009, cac doanh
HINH 2.1 Gia tri khai toan tren thi tn.tong quyen chc;m ore
$100
$90
$80
~
c
:2
Cl
$70
$60
.s
I:
'<II
$50
..c:
$40
...
:;a
0
..:00:
I:
~
$30
$20
$10
$0UL~~~~~~~~~~~~~~au~~~~~~~u.u.u
~~q't>. .:~o,~o,~-vq:'o~. -v~~~~-v~~~~~-v~~~~:_,-v~~~-v~~~~-v~"#~~-v~~~~~-v~~~~~-v~:~~
.
. -v~:~'~.V'~
.
Cac quan sat hang nlia nam
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
46 PHAN I QUYEN CHON
HINH 2.2 Gia trj thi tntang tren thj tntO'ng quyen ch<:m OTC
3.5
3.0
~
c
2.5
:c1:11
.s
1:11
2.0
~...
:c·
...
1.5
:!!!
1.0
.
...
"I:'
"
0.5
0.0 ...-..J...-..JL.-.J'---1..-.....-......-J..-....-..J..J-..J..J-....u-....u-....u......................._,_.._,_....._.L.l...ll......_.........................__._.___.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~-~
~'v~~~~~~~,v~~~~~~~~~~~~~~~'v
Cac quan sat hflng nua nam
da thanh ly de vi the cua h<;> lam ghim gi<i tr! khai toan ciing nhu gia tr!
th! trucmg quyen ch<;>n.
Hau het cac quyen ch<;>n duqc t{;\O ra tren th! truC1ng phi t~p trung khong phcli
la d<;lng quyen ch<;>n co dien doi vai m9t co phan thuC1ng rieng bi~t. Chung la de
quyen ch<;>n doi vai trai phieu, lai suat, hang h6a, hoan doi, ngo{;li t~ va bao gom
d. de bien the la ket hqp quyen ch<;>n vai cong Cl,l khac. Nhu da de c~p, m9t so
luqng dang ke duqc t<;lo ra danh cho danh mvc co phieu ho~c chi so co phieu. Rat
nhieu quyen ch<;>n danh rieng cho de chi so chung khoan nuac ngoai. Tuy nhien,
de nguyen tac d!nh gia va su d~:mg cac quyen ch<;>n l{;li rat giong nhau, du la quyen
ch<;>n duqc t<;lO ra tren San giao d!ch quyen ch<;>n hay tren th! trudng phi t~p trung.
C6 rat nhieu bien the de thich hqp vai nhieu lo{;li quyen ch<;>n khac nhau. Chung ta
se nghien cuu rat nhieu lo{;li nay trong de chuang sau. Tuy nhien, hau het nhung gi
duqc trinh bay ve quyen ch<;>n trong de Chuang tit 2 den 7 se su dvng de vi dv tit
th! truC1ng c6 to chuc. Bay giC1 hay xem th! truC1ng c6 to chuc v~n hanh nhu the nao.
nghi~p
I
THI TRUONG GIAO DICH Dli(JC NIEM YET
M9t san giao djch la m9t phap nhan duqc to chuc de tht.tc hi~n giao djch chung
khoan, quyen ch<;>n, ho~c giao sau. N6 cung cap cac thiet hi ti~n ich va ban hanh
de qui d!nh va dieu ~~ de quan ly de giao djch doi VOi de cong Cl,l duqc mua ban
t<;li d6. Trong cac thi truC1ng quyen ch<;>n, san giao dich c6 to chuc da phat trien
de dap ling vi~c thieu chuan h6a va thanh khoan cua thj truC1ng OTC. Cac quyen
ch<;>n OTC duqc nhung nguC1i ban d bi~t ban cho m9t nguC1i mua cv the. Dieu
ki~n va qui dinh trong hqp dong, nhu gia tht,tc hi~n va ngay dao h{;ln, duqc thiet ke
cho phil hqp vai de bentham gia.Vi th! tntC1ng OTC da phat trien nen de dieu
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 47
khoan va quy dinh trong cac hqp dong nay cling dan duqc chuan hoa, m~c du van
co tinh linh ho~t cho cac nha dau tli ca bi~t.
San giao djch cong C\1 phai sinh
San giao djch co to chile da dap ling nhu cau cua thi truO'ng can ph~H co cac hqp
dong quyen chQn dtiqc chuan hoa, trong do san giao djch se Ct,l the hoa dieu
khoan va quy dinh trong hqp dong. Ket qua Ia, m9t thi tntO'ng thu hai danh cho
vi~c giao dich quyen chQn da duqc hinh thanh. Dieu nay da lam cho thi truO'ng
quyen chQn de tiep c~n va thu hut slj quan tam cong chung.
Ket qua cua vi~c duqc cung cap ti~n ich giao djch, qui dinh Ct,l the cac dieu ·~
va qui tac, va chuan h6a cac hqp dong Ia cac quyen chQn c6 the duqc mua ban nhu
co phieu. Neu nguO'i nam gift quyen chQn muon ban quyen chQn tntoc ngay dao
h:;m hay nguO'i ban quyen chQn muon thoat khoi trach nhi~m phai mua ho~c ban
co phieu, m<}t giao dich dong vi these duqc dan xep tren san giao djch. Chung ta
se xem xet cac qui trinh nay Ct,l the hon trong phan sau.
San giao dich quyen chQn Chicago (CBOE), san giao dich quyen chQn co to
chile dau tien, da thiet l~p cac qui trinh de m<}t quyen chQn co the mua ban duqc.
Ngoai ra, no con rna duO'ng cho cac san giao dich American, Philadelphia va
Pacific Exchanges bat dau giao dich quyen chQn. Nhieu phan sau day se nghien
cuu cac qui dinh c1,1 the cua CBOE.
.
Theo du li~u tu tc.tp chi Futures Industry, trong so 11.1 tY USD khoi luqng giao
dich quyen ch<;>n niem yet co khoang 1.12 t-y USD hqp dong phai sinh duqc g!~o
dich t~i CBOE nam 2010. Cac san giao dich phai sinh trong thO'i d~i ngay nay_
khong con duqc phan bi~t bai lo~i hqp dong duqc giao dich cling nhu vi tri dia
ly cua san. Vi dt.~ nhu CBOE hi~n nay da sa huu San giao dich giao sau CBOE. Va
san Giao dich New York sat nh~p voi San Euronext vao nam 2007, va phap nhfm
moi nay sa huu luon ca san Chung Khoan American, noi dang giao dich quyen
chQn, va ca san Quoc Te Giao Sau Tai Chinh va Quyen Ch<;>n London, noi dang
giao dich ca quyen chQn va hqp dong giao sau. Vao thang 4/2011, t~p chi Futures
Industry cho thay co 78 san giao djch phai sinh khac nhau tren toan cau.
9ieu kifn niem yet
Cac san giao dich quyen chQn qui dinh cac tai san rna giao dich quyen chQn duqc
phep. Doi voi quyen chQn co phieu, dieu ki~n niem yet cua san giao dich qui dinh
nhung co phieu du dieu ki~n co the giao dich quyen chQn. Truoc day, cac dieu
ki~n nay h~n che vi~c niem yet quyen chQn trong gioi h~n co phieu cua cac cong
ty Ion, nhung cac qui dinh nay da duqc noi long, va nhieu quyen chQn cua cong
ty nho da co giao dich. San giao dich cling qui dinh nhung dieu ki~n toi thieu rna
rna m<}t co phieu phai d~t duqc de duy tri vi~c niem yet quyen chQn. Cac yeu cau
nay tuong tlj nhung co phan it nghiem ng~t hon yeu cau niem yet lan dau. Tuy
nhien, trong tat ca cac tntO'ng hqp, san giao dich co quyen thljc hi~n cac ngo~i ·~
trong qui dinh niem yet va bo niem yet.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
-I
\
..
·
ONTHISV.COM
48 PHAN I QUYEN CHON
Tat eel cac quyen ch<;>n a m<)t d:~mg C\1 the - ch<;>n mua ho~c ch<;>n ban - d6i vO'i
m<)t co phieu da dinh san duqc xem la nam trong m<)t lo~i quyen chqn. Vi d1:1,
quyen ch<;>n mua Microsoft la m<)t lot;ti quyen ch<;>n va quyen ch<;>n ban Microsoft
la m<)t lot;ti khac. M<)t chu6i quyen chqn (option series) la tat eel cac quyen ch<;>n
cua m<)t lot;ti dinh san c6 dmg gia thvc hi~n va ngay dao ht;tn. Vi d1:1, quyench<;>n
mua Microsoft vao thang 9 gia 27.50 la m<)t chuoi, va quyen ch<;>n ban Microsoft
thang 10 gia 25 la m<)t chuoi khac.
Trong cac nam gan day, nhieu quyen ch<;>n duqc niem yet. tren nhieu san giao
dich khac nhau. Tuy nhien, trong bat cu trucmg hqp nao, can nhO' rang chinh san
giao djch se xac djnh li~u quyen ch<;>n doi Vdi m<)t CO phieu C\} the Se duqc niem
yet hay khong. Ban than cong ty khong c6 anh huang.
Qui mo hqp ctong
M<)t hqp dong quyen ch<;>n co phieu tren san tieu chuan c6 quy uO'c giao dich 100
co phieu. Vi v~y, neu m<)t nha dau tu mua m<)t hqp dong, hqp dong d6 th~t ra dt;ti
di~n cho cac quyen ch<;>n mua 100 co phieu. Tru<'1ng hqp ngot;ti 1~ cua qui mo hqp
dong tieu chuan dien ra khi ho~c co phieu hi chia tach ho~c cong ty tuyen b6 chi
tra co tile bang co phieu. Trong tru<'1ng hqp d6, s6 co phieu dt;ti di~n bai m<)t hqp
dong tieu chuan duqc dieu chinh de phan anh thay doi trong mile von h6a cua
cong ty. Vi d1:1, m<)t cong ty tuyen b6 chi tra m<)t mile co tile bang co phieu la 15%,
. s6 co phieu dt;ti di~n bai hqp dong hi~n hanh thay doi tu 100 len 115. Ngoai ra,
gia thvc hi~n duqc dieu chinh thanh 1/1.15 = 0.8696, lam trcm len mile mqt pha'n
8 ga'n nhat - 0.875 - cua gia tri cu. Neu vi~c chia tach co phieu ho~c chia co tuc
bilng co phieu dan den s6 co phieu mO'i la b<)i s6 s6 le cua 100, nhung nguai nam
gill cac hqp dong hi~n hanh duqc dam bao bang cac hqp dong bo sung. Vi dl,l, neu
m<)t co phieu duqc tach thanh hai co phieu, ngu<'1i mua va nguai ban se nh~n duqc
hai hqp dong ling vO'i moi hqp dong cu. Ben qnh d6, gia thvc hi~n cling giam con
phan nua gia tri truO'c day.
Qui mo hqp dong quyen ch<;>n chi SO Va m<)t SO cong C\} khac duqc qui djnh
theo s6 nhan. Vi d1:1, m<)t hqp dong quyen ch<;>n d6i vO'i S&P 100 co s6 nhan la 100;
m<)t nha dau tu mua m<)t hqp dong thi th~t ra da mua quyen ch<;>n chi s6 c6 gia
tri 100 x Chi s6.
Gia thlfc hi~n
Tren san giao dich phai sinh, gia tht;tc hi~n duqc chuan h6a. San giao dich qui
dinh mile gia thvc hi~n c6 the ky ket hqp dong quyen ch<;>n. Cac nha dau tu
phai san long giao dich quyen ch<;>n vO'i mile gia thvc hi~n qui dinh. Di nhien,
cac giao dich OTC c6 the nh~n bat cu mile gia thvc hi~n nao rna hai ben tham
gia thoa thu~n.
M\}C tieu cua san giao dich trong vi~c thiet l~p gia thvc hi~n la cung cap cac
quyen ch<;>n thu hut kh6i luqng giao dich. Hau het cac giao dich quyen ch<;>n deu
t~p trung vao cac quyen ch<;>n rna gia co phieu gan vO'i gia thvc hi~n. Vi v~y, cac
nhan vien san giao dich co xu huO'ng niem yet cac quyen ch<;>n co gi<i thtjc hi~n
xoay quanh nhung rat gan gia hi~n tt;ti cua co phieu. HQ phai su d1:1ng 6c phan
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 49
dmin cua minh de xet xem gi<i thvc hi~n c6 qua cao hon hay qua thap hon muc
gia co phieu t~o ra du khoi h.:i<Jng giao d!ch hay khong. Neu gia co phieu tang, cac
muc gia thvc hi~n m&i gan v&i gia co phieu hon se duqc bo sung.
Trong vi~c thiet l~p gia thl.fc hi~n cua quyen chQn co phieu, san giao d!ch
thu<1ng tuan theo qui lu~t Ia cac muc gia thvc hi~n c6 khoang chenh l~ch $2.50
neu gia co phieu thap hon $25, khoang $5 neu gia co phieu tit $25 den $200, va
trong khoang $10 neu gia co phieu tren $200. Doi v&i cac quyen chQn chi so, cac
khoang chenh l~ch gia thvc hi~n c6 khac bi~t nhieu do bien d<? r{lng cua nhieu chi
so khac nhau. C6 m9t so ngo~i 1~ doi v&i cac qui lu~t nay. Cac quyen chQn c6 giao
d!ch rat soi d{lng c6 gia thvc hi~n rat gan nhau.
Nam 1993, CBOE cho ra d<Ji quyen chQn FLEX, quyen chQn linh ho~t, Ia m9t
d~ng quyen chQn m&i cho thay c6 m9t sl.f chuyen hu&ng so v&i tinh chuan h6a
cua cac thi trudng giao dtch quyen chQn c6 to chuc. Cac quyen chQn FLEX c6 the
c6 bat cu muc gia thl.fc hi~n nao. Ngoai ra, c6 nhieu bien the khac rna chung toi se
de c~p khi chung ta thao lu~n ve ngay dao h~n. Cac quyen chQn FLEX ton t~i v&i
m~nh gia thap nhat Ia $10 tri~u do doi v&i quyen chQn chi so va 250 h<Jp &ing doi
v&i quyen chQn ung v&i co phieu don le.
Vao ngay khong c6 co tuc, gia co phieu giam di m9t muc bang v&i co tuc. V1
I'
ngu<1i nam giu quyen chQn mua khong nh~n co tuc va huang l<Ji tit vi~c gi<Lco .L_/
phieu tang va ngudi nam gifi quyen thQn ban huang lqi tit vi~c co phieu giam,~~--_;_ ,•
vi~c giam gia chung khoan vao ngay giao dich khong c6 co tuc se lam_~ t6n._h~i\ _
ngu<Ji mua quyen chQn mua va giup ich cho ngu<1i mua quyen chQn ban. Tren.- · {
thi tru<1ng OTC tru&c kia, cac quyen chQn du<Jc cho Ia duqc bao v~ doi \idi co
_~
tuc. Neu cong ty tuyen b6 chi tra co tuc $1, gia thl.fc hi~n giam di $1. Vi quyen
chQn OTC da khong du<Jc dung de chuyen nhu<Jng, nhung dieu chinh theo co
tuc da khong dan den van de gi. Tuy nhien, doi v&i cac quyen chQn niem yet
tren san giao dich, cac dieu chinh co tuc d6 se t~o ra nhieu muc gia thvc hi~n
khong theo chuan. Vi v~y, san giao d!ch chQn each khong dieu chinh gia thl.fc
hi~n khi c6 chi tra co tuc bang tien m~t. Dieu nay ciing dung doi v&i thi tru<1ng
OTC hi~n nay.
Ngay4ao h~n
Ngay dao h~n cua cac quyen chQn OTC du<Jc thiet ke phu h<Jp v&i nhu cau cua
ngu<1i mua va ngu<1i ban. Tren san giao dtch quyen chQn, moi co phieu du<Jc phan
lo~i vao cac chu Icy dao h~n rieng. Cac chu ky dao h~n Ia (1) Thang 1, 4, 7 va 10;
(2) thang 2, 5, 8, va 11; va (3) thang 3, 6, 9, va 12. Cac chu ky nay duqc gQi Ia chu
ky thang 1, 2 va 3. Cac ngay dao h~n hi~n c6 hi~u Ivc Ia thang hi~n t~i, thang tiep
theo va 2 thang tiep theo trong chu ky thang 1, 2 ho~C 3 rna chung khoan du<JC
phan vao. Vi d1,1, dau thang 6, IBM, co phieu duqc phan vao chu Icy thang 1, se c6
quyen chQn dao h~n vao thang 6 va thang 7 c{lng v&i hai thang sau trong chu ky
thang 1: thang 10 va thang 1 sap t&i. Khi quyen chQn thang 6 het hi~u ll.fc, quyen
chQn thang 8 se du<Jc bo sung; khi quyen chQn thang 7 dao h~n, quyen chQn thang
9 se du<Jc bo sung; va khi quyen chQn thang 8 het hi~u lvc, quyen chQn thang 4
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
50 PHAN I QUYEN CHON
se du<;tc dua vao. Quyen chQn chi so thuC1ng c6 ngay dao h~n la thang hi~n t~i va
2 thang sau d6.
Ky h~n cua quyen chQn doi v&i co phieu don le keo dai khong qua 9 thang
tru m<}t so ngo~i 1~. LEAPS (co phieu dti<;tc nam gift dai h~n- Long term Equity
Anticipation Share) la cac quyen chQn doi v&i m<}t so co phieu C\1 the va chi so c6
thC1i gian dao h~n len den 3 nam. LEAPS da to ra kha pho bien. M~c du LEAPS c6
ton t~ doi v&i quyen chQn chi so, hau het khoi lu<;tng giao djch cua LEAPS la doi
v&i co phieu don le.
Nhu dade c~p a tren, cac quyen chQn FLEX ton t~i doi v&i co phieu va chi so
va cho phep cac nha dau tti qui djnh bat cu muc gia tht;tc hi~n nao. Cac quyen
chQn FLEX cling c6 the c6 bat ky ngay dao h~n nao, c6 the len den 5 nam doi v&i
quyen chQn chi so va 3 nam doi v&i quyen chQn doi v&i co phieu rieng le. Quyen
chQn FLEX la phan ung cua m<}t phan san giao djch quyen chQn doi v&i thi truC1ng
quyen chQn OTC dang tang tru&ng rna trong d6 gia tht;tc hi~n va ngay dao h~n
quyen chQn dti<;IC thiet ke theo nhu cau.
Ngay dao h~n cua quyen chQn giao djch tren san la ngay Thu Bay lien sau ngay
Thu Sau tuan thu ba cua thang. Ngay cuoi cung rna quyen chQn giao djch la ngay
Thu Sau tuan thu ba cua thang.
vi. the va han
:-- Hanrmuc
. muc thu'c. hi en
.
..
--.
.
--~n_Chung Khoan SEC bu<}c cac san giao djch quyen chQn phai ap d~t
muc the
hfll
(position limit), la so lti<;tng quyen chQn toi da rna m<}t nha dau
vi
·y tti c6 the nam gift ve m<}t phia cua thi trtiC1ng. Vi d\1, vi deu la chien lti<;tc tang gia,
-- mua ·quyen chQn mua va ban quyen chQn ban doi v&i cung m<}t co phieu la cac
giao djch deu nam a m<}t phia cua thi truC1ng. Tuong tt;i nhu v~y, hai vi the ban
quyen chQn mua va mua quyen chQn b~n deu la chien lti<;tc gia giam nen dti<;tc
xem nhu cling a ve m<}t phia cua thi truC1ng. San giao dich quyen chQn ban hanh
h~n muc vi the cho tung chung khoan, phv thu<}c vao khoi lti<;tng giao dich cua co
phieu va so co phieu luu thong. Cac quyen chQn chi so thuC1ng khong c6 h~n muc
vi the vi chung dti<;tc su dl,lng r<}ng rai trong cac danh ffil,lC cua cac to chuc. M<}t
so nha kinh doanh du<;tc gQi la nguC1i t~o l~p thi trtiC1ng (market maker) c6 nhung
ngo~i ·~ nhat djnh doi v&i cac gi&i h~n vj the nay.
H~n muc tht;ic hi~n (exercise limit) Wong tt;i nhti h~n muc vi the. M<}t h~n
moe thtjc hi~n la so quyen chQn toi da c6 the dti<;tc tht;tc hi~n trong vong 5 ngay
lam vi~c lien tvc bat ky bai moi nha dau tti rieng le hay m<}t nh6m cac nha dau
tti cung hanh d<}ng v&i nhau. Cac so li~u ve h~n muc tht;tc hi~n cling giong h~n
mucvj the.
Ml,lC tieu cua h~ muc tht;tc hi~n va h~n muc vj the lanham ngan can tUng ca
nhan ho~c m<}t nh6m nguC1i c6 tac d<}ng dang ke den thj truC1ng. Tuy nhien, van chua
c6 gi ro rang rang cac h~ che nhu v~y la can thiet. Tuy v~y, chling th~t st;i ngan tra cac
nha dau tu Ian su dvng quyen chQn tren san giao djch, va chung lam giam tinh thanh
khoan. Chung c6 the ton h~i san giao djch thong qua vi~c bu<}c cac nha dau tu c6 to
chuc
tht;tc hi~n giao
djch tren thj truC1ng OTC.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG OUYEN CHON 51
Nhilng chu the tham gia tren th! tntong
Tren thi tn:icmg OTC, m9t so to chuc nhu ngan hang ho~c cong ty moi gi&i thuang
se dung ra t~o l~p th! truang cho vi~c giao d!ch quyen ch<,>n. Nhung quyen ch<,>n
duqc niem yet duqc t~o ra b6'i eac san giao dich c6 tli each phap nhan nhu m9t
cong ty co phan. Trong qua khu, thl tu each phap nhan cua eac san nay thuang
la m9t to chuc phi lqi nhu~n, phi co phan duqc s6' huu b6'i each thanh vien. Cac
cong ty thanh vien thuang se c6 nhung cho ngoi, g<.>i la seat, tren san giao dich.
Trong thai d~i ngay nay, nhieu san giao dich phai sinh deu la eac cong ty ho~t
d<)ng vllqi nhu~n v&i cac co dong chi phoi. M~c du co cau to chuc eac san la khac
nhau nhung vi~c tiep c~n dia diem giao dtch tren san ciing nhu kha nang giao
dich tnjc tiep tren san ho~c thong qua h~ thong di~n tu ciing thuang rat h:,m che.
Chung ta se nh~n di~n va thao lu~n ve cac chu the c6 quyen tiep c~n tn;tc tiep h~
thong giao dich tren san. Trong phan nay chung ta hay t~p trung vao cau true ho~t
d<)ng cua san CB0£. 1 San CBOE cung cap cac truy c~p tn;ic tiep thong qua vi~c
cap phep giao dich cho eac ea nhan ho~c cong ty.
NhCtng nha t~o l'p thanh khoan Chuc nang chinh cua san giao dich phai sinh
nhu CBOE la thl;lc thi cac giao dich phat sinh tren thi truang. Tru&c nam 2000, cac
quyen ch<,>n tren san duqc giao dich thong qua vi~c g~p trl;lc tiep t~i eac diem giao
dich tren san. Ngay nay, cac san deu c6 h~ thong truy c~p di~n tu, vi the khoang
each dia ly khong con la van de l&n. Nha t~o l~p thanh khoan phai cung cap ca gia
mua va ban cua m9t so eac hqp dong dang duqc giao dich trong m9t khoang thai
gian C\1 the.
Nhung ngllai giao d!ch quyen chc;m Tren th! truang OTC, m9t so dinh che
nhat dinh, c6 the Ia ngan hang ho~c cong ty moi gi&i, san sang dung ra t~o l~p thi
truang quyen ch<,>n. Cac quyen ch<,>n duqc niem yet tren san giao dich di nhien la
duqc t~o ra b6'i san giao d!ch. San giao dich nay la m9t phap nhan rna eac thanh
vien la ea nhan ho~c cong ty. Moi quyen thanh vien du<;tc g<,>i la m9t seat. Cho du
cau true to chuc cua cac san giao dich la khong giong nhau, thi quyen thanh vien
deu se duqc cap cho eac the nhan den san va giao dich quyen ch<,>n. T~i san CBOE
giay phep giao dich duqc cap cho cac nha t~o l~p thi truang (duqc g<,>i la market
maker), trli6'ng nh6m t~o l~p thi truang (lead market maker), moi gi&i tren san,
nha t~o l~p thi truang du<;lc de cu chinh, va nha t~o l~p th! truang di~n tu duqc
de cu.
Nha t~o l~p thi trlidng chiu trach nhi~m dap ung nhu cau cua cong chung doi
v&i quyen ch<,>n. Khi m<)t cong chung nao d6 muon mua (ban) m<)t quyen ch<,>n va
khong c6 thanh vien nao trong cong chung muon ban (mua) quyen ch<,>n d6, nha
t~o l~p thi truang se thl;lc hi~n V1,1 giao dich d6. H~ thong nay dam bao ding neu
mQt nha dau tu tli nhan muon mua ffiQt quyen ch<,>n Cl;l the, se CO ngliai ban san
1.
sa
Vao ngay 18/06/2010 san CBOE tro thanh cong ty co ph an duqc
hG'u boi t~p doan CBOE.
NhG'ng thanh vh~n thliong tn!c cua san CBOE (nhG'ng nguoi nam giu seat tren san) so hG'u
80.000 co phan ph6 thong loi;ii A. Xem them chi tiet ti;ii bao cao thliong nien 2010 cua T~p
doan CBOE.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
52 PHAN I QUYEN CHON
sang chao ban, va neu m9t nguai mua quyen chQn va sau d6 muon ban n6 di, se
c6 nguai san sang mua. Nha t<,J.O l~p th! trtibng cung cap cho cong chung ti~n ich
ve tht;tc hi~n giao djch ngay l~p ttlc.
Nha t<,J.O l~p thi trtibng ve ban chat la m{>t doanh nghi~p. De ton t<,J.i, nha t<,J.O l~p
th! truang phai t<,J.o ra l<Ji nhu~n bang each mua vao o m9t mile gia va ban ra v&i
mile gia cao han. M{>t each de tht;tc hi~n dieu nay la yet ghi hoi mua va gia chao
ban. Gia hoi mua la mile gia cao nhat rna nha t<,J.o l~p th! truang se trade mua
quyen chQn. Gia chao ban la mile gia thap nhat rna nha t<,J.O l~p th! trtibng chap
nh~n ban quyen chQn. Gia chao ban du<Jc thiet l~p cao han gia hoi mua. Chenh
l~ch giua gia hoi mua va gia chao ban du<Jc gQi la chenh l~ch gia mua-ban.
Chenh l~ch gia mua-ban la chi phi giao d!ch dang ke doi v&i nhung nguai phai
giao d!ch v&i nha t<,J.o l~p th! truang. Tuy nhien, doi v&i nha t<,J.o l~p thi truang, n6
l<,J.i the hi~n phan thtiong cho vi~c san long mua khi cong chung dang ban va ban
khi cong chung dang mua. Chenh l~ch gia mua-ban dti<Jc thao lu~n nhieu han
trong phan ve chi phi giao djch.
Cac nha t<,J.o l~p th! truang su dt,mg da d<.tng de bi~n phap ley thu~t de giao
d!ch quyen chQn m9t each thong minh va de c6 l<Ji nhu~n. Nhieu nguai quan
sat cac nhan to co ban, nhu Hii suat, dieu ki~n kinh te va bieu hi~n cua cong ty.
Nhung nguai khac dt;ta tren phan tich ky thu~t, ml,lc dich la tim kiem de tin hi~u
ve hti&ng di cua gia co phieu trong ttiong lai tu trong gia co phieu trong qua khu.
Van c6 nhung nguai don gian chi dt;ta tren trt;ic giac va kinh nghi~m. Ngoai ra,
nhfing nha t<,J.O l~p thj trtiOng CO XU hti&ng ap dl,lng cac kieu giao djch khac nhau.
M{>t sola d<,J.ng nha dau co nho Ie (scalper), co gang mua v&i gia hoi mua va ban
v&i gia chao ban trti&c khi gia giam xuong ho~c sau khi gia chi m&i tang rat nh~.
Cac nha dau co kieu nay thinh thoang nam gill vi the trong m{>t vai phut. Trai l<,J.i,
nhung nha giao dich vi the {position trader) c6 thai gian nam gill ttiong doi dai
han. Rat nhieu nha kinh doanh quyen chQn, bao gom m9t so d<,J.ng nha dau co nho
leva nha kinh doanh theo vi the, la nhung nguai tim chenh l~ch gia (spreader), mua
m{>t quyen chQn va ban m9t quyen chQn khac, hi vQng kiem du<Jc l<Ji nhu~n thap
v&i mile rui ro nho. Chien lti<Jc tim chenh l~ch quyen chQn se dti<Jc de c~p trong
Chuang 7. Vi tam quan trQng cua vi~c t<,J.O l~p th! truang tren san phai sinh, nhung
trach nhi~m C\1 the dti<Jc giao ph6 cho de chu the khac nhau.
T<.ti san CBOE, neu c6 m{>t cho ngoi giao djch, trtiong nh6m t<,J.o l~p th! truang
(LMM) se phai luon c6 m~t t<,J.i m{>t khu vt;tc giao d!ch ling v&i m9t lo<,J.i quyen chQn
cv the. Thong thuang se c6 2 LMM bao gia giao d!ch t<,li mQi thai diem. LMM
thtiang chi dti<JC SU dl,lng trong IDQt SO it san pham Va tinh huong Ct,l the.
Nha t~o l~p thj tni<tng duqc chi djnh (DPM) la m{>t doanh nghi~p dti<Jc chQn
de cung cap gia chao mua va chao mua giong nhti nha t<,J.O l~p thj trtiOng nhting Vdi
trach nhi~m l&n han. HQ se khong dti<Jc phep giao dich thay m~t cho khach hang,
rna phai giao djch cho chinh tai khoan cua hQ. Doi l<.ti cho nhung rang bu{>c va cac
nghia Vt,1 khac, DPM dti<Jc cho phep kf quy thap han va dti<Jc phan bo m{>t phan toi
thieu trong de giao dich cv the.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 53
Nha t~o l~p thj tnii1ng di~n tu duqc chi djnh (EDPM) cling tuong tv nhu
DPM nhung ho9t d{>ng cua hQ chu yeu tren h~ thong giao dtch di~n tu chu khong
phai la san giao dtch thvc.
Moi giai tren san giao d!ch Moi gioi san giao djch la m{>t d9ng nha kinh doanh
khac tren san giao dtch. Nha moi gi&i tren san thvc hi~n cac giao dtch cho cac
thanh vien cua cong chung. Neu m{>t ngubi nao d6 muon mua ho~c ban m{>t
quyen chQn, ca nhan ngubi d6 phai thiet l~p m{>t tai khoan t9i cong ty moi gi&i.
Cong ty nay phai thue m{>t nha moi gi&i tren san ho~c c6 hqp dong h<Jp tac v&i
ho~c la m{>t nha moi gi&i d{>c l~p tren san giao dtch ho~c la nha moi gi&i san giao
dtch cua m9t cong ty doi thu.
Nha moi gi&i tren san thvc hi~n cac l~nh cua nhung ngubi khong phai la thanh
vien va ho~c la nh~n m{>t muc luang thuan ho~c la nh~n hoa hong tren moi l~nh
thvc hi~n duqc. Nha moi gi&i tren san thubng khong can quan tam den vi~c gia
tang hay giam; tuy nhien, m{>t nha moi gi&i gioi se lam vi~c man can de d9t duqc
muc ghi tot nhat cho khach hang.
Nhan vien giG' so l'nh M{>t d9ng nha kinh doanh khac & CBOE la nhan vien
gin so l~nh (OBO) con duqc gQi la moi gioi trong h(»i dong, la m{>t nhan vien cua
san giao dtch. De biet m{>t nhan vien giu so l~nh lam vi~c nhu the nao, gia dinh
b9n d~t m{>t l~nh giai hqn - l~nh qui dtnh cv the mile gia toi da c6 the tra de mua
ho~c mile gia toi thieu chap nh~n duqc de ban - de mua m9t quyen chQn mua v&i
gia toi da la $3. M{>t nha moi gi&i san giao dtch nh~n xu ly l~nh cua b9n xac dtnh
rang gia niem yet tot nhat do m{>t nha t90 l~p thi trtibng cung cap la $2.75 gia hoi
mua va $3.25 gia chao ban. Dieu nay c6 nghia la gia thap nhat rna m{>t nha t9o l~p
thi trubng se ban quyen chQn mua la $3.25. Neu nha moi gi&i cua b9n c6 cac l~nh
khac can thvc hi~n, nhan vien OBO se nh~n l~nh cua b9n va nh~p vao h~ thong
may tinh cling v&i tat ca cac l~nh gi&i h9n khac cua cong chung. Nha t9o l~p thi
trubng duqc thong tin ve gia tot nhat cua cac l~nh gi&i h9n. Neu cac dieu ki~n thay
doi den muc c6 it nhat m{>t nha t90 l~p tht trlibng san sang niem yet (j mile gia
chao ban la $3 ho~c thap hon, nhan vien OBO se thvc hi~n l~nh gi&i h9n cua b9n.
L~nh
gi&i h9n cua cong chung luon luon duqc thl;ic hi~n tru&c l~nh cua cac
nha t9o l~p thi trubng; tuy nhien, nha t9o l~p tht trubng nh~n biet duqc muc gia
l~nh gi&i h9n tot nhat cua cong chung, biet rang muc gia cao nhat va thap nhat
rna hQ c6 the giao dich. Vi dv, neu l~nh gi&i h9n de mua & muc $3 cua b9n la gia
hoi mua cao nhat,·va nha t9o l~p thi trubng dang yet gia chao ban thap nhat la
$3.10, nha t9o l~p tht trubng se Iva chQn giua chap nh~n gia hoi mua cua b9n va
ban quyen chQn v&i gia $3 ho~c chC1 dqi cho den khi c6 muc hoi mua $3.05 hay
cao hon. Neu khong ai mua v&i gia $3.05 trong vong m{>t khoang thbi gian hqp ly,
nha t9o l~p thi trubng se chQn thvc hi~n l~nh mua cua b9n v&i gia $3.
Cac san giao dich quyen chQn da dua ti~n ich cua cong ngh~ hi~n d9i vao ho9t
d{>ng xu ly l~nh cua hQ, su dt,mg nhieu phtiong ti~n di~n tu de day nhanh toe d9
thvc hi~n l~nh. Vi dv, hau het cac nha kinh doanh d CBOE hi~n nay deu su dvng
thiet hi dau cuoi cam tay thay vi xap the viet tay ho~c cac manh giay de gui va theo
d6i cac giao dtch cua minh.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
54 PHAN I OUYEN CHON
Cac h' thong giao dich quyen chQn khac
CBOE sil dt,mg m<)t h~ thong cac nha t9o l~p thi tntdng qnh tranh lan nhau. Tht;lc
te co nhieu each de xay dt;ing m9t h~ thong ho trq thi tntdng giao dich. Trang
qua khli, tren cac san chling khoan, co m<?t ca nhan duqc gQi la chuyen vien chtu
trach nhi~m tht;lc hi~n chao ban va hoi mua doi voi quyen chQn. Chuyen vien duy
trl va co gang tht;lc hi~n l~nh gioi hc,ln cua cong chung rna khong tiet 19 chung cho
ngu<1i khac. Ngoai cac chuyen vien con co cac nha kinh doanh quyen chqn co
dang kf (ROT), nhung ngudi mua va ban quyen chQn cho b~m than minh ho~c
hoc,lt d<?ng nhu moi gioi cho ngudi khac. Khong giong cac nha tC;lO l~p thi tn:idng
aCBOE, ROT khong bi bat bu<?c phai tc,1o l~p thi tnidng quyen chQn; t9o l~p thi
tnidng la nhi~m V\1 cua cac chuyen vien.
Hau het cac san giao dich a My va nhieu san giao dich a nai khac sil dt;mg
giao dich t9i cho (pit trading), dc,1ng giao dich rna chung toi vua mo ta a day. Cac
h~ thong giao dich di~n til da gC;lt b6 giao dich tC;li cho va cho phep giao dich tu
cac thiet bi di~n til, co the duqc d~t tC;li bat eli dau, ca van phong lan nha rieng.
Co nhieu h~ thong giao dich di~n til khac nhau, nhung hau het cac h~ thong
nay deu cho phep gia hoi mua va gia chao ban duqc nh~p vao m<?t may tinh thu
th~p du li~u va cung cap cho nhung ngudi tham gia, nhung ngudi nay co the
tht;lc hi~n giao dich chi bang m9t phim bam. San giao dich chling khoan quoc
te, d~t tr\1 sa t9i New York, giao dich cac quyen chQn thong qua h~ thong di~n
til doi voi nhieu lo9i co phieu co giao dich soi d<?ng. Ngoai ra, nhieu san giao
dich nuoc ngoai hoan toan tt;l d<)ng hoa nhu EUREX, m<)t trong nhung san giao
dich Ion nhat the gioi.
Nhftng nha kinh doanh quyen chQn ngoai san
The gioi tai chinh bao gom m<?t so luqng khong 16 cac dinh che (j du mQi qui mo,
rna rat nhieu trong so nay tham gia giao dich quyen chQn. M9t so cac dinh che
nay la cong ty moi gioi tht;lc hi~n l~nh cho cong chung. Hau het cac cong ty moi
gioi thue cac ca nhan chiu trach nhi~m gioi thi~u cac giao dich quyen chQn co
the mang l9i lgi nhu~n cho cac nha moi gioi cua hQ. Tuy nhien, nhieu cong ty co
cac phong ban chuyen mon ve giao dich quyen chQn chuyen tim kiem cac quyen
chQn hi dinh gia khong dung, giao dich chung va nhd v~y dong gop vao lqi nhu~n
cua cong ty. Nhieu nha dau tu co to chlic lon, nhu quy huu bong, quy uy thac va
quy ho tuang cling giao dich quyen chQn. Trong hau het cac trudng hgp, cac nha
dau tu dC;lllg nay ky ket quyen chQn doi voi co phieu trong danh ffi\lC cua minh. So
lugng cac to chlic nuoc ngoai giao dich quyen chQn cling tang len. Ngoai cac nha
dau tli co to chlic Ian, di nhien cling co nhieu ca nhan - giau co ho~c khong- mua
ban quyen chQn. Nam trong so nhung ngu<1i "tt;l giao dich" quyen chQn la nhieu
ngudi giau co giao cac van de tai chinh cho nhung nha quan tri chuyen nghi~p va
vi v~y tham gia vao thi trlidng quyen chQn rna khong dinh dang ca nhan minh vao
do. So tien yeu cau de tham gia giao dich quyen chQn tren san kha nho nen hau
nhu bat eli ai cling co the tham gia.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG OUYEN CHON 55
1 cacHE GIAO DICH
D~t lfnh mit
M(>t ca nhan muon giao dich quyen ch<;>n dau tien phai mC1 m(>t tai khoan C1 cong
ty moi giai. Sau d6 ca nhan nay se chi thi cho nguai moi giai mua ho~c ban m(>t
quyen ch<;>n Cl,l th~. Nguai moi giai gUi l~nh den nguai moi gioi san giao dich cua
cong ty tren san giao dich quyen ch<;>n. Tat ca cac l~nh phai du<Jc thl;ic hi~n trong
gia giao dich thong thuang, thay doi tuy theo san pham. Trong qua khu, cac giao
dich du<;jc thl;ic hi~n t~i tr~m giao dich thiet ke cho cac d~ng quyen ch<;>n rieng
bi~t. Tr~m giao dich la m9t khu vt;tc c6 d~ng bat giac, c6 nhieu tang, la noi cac nha
t~o l~p thi truang va nha moi giai san giao dich dung trong d6. Ngay nay cac giao
dich du<;jc thl,ic thi trong ca hai each truyen thong va thong qua h~ thong di~n tu.
M9t nha dau tu c6 th~ d~t nhieu d~ng l~nh. L~nh thj truong chi thi cac nha
moi gioi san giao dich nh~n gia tot nhat. L~nh gibi h~n, nhli du<Jc de c~p C1 tren,
qui dinh c1.,1 th~ muc gia cao nhat c6 th~ tnl d~ mua ho~c muc gia thap nhat chap
nh~n ban. Cac l~nh giai h~n c6 th~ c6 gia tri cho den khi hi huy ho~c c6 gia tri
trong ngay. Mc)t l~nh co ghi trj den khi hi buy (good-till-canceled) c6 hi~u ll,fc
cho den khi hi huy bo. L~nh co ghi trj trong ngay (day order) c6 hi~u ll,fc cho den
het thai gian con l~i trong ngay. Cuoi cling, m9t nha dau tu nam gill m(>t quyen
ch<;>n rieng bi~t c6 th~ d~t l~nh dung (stop order) C1 muc gia thap hon muc gia
hi~n t~i. Neu gia thi truang giam xuong den muc gia da qui dinh, nguai moi giai
dti<Jc chi thi ban quyen ch<;>n C1 muc gia tot nhat hi~n c6. C6 nhieu lo~i l~nh khac
dli<JC thiet ke de ung pho vai cac S\f ki~n bat ng(1 khac nhau.
Ngoai vi~c xac dinh ro quyen ch<;>n rna nha dau tli muon mua ho~c ban, l~nh
con phai chi ra so lti<Jng h<Jp dong muon giao dich. L~nh c6 the la yeu cau mua
10 h<Jp dong vai muc gia tot nhat c6 the du<Jc. Tuy nhien, muc gia niem yet cua
nha t~o l~p thi truang thi l~i chi ap dvng cho m9t h<Jp dong. Vi v~y. neu can nhieu
h<Jp dong, nguai t~o l~p thi truang c6 the dua ra muc gia it hap dan hon. Trong
truang h<Jp d6, l~nh c6 the chi du<Jc thl,ic hi~n m9t phan. De tranh vi~c chi thl,ic
hi~n m9t phan l~nh, nha dau tu c6 the d~t m<)t l~nh tat ca ho~c khong (all or none
order) ho~c l~nh tat ca ho~c khong, cling gia (all or none, same price order). L~nh
tat ca ho~c khong cho phep nguai moi giai thl,ic hi~n m9t phan l~nh vai gia nay,
va phan con l~i vai gia khac. Moi san giao dich quyet dinh m(>t t~p h<;1p cac lo~i
l~nh du<Jc phep giao dich tren san. Cac lo~i l~nh giao dich se thay doi theo sl,i cai
tien cong ngh~ cling nhu theo nhu cau cua nha dau tli.
Vai tro cua trung tam thanh toan
Sau khi cac giao dich du<Jc thl,ic hi~n, trung tam thanh toan tham gia vao qui
trinh. Trung tam thanh toan la chu the trung gian trong moi giao dich. M(>t nguai
mua se thl,ic hi~n quyen ch<;>n cua minh doi vai trung tam thanh toan chu khong
phai doi vai nguai ban quyen ch<;>n. T~i My, Cong ty thanh toan bu tru tren
quyen chqn (OCC), la m(>t cong ty d(>c l~p dam bao cho vi~c thl,ic hi~n cua nguai
ban. C6 nhieu san giao dich phai sinh thl,ic hi¢n thanh toan giao dich thong qua
OCC, trong d6 bao gom CBOE, khien n6 trC1 thanh to chuc thanh toan Ian nhat
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
56 PHAN I QUYEN CHON
HlNH 2.3 Minh h9a mQt giao djch quyen ch9n tren sim giao djch
(la)(lb) Ngulli mua v~ Ngulli b.ln chi th! cho nguiJI mol gl01 rieng ella mlnh den h~nh m9t glao d!ch quyen chqn.
Ngulli moi gi01 rua ngUIJi mua v~ ngUIJi b~n yeu du nha moigi01 tren san clia cling ty mlnh th~c hi~n giao d!ch.
Uc nh~ mol gl01 tren san g~p ga trh san glao d(ch quyen chqn v~ thong nhat gi.i c~.
Thong Un ve giao d!ch tt~ b~o c.lo cho trung tam thanh to~n bil tril.
Nha mol gi01 tren san thOng b~o gla cho ngulli mol gi01 clia ngUIJi mua v~ ngulli ban.
NgUIJi moi gl01 ella ngulli b~n v~ ngUIJi mua thong b~o gl~ ve cho nguiJi b.ln v~ ngUIJi mua.
Ng!JM mua (ngUIJi b.ln) kY gilt phi quyen chqn cho ngu/JI mOl glcll.
(&l)(Bb) Ngu/JI mai gl01 ella ngum mua va ngu/JI ban kj gilt phi quyen chQn va tien kj quy cho cling ty thanh t~n ella mlnh.
(9o)(9b) Cong ty thanh t~n ella nguill moi giiJi ella ben mua v~ ben b.ln kY gill phi quyen chqn v~ tien kj quy cho trung tam thanh to.ln bil tril.
Luu j: Nguill mua hay ngum b.ln (ho~c d hal) co the I~ nha kinh doanh tren san, vi v~y khong dn Mn nguill mlii gl01 va nha klnh doanh tn!n san.
(la)(lb)
(J)
(4)
(So)(Sb)
(6o)(6b)
(lo)(lb)
tren the gioi. Trong nam 2010, OCC da thanh tmin 3.9 tY quyen chQn va 26.6 tri¢u
h<;1p dong giao sau cho 10 san giao dich khac nhau. Ngoai OCC, ciing c6 nhung
cong ty thanh toan khac. Vi d1,1, T~p doan CME thanh toan giao dich thong qua
cong ty CME Clearing.
Moi thanh vien cua OCC, du<;1c gQi la cong ty thanh tmin, c6 m& m<)t tai
khoan voi OCC. Moi nha t~o l~p thi trudng phai thanh toan tat ca giao dich thong
qua m<)t cong ty thanh vien, ciing nhu moi cong ty moi gioi, m~c du trong m<)t ·so
trudng h<;tp m<)t cong ty moi gioi c6 the dong thdi la cong ty thanh toan.
Hinh 2.3 minh hQa dong tien va thong tin khi m<)t giao dich quyen chQn
du<;tc hoan thanh va thanh toan. Chung toi se minh hQa trung tam thanh toan
ho~t d<)ng nhu the nao bang each gia dinh rang b~n mua quyen chQn mua co
phieu Microsoft vao thang 9 gia 27.50 giong nhu vi d1,1 truoc. B~n lien l~c voi
nha moi gioi cua minh, anh ta thong qua nha moi gioi tren san cua cong ty ho~c
nha moi gi6'i tren san d<)c l~p, tim du<;1c ngu<1i ban. B~n mua 10 h<;1p dong voi
gia $0.125 m<)t quyen chQn, tong c<)ng la $125. Ngu<1i ban, ngu<1i rna b~n khong
biet nhan d~ng, c6 tai khoan C1 m<)t cong ty moi gioi khac. Cong ty moi gioi cua
b~n thanh toan cac giao dich cua minh thong qua cong ty XYZ, m<)t cong ty
thanh toan la thanh vien cua OCC. Moi gioi cua ngu<1i ban thanh toan thong
qua cong ty ABC, m<)t thanh vien khac cua OCC. B~n tra cho nha moi gioi cua
b~n $125 va nha moi gioi cua b~n tra cho cong ty XYZ. XYZ g<)p het cac giao
dich cua khach hang minh va thong qua m<)t cong thuc da dinh trtioc, ky gui
m<)t so tien voi occ.
Chung ta gia dinh rang nguC1i ban khong c6 s& huu san co phieu, vi v~y anh
ta se phai kj gui m<)t khoan tien bo sung, gQi la tien kf quy voi ABC. Khoan tien
kj quy yeu cau du<;1c thao lu~n trong trong phl)l\IC 2.A; tuy nhien, bay gid gia
djnh rang khoan tien nay la 20% gia tri cua co phieu, la ($25.92)(100)(10)(0.2)
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG OUYEN CHON 57
= $5,184. NguC1i ban chuyen $5,184 cho nha moi gioi va nha moi gioi ky gui voi
ABC, ban than ABC cling nam gill ca $125 phi quyen ch<;>n. Den lti<;tt ABC duqc
yeu cau ky gui voi occ m9t khoan tien dti<;tc xac djnh theo m9t cong thuc c6 tinh
den cac h<;tp dong con ton t~i cua cong ty.
OCC bao dam cho slj thljc hi~n cua ABC,
cong ty thanh toan cua nglidi ban. Vi v~y,
b~n, nguC1i mua, khong can lo Hing ve vi~c
li~u co phieu se c6 b d6 hay khong khi b~n
quyet dinh thljc hi~n quyen ch<;>n. Neu nguC1i
ban khong giao co phieu, OCC se tim den ABC va ABC se tim den cong ty moi
gioi cua nglidi ban, cong ty moi gioi se lam vi~c voi nglidi moi gioi ca nhan cua
nglidi ban, va nglidi moi gioi se tim den nglidi ban de yeu cau chi tra ho~c giao
co phieu.
LUV Y KY THU~T: Giao dich ky quy
va ban kh6ng. Xem them t{li www.
cengage.com/finance/chance
Tong so h<;tp dong quyen ch<;>n con ton t~i vao bat cu thC1i diem nao duqc g<;>i la
hqp dong con hi~u hjc (open interest). Soli~u h<;tp dong con hi~u ltjc ham y n6i
den so giao djch dong vi the con c6 the dti<;tc thljc hi~n trlioc khi cac quyen ch<;>n
het hi~u ltjc. Vao nam 2010, h<;tp dong con hi~u ltjc cua quyen ch<;>n co phieu duqc
thanh toan trung binh thong qua OCC la khoang 260 tri~u h<;tp dong. Khoang
93% so nay la quyen ch<;>n doi voi cac co phan rieng le. Moi h<;tp dong bao gom
100 co phieu. Gia dinh m9t co phieu trung binh co gia $50, gia tri tai san CCI sd
vao khoang $1.3 nghin ry. Khoang 7% so h<;tp dong con hi~u ltjc la quyen ch<;>n co
phieu va cac lo~i khac nhu quyen ch<;>n tien t~.
OCC vi v~y thljc hi~n m9t trach nhi~m quan tr<;>ng la bao dam vi~c thljc hi~n
cua nhung nguC1i banquyen ch<;>n. NguC1i mua quyen ch<;>n khong can phai tham
tra de? tin c~y cua nguC1i ban; thljc te, trong trlidng h<;tp cua cac ca nhan va cong ty
ngoai san, nglidi mua con khong biet den nhan d~ng nglidi ban.
Vi cac cong ty thanh toan thanh vien nh~n lay m9t so rui ro, occ ap d~t m9t
yeu cau von toi thieu len cac cong ty nay. occ c6 quyen doi voi cac chung khoan
va tai khoan ky quy cua h<;> trong truC1ng h<;tp h<;> khong the chi tra. De nang tinh
bao v~ cao han, OCC duy tri m9t quy d~c bi~t duqc ho tr<;t bbi cac thanh vi en. Neu
quy hi ki~t qu~, oct c6 the danh gia chat lu<;tng cac thanh vien khac de dam bao
slj ton t~i cua minh cling nhu cua thi trlidng quyen ch<;>n n6i chung.
Cac san giao dich quyen ch<;>n ben ngoai nlioc My cling su dt,mg cac trung
tam thanh toan ho~t d9ng tucJng tlj nhu OCC. DI nhien, tren thi trliC1ng OTC
khong c6 trung tam thanh toan, nhling de dap ung cac yeu cau ve an toan rui
ro h~ thong, cac trung tam thanh toan cua OTC da bat dau hinh thanh va duqc
su dl;mg cho cac giao djch dti<;tc chuan h6a tticJng doi. Vi hau het h<;tp dong tren
OTC khong dli<;tc chuan h6a nen chung ta khong the chac chan rang vi~c dam bao
thanh toan tren OTC se thanh cong toi muc d9 nao trong dai h~n.
D't lfnh bu trit
Gia dinh m9t nha dau tu dang nam gift m9t quyen ch<;>n. Gia co phieu gan day
dang tang, va gia cua quyen ch<;>n hi~n nay da cao hcJn nhieu so voi gia mua h.!c
dau. Tinh thanh khoan cua thi truC1ng quyen ch<;>n cho phep cac nha dau tu
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
58 PHAN I QUYtN CHON
kiem lbi bang each ban quyen ch<;>n tren thj tnibng. Cach nay dugc g<;>i la mqt
l~nh bu tru hay dan gUm la bli tru. L~nh dugc tht;ic hi~n giong nhu l~nh rna.
Tiep tvc vi dv cua chung ta ve vi~c b~n mua 10 hgp dong quyen ch<;>n mua co
phieu Microsoft thang 9 gia 27.50, gilt djnh hi~n nay gia quyen ch<;>n nay da la
$0.5. B~n chi thj cho ngubi moi gi&i cua minh ban quyen ch<;>n mua. Ngubi moi
gi&i cua b~n ra l~nh cho moi gidi san giao djch cua cong ty minh ban quyen
ch<;>n. Ngubi moi gi&i san giao djch tim dugc m{>t ngubi mua dong y v&i gia
$0.5. Ngubi mua tni $500 cho ngubi moi gi&i cua minh, ngubi nay chuyen tien
den cong ty thanh toan, cong ty thanh toan chuyen tien den occ. occ sau
d6 ghi c6 $500 vao tai khoan cong ty thanh toan cua moi gi&i cua b~n. cong ty
XYZ, cong ty nay ghi c6 tai khoan cong ty moi gi&i cua b~n, cong ty nay l~i ghi
c6 tai khoan cua b~n. Bay gib b~n c6 $500 va khong con vi the ton t~i ve quyen
ch<;>n nay nua. Ngubi mua cac quyen ch<;>n nay ti1 b~n c6 the cling dang bli tru
l~i m{>t vi the ban quyen ch<;>n mua da dugc thiet l~p tru&c d6 ho~c cling c6 the
la rna m{>t vi the mua m&i doi v&i chung. Khoang phan nua cac giao djch rna
quyen ch<;>n dugc dong l~i theo each nay. Trong m{>t so tnibng hgp, nha giao
djch c6 the muon thl;ic hi~n quyen ch<;>n, dieu nay chung ta se thao lu~n trong
phan tiep theo.
Tren thi trubng OTC, khong c6 ti~n ich giup ban l~i quyen ch<;>n da mua
tru&c d6 ho~c mua l~i quyen ch<;>n da ban tru&c d6. Cac hgp dong nay dugc t~o
ra vdi ffil.JC tieu dugc nam giu cho den khi dao h~n. Tuy nhien, do tinh hinh
thay doi, nhieu ngubi mua ho~c ngubi ban tren thi trubng quyen ch<;>n OTC
thay rang h<;> can dao ngugc vi the cua minh. Dieu nay c6 the thl;ic hi~n dan
gian bang each tham gia vao thi trubng va no ll;ic xay dl;ing vj the bu tru. N6i
each khac, neu trudc day b~n da mua quyen ch<;>n mua thang 4 gia 5,400 doi
v&i chi so London Financial Times 100 va bay gib muon dao ngugc giao djch
nay trudc khi dao h~n, b~n dan gian chi g<;>i cho m{>t dealer va de nghi ban m{>t
quyen ch<;>n giong nhu v~y. Tuy nhien, tren thj trubng OTC, rat it kha nang
c6 ngubi dang co gang thl;ic hi~n m{>t giao djch bli tru chinh xac nhu v~y vao
cling thbi diem. M{>t dealer nao d6 se thl;ic hi~n vj the ngugc l~i, va c6 rat nhieu
dealer san sang thl;ic hi~n giao djch nay. Sl;i khac bi~t quan tr<;>ng nhat giUa bli
tru tren thi trubng OTC va tren san giao djch la tren san giao djch eac hgp dong
se huy bo tat ca nghia V\1 cua ngubi ban. Tren thj trubng OTC, tat ca eac hgp
dong deu con tren so sach, vi v~y chung deu chju rui ro khong chi tra. Trong
m{>t so trubng hgp, m{>t giao djch dao ngugc v&i cling m{>t dealer da thl;ic hi~n
giao djch ban dau c6 the dugc cau true nhu m{>t l~nh bli tru, do d6 se ket thuc
ca hai hgp dong.
Thl!c hi~n mqt quyen chqn
M{>t quyen ch<;>n kieu My c6 the dugc thl;ic hi~n vao bat ky ngay nao cho den ngay
dao h~n. Quyen ch<;>n kieu Chau Au chi c6 the dugc thl;ic hi~n vao ngay dao h~n.
Gia su b~n ll;ia ch<;>n thljc hi~n quyen ch<;>n mua co phieu Microsoft thang 9 gia
27.5, quyen ch<;>n nay giong nhu tat ca cac quyen ch<;>n co phieu My, la quyen
ch<;>n kieu My. B~n thong bao v&i cong ty moi gi&i cua minh, cong ty l~i thong bao
cho
cong ty thanh
toan, cong ty da xu ly giao djch ban dau. Cong ty thanh toan
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
a
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 59
sau d6 d~t l~nh thtjc hi~n cho OCC, OCC ch<;>n ngau nhien m<)t cong ty thanh
toan rna thong qua cong ty d6 c6 m<)t ngtiC1i vita ban m<)t h<Jp dong giong nhti v~y.
Cong ty thanh toan, su dl,mg m<)t qui trinh da dti<JC thiet l~p san va da dti<JC bao
trti&c cho khach hang, ch<;>n nguC1i da ban quyen ch<;>n d6. Cac qui tdnh nhti vao
trti&c ra trti&c (first-in, first-out) ho~c ltja ch<;>n ngau nhien thucmg dtiqc su d1,mg.
NgttC1i ban dti<Jc ltja ch<;>n dtiqc g<;>i la dti~c chi djnh.
Neu quyen ch<;>n la m<)t quyen ch<;>n mua doi v6'i m<)t co phieu rieng Ie, ngttC1i
ban phai chuyen giao co phieu. Sau d6 h(}.n chi tra a muc gia thtjc hi~n, so tien
nay se dttqc chuyen cho nguC1i ban. Neu quyen ch<;>n la quyen ch<;>n ban doi v6'i
co phieu rieng le, h(}.n se phai chuyen giao co phieu. NgtiC1i ban tra a muc gia
thtjc hi~n, khoan tien nay se dtiqc chuyen cho h(}.ll. Tuy nhien, doi v&i ca hai d(}.ng
quyen ch<;>n, ngtiC1i ban dau ban quyen ch<;>n c6 the khong phai la ngttC1i duqc chi
dinh thtjc hi~n.
Vi m<)t chi so the hi~n m<)t danh m1,1c dau ttt co phieu, thtjc hi~n quyen ch<;>n
thong thttC1ng la yeu cau giao cac co phieu dttqc tinh gia quyen theo cling ty
1~ cua chung trong chi so. Dieu nay se nit kh6 khan va bat ti~n. Thay vao d6,
m9t qui trinh thtjc hi~n thay the g<;>i la thanh toan tien m~t dti<Jc su d1,mg. Voi
phtiang thuc nay, neu m<)t quyen ch<;>n mua chi so dttqc thtjc hi~n, ngtidi ban
se tra cho ngttdi mua m<)t so tien tinh bang so nhan theo hqp dong nhan voi
chenh l~ch gifia muc chi so va gia thtjc hi~n. Vi d1,1, gia dinh rang h(}.n mua m<)t
h<Jp dong quyen ch<;>n mua chi so c6 so nhan la 100. Chi so hi~n la 1,500, va gia
thtjc hi~n la 1,495. Neu h<].n thl,ic hi~n quyen ch<;>n, nguC1i ban dtiqc chi d!nh tra
cho h(}.n 100(1,500- 1,495) = $500 du&i d(}.ng tien m~t. Khong c6 co phieu nao
dti<Jc chuyen giao. M<)t quyen ch<;>n ban duqc thl,tc hi~n bang each ngttC1i ban se
tra cho ngttC1i mua m<)t so tien ba11g so nhan nhan v&i chenh l~ch gifia gia thtjc
hi~n va muc chi so.
M<)t l~nh yeu cau thtjc hi~n quyen ch<;>n chi so trong ngay dtiqc thtjc hi~n sau
khi dong cua giao dich. Gia tr! chi so vao cuoi ngay, thay vi gia tr! chi so khi yeu
cau thl,ic hi~n, dttqc su dl,lng de xac dinh gia tri khoan thanh toan. Vi v~y. nha dau
ttt dttqc khuyen hay chC1 t&i cuoi ngay hay ra l~nh thtjc hi~n quyen ch<;>n chi so.
Ngoai ra, m<)t solo(}.i quyen ch<;>n chi so nhat djnh dtiqc thanh toan dtja tren gia
trj chi so vao luc md cua cua ngay tiep theo.
Vao ngay dao h<}.n, neu h(}.n thay rang gia co phieu thap han gia thtjc hi~n, ho~c
doi v6'i quyen ch<;>n ban, gia co phieu cao han gia thtjc hi~n, h(}.n de cho quyen
ch<;>n het hi~u ll,tc bang each khong lam gi ca. Khi ngay dao h(}.n troi qua, hqp dong
quyen ch<;>n hi lo(}.i bo ra khoi so sach cua cong ty thanh toan va occ.
Khoang 10 den 20% quyen ch<;>n doi v&i co phieu dttqc thtjc hi~n va khoang
1/3 het hi~u ltjc rna khong c6 gia tri. Trong m<)t so trttC1ng h<Jp, cac quyen ch<;>n
nen dtiqc thtjc hi~n vao ngay dao h(}.n da khong dtt<Jc thl,ic hi~n vi slj xao nhang
ho~c sa suat cua nha dau tu. M<)t so cong ty moi gi&i c6 chinh sach tlj d<)ng thl,ic
hi~n quyen ch<;>n neu dieu d6 la vi lqi ich cua khach hang. Chinh sach nay dttqc
ghi ro trong thoa thu~n rna khach hang ky khi rna tai khoan. occ tlj d<)ng thl,ic
hi~n cac quyen ch<;>n du rang a tr(}.ng thai ITM chut it vao ngay dao h(}.n.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
60 PHAN I OUYEN CHON
I
YET GIA QUVEN CHQN
Gic:i eac quyen ch<;>n va d.c thong tin lien quan duqc dang hang ngay tren nhieu
nguon thong tin, bao gom t~p chi Wall Street Journal va m<)t so nha cung cap du
li~u khac. Cac thong tin nay duqc thu th~p tu eac san giao djch. Thong thu<1ng thi
eac san giao djch h~n che truy c~p tn;ic tiep vao thong tin hi~n co tren san, thay
vao do eac thong tin chi co san v&i m9t d9 tre nhat djnh. Thong tin ve giao djch
quyen ch<;>n thong thu<1ng bao gom gia kh&p l~nh m&i nhat, thay doi so v&i ngay
hom trudc va gia chao mua chao ban hi~n hanh, khoi luqng giao djch va so hqp
dong con hi~u hjc.
Tuy nhien, m<)t van de doi v&i gia quyen ch<;>n lay tu bao la vao thai diem gia
do duqc dang,'ban than no da qua loi th<1i. Ngoai ra, gia cua m<)t quyen ch<;>n
khong nhat thiet dong b<) vdi gia dong cua cua co phieu eel sa duqc neu ra. Giao
djch cuoi cung trong ngay doi vdi quyen ch<;>n khong nhat thiet phcli dien ra gan
v&i thdi gian cua giao djch cuoi cung trong ngay cua co phieu. M<)t ly do la thi
truang quyen chQn va thi trudng giao djch co phieu co the khong dong cua cung
m<)t hk. M~t khac, v&i eac quyen ch<;>n va!ho~c co phieu it co giao djch, giao djch
cuoi cung cua moi lo~i co the dien ra each nhau hang nhieu gid dong ho.
M<)t van de khac doi v&i gia duqc dang tai la chung la eac gia giao djch, khong
phcli la gia hoi mua va gia chao ban. Dola eac mile gia rna nha t~o l~p thi tru<1ng
se mua ban v&i cong chung. Gia djnh rang gia hoi mua quyen ch<;>n la 3.25 va gia
chao ban la 3.30. Neu giao djch cuoi cung trong ngay la m<)t l~nh cua cong chung
de mua, gia dong cua la 3.30. Neu giao djch cuoi cung trong ngay la l~nh cua cong
chung de ban, gia dong cua la 3.25.
Vi nhun:g van de nay va vi nhieu nguyen n4an khac, nguon thong tin tot nhat
doi v&i gia quyen ch<;>n la trang web cua cac san giao djch. Cac yet gia tn;ic tuyen
tht;ic chi ton t~ tren CCI sa tra phi nhung cac yet gia each 15 phut thi du<;1c cung cap
mien phi. Ngoai ra, eac san giao djch quyen ch<;>n khong chi bao cao gia giao dich
cuoi cung rna con cung cap gia hoi mua va chao ban hi~n t~i. Gia co phieu gan nhat
ciing duqc the hi~n. nhung m<)t lan nua khong co gl dam bao gia co phieu dong b9
v&i yet gia quyen ch<;>n. Trong khi gia hoi mua va chao ban cua quyen ch<;>n co the
chinh xac va la gia hi~n t~i (each khoang 15 phut), gia co phieu duqc the hi~n dan
gian chi la gia cua lan giao djch cuoi cung - co the da dien ra hang gi<1 tru&c. Neu su
dt,mg gia co phieu de giup xac djnh gia trj m<)t quyen ch<;>n (phan nay se duqc trlnh
bay trong Chuang 4 va Chuang 5) gia co phieu co the da loi thai va gay nham lan.
Du sao, co du<;1c gia hoi mua va chao ban van tot han chi co gia giao djch lan cuoi
cung. Neu can gia hoi mua va gia chao ban cua co phieu va th<1i gian cua giao djch
co phieu cuoi cling, co the tim duqc chung trong cac trang web nhu http:/ /finance.
yahoo.com ho~c tren trang web cua m<)t djch V1,1 moi gi&i.
Ca trang web cua Wall Street Journal va cac san giao djch deu the hi~n khoi
lu<;1ng va hqp dong con hi~u lt;ic cua eac quyen ch<;>n tren eac san giao djch a My
va tong so luqng tren moi san giao djch.
Xem phan "Lien ket'' de biet lam each nao tiep c~n va d<;>c hieu eac thong tin
nay.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG OUYEN CHON 61
g· CAC LO~I QUYEN CHQN
Hai d<,mg quyen ch9n pho bien nhat Ia quyen ch9n co phieu va quyen ch9n chi so.
Nhung d•;mg quyen chQn nay se chi de c~p ngan g9n aday, cac b~n c6 the tlm hieu
them ve chung trong chudng 7. Chung toi ciing de c~p den m9t so quyen ch9n
tien t~, quyen ch9n Hii suat, quyen chQn tht,tc, ciing nhu cac lo~i quyen ch9n khac.
Quyen chqn co phieu
Quyen chQn doi vdi cac co phieu rieng le doi khi duqc gQi la quyen chqn co phieu
hay quyen chqn von co phan. Cac quyen ch<;>n nay ton t~i doi v&i hang ngan co
phieu rieng le, m~c du khoi luqng giao dich c6 the thap doi v&i quyen chQn m9t
so lo~i co phieu nhat dinh. Ngoai ra, m9t so lo~i quyen ch9n doi v&i hau het mQi
co phieu, nhu lo~i c6 thbi gian dao h~n dai va lo~i ctiong gia DITM (deep-in-themoney) va chim sau vao tr~ng thai ki~t gia DOTM (deep-out-of-the-money), c6
khoi luqng giao dich rat thap. My, quyen chQn doi v&i nhieu lo~i co phieu duqc
giao dich tren nhieu san giao dich.
a
Quyen chqn chi so
M9t chi so chung khoan la m9t chi tieu do lubng tong gia tri cua m9t nh6m cac
co phieu duqc chi dinh. Nhu trong bat ky chi so nao, nola m<)t chi tieu tudng doi,
the hi~n gia tri tudng doi so v&i gia tri tru&c d6. Doi v&i quyen chqn chi so, chung
ta hieu cac muc yet gia la gia tri thi trlidng cua co phieu so v&i m9t muc gia tri
cd sa, duqc thiet l~p tU nhieu nam trlidc, khi chi so duqc khai t~o. Quyen chQn
dau tien doi v&i m9t chi so co phieu duqc dua ra dau tien tren CBOE nam 1983
va da rat thanh cong. Til thbi diem d6, m<)t so l&rt quyen ch9n chi so da duqc bo
sung va nhieu quyen chQn, nhung khong ph~ii tat ca, duqc giao dich rat soi d<)ng.
Quyen ch9n doi v&i chi so NASDAQ 100 la tieu bieu cua quyen chQn c6 giao dich
soi d<)ng nhat trong toan b<) quyen chQn aMy. hau het cac quoc gia, ton t~i m<)t
quyen chQn chi so rna tai slm cd sa la chi so chung khoan d~i di~n cho cac chung
khoan duqc giao dich soi d<)ng nhat tren thi trubng cua quoc gia d6. Cac quyen
chQn nay ciing nam trong so cac quyen chQn duqc giao dich soi d<)ng nhat cua
.
' quoc
" gta.
cac
a
Quyen chQn chi so hi~n huu doi vdi cac chi so bao ham rat r<)ng, vi dt.I nhu chi
so S&P 500 va NASDAQ 100, va ciing hi~n huu doi v&i cac chi so duqc xac dinh
h~p hdn. Chi so duqc nhieu nglibi theo doi nhu Chi so Binh quan Cong nghi~p
Dow Jones chi bao gom 30 co phieu nhung quyen chQn chi so nay duqc giao dich
rat soi d<)ng. Ngoai ra, c6 cac quyen chQn chi so doi v&i cac chi so cua nhieu nganh
kinh doanh khac nhau (vi dl,l, ky thu~t, truyen thong, dau hoa) va nhung khu Vt,ic
thi trlidng khac nhau (vi dl,l, cac co phieu duqc von h6a l&n, cac co phieu duqc von
h6a trung binh, cac co phieu duqc von h6a thap).
Quyen chQn chi so pho bien vi hai nguyen nhan. Thu nhat, chung gan nhu
luon duqc thiet ke de thanh toan bang tien m~t vao hie dao h~n, t~o dieu ki~n
cho nha dau tu kinh doanh quyen chQn rna khong can ph<H nh~n ho~c chuyen
giao co phieu. Tuy nhien, thanh toan tien m~t cling c6 m~t tot va m~t xau. Nhieu
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
62 PHAN I QUYEN CHON
LIEN KET
ac:-c yet gia quyen chc:-n
vr dl,l sau day minh hQa each yet gia quyen
chQn Microsoft trong ngay giao djch
11/08/2011~ trong khoang thai gian 10:50AM
gio phu'ong Dong, co phil~u Microsoft du'qc
giao djch lan cuoi l:i muc gia $24.87, tang
$0.67 ho~c 2.77% so vai ngay tru'ac do. Thai
diem quan sat gia co phieu tren thj tn.Jong tai
chfnh gia ca dang bien d<)ng rat ian.
Ck b~n co the nh~n du'qc gia niem yet
quyen chQn tll trang .web cua cac san giao
djch quyen chQn. Khi tiep c~n m<?t yet gia
quyen .chQn nao do, b~n · thu'ong co the h,ta
chQn nh~p vao ky hi~u cua co phieu (stock
ticker symbol) ho~c ky hi~U cua quyen ChQn
(option symbol). B~n co the tlm kiem ky hi~u
cua co phieu tren trang web cua san giao djch
ho~c cac trang web khac nhu' http://finance.
yahoo.com, ho~c tren cac trang niem yet gia
co phieu cua t~p chfWall StreetJournal.
"MSFl\ 11 J22\25.o:· va quyen chQn ban Ia
"MSffi11 V22\25.o:: Bon ky
dau tien cho
biet ky hi~u tai sim ccJ so (trong tru'ong hqp
nay Ia Microsoft). Nhom ky t1,1 tiep thea cho
biet ngay dao hi;tn: "11" Ia nam 2011, "22" Ia
ngay cua thang, "J" va "V" cho bh~t thang va
m(>t quyen chQn Ia mua hay ban. Bang ben
duai cung cap cac ky tl,l' cho moi thang 0
quyen chQn mua va ban. Cuoi cung cac con
so con l;;ti cho biet muc gia thl,l'c hi~n ($25
trong tn.tong hqp nay).
w
Doi vai quyen chQn mua, gia giao djch
cuoi cung Ia S1.28, tang $0.14. Gia hoi mua
hi~n t~i Ia S1.33 va gia chao ban Ia S1.35. Ro
rang gia thj trltong cua quyen chQn mua dang
tang len trong ngay hom nay vl gia giao djch
lan cuoi Ia S1.28 nhltng gia hoi mua Ia S1.33.
Nhu' v~y t~i ngay nay, 374 hqp dong du'qc
khap l~nh. Ve hi~n tr~ng quyen chQn thl hi~n
con 19,728 hqp dong con hi~u h,tc chua bj
dong vj the ho~c thl,l'c hi~n. Khoi lu'qng giao
djch va so hqp dong con hi~u ll,(c bao gam tat
san giao djch .
Ky hi~u cua cac co phieu niem yet tren san
giao djch New York Stock Exchange gam 1, 2
ho~c .3 ky tl,l', Ky hi~u cua cac co phieu niem
yet 6 NASDAQ co 4 ky
Microsoft Ia m<?t co
phieu NASDAQ va ky hi~u .cua no Ia MSFT. De
.tlm kiem cac yetgia quyen chQn cua Microsoft,
Doi vai quyenchQn ban, gia giao djch cuoi
hay vao trang web http://www.cboe.com. Tll
cung Ia S1.63, tang $0.07. Gia hoi mua hi~n t~i
·.. than h. rnenu, chQn ph an "Market Quotes': Sau . Ia S1.62 v~ gia chao ban Ia. S1.64. Ca gia quyen
do ch9n U~n ket inh~rl phr "Delayed Options
.chQn mua va ban deu tang len vl sl,l' bien d<?ng
•. . . . .
· .
· · Quotes-Free': .
· .cua· thl tru'ong ngay cang tang trong su.ot giai
Tu do, b~n· co the ·nh~p vao.kfhi~u ella
do~n do. Den ngay hom nay, chi co 40 hqp
co phieu trong :hQp "G~t Quotes" roi. ch911 . dong dugc: giao djch. Ve hi~n tr~ng quyen
' "Op!ions" tab. ,Ke tlep b~n· co rat nhieu IV(l . ch<;>n thl co 43,856 quyen chQn ban con m6 va
ch<;)n. bao. gom. thang. va narn dao h~n. B~n
chu'a bj dong vj the hay thl,l'c hi~n.•
cung tl! quyet djnh xem co muon xem tat ca
thong tin yet gia hay chi co the h~n che m<?t
so .m1,1c de th6ng tin du'qc trlnh bay khong
qua lan cQng nhu'. se c1,1 the hon. Thong tin
tren website Se li~n ti,IC thay doi Vl V~y cac
.bllac thl,l'chi~n du'qc trlnti bay tror~g sach se
thay if6i ttieo theii gian cung nhu' khck nhau
. giuacck san.
·
w.
ca
Vao ng~y 11/8/2011, hk 10:50 A.M.
Eastern, co 2 niem yet du'ai day Ia cua hai
quyen chQn co phieu Microsoft.
Day Ia cac quyen ·chc;m dao h;;tn
vao thang 10/2011 voi gia thl,l'c hi~n Ia
$25. Quyen chQn mua du'qc ky hi~u Ia
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 63
nha dau tli to chtlc nam gifi m9t danh ml,lC dau tli co phieu Ion voi ml,lC tieu trd
thanh m9t ban sao cua chi so. Sau d6 hQ ban quyen ch<;>n mua ho~c ban hqp dong
giao sau doi voi cac danh ml,lC dau tli nay. Vao m9t thai diem khac, cac nha dau
tli nay ban khong cac co phieu va mua quyen ch<;>n mua ho~c hqp dong giao sau.
Khi cac quyen ch<;>n gan den ngay dao h~n, cac nha dau tli to chtlc vi khong muon
nam gifi co phieu sau khi quyen ch<;>n het hi~u h;ic da co gang thanh ly cac vi the
co phieu cua minh. Nhfing nguai nam gili co phieu ban co phieu va nhfing nguai
ban khong co phieu mua chung l~i. Ket qua la, rat nhieu giao dich co phieu Ion
duqc tht,tc hi~n gan ngay dao h;;m va keo theo cac bien d<)ng gia tang len. D~c tinh
thanh toan b~ng tien m~t cua cac quyen ch<;>n chi so va giao sau da hi qui ket da
gay ra bien d<)ng nay, m~c du khong c6 gi chtlng minh duqc n6 la m9t nguyen
nhan th~t st,t.
Nguyen nhan thtl hai lam cho quyen ch<;>n chi so mang tinh pho bien la vi
chung la quyen ch<;>n doi voi toan b9 thi truang. Vi c6 qua nhieu lo~i co phieu c6
giao dich quyen ch<;>n, chi c6 m9t so it cac nha dau tli c6 thai gian de t~n dl,lng cac
co h<)i d6. Nhieu nguai khac thich phan tich toan b9 thi truang hon va su dl,lng
quyen ch<;>n chi so (va giao sau) de kinh doanh dt,ta vao dt,t doan cua minh.
Quyen chc~m tien t~
Ty gia la gia rna m<)t doi tliqng c6 the trao doi m<)t dong tien voi m<)t dong tien
khac. Vi dl,l, neu tY gia dong euro so voi dola la $1.4, nguai ta c6 the b6 ra $1.4
va nh?n 1 euro. M9t each khac, ty gia c6 the duqc chuyen doi nhu sau €1/$1.40 =
€0.7143. Vi v~y, ngubi ta c6 the b6 ra €0.7143 va nh~n 1 dola. M9t dong tien c6
the duqc xem la m<)t tai san, giong nhu co phieu ho~c trai phieu. Giong nhu gia co
phieu va trai phi€u, gia tien t~, ttlc la tY gia, rat bien d<)ng tren thi truang. Ngubi ta
c6 the mua m9t dong tien va nam gifi n6, trong suot thai gian d6 dong tien nay se
duqc hubng lai suat theo lai suat nlioc ngoai. Mtlc lai c6 the duqc xem giong nhu
lai trai phieu ho~c co ttlc co phieu.
Cac thu?t ngfi quyen ch<;>n mua va ban c6 the bi nham llm tren thi truang
ngo~i hoi. M9t quyen ch<;>n mua euro duqc yet theo kieu $/€ thi tuong duong voi
Msm 1.28
o.14
1.33
1.35
374
11J22\
25.0
J9.728. 2s:oo .Msm 1.63
11V22\
25,0
o.o7
1.62
8.
Quyen chQn mua
A
B
(
D
E
F
G
H
Quyen chQn ban
M
N
0
p
0
R
s
T
Q-ACADEMY
1.64
. '.
40
43.856 25.oo
.
~-~>~-:· ~~.-.~~};;~-.:·~ :~·::~~~;_·-::·.·':!
'~./ ; :1~ ···<;;ol);.·~;;:l];,~ :!
U
J
K
L
V
W
X
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
64 PHAN I QUYEN CHON
m(>t quyen chQn ban ban do la dugc yet theo kieu €/$. Can luu y, khi quyen chQn
dugc thtjc hi~n ngu6'i mua quyen chQn mua (ho~c quyen ban) se giao do la va
nh~n ve (ho~c ban) euro. Vi d\1, ghi su hgp dong quyen chQn 100,000€ va ngu6'i
mua quyen chQn mua thtjc hi~n quyen chQn de mua euro voi gi<i $1.40/€. Trong
tru6'ng hgp nay, ngu6'i mua quyen chQn mua se giao $140,000 cho ngu6'i ban
quyen chQn va ngu6'i ban quyen chQn giao €100,000 cho ngu6'i mua.
Vi nhieu cong ty va nha dau tu nh\ly cam voi rui ro cy gia, quyen chQn tien t~,
cling nhu cac cong C\1 phai sinh khac, dugc su dl,lng r(>ng rai. M(>t hgp dong quyen
chQn tien t~ qui d!nh C\1 the gia thtjc hi~n, dugc the hi~n duoi d\lng cy gia, ngay
dao h\ln, djnh d\lng tien t~ ca sa, qui mo hgp dong, nhieu chi tiet khac tuang ttj
nhu quyen chQn co phieu va chi so.
Cac quyen chQn tien t~ dugc niem yet tren san dugc giao djch tren san giao
djch NASDAQ OMX PHLX (truoc day la san Philadelphia Stock Exchange), m~c
du ho\lt d(>ng giao djch rat it. Th! tru6'ng soi d(>ng han chinh la th! trliong quyen
chQn tien t~ OTC. Ngan hang thanh toan quoc te uoc tinh gia tr! khai toan cua
quyen chQn tien t~ vao cuoi nam 2010 la khoang $10.1 nghin ty, voi gia tr! th!
trli6'ng vao khoang $362 cy.
C~cd,ngquy~nchqnkh~c
Cac san giao djch quyen chQn da thu nghi~m nhieu lo\li quyen chQn khac nhau,
bao gom ca quyen chQn trcii phieu, m~c du nhfing quyen chQn nay it hap dan cong
chung. Tuy nhien, quyen chQn trai phieu va cac quyen chQn co lien quan dugc gQi
la quye'n chQn liii suat, 1\\i rat pho bien tren th! truong OTC. Nhu da de c~p truoc
d6, cling c6 cac quyen chQn danh cho hgp dong giao sau. Chung toi se trinh bay
ve quyen chQn nay trong chuang 4 va chuang 8, khi chung ta ban ve hgp dong
giao sau.
Hi~n nay, nhieu d!nh che tai chinh chao ban cac chung khoan tra lai dtja tren
m(>t gia tr! toi thieu c(>ng voi bien d(>ng cua tht tru6'ng chung khoan vrlgt tren
m(>t muc C\1 the nao d6. Cong C\1 nay giong m(>t quyen chQn mua c(>ng voi m(>t
trai phieu. Nhfing quyen chQn sang t\lo khac bao gom m(>t so quyen chQn rna vi~c
thanh toan dtja tren bien d(>ng gia cua m(>t hang h6a, vi d\1 nhu dau. Nguoi ta
cling c6 the kinh doanh quyen chQn thanh toan dtja tren vi~c lo\li chi so chung
khoan nao, vi d\1 S&P 500 ho~c London's Financial Times 100, bieu hi~n tot han.
Cling c6 cac quyen chQn het hi~u ltjc neu gia giam xuong den m(>t muc nhat dinh;
quyen chQn dtja tren gia co phieu trung binh, cao nhat, thap nhat trong suot th6'i
h\ln cua quyen chQn; va quyen chQn cho phep b\ln quyet dinh, sau khi mua nhung
truoc khi het hi~u ltjc, n6 .la quyen chQn mua hay quyen chQn ban. Cac quyen
chQn nay, thuong dugc gQi la quyen chqn ngo~i lai (exotics), chi la m(>t so mau
hinh ve m(>t so lugng khong lo cac sang kien da dugc phat trien tren th! truong
OTC trong nhung nam gan day. Chung ta se xem qua nhfing quyen chQn lo~i nay
trong Chuang 14.
M(>t so cac cong C\1 thong dl,lng khac ve thtjc te rat giong quyen chQn. Vi dl,l,
nhieu cong ty phat hanh cac chung chi d~c quyen (warrants), la cac quyen chQn
dai h\ln de mua co phieu cua cong ty. Cac chung chi d~c quyen thuong dugc phat
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 65
h~mh
chung vai m9t dqt phat h~mh n<;1 ho~c co phan ra cong chung. Nhi<~u cong
ty phat h~mh trai phieu c6 the chuyen doi, cho phep ngtiai mua dtiqc chuyen trai
phieu ra m9t so ltiqng nhat dinh co phieu. Quyen chuyen doi bfm than n6 chinh
la m9t quyen ch<;>n mua. Trai phieu c6 the mua l~i (callable bond), cho phep cong
ty phat hanh quyen mua l~i trai phieu sam, chua dl,ing m9t thanh phan giong nhti
quyen ch<;>n. Ban than co phieu la m9t quyen ch<;>n mua doi vai gia tri tai san cong
ty do trai chu ban ra vai gia thljc hi~n bang vai khoan gia tri nq. Quyen ch<;>n co
phieu danh cho cac nha quan tri - quyen ch<;>n mua co phieu dtiqc cong ty cam
ket va t~ng khong cho cac nha quan tri doanh nghi~p - dtiqc su dt,mg rat r9ng rai
nhti la m9t khoan den bu cong lao va de t~o d9ng ltjc cho cac nha quan tri trong
vi~c tham gia vao cac ho~t d9ng lam toi da h6a gia tri danh cho co dong.
Quyen chqn thl}'c
Quyen ch<;>n thljc (real option) khong phai la quyen ch<;>n doi vai bat d9ng san,
va ten g<;>i nay cling khong phai c6 y n6i la cac quyen ch<;>n khac c6 phan nao d6
khong thtjc. Quyen ch<;>n thljc la cac quyen ch<;>n thtiang dtiqc thay trong cac quyet
dinh dau tti cua cong ty, cac quyet dinh nay thtiang dtiqc gQi la dau tti thtjc.
Hay xem xet m9t vi d1,1 ve m9t cong ty xay m9t nha may mai. M9t khi nha
may da xay xong va dtiqc dtia vao su dt,Ing, cong ty thtiang c6 ca h9i met r9ng
nha may, cho thue, t~m thai dong cua, cham dut ho~t d9ng cua nha may, ho~c
ban n6 cho cong ty khac. Cac quyen ltja ch<;>n nay giong nhti nhung quyen ch<;>n
thong thtiang. Chung cho phep chu sa huu, tuc la cong ty, quyet dinh vao m9t
ngay trong ttiang lai c6 "thljc hi~n'' quyen ch<;>n hay khong, dieu nay c6 the dan
den vi~c chi tra m9t khoan tien va nh~n ve m9t cai gl d6 c6 gia tri Ian han (giong
trtiang hqp m9t quyen ch<;>n mua) ho~c nh~n ve m9t khoan tien va cho di m9t cai
gi d6 c6 gia tri thap han (giong trtiang hqp quyen ch<;>n ban). Cac vi d1,1 nay nam
trong so nhfing d~ng dan gUm nhat cua quyen ch<;>n thtjc. Bay gia hay xem xet
m9t vi d1,1 phuc t~p han.
Hay xem xet m9t cong ty dtiqc pham dang can nhac li~u c6 nen dau tti vao
nghien cuu phat trien (R&D), thu nghi~m dieu tri, phe chuan cua chinh phu, san
pham ke thua va quang ba m9t lo~i thuoc mai. Gia dinh rang cac btiac tien hanh
ban dau can khoang thai gian va chi phi nhti sau:
Nghien diu phat trien
Thu nghi~m dieu tri
Phe chuan cua chinh phil
3nam
Snam
2nam
$100 tri~u ·
$200 trieu
$ 20 tri~u
Neu cong ty ltja ch<;>n dau tti $100 tri~u trong 3 nam cho nghien cuu phat trien
va cong tac nay dem l~i thanh cong trong vi~c phat trien m9t lo~i thuoc mai,
sau d6 cong ty se phai quyet djnh: c6 nen dau tti $200 tri~u trong 5 nam de thu
nghi~m dieu trj hay khong. Vao cuoi nam thu 5, neu thu nghi~m dieu tri thanh
cong, cong ty l~i phai quyet dinh li~u c6 nen dau tti hai nam cong sue va $20 tri~u
de nh~n dtiqc phe chuan cua chinh phu cho phep san xuat va ban lo~i thuoc d6
hay khong. Neu d~t dtiqc phe chuan cua chinh phu, hay gia djnh rang cong ty sau
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
66 PHAN I QUYtN CHON
do can ph«H quyet dinh co nen dau tu $500 tri~u vao vi~c san xuat va quang ba lo<}.i
thuoc do hay khong.
Trong phan tich dau tu von truyen thong, vi d\1 nhu tieu chuan NPV, khong
the tinh day du gia tri cua tinh linh ho<}.t rna cong ty sd huu trong qua trinh ra
quyet dinh, khong phcli quyet dinh tat ca ngay hlc bat dau, rna la sau do, khi co
them cac thong tin bo sung. Dieu nay co nghia la cong ty se khong quyet dinh li~u
co nen bat dau thu nghi~m dieu tri cho den khi co ket qua cua giai do<}.ll nghien
cuu phat trien. Cong ty se khong quyet dinh ve vi~c li~u co nen co gang d<}.t duqc
slj phe chuan cua chinh phu doi v&i lo<}.i thuoc do cho den khi co ket qua ve vi~c
thu nghi~m dieu tri.
Cac quyet dinh nay deu la quyen ch<;>n. Chung la cac ll;ia ch<;>n rna cong ty tht,tc
hi~n, bang each dau tu m<)t khoan tien, ho~c khong, vao m9t ngay trong tudng
lai, tuy vao cac thong tin vao thO'i diem do. M~c du cac vi d\1 duqc neu ra d day la
m9t lo<}.t quyen ch<;>n co lien quan lan nhau kha phuc t<}.p, chung ta de dang nh~n
ra rang th~t ra cong ty co m9t chuoi cac quyen ch<;>n mua.
Cac quyen ch<;>n tht,tc co nhieu d~c tinh cua quyen ch<;>n thong thuO'ng. Nhung
chung ciing co nhieu diem khac bi~t. Cac quyen ch<;>n tht,tc co cac d~c quyen co
gia tri r6 rang, nhung thong thuO'ng thi ngay dao hc.tn va gia tht,tc hi~n cua chung
khong may r6 rang. Vi d\1, ngay bay giO' cong ty duqc pham co biet duqc chinh
xac vi~c phe chuan cua chinh phu se can thO'i gian bao lau ho~c chi phi cua no la
bao nhieu? Cac quyen ch<;>n tht,tc thuO'ng dt,ta tren cac tai san cd Sd rat m~p md va
khong duqc giao dich tren thi truO'ng co tinh thanh khoan hay th~m chi khong
the giao dich. Trong vi d\1 tren, tai san cd s& la gia tri thi truO'ng cua loc.ti thuoc,
khong the duqc tham dinh chinh xac cho den khi no duqc dua ra thi truO'ng.
Bat chap cac h~n che nay va nhieu hc.tn che khac nfia, vi~c su d\lng mo hinh
dinh gia quyen ch<;>n de tinh duqc gia tri cua cac quyen ch<;>n thl;ic la moi quan tam
ngay cang l&n cua gi&i h<;>c thu~t va cac nha tac nghi~p tht,tc tien. M~c du chung ta
khong the de dang xac dinh duqc cac quyen ch<;>n tht,tc, chung ta biet rang chung
ton t~i va chung co gia tri. Bc.tn se co cd h<)i nghien cuu ve chung khi b<}.n nghien
cuu quan tri tai chinh trong cong ty. Nhung gi b<}.n hQC duqc tu quyen sach nay
se
kY huu ich.
eve
I
CHI PHI GIAO DICH TRONG GIAO DICH QUYEN CHQN
Giao dich quyen ch<;>n keo theo m<)t so chi phi giao dich nhat dinh. Cac chi phi
ph\1 thu<)c vao doi tuqng giao dich: la thanh vien cua san giao dich, nha dau tu to
chuc khong phai la thanh vien, ho~c la cong chung dau tu giao dich thong qua nha
moi gi&i. Phan nay se trinh bay nhung dc.tng chi phi giao dich khac nhau.
Phi giao d!ch tren san va phi thanh toan
Phi giao dich tren san va phi thanh toan la cac khoan phi toi thieu do san giao
dich an dinh, trung tam thanh toan va cong ty thanh toan de xu ly m<)t giao dich.
Doi v&i nhung nha kinh doanh thong qua moi gi&i, cac phi nay duqc tinh g<)p
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG OUYEN CHON 67
trong hoa hong cua nguoi moi gioi, se duQ'c trinh bay trong phan sau. Doi voi
nhung nha te,to l~p thj trt:iong, cac khoan phi nay do cong ty thanh tocin cua nha
te,to l~p thj truong thu.
Cong ty thanh toan Icy ket m<)t thoa thu~n theo hQ'p dong voi m<)t nha te,to l~p
thj trt:iong de thanh toan cac giao djch voi m<)t muc phi tht:iong dt:iQ'C tinh tren CCI
sCi tUng hQ'p dong.
Chi phi cua m<)t nha te,to l~p thj truong thuong thap hon $1 moi giao djch, m~c
du muc phi nay c6 the thay dOi theo khoi lt:iQ'ng giao djch. Ngoai ra, nha te,to l~p
thj truong con phai ganh chiu m<)t so chi phi co dinh.
Doi voi quyen chQn tren thi truong OTC, khong phai ganh chju cac de,tng chi
phi nay, nhung c6 nhung khoan chi phi tt:ielng dt:iong, neu khong muon n6i la cao
hon, lien quan den hoe,tt d<)ng giao djch cua cong ty va lien quan den vi~c xu ly cac
giao djch dt:iQ'C thiet l~p theo yeu cau khach hang.
Hoa hong
M<)t trong nhung lQ'i the chinh cua vi~c sCi huu seat tren san giao dich la giup
tranh dt:iQ'c vi~c phai tra hoa hong tren moi giao djch. Nha te,to l~p thi truong chi
tra gian tiep thong qua chi phi CCI h<)i cua cac khoan tien lien quan den gia cua
seat, cong SUC tht,ic hi~n giao djch, va bo qua cac lQ'i nhu~n se dt:iQ'C tht,ic hi~n theo
m<)t kenh khac. Tuy nhien, khoan hoa hong tiet ki~m dt:iQ'C thi rat dang ke.
Cac nha moi gioi chiet khau (discount broker) thu tY 1~ hoa hong thap nhat,
nhung cac giao dich thuong xuyen ho~c giao dich Ion doi khi can phai t~n dvng
lQ'i the ve gia. Cac cong ty moi gioi chiet khau khong cho nhung loi khuyen va
khong cung cap cac nghien cuu nhu cac nha moi gioi trQn g6i (full-service broker)
thu tY 1~ hoa hong cao hon. Tuy nhien, khong nen tt,t d<)ng cho ding m<)t nha moi
gioi trQn g6i se lam be,tn ton kern nhieu hon.
Hoa hong quyen chQn kha don gian, dt,ta tren m<)t khoan gia tri co dinh toi
thieu va m<)t khoan phi tren moi hQ'p dong. Phi Internet $15 c¢ng voi $1.25 tren
moi hQ'p dong do m<)t nha moi gioi chiet khau Ion yeu cau. M<)t so nha moi gioi c6
the tinh phi dt,ta tren tong gia tri cua giao dich, va c6 khoan chiet khau cho nhung
khach hang nang d<)ng.
Khi tht,tc hi~n quyen chQn co phieu, nha dau tu phai tra hoa hong cho vi~c mua
ban co phieu. (Hoa hong co phieu duQ'c de c~p trong phan sau). Neu m<)t nha dau
tu tht,tc hi~n m<)t quyen chQn thanh to an bang tien, giao dich nay chi keo theo m<)t
but toan ke toan. M<)t so cong ty moi gioi khong tinh phi tht,tc hi~n quyen chQn
thanh toan bang tien. Khi bat ky de,tng quyen chQn nao het hi~u lt,tc rna khong
dt:iQ'C tht,ic hi~n, tht:iong thi cong ty moi gioi khong tinh hoa hong.
Doi voi quyen chQn OTC, thuong khong can tni hoa hong, vi nguoi mua ho~c
ban quyen chQn tht:iong giao dich trt,tc tiep voi ben doi tac.
Chenh l'ch gia mua-ban
Muc chenh l~ch do nha te,to l~p thi truong dua ra la m<)t khoan phi giao dich dang
ke. Gia dinh rang nha te,to l~p thi truong yet gia hoi mua la 3 va. gia chao ban la
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
68 PHAN I OUYEN CHON
3.25 doi v&i m(>t quyen chQn mua. M(>t nha dau tli mua quyen chQn do ngay l~p
tuc phcli ganh chiu ''chi phi" cua chenh l~ch gia mua-ban, tuc Ia 0.25 diem; nghia
Ia neu nha dau tu ban quyen chQn mua ngay l~p tuc, no chi dem l~i $3, gia hoi
mua, va nha dau tu se ngay l~p tile ganh chiu khoan lo 0.25 diem, hay $25. Tuy
nhien, dieu nay khong co nghia la nha dau tu khong the kiem loi. Gia quyen chQn
mua co the tang gia dang ke tru&c khi quyen chQn dliQ'c ban di, nhling neu khoan
chenh l~ch khong doi, gia hoi mua phai tang len it nhat bang khoan chenh l~ch
gia mua-ban roi m&i co the kiem dliQ'c lQ'i nhu~n.
Chenh l~ch gia mua-ban la chi phi tile thl- dam bao cho nha t~o l~p thi truong
san sang mua va ban quyen chQn theo yeu cau. Khong the theo doi duqc chi phi
nay ffiQt each r6 rang, va nha dau t\.1 se khong thay ffi\lC nay tren bang bao cclO
hang thang cua nguoi moi gi&i. Tuy nhien, day la chi phi thtjc co va co the rat dang
ke, chiem nhieu phan tram cua gia quyen chQn.
Co the co tlnh tr~ng nha t~o l~p thi trliong tranh duqc chi phi giao dich do
chenh l~ch gia mua-ban. Dieu nay dung trong m(>t so trliong hqp. Tuy nhien, neu
nha t~o l~p thj trliong phai mua va ban quyen chQn, co the khong co l~nh cua
cong chung theo vi the nguqc l~i. Trong truong hqp do, nha t~o l~p thi truong se
phai giao dich v&i m(>t nha t~o l~p thi truong khac va do do se phai ganh chiu chi
phi do chenh l~ch gia mua-ban.
Tren thi truong OTC, nguoi mua va nguoi ban giao dich trljc tiep v&i phia doi
tac. Trong nhieu truong hqp, m9t trong cac ben la m9t dinh che tai chinh t~o l~p
th! trliong doi v&i bat ky lo~i quyen chQn nao rna khach hang muon. Vi v~y. khach
hang co kha nang g~p phai chenh l~ch gia mua-.ban rat dang ke, nhung di nhien,
khach hang co quyen tlj do di dQ gia.
Cac chi phi giao dich khac
Nha kinh doanh quyen chQn ganh chtu nhieu lo~i chi phi giao dich. M9t so cac
chi phi nay, vi d\1 nhli tien kj quy va thue, dliQ'C trinh bay trong ph1]11}C 2.A va
2.B. Hau het cac nha kinh doanh quyen chQn deu giao dich co phieu. Vi v~y, chi
phi giao dich co phieu ciing la nhan to thu9c chi phi giao dich quyen chQn.
Hoa hong giao dich co phieu chenh l~ch kha l&n giua cac cong ty moi gi&i; tuy
nhien, 1% den 2% gia tri co phieu doi v&i m9t giao dich mua ho~c ban don nhat la
m9t khoan dang ke. Cac nha t~o l~p thi truC1ng thuong nh~n duqc cac mile phi uu
dai ti:i cac cong ty thanh toan. Cac nha dau tli co to chile l&n ciing co the thuong
luqng ve cac khoan chiet khau theo khoi luqng doi v&i nha moi gi&i cua minh.
Thinh thoang nguoi ta thay co phi Internet la $10 ho~c thap han. Tuy nhien, co
phieu ciing co chenh l~ch gia mua-ban va ve co ban thl mile 1-2% co the la mile chi
phi giao d!ch kha tot doi v&i cong chung dau tu.
Tat ca cac chi phi giao dich duqc trinh bay (J day la danh cho giao dich don.
Neu quyen chQn ho~c co phieu sau do duqc mua l~i ho~c ban l~i tren thi truC1ng,
thi phai ganh chiu m(>t Ian chi phi nfia.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 69
IJ CAC QUI BINH TREN THI TRUONG QUYEN CHQN
a
My, nganh kinh doanh quyen chQn giao dich tren san dt:i<;IC quan ly theo nhieu
cap. M~c du eac qui dinh cua lien bang va tUng bang giu vai tro l&n nhat, nganh
kinh doanh nay cling tlj quan ly thong qua eac quy tac va chuan mljc, dt:i<;lc thiet
l~p bbi cac s~m giao dich va Cong ty OCC.
SEC la co quan quan ly chinh cua thi trubng quyen chQn b My. SEC la m9t
to chuc quan ly lien bang du<;1c thiet l~p vao nam 1934 de giam sat linh vljc kinh
doanh chung khoan, bao gom co phieu, trcii phieu, quyen chQn va quy dau tl:i.
Mvc tieu chung cua SEC la dam bao cong khai day du cac thong tin thich dang
ve eac khoan dau tu dt:i<;lc chao ban r9ng rai ra cong chung. SEC c6 quyen thiet
l~p m9t so qui dinh va qui trinh va dieu tra eac V1,1 vi ph~m lu~t chung khoan lien
bang. Neu SEC tim thay cac vi ph~m, to chuc nay c6 the tim kiem slj ho tr<;l bat
bu¢c, de nghi BQ Tt:i phap thvly V1,1 vi~c, ho~c tlj ap d~t m9t so hinh ph~t. De tim
hieu them thong tin ve SEC, b~n c6 the tham khao trang web rat huu ich http:/ I
www.sec.gov.
Cac san giao dich thiet l~p eac qui dinh va qui trinh ap dvng cho tat ca eac
thanh vien cling nht:i cho eac ea nhan va cong ty tham gia giao dich quyen chQn.
Vi~c vi ph~m eac qui dinh c6 the hi triing ph~t qua hinh thuc tien ph~t va!ho~c
dinh chi ho~t d9ng. Cong ty OCC cling quan ly eac thanh vien cua minh de giup
dam bao tat ca eac ho~t d¢ng tren thi trl:idng quyen chQn la phu h<;lp vao khong
t~o ra rui ro doi v&i slj ton t~i cua thi trudng.
Quyen quan ly cua moi bang md r9ng den tung giao dich chung khoan ho~c
quyen chQn dien ra· trong ph~m vi bang d6. Cac bang c6 giao dich quyen chQn
quan trQng nhu Illinois va New York, da chu d9ng thljc thi lu~t rieng cua minh ve
qui tac cua eac giao djch dt:i<;IC tien hanh trong bang.
Cac cap d¢ quan ly khac du<;1c an dinh bbi H~ thong Dlj tru Lien bang FED,
h~ thong quan ly vi~c mb r9ng tin dvng theo tai khoan kY quy; Cong ty Bao v~
Nha dau tu Chung khoan (Securities Investor Protection Corporation), cung cap
bao hiem cho trubng h<;lp eac cong ty moi gi&i that b~i; va Co Quan Giam Sat Tai
chinh (FINRA), trong d6 hau het cac cong ty lien quan deu la thanh vien. FINRA
du<;1c thanh l~p 7/2007 thay the cho Hi~p h9i Cac Nha kinh doanh Chung khoan
Quoc gia (National Association of Securities Dealers - NASD) thijc hi~n chuc
nang giam sat m9t so san giao dich t~i My, FINRA la to chuc tlj giam sat cua eac
cong chung khoan l&n nhat nu&c My. Vi dv, FINRA to chuc cac Icy thi Nguyen Ly
Dang Ky Quyen ChQn (Series 4) de kiem tra kien thuc nhan vien ve cac lu~t 1~ va
quy dinh lien quan den giao dich quyen chQn va kien thuc chung. Bai thi Series 4
la yeu cau bat bu¢c doi v&i eac chuyen gia quyen chQn khi ho~t d¢ng trong cong
chung. De biet them thong tin b~n c6 the tham khao t~i website: www.finra.org.
Ngoai ra, nhieu to chuc dia phuong va quoc gia, nhu Hi~p h¢i Quan tri va Nghien
cuu Dau tU (CFA), cling quan ly m¢t each gian tiep nganh kinh doanh bang each
de ra eac chuan mljc d~o due cho eac th~mh vien.
Ben ngoai nuoc My, nganh kinh doanh quyen chQn dt:i<;lc quan ly bbi co quan
quan ly cua chinh phu lien bang. hau het eac nuoc, quyen chQn va h<;lp dong
Q-ACADEMY
a
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
70 PHAN I OUYEN CHON
LIEN KET
Nhli'ng giao d!ch quyen Chf?n ban aang nga
va qua bom no ch'm Bear Stearn & Co., Inc
Cong ty Bear Stearns (BSC) dVQ'c thimh l~p
nam 1923 va dan phat trh~n thanh m¢t ngan
hang dau tv quae te quy melon. Gia trj von
h6a thi trvang cua n6 vao ngay 30/11/2007
xap xi 13 tY dola (moi co phieu gia $100,
c6 130,000,000 co phieu lvu hanh). Bj anh
hVong cua CUQC khung hoang tfn d1,1ng
toan cau, co phieu BSC da r6t gia tu muc
dlnh $172.61 ngay 18/1/2007 xuong con
$100 vao ngay 30/11/2007, mat gia 58%.
Vao ngay 11/3/2008 co phiE~u BSC da r6t gia
xuong con $63.8 vl Sl,l' thua lo cua quy dau
cava tlnh hlnh khung hoimg tfn dl,lng tro
nen xau di.
Theo m¢t bai bao dang tai tren trang
Bloomberg vao ngay 11 /8/2008, c6 m¢t ca
nh~m da thl,l'c hi~n mua quyen chQn bim
co phh~u BSC vao ngay 11/3/2008 voi khoi
lvqng 5.7 tri~u co phieu gia thl,l'c hi~n Ia
$30 va 165,000 co phieu voi gia thl,l'c hi~n
$25 dao hi;in trong 9 ngay. Xin bi;in hay
lvu y rang gia co phieu vao luc d6 Ia $63.8
v~y ma c6 ngl!'oi li;ii mua quyen chQn ban
5.7 tri~u co phieu voi gia thl,l'c hi~n chi $30
trong vong c6 9 ngay! Sau ngay sau, ngvoi
do gan nhv da trung thuong d~c bi~t khi
gia co phieu BSC giam xuong muc thap ky
II,IC chi con $2.84 m¢t co phieu va da phai
ban li;ii cong ty cho JP Morgan Chase voi gia
$1 o m¢t co phieu. Vao ngay 20/3/2008 khi
quyen ChQn dao hi;in, gia dong ella voi gia Ia
$6 m¢t co phieu. Nguoi d~c bi~t d6 neu con
giG' quyen chQn ban den thai diem nay c6
the se lai $139,935,000 voi khofm tien dau
tu $1,700,000 chi trong vong 9 ngay (ty suat
sinh IQ'i 8.131 %!)
Lam the nao ma m¢t ngVai c6 the doan
biet rang m¢t co dang c6 gia $60 se r6t gia
xuong dvoi muc $30 chi trong 9 ngay toi.
Chi co m¢t ly do thuyet ph1,1c duy nhat:
anh ta c6 thong tin n¢i b¢. Theo quy djnh
cua SEC se bi coi Ia trai lu~t neu giao djch
co phieu, quyen chQn co phieu va cac san
pham phai sinh khac dl,l'a tren tai li~u ho~c
thong tin chua dUQ'C cong bo khong can
biet nguon thong tin Ia tu dau. Vile d6, Chu
tjch SEC Ia Christopher Cox da cong bo rang
SEC se dieu tra li~u rang c6 xay ra giao djch
trai lu~t doi voi BSC trong thai gian d6 hay
khong.
Ro rang rang, nhung nha ti;!O l~p thj
truong ti;ii thi trvang quyen chQn c6 nhung
rui ro dang ke khi giao djch voi nhung nha
dau tu nam duqc IQ'i the ve thong tin. Cac
nha kinh te hQC gQi hi~n tuqng nay Ia ll,l'a
chQn doi nghjch (adverse selection). Nha
ti;IO l~p thj truang phai giao djch VOi tat ca
mQi ngl(ai va khong biet ai trong so d6 nam
duqc thong tin c6 lqi cho hQ. Chung ta se
tlm hieu trong cac chuang tiep theo lam
each nao de nha ti;IO l~p thj truang hi;in che
rui ro cho chfnh hQ.
giao sau duQ'c qufm ly boi cac CCI quan lien bang giong nhau. 0 My, cac san pham
nay duQ'c quan ly boi cac CCI quan rieng bi~t, v6'i Uy ban Giao dich Quyen chQn
Hang hoa (CFTC) quan ly nganh kinh doanh hqp dong giao sau.
Nhieu san pham quyen chQn duqc giao d!ch tren san m6'i duqc gi6'i thi~u
trong th~p nien 1980, bao gom quyen ch9n chi so co phieu, quyen ch9n ngo~i t~,
va quyen chQn hqp dong giao sau. Cac san pham nay gay ra m9t so nham lan nhu
SEC hay CFTC co quyen quan ly. Cac quyen chQn doi v6'i cong C\1 giao sau gay
ra nham lan nhieu nhat, vi no giong m9t quyen ch9n va m9t hQ'p dong giao sau.
Trong m9t no h,ic giai quyet van de, cac chu tich cua cac CCI quan nay- John Shad
cua SEC va Philip McBride Johnson cua CFTC - da d~t duqc m9t thoa thu~n.
Trong thoa thu~n duqc biet den v6'i ten g9i thoa thu~n Johnson-Shad, ho~c hi~p
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 71
u&c CFTC-SEC, eac ben quyet dinh SEC se quan ly quyen chQn doi v&i co phieu,
chi so co phieu, va ngo<;ti t~ trong khi CFTC se giam sat quyen chQn doi v&i tat ca
h<;1p dong giao sau. Va eac h<;1p dong do CFTC dieu chinh ding khong du<;1c phep
giao nh~n cac cong q1 do SEC quan ly. M~c du thoa thu~n Johnson-Shad la m¢t
moe lich su trong ho<;tt d(>ng quan ly, cac tranh dii keo dai gifta SEC va CFTC la
d~c tn:ing cua moi tn:iCmg quan ly trong th~p nien 1990. Chung ta se biet nhieu
han ve eac van de nay khi ban ve h<;1p dong giao sau.
Mvc tieu chinh cua h~ thong quan ly giao djch tren san la nham bao v~ cong
chung. Qua thdi gian, nhieu van de gay tranh dii da dt:i<JC neu len va thao lu~n.
Trong m¢t nganh kinh doanh l&n nhu quyen chQn, m¢t so tniC1ng h<;1p l<;tm dvng
chac chan phai xay ra. Trong nhung nam gan day, nganh kinh doanh quyen chQn
da bi chi trich la da thao tung thi tn:idng co phieu va l<;tm dvng niem tin cua cong
chung bang each dua ra eac gia quyen chQn cao qua dang. Tuy nhien, khong c6
bang chung nao cho thay nhung lC1i bu¢c t¢i nay la dung. Cling c6 m¢t so truC1ng
h<;1p ngudi ban khong the thanh toan, nhung nhd trung tam thanh toan nen khong
c6 truC1ng h<;1p nao nguC1i mua mat tien vi nguC1i ban khong the tht,tc hi~n nghia V\1·
Nganh kinh doanh quyen chQn lam vi~c c~t lt,tc de duy tri niem tin cua cong chung
bang each v~n hanh m¢t moi truC1ng tt,i quan. Bang each tt;i de ra eac dieu khoan va
trung ph<;tt nhung nguC1i c6 hanh vi sai trai, m¢t so chi phi cua vi~c quan ly lien bang
da du<;1c den bu l<;ti cho nhung nguC1i dong thue.
Nhu da de c~p, thi truC1ng OTC la m¢t thi tn:iC1ng khong bi quan ly, du<;1c bao
bQC m¢t each long leo b&i eac thong 1~ va eac qui trinh dt:i<;1C chap nh~n. Tuy
nhien, eac cong ty tham gia thuC1ng bi quan ly b&i FINRA, Quy Dt,i tru lien bang,
hay Cvc quan ly tien t~. Di nhien, lu~t thuong m<;ti luori du<;1c ap dvng. Tuy nhien,
SEC va CFTC khong c6 quyen quan ly trt,tc tiep doi v&i thi truC1ng quyen chQn
OTC.
TOM LliQC
Chuang nay cung cap nen tang eac kien thuc ve eac d<;tng quyen chQn, ea nhan
va to chuc lien quan den thi truC1ng quyen chQn. Chung ta da nghien cuu eac d~c
tinh chi tiet cua h<;1p dong, phuong thuc giao djch, chi phi giao djch, va qui djnh
quan ly. Cac thong tin nay la dieu ki~n tien quyet de nghien cuu chien lu<;1c giao
djch quyen chQn va djnh gia quyen chQn.
Chuang 3, 4 va 5 se t~p trung thao lu~n ve eac nguyen tac va mo hinh xac dinh
gia quyen chQn. Chuang 6, 7 se t~p trung vao vi~c ap dvng cac kien thuc nay de xay
dt,tng chien lu<;1c kinh doanh quyen chQn.
TO' KHOA
Tru&c khi tiep tvc sang Chuang 3, b<;tn phai hieu du<;1c m(>t each co ban eac thu~t
ngu sau:
Phi quyen chQn
Quyen chQn ban
Quyen chQn mua
Gia tht,tc hi~n/gia chat/Striking price
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
72 PHAN I QUYtN CHON
Ngay dao h<;m
Tn.mg thai ITM
Trc;tng thai OTM/ATM
Loc;ti quyen chQn
Chuoi quyen chQn
Gi&i hc:tn vt the
Gi&i hc;tn thl,tc hi~n
Seat
Nha tc;to l~p thanh khoan
Nha tc;to l~p thi tntC1ng
Gia chao mua
Gia chao ban
Chenh lech gia mua-ban
Nha daucd
Nha kinh doanh vi the
Nha kinh doanh chenh l~ch
Tni&ng nh6m tc;to l~p thj tniC1ng
Nha tc;to l~p thi tniC1ng duqc chi dinh
Nha tc;to l~p thj truC1ng di~n tu duqc
chi dinh
Moi gi&i san giao djch
NguC1i gifi so d~t l~nh/moi gi&i trong
h9idong
Chuyen vien
Nha kinh doanh quyen chQn c6 dang
Icy (ROT)
L~nh thj trlidng
L~nh c6 gia trj den khi bj huy
L~nh c6 gia tri trong ngay
L~nh dung
L~nh tat ca ho~c khong
Trung tam thanh toan
Cong ty thanh toan Quyen chQn
(OCC)
Cong ty thanh toan
Kyquy
Hqp dong con hi~u ll,ic
L~nh bu trii/bu tru
Thl,tc hi~n quyen chQn
Chi djnh
Thanh toan tien m~t
Quyen chQn co phieu
Quyen chQn chi so
Quyen chQn ngoc;ti lai
Quyen chQn thljc
Th6a thu~n Johnson-Shad/CFTCSEC
BAI DQCTHEM
Cac tai li~u sau bo sung them kien thuc ve quyen chQn:
Boyle, P., and F. Boyle. Derivatives: The Tools that Changed Finance. London:
Risk Books, 2001.
Levy, J. Your Options Handbook: The Practical Reference and Strategy Guide to
Trading Options. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, 2011.
McMillan, L. G. McMillan on Options. New York: Wiley, 1996.
The Options Institute. Options: Essential Concepts and Trading Strategies, 3rd
ed. New York: McGraw-Hill, 1999.
Shover, L. Trading Options in Turbulent Markets: Master Uncertainty Through
Active Volatility Management. New York: Bloomberg Press, 2010.
Thomsett, M. C. Getting Started in Options. 8th ed. New York: Wiley, 2009
KIEM TRA THU~T NGO'
1. Xac djnh cac th6a thu~n sau c6 phai Ia quyen chQn khong. Neu phai, xac
djnh d6 Ia quyen chQn mua hay quyen chQn ban va xac djnh phi quyen
chQn.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG OUYEN CHON 73
a. B~n mua bao hiem nguoi
b.
sa huu nha cho din nha cua b~n.
B~ Ia m9t hQC sinh trung hQC nfun cuoi dang dcinh ghi cac trriong d~ hQc c6
the vao hQC. M9t tniong hua rang neu b~ dang kY hQC, truong se bao dam
ve muc hQC phi cua b~ trong 4 nfun tdi.
c. B~n Icy ket thoa thu~n thue nha dai h~n va khong the huy b6.
2. Giai thich st;t khac bi~t giua quyen chQn kieu My va quyen chQn kieu Chau
Au. Chung giong nhau a nhung diem nao?
3. Hay lam r6 st;t khac bi~t gifia lo~i quyen chQn (options class) va chuoi quyen
chQn (options series). Ai quyet dinh m9t quyen chQn du<;1c giao dich cho
cong chung?
4. Khi m<)t san giao dich quyen chQn du<Jc thanh l~p, cac muc gia tht;tc
nao SC du<JC lt;ia ChQn de giao dich, ffil,lC tieu ho~t d<)ng cua san la gi?
hi~n
5. M9t nha t~o l~p thi truong c6 the su dt,mg nhieu each thuc giao dich khac
nhau. I-iay mo ta va thao lu~n ve 3 each thuc giao dich.
A
't
'
""
A
CAU HOI VA BAI T~P
1. Gicii thich tung dieu ki~n trong h<Jp dong quyen chQn sau: quyen chQn mua
AT&T thang 1 gia 65.
2. Nhung dieu chinh nao ve dieu khoan h<Jp dong quyen chQn CBOE se du<Jc
tht;tc hi~n trong cac truong h<Jp sau?
a. M9t quyen chQn c6 gia tht;tc hi~n la 60. Cong ty tuyen bo chi co tuc bang
co phieu vdi muc 10%.
b. M9t quyen chQn c6 gia tht;tc hi~n la 25. Cong ty tuyen bo chia tach co
phieu vCii t)r l~ 2 nh~n 1.
c. M9t quyen chQn c6 gia tht;tc hi~n Ia 85. Cong ty tuyen bo chia tach co
phieu vCii t)r I~ 4 nh~n 3.
d. M9t quyen chQn c6 gia tht;tc hi~n Ia
bang tien m~t Ia $0.75.
so. Cong ty tuyen bo chi tra co tuc
3. Hay quan tam den chu ky tht;tc hi~n quyen chQn co phieu thang 1, thang 2
va thang 3 da duc;-tc trinh bay. Doi vCii moi ngay sau, hay chi ra nhung thai
gian dao h~n nao trong moi chu kY se duc;-tc niem yet giao dich quyen chQn
co phieu.
a. Ngay 1/2
b. Ngay 1/7
c. Ngay 1112
4. T~i sao ban m9t quyen chQn ban va mua m9t quyen chQn mua l~i duc;-tc dua
vao cung m9t nh6m khi trinh bay ve giCii h~n vi the?
5. So sanh vai tro cua nha t~o l~p thi truong va nha moi giCii tren san. Theo
b~n t~i sao m9t ca nhan khong the gill ca hai vai tro nay?
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
74 PHAN I QUYEN CHON
6. Giai thich nhan vien htu trfi l~nh cua CBOE (OBO) xu ly l~nh gi&i h~n cua
cong chung nhu the nao?
7. Hay cho biet slj khac bi~t gifia 2 h~ thong giao dich: dt,ta tren nha t~o l~p
thi trubng va dt,ia tren cac chuyen vi en? Vu va khuyet diem tung h~ thong
Ia gi?
8. Gia djnh b~n la m9t nha dau tu ca nhan co tai khoan quyen chQn t~i m9t
cong ty moi gi&i. B~n mua 20 quyen chQn mua v&i muc gia $2.25 moi quyen
chQn. Giai thich muc phi cua b~n se driQC xu ly nhu the nao t~i trung tam
thanh toan.
9. So sanh qui trinh thtjc hi~n quyen chQn co phieu v&i qui trinh thtjc hi~n
quyen chQn chi so. Thtjc hi~n quyen chQn chi so co nhfing thu~n lQi l&n nao
so v&i thtjc hi~n quyen chQn co phieu.
10. Thao lu~n ve nhfing h~n che cua gia nh~n duqc til bao chi nhu Wall Street
Journal va lqi the cua yet gia tren trang web cua san giao die~.
11. Thao lu~n 3 each de ket thuc m(>t vi the quyen chQn rna. Cau tra lbi co khac
di khong neu quyen chQn driQC t~O l~p tren thj trlidng OrC.
12. Hay ke ten va d!nh nghla ngan gQn it nhat hai cong Cl,l giong v&i quyen chQn.
13. Gic\i thich cic quyen chQn thtjc giong va khac quyen chQn thong thuoog nhu the nao.
14. Trinh bay ngan gQn ve ccic lo~i chi phi giao dich quyen chQn. Cac chi phi
nay khac bi~t gilla nha t~o l~p thi trubng, nha moi gi&i san giao d!ch, va cac
cong ty giao d!ch tren th! trlidng ore nhu the nao?
15. Gic\i thich nhfing khac bi~t chinh gifia vi~c quan ly quyen chQn giao dtch
tren san va quyen chQn tren tht trlidng ore nhu the nao?
16. Phan bi~t tr~ng thai ITM va OTM cua quyen chQn mua. Chung taco nen
luon luon thtjc hi~n quyen chQn mua ITM tru&c khi no dao h~n khong?
Co trubng hQp nao rna quyen chQn mua OTM duQc thtjc hi~n khong?
Hay gUti thkh.
17. Nhung bat lQi nao gan v&i vi~c giao djch tren tht trubng OTC nhung khong
co tren thi trubng t~p trung?
18. T~i sao thu t1,1c thanh toan bang tien m~t l~i d~c bi~t huu ich doi v&i quyen
chQn chi so? Gia tr! chi so nao duQc dung de xac dtnh gia tri thanh to an?
19. MI,IC dich ho~t d(>ng chinh cua nha t~o l~p thanh khoan la gi?
20. Mota va thao lu~n ve ccic d~ng khac nhau cua nha t~o l~p thanh khoan tren
san CBOE.
1
PHV LVC 2A: vEu c4u I<Y QUV
Tien kY quy la m(>t khoan tien rna m(>t ca nhan cam ket khi thtjc hi~n m9t khoan
dau tli. Phan con l~i se driQC vay mliQn tit cong ty moi gi&i. MI,IC tieu cua m9t
giao dich co ky quy la de thu duqc lqi nhu~n cao hon nh<':l d~c tinh dau tu bang
it tien rieng cua ban than nha dau tu hon. Tuy nhien, lqi the nay di kern v&i rui
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 75
ro tang them. Neu gia tr! cua khoan dau tti khong thay doi m9t each thich dang
theo chieu hudng mong dqi, lqi nhu~n cua khoan dau tu se khong du de chi tra
khoan vay.
Khoan kj quy ban dau la khm1n tien toi thieu rna nha dau tu cung cap vao ngay
thl,ic hi~n giao dich. Khoan kj quy duy tri (maintenance margin) la khoan tien
thap nhat theo yeu cau trong cac ngay sau d6. Vao bat ky ngay nao rna giao djch
duqc thl,ic hi~n, yeu cau ve muc kf quy ban dau phai duqc bao dam. Qui dinh T cua
Lu~t Dl,i tru Lien bang cho phep Quy dl,i tru lien bang dieu chinh vi~c rna r9ng tin
dt,mg aMy, quyen h<.m nay cho phep quan ly Icy quy doi vdi cac giao d!ch co phieu
va quyen ch<;>n. Khoan ky quy duy trl thu<'ing duqc giam sat bai cac san va to chuc
FINRA. Doi vdi quyen ch<;>n thi sl,i dam bao thanh toan duqc cung cap bai cong
ty OCC, vi v~y n6 c6 tham quyen doi vdi khoan ky quy bat bu9c. Ngoai ra, SEC
m~c nhien c6 lien quan den cac quy dinh ve ky quy.
Gia tr! ky quy tren giao dich quyen ch<;>n theo thong 1~ duqc tinh toan dl,ia
tren m9t cong thuc Ct,l the rna chung ta se de c~p trong phan sau. Cuoi nam 2006,
CBOE va San New York Stock Exchange duqc sl,i cho phep cua SEC va OCC da
trien khai m9t h~ thong ky quy mdi duqc g<;>i laky quy danh mt,Ic, trong d6 sl,i ket
hqp vi the co phieu va quyen ch<;>n tren co phieu d6 c6 the duqc bu tru Ian nhau.
Ky quy danh mt,Ic duqc dl,ia tren m9t h~ thong kiem tra kha nang chiu dl,ing trong
d6 cac bien d9ng bat lqi tren cac vi the duqc danh gia de quyet dinh gia tri ky quy,
vi the gia tri Icy quy la m9t ham cua cac khoan lo tiem tang. Trong hau het tru<'ing
hqp ky quy danh mt,Ic thu<'ing c6 gia tr! thap hanky quy truyen thong. Hinh thuc
ky quy danh ffit,IC khong t1,i dQng thl,ic thi, tuy nhien hinh thuc nay chi ap dt,Ing
cho cac nha dau tti ldn va hinh thuc nay da duqc trien khai hau het cac san t9i
My. Vi phuang phap kiem tra kha nang chiu dl,ing (stress test) trong ky quy danh
ffil,lC ttiang doi phuc t9p nen chung ta khong de c~p t9i thdi diem nay, chung ta Se
xem xet m9t each thuc ky quy co dinh chuan trong phan Pht,I Lt,Ic.
a
Yeu cau ky quy doi vai giao dfch co phieu
Khoan ky quy ban dau thap nhat doi vdi mua va ban khong co phieu la 50%. Muc
ky quy duy trl thap nhat la 25%. Nhieu cong ty moi gidi c9ng them khoang 5% hay
han nua vao cac muc yeu cau nay.
Yeu cau ky quy doi vai giao dfch mua quyen chQn
Mua quyen ch<;>n c6 thdi gian dao h9n trong vong 9 thang phai chi tra hoan toan.
Dieu nay c6 nghia la yeu cau ky quy la 100%. Tuy nhien, cac quyen ch<;>n c6 th<'ii
gian dao h9n dai han 9 thang duqc quyen Icy quy thap han. M9t nha dau tu c6 the
vay den 25% chi phi cua cac quyen ch<;>n nay.
Yeu cau kj quy doi vai giao d!ch ban quyen chQn khong duqc phong ngita .
M9t quyen ch<;>n mua khong duqc phong ngua la m9t giao dich rna m9t nha dau
tti ban quyen ch<;>n mua co phieu rna khong huu san co phieu. Neu quyen ch<;>n
duqc thl,ic hi~n, ngu<'ii ban phai mua co phieu tren thi tru<'ing vdi gia hi~n hanh,
sa
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
76 PHAN I QUYEN CHON
rnuc ghi khong c6 gi&i h~n tren. Vi v~y, rui ro Ia qua cao. Nhieu cong ty rnoi gi&i
khong cho phep khach hang cua rninh ban quyen chQn rnua khong dt:iQ'c phong
ngua. M(>t so cong ty tht:i<1ng gi&i h~n cac giao dich nay trong ph~rn vi cac nha
dau tt:i giau c6, c6 kha nang ganh chiu cac khoan lo l&n; tuy nhien ngay ca nhung
ngt:idi nay cung phai dap ung yeu cau ky quy toi thieu.
Doi v&i quyen chQn khong dt:iQ'c phong ngua, nha dau tt:i phai ky quy khoan
phi quyen chQn c(>ng v&i 20% gia tri co phieu. Neu quyen chQn rnua lJ tr~ng
thai ki~t gia OTM, rnuc yeu cau se dt:iQ'c giam xuong bang muc ki~t gia cua
quyen chQn. Muc ky quy it nhat phai bang gia tri thi tru<1ng cua quyen chQn
c(>ng v&i 10% gia tri cua co phieu. Xet tru<1ng hQ'p rn9t nha dau tt:i ban rn9t
quyen chQn mua v&i gia tht,tc hi~n $30 cho rn9t co phieu dang dt:iQ'c dtnh gia
$33 v&i muc phi $4.50. Muc ky quy yeu cau Ia 0.2($3,300) + $450 = $1,110.
Neu co phieu dt:iQ'C dinh gia $28 va quyen chQn c6 gia $0.50, muc ky quy Ia
0.2($2,800) +$50- $200 = $410. Khoan gia tri nay l&n han 10% gia trj quyen
chQn c(>ng v&i gia trt co phieu. Lt:iQ'ng gia trt ki~t gia cua quyen chQn lam giam
khoan ky quy yeu cau.
Qui djnh nay cfrng dt:iQ'C ap d1,1ng doi v&i quyen chQn ban ngo~i tru Vi~c
qui Hie 10% dt:iQ'c ap d1,1ng cho tong gia tht,tc hi~n. Neu m(>t quyen chQn ban
dt:iQ'C ban v&i gia tht,tc hi~n $30 khi gia co phieu Ia $33 va gia quyen chQn ban
Ia $2,375, khoan ky quy yeu cau Ia 0.2($3,300) + $237.50- $300 = $597.50. Neu
gia co phieu Ia $29 va gia quyen chQn ban Ia $3.25, khoan ky quy Ia 0.2($2,900)
+ $325 = $905. Khoan gia trj nay l&n han 10% tong gia tht,tc hi~n Ia $3,000 c(>ng
v&i gia trt quyen chQn.
Cac quyen chQn chi so bao ham r(>ng (broad-based index option) c6 phan it
bien d(>ng han cac quyen chQn co phieu rieng le va vi v~y c6 muc yeu cau ky quy
thap han. Muc kj quy dt:iQ'c yeu cau Ia 15%, thay vi 20% gia tri co phieu.
Yeu diu ky quy ctoi voi giao d!ch ban quyen
chqn mua ctuctc phong ngua
M(>t quyen chQn mua dt:iQ'c phong ngua Ia rn9t giao dtch rna theo d6 rn(>t nha
dau tt:i ban m(>t quyen chQn doi v&i m9t co phieu rna rninh dang s& huu. Neu gia
tht,tc hi~n quyen chQn it nhat bang v&i gia co phieu, nha dau tt:i khong can phai
ky gui them bat ky m(>t khoan tien ky quy nao ngoai rnltc dt:iQ'C yeu cau doi VOi
co phieu. Va phi quyen chQn cung c6 the dt:iQ'C su dvng de lam giam mucky quy
yeu cau doi v&i co phieu. Tuy nhien, neu gia tht,tc hi~n thap han gia co phieu,
khoan tien toi da rna cong ty c6 the vay de rnua co phieu dt,ta tren gia tht,tc hi~n
quyen chQn mua thay vi gia co phieu. Vi d1,1, neu gia co phieu Ia $40 va gia tht,tc
hi~n Ia $35, nha dau tu chi c6 the vay 0.50($3,500) = $1,750 chu khong phai
0.50($4,000) = $2,000 de mua co phieu.
M~c du c6 the nam giu m(>t danh mvc dau tt:i giong v&i chi so, cac yeu cau kj
quy hi~n t~i khong cong nh~n vi~c ban quyen chQn chi so dt:iQ'c phong ngua. Vi
v~y, tat ca vt the ban quyen chQn chi so phai ky quy theo qui dtnh ap dvng cho giao
dich
ban khongTOEIC
phong
ngua.
Q-ACADEMY
- IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG OUYEN CHON 77
C6 m{>t so ngo<.ti I~ doi v6'i cac qui djnh nay, d~c bi~t khi ccic giao dich kieu
chenh l~ch (spread), mui ten (straddle) va cac giao dich quyen chqn phuc tc,lp
hcln du<Jc su dt,mg. Trong cac truang h<Jp nay, yeu cau ky quy thuang rat phuc
tc,lp. Cac nha dau tu nen tham khao y kien nguai moi gi6'i ho~c nhung an ban
chuyen ve giao dich de c6 them thong tin ve yeu cau ky quy doi v6'i cac giao dich
phuc t<.tp.
Cau hoi va bai t'p
1. Gia djnh rang m{>t co phieu hi~n duqc dinh gia $50. Yeu cau k}r quy 20% doi
v6'i cac quyen chqn mua khong phong nglia va 50% doi v6'i co phieu. Tinh
toan cac khoan kY quy du<Jc yeu cau, theo dong dola, doi v6'i cac giao dich sau:
a. Ban 10 quyen chqn mua v6'i gia thtjc hi~n 45 va phi 7.
b. Ban 10 quyen chqn mua v6'i gia thtjc hi~n 55 va phi 3.
c. Ban 10 quyen chqn mua v6'i gia thtjc hi~n 45 va phi 3.
d. Ban 10 quyen chqn mua v6'i gia thtjc hi~n 55 va phi 7.
e. Mua 1,000 co phieu va ban 10 quyen chqn mua v6'i gia thtjc hi~n 45 va
phi 7.
f. Mua 20 quyen chqn ban v6'i gia thtjc hi~n 50 va phi Ia 5. Quyen chqn
dao h<.tn trong 6 thang.
13
PHV LVC 28: THUE VA GIAO DICH QUYEN CHQN
Xac dinh khoan thue c6 the ap dt,mg doi v6'i nhieu giao djch dau tu Ia m{>t tien
trinh phuc tc,lp, can den tu van cua cac chuyen gia du<Jc huan luy~n ky Iuong.
Nhung qui dinh du<Jc trlnh bay trong phv h,lC nay phac thao ra diem chinh cua
hau het cac quyen chqn co ban. C6 rat nhieu ngo<.ti I~ va 16 hong, dong thai lu~t
cling thuang thay doi. Trong tat eel cac truang h<Jp, nen tim kiem stj an toan thong
qua lai khuyen cua m{>t chuyen gia gioi. Duong nhien, tat eel cac qui dinh nay dtja
tren lu~t thue cua My 2010.
Thu nh~p thong thuang cua hau het cac ca nhan du<Jc danh thue Ia 10, 15, 25,
28, 33 ho~c 35%. Uii von deli h<.tn, du<Jc dinh nghia Ia l<Ji nhu~n tu cac vi the dau
tu nam gifi trong thai gian dai han 12 thang, du<Jc danh thue v6'i thue suat cao
nhat 15%. M~c du co m{>t so ngo<.ti 1~, hau het lqi nhu~n quyen chqn niem yet tren
san Ia ngan h<.tn.
Trong cac vi dt,I nay, chung ta b6 qua tien hoa hong moi gi6'i, tuy nhien, chung
c6 the du<Jc mien thue. Hoa hong doi v6'i vi~c mua tai san du<Jc c{>ng vao gia mua,
hoa hong doi v6'i ban tai sfm du<Jc tru ra khoi gia ban.
Vi~c
khau tru thue doi v6'i bat Icy khoan 16 nao duqc xac dinh btmg each bu tru
chung v6'i cac khoan l<Ji nhu~n dau tu khac. Neu cac khoan 16 Vli<Jt qua l<Ji nhu~n,
bat ky khoan nao vli<Jt qua $3,000/nam se du<Jc khau tru trong thu nh~p thong
thuang cua nha dau tu.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
78 PHAN I OUYEN CHON
Cac qui dinh nay du<Jc ap d1,mg cho nha dau tu ca nhan. Cong ty va cac to chuc
giao dich quyen ch<;>n, d~c bi~t la quyen ch<;>n OTC, c6 the chiu nhfing qui dinh va
each dh~n giai khac ve thue.
Trong cac vi d1,1 sau, chung ta gia dinh nha dau tu chiu thue suat 28%.
Thue va giao d!ch mua quyen chqn mua
Neu m(>t nha dau tu mua m(>t quyen ch<;>n mua va sau d6 ban n6 l~i v&i gia cao
ho'n, anh ta c6 m(>t khoan lai von, ho~c ngan h~n ho~c dai h~n, nhung thucmg
la ngan h~n. Vi v~y. khoan lai von nay dt:i<JC danh thue theo thue suat thu nh~p
thong thuang. Neu nha dau tu ban quyen ch<;>n va chiu m(>t khoan lo ho~c de
cho quyen ch<;>n het hi~u h,ic, khoan lo c6 the du<Jc khau trii thue nhu s:ta mo ta
o tren.
Xet m(>t nha dau tu mua m(>t quyen ch<;>n mua m(>t co phieu dti<Jc dinh gia
$36 v&i gia thl,ic hi~n $35, quyen ch<;>n c6 phi $3.50. Trong vong du&i 12 thang
sau d6, nhung tru&c khi dao h~n, nha dau tu ban quyen ch<;>n o muc gia $4.75.
L<Ji nhu~n $1.25 dti<Jc danh thue 28%, muc thue la $1.25(0.28) = $0.35. Neu
quyen ch<;>n dt:i<JC ban di va nha dau tti bi lo, khoan lo dti<JC khau tru thue nhti
da mota.
Neu nha dau tu thl,ic hi~n quyen ch<;>n, gia quyen ch<;>n c(>ng v&i gia thl,ic hi~n
se du<Jc xem nhu gia mua co phieu va vi v~y du<Jc si':i d1,1ng de xac dinh phan l<Ji
nhu~n chiu thue cua co phieu. Vi dl,l, neu quyen ch<;>n 0 tren dt:i<JC thl,ic hi~n khi
gia co phieu la $38, gia mua co phieu se dti<Jc xem la gia thl,ic hi~n $35 c(>ng v&i
phi quyen ch<;>n $3.50, tong c(>ng la $38.50. Neu sau d6, n,ha dau tu ban co phieu
v&i gia $40, khoan l<Ji nhu~n chju thuela $1.50 va muc thuela $1.50(0.28) = $0.42.
Trach nhi~m ve thue ho~c khau trii thue chi c6 khi co phieu dt:i<JC ban di.
Thue va giao d!ch ban quyen chqn mua
Neu m(>t nha dau tu ban m(>t quyen ch<;>n mua va sau d6 mua l~i ho~c de quyen
chQn het hi~u ll,ic, bat CU khoan l<Ji nhu~n nao cting la lai von ngan h~n va dti<JC
danh thue theo thue suat thu nh~p thong thuang. Neu quyen ch<;>n mua dt:i<JC thl,ic
hi~n, gia thl,ic hi~n c(>ng gia quyen ch<;>n mua du<Jc xem la gia ban co phieu. Do d6,
chenh l~ch gia ban va gia mua co phieu la l<Ji nhu~n chiu thue.
Vi d1,1, neu nha dau tu tren ban quyen ch<;>n mua v&i gia $5.25 va sau d6 mua l~i
Vdi gia $3.50 trtidc khi dao h~n, l<Ji nhu~n la $1.75 se dt:i<JC danh thue Vdi thue suat
28%, muc thue $1.75(0.28) = $0.49. M(>t khoan lose du<Jc khau trii ttio'ng tl,i nhu
tren. Neu quyen ch<;>n mua du<Jc thl,ic hi~n, nguai ban se chuyen giao co phieu.
Gia dinh gia co phieu la 38$ va nguai ban khong so huu san co phieu. Vi v~y,
nguai ban se mua co phieu v&i gia $38 va ban cho nguai mua v&i gia $35. Tong gia
thl,ic hi~n c(>ng v&i phi quyen ch<;>n la $35 + $5.25 = $40.25, du<Jc xem la gia ban
co phieu. Thu nh~p chiu thue cua nguai ban la $2.25 va muc thue la $2.25(0.28)
= $0.63. Neu nguai banda mua co phieu tru&c v&i gia $30, thu nh~p chiu thue la
$10.25 va muc thue la $10.25(0.28) = $2.87.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 79
Thue va giao djch mua quyen chc~m ban
Neu m9t nha dau tu mua m9t quyen ch<;>n ban va ban n6 di ho~c de cho quyen
ch<;>n het hi~u h.tc trong thbi gian du&i 12 thang, lgi nhu~n thu dugc la Hii von
ngan h~n va chiu thue suat thu nh~p thong thubng. Neu quyen ch<;>n ban dugc
tht.tc hi~n, gia tht.tc hi~n trit phi quyen ch<;>n dugc xem la gia ban co phieu. Do d6,
lgi nhu~n thu dugc tit co phieu hi danh thue v&i thue suat thu nh~p thong thubng.
Xem xet nha dau til chiu thue suat 28% mua m<)t quyen ch<;>n ban gia $3 doi
v&i m9t co phieu hi~n duqc dinh gia $52 v&i gia tht.tc hi~n la $50. Sau d6, nha dau
tu ban quyen ch<;>n ban v&i gia $4.25. L<Ji nhu~n $1.25 dugc danh thue 28% v&i
muc thue $1.25(0.28) = $0.35. Neu quyen ch<;>n ban dugc ban diva nha dau tu hi
lo, khoan lo se dugc khau trit thue nhu trinh bay (j tren.
Gia djnh nha dau tu tht.tc hi~n quyen ch<;>n khi gia co phieu la $46. Lu~t se xem
gia ban co phieu la $50 trit di phi quyen ch<;>n la $3, tinh chung gia ban la $47. Neu
nha dau tu mua quyen ch<;>n v&i gia $46 va thvc hi~n quyen ch<;>n, thu nh~p chiu
thue la $1 va muc thuela $1(0.28) = $0.28. Neu nha dau tu da mua co phieu tru&c
d6 v&i gia $40, thu nh~p chju thue la $7 va muc thue la $7(0.28)= $1.96. Neu nha
dau tu mua quyen ch<;>n v&i gia cao hon $47, khoan lose duqc khau trit thue.
M<)t kha nang khac la nha dau til su d\lng vi~c tht.tc hi~n quyen ch<;>n ban de
ban khong co phieu. Ban khong tuc la nha dau tu vay co phieu tit ngubi moi gi&i
va ban di. Neu gia co phieu giam, nha dau til c6 the mua l~i co phieu v&i muc gia
thap hon, tra l~i cho ngubimoi gi&i co phieu, va thu lgi nhu~n. Ban khong dugc
su d\lng de kiem lgi nhu~n khi thj trubng dang S\lt giam. Trong vi d\1 nay, co phieu
dugc ban khong v&i gia $47. Khi nha dau tu mua l~i co phieu, bat cu khoan lgi
nhu~n nao cling se hi danh thue va bat cu khoan lo nao cling dugc khau trit.
Thue va giao djch ban quyen chqn ban
Neu m<)t nha dau tu ban quyen ch<;>n ban va sau d6 mua l~i tru<k khi dao h~n,
bat cu khoan lgi nhu~n nao cling dugc xem la lai von ngan h~n va chiu thue suat
thu nh~p thong thubng; bat cu khoan lo nao cling dugc khau trit thue. Neu quyen
ch<;>n ban duqc thvc hi~n, gia thvc hi~n quyen ch<;>n ban trit di phi quyen ch<;>n
duqc xem la gia mua co phieu. Thu nh~p chiu thue ho~c muc lo doi v&i co phieu
duqc xac djnh bang chenh l~ch gifia gia mua va gia ban co phieu.
Xet quyen ch<;>n ban v&i gia tht.tc hi~n $50, phi quyen ch<;>n $3 khi gia co phieu
la $52. Gia djnh gia co phieu giam xuong $46 va quyen ch<;>n ban dugc tht.tc hi~n.
Ngubi ban quyen ch<;>n ban dugc coi nhu mua co phieu v&i gia $50- $3, la $47.
Neu sau d6 nha dau tu ban co phieu v&i gia $55, thu nh~p chiu thue la $8 va muc
thue Ia $8(0.28) = $2.24.
Thue va quyen chqn phi
co phan
Quyen ch<;>n chi so, quyen ch<;>n n<J, quyen ch<;>n ngo~i t~ c6 tinh tr~ng phap ly ve
thue d~c bi~t. Vao cuoi nam, tat ca cac khoan lgi nhu~n da tht.tc hi~n Ian chua tht.tc
hi~n deu chju thue. Tat ca cac khoan lo dugc khau trit thue giong nhu tren. Lgi
nhu~n dugc danh thue hon hqp v&i 60% chiu thue suat lai von dai h~n la 40% chiu
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
80 PHAN I QUYEN CHON
thue SUilt Hii von ngan h;;m, tile la thue suat thu nh~p thong thuC1ng. Doi voi m9t
nha dau tli chtu thue suat 28%, thue suat hi~u h;ic la 0.6(20%) + 0.4(28%) = 23.2%.
Vi d\1, gia djnh ding trong nam nha dau tu chtu thue suat 28% c6 khoan lqi
nhu~n rong la $1,250 (lai tru lo) doi voi quyen chQn chi so. Vao cuoi nam, nha dau
tli nam gift 1,000 quyen chQn chi so c6 gia trt $2.25 duqc mua tntoc day voi gia
$1.75. Vi v~y. l<;i nhu~n chua thl,ic hi~n la $500. Tong lqi nhu~n chtu thuela $1,250
+ $5oo = $1,750. Thue phai tra la $1,750(0.6)(0.20) + $1,750(0.4)(0.28) = $406.
Qui ajnh ve ban thanh lyva ban suy dien
M{>t nha kinh doanh quyen chQn can phai biet ve m9t dieu khoan thue quan trQng
la qui djnh ve ban thanh ly. Ban thanh ly (wash sale) la giao djch rna nha dau tu
ban chung khoan (j ml:lc gia bi lo va thay the bang cling bang m9t chung khoan
giong nhu v~y khong lau sau d6. Lu~t thue khong cho phep khau tru thue doi voi
khoan lo tu vi~c ban chl:lng khoan ban dau. Mt.IC tieu cua qui djnh ban thanh ly
la nham ngan ch~n cac nha dau tli chap nh~n lo vao cuoi nam va sau d6 ngay l~p
tl:lc mua l<,ti cac chung khoan. ThC1i gian mua l<,ti chung khoan khong the dien ra
trong khoang thC1i gian 61 ngay gom 30 ngay truoc khi ban va 30 ngay sau khi ban.
Qui djnh ban thanh ly thuC1ng xem quyen chQn mua cling la m9t chl:lng khoan
nhu co phieu. Vi neu, nha dau tli ban co phieu hi lo va mua quyen chQn mua trong
thdi h<,tn 61 ngay, khoan loco phieu khong duqc khau tru.
Ngoai ra, vi~c ban quyen chQn mua doi voi m9t co phieu dang nam gift, trong
m9t so truC1ng h<;p, du<Jc xem Ia ·nha dau tu da ban co phieu, do d6 ket thuc giai
do<,tn nam gift co phieu. Dieu nay duqc gQi Ia ban suy dien (constructive sale).
Cau hoi va thao lu~n
1. Gia djnh m{>t co phieu c6 gia $30 va m{>t quyen chQn mua co phieu nay thC1i
h<,tn 8 thang, gia thl,ic hi~n $25 du<;c dinh gia $6. Tinh toan thu nh~p chtu
thue va thue phai tra trong moi truC1ng h<;p sau, gia dinh thue suat Ia 28%.
Gia dtnh c6 1oo co phieu va 1oo quyen chQn mua.
1. B<,tn mua quyen chQn mua. 4 thang sau, gia co phieu Ia $28 va gia quyen
chQn la $4.50. Va b<,tn ban quyen chQn.
2. B<,tn mua quyen chQn mua. 3 thang sau, gia co phieu la $31 va gia quyen
chQn la $6.50. Va b<,tn ban quyen chQn.
3. B<,tn mua quyen chQn mua. Khi dao h<,tn, gia co phieu la $32. B<,tn thl,ic
hi~n quyen chQn mua va ban co phieu sau m9t thang voi gia $35.
4. B<,tn mua co phieu va ban quyen chQn mua. B<,tn gift vi the cho den khi
dao h<,tn, khi do gia co phieu la $28.
5. B<,tn ban quyen chQn mua. Hai thang sau gia co phieu la $28 va quyen
chQn mua c6 gia $3.50. B<,tn mua l<,ti quyen chQn.
2. Xet m<)t quyen chQn chi so. Chi sola 425.48 va m<)t quyen chQn mua voi
gia thl,ic hi~n 425 duqc djnh gia $15. B<,tn chju thue suat 31%. Tinh toan
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 2 CAU TRUC THI TRUONG QUYEN CHON 81
lqi nhu~n sau thue trong cac tn.tong h<;1p sau. Gia dtnh co 100 quyen
ch<;>n mua.
a. B<;tn mua quyen ch<;>n mua. 1 thang sau, chi so la 428 va quyen ch<;>n mua
co gia $12. B<;~.n ban quyen ch<;>n mua.
b. B<;tn mua quyen ch<;>n mua va nam gift no cho den khi dao h<;~.n, khi do
chi sola 441.35. B<;~.n tht,tc hi~n quyen chQn mua.
c. B<;tn nam gift quyen ch<;>n mua cho den khi dao h<;~.n, khi d6, chi so la
417.15.
d. Cau tra loi cua b<;tn trong cau a va b se hi anh huang nhu the nao neu vt
the quyen ch<;>n khong du<Jc dong vao cuoi nam?
3. Truong h<;1p nao sau day la ban thanh ly? Gi<li thich.
a. B<;~.n mua m<}t co phieu gia $30. Ba tuc1n sau, b<;~.n ban co phieu gia $26.
Hai tuc1n sau, b<;~.n mua quyen ch<;>n mua co phieu nay.
b. B<;~.n mua m<}t co phieu gia $40. M<}t thang sau, b<;~.n mua m9t quyen
ch<;>n mua co phieu nay. M<}t tuan sau, b<;~.n ban co phieu gia $38.
c. B<;~.n mua m<}t co phieu gia $40. Ba thang sau, b<;~.n ban co phieu gia $42
va mua quyen chQn co phieu nay.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
1
ONTHISV.COM
·-~,
'k:
·"?·
'.':-;-.
CHUONG3
Cac nguyen tile
dtnh gia quyen chon
Ml;JC TIEU CUA CHU'ONG:
• Giai thfch vai tro cua kinh doanh chenh l~ch gia trong djnh gia quyen ch9n, minh h9a cac
nguyen ly ca ban trong viec xac djnh gia quyen ch9n nhlf gia tri thap nhat, cao nhat, gia tri khi
aao hc~ln, va gioi h<;~n dlfoi CUa gia quyen ChQn.
• Xac djnh va giai thfch cac nhan to anh huang den gia quyen ch9n, bao g6m gia thlfc hi~n, thai
gian dao h<;~n, lai suat phi rui ro, va a¢ bat on.
• Giai thfch slf khac bi~t giua quyen ch9n kieu Chau Au va quyen ch9n kieu
thlfc hi~n sam quyen ch9n c6 the dien ra ho~c khong dien ra.
My va t<;~i sao vi~c
• Hieu avqc tam quan tr9ng cua quan h~ ngang gia quyen ch9n mua-quyen ch9n ban.
"Tot hdn nen xem cong c~;~ phai sinh nhu Ia nhang nguyen tit. Neu phtm ht:,lch thea
mqt each nao do bt:,ln co duqc nhi~t va nang luqng - nhang thu rat hau ich. Neu
phan ht:,lch thea mqt each khac bt:,ln se tt:,lo ra mqt qua born nguyen tit. Vi the bt:,ln
phdi hie'u duqc slj huye'n bi cua no.,
KATE JENNINGS, trich trong Moral Hazard, Fourth Estate, 2002, Tr. 8
Chuang nay nh~n di~n m9t so nhan to va trinh bay t~i sao chung anh huang den
ghi quyen chQn. Chuang nay ciing nghien diu cac dieu ki~n ve giCii h~n cua quyen
chQn - cac qui tac tieu bieu cho gi<i quyen chQn hqp ly. Sau do chung ta se xem
xet moi quan h~ gilia cac quyen chQn chi khac nhau ve gia thl;ic hi~n va nhung
quyen chQn chi khac nhau ve thoi gian dao h~n. Cuoi cling, chuang nay trinh bay
quyen chQn mua va quyen chQn ban co moi lien h~ vCii nhau nhu the nao ciing
nhu nhieu nguyen tac quan trQng khac. M9t diem quan trQng xuyen suot chuang
nay va th~t sv la xuyen suot quyen sach nay la cac co h9i kinh doanh chenh l~ch
gia se nhanh chong bi xoa b6 bai chinh cac nha dau tu.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA QUYEN CHON 83
Gia djnh ding co m(>t ngubi de xuat v&i b;;tn nhti the nay. B;;tn co the choi m(>t
tro chai gQi la Tro chai I trong do b<.m rut m(>t qua bong tu trong m(>t chiec mu
co chua 3 qua bong do va 3 qua bong xanh. Neu b;;tn rut du<;1c qua bong do, b;;tn
khong nh~n du<;jc gi ca; neu b<;lll rut dU<JC qua bong Xanh, b;;tn se nh~n dti<JC $10.
