«Суретті сөйлет»
- Мына үш суретті бір – бірімен не байланыстырады?
Назарбаев Интеллектуальная школа химико-биологического направления г. Актау
Сутектік байланыс
Тұрарова С.Х..
Актау , 2017
Сабақтың мақсаты
• сутектік байланыстың түзілу механизмін
түсіну;
Dictionary
KAZ
ENG
RUS
сутек
hydrogen
водород
молекула
molecula
молекула
қосылыс
compound
соединение
формула
formula
формула
коэффициент
coefficient
коэффициент
оттек
oxygen
кислород
байланыс
bond
связь
балқу/қайнау
нүктесі
melt / boiling point
точка
плавления/кипения
тығыздық
density
плотность
кристалдық
формула
crystalline formula
кристаллическая
формула
?
Сұрақтарға жауап беріңіз
Келесі формуладағы қосылыстар:
Сu ,NaCl, O2,НF қандай химиялық байланыс
түріне жатады?
!
Сұрақтарға жауап беріңіз
Сu - металдық байланыс
NaCl - иондық байланыс
O2 - ковалентті полярсыз байланыс
HF – сутектік байланыс
Мәтінмен жұмыс
" Ойлан-жұптас-бөліс” әдісі
арқылы топта талдау
“Ыстық картоп” әдісі бойынша
топтар жұмыстарын
ауыстырады
 Сутектік
байланыс – бұл бір
молекуладағы оң полюстенген сутек атомы
мен екінші бір молекуладағы теріс
полюстенген фтор, оттек және азот (кейде
хлор, күкірт және т.б.) атомы арсында
түзілетін ерекше байланыс.
Сутектік байланыс
Молекулааралық - бір
молекуланың H атомы
және басқа молекуланың
F, O, N атомдары
арасында.
Мысалдар су, спирттер,
карбон қышқылдары,
аминдер, аммиак, сутегі
фторы.
Молекулаішілік молекуланың бір
бөлігінің H атомы және
молекуланың басқа
бөлігіндегі F, O, N
атомдары.
Мысалдар белоктар,
нуклеин қышқылдары.
Hydrogen Bonding in Hydrogen Fluoride
..
F
..
H
..
Fluorine atoms have three electron lone
pairs for bonding to other HF molecules
Hydrogen Bonding in Hydrogen Fluoride
Hydrogen bonds
ammonia, NH3 …
This does have hydrogen bonds.
Nitrogen is very electronegative, and it has one lone
pair of electrons in ammonia.
Structure and bonding of ice
The oxygen atom of
each water molecule
forms hydrogen bonds
with two hydrogen
atoms of nearby water
molecules.
a water
molecule
hydrogen
bond
hydrogen
bond
P. 19 / 15
hydrogen atom
oxygen atom
The central oxygen atom of each water
molecule has a tetrahedral arrangement
of two lone pairs (forming hydrogen bonds)
and two bond pairs.
1
4
2
3
P. 20 / 15
A water molecule
can
form hydrogen bonds
with four other
water molecules.
In this open structure, water molecules are
further apart than they are in liquid water.
liquid water
ice
melts
open structure
collapses
Think about
P. 21 / 15
water molecules tend to
pack more closely together
1-тапсырма
а) Сутектік байланыс терминіне анықтама
беріңіз.
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________
[1]
b) Сутектік байланысы бар қосылыстарға
мысал келтіріңіз.
______________________________________
______________________________________
______________________________________
[1]
2-тапсырма
Мына қосылыстардағы сутектік байланысты
сызбанұсқамен бейнелеңдер.
А) сұйық аммиактағы;
Ә) сұйық этанолдағы;
Б) аммиактың судағы ерітіндісіндегі
(Әрбір топқа бір-бірден беруге болады)
3 – тапсырма. Мәтіндегі бос орындарға қажетті
сөздерді қойып, дәптерге жаз:

Water is a “___________” molecule.

Form when atoms in a molecule have ____________ pulls
on the ____________ they share.

Opposite charges of polar molecules can interact to form
_____________ bonds.

An attraction beetween a slightly _____________
hydrogen atom and a slightly _______________ atom.
(usually __________________).

Hydrogen bonds are part of the structures of
_____________ and of ________ .
Рефлексия
Сабақ қызықты
өтті.
Мен тақырыпты
толық түсіндім
Сабақ жақсы өтті. Мен
тапсырмалады
орындадым, бірақ әлі
де қайталауым керек
Сабақ нашар өтті.
Мен тақырыпты
түсінбедім. Маған
көмек керек