Киниматика формулалары. Вертикал қозғалыстағы дененің еркін түсу формулалары. № Формулалар Аталулары Жылдамдық 1. 2. s t 3. 1 2 3 n 4. орт 5. 6. 7. 8. s t Жол 1 2 2 2 орт 1 2 1 2 s ds лез lim dt t 0 t 0 a t t t 0 at 9. at 2 s 0 t 2 2 10. at s 0 t 2 11. 0 at 12. at 13. at 2 2 14. V V0 V a t t 15. 2 2 2as 0 s 16. 2 2 2as 0 17. 2as 18. 2as 0 2 19. V a 0 2s 20. V2 a 2s 21. V2 s 2a 2 22. V s 0 2a Группа ENTGLOBUS.KZ Жылдамдықтарды қосуы Орташа жылдамдық Орташа жылдамдық Лездік жылдамдық Үдеу Дененің лездік жылдамдығы Үдемелі қозғалыстағы жол Кемімелі қозғалыстағы жол Кемімелі қозғалыстағы жылдамдық Бастапқы жылдамдықсыз үдемелі қозғалыстың жылдамдығы Бастапқы жылдамдықсыз үдемелі жол Бірқалыпты үдемелі қозғалыстың үдеуі Үдемелі қозғалыстағыжылдамдық жолға баиланысты формуласы Кемімелі қозғалыстың жылдамдығының үдеуімен жолға баиланысты формуласы Бастапқы жылдамдықсыз үдемелі жылдамдық Кемімелі жылдамдық Кемімелі үдеу Бастапқы жылдамдықсыз үдемелі үдеу Бастапқы жылдамдықсыз үдемелі жол Кемімелі жол 1 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ № Формулалар. 1. 2. Атаулары. gt 2 2 2h t g Еркін түсу биіктігі. 0 2 2 2 gh Уақытсыз көтерілу. 2 0 2 2 gt Уақытсыз түсу 0 gt Көтерілу кезіндегі лездік жылдамдық. 0 gt Түсу кезіндегі лездік жылдамдық gt Бастапқы жылдамдықсыз еркі түсу жылдамдығы. Еркін түсу биіктігі. h Еркін түсу уақытты. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. gt 2 2 gt 2 h 0 t 2 h 0 t h h Көтерілу биіктігі. Еркін түсу биіктігі. 2 2g 0 2 Көтерілу биіктігі. 2g 2 gh Еркін түсудегі лездік жылдамдық.. 0 2 gh Көтерілудегі бастапқы жылдамдық. 12. 13. Шеңбер бойынша қозғалыстың формулалары. № Атаулары. Формулалар. 1. l Сызықты жылдамдық . t 2. Бұрыштық жылдамдық . t Группа ENTGLOBUS.KZ 2 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ Сызықты жылдамдықтың бұрыштық жылдамдықпен байланыс формуласы. Бұрыштық жылдамдықтың жиілікке баиланысты формуласы. Жиілік пен период формуласы. 3. R 4. 2 v 5. v 6. t T ; 2 . 7. 8. 9. 10. 11. 1 T 2 T 2R T 2Rv 4 2 R an T2 V2 an R an 4 2 v 2 R 12. a 13. a a n a Нормал үдеудің жиілікке баиланысты формуласы. Тонгенсиал үдеу. dV dt 2 Бұрыштық жылдамдықтың периодқа баиланысты формуласы. Сызықты жылдамдықтың периодқа баиланысты формулачы. Сызықты жылдамдықтың жиілікке баиланысты формуласы. Нормал үдеудің периодқа баиланысты формуласы. Нормал үдеу. 2 Толық үдеу. Гаризонтл лақтырылған дене қозғалысының формуласы. 1. 2. 3. 4. s 0 t Жол Еркін түсу биіктігі gt 2 2 2h t g h s max V0 Еркін түсу уақытты 2h g Максимал жол 5. 2 g 2 t 2 0 Қозғалыстың лездік жылдамдығы 6. 