B;;tn se tham gia choi hay khong? Vi ngubi do khong de c~p den phi tham gia nen
tat nhien b;;tn se choi. B;;tn khong tra tru&c bat ky khoan tien nao ban dau va co co
h(>i nh~n dti<Jc $10. Di nhien co h(>i nay qua ly tu6'ng de co the tr6' thanh slj th~t,
va chi co ngubi khong co ly tri thi m&i de nghi m(>t tro chai nhu v~y rna khong
thu khoan phi tham gia nao.
Bay gib gia su khoan phi tham gia h<;1p ly la $4. Hay xet m(>t tro choi gQi la Tro
choi II. Ngtibi do bay gib de nghi tra cho b;;tn $20 neu b;;tn rut du<;1c banh xanh va
b;;tn khong nh~n du<;jc gl neu rut du<;jc banh do. Li~u khoan phi tham gia se cao
han hay thap han? Neu b;;tn rut dti<Jc banh do, b;;tn se nh~n dti<JC khoan chi tra
giong nhti trong Tro choi I; neu b;;tn rut dti<JC banh xanh, b;;tn se nh~n dti<JC khoan
chi tra cao han Tro choi I. Vi v~y b;;tn san sang tra cao han de tham gia Tro choi II
vi cac khoan chi tra vu<;1t tr(>i so v&i Tro choi I.
Tit cac tro choi va co h(>i don gian tren, ta d~ dang thay du<;jc m(>t so nguyen
tac co ban ve hanh vi cua nhfing ngubi coly tri khi hQ d6i m~t v&i tinh hu6ng may
rui. Hanh vi chung cua nhfing nha dau tu h<;1p ly cung v~n d(>ng gi6ng nhu v~y de
xac dinh cac nguyen tac co ban trong djnh gia quyen chQn. Khi b;;tn dQC cac vi dl,l
khac nhau trong chuang nay trong do kinh doanh chenh l~ch gia dti<;1c su dl,lng
de thiet l~p ccic nguyen tac co ban ve djnh gia quyen chQn, can nh& den stj ttiong
dong cua tinh hu6ng dau tu v&i nhfing tro choi vita du<Jc m6 ta. Nhb v~y, nhfing
ket qua h<;1p ly se tr6' nen rat d~ hieu d6i v&i b;;tn.
Trong chuang nay, chung ta khong tim each phcit hi~n ra m(>t muc gia chinh xac
cua m(>t quyen chQn; thay vao do, chung ta gi&i h;;tn khuon kho thao lu~n trong vi~c
xac djnh cac gi&i h;;tn tren va gi&i h;;tn du&i va cac nhan t6 anh hu6'ng den gia quyen
chQn. Chuang 4 va 5 se giai thich each xac dinh chinh xcic gia quyen chQn.
l3
KHAI NI~M CO BAN VA THU~T NGO'
Cac ky hi~u sau day du<;1c su dl;mg xuyen suot trong quyen scich:
So= gia co phieu hi~n t;;ti (thbi diem 0: hi~n t;;ti)
X= gia thljc hi~n
T = thbi gian cho den khi dao h;;tn, du<;1c djnh nghia ben du&i.
r = lai suat phi rui ro, dti<JC dinh nghia ben du(Ji.
ST = gia co phieu 6' thbi diem dao h;;tn quyen chQn, tuc la sau khoang
.thbi gian 1'C(So,T,X) = gia quyen chQn mua v&i gia co phieu hi~n t;;ti la So, thbi gian cho
den luc dao h;;tn la T, gia thljc hi~n laX.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
84 PHAN I QUYtN CHON
P(So,T,X) = gia quyen ch<;>n ban v&i gia co phieu hi~n t~i la So, thC1i gian cho
den h.lc dao h~n la T, gia thl,ic hi~n lax.
Trong m(>t so tntdng hqp, chung ta c6 the can phan bi~t quyen ch<;>n kieu My
va quyen ch<;>n kieu Chau Au. Neu nhtt v~y, Ian lttqt g<;>i gia quyen ch<;>n mua la
Ca(So,T,X) va Ce(So,T,X) ttiong ling quyen ch<;>n kieu My va kieu Chau Au. Neu
khong c6 ky tl,i a va e nh6, quyen ch<;>n c6 the la kieu My ho~c kieu Chau Au.
Trong trttC1ng h<Jp hai quyen ch<;>n chi khac nhau ve gia thl,ic hi~n, khcii ni~m
C(So,T,X1) va C(So,T,X2) se dung djnh danh cac quyen ch<;>n v&i gia X1 thap hon
X2. Trong trtiC1ng hqp hai quyen ch<;>n chi khac nhau thC1i gian cho den khi dao
h~n, cac khoang thC1i gian cho den luc dao h~n la T 1 va T2, v&i T1<T 2. Gia cac
quyen ch<;>n se la C(So,TI.X) va C(So,T2,X). Nhf:ing dieu chinh ttiong tl,i se dttqc ap
d~:mg cho quyen ch<;>n ban.
Trong hau het cac vi d1,1, chung ta gia djnh ding co phieu khong tra co tile. Neu
trong suot vong dC1i cua quyen ch<;>n, co phieu chi tra co tile D1, D2, ... , thi chung
ta c6 the thl,ic hi~n cac dieu chlnh don gian va d~t dtiqc cac ket qua giong nhau.
De lam dieu d6, chung ta chi can tru di hi~n gia cua co tuc, I~IDj(l+rf'; v&i N la so
Ian chia co tile va tj la thC1i gian con l~i cho den moi ngay giao dtch khong tra co
tile. Chung ta gia dinh la cac muc co tile da dttqc biet trti&c.
ThC1i gian cho den luc dao h~n dtiqc the hi~n dti&i d~ng phan so cua m(>t nam.
Vi d1,1, neu ngay hi~n t~i Ia 9/4 va ngay dao h~n la 18/7, chung ta chi don gian dem
so ngay gif:ia hai ngay nay. Ta thay con l~i 21 ngay trong thang 4, 31 ngay thang 5,
30 ngay thang 6, va 18 ngay trong thang 7, tong c(>ng la 100 ngay. V~y thC1i gian
cho den khi dao h~n la 100/365 = 0.274.
Lai suat phi rui ro, r, la ry suat sinh lqi cua cac khoan dau tti khong c6 rui ro.
M(>t vi d1,1 cua khoan dau tti phi rui ro la trai phieu chinh phu My ngtm h~n, T-hill.
Trcii phieu chinh phu la m(>t chung khoan dttqc chinh phu phat hanh va ban cho
nha dau tti. T-hill c6 thC1i gian dao h~n la 91 va 182 ngay dttqc cho dau gia hang
tuan bCii Quy dl,i trf:i lien bang; T-hill c6 thC1i gian dao h~n 365 ngay dttqc dau gia
4 tuan m(>t Ian. Tat ca trai phieu nay dao h~n vao ngay Thu Nam'. Vi hau het cac
quyen ch<;>n giao dtch tren san dao h~n vao thu Sau, luon luon c6 m(>t trcii phieu
chinh phu ngan h;.1n dao h~n vao ngay trtt&c d6. Doi v&i cac quyen ch<;>n khac c6
thC1i gian dao h;.1n tu 6 thang trCI xuong, c6 m(>t T-hill dao h;.1n trong khoang thC1i
gian m(>t tuan tinh den khi quyen ch<;>n dao h;.1n. Ty suat sinh lqi cua m(>t T-hill
c6 thdi h;.ln c6 the dung de so sanh se la d;.li di~n cho lai suat phi rui ro. 2
1.
2.
Neu Thu Nam Ia ngay h~, trai phieu se dao h~n vao ngay Thu TV cua tuan d6.
Hi~n nay dang c6 tranh lu~n ve vi~c Slt d~,Jng lai suat chiet khau thfch hqp cho cac cong Cl,J
phai sinh tai chin h. M¢t lai suat khac dllqc su d1,1ng Ia lai suat lien ngfm hang London (LIBOR)
boi vl day Ia m¢t chi tieu tot de d~i di~n cho chi phi Slt d~,Jng von bien te cua nha moi gioi.
Chung ta se su d1,1ng lai suat T-bill vl day Ia cuon sach co ban vaT-bill thl kha quen thu¢c
doi voi hau het sinh vien tai chinh. Chung ta se de c~p den vi~c su d1,1ng LIBOR trong nhung
chuang sau.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA QUYEN CHON 85
T-hill tnllai khong thong qua cac phieu lai
coupon rna thong qua vi~c ban v&i gia chiet
khau. T-hill se duqc mua l~i it nhat la bang v&i
m~nh gia. Chenh l~ch gilla gia mua l~i va gia
phat hanh duqc gQi la khoan chiet khau. Neu nha dau tu nam gill trai phieu den
khi dao h~n, trai phieu se duqc mua l~i am~nh gia. Vi v~y, khoan chiet khau la lqi
nhu~n rna ngudi nam gift trai phieu thu duqc.
Cac khoan chiet khau hoi mua va chao ban cua T-hill trong ngay giao dich
14/5 cua ffiQt nam Cl,l the la nhli sau:
LUU y KY THUAT: Lai suat va Cong
q.1 phdi sinh tai chlnh. Xem them tqi:
www.cengage.com/finance!chance
~1~ms\l'~~11~~~~*?¥i~~I~J!~11lft&t.~~~~b,ifii"ci'i()
20/5
4.45
4.37
17/6
4.41
4.37
15/7
4.47
4.43
So li~u hoi mua va chao ban la so li~u ve cac khoan chiet khau duqc niem yet
bai nhung nha kinh doanh T-hill. Gia hoi mua la khoan chiet khau neu ban chung
khoan cho nha kinh doanh, va gia chao ban la khoan chiet khau neu mua chung
khoan tu cac dealer. Cac yet gia hoi mua va chao ban duqc dang tai hang ngay tren
t~p chi Wall Street Journal.
0 My, hau het cac quyen chQn niem yet tren san giao dich dao h~n vao ngay
thu Sau tuan thu ba trong thang. Trong vi d1,1 tren, ngay thu Sau tuan thu ba trong
thang Nam la ngay 21/5. De tinh lai suat T-hill, chung ta su d1,1ng so trung binh
cua chiet khau hoi mua va chao ban, la (4.45 + 4.37)/2 = 4.41. Sau d6 chung ta
tinh khoan chiet khau so v&i m~nh gia la 4.41(7/360) = 0.08575, dl;ia vao thljc te
la quyen chQn con 7 ngay nua thi dao h~n. Vi v~y, gia trai phieu la
100-0.08575 = 99.91425
Luu yrang muc gia nay duqc xac dinh dl;ia tren gia dinh m¢t nam c6 360 ngay.
Day la m¢t truyen thong lau dC:Ii trong linh vl;ic tai chinh, bat nguon tit giai do~n
tru6'c khi c6 may tinh, khi cac khoan vay ngan hang thuC1ng c6 thdi h~n la 60,90
va 180 ngay. Chu ngan hang c6 the tinh toan khoan chiet khau m¢t each de dang
bang each su d1,1ng cac phan so 60/360, 90/360, ho~c 180/360. Truyen thong nay
van keo dai cho den ngay hom nay.
Ty suat sinh lqi cua T-hill dl;ia tren gia dinh la mua a muc gia 99.91425 va giu
trong vong 7 ngay, sau 7 ngay gia tri cua n6 la 100. I Ty suat sinh lqi se la ( 100 99.91425)/99.91425 = 0.000858. Neu chung ta l~p l~i giao djch nay cu 7 ngay m¢t
lan trong suot m¢t nam, tY suat sinh lqi se la:
(1.000858)1 6517 - 1 = 0.0457
v6'i 1.000858 chinh la 100/99.91425 ho~c la 1 c¢ng v6'i t}' suat sinh lqi trong 7 ngay.
Luu y rang khi chung ta tinh t}' suat sinh lqi theo nam, chung ta cho m¢t nam c6
1.
ra so ngay dlt<Jc tfnh tu ngay thanh toan, Ia ngay kinh doanh thu hai sau ngay mua.
Chung ta khong xet den van de nay trong cac tfnh toan trong quyen sach nay.
Th~t
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
86 PHAN I QUYEN CHON
365 ngay. Chung ta se su dvng lai suat 4.57% nhti dc;ti di~n cho lai suat phi rui ro
doi v&i cac quyen chQn dao hc;tn vao ngay 21/5.
De minh hQa cac nguyen tiic djnh gia quyen chQn, chung ta se su dt,mg m<}tso
muc gia quyen chQn doi v&i co phieu DCRB, m<}t cong ty cong ngh~ cao, c6 quy
mo tuong doi 16'n dang duqc giao dich tren s~m NASDAQ. Cac muc gia nay duqc
ghi nh~n ngay 14/5 va duqc trinh bay trong Bang 3.1. Quyen chQn thang 5 se dao
hc;tn vao ngay 21/5, quyen chQn thang 6 dao hc;tn ngay 18/6 va quyen chQn thang
7 dao hc;tn ngay 16/7.
Tc;ti thj trubng My, gia co phieu duqc niem yet thea bu&c gia Ia $0.01 va gia
quyen chQn cfmg thea bu&c gia $0.01 neu gia du&i $3. Doi v6'i nhung quyen chQn
gia tren $3, bu&c gia Ia $0.05. Du li~u trong vi dt.I cua chung ta gia su rang dung
bu&c gia Ia $0.01.
BANG 3.1 Gia quyen chc;m DCRB, ngay 14/5
Quy~n chqn mua
. Ghi thtJc hi~n
• Thangs . ... Thang6.
..
Thbg 7'
.....
Quy~n chqnlJan,
Tha~gs· ~
Than
'',g,6
lha~g7
120
8.75
15.4
20.9
2.75
9.25
13.65
125
5.75
13.5
18.60
4.60
11.50
16.60
130
3.60
11.35
16.40
7.35
14.25
19.65
co
phieu hi~n t;;ti 125.94
Gia
Ngay dao h;;tn 21/5, 18/6, 16/7
Tinh toan tuong tl;i nhti T-hill Thang 5, ta thu duqc lai suat phi rui ro doi
v&i cac ky dao hc;tn thang 6 va thang 7 Ia 4.56% va 4.63%. Thai gian cho den
h.lc dao hc;tn la 0.0192 (7 ngay/365) doi v&i quyen chQn thang 5, 0.0959 (35
ngay/365) doi v&i quyen chQn thang 6, va 0.1726 (63 ngay/365) doi v&i quyen
chQn thang 7.
l3
NGUYEN TAC DINH GIA QUYEN CHQN MUA
Trong phan nay, chung ta se nghien cuu m<}t each c6 h~ thong cac qui tiic nham
hieu r6 han each djnh gia quyen chQn mua. Can phai nh& rang ffil;IC tieu cua
chung ta la xac dinh gia cua quyen chQn mua trzi(/c ngay dao hc;tn cua n6.
Gia trj thap nhat cua quyen chqn mua
M<}t quyen chQn mua la m<}t cong Cl;l v&i
nghia
vv phap ly gi&i hc;tn. Neu ngubi mua
phai thi/C hi~n nen gid nhO nhat CUQ
quyen chQn thay rang tht;tc hi~n quyen chQn
no being 0.
Ia c6 lqi, quyen chQn se duqc tht;tc hi~n. Neu
tht;lc hi~n quyen ChQn se lam giam Slj giau CO cua ngtibi SO huu quyen ChQn, ngtibi
VI m¢t quyen chc;>n mua kh6ng can
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC DINH GIA QUYEN CHON 87
mua se khong tht;tc hi~n. Quyen ch9n khong the c6 gia tri am, vi nguC1i mua
khong bi bat bu9c phai tht;tc hi~n quyen chQn. Vi v~y,
C(So,T,X) 2:: 0
Doi v6'i quyen ch9n kieu My, ket
o bi lan at b&i ket lu~n:
lu~n
quyen ch<;>n mua c6 gia tri thap nhat la
Ca(So,T,X) 2:: Max(O,So- X)
Ham so Max(O,So- X) c6 nghia la "Lay gia tri cao nhat trong so hai tham so,
0 hoac So - X ':
Gia tri thap nhat cua m9t quyen ch<;>n
Gid trf n¢i tgi cua quyen chc;m mua
duQ'c g<;>i la ghi trj nqi t~i (intrinsic value), doi
kieu My Ia s6 tan hdn giua ova chenh
f~ch gi(ta gid CO phieu VQ gid thi/C hi~n
khi duQ'c g<;>i la ghi trj can bang (parity value))
ho~c ghi trj thtjc hi~n (exercise value). Gia tri
n9i t<;ti nh~n gia tri dudng doi v6'i quyen ch<;>n mua cao gia ITM va 0 doi v6'i quyen
ch<;>n mua ki~t gia OTM, la gia tri rna nguC1i mua quyen ch<;>n mua nh~n duQ'c khi
tht;tc hi~n quyen ch<;>n va la gia tri rna nguC1i ban quyen ch<;>n mua til bo khi quyen
ch<;>n duQ'c tht;tc hi~n. Luu y ding chung ta khong quan tam den tinh thich dang
cua vi~c tht;ic hi~n quyen ch<;>n ngay l~p ttlc; chung ta chi de c~p rang nguC1i ta c6
the lam nhu V~Y neu CO Cd hQi kiem lQ'i nhu~n.
De chung minh qui tac ve gia tri n9i t<;ti, hay xet quyen ch9n mua co phieu
DCRB thang 6 gia tht;tc hi~n 120. Gia co phieu la $125.94, gia tht;tc hi~n la $120.
Ta c6 ham so Max(O, 125.94- 120) = 5.94. Bay giC1 hay xem dieu gi se xay ra trong
truC1ng hQ'p quyen ch9n mua bi dinh gia thap hdn $5.94, vi d1,1 la $3. Nha kinh
doanh quyen ch<;>n c6 the mua quyen ch<;>n v6'i gia $3, thtjc hi~n n6- tuc la mua co
phieu v6'i gia $120- va sau do ban co phieu v6'i gia $125.94. Giao dich kinh doanh
chenh l~ch nay se ngay l~p tUc dem l<;ti lQ'i nhu~n rong phi rui ro la $2.94 doi v6'i
moi co phieu 1• Tat ca cac nha dau tu se lam dieu nay, va dan den vi~c gia quyen
ch<;>n trmg len. Khi gia quyen ch9n d<;tt den $5.94, giao dich nay se khong mang l<;ti
lQ'i nhu~n nua. Vi v~y, $5.94la gia tri thap nhat cua quyen chQn mua.
Neu gia tht;ic hi~n 16'n hdn gia co phieu hi~n t~i, vi d1,1 nhu quyen ch9n c6 gia
tht;ic hi~n la $130 thi sao? Khi d6 Max(O, 125.94- 130) = 0, va gia tri thap nhat
cua quyen ch<;>n la 0.
Bay giC1 hay xet tat ca cac quyen ch9n mua co phieu DCBR. Nhung quyen ch<;>n
c6 gia thtjc hi~n la $120 c6 gia tri nho nhat la Max(O, 125.94- 120) = 5.94. !at ca 3
quyen ch<;>n c6 gia tht;tc hi~n la $120 th~t st;t deu c6 gia khong thap hdn $5.94. Cac
quyen ch9n c6 gia tht;ic hi~n la $125 c6 gia tri nho nhat la Max(O, 125.94- 125)
= 0.94 va duQ'c dinh gia khong thap hdn 0.94. Cac quyen ch9n c6 gia tht;ic hi~n la
$130 c6 gia tri thap rihat la Max (0, 125.94- 130) = 0. !at ca cac quyen ch<;>n d6 r6
1.
Th~t ra, khong din thiet phai ban co phieu. Khi khong c6 chi phf giao djch, vi~c nam gilt co
phieu- m(>t tai san c6 gia tr! $125.94- hay chuyen n6 sang d~ng tai san khac- tien m~t- tr!
gia $125.94 thl khong c6 khac bi~t dang ke.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
88 PHAN I QUYEN CHON
dmg khong c6 gia tr! am. Vi v~y, tat ca cac quyen ch<;>n mua cua DCRB deu tuan
thii qui tac ve gia tri n9i t~i. Th~t ra,. nhfing kiem tra tht;tc nghi~m chuyen sau da
phat hi~n ning n6i chung cac quyen ch<;>n tuc1n thii rat ch~t che qui Hk nay.
Khcii ni~m gia tri n9i t~i chi ap d\lng doi v6i quyen ch<;>n mua kieu My, vi quyen
ch<;>n mua kieu Chau Au chi c6 the duQc tht;tc hi~n vao ngay dao h~n. Neu gia
ciia quyen ch<;>n kieu Chau Au thap hon Max(O, So- X), vi~c khong the tht;tc hi~n
quyen ch<;>n se ngan can cac nha kinh doanh tham gia vao ho~t d9ng kinh doanh
chenh l~ch dtiQC de c~p (1 tren, VOn CO tac d<}ng lam tang gia quyen chQn.
Gia quyen ch<;>n mua kieu My thubng 16n
hon gia tr! n9i t~i ciia n6. Chenh l~ch giUa gia
quyen chQn va gia tr! nQi t~i dtiQC g<;>i la gia
trj thoi gian (time value) hay gia trj dau co
(speculatie value) ciia quyen ch<;>n mua, dtiQc dinh nghia la Ca(So,T,X)- Max (O,So
-X). Gia tr! thbi gian phan anh nhung gl rna nha kinh doanh s~m sang chi tra cho
st;l khong chac chan ciia co phieu co sa. Bang 3.2 cho thay gia tri thbi gian va gia
tri n9i t~i ciia cac quyen ch<;>n mua co phieu DCRB. Luu yding gia tri thbi gian tY
1~ v6'i thbi gian tinh cho den khi dao h~n.
Gia tri thai gian ctia mc?t quyen chc;m
mua kieu My/a slf khac nhau giaa gia
quyen chc;m va gia tri ngi tqi.
BANG 3.2 Gia tri n{>i t~i va gia trj thai gian cua quyen chQn mua DCRB
120
5.94
2.81
9.46
14.96
125
0.94
4.81
12.56
17.66
130
0.00
3.60
11.35
16.40
Hlnh 3.1 minh h<;>a nhung gl chung ta da trlnh bay cho den luc nay. Gia quyen
ch<;>n nam trong vimg mau s~m. Hinh 3.l(a) minh h<;>a gia quyen chQn mua kieu
Chfm Au nam tren toan viing do th!, trong khi gia quyen ch<;>n kieu My nam trong
phan di~n tich nh6 hon. Dieu nay khong c6 nghia la gia quyen ch<;>n mua kieu My
nh6 hon gia quyen ch<;>n mua kieu Chau Au, chila ph~m vi gia tri c6 the c6 ciia
n6 nh6 hon.
Gia tri toi da cua quyen chqn mua
Quyen ch<;>n mua ciing c6 gia tri toi da:
C(So,T,X)::; So
Quyen chQn mua la m9t kenh rna nha
dau tu c6 the mua co phieu. Dieu rna ngubi
ta mong muon d~t dtiQC nhieu nhat tu
quyen ch<;>n mua la gia tri ciia co phieu tru di gia tht;ic hi~n. Ngay ca khi gia
tht;tc hi~n la o, khong ai c6 the tra nhieu tien de mua quyen ch<;>n mua hon la
de mua co phieu. Tuy nhien, c6 m9t quyen ch<;>n mua dang gia bang v6i gia co
Gia tri t6i da ctia quyen chqn mua Ia
giacophieu
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC DINH GIA QUYEN CHON 89
HlNH 3.1 Gia trj thap nhat cua quyen chQn mua kh!u Chau Au va kit!u
My
Ill
::J
E
c
..c
u
c
0·
lu
"«<
i.3
0
Gia co philu (50)
(b) Quy~n ch9n kilu My
Ill
::J
E
c
0·
..c
u
c
~
::J.
u
i.3
"«<
0
X
Gia co philu (SJ
phieu la quyen chQn mua c6 ky h(.ln vinh vien. R6 rang la tat ca cac quyen chQn
mua DCRB deu c6 ghi tri nho hon gi<i tri co phieu.
Hinh 3.2 bo sung qui tac gia tri toi da vao Hinh 3.1. Luu y ding qui tac gia tri
toi da da lam giam dang ke ph(.lm vi cac gia tri c6 the c6 cua quyen chQn.
Gia tr! cua quyen chqn mua khi clao h~n
Gia cua m(>t quyen chQn mua hk dao h(.ln du<Jc the hi~n nhu sau:
C(ST,O,X) = Max(O,ST- X)
Vi quyen chQn da den thoi diem dao h(.ln, gia quyen chQn khong con chua dt,ing
gia tri thoi gian. Trien VQng tang len trong tuong lai cua gia co phieu khong con
lien quan den gia cua quyen chQn dang dao h(.ln, tUc la don gian chi con l(.li gia tri
n(>i t(.li. 1
Vl c6 chi phf giao d!ch de thlfc hi~n quyen ch9n, c6 the gia quyen ch9n thap han gia tr! n(>i
t~i m(>t chut.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
90 PHAN I OUYEN CHON
HINH 3.2 Giii trj toi thi~u va toi da cua quyen chQn mua ki~u Chau Au va ki~u My
(a) Quy~n ch•;m kl~u chiu Au
Gla c6 phh!u (S.l
(b) Quy~n ch•;m ki~u My
X
Gia c6 phie'u (S.l
Khi dao h<;1n, quyen chQn kieu My va kieu
Chau Au la cac cong Ct.I giong nhau. Vi v~y,
qui tac nay dung cho ca hai lo{;li quyen chQn.
Hinh 3.3 minh hQa gia tr! cua quyen chQn khi dao h<;1n. Day la m(>t tn.iang hQ'p
rna gia tr! cua quyen chQn mua khong rna ho. Nhung dung nen lam Ian, mt.~c tieu
cuoi cung cua chung ta la tlm ra gia tri quyen chQn mua trtiOc khi dao h(;ln.
Khi ado hgn, mc?t quyen ch9n mua co
gid being vai gid tri nc?i tgi
Tac lt(}ng cua thai gian den khi ltao h~n
Xet hai quyen chQn kieu My chi khac nhau thai gian den khi dao h<;1n. M(>t quyen
chQn co thai gian den khi dao h<;1n la T1 va co gia Ca(So,T~>X) va quyen chQn con
l{;li c6 thai gian den khi dao h{;ln la T2 va gia la Ca(So,T z,X). Nh& rang Tz> T I· Quyen
chQn nao trong so hai quyen chQn nay co gia tr! l&n han?
Gia dinh rang hom nay la ngay dao h<;lll cua quyen chQn co thai h<;lll ngan han.
Gia co phieu la STJ• Gia tr! cua quyen chQn dang dao h{;ln la Max(O, STJ-X). Quyen
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA OUYEN CHON 91
HlNH 3.3 Gia trj cua quyen ch<;m mua t~i thai diem dao hc;m
C(Sr,OX) - - - - -
0
~~
""'-------X
Glii c6 phlfu tfl thbi di~m ctao hiJn IS,)
chqn thu hai c6 thai gian den khi dao hcp1 la T 2 - T 1• Gia tri toi thieu cua n6 la
Max(O,ST 1-X). Vi v~y, khi quyen chqn c6 thai hcp1 ngan han dao h~n, gia tr! cua n6
la gia tr! thap nhat cua quyen ch<;>n c6 thai h~n dai hon. Vi v~y,
Thong thuang quyen ch<;>n c6 thai h~n dai
han c6 gia tr!l&n han, nh ring neu n6 khong
c6 gia tr! thai gian khi quyen ch<;>n ngan hon
·dao h~n, hai quyen ch<;>n se c6 cling m9t
gia. Dieu nay c6 the xay ra khi gia co phieu
rat cao ho~c rat thap. Nhin vao gia cua cac
quyen ch<;>n mua DCBR, ta thay thai gian den khi dao h~n cang dai, gia tr!
quyen ch<;>n cang l&n.Gia tr! thai gian cua m9t quyen ch<;>n mua thay doi theo
thai gian den khi dao h~n va chenh l~ch gifta gia co phieu va gia thljc hi~n. Cac
nha dau ttl chi tra cho gia tr! thai gian cua quyen ch<;>n mua dlja tren d9 bat on
cua gia co phieu trong ttiong lai. Neu gia co phieu la rat cao, quyen ch<;>n duqc
gQi la ctidng ghi DITM (deep-in-the-money) va gia tri thai gian se thap. Neu
gia co phieu la rat thap, quyen ch<;>n dtiqc gQi la chim san vao tr~ng thai ki~t
gia DOTM (deep-out-of-the-money) va gia tri thai gian cting se thap. Gia tr!
thai gian se thap vi (j nhftng dinh diem nay, tinh bat on cua quyen ch<;m mua
dang dao h~n a muc cao gia ITM ho~c ki~t gia OTM se thap hon. Tinh bat on
l&n han khi gia co phieu gan v&i gia thljc hi~n, va (j diem gia nay thi gia tr! thai
gian se cao hon.
M(lt quyen chc;m mua kieu My c6 thai
gian dai ho'n phai /uon luon c6 gid
thap nhat bang vai gid quyen chc;m
tLJCing tl/ nhling c6 thai gian ngan
heln.
M9t truang hqp don gian ttiong tlj se giup ta hieu duqc t~i sao gia tr! thai
gian l~i cao nhat khi gia co phieu gan v&i gla thl;lc hi~n. Gia d!nh ding b~n dang
xem m9t tr~n bong ro quan tr<;>ng gifta New Orleans Hornets va Atlanta Hawks.
Hay gia djnh ding b~n xem m9t tr~n dau hay nhting khong c6 moi quan h~ tinh
cam nao v&i ca hai d9i. Bay giala gia nghi gifta tr~n. Gia djnh ding New Orleans
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
92 PHAN I OUYEN CHON
HlNH 3.4 f>u'ong cong bi~u di~n gia cua quyen chQn mua ki~u My
.Ill
:I
E
c
0·
..c
u
c
•cu
~
.
Khi dao h<:m d~n g3n,
dlt~ng coitg bl~u hi~n gia .
quy~ri chQn mua se th~n v~
dlt~g gia trl n(li t~i
0"
·~
"
X
· Gia c6 phl~u (SJ
dang dan 65-38. Tr~n dau bay gia hap dan t&i muc nfw? Kha nang New Orleans se
thang cao t&i muc nao? B~n c6 muon tiep tt,lC xem neu c6 m<)t vi~c gi d6 hap dan
de lam? Nhung gia d!nh tY sola 55-55. Tr~n dau bay gia hap dan hem chu? B~n c6
muon xem hi~p hai bon khong?
M<)t quyen chQn c6 gia co phieu gan v&i gia thl,tc hi~n ciing gi6ng m<)t tr~ dau
can bang va cang thfulg. M<)t quyen chQn cuang gia DITM ho~c chim sau vao tr~ng
thai ki~t gia DOTM giong nhu m<)t tr~ dau rna c6 m<)t d<)i dang dan kha xa. M<)t
tr~n dau can bang va cang th~ng va m<)t quyen chQn gan nhu ngang gia la nhf:lng
truang hqp rna ngllai ta san sang phan bo nguon ll,tc h~n che nhieu bon - vi d\1,
thai gian de xem tr~n dau hay bo tien mua quyen chQn.
Cac d~c tinh nay cua gia tr! thai gian va cac ket qua tru&c cho phep chung ta c6
duqc hieu biet tong quat ve quyen chQn mua se nhu the nao khi so sanh 1 v&i gia co
phieu. Hinh 3.4 minh hQa ve diem nay cua quyen chQn kieu My. Duang cong la gia
cua quyen chQn, nam tren gia tr! n<)i t~i, Max(O,S0 - X). Khi thai gian dao h~n den
gan, gia quyen chQn mua mat dan di gia tr! thai gian cua n6, m<)t tien trinh gQi la
slj. an mon cua ghi trj thbi gian, va duang cong dan tien den gia tr! n<)i t~i. Khi dao
h~n, duang cong gia quyen chQn mua nam de len gia tri n<)i t~i va duang bieu dien
se giong nhu trong hinh 3.3.
Hi~u ling gia tr! thai gian the hi~n r6 rang (J quyen chQn DCRB. Xem bang
3.2, v&i gia thtjc hi~n cho tru&c, gia tr! thai gian tang ty l~ v&i thai gian den
khi dao h~n. V&i thai gian den khi dao h~n cho tru&c, gia tr! thai gian cao nhat
doi v&i cac quyen chQn c6 gia thtjc hi~n la 125, muc gia thtjc hi~n gan v&i gia
co phieu.
M6i quan h~ gif:la thai gian den khi dao h~n va gia quyen chQn ciing dung doi
v&i quyen chQn kieu Chau Au. Tuy nhien, chung ta khong the chap nh~n dieu nay
m<)t each chinh thuc ngay, vi chung ta chua xay dtjng gia tr! thap nhat cua quyen
chQn mua kieu Chau Au. Dieu nay se duqc trinh bay sau.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA QUYEN CHON 93
Tac ttqng cua gia thl,lc hi'n
Tac d{»ng len gia tri quyen chQn Xet hai quyen ch<;>n mua kieu Chau Au chi khck
nhau gia tht,tc hi~n, gia tht,tc hi~n cua hai quyen ch<;>n Ian h:i<;it la XI va x2, X2>Xt.
Chung ta muon biet gia quyen ch<;>n nao l&n han- Ce(So,T.Xt) hay Ce(So,T,X2).
Bay gid hay xet hai danh m1,1c dau tt:i, A va B. Danh m1,1c A bao gom m(>t vi the
mua quyen ch<;>n mua v&i gia tht,tc hi~n X1 va m(>t vi the ban quyen ch<;>n mua v&i
gia tht,tc hi~n x2. Danh mi,IC nay dt:i<;jc g<;>i la chenh l~ch tien t~. Vi chung ta chi ra
Ce(So,T,XI) va nh~n ve Ce(So,T,X2), gia tri ban dau cua danh m1,1c nay la Ce(So,T,Xt)
-Ce(S 0,T,X2). Chung ta van chua biet gia tri ban dau la am hay dt:iong; dieu d6 ph1,1
thu(>c vao gia quyen ch<;>n nao cao han.
Danh m1,1c B chi gom cac trru phieu phi rui ro c6 m~nh gi<i X2 - Xt. Cac tnli
phieu nay dti<;ic xem la cac cong Cl,l chiet khau thuan tlly, nht:i trai phieu chfnh phu
ngtm hc:tn, va dao hc:tn khi quyen ch<;>n dao hc:tn. Vi v~y, gia tr! CUa danh mi,IC nay la
hi~n gia cua m~nh gia trai phieu, hay don gian la (X2- Xt)(l +r)·T.I
Bay gid, chung ta quan tam den danh m1,1c A. Thu nhat, chung ta can xac djnh
gia tri danh mi,IC khi dao hc:m. Gia tri cua bat kY danh mi,IC nao se la dong tien cua
n6 ho~c khoan thanh toan khi quyen ch<;>n dao h<.m, phl,l thu(>c vao gia co phieu khi
dao hc:m, ST. Gia co phieu khi dao hc:m c6 3 trt:ibng h<;1p: (1) ST<Xt; (2) X1$ST<X2;
hay (3) X1<X2$ST. Bang 3.3 minh h<;>a cac gia tr! cua danh ffii,IC Ava B khi dao hc.m.
BANG 3.3 Anh huitng cua gia thl;l'c hi~n len gia trj quyen chc;m mua: cac kholm
thanh toan khi dao hit'n cua danh m~;~c A va B.
+Ce(So,T,XI)
- C.(So,T,X2)
A
(X2- Xl)(l +r)-T
B
0
0
ST- XI
0
ST-XI
-ST + X2
0
ST- XI;::: 0
X2-X1 >0
X2 -XI >0
x2- x1 > o
x2- x1 >O
Khi ST l&n han X~> quyen ch<;>n mua c6 gia tht,tc hi~n la XI se co gia tri ST- X1.
Neu ST l&n han X2, quyen ch<;>n mua co gia tht;tc hi~n x2 se co gia tri ST - x2. Tuy
nhien chung ta c6 vi the ban doi v&i quyen ch<;>n c6 gia tht,tc hi~n X2.Vi ngubi mua
nh~n dt:i<;ic khoan thanh toan ST - X2 khi quyen ch<;>n dao hc;tn cao gia, ngt:ibi ban
phai thanh toan - ST + x2. Tfnh tong kho{m thanh toan cua hai quyen ch<;>n, ta
thay rang danh ffii,IC A se luon luon tc;to ra khoan gia tri khong nho han 0, va trong
m(>t so trt:idng h<;ip, Ian han 0. Vi v~y,
·
Ce(So,T,X,) ~ Ce(So,T,X2)
1.
luu y rang thai gian den khi dao h~n c6 the duqc bieu thjla T. Mqt each chinh xac, n6 Ia
chenh l~ch giva thai gianT trong tuang lai va ngay hom nay, thai gian o, vl v~y chung ta su
d1,1ng T- 0 =T. Chung ta su d1,1ng lai suat gqp hang nam nham thu~n ti~n trong tinh toan.
Cac lo~i lai suat khac co the duqc su dl,lng vi dl,l nhll gqp lai lien tl,IC trong chuang 5.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
94 PHAN I QUYEN CHON
T<;1i sao l<;1i nhti v~y? Cach tot nhat de hieu
dtiQ'C qui hie nay la hay xet trtiong hQ'p ngtiQ'C
l<;1i. Gia dinh rang Ce(So,T,XI) < Ce(So,T,X2).
Vi chung ta thanh toan Ce(So,T,XI) de mua
quyen ch<;>n va nh~n Ce(So,T,X2) do ban quyen
ch<;>n, chung ta c6 dong tien vao thuan luc bat dau giao dich. Khoan gia trj vao
luc dao h<;ln da dtiQ'C cht'ing minh la khong am. Bat ct'i ngtioi nao cling t~n dt.mg
Cd hQi xay dt;ing IDQt danh ffil,lC CO dong tien VaO ban dau dtidng va khong CO Xac
suat phcli c6 dong chi ra khi dao h<;lll. Khong c6 trtiong hQ'p nao rna b<;1n hi mat
tien. M<;>i ngtioi se co gang tht;ic hi~n giao dich nhti v~y, va dieu nay lam tang gia
quyen ch<;>n c6 gia thljc hi~n xl va lam giam gia cua quyen ch<;>n c6 gia thljc hi~n
X2. Khi quyen ch<;>n mua c6 gia tht;ic hi~n thap hdn c6 gia tri it nhat cling bang vCii
gia CUa quyen ChQn mua CO gia thljc hi~n cao hdn, danh ffii,IC se khong COD t<;lO ra
dong tien dtidng ban dau nua.
Chung ta chi vua cht'ing minh ket qua nay doi vCii quyen ch<;>n mua kieu Chfm
Au. VCii quyen ch<;>n mua kieu My, quyen ch<;>n mua avi the mua khong nhat thiet
phcli dtiQ'C thljc hi~n, do do chung ta chi can quan tam den dieu gi se xay ra neu
quyen ch<;>n mua avi the ban dtiQ'c tht;ic hi~n sCim.
Gia dinh rang gia co phieu trtiCJC khi dao
Gid cua m{>t quyen chc;m mua kieu My
h<;1n la St va lCJn hdn X2. Vi bat eli ly do nao
ft nhat phcii bclng vai gid CUQ quyen
d6, quyen ch<;>n dtiQ'C thljc hi~n. Dieu nay t<;lO
chc;>n mua ttJcmg ttf nhting vai gid thtjc
ra mc)t dong tien am, -(St - X2). Nha kinh
hi~ncaohdn
doanh sau d6 tht;ic hi~n quyen ch<;>n mua avi
the mua, dieu nay t<;1o ra mc)t dong tien dtidng St - X1. Tong hai dong tien nay la
X2- X1> c6 gia tri dtidng vi X2 > X1.
Vi v~y tht;ic hi~n quyen ch<;>n sCim se khong t<;1o ra mc)t dong tien am. Vi v~y
danh ml,lC A se khong bao gio t<;lO ra dong tien am khi dao h<;ln, ngay ca khi quyen
ch<;>n la kieu My. Vi v~y, ket qua cua chung ta dung doi vCii ca quyen ch<;>n mua
kieu My lan kieu Chau Au.
Ltiu y rang ket qua nay cho thay gia cua quyen ch<;>n mua vCii gia tht;ic hi~n
thap hdn khong the thap hdn gia quyen ch<;>n mua c6 gia tht;ic hi~n cao hdn. Tuy
nhien, hai mt'ic gia quyen ch<;>n mua nay c6 the bang nhau. Dieu d6 c6 the xay ra
khi gia co phieu qua thap, trong trtiong hQ'p d6 thi ca hai quyen ch<;>n nay deu (j
tr<;1ng thai chim sau vao tr<;1ng tqai ki~t gia DOTM. Khong c6 quyen ch<;>n mua
nao dtiQ'c ky v<;>ng la se dao h<;1n a tr<;1ng thai cao gia ITM, va ca hai deu se c6 gia
tri nc)i t<;1i la 0. Vi v~y, ca hai muc gia quyen ch<;>n se xap xi 0. Tuy nhien, vCii gia
co phieu rat cao, quyen ch<;>n c6 gia tht;ic hi~n thap hdn se c6 gia trj n9i t<;1i cao
hdn, va vi v~y mt'ic gia cua n6 cling se cao hdn gia cua quyen ch<;>n mua c6 gia
thljc hi~n cao hdn.
Gia cua nhung quyen ch<;>n mua DCRB da cho thay moi quan h~ nhti dt;i doan.
Gia tht;ic hi~n cang thap, gia cua quyen ch<;>n mua cang cao.
Gid cua m{>t quyen chc;m mua kieu
chdu Au ft nhat phai bclng vai gid CUQ
quyen chc;m mua ttldng tl/ nhting vai
gid thtjc hi~n cao hem.
Gioi h~n chenh l~ch phi Bay gio hay so sanh ket qua cua danh m1,1c A vCii danh
m1,1c B. Ltiu y rang trong Bang 3.3, lQ'i nhu~n cua danh mvc B khong bao gio thap
hdn danh ffii,IC A. Vi v~y, cac nha dau tti se khong bao gio chi tra cho danh mvc B
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA OUYEN CHON 95
Sf! chenh l~ch gia gi(la 2 quyen chc;m
mua kieu chdu Au do gia thf!c hi~n
khdc nhau khOng the /an hem hi~n gia
ctia sf! chenh l~ch ctia gia thf!c hi~n.
thap ho'n danh ffi\}C A. Ghi cua danh m\}C A Ia
Ce(So,T,XI) - Ce(So,T,Xz), ghi cua quyen chQn
du<;tc mua tru di gia cua quyen chQn da ban.
Gia cua danh ffil,IC B la (Xz- Xl){1+r)-T, hi~n
gia cua m~nh gia trai phieu. Vi v~y,
M9t ket lu~n c6lien quan va kha huu ich Ia:
Ta c6 ket lu~n nay vi chenh l~ch gia thl,ic hi~n thi Ian han hi~n gia cua chenh I~ch
gia thl,ic hi~n. D6i vai hai quyen chQn mua chi khac nhau gia thl,ic hi~n, chenh
l~ch phi quyen chQn khong the Ian han chenh l~ch gia thvc hi~n.
y tuO'ng dang sau ket qua nay kha do'n gian:
l<;ti the cua vi~c mua m9t quyen chQn vai gia
thl,ic hi~n thap han so vai m9t quyen chQn c6
gia thl,ic hi~n cao han se khong cao han chenh
l~ch gia thl,ic hi~n. Vi dv, neu b;;m sO' huu
quyen chQn mua DCRB thang 6 gia thl,ic hi~n 125 va dang xem xet thay the quyen
chQn nay bang quyen chQn mua thang 6 gia thl,ic hi~n 120, muc t6i da rna b~n c6
the thu l<;ti dti<;tc tu sl,i chuyen doi nay la $5. Vi v~y, b~n se khong tra them nhieu
han $5 d6i vai quyen chQn gia thl,ic hi~n 120 so vai quyen chQn gia 125. Ket qua nay
se du<;tc ling dl,mg trong chlio'ng 7, khi chung ta thao lu~n ve cac chien luqc kinh
doanh chenh l~ch gia mua-ban.
LUU Y KY THU~T: Phucmg phdp dong
tien d6i vai cdc Giai hgn bien ctia
quyen chc;m. Xem them tgi: www.
cengage.com/finance/chance
D6i vai quyen chQn mua kieu My, quyen chQn mua c6 gia thl,ic hi~n thap han
c6 gia tri it nhat cling bang vai quyen chQn mua c6 gia thl,ic hi~n cao han. Tuy
nhien, ket lu~n rang chenh l~ch phi quyen chQn khong the Ian ho'n hi~n gia cua
chenh l~ch gia thljc hi~n khong dung d6i vai quyen chQn mua kieu My. Neu ca hai
quyen chQn mua deu duqc thljc hi~n 6' thC1i diem t truac khi dao h~n, va khoan
thanh toan Xz - xl dti<;tc dau tti vao trai phieu phi rui ro, l<;ti nhu~n cua danh mt.~c
A se Ia (Xz- Xl){1 +r)<T-t) 'gia tri nay se Ian ho'n l<;ti nhu~n cua danh m\}C B Ia Xz -.
X1. Vi v~y, danh ml,lc B se khong luon luon c6 hi~u qua Ian han ho~c bang danh
ffi\}C A.
Tuy nhien, neu cac trai phieu trong danh ffi\}C B c6 m~nh gia la (Xz-XI)(l +r)-T,
va vi v~y c6 hi~n gia Ia Xz - Xb danh ffil,IC B se luon hi~u qua ho'n danh ffil,IC A.
Trong trtidng h<;tp d6, gia tri hi~n t~i cua danh ml,lc A khong the vti<;tt han gia tri
hi~n t~i cua danh mvc B. Do d6, chung ta c6 the ket lu~n d6i vai quyen chQn mua
kieuMy:
Bang 3.4 minh hQa cac tinh toan thich h<;tp de nghien uu cac thu9c tinh nay
trong quyen chQn mua DCRB. Xet quyen chQn mua thang 5 gia thljc hi~n 120 va
125. Chenh l~ch phi quyen chQn giua chung h\ 3.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
96 PHAN I QUYEN CHON
gia thljc hi~n la
5(1,0457)= 4.9957. Cac ket hQ'p con l~i
cling duQ'c tinh toan tuang tlj stt dt,mg Hii suat
phi riii ro va gia tri den khi dao h~n phu hQ'p
cho cac quyen ch<;>n d6. Vi day la cac quyen
ch<;>n mua kieu My, chenh l~ch gilla gia ciia chung khong the l&n han chenh l~ch
gia thljc hi~n. Theo Blmg 3.4, tat d. ccic quyen ch<;>n mua deu tuan thu dieu ki~n
nay. Ngoai ra, tat d. kholm chenh l~ch gia quyen ch<;>n mua thap han hi~n gia ciia
chenh l~ch gia thljc hi~n. Nh& ding ket qua nay khong nhat thiet dung doi v&i cac
quyen ch<;>n mua kieu My vi chung c6 the duQ'c thljc hi~n s&m.
51/ chenh l~ch gid gi[la 2 quyen chc;m
mua kieu chdu Au do gid thlfc hi~n
khdc nhau khOng th€ /an hem hi~n gid
CUQ Sl/ chenh f~ch CUQ gia thi/C hi~n.
Hi~n
gia ciia chenh
l~ch
0 0192
·
BANG 3.4 Quan ht giua gia thl!c hitn va gici quy4!n chc~m cua cac quy4!n chQn mua DCRB
'
'
__,.\·.
120,125
5
3.00
(4.9957)
1.9
(4.9787)
2.3
(4.9611)
120, 130
10
5.15
(9.9914)
4.05
(9.9573)
4.50
(9.9222)
125, 130
5
2.15
(4.9957)
2.15
(4.9787)
2.20
(4.9611)
Ltiu y: Uii suat phi rui ro la 4.57% (thang 5), 4.56% (thang 6) va 4.63% (thang 7); thoi gian den khi
dao h~n Ia 0.0192 (thang 5), 0.0959 (thang 6) va 0.1726 (thang 7).
Gioi h'n duoi cua quyen chqn mua kieu Chau Au
Chung ta biet ding doi v&i quyen ch<;>n mua kieu My,
Ca(So,T,X) ~Max (O,So- X)
Vi 0 day yeu cau thljc hi~n ngay la c6 the dugc, chung ta khong the ket lu~n tuang
tlj nhu v~y doi v&i quyen ch<;>n mua kieu Chau Au. Tuy nhien, chung ta c6 the xay
dljng m<)t gi&i h~n du&i cho quyen ch<;>n mua kieu Chau Au, gi&i h~n nay se cao
han gia tri n<)i t~i ciia m<)t quyen ch<;>n mua kieu My.
M<)t Ian nua xem xet hai danh ffil,lC dau tu, Ava B. Danh ffil,lC A bao gom m9t
co phieu dang duQ'c dinh gia So ,con danh ml,lc B gom m9t quyen ch<;>n mua kieu
Chau Au c6 gia Ce(S 0,T,X) va trcii phieu phi rui ro c6 m~nh gia X, va vi v~y c6 hi~n
gia la X(l +r)-T. Gia tri hi~n t~i cua danh ml,lc B la Ce(So,T,X) + X(l +r)·T. Ket qua
thu nh~p cua hai danh ffil,lC the hi~n trong Bang 3.5.
Nhu the hi~n trong bang, thu nh~p tii danh ml,lc B luon it nhat la bang v&i thu
nh~p cua danh ml,lc A va doi khi con l&n han. Cac nha dau tu se nh~n thay dieu
nay va dinh gia danh ffil,lC B toi thieu cling bang v&i danh ffil,lC A, c6 nghia la:
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA OUYEN CHON 97
BANG 3.5 Gi6'i h'n dli6'i cua quyen chc;m mua kh!u Chau Au: thu nh~p khi ctao h'n
cua danh m~:~c A va B
.
Ce(So,T,X) + X(l+r)·T
B
X
Ce(So,T,X) +X( I +r)-T
~So
Chuyen ve bat phuang trinh tren, ta co
Ce(So,T,X)
~
So- X( 1+r)-T
Neu So- X(l +r)-T la am, chung ta xem gia trj thap nhat cua quyen chQn mua la
0. Ket h<;1p cac ket qua nay cho ta m<)t gi&i h<;~.n du&i:
Ce(So,T,X)
~
Max[O,So- X(l +r)-T]
Neu gia quyen chQn mua thap han gia
c6 phieu tru di hi~n gia cua gia tht,tc hi~n,
chung ta co the xay dt,tng m<)t danh mvc
co
kinh doanh chenh l~ch gia. Chung ta mua
quyen chQn mua va trcii phieu phi rui ro va
ban kh6ng c6 phieu. Danh mvc nay co dong tien ban dau duang vi gia quyen
chQn c<)ng v&i gia trcii phieu thap han gia co phieu. Khi dao hc;tn, thu nh~p danh
mvc la X - ST neu X>ST va bang 0 neu ngu<;ic lc;ti. Danh mvc co dong tien duang
ngay bay giO' va co dong tien ho~c bang khong ho~c duang khi dao hc;tn. M<)t Ian
nfia, khong the nao chung ta bi mat tien.
Hinh 3.5 the hi~n ket qua cua quyen chQn mua kieu Chau Au. DuO'ng cong la
gia quyen chQn mua, nam tren 4uO'ng gi&i hc;tn du&i. Khi thO'i gian dao h<;~.n den
gan, thO'i gian den khi dao hc;tn giam den muc rna duO'ng gi&i hc;tn du&i di chuyen
sang ben phai. Gia trj thO'i gian cung giam xu6ng d6i v&i quyen chQn va di chuyen
theo duO'ng gi&i hc;tn du&i, tat ca deu dan h<)i tv ve gia tr! n<)i tc;ti, Max(O, So- X),
khi dao hc;tn.
Khi chung minh gia tr! n<)i tc;ti cua quyen chQn kieu My la Max(O,So - X),
chung ta da luu y thay rang vi~c khong co kha nang tht,ic hi~n quyen chQn s&m
da hc;tn che tinh dung dan cua ket qua nay d6i v&i quyen chQn kieu Chau Au. Bay
giO' chung ta co the thay rang hc;tn che nay khong con la van de. Vi hi~n gia cua
gia tht,tc hi~n thap han ban than gia tht,tc hi~n, gi&i hc;tn du&i cua quyen chQn
Quyen chQn mua kieu chdu Au c6 . mua kieu Chau Au l&n han gia trj n<)i tc;ti cua
thai gian den khi ado ht;m dai hem co
quyen chQn mua kieu My.
gid trf ft nhat being vai quyen chQn
Tru&c day, khi mo ta ve thO'i gian den
ttldng tl/ nhllng thai gian den khi ado
khi dao hc;tn anh huang nhu the nao den gia
hqn ngan hdn.
quyen chQn mua kieu My, chung ta khong the
Gid quye'n chQn mua kieu chdu Au c6
gid trf ft nhat lei s6 Jan hem giua o va
phieu va hi~n gid cua
hi~u gi[la gid
gid thl/c hi~n
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
98 PHAN I QUYEN CHON
HlNH 3.5 Duong cong bi~u dh~n gia cua quyen chc;m mua ki~u Chau Au
"'
::s
E
c
0·
u
..c
Khi gan d~n thi11 gian cUo hi,in, ·
duitng gi~i hi,in dll~l se tl~n d~n gia
tri n(li ti,ii. £>ui1ng cong gla quyen
chQn mua se dich chuy~n theo
dllitng gl~i hi,in dll~i vll h(ll tv ve gia
tri n(li ti,il.
c
~
::s
IT
~
1.!1
X(1 + rtT
X
Gla ccS phie'u (SJ
rut ra cung moi quan h~ ay v&i quyen chQn mua kieu Chau Au. Bay gid, chung ta
c6 the. Xet hai quyen chQn mua Chau Au khac nhau ve thC1i gian den khi dao h<,m,
T1 va T2. Gia cua hai quyen chQn nay Ian hiQ't la Ce(So,Tl,X) va Ce(So,T2,X). Vao
thC1i diem T~> quyen chQn c6 thC1i h;.ln ngan hon dao hf:ln va c6 gia Max(O, Sri- X).
Gia tri nh6 nhat cua quyen chQn c6 thC1i h~n dai hon la Max(O, Sri- X(l +r)-<T2-Tt>).
Vi v~y, gia tri cua quyen chQn c6 thC1i h~n ngan hon thap hon gi&i h~n dt.t&i cua
quyen chQn c6 thC1i h~n dai hem. V1 v~y, quyen chQn mua c6 thC1i h~n dai hon phai
duqc dinh gia it nhat bang v&i quyen chQn mua c6 thC1i h~n ngan hon.
Chung ta nen lt.tu y rang neu co phieu tra co tuc va gia co phieu tru hi~n gia
cua co tuc la s '0 =So- L~_,D,(I+rf'i thi gi&i h;.lll dt.t&i dt.iQ'C dieu chinh la
Ce(So,T,X) ~ Max[O, S'o- X(l+r)-T]
Gia dinh rang thay vi la quyen chQn doi v&i co phieu, quyen chQn ap d\mg doi
v&i tien t~. Ty gia la So, nht.tng chung ta can nh~n biet rang dong tien (J day sinh Hii
v&i Hii suat kep la p. D6 la Hii suat phi rui ro cua nt.t&c ngoai, tinh duqc bang each
tt.tong tv nht.t trt.tC1ng hqp trai phieu chinh phu. Neu chung ta mua m9t don vi
tien t~ nay, n6 se tang thanh (1 +p)T don vi vao thC1i diem T. Chung ta dinh nghia
l~i danh mvc A bao gom (1+p)-T don vi tien t~. Vi c6 sv tich hiy dan khoan lai til
tien t~, (1+p)-TSe tang thanh (l+p)-T(l+p)T = 1 don Vi tien t~. Vi V~y, caC mUC thu
nh~p cung giong nhu the hi~n trong Bang 3.5. Khac bi~t duy nhat trong truC1ng
hQ'p nay la gia tri danh ml,lC A hi~n t;.li la So( 1+p )-T. Gi&i h~n dt.t&i cua quyen chQn
mua vi v~y tr& thanh
Ce(So,T,X) ~ Max[O,S 0(1 +p)-T- X(I +r)-T]
Diem tt.iong dong cua lai suat tien t~ va co tuc co phieu kha ro rang. Trong
moi trt.iC1ng hQ'p, tai san t;.lo ra khoan thanh toan cho ngt.tC1i nam gift. De thiet
l~p gi&i h;.ln dt.t&i, chung ta phcH b6 di nhung khoan thanh toan nay ra kh6i gia
tri cua tai san.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC DINH GIA OUYEN CHON 99
Ll EN KET
Gia 86ng ella khong aong b~ va
Sl! Vi ph~m aiiu ki.n giai h~n CUnQ
Trang thVc te, c6 hhieu hi~n tlfqng vi phiilm
dieu ki~n gioi hil!n cung cua quyen ChQn
khi chung ta quan sat du li~u thj truang. Vi
d1,1, thai gian giao djch cua ca hai san New
York Stock Exchange (NYSE) va san Chicago
Board Options Exchange (CBOE) Ia
8:30
AM toi 3:00PM. Gia. trung tam (ho~c 9:30 ·
AM toi 4:00PM gia phuang tay). Ca hai san
CBOE va NYSE deu bao cao gia d6ng ella
cua quy~n chQn va gia co phieu, cac muc .
gi~ nay gan nhll tuang dllang muc gia giao
djch cuoi cung trong ng~y.
Gia sll rang ta quan sat thay rang NYSE
bao cao gia dong ella cua co phieu Ia $100.
San CBOE bao cao rang gia giao djch cuoi
cung cua quyen chQn ky hil!n 3 thang c~a
cung co phieu voi gia thi/C hi~n $95 Ia
$5.90. Gia sll quyen chQn Ia kieu chau Au,
khong chi tra co tU'c, va ·chi phi giao djch
bang 0. Uii suat g¢p hang nam Ia 4.32%.
vi phil!m dieu ki~n gioi hil!n
Li~u rang c6
gia nao trong trllang hqp nay?
tu
sv
sv
M~c du ta thay c6
vi phil!m, nhung
chac voi bil!n rang khong xay ra trong tn.tang
hqp nay. Hay nho Iilli dieu ki~n gioi hil!n:
Ce(So,T,X)l;::: Max[O,So-X(1 +r)-T]
Trang vi d1,1 nay, gioi hil!n dl!oi cua
quyen chQn:
Ce(So,T,X) ;::: Max[O, 100-95(1 +0.0432)-o·25 ]
Bai vl giao djch cuoi cung bao cao gia
Ia $5.9 nen dieu ki~n gioi hii~n bi vi phil!m
til!O ra ca h¢i kinh doanh chenh l~ch voi lqi
nhu~n Ia $0.1
Th~t ra, each tinh nay khong dung trong
truang h<;1p nay. Gia co phieu va quyen
chQn trong bang bao gia khong dong b¢
voi nhau, nghia Ia hai muc gia d6 khong
phfli dllQC quan sat til!i cung 1 thai diem.
Gia quyen chQn, ·Ia muc gia giao djch cuoi
cung trong ngay, c6 the a vao thai diem .
3:45 PM, khi d6 gia co phieu thap han nhieu
(vi dl,l $99.5) va gia cei phieu tang len trong
15 phut cuoi giao djch len thimh $1 00 vao
4:00PM.
VI the, gia ca trong thai gian thVc
(synchronous price) thllang rat kh6 de
quan sat tU' ben ngoai, nen lam ta nham
lan voi hi~n tllqng vi phCllm dieu ki~n gioi
hii~n, th~t ra Ia khong c6 trong thVc te. Dieu
nay. rat quan trQng trong vi~c tlm hieu thi
truang phai sinh boi vl thj truang t~i san
ca va thl trllang phai sinh thuang 0 cac
mui gia khac nhau cung nhll dong ella
ho~c rna ella tClli cac thai diem khac nhau.
Van de nay con nghiem trQng hdn tro11g
thai ky chua c6 internet, khi gia quyen
chQn va co phi!~u thlfang duqc lay tlt cac
baa in hang ngay. Internet cho phep
chung ta c~p nMt dU'qc gia ca gan nhu
ngay tU'c thai tr~n thl truang quyen chQn
va co phieu. Th~m chi neu gia ca trong
thai gian thvc chi each nhau vai phut cling
khong dllqc coi Ia dong b¢. Nhll cac nha
kinh doanh thuang n6i "m¢t vai giay Ia ca
vo t~n trong thl truang lo'lli nay':
sa
ta
sv
Chung ta can h:iu yding m<)t so nguC1i xem gi&i h~n du&i cua quyen ch<;>n kieu
Chau Au nhu m<)t d~ng gia tri n<)i t~i c6 dieu chlnh. Gia cua co phieu ho~c tien t~,
theo djnh nghia, la hi~n gia cua gia tri khi dao h~n. Hi~n gia cua gia tht,tc hi~n r6
rang la chiet khau cua gia tht,tc hi~n vao thC1i diem dao h~n. V&i suy nghi d6, m<)t
so nguC1i thich djnh nghia m<)t quyen ch<;>n ngang gia ATM, gia co phieu ho~c tien
t~,
c6 dieu chinh v&i co tuc ho~c lai tien gui, bang v&i hi~n gia cua gia tht,tc hi~n,
thay vi chi la gh1 tht,tc hi~n. Va nhu v~y, gia tri thC1i gian se du<Jc dinh nghia la gi<\
quyen chQn tru di gi&i h~n du&i. Chung toi khong su dt,mg nhung dinh nghia nhu
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
100 PHAN I OUYEN CHON
v~y
trong quyen sach nay nhung dung ng~c nhien neu b~n g~p phai chung trong
cac quyen sach khac.
Quyen chqn mua kieu My so vai kieu Chau Au
Nhieu ket qua duqc gi&i thi~u cho den luc nay chi duqc ap dvng cho quyen chQn
mua kieu Chau Au. Vi dv, chung ta gi&i h~n ket qua ve gi&i h~n du&i chi cho
quyen chQn mua kieu Chau Au. D6la vi vi~c tht,tc hi~n s&m quyen chQn mua kieu
My c6 the phu djnh s\,1 ton t~i cua dong tien Icy VQng tu danh ffi\)C khi dao h~n.
Tuy nhien, trong nhieu trudng hqp, quyen
chQn mua kieu My bieu hi~n hoan toan giong
quyen chQn mua kieu Chau Au. Th~t ra,
quyen chQn mua kieu My c6 the duqc xem
giong m9t quyen chQn mua kieu Chau Au v&i m9t d~c tinh c9ng them la n6 c6
the duqc tht,tc hi~n sdm. Vl tht,tc hi~n quyen chQn khong bao gid la b~h bu9c nen
M9t quyen chc;m mua kieu My/uon c6
gid It nhat Ia bDng vai m9t quyen mua
tLICing tl/ kieu chdu Au.
Ca(So,T,X);:::: Ce(So,T,X)
Chung ta da chung minh rang gia tr! nho nhat cua quyen chQn mua kieu My
la Max(O, So- X) trong khi gi&i h~n du&i cua quyen ch9n mua kieu Chau Aula
Max[O, So- X(l +r)-T]. Vl So- X(1 +r)-T l&n bon So- X; nhu the hi~n trong Hinh
3.5, nen gi&i h~n du&i cua quyen ch9n mua kieu My cling phai la
Max [0, So- X(1 +r)-T]
Hay xem xet cac quyen chQn DCRB de xac dinh li~u gia cua chung c6 vl.i<Jt qua
gi&i h~n du&i hay khong. Bang 3.6 the hi~n gi&i h~n du&i cua quyen ch9n mua
DCRB. De biet each tinh toan nhu the nao, hay xet quyen ch9n mua thang 5 gia
tht,tc hi~n 120. Thdi gian den khi dao h~n la 0.0192 va lai suat phi rui ro la 0.0457.
Vl v~y,
Max [0, So- X(l+r)-T] =Max [0, 125.94- 120(1.0457)- 0·0192 ] = 6.0428
Tu Bang 3.1, gia cua quyen chQn mua la $8.75. Vi v~y, quyen chQn nay dap ling
dieu ki~n ve gi&i h~n. Bang 3.1 va 3.6 chi ra rang cac quyen chQn con l~i cling tuan
BANG 3.6: Gi6'i h~n duai cua quyen chf;m mua DCRB
120
6.0428
6.4520
6.8738
125
1.0471
1.4733
1.9127
130
0.0000
0.0000
0.0000
Ltiu y: Uii suat phi rui ro Ia 4.57% (thang 5), 4.56% (thang 6) va 4.63% (thing 7); thai gian den
khi dao h~n Ia 0.0192 (thing 5), 0.0959 (thang 6), va 0.1726 (thing 7).
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA QUYEN CHON 101
thu gioi h<,m duoi. Noi chung, d.c nghien cuu
cho thay gia quyen chQn mua tuan thu ch~t
che qui tac ve gioi h<,tn duoi cua quyen chQn.
Voi gioi h<,tn duoi cua quyen chQn mua
kieu My da duqc thiet l~p, chung ta co the
xem xet li~u m¢t quyen chQn mua kieu My co
bao gib nen duqc thl;ic hi~n sam hay khong. Thu nhat, gia djnh ding quyen chQn
mua Ia cao gia ITM; neu khong chung ta th~m chi khong can xem xet co nen thl;ic
hi~n no hay khong. Neu gia co phieu Ia S0, tht.tc hi~n quyen chQn mua t<,to ra m¢t
dong tien Ia So -X. Tuy nhien, gia quyen chQn mua phai thap nhat Ia So - X( 1+r )-T.
Vi dong tien tit vi~c tht.tc hi~n quyen chQn, So - X, khong bao gib co the Ion hon
gioi h<,tn duoi, So - X( 1+r )-T, ban quyen chQn mua tren thj trubng se luon luon tot
hon. Khi chi phi giao djch cua vi~c thl;ic hi~n quyen chQn duqc so sanh voi chi
phi giao djch cua vi~c ban quyen chQn, l~p lu~n khong nen thl,ic hi~n quyen chQn
cang duqc cung co. Vi v~y, neu co phieu khong tra co tuc, Hinh 3.5 ciing chinh Ia
dubng bieu dien gia cua quyen chQn mua kieu My.
M~c du nhieu ngubi cam thay kho rna tin ding quyen chQn kieu My doi voi
m¢t co phieu khong tra co tuc se khong bao gib duqc thl;ic hi~n sam, th~t ra rat
don gian de thay van de nay thong qua tinh huang tuong tl;i sau. Da bao gib b<,tn
dang ky mua t<,tp chi va khong lau sau do, nh~n duqc thong bao moi chao mbi b<,tn
mua tiep voi m¢t muc gia hap dan? B<,tn vi:ia moi b~h dau nh~n duqc t<,tp chi va co
le chua quyet djnh duqc rang b<,tn co thich t<,tp chi nay khong va nho ding hi~n b<,tn
da nh~n duqc m¢t quyen lt.ta chQn de dang ky mua tiep. B<,tn co ngay l~p tuc dang
ky mua tiep hay khong? ft co ngubi nao coly tri rna l<,ti lam nhu v~y. U1m nhu v~y
b<,tn khong chi giup cho cong ty xuat ban t<,tp chi hubng lqi tit tien cua b(,ln rna b(,ln
con b6 di quyen quyet djnh ve sau Ia bC,ln co muon mua tiep hay khong. Trong da
so trubng h<Jp, b(,ln se muon gift quyen dang ky mua tiep voi cling muc gia hap
dan nhu v~y m¢t khoang thai gian lau hon. Ciing tuong tl,t, tht.tc hi~n quyen chQn
mua sam khong chi giup cho ngubi ban hubng lqi tit tien cua b<,tn rna con b6 di
quyen quyet djnh ve sau Ia bC,ln co muon sb hflu co phieu hay khong.
Neu l~p lu~n nay van chua thuyet ph\lc, hay nhin nh~n nhu the nay. BC,ln muon
nhanh chong thl,tc hi~n m¢t quyen chQn mua dang cubng gia DITM bbi vi b<,lll
nghi ding co phieu do da tang gia qua cao va b<,tn nghi dieu do se sam cham dut.
Neu nh~n xet cua b<,tn Ia dung, bC,ln se khong thich nam gill mQt co phieu se khong
con tang gia duqc nfla hon vi~c bC,ln nam gift quyen chQn mua. Tuy nhien, trubng
hqp nay se khac di neu co phieu tra co tuc.
M(lt quyen chc;m mua kilu My cua co
phieu khOng chi trci co tuc se khOng
bao gia dliqc thljc hi~n sam, va dieu
nay ciing ap d1,1ng cho quyen ch9n
mua kilu chau Au tlidng tf!.
Thl}'c hifn sam quyen chqn mua kieu My 4oi viri co phieu co tra co tuc
Khi m¢t cong ty cong bo chi tra co tuc, cong ty thong bao chi tiet ding co tt'ic se
duqc tra cho tat ca cac co dong vao m¢t ngay C\1 the, gQi Ia ngay chi tra cho co
dong theo so sach (holder-of-record date). Hai ngay kinh doanh tn.ioc ngay nay
Ia ngay khong hubng co tt'ic. De trb thanh co dong duqc ghi nh~n trong so sach
truoc ngay chi tra cho co dong theo so sach, ngubi ta phai mua co phieu vao truoc
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
102 PHAN I OUYEN CHON
ngay giao dich khong hubng co tuc. Gia co phieu co xu hudng se giam di m9t muc
bang vdi muc co tuc vao ngay giao dich khong hubng co tuc.
Khi co phieu dugc giao dich khong tni co tlic, gia quyen chQn mua ciing giam
theo gia co phieu. Muc giam gia cua quyen chQn mua khong the dugc xac dinh
vao thai diem nay bang hieu biet cua chung ta ve dinh gia quyen chQn. Tuy nhien,
vi quyen chQn mua chi la ffiQt cong Cl,l de Sd huu CO phieu, gia CUa no khong bao
gia co the thay doi nhieu hon thay doi trong gia co phieu. Vi v~y, quyen chQn mua
se giam gia khong nhieu han muc co tuc. M9t nha dau tu co the tranh dugc khoan
lo nay bang each thljc hi~n quyen chQn ngay l~p tuc trt:idc khi co phieu dugc giao
dich khong hubng co tuc. Day la truang hgp duy nhat quyen chQn mua nen dugc
thljc hi~n sdm.
M9t each khac de thay rang vi~c thljc
hi~n sdm co the dien ra la chung ta da ket
lu~n gidi h~n dudi cua m9t quyen chQn mua
t(/c.
kieu Chau Au d6i vdi m9t co phieu td. co
tuc la Max[O, S'o- X(l+r)-T] vdi S'o la gia co
phieu tru di hi~n gia cua co tuc. De don gian, gia dinh chi tni m9t Ian co tuc la
D va co phieu se dugc giao dich khong hubng co tuc khong lau sau do. Vi v~y S'o
gan nhu bang So-D (vi hi~n gia cua D gan nhu laD). Vi chung ta chi can nhac
vi~c thljc hi~n quyen chQn mua cao gia ITM, gia dinh rang So > X. De dang thay
dugc la So - X co the ldn hon S' o tru hi~n gia cua X. Bang each thljc hi~n quyen
chQn mua, nguai nam gill quyen chQn nh~n dugc gia tri So - X. Gia dinh rang
b~ng dang sb huu m9t quyen chQn mua kieu Chau Au co gia tri chi ldn hon gidi
h~n dudi m9t chut. Khi do b~n tide gi no la m9t quyen chQn mua kieu My vi
quyen chQn mua kieu My co the dugc thl,tc hi~n sdm de thu dugc khoan gia tri
So - X. Neu b~n dang sb huu m9t quyen chQn mua kieu Chau Au va mong tide
rang no la quyen chQn kieu My it nhat la trong giay phut do, thi r6 rang la quyen
thl,tc hi~n sdm co gia tri. Vi v~y, m9t quyen chQn mua kieu My co the co gia han
quyen chQn mua kieu Chau Au. Luu y rang dieu nay khong co nghia la vi~c thl,tc
hi~n chac chan se dien ra trudc thai diem giao dich khong hubng co tuc. No chi
co nghia la vi~c thl,tc hi~n co the dien ra. Gia tri cua quyen thljc hi~n sdm la dieu
giup phan bi~t quyen chQn mua kieu My vdi kieu Chau Au. Quyen nay chi dang
gia khi co phieu co chi tra co tuc. M9t ly lu~n tuong tlj ciing dugc ap d1,1ng khi
tai san CCI sdla tien t~, CO tra lai suat.
Muon t6i liu h;Yi nhu(ln, ta co the thl,lc
hi~n sam mcjt quyen chc;m mua ki€u
My ngay truac khi c6 phieu chi tra c6
Ciing co m9t truang hgp khac rna b~n co the xac dinh rang quyen thl,tc hi~n
sdm khong co gia tri. Neu hi~n gia cua tat d. eac khoan co tuc trong su6t thai h~n
cua quyen chQn nho hon X(l - (1 +r)-T) thi quyen chQn se khong bao gia dugc
thljc hi~n sdm vi co tuc khong du ldn de bu dap khoan lai suat mat di tit vi~c tra
tien thljc hi~n sdm.
Trong chuang 4 va chuang 5 chung ta se nghien cuu ve cac mo hinh dinh gia
quyen chQn cho chung ta gia chinh xac cua quyen chQn. Khi do chung ta se co the
thay r6 han ve gi<i tri cua vi~c tht,ic hi~n sdm.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA QUYEN CHON 103
Tac ctqng cua lai suat
Uii suat tac d<)ng den quyen chc,m mua theo
nhieu huang. Thu nhat, Hii suat tac d<)ng den
giai h~n duai. Lai suat dmg thap, giai h~n
duai cang thap. Trong truang hqp lai suat
bang 0, giai h~n duai se bang vai gia tri n<)i t~i. Khong co dieu gi d~c bi~t xay ra
doi vai gia quyen chQn neu lai suat bang 0. Quyen chQn se van co gia tri bi giai h~n
bbi giai h~n duai/gia tri n(li t~i. Nhung van co the co nhf:ing tac d<)ng khac phuc
t~p han. Co le each de nhat de hieu du<;1c tac d<)ng cua lai suat den quyen chQn
mua Ia nghi quyen chQn mua nhu la m<)t each de mua co phieu rna tra m<)t khoan
tien nh6 han gia cua co phieu. Bang each tra phi quyen chQn, b~n tiet ki~m duqc
khoang chenh l~ch gif:ia gia tri quyen chQn mua va gia tht;ic hi~n, gia rna b~n san
sang tra de mua co phieu. Uii suat dmg cao, lai b~n nh~n duqc tu kholm tiet ki~m
do mua quyen chQn mua cang cao. Vi v~y, khi lai suat tang len, quyen chQn mua
se hap dan han doi vai nguai mua vi v~y se co gia cao han.'
Gid quyen chc;m mua c6 quan h~ trlfc
tiep voi lai suclt.
Tac ctqng cua bien ctqng gia co phieu
M<)t trong nhf:ing nguyen hie co ban cua hanh
vi nha dau tti la cac ea nhan thich rui ro it
han la rui ro nhieu. Doi vai nguai sd huu co
phieu, rui ro dmg cao co nghia la gia tri cang
thap. Nhung rui ro cang cao cua co phieu l~i t~o ra gia tri cao han cho quyen
chQn mua doi vai c6 phieu do. Dieu nay xay rabbi vi co phieu bien d<)ng cang Ian
lam tang khoan lqi nhu~n co the d~t duqc tu quyen chQn neu co phieu tang gia,
vi gia co phieu se cao han gia tht;ic hi~n kha nhieu. M~t khac, bien d<)ng cang Ian
co nghia la neu gia co phieu giam, no co the nh6 han nhieu so vai gia tht;ic hi~n.
Doi vai nguai mua quyen chQn mua, dieu nay khong thanh van de vi muc lo tiem
nang la co giai h~n. Vi d1,1, xet truang h<;1p cua quyen chQn mua DCRB thang 7 gia
tht;ic hi~n 125. Gia dtnh gia c6 phieu Ian luqt co the la 110, 120 va 130 ho~c 140
khi dao h~n. Khi do, quyen chQn mua, co the co gia la 0, 0, 5, va 15 khi dao h~n.
Bay gia gia djnh d<) bat on cua co phieu tang len, do do gia co phieu co the Ia 100,
120, 130, ho~c 150. Tren quan diem cua nguai mua co phieu, c6 phieu nay da trb
nen rui ro han, vi v~y it hap dan han. Tren quan diem cua nguai mua quyen chQn
mua, gia quyen chQn khi dao h~n co the la 0, 0, 5, va 25, nhti v~y l~i hap dan han.
Th~t ra nguai mua quyen chQn khong quan tam gia co phieu se giam den muc
Gid cua quyen chc;m mua c6 quan h~
trlfc tiep vCii bien tl9ng cua co phieu.
1.
Moi lien h~ chinh xac giua lai suat va gia quyen chc;m mua th~t ra nhieu hdn nhu v~y, vl
mua quyen chc;m mua th~t ra c6 y nghia nhh~u hdn vi~c
huu quyen h!a chQn de trl hoan
mua co phh~u. So huu quyen chQn mua giup h~n che muc Ia cua b~n nhieu hdn khi so huu
co phieu. M¢t quyen chQn mua thuong duQ'c cho rang Ia c6 gia trj bao hiem (insurance
value). Lai suat anh huang den gia tr! bao hiem cua quyen chQn mua theo huang tieu Cl/C,
nhung tong hi~u ung cua lai suat len gia quyen chQn mua van Ia dudng. Xem D.M.Chance
"Translating the Greek: The Real Meaning of Call Option Derivatives': Financial Analysts
Journal SO (Thang 7 - Thang 8/1994): 43-49.
sa
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
104 PHAN I QUYEN CHON
n~w.
Neu gUt c6 phieu co kha nang se giam thap hon nhttng cling co kha nang se
tang cao ho'n, ngtiCti sa hfiu quyen chQn se CO l<;1i Va quyen chQn se dti<JC dinh gia
cao hon khi d9 bat on cao ho'n.
M(>t each khac de hieu dti<JC tac d(>ng cua d9 bat on den gia quyen chQn mua
la xem xet tniO'ng h<;1p d9 bat on ba.ng 0. 1 Neu gia co phieu thap hon gia tht,tc hi~n,
vi~c co phieu khong bien d(>ng dam bao chac ding quyen chQn se dao hc.1n du&i
gia. Khong ai se tra tien mua quyen chQn nay. Neu gia co phieu cao hon gia tht,tc
hi~n, va d(> bat on bang 0, quyen chQn se dao hc.1n cao gia ITM va co gia tri ST - X
khi dao h<.ln, v&i ST la gia tri ttio'ng lai cua So. Trong truO'ng h<;1p nay, quyen chQn
mua vi v~y don gian la m(>t tai san phi rui ro co gia tri So tru di hi~n gia cua X. Vl
d9 bat on khong anh huang den gi6i h<.ln dti6i, gia quyen chQn mua va gi&i h<.ln
dtidi deu cao ho'n gia trj nQi tc.1i, phan anh tht,tc tela quyen chQn Se khong dU<JC
tht,tc hi~n cho den khi dao hc.1n. N6i each khac, d9 bat on cao la dieu lam cho
quyen chQn mua tra nen hap dan, va cac nha dau tti san sang chi tra phi quyen
chQn cao hon doi v6i quyen chQn co d9 bat on cao hon.
Trong chuang 4, chung ta se bat dau tim hieu chi tiet vi~c bien d(>ng tai san tac
d(>ng len gia quyen chQn.
·
Trong chuang 5, chung ta se nghien cuu sv bien d(>ng m9t each chi tiet de biet
each thuc do ltiO'ng sv bien d(>ng bang d9 l~ch chuan co phieu.
II
NGUYEN TAC DINH GIA QUYEN CHQN BAN
Nhieu nguyen tac ap dt,mg cho quyen chQn mua co the du(Jc ap dt,mg trt,tc tiep cho
quyen chQn ban. Tuy nhien, co m9t so khac bi~t quan trQng.
Ghi tr! nho nhat cua quyen chqn ban
M9t quyen chQn ban la m9t quyen chQn cho
phep ban m(>t co phieu. M(>t ngtiO'i sa huu
thlfc hi~n, gid trj nhO nhat cua n6
bDngO.
quyen chQn ban khong hi bat bu9c phai tht,tc
hi~n quyen chQn va se khong Hun v~y neu vi~c
tht,tc hi~n la giam gia tri tai san. Vl v~y, m9t quyen chQn ban khong bao giO' co gia
tri am:
Vt quyen ch<;m bdn khOng can phdi
P(So,T,X) 2:0
M(>t quyen chQn ban kieu My co the dtt<;1c tht,tc hi~n sam. Vl v~y.
Pa(So,T,X) 2: Max(O,X- So)
Gia dinh rang quyen chQn ban co phieu DCRB thang 6 gia tht,tc hi~n 130 du<;1c
ban vai gia thap hon X- So. Vidt,1 quyen chQn ban dtt<;1c ban v&i gia $3. Khi do
nen mua co phieu v&i gia $125.94 va mua quyen chQn ban v6i gia $3, va tht,tc hi~n
1.
De cho vi~c thao lu~n don gian, chung ta gia djnh lai suat phi rui ro bang 0.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA QUYEN CHON 105
HlNH 3.6 Gia trj toi thieu cua quyen ch,;m ban kieu Chau Au va kieu
My
c
~
c
0·
..c
u
c
1
CT
:!!!
"'
0
Gii\ ccS phle'u (50)
(b) Quy~n chqn kl~u My
X
c
'Ill
..a
c
0•
..c
u
c
'GI
>.
:I
CT
'Ill
G
X
Gia c6 phieu (SJ
quyen chQn ban. Hanh vi nay se t~o ra m<)t kholm lgi nhu~n phi rui ro $1.06.
Hanh vi tren cua tat d cac nha dau tli thl,ic hi~n kinh doanh chenh l~ch gia se lam
cho gia quyen chQn mua tang len it nhat la $4.06, chenh l~ch gifia gia thl,ic hi~n
va gia co phieu.
Hinh 3.6 minh hQa cac ket lu~n nay. Gia quyen chQn ban kieu Chau Au nam
trong khu v~,tc dugc to mau s~m trong do thi a. Gia quyen chQn ban kieu My nam
trong khu vl,ic to mau s~m cua do thi b.
Giatrfn¢it~icuam¢tquyenchc;mbdn
Gia tri, Max(O,X- So), dugc gQi la gia trj
kieu My thi fan hem 0 hogc muc chenh
nqi t~i cua quyen chQn ban. Va m<)t quyen
lfch giua gid thtfc hifn va gid co phieu.
chQn ban cao gia ITM se c6 gia .tri n9i t<.ti
duang, trong khi m<)t quyen chQn ban ki~t
gia OTM c6 gia tri n<)i t~i bang 0. Chenh l~ch gifia gia quyen chQn ban va gia tri
n<)i t~i la gia trj thai gian hay gia trj dau co. Gia tri thai gian dugc dinh nghia la
Pa(So,T,X)- Max(O,X- So). Cung nhu v&i quyen chQn mua, gia tri thai gian phan
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
106 PHAN I OUYEN CHON
anh nhflng gi rna m(>t nha dau tu san sang tra cho st;i khong chac chan cua ket qua
,, '
cum cung.
Bang 3.7 minh hQa gia tri n(>i t~i va gia tri thai gian cua quyen chQn ban co
phieu DCRB. Bay gia hay xem cac gia tr! nay tang nhu the nao cling v&i thai gian
den khi dao h~n.
BANG 3.7 Giii trj n9i t~i va gia trj thai gian cua quyen chQn ban DCRB
120
0.00
2.75
9.25
13.65
125
0.00
4.60
11.50
16.66
130
4.06
3.29
10.19
15.59
diem ve gia tri n(>i t~i, Max (O,X- So)
khong dung cho quyen chQn ban kieu Chau
ban kieu My Ia chenh l~ch giaa gia
Au. Bai vi quyen chQn phai co the duqc tht;ic
quyen ch 9 n ban va gid tri n9i tgi.
hi~n doi v&i nha dau tu tht;tc hi~n cac giao
..
dich kinh doanh chenh l~ch lai suat duqc mo ta (1 tren. Th?t ra quyen chQn ban
kieu Chau Au co the duqc ban thap han gia tri n(>i t~i. Dieu nay se giup chung ta
hieu ve vi~c tht;tc hi~n s&m quyen chQn ban kieu My.
.· t · th.. .
,
.t
•. h
Gta rt Cit gtan cua m9 quyen c 9n
D~c
Gia tri lon nhat cua quyen chqn ban
Khi dao h~n, thu nh?p tit m(>t quyen chQn .
ban kieu Chau Au la Max (0, X- ST). Thu
nh?p tot nhat rna m9t nguai mua quyen chQn
ban CO the k)r VQng la doi vC1i ffiQt cong ty lam
vao tinh tr~ng pha san. Trong truang hqp do,
co phieu khong dang gia va nguai sa hflu quyen chQn ban co the ban duqc cho
nguai ban quyen chQn v&i gia X dola.
Vi v?y, hi~n gia cua gia tht;ic hi~n la gia tr! l&n nhat co the d~t duqc cua quyen
chQn ban kieu Chau Au. Vi quyen chQn ban kieu My co the duqc tht;tc hi~n s&m
vao bat cu luc nao, gia tr! l&n nhat cua no la gia tht;ic hi~n.
Gid tri /an nhat ctia quyen ch9n ban
Chdu Au Ia hi~n gid ctia gid thf/c hi~n.
Gid tri /an nhat ctia quyen ch9n ban
kie!J My Ia gia thf/c hi~n
Pe(So,T,X) ~ X(l +r)·T.
Pa(So,T,X) ~X.
Hinh 3.7 bo sung qui tac gia tri l&n nhat vao trong Hinh 3.6. M~c du ph~m
vi cua cac gia tri tiem nang phan nao hi thu h~p. ph~m vi nay van con kha r(>ng.
·Gia tri cua quyen chqn ban khi ctao h~n
Khi ado h<;m, m9t quyen ch9n ban c6
gid bdng vai gid tri n9i tgi.
Q-ACADEMY
Vao ngay dao h~n quyen chQn ban, khong
con gia tr! thai gian. Quyen chQn ban kieu
My vi v?y cling giong nhu quyen chQn ban
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC DINH GIA QUYEN CHON 107
HlNH 3.7 Gia trj toi thieu va toi da cua quyen chqn ban kieu Chau Au va kieu
My
(a) Quy'n chc;m kl~u Chi\u Au
X(1 + rtT
c:
'ftl
.c
c:
0·
. ..c:
u
c:
'GI
~
IT
'ftl
\3
0
Gia ccS phleu (SJ
(b) Quyen chQn kieu My
c:
'ftl
.c
c:
0·
-5
c:
~
:I
IT
'ftl
\3
X
Gla ccS phieu (SJ
HlNH 3.8 Gia trj cua quyen chqn ban t~i thai diem dao h~n
X
c:
'ftl
.c
c:
0·
..c:
u
~
- - - - - ~Sr.O.X)
IT
'ftl
\3
OL-----------------------~------------
X
Gla ccS phleu t{li thai diem dao h{ln <Srl
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
108 PHAN I QUYEN CHON
kieu Chau Au. Gia tr! cua ca hai lo~i quyen ch<;>n ban nay phai bang gia tr! n<)i t~i.
Vi v~y,
P(ST,O,X) = Max(O,X - ST)
Neu X>ST va gia quyen ch<;>n ban thap hon X- ST, cac nha dau tli c6 the mua
quyen ch<;>n ban va co phieu, roi thl,ic hi~n quyen ch<;>n ban ngay l~p tuc de kiem
lqi nhu~n phi rui ro. Neu quyen ch<;>n ban dao h•~m du&i gia (X<ST), n6 khong c6
gia tr!. Hinh 3.8 minh h<;>a gia tr! cua quyen ch<;>n ban khi dao h~n.
Tac ttqng cua thai gian tten khi ttao h'n
Xet hai quyen ch<;>n ban kieu My, m9t quyen ch<;>n c6 thbi gian dao h~n la T1 va
quyen ch<;>n con l~i c6 thbi gian den khi dao h~n la T2, v&i T2 > T 1· Bay giC1 gia d!nh
ngay hom nay la ngay dao h~n cua quyen ch<;>n ban c6 thbi h~n ngan hon. Gia co
phieu la ST 1. Quyen ch<;>n ban dang dao h~n c6 gia tr! Max(O, X- STJ Quyen ch<;>n
ban khac, v&i thbi gian con l~i den khi dao h~n la T2 - T ~> c6 gia tr! thap nhat la
Max(O, X- ST 1). Vi v~y, vao thbi diem o, chung ta phai c6:
Pa(So,T2,X) ~ Pa(So,TJ,X)
Luu y rang hai quyen ch<;>n ban c6 the c6 gia
tr! nhli nhau, tuy nhien, dieu nay se chi xay ra
neu ca hai quyen ch<;>n ban la cubng gia DITM
ho?c rat du&i gia. Ngay ca khi d6, quyen ch<;>n
ban c6 thbi h~n dai hon nhieu kha nang se c6
gia tri cao hon m9t chut so v&i quyen ch<;>n
ban c6 thbi h~n ngan hon. Quyen ch<;>n ban c6 thbi h~n deli hon c6 the c6 tat ca
d?c tinh cua quyen ch<;>n ban c6 thbi h~n ngan hon dong thbi con c6 them m9t
khoang thbi gian de gia tang gia tr!.
Cac nguyen tac ve gia tr! thbi gian cua quyen ch<;>n ban giong v&i cac nguyen
tac ve gia trj thbi gian cua cua quyen ch<;>n mua. Gia trj thbi gian Ian nhat khi gia
co phieu gan v&i gia thl,ic hi~n va nho nhat khi gia co phieu ho?c la rat cao ho?c
la rat thap so v&i gia tht,ic hi~n. V&i nhung dieu nay, bay giC1 chung ta c6 the thay
gia cua quyen ch<;>n ban kieu My se trong giong nhung gi the hi~n trong Hinh 3.9.
Khi thbi gian dao h~n den gan, dubng bieu dien gia quyen ch<;>n ban se tien gan
den gia trj n<)i t~i, do tac d<)ng an mon gia trj thbi gian (time value decay). Khi dao
h~n gia quyen ch<;>n ban bang v&i gia tri n<)i t~i, nhu Hinh 3.8.
Moi quan h~ gifia thbi gian den khi dao h~n va gia quyen ch<;>n ban se phuc
t~p hon trong trubng hqp quyen ch<;>n ban kieu Chau Au. Hay xem vi~c mua m9t
quyen ch<;>n ban giong nhu tri hoan vi~c ban co phieu v&i gia tht,ic hi~n X. Thbi
gian cho den khi dao h~n cang xa, ngubi sa huu quyen ch<;>n ban phai chblau
hon de ban co phieu va nh~n duqc X dola. Dieu nay c6 the khien quyen ch<;>n ban
kieu Chau Au c6 thbi h~n dai hon c6 gia tri thap hon quyen ch<;>n ban c6 thbi h~n
ngan hon. Dieu nay khong dung doi v&i quyen ch<;>n ban kieu My, vi ngubi sa huu
c6 the luon luon tht,ic hi~n quyen ch<;>n va nh~n ve X dola ngay hi~n t~i. Doi v&i
quyen
ch<;>n ban TOEIC
kieu Chau
Au, thbi gian den khi dao h~n dai hon vita c6 lqi the
Q-ACADEMY
- IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
Gid cua quyen chgn ban kieu My c6
thai gian den khi ado h{Jn dai hdn c6
gid ft nhat being vai gid cua quyen
ch9n ban tlidng tl/ nhu'ng c6 thai gian
ado h{Jn ngan hdn.
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC DINH GIA QUYEN CHON 109
HlNH 3.9 Duong bi~u dien gia quyen chQn ban ki~u
My
X
c:
Pa(&J,TX)
]
c:
0·
.c:
u
c:
~D""
Khl gan Mn thai glan dao
h~n. duong bieu dien gia
quyen chQn ban tien gan
tai duang bieu dh~n gia tri
n¢it~i.
..,
G
0~--------------------~-----------
X
- gi<i tri thai gian lon han - va bat lqi - phcli dqi lau han de nh~n duqc khoan tien
bang voi gia tht,tc hi~n. Tuy nhien, hi~u ung gia tri thai gian c6 xu huang vt:iqt tr9i
han va trong hau het cac truang hqp quyen ch<;>n ban c6 thai h~n dai han se c6
gia tri han so voi quyen ch<;>n ban c6 thai h:;m ngan han.
Vi quyen ch<;>n ban DCRB la quyen ch<;>n kieu My, quyen ch<;>n ban c6 thai h<,m
dai han duqc ky v<;>ng c6 gia cao han. Kiem tra l~i trong bang 3.1, chung ta thay
phat bieu nay la dung.
Tac dqng cua gia thlfc hi~n
Tac f>(»ng Len Gia Trj Quyen Chc;m. Xet hai quyen ch<;>n ban kieu Chau Au chi
khac nhau gia thl,tc hi~n. M9t quyen ch<;>n ban c6 gia tht,ic hi~n la Xt va phi quyen
ch<;>n la Pe(So,T,Xt); quyen ch<;>n con l<;ti c6 gia thljc hi~n la X2 va phi quyen ch<;>n la
Pe(So,T,X2); X2 > Xt. Quyen ch<;>n ban nao se c6 gia tri han?
Xet hai danh ml,lc. Danh ml,lc A bao gom
Gid quyen ch9n ban kieu chOu Au it
m9t vi the mua doi voi m9t quyen ch<;>n ban
nhat phdi bang vai gid quyen chc;m
c6 gia Pe(So,T,X2) va m9t vi the ban doi voi
tlidng tl! c6 gid thf/c hi~n thap hem.
quyen ch<;>n ban c6 gia Pe(So,T.Xt). Danh ml,lc
B gom m9t vi the mua doi voi trai phieu phi
rui ro co m~nh gia X2- Xt va hi~n gia la (X2 - X1)(1 +r)·T. Bang 3.8 the hi~n thu
nh~p CUa cac danh ffil,IC nay khi dao h~n.
Doi voi danh ffil,IC A, Hit ca thu nh~p deu khong am. Vi danh ml,lc nay khong
the lam cho nguai sa huu phai c6 dong chi ra, gia cua quyen ch<;>n duqc mua phai
khong nho han gia cua quyen ch<;>n duqc ban di; nghia la:
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
110 PHAN I QUYEN CHON
BANG 3.8 Tile CIQng cua gia thy'c hi~n cten gia trj quyen chc;m ban:
thu nh~p khi Ciao h,n cua hai danh m~:~c Ava B
A
- x, + ST
0
X2-ST
X2-ST
0
0
0
B
De hieu dtiQ'C t~i sao l~i nhu v~y, hay xem xet dieu gi se xay ra neu ket qua tren
kh6ng dung. Gia dinh ding gia cua quyen chQn ban dtiQ'C ban di l&n hdn gia cua
quyen chQn ban duQ'c mua. Khi d6 m9t nha dau tu se nh~ duQ'c nhieu hdn khi ban
quyen chQn ban so v&i phan se duQ'c tra sau nay do mua quyen chQn ban. Dieu nay
se t~o ra dong tien duang ban dau va tii Bang 3.8, se kh6ng c6 kha nang phai chi ra
bat eli khoan tien nao den khi dao h;~m. Giao dich nay giong nhu chung ta di mliQ'n
tien rna kh6ng can tra l~i bat cu cai gi. R6 rang, danh ffil,lC dau tli nay se rat hap dan
vase thu hut slj chu ycua cac nha dau tli, nhung nguai se mua quyen chQn ban v&i
gia tht;ic hi~n cao hdn va ban quyen chQn ban v&i gia thljc hi~n thap hdn. Dieu nay
sedan den gia cua quyen chQn c6 gia thljc hi~n cao hdn tang va gia quyen chQn con
l~i giam. Giao dich nay se kh6ng con hap dan nua khi quyen chQn ban c6 gia thljc
hi~n cao hdn c6 gia it nhat cling bang v&i quyen chQn ban c6 gia tht;ic hi~n thap hdn.
Y nghia dang sau cua vi~c
t~i sao quyen chQn ban c6 gia tht;ic hi~n cao hdn
l~i dang gia hcin quyen chQn ban c6 gia tht;ic hi~n thap hdn thi rat ddn gian. Mt)t
quyen chQn ban la quyen chQn de ban co phieu b mt)t muc gia nhat dinh. Gia rna
nguai sb huu quyen chQn ban c6 the ban duQ'c co phieu cang cao thi quyen chQn
ban cang hap dan.
Gia dinh rang day la nhung quyen chQn
ban kieu My. Trong tru<1ng hQ'p d6, quyen
chQn ban c6 gia tht;ic hi~n thap hdn c6 the
dtiQ'C tht;ic hi~n s&m. Vi d1,1, gia co phieu vao
thai diem t tru&c khi dao h~n laSt. v&i St < X1.
Hay de quyen chQn c6 gia thljc hi~n Xt dliQ'c thljc hi~n. Sau d6, nha dau tu chi vi~c
thljc hi~n quyen chQn c6 gia tht;ic hi~n Xz. Dong tien tii hai giao dich la- (Xt - St)
+ (Xz - St) = Xz - Xt. c6 gia tri dudng. Vi~c thljc hi~n s&m se kh6ng tC;lo ra dong
tien am. Vi v~y, ket qua cua chung ta dung cho
quyen chQn ban kieu My cling
nhu quyen chQn ban kieu Chau Au.
Gid cua m(Jt quyen chc;m ban kieu My
ft nhat phdi being vai gid m(Jt quyen
chgn tlldng tl/ c6 gid thtfc hi~n thap
hdn.
ca
Gioi h~n doi voi chenh l~ch phi quyen ch<;>n. Bay gia chung ta hay so sanh thu
nh~p cua danh m1,1c A va B. Chung ta thay rang thu nh~p danh m1,1c B kh6ng bao
gia thap hdn danh m1,1c A. Vi v~y, kh6ng c6 ai se tra nhieu han cho danh m1,1c A
so v&i danh m1,1c B. V~y,
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA OUYEN CHON 111
Tuy nhien, ket qua nay kh6ng dung d6i
v6'i quyen chqn ban kieu My. Neu cac quyen
chqn ban nay la kieu My va deu dtiQ'c tht,ic
hi~n, nha dau tu se nh~n duQ'c Xz - Xt d6la.
Khoan tien nay se duQ'c dau tu v6'i trai phieu
phi rui ro vase thu dtiQ'c khoan Hii trong thdi h<;tn con l<;ti cua quyen chqn. Khi dao
h<;tn, nha dau tti se nh~n dtiQ'C nhieu han Xz - xl, tuc la thu nh~p cua danh ffi\lC B.
Vi chenh l~ch cua cac gia tht,ic hi~n 16'n han hi~n gia cua chenh l~ch gia tht,ic
hi~n, chung ta co the ket lu~n d6i v6'i quyen chqn ban kieu Chau Au
Chenh l~ch trong gia 2 quyen chQn
ban kieu Chdu Au do sf/ khdc nhau gia
thf/c hi~n khOng the /an hdn hi~n gia
chenh l~ch 2 m((c gia thfjc hi~n.
(X2- Xt) ~ Pe(So,T,X2)- Pe(So,T,Xt)
Dieu nay co nghia la chenh l~ch cua phi quyen chqn kh6ng the 16'n han
chenh l~ch gi<i tht,ic hi~n. Ket qua nay dung v6'i quyen chqn ban kieu My lan kieu
Chau Au. De hieu duQ'c dieu nay, xem trai phieu cua danh mvc B co m~nh gia la
(Xz - Xt)(l +r)T va hi~n gia la (Xz - X1). Neu nhu thl,ic hi~n s6'm quyen chqn t~i
thC1i diem t, hau het nhung nguC1i sCi huu danh mvc A se nh~n duQ'c khi dao h~n la
(Xz - Xt)( 1+r )T- 1. Ngudi sCi huu danh mvc B se thu dtiQ'C khoan tien 16'n han,
(Xz - Xt)(l +r)T. Vi v~y, m(>t Ian nua danh mvc A se khong bao gid dem l~i lQ'i
nhu~n cao han danh mvc B khi dao h~n. Do do, gia trj hi~n t~i cua danh mvc
A, Pa(So,T,Xz) - Pa(So,T,Xt), kh6ng the 16'n han gia trj hi~n t<;ti cua danh mvc B,
Xz - X1. Do do,
Bang 3.9 th~ hi~n chenh l~ch giua phi
quyen chqn ban va gia tht,ic hi~n cua quyen
chqn ban co phieu DCRB. Vi day la cac quyen
chqn kieu My, chung ta chi mong dQ'i rang
chenh l~ch gilla phi cac quyen chqn ban se
kh6ng 16'n han chenh l~ch gia tht,ic hi~n- chinh la truC1ng hQ'p C1 day. Ngoai ra,
chenh l~ch phi quyen chqn khong vliQ't qua hi~n gia cua chenh l~ch gia tht,ic hi~n.
Chenh l~ch gia 2 quyen chQn ban kieu
My khdc nhau gia thfjc hi~n khOng the
/an hdn chenh l~ch gia thfjc hi~n cua
chUng.
BANG 3.9 Moi quan h~ giua
gia thl!c hi~n va gia quyen chc;m ban cua quyen chc;m ban DCRB
· .• . . ...·.· ..·. '-ch~ilh'J~ch gitfa gi~'quyen chQnban (hi~n gia cua chenh.
.Gl~th~chi~n .. 'Chenhl~ch . 1~ch giita ~a thljchl~n thehl~n.trongdau ngo~c) · . ·.
·:;:,;o:r·<·. ·":; -~.athijc.~JK,,~J.t:r. {:~~K,:::·-';''-·· ;,,.~··,;-1.J1~g?:,.· ..· .. , · Thcing?-~->'·
120, 125
5
1.85
(4.9957)
2.25
(4.9787)
2.95
(4.9611)
120, 130
10
4.60
(9.9914)
5.00
(9.9573)
6.00
(9.9222)
125, 130
5
2.75
(4.9957)
2.75
(4.9787)
3.05
(4.9611)
Luu y: Lai swit phi rui ro la 4.57% (thang 5), 4.56% (thing 6), va 4.63% (thing 7); thdi gian den
khi dao h;~m la 0.0192 (thing 5), 0.0959 (thang 6), va 0.1726 (thang 7).
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
112 PHAN I QUYEN CHON
HlNH 3.1 oDuong bi~u dh~n gia quyen chQn ban ki~u Chau Au
Khi gan <fen thai gian dao h~n. dvang
giai h~n dvai th~n ve gia trj n(ll t~i.
f>vang bieu dh~n gia quyen chQn ban
theo glai h~n dvai tien gan tai dvang
bieu di~n gla trj n(li t~i.
X
X(1 + rtT
X(1 + rtT
X
Gia c6 phil!u (S.l
Gioi h~n duoi cua quyen chqn ban kieu Chau Au
Chung ta da biet ding ghi tri nho nhat cua m9t quyen chQn ban kieu My Ia Max(O,X
-So). Ket lu~n nay khong dung doi v&i tnicmg h<Jp quyen ch9n ban kieu Chau Au,
vi n6 khong the du<Jc thljc hi~n s&m. Tuy nhien, chung ta c6 the tim ra du<Jc gi&i
h<;1n du6'i duang cua m9t quyen ch9n ban kieu Chau Au.
M9t Ian nua xet hai danh mvc, Ava B. Danh mvc A bao gom m9t co phieu.
Danh mvc B bao gom m9t vi the ban doi v6'i m9t quyen chQn ban kieu Chau Au
du<Jc d!nh gia la Pe(So,T,X) va m9t vi the mua doi v6'i m9t trcii phieu phi rui ro c6
m~nh gia laX va hi~n gia la X(l +r)-T.Tim nh~p khi dao h<;1n cua cac danh mvc nay
du<Jc the hi~n trong Bang 3.1 o.
Thu nh~p cua danh mvc A it nhat ding tot nhu danh mvc B. Vi v~y, se khong
c6 nguO'i nao san sang tra cao han cho danh ffi\).C B so v6'i danh ffi\).C A. Hi~n gia
cua danh mvc A phai khong thap han hi~n gia cua danh mvc B; tile la
So~
BANG 3.10
X(l+r)-T- Pe(So,T,X)
Gi6'i h.n dll6'i cua quyen ChQn ban ki~u Chau Au:
Thu nh~p khi ctao h.n cua danh m~;~c Ava B
A
So
B
X(l +r)·T- Pe(So,T,X)
Q-ACADEMY
X - (X - ST)
= ST
X
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC DINH GIA OUYEN CHON 113
Sap xep l<;ti hai ve, ta co:
Pe(So,T,X) ~ X(l +r)-T- So
Neu hi~n ghi cua gi<i thtjc hi~n thap hem ghi co phieu, gi&i h<;tn du&i nay se co
gia tri am. Vi chung ta biet quyen chQn ban khong the co gia tri thap han 0, chung
ta co the viet
Pe(So,T,X) ~ Max[O, X(l +r)-r- So]
Hinh 3.10 minh h<;>a cac ket qua nay.
Du<1ng cong bieu dien gia quyen ch<;>n ban
o
kieu Chau Au, nam (J phia tren gi&i h~n du&i.
Khi th<1i diem dao h<;tn den gan, th<1i gian den
khi dao h<;tn giam dan, vi v~y gi&i h<;tn du&i se di chuyen ve ben phai va khi dao
h<;tn se h9i tt.~ v&i gia tri n9i t<;ti. Du<1ng the hi~n gia quyen ch<;>n ban di chuyen
xuong, la ket qua cua vi~c giam gia trj thdi gian khi th<1i diem dao h<;tn den gan,
nhung van cao han gi&i h<;tn du&i. Khi dao h<;tn, gia quyen ch<;>n ban, gi&i h<;tn du&i
va gia tri n9i t<;ti la nhli nhau.
Bay gi<1 hay so sanh gia trj nho nhat cua quyen ch<;>n ban kieu My, gia trj n9i
t<;ti cua no Max(O,X- So) v&i gi&i h~n du&i cua quyen ch<;>n ban kieu Chau Au,
Max [0, X(l+r)-T- So]. Vi X- Sol&n han X(l +r)-T- So, gia tri n9i t<;ti cua quyen
ch<;>n ban kieu My cao han gi&i h<;tn du&i cua quyen ch<;>n ban kieu Chau Au.
Vi v~y, gi&i h<;tn du&i cua quyen ch<;>n ban kieu Chau Au khong phu h<Jp v&i gia
quyen ch<;>n ban kieu My vi no la gia trj nho nhat thap han, nhu the hi~n trong
hinh 3.10. Tuy nhien, Max[O, X(l+r)-T- So)] phu hqp cho gia quyen ch<;>n ban
kieu Chau Au. ·
Cuoi cling chung ta co the su dt.~ng gi&i h<;tn du&i cua quyen ch<;>n ban kieu
Chau Au de nghien cuu tac d9ng cua th<1i gian den khi dao h<;tn den quyen ch<;>n.
Tru&c day, chung ta da ket lu~n rang tac d9ng nay khong co m9t hu&ng chac chan.
Xet hai quyen ch<;>n ban co th<1i gian den khi dao h<;tn la T1 va T2, v&i Tz > T 1. Gia
djnh rang chung ta dang (J th<1i diem T1. gia co phieu Ia T1. va quyen ch<;>n co th<1i
h<;tn ngan han dang dao h<;tn va co gia trj Max(O, X- S'T). Quyen chQn ban co th<1i
h<;tn dai han co th(ti h<;tn con l<;ti la Tz- Tt va gi&i h<;tn du&i la Max[O,X(l+r)-(T2-T 1l
- S' T]. M~c du gi&i h<;tn du&i cua quyen chQn ban co th<1i h<;tn dai han thap han gia
tri n9i t<;ti cua quyen chQn ban co th<1i h<;tn ngan han, ghi tri cua khoang th<1i gian
con l:;ti doi v&i quyen chQn ban co th<1i h<;tn dai han - gia co phieu co the bien d9ng
trong th<1i gian nay - co the t<;to ra st.t khac bi~t. Vi v~y, chung ta khong the tra 1<1i
m9t each ro rang rang li~u quyen chQn ban kieu Chau Au co th<1i h<;tn dai han hay
ngan han se co gia tri cao han.
Neu co phieu tra co tuc va ta co :
Gid ctia m(>t quyen chc;m ban kieu
Chdu Au ft nhat phdi /on hoQc hi~n
gia gid thtfc hi~n tru gid c6 phieu.
- s0S ' 0-
"N
L..,=l
Di(l
+rf 11
la gia co phieu tru di hi~n gia cua co tUc, qui tac nay duqc bieu dien:
Q-ACADEMY
Pe(So,T,X) ~ Max[O, X(l+r)-r- S'o]
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
114 PHAN I QUYEN CHON
Nhu chung ta da lam doi v&i quyen chQn mua, neu tai san co sd la tien t~, chung
ta dieu chinh danh ffil,lC A de bat dau v&i (1 +p )-T don vj tien t~. So tien nay se tang
thanh 1 don vi tien t~ vao thai diem T, va ket qua se giong truang hQp trong Bang
3.10. Tck d9ng rong cua dieu nay la gi&i h~n du&i cua quyen chQn ban la
Pe(So,T,X) 2: Max[O, X(l +r)-T- S0(1 +p)-T]
Quyen chc~m ban kieu My va quyen chc;m ban kieu Chau Au
Tat ca mQi dieu c6 the ap dvng
M9t quyen chc;m ban ki€u My ca gia
v&i quyen
chQn ban kieu Chau Au deu c6 the ap dt,mg
ft nhat bdng voi quyen chc;m ban ki€u
v&i quyen chQn ban kieu My. Ngoai ra, m9t
Chau Au tt.Jcmg tlj.
quyen chQn ban kieu My c6 the duqc tht,tc
hi~n vao bat eli luc nao tru&c khi dao h~n. Vi v~y, gia quyen chQn ban kieu My it
nhat phai bang v&i gia quyen chQn ban kieu Chau Au; tlic la:
Pa(So,T,X) 2: Pe(So,T,X)
Thl!c hi'n sam quyen chc~m ban kieu My
Nen nh& rang nen tht,tc hi~n quyen chQn mua s&m neu co phieu sap dtiQC giao
djch khong hu&ng co tlic. Neu co phieu khong tra co tuc, quyen chQn mua se
khong duqc thl,ic hi~n s&m va quyen chQn mua kieu My se c6 cling gia trt v&i
quyen chQn mua kieu Chau Au. Doi v&i quyen chQn ban kieu My, st,t vi~c 1<}-i
khong giong nhu v~y.
Hay gia djnh rang co phieu khong c6 co tuc. Gia djnh rang b~n dang sd huu
quyeri chQn ban kieu My va cong ty phat hanh co phieu pha san, tuc la gia co
phieu giam xuong o. B<}-n dang sd huu quyen chQn ban co phieu de nh~n X dola.
Khong c6 ly do gi rna b~n 1<}-i cha den khi dao h~n de thl,ic hi~n va nh~n veX dola.
B<}-n c6 the thl,ic hi~n ngay bay gia. Vi v~y. pha san la m9t trong nhung tinh huong
hien nhien la quyen chQn ban se duQc tht,tc hi~n s&m, nhung pha san khong phdi
la dieu ki~n can de bi~n minh cho vi~c thtjc hi~n sam. Hay nhin l~i Hinh 3.10. Luu
y rang duang the hi~n gia quyen chQn ban kieu Chau Au cat duang th&ng the
hi~n gia trt n9i t~i cua quyen chQn ban kieu My. Dieu nay c6 nghia la d muc gia co
phieu d6, nguai sd huu quyen chQn ban kieu Chau Au se thich sd huu m9t quyen
chQn ban kieu My hon va san sang tra cao hon de sd huu quyen chQn d6. Tuy
nhien, muc gia co phieu nay l~i khong phai la muc gia kich thich vi~c tht,tc hi~n
s&m quyen chQn ban kieu My vi neu quyen chQn ban la kieu My, tot nhat la nen
nam giu them m9t thai gian den khi gia co phieu giam them m9t it nua.
Neu co phieu tra co tuc, vi~c tht,tc hi~n
Neu gia co phieu giam toi m¢t muc
s&m
van c6 the dang lam, nhung vi co tuc
nhat dfnh, m¢t quyen chc;m bdn ki€u
lam giam gia co phieu, n6 lam cho quyen
My se dtic;tc thlfc hi~n som. Kha nang
chQn ban it c6 kha nang duqc tht,tc hi~n s&m
quyen chc;m dtic;tc thlfc hi~n som se
gicim neu co phieu dlic;tc chi tra co t(/c.
han. Th~t ra, neu khoan co tuc du l&n, doi khi
quyen chQn ban se khong bao gia duqc tht,tc
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA QUYEN CHON 115
hi~n s&m, tile la khien cho quyen chc;m ban hoan toan giong kieu Chau Au. V&i
quyen chc;m tien t~, lai suat nude ngoai se c6 tac d<)ng tuang tt,t.
Vao thO'i diem nay, chung ta chua the chi ra Cl;l the tinh huang chinh xac rna
quyen chc;m ban kieu My se duQ'c thl,ic hi~n sdm. Tuy nhien, chu de nay se duqc
thao lu~n chi tiet han trong cac chuang ve djnh gia quyen chc;m.
Ngang gia quyen chqn mua - Quyen chqn ban
Gia quyen chQn mua va quyen chQn ban kieu Chau Au doi v&i cling m9t co phieu
v&i cling gia thl,ic hi~n va ngay dao h~n c6 m<)t moi quan h~ d~c bi~t. Gia quyen
chQn ban, quyen chQn mua, gia co phieu, gia thl,ic hi~n, thO'i gian den khi dao
h~n, va Hii suat phi rui ro deu c6lien h~ v&i nhau theo mc)t cong thuc duQ'c gQi Ia
ngang gia quyen chQD mua-quyen chQD ban. Hay xem cong thuc nay duQ'C thiet
l~p nhu the nao.
Hay tu&ng tuQ'ng m9t danh ml;lc, dttQ'c gQi
Ngang gia quyen chc;m mua-quyen
la danh ffii:J.C A, bao gom mc)t co phieu va mc)t
chc;m ban Ia m6i quan h~ giua gid
quyen chc;m mua, quyen ch9n bdn, gid
quyen chQn ban kieu Chau Au. Danh mvc nay
c6 phieu, gid thljc hi~n, /iii suat phi rui
se yeu cau m<)t khoan dau tu ban dau la So +
ro va thai gian den khi ado h(ln.
Pe(So,T,X). Bay giO' hay xem xet danh mvc thu
hai, gQi la danh mvc B, bao gom m9t quyen
chQn mua kieu Chau Au v&i cling gia thl,ic hi~n va m9t trcii phieu chiet khau phi
rui ro thuan tuy c6 m~nh gia laX. Danh ffil;IC nay se yeu cau mc)t khoan dau tu ban
dau la Ce(So,T,X) + X(l +r)-T. Bay giO' hay xem dieu gi se xay ra khi dao h~n. Bang
3.11 the hi~n ket qua ccic danh mvc.
Co phieu c6 gia tri ST bat ke ST ldn hay nho han X. Tuang tt,t, trcii phieu phi
rui ro c6 gia tri laX. Neu ST> X, quyen chQn mua dao h~n cao gia ITM va c6 gia
tri ST - X va quyen chQn ban khong c6 gia tri khi dao h~n. Neu ST :::; X, quyen
chQn ban se dao h~n cao gia ITM va c6 gia tri X - ST va quyen chQn mua khong
c6 gia trj khi dao h~n. Tong gia trj cua danh ffil;IC Ava B la bang nhau. Nh& rang
theo Lu~t mc)t gia trong Chuang 2, gia trj hi~n t~i cua hai danh mvc nay phai
bang nhau. Vi v~y,
So+ Pe(So,T,X) = Ce(So,T,X) + X(1 +r)-T
BANG 3.11 Ngang gia quyen ch9n mua - Quyen chc;m ban
~£~~~i~f~t~~t~lril~~ ~:~!~~~~~~~:~~~~~t~3oh~
A Co phieu
Quyen ch<;>n ban
B Quyen ch<;>n mua
TnH phieu
Q-ACADEMY
So
Pe(So,T,X)
Ce(So,T,X)
X(l+r)-T
sT
sT
X- ST
0
X
X
ST
ST- X
X
X
ST
0
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
116 PHAN I QUYEN CHON
Ket qua nay duqc gQi la ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban va c6 the la
m9t trong nhung ket qua quan trQng nhat trong vi~c nghien diu quyen chQn. Ket
qua nay phat bieu rang gia cua m9t co phieu c9ng v&i quyen chQn ban bang v&i
gia quyen chQn mua c9ng v&i trai phieu phi rui ro. N6 the hi~n moi quan h~ giua
gia quyen chQn mua, quyen chQn ban, co phieu, thC1i gian den khi dao h<,1n, Hii suat
phi rui ro, va gia tht;ic hi~n.
Gia dinh rang ket h<;1p quyen chQn ban va co phieu c6 gia tri thap han ket h<Jp
quyen chQn mua va trcli phieu. Khi d6, b<,ln c6 the mua quyen chQn ban va co
phieu va ban khong quyen chQn mua va trai phieu. Ban khong quyen chQn mua
dan gian la ky h<Jp dong ban quyen chQn mua va ban khong trcli phieu nghia la
vay v&i hi~n gia X va cam ket se tra l<,li X khi quyen chQn dao h<,ln. Dong tien vao
cua gia tri quyen chQn mua va trcli phieu se l&n han dong tien ra de so huu quyen
chQn ban va co phieu. Khi dao h<,ln, khong c6 dong tien vao ho~c ra vi b<,1n se so
huu co phieu c6 gia tri ST va n<J m9t khoan X, nhung b<,ln cling so huu m9t quyen
chQn ban c6 gia tri X - ST va m9t quyen chQn mua gia tri la 0 ho~c la ngt:i<Jc l<,li,
m9t quyen chQn mua c6 gia tri- (ST- X) va m9t quyen chQn ban c6 gia tri la 0. Ta
nh~n dt:i<JC ket qua tong c9ng la 0 (hay kiem tra thu). N6i each khac, b<,ln se nh~n
dt:i<Jc m9t so tien ban dau va khong phai chi tragi khi dao h<,ln. Vi mQi ngudi se bat
dau tht;ic hi~n giao djch nay, de muc gia se bi bu9c phai trove theo dung phuang
trinh ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban.
Bang each quan sat dau cua moi nhan to, chung ta c6 the de dang xac djnh
duqc nhung ket h<;1p nao la ban tai t<,lO cua de ket hqp con l<,li. Neu dau dtiang,
chung ta se mua quyen chQn, co phieu ho~c trcli phieu. Neu dau am, chung ta nen
ban. Vi dv, gia su chung ta chi gill gia quyen chQn mua o ve trcli,
Ce(So,T,X) = Pe(So,T,X) +So- X( I +r)-T
Nhu v~y so huu m9t quyen chQn mua tuang duang v&i vi~c so huu m9t quyen
chQn ban, m9t co phieu va ban khong m9t trcli phieu (vay). Neu chi c6 gia quyen
chQn ban 0 ve trai,
Pe(So,T,X) = Ce(So,T,X)- So+ X(l +r)-T
Dieu nay c6 nghia la so huu m9t quyen chQn ban tuang duang v&i vi~c so huu
m9t quyen chQn mua, ban khong co phieu va mua m9t trai phieu. Chung ta cling
c6 the lam tliang tt;i doi v&i co phieu va trai phieu.
De tt;i thuyet phvc minh rang de ket hqp o ve phai cua ph liang trinh la tuang
duang v&i ket hqp o ve trcli cua ph liang trinh, nen l~p ra m9t bang nhu Bang 3.11.
Phan tich ket qua khi dao h<,ln, va b<,ln se thay rang nhung ket hqp khac nhau o ve
phc\i th~t Slj }a ban tai t<,lO cua cac vj the dd<JC thtjc hi~n CJ ve trai.
Neu co phieu c6 tra co tlic, m9t Ian nua chung ta chi thay vao phudng trinh S' o
la gia co phieu tru hi~n gia co tuc, v&i gia co phieu la So. Neu tai san co SCJ la tien
t~, danh mvc A dti<Jc dieu chinh de bat dau v&i ( 1+p )-T dan vi tien t~. So dan vi
tien t~ nay se tang thanh 1 dan vi tien t~ vao theti diem T, va ket qua se giong nhu
trong Bang 3.11. Vi v~y, ngang gia quyen chQn mua -quyen chQn ban trong quyen
chQn
tien t~ se laTOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
Q-ACADEMY
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA QUYEN CHON 117
So(l+p)-T + Pe(So,T,X) = Ce(So,T,X) + X(l+r)-T
M~c
dli ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban la ket qua rat quan trQng
va huu ich, n6 l<}.i khong dung cho tntb'ng h<;1p quyen chQn kieu My. Ngang gia
quyen chQn mua-quyen chQn ban kieu My phai duqc dien giai du&i d<}.ng bat
phuong trinh:
Ca(S'o,T,X) +X+ L~=•Di(l+rf';
~So+ Pa(S'o,T,X)
~ Ca(S'o,T,X) + X(l+r)-T
V&i S' o la gia co phieu tru hi~n gia co tlic. M~c dli chung ta se bo qua vi~c cht'ing
minh ket qua nay, rat de dang de tinh toan xem nguyen tac nay c6 hi vi ph<}.m
haykhong.
LUU y KY THU~T: Chung minh Ngang
gid quyen chc;m mua - quyen cht;m
ban. Xem them tgi: http://www.
cengage.com!finance!chance
Bay gib' chung ta hay xem li~u ngang gia
quyen chQn mua-quyen chQn ban c6 dung
cho tn.tb'ng hqp quyen chQn co phieu DCRB
. ..
.
hay khong. Vl co phieu nay khong tra co tt'ic,
quyen chQn mua DCRB hoan toan giong quyen chQn mua kieu Chau Au. Tuy
nhien, quyen chQn ban l<}.i hoan toan la kieu My. Nhung tru&c tien chung ta hay
ap dl,mg nguyen tac ngang gia quyen chQn mua -quyen chQn ban kieu Chau Au.
Phan A trong Bang 3.12 cho thay cac tinh toan can thiet. Moi 6 d<;ii di~n cho m<)t
ket hqp gia tht,tc hi~n va thb'i gian dao h<}.n va gom hai so li~u. So li~u a tren la
gia trj CO phieu CQng Vdi quyen chQn ban, con SO li~u a du(ii la gia trj quyen ChQn
mua c<)ng tnii phieu. Neu ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban dung, hai
so li~u nay phai giong nhau. Di nhien, chung ta khong the ky VQng nguyen hie nay
dung m<)t each hoan hao, vi chi phi giao dich c6 the ngan can m<)t phan nao cac
co h<)i kinh doanh chenh l~ch gia. Trong hau het cac trub'ng hqp, cac so li~u nay
rat gan v&i nhau.
Bay gib' chung ta ap d\lng nguyen tiic ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn
ban kieu My. Phan B bao gom 3 so li~u moi 6. Nen nh& rang a day khong c6 co
tt'ic, so li~u tren cling la Ca(So,T,X) +X, so li~u gilla la So+ Pa(So,T,X), va so li~u
cuoi cling la Ca(S0,T,X) + X(1 +r)-T. Cac so li~u nay duqc sap xep theo tht'i tl;i giam
dan - nghia la so li~u tren cling khong thap hon so li~u a giua, so li~u a gilla
khong thap hon so li~u cuoi cling trong moi 6. Day chi la trub'ng hqp cua quyen
chQn thang 5 va thing 6 gia tht,tc hi~n 120, m~c dli nhung ket qua khong nhat
quan c6 the khong du l&n de bi~n minh cho vi~c c6 giao dich kinh doanh chenh
l~ch gia.
a
Ngang ghi quyen chQn mua-quyen chQn ban la moi quan h~ giua quyen chQn
mua, quyen chQn ban, tai san co sa, va trai phieu phi rui ro. Hinh 3.11 minh hQa
nhung moi quan h~ nay. Trong suot quyen sach nay, chung ta se phat trien hinh
nay de the hi~n nhung moi quan h~ quan trQng khac gilla cac hqp dong phai sinh,
tai san co va thi trub'ng tnii phieu phi rui ro.
sa
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
118 PHAN I QUYtN CHON
BANG 3.12 Ngang giii quyen chc;m mua-quyen chc;m ban Cfoi vai
quyen chc;m mua co phh!u DCRB
A. Ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban kiiu Chao Au
Dong tren dmg trong 6: So+ Pe(So,T.X)
Dong du&i dmg trong 6: Ce(So,T,X) + X(l +r)-T
... ' 6·' . f · "'·"- ••..
--·. ·, : '<I:t
Than
-g,... ,·.;. £'.·.. ~-'·-'~'"
.:Th~i?:);j;:
128.69
128.6472
135.19
134.8880
139.59
139.9662
125
130.54
130.6429
137.44
137.9667
142.54
145.6273
130
133.29
133.4886
140.19
140.7953
145.59
145.3884
6t~i'JilJdii~ri' ~~··· · :~~:·.,_
Th~-5
. -, ;,·,,g ____
120
·--· .....~~·!,;
~-
•
-~-.~.--,.~. :..-.J.
'·.'
'
<;:;;:-
l
,,,.·
·'<-•-•..
,·.:
.-.
B. Ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban kieu My
Dong tren dmg trong 6: C.(So,T,X) +X (luu y: khong co co tuc nen S'o =So)
Dong giUa trong 6: So+ P.(So,T,X)
Dong cuoi trong 6: C.(S0,T,X) + X(l +r)-T
hi.
'·. .... tilrJc"bi~lt.
. . - .. -_,_.
.~· :--1 :
;
:
:
Th~g·s.
·-
'.
.'
:·
1h~g_(i··· ; -•7<{: ~,:~i
1h,~g7
120
128.75
128.69
128.6472
135.40
135.19
134.8880
125
130.75
130.54
130.6429
138.50
137.44
137.9667
143.60
142.54
142.6273
130
133.60
133.29
133.4886
141.35
140.19
140.7953
146.40
145.59
145.3884
'
-··
...
·,
:'
"
'
140.90
139.59
139.9662
Ltiu y: Liii suat phi rui ro Ia 4.57% (thcing 5), 4.56% (thcing 6), va 4.63% (thcing 7); thdi gian den khi
dao h~n Ia 0.0192 (thang 5), 0.0959 (thcing 6), va 0.1726 (thang 7).
HlNH 3.11 Moi lien h~ giua quyen chc;m mua, quyen chc;m ban,
tai san Cd sCI va trai phh!u phi rui ro
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
\
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA OUYEN CHON 119
Tac llqng cua lai suat
Uii suat tac d9ng den quyen chQn ban theo
nhieu each khac nhau. Th u nhat, Hii suat tac
d<)ng den gi&i h?n du&i. Uii suat dmg thap,
gi&i h?n du&i dmg cao, phan anh hi~n gia cua gia tht,tc hi~n cao hem. Trong
truang h<;tp Hii suat bang 0, gi&i h?n du&i bang v&i gia tri n<)i t?i. Tuy nhien, gia
quyen chQn ban van se (j tren gi&i h?n du&i vi khong c6 gi d~c bi~t tac dqng den
quyen chQn ban khi lai suat bang 0. Nhung lai suat cling c6 tac d<)ng khac doi v&i
gia quyen chQn ban. Khi cuoi cling b?n ban co phieu bang each tht,tc hi~n quyen
chQn, b?n nh~n du<;~c X dola. Neu Hii suat cao han, X dola se c6 hi~n gia thap han.
Vi v~y, nguai sd hfiu quyen chQn ban se mong muon tranh vi~c lai suat tang len
trong khi dang cha d<;ti tht,tc hi~n quyen chQn va nh~n du<;tc khoan tien bang gia
tht,tc hi~n. Vl v~y, lai suat cao han khien quyen chQn ban it hap dan han doi v&i
nha dau tu.
Gia cua m¢t quyen ch<;m ban c6 quan
M ngli(/C chieu vai ta; suat.
Tac llqng cua llq bat on cua co phieu
Tac d<)ng cua d<) bat on doi v&i gia quyen chQn ban cling giong nhu truang h<;tp
cua quyen chQn mua: Bien dqng cang cao lam tang kha nang thu lQ'i cua nguai sd
hfiu quyen chQn ban. Vi dv, trong phan trinh bay ve tac d<)ng cua de? bat on doi v&i
quyen chQn mua, chung ta da xem xet 4 truang h<;~p gia co phieu DCRB khi dao h?n
la 110, 120, 130 va 140. Tuang ling, bon mlic gia c6 the xay ra cua quyen chQn ban
c6 gia tht,tc hi~n 125 khi dao h?n la 15, 5, 0 va 0. Neu dq bat on tang len, bon mlic gia
c6 the xay ra cua co phieu khi dao h?n la 100, 120, 130 va 150. Bon mlic gia quyen
chQn tuang ling khi dao h?Ula 25, 5, 0 va o. Doi v&i nguai sd hfiu quyen chQn ban,
vi~c de? bat on tang la rat dang hoan nghenh vi gia cua quyen chQn ban c6 the tang
cao han. Ngay ca kha nang quyen chQn ban sed tr?ng thai ki~t gia OTM nhieu han
khi dao h?n cling khong can quan tam vi gia tri thap nhat cua quyen chQn ban van
la 0. Khoan thua lo cua nguai sd hfiu quyen chQn ban vi v~y da du<;~c giam thieu. Do
d6, quyen chQn ban se c6 gia cao ho'n neu de? bat on tang len.
M<)t each tiep c~n khac de hieu du<;~c tac
Gia m¢t quyen chc;m ban c6 quan h~
d<)ng cua de? bat on la xet quyen chQn ban
tfi/C tiep VOid(> bat On tai scm Cd SCJ.
kieu Chau Au doi v&i m<)t co phieu c6 de? bat
on la 0. Neu quyen chQn ban hi~n t?i la cao gia ITM, n6 se c6 gia tri la hi~n gia cua
X tru di gia co phieu So, vi khong con thay doi gi xay ra cho gia co phieu ngo?i tru
cy suat sinh l<;ti phi rui ro mong d<;~i. Neu quyen chQn ban la du&i gia, n6 se khong
c6 gia tr!, vi khong con co' h<)i de dao h?n (1 tr?ng thai cao gia ITM. Ca hai truang
h<;tp nay deu giong v&i tai san phi rui ro vase khong huu.ich doi v&i nguai phong
ngua rui ro ho~c nha dau co'. Ngoai ra, gi&i h?n du&i va gia quyen chQn ban sed
du&i mlic gi~ tri n9i t?i, phan anh tht,tc te la m9t quyen chQn ban kieu Chau Au
van khong the du<;tc tht,tc hi~n cho den khi dao h?n.
Nhu da trinh bay trong phan quyen chQn mua, chung ta se xet den vai tro va
each do luang cua de? bat on trong chuang 4 va 5.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
120 PHAN I OUYEN CHON
LIEN KET
Kinh doanh chenh l~ch gia va
Ngang gia quyen ch9n mua-quyen ch9n ban
Phuong trlnh ngang gia quyen chQn muaquyen chQn ban:
P(So,T,X) +So= C(So,T,X) + X(l +r)-T
Dien giai cong thuc nay nhu sau: ve trai
Ia m<?t vi the mua quyen chQn ban va m<?t vi
the mua co phieu con ve phai Ia vj the mua
m<?t quyen chQn mua va m<?t trai phieu phi
rui ro. Cac dau duang d~i di~n cho vj the
mua va dau am lien quan den vj the ban.
(6 nhieu each khac de bieu dien ngang gia
quyen chQn mua-quyen chQn ban:
P(So,T,X) = C(So,T,X) - So + X(l +r)-T (vj the
mua quyen chQn ban = vj the mua
quyen chQn mua, vj the ban co phieu, vj
the mua trai phieu)
So = C(So,T,X) - P(So,T,X) + X(l +r)-r (vj the
mua co phieu = vj the mua quyen chQn
mua, vj the ban quyen chQn ban, vj the
mua trai phieu)
C(So,T,X) = P(So,T,X) +So- X(l +r)-r (vj the mua
quyen chQn mua = vj the mua quyen
chQn ban, vj the mua co phieu, vi the
ban trai phieu)
X(l +r)-T = P(So,T,X) +So- C(So,T,X) (vj the mua
trai phieu =vi the mua quyen chQn ban,
vj the mua co phieu, vi the ban quyen
chQn mua)
- P(So,T,X) = - C(So,T,X) + So- X(l +r)-T (vj the
ban quyen chQn ban =vi the ban quyen
chQn mua, vj the mua co phieu, vj the
ban trai phieu)
- So=- C(So,T,X) + P(S0,T,X)- X(l +r)-r (vj the
ban co phieu = vi the ban quyen chQn
mua, vj the mua quyen chQn ban, vi the
ban trai phieu)
- C(So,T,X) = - P(So,T,X) - So + X(l +r)-r (vj
the ban quyen chQn mua = vj the ban
quyen chQn ban, vi the ban co phieu, vi
the mua trai phieu)
- X(l +r)-T = - P(So,T,X) - So+ C(So,T,X) (vi the
ban trai phieu = vi the ban quyen chQn
ban, vj the ban co phieu, vj the mua
quyen chQn mua)
Q-ACADEMY
Con c6 the c6 nhieu ket h<;1p han voi
hai cong q.1 C1 moi ve. Va chung ta cOng
CO the d~t tat
4 cong Cl,J ve mQt ve CUa
phuang trlnh. Van de C1 day Ia neu c6 ca h<?i
thl!c hi~n kinh doanh chenh l~ch gia, bat cu
phuang trlnh nao trong s6 nay cOng c6 the
du<;1c su d1,1ng de khai thac ca h<?i d6.
Vf d1,1, ngang gia quyen chQn muaquyen chQn ban cho biet gia quyen chQn
ban bang voi gia quyen chQn mua tru di gia
co phieu va c<)ng voi hi~n gia cua gia thlfc
hi~n. Gia djnh dlng chung ta tfnh C(So,T,X)
- So+ X(l +r)-T_ Sau d6 chung ta quan sat
gia quyen chQn ban tren th! truong, du<;1c
gQi Ia P(So,T,X)' va chung ta nh~n thay
rang P(So,T,X)' qua cao. Dieu d6 c6 nghia
Ia, P(So,T,X)' > C(So,T,X) - So+ X(l +r)-r. V~y,
chung ta nen lam gl?
Trlfc giac cho ta biet Ia gia quyen chQn
ban qua cao vl v~y chung ta nen ban n6 di.
Phuong trlnh thu nhat trong s6 phuang
trlnh tren cho biet m<?t quyen chQn ban
tu'Ong duang voi mQt ket h<;1p gam vj the
mua quyen chQn mua, vj the ban co phieu
va vj the mua trai phieu. Vi v~y. ket h<;1p nay
tu'Ong duang voi mQt quyen chQn ban va
doi khi du<;1c gQi Ia m<?t quyen chQn ban
tong h<;1p. Vi v~y. neu chung ta ban quyen
chQn ban thlfc slf va mua quyen chQn ban
tong h<;1p, Chung ta da du<;1c phong ngua rui
ro, vl chung ta kh6ng nh~n du<;1c nhieu han
tU' vi~c ban quyen chQn ban thlfc slf so voi
s6 tien chung ta phai tra cho quyen chQn
ban tong h<;1p. Day Ia ket qua:
ca
c~r.'~ic~
,.,
..
'•
,
..'"'"'
Gia tr! khi CfaQ ha.n
'·
·'
.-
•Sf~X
I ST>X
Ban quyen chQn ban
-(X- Sr)
0
Mua quyen chQn mua
0
Sr-X
- Sr
- Sr
Mua trai phieu
X
X
Tong c<)ng
0
0
Ban co phieu
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA OUYEN CHON 121
TOM UIQC
Chuang nay nghien diu nhung nguyen Hie ca ban ve dinh ghi quyen chQn.
Chuang nay da chi ra nhung nguyen tac ve gi&i h~n tren va du&i cua gi<i quyen
chQn mua va quyen chQn ban, va nghien cuu cac bien so tac d(>ng den gia quyen
chQn. Ngoai ra, chuang nay con chi ra gia quyen chQn mua va quyen chQn ban
lien h~ v&i nhau nhu the nao thong qua nguyen tac ngang gia quyen chQn muaquyen chQn ban. Cuoi cling, chuang nay nghien diu cac dieu ki~n c6 the lam cho
nguO'i giao dich quyen chQn thl,ic hi~n quyen chQn tru&c khi dao h~n.
Chung ta ding biet duqc nhieu nguyen tac chi ung dt,mg duqc cho m(>t so
truO'ng hqp cua quyen chQn kieu Chau Au, m(>t so nguyen Hie khac thi chi ung
dt,mg duqc cho truO'ng hqp quyen chQn kieu My, so con l~i thi ap dt,mg duqc cho
ca hai. Bang 3.13 tom Hh cac nguyen Hie nay.
M(>t trong cac nguyen tac thuO'ng gay nham lan la nguyen tac ve gia toi thieu.
Chung ta bat dau bang vi~c xay dt,ing gia t6i thieu nho nhat va sau d6 tung bu&c
nang cap cho den khi chung ta thiet l~p duqc muc gia toi thieu cao nhat c6 the
duqc. Thu nhat, chung ta da phat hi~n gia toi thieu tuy~t doi cua bat cu quyen
chQn nao, lao. Doi v&i quyen chQn mua kieu My, gia tri n(>i t~i se c6 muc t6i thieu
cao han neu quyen chQn la cao gia ITM. Vi v~y, muc toi thieu cua quyen chQn
mua kieu My l&n han 0. Tuy nhien, dieu nay khong ap dt,mg duqc doi v&i quyen
chQn mua kieu Chfm Au, vi chung khong the duqc thl,ic hi~n s&m. Tuy v~y, c6 m(>t
gi&i h~n du&i doi v&i quyen chQn mua kieu Chau Au, la gia tr! toi da giUa ova gia
co phieu tru di hi~n gia cua gia tht,ic hi~n. Gia tri nay toi thieu cling bang gia tri
n(>i t~i cua quyen chQn mua kieu My. Vi quyen chQn mua kiel.l My phcli c6 gia thap
nhat bang v&i quyen chQn mua kieu Chau Au, gi&i h~n du&i nay cling ap dt,mg
Vi~c
khong phat sinh khoim thu nh~p am
hay dudng nao c6 nghia Ia day Ia m9t chien
luge phong ngua rui ro hoan hao. Thlfc te,
chung ta c6 the x•k djnh dugc vi~c djnh gia
sai bang each Slt d1,mg bat ky phudng trlnh
nao atren. Hay chqn phudng trlnh thu hai
So= C(So,T,X)- P(So,T,X) + X(l +r)-T
Chung ta su d1,1ng gia thi truong cua
quyen chc;m ban cho tham so P(So,T,X) ave
ph~li. Vi chung ta biet rang P(So,T,X)' Ia qua
cao, chung ta se tru di qua nhieu trong ve
phai. Vi v~y, ve phai Ia qua thap so voi ve trai.
Do d6, chung ta nen ban ve trai (tllc Ia ban
khong c6 phieu) va mua ve phai (mua quyen
chqn mua, ban quyen chqn ban, va mua trai
phieu). Th~t ra, chien luge nay da dugc minh
hqa atren.
Quan trqng hdn, chung ta thay rang
Q-ACADEMY
neu quyen chqn ban Ia cong CI,J bi djnh gia
sai thl khong c6 gl dang quan tam. Chung
ta khong din th~t Slf xac djnh dugc quyen
chqn ban, quyen chqn mua hay c6 phieu
bi djnh gia sai. Trong giao djch tren, chung
ta thay rang chung ta ban quyen chqn ban,
mua quyen chqn mua, va ban c6 phieu.
Dieu nay c6 nghia Ia dmg m9t giao djch
se dugc thlfc hi~n neu quyen chqn ban bi
djnh gia qua cao ho~c quyen chqn mua bi
djnh gia thap hay c6 phieu bi djnh gia cao.
Chung ta khong can phai xac djnh cong Cl,l
nao da bi djnh gia sai. Chung ta ddn gian
chi can eli vao cong thuc va phudng trlnh
se cho chung ta biet can phai lam gl. Tat ca
nhung gl chung ta din lamIa nho luon luon
ban cong c1,1 bi djnh gia cao va mua cong c1,1
bi dinh gia thap.
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
122 PHAN I OUYEN CHON
cho quyen chQn mua kieu My. Do do, gia tri toi thieu cua ca quyen chQn mua kieu
Chau Au va kieu My doi v&i co phieu khong tra co tuc la gi&i h~n du&i rna chung
ta da thiet l~p cho quyen chQn mua kieu Chau Au.
Ca quyen chQn ban kieu Chau Au va kieu My deu co gia tri toi thieu tuy~t doi
la 0. Quyen chQn ban kieu My co gia tri n<)i t~i Ia gia tri toi da gifia 0 va gia tht;tc
hi~n tru gia co phieu. Gia tri toi thieu nay khong ap dt,mg cho quyen chQn ban
kieu Chau Au vl chung khong the du<;1c tht;tc hi~n s&m. Quyen chQn ban kieu
Chau Au co gi&i h~n du&i la gia tri toi da giua ova hi~n gia cua gia tht;tc hi~n tru di
gia co phieu. Vi gi&i h<;tn du&i nay khong bao giO' l&n han gia tri n<)i t~i cua quyen
chQn ban kieu My, no khong giup nang cao gia tri toi thieu cua quyen chQn ban
kieu My. Vl v~y, gi6'i h~n du6'i la gia tri toi thieu cua quyen chQn ban kieu Chau Au
va gia tri n<)i t<;ti la gia tri toi thieu cua quyen chQn ban kieu My (doi v6'i co phieu
khong tra co tuc). Ph\11\lc 3 gi6'i thi~u m<)t bang tinh phan c<)t Excel minh hQa nit
nhieu nguyen tac cua chuang nay. Chung toi khuyen khich cac b<;tn nen su d1,mg
phl,lli,J.C nay nhu ffiQt bai t~p.
BANG 3.13 Tom tit cac nguyen tic djnh gia quyen chc;m
. Quyen cbqn mua _ Quye~ chqn _mua
· kiEti'cMu Au '
Gia dinh
khong c6 co tlic
Gia tri nho nhdt
Gia tri nqi t~i (IV)
Gia tri thr'li gian
Gia tri 18n nhdt
Tac dqng cua thai gian
den khi dao h~n
Tac dqng cua gia thl;lc
hi~n
Chenh l~ch ion nhdt
trong ph£ quyen chgn
Gioi h~n duoi
cac ket qua khac
Gia quye'n chgn mua
kieu My so voi kieu
Chiiu Au
Ngang gia quyen chgn
mua- quyen chgn ban
Tac d(lng cua co tUc
·· kituMy ~ · · ·
t~
ltieu Chau Au
QuyencJ:lqn ban
ki:euMy
~0
~0
~0
~0
Kh6ngc6
C.(So,T,X) Max{O,So- X)
Max(O, So- X)
Khongc6
P.(So,T,X) Max(O,X- So)
Max(O, X- So)
C,(So,T.X) - IV
P,(So,T,X)- IV
So
C.(So,T2.X)
So
C,(So,T2,X)
X(l+rF
P.(So,T2,X)
X
P,(So,T2,X)
~ C.(So,T~>X)
~ C,(So,T~>X)
~~P.{So,T ~>X)
~ P.(So,T~>X)
C.(So,T,Xt)
~ C.(So.T,Xz)
C.(So,T.Xt)
~ C,{So,T,X2)
P.(So,T,X2)
~ P.(So,T,Xt)
(X2 - Xt)(l +r)·T
X2-X1
(X2- Xt){l+r)-T
X2-X1
Max[O,So- X(l +r)-Tl
Max[O,So-X{l+r)"Tl
Max[O,X{l +r)-T- Sol
Max[O,X- Sol
P,(So,T,X2)
P.(So,T,Xt)
~
C,{So,T.X) ~ C.(So,T,X)
P,(So,T.X) ~ P.(So,T,X)
P.(So,T.X) = C.(So,T,X)- So+ X(l +r)·T (Chau Au)
C,(So,T,X) +X~ So + P,(So,T.X) ~ C,(So,T,X) + X(l +r)-T (My)
Thay So bang S'o =So-
L~,D;(l+rf''
~N
Quyen chQn tien
Quyen chqn ban
va d6i vcri ngang gia quyen chQn mua-quyen
chQn ban kieu My c(lng them L. i=l D,( I+ r)
chinh co trtc.
Thay So biing So(l +p F
-1
j
vao ve trai. So (J ve giUa khong c6 dieu
M~c du chung ta da xac dinh de nhan to lien quan den vi~c xac dinh gia quyen
chQn, chung ta van chua biet lam sao de dinh gia quyen chQn m<)t each chinh xac.
M~c du ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban cove nhu la m<)t phuang
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA OUYEN CHON 123
phap de dinh gia quyen chQn, n6 chi la m{>t mo hinh dinh gia quyen chQn mang
.tinh tucrng quan. De dinh gia quyen chQn ban, chung ta can phai biet gia quyen
chQn mua; de dinh gia quyen chQn mua, chung ta phai biet gia quyen chQn ban. Vi
v~y, chung ta khong the su dt.mg ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban de
djnh gia ffiQt cang C\1 rna khang chap nh~n gia thj trlidng CUa ffiQt cang C\1 khac
la dung ho~C phai CO ffiQt rna hinh cung cap cho chung ta gia CUa cong C\1 khac.
Tom l9i, chung ta can m{>t mo hinh djnh gia quyen chQn - m{>t cang thuc the
hi~n gia quyen chQn nhu la m{>t ham so cua cac bien so c6 the anh huang den n6.
Neu rna hinh djnh gia quyen chQn la dung thi se dua ra gia quyen chQn tuc1n thu
theo cac dieu ki~n gi&i hc,ln trong chuang nay. Quan trQng nhat la rna hinh phai
thiet l~p m{>t gia quyen chQn dung ve m~t ly thuyet. Neu gia thi truCing khang
giong v&i gia cua mo hinh, hoc,lt d{>ng kinh doanh chenh l~ch gia se bu{>c gia thi
trudng di chuyen ve ghi theo rna hinh. Bay gid chung ta da san sang xem xet cac
rna hinh djnh gia quyen chQn.
TO' KHOA
Trude khi bu&c qua chuang 4, b9n hay on l~i va djnh nghia ngan gQn cac thu~t
ngfi sau:
Gia trj can bang
Ki~tgiaOTM
Gia thl,ic hi~n
Gia tri thCii gian giam dan
Gia trj thCii gian I gia tri dau co'
Ngang gia quyen chQn mua-quyen
CuCing gia ITM
chQn ban
BAI DQCTHEM
M{>t so phucrng phap hfiu ich duqc su dvng trong chuang nay c6 trong cac tai
li~u sau:
Billingsley, R. S. Understanding Arbitrage. Upper Saddle River, NJ: Wharton
School Publishing, 2006.
Hull, J. C. Options, Futures, and Other Derivatives, 8th ed. Upper Saddle River,
NJ: Prentice Hall, 2012.
}arrow, R. , and S. Turnbull. Derivative Securities, 2nd ed. Cincinnati, OH:
South-Western Publishing, 2000.
Stoll, H. R. , and R. E. Whaley. Futures and Options: Theory and Application.
Cincinnati, OH: South-Western Publishing, 1993.
Cac nguyen ly de c~p trong chuang nay duqc phat trien tu cac bai viet kinh dien
sau:
Merton, R. C. "The Relation between Put and Call Option Prices: Comment:'
The Journal of Finance 28 (1973): 183-184.
Merton, R. C. "Theory of Rational Option Pricing:' Bell Journal of Economics
and Management Science 4 (Spring 1973): 41-73.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
124 PHAN I OUYEN CHON
Stoll, H. R. "The Relationship between Put and Call Option Prices:' The Journal
of Finance 31 (May 1969): 319-332.
Cac nghien cuu thu nghi~m ve vi~c li~u gia quyen chQn c6 tuan theo ccic nguyen
ly nay khong, d6 la:
Bhattacharya, M. "Transaction Data Tests of Efficiency of the Chicago Board
Options Exchange:'Journal of Financial Economics 12 (1983): 161-185.
Galai, D. "A Convexity Test for Traded Options:' Quarterly Review ofEconomics
and Business 19 (Summer 1979): 83-90.
Galai, D. "Empirical Tests of Boundary Conditions for CBOE Options:' Journal
of Financial Economics 6 (1978): 187-211.
Gould, }. P. , and D. Galai. "Transaction Costs and the Relationship between
Put and Call Prices:' Journal of Financial Economics 1 (1974): 105-129.
Hemler, M. L. , and T. W. Miller, Jr. "Box Spread Arbitrage Profits Following the
1987 Market Crash: Real or Illusory?" Journal of Financial and Quantitative
Analysis 32 (March 1997): 71-90.
Klemkosky, R. C., and B. G. Resnick. ''An Ex-Ante Analysis of Put-Call Parity:'
Journal of Financial Economics 8 (1980): 363-378.
Klemkosky, R. C. , and B. G. Resnick. "Put -Call Parity and Market Efficiency:'
The Journal of Finance 34 (December 1979): 1141-1155.
KIEM TRA THU~T NGO'
1. Giai thich t~i sao m<)t quyen chQn mua v&i gia tht;tc hi~n bang 0 thi tuong
duong v&i m<)t co phieu co sd, gia su khong c6 chi tra co tUc trong suot dC:Ii
song quyen chQn.
2. Gia su c6 m<)t nguC:Ii danh cuqc v&i b~n tro choi sau: B~n tra $7 va tung
dong xu. Neu dong xu m~t hinh thi anh ta tra b~n $10, con neu m~t chu thi
b~n tra anh ta $5. B~n nay ra m<)t y tubng rang se choi tro tung dong xu nay
v&i m<)t nguC:Ii khac, va nguC:Ii d6 se tra b~n $7 va tung m<)t dong xu khac.
B~n n6i v&i nguC:Ii d6 rang neu tung duqc m~t hinh b~n se tra hQ $9, con
neu m~t con l~i se tra hQ $5. B~n nghi rang minh da t~n dt,mg duqc m<)t co
h<)i de kinh doanh chenh l~ch bang each tham gia vao ca 2 giao dich m<)t
· luc. T~i sao truC:Ing hqp nay khong phai la m<)t d~ng kinh doanh chenh l~ch
gia? B~n se tien hanh vi~c nay ra sao neu gia su rang b~n c6 the mC:Ii duqc 2
nguC:Ii cling tham gia vao tro choi nay.
3. Trong chuang nay, chung ta chua hQc duqc each nam bat gia chinh xac
cua quyen chQn mua neu khong dung den gia quyen chQn b~n va ly thuyet
ngang quyen chQn mua-ban. Trong truC:Ing hqp d~c bi~t, chung ta c6 the
biet chinh xac gia quyen chQn mua. Gia su m<)t quyen chQn c6 thC:Ii gian dao
h~n la vinh vien. Hay ap dvng cac gia tr! l&n nhat va nh6 nhat rna ta da hQc
b chuang nay de tinh gia cua quyen chQn mua kieu My va chau Au.
4. T~i sao 2 quyen chQn mua ho~c ban giong nhau tat ca mQi thu chi tru thC:Ii
gian dao h~n l~i c6 gia gan nhu nhau.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC 81NH GIA QUYEN CHON 125
5. Te,ti sao 2 quyen ch<;>n mua ho~c ban giong nhau tat ca m<;>i thu chi tru gia
thl,ic hi~n le,ti co gia gan nhu nhau.
6. Gia su tren thi truang dang co quyen ch<;>n mua va quyen ch<;>n ban cua m<)t
co phieu. Co phieu do hi~n dang la doi tuqng cua vi~c thau tom, trong do
cong ty thau tom chao mua voi m<)t muc gia co dinh cho moi co phieu. Vi~c
thau tom dien ra trong khoang thai gian ngan truoc khi quyen ch<;>n dao
he,tn. Khi vi~c nay dien ra, co dong se ban co phan de lay tien m~t. Vi the gia
co phieu gan nhu la dong bang trong khoang thai gian con le,ti sau thau tom.
Hay giai thich trong truang hqp nay, ban chat cua tre,tng thai ITM va OTM
cua quyen ch<;>n mua va ban kieu chau Au se thay doi ra sao?
7. Tren website ho trq san pham: www.cengage.com/finance/chance, hay tai
xuong t~p tin PowerPoint co ten la Option Pricing Priciple Tutorial9e.ppt.
4p tin nay duqc thiet ke de on le,ti hau het cac tai kien thuc trong chtidng
nay. Hay xem qua phan trinh bay qua tung trang, va co gang dl,i doan trang
tiep theo se trinh bay van de gi.
CAU HOI VA BAI T~P
1. Xet m<)t quyen ch<;>n dao he,tn trong vong 68 ngay. Diem chiet khau gia mua
va gia ban cua m<)t trai phieu chinh phu co thai gian dao he,tn la 67 ngay lan
luqt la 8.20 va 8.24. Tinh lai suat phi rui ro.
2. Dieu gi se xay ra tren thi truang quyen ch<;>n neu gia cua quyen ch<;>n mua
kieu My thap hdn gia tri Max( O,So - X)? Li~u cau tra lai cua be,tn co thay doi
hay khong neu quyen ch<;>n hi kieu Chau Au? Giai thich.
3. Gia dinh be,tn thay ding m<)t quyen ch<;>n mua kieu Chau Au duqc dinh gia
thap nhat ciing lon hdn gia tri Max[O, So- X{l+r)-T]. Be,tn nen thl,ic hi~n
kieu giao dich nao de de,tt duqc lqi ich lon nhat? Hay chung minh chien
luqc cua be,tn la dung bang each xay dl,ing m<)t bang ket qua thu nh~p khi
dao he,tn.
4. Giai thich te,ti sao gia tri thai gian cua m<)t quyen ch<;>n le,ti lon nhat khi gia co
phieu gan voi gia thljc hi~n va te,ti sao no gan nhti bien mat khi quyen ch<;>n
cuang gia DITM ho~c chim sau vao tre,tng thai ki~t gia DOTM.
5. Hay binh lu~n ve nh~n dinh sau cua m<)t nha dau tu: "Quyen ch<;>n mua cua
toi cuang gia DITM. Toi khong nghi rang no co the tang gia them nua. Toi
nghi toi nen thljc hi~n quyen ch<;>n:'
6. Gia quyen ch<;>n mua co quan h~ trljc tiep void<) bat on cua co phieu, nhung
d¢ bat on cao hdn co nghia la gia co phieu co the giam xuong thap hdn. Be,tn
se giai quyet mau thuan nay nhu the nao?
7. Gia tri Max[O, X(l +r)-T- So] la gia tri nho nhat co the duqc cua quyen ch<;>n
ban kieu Chau Au. Te,ti sao dieu nay le,ti khong dung cho truang hqp quyen
ch<;>n ban kieu My?
8. Te,ti sao lai suat cao hdn le,ti dan den gia quyen ch<;>n mua cao hdn nhung gia
quyen ch<;>n ban thap hdn?
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
126 PHAN I QUYEN CHON
9. Gia dinh gi<i m(>t quyen chQn ban kieu Chau Au cao hon gia tri duqc dt,t
bao bai ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban. M9t nha dau tu c6 the
kiem lqi nhu~n nhu the nao? Hay chung minh chien luqc cua b;;tn la dung
bang each xay dt,tng m9t bang ket qua thu nh~p khi dao h;;tn.
10. T;;ti sao nhung lyle de tht,tc hi~n sam quyen chQn mua kieu My l;;ti khong
dung cho trubng hqp quyen chQn ban kieu My?
Cac gia quye'n chqn doi voi co phieu sau day duqc ghi nh~n vao ngay 6/7. Su
dl;lng thong tin nay de· gidi quyet cac cau hoi til 14 den 19. Bo qua co tuc doi
voi co phieu (tril khi duqc de' c~p den trong cau hoi). Gia co phieu la 165 1/8.
Ngay dao hqn la 17/7, 21/8, va 16/10. Liii suat phi rui ro la'n luqt la 0.0516,
0.0550, va 0.0588.
155
10.50
11.8
14.00
0.2
1.25
2.75
160
6
8.1
11.10
0.75
2.75
4.50
165
2.70
5.2
8.10
2.35
4.70
6.70
170
0.80
3.2
6.00
5.80
7.50
9.00
11. Tinh toan gia tri n9i t;;ti, gia tri thbi gian, va gi&i h;;tn du&i cua cac quyen
chQn mua sau. Xac dinh nhung co h9i tim kiem lqi nhu~n c6 the ton t;;ti.
Xem cac quyen chQn nay la kieu My khi xac dinh gia tri n(>i t;;ti va gia tri
thbi gian; va la quyen chQn kieu Chau Au khi xac dinh gi&i h;;tn du&i.
a. Thang 7 gia tht,tc hi~n 160
b. Thang 10 gia tht,tc hi~n 155
c. Thang 8 gia tht,tc hi~n 170
12. Tinh toan gia tri n9i t;;ti, gia tri thbi gian, va gi&i h;;tn du&i cua cac quyen
chQn ban sau. Xac dinh nhung co h9i tim kiem lqi nhu~n c6 the ton t;;ti.
Xem cac quyen chQn nay la kieu My khi xac djnh gia tri n(>i t;;ti va gia tri
thbi gian; va la quyen chQn kieu Chau Au khi xac dinh gi&i h;;tn du&i.
a. Thang 7 gia tht,tc hi~n 165
b. Thang 8 gia tht,tc hi~n 160
c. Thang 10 gia tht,tc hi~n 170
13. Kiem tra cac ket hqp gif:ia quyen chQn ban va quyen chQn mua sau, va xac
dinh li~u chung c6 tuan thu qui tac ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn
ban kieu Chau Au khong. Neu b;;tn thay bat Icy vi ph;;tm nao, hay de xuat
chien luqc thu lqi nhu~n.
a. Thang 7 gia tht,tc hi~n 155
b. Thang 8 gia tht,tc hi~n 160
c. Thang 10 gia tht,tc hi~n 170
14. L~p l;;ti cau 13 su dt,mg qui Hk ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban
kieu My, nhung khong de xuat chien luqc.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYEN TAC DINH GIA QUYEN CHON 127
15. Xet cac c~p quyen ch<;>n mua sau, chi khac nhau ve gia thljc hi~n. Xac djnh
li~u c6 slj vi ph<;lm nao ve cac qui tac lien quan den moi quan h~ giua cac
quyen ch<;>n kieu My chi khac nhau ve gia thljc hi~n khong.
a. Thang 8 gia thljc hi~n 155 va 160
b. Thang 10 gia thljc hi~n 160 va 165
16. Xet cac c~p quyen ch<;>n ban sau, chi khac nhau ve gia thljc hi~n. Xac djnh
li~u c6 slj vi ph<;lm nao ve cac qui tac lien quan den moi quan h~ giUa cac
quyen ch<;>n kieu My chi khac nhau ve gia thljc hi~n khong.
a. Thang 8 gia thljc hi~n 155 va 160
b. Thang 10 gia thljc hi~n 160 va 170
17. Vao ngay 9/12, m(>t quyen ch<;>n mua dong franc Th1,1y Si thang 1, gia thljc
hi~n 46 c6 gia la 1.63. Quyen ch<;>n ban thang 1 gia thljc hi~n 46la 0.14. Ty
gia giao ngay la 47.28. Tat d. cac gia nay deu tinh theo don vi cent tren m(>t
franc Th1,1y Si. Cac quyen ch<;>n dao h<;ln vao ngay 13/1. Uii suat phi rui ro
cua My la 7.1 %, Hii suat phi rui ro cua Th1,1y Si la 3.6%. Hay:
a. Xac djnh gia trj n(>i t<;li cua quyen ch<;>n mua.
b. Xac djnh gi&i h~n du&i cua quyen ch<;>n mua.
c. Xac djnh gia trj thai gian cua quyen ch<;>n mua.
d. Xac djnh gia trj n(>i t<;li cua quyen ch<;>n ban.
e. Xac djnh gi&i h~n du&i cua quyen ch<;>n ban.
f. Xac djnh gia trj thai gian cua quyen ch<;>n ban.
g. Xac djnh li~u ngang gia quyen ch<;>n mua-quyen ch<;>n ban c6 duqc tuan
thukhong.
18. Gi<1 su m(>t co phieu dang c6 gia la $100, gia thljc hi~n la $100, lai suat g(>p
hang nam la 5%, co phieu chi tn1 co tuc $1 trong ky tiep theo, va gia quyen
ch<;>n mua la $3,50 dao h<;ln trong 1 nam. Hay nh~n di~n co h(>i arbitrage va
trinh bay chien luqc phil h<Jp.
19. Gia su m(>t co phieu dang c6 gia la $90, gia thljc hi~n la $100, lai suat g(>p
hang nam la 5%, co phieu chi tra co tuc $1 trong ky tiep theo, va gia quyen
ch<;>n mua la $6 dao h<;ln trong 1 nam. Hay nh~n di~n co h(>i arbitrage va
trinh bay chien luqc phil h<Jp.
20. Gia su lai suat g(>p phi rui ro hang nam la 5% cho tat d. ky h~n. M(>t co
phieu khong chi tra co tuc dang c6 gia la $100. Gia su b<;ln dang xem xet
m(>t quyen ch<;>n mua chau Au c6 gia thljc hi~n la $110. Thai gian den khi
dao h~n la bao lau thi dieu ki~n gi&i h~n bat dau khac o.
21. M(>t co phieu khong tra co tuc dang c6 gia la $100. Gia su b~n dang xem
xet m9t quyen ch<;>n ban chau Au c6 gia thlJc hi~n la $110 va con 1 nam
la dao h<;ln. Lai suat g(>p m(>t nam la bao nhieu thi dieu ki~n gi&i h~n bat
dau khac O?
22. Gia su c6 m(>t quyen ch<;>n ban chau Au c6 gia thljc hi~n la $110 vao ngay
5/2. Quyen ch<;>n ban nay dao h~n trong 45 ngay. Gia su lai suat chiet khau
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
128 PHAN I QUYEN CHON
phil h<Jp cua tin phieu kho b<;~.c dao h<;~.n trong 44 ngay la 7.615%. Gia tri l&n
nhat cua quyen chQn ban chau Aula bao nhieu? Neu quyen chQn ban la
kieu My, gia tri l&n nhat cua nola bao nhieu?
23. Gia su m<}t quyen chQn ban kieu My dang dugc giao dich v&i gia $16,5 va
m<}t quyen chQn kieu My c6 gia $15, cac dieu khoan khac deu giong nhau.
Co phieu ca Sd dang c6 gia la $99, va gia thl,1c hi~n la $100. Uii suat phi rui
ro hang nam la 5%, va thai gian den khi dao h<;~.n cho ca hai quyen chQn la
1 nam. Gia su ding co phieu khong chi tra co tuc, hay xac dinh m<}t chien
luge arbitrage thkh hgp.
24. Gia su b<;~.n dang theo doi cac quyen chQn co phieu Apple,
tugng nhu sau:
b<;~.n
thay
hi~n
S0 + Pa (S 0 , T,X) < Ca (S 0 , T,X) + X(l + rfT
Hay giai thkh lam the nao m<}t nha kinh doanh chenh l~ch gia c6 the kiem
lai tit hi~n tugng nay. Hay bao v~ quan diem cua b<;~.n.
25. C6 m<}t quyen chQn mua ngo<;~.i hoi dong rupee AnD<? (Rs). Ty gia hi~n
hanh la 70Rs/$, lai suat An DQ la 7%, va lai suat My la 5% {ca hai deu la
lai suat g<}p hang nam). Neu b<;~.n phat hi~n c6 m<?t quyen chQn mua trong
tr<;~.ng thai ATM 1 nam (J muc gia 1.2Rs/$, m<}t nha kinh doanh chenh l~ch
gia se tien hanh giao dich nhu the nao? (Gia su rang quyen chQn mua la
kieu Chau Au).
26. (Van de ve khcii ni~m) Ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban la m<?t
cong thuc rat huu ich CO the du<JC SU dt,mg de t<;~.O ra cac ket h<Jp tuo'ng
duang gilla quyen chQn, trcii phieu phi rui ro, va co phieu. Gia dinh rang c6
ton t<;~.i cac quyen chQn doi v&i so diem rna Lebron James se ghi dugc trong
tr~n dau ke tiep. Vi dv, m<?t quyen chQn mua c6 gia thtJc hi~n la 32 se c6
thu nh~p la Max(O, So- 32), v&i Sola so diem rna LeBron ghi dugc vao cuoi
tr~n. Vi v~y, neu anh ta ghi duqc 35 diem, nguai mua quyen chQn mua se
nh~n dugc $3 cho moi quyen chQn mua. Neu anh ta ghi it han 32 diem,
nguai mua quyen chQn mua khong nh~n dugc gi ca. M<?t quyen chQn ban
c6 gia th1,1c hi~n la 32 se c6 thu nh~p la Max(O, 32 - S0). Neu LeBron ghi
du<Jc nhieu han 32 diem, nguai mua quyen chQn ban se khong nh~n dugc
gi ca. Neu anh ta ghi dugc 28 diem, nguai mua quyen chQn ban se nh~n
dti<JC $4 cho moi quyen chQn ban. Hien nhien, khong the nao th~t sl,1 mua
dugc mQt vi the doi v&i lo<;~.i tai san ca Sd nay. Tuy nhien, ngang gia quyen
ChQn mua-quyen chQn ban cho thay tai san ca Sd CO the dU<JC tcii t<;J.O bang
m<?t ket h<Jp cua quyen chQn ban, quyen chQn mua va trai phieu phi rui ro.
Hay chi ra lam the nao thljc hi~n dieu d6, va hay dua ra cong thuc ve gia
cua m<}t diem ghi b(Ji LeBron.
27. {Van de ve khcii ni~m) Gia dinh Quoc h<}i quyet dinh rang nha dau tu khong
nen kiem l<Ji nhu~n khi gia co phieu giam vi v~y ban khong bi xem la khong
h<Jp phap. Tuy nhien, Quoc h<}i van chua xet den quyen chQn, vi v~y khong
c6 gi&i h<;~.n trong giao dich quyen chQn. Giai thkh lam the nao d<;~.t dugc
m<?t vi the tuang duang ban khong bang each su dvng quyen chQn.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 3 CAC NGUYf:N TAC DINH GIA QUYEN CHON 129
II
PHV LVC3
Tinh nang ttqng cua ttieu ki.n gioi h~n quyen chqn: Mqt bili t~p
Nhu chung ta da biet trong chuang nay, gia quyen chQn hi giCii h~n bbi nhieu gia
tri. Chung ta da nghien diu gia cao nhat va gia nho nhat, nhung gia tri co the thay
doi phv thu(>c vao vi~c quyen chQn la kieu My hay kieu Chau Au. Chung ta ding
da nh~n thay duqc de giCii hf;}n nay thay doi qua thc1i gian. Quyen sach nay phat
hanh kern theo m(>t bang tinh Microsoft Excel gQi la BoundaryConditions9e.
xis, c6 the duqc su dvng de quan sat de dieu ki~n giCii h~n ciing nhu la gia quyen
chQn thay doi nhu the nao vCii nhung thay doi trong de gia tri dau vao khac nhau.
De truy c~p lam nhu sau:
1. Den dia chi www.cengage.com/finance/chance.
2. Click vao Instructor Resources ho~c Student Resources
3. Bam vao lien ket den BoundaryConditions9e.xls
4. Lam theo nhung chi dan tren trang web de tai va cai d~t bang tinh.
Tai va su dvng bang tinh de quan sat tnic1ng hqp mau, m(>t quyen chQn kieu
Chau Au vCii gia thl,ic hi~n 100, lai suat phi rui ro 8%, con 200 ngay tinh den ngay
dao h~n, va d(> bat on 50. Vao thc1i diem nay, chung ta chua nghien cuu cv the
d(> bat on duqc do luc1ng nhu the nao. Chung ta da biet rang d(> bat on thuc1ng
duqc bieu dien duCii d<,mg d(> l~ch chuan cua tY suat sinh lqi cua co phieu. Trong
Chuang 4 va Chuang 5, chung ta se tim hieu ve each xu ly cv the d6i vCii d(> bat
on. Trong bai t~p nay, b~n chi can nh~p vao gia tri tU 0 den 100(%) doi vCii truc1ng
hqp cua d(> bat on. Bang tinh Excel tinh toan gia quyen chQn dl,ia tren mo hinh
rna chung ta se thao lu~n trong Chuang 5.
Quan sat do thi, chung ta thay 4 duc1ng: gia tri cao nhat cua quyen chQn mua
kieu Chau Au, giCii h~n duCii cua quyen chQn mua kieu Chau Au, gia quyen chQn
. kieu Chau Au, va gia tri n(>i t~i cua quyen chQn mua kieu My. Moi gia tri dau vao
duqc dua vao m(>t 6. B~n c6 the nh~p vao bat ky m(>t gia tri hqp ly nao, nhung do
thi se the hi~n ket qua cua m(>t day gia co phieu tU 0 den 200, vi v~y b~ khong
nen nh~p vao gia tri lCin han 200.
De quan sat cac du(1ng nay thay doi nhu the nao, b~n co the tru(lt thanh cu(>n
ve ben trai ho~c ben phai, va bang se tl,i d(>ng thay doi gia tri dau vao cho phil hqp.
M(>t each khac, b~n c6 the bam vao miii ten cu6i moi thanh CUQn de tl,i d(>ng tang
dan gia tri dau vao cho phil hqp. Neu b~n chQn each tru<,jt thanh cu(>n, do thi se
chi tl,i ve l~i khi b~n nha chu(>t trai ra. Bang each keo thanh cu(>n, b~n co the quan
sat sl,i thay doi cua do thi.
Hay thl,ic hi~n bai t~p nay. B~n se duqc hoi nhieu cau hoi. Hay dQc l1;1i chuang
nay de biet cau tra lc1i nam (1 dau.
•
ChQn Quyen chQn mua kieu Chau Au
•
Keo tutU gia tri Ngay den khi dao h~n tu 200 xu6ng 0. Dieu gi xay ra?
1. Gia quyen chQn h(>i tv ve giCii h~n duCii. B~n co biet t~i sao khong?
2. GiCii h~n duCii h(>i tv (giam) ve gia tri n(>i t~i. B~n c6 biet t~i sao khong?
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
130 PHAN I QUYEN CHON
• (VCii gh1 tri Ngay den khi dao h<,1n la 200) Keo gia tri d<) bat on tit 50% xuong
0%. Dieu gi xay ra?
1. Gia quyen chQn mua h<)i t1,1 ve giCii h<.m duCii. B<,1n c6 biet t<,1i sao khong?
2. GiCii h<,1n duCii van C:J tren gia trj n<)i t<,1i cua quyen chQn kieu My. B<,1n c6
biet t<,1i sao khong?
• (VCii gia tri Ngay den khi dao h<,1n la 200 va d<) bat on 50%) Keo Hii suat phi
rui ro tit 8% ve 0. Dieu gi xay ra?
1. GiCii h<,1n duCii h<)i t1,1 ve gia trj n<)i t~i. B~n biet t<,1i sao khong?
2. Gia quyen chQn mua C:J tren muc giCii h<,1n duCii. B<,1n biet t<,1i sao khong?
Bay giO' hay tht,tc hi~n bai t~p cho quyen chQn ban.
• ChQn Quyen chQn ban kieu Chau Au
• Keo tutu gia trj Ngay den khi dao h~n tu 200 xuong 0. Dieu gi xay ra?
1. Gia quyen chQn h<)i t1,1 ve giCii h<,1n duCii. B<,1n c6 biet t<,ii sao khong?
2. GiCii h<,1n duCii h<)i t1.,1 (tang) ve gia trj n<)i t<,1i. B<,1n c6 biet t?i sao khong?
• (VCii gia tr! Ngay den khi dao h<,1n la 200) Keo gia tr! d<) bat on tu 50% xuong
0%. Dieu gi xay ra?
1. Gia quyen chQn ban h<)i t1,1 ve giCii h<,1n duCii. B<,1n c6 biet t<,1i sao khong?
2. GiCii h<,1n duCii van (J duCii gia tr! n<)i t<,1i cua quyen chQn kieu My. B<,1n c6
biet t<,1i sao khong?
• (VCii gia tr! Ngay den khi dao h<,1n la 200 va d<) bat on 50%) Keo lai suat phi
rui ro tit 8% ve 0. Dieu gi xay ra?
1. GiCii h<,1n duCii h<)i t1,1 ve gia tri n<)i t<,1i. B~n biet t~i sao khong?
2. Gia quyen chQn mua C:J tren muc giCii h<,1n duCii. B<,1n biet t<,1i sao khong?
DYNAMIC OPTION BOUNDARY CONDITIONS
lloundnryConditlons9e
~----------------------------~
..
~
180
160
140
(0 loor)
Exercise
=
F
120
S
1
~~-~~
'
Risk-1\ee rate (%)
~j100
!
.......re
Select option type
~
Eurt!pe51 PLt [!_
I
eo
I•·
60
e
8(
~·-·:.1
40
Days to ~to 200)
=
20
_I
0
10 20 :lO 40 50 60 70 80 90 100 110 120130140 150 180170180 190200
-""B •
r~~
Stock Price
~olatiutyD
r~.
Q-ACADEMY
'B
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
~
ONTHISV.COM
CHUONG
Dinh giA quyen chon
bang m6 hinh nhi phan
Ml;JC TIEU CUA CHU'ONG
• Gioi thi~u khai ni~m mo hlnh djnh gia quyen chQn.
• Cung cap m(>t nghien cuu xuyen suot ve mo hlnh djnh gia quyen chQn nh! phim, bao g6m mo
hlnh m(>t thai ky va hai thai ky. Giai thfch m(>t m(>t danh mt,Jc phong nglta phi rui ro gam co phieu
va quyen chQn duqc duy trl theo thai gian nhli the nao.
• Minh hc;>a mo hlnh nhj ph an duqc su dt,Jng de cho thay tac d(>ng cua vi~c thlfc hi~n sam quyen
chQn mua va quyen chQn ban va phan anh nhung tac d(>ng d61en gia quyen chQn.
• Minh hc;>a mo hlnh nh! phan c6 the duqc mC1 r(>ng ra cho m(>t kholmg thai gian voi so ky tuy y
nhuthe nao.
• Gioi thi~u m(>t phlldng thuc khac de ct,J the h6a m6 hlnh nh! phan.
"Nha kinh doanh quye'n chQn c6 the' khong gioi toan nhu b~n nghf. Cac tay dua Tour
de France khong can phdi gidi djnh lu~t Newton de bang qua vong cua. Va th~t ra
neu cu miii nghf ve' cac djnh lu~t v~t lj trong khi dang lai xe hay chdi qwl'n wjt c6
the' khien b~n hi sao lang. The nhung mqt nha kinh doanh gioi se phdi biet each kien
nhan de thau hieu cd che lijp l~i cua thi trliang rna hQ dang giao djch"
EMANUEL DERMAN, trich trong The Journal of
Derivatives, Mua dong, nam 2000, Tr. 62
Chuang nay xem xet mo hinh dau tien trong hai mo hinh dinh gia quyen chQn.
Mo hinh Ia m9t slj mo ta duqc don gian h6a thtjc te cua vi~c su dt,mg cac yeu to
dau vao de cho ra m9t ket qua. M9t mo hinh djnh ghi quyen chqn Ia m9t cong
thuc toan hQC ho~c mQt quy trlnh tren may tfnh SU dt,mg cac yeu to dau vao de xac
dinh gia cua quyen chQn. Ket qua la gia tri h<;ip ly ly thuyet cua quyen chQn. Neu
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
132 PHAN I QUYEN CHON
nhu mo hinh duqc xay dt,tng tot thi gia trt tht trucmg cua quyen ch<;>n se bang v&i
gia trt ly thuyet cua quyen ch<;>n. Vi~c di tim gia trt ly thuyet cua quyen ch<;>n duqc
g<;>i la qua trinh djnh ghi quyen chQn.
Trong Chuang 3, chung ta da xem xet nhung khcii ni~m co ban trong dtnh gia
quyen ch<;>n. Tuy nhien, chung ta chi m&i tim hieu vi~c dtnh gia cac quyen ch<;>n
nay tuong ung v&i cac quyen ch<;>n khac; vi dt,l quyen ch<;>n mua-ban tuong duong
se the hi~n y nghia v&i m9t muc gia cho tru&c cua quyen ch<;>n mua thi se xac dtnh
duqc gia cua quyen ch<;>n ban. Chung ta ciing da kham pha moi quan h~ giua cac
muc gia cua cac quyen ch<;>n c6 gia tht,tc hi~n khac nhau va chung ta ciing da xem
xet cac gi&i h~n tren va gi&i h~n du&i cua gia quyen ch<;>n rnua va quyen ch<;>n ban.
Tuy nhien chung ta van chua nghien cuu lam the nao de xac dtnh gia quyen ch<;>n
trt,tc tiep tU nhung yeu to tac d(>ng den n6. M9t khoi luQ'ng l&n cac van de ve djnh
gia quyen ch<;>n van con ton t~i. M(>t phan trong so d6 da vuQ't qua n(>i dung dt,t
dinh cua quyen sach. Cac mo hinh duQ'c sap xep theo thu tt,t tu tuong d6i don gi<in
den ct,tc ky phuc t~p. Tat ca cac rno hinh deu c6 nhieu diem chung, nhung chung
ta tht,tc st,t can hieu nhfing rno hinh CCI ban truCic khi den vCii nhf:ing rno hinh phuc
t~p han nhung mang tinh tht,tc te ciing cao han.
Chung ta bat dau v&i m9t rno hinh don gian la mo hinh djnh gia quyen chQD
nhj phan, giong v&i m(>t quy trlnh tren may tinh han la rn9t cong thtic toan. Sau
khi da xern xet mo hinh nht phan qua nhieu bu&c, chung ta se sang Chuang 5
v&i mo hinh djnh gia quyen chQn Black-Scholes-Merton, la m(>t cong thtic toan
h<;>c. Tuy nhien, trong d. hai truong hqp chung ta deu c6 cling rn<?t mt,1c tieu la
tim kiem gia tri ly thuyet cua quyen ch<;>n, la muc gia rna t~i d6 quyen ch<;>n c6 the
duQ'c giao djch.
I
MO HlNH NHI PHAN MQT THOI KY
Tru&c het, chung ta xern xet khcii ni~rn rn9t thoi ky nghia la gi. M<?t quyen ch<;>n
c6 m(>t doi song duqc quy dinh, thong thuong duQ'c bieu hi~n bang so ngay. Gia
su doi song cua quyen ch<;>n la m(>t don vt thoi gian. Khoang thoi gian nay c6 the
dai ngan tuy thu(>c vao nhu cau cua quyen ch<;>n. Neu khoang thoi gian nay la m(>t
ngay va quyen ch<;>n con hi~u lt,tc nhieu han m<?t ngay thi chung ta can rn<?t mo
hinh da thoi ky, chung ta se xern xet van de nay sau. Con bay gio chling ta gia djnh
doi song cua quyen ch<;>n la m<?t thoi kY duy nhat.
Mo hinh nay duQ'c g<;>i la mo hinh nhj phan. N6 tinh den truong hQ'p gia co
phieu ho~c tang len ho~c giam xu6ng v&i nhf:ing kha nang xay ra khac nhau. M<?t
pharr phoi xac suat nht phan la rn<?t phan ph6i xac suat c6 tat d. hai ket qua ho~c
hai tr~ng thai. Xac suat cua m9t bien d(>ng tang ho~c giam duQ'c chi ph6i b&i phan
phoi xac suat nht phan. Vi ly do nay rna mo hinh con duqc g<;>i la mo hinh hai
tr~ng thai.
Trong vi~c ung dt,1ng mo hinh nhj phan vao m(>t tai san CCI sd, thi chung ta
thay r6 la day cac ket qua kha thi c6 the l&n han hai tr~ng thai rna phan ph6i nhi
pharr c6 the dap ting, tuy nhien, dieu nay ciing khong lam mo hinh bi mat gia tri.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 81NH GIA OUYEN CHON BANG MO HINH NHI PHAN 133
Tac dt,mg cua n6 la lam ddn gUm h6a va c6 the trinh bay nhung khcii ni~m cd b~tn
cua mo hinh djnh gia quyen ch<;>n m<}t each ro rang va sue tich. Lam nhtt v~y, n6
thiet l~p dttqc m<}t nen tang thu~n lqi de tiep c~n mo hinh Black-Scholes-Merton.
Xem xet trtt(mg h<Jp m<}t quyen ch<;>n mua m<}t co phieu c6 gia dtt<Jc ky hi~u
la S1• Quyen ch<;>n mua nay con gia trj m<}t thdi Icy nfta thi bet hi~u h,tc. Ngay bat
dau thdi ky la hom nay va dttqc g<;>i la thdi diem 0. Ngay ket thuc thdi kY dli<JC g<;>i
la thbi diem 1. Khi quyen ch<;>n bet hi~u h,tc thi co phieu c6 the nh~n m<}t trong
hai gia tri sau: N6 c6 the Umg len theo m<}t tham so u ho~c giam xuong theo m<}t
tham so d. Neu n6 tang len thi gia co phieu se la uS. Neu gia co phieu giam xuong
thi n6 se la dS.
Vi dl,l, gia su gia co phieu hi~n t~i la $50 va c6 the tang len 10% ho~c la giam
xuong 8%. Do d6, u = 1.10 va d = 1-0.08 = 0.92. Do d6, bien d<}ng cua u va d la
1 c<}ng v6'i tY suat sinh l<Ji cua co phieu. Khi quyen ch<;>n bet hi~u h,tc, gia co phieu
se la 50(1.10) =55 ho~c 50(0.92) = 46.
Xen xet m<}t quyen ch<;>n mua co phieu v6'i gia tht,1c hi~n la X va gia hi~n t~i la
C. Khi quyen ch<;>n bet hi~u h,tc, gia co phieu se trj gia ho~c la Cu ho~c la Cd. B&i vi
t~i ngay hi~u 11,1c, gia cua quyen ch<;>n la gia trj n<}i t~i cua n6 nen:
Cu = Max[O, uS - X]
Cd = Max[O, dS -X]
Hinh 4.1 minh h<;>a dttbng di cua ca gia co phieu va gia quyen ch<;>n. Bieu do
nay rat ddn gian nhttng n6 se nen rat phuc t~p neu chung toi trinh bay m6 hlnh
hai thdi Icy.
Neu ca hai gia cua quyen ch<;>n c6 ket qua trong tr~g thai quyen ch<;>n cao gia ITM
t~ ngay hi~u lt,1c, thi quyen ch<;>n Se kh6ng CO tinh dau Cd, tuy nhien, no van dtt<Jc
djnh gia m<}t each chinh xac b&i mo hlnh. NgttCii ban quyen ch<;>n se nh~ dtt<Jc m<}t
phan bu, bu tru cho dong tien chi ra trong tttdng lai dt,1a tren vi~c tht,1c hi~n quyen
ch<;>n. Tuy nhien, de cho van de thu vi hdn, chung ta gia su la quyen ch<;>n c6 the <1
trong tr~g thcii ki~t gia OTM t~ ngay hi~u lt,1c. Gia djnh rang dS nho hdn X, nghia
la, neu gia co phieu giam xuong, thl quyen ch<;>n se bet hi~u 11,1c trong tr~g thai ki~t
gia OTM. Cfmg gia dinh rang uS 16'n hdn X neu gia co phieu tang len, khi d6 quyen
ch<;>n se bet hi~u lt,1c trong tr~g thcii cao gia ITM.
Chung ta kY hi~u Hii suat phi rui ro trong m<}t k}' la r. Lai suat phi rui ro la lai suat
d~t dli<JC tU mQt khoan dau tli khong CO rui ro qua m<}t th{li k}' bang Vdi d{li song COn
1~ cua quyen ch<;>n. Lai suat phi rill ro nam trong khoang gifta t-y suat sinh l<Ji cua
trttCing h<Jp gia co phieu tang va tY suat sinh l<Ji cua trttCing h<Jp gia co phieu giam.
Do d6, d < 1+r < u. 2 Chung ta gia djnh rang tat ca cac nha dau ttt deu c6 the di vay
1.
2.
a
Mo hinh cung c6 the djnh gia quyen chc;m ban. Chung ta se nghien cuu van de nay phan sau.
f>ieu ki~n nay Ia can thiet ho~c n6i each khac Ia cac nha dau tli c6 the thlfc hi~n arbitrage
neu c6 co h(>i. Neu m(>t nha dau tl1 c6 the ban khong co phieu, dau tl1 so tiE~n thu duqc vao
m(>t trai phieu phi rui ro Va trong trliong hQ'p xau nhat cung thu dliQ'C m(>t ty suat sinh IQ'i
cao han lai suat cao nhat rna nha dau tli phai trade mua l~i co phieu da ban khong. Neu m(>t
nha dau tli CO the di vay VOi lai suat r, dau tli VaO CO phieu Va luon luon kiem dliQ'C ty suat
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
134 PHAN I OUYEN CHON
HlNH 4.1 Cay nhj phan m(»t thai
ky
(a) £>liang di cua gia
Thaidi~mo
c6 phiAu
Thai di~m 1
uS
s
dS
(b) £>liang di cua gia quy~n chQn mua
Thai aiAmo
Thai diAm 1
Cu
c
va cho vay thea lai suat phi rui ro. C6 rat nhieu each thuc khac nhau de tinh lai
suat. Vi d1,1, trong Chuang 5 chung ta da su dvng lai suat g<)p lien tvc hang nam.
Con t<;1i trubng h<Jp nay, chung ta su dvng m9t lai suat don gi<1n trong m9t ky de
de tinh toan. Hay chac rang b<;1n chu y den each thuc lai suat du<Jc niem yet de su
dvng tinh toan cho phu h<Jp.
Mvc tieu cua mo hinh nay la xay dtjng m<)t cong thuc de tinh toan gia tri ly
thuyet cua quyen chQn, bien so C. Sau d6 gia tri ly thuyet nay se du<Jc so sanh v&i
gia tri thtjc te va phat hi~n xem quyen chQn da du<Jc dinh gia cao, dinh gia thap
hay dinh gia chinh xac. Cong thuc tim C du<Jc phat trien bang each xay dtjng m9t
danh ffil,IC phi rui ro cua co phieu va quyen chQn. M<?t danh ffil,IC phi rui ro se thu
du<Jc m<)t lai suat phi rui ro. V&i gia tri co phieu va ry suat sinh l<Ji phi rui ro cua
danh ffil,IC dti<JC cho trlidc, gia tri CUa quyen chQn mua CO the dli<JC suy ra tit CclC
bien so khac. 1
Danh ffil,IC phi rui ro nay dti<JC gQi Ia m<?t danh ffi\JC da dli<;1c phong ngiia rui
ro, tit day chung toi se gQi Hh Ia danh ffi\JC phong ngiia, n6 bao gom h co phan va
m<?t vi the ban quyen chQn mua. Mo hinh cho m9t tf so phong ngiia, h. Gia tri
hi~n tC;li cua danh ffil,IC Ia gia tri cua h co phan tru di gia tri cua vi the ban quyen
chQn mua. Chung ta tru di gia tri cua quyen chQn khoi gia tri cua h co phan vi eac
co phan la tai san con vi the ban quyen chQn mua la m9t khoan n<J. Do d6, gia tri
1.
sinh lgi cao hem chi phi lai vay, thl nglfoi d6 c6 the thlfc hi~n dieu nay voi m(»t so th~n kh6ng
gioi h~n va kh6ng bj rang bUQC b~h ky mQt dieu ki~n gl ve nguon ngan quy.
Xem them llfu y ky thu~t "lai suat va C6ng Cl,l phai sinh tai chinh" trong Chuang 3.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 DINH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH NHI PHAN 135
cua danh mt.tc btmg ghi tri tai san tru cho nq, hay ddn gian Ia btmg gia trj thuan.
Gia trj hi~n t~i cua danh mt.tc duqc ky hi~u Ia V, voi
V=hS-C.
N6i each khac, chung ta c6 the nghi danh mt.tc nay doi hoi chung ta phai mua
h co phan voi ghi moi co phan Ia S nhung chung tabu tru l~i bang each ban m9t
quyen chQn mua voi gia Ia C. Do d6,
V=hS-C
Ia khoan tien rna b~n can de xay dt,tng danh mt.tc nay. Chu y rang each nhin
danh mt.tc phong ngua tit khia qnh dau ttl thi nguqc IC;li voi khia qnh dong tien.
M9t h~ so phong ngua dtldng ham y m9t vi the dau ttl voi so co phieu dtldng va
vi the dong tien Ia am. Dau tru trtloc m9t quyen chQn mua cho thay vi the dau tti
am ho~c m9t vj the dong tien am, vi v?y danh mt.tc phong ngua can ban quyen
chQn mua.
T~i
ngay dao h~n, gia tr\ cua danh ml)c ho~c Ia Vu neu co phieu tang gia
ho~c Ia Vd neu co phieu giam gia. Su dl)ng cac ky hi~u da dtnh nghia (J tren
chung ta dtlqc:
·
Vu = huS -Cu
vd = hds- cd
Voi Vu va Vd la khoan tien rna chung ta thu duqc tit ket qua cua danh m1,1c
khi quyen chQn den h~n. Neu ket qua cua danh mt.tc Ia khong doi bat chap gia co
phieu bien d9ng nhtl the nao thi danh ml,lC dtlqc gQi la phi rui ro. Chung ta c6
the chQn m9t gia trj cua h de dieu nay xay ra. Chung ta chi can ddn gian cho Vu
= vd. khi do:
huS ___: Cu = hdS - Cd
giai de tim h, chung ta duqc
Vi chung ta biet dtlqc gia trt cua s, u va d nen chung ta c6 the xac dinh dtlqc
Cu, Cd va h.
M9t khoan dau ttl phi rui ro se thu duqc
m9t tY suat sinh lqi bang voi lai suat phi rui
ro. Do d6, gia trj cua danh mt.tc vao thai diem
m9t thai k}r sau se bang voi gia trj hi~n t~i tinh
cho m9t thai k}r theo lai suat phi rui ro. Neu
dieu nay khong dung thi gia trj danh mt.tc c6
the dtlqc djnh gia sai ho~c Ia ham chua trong d6 m9t Cd h(>i arbitrage tiem an.
phan sau chung ta se xem xet arbitrage se duqc tht,tc hi~n nhti the nao.
Mqt quyen chc;m at/(/C dinh gid bting
each ket hf!p co phieu va quyen chc;m
trong mqt danh mvc phOng ngila phi
rui ro, nhCI d6 gid quyen chc;m c6 the
allf/c suy ra til cdc gid tri dii biet khdc.
a
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
136 PHAN I QUYEN CHON
Neu gia tri ban dau cua danh ml,lC tang theo Hii suat phi rui ro thi gia tri cua n6
t~i ngay quyen chQn dao h~n se la
(hS- C)(l + r).
Hai gia tri cua danh ml,lC t~i ngay dao h~n, Vu va Vd la bang nhau, vi v~y chung
ta c6 the chQn mQt trong hai. ChQn Vu va cho n6 bang v&i gia tri ban dau cua danh
ml,lC tinh theo Hii suat phi rui ro chung ta dugc
V(l + r) = Yu,
(hS- C)(l + r) = huS- Cu.
The h bdi cong thl:lc d tren vao cong thl:lc nay de tim
thl:lc dinh gia quyen chQn
c, chung ta dugc cong
C = pCu + (1-p)Cd
l+r
v&i p dugc tinh bdi
l+r-d
p=---
u-d
va p dugc hieu la xac suat trong mo hinh nhi phan.
Cong thl:lc tren cho gia cua quyen chQn
Mo hlnh dinh gid nhi phdn mc')t thai
nhu la m9t ham so cua cac bien Cu, Cd, p va r;
ky cung cap mc')t mU'c gid quyen chc;m
tuy nhien, Cu va Cd l~i dugc xac dinh bdi bien
lei blnh quan c6 trc;mg s6 ctia hai mU'c
gid quyen chc;>n c6 khd nang xay ra
S, u, d va X. Do d6, nhung bien so tac dQng
tgi ngciy dao hgn dlic;Jc chiet khau vai
den gia quyen chQn mua la: Gia co phieu C1
mU'c /ai suat phi rtii ro.
thbi diem hi~n t~i: S; Gia thl;ic hi~n: X; Uii
suat phi rui ro: r ; Hai tham so u va d, gi<li
thich cho cac kha nang ve gia trong tudng lai cua co phieu t~i ngay dao h~n cua
quyen chQn. Chu y tu cong thl:lc dinh gia quyen chQn tren rang gia quyen chQn
mua la mQt binh quan c6 trQng so cua hai trudng hgp kha thi ve gia quyen chQn
trong ky ke tiep, dugc chiet khau theo Hii suat phi rui ro. Cung chu y rang chung
ta khong Cl,l the hoa xac suat CUa hai trudng hgp bien dQng gia CO phieu, chung
khong co trong mo hinh nay. Xac suat nhi phan C1 tren khong ph<li la xac suat thl;ic
te tang gia cua co phieu. Quyen chQn dugc dinh gia dl;ia theo gia co phieu. Do d6,
neu cho tru&c gia co phieu, chung ta se thu dugc gia cua quyen chQn. Tuy nhien,
co phieu l~i dugc dinh gia m9t each d9c l~p v&i quyen chQn va do d6 xac suat bien
d9ng gia co phieu la mQt yeu to trong vi~c
LUU YKY THUAT: Gid quyen chc;>n mua
dinh gia co phieu. Nhung dinh gia co phieu
dlfa tren danh m1,1c phOng nglla. Xem
khong
phai la moi quan tam cua chung ta d
them tgi www.cengage.com/finance!
day. Chung ta da c6 gia cua co phieu la S.
chance
Trong Chudng 1, chung ta da ti:ing de c~p
den khai ni~m chap nh~n rui ro va chung ta se su dl,lng chung de dinh gia cac san
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH NHI PHAN 137
pham phai sinh. Cam nh~n cua cac nha dau tti ve rui ro dong m9t vai tro quan
trQng trong vi~c dinh ghi co phieu nhting trong trtibng hqp dinh ghi quyen chQn
dlja vao khai ni~m chap nh~n rui ro thi d9 nhc.ty cua nha dau tti doi vai rui ro
khong con quan trQng nua. Tuy nhien, dieu nay khong c6 nghia la mo hinh gia
dinh rang cac nha dau tti chap nh~n rui ro. Gia co phieu dtiqc xac dinh b&i cam
nh~n cua cac nha dau tti ve rui ro. Neu de nha dau tti la chap nh~n rui ro va xac
dinh rang m9t co phieu c6 gia la $20, mo hinh se su dt;mg gia tr! $20 va khong
tfnh phan cam nh~n cua nha dau tti ve rui ro. Neu nha dau tti khong chap nh~n
rui ro va xac dtnh rang gia co phieu la $20 thi mo hinh cling se lay gia trt la $20
rna khong quan tam den cam nh~n cua nha dau tti ve rui ro. Dieu nay khong c6
nghia la gia co phieu dtiqc xac dinh m9t each bang nhau trong trtibng hqp nha
dau tti chap nh~n rui ro hay khong chap nh~n rui ro rna mo hinh chi nh~n gia co
phieu cho trti&c rna khong quan tam den vi~c rui ro da dtiqc su dt,mg nhti the nao
de dinh ra gia co phieu. N6i each khac, v&i m(>t gia co phieu cho trti&c thi ca nha
dau tti mc.to hiem Um nha dau tti th~n trQng deu nh~n m9t muc gia giong nhau cua
quyen chQn tren co phieu.
Vi diJ minh hqa
Xem xet m9t co phieu hi~n tc.ti dang c6 gia la $100. M9t ky sau n6 c6 the tang len
$125, m9t slj gia tang 25%, ho~c ghim xuong $80, m9t slj Sl,lt giam 20%. Gia su
m<)t quyen chQn mua vai gia thljc hi~n la $100. Lai suat phi rui ro la 7%. Cac yeu
to dau vao dtiqc tom tih nhti sau:
s = 100
X= 100
u = 1.25
d = 0.80
= 0.07
r
Trti&c het chung ta tim gia tri cua Cu va Cd:
Cu
= Max [0, uS -X]
=Max [0, 100(1.25)- 100]
=25
Cd =Max [0, dS -X]
=Max [0, 100(0.80) - 100]
=0
Ty so phong ngua h la:
h=
25 0
125-80
= 0.556
Ty l~ phong ngua la 0.556 co phan cho moi quyen chQn mua 1• Gia tri cua p la:
1.
Chung ta gia d!nh rang phan du.cua co phil~u c6 the! duqc mua nhung chung kh6ng cho
phep vi~c mua cac co phan bi chia nho.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
138 PHAN I QUYEN CHON
p= 1+r-d = 1.07- 0.80 = 0.
6
u-d
1.25-0.80
khido
1 - p = 1 - 0.6 = 0.4
The vao cong thuc cua C ta dti<JC:
C= (0.6)25+(0.4)0 = .
14 02
1.07
Do do, ghi tri ly thuyet cua quyen ch<;>n mua nay la $14.02.
Danh ml}c phong ngua
Xem xet m9t danh ffil,lC phong ngua bao gom m9t vi the ban 1,000 quyen ch<;>n
mua va m9t vi the mua 556 co phan. So luqng co phan du<;tc xac dinh bbi t}r so
phong ngua la 0.556 co phan tren m9t don vi ban quyen ch<;>n mua. Gia tri hi~n
t~i cua danh ffil,lC nay la:
556($100)- 1,000($14.02) = $41,580
Do do, nha dau tli mua 556 co phan vCii gi<i $100 moi co phan va ban 1,000
quyen ch<;>n mua v&i gia $14.02. Dieu naydoi hoim9tkhoan thanh tmin 556($100)
= $55,600 co phieu va nh~n du<;tc 1,000($14.02) = $14,020 tii quyen chQI) mua.
Khoan chi tra thuan la $55,600- $14,020 = $41,580. Khoan tien tong c9ng tren
bieu thi cho tai san (la co phieu) tru di cho khoan n<J (cac quyen ch<;>n mua) va do
do, nola gia tri thuan hay h\ khoantien·ma nha dau tli phai tra cho giao dich nay.
Hinh 4.2 minh h<;>a cho quy trinh nay.
Neu gia co phieu tang len muc $125 thi quyen chQn dti<JC tht;ic hi~n va dti<JC
m9t gia tri $125- $100 = $25. Chung khoan tri gia 556($125) = $69,500. Do do,
danh ml,lc se tri gia 556($125)- 1,000($125- $100) = $44,500. Neu gia co phieu
giam xuong $80, quyen chQn se hi~u lt;ic trong tr~ng thai ki~t gia OTM. Danh ml,lc
se co gia tri 556($80)=$44,480. Hai gia tri cua danh ffil,lC t~i ngay het hi~u lt;ic cua
quyen ch<;>n ve co ban la bang nhau, bbi vi $20 chenh l~ch la do ket qua lam tron
so cua tY so phong ngua. Ty suat sinh lqi tren t}' so phong ngua nay la:
Ii
h
=($44,500]-1 ~ 0.07
$41,580
chinh la lai suat phi rui ro. Khoan dau tli ban dau $41,580 da tang len thanh
$44,500 - m9t tY suat sinh lqi 7%, chinh la lai suat phi rui ro.
Neu nhu gia quyen ch<;>n khong phai la $14.02 thi m9t co h9i arbitrage seton
t~i. Truac het chung ta se xem xet truO'ng h<;tp quyen ch<;>n hi dinh gia cao.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 DINH GIA QUYEN CHON BANG MQ HINH NHI PHAN 139
Quyen chqn mua duqc d!nh gia cao
Neu m9t quyen chQn mua duqc dinh gia cao thi vi~c phong ngua phi rui ro c6
the t.;to ra m9t t}r suat sinh lqi phi rui ro cao han Hii suat phi rui ro. Gia su gia th!
trliong cua quyen chQn mua la $15. Neu b.;tn mua 556 co phan va ban 1,000 quyen
chQn mua, gia tri cua khoan dau tli ngay hom nay la:
556($1 00) - 1,000($15) = $40,600.
Neu gia co phieu tang len $125 thi t<;ti ngay dao h.;tn quyen chQn mua duqc
dinh gia la $25 va danh ffi\}C se c6 gia tr! 556($125)- 1,000($25) = $44,500. Neu
gia CO phieu giam xuong $80, quyen ChQn Se khong CO gia trj va danh ffil,lC se CO
gia tri 556($80) = $44,480. Trong moi trliong hqp, danh ffi\}C deu c6 gia tr! giong
nhau, khoan chenh l~ch $20 la ket qua cua vi~c lam tron so. Khoan dau tli ban dau
$40,600 da tang len $44,500, m9t tY suat sinh lqi phi rui ro la:
44 500
)-1::::::0.096
r =($ •
h
$40,600
cao han lai suat phi rui ro. Trong thtjc te, nha dau tli c6 the vay $40,600 theo lai
suat phi rui ro. Do d6, nha dau tli c6 the tht,ic hi~n giao d!ch nay rna khong can
phai c6 san tien.
MQt danh ffi\IC phi rui ro rna l.;ti kiem duqc mQt tf suat sinh lqi cao han lai suat
phi rui ro thi se vi ph.;tm Lu~t m9t gia. Trai phieu phi rui ro va danh m1,1c phong
ngua cho ra cac ket qua giong nhau nhung l.;ti c6 gia khac nhau, $41,580 cho trai
HlNH 4.2 Vi dl;l mo hlnh nhj phzm mqt thai
ky
Cu=25
Vu = 556(125) -1,000(25)
= 44,500
rh
= (44,500/41,580) -1 ""'.07
S= 100
c = 14.02
h = 0.556
Gili' 556 c6 pMn gia $100, ban 1.000
q~ chQn mua gia $14.02
v =556(100) -1,000(14.02)
=41,580
cd =o
vu =556(80) -
1,000(0)
=44,480
rh = (44,480/41 ,580) - 1""" 0.07
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
140 PHAN I QUYEN CHON
phieu va $40,600 cho danh ffil,lC. Qua de nh~n ra rang day la m(>t Cd h(>i rat hap
dan. Tat ca cac nha dau tli deu nh~n biet dieu nay va nhanh chong tht,tc hi~n cac
giao djch. Dieu do se lam tang cau co phieu va cung quyen chQn. Do do, gia co
phieu se co xu hu&ng tang len trong khi gia quyen chQn thi ghim xuong cho den
khi quyen chQn dugc dinh gia m(>t each chinh xac. De minh hQa, gia su gia co
phieu i:J muc $100. Sau do gia quyen chQn giam tit $15 xuong $14.02. Chi v&i m(>t
ffiUC gia quyen chQn duy nhat la $14.02 thi danh ffil,lC phi rui fO nay mdi cho m(>t tf
suat sinh lgi bang v&i lai suat phi rui ro.
Bay gia chung ta xem xet truang h<Jp quyen chQn bi djnh gia thap.
Quyen chqn mua bi cttnh gia thap
Neu quyen chQn bi dinh gia thap thi dieu can thiet la nen mua no. De phong ngua
m9t vi the mua quyen chQn, nha dau tu phai ban khong co phieu. Gia su quyen
chQn mua dugc dinh gia la $13. Khi do cac nha dau tli ban khong 556 co phan
v&i gia $100, t<;lO ra m9t dong tien vao la 556($100) = $55,600. Bay gia, nha dau tti
mua 1,000 quyen chQn mua v&i gia $13 moi quyen chQn cho ra m9t khoan chi phi
la $13,000. Dieu nay cho m(>t dong tien vao thuan la $42,600.
Neu gia co phieu tang len $125, nha dau tli mua l<;1i co phieu v&i 556($125)
= $69,500. Ong ta tht,tc hi~n quyen chQn mua va thu dti<Jc 1,000($125 - $100) =
$25,000. Dong tien thuan Ia -$69,500 + $25,000 = -$44,500. Neu gia co phieu giam
xuong $80, nha dau tli se mua l<;ii va phai tra 556($80) = $44,480 trong khi quyen
chQn het hi~u lt,tc rna khong dti<Jc tht,tc hi~n. Khoan chenh l~ch $20 Ia do ket qua
lam tron so.
Trong ca hai ket Cl,lC, khoan lgi nhu~n ve. Cd ban Ia bang nhau. Nhin toan the giao
djch nay giong m9t khoan n<J, trong do nha dau tli nh~ trlidc $42,600 va sau do tra
l<;li $44,500. Dieu nay tuang duang v&i m(>t muc lai suat bang ($44,500/$42,600- 1) =
0.0446. Bi:Ji vi giao dich nay tuang dtiang v&i vi~c di vay v&i lai suat 4.46% va Hii suat
phi rui ro la 7% nen nola m(>t Cd h(>i di vay hap dan. Nha dau tli co the di vay khoan
von goc $42,600 theo Hii suat phi rui ro, do do kiem du<Jc m(>t khoan phi rui ro va
khong doi hoi nhung rang bu(>c ve ngan quy. !at ca cac nha dau tli se nh~ biet co h(>i
nay va tht,tc hi~n no. Dieu nay co xu hti&ng lam tang gia quyen chQn mua (ho~c co the
lam giam gia co phieu) cho den khi d<;1t den diem can bang. Neu gia co phieu i:J muc
$100, diem can bang se d<;lt dti<Jc khi gia quyen chQn mua tang len $14.02.
Mo hinh nay chi xem xet m(>t thai Icy. Trang phan ke tiep, chung ta se mi:J r(>ng mo
hinh cho hai thai Icy.
l3 MO HlNH NHI PHAN HAl THOI KY
Trong truang h<Jp chi xem xet m(>t thai ky, gia co phieu ho~c la tang ho~c Ia giam.
Do do, chi co hai kha nang ve gia cua co phieu trong ttiang lai. De lam tang tinh
tht,tc te, chung ta se them vao m(>t thai ky nua. Dieu nay se lam gia tang so lti<Jng
d.c ket cl,lc t<;1i ngay dao h<;1n. Mo hinh cua chung ta se co ba thai diem: ngay hom
nay hay la thai diem 0, thai diem 1 va thai diem 2.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH NHI PHAN 141
Ghi su vao cuoi thdi Icy dau tien, gia co phieu tang len uS. Trong su6t th<1i Icy
thu hai gia co phieu c6 the tang ho~c giam, trong moi tlnh hu6ng n6 c6 the ket
thuc t<;ti muc u2S ho~c udS. Neu gia co phieu giam xu6ng dS trong th<1i ky dau tien
thl trong thdi Icy thu hai no CO the tiep tl,lC giam nua ho~c tang trbl<;ti, trong moi
tn.t<1ng h<;tp n6 c6 the ket thuc t<;ti muc gia d2S ho~c duS. Trong vi d1,1 nay, chung
ta d~t d = 1/u, nghia la:
udS
=
duS
=
S.
Day la m(>t gia dinh c6 tinh thu~n ti~n nhung l<;ti khong can thiet cho mo hlnh
nay khi xem xet (1 m(>t muc d(> het sue ca ban.
Hinh 4.3 minh h<;>a cho du<1ng di cua gia co phieu va gia quyen ch<;>n tuang
ling. Xem xet dieu nay chung ta se hieu vl sao sa do nay thu<1ng du<;tc g<;>i la cay
nhi phan. Cac gia quyen ch<;>n t<;ti ngay dao h<;tn la:
Cu2 = Max[O, u2S - X]
Cud= Max[O, udS- X]
Cd2 = Max[O, d2S- X]
Cac muc gia c6 the cua quyen ch<;>n mua vao th<1i diem cu6i ky dau tien, Cu va Cd,
luc ban dau khong the biet du<;tc nhung c6 the du<;tc tim thay.
HlNH 4.3 Cay nhj phan hai thai ky
(a) E>llang di ella gia quytm chon mua
Thaidi~mo
Thai di~m 1
Thai di~m2
u2s
(b) E>llang di cua gia quy~n chon ban
Thaidi~mo
Q-ACADEMY
Thai di~m 1
Thaidi~m2
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
142 PHAN I QUYEN CHON
Gia dinh rang trong thO'i ky dau tien gia co phieu tang len uS. BCii vi chi con
h.ti m9t thO'i ky duy nhat v&i hai tn:iO'ng hgp ket qua c6 the cho nen mo hinh nhi
phan m9t thO'i k}' van thich hgp de tim kiem gia cua quyen chqn, Cu. Neu vao thO'i
diem ket thuc cua thO'i ky dau tien gia co phieu giam xuong dS, chung ta lc.ti g~p
tn:iO'ng hgp m9t thO'i k}' v&i hai ket qua c6 the. Do d6 chung ta c6 the su dt,mg mo
hinh nhi phan m9t thO'i ky de tim gia tri cua quyen chqn, Cd. Su dt.mg mo hinh
nhi phan m9t thO'i ky, gia quyen chqn Cu va Cd la:
C =
u
pC 2 +(1-p)Cud
l+r
--=u'---------
va
pCud +( 1-p)C d2
cd = - - - - - - - = l+r
Trong mo hinh m9t thO'i ky, gia tri quyen chqn mua la m9t binh quan c6 trqng
so cua hai gia tri kha thi cua quyen chqn vao cuoi thO'i k}' t&i. Gia tri quyen chqn
neu gia co phieu tang trong thO'i ky t&i dligc d~t trqng so la p; gi<1 tri quyen chqn
neu gia co phieu giam trong thO'i kY t&i dt:i<JC d~t trqng sola (1-p). De tinh dugc
gia quyen chqn mua vao thO'i diem dau ky, chung ta chiet khau binh quan c6 trqng
so cua hai muc gia kha thi trong tliong lai cua quyen chqn mua theo lai suat phi
rui ro cho m9t thO'i k}'. Do d6, mo hinh nh! phan m9t thO'i k}' la m9t cong thuc
tong quat c6 the su dt.mg cho mo hinh da thO'i kY khi chi con lc.ti m9t thO'i k}'.
Th~m chi neu quyen chqn mua khong het hi~u hjc vao cuoi thO'i kY ke tiep,
chung ta van c6 the su dt.mg cong thuc nay de tim hi~n gia cua quyen chqn mua,
gia tri ly thuyet, la m9t binh quan c6 trqng so cua hai muc gia kha thi cua quyen
chqn mua vao kY t&i, nghia la:
C= pCu +(1-p)Cd
l+r
Tru&c het, chung ta tim gia tri cua Cu va Cd, sau d6 chung ta the nhung gia tri nay
vao cong thuc tren de tim c.
M9t each trt.tc tiep han chung ta c6 the su dt.mg:
2
2
C= p Cu2 +2p(l-p)Cud+(l-p) Cd 2
(1 +r) 2
Cong thuc nay the hi~n gia tri cua quyen chqn mua la m9t binh quan c6 trqng so
cua ba gia tri kha thi vao ngay dao h<.tn cua quyen chqn sau hai thO'i thO'i ky. Mau
SO (l+r)2 chiet khau gia tri nay ngli<JC l<.ti hai thO'i ky ve thO'i diem hi~n t(_li.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 DINH GIA QUYEN CHON BANG MO HlNH NHI PHAN 143
Chu y ding chung ta thl,ic sv khong
xay dl,ing cong thuc nay tU m(>t danh ffil,lC
phan hai thc1i ky cho k€t qud gid
quyen chc;m 10 m9t blnh quem c6
phong ngua. Tuy nhien, dieu nay la c6 the
trc;mg s6 cua hai m((c gid khd thi cua
thl,ic hi~n dti<;1C va trong phan sau chung ta
quyen chc;m tgi ky ke tiep, chiet khau
se xem xet danh ffil,lC phong ngua hoc;tt d(>ng
theo ltii suat phi rui ro. Hai muc gid
nhu the nao. Tru&c het can luu y rang danh
tllcJng lai cua quyen chc;m allr:Jc /6y ra
ffil,lC phong ngua dti<;1C xay dl,ing boi m(>t ty
til mo hlnh m9t thc1i ky.
soh co phan cho moi vi the ban quyen chQn
mua. Vao cuoi thbi ky dau tien, gia co phieu c6 the la uS ho~c la dS. Tc;ti thbi
diem nay, chung ta can phcH dieu chinh ty so phong ngua. Neu gia co phieu la
uS thi chung ta gQi ty so phong ngua m&i la hu; neu gia co phieu la dS thi ty so
nay se la hd. Cong thuc de tinh hu va hd cling giong nhu cong thuc tong quat
de tinh h trong mo hinh m(>t thbi ky. Tu so la gia tri quyen chQn neu co phieu
tang gia trong ky t&i tru cho gia tri quyen chQn neu co phieu ghlm gia trong ky
tai. Mau so la gia tri cua co phieu neu n6 tang gia trong ky t&i tru cho gia co
phieu neu n6 ghlm gia trong ky t&i. Cong thuc du&i dc;tng:
Mo hlnh ajnh gid quyen chc;m nhj
h=
C -Cd
u
uS-dS
'
hu =
C 2-Cud
,
Cud -Cd2
va h d =-----=---2
u S-udS
duS-d 2 S
u
Vi dl} minh hqa
Xem xet m(>t vi d1,1 minh hQa cho mo hinh hai thbi k}r lay tu vi d1,1 cua phan
tru&c. Tat ca cac gia tri dau vao deu gift nguyen khong doi. Gia co phieu tc;ti ngay
dao hc;tn c6 the la:
u2 S = 100(1.25)2
156.25
udS= 100(1.25)(0.80)
= 100
2
d S = 100(0.80)2
=
=64.
Gia tri cua quyen chQn mua tc;ti ngay dao hc;tn la:
Cu2
Cud
=
Max[O, u2S - X]
Max(O, 156.25- 100)
=
56.25
=
Max[O, udS - X]
= Max(O, 100 - 100)
=0
Cd2 = Max[O, d 2S- X]
= Max(O, 64- 100)
=0.
Q-ACADEMY
=
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
144 PHAN I OUYEN CHON
LIEN KET
f)jnh gia quyen chqn theo mo hinh nh! phan,
.
phan bu rili ro va xac xuat
. Bi,ln da thay rang mo hlnh nhi phan khong
doi h6i.Xclc SUat thi,(C te cua Glc bien d(>ng
tang ho~c giam gia. Nhllng neu chung ta
biet dl/QC Xilc SUat CUa cac bien d(>ng tang
giam nay thl van de se nhllthe nao. Cay nhj
. phan cua chung ta li~u c6 con ton ti;li voi
nhung thong tin nay khong? Chung ta hay
xem xet van de nay.
. . Tro li;ii voi vi dt,J gia co phieu Ia 100 voi u
= 1;25 va d =0.80 va r =0.07; Gia sCt chung
ta biet dliQC Xilc SUat CUa bien dl)ng gia CO
phieu tang Ia 70% va bien d(>ng giam gia co
phieu Ia 30%. V~y gia trj ky VQng cua gia co
phieu ti;ii thai diem 1 Ia:
(0.7)125 + (0.3)80 = 111.50
Neu gii1 co phieu hi~n ti;ii Ia 100, cac nha
dau tll se chiet khau gia CO phieu ky VQng
thea lai suat 11.5%. Nghia Ia 111.50/1.115 =
100. Do d6, 11.5% Ia ty suat sinh lqi yeu cau
doi voi co phieu. Vllai suat phi rui ro Ia 7%
nen cac nha dau tll doi hoi m<?t ph an bu rui
ro Ia 4.5% cho co phieu nay.
Gia sCt chung ta da biet ve vi~c cac nha
dau tll djnh gia co phieu v~y chung ta c6
the sa dt,Jng nhung thong tin nay de djnh
gia quyen ch9n mua hay khong? Hay nho
rang chung ta da tlm ra gia cua quyen chQn
mua m<?t thaiky voi gia thlfc hi~n 100 Ia
14.02. Ket qua ti;ii thai diem 1 Ia 25 va 0. Do
do, gia quyen chQn ky v9ng Ia:
(0.7)25 + (0.3)0 = 17.50
a
17.50/14.02- 1 =0.248.
N6i each khac, ty suat sinh lqi yeu cau
cua quyen chQn phai bang khoang 25%,
nghia Ia hdn gap doi ty suat sinh lqi yeu cau
cua co phieu.
Quyen chQn rui ro hdn co phieu nen di
nhien chung doi hoi m(>t ty suat sinh lqi cao
hdn. Chung ta c6 the Xck djnh ty suat sinh
lqi yeu cau cua quyen chQn lien h~ nhll the
nao voi ty suat sinh lqi yeu cau cua co phieu
bang each slt dt,Jng cay nhi phan.
Nho li;ii rang neu gia co phieu tang len
hay giam xuong thl ty suat sinh lqi cua danh
ml,JC van Ia lai suat phi rui ro. Vi v~y trong
moi trllang hqp chung ta c6:
Vu -1
= huS- Cu -1 =r
V
hS-C
1= hds- cd _1= r
hS-C
vd _
va
V
ry suat sinh lqi cua co phieu trong ca hai
ket Ct.Jc duqc djnh nghia Ia:
Neu chung ta ap dt,Jng cung m(>t lai suat
chiet khau cho quyen ch9n nhll chung ta
da ap dt,Jng cho co phieu thl chung ta se thu
dllqc gia quyen chQn thai diem hi~n ti;ii Ia:
a
17.50/1.115 = 15.70.
Nhllng neu 15.70 Ia gia cua quyen ch9n
mua thl chung ta se de dang kiem dllqc
m<?t khoan lqi nhu~n tU arbitrage. Chung
ta da chung minh rang quyen chQn nay,
dllqc djnh gia Ia 14.02, co the duqc dt,Jng
de ti;IO ra mQt khoan cy SUat sinh lqi phi rui
ro Ia 9.6% neu n6 dllqc ban voi gia 15. Do
do, chung ta c6 the kiem dllqc th~m chi Ia
sa
Q-ACADEMY
nhieu hem neu quyen chQn mua dllqc ban
voi gia Ia 15.70. Nhll v~y qua r61a c6 dieu gl
do da khong dung a day.
Dieu khong dung day Ia ty suat sinh
lqi yeu cau cua quyen chQn khong the
giong voi ty suat sinh lqi yeu cau cua co
phieu. De c6 gia Ia 14.02, ty suat sinh lqi yeu
cau phai Ia:
d
u
uS
dS
--1 =r va- -1 =r
5
ry
s
5
s
suat sinh lqi cua quyen ch9n mua
trong hai ket CI,JC dllqc djnh nghia Ia:
ca
cu
u • cd
d
--1=r va-- 1 = r
c
c
c
5
Chung ta can chung dlloi di;ing : Cu
((1 +rue) va
cd =((1
=
+~c)
Gia trj ban dau cua danh m1,1c Ia hS- C
se gia tang thea lai suat phi rui ro de bang
VOi gia trj CUa danh m~,JC trong trllang hqp
tang gia Ia huS- Cu:
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 81NH GIA QUYEN CHON BANG M6 HINH NHI PHAN
145
Gi<i tri cua p thi giong nhau, (1 + r- d)/(u- d) bat chap soluqng thai k}r trong
mo hinh la bao nhieu.
Chung ta c6 the tim gi<i tri cua quyen chQn mua bang m9t trong hai phuong
phap da n6i (J tren. Tru&c het chung ta tinh gia tri cua Cu va Cd:
c
= (0.6)56.25+(0.4)0 =31.54
u
1.07
c
= (0.6)0+(0.4)0 =0.00
1.07
d
Chu ynguyen nhan vi sao gia tri cua quyen chQn mua l?i la $0.00 t?i thai diem 1
trong khi gia co phieu la 80 la bdi vi quyen chQn mua khong the het hi~u h,ic trong
tr?ng thai cao gia ITM t?i thai diem 2, do d6 n6 khong c6 gia tri t?i thai diem 1.
Gia tri quyen chQn mua t?i thai diem 0 la m9t binh quan c6 trQng so cua hai gia
tri c6 the xay ra cua quyen chQn mua trong m9t thai kY sau:
(1 + r)(hS- C)= huS- Cu.
Thay ((1 + rue) cho Cu va giai tim rue,ta
duqccongthuc:
rue= r + (rus- r)h(S/C}
Neu chung ta lam tudng tl! nhu tren
cho truong h.Q'P c6 phieu giam gia, chung
ta di1Q'C cong thuc:
r<le,;, r + (r<ls- r)h(S/C}
Thea djnh nghia, ty suat sinh IQ'i kyvQng
cua quy~n chQn mua Ia blnh quan c6 trQng
so cua ty suat sinh IQ'i trong truong hQ'p
tang gia va giam gia voi trQng so day Ia
xac suat cua ty suat sinh IQ'i trong truong
hQ'p tang gia va giam gia:
a
E(re) = qrue + (1 - q) r<le
Thay r + (rus- r)h(S/C) cho rue va r + (r<ls
- r)h(S/C} tho r<lc va biet rang qrus + (1 - q)
r<ls Ia tY suat sinh IQ'i ky VQng cua c6 phieu,
ky hi~u Ia E(r5), chung ta se duqc cong thuc
ella ty suat sinh IQ'i ky VQng cua quyen chQn
mua thea ty suat sinh IQ'i ky VQng cua c6
phieu Ia:
E(re) = r + [E(rs)- r]h(S/C).
Chung ta thay cong thuc tren rang ty
suat sinh IQ'i ky VQng cua quyen chQn mua
Ia lai suat phi rui ro c¢ng m¢t phan bu rui ro
tu
Q-ACADEMY
cO lien h~ voi phan bu rui ro cua c6 phieu,
E(rs) - r va m¢t thua so, h(S/C) phan anh
don bay cua quyen chQn mua. Trang vf d1,1
cua chung ta, h = 0.556, the vao cong thuc
chung ta duqc:
E(rc) = 0,07 + [0.115- 0.07]0.556(1 00/14.02)
=0.248.
Neu m¢t tai san dugc djnh gia dung
theo thi truong thl ty suat sinh IQ'i yeu cau
cua n6 se bang voi ty suat sinh IQ'i yeu cau
bai cac nha dau tl1. Do d6, ty suat sinh IQ'i
yeu cau cua quyen chQn Ia lai suat phi rui ro
va m¢t phan bu rui ro lien h~ voi phan bu
rui ro cua c6 phieu va don bay quyen chQn.
Chung ta thay day tY suat sinh IQ'i ky VQng
va yeu cau Ia 24.8% rna chung ta tlm thay
di1Q'c Ia ty suat sinh IQ'i yeu cau cua quyen
chQn de th6a muc gia Ia 14.02.
Nhung bat ke ty suat sinh IQ'i ky VQng
cua c6 phieu va quyen chQn mua Ia bao
nhieu ho~c Ia xac suat cua truorig hQ'p tang
giam Ia bao nhieu, chung ta van c6 the djnh
gia quyen chQn sll dvng each phudng phap
djnh gia arbitrage di1Q'c gioi thi~u trong
chl1dng nay va tl! tin rang chung ta khong
lam dieu gl bat c~p voi ty suat sinh IQ'i ky
VQnQ Va xac SUat thl;(c.
a
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
146 PHAN I QUYEN CHON
C= (0.6)31.54+(0.4)0 = .
17 69
1.07
Chu yla quyen chQn mua tuang tt;i dugc djnh gi<i theo mo hinh nhi phan m(>t thai
k)r l~i c6 gia tri cao han neu dinh gia theo mo hinh hai thai ky. T~i sao? Nho l~i
trong Chuang 3 rang m(>t quyen chQn mua voi thai gian dao h~n dai han thi se
khong bao gia c6 gia tri nho han m(>t quyen chQn mua c6 thai gian dao h~n ngtm
han rna thuang la c6 gia tri cao han. Neu nguyen tac nay khong dugc thoa man a
day thl da c6 dieu gi sai trong mo hinh nay.
Danh m~:~c phong ngita
Bay gia chung ta xem xet m(>t danh mvc phong ngua. Hinh 4.4 minh hQa cho quy
trinh nay. N6 rat huu ich de quan sat tong the mo hinh khi chung ta xem xet vi
dv nay. Ghi su quyen chQn mua nay dugc giao djch tren thi truang theo gia tr! ly
thuyet cua nola $17.69. Danh ffil.}C phong ngua bao gom vi the ban 1,000 quyen
chQn mua. So lu<;1ng co phan dugc mua t~i thai diem o dugc cho bai cong thuc
tinh h:
h= 31.54-0.00-0.701
125-80
HlNH 4.4 Vi dt,.~ m9t mo hinh nhi phan hai thai
ky
u2S= 15625
Cu2 = 5625
uS= 125
c.= 31.54
v. = 701(125)- 1,000(31.54)
= 56,085
• r. = (56,085152.410)- 1"' 0.07
h..= 1.0000
Mua 299 ~ chQn mua gi8
$31.54 ($9,430)
VfJ¥$9,430
Giii 701 r:iJ pMn gia $125, ban
701 q~ chQn mua giil $31.54,
llQ' mQt khoBn $9,430
S= 100
c = 17.69
h = 0.701
GiQo 701 clJ pMn gia $100, ban
1,000 q~ chQn mua gia $17.69
v = 701(100)- 1,000(17.69)
= 52,410
Q-ACADEMY
/
I
""
dS= 80
' \ C,=O.OO
V, = 701(80) -1,000(0.00)
= 56,080
r. = (56,080/52,410) -1"' 0.07
h,= 0.00
Ban 701 r:iJ pMn gia $80 ($56,080)
£lau tuo $56,080 We trai ph~
Giii 0 clJ phAn gia $80, ban 1,000
q~ chQn mua gia $0.00;
giCi $56,080 bang trai ~
!
1\
VJ = 701(156.25) -701(56.25)
- 9,430(1.07)
= 60,010
rh = (60,010/56,080)- 1 "' .07
udS= 100
Coo= 0.00
V00 = 701(100)- 701(0.0)
- 9,430( 1.07)
= 60,010
rh = (60,010/56,085)- 1 "' .07
Vdu = 0(100) -1,000(0.00)
+ 56,080(1.07)
= 60,006
rh = (60,006156,080) - 1 "' .07
&5=64
c;=o.oo
v; = 0(64) -1,000(0.00)
+ 56,080(1.07)
= 60,006
rh = (60,006156,080)- 1 "' .07
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 E>INH GIA OUYEN CHON BANG MO HINH NHI PHAN 147
Do do, chung ta mua 701 co phan va ban 1,000 quyen ch<;>n mua. Giao dich nay
co the tong ket I~ nhu sau:
Mua 701 co phan v&i gia $100 = $70,100 (tru san)
Ban 1,000 quyen ch<;>n mua v&i gia $17.69 = -$17,690 (nQ')
Dau tu thuan = $52,410 (gia tr! thuan)
Gia co phh~u tang len 125 Danh m1,1c bao gom 701 co phan v&i gia $125 va 1,000
quyen ch<;>n mua v&i gia $31.54. Gia tr! cua danh m1,1c Ia 701($125)- 1,000($31.54)
= $56,085. Khoan dau tu cua chung ta tang tu $52,410 len $56,085. B~n co the
nh~n ra cy suat sinh lQ'i (J day Ia 7%, Hii suat phi rui ro. De duy tri danh m1,1c suot
ky t&i, chung ta phai xem l~i cy so phong ngua. Ty so phong ngua m&i, hu, Ia:
h = 56.25-0 = 1
156.25-100
u
Ty so phong ngua m&i Ia m(>t co phan cho moi quyen ch<;>n mua.
De thiet l~p cy so phong ngua m&i, chung ta can 701 quyen ch<;>n mua ho~c
1,000 co ph an. Chung ta co the ho~c Ia mua l~i 299 quyen ch<;>n mua, chi ban 701
quyen ch<;>n mua ho~c Ia mua them 299 co phan de duQ'c 1,000 co phan. B&i vi
mua l~i cac quyen ch<;>n mua se it ton kern han nen gia su chung ta mua l~i 299
quyen ch<;>n mua v&i gia $31.54 moi quyen ch<;>n, tong chi phi la $9,430. De tranh
phai chi them tien tu chinh nguon quy cua chung ta, chung ta di vay theo Hii suat
phi rui ro.
Gia co phh~u giam xuong 80 Danh m1,1c chua 701 co phan v&i gia $80 va 1,000
quyen ch<;>n mua v&i gia $0.00. Gia tr! cua danh m1,1c la 701($80)- 1,000($0.00) =
$56,080 khac v&i ket qua cua truCing hQ'p gia co phieu tang len $125 chi vi sai so
cua vi~c lam tron so. B&i vi cy suat sinh lQ'i la giong nhau cho du gia co phieu tang
hay giam nen danh ffil,lC la phi rui ro. De duy tri danh ffil,lC phong ngua cho ky t&i,
chung ta phcli dieu chinh cy so phong ngua:
h
=
d
0.00-0.00
0 000
100.00-64.00 .
Do do, chung ta can 0 co ph an cho 1,000 quyen ch<;>n mua. Chung ta hi~n dang
nam gift 701 co phan, vi v~y chung ta co the ban tat eel cac co phan v&i gia $80 va
nh~n duQ'c tong c(>ng $56,080. Sau do dau tu toan b(> so tit~n nay vao trai phieu phi
rui ro chi tra theo Hii suat phi rui ro. Vao cuoi thCii k}r thu hai, trai phieu se thanh
toan $56,080 c(>ng v&i 7% Hii suat.
Gia co phieu tang tu 1251en 156.25 Chung ta ban 701 co phan v&i gia $156.25,
quyen chQn mua duQ'c thljs hi~n v&i gia $56.25 tren moi quyen ch<;>n va chung
ta phcli tra $9,430 c(>ng v&i 7% hii vay. Gia tr! cua danh m1,1c Ia 701($156.25) 701($56.25)- $9,430(1.07) = $60,010 m(>t tY suat sinh lQ'i la 7% tu kY tru&c.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
148 PHAN I OUYEN CHON
Gia co phieu giam tu 125 xuong 100 Chung taco 701 co phan tri ghi $100 moi
co phan, 701 quyen chqn mua tri gia $0.00 moi quyen ·chqn va phai thanh to an
cho khoan vay la $9,430 c{>ng v&i Hii vay, tong gia tri cua danh mt.Ic la 701($100)701($0.00)- $9,430(1.07) = $60,010 m{>t tY suat sinh lqi la 7% tit ky tni&c.
Gia co phieu tang tu 80 len 1oo Danh mt.Ic coo co phan, 1,000 quyen chqn mua
tri gia $0.00 va trai phieu tr! gia $56,080 c{>ng v&i 7% Hii suat. Tong gia tri danh
ffil.IC la 0($100) - 1,000($0.00) + $56,080(1.07) = $60,006 ffiQt tf suat sinh lqi la
7% tit Icy tni&c.
Gia co phieu giam tu 80 xuong 64 Chung ta co 0 co phan v&i gia $64, 1,000
quyen chqn mua het hi~u h,tc co gia tr! bang 0 va so von goc c{>ng v&i Hii vay
cua trcii phieu phi rui ro. Gia tri cua danh ffil.IC nay la 0($64) + 1,000($0.00) +
56,080( 1.07) = $60,006. Gia tri nay xet ve ban chat la bang v&i ket qua cU. a eac
tniO'ng hqp tren, st,t chenh l~ch ch~ng qua la do sai so cua vi~c lam tr(m. Do do,
bat chap gia CO phieu bien d{>ng nhti the nao thi danh ffil.IC phong ngita cling cho
m{>t ty suat sinh lqi la 7% cho moi thO'i ky.
Bay giO' chung ta xem xet dieu gi se xay ra neu quyen chqn bi dinh gia sai.
Quyen chqn mua bi dlnh gia sai trong mo hinh hai thai ky
Neu quyen chqn mua bi dinh gia sai t~i thO'i diem o thi Lu~t m<?t gia bi vi ph~m va
m{>t ca h{>i arbitrage ton t~i. Neu quyen chqn mua bi dinh gia thap, chung ta nen
mua no va ban khong h co phan. Neu quyen chqn mua bi dinh gia cao, chung ta
nen ban no va mua h co phan. Tuy nhien, vi~c chung ta kiem dtiqc lqi nhu~n tit
arbitrage trong thO'i Icy dau, thO'i ky thu hai hay trong ca hai thO'i ky se pht.I thu<?c
vao gia quyen chQn mua dtiqc dieu chinh nhti the nao so v&i gia tri can bang ly
thuyet cua no t~i thO'i diem cuoi thO'i ky dau tien. Neu khong phai nhti v~y thi
chung ta khong the kiem duqc m9t tY suat sinh lqi cao han Hii suat phi rui ro trong
suot thO'i ky dau tien. Quyen chqn mua phai dtiqc dtnh gia m{>t each chinh xac
t~i thO'i diem cuoi thO'i Icy thu hai boi vi no het hi~u lt,tc t~i thO'i diem nay. Chung
ta hoan toan khong can ban den vi~c m9t quyen chqn co the bt danh gia sai vao
ngay het hi~u lt,tc.
Ty suat sinh lqi cua hai thO'i ky la m{>t trung binh nhan cua hai tY suat sinh
lqi m{>t thO'i ky; nghia la, neu 6% la tY suat sinh lqi trong thO'i Icy dau tien va
9% la ' suat sinh lqi cua thO'i ky thu hai thi tY suat sinh lqi hai thO'i ky se la
(1.06)(1.09) -1 = 0.07 49 , hay 7.49%. Neu m{>t trong hai cy suat sinh lqi bang H'ii
suat phi rui ro va eai con l~i cao han thi tY suat sinh lqi hai thO'i Icy se cao han H'ii
suat phi rui ro. Neu m{>t trong hai tY suat sinh lqi thap han Hii suat phi rui ro va
eai con l~i cao han thi tY suat sinh lqi tong c{>ng van co the cao han lai suat phi rui
ro. Ty suat sinh lqi kiem duqc trong toan b9 hai thO'i ky se cao han lai suat phi rui
ro neu quyen chqn bi dinh gia sai t~i thO'i diem 0, vi~c lt,ta chqn vi the mua ho~c
ban thich hqp va duy tri tY so phong ngita hqp ly.
Co rat nhieu ket qua co the xay ra cho m<?t danh ffil.IC phong ngita nhti v~y
va co le se mat ca m9t chuang de minh hqa cho dieu nay. Do do, chung ta chi
thao lu~n nhung trtiO'ng hqp m{>t each tong quat. Trong moi trtiO'ng hqp, chung
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 DINH GIA QUYEN CHON BANG MO HlNH NHI PHAN 149
ta se gia djnh ding m<}t t}r so phong ngua h<Jp ly du<Jc duy tri va nha dau tu chi
mua quyen chQn mua khi chung bj djnh gia thap ho~c djnh gia chinh xac va
nha dau tu chi ban quyen chQn khi chung du<Jc dinh gia cao ho~c du<Jc djnh gia
chinh xac.
Gia su ban dau quyen chQn mua du<Jc djnh gia cao va van duy trl nhu v~y cho
den cuoi thai k)r dau tien. Bai vi quyen chQn mua khong giam gia dude trb ve gia
trj dung nen t}r suat sinh l<Ji trong thai ky dau tht,tc te khong the thap han Hii suat
phi rui ro. Tuy nhien vi quyen chQn mua phai du<Jc djnh gia m<}t each chinh xac
vao cuoi thai k)r thu hai nen tY suat sinh l<Ji cua thai k)r thu hai phai cao han de
thoa man dieu ki~n nay. Cuoi cling, t}r suat sinh l<Ji cua ca hai thai k)r se vli<Jt qua
lai suat phi rui ro.
Neu ban dau quyen chQn du<Jc djnh gia cao va sau do du<Jc djnh gia chinh
xac vao cuoi thai ky dau tien thi ty suat sinh l<Ji kiem du<Jc trong suot thai ky
dau tien se vli<Jt qua lai suat phi rui ro. Ty suat sinh l<;1i kiem du<jc trong thai
ky thu hai se bang lai suat phi rui ro bbi vi quyen chQn mua du<Jc djnh gia
dung vao thai diem bat dau ky thu hai va van du<Jc dinh gi<1 dung vao cuoi
thai ky thu hai. Do do, ty suat sinh l<Ji trong toan b<} hai thai ky se cao han lai
suat phi rui ro.
Neu quyen chQn mua du<Jc dinh gia cao vao thai diem bat dau va trb nen hi
dinh gia thap vao cuoi thai ky dau tien thi tY suat sinh l<Ji kiem du<jc trong thai ky
nay se cao han lai suat phi rui ro. Dieu nay la bbi vi quyen chQn mua da giam gia
m<}t khoan nhieu han can thiet de trb ve gia tri can bang va gia day co gia trj thap
han gia tri can bang. TC;li thai diem nay, chung ta can dong vi the cua danh m\}C
phong ngua va thiet l~p m<}t danh m\lc phong ngua m&i cho thai ky thu hai, bao
gom m<}t vi the mua quyen chQn mua hi dinh gia thap va m<}t vi the ban co phieu.
Chung ta co the dau tu khoan chenh l~ch vao trcii phieu phi rui ro. Ty suat sinh l<Ji
cua thai k)r thu hai se cao han nhieu so v&i lai suat phi rui ro. Ty suat sinh l<Ji cua
ca hai thai ky se (1 tren muc lai suat phi rui ro.
Bang 4.1 tom tat cac ket qua nay. Cac ket lu~n tuang t1,i dugc ap d\lng cho m<}t
quyen chQn mua hi dinh gia thap m~c du vi~c giai thich co khac doi chut bai vi
danh m\}c phong ngua avi the ban.
BANG 4.1 Cac ket qua phong ngua trong mo hinh nhi phan hai thai ky
. ;\ ;,_~ 'ft· .s\l~~"s~ t'/i.~~!'t\~hmyc phong ngiia
· ·...
· 'f~ ~/o'V'liilw suit '·hrruno
-.<7 ·:f;r~~~-icFi;" 1:~~~ lj, 2., ·... · llai thai kY
Quyen chQn du<;tc djnh gia cao vao dau thai kt I
Tr~ng
thai cua quyen chQn t~i dau thOi k}' 2
Dinh gia cao
Khongro
Cao hdn
Cao hdn
Dinh gia dung
Cao hdn
Bang
Cao hdn
Dinhgia tMp
Cao hdn
Cao hdn
Cao hdn
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
150 PHAN I OUYEN CHON
I
PHAN MlJ RQNG CUA MO HlNH NHI PHAN
Djnh gia quyen ch9n ban
Chung ta c6 the su d1,mg mo hinh nhi phan de dinh gia cac quyen ch<;>n ban ciing
giong nhu chung ta da lam doi voi quyen ch<;>n mua. Chung ta su dt,mg cac cong
thuc tudng tlj nhung thay vi C\). the hoa cac ket qua cua quyen ch<;>n mua t~i ngay
dao h~n thi chung ta su dt,mg cac ket qua cua quyen ch<;>n ban t~i ngay dao h~n.
De thay sl) khac bi~t b~n hay nhin vao Hinh 4.3. Khi d6 chung ta chi can ddn gian
thay C bang P ciing giong nhu chung ta the P vao C trong moi cong thuc. Cac
cong thuc c6 lien quan cling duqc trinh bay de ti~n theo d6i.
2
2
p = p Pu2 +2p(1-p)Pud +(1-p) Pd2
2
(1 + r)
pu
pP 2 + (1- p)Pud
= u
1+r
P -P
ud h
h = u2
u
u 2S-udS' d
' pd
=
pPud + (1- p )Pd2
1+r
pP + (1- p)Pd
' p = .::..........;U~__:._--=....::_..:::..
1+r
= Pud -Pd2
p p
h = u- d
udS-d 2S'
uS-dS.
Xem 1~ vi d\1 rna chung ta da su dt,mg &tren nhung chung ta se dinh gia quyen
ch<;>n ban kieu chau Au hai thbi Icy c6 gia thl,tc hi~n la 100. Cac gia tri cua quyen ch<;>n ·
ban t~i ngay dao h~ nhu sau:
Pu2 = Max(O, 100- 156.25) = 0.00
Pud = Max(O, 100- 100) = 0.00
Pd2 = Max(O, 100- 64) = 36.00
Chu yve each su dt,mg cong thuc tinh gia tri n<)i t~i cua quyen ch<;>n ban vao
ngay dao h~n, gia tri nao cao hdn trong hai gia tri Ia 0 va hi~u so cua gia thl,tc hi~n
tru cho gia co phieu, se duqc ch<;>n. Bay gib chung ta quay l~i thbi diem 1, su d\lng
cung cong thuc rna chung ta da ap d\].ng cho quyen ch<;>n mua:
p
=
u
(0.6)0+(0.4)0 0.00
1.07
p = (0.6)0+(0.4)36 13.46
d
Dinh gid m¢t quyen ch9n bdn being
mo hinh nhi phdn c6 quy trinh cimg
gi6ng quyen chc;m mua tril vi~c k€t
qua thanh todn t(,li ngay ado h(,ln the
hi~n quyen dtiqc ban co phieu co sa.
Q-ACADEMY
1.07
Nhu v~y m<)t Ian nfia, gia tri cua quyen
ch<;>n Ia mc}t binh quan co tr<;>ng so cua hai
gia trj c6 the xay ra cua n6 trong kY ke tiep,
voi tr<;>ng sola p va 1 - p, chiet khau 1 thbi ky
theo lai suat phi rui ro. Bay gib chung ta tlm
gia tri t~i thbi diem o:
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 DINH GIA QUYEN CHON BANG MO HiNH NHI PHAN 151
P= (0.6)0+(0.4)13.46 = .
5 03
1.07
Bay gia chung ta xem xet tofm b(> m(>t vi d\1 phong ngua. Cac van de co ban
deu gi6ng vi~c phong ngua v&i quyen chQn mua nhung thay vi ban quyen chQn
mua de phong ngua cho m(>t vi the mua co phieu thi bay gia chung ta mua quyen
chQn ban. Cac quyen chQn mua bien d(>ng cimg chieu v&i gia co phieu, vi v~y de
phong ngua, chung ta phai ban cac quyen chQn mua. Tuy nhien, cac quyen chQn
ban l~i bien d(>ng nguQc chieu v&i gia co phieu, vi v~y de phong ngua cho co
phieu, chung ta mua quyen chQn ban.
Cong thuc de tinh cy s6 phong ngua cling gi6ng nhu trong quyen chQn mua:
lay gia quyen chQn Icy t&i trong truang hQp co phieu tang gia tru cho gia quyen
chQn Icy t&i trong truang hQp co phieu giam gia. Do do, t~i thai diem o cy s6
phong ngua la:
h= 0- 13 .4 6 --0.299
125-80
Dau tru trong trtibng hQp nay ham yding chung ta can mua co phieu va ban
quyen chQn ban, nhung b&i vi quyen chQn ban bien d(>ng ngtiQc chieu v&i gia
co phieu, vi v~y dau tru khong co y nghia. H~ s6 nay cho biet ding lai ho~c lo tu
quyen chQn ban xay ra khi co phieu tang gia ho~c giam gia, nhu v~y thi khong the
cau thanh m(>t danh ml,lC phong ngua. Cong thuc tinh h~ s6 phong ngua tU mo
hinh quyen chQn mua gia djnh ding chung ta dang mua co phieu va ban quyen
chQn. Neu chung ta th~t slj phai phong ngua bang quyen chQn ban, chung ta se
mua co phieu va mua ca quyen chQn ban khi do h~ s6 phong ngua se la s6 duong.
Ho~c don gian hon chung ta van co the dung cong thuc tinh h nhu eli, chi can nh&
doi dau cua h~ so h. Tom l~i, chung ta can mua 299 co phan va mua 1,000 quyen
chQn ban. Dahh ffil,lC nay se trj gia:
299($100) = $29,900 (b~ng c6 phftn)
1,000($5.03) = $5,030 (b~g cac quy~n chQn ban)
T6ng c(>ng = $34,930
Chung khoan tang gia lim 125 Chung taco 299 co phan trj gia $125 moi co
phan Va 1,000 quyen chQn ban trj gia $0.00 moi quyen chQn, tong gia trj danh ml,lC
la 299($125) + 1,000($0.00) =$37,375. Gia tri nay cao hon xap xi 7% so v&i s6 tien
dau tu ban dau la $34,930. Bay gia cy s6 phong ngua m&i la:
h =
u
Q-ACADEMY
0-0
=0.
156.25-100
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
152 PHAN I QUYEN CHON
Vi v~y, chung ta khong can m9t co phan n~w eel cho 1,000 quyen ch<;>n ban. Chung
ta ban 299 CO phan, thu dtic;1C 299($125) = $37,375 va dau tti SO tien nay vao trai
phieu phi rui ro v&i Hii suat la 7%.
Chung khoan giam gia xuong 80 Chung ta c6 299 co phan tri gia $80 va
1,000 quyen ch<;>n ban tri gia $13.46, vi v~y tong gia tri danh m1,1c la 299($80) +
1,000($13.46) = $37,380. Gia trj nay bang v&i trttang hc;1p rna co phieu tang gia len
$125, tru phan chenh l~ch do lam tr(m so. M9t Ian nua, cy suat sinh lc;1i l~i la 7% so
Vdi kholm dau tti ban dau la $34,930. Ty so phong ngua bay gia la:
h
=
d
0-36 --1.0000
100-64
Nhtt v~y, bo qua dau tru, chung ta bay gia can 1.000 co phan va 1,000 quyen ch<;>n
ban ho~c 299 co phan va 299 quyen ch<;>n ban. Gia su chung ta mua them 701 co
phan de c6 1,000 co phan va 1,000 quyen ch<;>n ban. Vi~c mua co phieu nay seton
tien vi v~y chung ta di vay v&i U'ii suat 7%. Bay gia chung ta c6 1,000 co phan tri
gia $80 moi co phan, 1,000 quyen ch<;>n ban trj gia $13.46 moi quyen ch<;>n va m9t
khoan nc;1 vay $56,080.
Gia co phieu tang tu 125 len 156.25 Chung ta chi c6 m9t trai phieu trj gia
$37,375(1.07) = $39,991, tY suat sinh lc;1i la 7% cho thai ky nay.
Gia co phieu giam tu 125 xuong 100 M9t Ian nua, chung ta chi c6 m9t trai
phieu tri gia $37,375(1.07) = $39,991, tY suat sinh lc;1i la 7% cho thai kY nay.
Gia co phieu tang tu 80 len 100 Bay gia chung ta c6 1,000 co phan trj gia $100,
1,000 quyen ch<;>n ban khong c6 gia trj va chung ta nc;1 $56,080(1.07) = $60,006
cho khoan vay. Do d6, tong gia tri danh m1,1c la 1,000($100) + 1,000($0.00) $60,006 = $39,994. Gia trj nay bang v&i hai trttang hc;1p tren ngo~i tru m9t khoan
sai so nho do lam tr(m. Ty suat sinh lc;1i cho thai k}r nay ciing la 7%.
Gia co phieu giam tu 80 xuong 64 Chung ta bay gia c6 1,000 co phan trj gia
$64 moi co phan, 1,000 quyen ch<;>n ban trj gia $36 va nQ' m9t khoan $56,080(1.07)
= $60,006. Do d6, tong gia trj danh m1,1c la 1,000($64) + 1,000($36) - $60,006 =
$39,994. Cling m9t gia trj va cy suat sinh lc;1i 7% nhtt trttang hc;1p tren.
Vi v~y chung ta thay rang chi Can danh ffil,IC dtiQ'C duy tri mQt each thich hc;1p
thi chung ta se kiem dttc;1c cy suat sinh lc;1i phi rui ro cho moi thai ky. Neu quyen
ch<;>n ban bj djnh gia sai, chung ta se th\fc hi~n vi the c6 lc;1i va phong ngua cho n6
bang co phieu. Vi dl,l, neu quyen ch<;>n ban dtic;1C ban vdi m9t muc gia thap hcJn
trong mo hinh, chung ta nh~n ra rang n6 da bi djnh gia thap. Khi d6 chung ta se
mua quyen ch<;>n ban va phong ngua bang each mua m9t soltic;1ng co phieu ttidng
ling. Neu quyen ch<;>n ban dttc;1c djnh gia cao, chung ta se ban n6 nhttng de phong
ngua chung ta can ban khong co phieu.
Quyen chqn ban kieu My ifu'C1C thi!C hi'n som
Mo hlnh nhj phan hai thai Icy la m9t cd hQi tuy~t vai de minh h<;>a cho cac quyen
ch<;>n
kieu My dttc;1c
thl,fc hi~n sdm nhtt the nao. Chung ta su dt,mg l~i quyen ch<;>n
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 DINH GIA OUYEN CHON BANG MO HINH NHI PHAN 153
ban hai th<1i Icy tren vai gi<1 thl;ic hi~n Ia $100 nhung gia su nola m9t quyen chqn
ban kieu My. Dieu nay c6 nghia Ia trong suot d<1i song cua quyen chQn chung ta
c6 the thl;ic hi~n sam t<].i bat cu m9t th<1i diem nao neu d6la cd h9i tot nhat. Dieu
nay cfmg c6 nghia Ia t<].i bat cu m9t diem nao tren Sd do cay nhi phan khi quyen
chQn ban (J tr(}.ng thai cao gia ITM thi chung ta phai xem xet c6 dang de thl;ic hi~n
sam quyen chQn khong.
Vi d1.,1, trCJ l(}.i vai gia tri quyen chQn ban kieu chau Au da duqc tinh t<].i th<1i
diem 1. Gia tri cua chung Ia:
6
· · co
. ;. ph.~
- . oo kh.1 gta
teu t'a $125 ,
Pu -- (0. )0+(0.4)0 -o
1.07
6
36
., co;. ph.~
teu I'a $80 .
Pu -- (0. )0+(0.4) -13 .46 kh"1 gta
1.07
Khi gia co phieu Ia 125 thi quyen chQn ban Ia ki~t gia OTM, vi v~y chung ta khong
can phlti ban khoan ve vi~c thl;ic hi~n quyen chQn hay khong.Tuy nhien, khi gia
co phieu Ia 80, quyen chQn ban Ia cao gia ITM va chung ta c6 quyen duqc thtjc
hi~n n6. Th ljc ra, quyen chQn ban cao gia ITM m9t khoan $20 [Max( 0, 100 - 80)],
chenh l~ch xa so vai gia tr! khong thtjc hi~n quyen chQn Ia $13.46. Vi v~y, chung ta
thl;ic hi~n quyen chQn, nghia Ia chung ta thay the gia tr! Pd da tinh to an 13.46 bang
20. Do d6, chung ta bay gi<1 c6 Pu = 0 va Pd = 20. Khi d6 gia tr! t<].i th<1i diem 0 Ia:
P= (0.6)0+(0.4)20 = .4S
7
1.07
Chung ta phru xem xet kha nang thtjc hi~n
quyen chQn ngay l~p tuc nhung vi n6 dang
dcmg m(>t quyen chc;m ban kieu My
ngang gia ATM nen khong c6 ly do gi de thtjc
OliCJC thf/C hi~n sam bQng each thay
the gia trf tfnh dt19c bdng gia trf n(>i t(li
hi~n n6 hom nay. Chu y rang gia tr! cua n6 de
neu n6 c6 gia trf cao hO'n.
nh~n thay Ia cao hdn gia tri cua quyen chQn
ban tudng ung kieu chau Au Ia 5.03.
Xay dtjng m9t danh m1.,1c phong ngua bang cac quyen chQn kieu My cung theo
mQt quy trinh tlidng tlj nhli xay dtjng m{>t danh m1.,1c phong ngua vai cac quyen
chQn kieu chau Au ngo(}.i tru vi~c chung ta su d1.,1ng gia tri cua quyen chQn kieu My
de tinh toan gia trj danh m1.,1c Va tf SO phong ngua.
Mo hinh nhf phdn c6 the tfnh toan de
Co tuc, quyen chqn mua kieu Chau Au va
quyen chqn mua kieu My au,c thl!c hi•n som
Doi vai cac quyen chQn mua co phieu khong c6 co tuc dudng nhien Ia se khong
c6 chuy~n thtjc hi~n sam quyen chQn. Bay gi<1 chung ta se xem xet vi~c thl;ic hi~n
sam se tac d{>ng nhu the nao den cac quyen chQn mua kieu My trong mo hinh nhi
phan. De lam duqc dieu nay chung ta phai bo sung co tuc cho co phieu.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
154 PHAN I QUYtN CHON
C6 rat nhieu each de dtia co tuc vao mo hinh. Cach ddn gian nhat Ia the hi~n co
tuc bang m{>t tf suat 8 phan tram. Do d6, khi gia co phieu tien den Icy chia co tUc n6
se giam 8% ngay khi n6 da duqc chia co tuc. Khi d6 chling ta se su d\mg gia co phieu
da chia co tuc de dua vao cong thuc nh! phan. Neu gia tr! n{>i tf;li cua quyen chQn mua
trti&c khi n6 duqc chia co tl:lc cao hdn gia tr! duqc tinh toan b&i cong thuc nh! phan
thi quyen chQn mua d6 se duqc tht;tc hi~n. Khi d6 gia tr! n{>i tf;li thay the cho gia tr!
bCii cong thuc nh! phan.
Xem xet lf;li vi d1,1 hai thC1i Icy rna chung ta da n6i den trong phan trti&c cua
chtidng nay. B&i vi chung ta muon xet trtiC1ng h<;lp quyen chQn mua dti<;IC tht;ic
hi~n s&m nen chung ta gia d!nh m{>t t-y 1~ chi tra co tl:lc cao m{>t each h<;1p ly la 10%
va gia su co tuc dti<;lc chia va co phieu d trf;lng thai da chia co tUc tf;li thC1i diem 1.
T<;li thC1i diem 1, neu gia co phieu la 125, n6 se dti<;lc tra 12.50 co tuc va giam xuong
con 112.50. Neu gia co phieu giam xuong 80, se tra co tuc la 8 va giam xuong 72.
Trong ky ke tiep, bien d{>ng gia co phieu dt;ia tren gia tr! 112.50 hay 72 va gia tr!
cua co phieu se la 140.625, 90 ho~c 57.60. Qua trinh nay du<;lc bieu dien bang
Hinh 4.5. Gia quyen chQn mua tudng ung tf;li ngay dao hf;ln Ia:
Cu2 = Max(O; 140.625 - 100) = 40.625
Cud = Cdu = Max(O; 90.00- 100) = 0
Cd2 = Max(O; 57.60- 100) = 0
Gia quyen chQn mua kieu chau Au sau m9t thC1i ky la:
c
= (0.6)40.625+(0.4)0 =22. 78
1.07
u
c
= (0.6)0+(0.4)0 =0.00
d
1.07
Do d6, gia tr! quyen chQn mua kieu chau Au tf;li thC1i diem o la:
C= (0.6)22.78+(0.4)0 =l .
2 77
1.07
Chu y la gia tri nay thap hdn gia tri cua quyen chQn trong trtiC1ng h<;1p co
phieu khong c6 co tl:lc la 17.69. Co tuc luon luon lam giam gia tr! cua m{>t quyen
chQn mua kieu chau Au bCii vi chung tti<;lng trting cho m9t khoan thanh toan
hdn la m9t khoan tai dau tu cua doanh nghi~p nham m1,1c dich tf;lo ra st;t tang
trtiCing trong gia co phieu.
Bay giC1 gia su quyen chQn mua theo kieu My va chung ta chuyen tii thC1i
diem 0 den thC1i diem 1, gia djnh la gia co phieu tang len 125. Cong ty chi tra
m{>t tY 1~ chia co tuc Ia 10% cua 125 hay la 12.50. Khi dieu nay xay ra gia co
phieu giam xuong 112.50. Nam gill m{>t quyen chQn mua kieu My chungta c6
quyen
tht,tc hi~nTOEIC
no trtidC
CO -phieu
CO tuc,
doANALYSTS
do tra 100 va nh~n
Q-ACADEMY
- IELTSkhi
- CFA
ROAD dti<;IC
TO BIGchia
4 - TOOLS
FOR
ONTHISV.COM
CHUONG 4 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HiNH NHI PHAN 155
HlNH 4.5 Duong di cua gia c6 phieu trong hai thCti ky voi ty I~ chi a c6 tuc Ia 10% t~i thai diem 1
112.50(1.25) = 140.625
100(1.25) =125
c6 tLrc Ia 12.50
Gill khi d8 dlia clJ tLrc Ia 112.50
112.50(0.80) = 90
72(1.25) =90
100(0.80) =80
c6tLrc Ia 8
oo khi da dlia clJ ttrc 1a 12
72(0.80) =57.60
duqc m9t co phieu tr! gia 125. Khi co phieu duqc chia co tuc, gia tr! cua n6
giam xu6ng 112.50 nhung chung ta phai c6 co phieu tnioc khi n6 duqc chia co
tuc, chung ta duqc quyen nh~n co tuc va c6 m9t gia tr! thuan Ia 25. Do d6, gia
tr! quyen chQn t<,J.i thai diem nay la 25. N6i each khac, chung ta don gian chQn
thtjc hi~n quyen chQn tnioc khi den thai diem rna co phieu da duqc chia co tuc
va d<,J.t duqc gia tr! n(>i t<,J.i la 25. Do d6, chung ta thay the gia tr! duqc tinh b&i
cong thuc nh! phan la 22.78 trong vi dl,l trtioc cua quyen chQn mua kieu chau
Au bang gia tr! 25. Do d6, chung ta c6 Cu=25. T<,J.i thai diem 1 neu gia co phieu
giam xu6ng 80, chung ta khong the thtjc hi~n sam quyen chQn vi quyen chQn
mua tr<,J.ng thai ki~t gia OTM.
a
Tr& l<,J.i thai diem o, chung ta tim duqc gia tr! cua quyen chQn mua kieu My la 1:
C= (0.6)25+(0.4)0 =l .
4 02
1.07
Bang m(>t each tiep c~n khac, gia su cong ty chi tra m(>t khoan co tuc bang
khoan dola C\1 the t<,J.i thai diem 1. Chung ta cho khoan co tuc nay la 12 ch~ng h<,J.n.
Bay gia van de don gian han. Nhu hlnh 4.6 the hi~n, t<,J.i thai diem 1, co phieu a
1.
B<:~n c6 the nho l<:~i rang 14.021a gia trj cua quyen ch<;>n mua m(>t thai ky. Khong c6 moi lien
h~ nao giua gia tri quyen chqn kieu Chau Au m(>t thai ky va gia tri quyen chqn kieu My hai
thai ky ngoai dieu nay, trong tn.Jang hqp sau, chung ta tht,tc hi~n quyen chqn t<:~i thai cMm
1, bang each bien n6 thanh quyen chqn m<?t thai ky m(>t each hqp ly.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
156 PHAN I OUYEN CHON
HlNH 4.6
£>Liang di cua gia co phh~u trong mo hlnh nhj phan hai thai ky v6'i co tuc $12
t~i thai di~m 1
113(1.25) = 141.25
100(1.25)
=125
c6 tu'C: Ia 12
Gia khi da dlia dJ tu'C: Ia 113
113(0.80)
=90.40
68(1.25)
=85.00
100(0.80) =80
c6 tuoc ra 12
Gia khi cra dlia dJ tuoc Ia 68
68(0.80) = 54.40
tr~ng thai
da chia co tuc nen gia tri la 113 ho~c 68. Neu gia co phieu la 113 va giam
gia t~i thai diem 2, gia tri m&i cua n6 la 113(0.80)=90.40. Neu gia co phieu la 68
va tang gia t~i thai diem 2, gia tri m&i cua nola 68(1.25)=85. Do d6, tr~ng thai o
giaa thai diem 2 se khong giong nhau bat chap gia co phieu Ia bao nhieu t~i thai
diem 1. Trong vi d1,1 minh hQa o day, dieu d6 thtjc st.t khong phai Ia 1 van de: Gia
tri quyen chQn c6 the van duQ'c tinh theo each thong thuang. Nhung khi chung
ta mo rc)ng rna hinh bao gom nhieu thai ky thi day tht.tc st.t Ia m9t van de doi hoi
nhfing yeu cau ve tinh toan.
Mc)t cay nhi phan rna bien dc)ng tang duQ'c theo sau hoi mc)t bien dc)ng giam
d~t b~n vao cimg mc)t vi tri cua truang hQ'p bien dc)ng giam theo sau hoi m9t bien
dc)ng tang duQ'c gQi la cay nhi phan bli hc;1p. Khi m9t bien dc)ng tang duQ'c theo
sau hoi m9t bien dc)ng giam khong d~t b~n vao cimg m9t vi tri cua truang hQ'p
bien dc)ng giam theo sau hoi mc)t bien dc)ng tang duQ'c gQi la cay nhj phan khong
bli hc;1p. Doi v&i mc)t cay nhi phan v&i n thai ky, mc)t cay nhi phan tai hQ'p se c6 n
+ 1 gia co phieu cuoi cling. C6 2" duang di rieng bi~t den gia co phieu cuoi cling
nhung se c6 mc)t vai duang dan d~t b~n t~i cling mc)t vi tri; do d6, chung ta khong
can phai xem xet tUng duang dan de tim ket qua cuoi cling. Dieu nay rat don gian
va lam giam cac tinh toan trong mc)t cay nhi phan v&i mc)t so lliQ'ng rat l&n cac
thai ky. Mc)t cay nhi phan khong tai hQ'p se c6 2n duang diva do d6, c6 2n ket qua
cuoi cling. Neu n Ian, thi so luqng nay se tro nen do SQ rat nhanh va se dan den
nhfing kh6 khan ve m~t tinh toan th~m chi doi v&i nhfing may tinh nhanh nhat.
Hinh 4. 7 minh hQa mc)t cay nhi phan tai hQ'p va khong tai hQ'p ba thai k-y.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 81NH GIA QUYEN CHON BANG M6 HlNH NHI PHAN 157
HiNH 4.7 Cay nhj phan tai hc;tp va khong tai hc;tp ba thai ky
(a) Cay nhj phan tai hgp
(b) Cay nhi ph8n khong tai hgp
M9t thu thu~t d~c bi¢t c6 the la don gian dang ke cac tinh toan nhi phan cho
tn.tang h<;1p quyen ch<;>n kieu My c6 co tuc. NhCi l<.ti trong Chtidng 3, trong trttang
h<;1p c6 co tUc, chung ta tru di hi¢n gia cua co tuc tu gia co phieu va su dt,mg gia
tri da dieu chinh nay trong cong thuc. Chung ta c6 the lam giong nhti v~y trong
trttang h<;1p d day. Chung ta don gian gia dinh ding co tuc dtt<;1c dl,i doan hoan
toan va khi d6 gia co phieu tru di hi¢n gia cua co tuc theo quy trinh nhi phan.
Hinh 4.8, minh h<;>a each tiep c~n. Gia co phieu hi¢n t<.ti la $100 nhttng chung
ta dieu chinh gia tri nay cho 100- 12/1.07 = 88.79. Khi d6, gia tri 88.79 nay tang
len hay giam xuong theo thua so 1.25 ho~c 0.80. Do do, t<,J.i thai diem 0, gia co
phieu dti<;1c xem xet la 100, bao gom hi¢n gia cua co tUc la 12/1.07 = 11.21 va
phan con l<,J.i cua gia co phieu, 88.79 phan anh kha nang tang trtidng tiem an cua
co phieu. T<.ti thai diem 1, neu co phieu tang gia chung ta dieu chinh 88.79(1.25)
= 110.99. TrttCic khi co phieu dtt<;1c chia co tl:ic, co gia tri thl,ic tela 110.99 + 12 =
122.99. Sau d6, l~p tuc giam xuong 110.99 khi dtt<;1c chia co tl:ic. Neu t<,J.i thai diem
1, gia CO phieu giam xuong thi muc gia dti<JC dieu chinh }a 88.79(0.80) = 71.03.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
158 PHAN I OUYEN CHON
HlNH 4.8 Duong di cua gia co phh~u trong mo hinh hai thai kyvoi co tuc $12 va gia co
phieu trlt cho hi~n gia cua co tuc theo quy trinh nhj phan.
88.79(1.25) = 110.99
c6hicla 12
Gifl c6 phi~ 122.99
=
110.99(0.80) 88.79
71.03(125) = 88.79
100-12/1.07 =88.79
88.79(0.80) = 71.03
c6 tLrc la$12
Gi8 dJ ph~ 83.03
71.03(0.80) =56.82
Tntoc khi duqc chia co tuc, gia co phieu la 83.03. Sau d6 co phieu duqc chia co
tuc va gia giam xuong 71.03. Chung ta xem trong hinh t~i thO'i diem 2, diem chinh
gifta la giong nhau voi gia co phieu la 88.79 bat chap duO'ng dan den muc gia nay
la til dau.
Bay giO' chung ta c6 the tinh gia quyen chqn mua m<)t each de dang:
Max(O; 138.74- 100) = 38.74
Cud= Max(O; 88.79- 100) = 0.00
Cdz = Max(O; 56.82- 100) = 0.00
Cu2 =
Bay giO' chung ta tr6' l~i thO'i diem 1. Neu quyen chqn mua kieu Chfm Au, chung
ta tinh toan gia tri cua n6 la:
c
= (0.6)38.74+(0.4)0 =21.72
1.07
u
c
=·(0.6)0+(0.4)0 =0
d
1.07
Tuy nhien, neu quyen chqn mua theo kieu My thi t~i thO'i diem 1 khi gia co phieu
la 122.99, chung ta c6 co h<)i tht,tc hi~n quyen chqn truoc khi co phieu duqc chia
co tuc. Trong truO'ng hqp nay chung ta nh~n duqc m<)t khoan thanh toan 22.99,
ket qua thu duqc til gia co phieu la $100, nh~n co tuc $12 va gia co phieu giam
xuong $110.99. BO'i vi khoan thanh toan nh~n duqc khi tht,1c hi~n quyen chqn la
22.99lon hon gia trt quyen chqn neu khong tht,tc hi~n nen chung ta su dvng 22.99
cho Cu. Chung ta lui ve thO'i diem 1. Gia tri quyen chqn kieu Chau Au se la:
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 8INH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH NHI PHAN 159
C= (0.6)21.72+(0.4)0 = .
12 18
1.07
Gia tri quyen ch<;>n kieu My se la
C= (0.6)21.72+(0.4)0 _ .1
12 8
1.07
Lqi the Vli<;1t trc)i cua quyen ch<;>n kieu My la thu duqc co tuc va tranh sl,i thi~t h9i
ve gia tri khi co phieu duqc chia co tUc m9t khoan tri gia la 0.71 t9i thai diem
hom nay.
Quyen chqn ngo~i tt
Mo hinh nhi phan c6 the duqc rna rc)ng de ap dt.mg cho cac quyen ch<;>n ngo9i hoi.
M9t diem khac bi~t quan tr<;>ng nhat la tai san cd sa aday chinh la cac ngo9i t~. Vi
the thay vi chung ta c6 m9t vi the vdi co phieu thi thay vao d6 la ngo9i t~. Ngo9i
t~ c6 the duqc dau tu vao m9t giay ta c6 gia a nude ngoai vdi Hii suat phi rui ro.
Vi v~y t~li san cd sa trong truang hqp nay se c6 duqc cy suat sinh lqi phi rui ro a
nude ngoai chu khong ph:li la m9t tY 1~ chia co tuc trong truang hqp a co phieu.
C6 rat nhieu each de dua lai suat nude ngoai vao trong mo hinh nhi phan. Cach
ddn gian nhat la xem Hii suat nude ngohl nhu la mc)t Hii suat thong thuang p phan
tram (p la ky hi~u Hy L9p, d<;>c la rho). Thu nh~p tu lai suat a nude ngoai khien
mo hinh nhi phan phai dieu chinh doi chut. Mo hinh nhi phan doi vdi quyen chQn
mua van la trung binh c6 tr<;>ng so cac gia trj quyen chQn c6 kha nang xay ra t9i
thai diem dao h9fl, duqc chiet khau Vdi Hii suat phi rui ro trong nude. M9t Sl,i dieu
chinh duy nhat la xac suat nhi phan khi ngo9i t~ tang gia:
l+r -d
l+p
p=
u-d
Vi v~y. lai suat nude ngoai cang cao thi xac suat tang gia cua ngo9i t~ cang giam.
Vi d\J minh hqa
Dong euro hi~n dang duqc giao djch vdi gia $1.4/€. M9t kt sau, n6 tang len
$1.54/€, m9t muc tang 10%, ho~c giam xuong con $1.33/€, m9t muc giam 5%. Gia
su gia thl,ic hi~n cua quyen ch<;>n la $1.41/€. Uii suat phi rui ro trong nude la 2%, va
lai suat phi rui ro nude ngoai (cua dong euro) la 1%. Tinh gia quyen ch<;>n mua su
dt.mg mo hinh nhj phan mc)t thai k)r. Cac soli~u dau vao duqc tom luqc nhu sau:
Q-ACADEMY
S=l.40
d=0.95
X = 1.41
r = 0.02
u = 1.10
p = 0.01.
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
160 PHAN I QUYEN CHON
Dau tien, chung ta tim gia tri Cu va Cd
Cu
Max[O,uS -X]
= Max[O,l.40(1.10)- 1.41]
=0.13
Cd = Max[O,dS -X]
= Max[O, 1.40(0.95)- 1.41] = 0
=
Gia tri xac suat nhi phan, p, la:
1+r -d 1+0.02 -0.95
p= 1+p
= 1+0.01
=0.399
u-d
1.10-0.95
Suy ra:
I- p = 1-0.399 = 0.601.
The vao cong thuc tinh c ta duQc:
C= pCU +(1-p)Cd
1+r
0.399(0.13)+(1-0.399)0.00 =0.05085.
1+0.02
Vi v~y, gia tri hQp ly ly thuyet cua quyen ch<;>n mua la $0.05085/€.
Mo r9ng mo hinh nh! phan ra nthai ky
Mo hlnh nhi phan dt:iQC rna r(>ng m(>t each de dang cho bat Icy m(>t so lt:iQng thai
Icy nao. V&i n thai k}r con l':li cho den khi quyen ch<;>n het hi~u h,tc va khong c6 co
tuc, gia quyen ch<;>n mua kieu Chau Au duQc tinh bbi cong thuc: 1
Cong thuc trong c6 ve phuc t':lp nhung tht,tc ra khong rae roi nhu mdi thOC:lt nhln
vao. N6 don gian chi ghi nh~n toan b(> duang di c6 the cua ghi co phieu trong n
thai kY cho den khi quyen ch<;>n dt:iQC tht,tc hi~n. Xem xet vi dv tren trong 3 thai
ky v&i j ch':ly tit 0 den 3. Dau tien, chung ta tinh tong cac thai ky:
V&i j=O,
_2!.._(0.6) 0 (0.4) 3 Max[0,100(1.25) 0 (0.80) 3 -100]=0
0!3!
1.
Ynghia cua giai thlla, ky hi~u n! lit n!= n(n-1 )(n-2) ....3(2)(1 ).
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 DINH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH NHI PHAN 161
V&i j=1,
~(0.6i (0.4) 2Max[O, 100(1.25)1(0.80)2 -100]=0
1!2!
V&ij=2,
~(0.6) 2 (0.4)1Max[O, 100(1.25) 2 (0.80) 1-1 00]=1 0.80
2!1!
V&ij=3,
~(0.6) 3 (0.4)0 Max[0,100(1.25) 3 (0.80) 0 -100]=20.59
3!0!
C9ng nhung ket qua nay l~i va chia cho (1.10) 3, ta du<;1c:
0+0+10.80+20.59 = 25.62
(1.07) 3
Vi chung ta khong co dinh khoi!mg thC1i gian con l~i cho den ngay dao h~n nen
gia tri quyen ch<;>n mua ba thC1i ky cao han gia tri quyen ch<;>n mua hai thC1i ky.
Dieu nay phan anh tac d9ng cua khoang thC1i gian con hi~u ltjc dai han den gia
tri quyen ch<;>n.
Luu y m9t Ian nua ding xac suat chu quan cua nha dau tu khong phai la yeu to
dau vao cua mo hinh. Hay nh& ding xac suat p du<;1c su dt.mg trong mo hinh du<;1c
tinh dtja tren h~ so bien d(>ng gia tai san co sa va lai suat phi rui ro.
Cong thuc nhi phan v&i n thC1i ky ho~t d9ng bai vi so h~ng giai thua, n!/j!(n-j)!
dem so duC1ng di rna gia co phieu c6 th~ ket thuc t~i rn9t thC1i di~m Cl,l th~. Vi dv,
khi n = 3, gia co phieu t~i cuoi thC1i ky thu 3 c6 th~ la d3S, ud 2S, u2dS ho~c u3S.
Chi c6 m9t duC1ng di duy nhat rna gia co phieu c6 th~ ket thuc t~i d3S la giam h~n
lien tvc trong 3 thai k}r. Chi c6 m9t duang di duy nhat rna gia co phieu c6 th~ ket
thuc t~i Su3 la tang lien tvc trong 3 thC1i k)r. D~ gia co phieu ket thuc t~i ud 2S, c6
3 duang di kha thi la: (1) tang, giarn, giarn; (2) giarn, giarn, tang; ho~c (3) giam,
tang, giarn. D~ gia co phieu ket thuc t~i u 2dS, c6 3 each di: (1) tang, giarn, tang;
(2) giarn, tang, tang va (3) tang, tang, giarn. Cong thuc giai thua li~t ke so duC1ng
di rna gia co phieu c6 th~ d~t den t~i rn9t thC1i di~rn nhat dinh. Phan con l~i trong
cong thuc du<;jc ling dvng m9t each chinh xac nhu chung ta da thay trong mo
hlnh rn9t va hai thai k}r.
Truang h<;1p ba thC1i kY la rn9t co h9i tot d~ nghien cuu m9t khia qnh khac cua
quyen ch<;>n du<;1c tht,tc hi~n s&rn. Xern xet rn9t quyen ch<;>n ban ki~u My 3 thC1i kY
v&i gia tht,tc hi~n la 100. Hlnh 4.9 minh h<;>a cay nhi phan. Du&i moi gia co phieu
la hai con so ho~c nhieu han nam trong ngo~c don. Dau tien la gia tri quyen ch<;>n
ban ki~u Chau Au het hi~u lt,tc t~i thC1i di~rn 3 v&i gia tht,tc hi~n la 1oo, chung ta
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
162 PHAN I OUYEN CHON
thay trt gia la 7.26 ngay hom nay (kiem tra thl,ic te). So thu hai trong ngo~c don la
gia trt quyen chQn ban kieu My. Chu yding t?i thai diem 2, khi gia co phieu la 64,
chung ta the hi~n gia tri 29.46 vdi m(>t dtiang g?ch cheo qua nova thay bang gia
tri 36. Dieu nay the hi~n y nghia 29.46la gia tri cua quyen chQn ban kieu My neu
khong dtiQc thl,ic hi~n t?i thai diem nay. Tuy nhien, la nen thl,ic hi~n quyen chQn
vi no dang cao gia ITM $36. Vl v~y chung ta thay 29.46 bang 36. Bay gia, chung ta
lui l?i thai diem 1 va xem dieu gi se xay ra v&i gia co phieu bang 80. Gia tri quyen
chQn ban kieu Chau Au h\ 15.21, dtja tren hai gia tri co the xay ra sap t&i la 7.48
va 29.46. Tuy nhien, gia tri quyen chQn ban kieu My neu khong thljc hi~n se la:
p
d
=
(0.6)7.48+(0.4)36 -17.65
1.07
Quyen chQn cao gia ITM $20, vi v~y chung ta se thljc hi~n no va thay the gia
tri 17.65 bang 20. Dieu quan trQng la chung taco the thljc hi~n s&m quyen chQn
t<.1i nhieu han m(>t diem trong cay nhi phan. M~c du ltja chQn toi liu la thljc hi~n
quyen chQn t?i thai diem 3 neu gia co phieu la 64, thi gia co phieu thljc ra cling
khong chac se bang 64 neu khong d;;1t gia trj 80 t<_li thai diem 2 va dtiQC thljc hi~n
sdm. Nhung each duy nhat de xac dinh co nen thl,ic hi~n s&m quyen chQn v&i gia
80 t?i thai diem 2 hay khong la chung ta xem coi dieu gi se xay ra neu chung ta
khong thljc hi~n quyen chQn t<_li thai diem nay. Do do, chung ta can danh gia kha
nang xay ra gia trj 64 t;;1i thai diem 3 neu khong thljc hi~n Vdi gia 80 t<_li thai diem
2. Trong tat ca cac trliang hQp chung ta se so sanh cac gia tri cua quyen chQn kieu
My neu khong thl,ic hi~n t<_1i m(>t thai diem cho tru&c v&i gia tri n(>i t?i cua no va
su dt,mg gia tri nao l&n han cho gia tri cua quyen chQn t?i thai diem do.
HlNH 4.9 Cay nhj phan gia
co phh!u trong mo hlnh 3 thai ky
195.31
.
.'
125 -----------
.
(~
156.25-------
@ -----------
-----. . (~·~-----------·.
.· .. .. 100
. ...
· . -----.
. .. 1(~~
'.
.
.. .
..----oJ
100-----.
(~~----------80 ----------(~:!:l---------·
.
.
(1521)
.
80
~ -----------(~)~ (~.
- - - - - - - - 51.20
~:~
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 81NH GIA OUYEN CHON BANG M6 HlNH NHI PHAN 163
Mo hinh nhi phan vai mqt htqng Ibn nthai ky va
thai gian ctao h,n cua quyen chqn ctu'qc co cttnh
Trong cac vi dt.~ da xem xet den ltl.c nay, khi them vfw m9t khoang thai gian chung
ta chi don gian la rna r(>ng dai song cua quyen ch<;>n. Duong nhien, chung ta se
dugc m9t ghi tri quyen ch<;>n Ian han. Tuy nhien, gia su chung ta giu nguyen dai
song cua quyen ch<;>n nhung chia nho eac khoang each thai gian ra va nhu v~y n6
se lam tang so lugng eac thai ky. Khi lam nhu v~y, chung ta phai thl,ic hi~n m(>t
vai dieu chinh nho nhung khi d6 chung ta se thu dugc ghi tri quyen ch<;>n mangy
nghia thl,ic te han.
Vi dt.~, chung ta su dt.~ng l(}.i truang hgp quyen ch<;>n mua thang Sau cua co
phieu DCRB vai gia thl,ic hi~n la 125. Nha l(}.i rang gia co phieu la 125.94, quyen
ch<;>n con 35 ngay den ngay hi~u ll,ic va lai suat phi rui ro la 4.56%. Thong tin duy
nhat rna chung ta c6 la eac h~ so ve sl,i tang giam cua gia co phieu dugc do luang
bang d9 bat on cua gia co phieu, m9t bien so rna chung ta da thao lu~n rat nhieu
trong Chuang 3. D9 bat on thuang dugc do luang bang m9t khai ni~m trong
. xac suat la d9 l~ch chuan, rna d~c bi~t la d9 l~ch chuan cua tY suat sinh lgi cua
co phieu. Bien so nay se dugc lam roy nghia trong Chuang sau, nhung bay gia
chung ta hay cho san m(>t gia tri de su dt.~ng n6. Trong truang hgp co phieu cua
DCRB, chung ta su dt.~ng d9 bat on bang 0.83, chung ta se tim hieu each tinh dugc
con so nay trong Chuang 5.
De djnh gia quyen ch<;>n nay bang mo hinh nhj phan vai d9 bat on chinh xac
da cho truac, chung ta can biet each tinh toan lai suat phi rui ro va' each su dt.~ng
eac tham so tang giam. Lai suat phi rui ro thi don gian, Chung ta dieu chinh n6
bang cong thuc sau:
Uii suftt phi rui ro trong mo hinh nhj phfm = (1 + r)T1" - 1.
Neu co phieu chi tra co tuc vai m9t cy 1~ co dinh, n6 cling se dugc dieu chinh bang
cong thuc tuong tl,i nhu tren. C6 rat nhieu each tiep c~n de thiet l~p eac tham so
tang giam. Truac het chung ta su dt.~ng each sau day:
Tham s6 nhj phan tang:
Tham so nhi phan giam:
u = eaffu
d = 1/u
vai a la d(> bat on. Duong nhien, sl,i dieu chinh nay se lam thay doi gia trj cua p.
Chung ta ung dt.~ng mo hinh nhi phan m9t thai kY cho quyen ch<;>n mua thang
Sau cua DCRB vai gia thl,ic hi~n la 125. Cac thong sola:
r
= (1.0456)0.0959/1- 1 = 0.004285
0 83
u = e · .Jo.095911 = 1.293087
d = 1/1.293087 = 0.773343.
Cac muc gia co phieu t(}.i thai diem 1 se la:
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
164 PHAN I QUYEN CHON
uS= 125.94(1.293087) = 162.8514
dS = 125.94(0.773343) = 97.3948
Do d6, gia quyen chQn se la:
Cu = Max(O; 162.8514- 125) = 37.85
Cd = Max(O; 97.3948 - 125) = 0.00
Gia tri cua p la (1.004285 - 0.773343)/(1.293087 - 0.773343)
0.556. Do d6, gia tri cua quyen chQn mua ngay hom nay se la:
= 0.444 va 1 - p =
C= (0.444)85+(0.556)0 = .
16 74
1.004285
Gia tht;ic te cua quyen chQn nay la 13.50
nhung duang nhien la cht1ng ta khong mong
dqi la mo hinh nhi phan m9t thC1i Icy se phan
anh dung gia tri tht;ic te. Tuy nhien, chu ytrong ·
bang 4.2, dieu gi se xay ra neu chung ta tang so lt.iqng cac khoan thC1i gian, do d6 mo~
Ian tang chung ta 1~ dieu chinh gia tri cua r, u, d va p. Chung ta thay cac gia tri se h9i
tv ve con so 13.56.
Ket qua cua mo hinh nhi phdn se h(Ji
tl,l ve m(Jt gia tri nhat dinh khi so/t.Jc;mg
cdc thai ky tang len.
BANG4.2 Gia trj quyen chQn mua cua DCRB thang 6 voi giii thl,l'c hi~n 125
theo mo hinh nhj phan khi n tang len
~··
1
1.2931
0.7733
0.004285
0.4443
16.75
2
1.1993
0.8338
0.002140
0.4605
12.32
5
1.1218
0.8914
0.000856
0.4750
14.19
10
1.0847
0.9219
0.000428
0.4823
13.35
25
1.0528
0.9498
0.000171
0.4888
13.67
50
1.0370
0.9643
0.000086
0.4921
13.54
100
1.0260
0.9747
0.000043
0.4944
13.55
200
1.0183
0.9820
0.000021
0.4960
13.56
:
Ghi chu: S = 125.94, X= 125, r = 4.56%, T = 0.0959, cr = 0.83.
Su dl;mg mo hinh nhi phan de dinh gia m9t quyen chQn giong nhu chung ta su
dl;mg m9t camera co dinh de chvp hinh m9t ho<,1t d9ng dien ra rat nhanh, ch~ng h<,1n
nhu m9t cu9c dua ngt;ia. Neu chung ta chi chvp hinh t<,1i m9t vai thC1i diem, chung
ta se khong c6 duqc m9t hinh anh toan di~n ve CUQC dua. Neu chung ta chvp nhieu
hlnh han, chung ta bat dau d<,it dt.i<;jC mQt Cru nhln ro han ve dien bien CUQC dua ..
Con
neu chung TOEIC
ta chvp
m9t so luqng rat nhieu hinh anh, moi tam each nhau m9t
Q-ACADEMY
- IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 81NH GIA OUYEN CHON BANG MO HlNH NHI PHAN 165
khoang thai gian rat ngan, dude thl,ic hi~n m<)t cuon phim thi chung ta se thu duc;1c
ffiQt Sl,i tai hi~n gan nhu ho~m hao ve nhung gi da xay ra tu khi CUQC dua biit dau cho
den khi ket thuc. Trang mo hinh nhi phan, qua trinh lam cho n l&n hon giong nhu
la lam m<)t b<) phim. Neu chung ta thu duc;1c m<)t so luc;1ng hinh anh du l&n nghia la
chung ta thu dUc;1C ffiQt SO luc;1ng n can thiet de d~t duc;1c Sl,i mieu ta ffiQt each chinh
xac nhung gi da dien ra cho gia co phieu trang su6t dai song cua quyen chQn. Do
do, chung taco the tl,i tin dmg gia tri quyen chQn rna chung ta tinh duc;1c se phan anh
gan nhu chinh xac gia trt trang th1,ic te cua quyen chQn.
Gia tri cua quyen chQn khi n tien t&i vo ct.tc se co m<)t ten gQi nit d~c bi~t, duc;1c gQi
la gia tri Black- Scholes-Merton va do la chu de cua Chuang 5.
Cac chi tiet khac cua mo hinh nhi phan
Trang phan tru&c chung ta da thay mo hinh nhi phan co the mo phong m<)t each
gan giong dai song cua m<)t quyen chQn neu chung ta cho s6luc;1ng thai kY du l&n
va dieu chinh eac tham so tang giam, lai suat phi rui ra de phan anh d<) bat on cua
gia co phieu va lai suat duc;1c c<)ng don tren moi thai ky. Tuy nhien, cong thuc rna
chung ta da su dt,mg (J phan tru&c khong phai la cong thuc duy nhat. M~c du vi~c
dieu chinh lai suat phi rui ra van giong nhau nhung cac thong s6 tang gUtm co the
duc;1c dieu chinh theo each sau:
2
u=e(ln( 1+r)-a /2)(T/n)+amn
2
d=e(ln(l +r)-a /2)(T/n)-a5n
vdi ln(l +r) la lai suat duc;1c tinh ghep lien tvc rna chung ta se lam ro trang
Chuang 5.
Nh& l~i rang chung ta dang su dt,mg cong thuc p = (1 + r- d)/(u- d). Tuy
nhien, bay gia cong thuc tinh p se la:
2
ea (T/n)/2
-e-amn
p= ---==---==-ea5n -e -o-5n
Tuy nhien, cong thuc tinh p Ci tren co xu hu&ng gan bang 0.5 vase tien den ti~m
c~n v&i 0.5 khi so luc;1ng thai k}r, n, tang len. Vi v~y cho mQi mvc dich, chung taco
the SU d1,1ng 0.5 thay cho p Va caC Cong thUC tren ChO U Va d 1•
Chung ta se so sanh hai phuong phap tren. Xem l~i quyen chQn mua cua DCRB
vao thang Sau v&i gia thl,ic hi~n la 125. Trude
LUU Y KY THU~T: £Jr;7o ham ctia xdc
het chung ta su dvng mo hinh nhi phan hai
suat tang gid. Xem them tr;Ji www.
thai ky de dinh gia quyen chQn nay. Lai suat
cengage.com/finance/chance
phi rui ra se la:
r
1.
= (1.0456)0·095912 - 1 = 0.0021.
Tro lc;~i bimg 4.2 va quan sat gia trj cua p khi su d1,1ng cong thuc duqc mota atren, cac gia trj
nay se h(>i t~,J ve 0,5.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
166 PHAN I QUYEN CHON
M~c
du tniang h<;1p nay khong c6 co tuc nhung neu c6 co tuc thi Hii suclt cfmg se
du<;jc dieu chinh theo each tuong tl,i.
Dau tien, chung ta ung dt,mg mo hinh v&i cong thuc tinh u va d da du<;1c su
dt,mg trong phan tru&c cua Chuang nay. Ta c6:
u
=
e0.83-/0.0959/2
= 1. 1993
d = 1/1.1993 = 0.8338.
Gia tri cua p la (1.0021 - 0.8338)/(1.1993- 0.8338) = 0.4605. Phan (a) cua hinh
4.10 minh hQa gia cua quyen chQn trong cay nhi phan hai thai ky. Gia trj cua
quyen chQn du<Jc d~t trong dau ngo~c don du&i gia co phieu. Gia tri cua quyen
chQn ngay hom nay la 12.3235.
Bay gia, chung ta ap dt,mg mo hinh v&i cong thuc tinh u va d vi:ia trinh bay a
tren. Ta c6:
u
= e(ln(I.0456)-0.83 2 /2)(0.0959/2)+0.83-/0.0959/2 = 1. 1822
d = e(In(I.0456)-0.83 2 /2)(0.0959/2)-0.83-/0.0959/2 = 0 .8219
Gia trj cua p la:
2
e 0.83 (0.0959/2)12 -e -0.83J0.0959/2
p=
e o.83Jo.0959/2 -e -0.83-/0.0959/2
=0.500251
Chung ta chi su dt,mg 0.5. Phan (b) cua hinh 4.10 minh hQa muc gia nay cua
quyen chQn trong cay nhi phan hai thai k}'. Muc gia ngay hom nay la $12.6984. St,i
chenh l~ch gifia ket qua chting ta vi:ia tinh toan du<;jc a day v&i nhung gi chung ta da
tinh du<;jc aphan trddc la do cong thuc aphan trddc da bu9c mo hinh nhi phan chi
tru t~o I~ cac hanh vi cua gia co phieu trong m9t gi&i h~n, nghia la khi n rat l&n. Con
cac cong thuc a day da lam mo hinh flhi phan CO the tru t~O ~~ du<JC cac hanh vi cua
gia co phieu bat chap solu<Jng n. Khi chung toi n6i den vi~c tai t~o l~i de hanh vi cua
gia co phieu nghia la chung toi ham yrang phan phoi xac suat cua gia co phieu se theo
m9t d~g d~c thu rna chting toi se phan tich trong Chuang sau.
Rat de nh~n thay ding c6 m9t st,t khac bi~t ro r~t trong vi~c dinh gia quyen
chQn khi su dt,mg hai phuong phap khac nhau nay. V~y thi phu<1ng phap nao tot
nhat? Mo hinh nhi phan c6 hai mt,tc dich chinh: (1) tiep c~n cac nguyen tac co
ban trong vi~c djnh gia quyen chQn v&i m9t so lu<;1ng toi thieu de phep tinh toan
va (2) lam cho solu<;1ng de thai ky du l&n de c6 the su dt,tng trong vi~c djnh gia
quyen chQn m9t each tht,tc te. Trong truang h<;1p c6 m9t so lu<;1ng l&n cac thai ky,
hai phuong phap nay se cho m9t ket qua gan bang nhau. Vi dt,t, v&i n = 200, chung
ta thay phuong phap dau tien cho ket qua gia quyen chQn bang $13.56 trong khi
phuong phap thu hai cho ket qua la $13.55. Nh& l~i rang gia trj tht,ic te cua quyen
chQn la $13.50. Neu du<;1c cung cap de thong tin dau vao chinh xac thi mo hinh
nhi phan, cho du su dt,tng phu<1ng phap nao, cfmg se tht,tc hi~n tot vi~c dinh gia
quyen chQn. Doi v&i m9t vai lo~i quyen chQn, d~c bi~t la de quyen chQn mua,
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 81NH GIA OUYEN CHON BANG MO HiNH NHI PHAN 167
HINH 4.1 o Djnh giii quyen chc;m mua DCRB thang Sau gia tht,tc hi~n 125
trong mo hlnh hai thai ky
(a)
181.1421
.
·.•. ·.
125~9400
.
-------------- .(56.1421)
151.0398 . . .
.
.
- - - - - - - - - (26.3082)
. .
. . .
~. . ·.
. .
.. .
.
..------- 125.9370
(12.3235) -------.. ·•...•.•....· .... · ...·..· • ..· ·.
·.
.
------.. ·. (0.9370)
.
·. .. . • . -------- 105.0088 ------- . . . . .
(0.4307)----.:.._____ .·
·
.. ·.
·.
.
. ------- 87.5563
(0.0000)
(b)
176.0112
(51.0112)
... ·.
148.8853
. -------- (25.4511)------ - - - - - - -.-.- - - - -
125.9400----.
.
..
------- 122.3700
(12.6984) - - - - - - - ..· . . . .
.
------- (0.0000)
.
. .· ·.
. --------103.5110------- .
.· ..
(O.OOOO) - - - - - - - - - - - - 85.0765
(0.0000)
chQn ban chuan kieu Chau Au thi co m9t phuang phap khac tot han, duqc gQi la
mo hinh Black-Scholes-Merton, la chu de cua Chuang 5.
De nh?n thay rang khi c6 so lu<;tng l&n thai Icy, chung ta can may tinh de lam
cong vi~c tinh toan gia quyen chQn tit mo hinh nhi phan. C6 rat nhieu each khac
nhau de tht,tc hi~n vi~c tinh toan nay bang chuang trinh may tinh, bao gom ca de
ung dl,mg tren website, cac phan mem rieng le, phan mem tren di~n tho~i thong
minh, va tren de bang tinh. Cuon sach nay cung cap de bang tinh Excel de tht,tc
hi~n de tinh toan nhu v?y. Phan mem Demonstration 4.1 se hu&ng dan cho b~n
su d1,mg file Excel BSMbin9e.xls de tinh gia quyen chQn tit mo hlnh nhi phan va
mo hlnh Black-Scholes-Merton.
Cac u'u diem cua mo hlnh nh! phap
Neu day la lan dau tiep xuc v&i de mo hlnh dinh gia quyen ch<;m, b~n se thay rang
mo hinh nhi phan rat huu ich trong vi~c mo ta cac khai ni~m quan trQng. C6 le
gia tri quan trQng cua mo hinh nay la n6 cho phep b~n thay each thuc dinh gia
quyen chQn tit vi~c xay dt,tng danh m1,1c phong ngita phi rui ro d(>ng. B~n da thay
rang neu gi<i quyen chQn tren thi truang khong tuan theo cong thuc, m(>t nguai
nao do CO the kien t~O ffiQt danh ffi\}C phong ngita nang d(>ng va tlm duqc tf SUat
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
168 PHAN I QUYEN CHON
LIEN KET
Su d~:~ng mo hinh nh! phan
ae d!nh gia quyen chqn trong thvc tien
Thlfc tien ho~t d¢ng qufm trj tai chinh da
cho thay nhieu tlnh huang rna t~i d6 neu
nha qufm trj biet each sll dl,lng mo hlnh
nhj phan se dem den nhieu IQi ich. Lay vi
dl,l, nhieu dl! an cua cong ty chua dlfng cac
quyen ChQn nhu Ia quyen chQn rna r¢ng
dlf an, quyen chQn ket thuc dlf an, quyen
chQn hoan thlfc hi~n dlf an va nhieu quyen
chQn tai chfnh khac. Tat ca nhung llfa chQn
nay deu Ia quyen chQn thlfc. De phan tich
dung gia trj cua chung doi h6i kha nang
xem xet cac kha nang xay ra, nghia Ia mc;>t
llfa chQn se dltQc thlfc hi~n va h,ta chQn d6
phai mang den gia tri lon cho cong ty. Mo
hlnh nhj phan rat linh ho~t trong vi~c xem
xet cac khia qnh d~c bi~t lien quan den
quan ly dlf an trong d6 c6 quyen chQn thlfc.
Nhieu ke ho~ch khen thuang cua giam
doc chua nhieu quyen chQn phUc t~p tU'
ca khia c~nh cua doanh nghi~p va cua nha
quan ly. Lay vi d1,1, g6i khen thuang bang
quyen ChQn CO phieu se khuyen khich cac
nha quan ly cap cao tlm kiem cac dlf an tot
han de gia tang gia trj cho cac co dong. Tuy
nhien nha quan ly thl c6 mc;>t quyen chQn
Ia roi kh6i cong ty, va trong tru'ong hQp d6
thong thuong hQ c6 90 ngay de thlfc hi~n
quyen chQn ho~c se mat n6. Nha quan ly
cCmg c6 the bi cho nghl vi~c ho~c hQ c6 the
chet. Nhieu g6i khen thuang b~ng quyen
chQn co phieu c6 thai gian rat dai, thu'ong
Ia het h~n trong 1o nam. Thong thuong se
c6 nhung yeu cau tai chinh de h~n che cac
quyen nay du'QC thlfc hi~n. thuong Ia trong
nhieu nam. M9t so cong ty cap quyen chQn
nay cho cac nhan vh~n cap thap han.
Vi v~y g6i khen thuang bang quyen
chQn co phieu cua nha quan ly va nhan
vien Ia cac cong Cl,l phai sinh rat phuc t~p
can mc;>t mo hlnh djnh gia quyen chQn linh
d¢ng. Mo hlnh nhj phan thuong du'Qc sll
dl,lng de djnh gia cac kieu quyen chQn nay
bai ca cong ty va nha qulm ly.
Cac chung khoan nQ cung thu'ong ham
chua cac quyen chQn, dieu nay khien vi~c
xac djnh gia trj thj trltong cua n6 tro nen
kh6 han. Vi d1,1 ve cac lo~i quyen chQn nay
Ia quyen du'Qc mua l~i nq (cac trai phieu
duqc quyen mua l~i) va quyen duqc chuyen
doi ra co phieu (trai phieu chuyen doi). f>~c
quyen duqc mua l~i se khien doanh nghi~p
phai quyet djnh xem mc;>t trai phiE~u c6 dang
de tiep ti,IC lu'u hanh, va VI the cong ty tiep
tvc tra lai, ho~c mua l~i n6 voi gia da xac
djnh trlt0( 1 va vl the tra het nq, f)~( quyen
duqc chuyen doi Ia mc;>t trong nhung gia trj
cua trai phieu, khien nha dau tu' phai xem
xet gia trj cua n6 cao han hay thap han gia
trj co phieu rna n6 duqc chuyen doi. Ca
hai quyet djnh nay deu tuang
nhu' vi~c
thlfc hi~n quyen chQn som. Mo hlnh nhi
phan, thong qua kha nang cho phep thlfc
hi~n som. quyen chQn, c6 the xac djnh gia
cckd~c quyen mua l~i ho~c chuyen doi nay
va danh gia xem c6 nen thlfc hi~n som cac
quy~n chQn nay hay khong.
Vi the, rna hlnh nhi phan Ia mc;>t cong
cv thiet yeu cho cac chuyen gia phai sinh
trong vi~c lioc luqng gia trj thj truong hqp
ly CUa nhG'ng cong Cl,l tai chinh phuc t~p,
w
sinh lqi Ian han h'ii sucit phi rui ro. Dl;ta vao cong thuc ta c6 the thay duqc xac suat
bien d(>ng gi<i co phieu khong gifi vai tro q~an tn.mg trong vi~c xac djnh gia quyen
chQn. M~c du xac suat nay c6 vai tro quan trQng (j m<?t so buac C\} the trong qua
trinh djnh gia, nhung l~i khong xuat hi~n trong cong thuc vi the ta c6 the xem
nhu xac suat nay khong tac d(>ng den gia quyen chQn. BC1i vi xac suat thay doi gia
co phieu thi khong c6lien quan nen mo hinh nhj phan da cho thay rang vi~c djnh
gia quyen chQn thi phil hqp vai quan diem "chap nh~n rui ro': Nghia la xac suat
cua vi~c tang gia va muc d¢ tang gia se duqc chQn truac sao cho ty 1~ tang trudng
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 E>INH GIA OUYEN CHON BANG MO HINH NHI PHAN 169
kyv<;>ng trong gia tai san co sa bang v&i lai suat phi rui ro, m~c du ding trong thljc
te co phieu khong tang tniong bang v&i lai suat phHrui ro. Tom l9i, mo hinh nhi
phan da cho thay rang quyen ch<;>n co the du<;lc dinh'gia bang v&i hi~n gia cua eac
khoan chi tra ky VQng trong tuang lai, va xem nhu tai san CO SO tang gia Vdi tOe
d<? bang v&i lai suat phi rui ro. Day la dieu ki~n de xay dljng m9t danh ffil;lC phong
ngua nang d<)ng phi rui ro c6 the lam cho mo hinh nay c6 hi~u ltjc.
Them vao d6, co nhieu uu diem ve m~t thljc tien cua mo hinh nhi phan. Mo
hinh nay d~c bi~t huu d1;1ng doi v&i quyen ch<;>n kieu My khi nha dau tu co the
quyet dinh se thljc hi~n s&m quyen ch<;>n. M<?t nha dau tu c6 the de dang kiem tra
xem thljc hi~n s&m quyen c6 mang l9i lqi kh gi hay khong t9i moi m9t thai ky
trong sa do cay nhi phan. Han nua, co tile co the de dang du<;1c dua vao mo hinh
nhi phan. Chung ta c6 the xem xet van de nay trong phan sau cua quyen sach, mo
hinh nhi phan co the rat huu kh trong vi~c dinh gia nhung quyen ch<;>n philc t9p
han. Mo hinh nhi phan la m<?t cong Cl;l rat quan trQpg trong hanh trang cua h9n
khi phai xu ly eac van de lien quan den quyen chQn.
TOM utac
.
Chuang nay gi&i thi~u khai ni~m cua m<)t mo hinh dinh gia quyen ch<;>n, la m<)t
cong thilc toan hQC ho~c mQt chuang trinh may tfnh, tinh toan gia tri ly thuyet
eli a quyen ch<;>n. Quy .trinh nay duqc g<;>i la dinh gia quyen ch<;>n. Gia tri ly thuyet
la mile gi<i rna t9i d6 quyen ch<;>n co the du<;1c giao dich. Chuang nay t~p trung vao
mo hinh nhi phan, la m<?t quy trinh may tinh de dinh gia quyen ch<;>n.
Chung toi bat dau bang each phat trien mo hinh tu truang h<;1p m<)t thai ky,
nghia la con m<?t thai ky nua thi quyen ch<;>n het hi~u ll;ic. M<?t thai ky la m<?t
khoang thai gian Cl;l the du<jc ket thuc boi ffiQt trong hai bien d<)ng gia cua CO
phieu CO SO, tang len mQt mile gia Cl) the ho~C giam xuong ffiQt mile gia Cl) the va
m9t lai suat du<;1c cho tru&c. Chung toi da trinh bay kha nang ket h<;ip m9t vi the
mua co phieu v&i m<?t vi the ban quyen ch<;>n mua de hinh th~mh m<?t danh ml)c
phi rui ro. Ty suat sinh l<Ji cua danh ffil)C phi rui ro se bang lai suat phi rui ro, khi
d6 chung ta co the xac dinh du<jc gia tri ly thuyet cua quyen ch<;>n v&i eac tham so
da cho. Neu nhu quyen ch<;>n khong du<;1c ban v&i gia tri ly thuyet, thi se coca h<?i
d9t duqc l<;1i nhu~n arbitrage v&i rui ro bang 0.