2 2 gh 0 Қозғалыстың соңғы жылдамдығы 7. Жылдамдық бұрышы tg Vn gt V0 V0 8. Vn gt Бастапқы жылдамдықсыз лездік жылдамдық Гаризонтқа бұрышпен лақтырылған дененің қозғалысының жылдамдығы. Группа ENTGLOBUS.KZ 3 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ 1. V0 x V0 cos Горизантал қозғалыстағы жылдамдық 2. V0 y V0 sin Вертикал қзғалыстағы жылдамдық 3. V V 2 ( gt ) 2 2 gt sin t 0 0 Уақыттың кез-келген моментіндегіжылдамдық Көтерілу биіктігі 4. h V0 t sin 5. V0 sin 2 hmax 2g sin t1 0 g t t1 t 2 Максимал көтерілу биіктігі 20 sin g V sin 2 s max 0 g Толық уақыт 6. 7. gt 2 2 2 t 8. Жарты қозғалыстың уақыты Ьаксимал жол Динамика заңдарының формуласы. 1. 2. F 0 V cjnst a0 V 0 F ma F m F1 F2 a 3. m1 a1 m2 a 2 4. 5. 6. 7. 8. m1 m2 r2 P mV m1V1 m2V2 m1V1 m2V2 m1V1 m2V2 mV F G n m V i 1 i i const Группа ENTGLOBUS.KZ Ньютоның 1-ші заңы Ньютоның 2-ші заңы Ньютоның 3-ші заңы Бүкіл әлемдік тартылыс заңы Дененің импульсі Серпімді импульс сақталу заңы Сепімсіз импульс сақталу заңы Импульстің сақталу заңы 4 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ 9. P m( g a) Жоғары бағыталған дененің салмағы 1 0. 1 1. 1 2. P m( g a) Төмен бағыталған дене салмағы ag Салмақсыздық 1 3. 1 4. 1 5. 1 6. 1 7. 1 8. 1 9. 2 0. 2 1. 2 2. 2 3. 2 4. P0 Fуйк P Fуйк mg Үикеліс күші -үикеліс коифиценті Fд kx Серпімді деформация E M Fl Күш моменті A Fs cos Механикалық жұмыс Fc kx Гук заңы F Тепкіш күш m 2 r Fц m 2 r 4 2 mV 2 r Центірге тартқыш күш mV 2 2 W p mgh Кинетикалық энергия W Wk W p Толық энергия W Wk W p const Энергияның сақталу заңы Wk m1 m2 V2 m R R2 M жер Pэк G g G Потенциялдық энергия Дененің экватордағы салмағы формуласы Дененің жер бетіндегі еркін түсу үдеуі Rжер M ;th 2 g G 5. ( R h) 2 2 1к gRжер 7,8км / с 6. 2 2k 2 gRжер 11,2кь / с 7. 2 3к 3gRжер 16,7ке / с 8. 2 A Ph 9. Группа ENTGLOBUS.KZ Жердің бетіндегі h биіктікке көтерген кездегі еркін түсу үдеуі 1-ші космостық жылдамдық 2-ші космостық жылдамдық 3-ші космостық жылдамдық Дененің h биіктікке көтергенде орындалатын жұмыс 5 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ Днформация кезіндегі орындалатын жұмыс 3 k (x) 2 A 0. 2 3 k (x) 2 Wp 1. 2 3 2. 3 3. 3 4. Деформация кезіндегі потенциялдық энергия. Серіпенің потенциялдық энергиясы Жұмысқа баиланысты қуат A t N FV N Күшке баиланысты қуат. Деформация күші. Fg kx k Юнг моделі F x Статика бөлімінің форммуласы. 1. F P(sin cos ) 2. Fуйк P(1 сos ) 3. V gt (sin cos ) 4. a g (sin cos ) a0 sin tg cos tg a g (sin cos ) 5. 6. 7. 