Sau do chung toi ma r<)ng mo hinh ra hai thai ky va chung toi chilng minh
rang slj ket h<Jp vi the mua co phieu va vi the ban quyen chQn mua can phcli du<jc
dieu chinh qua ~oi thai kY de duy tri tr9ng thai phi rui ro cua danh ffil)C. M<?t Ian
nua, neu quyen ch<;>n hi dinh gia sai thi chung ta l9i c6 co h<?i thu duqc l<;1i nhu~n
arbitrage.
Chung toi xem xet mo hinh nhi phan se bien doi nhu the nao neu nhu so
lu<jng cac thai kY tang len va chung toi da chilng minh rang nose h<?i tl) ve m<?t
gia tri Cl) the. Chung toi cfmg phan tkh mo hinh nhi phan se dieu chinh m<?t each
de dang neu nhu quyen ch<;>n kieu My du<;1c thljc hi~n s&m. T9i m<)t thai diem cho
tru&c, neu nhli quyen ch<;>n c6 gia tri cao han khi thljc hi~n so v&i khong thljc
hi~n, thi chung ta dan gian chi can thay gia tri tinh toan du<;lc bang gia tri n<?i t9i
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
170 PHAN I OUYEN CHON
HlldNG DAN PHAN MEM 4.1
Tinh toan gia tu mo hinh nhi phan v6'i bang tinh excel BSMbin93.xls
lai suat phi rui ro Ia 4.56%, de? l~ch chu~n Ia
0.83 va thai gian den khi dao h~n Ia 0.0959
(nghia Ia con 35 ngay den khi dao h~n). Co
phieu kh6ng chi tra co tuc.
Man hinh Excel ben duoi c6 mc?t ml,Jc
d~t nhan Ia Inputs: Moi mc?t 6 chua gia trj
dau vao c6 duang vien d~m, va gia trj c6
mau xanh. Cac 6 chua trj trj dau ra thi c6
duang vien nh~t han. Hay nh~p gia trj vao
cac 6 thich hc;tp. f)e gia trj chinh xac han,
nh~p vao thai gian den khi dao h~n thea
cong thuc: =35/365. Hay de nguyen gia trj
ty suat co tltc va nhung gia trj co tltc rai r~c
ho~c dien vao nhCtng so "0". f)oi vai lai suat
phi rui ro c6 the nh~p vao c6 ho~c khong c6
dau ph~y th~p phan, nghia Ia "0.0456" ho~c
"4.56". MU'c de? bien d¢ng va ty suat c6 tuc
c6 the nh~p vao theo each nay.
Gan phia ben phai man hinh Ia ml,JC
duc;tc d~t nhan Binomial Model (m6 hinh
nhi phan). Hay nh~p vao so thai ky, gia trj
lon nhat Ia 5000. Vl cac phep tinh nhj phan
c6 the ton nhieu thai gian, bang tinh nay se
khong tl,f d¢ng tinh li;~i gia trj nhj phfm. Bi;!n
phai nhan vao nut "Run Binomial Model':
Khi chuang trinh dang ch~y, thanh tr~ng
thai cua Excel se dem lui bang each the hi~n
dong e "Iterating through binomial tree at
time step #xxx;' trong d6 "xxx" Ia so thai ky
chuang trinh dang tinh t~i d6.
Bang tinh Excel BSMbin9e.xls duc;tc lu'u duoi
djnh d~ng Excel 97-2003. N6 cho phep tinh
gia quyen chQn thea m6 hinh nhj phan va
Black-Scholes-Merton. M6 hinh nhj phan
nay c6 the U'ng d~:mg vai quyen chQn mua
va ban kieu chau Au, kieu My cCmg nhu cac
quyen chQn delta, gamma, va theta hay con
duc;tc gQi Ia cac quyen chQn kieu Hy L~p. Cac
khai ni~m nay duc;tc trinh bay trong chuang
5, cung voi m6 hinh Black-Scholes-Merton.
Bang tinh nay chi c6 the xem, nghia Ia b~n
khong the lw l~i duai ten BSMbin9e.xls, da
duc;tc baa v~ ten goc. Tuy nhien b~n c6 the mo
t~p tin nay rna khong can chuc nang chi xem.
Bang tinh BSMbin9e.xls c6 the duc;tc tai
xuong thong quan website cua sach. Be su
dung, hay lam thea cac buoc:
1. Truy c~p website: www.cengage.com/
finance/chance.
2. Click vao Instructor Resource ho~c
Student Resources
3. Nhan vao duang dan BSMbin9e.xls
4. Lam thea cac huang dan cua trang web
de tai xuong va cai d~t bimg tin h.
Bay gia chung ta hay thu tinh gia
quyen chc;>n. Gia su b~n muon tinh gia nhj
phan cua quyen chQn duc;tc trinh bay trong
chuang nay, quyen chQn co phh~u DCRB
thang 6 voi gia thl,fc hi~n 125. Gia co phieu
DCRB hi~n Ia 125.94, gia thl,fc hi~n Ia 125,
Black..Scholes-Merton and Binomial
Option Pricing
BSMbin9e
Black..SCholes-Marton llodel
Price
I
European
C.U
European
Put
13.5526
12.0792
05892
~4308
0.0121
-68.9115
15.3237
5.5742
Binomial Model
Slips:~
Europeon
•
Pri:
Deb (6)
0.0121
-63.3603 Ganvna (!1
153237 Theta )
-ll3610
ce
•
Deta(.>)
Prl:
GiWmlii(l")
Theta (6)
Q-ACADEMY
_ _ ,.,.,
~nopean
Col
Put
135523
0.5700
0.0121
-68.9155
12 0799
-0.4300
0.0121
-63.3643
---Col
Put
13.5523
0.5700
n1121
-0.4316
0.0121
-68.9155
-63.7894
0.0121
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH NHI PHAN 171
cua quyen chQn. Chung toi ciing da trinh bay cac chi tiet khac xoay quanh mo
hinh nhi phan.
M~c du Chuang 4 chi t~p trung vao mo hinh nhi phan, chung ta thay ding khi
so luQ'ng cac thO'i ky tang len va d{> dai cua cac khoan thO'i gian giam xuong thi
chung ta se thu duQ'c m9t hue tranh thl,ic te vdi cac muc ghi kha thi cua quyen .
chQn trong mc)t khoang thO'i gian co dinh. Dieu nay ciing giong nhu each chung
ta su dt,mg m9t camera thu l:;ti nhfing hinh anh co dinh de minh hQa cho m{>t cai
nhin lien tl,IC theo thO'i gian, dieu nay se dan chung ta den Chuang 5, mo hinh
Black-Scholes-Merton.
TO' KHOA
Trude khi bu&c sang Chuang 5, b:;tn hay cho biet dinh nghia ngan gQn cac thu~t
ngfi sau:
Mo hinh/mo hinh dinh ghi quyen
chQn/quyen chQn
Dinh giat Dinh gia quyen chQn bang
mo hinh nhi phan
Mo hinh/Black -Scholes-Merton
Mo hinh dinh gia quyen chQn
Nhi phan/ Mo hinh 2 tr:;tng thai
Danh m1,1c phong ngua/ h~ so phong
ngua
Mo hinh cay tai hQ'p/ khong tai hQ'p.
BAI DQCTHEM
M6 hinh nhi phan dinh gia quyen chQn duQ'c phat trien trong cac bai bao sau:
Cox, J. C., S. A. Ross, and M. Rubinstein. "Option Pricing: A Simplified
Approach:' Journal of Financial Economics 7 (1979): 229-263.
Rendleman, R. J., Jr., and B. J. Bartter. "Two-State Option Pricing:' The Journal
of Finance 34 (1979): 1093-1110.
Nhfing kien thuc nang cao han duQ'c trinh bay C1 nhfing tai li~u sau:
Breen, R. "The Accelerated Binomial Option Pricing Model:' Journal of
Financial and Quantitative Analysis 25 (1991): 153-164.
Brennan, M. J. "The Pricing of Contingent Claims in Discrete Time Models:'
The Journal of Finance 34 (1979): 53-68.
Stapleton, R. C., and M. J. Subrahmanyam. "The Valuation of Options When
Asset Returns Are Generated by a Binomial Process:' The Journal of Finance
39 (1984): 1525-1539.
M{>t so tai li~u tham khao khac:
Chance, D. M. "A Synthesis of Binomial Option Pricing Models for Lognormally
Distributed Assets:' Journal of Applied Finance (2008): 38-56.
Chriss, N. Black-Scholes and Beyond: Option Pricing Models. Chicago: Irwin
Professional Publishing, 1997.
Hsia, C. C. "On Binomial Option Pricing:' The Journal of Financial Research 6
(1983): 41-46.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
172 PHAN I QUYEN CHON
Nawalkha, S. K., and D. R. Chambers. "The Binomial Model and Risk Neutrality:
Some Important Details:' The Financial Review 30 (1995): 605-618.
Rendleman, R. J., Jr. Applied Derivatives: Options, Futures, and Swaps. Malden,
MA: Blackwell, 2002.
Shreve, S. E. Stochastic Calculus for Finance I: The Binomial Asset Pricing Model.
New York: Springer, 2005.
KIEM TRA THU~T NGO'
1. Giai thich cac diem giong nhau va kh:k nhau gill a vi~c d}nh gia quyen ch<;>n
2.
3.
4.
5.
·-
theo cac dieu ki~n gi&i h<;tn va djnh gia quyen ch<;>n su dt,mg mo hinh dinh
gia quyen ch<;>n?
Nhfing lqi ich cd ban cua mo hinh d}nh gia quyen ch<;>n nh! phan la gi?
Hay mo ta cac yeu to cua m<)t danh ml,IC phong ngua trong mo hinh d}nh
gia quyen ch<;>n nhi phan v&i cong C\1 phong ngua la (1) m<)t quyen ch<;>n
mua va sau d6la (2) m<)t quyen ch<;>n ban?
Neu mo hinh nhi phan cho m<)t ket qua gia cua quyen ch<;>n mua cao hdn
muc gia rna quyen ch<;>n nay duqc giao dtch tren thi trlidng, thi chien luqc
duqc de nght la gi?
Hay thao lu~n ve van demo hinh nhi phan se anh hu&ng den kha nang m<)t
quyen ch<;>n duqc tht;ic hi~n sam nhti the nao?
.,
...
"
-
CAU HOI VA BAI T~P
1. T<;ti sao xac suat bien d<)ng gia co phieu khong duqc su dl,lng trong mo hinh de
tfnh toan gia quyen ch<;>n? Cac bien nao duqc su dt_mg?
2. Xem xet m<)t co phieu hi~n c6 gia $80. Trong k}r tiep theo, co phieu c6 the tang
30% ho~c giam xuong 15%. Gia su c6 m<)t quyen ch<;>n mua v&i gia tht;tc hi~n
$80 va lai suat phi rill ro la 6%. Gia su quyen ch<;>n mua hi~n dang duqc giao
dich v&i gia la $12. Neu quyen ch<;>n hi dinh gia sai, t}r suat sinh lqi phi rui ro til
vi~c phong nglia phi rui ro la bao nhieu?
3. Hay gicli thich nhfing diem khac nhau gifia m<)t cay nhi phan tai hqp va khong
tai hqp. T<;ti sao cay nhi phan tai hqp duqc su dt.mg nhieu hdn?
4. D<) bat on cua co phieu cd s& dti<;tc the hi~n nhti the nao trong mo hinh
nhiphan?
5. T<;li sao cac thong so tang va giam duqc dieu chinh khi soluqng cac th<1i k}r
duqc tang len? Nh& 1<;\i rang khi gi&i thi~u mo hinh nhi phan, chung toi trinh
bay mo hinh m<)t thdi kY va hai thdi kY nhung chling toi khong dieu chinh cac
thong so nay.
6. Hay trinh bay ba each cd ban de dua co tuc vao mo hinh nhi phan.
7. Xem xet m<)t co phieu trj gia $25 va c6 the tang ho~c giam gia 15% moi thdi
k}r. Lai suatTOEIC
phi rui
ro la 10%. Su dl,lng mo hinh nhi phan de:
Q-ACADEMY
- IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH NHI PHAN 173
8.
9.
10.
11.
a. Xac djnh hai mile gia kha thi cua co phieu trong ky tCii.
b. Xac djnh ghi tr! n9i t~i t~i ngay dao h~n cua m9t quyen chQn mua kieu
Chau Au vCii m9t mile gia thljc hi~n Ht $25.
c. Tinh gia tr! cua quyen chQn ngay hom nay.
d. Xay dt;ing m9t danh ml,lC phong ngua bang each ket h<Jp m9t vj the co
phieu vCii m9t vj the quyen chQn mua. Hay chung minh rang cy suat sinh
}<Ji CUa danh m1,1c phong ngua se bang lai suat phi rui fO bat chap ket qua
la bao nhieu, gia djnh rang quyen chQn mua du(Jc ban vCii gia tinh du(Jc
trong cau (c).
e. Xac djnh ty suat sinh l<Ji cua danh ml,lC phi rui ro neu quyen chQn
mua du<Jc ban vCii gia $3.50 t~i thai diem danh m1,1c phong ngua
du<Jc thiet l~p.
Xem xet m9t mo hlnh nh! phan hai thai kf. Gia su gia co phieu hi¢n t~i la
45 va lai suat phi rui ro la 5%. Trong moi thai ky gia co phieu c6 the tang
len ho~c giam xuong 10%. M9t quyen chQn mua c6 ngay hi~u lt.tc t~i thai
diem cuoi thai ky thu hai vCii gia thljc hi¢n la 40.
a. Hay tim chuoi gia co phieu.
b. Xac djnh cac muc gia cua quyen chQn mua t~i ngay dao h~n.
c. Tim cac muc gia cua 9-uyen chQn mua t~i cuoi thC1i ky thu nhat.
d. Gia tr! hi~n t~i cua quyen chQn mua Ia bao nhieu?
e. Ty so phong ngua ban dau bang bao nhieu?
f. Hai gia tr! c6 the cua ty so phong ngua t~i cuoi thC1i ky dau tien la bao
nhieu?
g. Cho m9t vi dl,l de chung minh rang danh ml,lC phong ngl:ia ho~t d9ng, va
hay chac rang vi d1,1 nay minh hQa danh m1,1c phong ngua se kiem du(JC ffiQt
tY suat sinh l<Ji phi rui ro nhti the nao.
h. Nha dau tu se lam gi neu quyen chQn mua dti<JC d!nh gia cao va djnh gia
thap?
Xem xet m9t tinh huang dinh gia quyen chQn mua kieu My bang mo hinh
nh! phan sau day. Quyen chQn mua nay con l~i hai thai ky tru&c khi het
hi¢u ltjc. Gia co phieu CCI SCJ cua n6 la 30 va gia thljc hi~n quyen chQn la
25. Lai suat phi rui ro la 0.05. Gia trj cua u Ia 1.15 vacua d la 0.90. Chung
khoan chi tra co tile t~i cuoi thC1i ky dau tien vCii tY 1~ 0.06. Hay dinh gia cua
quyen chQn nay.
Hay d!nh gia m9t quyen chQn ban kieu My su d1,1ng mo hinh nh! phan v&i cac
thong so sau: S = 62, X= 70, r = 0.08; u = 1.10 va d = 0.95. Khong c6 co tuc. Su
dl,lflg n = 2.
Xem xet m9t quyen chQn mua kieu Chau Au vCii gia tht.tc hi~n Ia so va gia
co phieu cd SCJ la 60. Chung khoan c6 the tang gia 15% ho~c giam gia 20%
trong moi thai ky. Lai suat phi rui ro la 10%. Dinh gia cua quyen chQn mua
nay ngay hom nay. Sau d6 xay dtjng m9t danh m\,lC phi rui ro v&i vi the mua
co phieu va ban quyen chQn. T~i moi diem trong cay nhi phan hay trinh bay
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
174 PHAN I OUYEN CHON
vi the va gia tri CUa danh ffiVC phong ngua va chung minh fling tf suat sinh
lqi se bang v&i Hii suat phi rui ro. Doi v&i moi tinh huong cua danh mvc
phong ngua hay thtjc hi~n cac giao dich (mua ho~c ban co phieu) khong
tht;tc hi~n giao dich doi v&i quyen ch<;>n (co dinh quyen ch<;>n). B<.tn c6 the
vay them tien theo lai suat phi rui ro va bat cu m9t khoan tien th~ng dti nao
cfmg duqc dau tti theo lai suat phi rui ro.
12. Thiet l~p m<)t bang tinh bao gom cic h~ so tang va giam cua m<)t quyen ch<;>n c6
thai h'.lll m<)t nam vm d9 bat on la 55% va lai suat phi rUi ro la 7%, n Ian lttqt la 1,
5, 10, 50 va 100 vm n la so cic thai Icy trong mo hinh nhi phan. D~t u va d bang:
13. Dung ban tinh BSMbin9e.xls va xac dinh gia tri quyen ch<;>n mua cua co
phieu hi~n c6 gia 165.13, lai suat phi rui ro la 5.875% (ghep lai hang nam),
gia thtjc hi~n la 165, muc bien d<)ng la 21%, quyen ch<;>n con 102 ngay la
dao h<.tn, khong c6 chi tni co tuc. So thbi ky trong mo hinh nhi phan Ian
ltiat la 1,5,10,25, va 50.
14. Dung mo hinh nhi phan 2 thai Icy de xac dinh gia quyen ch<;>n ban kieu My
cua DCRB thang 6 gia tht;tc hi~n la 130. Su dvng cac thong so phu hqp tu
cac thong tin duqc trlnh bay trong chuang nay (chu yeu tu Chuang 3) va
c6 muc d9 bien d<)ng la 83%.
15. Mo hinh dinh gia quyen chc;m nhi phan c6 nhieu uu diem, d~c bi~t li€~n
quan den mota cac khcii ni~m quan tr<;>ng va ung dvng tht;tc tit~n. Hayxac
dinh va thao lu~n 3 tiu diem chinh lien quan den mota cac khcii ni~m quan
tr<;>ng va 3 tiu diem lien quan den ung dvng thtjc tien.
16. Dung bang tinh Excel BSMbin9e.xls va xac dinh gia quyen ch<;>n mua va
quyen ch<;>n ban cua co phieu hi~n c6 gia la 100, lai suat phi rui ro la 5%
(ghep lai hang nam), gia thtjc hi~n la 100, muc bien d<)ng la 30%, quyen
ch<;>n dao h<.tn sau 1 nam, va khong c6 chi tra co tuc. So thai k}r la 25. Chung
minh rang ngang gia quyen ch<;>n mua-quyen ch<;>n ban Ia dung.
17. Xem xet 3 quyen ch<;>n mua giong nhau chi khac nhau gia tht;tc hi~n Ian luqt
la $90,$100 va $110. Co phieu dang duqc giao dich v&i gia $100, Hii suat phi
rui ro ghep lai hang nam la 5%, thai gian den khi dao h<.tn la 1 nam. Hay su
dvng mo hinh nhi phan m<)t thai ky v&i u=4/3 va d=3/4. Tinh p va h. Hay
giai thich.
18. Xem xet 3 quyen ch<;>n mua giong nhau chi khac nhau thai gian dao h<.tn
lan luqt la 0.5, 1 va 1.5 nam. Co phieu dang duqc giao dich v&i gia $100,
lai suat phi rui ro ghep lai hang nam la 5%, gia tht;tc hi~n la $100. Hay su
dvng mo hlnh nhi phan m<)t thai ky v&i u=4/3 va d=3/4. Tinh p va h. Hay
giai thich.
19. T<.ti sao mo hinh nhi phan se cho gia quyen ch<;>n h<)i tv ve m<)t gia tri cv the
khi so thai ky tang len? Gia tri quyen ch<;>n h9i tv d6la gia tri gi? Khi n tien
den vo h(.ln,
mo hinh nhi phan h9i tv ve mo hinh noi tieng nao?
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 4 81NH GIA OUYEN CHON BANG MO HiNH NHI PHAN 175
20. Gia su cy gia giao ngay cua dong Narnian la $2/N va 2 nam sau n6 c6 the
tang len $2.5/N, m<}t muc tang 25%, ho~c giam xuong $1.8/N, m<}t muc
giam 10%. Gia su m<}t quyen chQn mua voi gia thl;ic hi~n la $2.05/N, gia su
ban dau Hii suat cua My la 1% va Hii suat Narnian la 5%. Gia su Hii suat duc;1c
ghep lai hang nam va duc;1c lam tr(m den hang th~p phan thu 5.
a. Tinh gia quyen chQn mua.
b. Tinh gia quyen chQn ban.
c. Neu lai suat cua Narnian giam d<}t ng<}t, chuy~n gi xay ra voi quyen chQn
mua va quyen chQn ban?
21. (Van de khai ni~m) Mo hinh nhi phan c6 the duc;1c su dt,mg de dinh gia
eac d~c diem bat thuc'1ng cua quyen chQn. Xem xet tinh huong sau, m<}t co
phieu A duc;1c dinh gia la $75 c6 the tang gia 20% va giam gia 10% moi thdi
ky trong ba thc'1i ky. Lai suat phi rui ro la 8%. M<}t quyen chQn mua kieu
Chau Au con thc'1i h<_ln hi~u lt;ic la ba thc'1i ky va gia tht;ic hi~n la $70. Tuy
nhien, ben giao dich quyen chQn dong y thanh toan m9t khoan toi da cho
quyen chQn nay la $40. Tim gia tri hi~n t<_li cua quyen chQn. Sau d6 dinh
gia quyen chQn nay nhung theo kieu My, cling gioi h<_ln khoan thanh toan
la $40, de xem gia tri tang them so voi kieu Chau Au la bao nhieu. So sanh
cau tra ldi cua h<_ln voi trudng hc;1p khong hi gioi h<_ln ket qua thanh toan.
22. (Van de khai ni~m) Trong chuang nay, chung ta c6 duc;1c cong thuc djnh
gia nh! phan btmg each phong ngua m9t vt the mua co phieu bang m9t vi
the ban quyen chQn mua. M9t each khac de thl;ic hi~n dieu nay la ket hc;1p
co phieu va m<}t trai phieu phi rui ro de thay the cho quyen chQn mua. Xay
dl;ing m<}t cong thuc d!nh gia nh! phan m<}t thdi ky, trong d6 co phieu va
trai phieu phi rui ro duc;1c su dt,mg de thay the quyen chQn mua kieu Chfm
Au. Gia su m9t co phan duc;1c su dt,mg va xac d!nh cong thuc de tinh so dola
dau tu vao trai phieu phi riii ro. Khi d6, chung minh rang cong thuc djnh
gia quyen chQn cling giong nhu cong thuc rna chung toi da trinh bay trong
chuang nay. Gc;1i y: D~t ns la so co phan va B so dola dau tu vao trai phieu
voi lai suat la r vi v~y gia tr! cua ca hai ket qua dau ra se dung bang gia tri
cua quyen chQn. Sau d6 giai de tim ns va B va thay nguc;1c trd l<.1i vao cong
thuc tfnh gia tri CUa danh ffil,lC ngay hom nay de duc;1c cong thuc tfnh C.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG
Dinh gia quyen chon bAng
mo hinh Black-Scholes-Merton
Ml:JC TIEU CUA CHliONG
• Gioi thi~u m6 hlnh Black-Scholes-Merton va h<;>c each su d1,1ng m6 hlnh de djnh gia
quyen ch<;>n.
• Hieu duqc moi quan h~ gilta dlt li~u dau vao cua m6 hlnh voi gia quyen ch<;>n.
• Biet each dieu chlnh m6 hlnh cho phu hqp voi truong hqp c6 co tuc va doi voi quyen ch<;>n ban.
• Hieu duqc d9 bat on duqc do Iuong nhu' the nao, theo dlt li~u ljch suva d9 bat on ham y.
• Thay duqc vj the quyen ch<;>n duqc phong nglla rui ro delta nhu the nao va lam the nao giam
thieu rui ro bang phong nglta rui ro gamma.
"Nhang ly thuyet tot, nhu Black-Scholes, cung cap m9t th£ nghi~m ly thuyet rna
theo d6 bqn c6 the' khdo sat ducjc tac d9ng cua nhang nguyen nhtm c6 thi xdy ra.
Chung cho bqn m9t ngon nga chung de' djnh lucjng va thau hie'u cdm nh~n cua
bqn ve' gia trj."
EMANUEL DERMAN, trich trong The Journal of Derivatives,
Mua Dong, nam 2000, Tr. 64
I
NGUON GOC CUA CONG THO'C BLACK-SCHOLES-MERTON
Ngu6n goc cua cong thuc Black-Scholes-Merton bat dau tu the ky 19. Trong th~p
ky 1820, m{>t nha khoa hqc ngu6'i Scotland, Robert Brown, da quan sat chuyen
d{>ng lalung cua phan hoa tren m~t miac va nh~n ra ding chuyen d{>ng nay khong
tu:1n
theo m{>t mau
hinh rieng bi~t nao, chuyen d{>ng m{>t each ngau nhien, d{>c
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH BLACK -SCHOLES-MERTON 177
l~p vai cac dong
mtac. Hi~n tuqng nay duqc g<;>i la chuyen d9ng Brownian. Nhung
phien ban tuong tlj cua chuyen d9ng Brownian cling duqc cac nha khoa hQC
nghien diu eac hi~n tuqng tlj nhien khac phat hi~n sau do. Nam 1900, m9t nghien
diu sinh tien si ngu<1i Phap, Louis Bachelier, da viet lu~n an cua minh ve dinh gia
quyen ch9n tren th! tru<1ng Paris va phat trien m9t mo hinh tuong tl,i nhu mo
hinh Black-Scholes-Merton. Khong may thay, ngu<1i huang dan lu~n van cua anh
ta that VQng vi cong trinh .cua Bachelier l~i d!nh huang ve m9t van de thl,ic tien
nhu dinh gia m9t cong cv tai chinh. M~c du Bachelier nh~n duqc h9c vi, slj ho
trq thieu nhi~t tinh tu phia ngu<1i huang dan da huy ho~i sl,i nghi~p cua anh ta, va
ngudi ta khong con nghe nhac den ten ngudi nay nua.
Vao dau the ky 20, Albert Einstein, trong qua trinh nghien diu ve nen tang
cua ly thuyet tuong doi, su dvng eac nguyen tac cua chuyen d9ng Brownian de
giai thich ve chuyen d9ng cua cac phan tu. Cong trinh nay da dan den nhieu
bai nghien cuu dem l~i cho Einstein giai Nobel va danh tieng tren toan the giai.
Vao th<1i diem do, m9t nhanh nghien cuu toan h9c tuong doi phat trien, thu<1ng
duqc d~i di~n bdi nha toan hQc ngudi My Norbert Wiener, da thanh cong trong
vi~c ly giai chuyen d9ng cua eac phan tu ngau nhien. M9t so dong gop khac doi
vai toan h9c cling da duqc thl,ic hi~n b&i nha toan h9c ngu<1i Nh~t Kiyoshi Ito.
Nam 1951, Ito da phat trien m9t ket qua rat quan trQng g9i la bode Ito rna 20
nam sau duqc su dvng de tinh gia quyen chQn. Tuy nhien, can nha ding, nhung
ngudi nay da nghien CUU nhung van de phuc t~p trong V~t ly Va toan hQC, chu
khong phai tai chinh.
Toan h9c duqc su d1,mg de mo hinh hoa nhung chuyen d9ng ngau nhien da
phat trien thanh m9t nganh khoa h<;>c phv, nganh giai tich ngau nhien. Trang khi
giai tich thong thu<1ng duqc dinh nghia la tY 1~ thay doi cua eac ham so da biet,
gicli tich ngau nhien duqc dinh nghia cy 1~ thay doi cua ham so trong do m9t ho~c
nhieu bien la ngau nhien nhung tuan theo eac quy tac xac suat duqc dinh nghia
ky luang.
Vao cuoi th~p nien 1960, Fischer Black
hoan thanh lu~n an tien si toan cua minh d
d~i hQc Havard. Khong chQn con du<1ng trd
thanh mQt nha toan hQC, ong lam Vi~c cho
Arthur Little, m9t cong ty tu van quan tri d Boston. Black da g~p m9t giao su tre
d~y tai chinh t~i d~i h<;>c MIT ten la Myron Scholes, va hai ngu<1i bat dau trao doi
eac y tu&ng ve th! tru<1ng tai chinh v~n hanh nhu the nao. Khong lau sau do, Black
gia nh~p khoa tai chinh cua d~i hQc MIT, va t~i noi do ong da dong gop rat nhieu
vao nhung kien thuc cua chung ta ve nhung tai san khong phai quyen ch<;>n duqc
dinh gia nhu the nao. Black va Scholes sau do da bat dau nghien cuu quyen chQn,
vao thbi diem do quyen ch9n chi duqc giao dich tren thi tru<1ng phi t~p trung.
Truac tien, hQ da xem l~i eac no ll,ic cua nhung nha nghien cuu truac do trong
vi~c tim ra m9t cong thuc dinh gia quyen ch<;>n.
Kien thU'c can thiet de phdt trien m6
hinh 8/ack-Scho/es-Merton bdt ngu6n
tlttodn h{JC VQ VQt Jy.
Black va Scholes da su dvng hai each tiep c~n de tinh gia quyen chQn. M9t each
tiep c~n gia dinh ding tat eel eac tai san duqc djnh gia theo Ly thuyet Dinh gia tai
san von CAPM, m9t mo hinh duqc chap nh~n r9ng rai trong tai chinh. Cach tiep
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
178 PHAN I QUYEN CHON
c~n khac su dt.mg giai
tich ngau nhien. HQ da tim duqc m<)t phuong trinh su dvng
each tiep c~n thu nhat, nhung each tiep 4n thu hai h~i de 19i cho hQ m<)t phuong
trinh vi phan khong the giai duqc. Cach tiep c~n mang tinh toan h<;>c nhieu hon
nay 19i duqc danh gia la quan tr<;>ng hon, vi v~y hQ tiep tl,lc nghien cuu van de, tim
kiem m<)t gicli phap. Cuoi cling, Black phat hi~n ra r~ng phuong trinh vi phan co
the duqc chuyen thimh m<)t phuong trinh tuong ttj mota chuyen d<)ng cua nhi~t
khi no di qua m<)t v~t the. Day la m<)t giai phap da duqc biet den tru6'c do, Black
va Scholes chi tim hieu va v~n dt.mg no de giai quyet van de cua hQ, va d9t duqc
cong thlic dung, phil hqp v6'i cong thlic rna hQ da thu duqc tru6'c do b~ng each
tiep c~n thu nhat. Bai viet ve cong trinh cua hQ hi hai t9p chi chuyen nganh tit choi
dang tai tru6'c khi duqc dang tung phan tren t9p chi Journal of Political Economy,
sau khi t9p chi nay xem xet l9i da quyet dinh tit choi dang cong trinh nay tru6'c do.
Cling thai gian do, m<)t nha kinh te tai chinh tre khac d MIT, Robert Merton,
cling dang nghien cliu dinh gia quyen ch<;>n. Merton kham pha ra nhieu qui tac
kinh doanh chenh l~ch gia rna chung ta da thao lu~n trong Chuang 3. Ngoai ra,
Merton gan nhu phat hi~n ra cong thlic dong thai v6'i Black va Scholes. Tuy nhien,
ban tinh th~t tha cua Merton da thuc day ong yeu cau bien t~p cua t9p chi khong
xuat ban bai viet cua mlnh tru6'c Black va Scholes. Ket qua la hai bai nghien cuu
deu duqc xuat ban, v6'i bai viet cua Merton xuat hi~n tren t9p chi Bell Journal of
Economics and Management Science gan nhu cling m<)t thai gian v6'i nghien cuu
cua Black va Scholes. Tuy nhien, luc ban dau Merton khong nh~n duqc nhieu uy
tin nhu Black va Scholes, nhung nguai rna ten tuoi da gan lien mai mai v6'i mo
hinh. Fischer Black rai khoi gi6'i h<;>c thu~t nam 1983 va lam vi~c cho m<)t cong
ty d Wall Street la Goldman Sachs. Bat h9nh thay, ong mat vao nam 1995 d d<)
tuoi 57. Scholes va Merton van lam vi~c trong linh vtjc h<;>c thu~t nhung da quan
tam chuyen sau vao ling dvng san pham phai sinh trong the gi6'i thtjc tien. Nam
1997 Uy ban Nobel da trao gicli thu&ng Nobel ve Khoa h<;>c Kinh te cho Myron
Scholes va Robert Merton, dong thai cong nh~n nhung dong gop cua Black. B9n
CO the dQC them ve stj k.i~n quan tr<;>ng nay d trang web www.nobelprizr.org/
nobel_prizes/ economics/laureates/ 1997.
Mo hlnh nay la m<)t trong nhung phat trien quan tr<;>ng nhat trong lich su dinh
gia cong C\1 tai chfnh. No da t90 ra nhung noltjc nghien cuu dang ke nh~m kiem
dinh mo hinh va hoan thi~n no. M<)t nganh cong nghi~p m6'i ve nhung san pham
phai sinh dl,ia tren mo hinh Black-Scholes-Merton da phat trien. Ngay eel neu co
nguai khong dong y v6'i tat eel nhung gi mo hinh trinh bay, biet chut it ve no se rat
quan tr<;>ng de ton t9i trong thi truang quyen ch<;>n.
I
MO HlNH BLACK- SCHOLES- MERTON NHll LA 6101 H~N
CUA MO HINH NHI. PHAN
't
A
'
A
Trong Chuang 4, chung ta da nghien cuu mo hlnh nhi phan nh~m phvc V\1 cho
hai mvc tieu chinh. Mo hlnh cho phep chung ta nh~n thay duqc ccic nhan to co
sd cua
ccic nguyenTOEIC
tac dinh
gia quyen ch<;>n rna khong can dung den toan h<;>c cao
Q-ACADEMY
- IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 8INH GIA QUYEN CHON BANG MO HiNH BLACK -SCHOLES-MERTON 179
cap. Chung ta da nh~n thay ding quyen ch<;>n duqc dinh ghi bang each ket hqp n6
v&i m9t tai san co so theo m9t phuong phap nham loC;ii bo rui ro, va qua thai gian,
ket hqp gifia co phieu va quyen ch<;>n phai duqc dieu chlnh.Vi tY suat sinh lqi cua
m9t danh ffil,lC phi rui ro Ia lai suat phi rui ro, gia tri cua danh ffil,lC d6 c6 the tinh
duqc m9t each de dang bang each chiet khau gia tri cua n6 khi quyen ch<;>n dao
hC;ln v&i lai suat phi rui ro. Chung ta da thay rang chi c6 m9t gia tri quyen ch<;>n duy
nhat tC;lO ra ffiQt danh ffil,lC ket hqp CO phieu va quyen ch<;>n dC;lt dt:iqc tf suat sinh
lqi phi rui ro. Neu quyen ch<;>n duqc ban v&i m9t gia nao khac, Lu~t m9t gia se hi
Vi phC;im va tC;\O dieu ki~n kiem lqi bang kinh doanh chenh l~ch gia bang each ban
m9t quyen ch<;>n hi dinh gia cao va mua co phieu ho~c mua quyen ch<;>n hi dinh
gia thap va ban khong co phieu. Neu m9t cy 1~ phil hqp gifia quyen ch<;>n so v&i co
phieu duqc duy tri, nguai thl,ic hi~n kinh doanh chenh l~ch gia se ho~c la khong
co rui ro va nh~n duqc nhieu han so v&i Hii suat phi rui ro ho~c vay muqn phi rui
ro va chi tra lai suat thap han lai suat phi rui ro. M9t ling dl,lng khac cua mo hlnh
nhi phan Ia trong dinh gia quyen ch<;>n kieu My. Mo hlnh c6 the de dang tinh duqc
gia tri cua vi~c thtjc hi~n s&m.
Trong chuang tru&c, chung ta da nghien cuu m9t vi dl,l trong d6 quyen ch<;>n
mua DCRB thang 6 gia thtjc hi~n 125 duqc dinh gia bang each su dl,lng mo hlnh
nhi phan va m9t so bu&c thai gian tang dan. Chung ta da thay rang gia cua quyen
ch<;>n la 13.56 v&i so bu&c thai gian la 100 ho~c 200. Hlnh 5.1 minh h<;>a hanh vi
cua gia quyen ch<;>n nhi phan trong truang hqp nay v&i so bu&c thai gian tang 5
bu&c m9t lan, b~h dau tii n = 5 va ket thuc v&i n = 200. Chung ta thay rang gia
HlNH 5.1 Gia quyen chQn nhj phan doi voi cac gia trj n khac nhau; Quyen chQn mua DCRB
thang 6 gia thl,lc hi~n 125; So= 125.94, r = 0.0456, T = 0.0959, a= 0.83
17.00
16.50
16.00
15.50
c:::
0·
..c:::
()
c:::
15.00
>.
14.50
AQ)
:::J
C"
·ro
i:9
12.50
12.000
20
60
00
100
1~
1~
160
100
s6 thai kY nhi phan (n)
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
200
ONTHISV.COM
180 PHAN I QUYEN CHON
LIEN K t.T
Logarit,
So mu va Tai chinh
Mo hinh Black-Scholes-Merton yeu cau sa
d1,1ng ca logarit tlf nhien va ham so mG. M~c
du cac kien thuc nay da duc;rc giang d~y
b~c trung hQc, b~n c6 the thay vi~c on l~i
kien thuc nay Ia huu fch.
Logarit, thuong duc;rc gQi Ia Jog, Ia m(>t
d~i di~n cho so mG cua m9t so, gQi Ia ca so,
phai duc;rc IGy thua len de bang voi m(>t so
khac. Hai CC1 so thllong duc;rc sa dl,lng nhat
Ia 10 va e voi e Ia m(>t so d~c bi~t gan bang
2.71828. Lay so 25 lam vf d1,1. Chung ta c6:
loglo25 = 1.3979 (log ca so 10 cua 25)
loge25 =3.2189 (log ca so e cua 25).
B~n c6 the kiem chung ket qua nay nhu sau
10 1.3979 = 25
a
2.71828 3·2189 =25
(Tat ca cac tinh toan tren da duc;rc lam tron).
Log sa d1,1ng ca so 1o duc;rc gQi Ia log thong
thuong, trong khi log sa d1,1ng ca so e g9i
Ia log tlf nhien. Trang tai chinh, chung ta
thllong sa dl,lng log tlf nhien han, m(>t dieu
se duc;rc ly giai ben duoi. Tu day, khi n6i den
log, chung ta se luon luon hieu Ia log tlf
nhien.
M9t so qui tac quan trQng lien quan den
log:
log cua m(>t so duang Ia m(>t so duang.
log cua m¢t so am Ia khong xac djnh.
log cua 0 Ia khong Xik djnh.
log cua 1 Ia 0.
log cua m(>t so nam giua o va 1 Ia am.
De viet ngan gQn, chung ta thuong viet loge
Ia ln.
Trang the gioi tai chinh, Jogarit gan
nhuluon luon c6 ca so e, vi e Ia m(>t ham
so thich hc;rp, de tinh toan lai suat ghep
lai lien t1,1c. Vi d1,1, xet khofm dau tll $1 vao
ngan hang trong vong 1 nam voi lai suat
6%, ghep lai hang nam. Vao cuoi nam 1,
b~n se nh~n duc;rc $1 (1.06) = $1.06. Neu
lai duc;rc ghep Jai naa nam m9t Jan, bc;~n se
c6 $1(1 + (0.06/2))2 = $1.0609. Neu lai duc;rc
ghep hang quy, b~n se c6 $1 (1 + (0.06/4)) 4
= $1.06136. Neu Jai duc;rc ghep hang ngay,
bc;~n se c6 $1(1 + (0.06/365)) 365 = $1.06183.
Q-ACADEMY
Neu lai suat khong d6i, ghep lai cang nhieu,
b~n cang nh~n duc;rc nhieu tien. N6i chung
neu rIa lai suat, T Ia thai gian tinh thea nam,
n Ia so Jan ghep lai trong 1 nam, so tien b~n
nh~n duc;rc khi dau tll $1 sau T nam Ia
H~)f
Bang sau day cho thay gia trj cua $1 dau
tll trong m(>t nam voi lai suat 6% cac each
ghep lai khac nhau
so kY ghep lai
trongnam
$1 ifau tU' trong in~t nam
vcti lai suat 6%
1(hang nam)
$1.06000000
2 (nita nam m¢t Jan)
$1.06090000
4 (hang quy)
$1.06136355
12 (hang thang)
$1.06167781
52 (hang tuan)
$1.06179982
365 (hang ngay)
$1.06183131
C6 ve nhll chung ta dang h(>i t1,1 ve so
$1.0618. Chung ta hay tinh toan them de
kiem chung:
1,ooo (1 ,ooo Ian trong nam)
$1.06183464
10,000 (10,000 Jan trong nam)
$1.06183636
100,000 (100,000 Jan trong nam)
$1.06183653
1,000,000 (1,000,000 Jan trong nam)
$1.06183654
Th~t v~y gia tr! da bat dau 6n din h.
Van de Jon nhat trong tan so ghep lai Ia
ghep Jc;~i lien ti,IC VOi SO Jan ghep Jai VO t~n.
Cong thuc doi voi ghep lai vo t~n phai duc;rc
the hi~n duoi d~ng gioi h~n:
H6a ra, day lc;~i Ia djnh nghia cua e:
l~H~)f =•''
voi e Ia 2.71828 ... Trang vf d1,1 cua chung
ta, e0·060 > = $1.06183655. Vi e the hi~n gia tri
cua m9t khoan dau tu ghep lai lien t1,1c, vai
tro cua n6 trong tai chinh Ia rat quan trQng.
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 DINH GIA QUYEN CHON BANG MO HlNH BLACK-SCHOLES-MERTON 181
quyen chQn dao d9ng xung quanh va bat dau on dinh a so budc thai gian la 100.
Hanh vi nay duQ'c cac nha toan h9c g9i la hc)i tl,l. Mo hinh dinh gia quyen chQn
nhi phan h9i tl,l vao m9t gia tri Cl,l the trong gidi h:,m. Gia tri nay tra thanh gia mo
hinh Black-Scholes-Merton.
Mo hinh nhi phan la m9t trong hai mo
hinh duQ'c gQi la cac mo hinh thdi gian i'di
r\)C. Trong cac mo hinh nay, thai h<;in cua
quyen chQn duQ'c chia thanh m9t so don vi
thai gian huu h<;in nhat dinh. Vi dl,l, neu m9t quyen ch9n c6 thai h<,m la 100 ngay
va chung ta su dl,lng n = 100 cac bu&c thai gian nhi phan, moi bu&c thai gian
d<;ii di~n cho 1 ngay. Khi thai gian troi di, gh1 co phieu nhay tU muc nay sang
m9t trong hai muc tiep theo. Tuy nhien, trong thljc te thi thai gian troi di khong
ngung va gia co phieu n6i chung chi thay doi v&i nhung gia so rat nh6. Th~t ra,
chung ta c6 the mo ta d~c tinh bien d9ng cua gia co phieu a d<;ing ho~c la tang
len a muc gia so nh6 nhat gQi la m9t bien d9ng tang, ho~c giam xuong v&i muc
gia so giam thap nhat, g9i la m9t bien d9ng giam. D~c tinh nhu v~y duCJc the
hi~n tot hon trong cac mo hinh thai gian lien tl,lC. M~c du trong phan tiep theo
chung ta se thay thai gian rai r<;lC va lien tl,lC tien Ve nhau nhu the nao, nhung
tru&c het chung ta hay xac dinh va tim hieu d~c tinh cua mo hinh thdi gian lien
tl}c. Mo hinh Black-Scholes-Merton su dt,mg khuon kho mo hinh thai gian lien
tl,lc de dinh gia quyen chQn.
ve
mo hinh
Mo hlnh nhj phdn h9i tv
8/ack-Scho/es-Merton khi s6 thC!i ky
tang len.
ry
suat sinh lgi doi voi bat ky tai sfm
nao trong mc?t khoang thai gian thliong
dligc bieu dien dlioi dCllng ty suat sinh lgi
hang nam ho~c ty suat sinh lgi ghep lai
lien t1,1c. Xet mc?t c6 phiE~u dugc mua voi
gia $1 oo. Mc?t nam sau, gia su gia c6 phieu
Ia $11 0. Gia djnh rang khong c6 chi a c6
tltc, Vi V~Y chung ta ve CC1 ban CO the n6i
rang c6 phieu c6 ty suat sinh lgi 10%. Tlnh
toan nay nhu sau:
$110/$100-1
=0.10.
ln(1.1 0) = 0.09531
Vi v~y, tiE~n dligc dau tllvoi lai suat ghep
lai lien ti,IC 9.531% VOi bat ky
SO
nam nao
cung giong nhli dau tli so tien d6 voi lai
suat 10%, ghep lai hang nam. luang tl,l', tai
san sinh lgi voi ty suat 10% ghep lai hang
nam hay 9.531% ghep lai lien t1,1c.
N6i chung, doi voi bat ky so mQ
X
nao,
e• dugc gQi Ia ham so mu. De ti~n
lgi va tranh vi~c su d1,1ng ky hi~u mu x ben
ham so
N6i each khac, neu chung ta da dau tll
$100 voi lai suat 10%, trong d6 lai chi dligc
cc?ng vao cuoi nam, thi n6 se chT tang len
$11 o. Tuy nhien, chung ta cung c6 the dCllt
dligc gia trj $11 0 vao cuoi nam neu khoan
dau tli $100 tang voi lai suat ghep lai lien
t1,1c 9.531%. Nghia Ia:
tren, nglioi ta c6 the viet n6 duoi dCllng
$1 ooeo.o9s31(1l = $11 0.
khac, Va bClln nen thanh thCliO trong Vi~C
Chung ta lay gia trj 9.531% tu dau? Dan
gian Ia tu ham so nghjch dl10 cua ham mu,
Ia ham sologarit tl! nhien:
.
ghep lai va chiet khau, cung nhli bieu dien
Q-ACADEMY
exp(x).
BClln se g~p van de ghep lai lien ti,IC
(cung nhli ghep lai roi rille) trong nhiE~u tinh
huang trong quyen sach nay cung nhll
trong CclC quyen sach va kh6a hQC tai chlnh
ty suat sinh lgi va lai suat dlloi dCllng lai suat
ghep lai lien t1,1c.
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
182 PHAN I QUYEN CHON
II GIA DINH CUA MO HlNH BLACK- SCHOLES- MERTON
Tat ca cac mo hinh deu dt,ta tren m<)t so cac gia dinh. Trong mo hinh nhi phan,
chung ta da gia dinh rang cac thua so tang va thua so giam da dri<;1c biet trri&c va
khong thay doi thea thai gian va lai suat phi rui ro ding co dinh. Quan tr<.mg han,
chung ta da dua ra m<)t gia dinh quan trQng ding bien d<)ng ghi co phieu c6 the
dri<JC mo ta bang vi~c dan gian h6a thea mo hinh nhi phan. Chung ta cling ngam
dua ra m<)t so gia dinh nhu khong c6 chi phi giao dich va thue. Bay gia hay xem
cac gia dinh cua mo hinh Black-Scholes-Merton.
Gia co phieu bien ttqng ngau nhien va phat trien
theo phan phoi logarit chuan
Ytu&ng rang gi<i co phieu Ia ngau nhien Ia trung tam cua phan l&n cac kien thuc
ve dinh gia tai san va san pham phcii sinh. Tuy nhien, th~t st,t gia co phieu c6 ngau
nhien khong? Nhin vao hinh 5.2, chung ta c6 the thay hai bang, moi bang Ia gia
dong cua cua m<)t co phieu thtjc te cho giai do~n 1 nam. M<)t bang Ia m<)t chuoi
gia co phieu thtjc. Bang kia Ia m<)t t~p h<;1p gia co phieu du<;1c t~o ra ngau nhien rna
n6 c6 tinh chat thong ke tuang tlj v&i nhung gi rna DCRB c6 trong giai do~n d6.
B~n c6 the xac dinh chuoi nao la chuoi thtjc te cua gia chung khoan? 1
Nhieu nha quan tri tien t~ chuyen nghi~p tuyen bo la c6 kha nang dtj bao gia
co phieu. HQ quan sat m<)t do thi nhu 6 hlnh 5.2 va tuyen bo rang nhung chuoi
so bieu dien nhri v~y it nhat Ia c6 the dtj doan dri<;1c m<)t phan. HQ thay dri<;1C
xu huang tang va tin rang c6 the khai thac dieu nay de kiem l<;1i nhu~n l&n. Tuy
nhien, xem xet hinh 5.3 cho thay tY suatsinh l<;1i hang ngay dan gian la phan tram
thay doi gia ca hang ngay tren m<)t co phieu trong cling m<)t thai ky. N6 la chuOi
tY suat sinh 1<;1i nham xac dtnh xem m<)t nha dau tri se tht,ic hi~n nhri the nao. Li~u
c6 ai c6 the dt,t doan du<;1c nhung bien d<)ng cua chuoi so nhu the khong? Rat it
c6 kha nang nay. M~c du c6 the c6 m<)t so rat nho cac nhan to mang tinh dtj doan
dri<Jc, d~c bi~t Ia trong m<)t khoang thai gian rat ngan, cac nghien CUll chi ra rang
tY suat sinh l<;1i cua co phieu Ia rat kh6 dt.f doan.
Chung ta cling luu y 6 day rang tY suat sinh l<;1i c6 phan phoi logarit chuan.
Dieu nay c6 nghia Ia gi? Thu nhat, nh& l~i phan phoi chuan, hay phan phoi hinh
chuang. Ty suat sinh l<;1i cua co phieu c6 tuan thea phan phoi chuan khong? Qua
cac du li~u thi chung ta thay khong phai nhu v~y. Tuy nhien, ty suat sinh l<;1i cua
m<)t co phieu c6 the du<;1c bieu dien 6 m<)t d~ng thuc khac di m<)t chut, gQi Ia ghep
lai lien tl,lC. Gia dinh rang chung ta c6 m<)t co phieu gia $100. M<)t nam sau, gia
co phieu d6la $120. Chung ta se n6i rang t}' suat sinh l<;1i co phieu nay la 20%.
Chung ta gQi tinh toan nay Ia t}' suat sinh l<;1i dan hay rai r~c. N6 chi tinh lai m<)t
Ian, vao cuoi nam. Chung ta c6 the nh~n dri<;1C gia tri triang lai, $120, tu gia tri
hi~n t~i, $100, bang m<)t tinh toan dan gian $120 = $100(1.20), khong lien quan
Hlnh s.2a khong phai Ia chuoi du li~u th~,tc. N6 dvqc t9o ra ngau nhien bai t<k gia. Neu b9n
thay s61i~u dung, chi Ia do b9n may man doan dung rna thai.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 DINH GIA OUYEN CHON BANG MO HlNH BLACK -SCHOLES-MERTON 183
HlNH 5.2a Gia chung khoan du'~c mo phong va gia chling khoan thlfc cua DCRB
HINH 5.2b
gi den ghep lai. De bieu dien ty suat sinh lqi nay du&i dq.ng ghep lai lien h,tc. De
trinh bay tY suat sinh lqi ghep Hii lien ti,IC nay, chung ta lay logarit tlj nhien cua 1
c<)ng tY suat sinh lqi.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
184 PHAN I QUYEN CHON
HINH 5.3 Ty suat sinh lc~i hang ngay cua DCRB
20%
15%
10%
5%
--5%
-10%
-15%
-20%~----~----~----~----~~----~----~----~--
16/05
21/01
02/12
05/07
24/08
12/03
13/10
01/05
Ngay
Can nh& ra.ng logarit cua m(>t so la so mli lliy thiia cua m(>t thiia so ca ban
de d~t d~Q'C SO do. Thua SO ca b~m tieu bieu cua logarit }a 10, thiia SO ca ban cua
logarit thong thridng, Vel e, triang duang 2,718 Vel }a thua SO ca ban cua logarit t\,i
nhien. Trong cac mo hinh tai chinh, thiia so ca ban gan nhu h1c m\o cling la e.
Ty suat sinh lqi duQ'c ghep l~U lien tt,Ic, cling duQ'c gQi la t}' suat sinh lQ'i theo
logarit, trong vi dt,I cua chung tala log(1.20) = 0.1823 hay 18.23%. Moi quan h~
gifia ghi cuoi nam va gi<i dau nam la $120 = $100 e0·1823 • Hien nhien, chung ta
khong the thay doi gia; Du sao n6 cling duqc xac djnh bai thj tru<1ng qnh tranh.
Nhung chung ta c6 the bieu dien t}' suat sinh lqi du&i d~ng t}' suat sinh lQ'i theo
logarit. C6 ve nhu t}' suat sinh lQ'i theo logarit c6 cac d~c tinh khien cho n6 gan
v&i phan phoi chuan han. Hinh 5.4 the hi~n bieu do cua t}' suat sinh lqi cua DCRB
trong khming th<1i gian da duqc de c~p. M~c du chung ta khong d~t duqc m(>t bieu
dien phan phoi chuan hoan hao, chung ta c6 the khong each n6 qua xa.
Neu logarit cua m9t bien so tuan theo phan phoi chuan, bien so d6 duqc gQi
la c6 phan phoi logarit chuan. Ban than phan phoi cua ty suat sinh lqi c6 d9
nghieng duang, nghia la n6 c6 qua nhieu gia tr! quan sat nam a phia ben phai
so v&i tn,mg thai doi xung nhu yeu cau cua phan phoi chuan. Gia d!nh ve m9t
phan phoi logarit chuan Ia rat quan trQng. N6 tuang doi nhat quan v&i tht,ic te,
va quan trQng han, khong cho phep gia co phieu nh~n gia tri am. Ngoai ra, n6
t~o dieu ki~n thl,ic hi~n cac phep toan cao cap can thiet de phat trien mo hinh
Black
-Scholes-Merton.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH BLACK-SCHOLES-MERTON 185
HlNH 5.4 Bi~u do log ty suat sinh l<;ti theo ngay (ghep Uii lien t1,1c) cua DCRB
100
90
80
70
60
'<0
rn
50
1-
40
r::
.em
30
20
10
0
-15%
-20%
-10%
-15%
--5%
-10%
0%
5%
--5%
0%
TY su~t IQ'i nhu~n
10%
5%
15%
10%
20%
15%
Lai suat phi rui ro va d9 bat on cua ty suat sinh lqi theo logarit cua
co phieu khong thay doi trong suot thoi gian cua quyen ch(m
Gi<\ d!nh rang Hii such phi rui ro la khong doi ttiong duong vdi vi~c gia dinh Hii
suat khong thay doi. Chung ta biet rang duong nhien tht;ic te khong phcii nhti v~y,
va phan sau trong quyen sach nay chung ta se nghien diu cac van de ve quan tri
rui ro phat sinh trong m9t the gidi c6 Hii suat thay doi. Tuy nhien, bay gio, se la
ti~n lqi nhat neu chung ta bo qua van de bat on ve Hii suat. Va chung ta se thay
rang Hii suat khong anh huang nhieu den gia quyen ch9n doi vdi co phieu va m9t
so tai san co khac, vi v~y gia d!nh nay la ttiong doi vo h(.li vao thoi diem nay va
lam cho mo hinh cang don gian cang tot.
sa
Gia d!nh rang d(> bat on, dtiqc bieu hi~n bang d(> l~ch chuan, khong thay doi
la m9t gia d!nh quan trQng. C6 ve nhti gia dinh nay luon mau thuan vdi the gidi
tht;ic. Th~t ra, gan nhti la khong the nh~n thuc rang bat ky tai san c6 rui ro nao
cling c6 dmg m(>t muc d9 bat on trong m9t khoang thoi gian, vi dl,lla m9t nam.
Trong phan sau cua chtiong nay, chung ta se biet ve each tide ltiqng d9 bat on, bay
gio chung ta chi de c~p rang tide ltiqng cua d(> bat on cua co phieu DCRB trong
khoang thoi gian 1 nam la khoang 37% den 150%.
Vi chung ta khong hai long vdi gia dtnh ve d9 bat on khong doi, chung ta c6
nen bo qua mo hinh Black-Scholes-Merton va quan tam den m(>t mo hinh khac
vdi gia d!nh la d9 bat on thay doi? Chung ta c6 the lam nhti v~y, nhung cac mo
hinh vdi d9 bat on thay doi se phuc t(.lp hon rat nhieu. Va cling khong c6 gi chung
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
186 PHAN I QUYEN CHON
minh la d.c mo hinh d61a tot han. M~c du d<) bat on thay doi Ia m<)t van de, chung
ta se thay ding c6 nhieu each tot han de gicli quyet van de nay han la chap nh~n
m<)t ffiO hinh phuc t~p han. Vi v~y, chung taCO the tiep tl;lC va gia dinh rang chung
ta hai long v&i gia dinh nay.
Khong co thue va chi phi giao djch
Cac quyet dinh giao dich quyen chQn hien nhien b! anh htibng bbi thue va chi
phi giao dich, nhting nhfing van de phuc t~p nay c6 xu hti&ng lam mu md eac
hieu biet cua chung ta ve nhfing van de co ban cua dinh gia quyen chQn. Mo hinh
dinh gia quyen chQn Black-Scholes-Merton d1,1a vao kha nang kinh doanh chung
khoan, cong Cl;l tai chinh phi rui ro va quyen chQn m<)t each chu d<)ng. Ho~t d<)ng
kinh doanh nay se gay ra nhung h~ qua ve thue va chi phi giao dich. C6 nhieu
each de n&i long gia dinh nay, nhting d6la eac chu de nang cao va khong phu hqp
cling nhti khong can thiet b cap d<) mb dau nay.
co phieu khong tra co tuc
Chung ta cling da l~p gia dinh nay trong eac chuang trti&c va chung ta da thay n6
c6 the duqc n&i long nhu the nao. Van de b day cling giong nhu v~y, va chung ta
sedan dan biet each dtia co tlic vao mo hinh Black-Scholes-Merton.
Cac quyen chqn Ia kieu Chau Au
C6 m<)t dieu khong may la kha nang th1,1c hi~n s&m khong the dttqc dieu chinh
m<)t each de dang de phu hqp v&i mo hinh Black-Scholes-Merton. Tuy nhien,
chung ta se thay rang mo hinh Black-Scholes-Merton c6 the giup chung ta hieu
biet tot han ve dieu gi xay ra khi m<)t quyen chQn mua duqc th1,1c hi~n s&m. Trong
hau het eac trliO'ng hqp, mo hinh nhi phan la each tot nhat de dinh gia quyen chQn
kieuMy.
NgttO'i ta rat de hac bo m<)t mo hinh vi eac
gia dinh cua n6 khong duqc thoa man. Rat
bat ngO', mo hinh Black-Scholes-Merton l~i
bi lo~i bo bbi eac chuyen gia, hQ khong thua
nh~n nhung gia dinh ve d<) bat on khong doi
va kha nang de giao dich nang d<)ng theo each
gan nhti lien tl;lC Ia du th1,1c te. Ngoai ra, s1,1 ton
t~i cua nl;l ctiO'i mia mai cua d<) bat on, ngl;l y
rang co phieu c6 han m<)t s1,1 bien d<)ng, thl mau thuan v&i mo hinh. Nhung mo
hinh khac tinh vi va phuc t~p han van ton t~i va dtiqc su dl;lng trong th1,1c te. Mo
hinh Black-Scholes-Merton nen dttqc xem nhti Ia nfi chua cua m<)t hQ eac mo
hinh phan anh m<)t s1,1 n&i long cho nhung gia d!nh khac nhau.Vi~c chQn 11,1a de su
dt.,mg m<)t mo hinh nhti Black-Scholes-Merton can phcli xem xet m<)t vai dieu ki~n
sau: (1) Cac ket qua d~t dttqc tu mo hinh c6 phu hqp v&i th1,1c te khong? (2) C6
mo hinh nao tot han v&i d<) chinh xac cao han rna khong ton qua nhieu chi phi va
khong qua phuc t~p? (3) Mo hinh c6 duqc su dl;lng r<)ng rai trong th1,1c te khong?
Khong de de tra lO'i cho nhung cau hoi tren, nhung kha Ia an toan khi n6i rang
Mo hinh dinh gid quyen chc;m 8/ackScho/es-Merton gia dinh rang gid
chung khodn Ia ngau nhien va tuc1n
theo phcin ph6i chuan /ogarit; /iii suat
phi rui ro va Sl/ bien c19ng Ia khOng c16i;
khOng c6 thu€, chi phf giao dich ho(lc
c6 tuc; va quyen ch9n kieu Chciu Au.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 E>INH GIA QUYEN CHON BANG M6 HINH BLACK-SCHOLES-MERTON 187
c6 le la chua c6 m(>t mo hinh tai chinh nfW khac trong lich su duqc su dt,mg r(>ng
rai trong tht,tc te va c6 m(>t anh huang nhu la mo hinh Black-Scholes-Merton.
T;;1i muc d(> nay, chung ta se khong di xa hon so v&i mo hinh nay, nhung can phai
nh~n ra ding mo hinh Black-Scholes-Merton thi khong dung l<.1i a ph<_lm vi cua
nhung mo hinh dinh gi<i quyen chQn; n6 chi m&i la st,t kh&i dau.
I
CQNG THO'C DO~T GIAI NOBEL
Trong chuang 4, chung ta da thay ding mo
hinh nhi phan de dinh ghi quyen chQn duqc
due ket tu vi~c thiet l~p m(>t danh mvc phong
ngua rui ro gom m(>t vi the mua d6i v&i de
co phieu va m(>t vi the ban d6i vdi quyen chQn
mua. Chung ta da quan sat thay rang trong
mo hinh hai giai do<_ln, so delta co phieu so
v&i quyen chQn mua thay doi vi v~y nha dau tu phai tht,tc hi~n m(>t so giao dich de
duy tri tinh chat phi rui ro cua giao dich. Neu dieu nay duqc tht,tc hi~n, danh mvc
se thu duqc tY suat sinh lqi phi rui ro chi khi nao quyen chQn duqc dinh gia bang
cong thuc rna chung ta da c6 duqc. Neu quyen chQn duqc giao dich v&i bat ky gia
nao khac, Lu~t m(>t gia bi vi ph<_lm va nha dau tu c6 the kiem duqc lqi nhu~n nho
kinh doanh chenh l~ch gia. Trong mo hinh Black-Scholes-Merton, giao dich dien
ra lien tvc, nhung ytu&ng chung thi van nhu v~y. M(>t danh mvc phong ngua rui
ro duqc thiet l~p va duy tri b&i nhung dieu chinh thuong xuyen t)r 1~ tuong doi
giua co phieu ya quyen chc;m, m(>t tien trinh duqc gQi la giao djch nang d{lng. Ket
qua cu6i dmg d<.1t duqc thong qua m(>t phep toan phuc t<_lp, nhung cong thuc thi
kha don gian.
Cong thuc Black-Scholes-Merton la:
Cong thuc dinh gid quyen chc;m mua
8/ack-Scho/es-Merton alia ra gid mua
lien quan tt1i chung khodn, gid thlfc
hi~n, /di suat phi rui ro, thC1i gian den
khi ado hgn va phllc1ng sai cua ty suat
sinh lc;Ji chung khodn.
C = SoN(d1)- Xe-rcTN(dz),
2
d = ln (S0 /X)+(rc +a I 2)T
v&i
1
d2
N(d1), N(dz)
a
fc
=
a.ff
d1 -a.ff
xac suAt phan phAi chuAn tich liiy
= d(> bAt fin hfmg nam (d(> l~ch chufin) cua cy suAt sinh lgi
ghep Hii lien tl,lc (logarit) cua c6 phi6u
= Hii suAt phi rui ro ghep Hii lien tvc
=
Tat ca cac bien khac duqc dinh nghia gi6ng nhu trong phan tru&c.
Thao lu'n ve sal dl}ng phan phoi chuan
Vi vi~c tinh toan cua mo hinh Black-Scholes-Merton lien quan den phan phoi
chu,n, cole se huu ich neu chung ta de c~p l<.1i van de nay. Hinh 5.5 minh hQa m(>t
duong cong phan ph6i chuan hay duong hinh chuang. Can nh& rang duong bieu
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
188 PHAN I OUYEN CHON
~n
nay c6 tinh doi xung va tat ca nhung gi
chung ta can biet ve n6 deu nam trong gi<1 trj
Icy VQng, hay gia trj trung binh, va phtiang sai.
Khoang 68% cac quan sat cua mau dti<JC rut
ra tit m9t phan phoi chuan se xuat hi~n trong
ph~m vi m9t d9 l~ch chuan cua gia trj ky VQng. Khoang 95% quan sat se nam
trong phc,tm vi hai d9 l~ch chuan va khoang 99% quan sat se nam trong ph~ vi
ba d9 l~ch chuan.
LUU Y KY THUAT: Mo hinh BlackScholes-Merton su dl,lng giai tfch
ngau nhien. Xem them t<;1i: www.
cengagebrain.com
M9t bien so ngau nhien c6 phan phoi chuan duqc gQi la c6 thong ke z. Ngubi
ta c6 the lay bat kY bien so c6 phan phoi ngau nhien nao, chuyen n6 thanh bien
SO ngau nhieu CO phan phoi chuan hay CO thong ke Z, va SU dt,mg mQt bang de Xclc
djnh xac suat rna m9t gia trj quan sat dti<Jc cua bien ngau nhien se nho han ho~c
bang m9t gia tri mong muon nhat djnh.
Bang 5.1 cho thay xac suat tich liiy cua phan phoi chuan. Gia djnh rang chung
ta muon biet xac suat cua m9t gia trj thap han ho~c bang 1.57. Chung ta su dt,mg
bang nay tim trong c9t thu nhat gia trj 1.5 sau d6 di chuyen sang ben phai den
du6'i c9t c6 tieu de 0.07; c6 nghia Ia 1.5 c9ng v6'i 0.07 thanh gia tri z Ia 1.57. Gia
tri cua dong 1.5/c9t 0.071a 0.9418, Ia xac suat trong m9t phan phoi chuan de quan
sat duqc m9t gia trj z nho hem ho~c bang 1.57.
Gia su gia tri z nho han 0 vi d\1 -1.12. Chung ta se tim gia trj phil h<Jp cua gia
trj 1.12. 0 dong 1.1/c(lt 0.02la gia trj 0.8686. Sau d6 chung ta lay 1 tru di gia tri
nay. Ket qua Ia 0.1314. Vi bang nay c6 tinh doi xung nen khong can thiet phai the
hi~n cac gia tri am. Xac suat quan sat duqc m(lt gia trj nho han ho~c bang -1.12
cling giong nhti xac suat quan sat dti<JC m9t gia trj 16'n han ho~c bang 1.12. Xac
suat quan sat duqc m9t gia tri 16'n han ho~c bang 1.12 Ia 1 tru di xac suat quan
H)NH 5.5 Phan phoi Xik suat chUiln
-3
Q-ACADEMY
-2
-1
0
Gia t~ z
+1
+2
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
+3
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA OUYEN CHON BANG MO HINH BLACK -SCHOLES-MERTON 189
ca
sat dti<JC m<)t gia tri nh6 hem ho~c bang 1.12. Ltiu yrang chung ta da tinh luon
xac suat quan sat dti<JC m<)t gia tri dung bang 1.12. Xac suat de quan sat dti<JC bat
kY gia tr! don nao la 0 vi chung ta c6 the c6 m9t so khong gi&i hc;tn cac gh1 tri c6
the c6.
BANG 5.1 Phan phoi Xik suat chuan
0.0
0.5000
0.5040
0.5080
0.5120
0.5160
0.5199
0.5239
0.5279
0.5319
0.5359
0.1
0.5398
0.5438
0.5478
0.5517
0.5557
0.5596- 0.5636
0.5675
0.5714
0.5753
0.2
0.5793
0.5832
0.5871
0.5910
0.5948
0.5987
0.6026
0.6064
0.6103
0.6141
0.3
0.6179
0.6217
0.6255
0.6293
0.6331
0.6368
0.6406
0.6443
0.6480
0.6517
0.4
0.6554
0.6591
0.6628
0.6664
0.6700
0.6736
0.6772
0.6808
0.6844
0.6879
0.5
0.6915
0.6950
0.6985
0.7019
0.7054
0.7088
0.7123
0.7157
0.7190
0.7224
0.6
0.7257
0.7291
0.7324
0.7357
0.7389
0.7422
0.7454
0.7486
0.7517
0.7549
0.7
0.7580
0.7611
0.7642
0.7673
0.7704
0.7734
0.7764
0.7794
0.7823
0.7852
0.8
0.7881
0.7910
0.7939
0.7967
0.7995
0.8023
0.8051
0.8078
0.8106
0.8133
0.9
0.8159
0.8186
0.8212
0.8238
0.8264
0.8289
0.8315
0.8340
0.8365
0.8389
1.0
0.8413
0.8438
0.8461
0.8485
0.8508
0.8531
0.8554
0.8577
0.8599
0.8621
1.1
0.8643
0.8665
0.8686
0.8708
0.8729
0.8749
0.8770
0.8790
0.8810
0.8830
1.2
0.8849
0.8869
0.8888
0.8907
0.8925
0.8944
0.8962
0.8980
0.8997
0.9015
1.3
0.9032
0.9049
0.9066
0.9082
0.9099
0.9115
0.9131
0.9147
0.9162
0.9177
1.4
0.9192
0.9207
0.9222
0.9236
0.9251
0.9265
0.9279
0.9292
0.9306
0.9319
1.5
0.9332
0.9345
0.9357
0.9370
0.9382
0.9394
0.9406
0.9418
0.9429
0.9441
1.6
0.9452
0.9463
0.9474
0.9484
0.9495
0.9505
0.9515
0.9525
0.9535
0.9545
1.7
0.9554
0.9564
0.9573
0.9582
0.9591
0.9599
0.9608
0.9616
0.9625
0.9633
1.8
0.9641
0.9649
0.9656
0.9664
0.9671
0.9678
0.9686
0.9693
0.9699
0.9706
1.9
0.9713
0.9719
0.9726
0.9732
0.9738
0.9744
0.9750
0.9756
0.9761
0.9767
2.0
0.9772
0.9778
0.9783
0.9788
0.9793
0.9798
0.9803
0.9808
0.9812
0.9817
2.1
0.9821
0.9826
0.9830
0.9834
0.9838
0.9842
0.9846
0.9850
0.9854
0.9857
2.2
0.9861
0.9864
0.9868
0.9871
0.9875
0.9878
0.9881
0.9884
0.9887
0.9890
2.3
0.9893
0.9896
0.9898
0.9901
0.9904
0.9906
0.9909
0.9911
0.9913
0.9916
2.4
0.9918
0.9920
0.9922
0.9925
0.9927
0.9929
0.9931
0.9932
0.9934
0.9936
2.5
0.9938
0.9940
0.9941
0.9943
0.9945
0.9946
0.9948
0.9949
0.9951
0.9952
2.6
0.9953
0.9955
0.9956
0.9957
0.9959
0.9960
0.9961
0.9962
0.9963
0.9964
2.7
0.9965
0.9966
0.9967
0.9968
0.9969
0.9970
0.9971
0.9972
0.9973
0.9974
2.8
0.9974
0.9975
0.9976
0.9977
0.9977
0.9978
0.9979
0.9979
0.9980
0.9981
2.9
0.9981
0.9982
0.9982
0.9983
0.9984
0.9984
0.9985
0.9985
0.9986
0.9986
3.0
0.9987
0.9987
0.9987
0.9988
0.9988
0.9989
0.9989
0.9989
0.9990
0.9990
Thay vi su dt,mg bang, xac suat phan phoi chuan c6 the dti<Jc tide tinh chinh
xac bang m<)t phtiong trinh da thuc. C6 nhieu cong thuc cho chung ta cac ti&c
lti<,1ng tot ve xac suat phan phoi chuan. Ngoai ra, ham so toan hQC "= normsdist(),
trong Excel cung
su dt,mg. Trong nhieu ung dt,mg trong quyen sach nay, chung
de
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
190 PHAN I QUYtN CHON
ta se su d\mg cac gia tri duQ'c tinh toan bang Excel. Tuy nhien, can nh& rang, cac
gia tri quyen chQn theo Black-Scholes-Merton rat nh9y cam v&i cac tinh toan xac
suat phan phoi chuan va co the chenh l~ch nhau nhieu cent dt,ta tren phuo'ng phap
dtiQ'c su d\mg.
Mqt vi dl} bang so
Chung ta hay su d\mg cong thuc Black-Scholes-Merton de dinh gia m<)t quyen
chQn mua co phieu DCRB thang 6 gia tht;ic hi~n 125. Can nh& rang du li~u dau
vao la gia co phieu $125.94, gia tht;tc hi~n la $125, va thdi gian den khi dao hc;m la
0.0959. Chung ta cho lai suat phi rui ro la 4.56% nhu lai suat trai phieu chinh phu
T-hill khi quyen chQn dao h9n. Tuy nhien, trong mo hlnh Black-Scholes-Merton,
lai SUat phi rui ro phai dtiQ'C bieu dien dtidi d9ng }ai suat dtiQ'C ghep Hii lien tl,lC.
Lai suat dtiQ'C ghep Hii lien tl,lC ttio'ng duang cua 4.56% la ln(l.0456) = 4.46. Trong
phan sau cua chuang nay, chung ta se xem xet ky ho'n ve Co' SCJ cua Vi~c chuyen doi
nay va d<) bat on dtiQ'C xac dinh nhu the nao. Bay gid, chung ta se tiep tl,lC su dl,lng
0.83 lam d<) l~ch chuan, so li~u rna chung ta da su d1,1ng i:J Chuang 4.
Tinh toan gia theo mo hlnh Black-Scholes-Merton la m<)t qua trlnh gom nam
bu&c duQ'c the hi~n trong bang 5.2. Tru&c tien, b9n tinh toan gia tri d1 va d2. Sau
do, b9n tra diu gia tri N(d1) va N(d2) trong bang xac suat phan phoi chuan. Va roi
b9n dua cac gia tri nay vao cong thuc de tim c.
BANG 5.2 Tinh gia theo cong thuc Black-Scholes-Merton
So= 125.94
1. Tinh toan d1
X= 125
Rc =0.0446
a= 0.83
T
= 0.0959
2. Tinh toan dz
d2 = 0.1743- 0.83.J0.0959 = -0.0827
3. Tim gia tri N(d1)
N(0.17)
= 0.5675
4. Tim gia tri N(d2)
N(- 0.08) = 1- N(0.08) = 1-0.5319 = 0.4681
5. Dua vao cong thuc
de tim C
C = 125.94(0.5675)- 125e-0 ·0446<0·0959 >(0.4681) = 13.21
CJ day ta nh~n dtiQ'C gia tri hQ'p ly ly thuyet cua quyen ChQn mua thang 6 gia tht;ic
hi~n
125la $13.21. Gia tri tht,tc te tren thi trubng cua quyen chQn nay la $13.50.
Dieu nay co nghia la quyen chQn mua dang dtiQ'c dinh gia cao. Gia dinh rang
khong co chi phi giao dich, nha dau tti co the ban quyen chQn mua. So quyen chQn
mua can dtiQ'C ban de t90 ra ffiQt danh ffi\lC phong ngua phi rui ro thu dtiQ'C tf suat
sinh lqi cao han hii suat phi rui ro se duQ'c trlnh bay (J phan sau.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 DINH GIA OUYEN CHON BANG MO HINH BLACK -SCHOLES-MERTON 191
C6 m9t dieu can h:iu yla mo hinh Black-Scholes-Merton d~c bi~t nh~y cam v&i
nhung sai so do lam tr(m, hau het xay ra anhung soli~u xac suat phan phoi chuan.
Vi d\1, xet gia tri d1 la 0.1743 va d2 Ia - 0.0827. De tra cl:tu gia tri d1 va d2 trong
bang xac suat phan phoi chuan, chung ta bu{>c phai lam tron den hai so th~p phan
va chung ta nh~n du<;~c N(0.17) = 0.5675 vaN(- 0.08) = 0.4681. Gia su chung ta
su dl,lng ham Excel =normsdist( ) cua Excel. Chung ta chi ddn gian rna m9t bang
tinh m&i va nh~p vao cong thuc =normsdist(0.1743) va =normsdist(-0.0828).
Chung ta thu du<;~c eac gia tri:
N(0.1742) = 0.5691
N(--0.0828) = 0.4670
va gia quyen ch9n se Ia
C = 125.94(0.5692)- 125e - 0 ·0446<0·0959>(0.4670) = 13.56.
Gia tri nay cao han dang ke va rat gan v&i gia thi truC1ng $13.50. Va bay giC1
quyen chQn l~i du<;~c xem la hi dinh gia thap tren thi truC1ng. Nhung sai sot nhu
the nay rat pho bien trong tinh toan Black-Scholes-Merton.
M~c
du tinh toan bang tay doi khi Ia can thiet, ve co ban thi chung ta nen su
dl,lng may tinh trong dinh gia quyen chQn de thu du<;~c gia tri ve xac suat phan phoi
chuan chinh xac han. Bang tinh phan CQt Excel BSMbin9e.xls kern theo tinh toan
gia quyen chQn theo cong thuc Black-Scholes-Merton, cling nhu gia nhi phan.
Phl,lll,lc Hu&ng dan su dl,lng phan mem 5.1 minh hQa each su dl,lng BSMbin9e.xls
de thu du<;~c gia quyen chQn theo Black-Scholes-Merton.
D~c tinh cua cong thuc Black-Scholes-Merton
Dien giai cong thuc Chung ta thay rang cong thuc Black-Scholes-Merton c6
ave
hai thanh phan
phai. Moi thanh phan nay c6 ynghia rieng. Trong chuang 6,
chung ta da nh~n xet tang dinh gia quyen chQn du<;~c tien hanh tren co eac nha
dau tu Ia chap nh~n rui ·ro. M9t nha dau tu chap nh~n rui ro dinh gia m9t tai san
bang each tim kiem gia trj q VQng trong ttiong lai cua tai san va chiet khau no
theo lai suat phi rui ro. Vi dl,l, gia djnh b~n c6 cd h9i tham gia vao m9t tro choi
nem dong tien, trong d6 b~n se nh~n du<;~c $10 neu thu du<;~c m~t hinh va $5 neu
thu du<;~c m~t chu. B~n se tra bao nhieu cho co h9i nay? M9t nha dau tu chap
nh~n rui rose tra 0.5($10) + 0.5($5) = $7.50. Tuy nhien, gan nhu tat d. eac nha
dau tu khong phai la chap nh~n rui ro, rna Ia khong ua thich rui ro. HQ se nh~n ra
la, trong m9t nua thdi gian choi, hQ se mat $2.50 va m9t nua thdi gian hQ se kiem
du<;~c $2.50. Khoan lo $2.50 se lam ton thuong hQ nhieu han khoan l<;~i nhu~n bu
dap $2.50. Vi v~y, m9t nha dau tu khong ua thich rui rose tra thap han $7.50 (vi
d\1 $6.75). Khoan chenh l~ch $0.75 du<;~c gQi Ia phan bu rui ro.
sa
Cac nha dau tu khong ua thich rui ro. xac djnh gia cua eac tai san so cap, co
phieu va trcii phieu tren eac thj truC1ng tai chinh. HQ khong xac djnh gia cua cong
C\} phcii sinh. 'Jh~t ra la eac h,tc kinh doanh chenh l~ch gia Xclc djnh gia cua cong
C\1 phai sinh. V&i gia co phieu cho tru&c, gia cua m9t quyen chQn co phieu du<;~c
Xclc djnh bang each ket h<Jp CO phieu Va quyen chQn trong ffiQt danh ffil,lC phi rui
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
192 PHAN I OUYEN CHON
HUONG DAN PHAN MEM 5.1
Tinh toan gia theo mo hinh Black-Scholes-Merton
v6'i bang tinh BSMbin9e.xls
3. Nhap vao lien ket BSMbin9e.xls
d¢ l~ch chuan Ia 0.83, thai gian den khi dao
h~n Ia 0.0959, dlfa tren so li~u con 35 ngay
den khi dao h~n. Khong c6 chia co tuc.
Man hlnh Excel dvoi day baa gam m9t
phan c6 tieu de Ia Gia trj dau vao: Moi 6
nh~n gia trj dau vao se c6 khung vien kep
va gia trj c6 mau xanh. Cac 6 xuat ket qua
c6 khung vien dan. Nh~p gia trj vao cac 6
tvang ung. De chfnh xac han, nh~p vao thai
gian den khi dao h~n nhv sau: =35/365. De
trong 6 ty suat co tuc va co tuc rai r~c ho~c
nh~p vao gia trj 0. Doi voi lai suat phi rui ro,
Ch9n "lien ti,IC"tlt danh sach. Lai suat phi rui
ro c6 the dvgc nh~p vao c6 ho~c khong c6
so th~p phan, c6 the Ia "0.0446" ho~c "4.46':
DQ bat on va ty suat co tuc cling c6 the
dvgc nh~p tvang tlf nhv v~y. Bang tfnh se
tl! d¢ng tfnh toan gia trj moi vao bat cu luc
nao m¢t gia trj dau vao bat ky bi thay doi.
Quan sat dap an trong phan c6 tieu de Mo
hinh Black-Scholes-Merton .
4. Thea chi dan tren trang web de tai va
cai d~t bang tfnh.
Bay gia chung ta hay tfnh toan gia
quyen ch9n. Gia djnh b~n muon tim gia
Black-Scholes-Merton cua quyen Ch9n dVqc
minh h9a trong chUang nay, quyen ch9n
mua DCRB thang 6 gia thlfc hi~n 125. Gia co
phieu DCRB Ia 125.94, gia thlfc hi~n Ia 125,
lai suat phi rui ro ghep lai lien ti,IC Ia 4.46%,
Phan mem dvgc cung cap voi quyen
sach nay baa gom m9t bang tfnh khac dvgc
g9i Ia BSMFunction9e.xls, baa gam m9t
cong thuc Excel de tfnh gia Black-ScholesMerton voi chi m9t 6 duy nhat. Nhung
hvong dan doi voi bang tfnh nay cho b~n
biet lam the nao de keo va tha cong thuc toi
m9t bang tfnh khac ma n6 se c6 san trong
nhung cong thuc toan Excel khac cua b~n.
Bang tfnh Excel BSMbin9e.xls dvqc thiet
l~p trong Excel 97-2003. N6 tfnh toan ca
mo hlnh djnh gia quyen chc;>n nhi phan
va Black-Scholes-Merton. Mo hlnh BlackScholes-Merton cung cap gia quyen Ch9n
mua va ban kieu Chau Au cung nhv delta,
gamma, theta, vega va rho, cac mau t1! Hy
L~p cua quyen Ch9n.
Bang tfnh nay Ia bang tfnh c6 thUQC
tfnh chi d9c, c6 nghia Ia khong the dvgc
lvu tru voi ten BSMbin9e.xls, chi dvqc danh
cho t~p tin goc ban dau. Tuy nhien, b~n c6
the tai bang tfnh khong c6 thu¢c tfnh chi
d9c xuong. Bang tfnh BSMbin9e.xls c6 san
de tai xuong thong qua website ho trq san
pham. De c6 dvgc bang tfnh:
1. Den dja chi www.cengagebrain.com.
2. Vao phan Instructor Resources ho~c
Student Resources.
Black-Scholea-Merton and Binomial
Option Pricing
BSMbin9e
;_L
! to
Black-Seho-rton Uodel Binomial Uoclel
Europ&~n Eurapun
SCips:~
lnpllt!l:
'"'Asset P<i<• (S,)
;12 Emtisc pril;:e CX)
i---,a Tme lo e1.pQlion (T)
,,.ShondarldO'.....,(a)
~~~~-freerWe(r«rJ
\ 16 ,DMdends.
0.
Pnc
83"""
Della(.1)
Goonno(TJ
05892
0.0,21
0.~
Theta (8 I
.68.9~15
Vega
153237
557<12
4.~\tt;.J:
~tr tormuous)O!ki(6J«<IscR<•--
il9r-----------..
(19 lnleuofacOI'Iiu:lusty~ytrtct,~beow
~~: ~!:,OO:X~ci:r~l=:-~~~!e;u
i 21. Sdlheyieldabovetuzero. lfyieldisnolsettozero.~
:22 rut:rete4ivd!rds •e lis:r~
Q-ACADEMY
. .
C U
13.5526
Rho
,..,_,
»oddl
Ew-opun l!!:urvpe•n
Pvt
12.0792
C.l
Put
PrE.e
13 5523
12 0788
-<!4308
0.5700
.0.4.100
Oob (•)
0.0121
-63.3603 GaTma en
o.0121
o.otzt
153237
Thol.o (8)
-M9155
-63 3643
-6~10
Oeb~~f---'ie~~7.l
~~~~;;.mt-~~
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG M6 HlNH BLACK -SCHOLES-MERTON 193
ro. Ghi quyen chQn thu dugc sau d6 nhu la ham so ciia ghi co phieu va cac bien
so khac. Vi v~y, chung ta c6 the dinh gia quyen chQn tren co s<"J eac nha dau tu la
chap nh~n rui ro - c6 nghia la, bang .each tim k.iem thu nh~p ky vQng trong tuong
lai ciia quyen chQn va chiet khau n6 vCii Hii suat phi riii ro.
Khi chung ta lam dieu nay trong mo hinh nhi phan, chung ta can den xac suat
p, bang (1 +r- d)/(u- d), va 1- p. Cac xac suat nay gQi la xac suat chap nh~n rid
ro. Chung ta da thay rang chung khong phai la eac xac suat th~t slj ciia nhung bien
d(>ng tang va giam. Chung la cac gia tri rna cac xac suat se d9t dugc neu nha dau
tu la chap nh~n riii ro. Trong mo hinh Black-Scholes-Merton, eac xac suat nay la
N(dt) va N(dz).
THU~T: Mo hinh 8/ackScho/es-Merton su dvng phlfdng
phdp dfnh gid chap nh~n rui ro. Xem
them tgi www.cengage.com/nnance/
chance
LUU
Y KY
Vi v~y, de dinh gia quyen chQn nay, truCic
bet chung ta can gia dinh rang eac nha dau
tu la chap nh~n riii ro. Sau d6, chung ta tim
thu nh~p kY VQng va chiet khau n6 theo Hii
suat phi rui ro. Thu nh~p ky VQng la gia tri
ky VQng Max(O, Sr- X), hay n6i each khac,
gia tri ky vQng la:
0
Sr- X
n~u Sr::S X
n~u Sr > X
De b6 qua thu nh~p khi Sr ~ X, chung ta phai tinh toan gia tri ky VQng cua Sr - X,
vCii dieu k.ien Sr ldn bon X.
Hay nhan thanh ph an dau tien ben ve phai cua mo hinh Black-Scholes-Merton
vCii ercr,
SoN(dl) ercT.
Bieu thuc nay la gia trj kY VQng ciia gia co phieu khi dao h9n, vCii dieu k.i~n la
gia co phieu ldn hon gia thtjc hi~n nhan vCii xac suat gia co phieu lCin bon gia thtjc
hi~n khi den h9n; tuy nhien, N( dt) khong ph:li la xac suat d6. N6 chi la m(>t thanh
phan ciia toan be) bieu thuc. Sau khi nhan vdi ercT, thanh phan thu hai trong ve
phai cua cong thuc Black-Scholes-Merton,
la gia tri ky vQng ciia khoan chi tra theo gia
thtjc hi~n khi dao h9n. D~c bi~t, N(dz) la xac
ch9n mua ddo hgn atrgng thai ITM.
Xem them tgi www.cengage.com/
suat ung vCii nha dau tli chap nh~n riii ro rna
finance/chance
X se dugc chi tnl khi dao h9n. Vi v~y, - XN (dz)
la khoan chi tra theo gia thtjc hi~n kY vQng
khi dao h9n. Chiet khau eac bieu thuc nay theo lai suat phi rui ro ghep lai lien tl,lC
- tuc la nhan vCii e-rcT- ta dugc,
LUU
YKY THU~T: Xdc suat cua quyen
chinh la cong thuc Black-Scholes.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
194 PHAN I OUYEN CHON
Cong thuc Black-Scholes-Merton va Gioi h~n du'oi cua Quyen chc;m mua kieu
Chau Au Trong chuang 3, chung ta da chi ra gi6'i h9n du6'i cua m9t quyen chQn
mua kieu Chau Au Ia
Max(O,So- Xe,T).
Demo hinh Black-Scholes-Merton tuan thu theo gi6'i h9n du6'i nay, gi<i theo mo
hinh luon luon phai khong thap han muc gia tri nay. Khi So rat cao, dt va dz tien
den +oo lam cho N(dt) va N(d2) tien den 1.0. Khi d6, cong thuc Black-ScholesMerton trb th~mh So- Xe-rcT. Khi So rat thap, d 1 va d2 tien den -oo, va N(dt) va
N(dz) tien den 0. Vi v~y, cong thuc c6 gi6'i h9n du6'i Ia Max(O,So- Xe-r,T). Cong
thuc khong bao gia c6 the giam xuong dti6'i bieu thuc nay, vi muc thap nhat rna
n6 c6 the d9t dt:iQ'c Ia 0. Khi So Ia rat cao, cong thuc se bang dung gi&i h(;Ul dtt&i.
Sau day, chung ta nghien cuu cong thuc Black-Scholes-Merton khi m(>t so bien
nh~n gia tri d~c bi~t.
Cong thuc Black-Scholes-Merton khi T=0 Dieu quan trQng can nh& Ia mvc
dich cua cong thuc Black-Scholes-Merton la dinh gia m(>t quyen chQn tru&c khi
dao h9n. Tuy nhien, n6 se khong phai Ia m(>t cong thuc chinh xac neu khong dinh
gia m(>t quyen chQn vao luc dao h9n. Chung ta biet rang khi dao h9n, m(>t quyen
chQn mua se dang gia Max(O, ST- X). Li~u cong thuc Black-Scholes-Merton c6
cho chung ta gia tri nay khong? C6 va khong.
Hay di chuyen thai gian den khi dao h9n, den khi T = 0 va gia co phieu Ia ST.
Dau tien, ta xet d 1• Ltiu y rang chung ta dang chia cho 0. Cong thuc c6 the dtiQ'c
viet nhu sau:
2
2
dl = ln(ST /X) + (rc +a /2)T = ln(ST /X) + (rc +a /2)-JT
a.JT
a.JT
a.JT
a
Khi T tien den 0, thanh phan thu hai b ve phcli bien mat. Thanh phan thu nhat se
bien doi ra sao? N6 se tien t&i vo dinh, nhung se Ia 1 + oo hay 2- oo? Dieu nay phv
thu(>c vao vi~c li~u ST c6 l&n han X hay khong. Logarit tv nhien ctia m(>t so l&n
han 1 Ia duang va logarit tv nhien cua m(>t so duang nhung be han 1la am. (B9n
hay thu bam may tinh xem).
Vi v~y, neu ST > X,
STIX > 1, ln(STIX) > 0, va dt ti~n d~n +oo
Neu ST< x,
STIX < 1' ln(ST/X) < 0 va dt ti~n d~n -oo
Neu sT = x,
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MQ HINH BLACK-SCHOLES-MERTON 195
Tn.tang hqp thu ba chi c6 the duQ'c gi<1i quyet bang each ap dt.mg m<}t tinh toan
toan h<;>c d~c bi~t g<;>i la nguyen tac I:Hopital, nhung chung ta se chap nh~n ket
qua nay. Th~t ra, dl tien den +oo hay -oo khong thanh van de.
Neu d1 tien den +oo, thi d2 cimg tien den +oo. Neu d1 tien den -oo thi d2 cung
tien den -oo. Neu d1 ho~c d2 tien den +oo, thi N(d,) ho~c N(d2) tien den 1. Neu d1
ho~c d2 tien den -oo, thi N(d1) ho~c N(d 2 ) tien den 0. Vi v~y, khi T bang 0, cong
thuc Black-Scholes-Merton bien doi nhu sau:
Neu ST> x,
STIX > 1, ln(ST/X) > 0, d, ti6n d6n +oo, va d2 ti6n d6n +oo,
N(d1) tien den 1, N(d2) tien den 1,
va vi ec(O), cong thuc trd th~mh ST- X.
Neu sT:::; x,
ST/X::; 1, ln(ST/X)::; 0, d, ti6n d6n --oo, va dz ti6n d6n -oo,
N(dt) tien den 1,0, N(dz) tien den o,
va cong thuc trd thanh 0 - 0 = 0.
Vi v~y, cong thuc trd thanh Max(O, ST- X). Tuy nhien, luu y rang neu b<;1n l~p
trinh cong thuc nay tren may tinh, n6 se bi tn,1c tr~c do vi~c chia cho 0. B<;1n se
phai viet rna danh rieng cho truang hqp T = 0 de cong thuc tr& thanh Max(O,
ST- X).
Cong thuc Black-Scholes-Merton khi So= 0 Bay gia gia dinh rang tru&c khi dao
h<;1n, gia co phieu tien den 0. Dieu gi xay ra cho co phieu co s&? Cong ty phai lam
vao tinh tr<;lflg pha san va khong COn CO hQi hoi ph\lC, trong truang hQ'p CO bat CU
CO hQi nao de hoi ph\lC, ffiQt ffiUC gia quyen ch<;>n khac 0 ng\1 y ffiQt CO hQi kinh
doanh chenh l~ch gia. N6i each khac, neu c6 bat kY co h(>i nao de cong ty hoi ph\lC
va gia co phieu bang 0, m<;>i nguai deu se muon sd hfiu co phieu. Vi v~y, truang
hQ'p So= 0 phai danh cho truang hqp m<}t cong ty da hoan toan chet. M(>t quyen
ch<;>n mua co phieu nay phai c6 gia tr! la 0.
Hay xem l<;1i cong thuc d1 C1 tren, chung ta thay rang chung ta phai lay logarit
tl,i nhien cua 0. Phep toan nay khong c6 ket qua. Tuy nhien, chung ta biet rang
khi So < X, logarit tl;t nhien cua So/X la so am. Khi gia co phieu tien den 0, logarit
tl,i nhien cua So/X tien den -oo, va chung ta c6 the n6i rang gi&i h<;1n cua n6 la -oo.
Vi v~y, chung ta se c6 d 1va dz tien den -oo, nghia la N(d 1) va N(d2) se tien den 0.
Dieu nay lam cong thuc Black-Scholes-Merton tien den 0.
Va nhu trong truang hQ'p T = 0, chuang trinh may tinh se yeu cau m(>t do<;1n
rna d~c bi~t de ung ph6 tinh huang nay ho~c n6 don gian chi co gang thvc hi~n
ln{O/X), von khong xac dinh, rna khong nh~ biet rang th~t ra chung ta mong
muon nh~n duQ'C giCii h<;1n CUa gia tri nay.
Cong thuc Black-Scholes-Merton khi a= 0 Trong chuang 3, chung ta da dua ra
m(>t vi d\1 ve truang hqp de} bat on bang 0. Neu quyen ch<;>n la cao gia ITM, n6 se
giong nhu m(>t trai phieu zero coupon. N6 se t<;1o ra m9t khoan thu nh~p duong va
gia tri nay khong thay doi. Neu quyen ch<;>n la ngang gia ATM ho~c ki~t gia OTM,
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
196 PHAN I QUYEN CHON
n6 se khong tc.to ra bat eli ghi tri gi sau d6 va gia tri hi~n tc.ti la o. Vi v~y khi a bang
0, chung ta can cong thuc phan anh m<)t thu nh~p chac chan duang khi dao hc.tn
ho~c bang 0, ph1,1 thu<)c vao vi~c So l&n han, nho han hay bang 0.
Bay giC1 chung ta hay viet lc.ti cong thuc d1 nhu sau:
Bay gid chung ta de a tien den 0, thanh phan thu hai tien den 0, nhung dieu gi xay
ra cho thanh phan thu nhat? Dieu d6 phl,l thu<)c vao vi~c So > xecT hay khong.
Neu dieu d6la dung, nhu v~y chung ta dang lay logarit cua m<)t solon han 1, vi
v~y, thanh phan thu nhat tien den +oo. Neu khong, chung ta lay logarit cua m<)t so
l&n han 0 va nho han 1, va logarit seam. Vi v~y, thanh phan nay se tien ve -oo.Vi
v~y, neu So > xecT,
d1 tien den- oo, N(d1) va N(d2) tien den 1, va gia quyen ch<;>n mua trb thanh
So - xecT. Dieu nay c6 nghia la khi dao hc.tn, ngudi
hfiu quyen ch<;>n mua
se chi tra X, c6 hi~n gia Ia XecT, vase nh~n dugc co phieu hi~n tc.ti c6 gia tri So
va se chac chan nh~n dugc gia tri nay khi dao hc.tn. Vi v~y, hi~n tc.ti quyen ch<;>n
mua c6 gia tri So- xe-rcT.
sa
NeuSo ~,
d1 tien den -oo, N(d1) va N(d2) tien den 0, va gia quyen ch<;>n mua trb thanh 0
Luu y rang, tuy khong hoan toan chinh xac lam nhung trong dieu ki~n quyen
ch<;>n rai vao trc.tng thai cao gia ITM, thi chung se giup chung ta xac dinh dugc gia
tri cua quyen ch<;>n mua khi d<) bat on Ia 0. N6i each khac, khong phai Ia So >X rna
Ia So ~ Xe·rcT. Dong thdi ciing luu yrang m<)t doc.tn rna d~c bi~t can dugc su d1,1ng
de xu ly trudng hgp nay trong chuang trinh may tinh.
Cong thuc Black-Scholes-Merton khi X = o Chung ta da biet trong chuang 3
khi X = o, mc)t quyen ch<;>n mua tuang duang v&i mc)t co phieu. Vi v~y, cong thuc
Black-Scholes-Merton nen tien den So khi dieu nay xay ra. Chung ta c6 the de
dang thay rang dieu nay Ia dung. Chung ta se lay In( +oo ), la +oo. Vi v~y, d1 va d2
se tien den +oo, va N(d1) va N(d2) se tien den 1. Khi d6, v&i X= 0, cong thuc trb
thanh So(l) - 0(1) =So. M<)t Ian nfia, can viet them mc)t doc.tn rna d~c bi~t trong
chuang trinh may tinh.
Cong thuc Black-Scholes-Merton khi rc = 0 Lai suat phi rui ro bang 0 khong
phai Ia mc)t truetng hgp d~c bi~t. Khong nhat thiet phai c6 m<)t muc lai suat duang,
va cong thuc Black-Scholes-Merton khong trb thanh bat ky gia tri d~c bi~t nao.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HiNH BLACK -SCHOLES-MERTON 197
HlNH 5.6 Gia quyen chQn mua Ia mc}t ham so cua gia co phieu.
Quyen ch<;>n DCRB thang 6 gia thVc hi~n 125; rc =0.0446, T =0.0959, a= 0.83
10
oL---~~~--~--~L_--~
75
85
95
105
115
Gia
___ L_ _~_ _ _ _L __ _~--~
125
135
145
155
165
175
clJ phi~u
11 cAc BIEN so TRONG MO HlNH BLACK-SCHOLES-MERTON
1
Chung ta da biet ding c6 5 bien so anh huCing den gia quyen chQn: (1) gia co
phieu, (2) gia tht,tc hi~n, (3) lai suat phi rui ro, (4) thai gian den khi dao h~n. va
(5) d9 bat on hay d9l~ch chuan cua co phieu. Voi rna hinh Black-Scholes-Merton,
chung ta c6 the thay tac d9ng cua cac gia tri khac nhau cua cac bien so nay den
gia quyen chQn. D9 nh~y cam cua m9t so bien so, d~c bi~t, quan trQng den mile
chung du<;1c djnh lli<Jng va gQi ten theo mau tt,t Hy L~p. Vi v~y, chung thuang du<;1c
gQi la cac mdu tlj Hy LCJp.
Gia co phieu
Gia co phieu cao hdn se dan den gia quyen chQn mua cao hdn. Gia dinh ding gia
co phieu la $130 thay vi $125.94. N6 se t<].o ra gia tri cua N(d1) va N(dz) la 0.6171
va 0.5162, va gia tri cua c la $15.96, cao hdn gia tri d~t dli<Jc trlioc day la $13.55.
Gia tri quyen chQn mua DCRB cua chung ta ung voi m9t ph~m vi r9ng cac gia
co phieu dli<JC minh hQa trong hinh 5.6. Lliu yrang do thi nay tlidng tt,i nhli hinh
3.5, the hi~n duang bieu dien gia quyen chQn mua kieu Chau Au.
1.
Tat ca cac tfnh toan trong phan nay duqc thVc hi~n bang bimg tfnh 85Mbin9e.xls. Ngoai ra,
chung ta bat dau voi gia tri co
cua quyen chQn mua DCRB thang 6 gia thVc hi~n 125, c6
gia theo mo hlnh Black-Scholes-Merton Ia 13.55.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
sa
ONTHISV.COM
198 PHAN I QUYEN CHON
Moi quan h~ giua gia co phi€u va gia quyen
ch<;>n mua thtiang dti<Jc bieu dien dti&i d~ng
m9t gia tri don, g<;>i la delta. Delta thu dti<Jc
co
tu phep tinh giai tich lay vi phan gia quyen
ch<;>n mua trong moi ttiong quan v&i gia co
phieu. Cac chi tiet tinh toan thi ttiong doi mang tinh ky thu~t nhting ket qua thi
rat don gian:
Delta xap xi bdng thay doi gid quyen
chc;m ling vai mllc thay doi nho trong
gid
phieu. N6 c6 gid tri bdng N(d,)
trong mo hinh 8/ack-Scho/es-Merton.
Delta quy~n ch<;>n mua = N(d1)
Vi N(d 1) la xac suat, delta phai c6 gia tri tu 0 den 1.
Vi cac gia dinh cua phep tinh vi phan, delta la gia tri thay doi cua gia quyen
ch<;>n mua ling v&i m9t thay doi rt1t nho trong gia co phieu. day, delta cua chung
ta la 0.5692. Dieu nay phan nao c6 the dinh nghia la gia quyen ch<;>n bien d<}ng
56.92% so v&i thay doi cua gia co phieu. Ve m~t ky thu~t dieu nay chi dung cho
m<}t thay doi rat nho trong gia co phieu. Vi d\1, nhti da ltiu y Ci tren ding neu gia
co phieu la $130, tang $4.0625, gia quyen ch<;>n se la $15.96, tang $2.41, khoang
59% bien d<}ng cua gia co phieu. Vi v~y, m~c du delta la m<}t thti&c do rat quan
tr<;>ng ve d9 nh~y cam cua quyen ch<;>n v&i gia co phieu, n6 chi chinh xac khi gia
co phieu thay doi rat nho.
Can nh& ding delta c6 gia tri ti:i 0 den 1. Khi gia co phieu la cao so v&i gia thtjc
hi~n, delta se gan v&i 1 hon; khi gia co phieu la thap so v&i gia thtjc hi~n, delta se
gan v&i 0 hon. Moi quan h~ giua delta va muc gia co phieu doi v&i quyen ch<;>n
mua DCRB thang 6 gia 125 dti<Jc minh h<;>a trong hinh 5.7.
a
HlNH 5.7 Delta cua quyen chc;m mua Ia mQt ham so cua gia co phieu.
Quyen chQn DCRB thang 6 gia thlfc hi~n 125; So= 125.94, rc = 0.0959, a= 0.83
•1.00
85
95
105
115
125
135
145
Gia c6 phi~u
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH BLACK -SCHOLES-MERTON 199
so
HlNH 5.8 Delta cua quyen chc;m mua Ia m{lt ham
cua thai gian den khi dao h~n.
Quyen ch9n DCRB thang 6 gia thlfc hi~n 125; So= 125.94, rc = 0.0446, a= 0.83
1.00
0.90
o:so
Quy~n chQn cao gia ITM (X = 120)
0.70
-
0.60
111
.~
0
0.50
0.40
Quy~n chQn ki~t gia OTM (X =130)
0.30
0.20
0.10
0.00
0
5
10
15
20
25
30
35
s6 ngay d~n khi dao h~;~n
Delta cling thay doi khi quyen chQn phat trien trong suot thC1i h(}.n cua n6. N6i
each khac, ngay ca khi gia co phieu khong thay doi, delta cling se thay doi. Khi
thC1i h(}.n cua quyen chQn giam, doi v&i quyen chQn mua cao gia ITM, delta se tien
ve 1; doi v&i quyen chQn mua ki~t gia OTM, delta tien ve 0. Moi quan h~ xuat hi~n
trong hinh 5.8, minh hQa cac delta cua hai quyen chQn mua DCRB thay doi nhu
the nao khi quyen chQn tien gan den ngay dao h(}.n, gia dtnh gia co phieu khong
doi. Chung ta quan sat quyen chQn thang 6 gia 120, la quyen chQn cao gia ITM,
va quyen chQn thang 6 gia 130, la quyen chQn ki~t gia OTM. Luu ycac delta cua
ccic quyen chQn nay thay doi dan dan cho den tuan cuoi cimg trong thdi h<.m cua
quyen chQn, nhung sau d6 h9i t\,1 nhanh chong ve 1 va 0.
Nh& l(}.i tu thao lu~n cua chung ta trong mo hinh nhi phan each rna chung ta
mua h co phieu va ban l(}.i m9t quyen chQn mua. Mien la chung· ta dieu chinh so
quyen chQn tren moi co phieu theo cong thuc doi v&i h, chung ta duy tri duqc m9t
danh ml,lc phong ngita phi rui ro. Trong trudng h<Jp Black-Scholes-Merton, dieu
nay duqc gQi Ia phong ngiia delta (delta hedge) va phcli duqc thtjc hi~n lien tl,lC.
M9t vi the duqc phong ngua delta duqc gQi la trung l~p voi delta. Vi dl,l, gia co
phieu la $125.94. Vi delta Ia 0.5692 nen chung ta xay dtjng m9t danh ml,lc phong
ngua delta bang each mua 569 co phieu va ban 1,000 quyen chQn mua. Neu gia
co phieu giam xuong m9t muc nho, vi dl,l $0.01, chung ta se lo $0.01(569) = $5.69
doi v&i co phieu. Tuy nhien, gia quyen chQn se giam khoang $0.01(0.569) hay
$0.00569. Vi chung ta c6 1,000 quyen chQn mua, ccic quyen chQn tong c9ng se
giam $0.00569(1,000) = $5.69. Vi chung ta ban cac quyen chQn, chung ta thu duqc
$5.69, bu dap cho khoan lo doi v&i co phieu. M9t ket qua tuong tlj cling d(}.t duqc
neu gia tang. Tuy nhien, m9t khi gia thay doi hay thC1i gian troi di, nhung dieu von
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
200 PHAN I OUYEN CHON
xay ra lien tl,IC, delta Se thay doi, mQt tf 1~ phong ngua mdi phai du<JC xay dt;ing,
va cac co phieu hay quyen ch<;>n phcii du<Jc mua ho~c ban di. Neu dieu nay du<Jc
tien hanh h<Jp ly, nguai ta se kiem du<Jc tY suat sinh l<Ji phi rui ro, neu quyen ch<;>n
mua du<;1c dinh gia dung khi bat dau. Duong nhien, trong tht;tc te, khong the xay
dt;tng m9t danh ml,lc phong ngua delta hoan hao vi nguai ta khong the giao dich
lien tl,IC. Chung ta se thay dieu nay ro rang han d phan sau.
M9t rui ro khac trong phong ngua delta la
Gamma Ia thay doi cua delta ung vai
gia co phieu se khong thay doi vCii mt'ic gia tri
thay doi trong gid co phieu. Gid tri cua
nho. Vi dl,l, gia su co phieu tang den $130 va
n6 c6 the tfnh ali(/c ttl mo hlnh Blackquyen ch<;>n mua tang len $15.96, nhu trong
Scholes-Merton.
vi dl,l cua chung ta. Khi d6, 569 co phieu se
Hii du<Jc $4.06(569) = $2,310. Va 1,000 quyen c;h<;>n mua cua chung ta se tang len
($15.96- $13.55)(1,000) = $2,410. Vi chung ta ban cac quyen ch<;>n mua nay, vi the
tong h<Jp se ganh chju m9t khoan lo.
D<,mg rui ro nay du<Jc the hi~n bang gamma cua quyen ch<;>n. Gamma la phan
thay doi cua delta ung vCii m9t muc thay doi rat nho trong gia co phieu. Cong tht'ic
cua gamma la: .
e-d~ 12
Gamma quy~n ch<;>n mua = Socr.J 2rrT
Trong vi dl,l ~ua chung ta vCii ia co hieu la 125.94, gamma du<Jc tinh toan
nhu sau e-( 0·1742 > 12 I (125.94)(0.83) 2(3.14159)(0.0959) = 0.0123. Dieu nay c6 nghia
la neu co phieu tang len $130, delta se thay doi tit 0.569 den 0.569 + (130- 125.94)
(0.0123) = 0.6189. Delta th~t st;t neu co phieu tang len $130 la 0.6171. Duong
nhien, gamma chi cung cap m9t udc lu<Jng ve slj thay doi cua delta, nhung trong
truang h<Jp nay, UdC lu<Jng la tuong doi chinh xac.
Gamma cang lCin, delta cang nhc;ty cam doi vCii thay doi trong gia co phieu
va cang kh6 de duy tri m9t vj the trung l~p delta. Gamma luon luon duong va
lCin nhat khi gia co phieu gan vCii gia tht;tc hi~n. Khi gia co phieu cao ho~c thap
so vCii gia tht;tc hi~n, gamma gan bang 0, nhu the hi~n trong hinh 5.9. Gamma
thay doi khi quyen ch<;>n tien dan den ngay dao hc;tn. Neu quyen ch<;>n gan nhu
la ngang gia ATM, nhu quyen ch<;>n mua DCRB thang 6 gia 125 cua chung ta,
khong the chac chan rang li~u n6 se ket thuc cao gia ITM hay ki~t gia OTM, va
dieu d6 lam cho gamma tang dang ke khi tien dan den ngay dao hc;tn, nhu the
hi~n trong hinh 5.10.
Can nhCI rang gamma dc;ti di~n cho tinh khong chac chan cua delta. Gamma
lCin khien cho kh6 phong ngua delta han, vi delta thay doi nhanh han va nhc;ty
cam han vCii nhf:ing bien d9ng lCin cua gia co phieu. Trong phan sau cua chuang
nay, chung ta se tim hieu ro han tinh chat va giai phap cho van de nay.
Gia thu'c
. hien
.
Bay gia chung ta hay thay doi gia tht;tc hi~n thanh $130, dieu nay se lam giam gia
tri quyen ch<;>n mua. Cl,l the, hay xet quyen ch<;>n mua thang 6 gia 130. Chung ta
gift nguyen tat ca cac gia tri goc khac, bao gom ca gia co phieu $125.94. Cac gia tri
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HlNH BLACK -SCHOLES-MERTON 201
so
HlNH 5.9 Gamma cua quyen chc;m mua Ia m9t ham cua gia c6 phh~u.
Quyen chc;m DCRB thang 6 gia thl,(c hi~n 125; rc = 0.0446, T =0.0959, a= 0.83
0.0020
0.0000
75
L-__~_
85
___.__ _.J___----'-----1---L----L--1---~-----'
95
105
115
125
135
145
155
165
175
Gia c6 phillu
so
cua thai gian den khi dao h~n.
HlNH 5.10 Gamma cua quyen chQn mua Ia mQt ham
Quyen chc;>n DCRB thang 6 gia thl,(c hi~n 125; 50 = 125.94, rc =0.0446, a= 0.83
0.08
0.07
0.06
~
0.04
{.9
O.o1
Thai gian dl!n khi dao hli!n
d 1 va d 21a 0.0217 va -0.2353. Xac suat phan phoi chuan Ia 0.5087 va 0.4070, va gia
quyen chQn mua Ia $11.38, thap hem muc gia $13.551uc ban dau.
Slj thay doi trong ghi quyen chQn mua doi voi m<)t thay doi rat nh6 trong gia
thljc
hi~n
Ia m<)t ghi trt am va duqc tinh theo cong thuc -e-rcTN(d2). Vi ghi thljc
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
202 PHAN I QUYEN CHON
doi v6'i m9t quyen chQn cho tn:i6'c khong thay doi, khai ni~m nay chi c6 y
nghia khi xem xet m9t quyen chQn mua c6 gia thl,tc hi~n khac se c6 gia trj cao ho'n
hay thap ho'n bao nhieu. 1 Trong tn:iO'ng h<Jp d6, chenh l~ch gifia gia thl,tc hi~n c6
the qua 16'n nen khong the ap dt,mg cong thuc tren, nht:i dade c~p d tren, chi dung
cho trt:iO'ng h<Jp X thay doi m9t lt:i<Jng gia trj rat nho.
hi~n
Uii suat phi rui ro
Cht:io'ng 3 da chi ra lam the nao de xac djnh lai suat phi rui ro cho mvc tieu
nghien diu cac dieu ki~n gi6'i hC,ln cua quyen chQn. Trong khuon kho mo hinh
Black-Scholes-Merton, lai suat phi rui ro phai dt:i<Jc bieu dien du6'i dC,lng ghep lai
lien tvc.
phan trt:i6'c cua cht:io'ng nay, chung ta da phan bi~t tY suat sinh l<Ji do'n hay
rO'i r(,lC CUa CO phieu v6'i tf suat sinh }<Ji ghep lai lien tl,lC hay tf suat sinh }<Ji logarit.
M9t phan bi~t tt:io'ng tl,i cfmg ton tC,li trong trt:iO'ng h<Jp cua lai suat. M9t lai suat
phi rui ro do'n hay rO'i r(.lc gia djnh chi tinh Hii hang nam. M9t lai suat ghep Hii lien
tvc gia djnh ding lai dt:i<JC ghep lien tvc. Lai suat do'n c6 the dt:i<JC chuyen thanh
lai suat ghep lai lien tvc bang each lay logarit tl,i nhien cua 1 c9ng v6'i lai suat do'n.
Vi dv, neu lai suat do'n Ia 6%; $100 dugc dau tt:i v6'i lai suat 6%/nam se tr& thanh
$106. Lai suat ghep lai lien tvc tt:io'ng duo'ng Ia ln(l.06) = 0.0583. Vi v~y, $100 dau
tt:i v6'i lai suat 5.83% ghep lai lien tvc se tang len thflmh $106 trong 1 nam. Lai suat
ghep lai lien tvc luon luon thap ho'n lai suat do'n. De chuyen lai suat ghep lai lien
tvc thanh lai suat do'n, su dvng ham so mu e, la ham so nghjch dao cua ham so
logarit, Ia e0·0583 - 1 = 0.06.
Trong vi dv Ian trt:i6'c, lai suat phi rui ro la 4.46%. Chung ta dC,lt dt:i<Jc gia trj nay
bang ln(l.0456), v6'i 0.0456 Ia lai suat do'n chung ta nh~n dt:i<JC trong cht:io'ng 3.
Cong thuc Black-Scholes-Merton yeu cau su dvng lai suat ghep lai lien tvc vi v~y
chung ta ghi ro lai suat Ia rc, n6 xuat hi~n d hai vi tri trong cong thuc. Luu yrang
trong Cong thuc CUa C, Chung ta tinh toan Xe-rcT, la hi~n gia CUa gia tht,:ic hi~n khi
lai suat dugc ghep lai lien tvc. Chung ta cling nh~n dt:i<Jc m9t gia tri giong nhu v~y
neu chung ta su dvng X(1 +r)-T, v6'i r la lai suat do'n.
Gia tri cua quyen chQn mua DCRB cua chung ta ling v6'i m9t day gia tri lai
suat phi rui ro ghep lai lien tvc dt:i<Jc minh hQa trong hinh 5.11. Gia quyen chQn
mua gan nht:i la tuyen tinh v6'i lai suat phi rui ro va khong thay doi nhi<~u trong
m9t bien d9 kha r9ng cua lai suat phi rui ro. Vi dv, v6'i lai suat phi rui ro 4.46%,
chung tanh~ dt:i<Jc gia quyen chQn mua la $13.55. Neu chung ta nang lai suat phi
rui ro len 12%, m9t mile tang kha 16'n, ghi quyen chQn mua chi tang len $13.98.
D9 nh(.ly cam cua gia quyen chQn mua v6'i lai suat phi rui ro dt:i<JC gQi la rho va
dt:i<Jc tinh b&i cong thuc
a
Rho quy~n chQn mua = TXecTN (d2 )
1.
C6 the t~o ra m9t quyen ch<;m c6 gia thl,lc hi~n thay doi ngau nhien, nhung chung ta se
khong xem xet dieu nay 6 cap d9 hi~n t~i.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH BLACK -SCHOLES-MERTON 203
HlNH 5.11 Gia cua quy~n chc;m mua Ia m9t ham so cua lai suat phi rui ro.
DCRB thang 6 gia thlfc hi~n 125; So= 125.94, rc = 0.0959, a= 0.83
20
18
16
·. 14
c
.·-u·0
.
12
..c::3~
10
(5
6
C"
'«<
8
4
2
0
1%
3%
5%
7%
9%
11%
13%
15%
17%
19%
Lai suat phi rui ro
Trong vi d\1 ban dau cua chung ta, v&i lai
suat phi rui ro la 4.46% rho la (0.0959) 125
e-0·0446 (0·0959 >(0.4670) = 5.57. Neu chung ta de
lai suat phi rui ro tang tU 0.0446len 0.12, rho
se dl,i bao m(>t mt'ic thay doi trong gia quyen
chQn mua la (0.12- 0.0446)(5.57) = 0.42. Muc thay doi tht,ic sl,i la $13.98- $13.55
= $0.43. Moi quan h~ gan nhti la tuyen tinh gifia gia quyen chQn va lai suat phi rui
ro lam cho rho tr& thanh phtiang phap ·do ltidng kha chinh xac d(> nh?y cam cua
quyen chQn v&i thay doi cua Hii suat.
Rho Ia thay c16i cua gid quyen ch9n
ling vai thay c16i cua tai suat phi rui ro.
N6 c6 the tfnh c1LiCJC tit mo hinh 8/ackScho/es
Tuy nhien, can nh& ding, mo hinh Black-Scholes-Merton gia dinh ding lai suat
khong thay doi trong suot thbi h?n cua quyen chQn. Can su d1,mg cac mo hinh
phuc t?p han de the hi~n chinh xac tac d(>ng cua bien d(>ng lai suat.
Rho cling thay doi cung v&i mt'ic gia co phieu, nh~n gia tri cao han neu gia co
phieu cao han, nhu the hi~n trong hinh 5.12.
Dq bat on hay aq l'ch chuan
Nhu da de c~p trong chuang 3, d(> bat on hay d(> l~ch chuan la bien so quan trQng
trong dinh gia quyen chQn. Trong mo hinh Black-Scholes-Merton, d(> bat on lad(>
l~ch chuan cua tY suat sinh lqi ghep Hii lien h;IC cua co phieu. Vi d(> bat on la bien
so duy nhat khong the quan sat duqc, chung ta se danh m(>t phan con l?i trong
chuang nay de ride luqng gia tri cua n6.
Hinh 5.13 the hi~n gia quyen chQn t'ing v&i m(>t day cac d(> bat on. Vi quyen
chQn
cao gia ITM,
ngang gia ATM va ki~t gia OTM ling xu khac nhau doi v&i d(>
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
204 PHAN I OUYEN CHON
HlNH 5.12 Rho cua quyen chQn mua Ia mqt ham so cua gia co phh~u.
Quyen chQn DCRB thang 6 gia thlfc hi~n 125; r, =0.0446, T =0.0959, o =0.83
12
10
8
&6
4
2
85
95
105
115
125
135
145
155
165
175
Gia c6 phi~u
bat on, chung ta the hi~n tren do thi d.c quyen chQn v6'i gi<i tht;ic hi~n 120, 125
va 130. Nh6' ding quyen chQn mua gia tht;ic hi~n 125 cua chung taco gia la $13.55
khi d<) bat on cua nola 0.83. Neu chung ta tang d<) bat on len 0.90, gia quyen chQn
mua vao khoang $14.62. Neu chung ta h<;1 no xu6ng 0.75, gi<i quyen chQn mua la
$12.33. Day la nhfing thay doi 16'n trong gia quyen chQn mua trong m<)t bien d<)
kha nh6 cua d<) bat on.
D<) nh<;1y cam cua gia quyen chQn mua d6i v6'i m<)t thay ddi rat nho trong d<)
bat on d11<;1c gQi la vega va dli<Jc cho b&i cong thud
Vega la thay doi cua gia quyen chQn ung v6'i thay doi cua d<) bat on. No co the
tinh du<Jc tit mo hinh Black-Scholes-Merton.
,
So .ffe-df 12
~
Vega quyen chQn mua =
Trang vi dt,~ ban dau cua chung ta, vega Ia
125.94.J0.0959e-< 0 · 1743 > I ~2(3.14159) =15.32. Dieu nay co nghla la neu d<) bat on
thay doi rat nh6, vi dl,l 0.01, gia quyen chQn mua se thay doi 15.32(0.01) = 0.15.
Muc thay doi cua gia quyen chQn mua th~t st;i neu d<) bat on tang len 0.84, tuc la
tang 0.01, se la 0.16. Neu d<) bat on tang 0.12len 0.95, vega dt;i bao ding gia quyen
212
1.
M~c du vega cung dvqc xep trong so cac mau tlf Hy L~p cua quyen chQn, tu vega, khong
giong nhv delta, gamma, theta va rho, th~t ra khong phai Ia mau tlf Hy L~p. Ro rang, m(>t
ngvai nao d6 chi d~t ten hi~u ung nay Ia vega, lay chu "v" chu "v" dau tien trong tu d(>
"bat on" (volatility). DE! lam cho hi~u ung nay th~t slf Ia m(>t tlJ Hy L~p, n6 cung con dltqc gQi
w
Ia kappa hay lambda.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA OUYEN CHON BANG MO HiNH BLACK -SCHOLES-MERTON 205
HlNH 5.13 Gia cua quyen chc;m mua Ia m<;»t ham so cua dQ bat 6n.
Quyen chc;m DCRB thang 6 gia thlfc hi~n 125; So= 125.94, r, = 0.0446, T = 0.0959.
20
18
16
c:
C>
.s::.
u
14
12
c:
~ 10
:J
0'"
-m
8
(!)
6
4
2
05%
15%
25%
35%
45%
55%
65%
75%
85%
95%
£>¢ bflt 6n (d¢ l~ch chu~n)
chQn mua se tang len 15.32(0.12) = 1.84, trong khi do gia quyen chQn th~t st,t tang
len $15.39, tang $15.39- $13.55 = $1.84. St,i chinh xac nay la do nhu minh hQa
trong hlnh 5.13, d9 bat on va gia quyen chQn gan nhu tuyen tinh neu quyen chQn
gan nhu ngang gia ATM. Ket qua nay se rat huu ich trong phan sau. Tuy nhien,
nhu ta thay trong hinh 5.13, neu quyen chQn khong roi vao tn;mg thai ngang gia
ATM, moi quan h~ khong th~t tuyen tinh va vega se khong phan.anh tat ca rui ro
cua m9t d9 bat on thuong thay doi.
Hinh 5.14 minh hQa vega thay doi nhu the nao cling voi mile gia co phieu doi
voi quyen chQn mua DCRB thang 6 gia tht,tc hi~n 125. Luu yding khi gia co phifu
gan voi gia tht,tc hi~n, vega la Ion nhat, nghia la gia quyen chQn rat nh~y cam voi
thay doi cua d9 bat on. Khi gia co phieu lon ho~c nho so voi gia tht,tc hi~n, vega
la nho nhat, va gia quyen chQn it nh:,ly cam hdn doi voi thay doi cua d9 bat on.
Bat ke "tinh chat tien tf cua quyen chQn va thay doi cua d9 bat on la Ion hay
nho, quyen chQn van rat nh~y cam voi thay doi trong d9 bat on. Mo hinh BlackScholes-Merton khong th~t st,t cho phep d9 bat on thay doi trong khi quyen chQn
con ton t~i. Co nhieu mo hinh phuc t~p hdn co tinh den hi~n ttiQ'ng nay. Tuy
nhien, khai ni~m dQ bat on thay doi van dtiQ'C quan tam boi nhung nha kinh
doanh quyen chQn su dt,mg mo hinh Black-Scholes-Merton. Rui ro vega nay co
the dtiQ'c phong ngiia bang each su dt,mg m9t vi the bU. trii theo m9t cong cv khac,
vi dv m9t quyen chQn mua khac, dt,ta tren rui ro vega cua no.
Thoi gian cten khi ctao h'n
Moi quan h~ giua gia quyen chQn va thoi gian den khi dao h<;1n dtiQ'c minh hQa
trong hlnh 5.15. Chung ta can xem doth! tii phai qua trai. Muc giam trong gia tr!
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
206 PHAN I QUYEN CHON
HlNH 5.14 Vega cua quyen chQn mua Ia mQt ham so cua gia co phieu.
Quyen chqn DCRB thang 6 gia thl,l'c hi~n 125; rc = 0.0446, T = 0.0959, o = 0.83.
20
18
16
c
o..c::
0
c
..Q)
>.
::J
0"
14
12
10
•m
(5
6
4
0
5%
15%
25%
35%
45%
55%
65%
75%
85%
95%
DO bat 6n (d91~ch chuan)
quyen chQn mua khi thai gian troi di 1a phan suy giam gia trt thai gian, nhu chung
ta thao 1u~n trong Chuang 3. Ty 1~ cua phan suy giam gia tri thai gian duqc do
bang theta cua quyen chQn, duqc cho bbi cong thuc
Theta quy€n chQn mua =
S cre-d~ 12
- ~JW -rcxe-rcTN(d 2 )
D6i v&i quyen chQn mua thang 6 gi~ thl;ic hi~n 125, d, 1a 0.1743, N(d2) 1a
0.4670 va theta 1a -125.94(0.83)e-< 0· 1743> 12 I 2~2(3.1459)(0.0959)- (0.0446)125
e- 0·0446<0·0959l(0.4670) = -68.91. Vi v~y, trong vong m9t tuan, thai gian den khi dao
h:;m giam tu 0.0959 xuong 28/365=0.0767, va gia quyen chQn duqc dl;i bao se thay
doi (0.0959 - 0.0767)( - 68.91) = -$1.32. Muc gia th~t sl;i giam xuong $12.16,
vi v~y muc thay doi 1a $12.16 - $13.55 = -$1.39. Di nhien, theta chi chinh xac
nhat cho nhung thay doi rat nho ve m~t thai gian, nhung muc thay doi gia dl;i
kien van rat gan v&i muc thay doi gia th~t sl;i.
Theta Ia thay doi cua gid quyen chc;m
Tuy nhien, vi ban than thai gian khong phai
ung vai thay doi cua thai gian. N6 do
1a m9t nguon goc cua rui ro, khong c61y do gi
luang gid tri thai gian bi suy gidm va
phai 1o lang ve n6, nhung duong nhien dieu
c6 th€ tfnh dlic;tc tu mo hlnh Blackd6 khong c6 nghia 1a chung ta khong can phai
Scholes-Merton.
biet t-y 1~ suy giam gia tri thai gian.
Hinh 5.16 cho thay rang theta 1a ham so hinh chu U doi v&i gia co phieu, c6
moi tuong quan thu~n v&i nhung quyen chQn mua ki~t gia OTM va ttiong quan
nghich v&i cac quyen chQn mua cao gia ITM. Ty 1~ suy giam thai gian 1a 1&n nhat
doi
v6'i cac quyen
chQn mua ngang ghi ATM.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HiNH BLACK-SCHOLES-MERTON 207
so
HlNH 5.15 Gia quyen chQn mua Ia mc}t ham
cua thai gian den khi dao h~n.
Quyen chQn DCRB thang 6 gia thl,l'c hi~n 125; 50 = 125.94, rc = 0.0959, o = 0.83.
20
18
16
14
12
t
10
8
6
4
2
o~--~--~----~--~~~----~--~--~----~~
75
85
95
105
115
125
135
145
155
165
175
Gia c1J phi~u
l3
MO HlNH BLACK-SCHOLES-MERTON
KHI CO PH lEU CHI TRA CO TUC
LUU y KY THU~T: Cdc bien the cua mo
hinh 8/ack-Scholes-Merton. Xem them
tgi: www.cengage.brain.com
Ma hlnh Black-Scholes-Merton a dc;mg thuc
rna chung ta biet cho den luc nay ap d1,1ng cho
eac co phieu khang chi tra co tuc, vi dv nhu
DCRB. Nhu chung ta da biet trong chuang 3,
co tUc lam giarn gia quyen chQn rnua va co the dan den vi~c thl,1c hi~n s&rn neu
quyen chQn la kieu My. Dua co tuc vao trong rna hlnh Black-Scholes-Merton
dung cho quyen chQn kieu Chau Au la khang co gl kho khan. Co rat nhieu each
tiep c~n, khang co each nao to ra tot hon eac each con l<.ti.
day, chung ta se
nghien cuu hai each.
a
Co tuc chi tra riri rae
. va du'crc. biet tru'oc
Gia dinh rang co phieu chi tra co tuc Dt vao rn<}t thbi diem trong suot vong dbi cua
quyen chQn. Co tuc nay co the duQc chi tra sau rn<}t thbi gian t, duQc gQi la ngay giao
djch khang huang co tuc. Co tuc duQc gia djnh la biet tru&c m<}t each chac chan.
Neu chting ta tht,1c hi~n rn<}t dieu chinh nh6 doi v&i gia co phieu, rna hlnh BlackScholes-Merton se van co the ap dvng de djnh gia lo<.ti quyen chQn nay.
Dieu chinh nay la dieu chung ta da tht,1c hi~n nhieu lan tru&c day. Chung ta
tru hi~n gia cua co tuc ra khoi gia co phieu va su dvng gia co phieu da du<]c dieu
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
208 PHAN I OUYEN CHON
HlNH 5.16 Theta cua quyen chc;m mua Ia m(»t ham so cua gia co phieu.
Quyen ch9n DCRB thang 6 gia thlfc hi~n 125; r, =0.0446, T =0.0959, o =0.83.
20
18
16
........
c::
14
£
12
!9l•
10
c::
8
..c
6
"til
::J
.c.
(.)
:g·
-
"0
'<til
<0·
t:il
4
2
0
0
5
10
15
20
25
30
35
Gia quy{m chQn
M6 hinh 8/ack-Scho/es-Merton c6 the
ainh gid quyen chc;m Chau Au a6i vai
phieu chi trci t(/c vai /iii suat ghep
/iii lien tvc being each chiet khau gid
phieu thea /iii suat a6.
co
co
co
chinh vao cong thuc. G<;>i gia co phieu trong
mo hinh Black-Scholes-Merton la S'o, duqc
dinh nghia la S' o=So - Dte-r,t. Neu c6 cac muc
co tuc khac duqc chi tra trong suot thai h~n
cua quyen ch<;>n, hi~n gia cua chung ciing se
duqc tru di.
Nhu da de c~p tru&c day, co phieu DCRB khong tra co tuc. Vi m1,1c dich minh
hQa, bay gia chung ta se gia dinh ding n6 chi tra muc co tUc $2 va c6 ngay giao
djch khong hucmg co tuc la 4/6, tuc la 21 ngay sau. Tat ca de bien so khac ciing
giong nhu v~y. Qui trinh tinh toan gia Black-Scholes-Merton duqc trinh bay
trong bang 5.3. Luu y rang bay gia gia quyen ch<;>n thap han chung ta dt;i kien.
Bang tinh Excel BSMbin9e.xls, duqc minh h<;>a trong Huang dan Su dvng Phan
mem 5.1, cho phep b~n nh~p vao 100 muc co tuc rai r~c da biet tru&c. B~n chi
don gian nh~p vao gia tri co tuc va thai gian theo don vi nam cho den ngay giao
dich khong hu&ng co tuc. Can chac chan ding b~n khong nh~p vao tf suat sinh
lqi neu khong phan mem se bo qua muc co tuc rai r~c va su dt,mg tY suat sinh lqi.
Doi v&i quyen ch<;>n mua DCRB thang 6 gia tht;tc hi~n 125 v&i muc co tuc $2, bang
tinh cho ket qua chinh xac han v&i N(d1) = 0.5447, N(d2) = 0.4424, va C = $12,. 4.
Ty suat sinh IC1i co tuc lien ti}C eta biet tntoc
M9t each tiep c~n khac v&i van de dieu chinh cong thuc Black-Scholes-Merton doi
v&iQ-ACADEMY
co tUc la gia TOEIC
dinh -co
tuc duqc chi tra lien tvc v&i m(>t tY suat da biet tru&c.
IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH BLACK -SCHOLES-MERTON 209
BANG 5.3 Tinh toan gia theo cong thuc Black-Scholes-Merton khi c6 c6 tuc roi r~c
duqc biet trlloc
So= 125.94
R: = 0.0446
X= 125
T = 0.0959
a= 0.83
Chia m(>t Ian co tuc, muc co tuc 2, giao djch khong huong co tuc sau 21 ngay (14/5 den 4/6)
1. Xac djnh gia tri c6 tuc
Dt=2
2. Xac djnh thbi gian den khi giao djch khong huang cotuc
21 ngay vi v~y t = 21/365 = 0.0575
3. Tru hi~n gia cua co tuc ra khoi gia c6 phieu de d~t du<Jc S'o
$125.94- 2e-0·0446 (0 ·0575 l = $123.9451
Tinh dh su d1,mg S'o thay cho So.
d _ ln(l23.9451/125) + (0.0446 + (0.83) 2 I 2)0.0959
0.83J0.0959
I d2
0.1122
= 0.1122 -0.83J0.0959 = -0.1449
N(O.ll) = 0.5438
N(-0.14) = 1- N(0.14) = 1- 0.5557 = 0.4443
Dua vao cong thuc tinh C, su d1,mg S'o thay vi So
C = 123.9451(0.5438)- 125e-0·0446 (00959 l(0.4443) = 12.10
Phuong phap nay gia dinh co tuc tich luy lien t\IC, c6 nghia la co tuc dti<;1C chi tra
lien t\IC. Chung ta bieu dien t}' suat hang nam theo t}' 1~ phan tram, Be. Vi dt.I, chung
ta cho co phieu DCRB c6 t}' suat co tuc ghep lai lien tt.Ic hang nam Be= 0.04. V&i
gia co phieu hi~n t~i la $125.94, co tuc hang nam la $125.94(0.04} = $5.04. Co tuc
khong dti<;1C chi tra lam 4lan trong 4 quy v&i SO tien $1.26 moi quy; thay vao do, CO
tUC dti<;1C tich hiy lien t\IC v&i cac muc tang CO tuc rat nho dti<JC tai dau tti va tich luy
trong suot nam de dti<Jc $5.04. 1 Vi gia co phieu bien d<}ng trong suot nam, co tuc
thljc te c6 the thay doi nhung tY suat sinh lqi van khong doi. Vi v~y. mo hinh nay
khong yeu cau gia djnh rang CO tllC dti<JC biet trti&c hay khong doi; no chi yeu cau CO
tuc dti<JC chi tra theo m<}t tf ~~ phan tram khong doi doi v&i gia CO phieu.
Qui trinh dieu chinh yeu cau thay the gia tri So bang S'o trong mo hinh BlackScholes-Merton v&i S'o = Soe-lleT. Bieu thuc S0 (1 - e-ll,T) la hi~n gia cua co tuc. Lay
So tru gia tri nay ta du<Jc nhu tren. Vi~c dieu chinh da tru hi~n gia cua co tuc
trong suot thai h~n cua quyen ch<;>n ra khoi gia co phieu. Bang 5.4 minh h<;>a vi~c
tinh toan gia quyen ch<;>n. M<}t lan nua chung ta thay rang tac d<}ng cua co tuc la
lam giam gia quyen ch<;>n xuong du&i muc gia tri khi khong c6 co tuc. Di nhien,
khong dam bao rang cac dieu chinh CO tuc rai r~C va lien t\}C se cho ta gia quyen
1.
C6 tuc hang quy Ia $1.26 va co tllc hang nam Ia $5.04la so gan dung va khong bang chfnh
xac ty suat ghep lai lien ti,IC 4%, do nhCfng khac bi~t trong CaC gia djnh ve thdi gian Va tai
aau tu co tuc.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
210 PHAN I OUYEN CHON
chQn ttiong dtiong. Vi co phieu DCRB khong tra co tlic, khoan co tile va cy suat
co tuc don thuan la cac gia dinh dti<;tc t~o ra vi mvc dich minh hQa va khong c6 y
dinh dem so sanh ttiong dtiong.
BANG 5.4 Tinh toan gia theo cong thuc Black-Scholes-Merton khi co co tuc lh~n t~,JC
So= 125.94
X= 125
r, = 0.0446
T
~ = 0.83
1. Tinh toan gia co phieu tru di hi~n ghi co tuc Ia S'0 = S0e-dcT
$125.94e- 0·04<0·0959 l = $125.4578
=0.0959
Oc = 0.04
2. Tinh toan d~. su d1,mg S'o thay cho So
= ln(l25.4578 I 125) + (0.0446 + (0.83) 2 I 2)0.0959 = 0.1594
d
0.83.J0.0959
I
3. Tinh toan d2
d2
= 0.1594- 0.83.J0.0959 =-0.0976
4. Tim N(d.)
N(0.16) = 0.5636
N(- 0.1) = 1- N(0.1) = 1-0.5398 = 0.4602.
6. Dua vao cong thuc tim C, su d1,mg S'o thay cho So
C= 125.4578(0.5636)-125e-0·0446<0 ·0959 l(0.4602) = 13.43
Mo hinh Black-Scholes-Merton c6 the dinh gia quyen chQn kieu Chau Au tren
nhfing chilng khoan duqc chi tra co tile v&i m{>t ty 1~ lien tvc biet tru&c bang each
chiet khau nhfing chilng khoan v&i Hii suat d6.
Gia dinh ve co tuc lien tvc la khong tht,tc te doi v&i hau het quyen chQn co
phieu; tuy nhien, st,t ti~n l<;ti cua vi~c su dvng m{>t so li~u tY suat sinh l<;ti duy nhat
thay cho cac so li~u co tUc chinh xac c6 the bao chua cho vi~c su d~:mg n6 cho
nhieu mvc dich khac nhau. Tuy nhien, doi v&i quyen chQn co phieu, chi c6 m{>t it
co tile dti<;tc chi tra trong suot thai h~n cua hau het quyen chQn; vi v~y, dieu chinh
co tile rai r~c la khong may kh6 khan. Tuy nhien, doi v&i quyen chQn chi so, vi~c
su dvng cy suat co tile dti<;tc tia chu{>ng hon. Co tile doi v&i cac co phieu thanh
phan trong chi so se du<;tc tra ttiong doi lien tvc, va vi v~y, se kh6 c6 dti<;tc so li~u
chfnh XaC hang ngay doi Vdi CO tile. I
Bang tinh Excel BSMbin9e.xls, dti<;tc minh hQa trong Hti&ng dan Su dvng
Phan mem 5.1, cho phep b~n nh~p vao cy suat co tile lien tvc hay Hii suat ngo~i t~
khi tinh toan gia quyen chQn. 0 day, quyen chQn mua DCRB thang 6 gi<i 125 v&i
tY suat co tile 4% c6 gia la $13.28.
Mo hinh Black-Scholes-Merton va nhftng quyen chqn tien t'
Trong chtiong 3 va 4, chung ta da quan sat trti<1ng h<;tp co phieu c6 tra co tile cfmg
ttiong tt,t nhti tien t~ c6 tra lai suat. Vi v~y, mo hinh dtnh gia quyen chQn c6 ket
1.
Co tuc va ngay giao djch khong huang co tltc c6 san tlf m(lt vai djch Vl,J du li~u
d1,1 nhv, www.ex-dividend.com.
Vf
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
c6 tinh phi.
ONTHISV.COM
CHUONG 5 EJINH GIA QUYEN CHON BANG MQ HINH BLACK-SCHOLES-MERTON 211
hqp Vdi CO tuc doi vCii CO phieu CCI Sd CO the de dang ap d1,mg de dinh gia quyen
chQn tien t~. VCii gia dinh rang tien t~ tra lai suat ghep lai lien tvc p,, mo hinh
Black-Scholes-Merton vCii co tuc lien tvc c6 the duqc su dvng vCii p, thay cho 8,.
Mo hinh nay thinh thoang duqc gQi la Garman-Kohlhagen, duqc d~t ten tu hai
nguC1i dau tien phat hi~n ramo hinh Black-Scholes-Merton c6 the ap dvng cho
quyen chQn tien t~. Bai toan cuoi chtiCing se cho b;;tn CCI h(>i ap d1,1ng ket qua nay.
Dieu quan trQng can luu yla Hii suat nude ngoai khong dti<Jc su d1,1ng de chiet
khau nhfing khoan thanh toan trong tliCing lai doi vCii quyen chQn; thay vao d6,
n6 du<Jc su dvng de giai thich cho nhfing khoan l<Ji nhu~n bo sung tU vi~c nam
gifi ngo;;ti t~. Vi v~y, Pc chi duqc su dvng thay the cho 8,.
-
'
-
'
,..,
MO HINH BLACK-SCHOLES-MERTON VA MOT
. SO
VAN DE CHUYEN SAUVE QUVEN CHQN KIEU MY
"'
~
A
A
A
111!-
A
...
Khong m(>t dieu chinh nao {j day t;;to cho mo hinh Black-Scholes-Merton kha
nang dinh gia quyen chQn kieu My. Tuy nhien, bay gid, khi da biet ve Mo hinh
Black-Scholes-Merton, chung ta c6 the su dvng n6 ·de hieu hCin ve vi~c t;;ti sao
quyen chQn mua c6 the duqc tht;ic hi~n sCim.
Xet quyen chQn DCRB cua chung ta. Hay chQn m(>t quyen chQn cao gia ITM,
quyen chQn thang 6 gi<i th~,tc hi~n 120. Su dvng mo hinh Black-Scholes-Merton va
bang tinh BSMbin9e.xls, chung ta se thay quyen chQn nay c6 gia tri $16.03. Hay
c6 m(>t chut thay doi. Gia dinh rang co phieu DCRB chuan hi den ngay giao dich
khong hu&ng co tuc. Muc co tuc lCin den muc nao thi quyen chQn nen duqc tht;ic
hi~n truCic khi co phieu du<Jc giao dich khong hu&ng co tuc? Hay gia dinh ding
day la dQ't tra co tuc cuoi dmg trong suot thdi h;;tn cua quyen chQn, vi v~y khi co
phieu da giao dich khong hu&ng co tuc, chung ta chac chan c6 the su dvng mo
hinh Black-Scholes-Merton de dinh gia quyen chQn.
Trong bang 5.5 chung ta thu nghi~m cac muc co tuc tu $5 den $25 vCii muc
tang $5 moi lan. Khi co phieu giao dich khong hu&ng co tuc, gia cua n6 se giam
di m(>t khoan bang vCii muc co tuc, va khi d6 chung ta c6 the tinh toan l;;ti gia tri
quyen chQn bang Mo hinh Black-Scholes-Merton, can nhCi rang khi co phieu giao
dich khong hu&ng co tuc, mo hinh Black-Scholes-Merton se dinh gi<i dung quyen
chQn mua vi khong c6 them khoan co tuc nao trong thdi h;;tn con l;;ti cua quyen
chQn. Gia tri d;;tt dti<JC neu b;;tn tht;ic hi~n quyen chQn chi truCic khi co phieu giao
dich khong hu&ng co tuc luon luon la gia tri n(>i t;;ti, & day la $5.94. Sau d6, co
phieu se giao dich khong hu&ng co tuc va giam gia m(>t khoan bang vCii muc co
tUc. C(>t thu ba cho thay muc gia da giao dich khong hu&ng co tuc cua quyen chQn
mua. B;;tn se tht;ic hi~n quyen chQn neu gia tri n(>i t;;ti lCin hCin gia tri quyen chQn da
giao dich khong hu&ng co tuc. day, m(>t muc co tuc nam trong khoang $20 va
$25 ling h(> vi~c tht;ic hi~n sCim. Day la m(>t muc co tuc cao bat thuC1ng, gan nhu
la 20% gia co phieu. Vi v~y, neu quyen chQn DCRB la kieu My, n6 khong c6 nhieu
kha nang dti<Jc tht;ic hi~n sCim. M(>t nguyen nhan cCI ban la d(> bat on cua DCRB
a
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
212 PHAN I QUYEN CHON
qua cao va nhfing nguai sCi huu quyen chQn se bo di m{>t luqng ghi tri thai gian
kha 16'n khi thtjc hi~n s6'm quyen chQn.BANG 5.5 Quyet djnh thlfc hi~n sam
1
2
5
10
15
5.94
20
5.94
7.99
5.98
25
5.94
4.32
5.94
5.94
13.03
10.35
co
Gia tri n¢i t~i tn:ioc khi co phieu giao dich khong huO'ng co tuc
Tinh toan sl:i d1,mg rna hinh Black-Scholes-Merton, voi gia co phieu giao dich khong huO'ng co
tuc Ia $125.94- co tuc.
Luu y rang chung ta khong bao gia tinh to an gia tri quyen chQn vao bat cu khi
nao tru6'c khi giao dich khong hu&ng co tuc. Can c6 m{>t mo hinh dinh gia quyen
chQn kieu My de lam dieu nay. Vao thai khtk tru6'c khi co phi<~u giao dich khong
hu&ng co tuc, neu co tuc khong du 16'n de khuyen khich thtjc hi~n s6'm, gia quyen
chQn mua kieu My se la gia quyen chQn mua kieu Chau Au. Neu co tuc du 16'n de
khuyen khich thtjc hi~n s6'm, gia quyen chQn mua kieu My se la $5.94, tuc la gia
tri n{>i t~i. Tuy nhien, neu kha lau tru6'c thai diem giao dich khong hu&ng co tuc
thi dinh gia quyen chQn se kh6 khan han nhieu vi khong biet gia co phieu vao thai
diem giao dich khong hu&ng co tuc. Vi v~y, chung ta can den m{>t mo hinh dinh
gia quyen chQn kieu My. Ngoai ra, neu c6 nhieu han m{>t Ian chia co tuc, chung
ta se can m{>t mo hinh dinh gia quyen chQn kieu My de xu ly cac muc co tuc con
l~i. Cac mo hinh dinh gia quyen chQn kieu My n~m ngoai ph~m vi cua quyen sach
nay. Tuy nhien, can nh6' r~ng chung toi da trinh bay mo hinh nhi phan, va minh
hQa n6 c6 the duqc su d1,mg de dinh gia quyen chQn kieu My nhu the nao. Day
la phuang phap duqc cac nha kinh doanh quyen chQn chuyen nghi~p ua chu{>ng
han. Nhu da trinh bay trong chuang 4, bang tinh Excel BSMbin9e.xls se tinh toan
gia quyen chQn mua kieu My b~ng mo hinh cay nhi phan.
Tinh toan rfo. bat on
De d~t duqc m{>t u6'c luqng c6 the tin c~y ve d{> bat on (ho~c d{> l~ch chuan) la m{>t
vi~c lam kh6 khan. Han nfia, mo hinh Black-Scholes-Merton va gia quyen chQn
n6i chung rat nh~y cam v6'i u6'c luqng nay. C6 hai phuang phap tiep c~n de u6'c
luqng d{> bat on: d{> bat on qua khu va d{> bat on ham y.
f)q bat on qua khu
V&c luQ'ng dQ hat on qua khu dt;ia tren gia dinh r~ng d9 bat on thuang thay trong
t~i trong
qua
chung
lay mQt mau cac tY
tl,lC ton
khu Se tiepTOEIC
Q-ACADEMY
- IELTS
- CFA tliang
- ROADlai.
TO Thu
BIG 4 nhat,
- TOOLS
FOR ANALYSTS
ta
ONTHISV.COM
CHUONG 5 DINH GIA QUYEN CHON BANG MO HlNH BLACK-SCHOLES-MERTON 213
suat sinh lqi cua co phieu trong m9t giai do:;m gan day. Chung ta chuyen cac tY
suat sinh lqi nay thanh tY suat sinh lqi ghep Hii lien t\lc. Sau d6 chung ta tinh toan
d9 l~ch chuan cua eac tY suat sinh lqi ghep Hii lien t\lC.
Ty suat sinh lqi c6 the la hang ngay, hang tuan, hang thang ho~c bat ky khoang
each thoi gian nao rna b~n muon. Neu chung ta su d\lng ty suat sinh lqi hang ngay,
ket qua se la m9t d9 l~ch chuan hang ngay. De thu duqc d9 l~ch chuan nam nhu
yeu cau cua mo hinh, chung ta phai nhfm p~lidng sai vdi s6 ngay giao dich trong
nam, la 250 ho~c nhan d9 l~ch chuan vdi 250 . Neu chung ta su d\lng ty suat
sinh lqi thang, ket qua se la ph liang sai thang (ho~c d9 l~ch chuan) va phai nha.n
vdi ho~c la 12 (ho~c
de thu duqc s6li~u theo nam.
Jl2)
Khong co gidi h~n ve s6 quan sat t6i thieu cua mau, m9t mau khoang 60 se la
tliang d6i day du trong hau het cac trliong hqp. Yeu t6 danh doi trong h,ta chQn
kich thtidc mau la SO quan Sat dti<JC SU dt,mg cang nhieu, chung ta phai di ngti<JC
dong thoi gian nhieu han. Chung ta cang ngli<Jc dong thoi gian nhieu, cang c6
nhieu kha nang d9 bat on se thay doi. Trong vi d\1 su dl.fng 6 day, chung ta khong
su d\lng nhieu quan sat trong qua khu, nhung dieu nay chu yeu la de vi~c tinh
toan trd nen ngan gQn.
DQ bat on qua khu duqc tide ltiqng tu mau cua
lien tl.fc tren chung kh6an.
tY suat sinh lqi duqc ghep liH
Gia dinh chung ta c6 m9t day gom J ty suat sinh lqi ghep lai lien t\lC, moi tY
suat sinh lqi dti<;1c bieu dien la ret bang ln(l +rt). va di tU 1 den J. Thu nhat, chung
ta tinh ty suat sinh lqi trung binh nhti sau:
J
rc = Lrtc I J.
t=l
Khi d6, ph liang sai la
J-1
J-1
Luu y rang chung ta chia tong binh phtiang d9 l~ch so v&i gia tri trung blnh
cho J - 1. Day la m9t phep chia hqp ly neu s6 quan sat la m9t mau duqc lay ra tit
m9t dam dong ldn han. Dieu chinh nay la can thiet de tide luqng phtiang sai mau
khong ch~ch so vdi phliang sai dam dong.
Bang 5.6 minh hQa qui trinh nay d6i vdi co phieu DCRB su d\lng gia dong
cua. Ty suat sinh lqi dan, r 11 dtiqc tinh toan va chuyen doi sang ty suat sinh lqi
ghep lai lien t\lC, fct· Sau d6, gia tri trung binh va ph liang sai cua day ty suat sinh
lqi ghep lai lien tl.fc duqc tinh toan. Phuong sai sau d6 duqc chuyen thanh d9
l~ch chuan bang each lay din b~c hai. Ket qua la d9 bat on theo ngay, vi v~y n6
phai dtiqc nhan vdi can b~c hai cua 250 de chuyen thanh d9 bat on theo nam,
Ia o.8878.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
214 PHAN I OUYEN CHON
BANG 5.6 Tlnh toan £>9 bat on ljch Slt cua DCRB
17/02
80.19
18/02
86.50
0.0787
0.0757
0.004650
19/02
88.00
87.56
0.0173
0.0172
0.000093
-0.0050
-0.0042
-0.0050
-0.0042
0.000158
0.000139
0.0199
0.000152
0.000000
22/02
23/02
87.19
24/02
88.94
25/02
89.56
0.0201
0.0070
26/02
86.69
-0.0320
0.0069
-0.0326
01/03
87.06
86.25
0.0043
-0.0093
0.0043
-0.0093
86.94
0.0080
0.0080
90.88
90.13
0.0453
-0.0083
0.0443
-0.0083
0.000251
0.0297
0.0293
0.000473
09/03
92.81
95.81
0.0323
10/03
96.13
0.0033
0.0318
0.0033
0.000018
11/03
102.00
0.0611
0.0593
0.002674
12/03
104.94
0.0288
0.0284
15/03
109.06
0.0393
0.0385
0.000435
0.000958
16/03
116.13
0.0648
0.0628
0.003053
17/03
18/03
119.25
130.00
02/03
03/03
04/03
05/03
08/03
0.001610
0.000011
0.000286
0.000000
0.001352
0.000588
0.0269
0.0265
0.000359
0.0863
-0.0717
0.006202
19/03
121.00
0.0901
-0.0692
22/03
117.13
-0.0320
-0.0325
0.001605
23/03
24/03
126.50
125.69
0.0800
-0.0064
0.0770
-0.0064
0.004816
0.000195
25/03
26/03
132.38
0.0532
0.0519
0.001963
144.50
0.0916
29/03
147.00
0.0876
0.0172
30/03
150.00
166.94
0.0173
0.0204
31/03
0.1129
0.0202
0.1070
0.006289
0.006407
0.000092
0.000160
0.009889
01/04
05/04
167.50
0.0034
158.00
-0.0567
0.0033
-0.0584
0.000018
0.004349
06/04
160.50
159.94
157.88
0.0158
-0.0035
0.0157
-0.0035
0.000066
07/04
-0.0129
-0.0130
0.0090
-0.0544
0.000421
0.000002
08/04
0.000122
09/04
12/04
150.88
0.0091
-0.0529
13/04
143.88
-0.0464
-0.0475
0.003032
14/04
139.75
115.88
-0.0287
-0.0291
-0.1708
-0.1873
0.001346
0.037970
15/04
16/04
19/04
20/04
21/04
Q-ACADEMY
159.31
128.69
0.003835
0.1105
0.1049
0.009466
0.1093
0.1037
0.009241
0.0416
0.0408
0.001103
-0,0114
147.00
-0.0114
0.000361
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
142.75
148.69
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HiNH BLACK -SCHOLES-MERTON
22/04
23/04
26/04
162.00
153.00
0.1020
-0.0556
0.0972
-0.0572
143.00
-0.0654
-0.0113
-0.0676
-0.0114
0.0097
-0.0674
0.0096
-0.0698
0.000004
0.005979
-0.0451
-0.0461
0.0206
-0.0771
0.0204
-0.0802
0.002881
0.000165
-0.0130
-0.0131
0.000427
128.31
0.0856
0.0822
141.44
138.44
0.1023
-0.0212
0.0974
-0.0214
0.005565
0.008076
132.63
-0.0420
-0.0556
-0.0429
-0.0573
0.002543
0.004200
0.4459
0.182817
27/04
141.38
28/04
142.75
29/04
133.13
127.13
30/04
03/05
129.75
119.75
118.19
04/05
05/05
06/05
07/05
10/05
11/05
125.25
12/05
Tong
~ = 0.4 459 =0.0076
59
'
cr =
0.182817
58
215
0.008029
0.004188
0.005648
0.000359
0.007702
0.000841
=0.056143, CJ nam = 0.056143 .J2SO =0.8877
Bang tinh Excel kern theo Hisv9e.xls tinh toan d9 bat on qua khu. Huang dan
Su d1,mg Phan mem 5.2 minh h<;>a lam the nao de su dt,mg Hisv9e.xls.
Dq bat on ham y
Cach tiep c~n thu hai de uac lu<;1ng d9 bat
on du(Jc gQi la dq bat on ham y, dugc gQi la
Qui trinh nay gia dinh ding gia thi truC1ng
cua quyen ch<;>n phan anh d9 bat on hi~n t~i
cua co phieu. Mo hinh Black-Scholes-Merton
ho~c bat kY mo hinh djnh gia quyen chQn c6
the du<;1c chap nh~n khac du<;1c su dt,mg de rut ra d9 l~ch chuan. D9 bat on ham y
la d9 l~ch chuan lam cho gia theo mo hlnh Black-Scholes-Merton bang vai gia thi
truC1ng hi~n t~i cua quyen chQn.
Cach tiep c~ d9 bat on ham y se don gian neu phuong trlnh Black-ScholesMertort c6 the du<;1c sap xep l~i de tinh d9 l~ch chuan. Vi khong the lam du<;1c dieu
d6, chung ta se thu du(Jc dap an bang each thu de gia trj a cho den khi chung ta
tim du<;1c m9t gia tri lam cho gia theo mo hlnh Black-Scholes-Merton bang vai
gia thi truC1ng. Qui trlnh du(Jc minh hQa trong hinh 5.17. Vi qui trlnh nayyeu cau
ffiQt phep tim kiem thu va sai, no CO the rat kho nhQC, va se rat huu ich neu ta SU
dt,mg may tinh de thl;ic hi~n de tinh toan. 1
Hay uac lu<;1ng d9 bat on ham y cho quyen ch<;>n mua DCRB thang 6 gia thl;ic
hi~n 125. Cac gia tri dau vao la So= 125.94, X= 125, r, = 0.0446, vaT= 0.0959.
f)(> bat 6n ham y d(lt du'r;tc bting each
tim d(> /~ch chuan d€ khi sti' dt,mg
trong mo hlnh 8/ack-Scho/es-Merton,
n6 se lam cho mo hlnh dinh gid bting
voi gid thi trliang cua quyen chc;m.
1.
Mc?t phu'dng phap tinh nhanh du'<,1C gioi thi~u trong Phl,l h,JC 5, phl,J ll,JC nay cung mota mc?t
bang tinh de tinh toan de? bat on ham y.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
216 PHAN I OUYEN CHON
HlNH 5.17 Tinh toan d(» bat on ham y
Ket thuc
Gia tinh toan thea
mo hinh VU'QI qua
g1a th! tmcrng
Gia tinh loan thea
mo hinh nho hun
g1a thi tru·crng
G1am g1a tq cua a
Tang g1a tri cua a
Ghi th! tn:iC1ng cua quyen ch<;>n mua la $13.50. Chung ta can tim gia trj o lam cho
gia trj theo mo hinh Black-Scholes-Merton tien den $13.50. Chung ta ding phai
chuan hi de xac djnh m<?t muc d9 chinh xac nhat djnh cua dap so cua minh, nghia
la, gia cua mo hinh tien gan den muc nao so voi gia thj tn:idng, hay la chung ta yeu
cau c6 bao nhieu so th~p phan (j ben phai so 0 trong d9 bat on ham y cua minh?
Vi m\}C dich minh hQa, chung ta Se SU dt.Ing hai SO th~p phan trong dQ bat On ham
yva ngung tien trinh thu va sai khi chung ta xac djnh ding d9 bat on ham y th~t
sljQ-ACADEMY
nam trong khoang
vCii ket
minh.FOR ANALYSTS
TOEIC - each
IELTS0.01
- CFAso- ROAD
TOqua
BIG cua
4 - TOOLS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 DINH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH BLACK-SCHOLES-MERTON 217
HVdNG DAN SU Dl)NG PHAN MEM 5.2
Tinh toan dQ bat on qua khu bang bang tinh Excel Hisv9e.xls
Bang tinh Hisv9e.xls duqc viet trong Excel
97-2003. N6 tinh toan d<? bat 6n qua khu
(d(> l~ch chuan) ling voi m<?t mau cac gia
c6 phh~u.
Bang tinh nay Ia bang tinh c6 thu(>c
tinh chi d9c, tuc Ia n6 kh6ng the duqc luu
tru voi ten Hisv9e.xls, chi danh cho t~p tin
goc ban dau. Tuy nhien, b~n c6 the tai ban
khong c6 thu(>c tinh chi d9c xuong. Bang
tinh Hisv9e.xls c6 san de tai xuong tu trang
web ho trq. De c6 duqc bang tinh:
1. Den dia chi www.cengage.com/finance/
chance.
2. Vao phan Instructor Resources ho~c
Student Resources.
3. Nhap vao lien ket Hisv9e.xls
4. Theo chi dan tren trang web de tai va cai
d~t bang tin h.
Bay gia gia djnh b~n muon tinh toan d(>
bat 6n qua khu. Trong vi d1,1 kern theo, da c6
san t~p hc;1p 26 muc gia hang tuan cua co
phieu DCRB. Moi 6 nh~n gia tri dau vao se
c6 khung vien kep va gia tri c6 mau xanh.
Cac 6 xuat gia tri c6 khung vien ddn. Trong
Q-ACADEMY
phan Gia trj d;i;u vao, b~n nen ch9n tan so
cua du li~u. Ngay ben duoi Ia m(>t day cac 6
chua gia tri quan sat cua b~n. Nh~p cac gia
vao c(>t"Gia tai san':
De thu duqc ket qua, bam F9 (tinh l~i
b~ng tay). Ket qua duqc the hi~n trong
phan Ket qua. Ket qua bao g6m phudng
sai, d<? l~ch chuan va ty suat sinh lqi trung
blnh. C(>t "Thai ky" cung cap ket qua theo
tan so du li~u rna b~n chQn. C(>t "Hang nam"
cung cap so li~u tinh theo nam bang each
nhan voi cac so nhan thich hqp. Phlldng sai
Va ty suat sinh lc;1i trung blnh dllc;1C nhan VOi
250 (so ngay giao djch trong m<?t nam), 52,
12 ho~c 1 dl,(a vao tan SO du li~u cua b~n,
£><? l~ch chuan theo nam Ia can cua phlldng
sai theo nam, tlldng dlldng voi vi~c nhan
d<? l~ch chuan thai ky (periodic standard
deviation) voi can cua 250, 52, 12 ho~c 1.
Trong vi d1,1 nay, c6 26 muc gia, tuc Ia c6
25 ty suat sinh lqi. Hien nhien b~n c6 the
muon su d~,Jng bang tfnh nay voi m<?t so
muc gia khac.
Bang tinh Ia d~ng chi d9c nen b~n
can lllu n6 voi m<?t ten
khik, va can chac chan
rang t~p tin moi khong
duqc luu duoi d~ng
t~p tin chi d9c trong
h(>p tho~i Save Options
trong l~nh Save As. T~p
tin dllc;1C lllu VOi ten
moi c6 the duqc chinh
sua. Nh~p ho~c bo di
cac dong a cuoi bang
each l~nh them dong
va sao chep cong thuc
ho~c x6a dong trong
Windows. Tuy nhien,
lu6n luon de l~i cac
duang kep sau dong
cuoi cung, vl c6ng thuc
chung se tlm kiem cac
dllang nay de xac djnh
diem cuoi cua du li~u.
1
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
218 PHAN I OUYEN CHON
Tinh tmin d9 bat on ham y se yeu cau cac tinh tmin Black-Scholes-Merton l~p
l<}.i lien t1,1c, vi v~y, chung ta se su d1,1ng bang tinh Excel BSMbin9e.xls. Md t~p tin
BSMbin9e.xls va nh~p vao cac ghi tri phil hqp ung v&i gia tai san (co phieu), gia
tht,ic hi~n, Hii suat phi rui ro va thai gian den khi dao h(}.n. Hay bat dau v&i a bang
0.5. Chung ta thay rang gia quyen chQn mua theo mo hinh Black-Scholes-Merton
la $8.48. Ro rang, muc gia nay la qua thap, vi v~y, chung ta thu v&i gia tria la
0,6. Gia quyen chQn mua theo mo hinh Black-Scholes-Merton luc nay la $10.02,
van con qua thap. V&i a bang 0.7, chung ta dt:iqc $11.56, a bang 0.8 chota gia tri
$13.09; ala 0.85 chota $13.86; va v&i a bang 0.83 ta duqc $13.55. Vi v~y ket qua
cua chung ta la khoang 0.83.
Vi a la d9 bat on cua co phieu, tat ca cac quyen chQn doi v&i m9t co phieu cho
trt:idc v&i cling thai gian dao h<}.n se c6 cling d9 bat on ham y. Vi nhieu ly do, bao
gom ca kha nang mo hinh Black-Scholes-Merton c6 thieu sot, cac quyen chQn
khac nhau doi v&i cling m9t co phieu doi khi c6 cac d9 bat on ham y khac nhau.
BANG 5.7 D(> bat on ham ycua cck quyen chc;m mua DCRB
120
125
130
0.76
0.75
0.76
0.79
0.83
0.83
0.85
0.85
0.85
So= 125.94, rc = 0.0447 (thang 5), 0.0446 (thang 6), va 0.0453 (thang 7).
T = 0.0192 (thang 5), 0.0959 (thang 6), va 0.1726 (thang 7)
Bang 5.7 th~ hi~n cac d9 bat on ham y nh~n dt:iQc tu cac quyen chQn rna gia
tht,ic hi~n nam xung quanh gia co phieu. D9 bat on ham y nam trong khoang tit
75% den 85%. Dieu nay bu9c chung ta phai chQn ra m9t gia tri don nhat cho d9
bat on ham y tong th~.
Rat nhieu pht:iong phap da dt:iQc de xuat. M9t so pht:iong phap lien quan den
vi~c lay trung binh so hQc don gian cua cac d9 bat on ham y khac nhau. Cac
pht:iong phap khac de xuat su dt,mg binh quan c6 trQng so. van c6 nhung pht:iong
phap don gian chi la chQn d9 bat on ham y cua quyen chQn c6 gia thvc hi~n gan
nhat v&i gia co phieu hi~n t<}.i.
NhC1l(}.i trong hinh 5.13 chung ta da nh~n thay rang gia quyen chQn gan
nht:i la tuyen tinh v&i d9 bat on neu quyen chQn la ngang gia ATM. Brenner va
Subrahmanyam (1988) da t~n dt.mg tht,ic te nay va da cho thay rang m9t quyen
chQn mua ngang gia ATM c6 th~ tinh xap xi nht:i sau:
HQ dinh nghia ngang gia ATM la khi gia co phieu bang v&i hi~n gia cua gia tht,ic
hi~n, SO= Xe-rcT. D9 bat on ham y cua m9t quyen chQn mua ngang gia ATM khi
dt:iqc tinh nht:i
sau:- IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
d6Q-ACADEMY
TOEIC
ONTHISV.COM
CHUONG 5 EliNH GIA QUYEN CHON BANG MO HlNH BLACK-SCHOLES-MERTON 219
c
a~ (0.398)80 JT'
vCii CIa gia th! tntang cua quyen chQn. 1 Vi dv, quyen chQn DCRB thang 6 gia tht,tc
hi~n 125 c6 C = 13.50, So= 125.94, vaT= 0.0959. Vi v~y,
(j
~
13 50
= 0.8697.
•
(0.398)125.94.J0.0959
Vi day quyen chQn nay gan nhu ngang gia ATM, ket qua tuong doi gan vCii d(> bat
on ham y th~t st,t, dieu rna chung ta d<,it duQ'c tu thu va sai.
Dien giai dQ bat on ham y Khai ni~m d(> bat on ham y Ia m(>t trong nhung khcii
ni~m
quan trQng nhat trong the giCii quyen chQn. Hau het cac nha dau tu deu xem
cac thong tin ve d(> bat on ham y nam trong so cac thong tin quy gia va chinh xac
rna hQ nh~ dliQ'C tU th! truang co phieu ho~c quyen chQn. Trong phan nay chung
ta xem xet nhfing gi chung ta biet va CO the hQC dt:iQ'C tu dQ bat on ham f·
TruCic het, hay xem l<,ii bang 5.7 va quan sat thay rang chung ta nh~n dliQ'c cac
d(> bat on ham y khac nhau m(>t chut doi vCii cac quyen chQn khac nhau ung vCii
dmg m(>t co phieu. Neu chung ta suy nghi ve any cua ket qua nay, r6 rang chung
ta thay ngay c6 m(>t st,t khong nhat quan. Lam the nao cac quyen chQn nay cho
chung ta biet rang co phieu DCRB c6 cac d(> bat on khac nhau? Chi c6 the c6 m(>t
d(> bat on doi vCii m(>t co phieu. D(> bat on ham y cho chung ta biet rang d(> bat
on cua DCRB c6 the nam trong khoang tu 0.75 den 0.85, m(>t bien d(> kha r(>ng.
Dau tien, hay to chuc l<,ii thong tin m(>t each tot hon. Hay gill cho gia tht,tc
hi~n khong doi va xem xet d(> bat on ung vCii cac ky h<,in. Doi vCii quyen chQn mua
c6 gia tht,tc hi~n 120, d(> bat on ham y nam trong khoang 0. 76 den 0.85. Doi vCii
quyen chQn mua gia tht,tc hi~n 125, d(> bat on ham y nam trong khoang 0.75 va
0.85, va doi vCii quyen chQn mua gia tht,tc hi~n 130, chung nam trong bien d(> 0.76
tCii 0.85. Doi vCii bat ky gia tht,tc hi~n cho truCic nao, moi quan h~ giua d(> bat on
ham yva thai gian dao h(,ln quyen chQn dliQ'C gQi Ia cau true kf h~n cua dQ bat on
ham y, duQ'c minh hQa trong hinh 5.18 cho truang hQ'p cua quyen chQn DCRB. Vi
d(> bat on nay duQ'c gia d!nh d<,ii di~n cho d(> bat on cua co phieu qua cac thai gian
dao h<,in cua quyen chQn, rat c6 the cac d(> bat on c6 the thay doi qua cac khoang
thai gian khac nhau. Trong tat ca cac truang hQ'p b day, chung ta thay rang thai
gian den khi dao h<,in cang dai, d(> bat on cang lCin, m~c du khong phru luc nao
dieu nay cling dung. Trong bat cu truang hQ'p nao, cac d(> bat on khac nhau trong
cac khoang thai gian khac nhau khong c6 gi Ia sai.
Tuy nhien, ung vCii m(>t thai gian dao h<,in quyen chQn cho truCic, cac d(> bat
on ung vCii cac muc gia tht,tc hi~n khac nhau c6 phan gay lung tung cho chung
ta. Vi d\l, doi vCii quyen chQn dao h<,in thang 6, quyen chQn mua vCii gia tht,tc
1.
LVu y0.398la
Q-ACADEMY
~, Ia m(lt phan cua cong thuc toan hQc tinh toan ph an ph6i chuan.
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
220 PHAN I OUYtN CHON
HlNH 5.18 Cau true ky h;;tn cua dQ bat 6n ham y
Quyen ch9n mua DCRB; r, = 0.0447 (thang 5), 0.0446 (thang 6), 0.0453 (thang 7),
T = 0.0192 (thang 5), 0.0959 (thang 6), 0.1726 (thang 7), a= 0.83
88%
86%
84%
·»
E
.s::.
r:::
ocQ
82%
-<U
-
80%
...ro
..c
cQo
Gl
78%
76%
74%
72%
Thang 5
Thang 6
Thang 7
Thai gian dao h;;m
Mau hlnh ct.ia a(> bat 6n ham y thOng
qua nhCing ngay den ht;m thlfang gc;>i
vai thUQt ngCI cau true ct.ia a(> bat 6n,
va mau hlnh ct.ia a(> bat 6n thong qua
gid thf/c hi~n thllang allqc gc;>i Ia n1,1
.clfai mia mai ct.ia a¢ bat 6n ho(lc sf/
thien l~ch ct.ia a(> bat 6n.
hi~n
120 cho chung tad<) bat on cua DCRB
Ia 0.79, trong khi quyen chQn mua v&i gia
thl,ic hi~n 125 (cling nhu Ia 130) cho biet d<)
bat on Ia 0.83. Nhung lam the nao rna d<) bat
on cua m<)t co phieu trong giai do~n nay l~i
Ia 0.79 va 0.83? Ro rang co gi do khong dung.
Hoa ra, day chi Ia m<)t hi~n tuqng thong
thuang. D<) bat on ham ythuang xuyen thap nhat doi v&i cac quyen chQn ngang
gia ATM va l&n nhat doi v&i cac quyen chQn cubng gia DITM va chim sau vao
tr~ng thai ki~t gia DOTM. Khi d<) bat on ham y duqc bieu dien tren do thi tudng
ung v&i gia thl,ic hi~n, moi quan h~ nay t~o thanh m<)t hinh chu u thubng duqc
gQi Ia nv cu<ti mia mai cua d(» bat on. Thong thuang, hinh d~ng nay trCI nen
l~ch hdn, va hinh d~ng nay duqc gQi la stj. thien l~ch cua d(» bat on; chinh Ia
trubng hqp cua quyen chQn DCRB, nhu the hi~n trong hinh 5.19. Luu y ding,
chung toi da su dt,mg gia tht,ic hi~n de ve ra hlnh nay nhieu hdn Ia nhung gi rna
chung toi da lam trong cac hinh minh hQa tru&c.
Nv cuai mia mai hay Sl,i thien l~ch cua d<) bat on cho chung ta biet ding mo
hinh Black-Scholes-Merton khong phai Ia m<)t mo hinh hoan hao. Cac quyen
chQn v&i d<) bat on ham ycao hdn Ia cac quyen chQn dat gia hdn so v&i cac quyen
chQn co d<) ham an thap. Dieu gi lam cho cac quyen chQn nay dat hay re hdn
khong duqc phan anh trong Mo hinh Black-Scholes-Merton. Nguyen nhan cua
nhung khac bi~t trong d<) bat on ham y nay Ia m<)t chu de rat duqc quan tam cua
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 DINH GIA OUYEN CHON BANG MO HiNH BLACK -SCHOLES-MERTON 221
HlNH 5.19 Hlnh dc;mg n1,1 cuai/ Slf thien l~ch cua de? bat on ham y doi voi
Quyen chc;m mua DCRB thang 6 va thang 7
130%
120%
Quy~n chQn thang 6
•>.
E
•CO
100%
.t::.
c::
o<Q
+"
-.co
Quy~n chQn thang 7
90%
.0
•0·
4l
80%
100
110
120
Gia thl,l'c hi~n
140
130
nhung nha nghien CUll cling nhu nguai lam cong tac th\fc tien, nhung cho den
bay gia cau tra lai van la m<)t bi an.
Tuy nhien, tren quan diem th\fc tien, khac bi~t trong d<) bat on chi du<;1c xem
la khac bi~t trong chi phi tuong doi giua cac quyen ch<;>n. Vl bat eli ly do gi, m<)t so
quyen ch<;>n chi don gian la dat hon so v&i cac quyen ch<;>n khac. Ket qua nay du(Jc
su dt,mg tren th! truang quyen ch<;>n theo hu&ng don gian h6a kha nang cua m<)t
nha kinh doanh c6 the d~t du<;1c m<)t phuong phap do luang chinh xac m<)t quyen
ch<;>n dat ho~c re den muc nao. Vi d\1, du&i day la cac gia quyen ch<;>n mua DCRB,
thong tin rna chung ta da su dl,lng qua nhieu chuang.
:
Gi~ liuic hi~n ~
120
125
130
. I
'
•
'~
·-
~.
•
' ,:~ang5
->:->
--
"
8.75
5.75
3.60
~~g6,
,~ang7
15.40
13.50
11.35
20.90
18.60
.
----
16.40
Gia dinh rang chung ta muon mua m<)t quyen ch<;>n thang 6. Quyen ch<;>n nao
la dat nhat? Chung ta khong the n6i rang quyen ch<;>n thang 6 gia th\fc hi~n 120
la dat nhat chi don gian vi phi quyen ch<;>n cua n6 cao hon. Chung ta biet rang
m<)t ly do khien phi quyen ch<;>n cua n6 cao hon vi n6 c6 gia th\fc hi~n thap nhat.
Chung ta thay d<) bat on ham ycua n6 h\ 0.79. D<) bat on ham ycua quyen ch<;>n
gia th\fc hi~n 125 va 130 la 0.83, vi v~y cac quyen ch<;>n d6 th~t ra dat hon cac
quyen ch<;>n thang 6, it nhat la sau khi xem xet den gia co phieu, gia th\fc hi~n,
lai suat phi rui ro, va thai gian den khi dao h~n. Chung ta khong biet t~i sao
quyen ch<;>n thang 6 gia th\fc hi~n 120 la quyen ch<;>n thang 6 it dat nhat, nhung
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
222 PHAN I QUYEN CHON
Ll EN K~T
N\J cu'ai, N\J cu'ai mia mai, va nhftng be ngoai cua dq bat on
Moi quan h~ gifta dQ bat on ham yva Sl/ dao
h~n quyen ChQn doi VOi mQt gia thl,lc hi~n
cho tntoc dtJQ'C gQi val thu~t ngfl Ia cau true
cua dQ bat .on. Moi quan h~ gifta dQ bat on
ham y va t~p hQ'p gia thl,lc hi~n doi voi m9t
dao h~n quyen chQn cho trt.toc dtJQ'c gQi
Ia m,J ct.tai mla mai cua dQ bat on (ho~c Sl/
thh~n l~ch, m,1 ct.tai mla mai. .. ). Chung ta
c6 the tong hQ'p hai quan diem nay l~i de
t~o ra m9t be ngoai cua dQ bat on ham y
ba chieu voi gia thl,lc hi~n va ngay den h~n
nam tren tn,IC hoanh va dQ bat On ham y
nam tren tn,JC tung. f>e CO the SO sanh dt.IQ'C,
gia thl,lc hi~n dt.tQ'c chuyen thanh "tfnh chat
tien W' ho~c SIX. nht.t dtJQ'c minh hQa trong
hlnh a day.
sv
Theo nhtJ mo hinh djnh gia quyen chQn
Black-Scholes-Merton, be ngoai cua d(>
bien d9ng n~n bang ph~ng. Trt.toc cu9c s1,1p
do thj trt.tang chung khoan 1987, be ngoai
cua dQ bien ham y tt.tdng doi ph~ng. Sau
cu9c s1,1p do th! trt.tang chung khoan 1987,
be ngoai cua dQ bat on ham y tra nen l~ch
hdn. Trong khofmg thai gian trt.toc 1987,
be ngoai khong bang phang cua dQ b"at
on ham y da lan r9ng den hau het cac thj
trt.tang quyen chQn khac.
Be ngoai khong bang phang cua dQ bat
on ham y c6 nhflng ngl,l y rat quan trQng
cho vi~c u'oc tinh rui nhung bien so rui ro
nhll delta va gam me. Nhung lloc tinh bien
SO rui ro chinh xac dt.IQ'C yeu diu de CO the
thl,lc hi~n quan trj rui ro day du cho m9t
danh m1,1c gam nhieu quyen chQn. Va
xuat hi~n cua be m~t khong bang phang
CUa dQ bat on ham y, mQt CUQC dieu tra
da dtJQ'C thi,IC hien de cai thi~n mo hinh
djnh gia quyen chQn Black-ScholesMerton nham m1,1c djch d~t du'Q'c m9t mo
ta chinh xac hdn ve nhung tinh hinh thl,lc
te cua thj trt.tang.
sv
M~c du c6 rat nhieu cac mo hinh phuc
t~p dtJQ'c tim ra nht.tng cau h6i cd ban lien
quan den vi~c lam the nao de thay doi uoc
tinh cua nhftng bien so rui ro nhtJ delta va
gamma ve be ngoai khong bang ph~ng cua
-dQ .bat on ham y van cht.ta c6 lai giai dap.
Vi v~y. nhi~m v1,1 quan trj rui ro m9t danh
m1,1c dau tlJ cua nhieu quyen chQn van Ia
rrlQt c6ng ,vi~c d~y thach thuc ve m~t tri tu~.
chi it chung ta biet ding n6 th~t slj Ia quyen chQn it dat nhat. Di nhien, chung
ta con kh6ng biet rang th! tntbng c6 su dt,mg m6 hinh Black -Scholes-Merton
haykhong.
Th! tnidng quyen chQn thlidng su dt,mg d¢ bat on ham y de niem yet gia quyen
chQn. Vi d1,1, quyen chQn thang 6 gia thljc hi~n 125 c6 the du<Jc niem yet v&i d9
bat on Ia 0.83, trong khi quyen chQn thang 6 d¢ bat on 120 c6 the dli<JC niem yet
v&i d(> bat on Ia 0.79. Di nhien, phai hieu rang m(>t m6 hinh rieng bi~t, thubng Ia
M6 hinh Black-Scholes-Merton, du<Jc su d1,1ng de d~t du<Jc gia th~t slj cua quyen
chQn. Nhung bang each yet gia du&i d~ng d¢ bat on ham y, m(>t nha dau tli ngay
l~p tuc hieu rang gia quyen chQn thang 6 ghi thljc hi~n 120 dat han quyen chQn
thang
6 gia tht,tc TOEIC
hi~n 125. M9t nha dau tli c6 the xem tat ca cac quyen chQn trong
Q-ACADEMY
- IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 DINH GIA OUYEN CHON BANG MO HlNH BLACK-SCHOLES-MERTON 223
HlNH 5.20 Chi so VIX cua Chicago Board Options Exchange
(dQ bat lin ham y cua chi so S&P 500)
90
-lr
80
0
0
70
m60
'(~
£
·a
50
·>.
~40
.s:::.
c:::
~30
~
<0
!3. 20
X
5
10
~~OJ~ @rt-
~~
~~
@~
~~
@~ . @~
~~
~~
@<;:,~
.
<;:,~
@~ ..\~~~
<;:,~
~,,
Hang ngay tl.P 1/12/1990 d~n 9/2/2011
m{>t h1n va ngay l~p tuc xac dinh quyen chQn nao la d~h nhat
dieu khong the lam duqc neu chi nhin vao gia quyen chQn.
ho~c
re nhat, m{>t
D{> bat on ham y la m{>t thong tin quan trQng rna thi trliong quyen chQn tiet
1{> cho chung ta. Vi dv, bang each quan sat d{> bat on ham y cua de quyen chQn
chi so, chung ta c6 the nh~n duqc m{>t so thong tin ve dieu rna de nha dau tli tin
la d{> bat on cua thi trliong. San giao dich Chicago Board Options Exchange da
thiet l~p hai chi so dt,ta tren d{> bat on ham y cua de quyen chQn ngang gia ATM
k}r h~n 1 thang. M{>t chi so duqc gQi la VIX, d~i di~n cho d{> bat on ham ycua chi
so S&P 500, m{>t quyen chQn doi v&i chi so cua de chung khoan l&n duqc giao
dich rat soi d{>ng. M{>t chi so khac, gQi la VXN, d~i di~n cho d{> bat on ham y cua
chi so NASDAQ 100, m{>t quyen chQn duqc giao dich rat soi d{>ng ling v&i chi so
NASDAQ cua 100 co phieu OTC hang dau.
Df:i li~u ve VIX va VXN hang ngay c6 san tren trang web cua CBOE, http:/ I
www.cboe.com. Hinh 5.20 bieu dien chi so VIX duqc ve tren co so hang ngay tU
2//1/1990 den 2/9/2011. Quan sat do thi cho thay nhf:ing thay doi l&n trong d{>
bat on cua chi so S & P 500 trong khoang thai gian nay. Ph~m vi khoang tit 10%
den hon 80% va d~t muc trung binh khoang 20%. Ciing luu yrang d{> bat on tang
m~nh lien quan den nhf:ing bien d{>ng thi trliong lien quan den cu{>c khung hoang
tin dvng gan day.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
224 PHAN I QUYEN CHON
Nhieu cong trinh nghien diu da khao sat xem li~u de) bat on ham y c6 phai la
mc)t dt,t bao totcua d¢ bat on trong ttiong lai cua co phieu. Cac ket qua nghien CUll
deu khong di den ket lu~n cuoi dmg, nhting c6 mc)t st,t nhat tri chung la de) bat
on ham y the hi~n mc)t de) bat on thich hqp cho djnh gia quyen chQn tot han de)
bat on qua khu. Tuy nhien, c6 mc)t vong Ian quan trong l~p lu~n nay. Neu chung
ta gia dinh ding tide lti<Jng tot nhat cua de) bat on la de) bat on ham y, chung ta da
chuyen ganh n~ng xac dinh d¢ bat on cho thi trtibng quyen chQn. Chung ta don
gian chi tim kiem tren thi trtiang quyen chQn de) bat on ham y va chap nh~n n6
nhti lade) bat on th~t st,t. Nhting tat canha giao dich tren thi trtibng khong the d~t
ganh n~ng tide lti<Jng de) bat on len thi trtibng. Tat ca cac nha giao dich da t~o l~p
nen th! trtibng. Mc)t ngtibi nao d6 phai tide ltiqng dti<Jc mc)t de) bat on phu hqp de
djnh gia va giao djch quyen chQn.
Han nfia, neu chung ta gia djnh rang de) bat on ham y la tide ltiqng tot nhat cua
de) bat on cua thi trtibng, thllam sao chung ta su dt,mg thong tin d6 de giao djch?
Gia djnh ding chung ta thay mc)t quyen ch9n rieng bi~t nao d6 c6 de) bat on ham y
cao bat thtiang, lam cho n6 khong dtiqc tia chuc)ng. Dt,ta tren co SCJ nao rna chung
ta cho rang d¢ bat on ham y cua no la cao bat thtibng? Chung ta can co mc)t diem
moe so sanh, nghia la, mc)t so thtidc dove gia trj hqp ly cua de) bat on. N6i tom l~i,
chung ta khong the don gian djnh gia mc)t quyen chQn bang each su dt,mg de) bat
on ham y rna khong xem xet li~u de) bat on nay c6 hqp ly hay khong? Va chung ta
khong the xac djnh de) bat on nay la hqp ly hay khong rna khong c6 m9t moe so
sanh. Vl v~y. chung ta can mc)t nguon thong tin khac ve d¢ bat on. Trong trtibng
hqp ci'ia VIX, chung ta thay ding khi de) bat on cua n6 vli<Jt qua 40, chung ta n6i
rang n6 gap doi muc trong qua khu cua n6. Li~u dieu d6 c6 nghia la quyen chQn
bj djnh gia qua cao hay chi don gian lade) hat on cua thj trtibng la qua cao? Khong
c6 mc)t moe so sanh, chung ta khong the biet dtiqc.
Nhung di nhien, khong c6 mc)t moe so sanh ro rang doi vdi de) bat on cua co
phieu. Cac nha dau tli khong the ky VQng tim dtiqc mc)t dap an de dang va mc)t st,l
dam bao cho giao djch thanh cong khi su dt,mg de) bat on ham y. Th~t ra cac nha
dau tli rat khong dong tinh Vdi nhau ve d¢ bat on ham y. Nhting d6 c6 the la mc)t
dieU tot, Vi nO }am cho thj tr\iang SOi dQng Va hap dan han. I
I
MO HlNH BINH GIA QUYEN CHQN BAN
Cong thuc ngang gia quyen chQn mua-quyen ch9n ban cho chung ta moi quan
h~ gifia gia quyen ch9n ban va gia quyen ch9n mua. Dien d~t gia quyen ch9n ban
nhti la mc)t ham so theo quyen ch9n mua, chung ta dtiqc
Pe(So,T,X) = Ce(So,T,X)- So+ X( I +r)"T
1.
Mark Twain trong tac ph~m Pudd'nhead Wilson (1894) da dien d~t y tlfang nay m¢t each
sue tich bi'mg each n6i d~i y rang, "Chung ta cung nghi nhlf nhau kh6ng phai Ia dieu tot
nhat; chfnh Slf khac bi~t trong cac quan dh~m mai th~t Slf t~O nen nhO'ng bltOC phat trien:'
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 DINH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH BLACK-SCHOLES-MERTON 225
Mo hinh Black-Scholes-Merton dinh gia quyen ch<;>n mua c6 the duqc chuyen
thanh mo hinh dinh gia quyen ch<;>n ban bang each dua n6 vao quan h~ ngang gia
quyen ch<;>n mua-quyen ch<;>n ban.
Trong the gi&i cua Mo hinh Black-Scholes-Merton, can phai sl:i dt,mg ghep Hii
lien t\}c va chiet khau. Dien d~t l~i ngang gia quyen ch<;>n mua-quyen ch<;>n ban
sao cho hi~n gia cua gia thvc hi~n duqc tinh toan bang chiet khau lien t\}c cho
chung ta ket qua
Pe(So,T,X) = Ce(So,T,X)- So+ Xe-rcT,
Nhu da trinh bay trlidc day, r, Ia lai suat ghep lai lien tt,IC. Khi d6, chung ta
c6 the thay the gia tri Black-Scholes-Merton vao gia quyen ch<;>n mua. D~t P la
Pe(So,T,X), ta duqc mo hinh Black-Scholes-Merton dinh gia quyen ch<;>n ban kieu
ChauAu:
V&i d1 va d2 Ia van giong nhu trong mo hinh dinh gia quyen ch<;>n mua. Dt,ia
vao tinh chat cua phan phoi chuan, quyen ch<;>n ban cling c6 the duqc trinh
bay nhu sau:
Trong vi d\1 ve quyen ch<;>n mua DCRB thang 6 gia thljc hi~n 125, gia tri cua
N(d 1) va N(d2) sl:i d\lng bang tinh BSMbin9e.xls Ian luqt la 0.5692 va 0.4670. The
vao trong cong thuc, ta duqc:
p = 125e--<0·0446 ><0·0959>(1 - 0.4670)- 125.94(1 - 0.5692) = 12.08.
Gia thi truC1ng th~t slj cua quyen ch<;>n ban thang 6 gia tht,ic hi~n 125la $11.50.
Vl muc gia nay cling phai bao gom phi quyen ch<;>n doi v&i lqi ich tht,ic hi~n sdm
di kern va mo hinh Black-Scholes-Merton khong ph~m anh phi quyen ch<;>n tht,ic
hi~n sdm, chenh l~ch gifia gia thi truC1ng va gia theo mo hinh th~t ra ldn hon
nhung gi chung ta thay C:J day. N6i each khac, neu mo hinh dinh gia quyen ch<;>n
ban phan anh phi quyen ch<;>n thljc hi~n sdm, n6 se t~o ra m9t muc gia ly thuyet
con cao hon nua.
Cac bien so anh huC:Jng gia quyen ch<;>n mua cling anh huC:Jng gia quyen ch<;>n
ban, m~c du trong m9t so truC1ng hqp thi theo hu&ng khac. Bang 5.8 tong ket
nhung khcii ni~m quan tr<;>ng doi v&i quyen ch<;>n ban.
Bang tinh Excel BSMbin9e.xls duqc minh h<;>a trong Hu&ng dan Sl:i d\lng Phan
mem 5.1 thljc hi~n de tinh toan Black-Scholes-Merton doi v&i quyen ch<;>n ban
cling nhu v&i quyen ch<;>n mua.
. Khong di vao nhung ky thu~t qua cao cap thi khong the lam cho mo hinh
Black-Scholes-Merton c6 the tliong thich duqc v&i van de thljc hi~n s&m cua
quyen ch<;>n ban kieu My. Neu can phcli dinh gia quyen ch<;>n ban kieu My, chung
ta se phai sl:i d\lng mo hinh nhi phan v&i m9t so luqng thC1i Icy kha l&n. Vi v~y.
gia dinh rang chung ta no lt,ic dinh gia quyen ch<;>n ban DCRB thang 6 gia tht,ic
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
226 PHAN I QUYEN CHON
BANG 5.8 Tcic d{»ng cua cac bh~n so den mo hlnh djnh gia quyen chQn ban
Black-Scholes-Merton
Ket qua doi voi quyen chQn ban thu du<;1c b~ng each su d1,mg moi quan h~ ngang gia quyen
chQn mua-quyen chQn ban P = C- 50 + Xe-•cT.
Ghicophieu
Moi quan M giua gia co phieu va gia quyen chQn ban du<;~c gQi Ia delta quyen chQn ban.
Delta quyen chQn ban= N(d 1)- 1.
Vl N ( d1) nam trong khoang 0 den 1, delta quyen chQn ban la m(lt so am. Dieu nay don gian c6
nghia la quyen chQn ban bien d(lng theo huong ngu<;1c l~i so voi co phieu. M(lt vi the trung l~p
voi delta ung voi co phieu va quyen chQn ban se yeu cau c6 vi the dai h~n doi v&i ca co phieu
va quyen chQn ban. Moi quan h~ gifta delta quyen chQn ban va gia co phieu du<;tc gQi la gamma
quyen chQn ban.
~ -d~ /2
Gamma quyen chQn ban =
S0 crJ2nT
Luu y rang gamma quyen chQn ban ding giong nhu gamma quyen chQn mua. Giang nhu
quyen chQn mua, gamma ion nhat khi quyen chQn ban la ngang gia ATM.
Gia thyc hi~n
Doi voi st,t khac bi~t trong gia tht,tc hi~n, gia quyen chQn ban se thay doi e-rcT[l - N(dz)]. Vl tat
ca cac thanh phan nay la duong, bieu thuc n6i chung se co gia tri duong.
Liii suat phi rui ro
Moi quan h~ gifta gia quyen chQn ban va liii suat phi rui ro di1<;1C gQi la rho quyen chQn ban.
Rho quyen chQn ban= - TXe-•cT[l - N(d 2)]
Bieu thuc nay luon luon am, c6 nghia la gia quyen chQn ban bien d(lng ngi1<;1C chieu v&i liii suat.
DQ baton
Moi quan
Mgifta gia quyen chQn ban va d9 bat on du<;tc gQi la vega.
Vega quyen chQn ban =
S0 .ffe-d?/2
$
21t
Cong thuc nay ciing giong nhu truc1ng h<;1p quyen chQn mua. Ciing nhu quyen chQn mua,
quyen chQn ban ciing rat nh~y cam voi d9 bat on.
Thbi gian den khi dao h~n
Moi quan Mgifta ghi quyen chQn ban va thdi gian den khi dao h~ di1<;1C gQi la theta.
S cre-d~ 12
Theta quyen chQn ban=
0
J2;.T + rcxe-rcT (1- N(d2))
2 2nT
Bieu thuc nay co the la duong ho~c am, m(lt dieu rna chung ta dii thao lu~n trong chuong 3.
M(lt quyen chQn ban kieu Chau Au c6 the ho~c la tang gia ho~c la giam gia cling voi thdi gian.
Xu huong tang xuat hi~n vi c6 nhieu thbi gian hon de co phieu bien d(lng theo hu&ng co l<;1i.
Xu huong giam xuat hi~n vi co them thbi gian c6 nghia la phai chb d<;ti lau hon de nMn du<;~c
gia tht,tc hi~n khi dao h~n.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH BLACK -SCHOLES-MERTON 227
hi~n 125. Su dt,mg bang tinh BSMbin9e.xls v&i n = 100 thai kyva gia tri dau vao
So= 125.94, X= 125, ~c = 0.0446, T = 0.0959, va o = 0.83, chung ta se d~t dtiqc gia
tri quyen chQn ban kieu My Ia $12.11, chi cao hon gia tri quyen chQn kieu Chau
Au $12.08 khi tinh bang mo hinh nh! phan m<)t chut. Dieu nay c6 nghia Ia phi
quyen chQn tht;tc hi~n s&m khong l&n, m<)t phan anh cua tht;tc te Ia d<) bat on cua
DCRB Ia kha cao nen tht;tc hi~n s&m se b6 di phan gia tri thai gian. Nhting khi
nao thi m<)t quyen chQn ban kieu nhti v~y nen dtiqc tht;tc hi~n? Chung ta c6 the
tra lai bang each su dt,mg mo hinh nhj phan. Neu gia tri quyen chQn ban kieu
My d~t dtiqc bang each su dt,mg mo hinh nhi phan bang gia tri khi tht;tc hi~n,
quyen chQn ban nen duqc tht;tc hi~n. Th~t ra, quyen chQn ban se dtiqc ban theo
gia tri n<)i t~i cua n6 va c6 the dtiqc tht;tc hi~n ho~c ban di; gh\ tri nao thi ding
nhti nhau. Gia dinh rang ngay bay giC1 co phieu c6 gia $100. Gi<i tri n<)i t~i hien
nhien bang Max(O, 125- 100) = 25. Gia tri quyen chQn ban kieu My su dt,mg mo
hinh nhi phan se la $27.72. Vi v~y, quyen chQn ban van dang ton t~i. Gia djnh gia
co phieu Ia $90. Khi d6, gia tri n<)i t~i Ia $35, va gia tri quyen chQn ban Ia $35.99.
Quyen chQn ban van con phan nao dang de ton t~i. Cho den m<)t gia tri nam trong
khoang $71.38 thi gia tri quyen chQn chinh xac bang gia tri n<)i t~i va (j thai diem
d6 quyen chQn nen dtiqc tht;tc hi~n s&m.
Muc gia co phieu then chot rna i:J d6 quyen chQn ban dang dtiqc tht;ic hi~n
co the dtiqc tim bang phtiong phap thu va sai. Nhti m<)t qui lu~t, muc gia
co phieu then chot tang khi thai gian dao h~n den gan, c6 nghia Ia co phieu
khong can phai giam qua thap de ling h<) cho vi~c tht;tc hi~n quyen chQn ban
gan den h~n. Khi dao h~n, muc gia co phieu then chot don gian chi bang v&i
gia tht;tc hi~n.
I
QUAN TRI RUI RO QUYEN CHQN
B~n
c6 the da co an ttiqng rang eac nha dau tti tht;tc hi~n vi the doi voi quyen
chQn de t~o ra m<)t co h<)i kiem tien khi thi trtiang bien d<)ng theo hti&ng mong
dqi. Tuy nhien, can quan tam rang ben con l~i trong moi giao dich chinh Ia doi
tac. Thi trtiang quyen chQn dtiqc d~c trting bi:Ji cac doi tac thl,ic hi~n vai tro t~o
l~p thi trtiang ho~c ho~t d<)ng kinh doanh. Doi v&i quyen chQn dtiqc niem yet
tren san, day Ia eac ea nhan tren san giao dich chao mua ho~c chao ban quyen
chQn. Doi v&i quyen chQn OTC, day Ia eac djnh che chao mua ho~c chao ban
quyen chQn v&i eac dieu ki~n thiet ke theo nhu cau khach hang. Chung ta se gQi
ca hai nh6m nay Ia nhfing nha kinh doanh. Noi chung, hQ khong gill vi the doi
v&i quyen chQn de dau co hay phong ngiia rui ro; ffi\}C tieu cua hQ Ia kiem tien
tii chenh l~ch hoi mua-chao ban. HQ khong mong muon dau co, vi v~y hQ phai
phong ngiia rui ro.
phan trtidc trong chtiong nay, chung ta da thao lu~n ve van de phong ngiia
delta. Chung toi da ltiu y rang de phong ngiia rui ro delta cua m<)t quyen chQn,
chung ta phai mua m<)t so ltiqng co phieu co si:J nhat dinh. Theo ly thuyet, m<)t
vi the phong ngiia delta ph<H dtiqc dieu chinh lien t\}c de phan anh thl,ic te ve
nhfing thay doi cua delta v&i muc gia co phieu va v&i thai gian. Han nua, phong
a
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
228 PHAN I QUYEN CHON
ngua delta chi trung hoa rui ro cua nhung thay doi ghi nho. Chung ta ciing thay
ding gamma cua quyen chQn phan anh kha nang cua nhung thay doi gia 16'n.
Cac dealer phai co the phong ngua hi~u qua rui ro nay.
Hay bat dau bang each xet m9t dealer ban 1,000 quyen chQn DCRB thang
6 gia thl,ic hi~n 125 co gia theo mo hlnh Black-Scholes-Merton la 13.5533.
Delta la 0.5692. Tit nhung gl da trinh bay a phan tn.t6'c, chung ta biet rang de
phong ngua rui ro, chung ta phai mua 1,000(0.5692), hay xap xi 569 co phieu.
Cac dealer khong the dieu chinh delta lien t\,lC, vi v~y chung ta gia dinh rang
hQ dieu chlnh vi~c phong ngua rui ro vao cuoi moi ngay. Gia dinh vi the duqc
giu trong suot 35 ngay con l~i cua ky h~n quyen chQn. Mua 569 co phieu v6'i
gia 125.94 va ban 1,000 quyen chQn mua v6'i gia 13.5533 co nghia 1a chung ta
phai dau tu 569(125.94) - 1,000(13.5533) = $58,107. Vi v~y chung ta se dau
tu $58,107.
De co m9t vai ytuang ve rui ro co lien quan, chung ta co the mo phong gia
co phieu trong suot th<1i gian con l~i cua hqp dong. M~c du t~o ra gia thong qua
mo phong duqc trlnh bay ngan gQn trong phan sau cua quyen sach nay, a day
chung ta gia dinh rang chung ta da gia l~p gia dong cua cua quyen chQn DCRB
trong 35 ngay t6'i. Vao th<1i diem o, th<1i diem chung ta thl,ic hi~n phong ngua
delta, DCRB co gia 125.94. M9t ngay sau, no dong cua a muc 120.4020. Bay
gi<1 con 34 ngay den khi dao h~n nen th<1i gian con l~i la T = 34/365 = 0.0932.
Chung ta the cac gia tri nay vao bang tinh Black-Scholes-Merton, BSMbin9e.xls,
va thay ding quyen chQn mua se duqc ban v6'i gia $10.4078. Chung ta da lam gl
v6'i nhi~m V\1 phong ngua rui ro?
Gia tri co phieu
Gia tri quyen ch9n
Tong ghi tri
569($120.4020) = $68,509 va
- 1,000($10.4078) =- $10,408, d€ dttqc
$58,101
Chung ta nen nh~n duqc bao nhieu? Neu chung ta dau tu $58,107 theo lai suat
phi rui ro cua trai phieu trong m9t ngay v6'i Hii suat 4.46%, chung ta se nh~n duqc
$58,107e0·0446 o1365l = $58,114 ..
Chung ta nen tiep t1,1c nhu the nao? Bang 5.9 the hi~n ket qua dl,ia tren m9t
gia l~p ve cac muc gia con l~i cua DCRB trong suot th<1i h~n cua quyen chQn.
Ngay 0 la ngay rna chung ta thl,ic hi~n phong ngua rui ro. Chung ta bat dau
rna khong co bat ky co phieu (c9t 2) hay quyen chQn nao mua (c9t 3). Chung
ta gia dinh rang chung ta chi co the giao dich theo m9t so tron cac co phieu
va quyen chQn mua, vi v~y, vao cuoi ngay chung ta ban 1.000 quyen chQn mua
(c9t 9) va mua 569 co phieu (c9t 11). Trong c9t 18, luu y rang delta cua danh
ffi\}C th~t Sl,i khong phai th~t slj la 0 nhung rna la - 0.1868. Ket qua nay thu
duqc til vi~c co 569 co phieu v6'i delta la 1 va ban 1,000 quyen chQn mua v6'i
delta la 0.5692, [569(1)- 1,000(0.5692)] =- 0.2 hay chinh xac han,- 0.1868).
Vi chung ta khong the nam giu m9t so phan so co phieu, chung ta co m9t delta
ttlong doi am.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA OUYtN CHON BANG MO HINH BLACK-SCHOLES-MERTON 229
BANG 5.9 Phong ngua Delta dh!u chinh theo ngay So= 125.94, X= 125, r, = 0.0446,
T =0.0959, a= 0.83, ban 1,ooo quyen chQn mua
0
0
0
0
125.9400
13.5533
0
58107
-1000
1
569
-1000
0
120.4020
10.4078
58101
58114
0
2
498
-1000
8550
126.2305
13.3358
58077
58121
0
3
572
-1000
-792
129.7259
15.2113
58200
58128
0
4
5
6
614
-1000
-6241
122.6991
11.0082
58088
58135
0
524
-1000
4803
116.8313
7.9826
58040
58142
0
441
-1000
14501
111.9864
5.8418
58046
58149
0
7
368
-1000
22679
104.3922
3.3160
57780
58156
0
8
257
-1000
34271
95.8023
1.4834
57409
58163
0
9
147
-1000
44815
97.6316
1.6663
57500
58170
0
10
161
-1000
43453
101.2905
2.2093
57552
58178
0
11
199
-1000
39609
107.7229
3.6022
57444
58185
0
12
281
-1000
30779
108.7139
3.7173
57611
58192
0
13
290
-1000
29805
100.3039
1.6632
57230
58199
0
14
167
-1000
42147
99.4745
1.4164
57343
58206
0
15
150
-1000
43844
106.1533
2.5476
57219
58213
0
16
232
'-1000
35143
97.1141
0.9052
56769
58220
0
17
110
-1000
46997
94.3615
0.5666
56810
58227
0
18
78
-1000
50023
86.0927
0.1300
56608
58234
0
19
24
-1000
54678
88.4161
0.1625
56638
58242
0
20
29
-1000
54243
93.3283
0.3112
56638
58249
0
21
50
-1000
52289
90.6496
0.1604
56662
58256
0
22
-1000
-1000
54109
92.6696
0.1857
53745
92.2053
0.1325
56703
56747
58263
58270 .
0
23
30
. 34
24
26
-1000
54489
97.6458
0.2873
56741
58277
0
25
51
-1000
52054
101.2303
0.4257
56791
58284
0
0
26
73
-1000
49833
106.4213
0.7980
56804
58291
0
27
123
-1000
44518
110.5062
1.2135
56897
58299
0
28
175
-1000
38776
110.4197
0.9792
57120
58306
0
29
155
-1000
40990
108.7435
0.5619
57283
58313
0
30
31
106
-1000
46324
109.4487
0.4535
57472
58320
0
95
-1000
47533
111.5737
0.4654
57668
58327
0
32
104
-1000
46535
115.9403
0.7627
57830
58334
0
33
169
-1000
39004
122.7231
2.0457
57698
58341
0
34
396
-1000
11147
120.9295
0.6922
58343
58348
0
35
231
-1000
31104
124.0621
0.0002
59762
58356
0
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
230 PHAN I OUYtN CHON
569
569
0
0.0959
0.1743
0.5692
-0.0827
0.4670
0.1868
498
-71
8549
0.0932
-0.0049
0.4981
-0.2582
0.3981
-0.0570
572
74
-9341
0.0904
0.1802
0.5715
-0.0694
0.4723
0.4981
614
42
-5448
0.0877
0.2898
0.6140
0.0440
0.5176
-0.0120
524
-90
11043
0.0849
0.0598
0.5238
-0.1821
0.4278
0.1536
441
-83
9697
0.0822
-0.1496
0.4405
-0.3876
0.3492
0.4638
368
-73
8175
0.0795
-0.3377
0.3678
-0.5717
0.2838
0.2222
257
-111
11588
0.0767
-0.6538
0.2566
-0.8837
0.1884
0.3818
147
-110
10538
0.0740
-1.0509
0.1467
-1.2766
0.1009
0.3436
161
14
-1367
0.0712
-0.9903
0.1610
-1.2119
0.1128
-0.0064
199
38
-3849
0.0685
-0.8455
0.1989
-1.0627
0.1440
0.0803
281
82
-8833
0.0658
-0.5787
0.2814
-0.7915
0.2143
-0.4097
290
9
-978
0.0630
-0.5523
0.2904
-0.7606
0.2234
-0.3815
167
-123
12337
0.0603
-0.9650
0.1673
-1.1688
0.1212
-0.2715
150
-17
1691
0.0575
-1.0348
0.1504
-1.2339
0.1086
-0.3890
232
82
-8705
0.0548
-0.7314
0.2323
-0.9257
0.1773
-0.2782
110
-122
11848
0.0521
-1.2259
0.1101
-1.4153
0.0785
-0.1154
78
-32
3020
0.0493
-1.4213
0.0776
-1.6056
0.0542
0.3802
24
-54
4649
0.0466
-1.9803
0.0238
-2.1595
0.0154
0.1674
29
5
-442
0.0438
-1.8942
0.0291
-2.0680
0.0193
-0.0998
50
21
-1960
0.0411
-1.6413
0.0504
-1.8096
0.0352
-0.3658
30
-20
1813
0.0384
-1.8846
0.0297
-2.0472
0.0203
0.2580
34
4
-371
0.0356
-1.8218
0.0342
-1.9785
0.0239
-0.2390
26
-8
738
0.0329
-1.9367
0.0264
-2.0872
0.0184
-0.3930
51
25
-2441
0.0301
-1.6323
0.0513
-1.7765
0.0378
-0.3037
73
22
-2227
0.0274
-1.4574
0.0725
-1.5948
0.0554
0.4937
123
50
-5321
0.0247
-1.1607
0.1229
-1.2911
0.0983
0.1260
175
52
-5746
0.0219
-0.9333
0.1753
-1.0562
0.1454
-0.3251
155
-20
2208
0.0192
-1.0138
0.1553
-1.1288
0.1295
-0.3333
106
-49
5328
0.0164
-1.2487
0.1059
-1.3552
0.0877
0.1158
95
-11
1204
0.013 7
-1.3123
0.0947
-1.4095
0.0794
0.2860
104
9
-1004
0.0110
-1.2581
0.1042
-1.3450
0.0893
-0.1790
169
65
-7536
0.0082
-0.9568
0.1693
-1.0321
0.1510
-0.3413
396
227
-27858
0.0055
-0.2642
0.3958
-0.3257
0.3723
0.1939
231
-165
19953
0.0027
-0.7361
0.2308
-0.7796
0.2178
0.1717
2
-229
28410
0.0000
-2.9288
0.0017
-2.9314
0.0017
0.2986
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA OUYEN CHON BANG MO HlNH BLACK-SCHOLES-MERTON 231
Vao cuoi ngay 1, nhu duQ'c giai thich (j tren, danh ffi\).C cua chung ta dang gia
$58,101 {c9t 7) trong khi gia tr! ffi\).C tieu la 58,114 (c9t 8). Bay gid luu ydmg cac
CQt ben du&i tieu de "Tinh toan quyen chQn cuoi ngay" (c9t 13-17). Thdi gian
den khi gi&i h~n m&i la 34/365 = 0.0932. Delta m&i la N(d1) bang 0.4981. Bay gi<1
chung ta can 498 co phieu, nhu duQ'c the hi~n trong CQt 10. C<)t 11 cho thay chung
ta phai ban di 71 co phieu. V&i gia co phieu la $120.4020, hanh vi nay t~o ra khoan
tien 71{120.4020) = $ 8,549, duQ'c dem dau tu vao trai phieu {c9t 12). Bay gi<1 hay
tien len them m9t ngay nua.
Vao cuoi ngay 2, co phieu tang len $126.2305 (CQt 5) va gia quyen chQn mua d6
la $13.3358 (c9t 6). So trai phieu tr! gia $ 8,549 c<)ng v&i lai m9t ngay trb thanh $
8,550 (c9t 4). Vi v~y chung ta c6
Gia trt co phieu
Gia tri quyen chQn
Gia tri trai phieu
Tong gia trt
498($126.2305)
=$62,863 va
- 1,000{$13.3358)
= -13,336 va
$8,550 cho a
$58.077 (c¢t 7)
Neu chung ta da phong ngua rui ro m9t each hoan hao trong vong 2 ngay,
chung ta se c6 $58,107e0 ·0446(21365l = $58,121 (c9t 8). Vi v~y, hi~n t~i chung ta dang
thieu $44.
Tien trinh nay eli tiep t\].c cho den ngay 35, ngay dao h~n quyen chQn, chung
ta c6 m9t danh m\).c c6 gia tr! $59,762, trong khi gia tr! m\).c tieu cua chung tala
$58,356, chung ta th~ng du m9t khoan $1,406. Ro rang day la m<)t phong ngua rui
ro khong ho~m hao. Th~t ra, chung ta da mat di nhieu han 2% khoan dau tu cua
minh. Van de (J day la gi?
Nhu chung ta da thao lu~n (J phan tru&c, phong ngua delta chi thanh cong neu
duQ'c thl;ic hi~n lien t\].C va chi khi gia co phieu thay doi rat nh6. Ly do cua vi~c nay
la nhu sau: Delta dl;ia tren khai ni~m giii tich cua d~o ham cap m9t. Trong tru<1ng
hQ'p (j day, d~o ham cap m9t la tY 1~ thay doi cua gia quyen chQn trong tuong quan
v&i gia co phieu, v&i gia dinh rang gia co phieu thay doi rat nh6. Xem l~i hinh 5.6
va chu yd9 cong cua do thi. Delta don gian chi la d9 doc cua du<1ng cong ling v&i
m9t gia tr! rieng bi~t cua gia co phieu. Nhung v&i m9t du<1ng cong, trai v&i du<1ng
th&ng, d9 doc t~i mQi diem deu khac nhau. D9 doc t~i m9t diem rieng bi~t c6 the
duQ'c u&c luQ'ng chinh xac chi khi chung ta cho phep co phieu bien d<)ng rat nh6.
Hien nhien, co phieu c6 the thay doi v&i m9t luQ'ng gia tr! l&n han, va dieu nay
rat c6 kha nang la cac giao d!ch duQ'c thl;ic hi~n v&i mile d9 it thu<1ng xuyen han.
Khi dieu nay xay ra, delta khong phai la m<)t u&c luQ'ng tot cua rui ro quyen chQn.
Day la dieu rna chung ta da ket lu~n (J phan tru&c. Trong tru<1ng hQ'p d6, cac nhan
to duQ'c biet den nhu la hi~u ling cap hai the hi~n vai tro cua minh. Hi~u ling cap
hai la gamma, da duQ'c chung ta nghien cuu (J phan tru&c. Bay gi<1 h6a ra su d\lng
gamma c6 the giup chung ta phong ngua rui ro tot han.
Phong ngiia gamma la m9t tien trinh phuc t~p han nhieu, va chung ta se chi
xem xet n6 m9t each ngan gQn va don gian. M\].C tieu cua phong ngua gamma
la de duQ'c phong ngua ca delta va gamma, doi khi duQ'c gQi la trung l~p delta va
trung l~p gamma, c6 nghia la ve co ban bat eli bien d<)ng gia co phieu nay cling se
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
232 PHAN I OUYEN CHON
duqc phong ngua rui ro. Se khong the duqc phong ngua ca gamma va delta bang
each chi sC:J huu co phieu va quyen chQn. D6la vi rui ro lien quan den gamma cua
quyen chQn phai duqc lo~i tru nhd m<?t cong Ct,l khac. Delta cua co phieu la 1.0
nhung gamma cua n6 la 0. Vi v~y, co phieu khong the phong ngi:ia rui ro gamma
cua quyen chQn. Dieu rna chung ta can la m<?t cong Ct,l c6 gamma khac 0 - Ct,l the
la m<?t quyen chQn khac ..
Vi v~y, hay bo sung m<?t quyen chQn mua thang 6 gia tht,tc hi~n 130, c6 gia
theo mo hinh Black-Scholes-Merton la 11.3792, delta la 0.5087, gamma la 0.0123.
Gamma cua quyen chQn mua thang 6 gia tht,tc hi~n 125la 0.0121. Sau day, chung
ta su dvng mau tt,t Hy L~p delta du6'i d~ng L\ 1 va L\ 2 de Ian luqt d~i di~n cho delta
cua quyen chQn mua thang 6 gia tht;ic hi~n 125 (quyen chQn 1) va quyen chQn
mua thang 6 gia tht,tc hi~n 130 (quyen chQn 2). Chung ta su dvng mau tl,i Hy L~p
gamma - r 1 va r z- de d~i di~n cho gamma cua quyen ChQn mua thang 6 gia tht;ic
hi~n 125 va quyen chQn mua thang 6 gia tht;ic hi~n 130. Chung ta se nam gift m<?t
danh mvc c6 hs co phieu, c6 delta la 1 va gamma la 0.0, ban 1,000 quyen chQn mua
(thang 6 gia tht;ic hi~n 125) va he quyen chQn mua thang 6 gia tht,tc hi~n 130. De
duqc phong ngua delta, chung ta phai th6a man dieu ki~n:
va de duqc phong ngua gamma, chung ta phai th6a man dieu ki~n,
N6i each khac, ket hqp gamma cua hai quyen chQn nay phai bang 0. Bay gi<1
chung ta c6 hai phuang trlnh va hai an so. Chung ta c6 the giai phuang trlnh thu
hai de tim he va duqc:
he = 1,OOO(r rlrz)
Khi chung ta c6 gia tri nay, khi d6 chung ta giai phuang trlnh thu nhat tim hs:
Bay gi<1 hay thiet l~p m<?t phong ngi:ia gamma va xem n6 ho~t d<?ng nhu the
nao. Dau tien chung ta c6
L\,
=
0.5692, L\z = 0.5087, r,
=
0.0121, va r2 = 0.0123.
Vi v~y, so quyen chQn thu hai rna chung ta can la he,
he= 1,000 (0.012110.0123) = 984,
Chung ta thay doi gia tri cua n6 theo tinh toan trong bang tinh la 985. So co phieu
chung ta can la:
Q-ACADEMY
hs = 1,000(0.5692- (0.0121/0.0123)(0.5087)) = 68.
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA OUYEN CHON BANG MO HlNH BLACK-SCHOLES-MERTON 233
Vi v~y chung ta mua 68 co phieu, ban 1,000 quyen chQn mua thang 6 gia thl;ic
125, va mua 985 quyen chQn mua thang 6 gia thl;ic hi~n 130. Dieu nay se yeu
cau chung ta dau tu m<}t khoan tien la
hi~n
68(125.94)- 1,000(13.5533) + 985(11.3792) = 6,219.
Bay gid, vao cuoi ngay thu nhat, co phieu c6 gia $120.4020, quyen chQn mua
gia thl;ic hi~n 125 c6 gia $10.4078, va quyen chQn mua gh\ thl;ic hi~n 130 se c6·gia
tri $8.5729. Danh mvc bay gid c6 gia tri:
68(120.4020)- 1,000(10.4078) + 985(8.5729) = 6,224.
Danh mvc se c6 gia tri la $6,218e0 ·0446(1 1365l = ·$6,220.
CacdeltamC1ila61 =0.4981 va6z=0.4366. CacgammamC1ilar1 = 0.0131 va r2
= 0.0129. Bay gid so quyen chQn mua gia thl;ic hi~n 130 can la 1,000(0.0131/0.0129)
= 1,016. Tinh toan trong bang tinh von chinh xac han chota ket qua h\ 1,013, vi
v~y chung ta su dvng gh1 tri 1,013. Dieu nay c6 nghia la chung ta phai mua 1,013
- 985 = 28 quyen chQn mua gia thl;ic hi~n 130 v&i muc gia m&i la $8.5729. Dieu
nay se yeu cau 28($8.5729) = $240.
So co phieu chung ta se can la
hs = 1,000(0.4981- (0.0131/0.0129) 0.4366) = 54.73.
Tinh toan chinh xac hem cua bang tinh cho chung ta gia tri 56. (:hung ta phai
ban 68- 56= 12 co phieu vdi gia $120.4020. Hanh vi nay t(;lO ra 12($120.4020) =
$ 1,444, tlic la cuoi cling so tien m~t m&i la $1,444- $240 = $1,204 duqc dau tu
vao trai phieu phi nli ro.
Vao cuoi ngay hom sau, co phieu c6 gia la $126.2305, quyen chQn mua gia thl;ic
hi~n 125 c6 gia $12.3358, va quyen chQn mua gia thl;ic hi~n 130 c6 gia $11.1394.
Trai phieu cua chung ta c6 mile Hii thap nhung van c6 gia tri khoang $1,205. Danh
m1,1c CUa chung ta bay gid CO gia tri:
56(126.2305)- 1,000(13.3358) + 1,013(11.1394) + $1,205
=
$6,222.
Neu danh mvc cua chung ta duqc phong ngua rui ro trong hai ngay, gia tri cua
n6 phiii la $6,219e 0 ·0446 <21365 ) = $6,221. V1 v~y, chung ta thieu $1.
Vi can CO mQt solt:iqng CQt kha ldn de the hi~n chi tiet giao dich nay, chung ta
bo qua chung a day. Ket qua cuoi cling cho t~p hqp gia co phieu trong bang 5.9,
phong ngua rui ro gamma ket thuc v&i gia tri la $6,267. Gia tri mvc tieu la $6,246.
Chung ta c6 nhieu han $21.
PhOng ngita delta gQp kho khan vi
khOng th€ thlfc hi~n giao dich lien tvc
va vi co nhung thay doi fan trong gid
ma delta khOng th€ the hi~n. PhOng
ngita gamma co th€ du'qc sli' dvng d€
giiii quyet nhung van de nay.
Q-ACADEMY
Vi v~y, phong ngua gamma c6 the lam cho
vi~c phong ngua rui ro tot han, c6 the lo(;li
tru rui ro gay ra do bien d<}ng gia l&n xay ra
trong m9t so thdi Icy huu h<;1n. Cac nha kinh
doanh da biet duqc lam sao de phong ngua
delta va gamma hi~u qua, nhung hQ cling
phai duang dau vdi rui ro cua sl;i thay doi d9
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
234 PHAN I OUYEN CHON
bat on. Chung ta da nh~n di~n khai ni~m nay tn.t6'c day v6'i ten gQi rui ro vega.
Chung toi se khong trinh bay n6 &day &cap d9 gi6'i thi~u nhu the nay, nhung nen
biet rang rui ro vega CO the du<;1c phong ngua bang each gi6'i thi~U mQt cong Cl,l
khac c6 vega khac 0. Dieu nay c6 nghia Ia chung ta van can den m9t quyen chQn
khac. Khi d6 chung ta se c6 ba phuong trinh va ba an so, Ia so co phieu, so quyen
chQn thu hai va so quyen chQn thu ba. Ba phuo'ng trinh nay se du<;tc giai sao cho
delta, gamma va vega Ia 0.
Khi mo hinh Black-Scholes-Merton co the va khong the dung
Nhu chung ta da thay, phong ngua delta va phong ngiia delta-gamma dua ra m9t
each hap dan cho nhfing nha thiet l~p thi truC1ng quyen chQn de quan trt rui ro
rihfing quyen chQn du<;tc nam gill trong nhfing danh ffi\lC cua hQ. Tuy nhien, ro
rang day khong phai Ia m9t each phong ngua hi~u qua va vi~c phong ngua rui ro
chu d<)ng nay Ia khong chinh xac. Chung ta xem xet ngan gQn nhfing van de c6
the anh huang den kha nang cua mo hinh Black-Scholes-Merton de giup m6 hinh
nay tr& nen huu ich tren thuo'ng tn:iC1ng quyen chQn.
M9t van de quan tam cua nhfing nha t~o l~p tht truC1ng quyen chQn Ia tinh
thanh khoan cua ca tht truang quyen chQn va cong C\1 Co' ban cua n6. Neu phai
chQn ton phi de phong ngua delta, chi phi nay se bi ghi l~i trong khoang chenh
l~ch gia mua-gia chao ban ("bid-offer spread") cua nha t~o l~p thi truang. Neu c6
rui ro thj trudng quyen chQn ho~C thj trudng CUa cong C\1 Co' ban se trCJ nen mat
thanh khoan, sau d6 phong ngua delta se khong thich h<;1p nua.
Kha nang ban khong la rat quan trQng doi v6'i nhf:ing nha t~o l~p thi truang,
nhf:ing nguai can c6 du<;1c delta am. Neu vi~c ban khong nay bi cam ho~c gi6'i
h~n cao, kha nang de phong ngua m<)t each chu d<)ng se bi mat di. Thong thuang,
nhfing nha lam lu?t se cung cap cho nhf:ing nha t~o l?p tht tru(mg nhfing sl,i mien
tru d~c bi~t tit nhung gi6'i h~n ban kh6ng, nhu la c6 kha nang vay co phieu. Ban
khong rna khong c6 kha nang vay co phieu du<;tc biet den nhu laban khong vo can
eli va Ia m9t van de nghiem trQng dien ra tru6'c, trong va sau CUQC khung hoang
tin dvng 2008.
M<)t van de nghiem trQng khac doi v6'i nhf:ing nha kinh doanh quyen chQn n6i
chung la sl,i hi~n di~n cua nhfing nha tham gia thi truC1ng v6'i l<;1i the thong tin
dang ke hay bat can xung thong tin. Ro rang, neu m<)t nguai trong cong ty biet
du<;tc m9t cu<)c sap nh?p 16'n dang dien ra ho~c pha san thi nhfing quyen chQn v6'i
nguai nay la bat l<;1i. Hay nh6' rang, sl,i tang len bat nga cua gia chung khoan la cl,ic
ki kh6 khan cho vi~c quan tri doi v6'i nhfing nha t~o l?p thi tn.tbng.
M<)t so quyen chQn khong phai la vanilla thuan nhat c6 nhf:ing tinh chat rna c6
the lam cho phong ngua delta gan nhu tr& nen khong con hi~u qua. Nhfing quyen
chQn Vanilla thuan nhat bien d9ng trong khoang tu -1 den 0 doi v6'i quyen chQn
ban va tu 0 den +1 doi v6'i quyen chQn mua. Nhfing quyen chQn d~c bi~t, m<?t so
du<;tc trinh bay trong chuang 14, c6 delta trong khoang tit -oo den 0 va tu 0 den
+oo. Ro rang, khi delta c6 kha nang bien d<)ng 16'n trong gia trt v6'i nhf:ing thay doi
nho trong ghi trt cua c6ng C\1 Co' ban, each tiep c~n Black-Scholes-Merton c6 the
kh6ng hf:iu ich va nen tim kiem nhung each tiep c?n cao cap han.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 E>INH GIA OUYEN CHON BANG M6 HiNH BLACK -SCHOLES-MERTON 235
Cuoi cling, can phai nhan m~nh ding nhung nghien diu djnh gia lien quan den
quyen chQn nam akhoa hQC nhfm van. C6 nghia la, tai chinh khong phai la v~t ly.
day, niem tin cua nhung nha t~o l~p thj tniC1ng trong m(>t each tiep c~n djnh
gia quyen ChQn C\1 the thljc te CO the anh huang den nhung hanh Vi quan sat dt:iqc
cua gia quyen chQn de rna hQ hanh xu nhat quan v&i each djnh gia quyen chQn
d6. Hi~n tuqng nay duqc biet den nhu la phat ngon ngon himh (performativity).
Vi dl,l, m(>t nghien diu thljc nghi~m ho trq cho vi~c nh~n xet sau day ve mo hinh
djnh gia quyen chQn Black-Scholes-Merton. Theo nhu MacKenzie (2006), Fischer
Black da ban nhung ban bao gia cho nhung nha t~o l~p thi truC1ng quyen chQn
tren Chicago Board Option Exchange giUa nhung nam 1970. Nhung cong trinh
nghien diu mo hinh djnh gia quyen chQn Black-Scholes-Merton duqc cong bo
nam 1973. GiUa nam 1976, nhung nha t~o l~p thi truC1ng da tin tuang va su dl,lng
mo hinh nay cho nhung ho~t d(>ng lam thi truC1ng cua hQ. Dieu thu vi la, tru&c
nam 1973, m(>t bang chung thljc nghi~m da khong ung h9 mo hinh djnh gia
quyen chQn Black-Scholes-Merton la m(>t d~i di~n chinh xac cho gia quyen chQn
duqc quan sat. GiUa nhung nam 1976 den thang 10 nam 1987, gia quyen chQn
duqc quan sat hanh xu nhu the mo hinh Black-Scholes-Merton c6 hi~u ltjc. C6
ve nhu niem tin doi v&i mo hinh djnh gia cua nhung nha tham gia thi truC1ng da
duqc thoa man.
a
Giua nhung nam 1980, mo hinh djnh gia
quyen chQn Black-Scholes-Merton da duqc
su dl,lng de thljc hi~n "bao hiem danh ml,lc
dau tu chu d(>ng': Khong di vao chi tiet, bao
hiem danh ffil,lC dau tu chu d(>ng dlja VaO IDO
hinh djnh gia Black-Scholes-Merton la hanh
d(>ng phi ngon hanh (counterperformative).
day, niem tin cua nhung nha tham gia thj
tru<Jng trong ffiQt each djnh gia quyen chQn Cl,l the thljc te CO the anh huang den
hanh vi c6 the quan sat duqc cua gia quyen chQn de rna hQ hanh xu khong nhat
quan v&i each djnh gia quyen chQn Cl,l the d6. V&i mo hinh Black-Scholes-Merton,
nhung chuyen gia dau tu da co gang de lam giam rui ro cua hQ m(>t each chu d(>ng.
Ket qua cua vi~c theo duoi nay la c6 rat nhieu nguon von dau tu da tra thanh m(>t ,
chien luqc cat lo khi rna IDQt phan danh ffil,lC chung khoa bj ban di bat CU khi nao
thj truC1ng chung kh6a h~ gia. Mien la rat it nguC1i theo chien luqc nay thi day
khong phai la m(>t van de mang tinh h~ thong. Neu phan l&n eac nha tham gia
thj truC1ng theo chien luqc nay, n6 se la counterperformative ho~c la tlj chuoc lay
that b.;ti. Thu vi la, sau cu(>c khung hoang 1987, gia quyen chQn duqc quan sat da
khong con hanh xu nhat quan v&i mo hinh
Trong khoa hqc nhdn van, hi~n
Black-Scholes-Merton thong thuC1ng nua.
tLf<;tng phi ngon hanh (counterperM(>t mo hinh thay the van chua xuat hi~n de
formativityJ bieu thi khi m(>t hogt
thu hut phan l&n c(>ng dong dau tu.
d(>ng kinh te dU<;tc quan sat thljc hi~n
Trong khoa hqc nhdn van, phdt ngon
ngon hcmh (performativity) bieu thi
khi m(>t hogt d(>ng kinh te du<;~c quan
sat dU<;tc thljc hi~n thong nhat hem vai
m(>t mo hlnh kinh te q.1 the vi nhung
nha tham gia kinh doanh ngay cang
tin tuang vao mo hlnh.
a
it nhat quan vai m(>t mo hlnh kinh te
CI,J the khi nhung nha tham gia kinh
doanh ngay cang tin tuang vao mo
hlnhd6.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA
Mo hinh Black-Scholes-Merton van la
m(>t mo hinh nen tang quan trQng trong vi~c
hieu duqc nhung thi truC1ng quyen chQn duqc
Se 4luon
luonFOR
c6 ANALYSTS
m(>t slj khong chac
- quan
ROAD sat.
TO BIG
- TOOLS
ONTHISV.COM
236 PHAN I OUYtN CHON
chan CUa ffiO hinh, b6'i Vi it nhat no }a ffiQt phan trong tinh chat khoa hQC nhan
van cua tai chinh va nhung van de phat ngon ngon hanh (performativity).
TOM LliQC
Chuang nay gi&i thi~u mo hinh dinh gia quyen chQn Black-Scholes-Merton.
Chung ta bat dau bang nh~n dinh rang mo hinh Black-Scholes-Merton duQc
kham pha nha nhieu tien bQ trong toan hQC va khoa hQC.
Sau do chung ta da quan sat thay rang khi so bu6'c thai gian tang len, mo
hinh nhi phan h(>i tl,l ve m(>t gia tri Cl,l the, la gia tri theo Mo hinh Black-ScholesMerton.
Chung ta da xac dinh cac gia dtnh cua mo hinh Black-Scholes-Merton la (1)
gia co phieu bien d(>ng ngau nhien theo phan phoi logarit chu.1n, (2) lai suat phi
riii ro va d(> bat on la khong doi trong su6t thai hi;ln cua quyen chQn, (3) khong
co thue va chi phi giao dtch, (4) co phieu khong tra co tuc, va (5) quyen chQn la
kieu Chau Au.
Cong thuc Black-Scholes-Merton da duQc gi6'i thi~u va minh hQa, va chung
ta da quan sat thay rang no su dl,lng xac suat chap nh~n rui ro, thu duQc tU phan
ph6i chuan. Chung ta cling luu y thay rang mo hinh tuan thu gi&i h1;1n du&i cua
quyen chQn kieu Chau Au va no d1;1t duQc cac muc gia phu hQp doi v6'i cac gia tri
d~c bi~t, vi dl,l nhu gia co phieu bang 0, thai gian den khi dao hC;ln bang 0, d9 bat
on bang 0 va gia thl,ic hi~n bang 0.
Chung ta da thay rang cong thuc quyen chQn mua Black-Scholes-Merton va
quyen chQn mua noi chung, co tuong quan cung chieu v6'i gia co phieu, lai suat
HINH 5.21 Moi lien h~ giCta quyen chQn mua, quyen chQn ban,
tai slm Cd sCI va trai phieu phi rui ro
M6 hinh d!nh g1a
quyen chQn mua
Black-Scholes-Merton
Q-ACADEMY
M6 hinh dmh g1a
quyen chon ban
Black-Scholes-Merton
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HlNH BLACK-SCHOLES-MERTON 237
phi rui ro, thO'i gian den khi dao h(].n va d9 bat on va tuong quan ngu<Jc chieu v&i
gia thljc hi~n.
Chung ta biet ding moi quan h~ giua gia quyen ch<;>n mua va gia co phieu la
delta. Moi quan h~ gilla delta va gia co phieu la gamma. Moi quan h~ giua gia
quyen chQn mua va Hii suat phi rui ro la rho. Moi quan h~ giua gia quyen ch<;>n
mua va d9 bat on la vega. Moi quan h~ giUa gia quyen ch<;>n mua va thO'i gian den
khi dao h(].n la theta.
Chung ta da thay rang cong thuc Black-Scholes-Merton c6 the du<Jc dieu
chinh de thich ling v&i van de co tuc cua co phieu co sd bang each tru hi~n gia co
tuc ra khoi gia co phieu, v&i gia djnh la co tUc trong suot thO'i h(].n cua quyen chQn
du<Jc biet tnidc va rO'i r(].C ho~c co tuc du<Jc chi tra theo Hii suat ghep Hii lien tvc.
Chung ta da thay rang gia tr! dau vao quan tr<;>ng nhat cua mo hinh BlackScholes-Merton la d9 bat on, gia tr! nay can phai du<Jc u&c lu<Jng. Han nua, m6
hinh rat nh(].y cam v&i d9 bat on. D9 bat on thuO'ng du<Jc u&c lu<Jng m9t each d~c
thu bang each su dt,mg mau ve t)r suat sinh l<Ji co phieu trong qua khu ho~c du&i
d(].ng d9 bat on ham y, du<Jc rut ra tu gia hi~n t<].i cua quyen chQn.
Chung ta da ap dvng mo hinh Black-Scholes-Merton de djnh gia quyen ch<;>n
ban kieu Chau Au bang each dua cong thuc Black-Scholes-Merton danh cho
quyen chQn mua vao trong ngang gia quyen ch<;>n mua-quyen chQn ban.
Chung ta ket thuc bang vi~c nghien cuu m9t nha kinh doanh se quan tri vi the
quyen ch<;>n bang phong ngua delta nhu the nao. Chung ta cling da thay h(].n che
cua phong ngua delta va phong ngua gamma c6 the lam giam rui ro nay nhu the
nao. Chung ta cling c6 the nh~n ra du<Jc m<)t vai diem yeu cua mo hinh dinh gia
quyen ch<;>n Black-Scholes-Merton, bao g6m tinh thanh khoan, ban kh6ng, bat
can xung thong tin, nhung quyen chQn vdi delta bat thuO'ng va phat ngon ng6n
hanh.
Trong Chuang 3, chung ta da su dvng ngang gia quyen ch<;>n mua-quyen ch<;>n
ban de tim gia tr! tuong d6i cua quyen ch<;>n. M<)t quyen ch<;>n ban, quyen ch<;>n
mua va co phieu c6 the du<Jc djnh gia trong moi quan h~ Ian nhau. Nhung chung
ta phai c6 san hai trong so 3 lo(].i gia. Bay giO' chung ta da c6 hai mo hinh djnh
gia quyen ch<;>n tuy~t doi, m6 hinh nh! phan va Mo hinh Black-Scholes-Merton,
th~t ra la m9t mo hinh. Hinh 5.21 cho thay mo hinh Black-Scholes-Merton doi
v&i quyen ch<;>n ban va quyen ch<;>n mua lien ket tai san co si':J va Hii suat phi rui ro
nhu the nao.
TO' KHOA
Trude khi tiep tvc chuang 6, b(].n nen dua ra nhung djnh nghia ngan g<;>n cho
nhung thu~t ngu sau day:
ThO'i gian rO'i r<].c,
ThO'i gian lien tvc,
Phan phoi chuan logarit,
Mo hinh Black-Scholes-Merton,
djch nang d<)ng,
Giao
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA
Phan phoi chuan,
Thongke z,
Xac suat chap nh~n rui ro,
delta,
phong ngua delta,
- ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
238 PHAN I QUYEN CHON
trung l~p voi delta,
gamma,
rho,
vega, kappa, ho~c lambda,
theta,
D<) bat on l!ch su,
D<) bat on ham y,
Thu~t ngfi cau true cua d<) bat on ham
y,
Nt,I etiC1i mia mai cua d<) bat on,
St,1 thien l~ch cua d<) bat on,
Phong ngua gamma,
BAIDQCTHEM
Nghien diu goc cua Black-Scholes va Merton nam o day:
Black, F., va M. Scholes. "The Pricing of Options.and Corporate Liabilities:'
Journal of Political Economy 81 (1973): 637-659.
Merton, R. C. "Theory of Rational Call Option Pricing:' Bell Journal of
Economics and Management Science 4 (1973): 141-183.
Nhfing nguon sau day cung cap nhung kiem tra tht,1c nghi~m cho mo hinh:
Black, F., va M. Scholes. "The Valuation of Option Contracts and a Test of
Market Efficiency:' Journal of Finance 27 (1972): 399-418.
Galai, D. ''A Survey of Empirical Tests of Option Pricing Models:' Trong Option
Pricing, du<;1c bien t~p hoi M. Brenner, 45-80. Lexington, MA: D. C. Heath,
1983.
Galai, D. "Tests of Market Efficiency of the Chicago Board Options Exchange:'
Journal of Business 50 (1977): 167-197.
MacBeth, J. D., va L. J. Merville. ''An Empirical Examination of the BlackScholes Call Option Pricing Model:' Journal of Finance 34 (1979): 11731186.
Nhfing nghien diu dang ke khac lien quan den mo hinh dinh gia quyen ch9n
Black-Scholes-Merton:
Cox, J. C., va S. A. Ross. "The Valuation of Options for Alternative Stochastic
Processes:' Journal of Financial Economics 3 {1976): 145-166.
Geske, R. "The Valuation of Compound Options:' Journal of Financial
Economics 7 (1979): 63-81.
Rubinstein, M. "The Valuation of Uncertain Income Streams and the Pricing
of Options:' Bell Journal of Economics 7 (1976): 407-425.
M<)t vai nghien cuu thu vi va rat dang dQc ve mo hinh cua Fischer Black:
Black, F. "Fact and Fantasy in the Use of Options:' Financial Analysts Journal
31 (July-August 1975): 36-41,61-72.
Black, F. "How to Use the Holes in Black-Scholes:' Journal ofApplied Corporate
Finance 1 (1989): 67-73.
Black, F. "How We Came Up with the Option Formula:' Journal of Portfolio
Management 15 (Winter 1989): 4-8.
B.;tn c6 the kiem l<;1i tu ph.;tm vi sau day cua mo hinh Black-Scholes-Merton:
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA OUYEN CHON BANG M6 HlNH BLACK -SCHOLES-MERTON 2 39
Alexander, G., va M. Stutzer. ''A Graphical Note on European Put Thetas:'
Journal of Futures Markets 16 (1996): 201-209.
Boyle, P., va F. Boyle. Derivatives: The Tools That Changed Finance. London:
Risk Books, 2001.
Chriss, N. Black-Scholes va Beyond: Option Pricing Models. Chicago: Irwin
Professional Publishing, 1997.
Chung, S., va M. Schackleton. "The Binomial Black-Scholes Model and the
Greeks:' Journal of Futures Markets 22 (2002): 143-153.
Constantinides, G. M., J. C. Jackwerth, vaS. Perrakis. "Mispricing ofS&P 500
Index Options:' R~view of Financial Studies 22 (2009): 1247-1277.
MacKenzie, D. An Engine, Not a Camera: How Financial Models Shape
Markets. Cambridge, MA: The MIT Press, 2006.
MacKenzie, D. "An Equation and Its Worlds: Bricolage, Exemplars, Disunity
and Performativity in Financial Economics:' Social Studies of Science 33
(December 2003): 831-868.
MacKenzie, D. "Physics and Finance: S-Terms and Modern Finance as a Topic
for Science Studies:' Science, Technology, & Human Values 26 (Spring 2001):
115-144.
Naib, F. A. "FX Option Theta and the 'Joker' Effect:' Derivatives Quarterly 2
(Summer 1996): 56-58.
Pelsser, A., va T. Vorst. "The Binomial Model and the Greeks:' Journal of
Derivatives 1 (1994): 45-49.
Zimmermann, H., va Wolfgang H. ''Amazing Discovery: Vincenz Bronzin's
Option Pricing Models:' Journal of Banking and Finance 31 (2007): 531546.
Tiep theo la hai quyen sach thu vt khac ve m9t vai nhan v~t noi tieng trong
dinh gia quyen ch<;>n la:
Derman, E. My Life as a Quant: Reflections on Physics and Finance. New York:
Wiley, 2004.
Mehrling, P. G. Fischer Black and the Revolutionary Idea of Finance. New York:
Wiley, 2005.
KIEM TRATHUAT
. NGO'
1. Ghii thich chung ta ham ygi khi chung ta n6i ding mo hinh nhi phan la mo
hinh thai gian rai r~c va mo hinh Black-Scholes-Merton la mo hinh thai
gian lien tl,lc
2. Giai thich st;i khac bi~t gifia phan phoi chuan va phan phoi logarit chuan
khi de c~p den gia co phieu.
.
3. Gia dinh nao trong mo hinh Black-Scholes-Merton da hi chung ta da bo di
a m<)t phan nao d6 trong chuang nay? Chung ta da lam gi trong vi~c bo di
gia dinh d6TOEIC
nham
lam cho mo hinh cho ket qua dung ve ghi quyen ch<;>n?
Q-ACADEMY
- IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
240 PHAN I QUYtN CHON
4. So sanh cac bien so trong mo hlnh nh! phan v&i cac bien so trong Mo hlnh
Black-Scholes-Merton. Hay chi ra cac khac bi~t va giai thich.
5. Bien so nao la quan trQng nhat trong mo hlnh Black-Scholes? Giai thich.
CAU HOI VA BAI T~P
1. Xet ve phai cua cong thuc Black-Scholes-Merton khi.bao gom tong cua hai
thanh phan. Giai thich moi thanh phan d6 d;;ti di~n cho dieu gl.
2. Giai thich moi khai ni~m sau trong quan h~ v&i quyen chQn mua.
a. Delta
b. Gamma
c. Rho
d. Vega
e. Theta
3. Gia d!nh ding b;;tn dang ky v&i m<)t d!ch V1,1 cung cap cho b;;tn u&c luc;mg cua
d<) bat on cua co phieu dung ve m~t ly thuyet. B;;tn thay rang d<) bat on ham
y cua m<)t quyen chQn rieng bi~t cao han dang ke so v&i d9 bat on ly thuyet.
B;;tn se tht,tc hi~n hanh vi gl? T;;ti sao?
4. Tra lC1i cac cau hoi sau ve d9 bat on ham y.
a. Li~u dQ bat on ham y CO the dti<JC mong d<Ji se khac bi~t doi Vdi cac
quyen chQn cua cling m<)t co phieu v&i cling gia tht,tc hi~n nhung khac
thai gian dao h;;tn?
b,
dQ bat on ham y CO the dti<JC mong d<Ji se khac bi~t doi Vdi cac
quyen chQn cua cling m<)t co phieu v&i cling thai gian dao h;;tn nhung
khac nhau gia tht,tc hi~n?
Li~U
c. T;;ti sao va bang each nao rna d9 bat on dti<JC su dt,mg de niem yet gia
quyen chQn?
5. Cac nhan to nao gay kh6 khan cho vi~c lam cho phong ngi:ia delta trb thanh
phi rui ro th~t st,t?
6. M<)t co phieu du<Jc d!nh gia $50 v&i d9 bat on la 35%. M<)t quyen chQn
mua v&i gia tht,tc hi~n la $50 c6 thai gian dao h(;ln la 1 nam. Lai suat phi
rui ro la 5%. Xay dt,tng m<)t bang gia co phieu $5, 10, 15, ... , 100. Tinh toan
gia quyen chQn mua Black-Scholes-Merton va gi&i h(;ln du&i quyen chQn
k.ieu Chau Au va k.iem tra ding gia tr! dau tien it nhat cling l&n bang v&i
gia tr! sau. Su dt,mg bang tinh BSMbin9e.xls hay chuang trlnh Windows
dinhgiawin.exe.
Cac gia quye'n cht;m sau duqc quan sat d6i voi quye'n cht;m mua va quyen cht;m
ban co phieu trong ngay giao djch 6/7 cua m9t niim Cf:l thl. Sit df:lng thong tin
nay cho cac cau hoi til 7 den 14. Co phieu duqc djnh gia 165.13. Ngay dao
ht;~n Ia 18/7, 21/8, va 16/10. Lai suat phi rui ro ghep lai lien tf:lC lien quan den
ba ky ht1n Ian luqt la 0.0503, 0.0535, va 0.0571. Ngo£1i tril truang hqp c6 de
c4p khac, gid djnh quye'n chQn la kie'u Chau Au.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 E>INH GIA OUYEN CHON BANG MO HlNH BLACK -SCHOLES-MERTON 241
155
160
165
170
10.5
6.00
2.69
0.81
11.75
8.13
5.25
3.25
14.00
11.13
8.13
6.00
1.25
2.75
4.75
7.50
0.19
0.75
2.38
5.75
2.75
4.50
6.75
9.00
7. Cho d9 l~ch chuan cua tY suat sinh l<;ji ghep Hii lien ti,IC cua co phieu la 21%.
Bo qua co tuc. Td.ldi cac cau hoi sau:
a. Gia tri h<;1p ly ly thuyet cua quyen ch<;>n mua thang 10 gia tht.tc hi~n 165
la bao nhieu? Tinh toan bang tayva sau d6 tinh toan l~i sli d\mg ho~c la
BSMbin9e.xls
b. Dtja tren dap so cua cau a, de xuat m{>t chien lrt<;1c phi rui ro.
c. Neu gia co phieu giam $1, vi the quyen ch<;>n se bu tru cho muc loco
phieu nhri the nao?
8. Sli d1,1ng cong thuc Black-Scholes-Merton dinh gia quyen chQn ban kieu
Chau Au cho quyen chQn ban thang 10 gia thtjc hi~n 165. L~p l~i phan a, b
c cua cau 7 ung v&i quyen chQn ban.
va
9. Gia dinh co phieu tra co tuc $1.10 v&i ngay giao djch khong hubng co tl:ic
la 10/9. Hay lam l~i phan a cua cau 7 ap d1,1ng qui trinh dieu chinh co tl:ic
phu h<;1p. Tinh toan bang tay sau d6 tinh toan l~i bang each ap d1,1ng ho~c Ia
BSMbin9e.xls.
10. Vao ngay 6/7, tf suat co tuc doi v&i co phieu Ia 2.7%. Tinh toan l~i phan a
cua cau 7 sli d1,1ng qui trinh dieu chinh co tuc dtja tren tf suat co tuc. Tinh
toan bang tay va sau d6 tinh toan l~i sli d1,1ng ho~c Ia BSMbin9e.xls.
11. Gia dinh vao ngay 7/7 co phieu se giao dich khong hubng co tuc v&i muc
co tuc $2. Gia dinh rang quyen chQn Ia kieu My, xac dinh li~u quyen chQn
mua thang 7 gia thtjc hi~n 160 c6 drt<;1c thtjc hi~n hay khong. Xac dinh d{>
bat on }ich sli cua co phieu sli d\mg mo hinh Black-Scholes-Merton (bo
qua co tl:ic).
12. Drt&i day la day so gia hang ngay cua co phieu trong thang 6:
rNJAj~~\} .:-··T1iliD':\ ' :··;~~;-}f~"'~~(T~?~!~:':':~;~; ' .·;
Q-ACADEMY
6/1
6/2
6/3
6/4
6/5
6/8
6/9
6/10
6/11
6/12
6/15
159.88
157.25
160.25
161.38
160.00
161.25
159.88
157.75
157.63
156.63
159.63
6/16
6/17
6/18
6/19
6/22
6/23
6/24
6/25
6/26
6/29
6/30
162.00
161.38
160.88
161.38
163.25
164.88
166.13
167.88
166.50
165.38
162.50
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
242 PHAN I QUYEN CHON
13. V6'c tinh d9 bat on ham y cua quyen ch<;>n mua thang 8 gia tht;ic hi~n 165.
So sanh dap an cua b~n v6'i dap an trong cau 12. Su dvng thu va sai. Dung
khi dap an cua b~n nam trong khoimg chenh l~ch 0.01 so v6'i d9 bat on ham
yth~t sl,t. Su dvng bang tinh Excel BSMbin9e.xls.
14. Lam l~i cau 13 su dvng u6'c luqng cho m9t quyen ch<;>n mua ngang gia
ATM. So sanh dap an cua b~n v6'i ket qua nh~n duqc trong cau 13. U6'c
luqng nay co tot khong? T~i sao?
15. Vao ngay 9/12, m9t quyen ch<;>n mua dong franc Thvy Si dao h~n vao 13/1 co
gia thl;ic hi~n la $0.46. Ty gia giao ngay Ia $0.4728. Uii suat phi rui ro la 7.1 %,
va lai suat phi rui ro cua franc Tiwy Si la 3.6%. DQ bat on cua t}' gia la 0.145.
Xac dinh li~u quyen ch<;>n mua co duqc dinh gia dung o muc $0.0163 khong.
16. Co phieu duqc ban v6'i gia $100 co d9 bat on Ia 40%. Xet m9t quyen ch<;>n
mua co phieu co gia thl,tc hi~n la 100 va thbi gian dao h~n la 1 nam. Lai suat
phi rui ro la 4,5%. Gia su quyen ch<;>n mua duqc ban theo gia cua cong thuc
Black-Scholes-Merton. B~n xay dl,tng m9t vi the phong ngua delta bao gom
ban 10,000 quyen ch<;>n mua va mua m9t so co phieu thich hqp. B~n chi
mua va ban co phieu va quyen ch<;>n theo so tron. Vao cuoi ngay hom sau,
co phieu co gia $99. Khi do b~n dieu chinh vi the de duy tri phong ngua
delta. Ngay hom sau co phieu dong cua o muc $102. Trong tat ca cac trt:ibng
hqp su dvng bang tinh BSMbin9e.xls de dinh gia quyen ch<;>n mua.
a. So sanh so tien rna b~n nh~n duqc cuoi ~:ling v6'i so tien rna b~n dung
ra nh~n duqc neu b~n dau tt:i vao trai phieu phi rui ro. Giai thich t~i sao
mvc tieu l~i d~t duqc ho~c khong d~t duqc.
b. Bay gib bo sung them m<?t quyen ch<;>n nfia, m9t quyen ch<;>n doi v6'i
cling lo~i co phieu co gia thl,tc hi~n 105 va cling thbi gian dao h~n. Hay
xay dl;ing l~i phong ngua delta va gamma. Giai thich t~i sao ffil,IC tieu l~i
d~t duqc ho~c khong d~t duqc.
17. MQt to chuc tai chinh dt:ia ra m9t quyen ch<;>n ki~t gia OTM m6'i rna no tra
150% khoan tien cua m9t quyen ch<;>n Chau Au tieu chuan. Chi ra, su dvng
BSMbin9e.xls {ho~c tinh tay) rang gia tri quyen ch<;>n nay chi dan gian bang
1.5 Ian gia tri cua quyen ch<;>n goc. V6'i gia chung khoan la 82, gia thl,tc hi~n
la 80, lai suat phi rui ro (lai ghep lien tvc) la 4%, d9 bat on la 40%, va quyen
ch<;>n co thdi h~n trong 1 nam.
18. Su d1,1ng BSMbin9e.xls, tinh gia quyen ch<;>n ban va mua cua m9t co phieu.
Gia co phieu hi~n t~i la $100, gia tht;ic hi~n la $100, lai suat phi rui ro la
5% (ghep lai lien tvc), d9 bat on la 30%, va thbi gian den h~n la 1 nam. Gia
ding rang, cong ty thong bao chia tach 1 co phieu thanh 2 co phieu. Nhu
kY VQng, gia co phieu giam xuong con $50. Nhfing nguyen tac cua so giao
dich quyen ch<;>n yeu cau chia gia thl;ic hi~n cho 2 va nhan doi so hqp dong
quyen ch<;>n duqc nam gifi. Chung minh rang nhfing ngubi nam gifi quyen
ch<;>n nay khong he bi anh ht:iong boi lu~t phan tach co phieu nay cua so
giao dich quyen ch<;>n.
19. Su dvng BSMbin9e.xls, tinh gia quyen ch<;>n mua va ban cua m9t co phieu.
Gia hi~nTOEIC
t~i cua co phieu la $100, gia thtjc hi~n la $105.1271, lai suat phi rui
Q-ACADEMY
- IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA QUYEN CHON BANG MO HINH BLACK -SCHOLES-MERTON 243
ro la 5% (ghep lai lien tvc), d9 bat on la 30%, va thai gian den h~n la 1 nam.
Giai thkh m6i quan h~ gif:la gia mua va gia ban.
20. Su dvng BSMbin9e.xls, tinh gia quyen chQn mua va ban cua m(lt co phieu.
Gia hi~n t~i cua co phieu la $100, gia tht,tc hi~n la $100, lai suat phi rui ro la
0% (ghep Hii lien tvc), d9 bat on la 30%, va thai gian den h~n Ia 1 nam. Gicli
thkh m6i quan h~ gif:la gia mua va gia ban. Ngocli ra, giai thich moi quan
h~ cua nhf:lng ket qua (J day va trong cau hoi tn:i6'c.
21. M9t co phieu c6 gia hi~n t~i Ia $115.83. M9t quyen chQn mua kieu Chau Au
c6 thai h~n 8 tuan va c6 N(d1) = 0.33. Neu d9 bat on thay doi 0.03, gia mua
dt:i<JC Icy VQng Ja se thay doi xap Xi bao nhieu.
22. M9t co phieu c6 gia hi~n t~i la $132.43. D6i v6'i m9t quyen chQn ban kieu
Chau Au Cl,l the c6 thai h~n trong 3 tuan, xac suat cua quyen chQn den h~n
trong tinh tr~ng cao gia ITM la 63.68% va d9 bat on hang nam cua ty suat
sinh lqi ghep lai lien t1,1c cua co phieu d6 Ia 0. 76. Gia d!nh rang h'ii suat phi
rui ro ghep lai lien tl,lC la 0.0398 va gia tht,tc hi~n la $130, theo do SO tien rna
gia quyen chQn duqc ky vQng se thay doi la bao nhieu trong 3 ngay gia djnh
rang khong c6 st,t thay doi nao trong gia co phieu co ban (ho~c nhf:lng dau
vao khac ngocli thai gian)?
23. Xem xet m9t quyen chQn ban kieu Chau Au c6 dao h~n trong 4 tuan v6'i gia
tht,tc hi~n la $120 dang giao d!ch tren m9t co phieu hi~n t~i v6'i gia $126.30.
Gia su d9 bat on cua ty suat sinh lqi cua co phieu duqc ghep H'ii lien tvc la
0.78 va Hii suat phi rui ro ghep lai lien tvc la 0.0348, su dvng mo hinh BlackScholes-Merton ap dvng cho nhung quyen chQn ban kieu Chau Au de d!nh
gia quyen chQn.
24. (Van de ve khii ni~m) Hay chi ra m9t phong ngua delta su dvng v! the
v6'i co phieu va v! the dai h~n d6i v6'i quyen chQn ban duqc thiet l~p nhu
the nao.
25. (Van de ve khai ni~m) Gia d!nh rang m(lt co phieu duqc dinh gia la 80 va
c6 d9 bat on la 0.35. B~n mua quyen chQn mua v6'i gia tht,tc hi~n 80 va dao
h~n trong 3 thang. Lai suat phi rui ro la 5%. Tra lai cac cau hoi sau:
a. Xac dtnh gia tr! ly thuyet cua quyen chQn mua. Su dvng BSMbin9e.xls.
b. Gia dtnh rang quyen chQn mua th~t st,t duqc ban v&i gia $5. De xuat m9t
chien luqc, nhung dung lo liing ve vi~c phong ngua rui ro. Don gian chi
mua ho~c ban 100 quyen chQn mua.
c. Sau khi mua quyen chQn mua, b~n nghien diu ve lqi nhu~n c6 the nh~n
duqc. B~n mong dqi se dong vi the sau m9t thang, thai diem rna b~n
mong dqi quyen chQn mua da h(li tv ve gia tr! Black-Scholes-Merton
cua n6. Di nhien b~n khong biet gia co phieu se la bao nhieu, nhung b~n
c6 the tinh toan lqi nhu~n d6i v6'i cac muc gia co phieu trong m9t bien
d9 hqp ly. B~n mong dqi rang gia co phieu se khong thay doi ben ngoai
khoang $60 va $100. Xac dtnh lqi nhu~n cua b~n v&i muc gia co phieu
tang $10 m(lt Ian. Nh~n xet ve cac ket qua.
Luu y: Van de nay se giup b~n chuan bi san sang cho chuang 6.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
244 PHAN I QUYEN CHON
I
PHV LVCS
MC}t phu'crng phap tinh toan ngan gqn l1oi vbi l1C} bat on ham y
Tim d¢ bat on ham y c6 the la m<)t tien trinh thu va sai rat n~ng nhQC va huon
chan. Tuy nhien, Manaster va Koehler (1982) da cung cap m¢t each tinh ngan gQn
giup nhanh chong tim ra lai ghii. Ky thu~t nay su dt,mg phtiang phap tim kiem
Newton-Raphson.
Ghi su v&i m<)t d¢ l~ch chuan cho tn.t&c, a•, cong thuc Black-Scholes-Merton
chota gia quyen chQn mua la C(a•). Tuy nhien, gia thi truang th~t st;i la C(cr), v&i
a la d¢ bat on th~t st;i. Manaster va Koehler de xuat m<)t gia tri suy doan ban dau
cho cri v&i
Sau d6 tinh toan gia tri cua C(cri) va so sanh n6 v&i gia thi tntang C(a). Neu hai
gia tri nay khong gan nhau, gia tri suy doan ke tiep se Ia
• • [ c(cr;)-c(cr)]edf/ 2 ~
So.JT
cr2 =crt v&i dt Ia duqc tinh toan su d\lng cri. Sau d6 tinh gia tri C( ai) va so sanh n6 v&i gia
tri thi tntang, C(a). Neu n6 khong dugan, suy doan ke tiep se la
v&i dt duqc tinh toan bang each su d\lng ai. L~p l~i qui trinh cho den khi gia cua
mo hinh dugan v&i gia thi truang. N6i each khac, v&i gia tri suy doan thu i cua d¢
bat on ham y, gia tri suy doan thu i+ 1 se la
•
• [ c(cr~)-c(cr)}oft 2 ~
crt+l =crt So JT
v&i dt dtiqc tinh toan bang each su d\lng aj.
Hay ap d\lng qui trinh nay vao vi d\1 trong chuang nay. Chung ta c6 So =
$125.94, X= 125, T = 0.0959, rc = 0.0446, va C(cr) = 13.50. Gia tri suy doan ban
dau cua d¢ bat on ham y la
cr •1-Q-ACADEMY
lln(
125 94
2
) = 0.4954
· ) + 0.0446(0.0959) I(
125
0.0959
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 5 81NH GIA OUYEN CHON BANG MO HINH BLACK -SCHOLES-MERTON 245
V&i d(> bat on la 0.4954, gia tri Black-Scholes-Merton la 8.41. Gia tri suy doan
ke tiep se la
a· = 0.4954- [8.41-13.50]e<o.Is3Jil\2.5066) = 0.8264
2
125.94.J0.059
v&i 0.1533la gia tri d1 tinh theo mo hinh Black-Scholes-Merton su d1;mg 0.4950 la
d(> l~ch chuan. Gia tri 2.5066la J2;. . Gia theo mo hinh Black-Scholes-Merton su
dvng 0.8260 lam d(> bat on la 13.49, m(>t ket qua dugan.
Nhtt v~y, chung ta da tim ra ket qua chi trong hai btt&c. Trong chuang nay,
chung ta da thay d(> bat on ham yla 0.83, c6 m(>t chut khac bi~t do vi~c lam tr(m
ket qua tinh toan.
Phan mem di kern v&i quyen sach ~ay bao gom m(>t bang tinh BSMimpVol9e.
xls giup tinh toan d(> bat on ham ysu d\lng ky thu~t Manaster-Koehler. Qui trinh
nay duqc viet dtt&i d;;mg ham so Excel gQi la = BlackScholeslmpliedVolatility(,,,,).
Tin;ic hi~n theo qui trinh dttqc mo ta trong trang bang tinh gi&i thi~u, b~n c6 the su
d\lng ham so nay cho bat k}r bang tinh Excel nao, dieu nay giup b~n chi can chQn
Insert/Function va sau d6 llja cho ham nay trong phan User Defined functions.
Trong vi d\1 dttqc minh hQa ben dtt&i, gia co phieu la $125.94, gia thljc hi~n la 125,
Hii suat phi n1i ro la 4.46%, thc1i gian den khi dao h~n la 0.0959, tY suat co tuc ghep
lai lien t\lc la 0.00%, quyen chQn la quyen chQn mua, va gia thi trttc1ng la $13.50.
Nguc1i su d\lng xac dinh ro la gia quyen chQn su dvng d(> bat on ham y phai nam
trong chenh l~ch 0,01 so v&i gia quyen chQn mua. Nhu b~n biet, ham so cho thay d(>
bat on ham yla 0.8262. N6 cling cho ta thay gia quyen chQn v&i d(> bat on la 0.8264
la 13.4937861, nam trong khoang chenh l~ch 0.01 so v&i gia thi trttc1ng.
Black-Scholes-Merton Implied Volatility
Function
BSMimpVol9e
Output:
I
125 !14 Implied volatility
0 82621
125
4_46%
9.59%
0.00% Check result:
call Black-Scholes-Merton model price at this volatility:
13.5
13.4938
0.01
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
.,.
'
ONTHISV.COM
r:~~·
~.--:;·~
CHUONG
Cac chien htoc quyen chon
M\JC TIEU CUA CHU'ONG
• Gioi thi~u m9t qui trlnh g6m 3 phlfdng phap de nghien cuu rui ro va ty suat sinh lqi cua m9t
chh?n luqc quyen ch<;>n: bang phlfdng trlnh, bang d6 thj, va bang vf dl,l so.
• Nghien cuu cac chien luqc Cd blm ve mua va ban co phieu, quyen ch<;>n mua va quyen ch<;>n
ban.
• Nghien cuu cac chien luqc ket hqp cua quyen ch<;>n mua phbng ngua rui ro, quyen ch<;>n ban
bao v~, chuyen doi va nghjch dao.
• Giai thfch h,ta ch<;>n gia thVc hi~n tac d9ng nhlf the nao den cac ket qua c6 the c6 cua m9t
chien luqc.
• Giai thfch d9 dai cua thai gian so hG'u da ch<;>n anh huang nhlf the nao den ket qua cua m9t
chien luqc.
• Minh h<;>a phan mem di kem de phan tfch cac chien luqc quyen ch<;>n.
"M9t nha kinh doanh gioi vai m9t mo hinh toi co the h'! gl;lc m9t ngudi kinh doanh
toi vai m9t mo hinh tot"
WILLIAM MARGRABLE
Chien luqc phai sinh, 7hang 4, 1998, trang 27
M9t trong nhung d~c tinh hap dan nhat cua m9t quyen chQn la no co the dti<;1C ket
h<;1p vai co phieu ho~c m9t quyen chQn khac de t~o ra nhieu chien lu<;1c da d~ng.
Cac kha nang co the d~t dti<;1C l<;1i nhu~n da d~ng den noi gan nhti bat ky m9t nha
dau tti nao ciing CO the tim dti<;1C ffiQt chien hi<;1C dap ung ffiUC rui ro tia thfch CUa
. minh va phu h<;1p dt,i bao cua thj trtiO'ng.
Trong m9t the giai khong co quyen chQn, cac chien lti<;1C hi~n huu se rat h~n
che. Neu th! trtiO'ng dti<;1C ky VQng se tang len, ngtiO'i ta se di mua co phieu; neu no
dti<;1C ky VQng se giam xuong, ngtiO'i ta se ban khong co phieu. Tuy nhien, nhti da
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON 247
de c~p trong Chudng 1, de ban khong m(>t co phieu yeu cau nha dau tti phai dap
ling m(>t so dieu ki~n (nhti phcii co m(>t so von toi thieu de m~o hiem), ban khong
khi gia dang xu hu6'ng len, tile la gia co phieu hi~n t~i dang giao dich Ci mile cao
hdn so v6'i nhung giao dich trti6'c, va duy tri m(>t mile ky quy toi thieu. Quyen
ch9n lam cho vi~c chuyen tit d1,1 bao sang m(>t ke ho~ch hanh d(>ng dem l~i lQi
nhu~n neu d1,1 bao dung. Di nhien, chien ltiQc se triing ph~t b~n neu d1,1 bao sai.
Tuy nhien, v6'i vi~c su dt,mg quyen ch9n m(>t each dung dan, muc triing ph~t se
kha nho va co the biet trti6'c.
Chtidng nay va chudng tiep theo nghien cuu m(>t so chien ltiQc quyen ch9n
kha pho bien. Chung ta khong the thao lu~n tat ca cac chien luQc rna eac nha kinh
doanh quyen ch9n co the su dt,mg. Cac chien luQc chung ta nghien cuu Ci day se
cung cap m(>t hieu biet cd ban ve quy trinh phan tich chien luQc quyen chQn. Cac
nghien cuu va phan tich sau ve eac chien lti<jc cao cap va ph lie t~p hdn co the dti<jc
thvc hi~n bang each ling dt,mg theo nhung phtidng phap dti<,jc trinh bay (J day.
Chtidng nay trinh bay cac chien lti<jc quyen chQn Cd ban. Cac chien lti<jc nay
la de hieu nhat va can it giao dich nhat. D~c bi~t, chung ta se thao lu~n eac chien
lu<jc ve quyen chQn mua, quyen chQn ban, va co phieu, va ket h<jp quyen chQn
mua v6'i co phieu va quyen ch9n ban v6'i co phieu. Chung ta se biet co phieu va
quyen chQn mua co the duQc ket hQp v6'i nhau nhu the nao de t~o thanh quyen
chQn ban, va co phieu va quyen chQn ban co the dti<jc ket h<,jp bang each nao de
t~o ra quyen chQn mua. Chtidng 7 se nghien cuu cac chien ltiQC spread, cac chien
lu<jc nay bao gam m(>t vi the ban quyen chQn va m(>t v! the mua quyen chQn, va
eac chien lti<jc ket h<jp doi hoi ca hai quyen chQn mua va quyen chQn ban.
Phtidng phap rna chung ta su dt,mg de phan tich chien ltiQc quyen ch9n Ci day
la de xac dinh l<,1i nhu~n rna m(>t chien ltiQc se t~o ra ling v6'i m(>t bien d9 gia co
phieu l6'n khi vi the dt.iQC dong l~i. Phtidng phap nay thi ddn gian nhung van du
hi~u qua de the hi~n the m~nh cua minh. M(>t yeu to hap dan la th~t ra co den ba
each de the hi~n chien }ti<,jC. Vi cang cung CO Sf cang lam tang hi~U qua hQC t~p,
chung ta se su dt,mg tat ca ba phtidng phap.
Mo hinh thu nhat co m1:1c tieu la xac dinh m(>t phtidng trinh cho chung ta ket
qua l<,ji nhu~n cua m(>t chien lti<,jc dti6'i d~ng ham so cua gia co phieu khi dong vi
the. B~n se thay rang eac phudng trinh la rat ddn gian va xay d1,tng tren eac kien
thuc va ky nang da du<,jc trinh bay trong Chudng 3, 4, va 5. Phudng phap thu hai
la m(>t phan tich bang do tht su dl,lng cac phtidng trinh de xay d1,1ng cac do thi ve
lQi nhu~n nhti la m(>t ham so cua gia co phieu khi vi the dtiQc dong l~i. Cach tiep
C~n thu ba la SU dt,mg mQt vi dl,l bang SO Cl,l the de minh hQa cac phlidng trinh va
do thi ling dl,lng vao eac quyen chQn th1,1c te nhti the nao. Chung ta tiep tl,lC su
d1:1ng eac quyen chQn DCRB da du<,1c nghien cuu tru6'c day.
Can nh6' rang co eac quyen ch9n doi v6'i eac d~ng tai san khac, vi dt.I nhu tien
t~, hang hoa va trai phieu, va cting co cac quyen chQn doi v&i h<jp dong giao sau
va lai suat, nhung gi rna chung ta se g~p Ci eac chudng sau. Cac nguyen tac cd ban
trinh bay trong chl.idng nay co the ling dl,lng ngay l~p tile cho eac truang h<,jp do.
Cac van de (J cuoi chtidng yeu cau b~n phan tfch m(>t so chien lt.iQC trinh bay trong
chudng nay khi v~n d1:1ng cho quyen ch9n tien t~.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
248 PHAN I QUYEN CHON
Nhu v&i d.c phan tich trlidc day doi v&i quyen chc.m, chung ta su dt,mg rat
nhieu Icy hi~u. Vi m1,1c dich ti~n lqi va vi chi c6 m(>t so kh<ii ni~m m&i, phan sau
day gi&i thi~u m(>t t~p h<Jp day du cua cac Icy hi~u nay.
I
THU~T N<iO' VA KHAI NI~M
C = ghi quyen chQn mua hi~n t~i
P = gia quyen chQn ban hi~n t~i
So = gia co phieu hi~n t~i
T = thoi gian den khi dao h~n, dttbi d~g phan so theo m(>t nam.
X = gia thtjc hi~n
ST = gia co phieu khi dao h~n quyen chQn
1T = l<;1i nhu~n CUa chien lti<;1C
Cac ky hi~u sau bieu di<~n so quyen chQn mua, quyen chQn ban ho~c co phieu:
Nc = so quyen chQn mua
Np = so quyen chQn ban
Ns = so co phieu
Nhu da de c~p trong Chuang 2, so quyen chQn mua, quyen chQn ban, co phieu
tieu chuan Ia 100. V&i ffil,lC tieu cua chung ta, se khong c6 van de gi neu chung ta
su d1,1ng cac so le, vi d1,1 nhli 1 ho~c 2. Khi tht,ic hi~n v&i cac vi d1,1 ve so, chung ta
ngam dtnh ding m<)t h<Jp dong tieu chuan cua quyen chQn hay m(>t 16 co phieu c6
nghia Ia 100 quyen chQn ho~c 100 co phieu.
Phu'ctng trlnh IC1i nhu~n
M<)t trong nhung d~c diem noi tr<)i cua Nc, Np, Ns Ia dau cua cac so nay chi ra vi
the Ia mua hay ban. Vi d1,1:
Neu Nc > (<) 0, nha dau tli dang mua (ban) quyen chQn mua.
Neu Np > (<)
o, nha dau tli dang mua (ban) quyen chQn ban.
Neu Ns > (<)
o, nha dau tli dang mua (ban) co phieu.
De xac dinh l<;1i nhu~n tu m<)t chien lti<Jc d~c bi~t; chung ta chi can biet c6 bao
nhieu quyen chQn mua, quyen chQn ban va co phieu duqc su d1,1ng, vi the Ia mua
hay ban, gia rna quyen chQn hay co phieu dti<Jc mua ho~c b~n, va cac muc gia khi
vi the dti<Jc dong l~i. V&i quyen chQn mua dti<JC nam gill cho den khi dao h~n.
chung ta da biet ding quyen chQn mua se c6 gia trt bang gia trt n(>i t~i khi dao h~n.
Vi v~y, lqi nhu~n Ia:
1t =
Nc[Max(O,ST -X)- C]
Hay xem dau cua Nc giup cho phliong trinh tinh ra ket qua cua ca nglioi mua
va nguoi ban quyen chQn mua nhu the nao. Vi d1,1, nglioi mua m(>t quyen chQn
mua, Nc = 1, c61qi nhu~n Ia
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON 249
= Max(O,ST -X)- C
1t
Doi v&i ngt1C1i ban m9t quyen chQn mua, Nc =- 1, lQ'i nhu~n la
1t
= -Max(O,ST -X)+ C
Doi v&i quyen chQn ban, lqi nhu~n duqc bieu dien nhu sau
1t
= Np[Max(O,X -ST)- P]
Doi v&i nguC1i mua m(>t quyen chQn ban, Np = 1,
1t
= Max(O,X- ST)- P
Doi v&i nguC1i ban m9t quyen chQn ban, Np = -1,
1t
=
-Max(O,X- ST) + P
Doi v&i giao dich chi bao gom co phieu, phuong trinh lQ'i nhu~n chinh la
Doi v&i nguC1i mua m(>t co phieu, Ns = 1, lqi nhu~n Ia
1t =
Sr- So
Doi v&i nguC1i ban m(>t co phieu, Ns = -1, lqi nhu~n la
1t =-
Sr +So
Cac phuong trinh lQ'i nhu~n nay khien cho vi~c xac dinh lqi nhu~n cua bat ky
giao dich nao trCI nen de dang hon. Vi d\1, xet phuong trinh cua ngt1C1i mua quyen
chQn mua va nguC1i mua quyen chQn ban. Trong eel hai trt1C1ng hqp, lqi nhu~n
chinh la so tien nh~n duqc til vi~c tht,1c hi~n quyen chQn tril di khoan tien tra
cho phi quyen chQn. Sau d6, ket qua nay duqc nhan v&i so quyen chQn de tinh
lQ'i nhu~n. Doi v&i ngt1C1i ban quyen chQn mua va nguC1i ban quyen chQn ban, lQ'i
nhu~n Ia khoan tien nh~n duqc du&i d;;mg phi tril di khoan tien phai chi ra do
quyen chQn duqc tht,1c hi~n. Ket qua nay sau d6 dt:iQ'c nhan v&i so quyen chQn.
Tuong tlj, lQ'i nhu~n cua nguC1i mua co phieu chinh la gia khi ban co phieu d6 tril
di gia khi mua co phieu d6. Sau d6 ket qua nay duqc nhan v&i so co phieu de tinh
lqi nhu~n. Doi v&i nguC1i ban khong, lqi nhu~n la gia nh~n duqc til ban khong tril
di gia mua lc;ti co phieu. Sau d6 ket qua nay duqc dem nhan v&i so co phieu da ban
khong de tinh lqi nhu~n. De vi~c phan tich cang don gian cang tot, chung ta se
bo qua lai suat da dinh tni&c va thu nh~p c6 dt:iQ'c hoan to~m dlja theo vi the mua
ho~c vi the ban cua quyen chQn ho~c co phieu.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
250 PHAN I QUYEN CHON
· Cuoi cling, cac b<;1n se thay chung ta thu<Jng su dt,mg thu~t ngfi tang gia va
giam gia, Ia thu~t ngfi tren tht tru<Jng tai chinh. M9t th! tru<Jng gia len Ia m9t th!
tru<Jng rna gia cu tang len. M9t th! tru<Jng gia xuong Ia th! tru<Jng rna gia giam di.
M9t nha dau tu gia len tin rang thi tru<Jng gia len dang den trong khi cac nha dau
tli gia xuong tin rang th! tru<Jng gia xuong dang bat dau.
Cac thiri gian nam giit khac nhau
Cac tru<Jng hgp dugc mo ta trong phan tru6'c Ia cac chien luge rna vi the dugc
nam gifi cho den khi quyen chQn dao h(;ln. Vi quyen chQn khong con gia trt th<Ji
gian va dugc ban v6'i gia tri n9i t<;1i, lgi nhu~n rat de xac dtnh. Tuy nhien, khong
nhat thiet m9t nha giao dich quyen chQn phcii nam gifi vi the cho den khi dao h(;ln.
Th<Ji gian Sd huu quyen chQn cua nha dau tu co the Ia bat ky khoang th<Ji gian nao
rna ong ta muon. Trong tru<Jng hgp vt the dugc dong tru6'c khi quyen chQn dao
h<;1n, can phai xac djnh quyen chQn se dugc ban v6'i gia nao. Chung ta se tht,ic hi~n
dieu nay nhu the nao?
Can nh6' rang cac thong tin co san Ia gia tht,ic hi~n va th<Ji gian con l<;1i cua
quyen chQn. Chung ta se muon biet quyen chQn se dugc ban v6'i gia bao nhieu
ung v6'i m9t gia co phieu nhat dtnh. Neu Hii suat phi rui ro va u6'c lugng phudng
sai cua tY suat sinh lgi doi v6'i co phieu la co san, chung taco the su d\mg mo hinh
Black-Scholes-Merton. 0 day chung ta gia dinh thong tin nay la co san, va chung
ta se su dt,mg mo hinh de tinh toan gia tri th<Ji gian con l(;li cua quyen chQn de xac
dinh lgi nhu~n cua chien luge.
Vi mvc dich minh hQa, chung ta xac djnh ba diem th<Ji gianT 1. T2, vaT. Chung
ta cho phep nha dau tu nam gifi vi the cho den T 1. T2, ho~c den khi dao h<;1n, T.
Th<Ji gian sCi huu ke tu ngay hom nay den T 1 Ia ngan nhat. Neu m9t nha dau tu
dong vi the vao th<Ji diem T1. quyen chQn se co th<Ji gian con l<;1i den khi dao h<;1n
la T - T 1· Th<Ji gian sCi huu ke til ngay hom nay den T 2la khoang th<Ji gian trung
binh. Nha dau tu dong vi the vao th<Ji diem nay se co th<Ji gian con l<;1i den khi
dao h<;1n la T - T2· Neu nha dau tu gifi vj the cho den khi dao h(;ln, th<Ji gian con
l<;1i Ia T - T = 0.
Vi v~y, lgi nhu~n til vi the quyen chQn mua, neu vi the dugc dong vao th<Ji
diem T 1 tru6'c khi dao h<;1n va khi gia co phieu la Sn, dugc bieu dien nhu sau:
v6'i C(ST 1,T- TI.X) Ia gia tri d<;1t dugc tit mo hinh Black-Scholes-Merton hay m9t
mo hinh dinh gia quyen chQn mua phu hgp khac su dvng gia co phieu Sn va th<Ji
gian den khi dao h<;1n T - T 1· c di nhien la gia quyen chQn luc ban dau. Cong thuc
doi v6'i quyen chQn ban ciing giong nhu v~y, ngo<;1i tril vi~c chung ta su dvng P
thay viC va su dvng cong thuc Black-Scholes-Merton hay m9t mo hinh dinh gia
quyen chQn ban phu hgp khac de tinh P(ST 1,T- TI.X). Cac cong thuc tlidng tlj di
nhien ciing dugc ap dt,mg khi vi the dugc dong Ci T2·
M~c du cac vi dv trong chudng nay su dt,mg quyen chQn giao djch tren san,
chung ciing co the dugc ap dvng cho cac quyen chQn OTC. M~c du khong co m9t
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON 251
thi tntbng co tinh thanh khoan rieng cho eac quyen chQn OTC tnt6'c khi dao h;;m,
ket qua tuang tv co the dc;tt duqc mc)t each don gian bang vi~c tc;to ra vi the quyen
chQn m6'i bu tru cho vt the cii. Di nhien, qui trinh nay gia dinh rang ngubi ban
quyen chQn khong hi mat kha nang chi tra.
Cac gia il!nh
Co rat nhieu gia dtnh quan trQng lam nen tang cho
quyen chQn.
vi~c
phan tich chien luqc
Thu nhat, chung ta gia dtnh rang co phieu khong tra co tuc. Nhu chung ta da
thay trong Chuang 3, 4 va 5, co tuc co the lam quyet dtnh ve quyen chQn trb nen
phuc tc;tp han. M?c du xet luon ca trubng hqp nay d day se kh6ng phcii la d?c bi~t
kho khan, chung ta se b6 qua no mc)t each co dt,mg ynham lam cho vi~c phan tich
trd nen don gian. nhung tinh hu6ng rna no d?c bi~t quan trQng, chung ta se
quan tam den hi~u ling co tuc.
a
Bang 6.1 Du li'u quyen chc;m DCRB, 14 thang s
..
· ··.Gta ,.
'.
tbuchi~n
., .
._'
1han_g_s
120
125
8.75
Quy~ri.chq~ D1ua·.··
.•. ThliJig6
15.40
13.50
11.35
:··.
...
·~·.11iang7
20.90
18.60
16.40
..
· . Quyen Chqn ban
ihan
1hlmg7·
. g6
1h'ng5
2.75
9.25
11.50
13.65
16.60
19.65
5.75
4.60
3.60
130
14.25
7.35
Gia co phieu hi~n t<i!i: $125.94
Dao h<iin: 21/5, 18/6, 16/7
Lai suat phi rui ro (ghep lai lien t1,1c): 0.0447 (thing 5); 0.0446 (thang 6); 0.0453 (thang 7).
Thu hai, chung ta gia dinh rang khong co thue va chi phi giao dich. Nhung
dieu nay da duqc trinh bay va di nhien la can quan tam trong quyet dtnh ve quyen
chQn, nhung chung se chi bo sung chut it cho nhung phan tich d day. nhung
trubng hqp co thue va chi phi giao dtch d?c bi~t, chung ta se tim hieu them ve tac
dc)ng cua chung.
a
Can nh& rang chung ta da phan tich eac quyen chQn DCRB trong su6t cac
chuang tru6'c. De thu~n lqi, bang 6.1 se the hi~n lc;ti eac du li~u d6.
Bay gib, chung ta hay bat dau phan tich eac chien luqc. Nhom chien luqc thu
nhat rna chung ta se nghien cuu la eac giao dtch lien quan den co phieu.
1 cAc GIAO DICH co PHIEU
Vi ket hqp co phieu v6'i quyen chQn d6i khi la mc?t chien luqc hap dan, tru6'c tien
chung ta can phai thiet l~p mc)t khuon kho danh cho co phieu.
Mua
co phieu
Giao dich don gian nhat la mua co phieu. Phuong trinh lqi nhu~n la
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
252 PHAN I QUYEN CHON
Hlnh 6.1 Mua c6 phieu
DCRB; ~ = $125.94
6,000
4,000
(4,000)
(6,000~5
85
95
105
115
125
135
145
155
165
175
Gia c6 phillu vao cu6i. thai gian sa huu
Vi ml,lc dich minh h<;>a, cho Ns = 100, m9t 16 chan d6i vCii co phieu. Hinh 6.1 the
hi~n lqi nhu~n cua giao djch nay thay doi nhti the nao vCii gia co phieu khi v! the
dtiqc dong l;;ti. Giao d!ch nay c6 lqi nhu~n khi co phieu DCRB dtiqc ban vCii gia
cao hon $125.94, gia mua co phieu. Co tuc se lam giam diem hoa von nay m9t
khoan bang vCii co tuc, trong khi chi phi giao djch se lam tang diem hoa von m9t
khoan bang vCii de chi phi d6.
Ban khong co phieu
Ban khong co phieu la hinh anh ttiong phan cua mua co phieu. Phuong trinh lqi
nhu~n
la
Vi d\1, cho Ns = -100, c6 nghia la 100 co phieu da dtiqc ban kh6ng. Hinh 6.2 minh
h<;>a lqi nhu~n cua vi~c ban kh6ng thay doi nhti the nao cling vCii gia cua co phieu
DCRB vao cu6i giai do;;tn s& hfiu co phieu cua nha dau tti. Ban khong la m9t chien
h.iqc duqc tht,tc hi~n dt,ta tren dt,t doan ve m9t thi truang gia xu6ng. Nha dau tti
vayQ-ACADEMY
co phieu tUde
nha moi giCii, sau d6 ban & gia $125.94, va mua l;;ti- nhu ky
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON .253
Hinh 6.2 Ban khong c6 phieu
DCRB; &J = $125.94 .
6,000
-i8
·c
s
m
·c
cca::J
.c
(2,000)
(4,000)
(6,000~5
85
95
105
115
125
.135
145
155
165
175
Gia c6 phi~u vao cu6i thai gian s& htiu
VQng- d muc gi<i thap han. 1 Neu gia co phieu mua lq.i vbi gia thap han $125.94,
giao dich se kiem dliQ'c IQ'i nhu~n. Nhu the hi~n trong hinh 6.2, ban khong c6 kha
nang hi lo vo hq.n neu cac nha dau tli tien doan sai va ghi co phieu tang len.
Bay gio chung ta chuyen sang chien luQ'c quyen chQn dau tien - giao dich
quyen chQn mua.
I
GIAO DICH QUYEN CHQN MUA
C6 hai dq.ng giao dtch quyen chQn mua. Dau tien chung ta nghien cuu chien luQ'c
mua quyen chQn mua.
Mua quyen chqn mua
LQ'i nhu~n tit vi~c mua quyen chQn mua la
1t
= Nc[Max(O,ST -X)- C]
v&i Nc > 0.
Xet tniong hQ'p rna so quyen chQn mua dttQ'c mua chi la 1 (Nc = 1). Gia dinh
ding gia co phieu khi dao hq.n nho han ho~c bang gia tht,tc hi~n vi v~y tq.i thai
diem dao hq.n ta c6 quyen chQn ki~t gia OTM. LQ'i nhu~n cua quyen chQn mua
1.
Bat cu khoan c6 tUc nao duqc chia trong thai gian co phil~u dUQ'c ban khong se thuqc ve bat
cu nguoi nao mua co phieu tu nguoi bim khong. Ngoai ra, nguoi ban khong phai tra so co
tuc cho nha moi gioi. NgUoi cho vay co phieu cung bj tuoc mat quyen bieu quyet.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
254 PHAN I QUYEN CHON
Hinh 6.3 Mua quyen chQn mua
DCRB thang 6 gia thl,l'c hi~n 125; C=$13,50
4,000
LQ'i nhu~n t6i da = khOng xac djnh
3,500
3,000
2,500
-co
ro
2,000
'0
1,500
c
•C:U·
1,000
..c
c
500
::J
:§-
0
(500)
(1,000)
(1,500)
(2,000~5
flillm hOa vOn ~i $138.50
~
Lo t6i da = $1 ;350
85
105
95
115
125
135
Gia c6 phl~u vao cuOi thai gian
145
155
165
175
sa hliu
la gi? Vi quyen chQn mua dao h~n rna khong dti<Jc tht;ic hi~n, l<Ji nhu~n chinh
la -C. Ngtidi mua quyen chQn mua ganh chiu m(>t khofm lo bang v&i phi quyen
chQn mua.
Gi<1 dinh rang t~i th<1i diem dao h~n quyen chQn rdi vao tr~ng thai cao gia
ITM. Khi do, ngudi mua quyen chQn mua se tht;ic hi~n quyen chQn mua, mua co
phieu v&i gia X va ban no v&i gia Sr, se co l<Ji nhu~n rong la Sr - X - C. 1 Cac ket
qua nay dti<Jc tong ket nhti sau:
Sr- X- C n~u Sr > X
n~u Sr ~ X
1t =- C
1t =
Hinh 6.3 minh hQa giao dich nay doi v&i quyen chQn DCRB thang 6 gia tht;ic
hi~n 125, dti<Jc ban v&i gia $13.50. Quyen chQn mua co ml:ic rui ro giam gia la gi&i
h~n. Ml:ic lo cao nhat co the xay ra doi v&i m(>t h<Jp dong la $1,350, bang 100 Ian
phi quyen ch<;>n. T~i bat kf ml:ic gia nao d th<1i diem dao h~n rna thap hdn so v&i
gia tht;ic hi~n 125, thi ngu<1i mua quyen ban se lo m(>t lti<Jng toi da. Neu gia co
phieu cao hdn 125, khoan lose it hdn $1,350. Tuy nhien, cac ml:ic 16 se xay ra neu
gia co phieu thap hdn m(>t ml:ic gia co phieu quan tr<;>ng, dti<Jc g<;>i la gia co phieu
hoa von khi dao h~n.
1.
c6 phiE~u khong nhat thiE~t phai duqc ban de thu muc lqi nhu~n nay. Nguai mua quyen
chQn mua c6 the giu l~i c6 phiE~u voi gia Sr ho~c ban lay tien. M¢t chien luge con tot han Ia
ban quyen chQn mua ngay truoc khi n6 dao h~n. Vao thai diem d6, n6 con rat ft gia trj thai
gian. Dieu nay se giup tranh duqc chi phf giao djch chuyen nhuqng c6 phieu kha cao.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON 255
Luu y ding trong hinh 6.3 gia co phieu hoa von cao han gia thl;ic hi~n va nam
giii'a $135 va $145. Chung ta co the tinh gia co phieu hoa von khi dao h9n don
ghln bang each cho l<Ji nhu~n bang 0 ling vCii truang h<Jp gia co phieu cao han gia
thl;ic hi~n. Sau do, chung ta giai phuong trinh tim gia co phieu hoa von, s;.. Vi v~y,
n = s~ - x- c = o
Giai tim s;. ta du<Jc
s;.=x + c
Nhu v~y. gia co phieu hoa von khi dao h9n
bang gia thl;ic hi~n c9ng vCii phi quyen ch<;>n
mua. Phi quyen ch<;>n mua, C, la khoan tien
da du<Jc chi tra de mua quyen ch<;>n mua. De
hoa von, nguai mua quyen ch<;>n mua phai
thl;ic hi~n quyen ch<;>n a m9t muc gia du cao de bu dap chi phi quyen ch<;>n. O'ng
vCii moi dola rna gia co phieu khi dao h9n vli<Jt han gia thtjc hi~n. ngubi mua
quyen ch<;>n mua thu du<Jc 1 dola. Vi v~y. gia co phieu phai cao han gia thl;ic hi~n
C dola de nguai mua quyen ch<;>n mua bu dap du<Jc chi phi quyen ch<;>n. Trong vi
dl;l nay, gia co phieu hoa von khi dao h9n la $125 + $13.50 = $138.50.
VCii gia hoa von $138.50 va gia co phieu hi~n t9i a muc $125.94, gia co phieu
DCRB phai tang gan 10% trong m9t thang de giao dich nay co the dem l9i l<Ji
nhu~n. M~c du DCRB la m9t co phieu kha bien d9ng, muc tang gia nay la khong
thuang xay ra. Tuy nhien, m9t quyen ch<;>n mua cho chung ta co h9i kiem l<Ji do
tang gia khong giCii h9n va h9n che lo do giam gia. Do do, mua m9t quyen ch<;>n
mua la m9t chien lu<Jc d~c bi~t hap dan doi vCii nhii'ng nguai co nguon von co
h9n muon "cung thu thach vCii thi truang" rna van giCii hC;ln muc lo cua hQ (J m9t
chung mljc khong den muc huy di~t hQ hoan toan. Duong nhien, neu nha giao
dich dau tu cung m9t lu<Jng do la len cung m9t lu<Jng co phieu giong nhu chung
khoan co sa trong quyen ch<;>n ban, thi se co kha nang cua m9t slj huy di~t hoan
toan lCin han.
Mua m¢t quyen chc;m mua Ia m¢t
chien /uqc dau cd gia len co muc 16
giai hgn (phf quyen chr,m mua) va
khocin /qi nhugn kh6ng giai hgn.
Ll!a chc;m gia thl!c hi~n Thuang thi co rat nhieu quyen ch<;>n co cung thai gian
dao hc.1n nhung khac nhau gia tht;tc hi~n. Chung ta nen mua quyen ch<;>n nao?
Khong co m9t cau tra lai ro rang.
Hinh 6.4 so sanh do thi l<Ji nhu~n cua quyen ch<;>n mua DCRB thang 6 vCii gia
thtjc hi~n 120, 125 va 130. Moi quyen ch<;>n deu co uu va nhli<JC diem. Thu nhat, so
sanh quyen ch<;>n 125 rna chung ta da nghien cuu vCii quyen ch<;>n 130. Neu chung
ta ch<;>n quyen ch<;>n co gia thl;ic hi~n cao han, l<Ji nhu~n khi gia co phieu tang se
it hdn. Tuy nhien, vi quyen ch<;>n mua vCii gia thl;ic hi~n cao han co phi thap han,
muc lo khi gia co phieu giam se thap han. Gia hoa von cua quyen ch<;>n mua gia
tht;tc hi~n 130 laX+ C = 130 + 11.35 = 141.35,
Mua m¢t quyen chc;m mua vai m(Jt
cao han gia hoa von doi vCii quyen ch<;>n gia
muc gia thf/c hi~n thap hdn se c6
thljc hi~n 125.
m¢t muc /o toi da cao hem nhling c6
m(Jt khocin /qi nhugn Jan hdn khi thi
Neu chung ta ch<;>n quyen ch<;>n 120 so vCii
trliang tang gia.
125, chung ta c6 co h9i co l<Ji nhu~n cao han
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
256 PHAN I QUYEN CHON
Hlnh 6.4 Mua quyen chQn mua: Gia thl,l'c hi~n khac nhau
DCRB thang 6 gia thi,.I'C hi~n 120. 125, 130
4,500
4,000
. 3,500
3,000
-co
2,500
c
1,500
.::J
1,000
Gia th11c hi~n cao ~o ra mll'c IQ'i nhu~n th~p
han khi gia tang nhU'ng it han khi gia giam
lo
<o 2,000
!8.
i('Oo
.
.r::.
c
~s.
.:...J
.
500
0~--~--~~~~------~----~~~--------~--~-
(500}
(1,000}
(1,500}~======:;z~
(2,000) I
.
75
Gia r1J phi~u khi dao h;;m ·
neu gia co phieu khi dao h~n cao han. Gia hoa von laX+ C = 120 + 15.40 =
135.40. Tuy nhien, neu thi tn.t(mg gia xu6ng, khoan lo se l&n han. Khoan lo tiem
nang la toan b{> muc phi $1,540. Uieu nay la vi quyen ch<;>n c6 gia thl,ic hi~n thap
han se c6 phi quyen ch<;>n cao han.
Vi v~y, ll,ia ch<;>n mua quyen ch<;>n nao la khong de dang va phv thu{>c vao vi~c
nguai mua quyen ch<;>n tl,i tin bao nhieu ve trien v<;>ng cua thi tntang. Neu m{>t
nguai niem tin m~nh me rang gia co phieu se tang, quyen ch<;>n mua v&i gia thl,ic
hi~n thap nhat se duQc ua thich han. NguQc l~i, m{>t quyen ch<;>n c6 gia thvc hi~n
cao han se t6i thieu h6a cac khoan lo tiem nang.
sa huu
Cac chien lu<,1c duQc nghien cuu truoc day gia dinh
rang nha dau tli nam gill quyen ch<;>n den ngay dao h~n. M{>t ll,ia ch<;>n khac la
nguai mua quyen ch<;>n mua c6 the ban quyen ch<;>n tru&c khi dao h~. Hay xem
chuy~n gi xay ra neu ll,ia ch<;>n m{>t thai gian sa huu ngan han.
Can nh& rang chung ta dt,i djnh nghien cuu 3 khoang thai gian sa huu khac
nhau. Thai gian sa huu ngan nhat lien quan den vi~c ban quyen ch<;>n vao thai
diem T 1• Thai gian sa huu trung binh ung v&i truang hQp ban quyen ch<;>n athai
diem T 2 • Thai gian sa huu lau nhat la truang hQp quyen ch<;>n duQc nam gill cho
den khi dao h~n. Neu quyen ch<;>n duQc ban vao thai diem T 1> lQi nhu~n bang gia
quyen ch<;>n mua vao thai diem ban tru di gia mua luc dau. Chung ta c6 the su
dvng mo hinh Black-Scholes-Merton v&i thai gian den khi dao h~n T - T 1 de u&c
tinh gia cua quyen chQn mua ung v&i m{>t bien d{> l&n cac gia co phieu c6 the xay
ra va bang each d6 xac dinh do thi lQi nhu~n. Su dvng quyen ch<;>n mua thang 7
gia tht,tc hi~n 125, ba khoang thai gian nam gill la (1) ban quyen ch<;>n mua vao
llfa chQn thai gian
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON 257
ngay 4/6, T1; (2) ban quyen chQn mua vao ngay 25/6, Tz; va (3) gift quyen chQn
mua cho den khi dao h~n vao ngay 16/7, T.
D6i v&i thai gian sd huu ngan nhat, khi
vi the duqc dong vao ngay 4/6, thai gian con
l~i la 42 ngay; nghia la con 42 ngay gill a 4/6
va 16/7. Vi v~y, gia quyen chQn mua se dt,ta
tren khoang thai gian con l~i den khi dao h~n
42/365 = 0.1151. Thai gian con l~i den khi dao h~n cua quyen chQn mua la T- T1
= 0.1151. D6i v&i thai gian sd huu trung binh, tuc la vi the duqc duy tri cho den
25/6, thai gian con l~i den khi dao h~n la 21 ngay. Vi v~y, thai gian den khi dao
h~n la 21/365 = 0.0575 vaT- Tz = 0.0575. D6i v&i thai gian s& huu lau nhat, thai
gian con l~i den khi dao h~n di nhien la 0. Cac tham so duqc su dt,mg trong mo
hlnh laX= 125, a= 0.83, va rc = 0.0453.
Vai gia chung khoan dtJ(Jc biet tniac,
quyen chc;m dlic;tc sa hCiu cimg /au, gia
tri thai gian dmg mat diva lc;ti nhugn
cang thap.
Bang 6.2 Tinh toan gia Black-Scholes-Merton va IQ'i nhu'n doi vai quyen chQn mua DCRB
thang 7 gia thyc hi~n 125
105
$5.39
- $1,321
llO
$7.16
- $1,144
$3.74
-$ 1,486
ll5
$9.23
-$937
$5.43
-$ 1,317
120
$11.61
-$699
$7.54
-$ 1,106
125
$14.29
-$431
$10.06
- $854
130
$17.24
-$136
$12.98
- $562
135
$20.45
$185
$16.27
-$233
140
$23.90
$530
$19.88
$128
145
$27.57
$897
$23.77
$517
150
$31.43
$1,283
$27.91
$931
155
$35.47
$1,687
$32.24
$ 1,364
Ghi chu: Oic tinh tmin duc;tc th1,1c hi~n tren m{>t bang tinh, vi v~y chung c6 the khac voi tinh toan
bang tay m{>t chut.
Cac ket qua duqc the hi~n trong bang 6.2. Vi d1,1, vao ngay 4/6, v&i gia co
phieu la $110, quyen chQn mua se c6 gia tri theo mo hinh Black-Scholes-Merton
la $7.16. Vi nha dau tli tra $18.60 de mua quyen chQn mua, lqi nhu~n ling v&i
moi hqp dong Ia 100($7.16 - $18.60) = -$1,144. Neu gi<1 co phieu la $115,
quyen chQn mua se c6 gia tri la $9.23, va lqi nhu~n se la 100($9.23- $18.60) =
- $937. Ngay 25/6, v&i gia co phieu la $110, quyen chQn mua se c6 gia tri $3.74,
va lqi nhu~n se la 100($3.74- $18.60) = -$1,486. Cac gia tri con l~i duqc tinh
toan tliong tt,t.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
258 PHAN I QUYEN CHON
Hlnh 6.5 Mua quyen chQn mua: Thai gian
so huu khac nhau
DCRB thang 7 gia th11c hi~n 125; C=$18.60
3,500
3,000
Vai mOt mlic gia r:lJ phi6u cho tn.rac,
thai gian
hliu vj th6 cang Jau, gia
tr] thai gian cang mat dan va IQ'i
nhu~n cang thap.
sa
2,500
2,000
(?
co
10
c::
1,500
1,000
•«<·
500
..c:
c::
0
§
(500)
::J
(1,000)
(1,500)
(2,000)
(2,500~5
85
95
105
115
125
135
145
155
165
175
Gia r:lJ phi6u khi dao hi;in
Trong hinh 6.5, l<;ii nhu~n tren moi h<;ip dong dugc bieu dien tren do th! nhu la
m9t bien so phl,l thu9c va gia co phieu vao cuoi thdi kY sCi hfiu dugc the hi~n tren
do th! du&i d~ng bien so d9c l~p.
Do th! cho thay th<1i gian sCi hfiu ngan nhat cung cap l<;1i nhu~n cao hdn ling
v&i tat ca cac mlic gia co phieu khi dao h~n. Ro rang la th<1i gian sCi hfiu ngan
hdn, lqi nhu~n tiem nang cao hdn. Dieu nay la bCii vi th<1i gian sCi hfiu ngan hdn,
quyen ch<;>n mua c6 the duqc ban de bu dap m9t phan gia tr! thdi gian con l~i cua
n6. Quyen ch<;>n mua dti<;lc nam gifi lau hdn, gia tr! thdi gian mat di cang nhieu.
Dieu nay c6 ve nhu the hi~n m9t ngh!ch ly: de toi da h6a lgi nhu~n, ngu<1i ta
nen nam gifi quyen ch<;>n v&i th<1i gian ngan nhat c6 the dugc. Di nhien nhfing
nha kinh doanh'quyen ch<;>n khong luon luon nam gifi v&i thdi gian ngan nhu v~y.
Ly giai nay thieu sot dieu gi?
Cau tra 1<1i la th<1i gian sCi hfiu ngan hdn cho l<;1i nhu~n cao hdn ling v&i gia
c6 phieu cho tniac. Do th!l<Ji nhu~n khong the hi~n kha nang gia co phieu se ket
thuc cao hay thap. Th~t ra, v&i th<1i gian sCi hfiu ngan hdn, bien d9 gia co phieu c6
the xay ra thap hdn nhieu vi c6 it th<1i gian hdn cho gia co phieu bien d9ng. Th<1i
gian sCi hfiu dai hdn, ngugc l~i, cho gia co phieu nhieu th<1i gian de bien d9ng hdn.
Ket lu~n nay da ket thuc thao lu~n cua chung ta ve mua quyen ch<;>n mua. Bay
gi<1 chung ta chuyen sang chien luge ban quyen ch<;>n mua.
Ban quyen chqn mua
M9t nha kinh doanh quyen ch<;>n thtjc hi~n ban m9t quyen ch<;>n mua rna khong
dong th<1i sCi huu co phieu du<;1c g<;>i la ban m9t quyen chqn mua khong dti«;tc
phong ngiia (uncovered or naked call). Ly do cua thu~t ngfi nay la vi vi the nay
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON 259
la m<}t chien higc co rui ro cao, vCii kha nang hi lo khong giCii h?n. Nguoi ban
quyen chQn mua khong dugc phong ngua co trach nhi~m ban co phieu rna hi~n
t?i khong Sd hfiu cho nguoi mua quyen chQn mua theo yeu cau cua nguoi mua. Vi
v~y. nguoi ban co the phai mua co phieu vdi m9t muc gia khong dugc thu~n lgi.