8. sin tg cos h ( cos sin )e h Fсыр sin e P Дененің тыныштық күиінде қиялықта тепсеуші күш Үикеліс күші Түсу жылдамдығы Түсу үдеуі Дене үдеусіз түсетін болса Дурерің көтерілу үдеуі Көлбеу бұрыш. Егер үикеліс күші қиялық бұрыш бодса Қиялықтық ПӘК формуласы Қиялықтағы бұрышты табу формуласы. Fсыр -сырғанау күші Блокқа әсер ететін күштің, үдеудің формуласы. Группа ENTGLOBUS.KZ 6 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ 2m1 m2 g m1 m2 Арқаның керілу күші. 1. Fk 2. a 3. Fk m1 ( g a) Жүктің түсу күші. 4. Fk m2 ( g a) Жүктің көтерілу күші. 5. a 6. Fk 7. a 8. Fk m1 m2 g m1 m2 m1 m2 ( g a) m1 m2 2m1 m2 ( g a ) m1 m2 ( P2 P1 ) g P1 P2 P1 P2 (1 ) P1 P2 Жүктің қозғалыс үдеуі. Дене лифте блок арқылы көтеретін үдеуі. Блоктағы арқаның көтерілу күші. Жүктің көтерілу үдеуі Жжжүктің керілу күші. Сұиықтар механикасы. Сұиықтағы қысым 1. P 2. F Ps Сұиықтағы күші 3. P 0 gh s Гидростатикалық қысым күші. 4. Орташа қысымның күші 5. gh s F 0 2 V hs 6. PB PA y (hA hB ) Гидростатикалық қысым 7. F gV F Сұиықтың көлемі 8. FA c gV Беті ашық ыдыстағы сұиықтық ыдыс түбіндегі қысым Архимет күші. 9. Fk ( g c )Vg g Сұиықтағы көтергіш күші. P 0 c gh 10. P FA дене с P 0 c gh Группа ENTGLOBUS.KZ Сұиықтың тығыздығы 7 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ Ағын үздіксіздік шарты 11. Q m const t Q s 1 s1 2 s 2 12. P1 gh1 V12 2 P2 gh2 V22 Берін теңдеуі. 2 13. FA P Денесұиық бетінде қалқып жүретін шарт P-статикалық қысым, c g cy 10 3 кг / м 3 14. P Динамикалық қысым. V2 2 15. c g Бұл шартта қаты дене сссұиықтың көлемінің центірінде тепе-теңдік күиінде болуы. c g сынаап 13 10 3 кг / м 3 Ашық кең ыдыстың, кішкентаи тесігінен сұиықтық ағып кету жылдамдығы. 16. 2 gh МОЛЕКУЛЯР ФИЗИКА. 1. 2. 3. 4. 5. 6. m0 1 mc 12 m N NA M 1 P m0 nV 2 3 2 1 P E n ; P V 2 3 3 P nkT m0 2 E 2 2 Ek T 3 k k 1,38 10 23 Дж / к Mr Группа ENTGLOBUS.KZ Моляр масса m-массадағы молекулалар саны Молекуляр кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі Молекуляр кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі Молекулярлық қозғалыстың орташа кинетикалық энергтясы Температураның формуласы k-Болцман тұрақтысы 8 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ 8. 3kT M P1V1 P2V2 P3V3 const Молекуляның орташа квадраттық жылдамдығы. Бойль-Мариот заңы 9. PV=const 10. V const Бойль-Мариот заңы ( изотермиялық процес үшін ) Гей-Люссак заңы ( изобаралық процес үшін) 11. Шароль заңы ( изохоралық процес үшін ) 7. 12. 13. 14. 15. 16. T P const T PV const T m PV RT M i m U RT 2 M i U PV 2 Q cm(t1 t 2 ) t 2 t1болса ; Q 0 Q C m t Кез-келген Клаипирон теңдеуі үшін Менделейв-Клоипирон теңдеуі Кез-келген газдың ішкі энергиясы еркіндік дәрежесімен берілген ішкі энергия. i еркіндік дәрежесі Жылу мөлшері Жылу сыиымдылығы 17. A PV 18. U i PV Газ көлемінің жұмысы 1-моль газдың ішкі энергиясы 19. U A Q 20. T constt Термодинамиканың 1-ші заңы. T 0; U 0; Q A 21. V const V 0; U 0; Q A Изотермиялық процесс 2 22. Q 0; A U 23. P RT 0 Изохоралық процесс Адиобаталық процесс Қанықан бу M 0 nkT 24. Qб rm Qб 25. r 26. m m V 27. 100%; T Жылу буц Салыстырмалы булану жылуы Тығыздық Қанықан бу тығыздығы P 100% PT Группа ENTGLOBUS.KZ 9 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ 28. F l; F Керілу күші 29. h 2 Көтерілу биіктігі l gr Еру ыстығы 30. Q ; Q m m ЭЛЕКТРОСТАТИКА. 1. 2. 3. q1 q2 q3 qn const F k q1 q 2 R 2 H m2 k 9 10 4 0 Kл 2 1 9 Кл 2 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 0 8,85 10 12 Нм 2 F E q E E1 E2 Электір өріс кернеулігі Толық энергия Нүктелік зарят өріс кернеулігі Зарятың тығыздығы 2 0 E 0 Шексіз үлкен тегістіктегі электр өріс кернеулігі Шексіз үлкен қарама-қарсы екі тегістік арасындағы өріс кернеулігі Жұмыс Потенциял E A FS qES Wp q q k r U 1 2 U E d q c c 4 0R 0 S Пропорционалдық коэфиценті Диэлектірк өтімділік q Ek 2 R q s c Зарятардың сақталу заңы Кулон заңы Нүктелік зарят потенциялы A d Потенциялдар аиырмасы Электр сыиымдылығы Шар сыиымдылығы Кондецатр сыиымдылығы d Группа ENTGLOBUS.KZ 10 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ 17. 1 1 1 1 1 с с1 с 2 с 3 с ЭТізбектеи қосу 18. 19. с с1 с2 с3 сn Пораллель қосу Заряталған кондецатр энергиясы 20. 2 2 qU q CU qEd ;W p 2 2c 2 2 W p 0 2 Wp E V 2 Wp Энергия тығыздығы ЭЛЕКТРОДИНАМИКА. 1. 2. q t I j q0 n Ток күші I Ток тығыздығы Электр кедергісі 3. R 4. U U I ;R R I R R0 (1 dt ) 5. l 0 (1 dt ) 6. 7. 8. 9. 10. Ом заңы Металдардағы электр кедергісі I 1 I 2 I 3 I const R R1 R2 R3 Rn Кедергіні тізбектеи қосу U1 U 2 U 3 U 1 1 1 1 R R1 R2 R3 Кедергілерді пороллель қосу Rk (n 1) RV A IUt A I 2 Rt U2 t R Қосымша қарсылық Жұмыс Джоуль-Ленц заңы Q I Rt 2 11. 12. 13. 14. 15. A U2 IU I 2 R t R A q P n n I P i Электр қозғаушы күші Толық тізбек үшін Ом заңы Rr I1 I 2 I 3 0 1 16. 17. I Тұрақты токтың қуаты i 1 i Кирхгоф заңы ( бірінші ) Кирхгофтың 2-ші заңы i m kq kIt m k q Группа ENTGLOBUS.KZ Фарадеидің 1-ші заңы Затың химиялық эквиваленті 11 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 1 Mr F n F eN A 96500 Кл / моль 1 M m q F n M B IS 0 F B Il FA BIl sin k F q0 B sin Фарадеидің 2-ші заңы Фарадеидің саны Бірлескен заңы Магнит өрісі индукциясы Магнит өрісіне орналасқан тура өткізгіш Ампер күші Лоренц күші Аиналу радиусы R m q0 B 25. T 2m q0 B Аиналу периоды 26. F 0 2 I 1 I 2 l 4 r0 Параллель токтардың өзара әсері 27. B B0 Ортаның магнит өтімділігі 28. 