Do do, ban m9t quyen chQn mua khong dugc phong ngua la m9t linh Vl,ic uu tien
chi dugc thljc hi~n b&i m9t so it eac nha kinh doanh co du von tuang ling vCii rui
ro. Vi cong ty moi giCii phai ghii quyet eac khoan lo doi vCii trung tam thanh toan,
cong ty nay ciing g~p rui ro. Vi v~y. moi gidi cua nha kinh doanh phai dong y xu ly
giao dich - va gan nhu vi~c nay chi xay ra doi vdi cac khach hang tot nhat va giau
co nhat. Di nhien, eac nha kinh doanh Sd huu ttl each thanh vien tren san giao
dich hay eac dinh che co rui ro tin d1,mg thap tren thi truong OTC it bi h?n che
han va co the ban quyen chQn mua khong dugc phong ngua de dang han, nhung
vi rui ro cao nen ban than hQ ciing khong thuong xuyen thljc hi~n ho?t d<}ng nay.
Han nua, vCii cac co phieu co tra co tuc, nguoi ban con doi di~n vCii rui ro thljc
hi~n sCim neu quyen chQn mua la kieu My, nhu da trinh bay trong Chuang 3.
Neu ban quyen chQn mua khong dugc phong ngua Ia m9t chien luge day rui
ro, t?i sao chung ta l?i nghien cuu no? Ly do Ia vi ban m9t quyen chQn mua khong
dugc phong ngua c6 the duge ket hgp vCii eac chien luge khac, vi d1,1 nhu mua co
phieu hay mQt quyen chQn khac, de t?O thanh ffiQt chien luge Vdi rui fO rat thap.
Vi v~y. can phai thiet l~p cac ket qua doi v6'i vi~c ban quyen chQn mua tr116'c khi
ket hgp n6 v6'i eac chien luge khac.
Vi lgi nhu~n cua nguoi mua va nguoi ban la cac hinh anh tuang phan cua
nhau, phuang trinh lgi nhu~n va do thi cua chien luge nay ciing kha quen thu<}e.
Lgi nhu~n cua nguoi ban la:
1t
=
N c [Max(O,ST -X)- C] vcri Nc<O
Gia dinh vCii m9t quyen chQn mua, Nc= -1. Khi d6lgi nhu~n la
n=C
~u~~X
1T
neu ST > X
= - Sr + X + c
Hinh 6.6 minh hQa do thi lgi nhu~n cua
nguoi ban 1oo quyen chQn mua DCRB thang
6 gia thljc hi~n 125 vCii muc gia $13.50. Luu y
rang gia co phieu hoa von doi vCii nguoi ban
phai la gia co phieu hoa von doi vdi nguoi
mua, X+ C = $138.50. Muc lo toi da cua nguoi mua ciing Ia muc lgi nhu~n toi da
cua nguoi ban, $1,350. Neu gia co phieu cuoi cling cao han gia tht;ic hi~n, muc lo
cua nguoi ban co the kha lCin - va, nhu the hi~n tren do thi, se khong c6 giCii h?n
cho muc lo tiem nang tren m9t thi truong gia len.
Ban mgt quyen chc;m mua Ia mgt
chien /tJqc c1au cd gia xu6ng ~6 /qi
nhugn giai hc;m (phi quyen chc;mJ va
mgt khoim lo vo hqn.
Ban mgt quyen ch9n mua vai mgt
muc gia thlfc hi~n thap hem se c6 mgt
khoan /qi nhugn t6i c1a cao hem nht.lng
c6 muc/o Jan hem thi trt.lang tang gia.
Q-ACADEMY
Llfa chc;m gia thlfc hi~n Hinh 6.7 so sanh
chien luge ban quyen chQn mua d cac muc
gia tht;lc hi~n khae nhau bang each minh hQa
v6'i cac quyen chQn mua gia tht;lc hi~n 120,
125 va 130. Hinh 6.7la hinh anh tliang phan
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
260 PHAN I QUYEN CHON
Hinh 6.6 Ban quyen chQn mua
DCRB thang 6 gia thl)'c hi~n 125; C=$13.50
2,000
1,500
LQ'i nhu~n t6i aa = $1 ,350
1,000
I'll
iO
'0
c:
c(llo
::J
.s=
c:
'&
...J
500
0
(500)
£>il!m h6a v6n !Qi $138.50
(1,000)
(1,500)
(2,000)
(2,500)
(3,000)
Lli t6i aa = khong xac Ojnh
(3,500)
(4,000~5
85
95
105
115
125
135
145
155
165
175
Gia c6 phi~u khi aao h;;m
Hinh 6.7 Ban quyen chQn mua: Gia thlfc hi~n khac nhau
DCRB thang 6 gia thl)'c hi~n 120, 125, 130
2,000
1,500~=====~~
500
.(500)
1,000
-Cil
iO
!9c:
c(llo
.E
c:
:9'
120
0~--------------~--------~~~--------------
(1,000)
(1,500)
(2,000)
(2,500)
(3,000)
(3,500)
(4,000)
(4,500~5
Gia thl,l'c hi~n cao lam cho IQ'i nhu~n nho han
khi gia giam nhLYng 18 It han khi gia tang
·
85
95
105
115 .· 125
135
145
Gia CO phi~u khi aao h;;tn
155
165
175
cua hinh 6.4. Lqi nhu~n tiem nang cao nhat la doi v6'i quyen chQn co ghi thl,ic hi~n
120, v6'i phi quyen chQn cao nhat $1,540, nhung kern theo la kha nang 16 cao nhat
va ghi hoa von thap nhat, X+ C = 120 + 15.40 = 135.40. Day se la m9t chien luqc
c6 rui ro cao nhat. Quyen chQn gia thtjc hi~n 130 se co rui ro thap nhat v6'i gia hoa
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHVONG 6 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON 261
Hlnh 6.8 Ban quyen chc;m mua: Thai gian so hi:i'u khac nhau
DCRB thang 7 gia thi,J'c hi~n 125; C=$18.60
2,000
1,500
1,000
500
0
tO
Co
(500)
tO
(1,000)
1::
<tO::I (1,500)
..r:::
1::
:§-
V&i gia c6 phi~u cho tnroc, vi th~
dU'Q'C giQ> cang lau, gia trj thOi gian ~t
di cang nhillu va IQ'i nhu~n cang cao.
(2,000)
(2,500)
(3,000)
(3,500)
(4,000)
(4,500).
75
85
95
105
115
125
135
145
Gia c6 phi~u cu6i thai gian
sa hQ>u
155
165
175
von cao nhat, X+ C = 130 + 11.35 = 141.35, nhung ciing c6l<;1i nhu~n tiem nang
thap nhat, v&i phi quyen ch<;>n la 1,135.
LVa chc;m thai gian sCi huu Hinh 6.8 minh h<;>a l<;~i nhu~n cua 3 thai gian s&
huu da du<;~c de c~p (J tren. D6la quyen ch<;>n mua thang 7 gia thljc hi~n 125 v&i
thai gian s& huu T 1 lien quan den vi~c mua l;;ti quyen ch<;>n vao ngay 4/6; T 2 gia
dinh quyen ch<;>n du<;~c mua lc.ti vao ngay 25/6; va T cho phep quyen ch<;>n mua
du<;~c gill cho den khi dao h;;tn, khi d6 n6 ho~c la du<;~c thljc hi~n ho~c la dao
h;;tn ki~t gia.
Hinh 6.8la hinh anh tuo'ng phan cua Hinh 6.5. Nguai ban mua l;;ti quyen ch<;>n
mua tru&c khi dao h;;tn se phai chi tra m9t phan gia tri thai gian con l;;ti. Vl v~y, d6i
v&i nguai ban quyen ch<;>n mua, l<;~i nhu~n la thap nhat v&i thai gian s& huu ng~n
nhat ung vai gia c6 phieu cho tntac.
Dieu nay xay ra vi gia tri thai gian du<;~c
Vai gici co phieu cho trt.Jac, vi th€ ban
mua l;;ti se l&n ho'n ung v&i thai gian sd huu
quyen chc;m mua duqc gi(l dmg /au,
ngan han. Tuy nhien, v&i thai gian s& huu
gid tri thai gian mat di cimg nhieu va
lqi nhu~n cang cao.
ngan han, gia co phieu thuang khong bien
d9ng l&n; vi v~y, bien d9 cua cac muc l<;~i
nhu~n c6 the xay ra ciing nh6 han nhieu. Neu nha dau tu nam gill vi the cho
den khi dao h;;tn, l<;~i nhu~n c6 these l&n han nhung co phieu se c6 nhieu thai
gian de thay doi han - va c6 the theo hu&ng bat l<;~i. Den day chung ta ket thuc
thao lu~n ve mua va ban quyen ch<;>n mua, nhung hinh anh rna nhu chung ta
thay la tuo'ng phan v&i nhau. Sau day, chung ta chuyen sang cac giao dich quyen
ch<;>n ban.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
262 PHAN I QUYEN CHON
I
GIAO DICH QUVEN CHQN BAN
Mua quyen chqn ban
Mua quyen ch<;>n ban 1a m<)t chien h.iqc danh cho th! tniC1ng gia xuong. Mt'ic 16
tiem nang duqc gi6'i h~n trong phi quyen ch<;>n duqc chi tra. Lqi nhu~n cling hi
gi6'i h~n nhung van c6 the rat 16'n. Lqi nhu~n tu vi~c m<)t quyen ch<;>n ban duqc
the hi~n trong phtiong trinh:
n
= N p [Max(O,X- ST)- P]
v6i Np > 0.
Nhti trong vi d\1 doi v6'i quyen ch<;>n mua, xet vi~c mua m<)t quyen ch<;>n ban
duy nhat, Np = 1. Neu gia co phieu khi dao h~n thap hon gia tht;tc hi~n, quyen
ch<;>n ban 1a cao gia ITM va se duqc tht;tc hi~n. Neu gia co phieu khi dao h~n lCm
han ho~c bang gia tht;tc hi~n, quyen ch<;>n ban 1a ki~t gia OTM ho~c ngang gia
ATM. Lqi nhu~n 1a:
1t
=X- ST-P
n=-P
n~u ST< X
n~u ST~X
Hinh 6.9 minh h<;>a 1qi nhu~n tit chien 1uqc mua quyen ch<;>n ban DCRB thang
6 gia tht;tc hi~n 125 v6'i phi quyen ch<;>n $11.50. Mt'ic 16 tiem nang duqc gi6'i h~n
trong phi quyen ch<;>n dtiqc chi tra, trong truC1ng hqp nay 1a $1,150. L<;1i nhu~n
cling duqc gi6'i h~n, vi c6 m9t mt'ic gi6'i h~n ve gia co phieu c6 the giam den mt'ic
nao. Ket qua tot nhat doi v6'i m<)t nguC1i mua quyen ch<;>n ban 1a khi cong ty pha
Hlnh 6.9 Mua quyen chc;m ban
DCRB thang 6 gia thl,l'c hi~n 125; P =$11.50
. 4,000
3,500
m
<0
.'0
·C::
em::s
.s::
c::
"5
....J
LQ'i nhu~n t6i da = $11,350
3,000
. 2,500
2,000
1,500
Di~m hoa v6n !Qi $113.50
1,000
. 500
0
(500)
L6 t6i da = $1,150
(1,000)
(1,500)
(2,000~5
85
95
115
125
135
145
155
165
Gia c6 phi~u khi dao h9n
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
175
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON
263
san. Trong tntO'ng hqp d6, co phieu se khong c6 gia trt, ST = 0, va lqi nhu~n se la
X- P. Trong vi dv nay, ket qua d6 se tn1 thanh 100(125- 11.50) = 11,350.
Luu yrang hoa von xay ra khi gia co phieu nh6 han gia thtjc hi~n. Cho ph liang
trinh lqi nhu~n bang 0, ta dliQ'c
n=X-ST* -P =0
Giai ph liang trinh tim gia co phieu hoa von,
s;. khi dao h~n. ket qua la
S;.= X-P
NguO'i mua quyen chQn ban phai bu dap du phi quyen chQn da tra truac nhO' gia
thtjc hi~n quyen chQn. Doi vai m6i dola rna quyen chQn cao gia ITM, nguO'i mua
quyen chQn ban thu duqc m(>t dola. Vi v~y, gia co phieu phai giam duai gia tht,ic
hi~n m(>t muc bang vai phi quyen chQn. Vao thO'i diem d6, n6 la 125- 11.50 =
113.50. De nha dau tli c61Q'i nhu~n tit quyen chQn ban nay, gia co phieu phai giam
xuong duai $113.50 khi dao h<.tn. Day la m(>t muc giam gan 10% trong m(>t thang,
kha Ian ngay ca doi vai m(>t co phieu bien d(>ng kha Ian nhu DCRB.
Trong bat cu tntO'ng hqp nao, mua m(>t
quyen chQn ban la m(>t chien luqc phil hQ'p
neu dt,i doan thi trliO'ng se giam gia. Muc 16
to
duqc giai h~n a muc phi quyen chQn, va lqi
nhu~n tiem nang cling kha cao. Han nua,
tht,ic hi~n m(>t giao dtch quyen chQn ban se
de dang han ban khong. Quyen chQn ban khong can phai dliQ'c mua khi gia co
phieu trong tr<.tng thai tang len va so tien tra cho quyen chQn ban thap han nhieu
so vai khoan kj quy ban khong. Quan trQng han, quyen chQn ban giai h~n muc
16 trong khi ban khong c6 muc 16 khong giai h~n.
Mua mc?t quyen chc;m ban Ia mc?t
chien /uqc dau cd gid xu6ng c6 khocm
giai hgn (phf quyen chc;m) va fan
nhung /qi nhuQn tiem nang Ia giai
hgn.
Ll!a chQn gia thl!c hi~n Hinh 6.10 so sanh
do thi lqi nhu~n cua cac quyen chQn ban vai
gia thtjc hi~n khac nhau su dvng quyen chQn
ban thang 6 gia thtjc hi~n 120, 125 va 130.
Quyen chQn ban vai gia tht,ic hi~n cao nhat
130, c6 phi quyen chQn cao nhat; vi v~y, muc 16 tiem nang la Ian nhat - trong
trliO'ng hQ'p nay la $1,425. Tuy nhien, lqi nhu~n tiem nang cua n6 la cao nhat,
vai muc lqi nhu~n cao nhat c6 the d~t duqc la 100(130- 14.25) = 11,575 neu gia
co phieu khi dao h~n la 0. Gia hoa von la 130- 14.25 = 115.75. Quyen chQn ban
vai gia tht,ic hi~n 120 c6 muc lqi nhu~n tiem nang thap nhat, 100(120 - 9.25)
= ll,075, va gia co phieu hoa von thap nhat, 120- 9.25 = ll0.75. Tuy v~y. n6
cling c6 muc 16 tiem nang thap nhat $925. Ltja chQn quyen chQn ban se dtja tren
rui ro rna ngliO'i kinh doanh quyen chQn san sang chap nh~n. Nha kinh doanh
quyen chQn c6 xu huang tao b~o han se ltja chQn muc lqi nhu~n tiem nang toi
da va chQn quyen chQn c6 gia thtjc hi~n cao nhat. Nha kinh doanh quyen chQn
bao thu han se chQn quyen chQn c6 gia thtjc hi~n thap han de giai h~n muc 16
tiem nang.
Mua mc?t quyen chc;m bdn vai m(>t
mllc gid thl/c hi~n cao hdn c6 khoan
lo t6i da /an hdn nhung ciing c6 /qi
nhuQn /an hdn khi gid giam.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
264 PHAN I QUYEN CHON
Hlnh 6.1 o Mua quyen ch<;m ban: Gia thl,lc hi~n khac nhau
DCRB thang 6 gia thl,l'c hi~n 120, 125, 130
ro
co
~
c:
c(llo
:J
,J;;.
c:
"&
....J
4,500
4,000
3,500
3,000
2,500
2,000
1,500
1,000
500
0
(500)
(1,000)
(1,500)
•
Gia thl,l'C h~n !hap han lam cho l<;ri nhu~n nho
hO'll khi gia giam nhLI'rlg lo it hO'll khi gia tang.
(2,000~5
130........85
95
105
115
125
135
145
155
165
175
Gia c6 phi~u khi dao h9n
Hlnh 6.11 Mua quyen ch<;>n ban: Sl,l khac bi~t thai gian nam gill'
DCRB thang 7 gia thl,l'c hi{m 125; P = $16.60
4,000
3,500
3,000
-co
ro
2,000
10
1,500
c:
•<U·
:J
1,000
c:
500
,J;;.
"&
....J
V&i gia c6 phi~u cho tn.JUc, vj th~ dlJ'Q'C gifr cang lau, gia tri
thai gian mat di cang nhi~u. va IQ'i nhu~n cang thl!p; tuy
nhien, ng09i I~ c6 th~
ra khi gia c6 phi~u thap.
2,500
xay
0
(500)
(1,000)
(1,500)
(2,000~5
85
95
105
115
125
135
Gia c6 phi~u cuOi thai gian n~m gifr
165
so
175
Llfa chQn thai gian
huu Hinh 6.11 so sanh tiem nang dem l;;ti lqi nhu~n cua
3 thai gian s& hfiu quyen chQn ban thang 7 gia tht,tc hi~n 125. Mo hinh d!nh gia
quyen chQn Black-Scholes-Merton doi v6'i quyen chQn ban kieu Chau Au duqc su
dt,mg de u6'c luqng gia quyen chQn ban v6'i thai gian s& hfiu ngan han.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON 265
Bang each chQn thai gian so huu ngan hdn
vi
dl,l T 1 - nguai mua quyen chQn ban c6 the
a
ban quyen chQn ban lc,1i de nh~n lc,1i m9t so gia
tri thai gian da mua h.lc dau. Neu nguai mua
quyen chQn ban so huu n6 cho den thai diem
T2, thl se duqc bu dap it gia tri thai gian hdn.
Neu quyen chQn duqc so huu cho den khi dao
hc,1n, se khong con gia tri thai gian con lc,1i. Ciing giong nhu truang hqp cua quyen
chQn mua, thai gian so huu ngan hdn cho thay lqi nhu~n tiem nang l&n hdn v&i
m9t muc gia co phieu cho tnt&. Tuy nhien, dieu nay cho thay gia co phieu it thai
gian hdn de gi<\m gia. Vi v~y, thai gian so huu ngan hdn khong nhat thiet tot hdn
hay kern hdn thai gian so huu dai hdn. St;i lt;ia chQn phl,l thu(>c vao dt;i bao cua
nha kinh doanh ve gia co phieu, d~c bi~t la mong dqi n6 se bien d(>ng bao nhieu,
hu&ng bien d(>ng va trong thai gian bao lau.
V&i de hieu biet ve tiem nang lqi nhu~n cua nguai mua quyen chQn ban, vi~c
nghien diu truang hqp cua nguai ban quyen chQn ban se ddn gian hdn. Va nhu
b(,ln dt;i doan, vi the cua nguai ban quyen chQn ban la hlnh anh ttidng phan cua
nguai mua quyen chQn ban.
M(Jt ngo<;~i I~ doi vai mo hinh suy giam
gid trf thai gian c6 the xay ra cdc muc
gid co phieu rat thap. Nha lt;~i rcmg c6
the m(Jt quyen chc;m ban kieu Chdu
Au se tang gia trf cua no khi thai gian
giamdi.
Ban quyen chqn ban
Nguai ban quyen chQn ban c6 trach nhi~m
mua co phieu cua nguai mua quyen chQn ban
o muc gia tht;ic hi~n. Nguai ban quyen chQn
ban c6 lqi nhu~n neu gia co phieu tang va vi
v~y quyen chQn ban khong duqc tht;ic hi~n,
trong truang hqp d6 nguai ban se giu hoan toan khoan phi. Neu gia co phieu
giam den muc quyen chQn ban duqc tht;ic hi~n, nguai ban quyen chQn ban hi
bu(>c phai mua co phieu v&i gia cao hdn gia tri thi truang cua n6. Doi v&i quyen
chQn ban kieu My, dieu nay di nhien c6 the dien ra tru&c ho~c vao h.lc dao hc,1n.
Phudng trlnh lqi nhu~n cua nguai ban quyen chQn ban la
Ban m(Jt quyen chc;m bdn Ia m(Jt chien
M;tc dau cd gid len co h;ti nhugn giai
ht;~n (phf quyen chc;m) va /an nhung
khoan Ia tiem nang cling giai ht;~n.
1t
= N p [Max(O,X- Sr)- P] vai Np < 0.
Xet truang hqp ddn gian cua m9t quyen chQn ban duy nhat, Np = -1. Lqi nhu~n
cua nguai ban la hlnh anh ttidng phan cua lqi nhu~n cua nguai mua:
1t
=-X+ ST+ p
7t=P
n~u ST< X
neuSr ~X
Hinh 6.12 minh hQa lqi nhu~n cua nguai ban quyen chQn ban v&i quyen chQn
ban thang 6 gia tht;ic hi~n 125 v&i muc phi $11.50. Lqi nhu~n tiem nang toi da cua
nguai ban la muc lo tiem nang toi da cua nguai mua - tuc la khoan phi quyen.
chQn, $1,150. Muc lo tiem nang toi da cua nguai ban la c6 gi&i hc,1n, nhung giong
nhu muc lqi nhu~n tiem nang toi da cua nguai mua, nola m(>t khoan tien rat l&n
- $11,350. Gia co phieu hoa von khi dao hc,1n ciing giong nhu trong truang hqp
cuaQ-ACADEMY
nguai mua-TOEIC
X- P,- IELTS
hay $113.50.
- CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
266 PHAN I QUYEN CHON
Hinh 6.12 Ban quyen chc;m ban
DCRB thang 7 gia thi,J'C hi~n 125; P=$11.50
2,000
1,500
1,000
500
0
ttl
co
'0
(500)
c::
<ctl· (1,000)
::J
..c.
c:: (1,500)
'5·
...J
(2,000)
(2,500)
(3,000)
(3,500)
LQ'i nhu~n t6i da = $1,150
-
(4,000~5
""-
E>~m
hila v6n l\li $113.50
Lo t6i da = $11,350
85
95
105
115
125
135
145
Gia c6 phillu khi dao h~h
155
165
175
Hinh 6.13 Ban quyen chc;m ban: Sl! khac bi~t gia thl!c hi~n ·
DCRB thang 6 gia thl,I'C hi~n 120, 125, 130
2,000
1,500
·1,000
5()()
~
~
c::
'§"
..c.
c::
§
. 0~------~----~~~~~----~~~------~-(500)
(1,000)
(1,500)
(2,000)
(2,500)
(3,000)
(3,500)
(4,000)
Gia thi,J'C hi~n cao hcm lam cho IQ'i nhu~n cao
hcm khi gia tang va lo nhi~u hcm khi gia gii3m
(4,500~5___;_...,....._
_
__.__
_..____,_____,__----L.,__...L..,___,_______.____;____,
Gia c6. phillu khi dao h~n
ll!a ch<;)n gia thl!c hi~n Hinh 6.13 so sanh IQ'i nhu~n cua ngueti ban quyen ch<;>n
ban doi v6'i cac muc gia thtjc hi~n khac nhau cua quyen ch<;>n ban thang 6. Muc
gia thtjc hi~n cao nhat 130, c6 muc phi quyen ch<;>n cao nhat va vi v~y c6 tiem
nang IQ'i nhu~n cao nhat. LQ'i nhu~n cao nhat Ia $1,425 va gia hoa von Ia 130 Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON 267
14.25 = 115.75. Tuy nhien, rui ro cua quyen
chQn nay la l&n nhat vi khi thi tntang gia
xuong thl muc lo ding se lCin han. Muc gia
thtjc hi~n thap nhat dong nghia v&i muc lqi
nhu~n toi da thap nhat - phi quyen chQn la
$925, nht:ing gia hoa von cling thap nhat, 120- 9.25 = 110.75- va c6 muc lo thap
nhat neu thi trt:iang gia xuong. M<)t lan nfta, ph<.1m vi gia thtjc hi~n l<.1i cho phep
nguai ban quyen chQn ban c6 nhieu ltja chQn ung vCii cac muc d<) rui ro va phan
bu rui ro mong dqi khac nhau.
Ban m¢t quyen ch9n ban vai muc gia
thtfc hi~n cao hdn c6/9i nhu~n t6i da
cao hdn nht.ing khoan Ia cung cao hdn
khi gia giam.
Llja chc;m thoi gian sCi huu Hlnh 6.14 so
sanh lqi nhu~n cua ngt:iai ban quyen chQn
ban ung v&i cac thai gian sCi hftu khac nhau.
Giong nhu nguai ban quyen chQn mua, nguai
ban quyen chQn ban lt.ta chQn thai gian sCi
hftu ngan han t<.1o ra lqi nhu~n nho han ho~c
ganh chiu m<)t muc lo l&n hdn doi voi mqt
muc gia co phieu cho trzioc nao d6. Dieu nay xay ra bCii vi nguai ban mua l<.1i quyen
chQn ban trt:i&c khi dao h<.1n phai tra m<)t phan gia tri thai gian con l<.1i. Tuy nhien,
lqi the cua nguai ban Ia v&i thai gian sCi hftu ngan, xac suat xay ra cac bien d<)ng
gia l&n va bat l<,1i se nho han nhieu. M<)t Ian nfta, stj ltja chQn thai gian nam gift
ph\1 thu<)c vao dtj bao ve gia thi trt:iang va khoang thai gian rna theo mong dqi cua
ngt:iai ban, dtj bao d6 se con chinh xac.
Vai gia co phieu cho tnlac, vi th€ ban
quyen ch9n ban dt19c giulau hdn, gia
trj thai gian mat di cang nhieu va 19i
nhu~n cang cao. £J6i vai quyen ch9n
ban kieu Chdu Au, toe d¢ng nay bi dao
ngt19C khi gia CO phieu thap.
V&i gia co phieu cho tru&c, vi the ban quyen chQn ban duqc gift lau han, gia tri
thai gian mat di cang nhieu va l<,1i nhu~n cang cao. Doi v&i quyen chQn ban kieu
Chau .Au, tac d<)ng nay hi dao ngt:i<JC khi gia co phieu thap.
Hlnh 6.14 Ban quyen chQn ban: Thai gian sd huu khac nhau
DCRB thang 6 gia thl,l'c hi~n 125, P = $16.60
co
iO
!.2c:
cn:Jo
::J
.£:.
c:
:§-
2,500
2,000
1,500
1,000
500
0
(500)
(1,000)
(1,500)
(2,000)
(2,500)
(3,000)
(3,500)
(4,000).
75
Q-ACADEMY
Vai gia c6 phillu cho truac, vi thll dU'Q'c giQl lau
han, gia t~ thai gian mltt di cang nhi~u va IQ'i
nhu~n can~ cao; tuy nhiem, ngoi;li I~ c6 thl! xay
ra khi gia co phillu thltp.
85
95
105
115
125
135
145
Gia c6 phil!u cu6i thai gian sa hQlu
155
165
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
175
ONTHISV.COM
268 PHAN I OUYEN CHON
Hlnh 6.15 Tom tat cac do thj ICJi nhu~n doi voi cac vj the du'CJC gilt den khi dao h~n
(a) Giao djch quy~n chQn mua
Mua quy~n chQn mua
Ban quy~n chQn mua
(b) Giao djch quy~n chQn bfm
Mua quy~n chQn ban
Ban quy~n chQn ban
(c) Giao djch c6 phil!u
Muac6 phi~u
Ban kh6ng c6 phi~u
Doi voi cac quyen chQn ban kieu Chau Au, chung ta thay rang voi muc gia co
phieu thap, mo hinh suy giam gia tri thdi gian c6 st;t dao ngtiQ'C. Voi cac quyen chQn
ban kieu My, ngtidi ban phcli can th~n voi kha nang chung se dtiQ'C tht;tc hi~n sam.
Cho den luc nay chung ta da nghien cuu tat ca cac chien ltiQ'C don gian ve mua
co phieu, ban khong co phieu, mua quyen chQn mua, ban quyen chQn mua, mua
quyen chQn ban va ban quyen chQn ban. Hlnh 6.15 tong hQ'p do th! lqi nhu~n cua
cacQ-ACADEMY
chien ltiQ'C nay.
Chung co the dtiQ'C xem la cac khoi nha cao tang co ban c6
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON 269
the duqc ket h<;tp l~i v&i nhau de xay dt,tng eac chien luqc khac. Th~t ra, tat d. cac
chien luqc con l~i deu la eac ket h<;tp cua nhung chien luqc don gian nay. Phan con
l~i trong chuang nay se nghien diu cac chien luqc ket h<;tp quyen ch<;>n mua va co
phieu, quyen chQn ban va co phieu, tai t~o quyen ch<;>n ban tU co phieu va quyen
ch<;>n mua, va tai t~o quyen chQn mua tU co phieu va quyen chQn ban.
l3
QUYEN CHQN MUA VA CO PHIEU:
QUVEN CHON
. MUA DliOC
. PHQNG NGO'A
Chuang 4 da cho thay co the t~o ra m{>t danh m\lc phong ngi:la phi rui ro bang
each mua co phieu va ban quyen ch<;>n mua. So quyen ch<;>n mua duqc ban ph<H
l&n han so co phieu, va tY 1~ phong ngua phil h<;tp phai duqc duy tri trong suot
thdi gian sa huu. M{>t chien lu<;tc don gilm han nhung co rui ro thap la ban m{>t
quyen ch<;>n mua ling v&i moi co phieu dang sa huu. M~c du chien lu<;tc nay kh6ng
phai la phi rui ro, no da lam giam rui ro cua vi~c chi sa huu co phieu. No ciing la
m{>t trong so eac chien luqc pho bien nhat cua eac nha kinh doanh quyen chQn
chuyen nghi~p. M{>t nha dau tu tht,tc hi~n chien luqc nay duqc g<;>i laban m{>t
quyen ch<;>n mua duqc phong ngua.
Can nh& rang chung ta da nghien cuu quyen ch<;>n mua kh6ng duqc phong ngi:la
trong do nha dau tu ban m{>t quyen ch<;>n mua doi v&i m{>t co phieu rna ngudi do
kh6ng sa huu. Chung ta da thay rui ro la kh6ng co gi&i h~n. Tuy nhien, neu nglidi
kinh doanh quyen chQn sa huu co phieu, se kh6ng con rui ro phai mua no tren
th! trudng v&i m{>t muc gia co the kha cao. Neu quyen ch<;>n mua duqc tht,tc hi~n,
nha dau tu chi phai chuyen giao co phieu. Dung tren m{>t quan diem khac, nguC1i
sa huu co phieu rna kh6ng ban quyen ch<;>n g~p phai m{>t rui ro dang ke cua vi~c
gia co phieu giam xuong. Bang each ban m{>t quyen ch<;>n mua doi v&i co phieu do,
nha dau tli da lam giam rui ro giam gia. Neu gia co phieu giam dang ke, khoan lo se
duqc giam b&t bai phi quyen ch<;>n nh~n duqc tit vi~c ban quyen ch<;>n mua. M~c du
trong th! trlidng gia len quyen chQn co the duqc thtjc hi~n va nglidi sa huu co phieu
se phai chuyen giao co phieu, co nhieu each de lam giam kha nang nay. Chung ta se
xem xet nglidi ta thtjc hi~n dieu do nhu the nao aphan sau.
Vi chung ta da nghien cuu eac chien luqc mua co phieu va ban quyen ch<;>n
mua, xac d!nh lqi nhu~n cua chien luqc quyen chQn mua duqc phong ngua la kha
don gian: chung ta chi can c{>ng hai phuong trinh lqi nhu~n cua hai chien luqc do
l~i v&i nhau. Vi v~y,
1t
= Ns(ST -S0 )+ Nc[Max(O,ST -X)-C]
v&i Ns > 0, Nc < 0 vaNs=- Nc.
Dieu ki~n cuoi cung, Ns =- Nc, qui d!nh C\1 the rang so quyen chQn duqc ban
phai bang v&i so co phieu duqc mua. Xet trudng hqp cua m{>t co phieu va m{>t
quyen chQn, Ns = 1, Nc = -1.
Phuong trinh lqi nhu~n la:
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
270 PHAN I OUYEN CHON
1t =
ST -S 0 - Max(O,ST- X)+ C
Neu quyen chQn ket thuc (J tr~ng thai ki~t gia OTM; khoan lo cua co phieu se
du<;tc giam di nhO' phi quyen chQn. Neu quyen chQn ket thuc &tr~ng thai cao gia
ITM , n6 se dti<;tc thl,tc hi~n va co phieu se du<;tc chuyen giao. Dieu nay se lam giam
muc l<;ti nhu~n cua co phieu. Cac ket qua nay dti<;tc tom tat nhu sau:
1t =
n~u ST~X
n~u ST> X
Sr- So+ C
n=~-~-~+X+C=X-~+C
Ltiu yrang trong trtiO'ng h<;tp quyen chQn mua ket thuc (J tr<;1ng thai ki~t gia OTM,
l<;ti nhu~n tang theo moi dola rna gia co phieu khi dao h<;ln cao hon gia mua co
phieu ban dau. Trong truO'ng h<;tp quyen chQn ket thuc &tr<;1ng thai cao gia ITM,
l<;ti nhu~n khong hi anh hu&ng b&i gia co phieu khi dao h<;ln.
Cac ket qua nay du<;tc minh hQa trong
M(Jt quyen chc;m mua dl.lr;Jc phOng
6.16 doi v&i quyen chQn mua co phieu
hlnh
ngua se giam khoan /o khi c6 phieu
DCRB thang 6 gia thl,tc hi~n 125 du<;tc ban v&i
giam gid nhung khong c6 lr;Ji khi gid
tang.
muc phi $13.50. DtiO'ng V<;lCh dut quang la lQ'i
nhu~n cua vi~c chi sd huu co phi€u don gian.
Luu y rang quyen chQn mua du<;tc phong ngiia c6 m<)t khoan lo nho khi gia ghim
nhung tii bo quyen l<;ti tang gia va c6 gia hoa von thap hon. L<;ti nhu~n toi da dien
ra khi gia co phieu l&n hon gia thl,tc hi~n, l<;ti nhu~n nay la X - So + C, trong vi
dt,I nay la 100{125 - 125.94 + 13.50) = 1,256. Khoan lo toi da dien ra khi gia co
Hlnh 6.16 Quyen chc;m mua duc;sc phong ngua
DCRB thang 6 gia thl,l'c hi~n 125; C=$13.50; S0=$125.94
6,000
5,000
4,000
3,000
-co
LQ'i nhu~n t6i da = $1,256
2,000
Ill
!E.
1,000
ceo-
0
c:
(1,000)
c:
:::::1
.J::.
·s.
...J
(2,000)
8il!m hoa v6n ~i $112.44
(3,000)
(4,000)
(5,000)
(6,000)
75
Q-ACADEMY
85
95
105
115
125
135
145
155
165
Gia c6 phi~u khi dao h<;~n
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
175
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON 269
the dti<JC ket h<Jp l~i vai nhau de xay dt;ing eac chien lti<JC khac. Th~t ra, tat ca cac
chien lti<JC con l~i deu la eac ket h<Jp cua nhung chien lti<JC ddn gian nay. Phan con
l~i trong chtidng nay se nghien CUU cac chien lti<JC ket h<Jp quyen chQn mua va CO
phieu, quyen ch<;>n ban va co phieu, tai t~o quyen ch<;>n ban tu co phieu va quyen
ch<;>n mua, va tai t~o quyen ch<;>n mua tu co phieu va quyen ch<;>n ban.
II QUYEN CHQN MUA VA co PHIEU:
QUYEN CHON
. MUA DIIOC
. PHONG NGO'A
Chttdng 4 da cho thay co the t~o ra m9t danh m1,1c phong ngua phi rui ro bang
each mua co phieu va ban quyen ch<;>n mua. So quyen ch<;>n mua dti<JC ban phai
Ian hdn so co phieu, va tY 1~ phong ngua phil h<Jp phai dti<JC duy tri trong suot
thai gian sa huu. M9t chien lti<Jc ddn gian hdn nhung c6 rui ro thap la ban m9t
quyen ch<;>n mua ung vai moi co phieu dang SCJ huu. M~c du chien lti<JC nay khong
phai la phi rui ro, n6 da lam giam rui ro cua vi~c chi SCJ huu co phieu. N6 cling la
m9t trong so eac chien lti<Jc pho bien nhat cua eac nha kinh doanh quyen ch<;>n
chuyen nghi~p. M9t nha dau tti tht;ic hi~n chien lti<Jc nay dti<Jc g<;>i la ban m9t
quyen ch<;>n mua dti<Jc phong ngua.
Can nha rang chung ta da nghien cuu quyen ch<;>n mua khong dti<Jc phong ngi:ia
trong d6 nha dau tti ban m9t quyen ch<;>n mua doi vai m9t co phieu rna nguai d6
khong SCJ huu. Chung ta da thay rui ro la khong c6 giai h~n. Tuy nhien, neu ngttai
kinh doanh quyen chQn SCJ huu CO phieu, se khong con rui ro phai mua n6 tren
thi trtibng vai m9t muc gia c6 the kha cao. Neu quyen ch<;>n mua dti<Jc tht;ic hi~n,
nha dau tti chi phai chuyen giao co phieu. Dung tren m9t quan diem khac, ngttai
s(J huu co phieu rna khong ban quyen ch<;>n g~p phai m9t rui ro dang ke cua vi~c
gia co phieu giam xuong. Bang each ban m9t quyen ch<;>n mua doi vai co phieu d6,
nha dau tti da lam giam rui ro giam gia. Neu gia co phieu giam dang ke, khoan lo se
dti<Jc giam bat b&i phi quyen ch<;>n nh~n dti<Jc tu vi~c ban quyen ch<;>n mua. M~c du
trong thi trtibng gia len quyen chQn CO the dti<JC tht;ic hi~n va ngtibi SCJ huu CO phieu
se phai chuyen giao co phieu, c6 nhieu each de lam giam kha nang nay. Chung ta se
xem xet ngtibi ta tht;ic hi~n dieu d6 nhti the nao (J phan sau.
Vi chung ta da nghien CUU eac chien lti<JC mua CO phieu va ban quyen chQn
mua, xac dinh l<Ji nhu~n cua chien lti<Jc quyen ch<;>n mua dti<Jc phong ngua la kha
ddn gian: chung ta chi can CQng hai phtidng trinh l<Ji nhu~n cua hai chien lti<JC d6
l~i vai nhau. Vi v~y,
n
= Ns(Sr -S0 ) + Nc[Max(O,Sr- X) -C]
v6i Ns > 0, Nc < 0 vaNs = - Nc.
Dieu ki~n cuoi cung, Ns =- Nc, qui dinh C\1 the rang so quyen ch<;>n dti<Jc ban
phai bang vai so co phieu dti<Jc mua. Xet trtibng h<Jp cua m<)t co phieu va m<)t
quyen ch<;>n, Ns = 1, Nc = -1.
Phtidng trinh l<Ji nhu~n la:
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
270 PHAN I QUYEN CHON
1t =
ST - S0
-
Max(O,ST -X)+ C
Neu quyen chQn ket thuc a tr~ng thai ki~t gia OTM; khoan lo cua co phieu se
duqc giam di nha phi quyen chQn. Neu quyen chQn ket thuc a tr<;mg thai cao gia
ITM , n6 se duqc thljc hi~n va co phieu se duqc chuyen giao. Dieu nay se lam giam
muc lqi nhu~n cua co phieu. Cac ket qua nay duqc tom tat nhu sau:
1t =
ST- So+ C
n=~-~-~+X+C=X-~+C
n~u ST:SX
n~u ST> X
Luu y rang trong trliang hqp quyen chQn mua ket thuc a tr~ng thai ki~t gia OTM,
lqi nhu~n tang theo moi dola rna gia co phieu khi dao h~n cao hdn gia mua co
phieu ban dau. Trong truang hqp quyen chQn ket thuc a tr~ng thai cao gia ITM,
lqi nhu~n khong bi anh huang bai gia co phieu khi dao h;;tn.
Cac ket qua nay duqc minh h<;>a trong
hinh 6.16 d6i v6'i quyen ch<;>n mua co phieu
lo co
se
DCRB thang 6 gia tht,tc hi~n 125 duqc ban v6'i
muc phi $13.50. Duang v;;tch dut quang Ia lqi
nhu~n cua vi~c chi
huu co phieu ddn gian.
Luu yding quyen ch<;>n mua duqc phong ngua c6 m9t khoan 16 nho khi gia giam
nhung tu bo quyen lqi tang gia va c6 gia hoa von thap hdn. Lqi nhu~n toi da dien
ra khi gia co phieu 16'n hdn gia tht,tc hi~n, lqi nhu~n nay Ia X - So + C, trong vi
dv nay la 100(125 - 125.94 + 13.50) = 1,256. Khoan lo toi da dien ra khi gia co
M¢t quyen ch9n mua duqc phOng
ngua
gicim khocin
khi
phieu
gicim gid nhllng kh6ng c6 /qi khi gid
tdng.
sa
Hlnh 6.16 Quyen chc;m mua du'c;tc phong ngua
DCRB thang 6 gia thl,l'c hi~n 125; C=$13.50; S0=$125.94
6,000
5,000
4,000
3,000
-co
LQ'i nhu~n t6i da = $1,256
2,000
(13
!8.
c
c(l]o
::J
.c
c
'&
....J
.;
Mua c6 phi~u
.;"'
,."'
.;
.;
.;
.;
.;
,. ,. "'
.;
.;
1,000
0
(1,000}
(2,000}
Bi~m hoa v6n tG!i $112.44
(3,000}
(4,000}
(5,000}
(6,000}
75
85
95
105
115
Gia c6
Q-ACADEMY
125
135
145
phi~u khi dao h<;m
155
165
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
175
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON 271
phieu khi dao h~n h\ 0. Trang tn.i<1ng hqp d6, lqi nhu?n chinh la- So+ C, tlic la
100(-125.94 + 13.50) = -11,244 ..
M<)t so nha dau tli se quan tam den van de lqi nhu?n khi tang gia hi giai h~n.
Tuy nhien, can xet thay ding khi d~t duqc muc lqi nhu?n toi da, $1,256la cy suat
sinh l<Ji: han 11% so vai ghi tri ban dau cua v! the (gia co phieu $125.94 tru phi
quyen ch<;>n $13.50). Ty suat sinh lqi nay dien ra trong th<1i gian 1 thang. Di nhien,
bat cil muc sinh lqi nao a tren muc gia co phieu $125 hi mat di nhung m9t tY suat
sinh lqi toi da 11%/1 thang se thu<1ng duqc xem Ia rat tot, d~c bi~t vai muc rui ro
cua vt the thap han rui ro cua vj the chi hfiu co phieu.
sa
Gia co phieu hoa von xay ra khi lqi nhu?n bang 0. Dieu nay xay ra khi quyen
ch<;>n mua ket thuc atr~ng thai ki~t gia OTM. Cho lqi nhu?n bang odoi vai tru<1ng
hqp quyen ch<;>n mua ki~t gia OTM,
1t
= Sr* - S0 + C = 0
va giai ph liang trinh tim ta duqc gia hoa von
Diem hoa von a day la 125.94- 13.50 = 112.44. Vai bat cil muc gia co phieu nao
cao han $112.44, chien luge quyen ch<;>n mua nay se mang l~i lqi nhu?n. M9t each
khac de xem xet tru<1ng hqp nay Ia quyen ch<;>n mua duqc phong nglia se c6 lqi
nhu?n a bat cu muc gia co phieu nao khi dao h~n giam cho den muc $112.44. Vl
v?y, quyen ch<;>n mua duqc phong ngua se c6lqi nhu?n giam dan cho den khi muc
gia co phieu giam gan 11%. Sa huu co phieu rna kh6ng c6 stj bao v~ cua quyen
ch<;>n mua se chi mang l~i lqi nhu?n khi gia co phieu a tren muc $125.94, muc ghi
co phieu hi~n t~i.
Llfa chQn gia thlfc hi~n Ngu<1i ban quyen
ch<;>n mua duqc phong ngua c6 the h;ta ch<;>n
de quyen ch<;>n vai gia thtjc hi~n khcic nhau.
Hlnh 6.17 minh h<;>a cac do thi lqi nhu?n cua
se
chien htqc quyen ch<;>n mua c6 phong ngua su
d1,mg quyen ch<;>n mua DCRB thang 6 v&i cac
mile gia thtjc hi~n 120, 125 va 130. Vl quyen ch<;>n mua c6 mile gia thtjc hi~n cao
nhat 130, c6 phi quyen ch<;>n - duqc dung de bu dap khi co phieu giam gia - la
thap nhat nen n6 cung cap khoan tien it nhat de bao v~ ngubi ban quyen ch<;>n
mua c6 phong ngua. Tuy nhien, n6 cii.ng c6 tiem nang thu lqi nhu?n Ian nhat, vl
gia thtjc hi~n cao cho phep ngubi ban nh?n duqc m9t khoan tien Ian han cho co
phieu neu quyen ch<;>n duqc thtjc hi~n. Trang vi dv nay, quyen ch<;>n mua gia thtjc
hi~n 130 c6lqi nhu?n cao nhat la 100(130- 125.94 + 11.35) = 1,541. Gia hoa von
Ia 125.94- 11.35 = 114.59. Muc lqi nhu?n thap nhat, ling vai khi gia co phieu khi
dao h~n lao, la 100(-125.94 + 11.35) = -11,459.
M9t quyen chc;m mua dtlc;fc phOng
ngua vai m9t muc gia thl/c hi~n thap
hdn cung cap khQ nang btio v~ cao
hdn khi gia giam nhtfng lc;li nhu¢n toi
. · da thap hdn khi gia tang.
Vai m9t muc gia cho trliac, quyen ch<;>n mua duqc phong ngua nam gifi cang
lau, gia tr! thai gian mat di cang nhieu va lqi nhu?n d~t duqc cang Ian.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
272 PHAN I OUYEN CHON
Hinh 6.17 Quyen ch<;m mua dliQ'c phong ngua: Gia thvc hi~n khac nhau
DCRB thtmg 6 gia thl,l'c hi~n 120, 125, 130
2,000
125
1,500
1,000
120
500
nl
0
iO
(500)
c
(1,000)
::J
(1,500)
10
c(Oo
.s:::.
c
'5·
....J
M¢t mll'c gia thl,l'c hien thiflp hO'n t9o
ra mll'c bao khi gia giam cao hO'n
nhuong d6i h;~i Ia IQ'i nhu~n thif!p hO'n
khigiatang
ve
(2,000)
(2,500)
(3,000)
(3,500)
(4,000)
(4,500)75
85
95
105
115
125
135
145
155
165
175
Gia c6 phi~u khi dao h<;m
NgliQ'C 19i, quyen chQn c6 gia thtjc hi~n thap nhat, 120, cung cap mile bao v~
cao nhat. Vi n6 c6 phi quyen chQn cao nhat, muc bu dap khi gia giam ciing cao
han. Tuy nhien, neu gia co phieu tang va quyen chQn mua dliQ'C thljc hi~n, ngliai
ban se nh~n duqc m9t mile gia thap han cho co phieu. Mile lqi nhu~n t6i da la
100(120- 125.94 + 15.40) = 946. Gia co phieu hoa von la 125.94- 15.40 = 110.54.
Muc lQ'i nhu~n thap nhat, xay ra khi gia co phieu khi dao h9n la 0, la 100( -125.94
+ 15.40) = -11,054.
Ban m9t quyen chQn mua duQ'c phong ngua v6'i muc gia thljc hi~n thap nhat la
h;ia ch<;>n mang tinh bao thu nhat, vi muc lo khi co phieu giam gia la thap nhat; tuy
nhien, mile tang khi co phieu Umg gia ciing thap han. Ban m9t quyen chQn mua
c6 phong ngua v6'i muc gia thljc hi~n cao nhat la chien lliQ'c m9o hiem han, vi l<;ti
nhu~n tiem nang khi gia co phieu tang la 16'n han nhling muc bao v~ khi gia giam
thi thap han. Bat chap muc gia thtjc hi~n dliQ'c ltja chQn, ban m9t quyen chQn mua
du<;tc phong ngua it rui ro han nhieu so v6'i vi~c chi sb huu co phieu. Phi quyen
chQn mua, bat ke la 16'n hay nho, lam giam b6't muc lo cua ngliai sb huu co phieu
khi thi truang gia xu6ng.
Vai gid c6 phieu cho tnJac, quyen
chc;m mua dl.lqc phOng ngua dl.lqc
nam giif cang /au, gid tri thai gian
mat di cang nhieu Vel fqi nhu(ln cang
cao.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA
so huu
Hinh 6.18 minh
hQa quyen chQn mua duQ'c phong ngua thang
6 gia thljc hi~n 125 va vi the dliQ'C dong trli6'c
khi dao h9n. M9t Ian nua m6 hinh BlackScholes-Merton du<;tc su dt.mg de u6'c tinh
gia tri
chQn nhli
m6 ta b phan trli6'c.
- ROAD
TO quyen
BIG 4 - TOOLS
FOR ANALYSTS
Llfa chc;m thai gian
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON 273
Hinh 6.18 Quyen chc;m mua duc;tc phong ngua: Thai gian sa hCtu khac nhau
DCRB thang 7 gia thl,l'c hi~n 125; C= $18.60
2,000
1,500
1,000
500
0
(500)
(1,000)
Voi gia oo phieu cho truoc, thai gian
hCPu vj th~ cang dai thi gia t~ thai
gian cang mat dan va IQ'i nhu~n cang
cao
(1,500)
sa
(2,000)
(2,500)
(3,000)
(3,500)
(4,000)75
85
95
105
115
125
135
Gia c6 phi~u cu6i thai gian
145
155
165
175
sa hCPu
Thai gian sCi huu ngan nhat, T 11 tlidng ung v&i vi~c dong vi the vao ngay 4/6, co
lqi nhu~n thap nhat vai muc gia co phieu cho tntac. Dieu nay xay ra vi nguai ban
dong vi the bang each mua l<,ti quyen chQn mua. Neu quyen chQn van con thai
h<,tn, nguai ban phai mua l<,ti m(>t s6 gia tri thai gian. Neu m(>t thai gian sCi huu
dai hdn dli<Jc su dt,mg, gia tri thai gian con l<,ti, gia tri rna phai duqc mua l<,ti, se
thap hc1n. Neu quyen chQn duqc nam giU cho den khi dao h<,tn, se khong con gia
tri thai gian phai mua l<,ti.
Co phai dieu nay co nghia la nguai ban quyen chQn mua duqc phong ngua nen
chQn thai gian sCi huu dai? Khong nhat thiet phai nhu v~y. M(>t lan nua, h;ta chQn
phv thu(>c vao dt,i bao cua ngliai ban quyen chQn mua duqc phong ngua ve gia
co phieu va khoang thai gian ung v&i dl,i doan nay. Nha dau tli co the kiem duqc
lqi nhu~n cao hc1n bang each giU nguyen vi the cho den khi dao h<,tn, nhung thai
gian sCi huu dai nhu v~y cling t<,to cho gia co phieu nhieu thai gian hc1n de giam
xu6ng. Thai gian sd huu ngan lam tang kha nang gia co phieu se khong bien d(>ng
nhieu, va cling co the mang l<,ti lqi nhu~n nhieu hdn cho nguai ban quyen chQn
mua duqc phong ngua.
Mqt so ltiem chung can xem xet ltoi voi quyen chqn mua ltu'c;tc phong ngU'a
Nhu da de c~p tru&c day, ban quyen chQn mua duqc phong ngua la m(>t chien
lti<JC rat quan trQng cua eac nha kinh doanh quyen chQn chuyen nghi~p. Dieu nay
la b&i vi day la m(>t chien luqc rui ro thap - rui ro thap hc1n nhieu so v&i chi mua
quyen chQn ho~c co phieu. Cling da co eac nghien cuu cho thay ban quyen chQn
mua du<;1c phong ngua dem l<,ti lqi nhu~n nhieu hdn la chi mua quyen chQn. Dieu
nay co the se lam cho ngliai ta tt;i hoi t<,ti sao mQi nguai khong ddn gian chi can
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
274 PHAN I QUYEN CHON
LIEN KET
Alpha va Quyen chqn mua Clu'f1C phong ngua
Chien luge quyen ch<;>n mua dugc phong
.ngua bang vi~c mua hgp dong quyen chQn
voi vi~c mua mc;>t co phh~u c6 the! dugc rna
r(>ng voi m(>t danh mt,~c co phieu nhula chi
so S&P soo. Nhieu nha qulm trj danh mvc
dugc do Iuong bai thanh qua cua hQ lien
quan den mc;>t thj truong r¢ng lon dugc do
Iuong giong nhu chi so S&P soo. Giong nhu
chung ta se thay trong chuang 11, ty suat
sinh lgi phi h~ thong phan anh thanh qua
dau tu vugt qua va tren muc rui ro lien
quan den nhan to h~ thong ho~c nhan to
de? lon thj truong dugc gQi Ia alpha.
a
MQt each de thl! t9o ra alpha d6 Ia bang
each mua hgp dong quyen chQn mua.
Giong nhu dugc thao lu~n trong chuang
nay, mua quyen chQn mua c6 muc rui ro
thap han cua danh mt,~c chung khoan ca
f>ieu nay cCmg c6 the Ia gia tang ty suat sinh
lgi, do d6 t9o ra alpha duang.
sa.
Trong ly thuyet, gia quyen chQn mua
hi~n t9i dugc xac djnh bang each nghien
cuu cac ca hc?i kinh doanh chenh l~ch gia
va kh6ng CO Slf bat hoan hao cua thj truong.
Trong thlfc hanh, gia cua m(>t quyen chQn
mua c6 the bj anh huang bai m(>t lo9t cac
nhan to, bao gam Slf Ua thfch CUa nha dau
tu doi voi vi~c thanh toan chik chan cGng
nhu ky VQng cua nha dau tu Ve tfnh bat on
cua co phieu. Khi nhu cau cho vi~c thanh
toan doi voi mc;>t vj the mua hgp dong
quyen chQn mua tang len, gia quyen chQn
mua se tang va nguoi ban quyen mua se
nh~n dugc muc phf cao han. Do d6, c6 mc;>t
moi lien ket trlfc tiep giG'a Slf yeu thfch cua
nha dau tu ve van de thanh toan tU m(>t vj
the mua quyen chQn mua va thu nh~p dugc
t9o ra tu vi~c ban quyen chQn mua dugc
phong ngua.
Gia cua mc;>t quyen chQn mua cGng
dugc t90 nen bai dQ bat on ky VQng. Voi
muc dQ bat on cang cao thl gia cua quyen
chQn mua cang cao. Tuy nhien, muc d(> bat
on ky VQng kh6ng phai Ia muc d(> bat on
th~t Slf. Neu nha dau tu danh gia dQ bat on
qua cao thi hQ se tra tien qua cao de mua
quyen chQn mua. Bai v~y, nguoi ban quyen
chQn mua se c6 lgi nhu~n tU vi~c danh gia
cao tfnh bat on.
.
Do d6, ty suat sinh lgi tang them dugc
t9o ra bai chien luge hgp dong quyen chQn
mua dugc phong ngua c6 the de dang thay
doi qua thai gian khi rna slf ua thfch thanh
toan Cl,l the! cua nha dau tu thay doi cGng
nhuuoc tfnh cua nha dau tu ve de? bat on.
ban quyen chQn mua dtiqc phong ngua. Hien nhien, neu dieu d6 xay ra gia cua
cac quyen chQn mua se giam nit thap lam cho chien luqc nay khong con hap dan
nua. Hi~u qua rat tot cua vi~c ban quyen chQn mua duqc phong ngua thti<'1ng la
do cac nghien CUll da duqc tht;tc hi~n trong cac nam rna quyen chQn niem yet con
la dieu m&i me. Nhung ngu<'1i Icy ct;tu trong linh vt;tc nay deu dong tinh rang cong
chung da mua m<)t each say Stia cac cong C\,1 mdi Vl xem chung la phuong thuc re
va hap dan de thu thach v&i thi tru<'1ng. Rat it ngu<'1i chu y xem li~u quyen chQn
mua c6 dtiqc djnh gia phil hqp khong. Th?t ra, luc d6 ban than cac ly thuyet ve
djnh gia quyen chQn con trong giai do<_ln mdi hinh thanh, va ngtidi ta biet rat it
ve djnh gia quyen chQn. Nhu cau cua cong chung, c<)ng v&i st;i thieu hieu biet, gan
nhu da lam cho gia quyen chQn mua cao m<)t each gia t<_lO va dem den nhung mon
lqi nhu?n l&n cho nhung ngu<'1i ban quyen chQn thong minh trong nhung nam
d6. M~c du khong c6 nhung nghien diu tliong tt;i trong cac nam gan day, gan nhu
hi~u qua rat tot d6 se khong the duy tri.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON 275
Nguoi ta thuong tin ding ban quyen chQn mua duqc phong ngita la m9t each
de kiem them lqi nhu~n ph\1 tr9i tit co phieu. Tuy nhien, ban m9t quyen chQn
mua d~t nguoi sCi hfiu co phieu tru6'c kha nang phcli ban co phieu d6 vao m9t thoi
diem khong thu~n l<Ji ho~c khong phu h<Jp. Neu gia co phieu tang len, nguoi ban
quyen chQn mua du<Jc phong ngita se khong the tham gia chia pharr l<Ji nhu~n do
tang gia va co phieu gan nhu se du<Jc mua bang each thtjc hi~n quyen chQn. Tuy
nhien, neu quyen chQn du<Jc thljc hi~n s6'm, nguoi ban se khong g~p phai dieu
gi toi t~ xet tren phuang di~n tai chinh. L<Ji nhu~n se van laX- So+ C, muc lqi
nhu~n ky vQng toi da khi dao h~n. Th~t ra, nguoi ban se giau c6 han vi khoan tien
nay duqc tra tru6'c khi dao h~n.
Gia dtnh rang nguoi ban quyen chQn mua duqc phong ngita khong muon mat
co phieu do vi~c thljc hi~n quyen chQn. M9t each de toi thieu h6a kha nang thljc
hi~n laban m9t quyen chQn mua (J m9t muc gia thljc hi~n cao de cho quyen chQn
chim sau vao tr~ng thai ki~t gia DOTM. Dieu nay lam giam kha nang quyen chQn
ket thuc (J tr~ng thai cao gia ITM. Gia dinh rang gia co phieu bat dau tang va c6
ve nhu quyen chQn mua ki~t gia OTM se tn1 thanh cao gia ITM va vi v~y lam
tang kha nang thtjc hi~n quyen chQn. Nguoi ban quyen chQn khi d6 c6 the mua
l~i quyen chQn mua va ban m9t quyen chQn mua m6'i v6'i muc gia thljc hi~n cao
han, m9t chien lu<Jc gQi la xoay vong len. Neu gia co phieu tiep t\IC tang, nguoi ban
c6 the mua l~i quyen chQn mua m6'i va ban m9t quyen chQn mua khac v6'i m9t
muc gia thtjc hi~n con cao han nfia. V6'i hanh vi nay, nguoi ban quyen chQn mua
du<Jc phong ngita da thiet l~p m9t vi the rna gia thljc hi~n luon luon di tru6'c gia
co phieu. Ml.IC tieu cua chien lu<Jc nay Ia tranh vi~c thljc hi~n quyen chQn va gifi
cho co phieu van nam trong danh ffi\IC. Dieu nay c6 the quan trQng doi v6'i nhung
ai muon gill m9t solo~i co phieu nhat dinh vi nhieu ly do khac nhau. Diem bat lqi
cua chien lu<Jc nay la gia thvc hi~n cao c6 nghia Ia phi quyen chQn thap han va it
bao v~ han khi gia giam. Dong thoi, chi phi giao dich cua eac giao dtch xoay vong
thuong xuyen cling se cao han. Cac nhan to nay c6 the dugc dem so sanh v6'i slj
bat lgi cua vi~c thljc hi~n quyen chQn va muc d9 san sang tit bo quyen chQn cua
nha dau tu.
Rat nhieu nha dau tu c6 to chuc cling su dl.lng chien luge ban quyen chQn mua
du<Jc phong ngita. Nhfing nha dau tu sCJ hfiu eac danh ffi\IC co phieu rat 16'n v6'i kY
VQng Se thu du<JC gia trt nho nay thuong tin rang hi~U qua cua danh ffi\IC CUa hQ
se dugc cai thi~n neu hQ ban quyen chQn mua doi v6'i nhfing co phieu minh dang
sCi hfiu. Nhung ban quyen chQn mua duqc phong ngita - hay bat ky chien lu<Jc
nao khac - khong the la canh cong dan den slj giau sang khong c6 gi6'i h~n. Thljc
tela, Vi~c nay CO kha nang dan den giam tf SUat sinh l<Ji VQng cua danh ffi\IC Vi
n6 lam giam rui ro. Vi v~y, n6 nen du<Jc xem la chien lu<Jc lam giam rui ro han la
chien lu<Jc nang cao lgi nhu~n.
q
Nhu m9t nguoi nao d6 c6 the tu&ng tu<Jng, doi l~p cua m9t vt the mua co
phieu/ ban quyen chQn mua la mua quyen chQn mua de bao v~ m9t vt the ban
khong co phieu. Ket qua thu dugc tit chien lu<Jc nay la hinh anh tuang pharr cua
ket qua cua chien lu<Jc quyen chQn mua du<Jc phong ngita. Chung ta se nghien
cuu chien luge nay trong van de cuoi chuang.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
276 PHAN I OUYEN CHON
M(>t chien h.tqc quyen chqn khac c6 the duqc su d~:mg de lam giam rui ro cua
vi~c sCi huu co phieu la quyen chQn ban bao v~ - chu de trong phan ke tiep.
I
QUVEN CHQN BAN VA CO PHIEU- QUYEN CHQN BAN BAO V~
Nhu da trinh bay trong phan tren, nguO'i sCi huu co phieu muon duqc bao v~ doi
v6'i vi~c gia co phieu giam c6 the chqn each ban m(>t quyen chqn mua. Trong m(>t
thi trtiO'ng gia len, co phieu gan nhu se duqc mua l<].i bang each thljc hi~n quyen
chqn. M(>t each de nh~n duqc slj bao v~ trt16'c thi trtiO'ng gia xuong va van c6 the
chia phan lqi nhu~n trong m(>t thi trtiO'ng gia len la mua m(>t quyen chqn ban bao
v~; nghia la dau tti chi don gian mua co phieu va mua m(>t quyen chqn ban. Quyen
chqn ban cung cap m(>t muc gia ban toi thieu danh cho co phieu.
Phuong trinh lqi nhu~n cua quyen chqn ban bao v~ duqc thiet l~p bang each
c(>ng hai phtiong trinh lqi nhu~n cua chien ltiqc mua co phieu va chien ltiqc mua
quyen chqn ban. Til d6 chung ta duqc:
1t
= Ns(ST -S0 )+ Np[Max(O,X -ST )- P]
vai Ns > 0, Np > 0, vaNs= Np.
Nhti trong vi d\1 trt16'c day, gia dinh rang c6 m(>t co phieu va m(>t quyen chqn ban,
Ns = 1 va Np = 1. Neu gia co phieu cuoi cling cao han gia thljc hi~n, quyen chqn
ban se dao h(].n Ci tr<].ng thai ki~t gia OTM. Neu gia co phieu cuoi cling thap han
gia thljc hi~n, quyen chqn ban se duqc thljc hi~n. Ket qua nhu sau:
n=~-~-P
n = Sr- So + X- Sr- P = X - So - P
n~~~X
n6u ST < X
Quyen chqn ban bao v~ ho<].t d(>ng nhu m(>t hqp dong bao hiem. Khi b<].n
mua bao hiem cho m(>t tai san vi dl,l nhti nha, b(].n tra phi va chac chan rang
trong truO'ng hqp c6 ton that, hqp dong bao hiem se den bli it nhat m9t phan
ton that. Neu nhti ton that khong dien ra trong suot thO'i h(].n cua hqp dong bao
hiem, b<].n don gian chi mat phi bao hiem. Tuong tlj, quyen chQn ban bao v~ la
bao hiem doi v6'i co phieu. Trong thi trtiO'ng gia xuong, ton that cua co phieu se
phan nao duqc bli dap bCii vi~c thljc hi~n quyen chqn. Dieu nay giong nhti n(>p
ho sCI thong bao ton that can den bli trong hqp dong bao hiem. Trong thi trtiO'ng
gia len, bao hiem la khong can thiet va muc lqi nhu~n do tang gia bi giam di do
phi quyen chqn tra trt16'c.
Tit cac phuong trinh tren, r6 rang la lqi nhu~n tren m(>t thi trtiong gia len
bien d(>ng cling chieu gia co phieu khi dao h(].n. Sr cang cao, lqi nhu~n rr cang cao.
Tren thi trtiO'ng gia xuong, lqi nhu~n khong bi anh huCing bCii gia co phieu khi
dao h(].n. Nhung ton that cua co phieu duqc bu dap bCii lqi nhu~n cua quyen chqn
ban. Do thi lqi nhu~n cua m(>t quyen chqn ban bao v~ duqc minh hqa trong hinh
6.19 doi v6'i quyen chqn ban DCRB thang 6 gia tht.tc hi~n 125 v6'i phi quyen chqn
la $11.50. DtiO'ng g(].ch dut quang la lqi nhu~n cua vi~c chi sCi huu co phieu. Ltiu y
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON 277
Hinh 6.19 Quyen chQn ban bao v~
DCRB tMng 6 gia thl,l'c hi~n 125; P=$11.50; S0=$125.94
6,000
LQ'i nhu~n t6i da = khOng xac djnh
5,000
4,000
-co
ro
2,000
'0
1,000
.~
~ ............... ...
3,000
Dillm hoa v6n ~i $137.44
...... ...
......
......
...... ...
... ·
~
0~----------------------~~~~------~---------
~
(1,000) 1---L_o_to_~i_da_=...;.$....;1,_244
_ _ _,......::...;......_ ..._ ... _
:§-
(2,000)
(3,000)
(4000)
'
(5,000)
-~~ ...............
~~~
(6,000~5
......
...... ............
Mua cO phi~u
85
105
95
145
135
115
125
Gia cO phi~u khi dao hc;Jn
155
165
175
rang quyen chQn ban bao v~ c6 muc Io khi gia giam thap han va Iqi nhu~n khi gia
tang cling nhli gia hoa von thap han.
Muc Io toi da cua quyen chQn ban bao v~ duqc thiet I~p duoi d;;tng Iqi nhu~n
khi gia co phieu h1c dao h;;tn thap han gia thl;ic hi~n. Vi phuang trinh Iqi nhu~n
cho thay rang n6 chinh Ia X - So - P, quyen chQn ban bao v~ DCRB c6 muc toi
thieu Ia 100(125- 125.94- 11.50) = -1,244. Day Ia muc Io khoang 9% so voi gia
tri ban dau cua danh ml,lC (gia co phieu 125.94 c(>ng voi phi quyen chQn 11.50). R6
rang Ia kh6ng c6 muc Iqi nhu~n cao nhat, vi Iqi nhu~n cua nha dau tli tang theo
phan vliqt tr(>i cua gia co phieu so voi gia thl;ic hi~n. Lliu yrang do thi cua quyen
chQn ban bao v~ c6 hinh d;;tng giong voi do thi cua vi the mua quyen chQn mua.
Dieu nay Ia do moi quan h~ ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban.
Gia co phieu hoa von vao thbi diem dao h;;tn xay ra khi gia co phieu khi dao
h;;tn Ion han gia tht;ic hi~n. D~t muc Iqi nhu~n nay bang 0 va giai ph liang trinh tim
gia co phieu hoa von, s;., nhli sau:
= Sj.- So - P = 0
Sj. = P +So
1t
Vi v~y, diem hoa von dien ra khi gia co phieu vao h1c dao h;;tn bang voi gia co
phieu ban dau c(>ng voi phi quyen chQn. Dieu nay Ia hien nhien vi gia co phieu
phai tang so voi muc gia co phieu ban dau m(>t muc dude bu dap phi quyen chQn
cua quyen chQn ban. Trong vi dt,1 nay, gia co phieu hoa von khi dao h;;tn Ia 11.50 +
125.94 = 137.44. Vi v~y, de d;;tt diem hoa von, gia co phieu phai tang khoang 9.1 %.
Vi v~y, chi phi bao v~ da d~t nha dau tli vao trong m(>t Io hong Ion khi bat dau,
nhling muc tang Iqi nhu~n thl v6 h;;tn.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
278 PHAN I OUYEN CHON
Ch<;m IVa gia thl;J'c hi~n: Quyet djnh khau
tru Khoan tien den bu rna quyen chQn ban
bao v~ cung cap hi anh huang bai gia thljc
hi~n duqc ltja chQn. Dieu nay ttiang duang
v&i van de quyet d!nh khau tru trong bao
hiem. Muc khau tru cao han co nghia la
ngueti duqc bao hiem ch!u rui ro nhieu han va vi v~y tra muc phi thap han. V&i
muc khau tru thap han, nha bao hiem ch!u rui ro nhieu han va tinh muc phi cao
han. Doi v&i quyen chQn ban bao v~, gia thljc hi~n cao han tuang duang v&i muc
khau tru thap han.
Quye'n chc;m ban bdo v~ vai mc?t muc
gid thl/c hi~n cao hem cung ctip khd
nang bdo v~ cao hem khi gid gidm
nhllng lc;ti nhu(m se thap hdn khi gid
tang.
Hlnh 6.20 so sanh hi~u qua cua cac quyen chQn ban bao v~ DCRB a cac
muc gia thl,tc hi~n khac nhau. Quyen chQn ban 130 cho ngtidi huu co phieu
quyen ban co phieu a muc $130 moi co phieu. Gia hoa von cua chien luqc nay
la 125.94 + 14.25 = 140.19. Day se la hqp dong bao hiem diit nhat nhung se
tc.to ra muc den bu cao nhat, v&i muc lqi nhu~n toi thieu la 100(130- 125.9414.25) = -1,019. Neu gia co phieu tang va quyen chQn ban la khong can thiet,
muc lqi nhu~n tU co phieu se thap han so v&i trtietng hqp gia thljc hi~n thap
han. Dieu nay la do phi quyen chQn cao han nhung hqp dong bao hiem da
khong con can thiet.
sa
Quyen chQn ban c6 gia thljc hi~n thap nhat, 120, cung cap muc den bu thap
nhat. Gia hoa von la 125.94 + 9.25 = 135.19. Muc lqi nhu~n thap nhat la 100(120
- 125.94- 9.25) = -1,519. Neu th! truetng gia tang, hqp dong bao hiem re han se
lam giam lqi nhu~n m<?t muc thap han.
Hinh 6.20 Quyen chQn ban bao v~: Gia thl,l'c hi~n khac nhau
DCRB thang 6 gia thl,I'C hi~n 120, 125, 130
4,500
4,000
3,500
3,000
-«<
co
~
2,500
2,000
Gia thl,l'c hi~n cao hO'n t9o ra mll'c baa
v~ cao hO'n khi gia giam nhll'llg dOi l~;~i
Ia IQ'i nhu~n th~p hO'n khi gia tang
r::::
c(llo
::J
.J::.
r::::
:§-
500
Or-------------------------~~~---------------
(500)
(1,000) 1 - - - - - - - - - - - . . . . , . c ; , " - '
(1,500) 1--------,,..-------'
(2,000~5
105
115
125
135
145
155
165
Gia c6 phi~u khi dao h~;~n
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
175
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON 279
LIEN KET
Sit d\Jng mo hlnh Black-Scholes-Merton de ph an tich
tinh hap dan cua mQt chien lu'Q'C
Trang chudng nay va chudng tiep theo,
chung ta se · xem xet m<?t so chien luqc
quyen ch<;m. Chung ta nghh~n cuu hi~u qua
cua mot chien luqc, voi m(>t phc;tm vi gia trj
CO th~ ~ay ra CUa gia CO phieu Cd SO khi dao
han. Mac du cac ket qua c6 kha nang xay
ra· c6 th~ lam thea man m9t nha dau tlf,
lieu chien luqc c6 duqc djnh gia m<?t each
h~p dan khong? Sli d1,mg mo hlnh BlackScholes-Merton, ho~c m(>t so mo hlnh phu
hqp khac nhu mo hlnh nhj phan, chung ta
CO th~ Xik djnh neu li~U mltc gia duqc chao
ban cua chien luqc Ia hqp ly hay khong?
Xet kich ban sau: mot nha dau tu nam
giu m<?t ~i the doi vai ~9t quy chi so S&P
500. Chi soIa 1,200. Nha dau tu dang xem
xet bao v~ vi the bang each ho~c Ia mua
quyen chqn ban ho~c Ia ban quyen ch<;m
mua, sli d1,mg quyen chqn mua va chqn ban
ki~u Chau Au tren thi truang CBOE. Quyen
ch<;m duqc quan tam c6 gia thlfc hi~n 1,200
va dao hc;tn trong 74 ngay. Quyen chqn mua
c6 th~ dude ban voi gia 31 va quyen chqn
ban c6 th~ duqc mua vai gla $28. Nha dau
tu nhan thltc duqc SIJ khac bi~t Ve hi~U
qua cua m<?t quyen chqn mua duqc phong
ngua so vai quyen chqn ban bao v~, nhung
lc;ti quan tam hdn den vi~c hai chien luqc
nay khong duqc djnh gia m<?t each hap
dan. Nguai nay se san sang thlfc hi~n bat
ky chien luqc nao, nhung se quyet djnh dlfa
tren vi~c chien luqc nao c6 gia tot hdn. .
Nha dau tLt biet rang mo hlnh BlackScholes-Merton Ia m(>t mo hlnh phu hqp d~
xac djnh li~u m<?t quyen chqn ki~u Chau Au
c6 bi dinh gia sai hay khong. Nguai nay thu
th~p cac thong tin can thiet nhu sau:
Gia co phieu 1,2oo
Gia thlfc hi~n = 1,200
Lai suat phi rui ro = 4.0%
Thai gian den khi dao hc;tn = 74/365 = 0.2027
f>9 bat on cua S&P 500 = 0.15
TY suat co tuc =1.7%
Lai suat phi rui ro dlfa tren ty suat sinh
lqi ghep lai lien ti,IC cua trai phieu T-bill dao
Q-ACADEMY
hc;tn gan nhat voi thai gian dao hc;tn cua
quyen chqn. Ty suat co tuc duqc uoc tfnh Ia
1.7% muc ty suat co tuc rai rc;tc. Vl v~y nha
dau tu chuy~n n6 sang dc;tng ghep lai lien
t1,1c ln(1.017) =0,016857.
Nhu da mo ta trong Chudng 5, d9 bat
on Ia thong tin kh6 tlm nhat. Nha dau tu sli
dl,lng d9 bat on ham y cua cac quyen chqn
gan giong va c6 tfnh den niem tin cua mlnh
va cua nhung nguai khac Ia d9 bat on c6
th~ thay doi trong suot thai hc;tn cua quyen
chqn. Anh ta biet rang so li~u uoc tfnh 0.15
Ia hoan toan thap vai chuan trong ljch sli,
nhung thi truang hi~n dang trai qua giai
doc;tn bien d(>ng thap bat thuang va hau het
cac chuyen gia deu khong ky vqng rang dieu
nay se thay doi trong vong vai thang toi.
Di nhien, nha dau tu nh~n biet rang anh
ta se lam vao tlnh trc;~ng tien thoai Iuong
nan neu anh ta phat hi~n ra rang quyen
chqn mua bi djnh gia thap va quyen chqn
ban bj djnh gia cao vl cck chien luqc nay yeu
cau ban quyen chqn mua ho~c mua quyen
chqn ban. Neu quyen chqn mua bj djnh gia
thap, anh ta se khong muon ban n6. Neu
quyen chqn ban bi djnh gia cao, anh ta se
khong muon mua n6. Anh ta hi vqng rang
It nhat se c6 m<?t quyen chqn duqc djnh gia
dung. Di nhien, anh ta khong ky vqng rang
cac quyen chqn duqc giao djch theo dung
gia tri ly thuyet cua chung, nhung anh ta ky
vqng gia cua chung se gan voi gia trj hqp ly
theo ly thuyet.
Sli d1,1ng chudng trlnh may tfnh (bc;tn
c6 th~ sli d1,1ng BSMbin9e.xls), nha dau tu
nh~n duqc gia trj sau day ung voi gia BlackScholes-Merton cua quyen chqn mua va
quyen chqn ban:
Gia tri quyen chqn mua theo BlackScholes-Merton = $35.02
Gia trj quyen chqn ban theo BlackScholes-Merton = $29.42
Nhu da de c~p, quyen chqn mua c6 th~
duqc ban voi gia hoi mua Ia $31 I va quyen
chqn ban c6 th~ duqc mua voi gia chao ban
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
280 PHAN I QUYEN CHON
Nhu b~n thay, h;ia chQn ghi tht,tc hi~n giong nhult,ta chQn muc khau trii: nha
dau tu phai can bang gifia muc d9 san sang chap nh~n m9t phan rui ro v&i kha
nang chi tra muc den bu.
Llfa chQn thai gian sCI huu Hinh 6.21 minh
hQa l<;ti nhu~n ling v&i d.c thai gian sd hfiu
khac nhau cua quyen chQn ban bao v~ DCRB
thang 7 gia tht,tc hi~n 125. Thai gian sd hfiu
ngan han cung cap muc den bu l&n han v&i
muc gia co phieu cho tnt&. Dieu nay Ia do v&i
thai gian s& hfiu ngan han, nha dau tu c6 the
ban l~i quyen chQn ban trtidC khi dao h~n Va khoi ph1,1c ffiQt phan gia tri thai gian
da mua tru&c day. V6'i thai gian sd hfiu dai han, se c6 it gia tr! thai gian duqc khoi
ph1,1c han. Tuy nhien, m9t Ian nfia, chung ta thay c6 m9t ngo~i 1~ doi v&i qui tac
nay khi gia co phieu kha thap. Bang each sd hfiu quyen chQn ban bao v~ cho den
khi dao h~n, se khong CO phan gia tr} thai gian nao dti<;tc khoi ph1,1c.
Vi~c lt,ta chQn thai gian sd hfiu ph1,1 thu<)c vao quan diem cua nha dau tu ve
nhfing bien d<)ng c6 the xay ra cua gia co phieu va thai gian rna chung c6 kha nang
se dien ra. Neu can phai c6 bien d<)ng 16'n trong gia co phieu de c6 l<;ti nhu~n, m<)t
thai gian s& hfiu dai han se cho phep c6 nhieu thai gian han de gia co phieu bien
d<)ng. M<)t thai gian sd hfiu ngan han duqc ua thich han neu gia co phieu khong
duqc mong dqi bien d9ng 16'n. Gia co phieu phai tang it nhat m9t muc bang v6'i
phi quyen chQn de nha dau tu hoa von. Vi v~y nha dau tu phai xem xet den kha
nang xay ra dieu nay trong thai gian sd hfiu.
Chien lu<;tc quyen chQn ban bao v~ cfmg c6 the du<;tc dao ngu<;tc, khi d6 m9t
vi the ban khong co phieu duqc bao v~ b&i vi~c ban m9t quyen chQn ban, ho~c
ngu<;tc l~i. Cac ket qua se Ia hlnh anh tuang phan cua nhfing gi duqc trinh bay (J
day. Chung ta xem xet chien luqc nay trong phan bai t~p (J cuoi chuang.
Chung ta thay ding ccic nha dau tu nam gifi co phieu c6 the su d1,1ng ca quyen
chQn mua duqc phong ngiia va quyen chQn ban bao v~ de lam giam thieu rui ro.
Chien lu<;tc nao duqc ua thich han? Cau tra lai ph1,1 thu9c vao quan diem cua nha
dau tu ve thi truang. Neu nha dau tu tin rang thi truang gia len nhieu kha nang
Vai gid co phieu cho truac, quyen ch9n
ban bcio V~all(/C nam gi[lc(mg /au, gid
tri thai gian mat (Jj ccmg nhieu va lf}i
nhw~n cemg thap. Doi vai quyen ch9n
. ban kieu Chdu Au, tdc d(mg nay bi dcio
ngll(/C khi gid CO phieu thap.
'
:·
.. -.;
·~···.-·/
·•
.
.v9rgra tq
cllmhnuaco
· - .... -· . · - ·
Q-ACADEMY
.. giA.tri iy
.
· .tr~ n~rf.h~p'dan
· ·. thuyet c~a quyen chQn b,an thap 1J9n, c6 ·
the thap han ca gla tri th! tn16ng', thl r:nua
. quyen chQn ban se tro nen it hap dan han.
.
'
:·
'
. ·.
. :'"
. .
.
.
.·
.
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
"'
.
i
..
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON 281
Hlnh 6.21 Quyen chQn ban bao v~: Thai gian
sa huu khac nhau
DCRB thang 7 gia thl,l'c hi~n 125
3,500
3,000
Quy~n chQn ban thl)'c
2,500
2,000
co
co
1,500
c:::
1,000
.r:.
::I
500
'&
0
!Q.
Lai trai phi~u phi rui ro
c(llo
c:::
...J
(500)
Quy~n chQn ban
lai t<i!P
(1,000)
(1,500)
(2,000)
75
85
95
105
115
Gia
125
135
145
155
165
175
c6 phi~u khi di10 h<iin
se xay ra, quyen chQn ban bao v~ se cho phep nha dau tti tham gia huang phan lQ'i
nhu~n trong thi truC1ng do. Tuy nhien, quyen chQn ban bao v~ se dcit han vi nha
dau tu phai mua no. NguC1i ban quyen chQn mua duQ'c phong ngua thi nh~n duQ'c
tien tU Vi~C ban quyen chQn mua. Vi v~y, CO nhfing UU va nhUQ'C diem doi v&i moi
chien luQ'C rna ngudi ta phai can nhac th~n trQng tru&c khi ra quyet-djnh.
Vai tro cua quyen chQn ban trong vi~c cung cap bao hiem se duQ'c nghien
diu ky luang trong Chuang 14. Tai li~u dose cho chung ta biet quyen chQn ban,
quyen chQn mua, trai phieu chinh phu va hQ'p dong giao sau co the duQ'c su dt,mg
de t(;lo ra m9t danh mvc bao hiem.
Phan tiep theo nghien diu m9t so chien luQ'c quyen chQn trong do cac quyen
chQn ban CO the duQ'C tC;lO ra tu cac quyen chQn mua va cac quyen chQn mua duQ'C
tC;lO ra tU cac quyen chQn ban. Vi ly do nay, cac quyen ChQn do duQ'c gQi la CaC
quyen chqn mua va quyen chqn ban lai t.,p.
I
QUYEN CHQN MUA VA QUYEN CHQN BAN LAI T~P
Trong Chuang 3 va Chuang 5, chung ta da tim hieu ve ngang gia quyen chQn
mua-quyen chQn ban, moi quan h~ gifia gia quyen chQn mua va quyen chQn ban:
p +So=
c + xe-rcT
Ve trai cua phuang trinh la gia tri cua quyen chQn ban va co phieu; ve phai cua
phuang trinh la gia tri cua quyen chQn mua va trai phieu phi rui ro. Chung ta co
the sap xep ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban nhu sau:
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
282 PHAN I OUYEN CHON
p = C -So+ Xe-rcT
Vdi ve tnii la gia tri cua quyen chQn ban va ve phc\i la gia tri CUa ffiQt danh ffi\lC
ho~t d¢ng nhu m¢t quyen chQn ban. Danh m\lc nay bao gom m¢t vi the mua doi
v&i quyen chQn mua, ban khong co phieu, va mua m¢t trai phieu chiet khau zero
coupon ho~c vay n<;1, v&i m~nh gia bang v&i gia thljc hi~n. Luu y rang cac dau a
tru&c cac gia trong phuong trinh ham ychung ta dang a vi the mua hay ban doi
v&i quyen chQn ban, quyen chQn mua va co phieu. Cac vi the mua du<;1c the hi~n
hoi dau c¢ng (+) va vi the ban la dau tru (-).
Th~t ra chung ta khong can phai mua trai phieu de tai t~o m¢t quyen chQn ban.
Thanh phan d~i di~n hi~n gia cua gia thljc hi~n don gian chlla m¢t hang so khong
anh huang gi den hinh d~ng cua do thi l<;1i nhu~n. Vi d\1, xet m(>t quyen chQn ban
lai t~p, bao gom m¢t vi the mua doi v&i eac quyen chQn mua va vi the ban khong
doi Vdi m¢t so tuong duong eac co phieu. L<;1i nhu~n chinh la:
1t
= Nc[Max(O,ST- X)- C] + Ns(ST- S0 )
v&i Nc > 0, Ns < 0 va Nc =-Ns.
Cho so co phieu va so quyen chQn mua deu la 1, l<;1i nhu~n ling v&i hai ph~m vi
gia co phieu khi dao h~n la:
1t
= - C - ST + So = 0
1t
= ST- X - C - ST + So = So - X - C
n~u ST :S X
n~u ST > X
Neu gia co phieu khi dao h~n nho han ho~c bang gia thljc hi~n, l<;1i nhu~n se bien
d¢ng ngu<;1c chieu v&i gia co phieu khi dao h~n. Neu gia co phieu khi dao h~n cao
hem gia thljc hi~n, l<;1i nhu~n se khong hi anh huang hoi gia co phieu khi dao h~n.
Day la m(>t ket qua l<;1i nhu~n giong nhu ket qua cua m¢t quyen chQn ban, vi v~y
ten CUa chien lu<;1c nay la quyen chQn ban lai t~p.
Chung ta c6 the thay du<;1c slj khac bi~t cua m¢t quyen chQn ban th~t slj va m¢t
quyen chQn ban lai t~p tU cong thuc ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban.
Trong ngang gia quyen chQn mua-quyen chQn ban, nguCii ta tai t~o quyen chQn
ban bang each mua m¢t quyen chQn mua, ban khong m¢t co phieu va mua m¢t
trai phieu chiet khau zero coupon c6 m~nh gia bang v&i gia thljc hi~n. De tai t~o
m(>t quyen chQn ban m(>t each chinh xac, chung ta can phai mua m¢t trai phieu
chiet khau zero coupon. Tuy nhien, tren thljc te, hau het eac nha kinh doanh deu
chi mua quyen chQn mua va ban khong co phieu.
Hinh 6.22 so sanh quyen chQn ban lai t~p v&i quyen chQn ban th~t slj bang
each su d\lng eac quyen chQn DCRB thang 7 gia thljc hi~n 125. Quyen chQn ban
lai t~p c6 l<;1i nhu~n la:
- C - ST + So
So - X - C
Quyen chQn ban
th~t
slj c6 l<;1i nhu~n la:
X-ST-PC
-P
Q-ACADEMY
n~u ST :S X
n~u ST > X
n~u ST :S X
n~u ST> X
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON 283
Hinh 6.22 Quyen ChQn ban lai t;;tp va quyen chQn ban thi/C
DCRB thang 7 gia thl,l'c hi~n 125
3,500
3,000
2,500
-
2,000
( 'II
<o
1,500
c
1,000
.r:::.
::1
500
:§-
0
'0
Lai trai phil!u phi rui ro
<ttl-
c
(500)
(1,000)
Quy~n chQn ban
lai tqp
(1,500)
(2,000)
75
85
95
105
115
125
135
145
155
165
175
Gia c6 phillu vao khi dao h<~m
Muc chenh l~ch la lqi nhu~n cua quyen chQn ban th~t slj tru di lqi nhu~n cua
quyen chQn ban lai t<;1p, bang X - P + C - S0 , trong ca hai tniC1ng hqp. Tu ngang
gia quyen chc;m mua-quyen chQn ban, chung ta c6 the thay the C- So+ xe-rcT cho
P. Muc chenh l~ch la
X(l-e-rcT)
la muc Hii suat b! mat di do khong mua trai phieu chiet khau zero coupon.
C6 hai ly do t<;1i sao ngtiO'i ta muon su d\mg quyen chQn ban lai t<;1p. Thu nhat,
da tung ton t<;1i nhung h<;1n che doi v&i vi~c niem yet quyen chQn ban tren s~m giao
dich; cac quyen chQn ban phat trien kha ch~m ch<;1p. Dong thC1i ciing da c6 slj t<;1m
ngting ho<;1t d9ng doi v&i vi~c niem yet cac quyen chQn m&i, di<~n ra khong lau sau
khi m9t vai quyen chQn ban dau tien dtiqc niem yet trong nam 1977. Vi~c nay
ngan dm khong cho c6 them cac quyen chQn ban khac dtiqc niem yet cho den
khi vi~c t<;1m ngting ho<;1t d9ng dtiqc do bo vao nam 1980. Trong suot giai do<;1n
nay, m9t nha dau tti c6 the t<;1o ra m9t quyen chQn ban lai t<;1p de su dl,mg thay cho
quyen chQn ban th~t slj.
Thu hai, ngtiO'i ta c6 the su dl,mg m9t quyen chQn ban lai t<;1p de t~n d~;mg tri~t
de vi~c dinh gia khong dung trong moi quan h~ giua quyen chQn mua va quyen
chQn ban. Vi d1,1, chenh l~ch giua gia quyen chQn ban th~t slj, P, va gia tri cua
quyen chQn ban lai t(;lp, C- S0 , dung ra la Xe-rcT; tuy nhien, neu P- (C- So) l&n
han xe-rcT, ho~c la quyen chQn ban th~t slj dab! d!nh gia cao ho~c quyen chQn ban
lai t9p da b! d!nh gia thap. Nha dau tti nen ban quyen chQn ban th4t slj va mua
quyen chQn ban lai t<;lp bang each mua quyen chQn mua va ban khong co phieu.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
284 PHAN I QUYEN CHON
Chien hi<;tc nay thuong du<;~c g<;>i Ia chuyen doi nghjch dao hay chinh Ia nghjch
dao. N6 se t~o ra m<)t dong tien ra khi dao h~n Ia X, nhu the hi~n trong bang 6.3.
Bang 6.3 Thu nh~p
tu chuy~n doi nghjch dao
Vi the mua doi vai quyen chQn mua
Ban khong co phieu
Ban quyen chQn ban
D~c
tinh nay lam cho chuyen doi nghjch
dao giong nhu m<)t khoan vay phi rui ro. So
tien nh~n du<;tc khi vi the du<;tc rna Ia ( 1) So
(tU vi~c ban khong co phieu), (2) P (tu vi~c
ban quyen ch<;>n ban), va (3) -C (do vi~c mua quyen ch<;>n mua). Neu, n}J.u chung
ta gia djnh, khoan gia tri nay l&n han hi~n gia cua gia thl,ic hi~n. chung ta c6 the
dau tu khoan tien So+ P - C v&i lai suclt phi rui ro, r,, cho den khi quyen ch<;>n
dao h~n. Gia tri tich liiy trong tuong lai cua khoan dau tu nay khi d6 se ldn han
X. Dieu nay c6 nghia Ia chung ta c6 the tra l~i khoan vay va con l~i m<)t so tien. 1
Dl nhien, dau tu khoan tien nay v&i lai suclt phi rui ro ciing tuong duong v&i vi~c
mua trai phieu phi rui ro.
Chung ta cling c6 the t~o ra quyen ch<;>n mua lai t~p bang each mua co phieu
va m<)t so lu<;~ng quyen ch<;>n ban tuong duong. R6 rang Ia chien lu<;tc nay giong
nhu m<)t quyen ch<;>n mua, vi n6 khong c6 gi khac han m<)t quyen ch<;>n ban bao
v~. Nhu chung ta thay, do thi doi v&i quyen ch<;>n ban bao v~ Ia d~ng giong v&i do
thi cua quyen ch<;>n mua.
Nhieu nha dau tu mua quyen ch<;>n mua lai t~p va ban quyen ch<;>n mua th~t
sl,i khi quyen ch<;>n mua th~t sl,i du<;tc dinh gia cao. Chien lu<;tc nay du<;tc g<;>i Ia
chuyen doi va du<;tc su dt,mg de t~n dt,mg vi~c djnh gia sai trong moi quan h~ gifia
gia quyen ch<;>n ban va quyen ch<;>n mua.
Bang tinh Excel Stratlyz9e.xls tinh toan va ve do thi l<;ti nhu~n cua m<)t so ket
h<;tp ve vi the cua tai san va quyen ch<;>n doi v&i cling m<)t tai san. Cac vi the c6 the
du<;~c gift cho den khi dao h~n ho~c dong l~i tru&c khi dao h~n.
Quyen chc;m ban va quyen chc;m mua
lai tgp c6 the dllc;Jc xay df/ng ttl cdc
quyen chc;m va co phieu.
TOM urqc
Chuang nay nghien cl:iu cac chien lu<;tc quyen ch<;>n co ban. Thiet ke cac phuong
trinh l<;ti nhu~n va do thi Ia phan rna r<)ng don gian cua nhung gi da biet trong cac
1.
Tuy nhien, neu quyen chc;m Ia kieu My va quyen chc;m ban ch.Jqc thl,(c hi~n sam, chung ta
phai chi ra X dola tn.toc khi dao hc;~n. Vi v~y, c6 the muc lai thu dL.tqc tl.t dong tien vao se
khong du de dap ung khoan chi ra.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYtN CHON 285
HUdNG DAN SV DI)NG PHAN MEM 6.2
Phan tich chien h.tc;tc Quyen chQn bang bang tinh Excel Stratlyz9e.xls
Bang tfnh Excel Stratlyz9e.xls duqc thiet ke
trong Excel 97-2003. N6 giup tfnh toan va
ve do thj lqi nhu~n cua cac chien lliqc quyen
chQn c6 the bao gom den 6 quyen ch9n va
mc?t vj the doi vai tai san Cd sCi. Hlnh ve dau
ra c6 the duqc nhln thay nhu Ia tong the cac
do thj duqc ket hqp cac vj the (Chuc nang
Do thj ket hqp). Bang tfnh nay c6 thUQC tfnh
chl-d9c, nghia Ia khong the luu n6 duai ten
Stratlyz9e.xls, ten duqc danh rieng cho t~p
tin ban dau. Tuy nhien, b<;~n c6 the tai bang
tfnh khong c6 thuc?c tfnh chi-d9c nay. Bang
tfnh Stratlyz9e.xls c6 the duqc tai xu6ng tll
trang web ho trq. De tai t~p tin nay:
1. Den dja chi www.cengage.com/
finance/chance.
2. Vao phan Instructor Resources ho~c
Student Resources.
3. Nhap vao lien ket Stratlyz9e.xls
4. Theo nhung chi dan tren trang web de
tai va cai d~t bang tfnh.
Bay gio hay lam thlt mQt vf d1,1. Gia slt
b<;~n muon tlm ket qua cua mc?t chien lliqc
chfnh Ia mua mc?t quyen ch9n mua DCRB
thang 6 gia thlfc hi~n 125. Gia quyen ch9n
mua Ia $13.50. Co phieu DCRB hi~n nay
c6 gia $125.94. Thu nhat, chung ta nghien
cuu chien luqc sCi huu vi the cho den khi
dao hc;.n, va sau d6 chung ta se dong vj the
trliac khi dao h<;~n.
0
Hay quan sat trong phan Du li~u ctau
vao (General Inputs) trong hlnh minh h9a.
N6 yeu cau c6 5 thong tin. Moi o nh~n mc?t
gia trj dau vao se c6 vien doi va cac gia trj
se c6 mau xanh. Du li~u dau vao dau tien
Ia gia tai slm khi giao djch bat dau duqc
tien hanh, nhung du li~u nay chi duqc yeu
cau khi chien lliqc cua b<;~n bao gom mua
hay ban kh6ng tai sim d6. Trong vf d1,1 cua
chung ta hay de trong o nay. Gia trj dau vao
tiep theo Ia s6 ddn vj tai san, vai s6 dudng
the hi~n s6 mua vao va s6 am the hi~n s6
ban ra. Nh~p vao so 0 ho~c de trong. Gia
tri dau vao tiep theo Ia gia tai san khi dao
hc;.n. Thong tin nay duqc yeu cau de xac
djnh tam cho do thj. M~c du ro rang b<;~n
khong biet gia tai san Ia bao nhieu khi dao
hc;.n, b<;~n c6 the ch9n bat ky gia nao. Chung
ta hay ch9n gia thlfc hi~n Ia 125. Do thi se
lay muc gia nay lam tam, va muc lqi nhu~n
tong hqp cua ca chien lliqc d6i vai muc gia
nay se duqc tfnh toan va the hi~n trong
phan dliai. Hai gia trj dau vao tiep theo Ia
gia thap nhat va cao nhat cua tai san de ve
do thj. Dieu nay giup xac djnh ph<;~m vi rna
do thi se the hi~n. Chung ta se ch9n theo
y mlnh mc?t bien de? $40 cho ca hai chieu,
vl v~y muc gia thap nhat Ia 85 va cao nhat
Ia 165.
Phan tiep theo Ia Thong so quyen
chqn. a day, b<;~n c6 the nh~p vao thong
E
OPTION STRATEGY ANALYZER
Stratlyz9e
10 ·General Inputs:
Asset
pric~
{necessarv only it biJ}'lng or sell111~ th~ asset}
when tr;.ns3cticn 1S i11t1aled
if ol UI"JII cf 33Se! (JOO
=+ buy ( 0-=+
;~IJ
(nece.5~:ar; ooly 11 tmy-ng or sellin~ th~ asset}
·Asut pric~ 11 vxpi~ion
14 L:JYJ-!51 asset ~ce to gr.;ph
T.(tighesl asset. price to graph
(rvqJire-.:1 b Clin:ering grip h)
(req:Jire-d)
(rl!q:..ired)
16
17. OpUon-Speelfle Inputs:
18
f9 ·Chao::'! ~cal!~ "'Put" or ·no opti::n·
10.&erc.1nFnc~ jX}
~~ ~:~t;:.i',:~~:~'~oF:::~, o:
·VTm!!t<"l !lipttaliJn
2-f Risk·h• r11a (rd
-~5-VolaHty (ol
o. .
Option 1
Qplian 2
1::s:l
~--;.., o iiJn
Option 3
•Jo c ion
Option 4
r·io ~t:Lo11
Option 5
•lo c- ion
Option 6
fi:J oc{on
1---~12"!1-5- - f - - - - + - - + - - - 1 - - - - 1
11 5
1----"'-"'ii~~~:--f-----+--+--+-----1
s:oiiJ
;~o~en J=i.ISftl'" clr:~s.-c 1-
1--=:==t:==t:==t:==t:=:j==j
. 26 :[l;.cdocd yeld (~)
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
286 PHAN I QUYEN CHON
- We Ia $13.50 trong vi d1,1 nay. Dong tiep
tin cua toi da 6 quyen chc;m kh;k nhau ve
thai gian dao h~n ho~c gia thl,l'c hi~n, va
co the Ia quyen chQn mua ho~c quyen
chQn ban. De trong ho~c nh~p vao o cho
cac quyen chQn khong su d1,mg. Tat ca
cac quyen chQn phai co cung tai san ca
Trong dong dau tic~n su d1,1ng danh
sach co san de chQn "Quyen chQn mua':
"Quyen chQn ban" hay "Khong co quyen
chQn'~ Doi voi chien luqc nay, chQn "Quyen
chQn mua". Dong tiep theo Ia gia thl,l'c hi~n
(trong vi d1,1 cua chung ta Ia $125). Sau
do Ia gia quyen chQn luc ban dau. Day Ia
muc gia rna quyen chQn duqc mua ho~c
ban khi giao djch duqc bat dau tien hanh
theo chua thong tin ve so quyen chc?n voi
so duang Ia mua va so am Ia ban. Chung
ta hay nh~p vao "1 00" d6i voi hqp dong
quyen chQn chuan. Bono da li~u dau vao
th~p theo chua dl,l'ng cac thong tin chi can
thiet khi vj the duqc dong lc;~i trltoc khi dao
h~n. Neu vj the duqc giu nguyen cho den
khi dao h~n, m1,1c "Thai gian con l~i den
khi dao h~n khi dong vj the" se co gia trj
0 ho~c de trong, va 3 dong cuoi cung co
the de tr6ng. Trong truang hqp vi d1,1 cua
chung ta, hay de trong cck o nay. Neu vj
the duqc dong l~i truoc khi dao hc;~n, nh~p
vao thai gian con lc;~i duoi dc;~ng nam (vi dl,l
sa.
1 •Lit: ..•L !Lcrn~~.1til::! [j' ;,.',)Sc_j
_. -'-----~ _ _:_ __ <:__
12J5tr2~'
: ..
-~ -~
_G
[ l_____. _ E _ . __
... l .. __ c.Lc __K _____
L
1(j;
17 iOp~on-Speclflc In pula:
To·,
0Dlion 1
-19iChco'li~ "Cal~ "Put" or "i·lo op(ion"
2J :ExErctse Pric.:t (X}
-~O;ig nal option pnce
11 ~S of units (:.- 0'"" buy.< Q.. seiiJ
2) ;Tht to up·ra"jon 111M11 ~ll9i'JO!t etas¥.!
-2J-!~i:sk-~e
r;ta (r:l
Oulion 2
o tb11
r~o
Oulion l
tb o tion
Qplion4
~ion6
Oothm5
riJo tio:1
No o:tiO!l
13 5000
100
1----t---+---+----1---+----l
~_:Volatl!tl)l(q)
. ~ jDMdend ~·•ekl i6J
·2:1: Output: Option value and profit at close of position for asset price chosen above
2:)
I
:30 :Value at close of (:.O:Oition
00000
-3fi Profit : 11 ci::J se of p:~s=ticn
n:
·1.350.00
0 wcoo
0.00
0.0100
c00
0 coco
Q
ocoo
O.OJ
ooooa
1250000
O.Ql
lOO
TJio.-e"a:l prcrlit a:: clo;e of posito.,
J.l!
_)5j0ata Table for Graph Results
Asset price at
end ol
holding
~
eriod
ProfilabilrY of Each Com onent of tile Str111teov
ll
33.
•I
11
Opdon 1
Opllan 2
Opdon
Opdon
Option
·1.35000
0.00
0.00
0 00
0 0)
·1.35000
000
000
OQQ
000
-1.35~.001
0.0~1
0 001
41' . .
,
OOOL.
Q 00
H ~--~ ":'.· s_tr!J~ ~nP!J.~...::.S9.rw9_n!pt ~~~_h -.., o-rer.~l Grqp!Lt.'Jnrt.;v~s ~ Aboyt ~J:!n;?-
4f:
41
Q-ACADEMY
85.00
Bo63
88 27
Opllan 6
0.00
000
0 00
I
Auetl
Overall
0 .00
·1.350.00
·1.31000
·1.35000
OOD
0.00
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON 287
ngay/365), va sau d6 nh~p gia trjlai suat
phi rui ro, d¢ bat on, va ty suat co tUc cha
3 6 ben duoi. Dh~u nay cha phep chlldng
trlnh su d1,1ng mo hlnh Black-SchalesMertan de tfnh taan gia trj quyen chQn
khi vj the dugc dong l~i ung voi m<?t muc
gia tai san cha trlloc. Chung ta se de trong
thong tin nay. Bam phfm F9 (tfnh taan l~i
bang tay).
Phan Ket qua: Gia trj quy~n chQn va
lc;ti nhu.n khi dong vj the doi vai muc
gia tai san eli dltc;tc ChQn tren the hi~n
a
ung voi moi quyen chQn gia trj cua quyen
chQn khi dong vj the, lgi nhu~n cua giaa
djch quyen ChQn, Va lgi nhu~n tong hgp
cua
giaa djch, baa gom quyen chQn va
cac vj the doi voi tai san, voi muc gia tai
san b~n da qui djnh tren. Lllu y rang cac
6 ket qua c6 vien ddn. Di nhien, cac ket
qua nay chi d~i di~n ·cha m<?t diem tren
do thj. Trang vf d1,1 cua chung ta, lgi nhu~n
Ia -$1,350 vl chung ta da qui djnh muc gia
khi daa h~n Ia 12s, tuc Ia bang gia thl,l'c
hi~n. Phan tiep thea, Bang gia trj ve d6
thj, cha thay lgi nhu~n tong hgp cua
chien luge doi voi so muc gia c6 the xay
ra vaa cuoi thai gian so hO'u, tu gia thap
nhat cha den gia caa nhat rna b~n da qui
djnh, xaay quanh gia tai san khi daa h~n
rna b~n dacha tnJoc. Do thj dugc the hi~n
tren m<?t bang tfnh khat, b~n c6 the tlm
den bang each nhap vaa m~,JC f)() thj hc;tp
nh't ha~c f)() thj tling the gan cuoi man
ca
a
hlnh. Chu y Ia neu chi c6 1 vj the dugc
ve, c6 nghia Ia cac do thj tong the va hgp
nhat Ia dong nhat.
a
Nhli da IU'u y tren, doi voi cac vj the
dugc dong trlioc khi daa h~n, chU'dng trlnh
W d¢ng tfnh taan gia thea mo hlnh BlackSchales cua quyen chQn ung voi moi muc
gia tai san c6 the xay ra nam trang ph~m
vida dugc qui djnh, voi dieu ki~n b~n cung
cap day du thong tin ve thai gian con l~i,
d¢ bat on, lai suat va ty suat co tuc. Vf d1,1,
neu con 15 ngay den khi daa h~n (thai gian
= 15/365), lai suat phi rui ro Ia 4.53%, d¢
bat on Ia 0.83 va ty suat co tuc Ia 0, gia trj
quyen chQn mua Ia $8.4898, va lgi nhu~n
Ia- sso1.02.
M~c du Stratlyz9e.xls se khong ve
chfnh xac bat ky m<?t chien luge naa b~n
ChQn, CO the do thj se khong giong VOi
nhO'ng gl b~n tliong tugng. C6 nhieu ket
hgp c6 the c6 trang bang dau vaa va ket
qua dau ra, tuy thu<?c vaa cac thong so co
djnh dugc su d~,Jng de t~a nen do thj, vf d1,1
nhu gia tai san $50, se khong luon t~a ra
do thj xuat hi~n ngay l~p tUc thai diem
ban dau. Dieu nay thuang xay ra boi vl
blioc nhay cua do thj khong nama cho gia
thl,l'c hi~n. Neu c6 bat ky dieu gl trong bat
thliang, hay thu nghi~m voi muc gia Ion va
nh6 khac nhau cha toi khi do thl cua b~n
trong nhu ky VQng.
a
>r
· . ,I
I
I
. , j,
<I
I"
I
. I
i
I!
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
288 PHAN I QUYtN CHON
chudng tru&c. Doi v&i cac v! the duqc SCJ huu cho den khi dao h;;tn, chi can xac
djnh gia tr! n<)i t;;ti cua quyen chQn ban va quyen chQn mua. Neu chung ta chQn
each khong s& huu quyen chQn cho den khi dao h<,1n, chung ta c6 the su d1,mg
mo hinh Black-Scholes-Merton de tinh toan gia cua chung. Tuy nhien, nhung gi
trinh bay trong chudng nay la kha Cd b~m. Cac nha dau tu quyen chQn nen luon
luon quan tam den cac nhan to dan den tht;ic hi~n s&m, cling nhu cac van de lien
quan den thue va co tuc. Ngoai ra, cac chi phi giao djch se lam giam lqi nhu~n,
tang cac khoan lo, va lam cho cac muc gia hoa von cao hdn doi v&i cac chien luqc
tang gia va thap hdn doi v&i cac chien luqc giam gia. Cang nhieu quyen chQn va
co phieu duqc su d1,mg, chi phi giao djch se cang cao. Hieu duqc giao djch quyen
chQn t;;to ra thu nh~p nhu the nao chi Ia bu&c dau tien trong su d1,mg quyen chQn.
Th~t dang tiec, khong c6 m<)t cong thuc ddn gian hay th~m chi phuc t;;tp nao de
dt;i doan tudng lai. Tuy nhien, chung ta da thay ding cac quyen chQn c6 the duqc
su dl,mg de dieu chinh rui ro - tang hay giam rui ro neu can thiet.
Cac chien luqc duqc nghien cuu {j day da duqc thiet ke de t(,lO thanh cac hinh
khoi cau true Cd ban rna tu d6 c6 the kham pha cac chien luqc m&i l;;t hdn. Chudng
7 xem xet cac chien luqc cao cap d6la ket hqp nhieu chien luqc da duqc thao lu~n
&day de dua ra nhieu tinh chat ket hqp da d<,1ng hdn.
Ttl KHOA
Tru&c khi tiep t1,1c Chudng 7, b;;tn can c6 the neu len duqc djnh nghia ngan gQn
cac thu~t ngu sau:
Th! trubng tang gici/ Thi truang giam
gia
Gia hoa von
Quyen ch<,>n mua khong duqc phong
ngua
Quyen chQn mua duqc phong ngua
Quyen chQn ban bao v~
Quyen chQn ban/mua lai t;;tp
Chuyen doi ngh!ch dao/ ngh!ch dao/
Chuyen doi
BAIDQCTHEM
Augen, J. Trading Options at Expiration: Strategies and Models for Winning the
Endgame. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education, 2009.
Austin, M. "Index Option Overwriting: Strategies and Results:' Derivatives
Quarterly 1 (Summer 1995): 77-84.
Constantinides, G. M., M. Czerwonka, J. C. Jackwerth, and S. Perrakis, "Are
Options on Index Futures Profitable for Risk-Averse Investors? Empirical
Evidence:' 'Ihe Journal of Finance 66(2011): 1407-1437.
Ferguson, R. "Some Formulas for Evaluating Two Popular Option Strategies:'
Financial Analysts Journal49 (September-October 1993): 71-76.
Figelman, I. "Expected Return and Risk of Covered Call Strategies:' 'Ihe Journal
of Portfolio Management 34 (Summer 2008): 81-97.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON 289
Grube, R. C., D. B. Panton, and J. M. Terrell. "Risks and Rewards in Covered
Call Positions:' The Journal of Portfolio Management 5 (Winter 1979):
64-68.
Mcintyre, M. L., and D. Jackson. "Great in Practice, Not in Theory: An
Empirical Examination of Covered Call Writing:' Journal of Derivatives &
Hedge Funds 13(2007): 66-79.
Mueller, P. A. "Covered Call Options: An Alternative Investment StrategY:'
Financial Management 10 (Winter 1981): 64-71.
Mullaney, M. The Complete Guide to Option Strategies: Advanced and Basic
Strategies on Stocks, ETFs, Indexes and Stock Index Futures. New York:
Wiley Trading, 2009.
Pounds, H. M. "Covered Call Option Writing: Strategies and Results:' The
Journal of Portfolio Management 5 (Winter 1978): 31-42.
Rendleman, R. "Covered Call Writing Strategies From an Expected Utility
Perspective:' The Journal of Derivatives 9 (Spring 2001): 63-75.
Singleton, J. C., and R. Grieves. "Synthetic Puts and Portfolio Insurance
Strategies:' The Journal of Portfolio Management 10 (Spring 1984): 63-69.
KIEM TRA THU~T NGO'
1. Gi<H thich nhung thu~n l<Ji va bat l<Ji d6i v&i ngu<'1i mua quyen ch<;>n mua
trong vi~c dong vi the tru&c khi dao hc.tn thay vi s& huu n6 cho den khi dao
hc.tn.
2. Gia dtnh ding m9t nha dau tli dang xem xet mua quyen ch<;>n mua (J m9t
muc gia thtjc hi~n nhat dinh. Cac ly do nao c6 the dli<JC dua ra de ung h9
vi~c mua quyen ch<;>n mua v&i muc gia tht;ic hi~n cao han? V&i muc gia
thl;ic hi~n thap han?
3. Giai thich m9t quyen ch<;>n ban bao v~ gi6ng vi~c mua bao hiem co phieu
nhli the nao.
4. Tc.ti sao lt;ia ch<;>n gia thl;ic hi~n cho m9t quyen ch<;>n ban bao v~ gi6ng nhli
vi~c quyet dtnh nen lt;ia ch<;>n muc khau tru nao trong m9t h<Jp dong bao
hiem?
5. Trinh bay va so sanh hai chien lu<Jc tang gia la mua m9t quyen ch<;>n mua
va ban m9t quyen ch<;>n ban. Tc.ti sao m9t chien lli<Jc nay lc.ti dli<Jc ua thich
han chien lli<Jc con lc.ti?
CAU H{U VA BAI T~P
1. "Mua m(Jt hqp dong quye'n cht;m ban ngang gia ATM co mqt ty suat sinh lqi
tie'm nang lan hdn so vai vi¢c mua mqt hqp dong quye'n chqn ban ki¢t gia
ITM boi vi quye'n chqn ATM ga'n vai trqng thai cao gia ITM hdn". Hay binh
lu~n
phat bieu nay.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
290 PHAN I OUYEN CHON
2. Gia dinh b;.1n muon mua co phieu va bao v~ b;.1n tni&c kha nang giam gia.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
B;.1n xet ca tniCmg hqp quyen ch<;>n mua duqc phong ngua va quyen ch<;>n
ban bao v~. Cac nhan to nao se anh huang quyet dinh cua b;.1n?
B;.1n duqc thua ke m9t so co phieu ti:i m9t ngubi hQ hang giau c6. Co phieu
c6 hi~u qua kha thap trong thdi gian gan day, va cac nha phan tich tin rang
n6 c6 it tiem nang tang truang. B;.1n muon ban quyen ch<;>n mua doi v&i co
phieu nay; tuy nhien, di chuc qui dinh rang b;.ln phcii dong y khong ban co
phieu tru khi b;.1n can tien cho ffi\}C dich tfli chfnh ea nhan rat khan cap.
Lam the nao b;.1n ban quyen ch<;>n mua duqc phong ngua va toi thieu h6a
kha nang tht,tc hi~n n6?
Chung ta da de c~p m9t each ngan g<;>n ve quyen ch<;>n mua lai t;.1p, bao gom
co phieu va m(>t soluqng quyen ch<;>n ban tudng dudng. Gia dinh rang gia
tri ket hqp cua quyen ch<;>n ban va co phieu cao hdn gia tri cua quyen ch<;>n
mua th~t st,t m9t muc nho hdn hi~n gia cua gia tht,tc hi~n. Hay chi ra m(>t
muc lqi nhu~n chenh l~ch gia c6 the duqc tht,tc hi~n nhu the nao. Luu y:
Khong su dl,lng df:i li~u trong chudng nay. Hay trinh bay y tuang cua b;.1n
nhti minh h<;>a trong phan quyen ch<;>n ban lai t;.1p.
M(>t vi the ban co phieu c6 the duqc bao v~ bang each sa huu m(>t quyen
ch<;>n mua. Xac dinh phtidng trlnh lqi nhu~n cua vi the nay va xac dinh gia
co phieu hoa von khi dao h;.ln va muc lqi nhu~n toi da va toi thieu.
M(>t vi the ban co phieu c6 the duqc bao v~ bang each ban m(>t quyen ch<;>n
ban. Xac dinh phtidng trinh lqi nhu~n cho vi the nay va xac dinh muc gia
co phieu hoa von khi dao h;.ln va lqi nhu~n toi da va toi thieu.
Giai thich thu~n lqi va 1916 khan doi v&i m(>t ngubi ban quyen ch<;>n mua
duqc phong ngua khi vi the duqc dong tru&c khi dao h;.1n.
Giai thich nhung van de can quan tam rna ngubi ban quyen ch<;>n mua duqc
phong ngua g~p phai khi lt,ta ch<;>n gia thtjc hi~n.
Ba phtidng trinh lqi nhu~n Cd ban cua quyen ch<;>n mua, quyen ch<;>n ban va
co phieu duqc thong nhat bang eac kY hi~u trong chtidng nay nhu la:
Nc[Max(O,ST- X)- C]
Np[Max(O,X- ST)- P]
1t = ST- So
1t =
1t =
Chuan bi m(>t do thi de trinh bay ca hai vi the mua va ban doi v&i moi
phtidng trinh lqi nhu~n tren. Gia dinh rang eac vi the duqc gill cho den
khi dao h;.1n. Do d6, b~n can phai ve ra m(>t sd do tong cua 3 lo~i. Mieu ta
moi quan h~ gilia vi the mua va ban trong moi phtidng trinh lqi nhu~n.
Cling mo ta moi quan h~ gif:ia do thi quyen ch<;>n mua va do thi quyen
ch<;>n ban.
Cac muc gia quye'n chc;m ung vai m(Jt co phieu sau duqc quan sat vcw ngay
6/7. Su df:lng thong tin nay de gidi quyet cac van de' til cau 10 den cau 15. Bo
qua co tuc co phieu. Co phieu duqc djnh gia $165.13 Cac thai gian dao hCJn
la 17/7, 21/8, va 16/10. LiU suat phi rui ro ghep liU lien tf:IC la'n ltiqt [a 0.0503,
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON 291
0.0535, va 0.0571. D(J
kie'u Chau Au.
l~ch
chwin Ia 0.21. Gia djnh rang cac quyen chQn Ia
:c~~~~l~~~,t165
170
2.70
0.80
5.25
3.25
'-;9t~:k·~J.~:R~~ti~~~re~~~t~¥~~~~:t·fi·-·
8.10
6.00
2.40
5.75
4.75
7.50
6.75
9.00
Trong cau 10 den 15, xac djnh lc;Ji nhu~n ung vai cac muc gia co phieu 150,
155, 160, 165, 170, 175, va 180. Hay tra lCii cac cau hoi khac neu co yeu ca'u.
Luu y: Bang tfnh Excel Stratlyz9e.xls se hau fch a day de dq.t dtic;Jc cac do
thj nhli yeu cau, nhung no khong cho phep bq.n tfnh toan lc;Ji nhu~n ung vai
nhie'u muc gia tai san khac nhau do nguCii sit dl;lng qui djnh. No cho phep
bq.n an djnh m(Jt muc gia tili san va muc cao nhat va thap nhat. Sit dl;lng
Stratlyz9e.xls de tq.o ra do thj doi vai phq.m vi gia ti/150 den 180 nhling xac
djnh lc;Ji nhu~n cho muc gia 150,160, ... 180 bang tay doi vai cac vj the dtic;Jc
gia cho den khi dao hq.n. D6i vai cac vj the dric;Jc dong trliac khi dao hq.n, sa
dl;lng bang tfnh BSMbin9e.xls de xac djnh gia quye'n chQn khi vj the dric;Jc
dong lq.i; sau do tfnh lc;Ji nhu~n bang tay.
10. Mua m<)t hqp dong quyen chqn mua thang 8 gia tht;ic hi~n 165. So huu no
cho den khi quyen chqn dao hc;tn. Xac dinh lqi nhu~n va ve do thi the hi~n
ket qua. Sau do xac dinh gia co phieu hoa von khi dao h<.J.n. Muc lo toi da co
the xay ra doi vdi giao dich nay Ia bao nhieu?
11. U1m lc;ti cau 10, nhung dong vi the vao ngay 1/8. Sl:i dt,mg bang tinh de tim
lqi nhu~n ung Vdi cac muc gia co phieu co the xay ra vao ngay 1/8. Ve do
thi va sl:i dt,mg do thi de tlm muc gia co phieu hoa von gan dung.
12. Mua m<)t hqp dong quyen chqn ban thang 10 gia tht;ic hi~n 165. So huu no
cho den khi dao hc;tn. Xac dinh lqi nhu~n va ve do thi the hi~n ket qua. Xac
dinh muc gia co phieu hoa von khi dao h<.J.n. Muc lqi nhu~n va lo toi da co
the xay ra cua giao dich nay la bao nhieu?
13. Mua 100 co phieu va ban m<)t quyen chqn mua thang 10 gia tht;ic hi~n 170.
Giu vi the cho den khi dao hc;tn. Xac dinh lqi nhu~n va ve do thi the hi~n ket
qua. Xac dinh gia co phieu hoa von khi dao hc;tn, lqi nhu~n toi da, va muc
lo toi da.
14. Lam lc;ti cau 13, nhung dong vi the vao ngay 1/9. Sl:i dt,mg bang tinh de tlm
lqi nhu~n ung Vdi cac muc gia co phieu co the xay ra vao ngay 1/9. Ve do
thi va sl:i dt,mg do thi de u6'c luqng gia co phieu hoa von.
15. Mua 100 co phieu va mua m<)t hqp dong quyen chqn ban thang 8 gia tht;tc
hi~n 165. Gill vi the cho den khi dao hc;tn. Xac dinh lqi nhu~n va ve do thi
the hi~n ket qua. Xac dinh gia co phieu hoa von khi dao hc;tn, lqi nhu~n toi
da va muc lo toi da.
D6i vai cau 16, 17, va 18, xac djnh lc;Ji nhu~n cua cac giao djch quye'n chQn
tie'n t~ cd ban sau ung vai tung muc ty gia giao ngay khi dao hq.n nhli sau:
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
292 PHAN I QUYEN CHON
$0.90, $0.95, $1.00, $1.05, va $1.10. Ve do thi lc;Ji nhu~n. Tim ty giagiao ngay
hoa von khi dao h~n. Gid djnh ding moi hc;Jp dong gom €100,000.
16. M9t quyen chQn mua dong euro dao h~n trong vong 6 thang c6 gia thl,ic
hi~n $1.00 va dttqc dinh gia $0.0385. Xay dt,tng m9t vi the mua ddn gian doi
vCii quyen chQn mua.
17. M9t quyen chQn ban dong euro vCii gia thl,ic hi~n $1.00 dttqc dinh gia
$0.0435. Xay dt,tng m9t vi the mua ddn gian doi vCii quyen chQn ban.
18. Su dt,mg thong tin (J cau 19 de xay dt,tng m9t quyen chQn mua dttqc phong
ngua doi vCii dong euro. Gia dinh ding t-y gia giao ngay ban dau la $0.9825.
19. Mo hinh dinh gia quyen chQn Black-Scholes-Merton gia dinh rang gia co
phieu la m9t phan phoi logarit. Trinh bay bang do thi each thuc rna phan
phoi nay thay doi khi m9t nha dau ttt mua co phieu va ban m9t quyen
chQn mua.
20. Mo hinh dinh gia quyen chQn Black-Scholes-Merton gia dinh rang gia co
phieu la m9t phan phoi logarit. Trinh bay bang do thi each thuc rna phan
phoi nay thay doi khi m9t nha dau ttt mua co phieu va mua m9t quyen
chQn ban.
21. Su dt,mg BSMbin9e.xls, tinh toan gia quyen chQn mua va ban doi vCii m9t
quyen chQn co phieu, vCii gia hi~n t~i cua co phieu la $100, Hii suat phi rui ro
la 5% (ghep Hii lien tvc), muc d9 bien d9ng la 30% va thC1i gian den khi dao
h~n la 1 nam. Giai thich each thuc b~n c6 the t~o ra m9t hqp dong quyen
chQn mua lai t~p va xac dinh gia cua n6.
22. Gia dinh rang, quyen chQn mua gia $14.20 va quyen chQn ban gia $9.30 cho
m9tquyen chQn co phieu trong d6 gia thl,ic hi~n la $100, hii suat phi rui ro
la 5% (ghep Hii lien tvc) va thC1i gian den khi dao h~n la 1 nam. Giai thich
each thuc rna b~n c6 the t~o ra m9t quyen chQn co phieu lai t~p va xac dinh
gia cua n6. Gia su rang b~n dang theo doi m9t co phieu gia $100; hay xac
dinh bat ky cd h9i kinh doanh chenh l~ch gia nao ton t~i.
23. (Van de ve khai ni~m) Trong moi trttC1ng hqp dttqc nghien cuu trong
chtidng nay va trong eac van de trttCic d6, chung ta khong tinh tCii van de lai
vay doi vCii eac khoan tien dttqc dau ttt. M9t each huu hi~u de quan sat tac
d9ng cua lai vay la xem xet chien lttqc chuyen doi ho~c chuyen doi nghich
dao. Danh gia quyen chQn mua va quyen chQn ban thang 8 gia tht,tc hi~n
165, vade xuat chien luqc chuyen doi hay chuyen doi nghich dao. Xac dinh
lqi nhu~n cua eac giao dich neu quyen chQn dttqc giu den khi dao h~n. Can
chac chan rang lqi nhu~n c6 tinh den lai vay tich liiy trong suot thC1i gian s&
huu m9t each phu hqp.
24. (Van de ve khcii ni~m) M9t moi quan tam khac trong danh gia chien lttqc
quyen chQn la tac d9ng cua chi phi giao dich. Gia dinh rang mua va ban
quyen chQn phai chiu muc hoa hong moi giCii la 1% gia tri quyen chQn.
Mua va ban co phieu chiu muc hoa hong moi giCii la 0.5% gia tri co phieu.
Neu quyen chQn dttqc thl,ic hi~n, c6 chi phi giao dich doi vCii vi~c mua ho~c
ban co phieu. Xac dinh phudng trinh lqi nhu~n cho eac chien luqc sau, gi<1
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 6 CAC CHI~N LUOC OUYEN CHON 293
djnh ding quyen chQn duQc Sd huu cho den khi dao h~n va dliQC thljc hi~n
neu cao gi<i ITM thay vi duqc dem ban l~i. Ghi djnh rang m<)t quyen chQn
vatho~c co phieu duqc su dt.mg va bat kY co phieu nao con l~i trong danh
ml)c se duqc ban di.
a. Mua quyen chQn mua
b. Mua quyen chQn ban
c. Quyen chQn mua duqc phong ngua
d. Quyen chQn ban bao v~
25. (Van de khai ni~m) Gia su rang m<)t nha dau tu dang xem xet mua m9t
trong hai hqp dong quyen chQn mua tren m<)t chung khoan nao d6 voi
cling ky dao h~n. Khac bi~t duy nhat giUa hai quyen chc,m mua nay d6la gia
thljc hi~n. Ty suat sinh lqi cua quyen chQn mua la khoan lqi nhu~n chia cho
khoan dau tu ({J day la gia quyen chQn mua). Xac dinh muc gia co phieu
dao h~n sao cho lqi nhu~n tren hai vj the mua quyen chQn nay la nhu nhau.
Cling xac djnh muc gia co phieu dao h~n sao cho cy suat sinh lqi tren hai vi
the mua quyen chQn la giong nhau (nhung ca hai khong the la 100%). Thao
lu~n slj khac bi~t trong hai tinh huong gia co phieu dao h~n nay.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG
Cac chien luoc
quyen chon nang cao
Ml:JC TIEU CUA CHliONG
• Trlnh bay va ph an tich cac chien luc;tc chenh l~ch, bao gam chenh l~ch gia tien (money spread),
chien lu'c;tc collar, chenh l~ch ljch giao djch (calendar spread), chenh l~ch ty I~ (ratio spread).
• Trlnh bay va phan tich cac chien luc;tc quyen chc;m ket hc;tp, bao gam chien luc;tc straddle va
chien lu'c;tc chiec h(>p (box spread).
"Hay dqc mqi cu6n sach viet ve' nhang nha kinh doanh de' biet hq bj mat tie'n vao
dau. B~n se khong hqc ducjc die'u gi hau ich tit nhang lcji nhwJ.n cua hq (vi thj truang
se die'u chinh). B~n se co ducjc bai hqc tit Sl/ thua u; cua hq."
NASSIM TALEB,
Chien Lucjc Giao Djch Phai Sinh, Thang 4, nam 1997, Tr. 25x
Chuang 6 da cung cap nen tang CCI ban ve chien hiqc giao dich quyen chQn. Bay
gia chung ta se tiep t1,1c v&i cac chien hiqc nang cao han. Nhu dade c~p tn.i&c day,
quyen chQn c6 the duqc ket hqp theo m9t so each nit khac thuong va cling rat thu
vi. Trong chuang nay, chung ta se t~p trung vao 2 chien luqc nang cao: chien hiqc
chenh l~ch (spread) va chien hiqc ket hqp (combinations).
I
CHIEN LliQC CHENH L~CH: KHAI NI~M CO BAN
M9t chien hi<;1c chenh l~ch (spread) la vi~c mua m9t quyen chQn va ban m9t
quyen chQn khac. Chien hiqc chenh l~ch thuong duqc chia lam 2 lo~i. M9t lo~i
la chien luqc chenh l~ch theo chieu dqc (vertical spread) hay con gQi la chien
hiqc chenh l~ch gia thtjc hi~n (strike spread) ho~c chien hi<;1c chenh l~ch gia
tien (money spread). Chien luqc nay bao gam vi~c mua m9t quyen chQn v&i
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO 295
m<)t gia thl,ic hi~n cv the va ban m<)t quyen chQn ttiong tl,i chi khac nhau &gia
thl,ic hi~n. Vi dv ngubi ta c6 the mua m<)t quyen chQn co phieu DCRB dao h~n
vao thang 6 vdi gia thl,ic hi~n la 120 va dong thdi ban m<)t quyen chQn co phieu
DCRB ciing dao h~n vao thang 6 nhung v6i gia thl,ic hi~n la 125; chinh vile
nay rna n6 con c6 ten gQi la chenh l~ch gia thzjc hi~n ho~c gia tie'n. B&i vi tru6c
day gia thl,ic hi~n dugc sap xep nam (j ffiQt CQt dQC tren trang thong tin quyen
ch<;>n cua m<)t td bao nen dan den vi~c chien luge nay con dugc gQi Ia chien luge
chenh l~ch theo chie'u dqc.
M<)t lo~i chien luge chenh l~ch khac la chien luge chenh l~ch theo chieu ngang
(horizontal spread), hay con dugc gQi la chien luge chenh l~ch thi1i gian (time
spread), ho~c chien luge chenh l~ch theo lich (calendar spread). Trong chien
luge nay, nha dau ttl Se mua ffiQt quyen chQn CO thdi gian dao h~n C\1 the va ban
m<)t quyen chQn tuong tlj chi khac nhau thbi gian dao h~n. Vi dv, m<)t nha dau
tu c6 the mua m<)t quyen chQn co phieu DCRB dao h~n vao thang 6 v6i gia thtjc
hi~n la 120 va dong thbi ban m<)t quyen chQn co phieu DCRB ding v6i gia thl,ic
hi~n la 120 nhung dao h~n vao thang 7. Ten gQi chien luge chie'u ngang xuat phat
tu vi~c thdi gian dao h~n dugc sap xep theo chieu ngang tren cac trang thong tin
quyen chQn cua m<)t so td bao.
Doi khi m<)t chien luge chenh l~ch dugc xac dinh bang m<)t ky hi~u d~c bi~t.
Chien luge chenh l~ch gia tien DCRB dugc de c~p &tren thi duqc ky hi~u la "June
120/125 Spread': Thang duqc ghi &dau, gia thtjc hi~n cua quyen chQn dugc mua
dugc ghi trlidc dau g~ch cheo "/" va gia thl,ic hi~n cua quyen chQn dugc ban ghi
sau dau g~ch cheo. Neu nha dau tu mua quyen chQn dao h~n vao thang 6 v6i gia
thtjc hi~n 125 va ban quyen chQn thang 6 v6i gia thtjc hi~n la 120 thi ta se ky hi~u
la "June 125/120 Spread': Chien luge chenh l~ch theo thbi gian (ho~c theo llch)
dugc neu vi dv tru6c d6 dugc ky hi~u la "June/July 120 Spread". Thang dao h~n
tru6c dau g~ch cheo la thang quyen chQn dugc mua, thang dao h~n sau dau g~ch
cheo la thang dao h~n cua quyen chQn dugc ban.
Chien luge chenh l~ch c6 the thl,ic hi~n bang each su dvng quyen chQn mua
quyen chQn ban. M<)t chien luge chenh l~ch quyen chQn mua "June 120/125"
dugc gQi Ia m<)t vi the mua rang. Dieu nay la vi quyen chQn mua 120 c6 phi 16n
han quyen chQn mua 125 do d6 dong tien chi ra dung cho vi~c mua quyen chQn
120 thi 16n han dong tien thu vao tU vi~c ban quyen chQn mua 125. Giao dich nay
dugc gQi Ia mua chenh l~ch (buying the spread), va doi khi n6 dugc gQi Ia chenh
l~ch ghi nc;1 (debit spread) vi lo~i but to an ke to an di kern v6i n6. Doi v6i chenh
l~ch quyen ch<;>n ban "July 120/125': dong tien nh~n dugc tu vi~c ban quyen chQn
ban 125ldn han dong tien chi ra cho vi~c mua quyen chQn ban 120. Giao dich nay
dugc gQi la giao dich ban chenh l~ch (selling the spread), hay con gQi la chenh
l~ch ghi co (credit spread) va phat sinh m<)t vi the ban rang.
ho~c
Doi v6i chenh l~ch theo llch, chenh l~ch quyen chQn mua "June/July 120" thi
dugc g<;>i Ia ban thuan ho~c ban chenh l~ch vi nha dau tu c6 dong tien vao ti1 vi~c
ban quyen chQn mua thang 716n han dong tien hQ phai chi ra cho vi~c mua quyen
ch<;>n mua thang 6. Chenh l~ch quyen chQn mua "July/June 120" thi dugc gQi la
mua rang va mua chenh l~ch vi quyen chQn mua thang 7 c6 gia cao han quyen
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
296 PHAN I QUYEN CHON
chQn mua thang 6. Khai ni~m chenh l~ch ghi n{J va ghi co cfmg du<;1c su dt,mg aday.
Doi v&i chenh l~ch theo lich, cac thu~t ngft tlidng tl,i nhau cho ca hai trliang h<;1p
quyen chQn ban va quyen chQn mua vi thai gian dao hc;tn cang dai thi phi quyen
chQn cang cao.
T'i sao nha dau tu su d\Jng chien IU'C1c chenh Itch quyen chqn?
Chien lu<;1c chenh l~ch cung cap tiem nang cho m(>t khoan l<;1i nhu~n nho nhung
hc;tn che du<;1c rui ro. Tat nhien, day khong phai la con duang chac chan de giau c6,
chung ta chua tung thay m9t chien lu<;1c nhu v~y ton tc;ti trong tht.tc te. Tuy nhien
chien lti<;1c chenh l~ch rat huu ich trong vi~c giam b&t rui ro rna van thu dli<Jc l<;1i
nhu~n neu dtj bao thi trliang chinh xac.
Giam thieu rui ro c6 the dc;tt dti<;1C bang each giu vi the mua trong m(>t quyen
chQn nay va vi the ban trong m(>t quyen chQn khac. Neu gia co phieu giam, khoan
lo trong mua quyen ChQn mua se phan nao dti<JC bu dap blJi khoan lai trong ban
quyen chQn mua. Li~u khoan lai c6 cao hdn khoan lo hay khong, dieu d6 ph\1
thu(>c vao st.t bien d(>ng cua moi quyen chQn mua. Chung toi se chung minh tac
d(>ng nay sau. Bay gia hay xem xet m(>t chien ltt<;1c chenh l~ch gia tien du<;1c gill
cho den hl.c dao hc;tn. Gia dinh rang chung ta mua quyen chQn mua v&i muc gia
thtjc hi~n thap va ban quyen chQn mua v&i muc ghi thtjc hi~n cao. Trang m(>t thi
truang gia len, chung ta kiem du<;1c lai vi quyen chQn mua c6 gia thvc hi~n thap
mang lc;ti m(>t khoan thanh toan cao hdn tc;ti ngay dao hc;tn so v&i quyen chQn mua
c6 gia thl,ic hi~n cao. Trong thi trliang gia xuong, ca hai quyen chQn mua se c6
gia tri 0 vao ngay dao hc;tn va chung ta se bi lo. Vi lido d6, chien lti<JC chenh l~ch
lien quan den mua quyen chQn mua v&i gia thvc hi~n thap du<;1c gQi la chien hi<jc
chenh l~ch dau co gia len (bull spread). Ttidng tv nhu v~y, trong thi trliang gia
xuong, chung ta se kiem dti<Jc lai neu chung ta mua quyen chQn mua vdi gia thtjc
hi~n cao va ban quyen chQn mua v&i gia tht.tc hi~n thap. Day du<;1c gQi la chien
lu'<jc chenh l~ch dau co ghi xuong (bear spread). Nhung nguyen tac nay du<;1c
ap dt,mg ngli<Jc lc:ti v&i quyen chQn ban: V! the mua (hay ban) quyen chQn ban
v&i gia thvc hi~n thap va ban (hay mua) quyen chQn ban v&i gia tht.tc hi~n cao la
dau Cd gia len (hay dau Cd gia xuong). Thong thliang, dau Cd gia len mang lc;ti l<;1i
nhu~n trong thi trliang gia len va dau .cd gia xuong se mang lc;ti l<;1i nhu~n trong
thi trliang gia xuong.
Chien lti<JC chenh l~ch theo thai gian (time spread) khong dti<JC xep vao dc;tng
dau Cd gia len hay gia xuong. L<;1i nhu~n cua chien lti<JC nay c6 dti<;1c bai slj tang
ho~c giam cua d(> bat on. Chung toi se thao lu~ them ve Chien lu<;1c chenh l~ch
theo thai hc;tn trong phan sau.
Chi phi giao dich la m9t yeu to quan trQng trong vi~c tien hanh cac chien lu<;1c
chenh l~ch. Nhung chi phi nay chiem m9t phan l&n trong tien dau tu, d~c bi~t la
v&i nhfing nha kinh doanh nho le. Chien lu<;1c chenh l~ch doi hoi phai tham gia
nhieu vi the quyen chQn, va chi phi giao dich c6 the nhanh chong tra th~mh m(>t
rao can cho hau het nha dau tli, ngoc;ti tru cac nhan vien giao d!ch tren san va cac
to chuc dau tu l&n. Cung nhu a chlidng 6, chung ta se khong tinh den chi phi
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO 297
giao djch trong nhung phan tich d~ c~p trong chudng nay, tuy nhien se thao lu~n
nhung anh hu&ng d~c bi~t cua chung vao luc thich hqp.
Ki hitu
Cac ki hi~u duqc dung C1 day giong nhu cac chudng tru&c, tuy nhien chung ta phai
them m<)t so ki hi~u khac de phan bi~t gilla cac chien luqc chenh l~ch gia thl;ic
hi~n va chenh l~ch thbi gian dao hc.tn. Doi v&i chenh l~ch gia tien, chung toi se
su dt,mg ki hi~u nho ben du&i de phan bi~t cac quyen chQn khac nhau &gia tht.tc
hi~n. Vi d\1:
X~>
X2, X3
= gia tht.tc hi~n cho cac quyen chQn mua v&i X1 <X2<X3
cb c2, c3 = gia quyen chQn mua ling v&i gia tht.tc hi~n XI, x2, x3
N b N2, NF soluqng nam gill moi quyen chQn
Bang 7.1 Du li~u quyen chc;m co phieu DCRB vao ngay 14 thtmg s
Gia
thljc hi~n
Quyen chQn mua
Quyen chQn ban
Thangs
1hang6
1hang7
Thangs
Thang6
Thang7
120
8.75
15.40
20.90
2.75
9.25
13.65
125
5.75
13.50
18.60
4.60
11.50
16.60
130
3.60
11.35
16.40
7.35
14.25
19.65
Gia co phieu hi~n t~i: 125.94
Ngay dao h~n: 21 thing 5, 18 thang 6 va 16 thang 7
Lai suat phi rui ro (ghep lai lien tvc): 0.0447 (thing 5),0.0446 (thing 6) va 0.04523 (thang 7)
Ki hi~u N la soluqng cac quyen chQn rna +N la v! the mua va-N la v! the ban.
Trang chien luqc chenh l~ch theo thbi gian,
T1. T2
= thbi gian dao hc.tn v&i T1 < T2
= gia quyen chQn ling v&i thbi gian dao hc.tn T 1: T 2
N1. N2 = soluqng nam gill moi quyen chQn
C1> C2
Vi d\1 bang so se su d\lng quyen chQn co phieu DCRB da trinh bay trong d.c
chudng tru&c. De thu~n ti~n, bang 7.1 trinh bay lc.ti cac du li~u. Neu khong c6 quy
u&c khac, chung ta gia djnh rang m<)t hqp dong quyen chQn gom 100 co phieu.
Bang tinh Excel Stratlyz9e.xls c6 the dlt huu ich cho vi~c phan tich cac
chien luqc chenh l~ch, th~m chi c6 the ap dt,mg cho tat ca cac giao djch trong
chudng nay.
II CHENH L~CH GIA liEN
Nhu da neu tru&c d6, chien luqc chenh l~ch gia tien c6 the duqc thiet ke de dc.tt
dti<JC lqi nhu~n trong ca thi trlidng dau Cd gia len Va thi trlidng dau Cd gia XUong.
Vi d\1 de c~p tru&c d6 duqc gQi la chien luqc chenh l~ch dau cd gia len.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
298 PHAN I OUYEN CHON
Chien htC1c chenh l'ch aau cfl gia len
Xem xet hai quyen chQn mua chi khac nhau a gia thljc hi~n X1va X2, v&i Xt <X2.
Gia quyen chQn Ian htqt la Ct va C2, va chung ta biet ding C 1>C 2. Mc)t chien htqc
chenh l~ch dau ca gia len bao g6m vi~c mua quyen chQn v&i gia thl;ic hi~n thap
han va vi~c ban cac quyen chQn v&i gia thl;ic hi~n cao han. Ghi su mc)t lo~i quyen
chQn, Nt= 1 va N2 = -1, phuang trlnh lqi nhu~n:
II= Max (0, ST- Xt ) - Ct -Max (0, ST- x2) + c2.
Gia co phieu t~i ngay dao h~n c6 the rai vao mc)t trong ba truang hqp: nho
han ho~c bang Xt. l&n han Xt nhung nho han ho~c bang X2, ho~c l&n han X2. Lqi
nhu~n cho ba trubng hqp nhu sau:
II =-Ct + C2
II= sT-xl- c1 + c2
II = ST- Xt - Ct - ST + Xz + c2
= x2- x1 - c1 + c2
n~u ST=< Xt <X2
neu Xt< ST=< x2
Trong truang hqp gia co phieu ket thuc bang ho~c thap han gia thljc hi~n, ca
hai quyen chQn deu ket thuc (j tr~ng thai ki~t gia OTM. Nha dau eel se bj mat phi
mua quyen chQn mua va gift duqc tien phi ban quyen chQn mua. Lqi nhu~n la nhu
nhau bat ke gia co phieu thap han gia thl;ic hi~n la bao nhieu. Vi phi mua quyen
chQn mua ldn han so v&i phi thu duqc do ban quyen chQn mua nen thljc chat la
nha dau CCI se bj lo.
Trong truang hqp thu ba, ca hai quyen chQn ket thuc trong tr~ng thai cao gia
ITM, vi the ban quyen chQn mua duqc thl;ic hi~n, hQ se thl;ic hien vj the mua quyen
chQn mua va sau do cung cap cac chung khoan. Anh huang cua gia co phieu hi
x6a bo va lqi nhu~n Ia khong doi du cho gia co phieu c6 cao han bao nhieu so v&i
gia thljc hi~n. Lqi nhu~n nay c6 duang? Lqi nhu~n Ia (X2- Xt) - (Ct - C2), con
c6 the n6i n6 Ia phan chenh l~ch gifia gia thl;ic hi~n tru di phan chenh l~ch gifia
phi quyen chQn. Nh& l~i tU Chuang 3 rang slj chenh l~ch trong phi quyen chQn
khong the vt:lqt qua slj chenh lech trong gia thljc hi~n. Nha dau ca chi tra mc)t phi
quyen chQn Ct. va nh~n duqc phi quyen chQn C2, va do d6 chi tra cho slj phong
ngua cho danh mvc dau tu mc)t khoang Ct - C2. Tien chi tra toi da cho slj phong
ngua nay la X2 - X1. Khong nha dau tu nao se chju bo ra so tien l&n han muc toi
da nay. Do d6, lqi nhu~n la duang.
Chi trong truang hqp thu hai, khi vi the mua quyen chQn mua ket thuc a ITM
va ban quyen chQn mua aOTM, se c6 slj khong chac chan. Phuang trlnh tren cho
thay lqi nhu~n se tang tuang ling v&i gia co phieu t~i thai gian dao h~n.
Hinh 7.1 minh hQa lqi nhu~n tu chien luqc chenh l~ch dau ca gia len cho
quyen chQn mua co phieu DCRB giao thang 6 c6 gia thljc hi~n la 125 va 130 v&i
phi quyen chQn Ian luqt Ia $13.50 va $11.35. Duang net dut la duang bieu dien lqi
nhu~n neu chung ta chi mua quyen ch<;>n mua gia thl;ic hi~n 125. Muc lo toi da la
chenh l~ch phi 2 quyen chQn bang 1,350$- 1,135$, hay $215, xay ra t~i bat ki muc
gia co phieu nao bang ho~c thap han muc $125 t~i ngay dao h~n. Lqi nhu~n toi da
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO 299
HlNH 7.1 Chien htc;tc chenh l~ch dau cd gia len bang quyen chc;m mua
DCRB thang 6 gia thl,l'c hi~n 125/130
4,000
Mua quy€m chQn
/
mua gia thl)'c hi~n 125 /
3,500
3,000
-co
2,500
c:
ceo-
1,500
co
-
2,000
::J
1,000
10
.c:
c:
·s.
_J
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
£>i~m hoa v6n ~i $127.15
/
/
500
/
/
Lgi nhu~n t6i da = $285
0
(500)
Lei t6i da
=$215
(1,000)
(1,500)
75
125
135
145
Gia c6 phi~u khi aao h;;~n
giua pharr chenh l~ch trong gi{t tht;ic
hi~n va pharr chenh l~ch ve trong phi quyen
chQn, 100 (130 - 125 - 2.15) = 285, xay ra
t~i bat ky muc gia co phieu nao tren $130 t~i
to
ngay dao h~n. Ltiu yrang m~c du l<;1i nhu~n bi
gi6'i h~n, nhting muc lqi nhu~n toi da se d~t
du<;1c lJ muc gia $130, cao hem 3.2% so v6'i gia co phieu hi~n tc.ti. Muc l<;1i nhu~n
toi da $285, c6 gia tri bang 135% so v6'i gia tri vi the ban dau 215$. M~t khac, muc
thua lo toi da, bang 100% chenh l~ch trong phi quyen chQn, se xay ra khi gia co
phieu chi can giam 0. 7%.
M(Jt chien lt/c;tc chenh l~ch aau Cd gid
len being quyen chc;m mua c6 dtlc;tc 1
muc lc;ti nhugn giai hc;m, xay ra trong
thi trtlang tang gid, va chiu m(lt khoan
giai hc;m,. xay ra trong thi trt/ang
giamgid.
la
hi~u
Tit do thi, r6 rang la gia co phieu hoa von khi dao hc.tn la muc gia nam gilla hai
gia tht;ic hi~n. De tim diem hoa von nay, ta gQi nola sT·, tham chieu den phtiong
trinh lqi nhu~n cho trtidng h<;lp thu hai, khi rna gia co phieu nam gilla hai gia tht;ic
hi~n, va d~t n6 bang khong:
Sau d6 gicii phtiong trinh tim
sT·
Gia co phieu phai 16'n hon gia tht;ic hi~n thap hon m<)t khoang toi thieu bang
chenh l~ch trong phi quyen chQn. Dieu nay c6 y nghia quan tr9ng. Nha dau co
thljc hi~n quyen ch9n mua v6'i gia thljc hi~n X1• Gia co phieu cang cao, so tien
nh~n dti<;IC tit vi~c thljc hi~n vi these cang 16'n. De hoa von, nha dau co phcii nh~n
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
300 PHAN I QUYEN CHON
1 kho~m du bu dap chi phi thuan, C1 - Cz. Trong vi d1,1 nay, gia hoa von cua c6
phieu t9i ngay dao h9n se bang 125 +13.5- 11.35 = 127.15, cao hdn khoang 1% so
v&i gia c6 phieu ban dau.
Luu y ding khi so v&i vi~c ddn gian Ia chi mua cac quyen chQn mua 125, nhu
dti<JC bieu dien bCti cac dtidng net dut, nha dau Cd da giam toi da t6n that tll phi
thu dti<JC do Vi~c ban quyen chQn mua 130 va lam giam muc hoa von, nhting
Ciing dong thdi tu bo Cd hQi kiem dti<JC khoan }di }(in hdn neu c6 phieu tang }en
dang ke.
Tht,tc hi~n vi the s&m khong anh hu&ng gi den chien lti<Jc chenh l~ch dau cd
gia len. Gia su gia c6 phieu tru&c khi den dao h9n Ia St. Neu vi the ban quyen chQn
mua du<;1c tht,ic hi~n, gia c6 phieu phai l&n hdn Xz. Dieu nay co nghia rang gia c6
phieu ciing l&n hdn X1va cac vi the mua quyen chQn mua co the du<;1c tht,ic hi~n
vi m9t khoan tien rong (ST- XI) - (ST- Xz) = Xz - XJ. Day Ia ket qua tot nhat co
the thu dti<JC bang each nam gifi Vi the chien }ti<JC chenh }~ch den khi dao h9n.
ll!a chc;m thai gian nam gilt Nhu v&i bat ky chien lu<;1c quyen chQn nao, ngubi
giao dich co the gifi vi the t~ong m9t thdi gian ngan hdn so v&i vong dbi cua quyen
chQn. Trong Chudng 6, chung ta da gia dinh ve vi~c dong vi the quyen chQn tru&c
khi dao h9n. Chung ta gQi thbi gian nam gifi quyen chQn T1. co nghia la dong vi
the ngay 4 thang 6, va Tz, dong vi the vao ngay 25 thang 6. Khi mc)t vi the du<;1c
dong tru&c khi dao h9n, chung ta u&c tinh gia quyen chQn theo gia c6 phieu va su
d1,1ng cac u&c tinh do de dua ra do thi l<;1i nhu~n. Cach lam t6ng quat nay chung
ta da ap d1,1ng trong Chtidng 6. Su d1,1ng phudng phap tlidng tt,i, chung ta co du<;1c
Hlnh 7.2 Chien h.t9c ch€mh l~ch dau cd gia len bang quyen chQn mua:
Thai gian nam gift khac nhau
DCRB thang 7 gia thl,l'c hi~n 125/130
300
V&i mOt gia c6 phi~u thap, thai gian
n~m giCP cang dai thi gia trj thai gian
mAt di ella vj th~ mua qu.r~n chQn mua
cang nhi~u han ban quyen ChQn mua
m-
;o
!E.
c::
<(tlo
;:,
.r:.
c::
~
(50)
V&i m¢t gia c6 phi~u cao, thCYi gian
n~m giCP cang dai thi gia tri thai gian
mAt di ella vi th~ ban quy~n chQn mua
cang nhi~u han mua quy~n chQn mua
85
95
105
115
Gia c6 phieu
Q-ACADEMY
125
135
145
155
165
acu6i thai gian n~m giCY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
175
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON NANG CAO 301
do thi trong hinh 7.2, chien htgc chenh l~ch dau co ghi len theo gia dinh ling v&i
ba thO'i gian nam gift khac nhau.
V&i Ttla thO'i gian nam gift ngan nhat, T2
la thO'i gian nam gift dai hon, vaT la thO'i gian
nam gift den khi dao h~n. Do thi chi ra rang
thO'i gian nam gift ngan co lgi nhu~n thap
nhat. Neu gia co phieu thap, thO'i gian nam
gift ngan t~o ra muc lo thap nhat trong khi
thO'i gian nam gift dai nhat t~o ra muc lo cao
nhat. Neu gia co phieu cao, thO'i gian nam gift ngan nhat t~o ra lgi nhu~n thap
nhat va thO'i gian nam gift dai nhat t~o ra lgi nhu~n cao nhat.
£J6i vai gid c6 phieu cho tnlac, I{Yi
nhu(m cua m¢t chien 111{1c chenh l~ch
dau ca gid len being quyen chc;m mua
tang len khi dmg gan ngay ado ht;m
neu gid c6 phieu (J m(tc cao va giam
neu gid c6 phieu (J m(tc thap.
L~p lu~n dang sau ket qua nay rat don gian. Tru&c tien, nhac l~i rang cac quyen
ch<;>n mua v&i gia tht;tc hi~n thap se luon luon co gia tri cao hon quyen ch<;>n mua
v&i gia thl;ic hi~n cao, tuy nhien, gia tri thO'i gian tuong doi cua chung se khac
nhau. Gia tri thO'i gian cua m9t quyen ch<;>n l&n nhat khi gia co phieu gan v&i gia
thl;ic hi~n. Vi v~y, khi gia co phieu cao, cac quyen ch<;>n mua co gia thl;ic hi~n cao
hon se co gia tri thO'i gian l&n hon, va khi gia thap, cac quyen ch<;>n mua gia thl;ic
hi~n thap hon se co gia tri thO'i gian l&n hon.
Khi chung ta ket thuc chien luge chenh l~ch tru&c ngay dao h~n, chung ta luon
luon co the mong dgi vi~c ban l~i quyen ch<;>n mua da mua se kiem dugc nhieu
hon tii quyen ch<;>n mua da ban vi quyen chQn dugc mua tru&c do co gia thl;ic hi~n
thap hon. Tuy nhien, sl;i chenh l~ch gifta gia cua quyen ch<;>n dugc mua va quyen
ch<;>n dugc ban se giam di khi co phieu (J muc gia cao. B&i vi gia tri thO'i gian cua
quyen chQn mua da ban se cang tang len khi gia co phieu cang gan v&i gia thl;ic
hi~n. Quyen ch<;>n dugc mua van se duqc ban v&i gia cao hon quyen chQn duqc
ban di trong truO'ng hgp nay vi gia tri n{>i t~i cua nol&n hon, nhung sl;i chenh l~ch
se nh6 di khi gia co phieu cao hon. Nguqc l~i, t~i muc gia co phieu thap, quyen
ch<;>n dugc mua se co gia tri thO'i gian l&n hon b&i vi gia thl;ic hi~n cua no gan v&i
gia co phieu hon.
Ket qua cua tat ca nhftng dieu tren noi len rang khi chung ta ket thuc chien
luge dau co gia len tru&c khi dao h~n, lgi nhu~n se thap hon t~i muc gia co phieu
.cao va c~o hon t~i muc gia co phieu thap so v&i vi~c chung ta ket thuc chien luge
gan ngay dao h~n. Neu chung ta gift vi the lau hon, nhung khong den ngay dao
h~n, chung ta se thu dugc cling ket qua, nhung muc anh hu&ng se nh6 hon b&i vi
gia tri thO'i gian se giam di.
Cac nha dau tu nen lt;ta ch<;>n thO'i gian nam gift nhu the nao? Khong co
cau tra lO'i chac chan dung ho~c sai. M{>t nha dau co gia len nen nh~n ra cang
nam gift vi the lau, lqi ich mang l~i cang l&n neu dl;i doan dung. M~t khac, thO'i
h~n nam gift dai cho phep gia co phieu co nhieu thO'i gian hon de tang len.
Neu dl,i doan sai, khoan thua lo se thap hon neu vi~c nam gift ngan hon. Tuy
nhien, v&i thO'i h~n nam gift ngan se co it thO'i gian hon cho gia co phieu bien
d{>ng l&n.
Phan sau minh hQa chien luge chenh l~ch dau co gia xuong bang quyen ch<;>n
ban. Chung ta se thay chenh l~ch gia xuong doi ngh1ch v&i chenh l~ch gia len.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
302 PHAN I OUYEN CHON
LIEN KET
Chien lu'q'C chenh l~ch va yeu cau kl quy quyen ChC?n
Rat nhieu chien luge quyen ch<;m von di da
an chua rui ro, va nha giao djch quyen ch<;>n
doi m~t voi rui ro tin dl,mg tu .doi tac giao
djch cua h<;>. Cac quyen ch<;>n tren san giao
djch c6 lgi the dang ke tu vi~c tham gia cua
m<?t trung gian de qufm ly rui ro tin dl,lng,
thVong Ia cong ty thanh toan bu tru. Doi l;;ti
voi vi~c giam thieu rui ro tin d~,Jng tU doi tac,
cong ty thanh toan bu tru se yeu diu cac
nha giao djch quyen ch<;>n dong m<?t khoan
tien ki quy.
TrVoc day, khoan tien ki quy dlfa vao
chien luge Cl,l the CUa nha giao djch. f)oi VOi
cac vj the phuc t;;tp c6 rat nhieu rui ro can
phai dvgc bu trlt, tien ki quy yeu cau dlfa
tren cac chien luge van a muc rat cao. Hi~n
t;;ti, cac cong ty thanh toan su d~,Jng phuong
phap danh mi,IC va tlm each do Iuong rui ro
thj trVong dl,la tren dQ nh;;ty cam tfch Illy
cua danh m1,1c dau tV. H~ qua Ia cac khoan
tien ky quy quyen ch<;>n da thap han rat
nhieu so voi trvoc day.
Vi d1,1, tien ki quy cho m<?t chien luge
quyen ch<;>n ban bi10 v~ (mua co phieu va
mua quyen ch<;>n ban) da giam m;;tnh neu
ap d1,1ng each thuc moi. Cach thuc cO ap
d1,1ng tinh toan theo chien luge giao djch
(strategy-based approach) se tfnh toan tien
ki quy bang SO% gia trj co phieu thuong va
100% tien ki quy cho vi~c mua quyen ch<;>n
ban. Tuy nhien, nhv chung ta biet chien
luge quyen ch<;>n ban baa v~ se thiet l~p
mQt mltc san cho khoan lo cua danh mi,IC;
Vi v~y, neu tinh toan tien ki quy thea khia
e;;tnh danh mi,JC dau tVthl SO tien can ky quy
se giam dang ke. N6i each khac,'heu xem
xet m<?t each rieng bi~t, rui ro rieng le tlt 2
vj the nay Ia kha lon, nhVng neu 'ket hgp
chung l;;ti se co m<?t slf bu tru, ho~c phong
ngua rui ro cho nhau. May man Ia khoan
tien ky quy dvgc tinh toan dlfa tren rui ro
sau khi da ket hgp l;;ti.
Khi chung ta da xem xet m<?t lo;;tt cac
chien luge quyen ch<;>n phuc t;;tp khac, nhv
chien luge chenh l~ch, chien luge collar, va
m<?t so chien luge ket hgp phuc t;;tp khac,
dieu quan tr<;>ng Ia phai biet rang c6 Slf
khoan ki quy an (margin implications) doi
voi nha giao djch. M<?t vi d1,1 ve m<?t khoan
tien ki quy tinh toan thea phvong phap
danh m1,1c dau tV moi CO the dVgc tlm thay
a website cua san CBOE (xem t;;ti: www.
cboe.com/tradtooi/Ma rgi nReq.aspx).
Khoan tien ki quy thap doi voi cac vj
the quyen ch<;>n phltc t;;tp ket hgp VOi Slf
hieu biet rang m<?t quyen ch<;>n mua c6 the
dugc su d1,1ng nhv don bay trong giao djch
co phieu, nha giao djch quyen ch<;>n c6 the
day muc don bay an cua mlnh len rat cao
trong m<?t giao djch. Don bay c6 nhieu lgi
fch neu vj the djch chuyen thea hvong b;;tn
muon, n6 cung c6 the tra thanh dieu toi
t~ neu vi the djch chuyen ngvgc l;;ti y b;;tn
muon.
Chien IUC1C chenh Itch dau cfl gia xuong
M<)t chien hiqc chenh l~ch dau co gia xuong Ia hinh anh tuong phan cua m<)t
chien luqc chenh l~ch dau co gia len. Nha giao dich mua quyen chQn ban c6 gia
tht;tc hi~n cao va ban quyen chQn ban c6 gia tht;tc hi~n thap. VCii Nr = -1 va N2 =
+1 va cong thuc cua lqi nhu~n Ia:
n =-Max ( 0, XI - ST) +PI+ Max ( 0, x2- ST)- p2
Ta c6 thu nh~p Ia:
n = - x 1 + sT + P 1 + x2 - sT- P2
= X2
Q-ACADEMY
- Xr + Pr - Pz
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO 303
Hinh 7.3 Chien lu'Q'c chenh l~ch dau ccJ gia xuong b~ng quyen chc~>n ban
DCRB thang 6 gia thl)'c hi~n
130/12~
4,500
4,000 '
3,500 ' ,
3,000
2,500
2,000
1 500
•
1,000
500
Mua quy~n chon ban gia thi,I'C hi~n 130
' ',
' ',
',
'
',
LQ'i nhu~n t6i da ' ,
= $225
',,
Di~m hoa v6n t9i $127.25
/
o~==========~==~~------------''
La t6i da = $275
''
''
'------------------
(500)
(1,000)
(1,500)
(2,000)7"-:-5-----'=---L----J'-----1----:-'-----'-----'--~--:-':-::------:'
Gia c6 phi~u khi dao h9n
II = P1 + Xz - Sy - P2
II= P1 - Pz
Neu X1< sT <X2
Neu X1 < Xz<=ST
Hinh 7.3 minh ho~ cho chien hiqc chenh
l~ch dau co gh1 xuong bang quyen chQn ban
v&i quyen ch9n DCRB 125 va 130 v&i phi
quyen ch9n Ian luqt la $11.5 va 14.25. DuC1ng
/o
net dut the hi~n vi the mua cua quyen chQn
ban 130. Lqi nhu~n toi da bang chenh l~ch
trong hai gia thl;ic hi~n tru di chenh l~ch trong hai gia quyen chQn, C\1 the la
100(130- 125 + ll.S- 14.25) = 225, d~t duqc neu gia co phieu t~i ngay dao h~n
thap hon 125. Khmin lo toi da la khoan chenh l~ch phi quyen ch9n $1,425 $1,150 = $275, xay ra neu gia co phieu t~i ngay dao h~n l&n hon 130.
M¢t chien hi<;rc chenh l~ch aau co gid
xu6ng bdng quyen ch9n ban c6 alic;ic
m¢t muc lc;ii nhu(ln giai h~n, xay ra
trong thi trliang giam gid, va chiu
m¢t khoan giai h~n, xay ra trong thi
trliang tang gid.
Nhu chien luqc chenh l~ch dau co gia len bang quyen ch9n mua, gia co phieu
hoa von t~i ngay dao h~n thi nam gifia hai mile gia thl,ic hi~n. De tim diem hoa
VOn, s·T, ta lay phuong trinh lqi nhu~n thu hai (trudng h<Jp CO gia CO phieu nam
gifia hai gia tht,tc hi~n) va cho bang khong:
Tu d6 ta c6:
avi dl;l nay ta c6 diem hoa von la $130 + $l1.5- $14.25 = $127.25
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
304 PHAN I OUYEN CHON
Luu yding lqi nhu~n toi da cho racy suat sinh lai 82% tren so von dau tu $275
va chi doi hoi m9t d9ng thai gia di xuong 1% (tit 125.94 giam con 125). Dieu nay
lam cho chien lu<Jc dau Cd gia xuong bang quyen chQn ban duang nhli tr& thanh
m9t chien luqc d~c bi~t hap dan. Nhung cling luu y rang chi can m9t xu huCing
tang nh~ lCin han 1% mQt it cling se lam gia CO phieu Vli<Jt qua diem hoa von va
t~o ra m9t khoan lo. M9t xu huCing di len chi 3.2% se lam gia co phieu tang len
bang gia thtjc hi~n tren (trong vi dl,l nay la gia tht,tc hi~n 130) va toan b9 von dau
tu $275 se mat.
Lien quan den v! the mua quyen chQn ban, duqc the hi~n bang duang net dut,
chien luqc chenh l~ch dau co gia xuong co m9t muc lqi nhu~n toi da thap han
(giCii h~n (1 muc $225), m9t diem hoa von cao han va muc lo thap han khi gia tang
bang vCii phi quyen chQn duqc ban di.
Gia tht,ic hi~n khong la van de cua chien
luqc chenh l~ch dau co gia xuong. Bai vi vCii
chien luqc chenh l~ch dau co gia xuong bang
quyen chQn ban, quyen ch9n duqc mua se <1
tr~ng thai cao gia bat cu h.lc nao quyen chQn
duqc ban dang <1 tr~ng thai cao gia. Neu quyen
ch9n duqc ban duqc tht,ic hi~n thi quyen
ch9n duqc mua ciing co the duqc tht,tc hi~n cling hie va cho dong tien tong the la
X 2 - X 1 , day la so tien toi da co the nh~n duqc neu nhu nam gill den khi dao h~n.
Vai m(lt m(tc gid co phieu cho tntac, lqi
nhugn cua chien ltlqc chenh l~ch aau
co gid xu6ng being quyen chr;m ban
tang len khi gan ado h{ln neu gid co
phieu dang thap va xu6ng neu gid co
phieu dang tang.
llfa chc;m thai gian nam giu Hinh 7.4 minh h9a cho chien luqc chenh l~ch dau
Cd gia XUOng khi Vdi tUng truang h<Jp thai gian nam gill khac nhau. Thai gian
Hinh 7.4 Chien h.tQ'c chenh l~ch dau co gia xuong btmg quyen chc:m btm:
Thai gian nam giu khac nhau
DCRB thang 7 gia thl,l'c hi~n 130/125
2SO
200
V&i mot gia cb phi~u cao, thai gian n~m
giii cang dai thi gia tri thai gian mat di
ella vi th~ mua quy~n ch9n ban cang
nhi~u han ban quyen ch9n ban
ISO
-
100
ro
so
~
0
C(1)o
(SO)
co
c::
::I
..c::
c:: (100)
'&
....1
(ISO)
V&i m{lt gia c6 phi~u thap, thai gian
n~m giii cang dai thl gia tri thai gian
mat di c:Ua vj th~ ban quy~n chQn ban
cang nhi~u han mua quyen chQn ban
(200)
(2SO)
(300)
(3SO)
7S
as
9S
lOS
Gia
Q-ACADEMY
liS
12S
13S
14S
ISS
16S
cb phi~u a cu6i thai gian n~m gill'
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
175
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO 305
nam gill dmg dai se t<;lO ra muc lqi nhu~n cang cao trong th! tn.iO'ng gi<i xuong
va t<;10 ra khoang lo cang cao trong th! tniO'ng gia len. Dieu nay la do tac d(>ng
cua gia tr! thO'i gian. Nha giao d!ch dong v! the tn.toc ngay dao h<;1n se mua l<;1i gia
tr! thO'i gian cua quyen chQn da ban va ban di gia tr! thO'i gian con l<;li cua quyen
chQn da mua. T<;1i nhung muc gia co phieu cao, quyen chQn da mua c6 nhieu gia
tr! thO'i gian hon quyen chQn da ban, vi v~y v! the mua lo nhanh hon v! the ban.
Theo thO'i gian, chung ta se hi lo bai tac d(>ng nay. T<;1i nhung muc gia co phieu
thap, quyen chQn da ban c6 nhieu gia tr! thO'i gian hon quyen chQn da mua, vi
v~y v! the ban lo nhanh hon v! the mua. Theo thO'i gian chung ta thu duqc lqi
nhu~n tit tac d(>ng nay.
Tuy nhien, chung ta can nhac l<;1i rang nhung phat bieu nay khong ap dvng
chung cho tat ca khoang thO'i gian nam gift dai hay ngan bai vi thO'i gian nam gift
anh huang den ph<;lm vi gia co phieu c6 th~ dao d(>ng.
Diem chu yve chien h1C1C chenh Itch dau CCI gia xuong bang quyen chqn
mua va chien lu'C1c chenh Itch dau cCI gia len bang quyen chqn ban
Nhti da trinh bay, chung ta c6 th~ thiet ke m(>t chien luqc chenh l~ch gia tien bang
quyen chQn mua nham t<;lO ra lqi nhu~n a th! trtidng gia len. Va cling c6 the xay
dtjng m(>t chien luqc chenh l~ch gia tien bang quyen chQn mua nham t<;1o ra lqi
nhu~n a th! trtiC1ng gia xuong. Tuy nhien, c6 m(>t rui ro d6 la vi~c thtjc hi~n som
quyen chQn. Quyen chQn mua da ban c6 the a tr<;1ng thai cao gia ITM du de thtjc
hi~n quyen chQn som, trong khi quyen chQn mua duqc mua vao van con a tr<;lng
thai ki~t gia OTM. Th~m chi neu quyen chQn duqc mua dang a tr<;1ng thai cao gia
ITM, dong tien den tu vi~c thtjc hi~n quyen chQn som se b! am.
Vi d1,1, gia su rang S1 la gia co phieu trtioc khi den h<;1n. Dong tien tu vi~c thtjc
hi~n quyen chQn mua da ban la -(St - X1), trong khi dong tien tit vi~c thtjc hi~n
quyen chQn mua da mua la St - x2. Dieu nay t<;lO ra tong dong tien xl - x2 am.
Vi~c thtjc hi~n quyen chQn som chac chan se lam cac nha dau co gia xuong phai
chi m(>t dong tien ra. Vi stj thua lo xay ra trtioc khi (tao h<;1n, n6 c6 gia tr! hi~n t9i
Ion hon so voi neu n6 da xay ra t<;1i ngay dao h9n. Do d6, chien luqc chenh l~ch
dau CO gia XUOng bang quyen chQn mua t<;10 ra m(>t rui ro khac khong CO trong
chien luqc chenh l~ch dau co gia len cling bang quyen chQn mua.
Nhu chung ta c6 th~ xay dtjng m(>t chien luqc chenh l~ch gia tien dau co gia
xuong voi quyen chQn mua, chung ta cling c6 the xay dtjng chien luqc chenh l~ch
gia tien dau co gia tang voi quyen chQn ban. day chung ta se mua quyen chQn
ban gia thl,tc hi~n thap va ban quyen chQn ban gia thtjc hi~n cao. Do tht lqi nhu~n
se tuong t\,1 nhti chien luqc chenh l~ch gia tien dau co gia tang bang quyen chQn
mua, nhung voi chien luqc chenh l~ch gia tien dau co gia giam bang quyen chQn
mua, va tat nhien cling giong nhti de c~p achien lti<Jc chenh l~ch dau co gia xuong
bang quyen chQn mua, vi~c thl,tc hi~n quyen chQn som c6 the gay ra rui ro ttiong
t\,1 a chien h.i<;1c nay.
a
Chien lu'C1C Collar (chien lu'C1C vong co)
Bay giC1 chung ta se xem xet m(>t chien luqc pho bien thuC1ng duqc su dvng bai cac
nha kinh doanh tien t~ chuyen nghi~p duqc gQi la m(>t chien hi<Jc Collar (chien
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
306 PHAN I QUYEN CHON
hiQ'C vong co). Mc)t chien hiQ'C Collar rat giong vbi mc)t chien hiQ'C chenh l~ch dau
co gia len. Trong thljc te, moi quan h~ giua hai chien hiQ'C nay co the duqc nhin
thay bang each ap dt.mg nhung gi chung ta biet ve ngang gia quyen chQn mua quyen chQn ban.
Gia su b~n mua mc)t co phieu. B~n muon phong ngua vi~c thua lo nhung van
muon co duqc lQ'i nhu~n. Mc)t chien luqc ro rang da duqc chung toi de c~p trong
Chuang 6, chien luqc bao v~ bang quyen chQn ban. Neu b~n mua mc)t quyen chQn
ban, b~n se phai tra tien cho quyen chQn do. Chien luqc Collar lam giam chi phi
phai tra cho quyen chQn ban bang each them mc)t vi the ban quyen chQn mua,
trong do gia thljc hi~n cua quyen chQn mua cao hon gia thljc hi~n cua quyen chQn
ban. M~c du mc)t quyen chQn mua v&i bat ki gia thl,ic hi~n nao cling co the duQ'c
lva chQn, trong thl,ic te, nguai ta thuang co xu huang uu thich chQn quyen chQn
co gia bang vbi quyen chQn ban rna b~n dang mua.
Vi v~y, chung ta hay mua co phieu va mua mc)t quyen chQn ban vbi gia thljc
hi~n Xt vbi muc gia Pt. Bay gia chung ta ban mc)t quyen chQn mua vbi gia thvc
hi~n Xz vbi mc)t khoan phi la Cz. Vbi Np= 1 va Nc= -1, phliong trinh lqi nhu~n:
IT= Sr- So+ Max(O,X,- Sr)- P,- Max(O,Sr- Xz) + C
LQ'i nhu~n cua 3 gibi h~n duqc trinh bay nhu sau:
II
= ST - S0 + X1 - ST -P1 + C 2
XI -S 0 -P1 +C 2
=
II
=
ST -S 0 -P1 +C 2
II = ST -S 0 -P1 -ST +X 2 +C 2
x2 -So - PI + c2
=
A'
neu
A'
neu
A'
neu
sT ~xi< x2
xi< sT < x2
x. < x2 ~ sT
Vi Xt thap hon muc gia co phieu hi~n t~i, S0, va Xzl~i cao hon, lqi nhu~n tren
thi truang chung khoan ho~c la Xt - So, hi am, va khi ST = Xt ho~c thap hon la
Xz- So, lbn hon 0, khi ST = Xz ho~c cao hon. Nhu v~y, kha nang lo va lai tren thi
truang chung khoan la co dinh va co gibi h~n. Chi trong khoang giua, noi ST co
ban nam giUa 2 gia thljc hi~n, la co slj khong chac chan. Nhti da noi atren, nguai
ta thuang thiet l~p Xz de Cz = Pt. vi v~y chung ta lo~i b6 eac bien nay trong eac
phuong trinh lqi nhu~n tren. Tuy nhien, luu yrang chung ta khong nhat thiet phai
chQn quyen chQn mua rna gia cua no bang vbi gia phcli tra cho quyen chQn ban.
Trong truang hQ'p nay, chung ta phai them- P 1 + C 2 vao lQ'i nhu~n, nhli the hi~n
(j eac phuong trinh tren.
Khi phi quyen chQn mua va quyen chQn ban bu tru cho nhau, chien luqc
Collar doi khi dliQ'c gQi la mc)t collar khong co chi phi (zero-cost collar), nhung
thu~t ngu nay hoi gay hieu nham. M~c du b~n khong phcli ton tien cho cac quyen
chQn, nhung chi phi thljc slj la slj san sang tu b6 tat ca lqi nhu~n khi gia co phieu
cao hon muc gia Xz. Noi each khac, nha dau tli se phai ban chung khoan t~i mc)t
muc gia toi da chi bang Xz, de doi l~i eac nha dau tu se nh~n duQ'c stj dam bao rang
co phieu se duqc ban vbi gia khong thap hon muc Xt.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO
307
M~c
du chien hi<;ic Collar thuCing du<;1c su
dt,mg voi cac quyen chQn chi so ket h<;ip voi
cac danh ffil,IC dau tti da d~ng, nhung d day
chung ta se nghien cuu voi vi dv cua m<)t co
phieu don le, DCRB. Hinh 7.5 minh hQa chien
lu<;1c Collar cho DCRB "July 120/136.165': Co
phieu du<;1c mua voi gia 125.94. C6 the n6i
ding chung ta mua quyen chQn ban voi gia
tht;tc hi~n Ia 120, trong d6 phi quyen chQn
Ia 13.65. Bay giCi, chung ta can phai ban m<)t
quyen chQn mua voi gia tht;ic hi~n sao cho phi
quyen chQn cua n6 Ia 13,65. Doi voi quyen
chQn thang 7, chung ta thay ding khong c6 bat eli quyen chQn mua nao c6 gia.
13.65. Quyen chQn mua 130 c6 gia 16.40, vi v~y chung ta se can m<)t quyen chQn
mua voi gia tht;ic hi~n Ion han $130. Chung ta c6 the su dt,mg mo hinh BlackScholes-Merton de tim ra khoang gia tr! h<;1p ly cua gia tht;ic hi~n. Chung ta su
dt,mg cac bien sau: So= 125.94, X= 136.165, rc = 0.0453, a= 0.83, vaT= 0.1726.
Chung ta thay quyen chQn nay c6 gia theo mo hinh Black-Scholes-Merton la
13.65.
Chien IU{fc Collar Ia m¢t chien IU{fc ma
trong d6 ngLiiJi nam giii' co phieu mua
m¢t quyen ch9n ban vai gia thljc hi~n
thap hem so vai gia co phieu hi~n tt;li
va ban m¢t quyen ch9n mua vai gia
thljc hi~n cao han so vai gia co phieu
hi~n tt;~i. Phf quyen ch9n mua dU{fc
thiet ke de giam chi phf ciia phf quyen
ch9n ban. Gia thljc hi~n quyen chc;m
mua thuang dU{fc thiet lgp de lam cho
phf quyen ch9n mua hoan toan bU
dap phf quyen ch9n ban.
Bay giCi chung ta dang phai doi m~t voi m<)t van de chung ta chua tUng g~p.
Neu chung ta su dt,mg quyen chQn ngo~i t~ niem yet, chung ta khong the lt;ta chQn
du<;jc gia tht;ic hi~n m<)t each binh thuCing, vi gia tht;ic hi~n du<;jc quy d!nh san bbi
san giao dtch. Chung ta c6 the ban quyen chQn 135 hay 140, nhung khong the ban
quyen chQn 136.165. Chung ta c6 hai st;i lt;ta chQn. Chung ta c6 the su dvng quyen
Hlnh 7.5 Chien luc;tc Collar
DCRB thang 7 gia thl,l'c hi~n 120/136.165,
. so= $125.94, c =$13.65, p = $13.65
5,500
4,500
3,500
-ro
;o
~
c::::
·~
f>i~m h6a v6n t:;~i $125.94
2,500
1,500
500
~--------------------~~----------------------
.E (500) F----------~
L6 t6i da = $594
,. "" "" ,.
·~ ( I ,SOO)
-' ~~:=~ -_////~
(4,500)
~~
(5,500)75
85
95
lOS
115
125
135
145
ISS
165
Gia c6 phi~u khi dao h:;~n
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
175
ONTHISV.COM
308 PHAN I QUYEN CHON
ch<;>n tren thi tru(mg OTC, nhu da thao lu~n &Chuang 2, c6 the duqc tuy chinh
de ch<;>n h,ta bat cu gh1 tht,tc hi~n nao. Chung ta den g~p m<)t nha moi gi&i quyen
ch<;>n va yeu cau quyen ch<;>n Cl,l the nay. M9t each khac, neu chung ta kinh doanh
v&i kh6i luqng l&n, chung ta c6 the su dvng quyen ch<;>n FLEX, ding dade c~p den
trong Chuang 2, quyen ch<;>n nay duqc giao djch tren san giao djch va cho phep
chung ta tl,i thiet l~p gia tht,tc hi~n. Gia su rang chung ta c6 the thvc hi~n duqc m9t
trong 2 each tren. Vi vi dv nay chi nham mvc dich minh h<;>a, nen vi~c su d~;mg
each nao khong quan tr<;>ng.
Gia su, chung ta da mua duqc quyen ch<;>n ban 120 v&i gia $13.65 va ban quyen
ch<;>n mua 136.165 v&i gia $13.65. Chung ta mua moi quyen ch<;>n s6luqng 100
va mua 100 co phieu DCRB. Luu y rang lqi nhu~n t6i da duqc gi&i hc.tn la 100 (X2
-So)= 100 (136.165-125.94) = 1,022.50 va khoan thua lo t6i da la 100 (So- XI)=
100 (125.94- 120) = 594. Diem hoa von duqc tinh bang each cho phuong trinh
lqi nhu~n bang 0.
IT = ST- So = 0,
Nen chung ta c6 the thay:
ST= So,
Va trong vi dv cua chung ta, ST = 125.94la gia co phieu ban dau. Luu y trong hinh
7.5 dubng bieu dien cho lqi nhu~n chung khoan di qua trung doc.tn doi v&i chien
luqc Collar. Vi v~y, cac nha dau tu mua cac co phieu c6 the phong ngua m<)t each
hi~u qua bang each thiet l~p m<)t khoan lo t6i da la $594 va lqi nhu~n toi da la
$1,022.50. Luu y rang lqi nhu~n t6i da thu duqc neu gia co phieu tang len khoang
8,1 %. Khoan lo t6i da phat sinh khi gia co phieu giam xu6ng khoang 4,7%.
Chien luqc nay trong rat giong m9t chien h.i<Jc dau co chenh l~ch gia len.
Chung ta hay xem xet st;t khac bi~t. Trong ba phc.tm vi cua ST, cac phuong trinh lqi
nhu~n cho chien luqc dau co chenh l~ch gia len va Collar duqc dua ra du&i day.
D6i v&i chien luqc Collar, tii ly thuyet ngang gia quyen ch<;>n mua ban chung ta
thay vao phuong trinh, CI- So+ XI(1 +r)-T cho PI.
sT::::; x, < x2
Chien lut;tc chenh l~ch dau cCI gia len:
Chien lt1<;1c Collar:
-c, + c2
X, -So- P, + C2
=x,- X,(l + r)-T-
c, + c2
x, < sT < x2
Chien lut;tc chenh l~ch dau cCI gia len:
Chien lut;tc Collar
sT - x, - c, + c2
ST - So - p, + c2
=~- X1(1 + r)-T- C1 + C2
x, < x2::::; sT
Chien lut;tc chenh l~ch dau cCI gia len:
Chien lut;tc Collar:
x2 - x, - c, + c2
X2- So-P, + C2
= X2- x,(l + r)-T- c, + C2
Trong mQi truong ht;tp, chien lu<;1c Collar deu cho lt;ti nhu~n cao hCin m<)t khoang
bang chenh l~ch gif:ia x, va hi~n gia cua x,
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO 309
Hlnh 7.6 Chien h.Jc:tc Collar: Thai gian nam gii:i' khik nhau
DCRB thang 7 gia thvc hi~n 120/136.165,
so= $125.94, c = $13.65, p =$13.65
1,2SO
1,000
750
.......,
co
;o
10
c:
<CO.
:J
soo
2SO
Voi mot gia c6. phi~u thap,
thoigian n~mgiCY cang dai
thl gia t~ thai gian mat di
cua vj th~ mua quy~n chQn
ban cang nhi~u han ban
quy~n chon mua
.c
c:
"5.
0
...J
Voi mot gia phieu cao, thai gian
n~m giCY cang dai thl gia tri thai
gian mAt di ella vj th~ ban quy~n
chQn mua cang nhi~u han mua
u ~nch nban
(2SO)
(SOO)
(7SO)
7S
85
9S
lOS
115
12S
13S
14S
ISS
16S
17S
Gia c6 phi€lu & cu6i thai gian nam giCY
Nhu v~y, chien luqc dau co chenh l~ch gia len va Collar ttiong tl,i nhau nhung
khong hoan toan giong nhau. Ltiu y rang ph~m vi cua lqi nhu~n cua chien luqc
dau co chenh l~ch gia len la Xz- X1 - C1 + Cz- (C1 + Cz) = Xz- X1. Ph~m vi
lqi nhu~n cho Collar la Xz- Xi(l+r)-T- cl + Cz- (XI- XI(l+r)-T- cl + Cz) =
Xz- X1. Vi v~y, hai chien luqc co dmg m9t ph~m vi lqi nhu~n. Cac chi phi ban
dau cho chien luqc dau co chenh l~ch gia len la C 1- C2• Cac chi phi ban dau cho
Collar la So + P1 - Cz. Thay the tii ngang gia quyen chQn ban quyen chQn mua
cho PI> day la X1(l +r)-T + C1- Cz. Chien luqc Collar tuong duong vai chien luqc
dau co chenh l~ch gia len c9ng vai m9t trai phieu phi rui ro chi tra X1 t~i ngay
dao h~n.
LVa Ch(;m thai gian nam giu Trong hinh 7.6, chung ta thay lqi nhu~n se thay
doi nhu the nao neu vi the duqc ket thuc sam. Khi gia thap, bang d.ch dong
vi the t~i thai diem T ~> chung ta thu hoi duqc nhieu gia tri thai gian doi vai
quyen chQn ban da mua nhieu han luqng tien chung ta chi tra de mua l~i cac
quyen chQn mua da ban. Thai gian chung ta gifi vi the cang dai khi gia thap,
lqi ich nh~n duqc tii vi~c nay se cang it di. Khi gia cao, neu chung ta dong vi
the cang sam, chung ta se cang mat nhieu gia tri thai gian trong vi~c mua l~i
quyen chQn mua da ban han la thu l~i duqc tii vi~c ban quyen chQn ban da
mua. Chung ta nam gift vi the cang lau se cang thu~n lqi cho vi the cua chung
ta. Hay nha rang cac ket lu~n nay la dung b&i vi gia tri thai gian se cang Ian
khi gia co phieu cang gan vai gia thl,ic hi~n. Khi gia thap, gi<i tri thai gian ICin
han <1 quyen chQn ban da mua; khi gia cao, gia tri thai gian la Ian han <1 vi~c
quyen chQn mua da ban.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
310 PHAN I QUYEN CHON
LltN KET
Thiet ke chien ht~c Collar cho m9t danh m~;~c ctau tu'
Avalon Asset Management (AAM) Ia m{>t
cong ty quim ly dau tu nho vai 50 tri~u USD
tai san thUQC quyen quan ly. Hi~u qua ho~t
dQng cua n6 dUQ'C danh gia vao CUOi nam
duang ljch. Chin thang dau nam, AAM da
kh~m dugc lgi nhu~n vugt trQi cho khach
hang, tong danh m1,1c dau tu tang truang
21%. Tuy nhien, AAM l~i quan tam den quy
IV. Ban quan trj cua AAM da lam vi~c cham
chi de d~t dUQ'C thanh qua cho den ngay
hom nay va khong muon nhin n6 bj boc hai.
MQt nha quan ly cua AAM dugc hQc ve
chien luge collar, chien luge cho phep cong
ty mua bao hiem doi vai thi~t h~i do xu
huang gia xuong, bang each sltdl,lng quyen
ch<;>n ban, va danh doi bang lgi nhu~n rna
n6 mang l~i khi gia len, bang each su d1,1ng
quyen ch<;>n mua. AAM chua bao gio su
d1,1ng quyen ch<;>n truac day, nhung nguoi
ta tin rang AAM hh~u dugc nhung rui ro va
lgi ich cua n6. Tuy nhien, to chuc nay khong
dugc phep su d1,1ng cac quyen ch<;>n cho
cac tai khoan cua khach hang cua minh.
Cac thanh vien quan trj quyet djnh thu
nghi~m cac chien luge collar bang each su
dl,lng $500,000 tu quy huu tri cua cong ty.
Cac thanh vien biet rang collar Ia m{>t chien
IUQ'C th~n tr<;>ng va se khong gay nguy hiem
cho quy huu tri.
Cac thanh vien lien h~ ngan hang First
National Dealer Bank ( FNDB ) vai yeu cau
de giao djch m{>t collar trj gia danh m1,1c Ia
$500,00. FNDB biet rang day Ia m{>t giao
djch phai sinh nh6, thuong thi hQ se khong
chap nh~n, nhung FNDB nghi rang neu
AAM hai long vai djch VI,! cua ngan hang,
AAM c6 the se th~n hanh cac giao djch c6
gia trjlan han sau nay. Ngan hang bh~t rang
giao djch nay c6 the thljc hi~n va ban than
ngan hang c6 the phong ngua rui ro tren
thl truong quyen ch<;>n chi so chung khoan.
FNDB cQng tin rang c6 the mua va ban cac
quyen ch<;>n nay vai gia tot han m{>t chut so
vai gia rna n6 se cung cap cho AAM, tU' d6
bu dap chi phi cua hQ va t~o ra m{>t khoan
IQ'i nhu~n nh6.
FNDB hoi AAM ve muc rui ro rna hQ c6
Q-ACADEMY
the chap nh~n neu thj truong di xuong.
AAM cam thay cong ty c6 the ganh chju
m{>t khoan lo khoang 6% trong quy IV nhu
v~y tong lgi nhu~n nam cua cong ty se vao
khoang 15%. Hi~n nay chi so S&P soo Ia
1250, do d6, Slf Sl,lt giam 6% se tltOng ung
chi so muc 1250 (1 - 0.06) = 1,175. Nhu
v~y, quyen ch<;>n ban se c6 gia thlfc hi~n
1, 175. Thai gian dao h<~m Ia 3 thang, vi v~y T
= 3/12 = 0.25. TY I~ chia co tuc cua S&P 500
Ia 1.5%, dQ bien d{>ng uac tinh Ia 0.2 va lai
suat phi rui ro Ia 4%.
Vai cck du li~u da cho, m{>t quyen ch<;>n
ban vai gia thljc hi~n cua 1,175 se c6 gia
17.74$. M{>t quyen ch<;>n mua vai gia thlfc
hi~n 1,352 se c6 muc phi $17.76. FNDB
dong y de lam tron phi quyen ch<;>n mua
xuong con $17.74. Vi v~y. quyen ch<;>n mua
c6 gia thlfc hi~n Ia 1352 va quyen ch<;>n ban
Ia c6 gia thlfc hi~n Ia 1, 175. Nhu v~y, khi xu
huang tang gia, chi so c6 the tang len 8.16%
truac khi lgi nhu~n bj mat. Khi thj truong
giam gia, cac chi so c6 the giam 6% truac
khi quyen ch<;>n ban ngan ch~n slJ thua lo.
Bai vi chi so S&P soo Ia 1,250 va giao djch
bao gam m{>t danh m1,1c dau tu $500,000,
a
nensecan400quyenchQnriengl~.
FNDB van lo ng~i m{>t van de. Dieu
gi xay ra neu danh m1,1c dau tlt cua AAM
khong bien d{>ng giong h~t vai S&P 500?
HQ thao lu~n dieu nay vai AAM, va cong
ty n6i rang dQ nh~y cam danh ml,IC dau tU
cua minh doi vai S&P 500 Ia khoang 101%.
Ve m~t ky thu~t, beta Ia 1.01. AAM hai long
rang danh m1,1c kha giong vai S&P 500. M~c
du FNDB khong chac chan lam ve giao djch
nay, nhung hQ tin rang rui ro lan nay dang
de thu. Vi v~y, chien luge collar dugc thlfc
hi~n.
Trong ba thang cuoi cung cua nam, thj
truong bat ngo tiep tl,IC CO bieu hi~n tot.
Danh m~:~c dau tu tang len 7.5% len den
$537,500. Tuy nhien, Chi so S&P soo the
hi~n tot han SO vai danh ml,JC dau tlt, tang
vai toe dQ 10% len den 1375. Cac quyen
ch<;>n mua dao h~n tr~ng thai Cltong gia
ITM, va AAM phai tra so tien Ia 400Max
a
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON NANG CAO 311
Chien hte7c chenh l'ch hinh buom
M9t chien h.i<JC Chenh l~ch hinh buflm, doi khi con dli<JC gQi la chenh l~ch
sandwich, la m9t slj ket hqp cua chien lu<Jc dau co chenh l~ch gia len va chien
luqc dau Cd chenh l~ch gia xuong. Tuy nhien giao dich nay can phai c6 3 muc gia
thljc hi~n xb x2 va x3 v&i x2 la trung diem gilla XI va XJ. Gia su chung ta xay
dl,ing m9t chien luqc chenh l~ch dau co gia len bang quyen chQn mua bang each
mua quyen chQn mua v&i gia thljc hi~n thap XI va ban quyen chQn mua v&i muc
gia thl,ic hi~n (J gifia, X 2 • Sau d6 chung ta xay dl,ing m<)t chien luqc chenh l~ch dau
Cd gia xuong bang quyen ChQn mua bang each mua quyen chQn mua Vdi ffiUC gia
thljc hi~n cao, X3, va ban quyen chQn mua v&i muc gia thljc hi~n gifia, X2. Ket
h<Jp cac vi the nay cho thay chung ta dang (j vi the mua v&i moi m9t quyen chQn
c6 gia thl,ic hi~n thap va m9t quyen chQn c6 gia thl,ic hi~n cao, dong thai (J vi the
ban v&i hai quyen chQn c6 gia thljc hi~n gifia. Vi N I= 1, N2 = -2, N3 = 1, phuong
trinh lqi nhu~n se la:
n = Max(O, Sr- X,)- C, -
2 Max(O, Sr- X2) + 2C2 + Max(O, Sr- X3)- C3
De phan tich cac kha nang cua ph liang trinh lqi nhu~n, chung ta phai xem xet
bon khoang gia chung khoan tc_1i ngay dao hc_1n:
II =
-c, + 2C2 - c3 ne'u
sv
(0, 1375 - 1352) = $9,200. f)ieu nay thlfc
lam giam toan b¢ vj the cua cong ty con
$537,500- $9,200=$528,300. Do d6, ty suat
lqi nhu~n cua cong ty Ia:
$528,300/$500,000- 1 = 0.0566,
f)ay Ia m¢t ty suat sinh lqi tong the chi
bang khoimg ba phan tu' so voi nhung gl
danh m~;~c dau tu' kh?m duqc. Cac thanh vh~n
quan trl rat that VQng. HQ da tin rang hQ c6
kha nang se d;;tt ty suat lqi nhu~n day du len
den khoang 8o/o neu thj tru'ong tang diem.
V1 hQ tin rang danh m~;~c dau tu' cua mlnh c6
tfnh bien d¢ng m;;tnh han so voi thj tru'ong,
nen hQ tin rang neu hQ bjlo, n6 se chi bang
voi phan chenh l~ch giua ty suat cua danh
m~;~c dau tu' so voi ty suat sinh lqi chi so S&P
500. V~y chuy~n gl da xay ra?
Danh m~;~c dau tu' c6 ty suat sinh lqi
thap han chi so S&P 500. M~c du danh m1,1c
dau tu duqc cho Ia c6 nhieu bien d¢ng han
so voi S&P 500, nhung vi~c do Iuong bien
d¢ng cua danh m~;~c dau tu Ia kha kh6 khan.
Voi danh m~;~c dau tu' c6 ty suat sinh lqi thap
han chi so S&P 500, quyen chQn mua da
Q-ACADEMY
ST ~
x, <X2 <X3
ban se dao h;;tn trong tr;;~ng thai cuong gia
ITM rna khong c6 khoan bu tru tu'ang ung
trong danh m~;~c de bu dap. Gia su danh
m~;~c dau tu' da tang trucmg 1Oo/o, bang voi
ty suat tang cua chi so S&P 500, va c6 gia
trl wang ung Ia $550,000. Tru $9,200 th~n
chi cho quyen chQn mua, tong gia trj se
Ia $550,000 - $9,200 = $540,800, nhu v~y
cong ty c6 muc loi Ia 8.16%, d6 Ia khoan
tang tru'ong duqc tfnh toan trong vi~c xay
dlfng chien luqc Collar.
AAM da co gang de phong ngua cho
danh ffii,IC dau tu' CUa mlnh bang each
su dl,lng cac quyen ch<;>n rna tai san ca so
khong hoan toan giong VOi CaC danh ffii,IC
dau tu. Vi~c cong ty c6 su d~;~ng tiep chien
luqc collar m9t lan nO'a hay khong se ph~;~
thu¢c vao kha nang chap nh~n khoan
chenh l~ch nh6 cua ty suat sinh lqi so voi
tfnh toan cua hQ. Tuy nhien, AAM nhln
chung hai long vllqi nhu~n hang nam cua
n6 van tang tntong thong qua ho;;tt d¢ng
quy IV, m~c du n6 khong mang l;;ti hi~u qua
cao nhu mQi ngu'oi mong dqi.
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
312 PHAN I QUYEN CHON
rr
= ST -XI -CI +2C2 -C3
ne'u XI< ST
s x2 < x3
rr = sT -X 1 -ci -2sT +2X 2 +2C 2 -c 3
=-ST +2X 2 -X 1 -CI +2C 2 -C3
rr = sT -xi -ci -2sT +2X 2 +2C 2 +Sr -X 3 -C 3
=-XI +2X2 -X3 -CI +2C2 -C3 neu XI< x2 <X3 < ST
rr = sT -X 1 -ci -2sT +2X 2 +2C 2 -c 3
=- ST + 2X2 -XI - CI + 2C2 - c3 ne'u XI < x2 < ST ~ x3
Nhin vao phudng trinh lqi nhu~n dau ti<~n, -C 1 + 2C 2 - C 3. Phudng trinh nay c6
the duqc chia thanh 2 c~p gia trt -C1 + C2 va C2- C3. Chung ta da biet rang m9t
quyen chQn mua v&i gia tht,ic hi~n thap c6 gia trt cao hdn m9t quyen chQn mua
v&i gia tht,tc hi~n cao. Do d6, c~p dau tien se mang gia tri am va c~p thu hai mang
gia tri dudng. C~p nao se c6 gia tri tuy~t doi ldn hdn? Cau tra. lai la c~p dau tien.
Lqi the cua quyen chQn mua c6 gia tht,tc hi~n thap so v&i quyen chQn mua c6 gia
tht,tc hi~n cao se bi mat di t?i cac muc gia tht,ic hi~n cao hdn vi kha nang ca hai
quyen chQn mua dao h?n t?i tr9ng thai ki~t gia la cao hdn. Neu dieu nay xay ra, ca
hai quyen chQn mua se khong con gia tri nao doi v&i nha giao dich. Vi -C1 + C2
cao hdn ve gia tri tuy~t doi so v&i C2 - C3l<;1i nhu~n cho khoang gia co phieu thap
nhat t?i ngay dao h?n la am.
Cho khoang gia thu hai, lqi nhu~n se la ST - xl - cl + 2C2 - CJ. Bah~ so cuoi,
-C 1 + 2C 2 - C3, d?i di~n cho khoang tien rong tra cho chien luqc chenh l~ch hinh
budm. Vi gia co phieu t?i ngay dao h?n anh huang trt,ic tiep den lqi nhu~n, m9t
bieu do se cho thay cac mile lqi nhu~n khac nhau ling v&i cac mile gia co phieu
khac nhau t?i ngay dao h9n. Tuy nhien, lqi nhu~n trong khoang gia co phieu nay
deu c6 the dudng ho~c am. Dieu nay ham y rang la c6 m(>t mile gia hoa von cua
co phieu t?i ngay dao h9n. De tim ra mile gia hoa von nay, St, ta cho lqi nhu~n
bang o:
Giai ra Si-:
Phudng trinh hoa von chi ra rang m(>t chien ht<;1c chenh l~ch hinh bu&m c6 lqi
nhu~n neu gia co phieu t?i ngay dao h?n vuqt qua gia tht,tc hi~n thap nhat m9t
luqng du l&n de bu l?i phi phai tra cho chien luqc.
Bay gia nhin vao phudng trinh lqi nhu~n thu ba. Vilqi nhu~n thay doi nghich
bien v&i gia co phieu t?i ngay dao h?n, m9t do thi se cho thay m(>t dollar lqi nhu~n
giam ling v&i m<)t dollar gia co phieu t?i ngay dao h9n. Lqi nhu~n c6 the dudng
ho~c am, vi v~y c6 m<)t mile gia hoa von thu hai. De tim ra mile gia nay, d~t lqi
nhu~n bang 0:
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON NANG CAO 313
Giai ra St
Nha l~i d'mg trong khoang nay cua gi<i co phieu, lgi nhu~n giam khi ghi co phieu
cao hdn. Lgi nhu~n se ho~m toan bien mat neu gia co phieu qua cao va vligt qua
dong tien nh~n dugc tu vi~c thl,tc hi~n quyen ch<;>n mua c6 gia thl;tc hi~n gifta, 2X2,
tru di dong tien tra cho vi~c thl;tc hi~n quyen ch<;>n mua c6 gia thvc hi~n thap, X~>
va tru cho chi phi rong cua cac quyen ch<;>n mua.
Trong khoang cuoi cung cua gia co phieu t~i ngay dao h~n, lgi nhu~n gom
khoang phi rong dugc tra c<)ng vai chenh l~ch trong gia thl;tc hi~n. Vi x2 nam
chinh gifta Xt va X3, vi v~y X2 -Xt = X3- X2. Vi v~y- X1 + 2X2- X3 = 0. Dieu nay
c6 nghia la lgi nhu~n trong khoang nay bang vai lgi nhu~n trong khoang dau va
ddn gian la khac nhau b chi phi.
Chung ta da hieu dugc ve chien luge chenh l~ch hinh buam, hay xet vi dl,l cac
quyen ch<;>n mua DCRB thang 6 c6 gia thl;tc hi~n 120, 125 va 130. Trong vi dl,l nay,
do th! ket qua cua chien luge chenh l~ch hinh buam cho thay chung ta se c6 lgi
nhu~n t~i bat eli muc gia co phieu nao. Sau khi xem xet ky cac muc gia, chung ta
c6 the thay rang chi phi cua vi~c thl;tc hi~n chien luge chenh l~ch hinh buam thap
hdn gia tri thap nhat c6 the c6 cua chien luge chenh l~ch nay t~i ngay dao h~n. Do
d6, m<)t ho~c rat nhieu quyen ch<;>n da bi d!nh gia sai. De tranh bat ky sl,i nham Ian
nao ve chenh l~ch hinh buam, chung ta se su dl,lng gia hgp ly theo ly thuyet dugc
tinh tu m6 hinh Black - Scholes - Merton. Su dl,lng d(> bat on la 83%, chung ta
se thay rang (j muc gia thi trucmg $15.4, quyen ch<;>n mua gia thl;tc hi~n 120 thap
hdn dang ke khi tinh gia quyen ch<;>n nay bang m6 hinh Black - Scholes - Merton
(gia tinh bang m6 hinh bang $16). Vi v~y, chung ta se su dl,lng gia $16lam gia ca
cua quyen chQn nay.
Hinh 7.7 minh h<;>a chien luge chenh l~ch hinh buam doi vai quyen ch<;>n mua
120, 125, 130 vai chi phi la $16, $13.5, $ 11.35. Ket qua toi t~ nhat la lo phan chi
phi rong 100 [-16,00 + 2 (13.50)- 11,35] = -35. Ket qua nayxay ra t~i bat ky muc
gia nao thap hdn $120 ho~c cao hdn $130. Lgi nhu~n toi da d~t dugc khi gia t~i
ngay dao h~n nam b muc gia thl,tc hi~n gifta. Bang each su dt,mg cong thuc lgi
nhu~n thu hai va cho ST = x2, lgi nhu~n toi da la
Lgi nhu~n toi da trong vi dl,l tren la 100[125- 120- 16.00 + 2(13.50)- 11.35] =
465. Diem hoa von thap hdn la Xt + Ct- 2C2 + C3, trong vi dl,l nay la 120 + 16.00
- 2(13.50) + 11.35 = 120.35. Diem hoa von thap hdn la 2X2- Xt- Ct + 2C2- C3,
trong vi dl,l nay la 2(125) - 120- 16.00 + 2(13.50) - 11.35 = 129.65.
Chien luge chenh l~ch hinh buam gia dinh rang gia co phieu se it bien d<)ng.
Trong vi dl,l nay, cac nha kinh doanh danh cu<jc rang gia co phieu se dao d<)ng
trong ph~m vi tu $120.35, muc giam nh~ 4.4%, den muc $129.65, tang nh~ 2.9%.
Tuy nhien, neu nhu tien doan bien d<)ng gia co phieu thap khong dung, kha nang
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
314 PHAN I QUYEN CHON
Hlnh 7.7 Quyen chc;m mua chenh l~ch hlnh bu'om
DCRB thang 6 gia thl)'c hi~n 120, 125, 130
500
r
LQ'i nhu~n t6i da = $465
400 r-
-ro
co
-
300
f-
200
f-
'0
c:
CCI]•
:J
Dil~m hOa v6n t;;ti
$120.35 va $129.65
..c:
c:
'6.
...J
\:~ '
100
0
(100)
75
I
I
I
85
95
105
~6 t6i da = $35
115
1
1
I
I
I
I
125
135
145
155
165
.175
Gia c6 phillu khi dao h;;tn
thua 16 ciing dugc gioi h~n, trong tntang hgp nay la $35. Nhu v~y, chenh l~ch
hinh buom la giao dich rui ro thap.
M<)t nha kinh doanh tin rang gi<i co phieu se bien d<)ng m~nh va se nam ngoai
hai diem hoa von se tht,ic hi~n vi the ban trong chien htQ'c chenh l~ch hinh buom.
Dieu nay can den m<)t vi the ban C:J moi quyen chQn mua Xt va X3 va hai vi the mua
cua quyen chQn mua Xz. Chung ta se xem xet van de nay C:J cuoi chuang de nghien
CUll ve chien luge quyen chQn ban chenh l~ch hinh buom.
Vi~c
tht,ic hi~n som gay ra van de cho cac nha kinh doanh nam giu chien luge
chenh l~ch hinh buom. Gia dinh gia co phieu trlioc khi dao h~n la St. va Xz<=
S1<= XJ. Gia su rang quyen chQn mua da ban dugc tht,ic hi~n ngay truoc khi co
phieu roi vao tr~ng thai khong huC:Jng co tuc. Nha giao dich tht,ic hi~n mua quyen
chQn mua voi gia tht.tc hi~n Xt. Dong tien tu quyen chQn mua da ban la -(2St2Xz), va dong tien tu quyen chQn mua da mua laSt- Xt. Tu d6 c6 dugc tong dong
tien la: -S 1 + Xz + Xz- Xt. Gia tri nh6 nhat cua bieu thuc nay la: -Xz + Xz + Xz- Xt
= X2 - X1 > 0. Neu St> X3 va hai quyen chQn da ban duqc tht,ic hi~n, dieu nay se
dugc bu dap bang vi~c tht,ic hi~n hai quyen chQn mua da mua truoc day va tong
dong tien la bang o.
Vi v~y, vi~c tht,ic hi~n som khong dan den
M(Jt chien ltir;rc chenh l~ch hlnh btiam
ket qua la t~o ra dong tien 16, nhung dieu nay
CO khoan /o Otif!C ht;m ch€, dieu nay
khong c6 nghia la n6 khong t~o ra rui ro.
xay ra khi gid co phieu bien d(Jng Jan
len ho~c xu6ng, va chien ltir;rc nay c6
Neu nhung quyen chQn nay dugc tht.tc hi~n
m(Jt khoan lai h~n chi xay ra khi gid
som, thi se khong c6 kha nang nh~n dugc lgi
co phieu ado h~n bclng gid thf/c hi~n
nhu~n toi da c6 the d~t du<;tc t~i ngay dao h~n
mucgi(la.
khi St = Xz. Neu nhu chien lugc hi dao ngugc
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON NANG CAO 315
Hinh 7.8 Quyen ch<:m mua chien h.tc;tc chenh l~ch hinh bu'6'm v6'i thai gian nam giG' khac nhau
(U
;o
'0
c:
<(Uo
::J
.t:
c:
'&
...J
DCRB thfmg 6 gia thl,l'c hi~n 120, 125, 130
500
450
400
3SO
300
2SO
200
ISO
100
V&i gia c6 phil!u gAn mlic gia
thl,l'c hi~n thli hai, thai gian
n~m gili cang dai thl gia tri
thai gian mat di cua vj th~
ban quy~n chQn mua cang
nhi~u han mua quy~n chQn
mua
T"
so f-
~
'
f-
7S
/T2
_...-:
T1,
0
(SO)
(100)
V&i ca gia c6 phi~u cao va
thap, thai gian n~m gili cang
dai thi gia trj thai gian mat di
cua vi th~ mua quy~n chQn
mua cang nhi~u han ban
quy~n chc;m mlia
as
I
9S
lOS
Gia
115
125
135
145
I
I
I
ISS
165
175
cb phi~u a cu6i thai gian n~m gili
va quyen chQn mua Xt. X3 dtiQ'C ban trong khi hai quyen chQn mua X2 dtiQ'C mua
thi se t~o ra dong tien am.
Llfa ChQn thai gian nam gilt Nhu bat ky chien ltiQ'C su dt,mg quyen chQn khac,
nha dau tli co the muon dong vi the tru&c khi dao h~n. Chung ta hay xem xet cac
quyen· chQn ban k)r h~n thang 6 co gia thtjc hi~n la 120, 125 va 130. Chung ta tiep
t1,1c su dt,mg cling m9t mlic ghi da su dt,mg cho nhung vi dl,l tru&c Ian hiQ't la: $16,
$13.5, $ 11.35. Thai gian nam giu T 1 ttiong ling v&i thai gian dong vi the vao ngay
1/6 va thai gian nam gilia T 2 ttiong ling v&i thai gian dong vi the vao ngay 11/61•
thi duQ'c the hi~n trong hinh 7.8.
Do
V&i m9t gia co phieu cho tru&c, lQ'i nhu~n cua m9t chien luQ'c chenh l~ch hinh
bu&m tang len khi cang gan v&i ngay dao h~n neu gia co phieu gan v&i gia thtjc
hi~n giua va giam neu gia co phieu nam (j phia gia cao ho~c phia gia thap.
T~i
mlic gia co phieu cao, gia tri thai gian se la l&n nhat doi v&i quyen chQn
mua co gia thtjc hi~n cao nhat. Bbi vi chung ta mua quyen chQn mua do nen
chung ta co duQ'c IQ'i the Ia co the ban l~i no s&m va nh~n l~i m9t phan gia tri thai
gian. Tuy nhien, IQ'i the nay giam dan khi thai gian nam gill dai hon vi gia tri thai
gian giam dan.
T~i mlic gia co phieu thap, gia tri thai gian se la l&n nhat doi v&i quyen chQn
mua co gia thljc hi~n thap. Bbi vi chung ta cling mua quyen chQn mua nay, nen
chung taco the ban l~i no s&m va nh~n l~i m9t phan gia tri thai gian. Tuy nhien,
1.
Thai gian nam giu trong vi dl,l nay c6 Slf thay doi vi neu chung ta sli dl,lng thai gian nam giu
nhll vi d1,1 tru'oc thi hi~n wqng suy giam gia tr! thai gian se khong the hi~n r6 rang.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
316 PHAN I QUYEN CHON
lqi the nay giam dan khi chung ta nam gill vi the lau han va gi<1 tri thdi gian
giam dan.
T9i muc gia co phieu giua, gia tri th<1i gian se nit cao doi v&i hai quyen chQn
mua dti<Jc ban. V&i thbi gian nam gill Ia ngan h9n, day Ia m9t bat lqi vi chung ta
phai mua l9i nhung quyen chQn mua nay, c6 nghia Ia chung ta phai chi tra cho gia
trt thdi gian con l<;li cua quyen chQn. Tuy nhien, bat lqi nay t<;\O ra m<?t lqi the khi
th<1i gian nam gill dai va gia tri th<1i gian bat dau giam. T9i ngay dao h9n, khong
con gia tri th<1i gian vi v~y trong trti<1ng hqp nay, lqi nhu~n Ia toi da.
Gia co phieu t9i diem hoa von cao han dang ke v&i th<1i gian nam giu ngan
han. Dieu nay Ia lqi the bbi vi gia co phieu can phai bien d<?ng l&n han m&i t<;\O
ra khoang lo.
Nhti ffiQi khi, chung ta khong the xac dinh C\1 the m<?t thdi gian nam gill toi
tiu. Vi chien luqc chenh l~ch hinh bti&m Ia m<?t chien luqc rna nha kinh doanh su
dvng n6 v&i kY vQng gia co phieu dao d<?ng trong ph9m vi h~p, lqi nhu~n Ia toi da
khi th<1i gian nam giu dai. Tuy nhien, diem bat lqi cua thbi gian nam gilla dai Ia
gia co phieu c6 the di chuyen ra khoi vimg lqi nhu~n.
Cac chien luqc chenh l~ch nay Ia chenh l~ch gia tien. Bay gi<1 chung ta chuyen
sang nghien cuu chenh l~ch theo }ich giao dich.
II CHIEN LltQC CHENH L~CH NGAY GIAO DICH
Chien ltiqc chenh l~ch theo ljch giao djch (calendar spread), hay con gQi Ia
chien htqc chenh l~ch thi1i gian (time spread), ho~c con duqc biet den v&i ten
gQi chien luqc chieu ngang (horizontal spread), lien quan den vi~c mua m9t
quyen chQn v&i m<?t ngay dao h9n va ban m<?t quyen chQn ttiang tl,t v&i m<?t ngay
dao h9n khac. Bbi vi chung ta khong the nam gill eel 2 quyen chQn cho den ngay
dao h9n nen vi~c phan tich chien ltiqc th<1i gian phuc t<;lp han nhieu so v&i phan
tich chien h:iqc gia tien. Bbi vi m<?t quyen chQn se dao h9n trti&c quyen chQn kia,
nen th<1i gian nam gill lau nhat cua chien luqc nay chinh Ia th<1i gian dao h9n cua
quyen chQn c6 ky h9n ngan han. Quyen chQn con l9i se duqc u&c tinh gia tri th<1i
gian con hi~n huu.
Bbi vi eel 2 quyen chQn deu c6 cling gia thl,tc hi~n, chung se c6 dmg gia trt n9i
t9i; do d6, Lqi nhu~n cua chien ltiqc th<1i gian se dtiqc xac dinh bbi slj khac bi~t
trong gia tri th<1i gian cua chung. Quyen chQn mua dai h9n han se c6 nhieu gia tri
th<1i gian han. Tuy nhien, dieu nay khong nhat thiet c6 nghia Ia m<?t ngu<1i luon
luon nen mua quyen chQn mua dai h9n va ban cac quyen chQn mua ngan h9n. V&i
hau het cac chien ltiqc quyen chQn, moi quyen chQn duqc mua va ban phv thu<?c
vao ki VQng cua nha dau tti Vdi chung khoan.
De am hieu hoan toan ve chien ltiqc th<1i gian, Chung ta m{>t Ian nua se lam vi
dv minh hQa ve quyen chQn mua DCRB. Chien ltiqc nay bao gom vi~c mua quyen
chQn mua dao h9n thang 7 c6 gia tht;tc hi~n 125 v&i gia $18.6 va ban quyen chQn
mua 125 thang 6 v&i gia $13.5. Vi the nay Ia vi the mua rong bbi vi b9n phai tra
nhieu han cho quyen chQn thang 7 so v&i nh~n duqc tii ban quyen chQn thang 6.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO 317
Hlnh 7.9 Chien h.lc;tc chenh l~ch ljch giao djch bang quyen chc:m mua
DCRB thang 7/thahg 6 gia thl,l'c hi~n 125
700
600
Vai gia co. phieu. g n mU>c gia thl,l'c
hi~n. thai gian nam gili' cang dai thl
gia tri th6i gian milt di t:Ua vi th~ ban
quy~n chQn' mua cang nhi~u hon
mua quy~n chQn mua
500
400
300
200
100
0
(100)
Vai ca.gia co phieu cao va thap, thai
gian nani gili' cang dai thl gia t~ thai
gian rn~t di cua ·vi th~ ·mua quy~n
chQn mua cang nhieuhon ban quyen
chonmua
(200)
'
''
(300)
(400)
(500)
(600)
75
85
95
105
115
125
135
145'
155
Gia c6 phi~u & cu6i thai gian nam gili'
Can nhac 2 thai h9n nam gifi co the xay ra. M<)t la, Tt. se lien quan den vi~c dung
chien ht<;tc vao ngay 1 thang 6; va con l9i, T 2 , se dti<;tc nam gifi den t~n 18 thang
6, ngay dao h9n cua quyen chQn mua thang 6. Su d1,mg mo hinh Black-scholesMerton de ti&c tinh gia tr! thai gian con l9i cua quyen chQn thang 7, xem trong
hinh 7.9.
Giong nhti chien lu<;tc canh bu&m, chien lu<;tc thai gian la m<)t trong nhfing
chien lti<;tc rna bien d<)ng co phieu la yeu to quan trQng quyet djnh thanh qua cua
no. Nha dau tti nh~n dugc khoan l<;ti nhu~n l&n nhat neu chung khoan bien d<}ng
thap hay gia nam trong bien d<} h~p. Neu gia co phieu bien d<}ng l&n, nha dau tti
co the se phai chju m<}t khoan thua 16.
Chien lti<;tc thai gian ho9t d<}ng nhti the nao? Nh& l9i rang chung ta dang ban
quyen chQn mua thang 6 va mua quyen chQn mua thang 7. Khi dong vt the, chung
ta mua l9i quyen chQn mua thang 6 va ban quyen chQn mua thang 7. Neu gia co
phieu bien d<}ng xung quanh gia thl,ic hi~n, Ca 2 quyen chQn mua se co nhieu gia
tri thai gian con l:,li nhieu han so v&i gia chung khoan qua cao ho~c qua thap.
Tuy nhien, quyen chQn mua thang 6 se luon luon co it gia trt thai gian han so v&i
quyen chQn mua thang 7 t9i bat eli ngay nao. Do do, khi chung ta dong vt the, gia
tr! thO'i gian dti<;tc mua l:,li d quyen chQn mua thang 6 se thap han neu so v&i gia
tr! thai gian con l9i nh~n dti<;tc tli vi~c ban quyen chQn mua thang 7. Neu chung
ta nam gifi vt the cang gan ngay dao h:,ln cua quyen chQn mua thang 6, gia tri thai
gian chung ta phai mua l:,li cua quyen chQn do se giam han nfia.
Neu gia co phieu qua cao ho~c qua thap, gia tr! thai gian tren nhfing quyen
chQn do se thap. Neu gia co phieu du cao ho~c du thap, co m9t it gia tri thai giar:,
tren hai quyen chQn. Do do, khi dong vi the, se co m<}t it gia tri thai gian kiem l9i
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
318 PHAN I QUYEN CHON
duqc tu quyen chQn thang 7. Bbi vi quyen chQn thang 7 c6 phi cao han, chung ta
se bi lo neu tinh tren to~m b9 giao djch.
Gia co phieu hoa von c6 the thu duQ'c chi bang hinh minh hQa. I Trong vi dl;l
nay, thdi gian nam gift cang ngan thi ph~m vi r<)ng han m9t chut giUa hai gia co
phieu hoa von - khoang $110 va $150. Doi v&i theti gian nam gill cang dai, gia hoa
von thap han khoang $109 va gia hoa von cao han van la khoang $147.
Nha dau tu ki VQng gia co phieu se bien
d<)ng m~nh c6 the thtjc hi~n m9t chien luQ'c
thO'i gian nguQ'c. Chien luQ'C nay yeu cau mua
quyen chQn mua thang 6 va ban quyen chQn
mua thang 7. Neu gia co phieu trb nen cljc
cao ho~c cljc thap, se con l~i m9t it gia tri thbi
gian duqc mua l~i <1 quyen chQn mua thang 7.
Bai vi nha giao dich nh~n nhieu tien han ttl vi~c ban quyen chQn mua thang 7 so
v&i phai tra de mua quyen chQn mua thang 6, lQ'i nhu~n duQ'c t~o ra. Tuy nhien,
neu gia co phieu dung l~i (j muc xung quanh gia thtjc hi~n. nguO'i giao dich c6 the
ganh chtu m9t khoan lo l&n. D6 la t~i vi quyen chQn mua thang 7 c6 kha nang se
c6 gia tri thdi gian rat l&n va se phai mua l~i.
IJng vai moi mt.lc gid co phieu da cho,
mgt chien htqc thai gian C1 vf the mua
d(lt dliqc /qi nhu(m khi ddo h(ln neu
gid co phieu gan gid thljc hi~n va se
thua /o neu gid co phieu thap hem
ho~c cao hem.
Sl! sl}t giam gia trj thai gian
Bai vi m9t chien luQ'c thO'i gian bi anh huang hoan toan bai hi~n tuQ'ng suy giam
gia tri thO'i gian cua 2 quyen chQn mua, dieud6 t~o nen m9t co h<)i tot de nghien
cuu slj giam dan gia tri thO'i gian dien ra nhu the nao. Su dl;lng mo hinh BlackScholes-Merton, chung ta c6 the tinh toan gia tri thO'i gian hang tuan cho moi
quyen chQn mua trong suot dO'i song cua chien lttQ'C, gifi gia CO phieu CO dinh
125.94$. Tat nhien, luon nh& rang gia tri thO'i gian se thay doi neu gia co phieu
thay doi. Bai vi gia tri thO'i gian la l&n nhat t~i quyen chQn ngang ghi ATM, chung
ta su dl;lng quyen chQn mua thang 6 va thang 7 c6 gia thtjc hi~n 125. Stj thay
doi cua gia tri thdi gian t~i nhieu thO'i diem trong suot dO'i song cua quyen chQn
duQ'c trinh bay <1 bang 7.2. Bang cung dong thO'i dua ra h~ so theta, da duQ'c hQc a
Chuang 5 la st;i thay doi trong gia quyen chQn ling v&i m9t slj thay doi thO'i gian
rat nho. Theta am ng\1 ygia quyen chQn se giam theo thO'i gian.
Chu y nhung gi se xay ra khi den ngay dao h~n. Bbi vi quyen chQn mua thang
6 den h~n sam han, theta cua n6 se am han, va st;i mat dan gia tri thO'i gian dh~n ra
nhanh han so v&i quyen chQn mua thang 7. Bbi vi chung ta mua quyen chQn mua
thang 7 va ban quyen chQn mua thang 6, gia tri thO'i gian cua chien luQ'c, bang
gia tri thbi gian cua quyen chQn duQ'c mua tru di gia tri thO'i gian cua quyen chQn
duqc ban, se hing len theo thdi gian vi c6 theta duong. Tuy nhien khi quyen chQn
mua thang 6 dao h~n. chung ta chi con vi the mua quyen chQn mua thang 7. Dieu
nay se lam theta am. Gia tri thO'i gian se mat dan.
1.
Th~t ra, bc;tn c6 the su d1,1ng kha nang thu-sai cua may tinh dlfa de tim ra gia trj chinh xac
cua diem hoa von theo mo hlnh Black-Scholes-Merton
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO 319
Bang 7.2 Gh\ trj thai gian cua quyen chc~m thing Siu va thing Bay vm gii thyc hi~n 125
va quyen chqn chenh l~ch ngay giao djch thang Siu gii thyc hi~n 125
Quyen chQn thang 6
gia thl;ic hi~n 125
Ngay
Thai
Gia tri
gian dao
thai gian
h\ln
Quyen chQn thang 7
gia thl;ic hi~n 125
Thai
Gia tri
gian dao
thai gian
h\ln
Theta
Theta
Quyen chQn chenh
ngay giao djch
l~ch
gia tri
thai gian
Theta
14/05
0.0959
12.61
-68.91
0.1726
17.14
-51.54
4.53
17.37
21/05
0.0767
11.22
-76.92
0.1534
16.12
-54.65
4.91
22.27
28/05
0.0575
9.64
-88.63
0.1342
15.04
-58.39
5.40
30.24
04/06
0.0384
7.77
-108.19
0.1151
13.88
-63.02
6.11
45.17
11/06
0.0192
5.35
-152.11
0.0959
12.62
-68.95
7.27
83.16
18/06
0.0000
0.00
0.00
0.0767
11.22
-76.96
11.22
-76.96
a= 0.83, So= 125.94, r,(thang 6) = 0.0446, r,(thang 7) = 0.0453
Gia t.ti thai gian va theta cua chien lu<;1c chenh l~ch thi Mng gia tri thai gian va theta cua vi the
mua quyen chQn mua thang 7 tru di gia tri thai gian va theta cua vi the ban quyen chQn mua thang
6. Gia trj thdi gian cua moi quyen chQn du<;1c tinh bang mo hinh Black-Scholes-Merton vdi gia tri
n(li t\li c¢ng vdi gia tri thai gian va tru di gia tri n(li t\li 0.94.
Hinh 7.1 ominh hQa qua trinh giam dan gia tr! thai gian. Khi den gan ngay dao
h~n gia tr! thai gian cua quyen chQn mua thang 6 suy giam nhanh chong va gia
tr! thai gian cua chien hi<;IC chenh l~ch se tang len. Vao thai diem dao h~n thang
6, gia tr! thai gian cua chien h:t<;tc chenh l~ch chi con gia tr! thai gian cua quyen
chQn thang 7.
Hinh 7.10 Sy suy giam gia trj thai gian
DCRB thang 6
va thang 7 gia thl,l'c hi~n .125
20
18
TMng 7 gia thl,l'c
16
c
co
·c;,
--
:5
~
hi~n
125
~
14
12
10
·;:::-
-co
0
8
Chi~n IU'Q'C chemh l~ch (spread)
"
6
4
2
0
14/05
19/05
24/05
29/05
03/06
08/06
13/06
Ngay
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
18/06
ONTHISV.COM
320 PHAN I OUYEN CHON
Hi~n tu<;1ng giam dan gia trt thai gian se
giup t~o ra l<;1i nhu~n tu chien lu<;1c thai gian.
M9t nguai se don gian mua quyen chQn dai
h~n va ban quyen chQn ngan h~n. T~i thai diem gia trt thai gian suy giam, chien
lu<;1c chenh l~ch se thu du<;1c gia trj. Tuy nhien trong tht;ic te hiem khi mQi chuy~n
dien ra nhu v~y. St;i mat dan gia tri thai gian minh hQa a day du<;1c gia dinh ding
gia co phieu co djnh. Tht;ic te, gia co phieu chac chan se thay doi. Do d6, c6 nhung
rui ro tiem tang doi v&i chien lu<;1c chenh l~ch theo ljch giao djch. Rui ro nay du<;1c
giam nh~ m9t phan bai tht;ic te ccic nha dau tu se mua m9t quyen chQn va ban
quyen chQn con l~i. M~c du v~y, chien lu<;1c chenh l~ch theo ljch giao djch, trong
d6 m9t cci nhan se mua quyen chQn dai h~n va ban quyen chQn ngan h~n, se Ia
m(>t chien lu<;jc tot neu ca nhan do kl VQng gia CO phieu Se duy tri on djnh.
Gici tri thai gian se suy gidm nhanh
hem khi den gan ngay dcio hc;m.
Muc d9 rui ro cua vi~c tht;ic hi~n quyen chQn s&m cua chenh l~ch theo ljch
giao djch phl,l thu(>c vao vi~c quyen chQn mua nao du<;jc mua va quyen chQn mua
nao du<;1c ban. Bai vi d 2 quyen chQn mua c6 cung gia tht;ic hi~n, nen tr~ng thai
cao gia ITM cua chung Ia nhu nhau.Tuy nhien, nhu da thao lu~n Chuang 3 thai
gian gan ngay dao h~n Ia m9t trong nhung yeu to khuyen khich vi~c tht;ic hi~n
s&m quyen chQn. Chung ta thay ding neu mQi thu khac tuong duong, quyen chQn
ngan h~n han thuang la quyen chQn du<;1c tht;ic hi~n s&m han. Do d6, neu chung
ta ban quyen chQn ngan h~n, n6 c6 the du<;1c tht;ic hi~n s&m. Tuy nhien, chung
ta cling luon c6 st;i lt;ia chQn doi v&i vi~c tht;ic hi~n quyen chQn dai h~n s&m. Khi
d6 quyen chQn dai h~n chac chan se a tr~ng thai cuang gia ITM neu quyen chQn
ngan h~n cling a tr~ng thai cuang gia ITM. Neu St Ia gia co phieu tru&c khi dao
h~n va quyen chQn mua ngan h~n du<;1c tht;ic hi~n, dong tien se Ia- (St- X), trong
khi dong tien tu vi~c tht;ic hi~n quyen chQn dai h~n han se Ia St - X. Do d6, tong
dong tien se bang 0. Dieu nay c6 nghia la neu vi~c tht;ic hi~n quyen s&m xay ra,
se khong co dong tien am. Dieu nay khong c6 nghia la se khong co khoan lo nao
tren tong giao dtch.
a
Quyen chQn mua dai h~n dat han so v&i quyen chQn mua ngan h~n. Dieu nay
c6 nghia la neu tht;ic hi~n quyen chQn s&m chac chan se t~o ra khoan lo do chung
ta khong the cha d<;1i de t~n dl,lng st;i mat dan gia trj thai gian.
Chien lu<;1c chenh l~ch theo }ich giao dich cling co the du<;1c thiet ke v&i quyen
chQn ban. Bang each su d1,1ng mo hlnh Black-Scholes-Merton de xac djnh gia trj
thai gian trong quyen chQn ban, ket qua thu du<;1c tuang tt;i nhu tren. Giong nhu
chien lu<;1c chenh l~ch gia tien, chenh l~ch theo }ich giao djch quyen chQn ban
khong nen bi b6 qua. Quyen chQn ban co the bi dtnh gia sai, trong truang h<;1p d6
chien lu<;1c chenh l~ch nay co the t~o ra m9t co h9i kiem du<;1c l<;1i nhu~n rat cao.
Chien lu<;1c hlnh bu&m va chenh l~ch theo }ich giao djch la 2 trong so rat nhieu
giao djch khac gQi la chien lu'qc bien dqng (volatility strategy). Chung ta nen
dQC nhung phan sau cua chuang nay. Tuy nhien, hi~n t~i can luu yding tat d ccic
chien lu<;1c cho den nay deu co rui ro. M9t vai nha giao djch quyen chQn thich ccic
chien lu<;jc phi rui ro bai vi neu quyen chQn hi djnh gia sai, thl vi~c xay dt;ing m9t
danh IDI,lC dau tu phi rui fO se t~o ra t)r suat sinh }<;ji cao han lai suat phi rui ro.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON NANG CAO 321
l3
CHIEN LliQC CHENH L~CH THEO TiL~
Chuang 5 da trinh bay mo hinh Black-Scholes-Merton. Mo hlnh nay cho thay
ding khi m(>t quyen chQn hi dinh gia sai, m(>t nha dau tu co the xay dt,ing m(>t
danh ml)c phong ngua phi rui ro bang each mua m(>t quyen chQn mua hi dinh
gia thap dong thai ban khong co phieu ho~c di mua co phieu va ban quyen chQn
mua du<;1c dinh gia cao. Vi yeu cau ky quy va cac quy dinh khac, vi~c ban khong
co phieu co the kho tht,ic hi~n. Tuy nhien, bang each su dl)ng chien lu<;1c chenh
l~ch, nha dau tu co the mua m(>t quyen ch9n mua hi dinh ghi thap va ban m(>t
quyen chQn mua hi dinh gia cao ho~c dung gia, dieu nay se tc,1o ra m(>t ry 1~ hon
h<;1p giua m(>t quyen ChQn mua nay SO VOi quyen chQn mua khac, Va chung tc,10 ra
m(>t vj the phi rui ro. Kieu giao dich nay du<;1c g9i la chien lu<;1c chenh l~ch theo
tf 1~ (ratio spread).
Chien lu<;1c chenh l~ch theo ry 1~ co the la m(>t chenh l~ch gia tien ho~c chenh
l~ch theo lich giao dich. Xem xet hai quyen chQn mua gia C 1 va C2 • Ban dau, chung
ta khong can phiii quan tam den cai nao du<;1c mua va cai nao du<;1c ban, chung ta
cling khong can phiii xac dinh xem hai quyen chQn mua nay khac nhau theo thai
gian dao he;1n ho~c gia tht,ic hi~n. Phuong phap trinh bay i1 day c6 the bao gom tat
cii cac truang h<;1p.
Gi<l su nha dau tu nam gill N1 don vi cua quyen chQn mua gia C1va Nz don vi
cua quyen chQn mua gia C2• Gia tri cua danh m1,1c dau tli Ht
Nho lc,1i rang Delta cua m(>t quyen ch9n mua la sl,i thay doi trong gia quyen chQn
mua tuong ling sl,i thay doi trong gia co phieu, giii dinh rang sl,i thay doi trong gia
co phieu la rat nho. Chung ta hay su d1,1ng nhung ki hi~u ~~ va ~z nhu cac khoiing
delta cua hai quyen chQn mua. Hay nho rang gia tri delta la gia tri cua h~ so N(dt)
trong mo hlnh Black-Scholes-Merton. Neu gia co phieu thay doi, quyen chQn
mua dau tien tC;IO ra m(>t sl,i thay doi tong gia Nt~l va quyen chQn mua thu hai
te;1o ra m(>t sl,i thay doi tong gia Nz~z. Do d6, khi gia co phieu thay doi, danh ml)c
dau tu se thay doi gia tri bang tong cua hai sl,i thay doi gia tri n6i tren. M(>t danh
ffil)C du<;1c phong ngua rui ro nghia la gia trj danh ffi\}C se khong thay doi khi gia
co phieu thay doi. Do d6, chung ta d~t N 1~1 + Nz~z = 0 va tinh toan cy 1~ N t!Nz.
Nt!Nz=-~z/~1
M(>t danh ffil,lC phi rui ro dli<;1C tC;IO ra neu tY ~~ cua so lu<;1ng quyen chQn mua dau
tien voi so lu<;1ng quyen chQn mua thu hai bang -1 nhan voi phan so nghich diio
delta. Do la phi rui ro nen danh ffil)C se can tinh h~ so delta.
Hay xem xet m(>t vi d\1 su dl)ng quyen chQn mua DCRB 120 thang 6 va 125
thang 6. Su dl)ng So= 125.94, rc = 0.0446, va T = 0.0959 trong mo hinh BlackScholes-Merton dua ra m(>t gia tri cua N(d 1) la 0.630 cho quyen ch9n 120 Thang
6 va 0.569 cho quyen chQn 125 Thang 6. Nhu v~y, ry 1~ cua so lu<;1ng quyen chQn
120 thang 6 den va 125 thang 6 nen la- (0.569/0.630) = -0,903. Do d6, nha dau
tu se mua 903 cua quyen chQn 120 thang 6 va ban 1.000 quyen chQn 125 thang 6.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
322 PHAN I OUYEN CHON
Luu y rang cac nha dau tu c6 the mua 1,000 quyen chQn 125 thang 6 va ban
903 cua quyen chQn 120 thang Sau. Dau am trong cong thuc Ht mQt lai nhac ve
vi~c mua m<?t quyen chQn va ban m<?t quyen chQn khac. Tat nhien, m<?t nha dau tu
luon luon nen mua cac quyen chQn mua gia thap ho~c dung gia va ban cac quyen
chQn mua gia cao ho~c dung gia.
Neu gi<i co phieu gUtm $1, quyen chQn mua 120 thang 6 se ghim 0.630 va quyen
chQn 125 thang 6 giam 0.569. Nha dau tu mua 903 cua quyen chQn 120 thang 6 va
do dolo 0,630 (903) o::: 569. Tuang tt,t nhu v~y, nha dau tu ban 1000 quyen chQn
125 thang 6 va do d6lai 0,569 {1,000) o::: 569. Lc;ti nhu~n tren m(>t quyen chQn mua
bu dap st,t thua lo tren quyen chQn khac.
Tat nhien, chien luc;tc chenh l~ch theo ty 1~ khong hin khong c6 rui ro, tru khi
tY 1~ nay duc;tc dieu chinh lien tvc. B&i vi dieu nay Ia rat kh6 kha thi nen trong
tht;ic te khong the xay dt;ing danh mvc phong ngua phi rui ro. Han nf:ia, gia tri cua
N(d1) chi Ia so gan dung do luang muc thay doi trong gia quyen chQn mua khi
c6 m(>t st,t thay doi trong gi<i co phieu. Cach lam nay chi dung khi ap dvng cho
nhf:ing thay doi rat nho trong gia co phieu. Neu c6 nhf:ing thay doi l&n trong gia
co phieu, nha phong ngua se can phai xem xet h~ so gamma, van de nay chung ta
da thao lu~n d Chuang 5. Tuy nhien, lo~i hinh chien luc;tc chenh l~ch nay thuang
duc;tc tht,tc hi~n b&i cac nha giao dich muon t<ii t~o cac danh mvc phi rui ro. M~c
du vi the d6 c6 the khong phai Ia phi rui ro, nhung vi the d6 se tien rat gan v&i
tr~ng thai phi rui ro neu tY 1~ quyen chQn khong sai l~ch qua Ian so v&i ty ·~ t6i uu.
Den thai diem nay chung ta da hoan
Chien IL19c chenh J~ch theo ty I~ Ia m(>t
thanh kien thuc tong quat cua chung ta ve cac
giao djch tgo ra vj th€ phi rui ro bclng
each mua ban 2 quyen ch9n vai ty I~
chien luc;tc chenh l~ch dt,ta tren quyen chQn.
ve s61LI{Jng df/a vao delta cua chUng.
Nh6m chien luc;tc tiep theo duc;tc gQi la chien
ltic;tc ket hc;tp (combinations) b&i vi chung
lien quan den st;i ket hc;tp gif:ia quyen chQn ban va quyen chQn mua. Tru&c day
chung ta c6 su dvng m<?t so chien luc;tc d~ng nay, duc;tc chung ta gQi Ia chuye·n doi
va nghich ddo, cac d~ng nay chung ta da su dvng de minh hQa ly thuyet ngang gia
quyen chQn mua-quyen chQn ban. Cac chien luc;tc duc;tc de c~p trong phan con l~i
cua chuang nay Ia chien luc;tc hinh ghim (straddle) va chien luc;tc hinh h9p (box).
Chung ta se su dvng phuang phap va k}' hi~u tuang tt;i nhu tru&c nen se kha quen
thu<?c v&i b~n bay gia.
I
CHIEN Utqc STRADDLES
Chien luc;tc straddle ciing giong nhu chien
luc;tc chenh l~ch ngay giao dtch va chenh l~ch
hinh bu&m, chung deu la nhf:ing chien luc;tc
dt,ta tren St,i bat On CUa gia CO phieu, Cl,l the }a
chien luc;tc d~ng nay din CU vao ky VQng gia CO phieu se bien d(>ng cao hay thap
han la t~p trung vao chieu huang tang hay giam cua gia co phieu.
M(>t chien IL19c straddle aLI{Jc thiet kl
de tim kiem l9i nhuQn khi c6 m(>t sf/
tang hay svt giam mgnh gia co phieu
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON NANG CAO 323
M<)t chien h:iqc straddle la mua m<)t quyen chQn mua va m<)t quyen chQn
ban c6 dmg gia thtjc hi~n va ngay dao hc,m. Bang each giG' d. quyen chQn mua va
quyen chQn ban, nha kinh doanh c6 the kiem lCii neu gia co phieu bien d<)ng theo
ca hai huang.
Xem xet vi~c thtjc hi~n m<)t chien luge straddle vai quyen chQn mua va quyen
chQn ban vai gia tht.tc hi~n X va thCii gian dao h~n T. Va Nc = 1, Np = 1, lgi nhu~n
til giao dich nay tit khi nam gill den h!c dao h~n la:
II= Max(O,ST -X)-C+Max(O,X -ST )-P
Vi chi c6 m<)t gia tht.tc hi~n, nen chi c6 hai muc gia co phieu t~i ngay dao h~n. Lgi
nhu~n dugc tinh nhu sau:
II = ST -X-C- P ne'u ST ~ X
II= X-ST -C-P ne'u ST ~X
Doi v&i truCing hgp dau tien, trong d6 gia co phieu l&n han ho~c bang gia tht.tc
hi~n, quyen chQn mua dao h~n cao gia ITM, 1 nen quyen chQn mua dugc thtjc
hi~n va d.;tt lgi nhu~n ST -X, nhung quyen chQn ban se dao h.;tn ki~t gia OTM. L<;1i
nhu~n d.;tt du<;1c tinh tren quyen chQn mua tru di phi quyen chQn tn1 cho quyen
chQn mua va quyen chQn ban. Trong truCing hqp thu hai, khi gia co phieu thap
han gia tht.tc hi~n, quyen chQn ban dao h~n cao gia ITM va dugc tht.tc hi~n cho lqi
nhu~n X - ST, lgi nhu~n d.;tt duqc tren quyen chQn ban tru di phi quyen chQn tni
cho quyen chQn ban va quyen chQn mua.
Trong khoang gia co phieu cao han gia thtjc hi~n, lqi nhu~n tang theo t)r 1~ 1:1
cling vai gia co phieu t.;ti ngay dao h.;tn. Trong khoang gia co phieu thap han gia
thtjc hi~n, lgi nhu~n giam theo ty 1~ 1:1 cling vai gia co phieu t.;ti ngay dao h.;tn.
Khi quyen chQn dao h~n vai gia co phieu bang gia thtjc hi~n, ca hai quyen chQn,
ngang gia va khong c6 gia tri t.;ti ngay dao h.;tn. Lgi nhu~n bang v&i phi quyen
chQn da tra, tat nhien d6 la m<)t khoan lo. Nhung ket qua nay cho thay rang do
thi la hinh chu V. Hinh 7.11 minh hQa chien luqc straddle cho quyen chQn DCRB
Thang 6 125. Cac duCing dut net la nhung chien luge mua quyen chQn mua va
quyen chQn ban rieng le.
Nhu da n6i a tren, chien luqc straddle duqc thiet ke de kiem lCii khi gia co
phieu bien d<)ng cao. De t~o ra lgi nhu~n, gia co phieu phcii dich chuyen dang ke
ve m<)t trong hai huang. Khong can de y den huang bien d<)ng cua co phieu, chi
can biet rang n6 bien d<)ng Ian. N6 phai djch chuyen bao nhieu? Chung ta hay
nhin vao hai diem hoa von.
Vai truCing hgp gia co phieu vli<Jt qua gia tht.tc hi~n, d~t lgi nhu~n bang 0:
1.
Trang trvong hqp Sr =X cung nam trong phillm vi nay. Th~m chi neu Sr= X thl quyen chc;m
mua
tr'llng thai ngang gia ATM, khi d6 thl,l'c hi~n quyen chqn cho chung ta gia trl Sr- X
=0
sea
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
324 PHAN I QUYEN CHON
Hinh 7.11 Chien h.tc;tc straddle
DCRB thang 6 gia thi,I'C hi!im 125
4,000
3,000
ro;o
!8.
c:
2,000
Dil!m hOa von t~i $100 va $150
1,000
LQ'inhu~ntOida
<CO·
(khi gia len)
..c
c:
0~~~----~~----~----------~~--~~----=~v~O~h~~n~
::::J
§
(1,000)
'____
' ,L_
,. ,.
Mua quy~n chQn mua
gia thl,l'c hi~n 125
Mua quy~n chQn ban
gia thl,l'c hi~n 125
(2,000)
L~ t6i da
(3,000)75
85
95
105
=$2,500
115
125
135
155
165
Gia cb phi~u khi dao h<;~n
ST* -X-C-P =0
Giai ra St chung ta c6 diem hoa von:
Diem hoa von khi gia tang don gian la gia tht;tc hi~n c<)ng v&~ phi tra cho cac
quyen ch<;>n. Doi v&i tn.iong hqp gia co phieu thap hon gia tht;tc hi~n, cho phtiong
trinh lqi nhu~n bang 0:
X-S~-C-P=O
Giai ra S4:
ST• =X-C-P
Diem hoa von khi gia xuong la gia tht;ic hi~n tru di phi tra cho de quyen ch<;>n.
Nhti v~y, gia co phieu hoa von don gian chi la gia tht;tc hi~n c<)ng ho~c tru phi
quyen ch<;>n mua va quyen ch<;>n ban. Dieu nay kha quan tr<;>ng. Khi gia len, quyen
ch<;>n mua dtiqc tht;tc hi~n cho lqi nhu~n bang chenh l~ch giua gia co phieu va gia
tht;tc hi~n. De nha dau tu c6 lqi nhu~n, gia co phieu phai vtiqt qua gia tht;tc hi~n
du de vi~c tht;tc hi~n quyen ch<;>n mua se bU. l4i phi quyen ch<;>n mua va quyen
ch<;>n ban. Khi gia xuong, quyen ch<;>n ban duqc tht;tc hi~n cho lqi nhu~n bang
chenh l~ch giua gi<i tht;tc hi~n va gia co phieu. De c6 duqc lqi nhu~n, gia co phieu
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON NANG CAO 325
phai xuong duai gh1 thl;ic hi~n sao cho lqi nhu~n quyen chQn ban c6 the bu l~i phi
quyen chQn mua va quyen chQn ban.
Trang vi d1,1 nay, phi quyen chQn la $13.50 cho quyen chQn mua va $ 11.50 cho
quyen chQn ban, vai tong chi phi la $25. Nhu v~y, gia co phieu hoa von t~i ngay
dao h~n la $125 c<)ng ho~c tru $25, nghia la $100 va $150. Gia co phieu hi~n dang
(J muc $125.94. De t~o ra lqi nhu~n, gia co phieu phai trmg $24.06 ho~c giam
$25.94 trong 35 ngay con l~i cho den khi cac quyen chQn dao h~n.
Truong hqp xau nhat cho m<)t chien luqc straddle Ia gia co phieu ket thuc bang
gia thtjc hi~n nen d quyen chQn mua va quyen chQn ban khong duqc thl;ic hi~n. 1
Cac nha kinh doanh quyen chQn se mat phi vao cac quyen chQn mua va quyen
chQn ban, rna tong c<)ng trang vi dl,l nay 100 (13,50 + 11,50) = 2,500.
Lqi nhu~n tiem nang tren m<)t chien luqc straddle la khong giai h~n. Gia co
phieu co the tang len vo h~n, va chien luqc straddle se kiem duqc lqi nhu~n tuang
ung vai gia co phieu vt1<;1t qua gia thtjc hi~n. Khi gia xuong, lqi nhu~n duqc gi&i
h~n vi gia co phieu khong the thap han 0. Lqi nhu~n toi da khi gia xuong duqc tim
thay bang each thiet l~p gia co phieu t~i ngay dao h~n bang 0 doi vai truong hqp
gia co phieu thap han gia thl;ic hi~n. Dieu nay se cho lqi nhu~n X - C - P, avi d1,1
nay la 100 (125- 13,50-11,50) = 10,000.
Lqi nhu~n tiem nang lan tren chien luqc straddle c6 the Ia m<)t st.f cam do kh6
cuong l~i. Nen biet rang chien luqc straddle thuong doi hoi m<)t bien d<)ng gia
co phieu kha lan de c6 duqc lqi nhu~n. Th~m chi doi m<)t nha dau tu m&i, gia co
phieu c6 the cho tin hi~u bien d<)ng m~nh, nhung tin hi~u d6 co the la sai lam.
Trang vi d1,1 nay, gia co phieu can phai bien d<)ng tang 19% ho~c giam 21% trang 1
thang de t~o ra lqi nhu~n, dieu nay duong nhula hiem xay ra. Nha dau tu can can
nhac khi thtjc hi~n chien luqc straddle, dieu quan trQng la nen danh gia m<)t each
can th~n kha nang rna gia co phieu se thay doi du de t~o ra lqi nhu~n.
Vi Sd huu d quyen chQn mua va quyen chQn ban, van de thtjc hi~n quyen chQn
khong quan trQng vai chien luqc straddle. Quyet dinh thl,ic hi~n quyen chQn sam
la do quyet dinh cua chu so huu quyen chQn. Chi phi giao dich cling can phai
duqc xem xet.
Khi chien luqc straddle duqc tien hanh, co m<)t khoan phi giao dich tren ca
quyen chQn mua va quyen chQn ban. Khi thtjc hi~n, se chi c6 m<)t khoan phi giao
dich co ho~c trang quyen chQn mua ho~c trang quyen chQn ban. Gia su gia co
phieu dao h~n hoi cao han m<)t chut so vai gia thtjc hi~n. Vi slj xuat hi~n cua phi
giao dich khi thl;ic hi~n cac quyen chQn mua, nen co these khong khon ngoan de
thl,ic hi~n cac quyen chQn mua ngay ca khi n6 a tr~ng thai cao gia ITM. M<)t l~p
lu~n tuang tl,i c6 the duqc thtjc hi~n doi vai truong hqp thtjc hi~n quyen chQn
ban khi gia co phieu dao h~n chi hoi thap han m<)t chut so vai gia thl;ic hi~n. Dieu
nay c6 nghia rang, nhu vai bat ky chien luqc quyen chQn nao, khoan lo toi da cua
1.
Quyen chc;m mua, quyen chc;m ban ho~c ca hai deu c6 the duqc thlfc hi~n, nhung quyen
chQn nao cling se c6 lqi nhu~n bang o. Nhung chi phf giao djch di kern voi vi~c thlfc hi~n
quyen chQn se ngan can cac quyen ChQn nay dliCJC thl,(c hi~n khi Sr= X
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
326 PHAN I QUYtN CHON
Hinh 7.12 Chien h.tc;tc dinh ghim: khac nhau thai gian nam giii'
.DCRB thang 7 gia thl,l'c hi~n 125
V~i
2,000
cang nhi~u va IQ'i nhu~n cang thap; tuy
nhi€m se c6 ng~i I~ di~n ra d6i v6i quylm
chQn bfln khi gia clJ phi~u thap
1,000
-
m
;o
tO
1110t gia clJ phi~u cho tnJ6oc, thai gian
mim gi!i cang dai thl gia tri thOi gian m~t di
I,SOO
soo
0
(SOO)
c
em- (1,000)
::J
..1::
c
'5-
...J
(I,SOO)
(2,000)
(2,SOO)
(3,000)
(3,SOO)
(4,000)
7S
as
liS
13S
Gia cO phi~u & cu6i thai gian n~m gifr
ISS
16S
17S
chien h.t<Jc nay co the la Ion han m<)t it so voi d.c ly thuyet vi slj ton t9i cua chi phi
giao dich. Han nua, muc gia co phieu rna t9i do m<)t khoan lo xay ra, thljc ra la
m<)t khoang xung quanh gia thljc hi~n.
Llfa chc;m thai gian nam giu Bay gia chung ta hay xem xet nhung gl se xay ra
khi dong vi the tntoc khi dao hC;ln. Hlnh 7.12 minh hQa cac ket qua cho chien h.i<JC
straddle DCRB Thang 7 125 ung voi ba giai do9n nam gill khac nhau, vi~c nay
giong nhti chung ta da ap d1,mg cho cac chien }tl<JC trtiOC dayi; C\1 the }a thai gian
nam giu ngan nhat ttlang ung voi vi~c dong vi the tC;li ngay 4 thang 6, thO'i gian
nam gill trung hC;ln dong vi the d ngay 25 thang 6, va thO'i gian nam gill dai nhat
la dong vi the t9i ngay dao h9n. DtiO'ng do thi l<Ji nhu~n la cac dtiO'ng cong loi ve
phia dtiO'ng th~ng dC;li di~n cho trtlO'ng h<Jp vi the dti<Jc nam gill cho den dao hC;ln.
DtiO'ng cong cao nhat la ung thO'i gian nam gill ngan nhat.
Chung ta nen ghi nho rang bieu do nay khong co nghia la thai gian nam gill
ngan nhat la chien lti<Jc tot nhat. Voi gia co phieu cho trtloc, thO'i gian nam gill
ngan nhat thljc slj cung cap l<Ji nhu~n cao nhat. Slj bat dinh cua gia co phieu
tC;li thai diem dao hC;ln khien cho vi~c nam gill vi the ngan hC;ln khong hoan toan
chiem tlu the so voi thO'i gian nam gill dai han. Bdi vi m<)t chien lti<JC straddle
dti<JC thiet ke nham thu l<Ji nhu~n tit bien d<)ng gia co phieu Ion, thO'i gian nam gill
ngan se khong du thO'i gian han cho gia co phieu c6 m<)t thay doi dang ke.
1.
C1,1 the, thai gian nam giuT 1 c6 nghia rang thai gian con l~i Ia 0.1151 hay n6i each khac con
42 ngay nua, thai gian nam giCtT2 c6 nghia rang thai gian con l~i den khi dao h~n Ia 0.0575
hay n6i each khac Ia con 21 ngay, vaT=0 nghia Ia giu den khi dao h~n.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO 327
Khi chien hi<JC straddle duqc dong vi the tru6c khi dao h~n, ca hai cac quyen
chQn mua va quyen chQn ban se con chua m9t so gia tri thai gian con l~i. Neu gia
co phieu Ia ct;ic k}r cao hay thap, khong co quyen chQn nao co nhieu gia tri thai
gian, nhung m9t trong hai cac quyen chQn mua ho~c quyen chQn ban se co m9t
gia tri n9i t~i cao. Neu gia co phieu gan v6i gia thl;1c hi~n, ca hai quyen chQn se co
m9t luqng gia tri thai gian ngang nhau. Khi dong vi the, nha dau tu ban cac quyen
chQn va thu hoi dti<Jc gia tri thai gian nay. Khi thai gian nam gifi duqc keo dai
den gan ngay dao h~n, CO it gia tri thai gian de thu hoi va }<Ji nhu~n Se Sl,lt ghim.
Duong cong lqi nhu~n giam dan va se tinh tien ve duong th~ng ling v6i truong
hqp trong do chien lu<Jc straddle duqc gill den khi dao h~n. Nhu v~y, lqi nhu~n
cao han trong truong h<Jp thai gian nam gill ngan han den tit vi~c thu hoi l~i gia
tri thai gian cua quyen chQn ban va quyen chQn mua .
Hinh 7.12 cho thay rang thai gian nam gill
ngan han dan den m9t diem hoa von thap
han khi gia tang va diem hoa von cao han khi
gia giam. Dieu nay lam giam rui ro cho cac
nha kinh doanh hoi vi ph~m vi gia co phieu
gay ra thua lo duqc thu h~p l~i. Trong vi dv nay, thai gian nam gifi ngan nhat co
gia co phieu hoa von la $93 va $146, va thai gian nam gill trung h~n co gia co
phieu hoa von $90 va $156.
Vai gid c6 phieu cho tnlac, m()t chien
/ti~c hinh ghim, Ia vi~c mua hai quyen
chc;m, mat gid tri khi tien gan den ado
hgn.
O'ng D~:~ng Cua Chien Lu'f1c Straddle Chien lu<Jc straddle phu h<Jp cho cac tinh
huong trong do nguoi ta cho ding gia co phieu se co bien d9ng l6n nhung khong
biet no se di chuyen theo huang nao. M(lt vi dv ve dieu nay xay ra khi m9t ngan
hang ho~c cong ty 16n sap pha san.
Gia su m9t ngan hang thua lo xin duqc huong m9t goi cuu tr<J tit chinh phu. 1
Trong khoang thai gian rna yeu cau dang duqc xem xet, m9t chien lu<Jc straddle
se la m9t chien luqc co l<Ji nhu~n tiem nang. Neu yeu cau hi tit choi, ngan hang co
the se pha san va co phieu cua no se khong con gia tri. Neu goi cuu tr<J duqc cap,
ngan hang co the 19i ngu<Jc tinh the, trong truong h<Jp do gia co phieu se tang len
dangke.
M9t kich ban tuong t\1 xay ra khi m9t cong ty l6n xin cap m9t khoan vay lien
bang. M9t chien luqc straddle cfmg Ia m9t chien luqc phu h<Jp cho cac tinh huong
trong do thong tin quan trQng sap du<JC cong bo va k}r VQng rang nhfing tin tuc
ho~c se rat thu~n lqi ho~c rat khong thu~n lqi. Cac thong bao ve luqng cung tien
hang tuan cling mang den cac co h9i co the khai thac ba.ng cac chi so quyen chQn.
Nhung thong bao ve lqi nhu~n ho~t d9ng cua doanh nghi~p la nhung vi dv khac
cua cac truong h<Jp trong do thong tin se du<JC dua ra vao ffiQt ngay Cl,l the.
Chien luqc straddle chac chan khong phai khong co rui ro. Neu nha dau tu da
biet ho~c da ky VQng tru6c thong tin, gia CO phieu CO the di chuyen rat it khi thong
a
Cac khoan cuu trq thuong duoi d~ng cac khofm cho vay c6 dam bao, nhung n6 cling c6
the Ia vi~c ban nhung tai san khong hi~u qua, ho~c ban co phan moi ho~c nhung chung
khoan lai t~p (hybrid security).
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
328 PHAN I QUYtN CHON
bao duqc dua ra. Neu dieu nay xay ra, nha dau tli co the hi cam do de nam gifi
chien luqc straddle v&i hy vQng mu quang la m9t so tin tuc bat nga khac se duqc
phat ra tru&c khi cac quyen chQn dao hc;tn. Tuy nhien, trong tat ca eac kha nang,
gia co phieu se di chuyen rat it va chien luqc straddle se tc;to ra m(>t khoang lo. Nha
dau tli co the muon cat giam lo m(>t each nhanh chong bang each dong vi the neu
dieu mong dqi khong thanh hi~n thl,ic.
Dieu quan trQng nhat can nh& khi danh gia m(>t chien luqc straddle can luu y
la sl,i bat dinh l&n duqc noi den trong eac vi dl,l trinh bay (J day deu duqc biet b(Ji
tat ca mQi nguai. Do do, eac quyen chQn se duqc dinh gia cao do bien d(>ng gia co
phieu l&n hdn, lam cho chien luqc straddle ton kern hdn. M(>t chien luqc straddle
hap dan se la chien luqc rna trong do nha dau tli thl,ic hi~n no tin tuang rang gia
co phieu se bien d(>ng nhieu hdn so v&i nhfing gi rna nhung nha dau tli khac nghi.
Vj the ban Chien lu'Q'c Straddle M(>t nha dau tli ky VQng th! truang d!ch chuyen
m(>t phc;tm vi h~p co the xem xet vi~c v! the ban m(>t chien luqc straddle. Chien
luqc nay duqc thtjc hi~n bang vi~c ban m(>t quyen chQn ban va m(>t quyen chQn
mua v&i gia thl,ic hi~n va ngay dao hc;tn giong nhau. Tit nhfing phan tich tru&c day,
co the thay rang do th! lqi nhu~n se la m(>t chu V nguqc. M(>t chien luqc straddle
vi the ban se la m(>t chien luqc co nguy cd cao vi kha nang thua lo l&n neu gia co
phieu di chuyen dang ke, d~c bi~t Ia khi tang gia. Ngoai ra, chien luqc nay con phat
sinh rui ro thl,ic hi~n s&m quyen chQn mua ho~c quyen chQn ban.
I
CHIEN UIQC HlNH HQP (BOX SPREADS)
Chien ht<;1c hinh h{lp (box spread) la s\f ket hqp m9t chien luqc chenh l~ch dau
cd gia len quyen chQn mua (bull call money spread) va m(>t chien luqc chenh l~ch
dau Cd gia xuong quyen chQn ban (bear put money spread). Tr<ii nguqc v&i chien
luqc dl,ia tren sl,i bien d(>ng, trong thl,ic te chien luqc hinh h(>p co rui ro thap, th~m
chi la chien luqc phi rui ro.
Xem xet m(>t nhom eac quyen chQn v&i 2 gia thl,ic hi~n XI va Xz, cling thai
gian dao hc;tn. Chien luqc chenh l~ch dau cd gia len quyen chQn mua se bao gom
vi~c mua quyen.chQn mua v&i gia thl,ic hi~n X1 v&i phi quyen chQn C1 va ban m(>t
quyen chQn mua v&i gia thl,ic hi~n Xz va phi quyen chQn Cz. M(>t chien luqc chenh
l~ch dau cd gia xuong quyen chQn ban se yeu cau vi~c mua quyen chQn ban v&i
gia thl,ic hi~n Xz v&i phi quyen chQn P1 va ban quyen chQn ban v&i gia thtjc hi~n
X1 v&i phi quyen chQn P1. Theo eac nguyen tac tac d(>ng cua gia thl,ic hi~n len gia
quyen chQn ban va quyen chQn mua, ca hai chenh l~ch quyen chQn ban va chenh
l~ch quyen chQn mua se phat sinh m(>t dong tien ra ban dau vi C 1 > Cz va Pz >
P1. Do do, chien h.tqc hinh h9p se co m(>t dong tien ra rong tc;ti thai diem bat dau
chien luqc.
Lqi nhu~n khi dao hc;tn la:
TI
= Max(O,Sr -X)- C 1 -
Max(O, Sr - X 2 ) + C 2
+ Max(O,X 2 -Sr)-P2 -Max(O,X 1 -Sr)+P1
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYtN CHON NANG CAO 329
B&i vi c6 2 gia thl,ic hi~n, ta phai xem xet 3 tniC1ng hqp cua gia co phieu khi dao
h~n. Lqi nhu~n la:
II
= -C 1 +C 2 +X 2 -ST -P2 -X 1 +ST +P1
X 2 -X 1 -C 1 +C 2 -P2 +P1
=
II
=
ST -XI -CI +Cz +Xz -ST -Pz +PI
Neu X1 < sT ::;; X2
=
Xz -XI -CI +Cz -Pz +PI
ST -X 1 -C 1 +X 2 -ST +C 2 -P2 +PI
X 2 -X 1 -C1 +C 2 -P2 +PI
Neu X1 < x2 < sT
II
=
=
Neu sT::;; X1 < X2
Nh~n thay rang lqi nhu~n Ia nhu nhau trong tung tntC1ng hqp: chien luqc hinh
h9p se nh~n duqc gia tri X2 - X1 khi dao h9n, va lqi nhu~n se Ia X2 - X1 tru di phi
quyen ch<;>n da chi ra, C1- C2 + P2- Pt. Do d6 chien luqc hinh h9p Ia m9t chien
luqc khong c6 rui ro. T9i sao nguC1i ta muon thl,ic hi~n m9t chien luqc hinh h9p
neu ngu&i ta c6 the de dang kiem duqc lai suat phi rui ro bang each mua trai phieu
kho b~c? Ly do Ia chien luqc hinh h9p c6 the duqc dinh gia sai, phan tich ve van
de dinh gia c6 the chi ra dieu nay.
B&i vi chien luqc hinh h9p la m9t giao dich phi rui ro dt;ia tren st;i khac nhau
cua gia thl,ic hi~n t~i thC1i diem dao h~n, dangle ra Ia de dang de xac dinh xem dau
la gia chinh xac. Ket qua giao dich c6 the duqc chiet khau thea lai suat phi rui ro.
Gia tri hi~n t9i cua so tien nay sau d6 duqc so sanh v&i chi phi cho de chien luqc
hinh h9p, d6 la phi quyen ch<;>n chi tra thuan. Phuong phap nay cling giong nhu
vi~c phan tich m9t van de ngan sach von. Gia tri hi~n t9i cua khoan thanh toan
t9i h.lc dao h90 tru di phi quyen ch<;>n thuan la m9t hi~n gia thuan (NPV). B&i vi
mvc tieu cua bat ky quyet djnh dau tu nao Ia toi da h6a NPV, m9t nha dau tli can
tht;ic hi~n tat ca chien luqc hinh hQp, c6 NPV duong. Nhfing chien luqc c6 NPV
am, chung ta nen thvc hi~n m9t chien luqc hinh h9p ngti<;1c.
Hi~n
gia rong cua m9t chien luqc hinh hQp la:
NPV =(X 2 -X 1)(1+rrT -C 1 +C 2 -P2 +P1
Trang d6 r la lai suat phi rui ro va T la thC1i gian den ngay dao h~n. 1 Neu NPV la
duong, hi~n gia cua kholm thanh toan t~i ngay dao h<;in se vli<;jt qua phan bu phai
thanh toan. Neu NPV la am, tong phan bu phai tra se vti<;1t qua hi~n gia cua khoan
thanh toan t<;li ngay dao h9fl. Qua trinh nay duqc minh h<;>a trong hinh 7.13.
Chung ta c6 the xem xet chien luqc hinh h9p &khia qnh khac, d6la sv khac
bi~t gifia hai phuong trinh ngang gia quyen ch<;>n mua - quyen ch<;>n ban. Vi dv,
v&i nhfing quyen ch<;>n c6 gia tht;ic hi~n X1 ta c6 phudng trinh ngang gia la:
P1 = C1 -S0 +X 1(l+rrT
1.
Cach khac, b~n c6 the tfnh dllqc hi~n gia cua X2-X 1 bang cong thuc (Xz-X 1)e-rcr va c6 ket
qua tlldng w.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
330 PHAN I OUYEN CHON
Hlnh 7.13: Chien h.tc;tc hlnh h()p
HOm nay
Ngay dao
Tim hi~n gia cua khoan thanh toan tlJ'ang lai
hr;~n
NPV = (X2- X1) (I + rrT- (CI- C2 + P2- P1)
N~u NPV > 0, n~m gifr chi~n IU'Q'chlnh h¢p.
N~u NPV < 0, ban chi~n IU'Q'C hlnh h{lp.
Va cac quyen ch<;>n v6'i gia thtjc hi~n Xz, Ngang gia quyen ch<;>n mua - quyen ch<;>n
ban Ia:
Sap xep l<.ti ca hai phuong trinh de lo9i b6 gia co phieu:
So =C1 -PI +XI(l+rfT
So =C2 -P2 +X2(1+rfT
Vi 2 ve bang nhau nen ta c6:
ci-PI +XI(1+rrT =C2 ..:.p2 +X2(1+rrT
Sap xep l9i phuong trlnh nay, ta duQ'c
0=(X 2 -X 1)(1+r)-t -C 1 +C 2 -P2 +P1
Day Ia phuong trinh can bang quyen ch<;>n mua - quyen ch<;>n ban cua chung
ta khi NPV bang 0, phuong trlnh nay ton t9i neu tat ca cac quyen ch<;>n mua va
quyen ch<;>n ban dtiQ'C djnh gia dung trong moi tliong quan v6'i quyen ch<;>n khac.
Hay xem xet chien luQ'c hinh h<)p DCRB thang 6 bang each su dt,mg quyen
ch<;>n 125 va 130. Xem xet cac giao djch sau: mua quyen ch<;>n mua 125 v6'i mile
gia Ia $13.50, mua quyen ch<;>n ban 130 t9i mile gia $14.25, ban quyen ch<;>n mua
130 v6'i gia $11.35, va ban quyen ch<;>n ban 125 v6'i gia $11.50. Phi quyen ch<;>n
tra cho quyen ch<;>n mua 125 va quyen ch<;>n ban 130 tru di phi quyen ch<;>n nh~n
dliQ'C cho quyen chQn ban 130 va quyen ch<;>n mua 125 ta duQ'c $4.9. Do d6, seton
chi phi Ia $490 de mua chien luQ'c hinh h<)p.
Khm\n thanh toan t<.ti ngay dao h<.tn Ia Xz- X1. Hi~n gia thuan Ia:
NPV = 100[(130-125)(1.0456)-0.09s9 -4.90] = $7.85
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO 331
Trong do: 0.0456 la cy 1~ phi rui ro rieng cho quyen ch<;>n thang 6 dti<Jc xac dinh
trong Chuang 3, va 0.0959la thbi gian den ngay dao h.~m tu 14 Thang 5 den 18
Thang 6. Nhti v~y, chien lti<Jc chenh l~ch dang dti<JC dinh gia thap va nen dti<JC
mua vao. Neu NPV la am, chien lti<Jc hinh h{>p co the da dti<Jc dinh gia qua cao va
nen dti<Jc ban ra. Trong trtiC1ng hqp d6 nha dau tti se mua quyen ch<;>n mua 130
va quyen ch<;>n ban 125 va ban quyen ch<;>n mua 125 va quyen ch<;>n ban 130. Dieu
nay Se t;.10 ra ffiQt dong tien dtio'ng tang them cao ho'n gia tri hi~n t:;ti cua dong tien
ra X2 - X1 t:;ti ngay dao h;.1n.
Neu nha dau tti dang nam giu m(>t vi the mua chien lti<JC hinh h(>p, rui ro cua
vi~c tht,tc hi~n s&m la khong dang ke. Gia su quyen ch<;>n mua da ban dti<Jc tht,tc
hi~n s&m. Vi quyen ch<;>n mua da ban dang trong tr:;tng thai cao gia ITM, nen
quyen ch<;>n mua rna chung ta mua se Ci tra.ng thai cao gia ITM m;.1nh han. Do d6
nha dau tti c6 the tht,tc hi~n quyen ch<;>n mua da mua. Neu quyen ch<;>n ban da
ban dti<Jc tht,tc hi~n s&m, nha dau tti c6 the dong thC1i tht,tc hi~n quyen ch<;>n ban
da mua dang Ci tr;.1ng thai cao gia ITM th~m chi con m;.1nh han. Hi~u ling rong la
m(>t dong tien vao Xz - xh la khoan thanh toan toi da nh~n dti<JC h.lc dao h;.ln. Tuy
nhien, doi v&i chien lti<Jc hinh h{>p Ci vi the ban vi~c tht,tc hi~n s&m se t;.1o ra m{>t
dong tien ra Xz- X1• Vi v~y, rui ro tht,tc hi~n s&m quyen ch<;>n la m{>t van de quan
tr<;>ng can xem xet doi Vdi chien lti<JC hinh h{>p CJ Vl the ban.
Chi phi giao dich tren m(>t chien lti<Jc hinh h{>p se cao vi chung ta can den 4
quyen ch<;>n. Tuy nhien, it nhat hai trong so
M(Jt chien II1Cfc hlnh h(Jp Ia m(Jt giao
bon quyen ch<;>n se dao h;.1n ki~t gia OTM.
dich phi riii ro trong do gid tri ciia
chien II1Cfc co the de dang tinh ai1Cfc
Tuy nhien, chi phi giao dich cao se lam cho
chien lti<JC hinh h{>p trCJ nen ton kern doi Vdi
bOng cdch lay gid tri hi~n tgi ciia
phan l&n nha dau tti, ngo:;ti tru nhung ngtiC1i
khocin tien nh~n al1(1c trong tl1ong lai
tril di chi phf bora ban dau.
sCi huu vi tri d~t l~nh (seat) tren san giao dich.
,
.s
TOM TAT
Chuang nay chi ra lam each nao de ket h<Jp m(>t so nhung quyen ch<;>n co' ban
dti<Jc gi&i thi~u Ci Chuang 6 de t:;to cac chien lti<Jc phuc t;.1p, vi dt.I nhti chien lti<Jc
chenh l~ch hay chien lti<Jc ket hqp. Chien lti<Jc chenh l~ch (Spread) cho thay la
m(>t chien lti<Jc rui ro thap. Chien lti<Jc chenh l~ch gia tien (Money spread) c6 the
dti<JC thiet l~p de kiem lbi trong thi trtidng gia len ho~c gia xuong. Chien lti<Jc
Collar su dt.Ing ca vi the mua quyen ch<;>n ban va ban quyen ch<;>n mua cung v&i
co phieu co sCi, va n6 ttiong tt,t nhu chien lti<Jc chenh l~ch gia tien dau co gia len
(Bull money spread), chien lti<Jc chenh l~ch theo Itch giao dich (Calendar spreads)
va chien lti<Jc chenh l~ch hinh bu&m (butterfly spread) dti<Jc su dt.Ing de kiem lC1i
trong moi trtidng c6 ho~c khong c6 bien d{>ng cao. Chien lti<JC straddle rat hap
dan trong thbi Icy bien d(>ng cao ho~c thap cua gia co phieu. Cuoi cung, chuang
nay gi&i thi~u chien lti<Jc hinh h{>p, m(>t giao dich phi rui ro dti<Jc xem xet giong
nhti m{>t dt,t an ngan sach von tieu chuan v&i dau ra cuoi cung la hi~n gia thuan
NPV, m{>t khcii ni~m thtiC1ng g~p Ci nhung linh vl,ic khac trong tai chinh.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
332 PHAN I QUYEN CHON
Cac chien luqc duqc de c~p trong chuang nay va chuang tru6'c chi la m(>t vcli
trong so rat nhieu de chien luqc quyen chQn c6 the thl;ic hi~n. Neu b<,tn quan
tam va muon tim hieu them nua ve de chien luqc quyen chQn c6 the tham khao
nhung cuon sach tuy~t vO'i duqc gi6'i thi~u trong tai li~u tham khao. N(>i dung
trinh bay d day cole du de giup b<,tn bM dau kien thuc ve van de nay. T<,ti thO'i diem
nay, b<,tn c6 kha nang danh gia rui ro va lqi nhu~n thu duqc cua m(>t vai chien
luqc quyen chQn don gian. Cuon sach nay nhu giao trinh nh~p mon va hy VQng se
khuyen khkh b<,tn kham pha kien thuc ve quyen chQn tot han nua.
Tru6'c day, thi truO'ng quyen chQn, thi truO'ng giao sau, thi truO'ng ky h<,tn ton
t<,ti gan nhu d(>c l~p v6'i nhau. Bay giO' thi chung tarat kh6 de xac dinh ranh gi6'i
gif:ia cac thi truO'ng nay. M~c du trong de chuang t6'i, chung ta se t<,tm thO'i khong
tiep tvc nghien cuu thi truO'ng quyen chQn, nhung chung ta nhac l<,ti chu de nay
vao m9t thai diem thich hqp.
TO' KHOA
Tru6'c khi tiep tvc Chuang 8, b<,tn hay dua ra dinh nghia ngan gQn ve de thu~t
ngu sau:
Chien luqc chenh l~ch /chenh l~ch
theo chieu dQc I chenh l~ch gia
thl;ic hi~n /chenh l~ch gia tien I
chenh l~ch theo chieu ngang I
chenh l~ch thO'i gian I chenh l~ch
theo lich giao djch
Mua khoang chenh l~ch/ ghi nq chenh
l~ch I ban khoang chenh l~ch/ghi
c6 chenh l~ch /chien luqc chenh
l~ch dau co gia len I chien luqc
chenh l~ch dau co gia xuong.
Chien luqc collar I chien luqc hinh
bu6'm I chien luqc chenh l~ch
Sandwith
Chenh l~ch theo Itch giao dich /chenh
lech thO'i gian I chenh l~ch theo
chieu ngang
Chien luqc chenh l~ch dua tren bien
d(>ng I chien luqc chenh l~ch theo
tY 1~ /chien luqc ket hqp
Chien luqc straddle/Chien luqc hinh
h(>p.
BAIDOCTHEM
.
M9t so tai li~u phan tich nang cao va chien luqc quyen chQn c6 the duqc tim thay
trong nhung cong trinh sau day:
Billingsley, R. S., and D. M. Chance. "Options Market Efficiency and the Box
Spread Strategy:' The Financial Review 20 (Noyember 1985): 287-301.
Cohen, G. The Bible of Option Strategies: The Definitive Guide for Practical
Trading Strategies. Upper Saddle River, NJ: Financial Times Prentice Hall,
2005.
Gombola, M. J., R. L. Roenfeldt, and P. L. Cooley. "Spreading Strategies in
CBOE Options: Evidence on Market Performance:' The Journal of Financial
Research 1 (Winter 1978): 35-44.
Jabbour, G., and P. H. Budwick. The Option Trader Handbook: Strategies and
Trade Adjustments. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, 2010.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO 333
Johnson, K. E., Option Spread Strategies: Trading Up, Down, and Sideways
Markets. New York: Bloomberg Financial, 2009.
The Options Institute. Options: Essential Concepts and Trading Strategies, 3rd
ed. New York: McGraw-Hill, 1999.
Slivka, R. T., "Call Option Spreading:' The Journal of Portfolio Management 7
(Spring 1981): 71-76.
Slivka, R. T., "Risk and Return for Option Investment Strategies:' Financial
Analysts Journal36 (September-October 1980): 67-73.
KIEM TRATHU~T NGO'
1. Giai thich t;;ti sao cac nha giao dich thui1ng su d1,mg chien h.tqc chenh l~ch
thay vi chi ddn gUm mua va ban quyen chQn ho~c co the ket h<;tp quyen
chQn va co phieu?
2. Ghi su nha giao dich dang s& hftu m9t chien luqc chenh l~ch dau cd gia len
bang quyen chQn mua. Gia co phieu da tang dang ke, va nha giao dich dang
xem xet vi~c dong vi the s&m. Nhftng yeu to nao rna nha giao dich can phai
xem xet khi muon dong vi the giao dich tru&c quyen chQn dao h;;tn?
3. Gia su ding b;;tn dang theo doi co phieu cua m9t cong ty g~p van de nghiem
trQng. Cong ty se g~p that b;;ti rat ro rang trii khi cong ty duqc cap cac
khoan vay chinh phu bao lanh. Neu khong thanh cong, co phieu cua cong
ty tat nhien se giam dang ke. Neu cac khoan vay du<;tc cap, ngui1i ta cho
rang co phieu se tang len dang ke. Xac dinh hai chien ht<;tc nao se la thich
h<;tp cho tinh huang nay. Giai thich cho cau tra li1i cua b;;tn?
4. Hay giai thich khi vi the ban m9t quyen chQn mua duqc them vao chien
luqc quyen chQn ban bao v~ t;;ti sao l;;ti t;;to ra m<?t chien lu<;tc collar, va
khoan tien thanh toan va chi phi ban dau se thay doi nhti the nao?
5. Hay giai thich qua trinh rna lqi nhu~n cua m{lt chien luqc straddle vi the
ban duqc dong vi the trti&c khi dao h;;tn chiu anh hu&ng b&i gia tri thdi
gian cua quyen chQn mua va quyen chQn ban?
CAU HOI VA BAI T~P
1. Hay tim phudng trinh lqi nhu~n cho m<?t chien luqc chenh l~ch dau cd gia
len bang quyen chQn ban. Xac dinh l<;ti nhu~n toi da va lqi nhu~n toi thieu
va gia co phieu hoa von t;;ti ngay dao h;;tn?
2. Giai thich t;;ti sao m9t chien luqc straddle khong phai la m<?t chien luqc tot
khi cac s\j ki~n quan trQng mQi ngudi deu da biet?
3. Chudng nay cho thay each phan tich chien lti<JC hinh h9p giong nhu phan
tich m9t dtj an ngan sach von bang each su dl,mg phtidng phap hi~n gia
thuan NPV. Hay su dt,mg phtidng phap tY suat sinh lqi n9i b{l IRR trong
trui1ng h<;tp ke tren?
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
334 PHAN I QUYEN CHON
4. M(>t each de t~o ra m(>t vi chenh l~ch dau co gia len la mua m(>t quyen chQn
mua ghi tht,ic hi~n thap va ban m(>t quyen chQn mua gia tht,ic hi~n cao. Xac
dinh m(>t chien h.:tgc su dt,mg quyen chQn ban de t~o ra do thi lgi nhu~n
giong v&i chien h.:tgc chenh l~ch dau co gia len ke tren.
5. M(>t each de t~o ra m(>t vi the chenh l~ch dau co gia xuong la mua m(>t
quyen chQn ban gia tht,ic hi~n cao va ban m(>t quyen chQn ban gia tht,ic hi~n
thap. Hay xac dinh m(>t chien luge su dt,mg quyen chQn mua t~o ra do thi
lgi nhu~n giong v&i chien luge chenh l~ch dau co gia xuong ke tren.
Bang bao gia quyen chqn sau day Ia thong tin ve' quye'n chqn mua va ban co
phieu vao ngay 6 thang 7 tq,i ml}t niim Cl;l the'. Sil dl;lng thong tin nay de gidi
quyet cau hoi 6 den 24. Co phieu duqc djnh gia 165.13. Ngay dao hq,n Ia 17
thang 7, 21 thang 8, 16 thang 10. Szj lai suat phi rui ro gl}p lien tl;lC ung vai la'n
luqt 3 thdi gian dao hq,n za 0.0503, 0.0535, va 0.0571. Dl} l~ch chuan Ia 0.21.
~
..
.
Gia thyc hi~n
Quy~n chQn mua
· QuyEn chqn ban·
Thang7
Thangs Thang 10
1bang7
ThangS
Thang 10
160
165
6.00
2.7
8.10
5.25
11.10
8.10
0.75
2.40
170
0.80
3.25
6.00
5.75
2.75
4.50
4.75
7.50
6.75
9.00
Tit cau hoi 6 den 10 va 13 den 16, hay xac djnh lqi nhuqn cho cac thdi hq,n
nam gifi ung vai tung muc gia co phieu Ia 150, 155, 160, 165, 170, 175 va 180
tq,i ngay dao hq,n. Trd lai tat cd cac cau hoi rieng le khac. Luu y: Bang tinh
Excel Stratlyz9e.xls se rat hau ich de ve cac d6 thj yeu ca'u, tuy nhien bdng
tinh nay khong thegiup bq,n tinh toan lqi nhuqn d6i vai tung muc gia tai sdn
Cl;l the rna bq,n nhqp vao. No chi cho phep bq,n xac djnh ml}t muc gia tai sdn
Cl;l the va muc t6i da va t6i thie'u. Su dl;lng tqp tin Stratlyz9e.xls de tq,o ra cac
d6 thj cho giai hq,n cua gia tit 150 den 180, nhung phdi tinh toan thu cong
de tim ra lqi nhuqn cho cac muc gia 150, 155, ... ,180 d6i vai vj the nam gifi
den ngay dao hq,n. D6i vai vj the dong truac ngay dao hq,n, su dl;lng bang tinh
excel BSMbin9e.xls de xac djnh gia quye'n chqn khi dong vi th{; sau do tinh
toan thu cong ra lqi nhuqn.
6. Xay dl,ing m(>t chien luge chenh l~ch dau co gia xuong su dt,mg quyen chQn
mua 165 va 170 dao h~n thang 10. Nam gif:i vi the den ngay quyen chQn dao
h~n. Xac dinh lgi nhu~n va ve do thi ket qua. Xac dinh gia co phieu hoa von
t~i ngay dao h~n va khoan lgi nhu~n toi da va toi thieu. Thao lu~n nhf:ing
van de quan trong can xem xet co lien quan den chien luge nay.
7. Lam l~i nhu cau hoi 6 nhung dong vi the t~i ngay 20 thang 12. Su dt,mg
bang tinh excel de tim ra lgi nhu?n cua gia co phieu kha thi vao ngay 20
thang 12. Ve bieu do va su dt,mg no de xac djnh gan dung gia co phieu
hoa von.
8. Xay dl,ing m(>t chien luge collar su dt,mg quyen chQn ban 160 dao h~n thang
10. Dau tien, su dt,mg mo hinh Black-scholes-Merton de xac djnh quyen
chQn ban se lam cho chien luge collar co chi phi ban dau bang o. Sau do
dong vi the Cl ngay 20 thang 9. Su dt,mg bang tinh excel de tim lgi nhu~n
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC OUYEN CHON NANG CAO 335
ung v&i cac muc gia co phieu kha thi t9i ngay 20 thang 9. Ve m<)t bieu do
va su d\mg no de xac dinh gia tri gan dung gia co phieu hoa von. Xac dinh
khoan lgi nhu~n toi da va toi thieu.
9. Gia su b9n dang kyvQng gia co phieu se bien d<)ng m9nh trong 3 thang t&i.
B9n dang can nhac m<)t chien h.tgc chenh l~ch hinh bu&m. Hay xay dt;ing
m<)t chien luge chenh l~ch hinh bu&m thich hgp trong do su d\mg quyen
chQn mua 160, 165 va 170 dao h9n thang 10. Gif:i vi the den ngay dao h9n.
Xac dinh lgi nhu~n va ve do thi ket qua. Xac dinh 2 muc gia co phieu hoa
von va lgi nhu~n toi da va toi thieu.
10. Xay dt;ing m<)t chien luge chenh l~ch theo lich giao dich de kiem lai neu gia
co phieu bien d<)ng l&n, su d\mg quyen chQn mua 170 dao h9n vao thang
8 va thang 10. Dong vi the vao ngay 1 thang 8. Su d\mg bang tinh excel de
tim lgi nhu~ ung v&i de muc gia co phieu vao ngay 1 thang 8. Ve bieu do
va su d\mg no de u&c tinh lgi nhu~n toi da va toi thieu, va tinh gia co phieu
hoa von.
11. Su d\mg rna hinh Black-Scholes-Merton, tinh toan va ve do thi the hi~n st;i
giam dan gia tri thai gian cua quyen chQn mua 165 thang 10 t9i ccic ngay
sau: ngay 15 thang 7, 31 thang 7, 15 thang 8, 31 thang 8, 15 thang 9, 30
thang 9, va 16 thang 10. Gia su gia co phieu khong doi. Hay su d\mg bang
tinh excel de tim gia tri thai gian {j tat ca de truang hgp.
12. Xem xet m9t chien luqc chenh l~ch phi rui ro v&i m<)t vi the mua quyen
chQn mua 160 thang 8 va vi the ban quyen chQn mua 160 thang 10. Xac
dinh ti 1~ phong ngua thich hqp. Sau d6 hay chung minh ding khi gia co
phieu tang 1$ se khong anh hu&ng den gi<i tri chien luge chenh l~ch. Thao
lu~n ve nhf:ing h9n che cua chien luqc nay.
13. Xay dt;tng m<)t chien luqc straddle vi the mua su dvng ccic quyen chQn 165
dao h9n thang 10. Gif:i vi the den khi quyen chQn dao h9n. Xac dinh lgi
nhu~n va ve do thi ket qua. Xac dinh gia co phieu hoa von t9i ngay dao h9n
va lgi nhu~n toi thieu.
14. L~p l9i ccic yeu cau nhu cau hoi tren, nhung dong de vi the vao ngay 20
thang 9. Hay su dvng bang tinh excel de tim ra lqi nhu~n cho gia co phieu
c6 the c6 vao ngay 20 thang 9. Hay ve bieu do va su d\mg n6 de xac dinh gia
co phieu hoa von gan dung.
15. M<)t bien the khac cua chien luqc straddle la m<)t chien luge strap, trong d6
su dt,mg hai quyen chQn mua va m<)t quyen chQn ban. Hay thiet l~p chien
luge strap bang each su dvng quyen chQn 165 thang 10. Gif:i vt the cho den
khi dao h9n. Xac dinh lqi nhu~n va ve do thi ket qua. Xac dinh gia co phieu
hoa von t9i ngay dao h9n va lqi nhu~n toi thieu. So sanh ket qua v&i chien
luge straddle su dt,mg quyen chQn 165 thang 10.
16. M<)t bien the khac la chien luqc strip, m<)t bien the cua chien luqc straddle,
su d\mg hai quyen ch9n ban va m<)t quyen chQn mua. Hay tht;ic hi~n chien
luge strip vi the ban su dvng quyen chQn 170 thang 8. Gif:i vt the cho den
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
336 PHAN I QUYEN CHON
khi cac quyen chQn dao h~n. Xac dinh lqi nhu~n va ve do thi cac ket qua.
Xac dinh gia co phieu hoa von t~i ngay dao h~n va lqi nhu~n toi thieu.
17. Phan tich chien htqc chenh l~ch hinh h9p "Thang 8 160/170': Xac dinh xem
li~u
c6 co h9i kiem lCii hay khong. Neu c6, giai thich lam the nao de t~n
dt,mg co h9i d6.
18. Hay dien vao bang sau v&i cac cong thuc chinh xac lien quan den cac chien
hi<Jc chenh l~ch khac nhau
'h.,:~JQi~~~~i~l\,,1111ifa.j~~
Gia tri
t~i
nga dao h~n
Lqinhu~n
L<;1i nhu~n toi da
Kholm lo toi da
Diem hoa von
19. Dien vao bang sau vdi cac cong thuc chinh xac lien quan den cac chien h.iQ'C
chenh
l~ch
khac nhau.
·jzl!~~'': <,,,,"',:' r.·~Q:~~·(.~j~-.%~~~~~~~~~f.' .~.·~.b.:lt.f;. ~~~~q~~f
<
,
~,: ? ~' ~' '·.
•
.
- •
Gia tri t~i ngay dao h~n
Lqi nhu~n
Lqinhu~ntoida
Khoan Io toi da
DiemhOa von
20. Giai thich ve m~t khcii ni~m vi~c h,ta chQn gia thtjc hi~n khi thiet l~p chien
h.tqc chenh l~ch dau co gia len bang quyen chQn mua. Ct.I the, so sanh cac
chi phi va lqi ich cua hai chien hi<JC dau co chenh l~ch gia len. M9t chien
h.tqc sit dt,mg quyen chQn mua c6 gia thtjc hi~n each xa gia co phieu hi~n t~i
hon so v&i chien h.t<Jc thu hai.
21. Giai thich ve m~t khcii ni~m vi~c ltja chQn gia thtjc hi~n khi thiet l~p chien
h.tqc collar khong chi phi. Ct.I the, so sanh cac chi phi va lqi ich cua hai chien
hiqc. M9t chien h.t<Jc c6 gia thtjc hi~n quyen chQn ban cao hon so v&i chien
h.i<Jc thu hai.
22. Co phieu cong ty Pear hi~n dang giao dich C1 muc $100 moi co phieu; m9t
quyen chQn mua ngang gia ATM ky h~n m9t thang duqc giao dich C1 muc
$5.43, va quyen chQn ban duqc giao dich vdi gia $5.01; va quyen chQn mua
ngang gia ATM ky h~n 2 thang duqc giao dich v&i gia $7.72, va quyen chQn
ban dang giao dich v&i gia $6.89. Hi~n nay, gia cac quyen chQn phan anh
d9 bien d9ng ham ytheo mo hinh Black-Scholes-Merton la 45% doi v&i tat
ca cac quyen chQn. B~n tin rang stj bien d9ng trong thang t&i se thap hon
45% va stj bien d9ng trong thang thu hai se cao hon 45% b&i vi b~n nghi
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 7 CAC CHIEN LUOC QUYEN CHON NANG CAO 337
rang cong ty Pear se dua ra thbi gian cong bo l<Ji nhu~n cong ty trong vong
45 ngay va se co m<)t kholmg thdi gian im ang tren thi trudng cho den khi
thong bao dli<Jc dua ra. M<)t giai do<,ln im ang xay ra khi m<)t cong ty khong
cung cap bat ky thong tin cho cong chung trong khoang thdi gian nhat
djnh. Thong do ve thu nh~p se lam gia co phieu bien d<)ng cao, va thoi gian
im ang thong tin se dan den bien d<)ng thap han. Thiet l~p m<)t chien luqc
quyen ch<;>n su dt,mg tat ca bon quyen ch<;>n nham kiem loi neu bien d<)ng
gia rna b<,ln dt,i doan la dung, cong ty se cong khai tien d<) cong bo trong vai
ngay sau do, va gia ca quyen ch<;>n ngay l~p tuc dieu chinh theo long tin cua
cong chung.
23. (Van de khai ni~m) M<)t bien the kh<k cua chien lu<Jc straddle du<Jc g<;>i la
chien lti<JC strangle. M<)t chien lti<JC strangle dti<Jc tht,ic hi~n bang each mua
m<)t quyen ch<;>n mua v&i m<)t mu~ gia thl,ic hi~n cao han va m<)t quyen
ch<;>n ban v&i gia tht,ic hi~n thap han. Danh gia chien lu<Jc strangle bang
each kiem tra vi~c mua quyen ch<;>n ban 165 va quyen ch<;>n mua 170 dao
h<,1n vao thang 8. Yeu cau nhu cau hoi tren, xac djnh lqi nhu~n ung v&i eac
muc gia co phieu 150, 155, 160, 165, 170, 175, va 180. Gill vi the cho den
khi dao h<,1n va ve do thj de ket qua. Tim de muc gia co phieu hoa von t<,1i
ngay dao h<,1n. Giai thich t<,1i sao nha dau tu se muon su dt,mg m<)t chien lu<Jc
strangle.
24. (Van de khai ni~m) Nhieu nha dau tu quyen ch<;>n su dt,mg m<)t sv ket h<Jp
cua m<)t chien luqc chenh lech gia tien va chien lti<Jc chenh l~ch theo lich
giao djch duqc g<;>i la chien luge chenh l~ch cheo (diagonal spread). Giao djch
nay lien quan den vi~c mua m<)t quyen ch<;>n mua v&i gia tht,ic hi~n thap
han va thoi gian dao h<,ln dai han va ban m<)t quyen ch<;>n mua v&i gia tht,ic
hi~n cao han va thoi gian dao h<,1n ngan han. Danh gia chien lu<Jc chenh
l~ch cheo trong do tht,ic hi~n vi~c mua quyen ch<;>n mua 165 thang 10 va
ban quyen ch<;>n mua thang 170 thang 8. Xac djnh lqi nhu~n ung v&i cac
muc gia co phieu v&i gilt djnh rang vi the dong vao ngay 1 thang 8. Su dt,mg
bang tinh excel de tim ra lqi nhu~n ung v&i eac muc gia co phieu co the co
vao ngay 01 thang 8. Ve bieu do va su dt,mg no de u&c tinh gia co phieu hoa
von vao cuoi thoi gian nam gill.
25. (Giai quyet tinh huong) Giao su Don Chance cua D<,1i h<;>c bang Louisiana
va Michael Hemler cua D<,ii h<;>c Notre Dame eac tac gia xay dt,ing m<)t tinh
huong giao dich quyen ch<;>n tuang ung v&i de tai li~u trong Chuang 6 va
7. Truy c~p trang web t<,1i dja chi t<,1i www.cengage.com/finance/chance va tai
ve tinh huong "The Second City Options".
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG
Cau trUe thi tnl'Ong
ky han va giao sau
MVC TIEU CUA CHu'ONG
• f)jnh nghia va cung cap cac vi dl,l ve hqp dong giao sau va ky hc;tn.
• Mota d~c diem cua thi trvong giao sau va thi trVong ky hc;~n, d~c bi~t Ia qua trlnh thanh to<'m
hang ngay trong thi truong giao sau va qua trlnh giao nh~n hang.
·• Cung cap thong tin ve cac hqp dong giao sau dang duqc su d1,1ng t~i cac thi truong giao sau.
• Mota qua trlnh d~t l~nh de giao dich hqp dong giao sau.
• Minh h<;>a vai tro cua cong ty thanh toan bu tn! trong giao djch giao sau .
• su dt,mg thong tin gia giao sau.
• each
• Cung cap thong tin ve quy m6 va tac d(>ng cua chi phi giao djch trong giao djch giao sau.
• Thao lu~n cau tnk phap ly cua thi trvong g]ao sau va ky hc;tn.
Minh h<;>a tac d(>ng c~a thue den cac giao d!ch giao sau. _,. __
.
.
"Cdc nha giao dfch giao sau c6 khuynh huang me tin - khi thi truiJng dang tot hQ
khong muon thay doi nhang vi¢c dem lqi may m&n cho minh, baa g6m cd vi?c giijt
chiec do vet. Nha giao dfch se mijc chiec do vet may m&n cho toi khi hq that bqi ho{lc
khi hq thay da he't may m&n. M¢t so nha giao dfch thqm chi dm duqc chon a}ng
chiec ao may man cua minh, hQ hy VQng reing Slf may mtln tit tnJ'ngtal) se dlicjc mang
thea tai chon v'inh hang, ndi hq tin cung c6 m¢t San Giao Dfch V'i Dqi tren triJi caof"
JIM 0VERDAHL,
trich trong t<;1p chi Futures Fall Speacial Issue, 2005, Tr. 14
Trong Phan I chung ta eta tim hieu ve thi tn:idng quyen ch<;>n. Trong nam chu'anc;
trong
Phan
II nay
chung
ta cling
tim FOR
hieuANALYSTS
ve thi tru'bng ky h<;1n, giao san.
tiep theo
Q-ACADEMY
TOEIC
- IELTS
- CFA
- ROAD
TO BIG
4 - TOOLS
ONTHISV.COM
CHUONG 8
cAu TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU
341
va hoan doi. Trong chudng nay chung ta t~p trung vao thi truang k)r h~n va giao
sau. M9t h<1p dong kt h~n, thinh thoang con dugc gQi la m9t cam ket ky h~n. la
m9t thoa thu~n giua hai ben, (nguai mua va nguai ban) trong d6 yeu cau giao
m9t hang h6a t~i m9t thai diem trong tudng lai v&i gia ca da dong y ngay hom
nay. M9t h<1p dong giao sau la m9t hgp dong ky h~n da dugc tieu chuan h6a,
chung dugc giao dich tren m9t san giao dich va du(Jc dieu chinh theo thi truang
hang ngay trong do khoan lo CUa mQt ben dti<JC chi tni cho ben COn l~i.
Cac hgp dong k)r h~n va h<;1p dong giao sau c6 nhieu d~c diem cua h<;1p dong
quyen chQn. Trong hai h<Jp dong nay, vi~c giao hang va thu tien deu xay ra vao
m9t ngay trong tudng lai v&i gia da thoa thu~n vao ngay hom nay. M9t quyen
chQn, Cl,l the la quyen chQn mua cho phep nguai nam gift quyen du(Jc tU choi mua
hang trong tudng lai. Dieu nay se xay ra neu gia hang h6a tren thi truang giao
ngay thap hdn gia tht,tc hi~n. H<Jp dong k)r h~n va h<Jp dong giao sau khong dua ra
quyen tu choi mua hang. Tuy nhien, tudng hj nhu m9t quyen chQn du<;1c niem yet,
h<Jp dong giao sau c6 the du<Jc ban tru&c ngay dao h~n va giong nhu m9t quyen
chQn tren thi truang OTC, m<)t h<;1p dong ky h~n c6 the du<;1c bu tru bang each t~o
ra m9t hgp dong ky h~n m&i.
Cac hgp dong ky h~n rat pho bien trong CUQC song hang ngay. Vi dl,l vi~c cho
thue din h9 la m9t chuoi cac h<Jp dong ky h~n. vi~c su dl,lng din h9 thang nay
la m9t giao dich giao ngay, nhung hai ben cung da dong y su dl,lng din h9 trong
nhung thang sau d6 v&i muc gia da du<Jc xac dinh h6m nay. Vi~c d~t giao banh
pizza CUa hau het cac sinh vien t~i truang d~i hQC cfing la mQt h<Jp dong ky h~n.
Khach hang va nha hang dong y rang khach hang se mua pizza v&i m9t gia d~c
bi~t t~i m9t thai diemtudng lai (30 phut ho~c it hdn). Khach hang van phai chap
nh~n thanh toan tien banh cho du trong khoang thai gian giao hang theo h<Jp
dong khach hang c6 kha nang nh~n du(Jc thong tin m&i ve m9t cua hang nao d6
mai chao banh pizza c6 gia thap hdn.
Nhung thoa thu~n nao mang tinh hgp dong yeu cau cung cap san pham ho~c
djch Vl,l nao do vao mQt ngay trong tudng lai vai muc gia da dti<JC thoa thu~n
vao ngay hom nay chinh la m9t h<Jp dong ky h~n. Ve m~t phap ly, khong ben
nao c6 the tu choi khong tht;ic hi~n cam ket. Tuy nhien, moi ben c6 the tham
gia m9t h<Jp dong ky h~n m&i v&i m9t nguai nao d6 de bu tru vi the cua minh.
Gia dinh, sau khi d~t banh pizza, b~n thay rang minh l~i thich an cdm Tau hdn.
Tuy nhien, do biet nguai hang x6m rat thich banh pizza, vi the b~n c6 suy nghi
la se ban pizza cho nguai ay. B~n c6 the dam phan de ban v&i gia cao hdn, va
dieu nay l~i tuy thu9c vao nguai b~n hang x6m luc d6 c6 "d6i bl,lng" hay khong.
Trong truang hgp d6, b~n lien l~c v&i nguai giao hang de giao banh cho nguai
hang x6m va b~n dong y v&i m9t muc gia nao d6. B~n dang mua h<Jp dong ky
h~n v&i nha hang va ban h<Jp dong ky h~n v&i nguai hang x6m. Trong truang
hgp thue can hQ, vi~c cho thue l~i can h9 la each tot nhat de bu tru hgp dong ky
h~n cua b~n v&i chu nha.
Tat nhien la tat ca eac giao dich nay phai ganh chiu rui ro la li~u doi tac cua
minh c6 tht;ic hi~n lai hua hay khong, chang h~n nhu nguai giao banh pizza den
tru&c cua nha b~n va khong tim thay ai bCii vi b~n da thay doi y dinh va di an cdm
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
342 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 801
Tau roi. M(>t tinh huong khac nua la, co the b~n chap nh~n banh pizza nhung
hang xom cua b~n l~i tit choi vi anh ta da doi y dinh. Nhung nguy ca tiem an nay
hoan toan tuang tlj v&i nguy ca tren thi tntbng quyen chQn OTC. 0 do ngubi
mua phai doi m~t v&i rui ro khong thljc hi~n nghia V1,1 tiem an cua ngubi ban. Tuy
nhien, trong h<;1p dong Icy h~n moi ben phai ganh chiu rui ro cua ben kia. Nha
hang pizza phai doi pho v&i nhung tiem an do b~n gay ra. V~y b~ co doi pho v&i
nguy ca la nha hang khong giao banh pizza cho minh hay khong? Rui ro nay it xay
ra nhung van ton t~i. Trubng h<;1p banh pizza la m(>t vi d\1 hqp dong Icy h~n giua
m(>t khach hang co kha nang thanh toan qic tot (cua hang) va b~n (m(>t ngudi co
chat luqng tin d\lng thap han).
Cac vi d\1 tren co quy mo nho va mang tinh chat h<;1p dong ky h~n. Neu chung
ta thay the pizza, can h(>, ve may bay bang san pham nong nghi~p, kim lo~i quy,
chung khoan, tien t~, chung ta se co m(>t the gi&i thljc ve cac h<;1p dong Icy h~n. De
giam bat rui ro khong thljc hi~n nghia Vl,l, nhieu thi trudng ky h~n da phat trien
de tr6 thanh thi trubng giao sau. Cac thi truC1ng giao sau gan giong nhu la cac thi
trudng ky h~n nhung chung l~i dti<;1c chuan hoa han nhieu. De giam rui ro do cac
doi tac khong thljc hi~n nghia Vl,l, cac hqp dong giao sau dti<Jc yeu cau thanh toan
bil trit lai va lo hang ngay. Khi di sau vao chuang nay, chung ta se tim thay them
cac chi tiet ve cac van de vita neu, con bay gid trti&c tien chung ta hay xem cac thi
truC1ng ky h~n va giao sau da phat trien ra sao.
II sq PHAT THIEN CUA TH~ TRltCJNG KV H~N VA GIAO SAU
Nhti da luu y (1 tren, cac hqp dong ky h~n rclt pho bien trong CUQC song hang ngay.
M(>t each ho~m toan tlj nhien, cac h<;1p dong nhu v~y cling da phat trien vao nhung
thbi ky dau cua giao thuang. Vi d\1, trong ccic phien ch<;1 thC1i Trung co, cac nha
huon thubng thoa thu~n giao nh~n hang hoa v&i m(>t gia an dinh tru&c. Trong
m(>t vai the ky sau do, cac thi trudng giao ngay hang hoa co to chuc biit dau phat
trien trong cac thanh pho, chu yeu la cua Chau Au. Trong khi do, m(>t thi truC1ng
g~o tuang tlj phat trien a Nh~t. Cac d~c diem cua cac thi trubng nay khong khac
lam so v&i cac thi truC1ng giao sau ngay nay. Tuy nhien cac thi trubng giao sau hi~n
d~i nhin chung bat nguon tit s\j thanh l~p H(>i dong thuang m~i Chicago (CBOT)
vao nam 1848.
Thi tru'ong giao sau Chicago
Vao nhung nam 1840, Chicago nhanh chong tra thanh trung tam phan phoi va
v~n chuyen cua vilng Trung Tay nu&c My. Nong dan cha ngu coc tit cac nong tr~i
vanh dai den Chicago de ban va sau do phan phoi ve huang Tay dQc theo dudng
ray va Great Lakes. Co dieu la do san xuat ngu coc co tinh chat mila V\1 nen phan
l&n ngu coc cha den Chicago vao cuoi mila H~ va mila Thu, vi the cac kho bai cua
thanh pho khong du de dlj tru cho nhung gia tang t~m thC1i trong nguon cung
ling. Gia d. giam dang ke vao thC1i ky thu ho~ch khi cung tang nhung sau do gia
l~i tang deu d~n.