29. BS cos L I N2 L 0 l d 2 4 LI 2 WM 2 t ind Bl sin 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. ind BS sin t l1 l 2 ind d ; ind max sin t t I L t Магнит ағыны Индуктивтілік Соленоид индуктивтілік Магнит өрісі энергиясы Электр қозғаушы күші ЭҚК индукциясы Аиналу рамкасында паида болған ЭҚК Аиналу рамкасының ұзындығы Озиндукциясының индуктивтілігі Өздік индукция Тербеліс және толқындар. Группа ENTGLOBUS.KZ 12 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. x xm sin(0 t 0 ) t T n 1 v T 2 0 T F2 mg sin a g sin T 2 l g m k x A sin(t 0 ) T 2 x A cos(t 0 ) a A 2 sin(t 0 ) m 2 2 W p mgh Wk WT mA 2 2 2 Гормониялық тербеліс Период Жиелік Цикілдік жиелік Системаның -ішкі күші Шар үдеуі Матиматикалық маятник периоды немесе Гьюгенц формуласы Серіппелі маятник тербеліс периоды Тербелістегі дененің сырғанауы Тербелістегі дененің жылдамдығы Тербеліс үдеуі Кинетикалық энергия Потенциялдық энергия Толық энергия МЕХАНИКАЛЫҚ ТОЛҚЫНДРА. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. T Толқын Ұзындығы. v 1 2 A 2 2 1 W m 2 A 2 2 1 I 2 A 2 2 P IS T 2 LC C Толқын энергия тығыздығы. Тарқалып жатқан толқының орташа энергиясы. Толқын интенсивтілігі. Толқының орташа қуаты. Электр тербеліс периоды. Электромагнитік толқын жылдамдығы. 22. 23. EB 0 I Энергия тығыздығы. EB Электромагнитік толқын интесивтілігі 0 Группа ENTGLOBUS.KZ 13 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ 24. 25. I I m sin(Wt 0 ) U U m sin t U I m sin t R P I mU m sin 2 t I 26. 27. 28. 29. I I m sin t x L L 1 xc c 30. Z R 2 ( x L xc ) 2 31. n 32. 33. P1 P2 ; I1U1 I 2U 2 et R 2 U 2 I1 N 2 U 1 I 2 N1 Өзгеруші ток. Актив кедергі тізбегі. Қуат Индуктив кедергі тізбегі Индуктив кедергі Сығылу кедергісі Толық кедері Трансформатордың трансформация коэфиценті Қуат Радиолакация( радар ) ОПТИКА. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. C 3 108 м / с 1 1 1 d f F sin n2.1 sin 1 n2.1 sin У d sin( ) x cos 1 1 D (n 1)( ) R1 R2 1 D F 1 1 1 F d f H f F h d D k 0 F Группа ENTGLOBUS.KZ Сфералық аина Сыныу көрсеткіші Тола ішке қаиту Призмадағы сәуленің жолы Пароллель пластина сәуле жолы Х-сәуленің сырыуы Диоптрия Линза оптик күші Линза формуласы Линзаның сызықты үлкендігі Лупаның үлкендігі 14 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ 12. 1 1 D1 D L0 f 1 1 D1 d1 f D 13. 14. 15. 16. 17. Оқушы көз әинегінің оптик күші 1 1 L0 d1 Көз әинектің оптик күші Микраскоп үлкендігі hD0 F1 F2 2 k d (2k 1) 25 см L0 ( көз әинектері) Тіп шарты 2 l l 2 l1 1 rm (m )0 R 2 rm m0 R d sin n c n n 0 Толқын басып өтетін жолдар аиырмасы Ньютон қалқалары Қараңғы қалқалар радиусы * 18. 19. Түрі Диференциялық сәулелер Толқын жылдамдығы мен ұзындығы Толқын ұзындығы ( H м) Қызыл Сарғыш Сары Жасыл – сары Жасыл Ауа көк Көк Ашық көк - 800 - 620 - 620 -585 - 585 -575 -575 -550 -550 -510 - 510 - 480 - 480 -450 -450 - 390 Квант физика формулалары. 1. E hv 2. hv A 3. Киант энергиясы hc m 2 Фотоэфект үшін Эйнштеин формуласы Электроның металдан шығу жұмысы 2 A eU Группа ENTGLOBUS.KZ 15 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ h 2 Фатон энергиясы 4. E hv 5. h 1,05 10 34 Дж / с 2 h 6,62 10 34 Дж / с hv h m 2 c c hv h P mc c n 6. 7 8 9 P Дене ұзындығы 2 Уақыт 2 c 2 Дененің массасы m0 2 c2 Дененің импульсі m0 1 11. 12. c t t0 1 1 10 2 c2 E0 m0 c 2 E mc 2 m0 c 1 13. Фатон импульсі 2 l l0 1 m Фатон массасы Дененің тыныштықтағы энергиясы Дененің толық энергиясы 2 2 c2 E k E m0 c 2 m0 c 2 ( 1 1 14. 15. 2 Кинетикалық энергия 1) c2 C 0 mT c2 m c 2 hv P 0 c c температураға қыздырғанда массасы m -гн артады m Фатон энергмиясы АТОМ ТҮЗІЛУІ. 1. hv kn E k E n 2. h 6,64 10 nh rn 2m 3. vkn R( 34 Толық энергия Дж с Nорбитадағы электроның аиналу радиусы Сәулелену жиелігі 1 1 2) m K Группа ENTGLOBUS.KZ 16 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ 4. R ыдырау ыдырау ыдырау X ZA42Y 24He 5. 6. 7. A z A Z 8. 9. 1 1 10. 11. 12. 13. 14. Zm p Nmn M a X A Z 1 e N N0 2 0 1 1 T Изотоптар Атом ядросының баиланыс энергиясы Масса диферектісі Пратон массасы Неитрон массасы Термоядролық риякция Жұтылған сәуле мөлшері Н ;12 Н ;13 Н ; E Mc 2 (Zm p ( A Z )mn M a )c 2 m p 1,00728амб mn 1,00867амб 2 1 H 13H 24 He 01n 17,7Мев D t N Gr N 15. 14 7 N 178O11P 16. 27 13 30 Al 24 15 P 01n 30 15 30 P14 Si 10 e 17. 18. Рудберг тұрақтысы me 4 3,27 1015 у 1 (4 0 ) 4h 3 1 Ядро өрісінде бақыланған 1-ші тәжрибе (Резерфорд) Кюри Жасанды радиоктивтің ж/е позитровтің табылуы Неитрон ашылуы(Шедвик) Пратоның 1-шірет қолданылуы 4 2 9 4 Be 24 126C 01n 7 3 Li11P24 He 24He ОНДЫҚТАР. Т-тера Г-гига М-мега К-кило Да-дена Д-деци с-санти 1012 109 106 103 101 10-1 10-2 м-милли мк-микро н-ноно п-пико ф-фемто а-атто МэВ мегоэлектрон вольт 10-3 10-6 10-9 10-12 10-15 10-18 106эВ ЗАТТАРДЫҢ ТЫҒЫЗДЫҒЫ. Группа ENTGLOBUS.KZ 17 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ Қатты заттар Алюминий Вольфрам Графит Темір(болат) 2,7 19,1 1,6 7,8 Алтын Кадмий Кобальт 19,3 8,65 8,9 Мұз Мыс Молбден Натрий Никель Қолаиы Платина Пробка Қорғасын 0,916 8,9 10,2 0,97 8,9 7,4 21,5 0,2 11,3 Күміс Мырыш 10,5 7,0 ,г/см 3 Группа ENTGLOBUS.KZ Сұйықтар ,г/см Бензол Су Глицерин Кастор маиы Керасин Сынап Спирт 0,88 1,00 1,26 0,90 Шикі сүт Ауыр су Эфир Бензин Ацетат Мұнай Теңіз суы Бал Күнбағыс майы Сұиық ауа Сұиық қолаиы 1,03 1,1 0,72 0,71 0,79 0,80 1,03 1,35 0,93 0,80 13,60 0,79 3 Газдар(қалыпты жағдаида) Азот Аммиак Сутегі Ауа Оттегі Метан Көмірқышқыл газы Хлор Табиғи газ Гелий Иіс газы ,г/см 3 1,25 0,77 0,09 1,293 1,43 0,72 1,98 3,21 0,0008 0,00018 0,00125 0,86 6,80 18 VK.COM/ENTGLOBUS_KZ