·
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 343
Vao nam 1848, m9t nh6m thuong gia da tht,ic hi~n buCic dau lam nh~ bCit
van de nay bang each thanh l~p CBOT. CBOT ban dau du<;tc to chuc vi ffi\lC dich
chuan h6a so lu<Jng va chat lu<;tng ngii coc. M(>t vai nam sau d6, h<Jp dong ky hc;tn
dau tien du<Jc trien khai gQi la hqp dong den tniac (to-arrive contract), cho phep
nong dan co the dong y giao ngii coc vao m9t ngay trong tuong lai vCii m9t gia
xac dinh trliCic. Thoa thu~n nay lam cho nong dan khong phai ch& ngii coc den
Chicago vao thai kY thu hoc;tch nua nhung lc;ti co the co dtnh dli<JC muc gia va ngay
rna sau do ngii COC se dli<JC ban.
Cac h<Jp dong den trliCic nay to ra la m9t cong C\1 "lc;t lung': Ch~ng bao lau cac
nha dau co thay rang hQ c6 the mua ban h<Jp dong han la mua ban chinh ngii coc
do. Bang each nay, hQ c6 the dau eel tren gia ngii coc giao djch trong tlielng lai va
khong phai lo lang ve vi~c giao nh~n hang va kho chua ngii coc. Khong lau sau d6,
san giao dich thiet l~p de dieu lu~t va quy dinh de dieu hanh de giao djch nay.
Vao nhung nam 1920, cong ty thanh toan bu tru du<;tc thanh l~p de cung cap m9t
ph liang ti~n bu tru ho~c thao gcr vi the va bao dam cho moi ben rang ben con lc;ti
se tht,ic hi~n nghia V\1. Vao khoang thai gian d6, hau het de thanh phan chu yeu
cua h<Jp dong giao sau da trd ve dung nhli nhung ynghia cua chung.
Vao nam 1874, Chicago Product Exchange du<;1c thc\nh l~p va sau d6 tr& thanh
Chicago Butter and Egg Board. Vao nam 1898, to chuc nay du<;tc sap xep lc;ti thanh San
Giao Dich Hang H6a Chicago (Chicago Mercantile Exchange-CME) va da tr& thc\nh
m(>t trong nhung san giao dich giao sau lCin nhat the giCii. Thl,ic te Ia trong nam 2007, n6
da mua lc;ti hau het de san khac va doi thu cc;tnh tranh lau dai la H(>i dong thuong mc;ti
Chicago (CBOT), va giU thliong hi~u san nay m(>t de d(>c l~p, nhung du<Jc dieu hc\nh
b&i m(>t cong ty la t~p doan Chicago Mercantile Exchange. Trang nhung nam 1990 da
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
va h<JP nhat m9t each thuang xuyen, ket qua la trong so d6 c6 nhung san rat ICin.
Sl! ph at trien cua cac th! tntong giao sau tili chinh
Trong 120 nam dau, cac san giao dich giao sau da trien khai giao dich tren de h<Jp
dong hang h6a nhu nong san va khoang san. Sau d6 vao nam 1971, nhung quoc
gia C1 phuong Tay bat dau cho phep ty gia de dong tien cua hQ dao d(>ng mc;tnh.
CCI che tY gia tha noi nay da md ra m9t trien VQng cho vi~c hinh thanh thi trliang
tien t~ quoc te (International Monetary Market - IMM) vao nam 1972. Thi truang
tien t~ quoc tela m(>t chi nhanh cua CME va chuyen giao dich h<Jp dong giao sau
cac ngoc;ti t~. Cac loc;ti ngoc;ti t~ nay chinh la de h<Jp dong giao sau dau tien, va
du<;1c gQi la h<jp dong giao sau tai chinh. H<;1p dong giao sau lai suat dau tien xuat
hi~n vao nam 1975, khi CBOT tc;to ra de h<Jp dong giao sau GNMA (Government
National Mortage Assosiation). Day la m9t h<Jp dong tren chung chi cua hi~p h(>i
the chap quoc gia thu(>c chinh phu tinh theo lai suat the chap.
Vao nam 1976, thi truang tien t~ quoc te da giCii thi~u h<Jp dong giao sau dau
tien tren trai phieu chinh phu vade cong C\1 tai chinh ngan hc;tn la T-Bill My loc;ti
90 ngay. H<;tp dong nay da dli<JC giao dich rat nang d(>ng trong nhieu nam lien
nhung sau d6 da giam dan do nhung thanh cong mang lc;ti tude h<;1p dong giao
sau Eurodollar, san pham nay du<;1c tung ra thi truang vao nam 1981.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
344 PHAN II K'i' HAN, GIAO SAU VA HOAN 861
Vao nam 1977, CBOT bat dau cho giao dich giao sau tnii phieu kho bc.tc T-Bond
My, day Ia loc.ti hqp dong giao sau thanh cong nhat trong cac thai Icy. Chi trong
vong mqt vai nam, cong Cl,l nay trd thanh h<;lp dong giao djch nang dqng nhat va
Vli<;lt qua ca hqp dong giao sau ngii coc, von da ton tc.ti han mqt the kY tntCic day.
Tuy nhien trong nhftng nam 1990, hqp dong giao sau Eurodollar da Vli<;lt qua hqp
dong giao sau trcii phieu nhu mqt hqp dong giao dich giao sau nhieu nhat Hoa Ky.
Vao th~p nien 1980, hqp dong giao sau chi so chung khoan da dc.tt duqc nhftng
thanh cong dang ke. Cong Cl,l nay thinh thoang duqc gQi Ia "mieng thit (lqn) ke SQC"
(pin stripe pork bellis), Ia chiec cau noi gifta cac nha giao dich co phieu tc.ti New York
(hay m~c bq com-le ke s<;>c) va cac nha giao dich giao sau tc.ti Chicago (thuang giao
dich hang h6a nhu thit lqn). Tuy nhien, c6 mqt dieu thu vi Ia hqp dong giao sau chi
so chung khoan lc.ti khong phai xuat hi~n (1 New York ho~c Chicago rna Ia tc.ti thanh
pho Kansas. H<)i dong thuang mc.ti thanh pho Kansas da hoan thanh qua trinh dang
kj vCii ben doi tac New York va Chicago va vao ngay 16 thang 2 nam 1982 da cho
khai truang cac hqp dong giao sau chi so Value Line. Thi truang quyen ch<;>n va chi
so, mqt bq ph~n cua CME, da hinh thanh vao 21 thang 4 vCii cac hqp dong giao sau
S&P 500. San giao dich giao sau New York ciing da tham gia vao CUQC chai nay vao
ngay 6 thang 5, vCii cac hqp dong giao sau chi so san giao dich giao sau New York.
M~c du v~y, hqp dong giao sau chi so Value Line va NYSE hi~n nay c6 khoi lu<;lng
giao d!ch khong lCin lam.
C6 mqt dieu thu vi Ia tc.ti My, chi so trung binh cong nghi~p Dow Jones, mqt chi
so ten tuoi tren thi trubng chung khoan, chi mCii duqc giao djch hqp dong giao sau
tit nam 2001. Sau d6 khong lau, sau khi hqp dong giao sau chi so chung khoan xuat
hi~n vao nam 1982, CBOT da cho khai truang mqt h<Jp dong tren chi so trung binh
Dow Jones, nhung bi cong ty Dow Jones tit choi. Dow Jones (DJ) khong muon ten
cua minh lien quan den de giao dich dau co va cho rang CBOT va de nha giao
dich kiem lai tren ten tuoi cua minh. M~t khac, Standard and Poor's cho phep su
dl,lng ten tuoi cua minh tren de san giao d!ch giao sau doi vCii ccic hqp dong, va
trien khai ca ccic chi so mCii vCii xu huang c6 hqp dong giao sau giao djch tren d6.
Bi Dow Jones tit choi, sau d6 CBOT tc.to ra mqt hqp dong tuang tt.t g<;>i Ia chi so thi
truang chinh (Major Market Index) va duqc giao dich trong mqt so nam nhung
cuoi cung ciing phai ngitng hoc.tt dqng. M~c du v~y, vao nhftng nam cuoi th~p nien
1990, Dow Jones quyet dinh se tham gia vao hoc.tt d<)ng giao sau chi so va cho phep
CBOT su d1,1ng ten tuoi cua minh doi vCii cac giao d!ch giao sau va san giao dich
chung khoan My doi vCii cac giao dich quyen ch<;>n. Dow Jones ciing bat dau cho
phep su dl,lng ten cua minh tren cac chi so trung binh khac va tc.to ra cac chi so thi
truang mCii, trong d6 c6 mqt so thi truang nuCic ngohl, vCii m1,1c dich khuyen khich
cac giao dich giao sau tren cac chi so nay. Ngay nay hqp dong giao sau tren Dow
Jones chu yeu dlja tren CO phieu, hang hoa va nhftng tai san Cd Sd khac dlt<;IC tim ra
tren nhieu san giao d!ch phcii sinh.
H<;ip dong giao sau chi so chung khoan da thanh cong vang dqi khap toan cau.
Hau het de nuCic phat trien deu c6 san giao dich giao sau rieng cho hqp dong chi
so chung khoan hoc.tt d<)ng thanh cong. M9t so nuCic c6 hqp dong giao sau chi so
chung khoan cljc ky pho bien gom Anh, Phap, Nh~t, Due, Tay Ban Nha va Trung
Quoc (Hong Kong).
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 345
Trang phan I, chung ta da nghien diu ca quyen ch<,>n co phieu cong ty va quyen
ch<,>n chi so chung khoan. H<;1p dong giao sau co phieu cong ty thu<1ng dtiqc g<.>i
la hqp dong giao sau co phieu don le, la m9t cong Cl;l rat m&i. Den nam 2001 th!
trti<1ng giao sau My khong dua ra cac hqp dong giao sau co phieu cong ty do cac hc;m
che ve phap ly. Trang Chuang 2, chung ta da biet, Uy ban chung khoan -SEC- da
dua ra nhf:lng dieu 1~ cho cac co phieu, con Uy Ban Giao Dich Giao Sau Hang H6a
-CFTC- thi quy d!nh cho cac hqp dong giao sau. Vao nam 1982, hai ben da di den
thoa thu~n ve vi~c Hun the nao de phan chia trach nhi~m ve nhf:lng quy d!nh cho
moi ben. CFTC ra cac quy d!nh cho th! tru<1ng giao sau chi so. Cac hqp dong giao
sau co phieu don le hi ngan cam do cac quy ph<.J.m phap lu~t van con chua r6 rang.
Vi cac hqp dong giao sau co phieu, chfulg h<.J.n nhti hqp dong giao sau co phieu don
le, thu<1ng dtiqc quy djnh b&i CFTC nhung SEC doi hoi cac cong C\1 nay phai la v~t
thay the hoan hao cho cac chung khoan va cac quyen chQn co phieu don le. Cuoi
cung vao nam 2001, ffiQt lu~t m<Ji cho phep trien khai cac cong Cl;l nay va xac d!nh
cac quy ph<.J.m phap lu~t chung. Hqp dong giao sau co phieu don le duqc gi&i thi~u
t<.J.i My vao thang 11 nam 2002.
Nhf:lng nam sau d6, da c6 nhung qnh tranh gay gat gif:la cac san giao d!ch
giao sau trang vi~c cho ra d<1i cac hqp dong m&i, va cac hqp dong nay c6 soluqng
giao d!ch rat l&n. Hiem khi m9t thang troi qua rna khong c6 it nhat m9t hqp dong
giao sau mai duqc gi&i thi~u. M9t vai hqp dong tren, nhti hqp dong giao sau trcii
phieu doth!, l<.J.i chi thanh cong d muc d9 viia phai, con hqp dong giao sau dau
hoa thi c6 mile d9 thfmh cong vang d9i. Hau het cac hqp dong nhu giao sau l<.J.m
phat (inflation future), giao sau thtiong phieu, giao sau chi so trcii phieu cong ty
khong hap dan cac nha dau tu lam. Ngay eel hqp dong giao sau GNMA nguyen
thuy cling b! that h<.J.i nhung sau d6 da duqc cau true l?i va bat dau hoi phl;IC. Tuy
nhien, h?n nen ltiu y la cac that b?i nhti the khong phcli cho thay nhung dau hi~u
cua m9t sl,l yeu kern rna chinh la dau hi~u cua ho<.J.t d9ng kinh doanh lanh ffi<.J.nh
va mang tinh qnh tranh cao, chi c6 nhf:lng hqp dong nao tht,tc st,t can thiet m&i
c6 the ton t?i dtiqc.
SIJ phat trien cua thi tntirng quyen chc;m giao sau
Thi trti<1ng giao sau khong chi dtia ra cac hqp dong giao sau rna con cung cap cac
hqp dong quyen ch<,>n. Vao nam 1982 hqp dong quyen chQn dau tien rna trang d6
tai san co sd la m9t hqp dong giao sau da dtiqc t<.J.o ra t?i My. M9t chuang trinh
thi diem trang 5 nam da thanh cong rt,tc ra va sau d6 dtiqc phep tht,tc hi~n chinh
thilc t?i My nam 1987. Tii d6 cac quyen chQn tren hqp dong giao sau duqc trien
khai {j nhieu th! tru<1ng tren the gi&i va hau het da kha thanh cong.
Cac quyen ch<,>n tren hqp dong giao sau doi khi ciing duqc g<,>i la cac quyen
chQn hang h6a va thong dl;lng han la quyen chQn giao sau. M9t quyen chQn
giao sau cho phep ngti<1i nam gif:l quyen mua, neu la quyen chQn mua, va quyen
ban, neu la quyen chQn ban, ffiQt hqp dong giao sau tai san Cl;l the t?i mQt mile
gia co dinh vao m9t ngay dao h?n Cl;l the trong ttiong lai. Ngu<1i mua quyen chQn
tra phi va nh~n quyen ch<,>n mua ho~c quyen chQn ban de duqc phep tht,tc hi~n
hqp dong giao sau co sd. Ltiu y ding, day la trti<1ng hqp rna san pham phcii sinh
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
346 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 861
nay tht,tc hi~n tren m<)t san pham phai sinh khac, theo d6 ban than tai san co sa
chinh la m<)t san pham phai sinh. Nhti v~y, c6 hai ngay dao h1;1n, ngay dao h1;1n
cua quyen chQn va ngay dao h1;1n cua hqp dong giao sau. Doi vai m<)t vai hqp
dong, hqp dong quyen chQn va hqp dong giao sau c6 thai gian dao h1;1n cling
m<)t luc va dieu nay da lam cho vi~c tht,tc hi~n quyen chQn giao sau giong nhti
quyen chQn tren tai san giao ngay co sa. Vi dt.I quyen chQn chi so giao sau E mini S&P 500 cling nhti hqp dong giao sau chi so E- mini S&P 500 cling dao
h1;1n luc 8:30 sang ngay thu sau tuan thu ba cua thang hqp dong'. Doi vai hau het
cac hqp dong khac, quyen chQn thtiang c6 thai gian dao hl;ln trtiac nhting ttiong
doi gan vai ngay dao hl;ln cua hqp dong giao sau.
Nhti da de c~p a phan tren, quyen chQn giao sau da phat trien rc1t tot d~p.
Thanh cong nay chu yeu la do thanh qua cua quyen chQn tren hqp dong giao sau
t1;1i My, do a My c6 cac quy ph1;1m phap lu~t ngan cam cac giao djch quyen chQn
tren cung m<)t thi trtiang rna tai san co sa dtiqc giao djch. Nghia la quyen chQn
chung khoan giao djch tren m<)t thj tniang, nhting tai san co sa giao djch tren
m<)t noi khac. Khi dtia ra quyen chQn tren hqp dong giao sau, cac san giao djch
cho phep quyen chQn giao sau dtiqc giao djch tren cung m<)t san giao djch vai hqp
dong giao sau co sa. Giao djch song hanh cua quyen chQn va tai san co sa da tl;lO
ra mQt ffiUC cau m1;1nh me cho giao djch kinh doanh chenh l~ch gif:ia hai cong Cl.l
nay va tii d6 da hlnh thanh nen m<)t thj trtiang hi~u qua va nang d<)ng cao a cac
ntiac phat trien.
Sl}' phat trien song song cua th! tntang OTC
Hau het cac thj trtiang k}' h1;1n phat trien sam la cac thj trtiang ngo1;1i hoi, con dtiqc
gQi la thj trudng lien ngan hang (interbank market). Thi trtiang nay phat trien
nhanh chong nha vao st,t tha noi cua cac dong tien vao dau th~p nien 1970. Thj
trtiang lien ngan hang bao gom hang tram ngan hang khap the giai, hQ la nhung
ngtiai thay m~t cho chinh hQ ho~c cho khach hang tht,tc hi~n cac cam ket giao
ngay va Icy h1;1n vai nhau. Thi trtiang nay rat Ian m~c du rat kh6 u6c doan dtiqc
quy mo chinh xac cua chung, do tinh chat rieng tti va khong bj kiem soat cua cac
giao djch nay. Quy mo cua giao djch la rat Ian va do d6 it khi nao c6 cac nha dau
tti ca nhan c6 du kha nang tham gia vao thi trtiang nay.
Ci:ic thj trtiang k}' h1;1n tren hang h6a va cac cong Cl.l tai chinh khac nhau cling
da phat trien trong nhung nam gan day. Th~p nit!n 1980 da chung kien cu nhay
ngol;ln mt.IC cua cac cong Ct.I tai chinh phai sinh. Trong khi cac thi trtiang giao sau
va quyen chQn dang tang trliang thl thj trtiang ky hl;ln cling tang trtiang theo.
D<)ng lt,tc chinh cua nhung tang trtiang tren thi truang kY h1;1n la st,t phat trieri
cua cac giao djch hoan doi swaps. Hoan doi la st,t dong ygif:ia hai ben de trao doi
m<)t chuoi cac khoan thanh toan. C6 m<)t vai thay doi tren djnh nghia co ban nay,
nhting nhln chung hoan doi tuong tt,t nhti m<)t hqp dong ky h1;1n. Nhting hi~n nay,
n6i den hoan doi ngtiai ta thtiang de c~p den vi~c mo phong ll;li cac giao djch tren
1.
E- mini bieu thi cho giao djch di~n tu tren GLOB EX va mini bieu thi cho c;k hqp dong nh6,
thu hut cac nha giao djch ban le.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 347
th! tn.ibng ore tit cac hqp dong quyen ch<;>n va cac hqp dong ky h~n khac. Chung
ta se thao lu~n ky hdn ve hoan doi trong ehudng 12. ruy nhien bay gib chung ta
chu y rang slj chap nh~n cac giao d!ch hoan doi da kich thich slj phat trien cua cac
giao dich tren th! trlidng ore, ch~ng h~n nhli quyen ch<;>n da duqc luu y trong
Chlidng 2, va rat nhieu hqp dong ky h~n khac. Vi dv, m<)t ngubi c6 the tham gia
vao m<)t hqp dong ky h~n g<;>i Ia m<)t thoa thu~n t)r gia ky h~n hay Ia FRA, day
chi Ia m<)t dan xep de cho m<)t ben tra m<)t so tien m~t co d!nh nao d6, trong khi
ben kia tra khoan tien m~t duqc xac dinh bCii lai suat vao m<)t ngay an dinh trli&c
trong tlidng lai. H<;tp dong nay c6 the duqc dung de phong ngita rui ro ho~c dau
cd tren lai suat chu khong thljc slj yeu cau vi~c giao nh~n chung khoan ho~c hang
h6a vi chung thubng duqc hai ben thanh to an bang tien m~t.
Ngubi ta ciing c6 the thoa thu~n vi~c giao nh~n ky h~n cua hau het cac chung
khoan ho~c hang h6a nao v&i m<)t gia dong y ngay hom nay. Th! trubng kY h~n Ia
m<)t th! trubng l&n m~nh va do d6 da trCI thanh m<)t slj qnh tranh va bo sung ly
tliCing cho th! trlidng giao sau.
I
THI TRUONG KY H~N OTC
Trong ehudng 2, da cho chung ta thay quyen ch<;>n ore khac v&i cac quyen ch<;>n
giao d!ch tren san giao dich nhu the nao. Bay gid chung ta tien hanh thao lu~ v&i h<;tp
dong giao sau va kY h~. Thi trlidng kY h~n la m<)t th! trlidng l&n va r<)ng khap tren
toan the gi&i. Nhung thanh vien cua thi trubng la cac ngan hang, cac cong ty, va cac
chinh phu. Hai ben Icy ket hqp dong k}r h~n phai dong y thvc hi~n nghia vv v&i nhau,
tuc Ia moi ben phai chap nh~ rui ro tin dvng cua ben kia. D~g hqp dong nay khong
giong nhu hqp dong tren thi trubng quyen ch<;>n, ndi rna ngt:tbi ban khong chtu bat eli
rui ro tin dvng nao tit nglidi mua, trong thi trlidng kY h~n, moi ben tham gia chap
nh~n rui ro tin dvng cua ben kia. ruy nhien bat chap rui ro tin dvng, cac hqp dong
kY h~ ciing mang l~i nhung thu~ lqi dang ke.
Thu~n lqi chinh Ia cac dieu khoan va dieu ki~n duqc thiet ke theo nhu cau cv
the cua hai ben. Gia dinh m<)t cong ty mong muon chot l~i gia mua trong tudng lai
cua 400,000 gi~ bo bo, m<)t lo~i ngii coc duqc su d\mg nhu hap. Nhu chung ta c6
the suy doan duqc, thi trubng giao sau chi cho phep giao dich tren m<)t lo~i hang
h6a cv the va v&i m<)t ngay dao h~n nhat dinh. Khong c6 hqp dong giao sau cho
phep cong ty chot gia mua bo bo trong tudng lai. ruy nhien, neu cong ty thay the
bang hap thi san c6 hqp dong giao sau hap, m~c du thdi gian dao h~n c6 the khong
phu hqp v&i cong ty. Hdn nua, hqp dong giao sau cho phep ngubi ban giao hap Cl
m<)t vai dia diem nao d6. eong ty cole thich dan xep m<)t hqp dong cv the hdn v&i
cac dieu khoan phu hqp v&i nhu cau cua cong ty. eac tinh huong xay ra tlidng tlj
ciing c6 the xay ra trong trubng hqp giao dich tren cac hqp dong tai chinh. M<)t
nha quan ly danh mvc c6 the mong muon chot gia tr! thi trlidng cua danh mvc vao
m<)t ngay nao d6. Neu thi trlibng giao sau khong ton t~i m<)t d~ng hqp dong nhu
the thi nha quan ly bu<)c phai tim den thi trubng ky h~n.
Nhu da luu y ve th! trubng quyen ch<;>n OTC, th! trubng k}r h~n ciing c6 nhung
thu~n lqi cua giao d!ch ca nhan, d6 Ia cong chung khong biet chinh xac cac giao
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
348 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 861
djch da duQ'c thl,ic hi~n nhu the nao. Dieu nay da Hun cho eac nha giao did~ kh:k
khong the ly gi<\i duQ'C quy mo CUa cac giao djch khac nhau do nhung bat ca.n xung
thong tin tren thi trudng nay.
Thi tru<1ng OTC ciing Ia thi truC1ng khong duQ'c the che hoa. M~c du ngay nay
con co nhieu tranh lu~n ve vi~c li~u co nen the che hoa thi trudng nay hay khong,
chung toi se de 4p l~i van de nay sau trong chuang nay, hau het chinh phu van
xem eac hQ'p dong kY h~n la nhung giao djch mang tinh chat thu<)c ve eac thoa
thu~n ea nhan. Tinh rieng bi~t nay da mang den st;t linh ho~t cho eac thanh vien
tham gia, tiet ki~m tien cua hQ va cho phep thj trudng thich ling m<)t each nhanh
chong v&i eac thay doi trong nhu cau va hoan canh cua thj trudng do vi~c nay sinh
them eac van de m&i tU cac hQ'p dong cii.
Duong nhien la tat ca nhung thu~n lQ'i tren phai duqc the hi~n tuong duong
nam trong chi phi cua rui ro tin dt,mg, chinh vi v~y eac giao djch thudng phai du
l&n v&i quy mo len den vai tri~u dola ho~c han nua. Hi~n van kho co the dua ra
m9t ket lu~n chinh xac rang li~u su dt,mg thj tntdng nao (Icy h~n ho~c giao sau)
thi it ton kern chi phi han, nhung co dieu do eac thi tru<1ng nay cling ton t~i song
hanh v&i nhau nen chung bu<)c phai phl,lc V\1 m<)t each hi~u qua han cho eac
khach hang cua minh.
Thi trudng ky h~n thi kha l&n. Vi day la eac giao djch khong duQ'c chuan hoa
va mang tinh chat ea nhan nen rat kh6 xac djnh m<)t each chinh xac. Ngan Hang
Thanh Toan Quoc Te (BIS) tien hanh CUQC khao sat nua nam m<)t lan de co gang
cung cap eac du li~u. Tuy nhien nhung khao sat nay ton nhieu thdi gian de hoan
thanh va khi cong bo ket qua thi v&i d<) tre dang ke. Khao sat gan day nhat cua BIS
dUQ'C tien hanh vao thang 12 nam 2010, thi von khcii toan- khoan tien cua eac
tai san co sa, cua eac hQ'p dong Icy h~n Ia 84 nghin cy USD, v&i gia tri thi trudng
Ia 1,259 ngan tY USD 1• Hinh 8.1 minh h<;>a so von khcii toan cua hQ'p dong kY h~n
OTC tit thang 6/1998 den 12/2010. Ve phuong di~n ljch su, khoan von khcii toan
cua hQ'p dong Icy h~n da tang nhanh qua nhieu nam. L~i m<)t Ian nua, v&i du li~u
tit thi trudng phai sinh n6i chung trong Chuang 1 va quyen ch<;>n trong Chuang
2, ro rang la CUQC khung hoeing tai chinh no ra nam 2008 thl,fc St;i da tac d<)ng tdi
quy mo thi tru<1ng quyen chQn. Tuy nhien khoan von khcii toan cua hQ'p dong ky
h~n da nhanh chong phvc hoi. va tang trCJ l~i.
Th~t thu vi khi quan sat hinh 8.2, thi trudng nhu bi stress n~ng, gia tri thi
tru<1ng nhay len tren 2.3 ngan cytrong thang 12 nam 2008. M<)t Ian nua, thi tru<1ng
da dieu chinh nhanh trong nam 2008, von khai toan giam nhung gia tri thi trudng
van tang. M<)t Ian nua khung hoang xay ra vao 2009, tuy nhien nhieu cong ty da
duQ'c thanh l~p de tht;tc hi~n l~i eac vi the cua no, lam tang luQ'ng von khai toan,
nhung gia trj thi trudng van khong thay doi nhieu.
1.
Do Iuong thj trllong ky h~n theo cac m1,1c trong bfmg khao sat cua BIS; ky h~n va hoan doi
ngo~i hoi (khong phai hoan doi th~n t~), hqp dong lai suat ky h~n (FRAs), ky h~n co phieu,
ky h~n va hoan doi hang h6a, ngo~i hoi va FRAs bao gom phan lon Ia cac hqp dong ky h~n
(94% nam 201 O)
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 349
HlNH 8.1 Von khai toan cua h~p dong ky h~n OTC
$90
$80
..........
co
$70
~
$60
:cCl
.s
$50
•CO
$40
co·
'0
c
c
.9
:ffi
:2
$30
-<0
$20
c
>
$10
$0~~~~.u~.w~~au~~u.u.u.w.~~UL~~~.u~.u
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~Q"'" ~~Qrl' ~~Q,J- ~~Q,J- ~~Q,J- ~~ Q"'" ~~Q,J- ~~Qrl' ~~.()..'- ~~Q,J- ~~Q,J- 'f~Q,J- ~~Qrl'
Cac quan sat hang nlJ'a nam
HiNH 8.2 Gia trj thj tntong cua h~p dong ky h~n OTC
$2,500
.......... $2,000
ro
co
'0
~:
~ $1.500
.6
.6
:c·
-
$1,000
$500
$0
I
!;
~~~~~~~~~~~~~~~··~~~~.~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
. . ·
Cacquan satha~g mia nam
I
61AO DICH 61AO SAU
co TO CHO'C
Giao dich giao sau dtt<;1c to chuc xoay quanh m(>t khai ni~m gQi Ia san giao dich
giao sau. San giao d!ch co le la thanh phan quan trQng nhat cua th! truC1ng giao
sau va la diem de phan bi~t chung v&i tht truC1ng ky h~n.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
350 PHAN II KY HAN, GIAO SAU VA HOAN 861
HlNH 8.3 Khoi h.tc;tng giao djch hang ngay cua chi so bh~n d9ng giao djch giao sau
tren san giao sau CBOE
Mqt s~m giao djch giao sau la m(>t c6ng ty gom cac thanh vien. M~c du m(>t
vai san giao djch cho phep cac thanh vien la c6ng ty nhung hau het thanh vien
deu la d.c d. nhan. Cac thanh vien ch<;>n ra m(>t ban giam doc va ban giam doc
nay l~i ch<;>n ra cac d. nhfm de qulm ly c6ng ty. San giao dlch c6 m9t h~ thong
cap b~c gom d.c giam doc, nhan vien va uy ban. San giao djch xay dtjng dieu
1~ cho cac thanh vien va c6 the su dl,mg nhung hinh thuc ky lu~t doi v6'i nhung
ngubi ph~m lu~t.
du cac san giao djch giao sau thubng la cac c6ng ty phi lc;ti nhu~n duc;tc sa
huu hoi cac nha giao djch nhung m(>t vhl san giao djch la cac c6ng ty kinh doanh
vi lc;ti nhu~ v6'i co phieu duc;tc giao djch ra c6ng chung. Vi d1:1, co phieu thubng
cua t~p doan CME gom CME va CBOT duc;tc giao djch tren san giao djch chung
khoan New York v6'i bieu tuc;tng CME. M(>t dieu thu vi cling can duc;tc luu y la San
giao djch quyen ch<;>n Chicago CBOE, rna da duc;tc thao lu~n a Chuang 2 da cho
ra dbi m(>t san giao djch giao sau cua n6. San nay duc;tc g<;>i la san giao sau CBOE,
hc;tp dong giao d!ch giao sau tren slj bien d(>ng. Nhu chung ta da thay trong chuang
tru6'c, slj bien d(>ng la m9t nhan to quan tr<;>ng trong quyen ch<;>n. Nhung san pham
giao sau CBOE cho phep giao djch bang slj bien d(>ng, cho phep nhung nha giao
djch quyen ch<;>n phong ngua rui ro do slj bien d(>ng thay doi. Hinh 8.3 minh h<;>a
khoi luc;tng giao d!ch hang ngay cua hc;tp dong giao sau chi so bien d(>ng. Ro rang la
phai mat m9t thdi gian de lo~i hc;tp dong nay thu hut khoi luc;tng giao djch. Khi CUQC
khung hoang tai chinh dien ra, nhieu nha thanh phan tham gia thi trubng dubng
nhu quyet djnh phong ngua va dau co tren slj bien d(>ng, ket qua la khoi luc;tng giao
djch tang m(>t each r6 r~t.
M~c
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 351
Sl}' phat trien cua cac hqp dong
M9t trong nhung hoc;tt dc)ng quan trQng cua san giao djch la nh~n di~n eac hqp
dong giao sau mdi va huu ich. Hau het cac san giao djch duy tri be) ph~n nghien
diu de lien h,Ic khao sat va kiem tra tinh kha thi cua cac hqp dong mdi. Tc;ti My,
khi xac djnh la mc)t hqp dong c6 kha nang thanh cong thi san giao djch se thao
eac dieu khoan va dieu ki~n va d~ trinh cho CFTC de xin phep duqc giao djch hqp
dong nay 1• eac nude khac qua trinh nay cfmg dtiqc tht,ic hi~n ttiong tl,i.
a
Ngay cang c6 nhung ph lie tc;tp trong vi~c xac djnh eac d~c diem cua mc)t tai san
nao d6 de trCI thanh mc)t tai san co sCI cho mc)t hqp dong giao sau thanh cong. C6
hk, ngudi ta nghi ding d6 phai la m9t tai san c6 the cat giu dtiqc, nhung gid thi
ngubi ta lc;ti chling kien c6 eac hqp dong giao sau tren nhung tai san co sCI khong
the ltiu tru duqc nhu di~n ho~c la thbi tiet. Tat ca chung ngay nay cling khong
phcli la mc)t eai gi (tai san) lc;t lam Him. C6 mc)t dieu c6 the xac djnh duqc la tinh
bat on trong gia giao ngay da lam cho nhung thanh vien tham gia g~p phcli nhung
rui ro dang ke neu gia ca bien dc)ng theo mc)t chieu hudng nhat djnh nao d6. Gia
giao ngay khong nhat thiet phai la gia cua mc)t tai san rna ngtioi ta c6 the mua va
nam giu mc)t each thl,ic sl,i.
Nhu v~y, c6 the hieu rang hau nhu bat eli dieu gi c6 the dtiqc giao djch nhti
m9t hqp dong giao sau. Cho du hqp dong se duqc giao dich mc)t each soi dc)ng
phl,l thuc)c vao vi~c n6 dap ling nhu cau phong ngua va li~u ding cac nha dau co
c6 du hung thu de tiep nh~n rui ro. Hoc;tt dc)ng kinh doanh tc;to l~p, khCii dc)ng va
lam cho hqp dong giao sau thanh cong la hoc;tt dc)ng kinh doanh day qnh tranh,
va dc;tt duqc thanh cong thi rat kh6. Cac san giao djch phai sinh la loc;ti hinh giao
djch thu~n ti~n va thu phi tu moi giao djch. Vi v~y, c6 dc)ng lt,ic ldn de rna tung ra
eac hqp dong giao sau thanh cong. Mc)t nghien cliu ve st,i thanh cong va that bc;ti
cua hqp dong giao sau Cl nude Mi cho thay rang c6 tdi 60% hqp dong giao sau tung
ra th! trubng la that bc;ti. San giao djch thanh cong nhat la san giao djch hang h6a
New York, n6 c6 66% hqp dong giao sau thanh cong. The New York Mercantile
Exchange la san thli hai vdi 61%. The Chicago Mercantile Exchange cling thanh
cong vdi 42% hqp dong, san CBOT vdi 28%.
Cac dieu ki~n va dieu khoan cua hqp dong
San giao djch xac djnh cac dieu ki~n va dieu khoan cua hqp dong theo quy djnh
cua phap lu~t. Chi tiet cho moi hqp dong bao gom quy mo hqp dong, don vi tinh,
dao dc)ng gia toi thieu, cap de), va gid giao djch. Ngoai ra, hqp dong con phai neu
ro cac dieu ki~n giao hang va gidi hc;tn gia hang ngay cling nhu tien trinh giao
1.
Tu nam 2010, CFTC da cho phep cck san giao djch W de xu at cac lo<;~i hqp dong. Vl the, m<)t
san giao djch chi can slfchung thlfc rang m<)t hqp dong moi tuan thu dung phap lu~t. Theo
d6 san giao djch khong dVgc ap d1,1ng va nh~n Slf cho phep ve hqp dong giao djch, nhVng
CFTC phai lam dieu d6, phai thong bao day du tat ca cac hqp dong moi va cac khoan m1,1c
cua n6
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
352 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 861
nh~n
hang, da duqc thao lu~n trong nhung phan rieng. Nhung hqp dong hoan
chinh co the duqc tim thay tren trang web cua cac san.
Quy ffiO hqp dong CO nghia }a ffiQt hqp dong bao gom ffiQt SO }uqng Cl,l the cac
dan vi tai san co sa, co the la so gi<,l ngli coc ho~c m~nh gia tinh bang dola cho cac
cong Cl,l tai chinh. Quy ffiO hqp dong la ffiQt yeu to quan tr<;mg trong giao dich giao
sau. Neu quy mo hqp dong qua nh6, cac nha dau co phai ton kern nhieu chi phi
giao dich han cho moi hqp dong. Nhung do hqp dong khong the chia nh6 duqc
nen neu hqp dong co quy mo qua l&n thi cac nha phong ngua rui ro c6 the khong
tim thay khoi luqng thi~h hqp. Vi dl,l H9i Dong Thuang M<,1i Chicago thiet ke hqp
dong trai phieu kho b<,lc m9t tri~u dola, m9t nha phong ngua rui ro muon phong
ngua vai trai phieU $500,000 tht rat kho th\fC hi~n dUQC cac giao dich 1•
Dan vi niem yet la dan vi trong do gia duqc xac dinh Cl;l the. Vi dl,l hap duqc
yet gia den~ cents va trai phieu kho b<,lC tinh diem phan tram Va 1/32 diem tren
m~nh gia. Trong hau het cac trudng hqp, nguC1i ta su dl,lng luon dan vi yet gia tren
thi trudng giao ngay.
Quan h~ m~t thiet v&i dan vi yet gia la bien d9 dao d9ng gia toi thieu. Day
thudng la dan vi yet gia nh6 nhat. Vi dl;l trai phieu kho b<,lC duqc yet gia toi thieu
la 1/32 dan vi ho~c 0.0003125. Nhu v~y thay doi gia toi thieu tren hqp dong giao
sau trcii phieu kho b<,1c la 1/32 cua 1% gia hqp dong ho~c 0.0003125 x ($100,000) =
$31.25.
San giao dich cling xay dt;tng cap d9 cua hqp dong. Trong trudng hqp hang nong
san co cac cap d9l&n, moi cap d9 yeu cau chenh l~ch gia chat hiqng trong thi trudng
giao ngay. Hqp dong phai dinh ro cac cap d9 khac nhau cho vi~c giao nh~n hang.
Cac hqp dong giao sau tai chinh phai xac dinh m9t each chinh xac cong Cl,l tai chinh
ho~c cac cong Cl,l nao phil hqp cho vi~c giao nh~. Neu day la cac cong Cl;l phuc hqp,
thi ngudi ban hqp dong nam giu m9t quyen ch<;>n co gia tri tiem an, chung ta se thao
lu~n nhung van de nay trong Chuang 10.
San giao dich cling xac dinh thdi gian cua hqp dong. Hau het cac giao dich hqp
dong giao sau nong san la 3 ho~c 4 gid trong ngay. Hau het cac giao dich hqp dong
giao sau tai chinh khoang 6 gid. 0 hau het cac thi tnidng Hoa Ky, cac giao dich
nay dien ra tren san giao dich, se duqc mo ta trong phan sau, nhung cling co m9t
so san da chuyen doi sang h~ thong giao dich di~n tu, nhd d6 rna giao dich xay
ra nhd h~ thong may tinh t<,1i van phong va th~m chi la a nha. Dau tien giao dich
di~n tu chi dien ra trong thdi gian san khong rna cua, trong m9t so trudng hqp
giao dich xuyen dem. Tht;tc te nay la m9t phan trong nhung no lt;tc cua san giao
dich de giu cho cac giao dich duqc ton t<,li trong thdi d<,ii ngay nay khi rna cac ho<,lt
d9ng kinh te hau het deu duqc tht;tc hi~n bang di~n tu. Tuy nhien co m9t so hqp
dong duqc chi dinh giao dich di~n tu va nhung giao dich cling m9t hlc v&i san
giao dich. Nhieu san giao dich, rat thanh cong nhu EUREX (ban dau duqc thanh
l~p nhu m9t san giao sau Due - Thl,ly Si) va NYSE - Euronext (la t~p hqp cua cac
1.
Chung ta n6i "c6 the" boi vl neu trai phieu duqc phong ngua rui ro toi hai lan Ia thay doi
kh6ng on djnh nhll hqp dong giao sau, mqt hqp dong se Ia mqt con so chfnh xac. Chllong
11 giai thfch r6 han ve dieu nay.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 353
san giao djch nam (j nhieu quoc gia), co giao djch di~n tu d(>c quyen va thai gian
giao djch thuang dai han thai gian lam vi~c binh thuang.
Dieu khoan giao himg
HQ'p dong cfmg phai x:k djnh ngay ho~c cac ngay giao hang C\1 the, quy trinh giao
nh~n hang va m(>t t~p hQ'p cac thang dao h~n. Trong tniang hQ'p cac hang hoa
mang tinh thai Vl;l, san giao djch thuang xay dl,ing cac thang den h~n tuang ling
v&i cac thang thu ho~ch. Doi v&i nhung hang hoa khong mang tinh thai V\1 nhti
cac hQ'p dong giao sau tai chinh thuang dao h~n vao thang 3, 6, 9 va 12. Tuy nhien
cling co m(>t vai ngo~i 1~.
San giao djch cling quyet djnh ngay dao h~n la bao lau trong ttiang lai. Doi v&i
m(>t vai hQ'p dong thai kY dao h~n keo dai chi m(>t ho~c hai nam trong khi hQ'p
dong giao sau Eurodollar keo dai khoang 10 nam.
Khi thang dao h~n da dtiQ'c xac djnh, san giao djch xac djnh ngay giao djch cuoi
cling. Ngay nay c6 the la bat eli ngay nao trong thang, nhting thuang la vao ngay
thli Sau thli ba trong thang va ngay lam vi~c tru&c ngay lam vi~c cuoi cling trong
thang. Ngay giao nh~n hang dau tien cling dliQ'c xac djnh. Hau het cac hQ'p dong
cho phep giao hang bat k}r ngay nao trong thang VaO m(>t ngay Cl,l the. Thtiang ngay
giao hang thich hQ'p dau tien la ngay kinh doanh dau tien trong thang nhung doi
v&i nhung hQ'p dong C\1 the thi co the ch9n nhung ngay khac thich hQ'p han. Trong
truang hQ'p hQ'p dong giao sau chi so gia co phieu va cac hQ'p dong thanh toan tien
~~~~~~~~~~~~~~~~~
djch cuoi cling.
Doi v&i hQ'p dong khong thanh toan tien m~t, tien trinh giao nh~n hang phai
dtiQ'c xac djnh C\1 the. Hang hoa giao nh~n ngay phai duQ'c chuyen den nhung dja
diem thich hQ'p. Vi~c dieu chinh gia vao ngay giao hang se duQ'c tien hanh khi
hang h6a giao nh~n co cap d(> thap han so v&i cap d(> th6a thu~n trong hQ'p dong.
Chung ta se noi nhieu han ve tien trinh giao nh~n hang trong phan sau.
Cac gi~i h'n gia va cliem ditng giao dlch
Trong suot qua trinh giao djch gia ca lien tvc thay doi, nhung nhieu hQ'p dong c6
gi&i h~n doi v&i mlic bien d(>ng gia toi da hang ngay. Neu gia m(>t hQ'p dong dl;lng
gia tran, thj trtiang dtiQ'C gQi la gioi h.,n tren. Neu gia ch~m gia san thj trtiang
dtiQ'C gQi Ia gioi h.,n duoi. Thong thuang cac giao djch nao'a tren ho~c (j du&i gi&i
h~n gia, thi khong duqc phep thtjc hi~n giao djch. M(>t vai hQ'p dong chi gi&i h~n
trong vai phut mCJ cua; m(>t vai hQ'p dong khac co cac mlic gi&i h~n c6 the keo dai
ra theo quy djnh.
Trong cac mlic gi&i h~n gia, m(>t vai hQ'p dong giao sau, d~c bi~t la doi v&i
hQ'p dong giao sau chi so chling khoan, co them diem dung giao djch (built-in
trading halts) doi khi duQ'c g9i la cac m.,ch ttj dqng ngat (circuit breakers). Khi
gia eel bien d(>ng nhanh, giao djch CO the ngung l~i trong cac thai k}r da dliQ'C xac
djnh tru&c. Cac diem ngiing nay co the xay ra cling v&i cac diem ngiing tuang tl,i
tren thj trtiang giao ngay. Vi~c ngiing giao djch nhti v~y dtiQ'c quy djnh ke tii sau
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
354 PHAN II KY HAN, GIAO SAU VA HOAN 061
CUQC khung hoang tren thi tniong tai chinh VaO nam 1987 do CO nhfing quan ng~i
ding cac thi tniong bien d(>ng m~nh can phai c6 m(>t thoi gian de lam diu l~i. Hi~n
nay van con c6 nhfing tranh lu~n ve cac diem ngung giao dich c6 thljc slj hi~u qua
hay khong, nhling cho du nhli the nao di chang nfia thi chung van con dti<JC SU
d1,mg tren thi trliong giao sau.
Nhftng tn1ch nhi'm khac cua san giao dich
San giao dich cling quy dinh Cl,l the ding cac thanh vien phai dap ling cac yeu cau
toi thieu ve m~t tai chinh. Doi voi m(>t vai h<;tp dong, san giao dich c6 the xay dt.;ing
gioi h~n vi the giong nhu cac thi truong quyen chQn, ch~ng h~n nhu h~n che so
h<;tp dong rna m(>t nha giao dich ca nhan c6 the nam gifi. San giao dich thiet l~p
cac dieu lu~t quan ly cac ho~t d(>ng tren san giao dich va duy tri m(>t b(> ph~ quan
sat giao dich de xac dinh xem li~u c6 ai dang co gang thao tung thi truong hay
khong. Trong m(>t vai truong h<;tp d~c bi~t, san giao dich c6 the quyet dinh dinh
chi giao dich neu cac slj ki~n khong binh thuong xay ra 1•
Cac san giao dich phai sinh
Giao dich giao sau dien ra tren nhieu san giao dich phcii sinh tren khap the
gi&i. Do tinh chat cua giao dich toan cau, d~c bi~t Ia khi du<;tc tlj d(>ng h6a hoan
toan, nen day chinh Ia dieu ki~n thu~n ti~n de lien ket cac san giao dich l~i voi
nhau. Vi dv San Giao Dich Chicago (CME) va San Giao Dich Tien T~ Quoc Te
Singapore (SIMEX) du<;tc lien ket ch~t che den d(> rna nha giao dich rna m(>t vi the
Eurodollars tren m(>t san giao dich nay c6 the dong vi the l~i tren m(>t san giao
dich khac. Chinh do slj lien ket gifia cac san giao dich a khap nai tren the gioi da
ngay cang lam tang them tinh pho bien cua thi trliong nay.
Nhu da de c~p tren day, xu huang giao dich giao sau tren toan the gioi Ia su
d1,mg h~ thong giao dich di~n tu. May chu du<;tc d~t trong phong giao dich cua cac
dinh che va cac nha dau tli ca nhan. Cac may chu nay cho phep cac nha giao dich
dua ra gia mua, tra gia va tht.;ic hi~n giao dich bang each di chuyen con chu(>t cua
may tinh tren gia mua va tra gia tt.;i d(>ng. CME bat dau qua trinh voi m(>t h~ thong
gQi Ia GLOBEX. H~ thong nay bao gom vi~c tiep c~n voi giao dich khong chi trong
cac hgp dong t~i san rna con trong cac h<Jp dong cua cac san giao dich khac. M(>t
vai san giao dich cua My va nlioc ngoai da trien khai cac h~ thong tlj d(>ng rieng
va m(>t vai san giao dich dang h<;tp nhat cac h~ thong cua hQ l~i voi nhau ho~c lien
doanh voi nhau de h<;tp nhat h~ thong cua hQ.
Theo so li~u tren t~p chi Futures Industry phat hanh thang Ba/thang Tu nam
2011, c6 khoang 3.7 tY h<;tp dong quyen chQn va giao sau du<;tc giao dich t~i san
giao dtch Han Quoc trong nam 2010, san giao dich phcii sinh tren the gioi. CBOT
c6 khoi lu<;tng giao dich quyen chQn va k}r h~n gan 3.1 ry h<;tp dong, va EUREX
giao dich 2.6 tY h<;tp dong. Futures Industry uac tinh so lu<;~ng h<;tp dong giao sau
1.
L~nh cam v~n nam 1980 chong l~i lien bang X6 viet va nam 1987 th[ tntong chung khoan
khung hoang Ia hai trvong hqp nhv the.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 355
giao dich tren the gioi nam 2010 la 11.2 tY hqp dong trong d6 43% til khu vvc
chau A - Thai Binh Duong, 13% so luqng giao dich nay la til Bac My.
13 CAC NHA CiiAO DICH CiiAO SAU
Thanh vien ciia san giao dich la cac nha dau tu ca nhan, hQ tn,1c tiep den san
giao dich ho~c bang h~ thong di~n tu, ho~c ngoi (j may chii va giao dich cac hqp
dong giao sau. C6 m9t so each thuc de xac djnh d~c diem ciia cac nha giao dich
giao sau.
Phan lo~i cac nha giao dlch giao sau
!at ca cac nha giao djch tren san giao dich giao sau ho~c la nhung nguC1i moi gioi
hoa hong ho~c la thuang gia hoa hong.
Nhung nguC1i moi gioi hoa hong tien hanh thl,ic hi~n cac giao dich cho nguC1i
khac. M9t nguC1i moi gioi hoa hong c6 the la m9t doanh nhan d<)c l~p, hQ tht;ic
hi~n giao dich cho cac ca nhan ho~c cac dinh che tai chinh ho~c la d~i di~n cho
m<)t cong ty moi gioi. Trong cong nghi~p giao sau, cac cong ty moi gioi nay duqc
gQi la cac cong ty hoa hong giao sau (FCMs). NguC1i moi gioi hoa hong tht,tc hi~n
giao dich cho khach hang ciia FCM. Nhung nguC1i moi gioi hoa hong kiem tien tu
tien hoa hong cho moi giao dich.
Cac thuong gia hoa hong (locals) la cac ca nhan tht,tc hi~n kinh doanh cho
chinh hQ. HQ giao dich til tai khoan ciia rieng hQ. Nhung nguC1i nay co gang kiem
1C1i bang vi~c mua cac hqp dong voi gia cho san va ban chung voi gia cao han. Giao
dich ciia hQ cung cap tinh thanh khoan cho c9ng dong. Thuang gia hoa hong chap
nh~n riii ro va huang lqi til ky nang giao dich giao sau. C6 the n6i rang thuang
gia hoa hong d~i di~n cho hinh thuc thuan tuy ciia chii nghia tu ban va nha doanh
nghi~p.
B&i vi m9t nha giao dich giao sau c6 the la m9t thuang gia hoa hong ho~c la
m9t FCM, nen doi khi xay ra xung d9t giua long trung thanh ciia nha giao djch
voi chinh hQ va quyen lqi ciia khach hang. Vi d1,1 m<)t vai nha giao dich tham gia
vao mqt giao djch kep, trong d6 hQ giao dich cho chinh hQ va ciing giao dich nhu
m<)t nguC1i moi gioi cho nguC1i khac. Giao dich kep gan day la van de gay nhieu
tranh lu~n. De minh hQa mau thuan c6 the xay ra nhu the nao, gia su m9t nha
giao dich nam gill m9t t~p hqp cac l~nh bao gom m9t l~nh lon cho m9t khach
hang. Chung ta biet rang gia ca c6 the bien d<)ng dang ke khi khach hang d~t l~nh,
nha giao dich tht,tc hi~n mua cho hQ truoc khi d~t l~nh mua cho khach hang.
Ngoai ra cac nha moi gioi con c6 the thu lqi thong qua giao dich kep, d6 la giao
dich bang chinh chi phi til khach hang ciia minh. Tuy nhien de lam duqc nhu the,
nha giao djch phai hanh d<)ng phi d~o due. San giao djch cho rang vi~c l~m d1,1ng
giao dich kep la hi~n tu<;1ng rat hiem. Han nua, hQ kh~ng dinh rang giao dich kep
t~o tinh thanh khoan cho thi truC1ng. Hi~n nay cac san giao djch da ban hanh m9t
so quy djnh h~n che doi voi cac giao dich kep.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
356 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 861
Phan lo~i theo chien ht~c giao djch
Cac nha giao djch giao sau c6 the duqc phan lo;.li dtja vao chien luqc rna hQ su
dt,mg.
Trang Chuang 1 chung ta da n6i qua ve phong ngua rui ra. MQt nha phong
ngiia rili ro (hedger) nam gill m9t vi the tren thj truang giao ngay. Dieu nay c6
the lien quan den vi~c hQ sCi huu m9t hang h6a hoijc c6 the Ia cac ke hO;.lCh ca
nhan hoijc cam ket mua giao sau hay la ban hang h6a. Thtjc hi~n m9t hqp dong
giao sau doi nghich v6'i vi the tren thi truang giao ngay se lam ghim rui ro. Vi d\1
neu b;.ln nam gill ffiQt danh ffi\IC cac CO phan, b;.ln CO the phong ngua gia tri CUa
danh m\}c bang each ban m9t hqp dong giao sau chi so chung khoan. Neu gia co
phan giam, danh ffi\}C Se mat gia trj, nhung gia cua h<;1p dong giao sau cling CO kha
nang giam. B&i vi b;.ln dang ban hqp dong giao sau, b;.ln c6 the mua l;.li n6 v6'i gia
thap han, nhu v~y se t;.lo ra duqc m{>t khoan lqi nhu~n. Khoan thu duqc tit vt the
giao sau it nhat cling bu dap duqc ffiQt phan cho khoan lo tren danh ffi\IC dau tti.
Phong ngua rui ro Ia m{>t ho;.lt d{>ng quan trQng tren bat ky thi truang giao
sau hoijc thj truang cac c6ng C\1 phai sinh nao. Phan nay chi cho thay m{>t cai
nhin thoang qua ve phong ngua. Chuang 11 se danh nhieu thai gian t~p trung va
phong ngua rui ra.
Cac nha da'u co (speculators) kiem lai tit vi~c co gang doan chieu hu6'ng cua
thi truang. Cac nha dau ca bao gom cac thuang gia hoa hong va hang ngan cac
dinh che tai chinh va ca nhan tren san giao dich. HQ dong vai tro quan trQng tren
thj truang qua tien trinh cung cap tinh thanh khoan lam cho qua trinh phong
ngua rui ra c6 the thtjc hi~n duqc. Dau case duqc thao lu~n ky trang Chuang 11.
Nhfing nglioi tim chenh l~ch gia (Spreaders) su d\lng chenh l~ch gia mua
ban de dau ca v6'i rui ro thap. Giang nhu chenh l~ch gia mua ban quyen chQn,
chenh l~ch trang gia giao sau lien quan den m9t vi the mua m<}t hqp dong va ban
m{>t hqp dong khac. Chenh l~ch c6 the Ia trang m{>t mijt hang hoijc Ia gilla cac
mijt hang v6'i nhau. Chenh l~ch gia mua ban trong m{>t mijt hang giong nhu chenh
l~ch thai gian trong m{>t quyen chQn. Cac spreader mua m9t hqp dong v6'i thang
dao h;.ln nay va ban hqp dong v6'i thang dao h;.ln khac. Chenh l~ch gia mua ban
giua cac mijt hang (khong duqc su dl,1ng trang quyen chQn) bao gom m<}t vi the
mua m9t hqp dong giao sau hang h6a nay va m9t vi the ban m9t hqp dong giao
sau hang h6a khac. Trang m{>t vai truang hqp, hai hang h6a nay c6 the giao dich
tren hai san giao djch khac nhau. Ly do ca ban dang sau lo;.li chenh l~ch nay Ia do
cac spreader da CO nhung k}r VQng Ve chenh l~ch trang cac ffiUC gia cua hai h<;1p
dong giao sau. Khi gia bien d{>ng vuqt ra khoi vimg chenh l~ch, cac nha giao djch
thu duqc chenh l~ch gia mua ban gilla cac m~t hang.
Chenh l~ch gia mua ban cua hqp dong giao sau ho;.lt d<}ng giong nhu quyen
chQn trong d6 vi the mua trang m9t hqp dong nay duqc bu tru bang m<}t vt the
ban trang m9t hqp dong khac. Khong c6 m9t khac bi~t thtjc slj giua lo;.li chenh
l~ch nay va phong ngua rui ra. Vi d\1 m9t hqp dong giao sau tren trai phieu kho
b;.lc, thang hi~n nay Ia thang 10, va thai gian dao h;.ln cua hqp dong giao sau Ia
thang 12, thang 3 va thang 6. M{>t nha phong ngua rui ra thi nam gill trai phieu va
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG
8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 357
ban hQ'p dong thang 12. M(>t nha kinh doanh chenh l~ch nam gifi m(>t hQ'p dong
thang 12 va ban m(>t hQ'p dong thang 3. Moi nguO'i nam gill m(>t vj the mua giao
ngay ho~c m(>t vi the mua m(>t hQ'p dong giao sau sap den va m(>t vi the ban m(>t
h<;tp dong giao sau tri hoan. Moi nguO'i co gang kiem lO'i trong m(>t vi the trong khi
k}r vQng m9t khoan lo cho nguO'i khac. Khong ai biet duQ'c vi the nao se mang l<,J.i
l<;ti nhu~n va vj the nao se gia tang khoan lo.
Cac nha kinh doanh chenh l~ch (Arbitrageurs) kiem lO'i tit chenh l~ch trong
gia ca cua eac vj the giao ngay va giao sau bien d(>ng ngu<;tc chieu nhau. M(>t lo<,J.i
kinh doanh chenh l~ch tliong ttj rna chung ta da thao lu~n trong chuong quyen
chQn la tht.tc hi~n sv dao ngu<;tc de t~n dt.mg lQ'i the ciia gia quyen chQn khong
tuong thich vai ngang gia quyen chQn mua - quyen chQn ban. Trong thj truO'ng
giao sau, c6 nhfing moi quan h~ ve phuong di~n ly thuyet rna chung ta se nghien
cuu trong Chuong 9 va 10. Khi gia l~ch khoi eac dtj doan ly thuyet nay, cac nha
kinh doanh chenh l~ch tham gia thj trucmg va thtjc hi~n eac giao djch va do d6
day gia trb ve muc can bang. Bbi vi kinh doanh chenh l~ch la khong mang l<,J.i rui
ro, nen chung giong vai tien trinh phong ngua rui ro va tim chenh l~ch gia mua
ban (spreading). M(>t each xac djnh eac giao djch kinh doanh chenh l~ch gia c6
the du<;tc thiet ke de rna n6 khong yeu cau vi~c dau tu va n6 khong chua rui ro.
M(>t each de dang de nha nhfing dieu nay la n6i rang ho<,J.t d(>ng kinh doanh chenh
l~ch gia theo 2 nguyen tac: (1) khong tiep nh~n rui ro va (2) dung tieu xai tien.
Tuy nhien trong m(>t vai truO'ng hQ'p, rat kh6 khan de rna xac djnh chung ta nen
theo duoi chien h.t<;tc kinh doanh chenh l~ch gia, phong ngua rui ro hay di tim sv
chenh l~ch.
Phan lo~i theo kieu giao dich
Cac nha giao djch giao sau c6 the cling dt:iQ'C phfm lo<,J.i theo kieu giao djch rna hQ
tht.tc hi~n. C6 ba kieu giao djch: dau co, giao djch hang ngay va giao djch vi the.
Cac nha dau cd nho ze (scalpers) co gang kiem lO'i tit nhfing thay doi nh6 trong
gia h<;tp dong. Cac nha dau co it khi nam giu eac vj the cua hQ nhieu hon m(>t vai
phlit. HQ giao djch bang vi~c su dt.mg ky nang cua minh ve cam nh~n huang ngan
h<,J.n cua thj truC1ng de mua vao va ban ra. HQ luon xem xet m(>t each can th~n vai
eac dong von d~t l~nh lan va theo doi ky eac xu huang dong ngan h<,J.n. Bbi vi hQ
ho<,J.t d(>ng vai chi phi giao djch eve thap, nen hQ c6 the kiem lO'i tit eac bien d(>ng
nh6 trong gia h<;tp dong. Nhu v~y c6 the gQi nhfing nguO'i thvc hi~n giao djch de
tim l<;ti nhu~n vai solu<;tng moi Ian tuy it nhung nhieu lan m9t each nhanh chong
la nha dau co nhole.
Cac nha giao djch trong ngay (Day traders) nam gill eac vi the khong lau hon
vong dO'i cua ngay giao djch. Giang nhu cac nha dau co nhole, hQ co gang kiem lO'i tit
eac bien d(>ng cua thj truO'ng ngan h<,lfl. Tuy nhien, hQ nam gill vi the cua hQ lau hon
cac nha dau co nh6 Ie nhung hQ khong chap nh~ riii ro phat sinh tit nhfing thong
tin bat l<;ti CO the Xay fa qua dem hO~C VaO CUOi tuan. 1
1.
Ngay giao djch trong nqi dung nay dLJc;1c xac djnh din dLJc;1c ph~m bi~t voi khoi ILJc;mg giao
djch chung khoan va phai sinh tren Internet
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
358 PHAN II KY HAN, GIAO SAU VA HOAN 861
Cac nha giao djch vj thl (position trades) nam gill de giao dich c6 de Icy h~n
dai hon so v&i de nha dau co nho le va de nha giao dich trong ngay. Cac nha
giao dich vi the tin ding hQ c6 the kiem lai bang vi~c cha dqi cac bien .d9ng l&n
cua thi trubng. Bien dc)ng nay c6 the xay ra trong m9t vai tuan ho~c c6 the khong
bao gia xay ra.
C<ic nha dau co nhole, nha giao dich trong ngay va nha giao dich vi the khong lo~i
tru
nhau. Mc)t nha dau co (speculator) c6 the t~ d\Ulg bat Icy ley thu~t nao trong
de ley thu~t tren ho~c tat ca cac ley thu~t nay trong de giao djch cua minh.
Ngoai nhung nguC1i giao dich tren san con c6 nhieu d nhan giao dich ngoai
san va thue m9t vai ky thu~t tuong tt,t.
Ian
Cac nha giao djch giao sau ngoili san
Nhung nguai tham gia tren thi trubng giao sau cfmg bao gom hang ngan d nhan
va dinh che tai chinh. Cac dinh che tai chinh bao gom de ngan hang va de trung
gian tai chinh, de ngan hang dau tu, quy ho tuong, quy huu bong va cac cong ty
khac. Ngoai ra, ngay cang c6 nhieu nong dan va m9t so luqng l&n d nhan giao
dich de hqp dong giao sau thong qua Internet nen da lam gia tang st;t truy c~p va
giam duqc chi phi giao dich.
Ngoai nhung nguai tham gia trt;tc tiep giao dich, Lu~t cua My con cong nh~n va
cho phep m9t so doi tuc;1ng khac tham gia. Mt)t nha moi gioi dan dat (introducing
broker- IB) la ngubi nh~n l~nh tu khach hang la cong chung de giao dich hqp dong
giao sau. Cac IB khong tht;tc hi~n l~nh cho chinh hQ cling khong cho de cong ty cua
hQ, dung ra la hQ Icy hqp dong ph1,1 v&i de FCM de lam dieu d6. IB va FCM cung
chia nhau an hoa hong.
Nha tu van giao djch hang boa (CTA) la m9t ca nhan ho~c cong ty phan tich
thi truang giao sau va l~p de bao do, dua ra lai khuyen, gi&i thi~u mua va ban
hqp dong. Cac CTA kiem duqc phi hoa hong cho de dich V1,1 cua hQ nhung khong
nhat thiet giao dich cho chfnh hQ.
Quy kinh doanh giao sau (Commodity pool operator- CPO) la m9t d nhan
ho~c cong ty nh~n tien tit cong chung va su dl,mg cac khoan tien nay de giao djch
de hqp dong giao sau. CPO kiem lai bang each nh~n tien tren cy 1~ phan tram
tren tai sfm cua quy va doi khi thong·qua hoa hong doanh thu. Da so de CPO chu
yeu la nhung nha kinh doanh cua quy giao sau. Tuy nhien, cling c6 m9t vai hi~p
h9i hang h6a ho~t d9ng rieng bi~t va khong muon m6' r9ng ra trong cong chung.
Thanh vien hi~p ht)i (Associated person - AP) la m9t d nhan c6 lien ket v&i
bat ky de d nhan ho~c djnh che neu tren ho~c cong ty khac c6 tham gia kinh
doanh giao sau. AP bao gom de giam doc, h9i vien, de nhan vien va nhung
ngubi lam cong nhung khong phai la nhan vien van phong.
Cac nha giao djch th! tntong ky h'n
Thi trubng ky h~n luon bi cac dinh che Ian khong lo, nhu la de ngan hang va de
cong ty chi phoi m~nh me. M9t nha giao dich tren thi trubng ky h~n dien hinh
rna chung ta c6 the hinh dung duqc la m9t d nhan ngoi t~i ban giay v&i di~n tho~i
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG
8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 359
va m<)t may chu. Nha giao djch su dt,mg may tinh ho~c di~n tho~i de phat hi~n ra
gia hi~n hfmh tren thi tnibng, sau d6 nha giao djch c6 the dong ygia nay v&i m9t
nha giao djch ho~c la m9t cong ty khac. Nha giao djch c6 the d~i di~n cho cong ty
rieng cua minh ho~c c6 the thtjc hi~n giao dich cho m9t khach hang nao d6. Cac
giao djch nay c6 the la m<)t giao dich de phong ngua rui ro, giao djch tim chenh
l~ch gia mua ban, ho~c la kinh doanh chenh l~ch. Thtjc ra, c6 t&i hang ngan nha
giao djch ngoai san rna ho~t d<)ng kinh doanh chenh l~ch cua hQ dong vai tro
quyet djnh de lam cho thi tnibng tra thanh m<)t thi tnibng hi~u qua.
C6 m9t so quan ni~m sai lam khi cho ding thi tnidng ky h~n va thi tnibng giao
sau khong c6 moi lien ket gi v&i nhau. R6 rang la hqp dong ky h~n va hqp dong
giao sau c6 nhfing d~c trling rieng bi~t rna gifia chung khong the danh doi duqc
v&i nhau. Nhung nhin chung, m<)t nha giao djch c6 the rna hqp dong k)r h~n va
ngay l~p tuc sau d6 rna tiep m9t hqp dong giao sau de phong ngua rui ro tren thi
tnidng ky h~n. Trong thtjc te, cac nha giao dich con c6 the ket hqp cac vi the nay
v&i m<)t quyen chQn hay la m<)t hoan doi. T~i sao m9t nha giao djch c6 the thtjc
hi~n duqc cac chien luqc nay? D6 se la m<)t chu de rna chung ta tiep t\lC thao lu~n
khi nghien cuu ve phong ngua rui ro, nghien cuu ve moi quan h~ gifia cac muc gia
tren cac thi trlidng nay, va nghien cuu ve quan tri rui ro.
l3 CO CHE CUA GIAO DICH GIAO SAU
Tru&c khi d~t m9t l~nh de giao djch cac hqp dong giao sau, m9t ca nhan phai rna
m<)t tai khoan v&i ngubi moi gi&i. Bai vi rui ro cua giao djch giao sau la kha cao
nen ca nhan phai d~t CQC toi thieu, it nhat la $5,000 Vel dong ychap nh~n cac rui
ro co the xay ra.
D~t l~nh
Nhfing ngubi giao djch co the d~t m<)t so cac lo~i l~nh. Vi~c d~t cac lo~i l~nh nay,
ve ban chat, giong nhli cac l~nh trong quyen chQn rna chung ta da thao lu~n trong
Chuang 2. Cac l~nh ngung, cac l~nh h~n che, l~nh co hi~u ltjc den khi bi huy va
l~nh trong ngay.
Trong h~ thong giao dich t~i san, khi m<)t nha dau tli d~t l~nh, ngubi rrioi gi&i
gQi di~n cho b9 ph~n giao djch cua cong ty t~i san giao djch va chuyen l~nh den
ngubi moi gi&i t~i san giao djch cua cong ty. Nglidi moi gi&i t~i san den tr~m giao
djch, cac hqp dong dang giao djch hi~n dang dien ra t~i pit. Ngubi moi gi&i ho~c
la dua tay ra cac ky hi~u ho~c la su d\lng lbi n6i de d~t mua va tra gia. Qua trinh
nay gQi la dau gia cong khai (open outcry). Cuoi cung, khi cac l~nh da duqc thu
th~p day du, thong tin duqc chuyen tai tra ve van phong cua ngubi moi gi&i. T~i
d6, nglidi moi gi&i se gQi di~n cho khach hang de xac nh~n giao dich.
Qua trinh d~t va thtjc hi~n l~nh thong qua h~ thong dau gia cong khai la m<)t
h~ thong mang tinh truyen thong da ton t~i han 140 nam nay. Tuy nhien, h~ thong
nay trong tuang lai co the tra thanh "do co: Hau het cac san giao dich giao sau
tren the gi&i da tlj d<)ng hoa v&i cac l~nh d~t mua, tra gia va toan b9 giao djch
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
360 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 861
duqc thl;ic hi~n thong qua may tinh, chu khong phai thl;ic hi~n tren san. Th~m chi
m<}t vai h~ thong cung da noi ket duqc ca ngubi ban va ngubi mua. H~ thong giao
dich tl;i dong dan dan duqc uu thich (j My, nhung co dieu cac giao dich tren dubng
pit van con lau m&i co the bi tri~t tieu.
Vai tro cua cong ty thanh toan bu trlt
Den mk xich nay trong qua trinh xu ly giao dich, cong ty thanh toan bu tri:i dung
giUa. Hau het cac san ho<;1t d<}ng duqc sa huu bai cac cong ty thanh toan bu tri:i.
Cong ty thanh toan bu tri:i tren thi trubng giao sau ho<;1t d9ng giong nhu tren th!
trudng quyen ch<;>n, do do nhung ho<;lt d<}ng co bfm cua no se quen thu<}c v&i cac
b<;1n nhu trong Chuang 2.
Khai ni~m cong ty thanh toan bu tri:i nhu m9t trung gian va m9t nha bao lanh
cho m<;>i giao dich da gan nhu ra dbi cung v&i ban than thi trubng giao sau. Cong
ty thanh toan bu tri:i dau tien duqc thanh l~p vao nam 1925 t<;1i CBOT. Cong ty
thanh to an bu tri:i la m9t cong ty d9c l~p, chi ph1.;1c vv cho san giao dich phai sinh
va co dong cua nola cac cong ty thanh to an thanh vi en. Bang each hqp nhat nhieu
san giao djch phai sinh, bay gid cac cong ty thanh toan bu tru duqc cung cap bai
cac san phai sinh. Vi d1.;1 trong nam 2011, t~p doan CME dieu hanh m9t cong ty
thanh toan bu tru duqc biet v&i ten la CME Clearing. Cung trong nam 2011, LCH.
Clearnet la m9t cong ty d<}c l~p thanh toan bu tri:i quoc te phl.;lC vv nhieu san phai
sinh cung cung cap sl;i ho trq cho cac san pham phai sinh OTC. Moi cong ty duy
tri m9t so du tai khoan v&i cong ty thanh toan bu tri:i va phai dap ung nhung dieu
ki~n nhat dinh ve m~t tai chinh.
Doi v&i moi giao d!ch, co hai doi tac tham gia, ngubi mua duqc g<;>i la a vj the
mua va ngubi ban duqc g<;>i la a vj the ban. Neu khong co sl;i hi~n di~n cua cong
ty thanh toan bu tri:i trong cac giao dtch cua hai ben, moi ben phai co tnich nhi~m
v&i phia ben kia. Neu m9t ben pha san thi quyen cua ben con l<;1i khong con co gia
tr! nua. Chinh vi the, cong ty thanh toan bu tri:i dong vai tro lam trung gian cho
moi giao dich. Cong ty bao dam cho ngubi mua la ngubi bari se thvc hi~n nghia
vv cua hQ va bao dam v&i ngubi ban ding ngubi mua cung se thl;ic hi~n nghia vv
cua minh. Nhu da trinh bay, cong ty thanh toan bu tri:i chi theo doi cac cong ty
thanh vien, den luqt minh cac cong ty thanh toan theo doi cac vi the mua va vi
the ban cua cac nha giao dich ca nhan va cac cong ty. Tat ca cac ben trong cac giao
dich giao sau phai co m9t tai khm\n v&i cong ty thanh toan ho~c v&i m9t c6ng ty
rna c6ng ty do co m9t tai khoan v&i c6ng ty thanh toan.
Hinh 8.2 minh h<;>a dong tien va thong tin khi m9t giao dich giao sau da hoan
thanh va da thanh toan. Chung ta hay minh h<;>a c6ng ty thanh toan bu tri:i ho<;1t
d<}ng nhu the nao bang each gia su b<;ln ban m9t hqp dong giao sau trai phieu kho
b<;1c v&i gia 97 27/32 ho~c la $97,843.75. B<;1n phai lien l<;1c v&i ngubi m6i gi&i cua
b<;1n, ngubi nay ho~c Ia m9t c6ng ty m6i gi&i hoa hong FCM ho~c la b<;1n ky hqp
dong v&i m9t FCM. Ngubi m6i gi&i hoa hong tien hanh tim m9t ngubi mua giao
sau trai phieu kho b<;1c tren san giao dtch CBOT. Ngubi mua co the la m9t thuong
gia hoa hong ho~c la ngudi moi gi&i an hoa hong d<;li di~n cho m9t khach hang
nao do hi~n kh6ng co m~t tren san.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 361
HlNH 8.4 M6 ta mc?t giao djch tren san giao sau
(1a)(1 b) Ng116i mua vll ngl16i ban y!iu diu die nhll mOl gi6i clla hQ qulin IY glao dlch giao sau.
·
(2a)(2b) Nha miii giai rua ngl16i mua va ngl16i ban yAu CAu ciing ty miii giai hoa hllng lllm thti tve phap IY cho giao djch.
(3) Cae ciing ty miii giOi hoa h6ng gl)p nhau Iran sim giao djch giao sau va dt!ng yv~ mOt mlic gia nllo d6.
·
·
(4) Thong tin v~ glao djch duqe bBo dlo cho ciing ty thanh loan bU !nl.
(5a)(5b) Cae ciing ty mol giai hoa hllng bBo mlic giB da dU'Q'e ch~p nh$n cho die nhB miii giCri rua ngtroi mua vll ngll'6i ban.
(6a)(6b) Cae nha miii gi6i rua ngll'6i mua, ngl16i bBn bBo mllc gia da dU'Q'C ch~p nh~n cho ngooi mua va ngl16i ban.
(7a)(7b) Ngl16i mua vtl ngl16i biln dl)l CQC tiAn cho die nha miii giOi rua hQ.
(Ba)(Bb) Cae nhll mOl gi6i clla ngl16i mua, ngl16i btm d~l CQC ~n kY quy cho die ciing ty thanh loan thanh vien.
(9a)(9b) cae ciing ty thanh toiln thanh vien d~t CQC ti~n kY quy cho ciing ty thanh loan bU tril
ca hai) co th~ hi m9t nha giao dich tren san, trong truCing
h<;tp do khong can thOng qua moi giai ho~c nha moi giai hubng hoa hong.
Lou y: NguCii mua ho~c nguCii ban (ho~c
Cong ty moi gi&i thanh toan tien hanh cac giao dich cua minh thong qua s~m
giao sau ABC, day chinh la m<)t cong ty th~mh vien cua Cong Ty Thanh Toan
Thuong M:;ti Chicago (TCC). FCM cua nguC1i mua thanh toan thong qua cong ty
thuong m:;ti ACME, m<)t cong ty thanh toan cling la thanh vien cua TCC. Muc
ky quy bat bu<)c tren cac h<;1p dong nay thuC1ng khac nhau, chung ta se gia dinh la
$2,500. B:;tn d~t CQC so tien nay voi ABC. ABC gop chung cac giao dich cua tat ca
cac khach hang CUa minh l:;ti va d~t CQC SO tien bat bUQC trong tai khoan CUa minh
v&i TCC. NguC1i mua d~t cQc m<)t khoan tuong tlj v&i ACME, ACME cling d~t cQc
tong so tien, dtja tren cac vi the rna cua khach hang, v&i TCC.
TCC bao dam thanh qua cua b:;tn va cua nglioi mua. Nhu v~y, khong ai trong cic
b:;tn phru lo lang ve vi~c li~u ben kia se co the gay ra ton h~ cho mlnh hay khong.
BOTCC se theo d6i thanh toan cua cac cong ty thanh toan - ABC va ACME - va den
lu<;1t cac cong ty nay se theo d6i thanh toan cua b:;tn va ng11C1i mua.
Cac b:;tn nen nh& ding, do thi truC1ng Icy h:;tn Ia m<)t thi truC1ng OTC nen cac
doi tac se lien l:;tc trljc tiep v&i nhau. Hi~n nay khong co cong ty thanh toan bu trii
debao dam cho moi ben ding ben kia co thtjc hi~n nghia V\1 cua minh hay khong.
Hi~n nay cac chuyen gia da co nhung ke ho:;tch trien khai m<)t d:;tng cong ty thanh
toan bu trii cho cac giao dich tren thi truC1ng OTC.
Thanh toan hang ngay
Cong ty thanh toan bu trii su d1,mg cac hinh thuc ky quy va thanh toan hang ngay
tren tai khoan de duy trl ho:;tt d<)ng cua minh. Moi h<;1p dong deu co ca hai lo:;ti ky
quy; kj quy ban dau la SO tien phru d~t CQC vao ngay bat dau giao dich va kj quy
duy tri Ia so tien rna moi ben phai gop them vao de duy tri cho so tien ky quy luon
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
362 PHAN II KY HAN, GIAO SAU VA HOAN E>61
LIEN KET
Lam the nao cong ty thanh toan bu tru giam rui ro tin dyng
Gia sll c6. 4 ben tham gia thi tnJC1ng giao
sau: cac nha dau tu A, B, c va D. Nha dau tu
A nq nha dau tuB 100$, B nq c SO$, c nq D
40$va D nq A 30$, duqc minh hQa boi hlnh
ben duoi.
$100
$40
Neu A khong tra duqc nq cho B. Tuy
nhien B rat can khoan nq1 00$ tU A, do d6
bu<;>c Bkhong tra duqc nq cho c. Giong nhu
the C can SO$ tu B va cCmg khong tra duqc
nq cho D, do d6 D cCmg khong tra duqc cho
A. Chuoi khong tra duqc nq nay c6 quy mo
lon hdn nhieu tren toan b<? thi truang duqc
gQi Ia rui ro h~ thong.
Cong ty thanh toan bu tru c6 th~ giam
m<;>t each hCJu hi~u rui ro nay. Chung ta
cung nhau tlm hi~u m<;>t cong ty thanh toan
bu tru qua buc tranh nay. Cong ty thanh
toan bu tru, cal duqc gQi Ia CLH, thh~t l~p
tat ca cac dong tien nqla cac khoan phai tra
toi cong ty thanh toan bu tru va tat ca cac
dong tien se den tu cac cong ty thanh toan
bu tru, thea nhLJ each dLJoi day:
Vi the cua cong ty thanh toan bu tru
duqc can bang. D6 Ia m6n nq 70$ tu A, va
nq B 50%, C 10$, D 10$. Chu y rang B, C va
D khong the khong tra nq vl h9 khong n<;t
tit~n ben nao.
Tat nhien, khong c6 cong ty thanh
toan bu tru nao c6 th~ baa hi~m het duqc,
chong l~i rui ro khong tra duqc n<;t. Neu
A khong tra duqc n<;t cho cong ty, n6 c6
the khong tra du<;tc cho B, C va D. Trang
truong hqp nay, B, C va D c6 th~ khong
tra duqc n<;t cho cac ben tham gia khac
ngoai cong ty thanh toan bu tru. Nhung
cong ty thanh toan bu tru Ia m<;>t t6 chuc
da phl1dng c6 th~ giam dang k~ rui ro tin
dl,mg voi nhung giao dich thlfc hi~n thong
qua cong ty thanh toan bu tru. Trang vi d1,1
nay, khong c6 cong ty thanh toan bu tru,
bon ben tham gia c6 th~ khong tra du<;tc
n<;t cho nhau. Voi cong ty thanh toan bu tru
chi c6 Ac6 kha nang khong tra duqc n<;t. R6
rang Ia c6 it rui ro tin d~;~ng hdn voi cong ty
thanh toan bu tru.
Cong ty thanh toan bu tru se hqp nhat
cac vi the, ket qua duoi day Ia cac khoan nq
rong va cac m6n nq rong.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 363
o muc toi thieu n~10 d6. Doi v&i ccic giao djch phong ngua rui ro va kinh doanh
tim chenh l~ch gia mua ban, muc kY quy ban dau va muc kY quy duy tri 0 muc
thap han so v&i cac giao djch chi thuan ttiy mang tinh chat dau co.
Khocin ky quy nay khong hoan to an giong v&i kY quy tren cac giao djch co phieu.
Trong giao djch co phieu, nha dau tli d~t CQC tien va vay phan con l~i cua gia co
phieu tu ngu<1i moi gi&i. Trong giao djch giao sau, cac yeu cau kj quy khong nhung
thap han nhieu so v&i muc ky quy doi v&i co phieu rna nha giao dich khong can
phai vay phan con l~i. Ky quy bao chung giong v&i m<)t khoan d~c CQc chung khmin
de lam tin han Ia m9t so tien m~t c1,1 the. Trong tht;tc te, m¢t so ngu<1i con gQi khoan
kY quy nay Ia trai phieu thanh qua han Ia ky quy . Trong m<)t so trli<1ng h<;1p, cac
nha dau tli l&n va nang d<)ng CO the d~t CQC bang cac trai phieu kho b~c, COn nhung
nha dau tli nho han phai d~t CQC bang tien m~t.
Vao cuoi moi ngay, cong ty thanh toan bu tru xac dinh ghi thanh toan. Gia nay
thlidng dli<JC tinh bang trung binh cua cac muc gia cua cac giao dich CUOi cung
moi ngay. Moi ali khoan dli<JC dieu chinh theo thi tnidng can cu vao bien d<)ng
gia thanh toan hang ngay. Ngu<1i ta se tinh toan chenh l~ch gilia gia thanh tmin
hi~n t~i va gi<i thanh toan ngay trli&c d6. Neu chenh l~ch nay Ia m9t so duong
do gia thanh toan tang, thi SO tien se dli<JC CQng them vao tai khoan kj quy CUa
nhung nglidi nam gill vi the mua. Tien den tu dau? So tien nay du<;1c thanh toan
tu tai khoan cua nhung ngu<1i nam gill vi the ban. Neu chenh l~ch nay Ia m<)t so
am do gia thanh toan giam, thi SO tien Se dli<JC CQng them vao tai khoan ky quy
cua nhung nglidi nam gill vi the ban.
Qua trinh nay doi khi du<Jc gQi Ia thanh tmin hang ngay (daily settlement).
Day Ia m<)t d~c diem quan trQng cua th! tru<1ng giao sau va n6i len st;t khac bi~t
chu yeu giUa thj trlib'ng giao sau va thi tru<1ng ky h~n. Tren cac thi trli<1ng ky
h~n, cac khoan hii va lo xay ra vao thdi diem ket thuc hc;1p dong, khi rna ccic ben
da tht;tc hi~n xong vi~c giao nh~n. Trong khi d6, thi tnib'ng giao sau l~i tht;tc hi~n
cac qua trinh nay dt;ta tren nhung thay doi gia moi ngay. Qua trinh thanh toan
hang ngay giup bao dam tinh toan v~n cua thi trlidng, hoi vi cac khoan thua lo
l&n trai ra thanh tung khoan nho t~i mQi luc chu khong xay ra m<)t h'tc vao thdi
diem cuoi h<Jp dong rna luc d6 nglidi bi lo c6 the khong c6 kha nang thanh toan
noi cac khoan lo nay.
De minh hQa qua trinh thanh toan hang ngay, hay xem xet giao djch da dli<Jc
m6 ta tru&c day. Gia djnh vao thu sau ngay 1 thang 8, b~n ban m¢t h<;1p dong giao
sau trai phieu kho b~c tren CBOT v&i gia mo cua ngay hom d6la 116 27/32. M¢t
h<Jp dong nhli v~y c6 m~nh gia la $100,000 vi the gia mo cua Ia 1.1684375x($100,
000)=$116,843.75. Chung ta se gia djnh yeu cau ky quy ban dau la $5,940, mucky
quy duy tri Ia $4,400. B~n se duy tri vi the cho den khi mua l~i h<;1p dong vao ngay
18 thang 8 v&i gia mo cua 120 16/32 ho~c la $120,500. Bang 8.1 minh hQa cac giao
djch vao tai khoan trong khi vi the dang mo.
Luu y rang tai khoan du<;1c dieu chinh thea thi tntb'ng Ian thu nhat vao ngay
giao dich va b~n c6 m<)t khoan l<;1i nhu~n $437.50 vao ngay thu nhat. Moi ngay
sau d6, b~n phcli duy tri $4,400 trong tai khoan. Vao bat cu ngay nao khi so du tai
khoan l&n han $4,400, b~n c6 the rut ra khoi tai khoan so tien vli<Jt tr<)i d6. Tuy
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
364 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 061
nhien, chung ta ghi dinh b4n khong rut kho?m tien vli<;tt tr(>i do. Neu so dti tai
khoan xuong thap han muc ky quy duy tri la $4,400, h4n nh?n dti<;tc m(>t yeu cau
d?t them tien chenh l~ch va phai ky quy cho du v6'i muc yeu cau ky quy ban dau.
Khoan tien d?t c<;>c them g<;>i la Icy quy thay doi (variation margin). Khoan ky quy
nay co the dtiqc tri hoan trong vai ngay nhting thtiC1ng dti<;tc yeu cau phai ky quy
ngay l?p tlic; chung ta cling gia dinh tien ph<li dti<;tc d?t c<;>c trti6'c khi giao dich
bat dau vao ngay h4n nh?n yeu cau d?t CQC them. Vao cuoi thu sau ngay 8 thang
8, so dti tai khoan la $3, 111.88. Vao sang thu hai h4n nh?n dtiqc yeu cau d?t CQC
them so tien la $2,828.13 va h4n d~c CQC ngay l~p tuc. Vao sang hom sau h4n dti<;tc
yeu cau d?t CQC them so tien la $2,718.75. Khong nan long va van con tt,t tin m<;>i
vi~c se thay doi, h4n tht,tc hi~n d?t CQC vao ngay 14 thang 8. Lan cuoi cling, h4n
mua l4i h<;tp dong ngay 18 thang 8, so tien rut kh6i tai khoan la $7,830.63. B4n da
tht,tc hi~n vi~c ky quy v6'i so tien la $5,940; $2,828.13 va $2,718.75 v6'i tong c(>ng la
$11,486.88. Nhti v?y tong khoan lo cua giao dich la $3,656.25.
Vi d\1 vlia roi khong ph<li la binh thtiC1ng, no dti<;tc lt,ta ch<;>n m(>t each ngau
nhien. B4n, v6'i tli each la ngtiC1i ban hqp dong nay, da phai nh?n ve cho minh m(>t
khoan lo dang ke. Tuy nhien, khi b4n mat di m(>t dola, co m(>t ngtiC1i nao do nh~n
dtiqc m(>t dola lqi nhu?n. Cac nha giao dtch dau co gia len tren eac h<;tp dong giao
sau trai phieu kho b4c tu ngay 1 den 18/8 da hoan toan thanh cong. Tuy nhien, eac
dong dola 16'n ltiu chuyen tu ngay nay qua ngay khac 14i nhac nha den m(>t khoan
ca h(>i phi mat di (lai suat) rna nhung ngtiC1i tham gia vao cac hqp dong giao sau
phai tra gia.
Ltiu y rang, m(>t h<;tp dong giao sau co kha nang mat nhieu tien han tien dau
tli. Ch~ng h4n thi trtiC1ng bien d(>ng m4nh theo hti6'ng khong co lqi cho nha dau
tli va so dti tren tai khoan hi tham hl)t dang ke, eac nha moi gi6'i yeu cau nha dau
tli phai d?t CQC them. Neu nhti nha dau tli khong du tien de bam them vao tai
khoan, ngtiC1i moi gi6'i se dong vi the cua b4n l4i. Bay giC1 gia dl)la thi trtiC1ng bien
d(>ng rat nhanh, va nhanh den muc trli6'c khi hqp dong kip dong l4i. Cuoi cling
cling co the la b4n ban (giao sau) dtiqc h<;tp dong nhting luc do da qua mu(>n va
h4n phai chiu them nhieu thi~t h4i (do thi trtiC1ng bien d(>ng nhanh va h4n khong
dong vi the kip). Trong m(>t chung mt,tc nao do, rot CUQC thi vi the mua co the hi
thi~t h4i bang toan b(> gia tri hqp dong. Dieu nay se xay ra neu nhti gia giao sau
tien t&i zero. Trong khi a vi the ban do khong co m(>t gi&i h4n tren nao cua muc
gia nen nhung ton that ve m?t ly thuyet la m(>t con so vo t?n.
M(>t phtiang phap rna de san giao dich giao sau ap dl)ng de h4n che nhung ton
that xay ra vao bat ky ngay nao la gi6'i h4n gia hang ngay nhti da thao lu?n trli6'c day.
Ttiang tt,t, cong ty thanh toan bu tru co the yeu cau h4ll tang them so tien d?t CQC ngay
trong phien giao dich thay vi la chC1 cho den cuoi ngay nhu thong 1~.
Cac b4n nen nh6' la de thi trtiC1ng ky h4n khong ton t4i cac cong ty thanh
toan bu tru, eac gi6'i h4n gia, ho~c la thanh toan hang ngay. Cling co the co ho~c
khong co yeu cau ky quy va dieu nay 14i tuy thu(>c vao kha nang chi tra cua cac
ben. Trong nhieu trliC1ng h<;tp de yeu cau tin dl)ng co the do m(>t ngan hang bao
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 365
Bang 8.1 vf d~:J ve thanh toan himg ngay
Ghi su vao thu sau ngay 1 thang 8, b~n ban m¢t hqp dong giao sau trai phieu kho b~c thang 9 tren
san giao djch CBOT vbi gia mo cua 116 27/32($116,843.75). Yeu cau ky quy ban dau la $5,940 va
mucky quy duy tri $4,400. B~n duy tri vi the moi ngay cho den thu sau ngay 15 thang 8 va sau do
mua l~i hqp dong vao thu hai ngay 18 thang 8. Vi d1,1 dubi day minh hQa thay doi gia hang ngay va
dong tien luu chuyen hang ngay tren tai khoan. Gia thanh toan duqc lam tron den don vi penny
(cent) gao nhat, nhung so luqng theo thi truong duqc tinh toan dt,ia tren gia thanh toan tht,ic te
(khong lam tron) va sau do ket qua cuoi cimg duqc lam tron. Vi v~y. co m9t slj sai so nhO neu vi~c
tinh tmin dt,ia tren cac gia thanh toan duqc lam tron.
4/8
116-25
116,781.25
-375.00
6,002.50 Ghi tang 12/32, to
$375. So du vli<Jt qua
5/8
115-185
115,578.13
+1,203.13
7,205.63 Gia giam 1 6.5/32, lai
$1,203.13. So du van
cau
muc
tren muc duy tri
6/8
115-07
115,218.75
+359.38
7,565.00 Gia giam 1l.5/32, lai
$359.38. So du van
7/8
116-05
116,156.25
-937.50
6,627.50 Gia tang 30/32 , lo
$937.50. So du van
8/8
119-215
119,671.88
-3,515.63
3,111.88 Gia tang 3 16,5/32,10
$3515,63. so du thieu
$1288,12
11/8
121-01
121,031.25
-1,359.38
4,580.63
12/8
119-25
119,781.25
+ 1,250.00
13/8
122-125
122,390.63
-2,609.38
14/8
120-25
120,781.25
+1,609.38
15/8
120-255
120,796.88
-15.63
18/8
120-16
120,500.00
+296.88
tren muc
tren muc
tri
tri
CQC $2,828.13.
Gia tang 1 11,5/32, lo
$1,359.38. So du tren
cau
muc
5,830.63 Gia giam 1 8/32, lai
$1,250. So du van
tren muc
tri.
3,221.25 Gia tang 2 19,5/32, lo
$2,609.38 so du thap
nhat $1,178.75 va kY
D~t
$2,718.75
+2,718.75
7,549.38 Gia giam 1 19,5/32,
lai $1,609.38. So du
van tren muc
-7,830.63
con
Q-ACADEMY
tri.
7,533.75 Gia tang 1 2/32 va lo
$15.63
0.00 Mua l;;ti h<;1p dong
t~i muc 9.5/32 ho~c
$296.88. Rut so tit~n
tren so du
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
366 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 061
lanh b~ng m9t thu tin d1,mg. Ngan hang nay san sang cho vay tien de b~n trang
tnii eac khoan 16. 1
Tong so hqp dong giao sau vao m9t thai diem nao d6 gQi Ia h(/p dong dang
hiu himh (open interest). Khai ni~m thl giong trong thi truang quyen chQn.
Moi hqp dong c6 hai vi the mua va ban va tinh nhu m<)t ddn vi hqp dong dang
luu hanh.
Hau het eac nha giao dich giao sau khong nam gif:i vi the cua hQ cho den khi
dao h~n, hQ se tham gia l~i vao thi trliang b~ng each thl,ic hi~n m9t giao dich bu
trii. Neu m<)t nguai nam giu vi the mua trong m<)t hqp dong, hQ c6 the quyet dinh
ban hqp dong d6 tren thi truang. Cong ty thanh toan bu trii se thong bao m9t
each chinh thuc la vi the cua nha giao dich da duqc bu trii. Neu vi the d6 chua
duqc bu tru tru&c thang den h~n, nghia Ia vi~c giao nh~n se duqc thl,ic hi~n.
Giao nh~n va thanh toan tien m~t
Tat ca eac hqp dong rot CUQC roi se den h~n. Nhu da luu y trlidc day, moi hqp
dong c6 m<)t thang giao nh~n. Qua trlnh giao nh~n cua eac hqp dong khong giong
nhau. M<)t vai hqp dong c6 the dtiQ'C giao nh~n vao bat Icy ngay kinh doanh nao
trong thang giao nh~n. Cac hqp dong khac chi cho phep giao nh~n sau khi hqp
dong duqc giao dich den ngay cuoi cling - la ngay ciing se khac nhau giua eac hqp
dong. Nhung ciing c6 the c6 eac hqp dong duqc thanh toan b~ng tien m~t va nhu
v~y khong c6 giao nh~n nao xay ra.
Hau het eac hqp dong giao sau tcli chinh khong sit dl;lng tien mqt cho phep giao
nh~n vao bat ky ngay nao trong thang giao nh~n. Qua trlnh giao nh~n thuang la
m<)t 19 trlnh 3 ngay, bat dau vao 2 ngay kinh doanh tru&c ngay giao nh~n c6 the
xay ra dau tien. Cac cong ty thanh vien bao eao v&i cong ty thanh toan bu trii ngay
giao nh~n cua eac khach hang dang nam vi the mua. Hai ngay kinh doanh tru&c
ngay giao nh~n dt;i kien, ngliai nam giu vi the ban nao c6 y dinh thl,ic hi~n giao
nh~n se thong bao cho cong ty thanh toan bu trii biet y muon cua mlnh. Ngay
nay gQi la ngay vi the (position day). Vao ngay kinh doanh tiep theo, gQi la ngay
thong bao (notice of intention day), san giao dich se chQn nguai nao hi~n nam
gill vi the mua lau nhat cho den gia de nh~n hang. Vao ngay thu ba la ngay giao
nh~n (delivery day) vi~c giao nh~n se xay ra va nguai mua thanh toan cho nguai
ban. Doi v&i hau het cac hqp dong giao sau tai chinh, vi~c giao nh~n duqc thl,ic
hi~n thong qua chuyen giao bang di~n tin.
Hau het eac hqp dong giao sau c6 the c6 nhieu each thuc giao nh~n rat
linh ho~t. Cac hqp dong thuang ghi r6 la gia nguai mua phai thanh toan cho
nguai ban nhung gia nay la gia c6 hi~u chinh l~i de phan anh nhung chenh l~ch
chat luqng cua hang h6a giao nh~n. Van de nay se duqc xem xet ky hdn trong
Chtidng 10.
1.
Nhieu hoan aoi va cac hqp dong OTC khac thuong thanh toan d!nh ky nhung toi ngay hom
nay dieu nay eta avqc lofi!i b6 va n6 kh6ng con Ia nhung quy ajnh bat bu(>c.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 367
Doi v&i d.c hqp dong thanh toan bang tien m~t nhu hqp dong giao sau chi so
co phieu ch~ng h~n, gia thanh toan trong ngay kinh doanh cuoi cung duqc chot l~i
d ffiUC gia giao ngay h1c dong CUa cua hang hoa Cd Sd, nhti la chi SO CO phieu. lat
ca ccic hqp dong duqc dieu chinh theo thi trtidng vao ngay do, va cac vi the dtiqc
dong l~i. M9t ngo~i 1~ cho tien trlnh nay la hqp dong giao sau chi so S&P 500 cua
san Chicago Mercantile Exchange, hqp dong nay dong giao dich vao thu Nam trti&c
ngay thu Sau tuan thu ba cua thang dao h~n nhting gia thanh toan sau cung din eli
tren gia mb cua cua co phieu vao sang thu Sau. Sb di nhti the la do cac san giao dich
muon tranh de khong phai vti&ng phcli nhung rae roi phat sinh khi m9t hqp dong
thanh toan (j muc gia dong cua.
S\1 th~t la tat ca vi~c ccic hqp dong giao sau co the duqc giao nh~n ho~c la thanh
toan bang tien m~t deu n1t quan trQng doi v&i muc gia cua chilng. Khoan 99% cac
hqp dong giao sau khong duqc giao nh~n hay thanh toan bang tien. Hau het cac
nha giao dich deu dong vi the cua hQ l~i trtidc khi hqp dong dao h;;tn, qua trinh nay
gQi la dong vi the (offsetting). Thi trtidng giao sau khong phai la m9t nguon cung
ling tot nhat de b;;tn mua hang hoa, bbi vi nhung ngtidi nam giu hqp dong (j vi the
mua pho m~c cho ngtidi (J vi the ban t\1 djnh do;;tt. Ngtidi ban co the giao nh~n
vao bat kY m9t vai ngay giao nh~n nao do va co the chQn giao nh~n bat kY m9t vai
lo~i hang hoa co lien quan ho~c hoi khac chilt it. Nglidi mua phai chap nh~n bat
cu nhung gi rna ngudi ban dtia ra. Vi le do nen ngtidi mua thtidng dong vi the hqp
dong sam han ngay dao h~n. Neu b;;tn co nhu cau mua tai san co so, tot han la nen
mua chilng tren thi trtidng giao ngay.
Cho du ngtidi ban co the co nhung linh ho;;tt cua minh trong vi~c xac dinh ccic
dieu khoan giao nh~n thi trong m9t vai hqp dong hQ van giao hang thong qua m9t
qua trlnh gQi la trao doi thoa thu~n (exchange for physicals- EFP) hay con gQi
la thoa thu~n ngoai san (against actuals) ho~c la thoa thu~n phi tai chinh (verus
cash). Trong tht,1c te, day la m9t lo;;ti giao dich giao sau co thoa thu~n va khong
xay ra tren san giao dich (ho~c xay ra ngoai san di~n tu neu co). Trong m9t giao
dich EFP, ngtidi nam giu vi the mua va ngtidi nam gill vi the ban cling nhau thoa
thu~n ve S\1 chuyen giao tien m~t va dong l~i ccic vi the giao sau cua hQ. Vi d1,1 bac
nong dan A nam gill vi the ban trong hqp dong giao sau lila mi va cong ty B (J vi
the mua trong cung m9t hqp dong. Cong ty B muon mua lila mi cua bcic A, nhting
ho~c la lua mi khong thoa man ccic dieu ki~n ghi tren hqp dong, ho~c la hac nong
dan thay ton kern ghe g&m khi giao hang t~i Chicago ho~c Toledo nhu hqp dong
yeu cau. Trong moi trtidng hqp, hac nong dan A va cong ty B co the dan xep de
giao nh~n lua mi t~i m9t dia diem khac va B tra cho A v&i gia thoa thu~n. Sau do,
A va B se hao ccio giao djch nay cho CBOT m~c du moi ben da bu trii hqp dong
giao sau cua minh bang m9t giao dich v&i m9t ben khac. Nhti v~y, EFP se t;;to
them tinh linh ho;;tt trong vi~c th1,1c hi~n giao nh~n, chQn kY h;;tn va quan ly ho~t
d9ng khi san giao dich dong cua. EFPs ciing duqc su dt,mg trong hqp dong thanh
toan bang tien m~t. EFPs ciing duqc su d1,1ng trong m9t vai thi trtidng giao sau va
chiem hau nhti 100% giao nh~n tren thi trtidng giao sau dau hoa.
Bbi vi hqp dong ky h~n khong co ccic dieu khoan va dieu ki~n chuan nhu hqp
dong giao sau nen khong the de dang dong chung l~i theo each rna ngtidi ta th1,1c
hi~n v&i hqp dong giao. Neu m9t dinh che tai chinh muon mua m9t hqp dong
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
368 PHAN II KY HAN, GIAO SAU VA HOAN 861
k}r h~n, hQ bi bu(>c phcli mua hang hoa vao m(>t ngay trong tuong lai. M~c dli v~y,
dinh che tai chinh nay ciing co the ban m(>t hQ'p dong kY h~n m&i vao dung ngay
hom do. Di nhien la gia ca co the thay doi va lam cho dinh che tai chinh lbi ho~c
lo. Ve co ban, day la m(>t d~ng giao djch bli tru, nhung tinh thanh kholm cua thj
tn:ibng ky h~n kern han so v&i tren thi trubng giao sau vi khong de dang gi co the
tim duQ'c m(>t doi tac thich hQ'p v&i nhf:ing gi rna ngudi bli tru vi the mong muon.
Ngoai ra, giao djch m&i cling t~o them m(>t d~ng rui ro tin dt,mg. Trong hau het
cac hQ'p dong ky h~n, vi~c bli tru hoan toan don gian va khong chju rui ro dang ke
nao. Tuy nhien, trong m(>t vai trubng hQ'p, m(>t hQ'p dong k}r h~n co the duQ'c bli
tru bang each tham gia vao mQt giao dich CJ m(>t Vi the ngliQ'C }~i, Vdi doi tac hie
dau. Bang thoa thu~n tuong ho nhu the, b~n co the ket thuc ca hai hQ'p dong va
lo~i tru duQ'c rui ro tin dt,mg.
Khi m(>t hQ'p dong kY h~n dliQ'c kY ket, nglidi ta thubng mong muon nam gill
chung cho den ngay dao h~ va thljc hi~n giao nh~ hang. Tuy nhien, m(>t vai h<Jp
dong bu(>c phai thanh toan bang tien m~t. Nhu v~y, m(>t hQ'p dong k}r h~n den h~n
giong nhu m(>t hQ'p dong giao sau den h~.
13 YET GIA GIAO SAU
Thong tin ve gia giao sau duQ'c dang tai tren cac t~p chi (J cac th~mh pho l&n, day
du va tot nhat la tren t~p chi Wall Street. Thong tin duQ'c cung cap thubng la gia
thanh toan, gia cao, gia thap, gia mCJ cua, gia dong cua, thay doi trong gia thanh
toan, gia cao nhat va gia thap nhat trong suot thdi gian cua hqp dong va hQ'p dong
dang luu hanh. Ngoai ra con co solliQ'ng hQ'p dong cua cling tai san co SCJ, nhung
khong co so luQ'ng cac hQ'p dong co cling ngay den h~n. Trong bang in cua t~p chi
Wall Street co thong tin ve nhf:ing hQ'p dong giao sau duQ'c chQn, thong tin ve cac
hQ'p dong khac duQ'c cung cap tren trang web cua t~p chi, http://www.wsj.com.
Ciing nhu gia quyen chQn tu cac bao, gia giao sau khong duqc c~p nh~t cling
thbi diem hi~n co cua chung. Ngoai ra, cac muc gia cling khong dong nhat v&i gia
cua tai san co sCJ. De co duQ'c thong tin tot han rna khong phai tra phi thi Internet
la nguon tot nhat. Trang web cua t~p chi Wall Street cung cap yet gia mien phi
cho tat ca cac hQ'p dong giao sau, gia giao djch cuoi cling, gia dong cua, mCJ cua,
khoi luQ'ng giao djch va hQ'p dong dang h:iu hanh. Ngoai ra, cac trang web cling
chi ro thbi gian cua giao djch cuoi cling. Co le noi cung cap thong tin gia giao
sau tot nhat la trang web cua cac san giao djch phai sinh. M~c dli cac trang web
nay thubng khong cung cap gia mua va gia ban, nhung co cac thong tin gan nhat
nhung no cung cap thong tin ve giao djch cuoi cling, khoi luqng va con so hQ'p
dong. Nhf:ing thong tin nay gan nhu luon luon dliQ'C cung cap v&i m(>t slj ch~m
tre nho. M(>t vai san giao dich cho phep b~n tai xuong du li~u Hch su mien phi,
bao gom danh sach day du cua moi giao djch, gia, thbi gian da dien ra. Cac yet gia
dung thbi gian thi yeu cau phai co phi. Co m(>t vai djch V\1 khac tren Internet cung
cap thong tin ve gia giao sau, thong tin nay co the co duQ'c tit cac san giao dich,
nhung thong tin duqc djnh d~ng khac va co the huu dt,mg han.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG
8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 369
Xem "Lien ket" d trang 372-373 de c6 nhung thong tin ve each tiep c~n va dQc
hieu thong tin nay.
II CAC LO~I HqP DONG GIAO SAU
Nhieu lo~i h<;1p dong giao sau giao dich t~i cac s~m giao dtch phai sinh tren khap
the gi&i. M<)t vai trong so cac h<;1p dong nay ve co ban CO tai san CCI Sd giong
nhau. Nhieu h<;1p dong da niem yet khong dti<;1C giao dtch soi noi cho lam, m9t
vai giao dtch khong du<;1c giao dtch gi ca trong m<)t th<1i gian nao d6. Cling nen
nh& rang cac h<;1p dong m&i thlidng xuyen dti<;1C dua ra gi&i thi~U Va doi khi cac
h<;1p dong eli cling khong con ton t~i nua. Sau day la m9t vai d~c diem cua moi
nh6m chu yeu.
Hang hoa nong nghi~p
Lo~i
nay la nh6m lau dC1i nhat cua h<;1p dong giao sau. Chung bao gom ngli coc
nhu b9t mi, hap, yen m~ch, d~u nanh va lua g~o. Ngoai ra, h<;1p dong giao sau con
dti<;jC giao djch r<)ng rai tren nhung d<)ng V~t song nhli gia SUC, l<;1n va nhieu san
pham khac nhli ca phe, ca cao, nli&c cam va dudng. H<;1p dong giao sau cling dti<;1C
giao dtch tren cotton, go va long diu.
Hau het khoi lu<;1ng giao dtch trong nhung h<;1p dong nay du<;1c tht,tc hi~n t~i
tht trlidng My, nhung cling t~i m9t vai thi tru<1ng nang d<)ng khac nhu Canada va
m9t vai quae gia khac. Nhung ngu<1i tham gia th! trlidng nay gom nong dan va
nhung cong ty su d\mg nguyen li~u dau vao la nguyen li~u tho.
M9t d~c diem quan trQng cua d~ng h<;1p dong giao sau nay la vi~c mua va vi~c
nam giu nhung tai san thu<1ng chtu chi phi dang ke. Hon the nua, thi tnidng giao
ngay cho nhung tai san nay thu<1ng rat phan tan. N6i each khac, khong c6 m9t
thi truang giao ngay t~p trung. Vi v~y, th~t kh6 de suy ra gi<i giao ngay don le.
Ngli coc (J Iowa se la m9t san pham khac neu n6 du<;1c giao nh~n (J Chicago do chi
phi chuyen giao va S\,t mat mat lien quan khi san pham dti<;1C dong thung de V~n
chuyen. Ngoai ra, st,t giao nh~n cua nhung tai san nay vao ngay dao h~n cua h<;1p
dong giao sau se chtu chi phi dang ke.
Nhieu trong so nhung san pham nay du<;1c phan lo~i b(Ji chu ky san xuat niua
V\1· Do d6, cung cua tai san c6 khuynh huang gia tang t~i m9t thdi gian C\1 the nao
d6 cua nam. Sl,i thieu hv.t va du thua la rat binh thu<1ng.
Tai nguyen thien nhien
Nhung h<;1p dong giao sau du<;1c giao djch r9ng rai tren hai d~ng cua tai nguyen
thien nhien gom: kim lo~i va cac san pham cua nang lu<;1ng. Nhung kim lo~i dau
tien du<;1c giao djch r<)ng rai la vang, b~c, dong, it hon la b~ch kim va Paladium.
B(Ji vi nhung san pham nay dti<;1c su dl,1ng dau tien trong san xuat, nhung ngtiai
tham gia tht trtiang cling thtibng xem xet den nhung cong ty mua va ban nhung
lo~i tai san nay va nhung san pham sau d6 dti<;1C lam ra tu cac san pham nay. Tuy
nhien vang va b~c co m9t vi the d~c bi~t nhti la kim lo~i pho bien rna con ngtiai
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
370 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 861
thuCing su dt,mg de luu tru gia trj. M9t vai giao djch giao sau trong nhung tai san
nay du<;lc dlja tren quan diem ve nhfm to l~m phat, chinh tri quoc te, va kinh te
toan cau, nhCI d6, vang va b~c duqc xem la lo~i tai san c6 kha nang phong ngua slj
bat on cua chinh trj va kinh te.
Lo'i pha t'p
Lo~i nay bao gom nhung h<;ip dong duqc giao djch it, va nhieu trong so d6 khong
con nua. Lo~i nay bao gom hqp dong giao sau tren phan bon, tom, di~n, cao su,
thuy tinh, xi-mang, khoai tay, d~u ph9ng, h~t huong ducmg, l~m phat, d~u Ha
Lan, sqi lanh, dau lua, s<Ji chi, gia cu&c giao nh~n hang hai. Cling c6 nhieu hqp
dong giao sau tren nhieu phucmg phap do luCing thCii tiet, bao gom khai bao bao
hiem lien quan den thCii tiet. Nhung h<;lp dong giao sau nay khong du<;lc giao djch
r9ng rai, nhung phcii sinh thCii tiet khong duqc tim thay tren san OTC, chting toi
de c~p lo~i san pham nay trong Chuang 14.
Ngoai ra, nhung h<;ip dong giao sau duqc giao djch tren cac chi so phan anh gia
trung binh cua nhfing h<;lp dong giao sau khac.
Ngo'i t'
Nhu da duqc de c~p trong nhung chuang truoc, co m9t thj truCing ky h~n rat r9ng
l&n trong giao djch ngo~i t~. H<;lp dong giao sau doi voi ngo~i t~ cling co the duqc
giao djch, nhung nhung h<;lp dong nay khong giao djch r9ng rai nhu h<;lp dong
ky h~n. Tuy nhien, giao sau ngo~i t~ an chua m9t di san thu9c ve lich su rat quan
trqng trong n6, ding nguyen mau dau tien la h<;lp dong giao sau tai chinh. Du<;lc
trien khai vao nam 1972 de phan ling l~i v&i slj vi~c mQt phan cua quoc gia cho
phep dong tien cua hQ tlj do tha noi so voi cac dong tien khac, h<;ip dong giao sau
ngo~i t~ c6 h<;lp dong giao sau dau tien doi voi tien giao djch (money), sau cling
la doi voi hang h6a.
M~c du c6 khoang so dong tien giao djch nang d9ng tren thi truCing lien ngan
hang, h<;ip dong giao sau voi khoi lu<;1ng Ion t~p trung vao cac dong dollar My,
Euro, Yen Nh~t, Bang Anh, France Thvy Si, dollar Canada, va peso Mexico. Th~m
chi nhung h<;lp dong nay c6 khoi lu<;lng tliang doi nho khi so sanh voi thi truCing
kY h~n doi v&i nhung dong tien d6.
Quy Lien bang va Eurodollar
H<;lp dong quy lien bang duqc giao djch tren san CBOT va h<;lp dong Eurodollar
duqc giao djch tren International Monetary Market cua san Chicago Mercantile
Exchange. 0 My, h<;lp dong Eurodollar phan lon la h<;ip dong giao sau du<;1c giao
dich r9ng rai. Chung toi se quan tam den nhung h<;ip dong nay m9t each chi tiet
trong nhung chuang tiep theo.
Trai phieu kho b'c (T-Note VaT-Bond)
Hqp dong T-note vaT-bond, duqc giao djch tren CBOT. H<;ip dong T-note thuCing
c6 3 ky h(}.n Ia 2, 5 va 10 nam trong khi h<;ip dong T-bond dlja trenT-bond voi ky
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 371
dao h<;1n it nhat 15 nam rna khong the tra ngay it nhat la 15 nam. Nhti v~y, hqp
dong T-note la hqp dong giao sau Hii suat trung h<;1n va hqp dong T-bond la hqp_
dong giao sau Hii suat dai h<;1n. Hqp dong T-note dtiqc giao dich kha nang d<}ng
nhung hqp dong T-bond l<;1i la m9t trong nhung hqp dong duqc mua ban nang
d<}ng nhat trong tat ca hqp dong giao sau. Ngoai nhung khac bi~t ve thai gian dao
h<).n CUa eac cong Cl,l CO sCi Va eac yeu cau ky quy, eac dieu khoan hqp dong la dieu
dang luu y. Chung toi se su d1,mg nhung hqp dong nay m9t each r<}ng dii trong
nhung chtiong sau.
Hoan doi giao sau (swap future)
Nhung hqp dong hoan doi giao sau dtiqc giao dich tren san the Chicago Mercantile
Exchange. Nhung hqp dong giao sau dtiqc thong bao lai suat hoan doi 2 nam, 5
nam, 10 nam. Chung toi se xem xet Hii suat hoan doi m9t each chi tiet trong
Chtiong 12. Hi~n t<;1i, hoan doi giao sau c6 khoi luqng giao dich rat thap.
Chi so chung khoan
Hqp dong giao sau chi so chung khoan la m9t cau chuy~n thanh cong n,tc ro cua
thi truC1ng tai chinh trong nhung nam gan day. Cac hqp dong thanh toan bang
tien m~t nay la eac chi so ket hqp eac chung khoan. Nhin chung, eac nha dau tti
su dl,lng chung de phong ngua cac vi the trong kinh doanh chung khoan, dau co
tren nhung bien d<}ng cua thi trtiC1ng chung khoan, kinh doanh chenh l~ch dl,ia
tren eac hqp dong c6 the ket hqp chungkhoan ttiong dtiong v&i nhau.
Cac hqp dong giao sau chi so chung khoan can cu vao eac chi so co phan
thuC1ng. M<}t trong nhung hqp dong giao dich pho bien nhat la hqp dong giao
sau chi so S&P 500 E-mini t<;1i t~p doan CME. Gia giaosau duqc yet ttiong t1,i nhti
each yet gia chi so. Hqp dong giao sau chi so original S&P 500 ban dau phai nhan
v&i 250$, va doi v&i E-mini la 50$. Nhti v~y, neu gia giao sau cua S&P 500 la 1500,
gia thl,ic se la 1500($250)= $375,000, doi v&i hqp dong ban dau va 1500($50) =
$75,000 doi v&i E-mini. Vao luc den h<;1n, gia thanh toan dtiqc xac dinh la gia cua
chi so S&P 500 va hqp dong dtiqc thanh toan bang tien m~t. Thang den h<).fl la
thang 3, 6, 9 va 12. Ngay giao dich cuoi dmg la thu Nam trti&c ngay thu Sau tuan
thu ba cua thang den h<;1n doi v&i hqp dong ban dau va vao sang thu Sau luc 8:30
A.M doi v&i E-mini (dao h<;1n cling luc v&i hqp dong giao sau).
Nhti da dtiqc mo ta trong eac chuang tru&c, hqp dong giao sau tren co phan tu
nhan duqc giao dich r<}ng rai (1 m<}t vhl quoc gia nao d6 va bat dau duqc giao dich (1
Myvao ngay 8/11/2002. Nhung hqp dong nay thtiC1ng c6 san chi doi v&i nhung san
chung khoan nang d<}ng. D~c bi~t doi v&i hqp dong mua kieu My, moi hqp dong
giao sau gom 100 co phieu. Nhung hqp dong nay duqc thiet l~p vao ngay dao h<).fl
bbi sl,i giao nh~ thl,ic co phieu, m~c du m9t vai hqp dong C1 nhung thi trtiC1ng khac
duqc thiet l~p bang tien m~t.
Hqp dong giao sau co phieu don le phan nao co lien quan v&i hqp dong giao
sau chi so co phieu nho (narrow indices of stocks). 0 My, chi so co phieu nho gom
9 ho~c it bon 9 chung khoan, m9t trong so dola 1 chung khoan don le chiem bon
30% cua chi so, m9t trong so d6la 5 chung khoan co von boa thi truC1ng l&n nhat
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
372 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 861
LIEN KET
f>qc yet gia giao sau
Yet gia giao sau hi~n himh (ch~m 1ophut so
VOi thtfc te) CO the CO dl!Q'C tlt mqt vai nguon.
Trang web cua t~p chi Wall Street cho ta
nhU'ng yet gia, tiep c~n bang each chQn (tren
thanh menu phi tren mang hlnh) "Market':
sau d6 chqn "Market Data': va cuoi cung Ia
""Commodities & Futures': Cuqn xuong m1,1c
"Commodities & Futures Overview" va chqn
nh6m hQ'p dong. Menu len xuong se giup
b~n chqn dliQ'c hQ'p dong c1,1 the. B;,tn cung
c6 the tiep c~n cac yet gia doi voi quyen
chqn tren giao sau tU menu nay.
Gia su rang chung ta dang quan tam
den yet gia hQ'p dong giao sau E-mini
S&P 500 (ky hi~u Ia ES). Nhung thong tin
sau day c6 dliQ'c vao luc 2 gio chieu ngay
25/8/2011. Cqt dau tien xac djnh hQ'p dong
giao sau Ia E-mini S&P 500. "f"bieu thi giao
djch di~n tu tren GLOBEX. "Mini" bleu thl
phai nhan voi 50 chu khong phai 250 doi
voi hQ'p dong CCI
LQ'i nhu~n va thua 16
dl/Q'C tinh toan bang each nhan m6i dCJn Vj
thay d6i trong gia giao sau voi 50$ (doi voi
hQ'p dong giao sau E-mini ca ban) va nha~
voi 250$ (doi voi hQ'p dong giao sau S&P
sa.
500 ca ban). Rat thu vj, ngay nay, E-mini
ph6 bien han hQ'p dong ca ban. Cc?t thu
hai chi ra thang va nam cua hQ'p dong. Cqt
thu 3 cho ta thai gian cua giao djch cuoi
cung. Lllu y rang dong thu 4 c6 cho thay
hQ'p dong thang 6/2012, day Ia hQ'p dong
chua dliQ'C giao djch vao ngay 25/8. Giao
djch cu6i cung vao ngay 24/8 Ia vao luc
20:21:17. Cqt thu 4 chota giao djch cuoi
cung, dliQ'C boi d~m (y bieu thj rang hQ'p
dong van chlla dl!Q'C giao djch vao ngay
d6). Cqt tiep thea cung cap Stf thay d6i gia
so voi gia thanh toan cua ngay trlloc d6.
Ba cqt tiep thea cung cap gia
cua, gia
cao, gia thap cho ngay do. Khoi lliQ'ng Ia
khoi lliQ'ng giao djch cua chinh ngay nay,
va lai suat
cua bieu thl cho nhCtng hQ'p
dong hi~n dang ton t9i. San dliQ'c trfch dan
day Ia san di~n tu Chicago Merchantile
Exchange. GioIa GMT ( Greenwich) ho~c
gio Universal de cho thu~n ti~n trong vi~c
quan sat cac giao djch tu nhieu noi tren
the gioi. Gio phuang tay (Eastern u.s. time
(ET)) nhanh han 4 gia so voi gio GMT, vl
v~y 18:56 thea gio GMT Ia 14:56 ET ho~c
Ia 2:56 P.M 1
ma
ma
a
a
E-MINI
S&P 500
Sep'11
1160.00
-12.00
1171.50 . 1188.50
1153.25
2631320
3395461
CMEE
08/25/11
18:55:17
E-MINI
S&P 500
Dec'11
1154.25
-12.00
1166.00
1183.00
1147.50
15315
68753
CMEE
08/25/11
18:55:18
E-MINI
S&P 500
Mar'12
1152.25
-8.50
1175.00
1175.00
1152.25
19
597
CMEE
08/25/11
18:40:09
E-MINI
S&P 500
Jun 12
1155.25y
0
102
CMEE
08/24/11
20:21:17
Ngoai ra, man hlnh thtfc c6 the cho
thay nhung hQ'p dong san c6 m~c du chung
khong duqc giao djch, nhll hQ'p dong ngay
12/6.
Cuoi ngay, giao djch cuoi cung dl/Q'C
thay the boi gia thanh toan.
T~i website cua san Chicago Mercantile
Exchange, ta c6 the c6 nhung thong tin
tliCJng ttJ. f>en trang www.cmegroup.com.
Chqn "Equity Index': sau d6 ch<;>n "E-mini
Q-ACADEMY
S&P 500 (Dollar)". B9n cling c6 the xem
danh sach nhung hQ'p dong. Xem xet cac
yet gia dlloi day doi voi hQ'p dong giao sau
E-mini S&P 500, quan sat vao 2 P.M ngay
24/8/2011.
Trang cua CME cung c6 thong tin ve giao
djch cuoi cung va gia thanh toan trlloc d6.
Gia trl -12 nghia Ia -12 diem. V1 v~y, khoang
thua 16 cho m6i hQ'p dong dai h9n Ia (600$12$), roi nhan voi 50$. Khoi lllqng dl/QC quan
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 373
chiem han 60% cua chi so ho~c m¢t trong so d6 la nhung chung khocin c6 khoi
h.i<;1ng giao dich trung binh htmg ngay it nhat la $50 tri~u rna chiem 25% cua chi
so. Phan nhieu cua nhung chi so nay chi chua 5 chung khoan.
0 My, h<;1p dong giao sau don le du<;1c giao djch b&i m¢t vai san c6 d~c diem
tuong tt,i nhau. San giao djch Chicago (CBOT), san Chicago Mercantile Exchange,
Chicago Board Options Exchange (CBOE) thanh l?p cong ty lien doanh gQi la
OneChicago (www.onechicago.com) v&i m1,1c dfch giao djch nhung h<;1p dong
giao sau co phieu don Ie. Dieu thu vi la c6 st,t tham gia cua san CBOE trong thi
truetng giao sau m&i me nay. San CBOE nguyen thuy chi giao djch h<;1p dong
quyen chQn. Thi truetng chung khoan NASDAQ da lien doanh v&i San giao sau tai
chfnh quoc te London (London International Financial Futures Exchange-LIFFE)
gQi la thj truetng NASDAQ/LIFFE, dieu nay t4;1o nen sl,i lien ket giua thj truetng
NASDAQ dang thanh cong rt,tc ra v&i LIFFE <1 Chau Au vi mvc dich giao djch
h<;1p dong giao sau co phieu don le (bay giet la m¢t phan cua NYSE Euronext).
OneChicago tr& thanh thi truetng dan dau trong giao djch giao sau co phieu. Vao
thang 5/2006, OneChicago cung cap cho thi truetng han 196 h<;1p dong giao sau
co phieu. Tuy nhien khoi lu<;1ng giao djch van con tuong doi thap. Vi d1,1, vao ngay
thu Tu 24/8/2011, OneChicago thong bao tong khoi lu<;1ng h<;1p dong giao sau co
phieu don lela 1,628 h<;1p dong va so h.i<;1ng h<;1p dong dang luu hanh la 341,289
(du li~u khoi lu<;1ng du<;1c xem t4;1i www.onechicago.com).
Cac quy quan ly
Nhung nam gan day chung ta da chung kien st,i tang tru&ng cua cac lo4;1i quy quan
ly. Quy qudn ly la m¢t thu?t ngu cho thay m(>t st,t dan xep, qua d6 m¢t nha dau
tu thue m¢t ngueti quan ly chuyen nghi~p de thay m~t hQ quan ly cac khoan giao
sat thay Ia 2,630,581 hQ'p dong doi voicac
hQ'p dong thang 9/2012 va 15,314 hQ'p dong
doi voi cac hQ'p dong 12/2012. Gia day Ia
gia chuan trung tam, nghia Ia nhanh hon 5
gia sao voi gia GMT. Bang trang CME cho
a
a
thay tat ca cac hQ'p dong, th~m chr chung
khong duqc giao djch
Gia mua va gia ban khong dUQ'c cung
cap mh~n phi, nhung gia nay cung khong
tre 10 phut SO voi SO VOi thi!C te.
Sep 2011 1160.00
-12.00
1172.00
1171.SO
1188.50
1153.25
2.630,581
1:54:49 PM
8/25/2011
CST
Dec 2011 1154.00
-12.25
1166.25
1166.00
1183.00
1147.50
15,314
1:54:16 PM
8/25/2011
CST
Mar 2012 1149.50a
-11.25
1160.75
1175.00
1176.50b ·1152J5
19
1:54:17 PM
8/25/2011
CST
Jun 2012 1148.25a
-9.00
1155.25
1163.50b
0
1:30:01 PM
8/25/2011
CST
1.
1146.25a
su d1,1ng h~ thai gian Ia khac nhau, vl v~y vi~c l~ch mui gia se duqc bu tru 5 gia vao
thai diem khac trong nam
Vi~c
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
374 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 861
dich. Nha quan ly h<Jp dong giao sau Ia m9t nha tli van giao dich hang h6a (CTA)
rna chung ta da de c~p a phan tren. Cac quy quan ly c6 the ton tC;li du&i 4 hinh
thuc: quy giao sau, hi~p h9i tu nhan, h<Jp dong chuyen bi~t v&i m9t ho~c nhieu
CTA ho~c Ia ccic quy phong ngua. 1
Cac quji giao sau doi khi du<Jc gQi Ia quji hang hoa, ban chat cua chung Ia ccic
quy ho tliang va tien hanh huy d9ng tit ccic nha dau tli cling nhu tht;tc hi~n cac
giao dtch giao sau. Hau het ccic quy chi dau tu khoang 20% tien trong cac vi the kY
quy. Phan con lC;li du<Jc giu trong tai san sinh lai. Cac quy giao sau cung cap cho
cong chung m9t each thuc de tham gia vao thi trucmg giao sau v&i cac khoan chi
phi khong dang ke. Thong thlidng CclC quy nay se chap nh~n mQt khofm d~t CQC
$1,000 ho~c it han. Trong m9t vai truC1ng h<Jp ccic nha to chuc bao dam Ia cac nha
dau tli khong phai mat nhieu han dau tli ban dau.
Cho du loC;li quy nay c6 rat nhieu uu diem, nhung chung van c6 nhieu ban
cai-va d6la van de. Chung cho thay tinh bat on rat cao va chi phi kha cao, thuC1ng
chiem tu 20% gia tri cua quy trong m9t nam.
Hi~p hqi hang hoa, nhu da thao lu~n tru&c day ve hi~p h9i hang h6a, ccic
hi~p h9i nay hoC;lt d9ng cling tuang tt;i nhu quy giao sau. Tuy nhien quy giao sau
thuC1ng rna r9ng ho<;it d(>ng ra cong chung trong khi hi~p h9i hang h6a chi thu hut
cac nha dau tu d~c thu. Khi tien t&i m9t quy mo nao d6, quy se dong l:;1i doi v&i
cac nha dau tu khac. Hi~p h9i n6i chung doi hoi it nhat m9t khoan dau tu $10,000.
Hi~p h9i cling g~p m9t so van de kh6 khan nhu quy giao sau do tinh bat on va
chi phi kha cao.
M9t hinh thuc ngay dmg tra nen pho bien doi v&i cac quy quan ly Ia
nhung thoa thu~n mang tinh chat h<Jp dong tu nhan v&i m9t hay nhieu CTA,
dien hinh Ia m9t nha dau tu dinh che l&n dong y tai tr<J m9t phan nguon
ngan quy vao m9t nh6m CTA nfw d6. Trong m9t vai truC1ng h<Jp, CTA dti<Jc
m(>t nha tli van ho~c m9t IB giam sat. Vi ccic d~m xep nay dti<Jc thuang lli<Jng
giua nha dau tli dinh che va IB va cac CTA, nen chi phi thuC1ng thap han rat
nhieu. ThuC1ng thi m9t solu<;~ng l&n cac CTA, doi khi len den 20 ho~c 30, nen
da lam da d:;1ng h6a du<Jc cac hoC;lt d(>ng kinh doanh. Cac thoa thu~n nay ngay
cang tra nen pho bien, d~c bi~t la doi v&i cac quy huu bong.
Quy phong ngua rui ro
Quy phong ngua Ia m(>t phan cua cac quy quan ly nhung a m9t quy mo l&n va
c6 sue anh huang han. Quy phong ngua la m9t to chuc tli nhan thu hut tien rna
dti<JC dau tti vao bat ky cong C\1 tai chinh nao tren bat ky thi trlidng nao tren the
gi&i. M~c du quy phong ngua thuC1ng xuyen su dt,mg cac h<Jp dong giao sau, cac
quy phong ngua cling con SU dv.ng cclC lo:;1i quyen chQn, cclC cong Cl,l giao ngay nhti
co phieu va trcii phieu va cac cong Ct,I khac tren thi truC1ng OTC nhu la ccic giao
dich hoan doi swap, cclC trai phieu da dti<JC cau true Va cclC h<Jp dong ky h:;1n. Quy
phong ngua su dt,Ing d9 nghieng don can n<J cao va luon san sang a trong vi the
1.
Ngoai ra tren san giao sau, nhieu quy cung su d1,mg cac c6ng c~:~ quyen ch9n va giao ngay.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 375
ban cling nhu vi the mua. Ngoai ra, quy phong ngua cfmg thuCing xuyen vay rat
nhieu. Chinh vi the nen cac quy phong ngua la m9t d~ng cua dau tu rui ro. Cac
quy nay thuCing chi chQn cac nha dau tu co tiem h;tc tai chinh va chap nh~n rui
ro cao. Quy phong ngua cling co khuynh hubng rat hi m~t, thuCing dang Icy phap
nhan (J hai ngo~i, nhu &dao Cayman chcing h~n. Nhieu quy phong ngua con duy
tri cac giao djch ldn hi m~t vdi cac nha dau tu rna hQ tin rang cac nha to chuc cua
quy se dau tu tien cua hQ m9t each khon ngoan va quan ly rui ro het sue can th~n.
Nhung dieu nay khong luon luon dung vbi tat ca cac tn:iCing hqp.
Thu~t
ngfi quji phong ngila rui ro co le la duqc dung khong dung Him v&i ban
chat cua chung. y tu&ng chinh cua lo~i quy nay la se tht,tc hi~n cac vi the ban vdi
quan diem phong ngua vi the mua. Dola nhfing dt,t dinh ban dau cua quy phong
ngua. Tuy nhien ngay nay cac quy nay duCing nhu da co nhfing ho~t d9ng vuqt xa
han nhfing gi da dt,t dinh luc ban dau. Nhfing dien bien nay khong co nghia day la
cac cong Cl,l dau tu khong h<Jp phap, dole nhfing thanh cong va tinh d~i chung CUa
cac quy nay da ngay cang chung t6 vai tro khong the thieu duqc cua minh trong
h~ thong tai chinh. Quy phong ngua la nha cung cap chinh cua tinh thanh khoan
va nhfing nha giao dich khon ngoan tht,tc hi~n giao dich kinh doanh chenh l~ch
gia giup th! truCing hi~u qua han.
Cac quyen chqn tren hC1P ttong giao sau
Nhu da mo ta (J phan trubc trong chuang nay, cac quyen chQn tren. hqp dong
giao sau duqc giao dich t~i nhieu san giao djch phai sinh khac nhau. hau het
cac quoc gia tren the gidi, cac hqp dong giao sau duqc giao d!ch nang d9ng luon
co san cac quyen chQn tren cac hqp dong.giao sau. Duong nhien, cling co nhieu
quyen chQn du<JC giao dich tren chinh tai san CO Sd cua no.
a
I
CHI PHI GIAO DICH TRONG GIAO DICH KY H~N VA GIAO SAU
Trong Chuang 2, chung ta da tien hanh thao lu~n cac lo<,1i chi phi giao djch doi vbi
quyen chQn rna cong chung va cac nha giao dich chuyen nghi~p ganh chju. Trong
phan nay chung ta cling se thl,ic hi~n nhfing phan tkh tuong tl,i nhu v~y cho cac
hqp dong giao sau va ky h~n. Tuy nhien, chung ta khong co nhieu nhung dfi ki~n
can thiet doi vbi cac chi phi giao djch tren cac th! truCing nay. Ly do la th! truCing
giao sau co chi phi giao dich n1t thap, va day la lqi the chinh cua hqp dong giao
sau. Ngoai ra, chi phi giao djch hqp dong giao sau it duqc ghi nh~n l<,1i han so vdi
cac giao djch quyen chQn va giao djch chung khoan. Them vao do, thi truCing ky
h~n thuCing la nhfing dan xep mang tinh ca nhan va it khi duqc cong khai. M~c
du v~y, Vi~c ky ket h<Jp dong ky h~n do du<JC thiet ke theo nhu cclU Cl,l the CUa cclC
ben giao dich nen ton kern nhieu han.
Phihoa hong
Hoa hong tra cho nguCii moi gibi duqc tinh tren gia tri hqp dong. Hoa hong duqc
tra vao luc dau d~t l~nh vao bao gom ca hoa hong mo clia va dong clia, co nghia
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
376 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 861
la tien hoa hong xoay vong se phai tra bat chap nha giao dich cuoi cling c6 dong
vi the h<;ip dong ho~c tht,tc hi~n giao nh~n hay thanh tmin tien m~t hay khong.
Khong c6 mqt tY 1~ hoa hong nhat djnh nao nhung tY 1~ thong thuang la 10% ho~c
it han cho 1 Ian xoay vong.
ca
Tat cac nha giao dich, du trong san hay ngoai san deu chju mqt muc phi toi
thieu phai tra cho cong ty thanh toan bu tru va bao gom phi chuyen doi va mqt
loc;ti phi dt:i<;lc dt:ia ra b&i Hi~p hqi Giao sau quoc gia, mqt to chuc rna chung toi
se thao lu~n trong phan sau. Nhung phi nay thuang it han 2$ cho moi h<;ip dong.
Trong thi truang ky hc;tn, chi phi giao djch thuang dt:i<;lc c<)ng trt,tc tiep khi giao
dich, vi v~y thuang thi khong c6 chi phi hoa hong. Tuy nhien, c6 nhung chi phi
dang ke lien quan den cong vi~c giay ta.
Chenh lfch gia mua ban
Loc;ti thu hai cua chi phi giao dich la chenh l~ch gia mua ban. Chuang 2 da ly
giai chenh l~ch gia mua ban cua quyen chQn. C6 dieu, khong giong nhu tren thi
trt:iang quyen chQn va chung khoan, tren thi trt:ibng giao sau khong c6 nguai tc;to
l~p thj truang dung nghia. Nhieu nha kinh doanh tren san, d~c bi~t la cac nha
kinh doanh chenh l~ch gia mua ban va nhung tay dau co nho le tien hanh niem
yet gia d muc hQ san long dong thai mua d gia hoi mua va band gia chao ban.
Chenh l~ch gia mua ban la chi phi thanh khoan - d6 chinh la kha nang mua va
ban nhanh rna khong c6 st,t giam gia lon nao. Bdi vi cac chenh l~ch khong dt:iqc
di~n tU h6a tren cac bao cao nen c6 it bang chung thong ke ve quy mo cua cac giao
djch nay. Chenh l~ch tht:iang la gia tri toi thieu cua bien dqng gia, gQi la mqt tick
nhung chung c6 gia tri tuong duong it han 1 tick doi voi nhung thi truang nao c6
ft tinh thanh khoan han.
Trong thi truang ky hc;tn, chenh l~ch gia mua ban duqc cac nha kinh doanh xac
djnh theo nhieu each thuc tt:iong tv nhu la hQ dang C1 tren san giao djch v~y. Cac
chenh l~ch nay c6 the kha Ion, tuy thuqc vao long ham muon cua nhung nha kinh
doanh va cac doi thu qnh tranh la nht:i the nao.
Chi phi giao nh'n
Mqt nha giao djch giao sau nam gill vi the giao nh~n hang h6a thuang g~p phai
nhung kh6 khan do c6 kha nang ganh chju nhung chi phi giao nh~n hang phat
sinh rat Ion. Trong hau het cac cong C\1 tai chinh, chi phi nay kha nho. Tuy nhien,
doi voi hang h6a, do can thiet phai to chuc qua trinh dt,t trft, giao nh~n va v~n
chuyen hang h6a nen chi phi la kha cao. M~c du cau chuy~n bat hu ve st,t bat can
cua cac nha giao djch, nhung ngt:iai thuc tinh nham kiem hang nghin pound cua
dc;t day lqn da do thanh dong chac chan la sv ph6ng dc;ti, bat eli ai nam gift vi the
mua trong thang giao nh~n phai dt:i<;IC bao cclO ve kha nang giao nh~n. Khong CO
ho nghi nao giai thich ve sv pho bien cua h<;lp dong thanh toan tien m~t.
Tren cac thj trt:ibng ky hc;tn, cac chi phi giao djch dt:i<;IC thiet ke theo nhu cau
cua cac ben. Do d6 ky hc;tn thuang dt:i<;IC xac djnh d muc sao cho c6 chi phi giao
nh~n C1 muc toi thieu. Giao nh~n tien m~t thuang duqc tht,tc hi~n.
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 Cii.U TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 377
I
Sl/ CiiAM SAT TREN THI TRliONCi KY H~N VA GIAO SAU
Qua }ich SU, nhfing ngt:iai dieu chinh va nha lam lu~t da thay dt:i<JC Slj m~p md
cua giao dich giao sau, thay n6 giong nht:i tro ca ct:i<Jc. Vao the Icy 19, nhieu no ll;ic
dt:i<Jc thl,ic hi~n de cam giao dich giao sau. thljc te cac quae gia, thi trt:iang giao
sau hi cam nhung hi kiem smit n~ng ne (j muc lien bang.
a
a Anh, co quan kiem soat la cCI quan dich V\1 tai chinh (Financial Services
Authority). aCanada, kiem soat giao sau duqc thl;ic hi~n cap tinh, vi v~y rna c6
m{>t vai co quan dieu tiet trl,ic thu{>c tinh. aNh~t Ban, co quan dieu tiet dt:i<Jc gQi
la co quan dich V\1 tai chinh (the Financial Services Agency). Cac co quan tt:iong
tlj cting ton t~i (j cac quae gia khac.
Cau true cua slj dieu tiet d My c6 m{>t chut khac so v&i cau true cua cac quae
gia khac. Nhu da de c~p trong Chuang 2, thi truang tai chinh duqc dieu tiet b&i
m{>t vai co quan khac. H{>i Dong Ngo~i Hoi va chung khoan (The Securities and
Exchange Commission-SEC (www.sec.gov) dieu tiet thi trt:iC1ng chung khoan.
V&i sl,i gi&i thi~u cua cac giao sau co phieu don le, SEC dieu tiet m{>t phan khuc
nho cua thi trt:iC1ng giao sau. CFTC (www.cftc.gov) la m{>t co quan tach bi~t
hoan toan, rna chinh n6la co quan dieu tiet dau tien cua thi trt:iC1ng giao sau (j
Lien Bang Hoa Ky.
Ml,IC dich cua cac co quan dieu tiet lien bang la kiem soat cac san phai sinh de
v~n hanh, nh~n cac h<Jp dong m&i va bo sung vao slj ton t~i cua cac hqp dong,
de chac chan ding thong tin ve gia hie nao cting c6 san cho cong chung, uy quyen
cho cac ca nhan cung cap cac dich Vl,llien quan den giao dich giao sau, quan s'at
thi trua~g de ngan ngua slj thau t6m. Trong vi~c thljc hi~n nhi~m V\1 cua minh
cac co quan giam sat thi trt:idng bang each quan sat gia, yeu cau cac vi the co the
thong bao, cac vi the CO quy mo l&n tren giay
dt:i<JC to chuc bdi cac tht:iong
nhan, va thiet l~p gidi h<].n vj the, la gi&i h~n ve so hqp dong nha giao dich c6 the
nam gifi. Trong vi~c kiem soat cac hqp dong m&i, co quan kiem soat danh gia cac
de XUat de XclC dinh li~u rang nhfing h<Jp dong nay CO phl,lC Vl,l "ml,lC dfch kinh te'
hay khong, nhin chung thi dieu nay nghia la xem cac hqp dong dt:i<Jc su dl,lng de
phong ngua rui ro hay khong.
ta
M{>t vai tro quan trQng cua chinh phu trong thi truang giao sau la gicli quyet
cac tranh chap. Vi dl,l, m{>t khach hang tin rang ong ta c6 yeu cau phap ly chong
l~i nha moi gi&i, dieu nay gay ra ton kern cho tat ca cac ben. hau het cac quae
gia, co quan quan ly lien bang dt:i<JC uy quyen de cung cap cac pht:iong phap xu H.
My, cac tranh chap duqc xu li b&i m{>t to chuc tht:iong m~i chuyen nghi~p duqc
gQi la Hi~p h{>i Giao sau Quae gia (The National Futures Association- NFA (www.
nfa.futures.org). NFA dt:i<Jc uy quyen de cap phep cho ca nhan tham gia vao cac
dich Vl,llien quan den thi truang giao sau, theo d6i va dieu chinh hanh vi vi ph~m
quy Hie giao dich, quyet dinh hinh ph~t va xu ph~t. C6 le vai tro quan trQng nhat
cua n6 la cung cap phuong ti~n de giai quyet tranh chap ngoai phong xu an. To
chuc tt:iong tlj nhu v~y ton t~i &m{>t vai quae gia khac. Cac to chuc nhu NFA duqc
gQi la to chuc tlj dieu chinh.
a
a
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
378 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN 801
Co quan quan ly ngan hang cling gian tiep dieu tiet th! truCing giao sau bang
vai tro cua co quan quan ly trong nganh cong nghi~p ngan hang, d6 la m(>t
nguCii tham gia 16'n trong th! truCing giao sau. Ngoai ra, chinh quyen khu vl,ic
nhu eac tieu bang cua My, c6 m(>t so co quan quan ly. Cac to chuc va eac hi~p
h(>i thuong m~i chuyen nghi~p khac nhau cling ap d~t eac tieu chuan doi v6'i
thanh vien cua hQ.
Thi tn:iCing OTC doi v6'i eac h<Jp dong ky h~n, cling nhu h<Jp dong hoan doi va
quyen ch<;>n, da khong du<Jc dieu tiet cao d(> tu tru6'c den giCI. Hanh d(>ng bao v~
nguCii tieu dungva cai each Dodd-Frank Wall Street (DFA) da kyvao b(> lu~t. DFA
cung cap nhieu lu~t I~ cua phai sinh OTC, bao gom hang tram lu~t m6'i va nhieu
nghien cuu. M~c du chi tiet cho chung van dang duqc thl,ic hi~n, th! trliCing phai
sinh OTC c6 nhieu lu~t I~ quan ly han. Tuy nhien hau het eac to chuc tham gia da
bi m(>t so hinh thuc quy dinh dl,ia tren eac ho~t d(>ng khac cua chung, ch~ng h~n
nhu ngan hang va chung khoan. Do v~y, eac nha dieu tiet ngan hang va chung
khoan su dt,mg m(>t vai quy dinh gian tiep thong qua thi truCing phai sinh OTC.
Di nhien, giao d!ch cua thi truCing ky h~n luon dan den lu~t thuong m~i va t(>i
ph~m thong thuCing.
Nhung nguCii tham gia th! tniCing giao sau thuCing phan nan rang nhung quy
dinh qua n~ng ne va quy dinh hu6'ng t6'i m(>t thi tniCing "san choi khong bang
ph~ng". Thi truCing giao sau va thi tn:iCing kY h~n th~t sl,i la nhung doi thu qnh
tranh, chung t~o ra nhung giao d!ch tliong tl,i, nhung thi truCing giao sau du<Jc
dam bao chong l~i rui ro tin dt;mg va pho bien hon v6'i cong chung. Thi tniCing
ky h~n chu yeu la giao dich tu nhan. Do d6, hau het chinh phu dua ra quan diem
rang thi truCing giao sau phai du<jc quy dinh vi l<ji ich cua cong chung, trong khi
ben th! truCing kY h~n Ia nhung giao dtch ea nhan, trong d6 eac ben se tham gia
mit~n Ia h<;> khong vi ph~m bat ki dieu lu~t nao.
13
TRUNG TAM THANH TOAN 80 TRU OTC
Ngay ca tru6'c khi khung hoang tai chinh 2008 xay ra, nganh phai sinh dang phat
trien trung tam thanh toan bu tru. DFA, trong no ll,ic cua minh de t~o them tinh
minh b~ch va trach nhi~m giai trinh doi v6'i nguCii tham gia trong eac dan xuat
th! truCing OTC, giup kich thich nhung no ll,ic hon nua. M~c du van de nay van
chua dti<JC thiet l~p, m(>t trong nhung each de cung cap tfnh minh b~ch han la
trung tam thanh toan bu tru giao dich phai sinh OTC. Hi~n nay c6 nhieu trung
tam thanh toan bu tru qnh tranh doi v6'i eac giao dich phai sinh OTC. 0 My c6
Intercontinential Exchange Trust, Trung tam Thanh toan bU. tru CME, t~p doan
thanh toan bu tru phai sinh quoc te. 0 Chau Au c6 LCH. Clearnet, trung tam
thanh toan bU. tru Chau Au IEC, CME, Trung tam thanh toan Eurex AG. C6
nhieu t~p doan thanh toan bU. tru tren the gi6'i va nhieu to chile khac cling tham
gia vao kieu kinh doanh nay..
Giao dtch phai sinh OTC van con du<Jc dam phan m(>t each rieng tli giua eac
ben lien quan. H<Jp dong tong h<Jp da b6 qua phan cua phia trung tam. H<Jp dong
phai sinh truyen thong du<Jc thay the bang hai h<Jp dong phai sinh m6'i, trong d6,
moi ben tham gia doi v6'i h<Jp dong eli bay giCI btlo~i ra m(>t each don le kh6i ben
Q-ACADEMY
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
CHUONG 8 CAU TRUC THI TRUONG KY HAN VA GIAO SAU 379
trung tam (gQi la central counterparty-CCP). Ben Trung tam (CCP) ho9t d<}ng
nhu m<}t trung tam thanh toan bu tru phai sinh giao dich tren san, thu nh?n cac
khofm ky quy thich hqp tu ca cac ben cua OTC va quan ly rui ro chung. D~c bi~t,
CCP se ho~t d<}ng trong m<}t trung tam thanh toan bu tru duqc giao dich tren san
va yeu cau m<}t vai d9ng kY quy va thanh toan hang ngay.
Thi tnidng thanh toan bu tru xet ve m~t chu yeu thi chung giong nhu cac
du<1ng bay hang khong. Phuo'ng phap tn,tc banh xe-nan hoa (hub-and-spoke)
duqc su dt,mg trong vi~c dinh hu&ng cac may bay dan dt,mg to ra rat hfiu ich trong
vi~c sap xep cac san bay nho t&i san bay trung tam. Vi dv, hang hang khong quoc
te Hartsfield-Jackson Atlanta ho~t d<}ng nhu m9t trung tam m~ doi v&i vai hang
hang khong khac. Phuang phap hub-and-spoke hi~u qua han trong vi~c thiet
l?p nhfing chuyen bay tn,ic tiep vatu nhfing dia diem nho cling nhu den nhfing
dia diem nay. M<}t each truyen thong, thi tru<1ng phai sinh OTC Ia thi tru<1ng tay
doi. Nghia Ia giao djch phai sinh OTC duqc dam phan gifia cac ben lien quan rna
khong xem xet cac vi the hi~n t~i khac, tlio'ng hj nhu each tiep c?n cac chuyen bay
tnjc tiep. De phan ling l9i v&i khung hoang tai chinh va DFA, cac b<} ph?n cua
thi tru<1ng phai sinh OTC chuyen sang thi tru<1ng thanh toan bu tru m(>t each t?p
trung. Th?t ro rang rang can bao l&n d Hartsfield-Jackson da gay ra sue tan pha
n~ng ne cho h~ thong hub-and-spoke trong vi~c quan li giao thong hang khong,
cling nhu khung hoang tai chinh d t?p doan thanh toan bu tru gay ra tan pha
. trong thi tru<1ng phcii sinh OTC. Trong no h,ic toi thieu h6a van de tai chinh t~i cac
t?p doan thanh toan bu tru, cac thanh vien trung tam bu tru thudng dong y chia
se Ian nhau trong bat eli thua lo nao. C6 ve thanh toan bu tru trung tam se tang
trong thi trudng phai sinh OTC.
TOM LU(JC
.
Chuang nay cung cap nhfing chat li~u can thiet de hieu duqc thi tru<1ng Icy h~n
va thi tru<1ng giao sau ho9t d<}ng nhu the nao. Chung ta da thao lu?n cac van de
nhu hqp dong giao sau la gi, cac hqp dong nao duqc giao djch tren thi tnidng, d~c
diem CUa CaC thj trudng va cac nha giao djch, vai tro CUa san giao djch va Co' che
giao dich. Chung ta cling da thao lu~n ban chat cua chi phi giao dich va co' che v~n
hanh cua cac quy dinh. Chuang nay cling da khao sat cac hqp dong ky h9n va cac
hqp dong nay khac v&i hqp dong giao sau nhu the nao.
Ba chuang tiep theo giai quyet nhfing khia qnh cua giao djch giao sau va ky
h9n. Chuang 9 giai thich nhfing khai ni~m ve gia Icy h~n va giao sau cling nhu
quyen chQn tren giao sau. Chuang 10 kiem tra giao dich kinh doanh chenh l~ch
gia giao sau. Chuang 11 trinh bay nhfing chien luqc phong ngua va cung cap mo
ta giao dich phong ngua. Chuang 11 cling gi&i thi~u nhfing chien luqc md r<}ng,
nhfing chien luqc mvc tieu, bao gom beta mvc tieu va duration mvc tieu.
TO' KHOA
Tru&c khi qua Chuang 9, b~n hay cho biet ngan gQn dinh nghia cac thu?t ngfi sau:
Hqp dong Icy h9n/Cam ket ky
Q-ACADEMY
h~n/
Hqp dong giao sau
TOEIC - IELTS - CFA - ROAD TO BIG 4 - TOOLS FOR ANALYSTS
ONTHISV.COM
380 PHAN II KY HAN. GIAO SAU VA HOAN E>61
Hqp dong giao sau tai chinh
Quyen chQn hang h6a/Quyen chc;m
giao sau/Thi tn.:ic1ng lien ngan
hang
San giao dich giao sau
Gi&i h~n tang gici/Gi&i h~n giam giat
Gi&i h~n bien d9ng/H~ thong tt,t
ngung giao dich
Nha moi gi&i hu&ng hoa hong (FCM)/
Cac nha giao dich c1,1c be?
Giao dich song hanh/Nha phong
ngua rui ro/Nha dau co/Nha moi
gi&i hu&ng chenh l~ch
Nha kinh doanh chenh l~ch/Nha
dau co nho (scalper)/Nha giao
dich theo ngay/Nha giao dich vi
the.
Mc)t nha moi gi&i dan dat/Nha tu
van giao dich hang h6a/Quy kinh
doanh giao sau/Thanh vien hi~p
h9i
Dau ghi cong khai/Vi the mua/Vi the
ban
Ky quy ban dau/Ky quy duy tri
Trai phieu thanh qua!Gia tha